32001D0798

Beschikking van de Commissie

van 13 december 2000

betreffende de staatssteun die Duitsland heeft verleend aan SKET Walzwerkstechnik GmbH (Steunmaatregel C 70/97 (ex NN 123/97))

(kennisgeving geschied onder nummer C(2000) 4189)

(Slechts de tekst in de Duitse taal is authentiek)

(Voor de EER relevante tekst)

(2001/798/EG)

DE COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, inzonderheid op artikel 88, lid 2, eerste alinea,

Gelet op de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, inzonderheid op artikel 62, lid 1, onder a),

Na de belanghebbenden overeenkomstig de genoemde artikelen te hebben aangemaand hun opmerkingen te maken en gezien deze opmerkingen,

Overwegende hetgeen volgt:

1. PROCEDURE

(1) Bij schrijven van 16 november 1996 heeft Duitsland de Commissie in kennis gesteld, overeenkomstig artikel 93, lid 3 (thans artikel 88, lid 3), van het EG-Verdrag, van herstructureringssteun ten gunste van SKET Walzwerkstechnik GmbH. Bij schrijven van 27 november 1996 heeft de Commissie om aanvullende inlichtingen verzocht. Duitsland antwoordde hierop bij schrijven van 13 januari 1997, 30 januari 1997 en 7 maart 1997. Op 1 juli 1997 vond er een bijeenkomst plaats met vertegenwoordigers van de Commissie en de Duitse autoriteiten om de zaak nader te bespreken. Aangezien een gedeelte van de steun reeds was uitgekeerd, werd de zaak onder nummer NN 123/97 geregistreerd.

(2) Op basis van de door Duitsland verstrekte informatie besloot de Commissie de procedure van artikel 93, lid 2 (thans artikel 88, lid 2), van het EG-Verdrag in te leiden en Duitsland te verzoeken alle informatie te verstrekken die nodig was voor de beoordeling van de zaak, aangezien zij twijfel koesterde omtrent de verenigbaarheid van de steun met de gemeenschappelijke markt.

(3) Het besluit werd bij schrijven van 10 november 1997(1) aan Duitsland medegedeeld en werd in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen(2) bekendgemaakt. De Commissie veranderde daarop het nummer van de zaak in C 70/97. Voorts werden de andere belanghebbenden uitgenodigd binnen een maand na deze bekendmaking hun opmerkingen kenbaar te maken.

(4) In antwoord op de inleiding van de procedure verstrekte Duitsland nadere gegevens op 6 februari 1998, 27 mei 1998, 19 januari 1999, 1 februari 1999, 11 maart 1999, 24 juni 1999, 19 juli 1999, 9 september 1999, 20 oktober 1999, 17 januari 2000 en 20 april 2000. Er vonden twee bijeenkomsten plaats op 26 juli 1999 en 21 oktober 1999 om de Duitse autoriteiten in de gelegenheid te stellen de zaak nader toe te lichten.

(5) De Commissie heeft geen opmerkingen van andere belanghebbenden ontvangen.

2. GEDETAILLEERDE BESCHRIJVING

(6) SKET Walzwerkstechnik GmbH (SKET WT) is gevestigd in Maagdenburg, Saksen-Anhalt, Duitsland. De onderneming had in 1998 [...](3) werknemers in dienst en maakte een omzet van ca. [...] * DEM. Zij ontwerpt volledige, op maat gemaakte staalwalserijen en regelt vervolgens de productie en installatie ervan over de hele wereld. De onderneming nam de engineeringactiviteiten van het geliquideerde conglomeraat SKET SMM over.

(7) In april 1998 werd SKET WT geprivatiseerd na een openbare aanbestedingsprocedure waaraan geen voorwaarden verbonden waren, en kwam zo in handen van Münchmeyer Petersen GmbH & Co. KG (MPC). De onderneming kan niet als MKB worden beschouwd aangezien niet aan het onafhankelijkheidscriterium is voldaan(4). De huidige steunmaatregelen moeten in de context van de privatisering worden bezien en zijn bedoeld om de herstructurering van SKET WT te ondersteunen.

(8) De regio Saksen-Anhalt wordt door een hoge werkloosheid gekenmerkt en is een steunzone als bedoeld in artikel 87, lid 3, onder a), van het EG-Verdrag.

(9) SKET WT behoort tot de familie van SKET-ondernemingen die zijn voortgekomen uit het grote industriële conglomeraat SKET Schwermaschinenbau Magdeburg GmbH ("SKET SMM"). In maart 1995 leidde de Commissie de formele onderzoeksprocedure in ten aanzien van de herstructureringssteun voor SKET SMM(5). SKET SMM werd nooit geprivatiseerd en ging na het mislukken van het herstructureringsplan in oktober 1996 failliet. In november 1996 en in januari 1997 stelde Duitsland de Commissie in kennis van zijn voornemen om bepaalde activiteiten van het failliete SKET SMM voort te zetten via nieuw op te richten rechtspersonen die de activa en activiteiten van de ontbonden onderneming zouden overnemen. Op 26 juni 1997 gaf de Commissie de definitieve negatieve Beschikking 97/765/EG(6) ten aanzien van de steun aan SKET SMM.

(10) In 1998 en 1999 heeft de Commissie haar goedkeuring gehecht aan steun voor vier ondernemingen die van SKET waren afgesplitst, de zogenaamde "Baby-SKETs"(7). In al deze "Baby-SKET"-gevallen was de Commissie ermee akkoord gegaan dat de opvolgers van SKET SMM nieuwe ondernemingen zijn die duidelijk gescheiden zijn van de failliete SKET SMM. Er was derhalve geen sprake van dat de steun die aan SKET SMM was verleend, hen zou worden aangerekend. Dit geldt ook voor SKET WT.

2.1. De investeerder

(11) In het kader van de privatiseringsovereenkomst van april 1998 droeg de "Bundesanstalt fur vereinigungsbedingte Sonderaufgaben" (BvS) de aandelen van SKET WT over aan MPC. Deze onderneming is over de hele wereld actief op verschillende markten, zoals de [...] *. Zij beschikt niet over productiecapaciteit en maakt met [...] * werknemers over de hele wereld (zonder SKET WT) een omzet van circa [...] * DEM.

2.2. De privatisering

(12) Ten tijde van de privatisering van SKET WT werd de investeerder via een internationale inschrijvingsprocedure uitgekozen. West Merchant Bank, een dochteronderneming van de Westdeutsche Landesbank, was belast met het zoeken naar een investeerder. Over een periode van meerdere maanden nam de bank contact op met circa 350 geïnteresseerden en begon met drie van hen onderhandelingen.

(13) De onderhandelingen met MPC werden uiteindelijk met succes bekroond en in april 1998 werd SKET WT geprivatiseerd met de overname door MPC, omdat deze onderneming over de beste knowhow beschikte en het meest overtuigende concept voorlegde wat betreft investerings- en werkgelegenheidsgaranties. Concreet betekende dit dat MPC de werkgelegenheid voor 100 werknemers van SKET WT tot 31 december 2002 garandeerde en de toezegging deed 12,2 miljoen DEM uit eigen middelen te investeren, eveneens tot 31 december 2002. Op de werkgelegenheidsgarantie staat een sanctie van 5000 DEM/persoon en op de investeringsverplichting een sanctie van 100 % van het niet geïnvesteerde bedrag. Op grond van de privatiseringsovereenkomst mag de investeerder zich niet vóór 31 december 2001 terugtrekken uit de vestigingsplaats. Op niet-nakoming van deze verplichting staat een sanctie van 3000 DEM/persoon. Daarnaast heeft de investeerder zich verplicht om vóór 2003 geen winsten aan SKET WT te onttrekken. Bovendien was MPC de enige onderneming die de toezegging deed om "oude orders" die van SKET SMM werden overgenomen, af te handelen voor het bedrag van 48,4 miljoen DEM. De overige geïnteresseerden verlangden een hogere bijdrage van de BvS.

(14) In het kader van de privatisering voldeed MPC een koopprijs van [...] * DEM en verstrekte een lening van [...] * DEM. Voorts verplichtte MPC zich tot een kasgeldinjectie van [...] * DEM ter financiering van investeringen, terwijl zij tevens een bankgarantie voor een bedrag van [...] * DEM overnam. Daarbij kwam nog een bedrag van [...] * DEM ter financiering van de kosten van de capaciteitsvermindering. Door deze kapitaalinjectie zal de aanvankelijke bijdrage van de investeerder 36,2 miljoen DEM belopen. Er zij op gewezen dat MPC daarenboven in fasen, tot 2003, de verantwoordelijkheid op zich zal nemen voor de financiële garanties van de staat voor een totaal bedrag van 55 miljoen DEM.

(15) De BvS heeft zich ertoe verplicht om van een lening van 26,5 miljoen DEM af te zien en een subsidie van 25 miljoen DEM te verstrekken. Daarnaast verstrekte zij de curator een bedrag van 8,1 miljoen DEM opdat deze de walserijactiviteiten bij SKET SMM in stand kon houden voorafgaand aan de afsplitsing en overdracht aan SKET WT. Voorts verstrekte zij leningen voor een totaal bedrag van 35 miljoen DEM. Daarbij komt nog een overbruggingslening van 25 miljoen DEM ter voorfinanciering van financiële maatregelen van de deelstaat op basis van de kaderrichtlijn van de deelstaat Saksen-Anhalt(8). SKET WT ontvangt voorts een bedrag van 48,4 miljoen DEM voor de afhandeling van oude orders die van SKET SMM werden overgenomen. Aldus had de BvS tegenover derden de uitvoering van de SKET SMM-orders gewaarborgd.

2.3. Het herstructureringsplan

(16) De problemen van SKET WT komen voort uit de walserijactiviteiten van SKET SMM, waarvan SKET WT de werknemers, de activa en het grootste deel van de orderportefeuille heeft overgenomen. De problemen met de walserijactiviteiten van SKET SMM waren in de eerste plaats terug te voeren op slecht management en te veel personeel. Daarenboven was de onderneming afhankelijk van onstabiele en verslechterende geografische markten en verwaarloosde industriële eigendomsrechten en knowhow.

(17) Het herstructureringsconcept dateert van 1997, maar werd ten tijde van de privatisering in april 1998 herzien. Het had betrekking op de privatisering en omvatte een reeks maatregelen ter verbetering van het concurrentievermogen van SKET WT:

a) afsplitsing van de walserijactiviteiten van SKET SMM, die in een louter technische onderneming worden ondergebracht. Voorts zal de onderneming van kapitaal en financiële middelen voor handelsactiviteiten worden voorzien;

b) financiering van de ontwikkeling van industriële eigendom en knowhow;

c) verlaging van de materiaalkosten door het aanbieden van producten volgens een modulair systeem;

d) terugdringing van de personeelskosten door een geleidelijke vermindering van het personeelsbestand tot 95 werknemers bij de voltooiing van de herstructurering;

e) benutting van de door MPC ingebrachte kapitaalkracht en contacten, zodat SKET WT kan doordringen op nieuwe en stabielere geografische markten. Door de handelsactiviteiten van MPC op aanverwante productmarktsegmenten ([...] *) kan SKET WT "compensatietransacties" afsluiten, zelfs wanneer de onderneming op onstabiele markten blijft;

f) verhelping van de kwaliteitsproblemen waarmee de onderneming te kampen had;

g) uitbreiding van de verkoopafdeling om de afzetmogelijkheden van de onderneming te vergroten;

h) versterking van de afdeling onderzoek en ontwikkeling (O & O) en reorganisatie van de afdeling dataverwerking;

i) aanschaf van nieuwe machines;

j) verbetering van de klantenservice.

(18) De herstructurering strekt zich uit over de periode 1997-2003. Als rechtstreeks uitvloeisel van de uitvoering van het herstructureringsplan dienen de volgende synergieën te worden benut:

a) betere inkoopvoorwaarden vanwege de opname van SKET WT in de MPC-groep en de daaruit voortvloeiende betere financierings- en verzekeringsvoorwaarden;

b) samengaan van het klantenservicenetwerk met dat van MPC;

c) gezamenlijke afzet;

d) uitbreiding van het productengamma van de groep;

e) verhoging van het kwaliteitsniveau van de producten van de onderneming.

2.4. Financiële maatregelen

(19) De BvS en de deelstaat Saksen-Anhalt zullen in verband met de privatisering de volgende financiële maatregelen treffen:

Tabel: Financiële maatregelen van de overheid ten gunste van SKET WT

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

(20) De investeerder verplicht zich tot de volgende financiële maatregelen in het kader van de privatisering:

Tabel: Financiële maatregelen van particuliere zijde ten gunste van SKET WT

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

(21) Daarbij komt nog eens 12,2 miljoen DEM aan cashflow van SKET WT, hetgeen eveneens als een deel van de herstructureringskosten moet worden beschouwd. Daarmee komen deze kosten op in totaal 191,9 miljoen DEM(9).

Tabel: Totale kosten van de herstructurering

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

(22) SKET WT zal bovendien 48,4 miljoen DEM van de BvS ontvangen voor de afhandeling van orders die SKET WT van SKET SMM heeft overgenomen ("oude orders") (reeds opgenomen in de bovenstaande tabel). SKET SMM sloot leverings- en dienstenovereenkomsten met verschillende derde partijen. De afhandeling van deze overeenkomsten was gedekt door garanties die de BvS aan deze derde partijen had verleend.

(23) In haar negatieve Beschikking 97/765/EG betreffende SKET SMM stelde de Commissie vast dat er ongeoorloofde steun was verleend aan de onderneming en dat een aantal overeenkomsten van SKET SMM de concurrentie vervalsten. Nadat de faillissementsprocedure voor SKET SMM was ingeleid, zaten de derde partijen met niet-uitgevoerde SKET SMM-orders en zat de BvS met de verplichtingen die uit de garantieovereenkomsten voortvloeiden.

(24) Het potentiële risico voor de BvS uit de garantieovereenkomsten bedroeg 135,5 miljoen DEM. Met de instemming van de derde partijen en van de curator, die er allemaal belang bij hadden om hun verliezen na de ineenstorting van SKET SMM zo laag mogelijk te houden, en teneinde de uitkering van het volledige bedrag van de garantieovereenkomsten te ontlopen, verklaarde de BvS zich bereid om 48,4 miljoen DEM aan SKET WT te betalen voor de uitvoering van de orders die SKET SMM niet had afgehandeld.

(25) Het argument van de Duitse autoriteiten was dat dit goedkoper was dan om andere derden te belasten met de afhandeling van deze orders. Zij voeren aan dat de nakoming van de garantieovereenkomsten die de BvS namens SKET SMM jegens derden was aangegaan teneinde hen te dekken tegen niet-nakoming van de overeenkomsten van SKET SMM, tot hogere uitgaven zou hebben geleid dan de som die aan SKET WT zal worden betaald voor de afhandeling van deze orders. De betaling van de BvS aan SKET WT voor de afhandeling van de resterende orders was de goedkoopst mogelijke oplossing. In januari 2000 diende Duitsland een deskundigenrapport in om de bewering te staven dat met dit bedrag de kosten van SKET WT voor de afhandeling van de oude orders zouden worden gedekt. Volgens de Duitse autoriteiten had de BvS zich derhalve als een particuliere investeerder gedragen en dienden de betalingen aan SKET WT niet als steun te worden aangemerkt.

3. BESLUIT VAN DE COMMISSIE TOT INLEIDING VAN DE PROCEDURE VAN ARTIKEL 88, LID 2, VAN HET EG-VERDRAG

(26) In haar besluit tot inleiding van de procedure van artikel 93, lid 2 (thans artikel 88, lid 2), van het EG-Verdrag sprak de Commissie twijfel uit omtrent de verenigbaarheid met de gemeenschappelijke markt van de steun die niet was aangemeld en onrechtmatig was uitgekeerd voordat zij een beschikking had gegeven. De Commissie maande Duitsland aan om haar alle inlichtingen te verschaffen die nodig zijn voor de beoordeling van de zaak.

(27) De voornaamste reden voor de inleiding van de procedure was het ontbreken van informatie en de ontoereikende bijdrage van de particuliere investeerder. Bovendien koesterde de Commissie twijfel omtrent de levensvatbaarheid van de onderneming op de lange termijn. Ook had Duitsland onnauwkeurige informatie over de steunmaatregelen verstrekt, waardoor de Commissie niet in staat was te beoordelen of de steun in verhouding stond tot de kosten en baten van de herstructurering en in hoeverre de steun aan SKET WT resulteerde in concurrentievervalsing. Tevens werd Duitsland verzocht om de overname van de oude orders van SKET SMM door SKET WT nader toe te lichten.

4. OPMERKINGEN VAN DE BELANGHEBBENDEN

(28) De Commissie heeft geen opmerkingen van belanghebbenden over de inleiding van de procedure ontvangen.

5. OPMERKINGEN VAN DUITSLAND

(29) Naar aanleiding van de inleiding van de procedure op 21 oktober 1997 verstrekten de Duitse autoriteiten in meerdere antwoorden inlichtingen over de levensvatbaarheid van SKET WT op de lange termijn en over mogelijke concurrentievervalsing, en lichtten zij de bijdrage van de investeerder toe. Tevens maakten zij hun standpunt kenbaar ten aanzien van de afhandeling van de oude orders.

6. BEOORDELING VAN DE STEUN

(30) SKET WT houdt zich bezig met het ontwerpen en de planning van de productie van staalwalserij en door derden. SKET WT is hoofdzakelijk actief op de Europese en de internationale markt [...] *. De belangrijkste markten voor SKET WT zijn [...] *. Op deze markten bestaat een tendens naar grotere investeringen in nieuwe of gemoderniseerde machines. Er bestaan blijkbaar geen overcapaciteiten. De directe concurrenten van SKET WT zijn vier grote groepen en twaalf tot vijftien kleine ondernemingen die zich in nicheproducten gespecialiseerd hebben. Bij de inleiding van de procedure heeft de Commissie overigens geen capaciteitsoverschot op de markt geconstateerd en er bestaat geen aanleiding om aan te nemen dat zich hierin iets heeft gewijzigd(10).

(31) Op grond hiervan kan worden vastgesteld dat het handelsverkeer tussen de lidstaten in de onderhavige sector een aanzienlijke omvang heeft en dat steunmaatregelen naar alle waarschijnlijkheid van invloed zijn op dit handelsverkeer.

(32) Derhalve moeten de afzonderlijke maatregelen getoetst worden aan artikel 87, lid 1, van het EG-Verdrag, aangezien deze met overheidsmiddelen worden gefinancierd; derhalve bestaat het gevaar dat de concurrentie wordt vervalst, het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig wordt beïnvloed en de investeerders een voordeel wordt verschaft doordat zij deze uitgaven, die zij anders zelf zouden moeten dekken, niet hoeven te financieren.

(33) SKET WT zal in totaal 143,5 miljoen DEM aan overheidsmiddelen ontvangen. De onderstaande financiële maatregelen vallen onder bestaande programma's:

(34) Een overbruggingslening van 25 miljoen DEM in het kader van het garantieprogramma van de deelstaat Saksen-Anhalt(11). De steunmaatregelen voldoen aan de voorwaarden van deze regelingen en zijn derhalve gedekt. Hoewel de voornoemde maatregelen niet opnieuw door de Commissie worden onderzocht, wordt bij de beoordeling van de vraag of de steun in verhouding staat tot de kosten en baten van de herstructurering, rekening gehouden met de bedragen die hiermee gemoeid zijn (zie de overwegingen 51 tot 57).

(35) De hierna genoemde financiële maatregelen vallen niet onder bestaande programma's:

(36) 48,4 miljoen DEM houden verband met oude orders die bij de voormalige SKET SMM waren geplaatst. Dit bedrag moet volledig als steun worden aangemerkt aangezien SKET WT deze heeft ontvangen van de BvS voor de financiering van de uitvoering van verschillende orders van SKET SMM. Het argument van Duitsland dat de BvS als een particuliere investeerder heeft gehandeld omdat de betaling van dit bedrag aan SKET WT voor de afhandeling van de resterende orders volgens hem de goedkoopst mogelijke oplossing was, houdt geen steek. Al deze contracten werden tegen onrealistische prijzen afgesloten. SKET SMM was een onderneming in moeilijkheden die grote bedragen aan overheidsmiddelen had ontvangen voor de financiering van deze orders. Zonder deze steunverlening aan SKET SMM, die haar bestaan louter aan overheidssteun had te danken, zouden deze contracten er niet zijn geweest. Derhalve hebben alle contracten van SKET SMM de concurrentie vervalst. Zij hebben ook nu nog een verstorende werking aangezien andere actoren op deze markt, te weten de concurrenten van SKET WT, hogere prijzen voor de uitvoering van deze orders zouden hebben verlangd. Bijgevolg moet de betaling van 48,4 miljoen DEM aan SKET WT als steun worden aangemerkt en bij de beoordeling in aanmerking worden genomen, ook al was de optie om SKET WT met de uitvoering van deze orders te belasten, voor de BvS de goedkoopste. De steun voor deze orders kan evenwel als een onderdeel van het herstructureringsconcept worden beschouwd.

(37) Dit bedrag en het resterende bedrag van 70,1 miljoen DEM moeten als ad-hoc-herstructureringssteun worden beoordeeld.

(38) De begunstigde komt derhalve in het genot van steunmaatregelen in het kader van de privatisering ten belope van in totaal 143,5 miljoen DEM(12), die door de BvS en de deelstaat Saksen-Anhalt zijn verleend en waarvan 118,5 miljoen DEM(13) het voorwerp uitmaken van deze beoordeling door de Commissie.

Er dient te worden nagegaan of de steunmaatregelen onder de uitzondering vallen die voorzien is in artikel 87, lid 3, van het EG-Verdrag.

(39) De steunmaatregelen van de BvS en de deelstaat Saksen-Anhalt werden aangemeld als herstructureringssteun die werd verleend om de levensvatbaarheid van een onderneming in moeilijkheden te verzekeren. Daarom neemt de Commissie met name de uitzondering van artikel 87, lid 3, onder c), van het EG-Verdrag in beschouwing: "steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad", aangezien het voornaamste doel van de steun de herstructurering van een onderneming in moeilijkheden is. Dergelijke steunmaatregelen kunnen als verenigbaar met de gemeenschappelijke markt worden beschouwd, voorzover is voldaan aan de criteria van de communautaire kaderregeling voor reddings- en herstructureringssteun aan ondernemingen in moeilijkheden(14) (de kaderregeling). De Commissie neemt voorts in aanmerking dat de nieuwe deelstaten van Duitsland behoren tot de steunzones in de zin van artikel 87, lid 3, onder a), van het EG-Verdrag, waar de levensstandaard abnormaal laag is of waar een ernstig gebrek aan werkgelegenheid heerst(15).

(40) Voor de toekenning van herstructureringssteun is allereerst de uitvoering van een deugdelijk herstructureringsplan noodzakelijk. De herstructurering moet leiden tot het herstel van de levensvatbaarheid op lange termijn van de betrokken ondernemingen. Buitensporige vervalsing van de mededinging moet worden vermeden. Het herstructureringsprogramma dient bij te dragen tot een algehele verbetering van de marktsituatie en dient een voldoende tegenwicht te vormen voor de concurrentievervalsende werking van de verleende steun. Het bedrag en de intensiteit van de steun moeten tot het voor de uitvoering van de herstructurering strikt noodzakelijke minimum worden beperkt en de kosten waarvoor steun wordt verleend, mogen niet hoger zijn dan de te verwachten baten.

6.1. Herstructureringsplan

(41) De conditio sine qua non van elk herstructureringsplan is dat het de levensvatbaarheid en gezondheid op lange termijn van de onderneming binnen een redelijk tijdsbestek dient te herstellen op grond van realistische veronderstellingen inzake de omstandigheden waaronder de onderneming in de toekomst zal functioneren. In principe dient de steun eenmalig te zijn(16).

(42) Het herstructureringsconcept van de investeerder beoogt het ineenstorten van de [...] *te compenseren door nieuwe markten (Midden- en Zuid-Amerika) aan te boren, teneinde de levensvatbaarheid op de lange termijn van SKET WT te verzekeren. In de toelichting bij de verwachte financiële resultaten voor de geherstructureerde SKET WT wordt uitgegaan van een herstel van de levensvatbaarheid op de lange termijn zonder overheidssteun tegen het jaar 2003.

Tabel: De voorruitzichten voor het financiële herstel van SKET WT zijn als volgt ((Deze tabel bevat slechts een keuze uit kerngegevens en de kolommen zijn rekenkundig niet volledig.))

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

De evolutie van deze cijfers spoort met de verwachte afhandeling van de oude orders. [...] *

(43) In het herstructureringsplan zijn een aantal interne maatregelen voorzien. In de eerste plaats zal, door de afsplitsing van de walserijsector van SKET SMM en de omvorming ervan tot een louter technische onderneming, SKET WT wellicht van lasten uit het verleden worden bevrijd. Aangezien de onderneming voortaan in staat zal zijn vrijelijk uit verschillende aanbieders te kiezen en niet langer aangewezen is op SKET SMM als leverancier, zal zij veel flexibeler kunnen reageren op de markt.

(44) Door de onderneming eigen vermogen en financiële middelen te verschaffen worden bovendien handelsactiviteiten mogelijk, waarbij gebruik wordt gemaakt van de kapitaalkracht en contacten die door MPC zijn ingebracht. Deze contacten zullen SKET WT ook in staat stellen om op nieuwe en stabielere geografische markten door te dringen.

(45) De uitbreiding van de O & O-afdeling zal worden geschraagd door de ontwikkeling van industriële eigendom en knowhow door SKET WT.

(46) SKET WT heeft voorts doeltreffende maatregelen genomen tot verhoging van de kwaliteit van haar producten. In het plan is ook voorzien in de uitbreiding van de verkoopafdeling en de aanschaf van nieuwe machines. Door de volledige reorganisatie die gepaard gaat met een verlaging van de materiaal- en personeelskosten, wordt bovendien het concurrentievermogen van de onderneming versterkt. Al deze maatregelen van het herstructureringsplan, zullen de aanwezigheid van de onderneming op de markt versterken.

6.2. Nadelige gevolgen voor concurrenten

(47) Een voorwaarde voor herstructureringssteun is voorts dat er maatregelen worden genomen om nadelige gevolgen voor concurrenten zoveel mogelijk te neutraliseren. De steun zou anders het gemeenschappelijk belang schaden en niet in aanmerking komen voor een vrijstelling op grond van artikel 87, lid 3, onder c) van het EG-Verdrag.

(48) SKET WT heeft een klein aandeel op de Europese en de internationale markt van elk circa [...] *. Overeenkomstig de kaderregeling moet een onderneming die actief is in een sector waarin overcapaciteit bestaat, haar capaciteit in deze sector verminderen. Blijkens de marktanalyse bestaan er in deze sector geen overcapaciteiten. In het kader van de herstructurering vermindert SKET WT als engineeringonderneming haar capaciteit tot 2003 met ongeveer [...] * (in arbeidsuren). Bijgevolg mag ervan worden uitgegaan dat de door de steun veroorzaakte buitensporige vervalsing van de mededinging wordt gecompenseerd.

(49) Ten slotte zij opgemerkt dat SKET WT naar verhouding een kleine speler op de markt zal blijven. Bovendien is de onderneming niet van plan om in de loop van de herstructurering haar omzet aanzienlijk te vergroten.

(50) Er lijkt derhalve te zijn voldaan aan de voorwaarden van de kaderregeling dat de nadelige gevolgen voor concurrenten zo veel mogelijk moeten worden geneutraliseerd.

6.3. Beperking van de steun tot het strikt noodzakelijke minimum

(51) Het bedrag en de intensiteit van de steun moeten tot het voor de uitvoering van de herstructurering strikt noodzakelijke minimum worden beperkt en in verhouding staan tot de voordelen die daarvan voor de Gemeenschap worden verwacht. Derhalve wordt van de begunstigden van de steun doorgaans verwacht dat zij met eigen middelen een belangrijke bijdrage leveren aan het herstructureringsplan.

(52) Zoals uit de tabellen blijkt, ontvangt SKET WT in verband met de privatisering steun ten belope van 118,5 miljoen DEM (afgezien van steun in het kader van goedgekeurde programma's). Daarbij komt nog 25 miljoen DEM aan steun die uit hoofde van het garantieprogramma van de deelstaat Sachsen-Anhalt wordt verleend(17). Voor de beoordeling van de evenredigheid van de steun moeten in totaal 143,5 miljoen DEM(18) in aanmerking worden genomen.

(53) De bijdrage van de investeerder uit eigen middelen voor de herstructurering van SKET WT bedraagt 36,2 miljoen DEM en komt daarmee neer op circa 19 % van de totale herstructureringskosten van 191,9 miljoen DEM(19). Daarmee draagt de investeerder belangrijk bij tot de investeringskosten van de herstructurering. Dit is een duidelijk bewijs voor zijn engagement en zijn bereidheid om niet alleen een participatie te nemen maar ook het risico van de herstructurering te dragen. Dit engagement wordt ook onderstreept door de werkgelegenheids- en investeringstoezeggingen van de investeerder. Zoals uit de analyse van de steunmaatregelen blijkt, staat zijn bijdrage in verhouding tot de kosten en baten van de herstructurering. Gezien de specifieke bestemming van het bedrag en de beperking van de steun tot de praktische behoeften van de onderneming wordt de steun niet in een zodanige vorm verleend dat de onderneming de beschikking krijgt over extra middelen die zouden kunnen worden gebruikt voor een agressieve prijspolitiek op de markt. Het totale bedrag van de steun is beperkt tot het minimum dat noodzakelijk is voor de herstructurering en het duurzame herstel van de levensvatbaarheid van de onderneming.

(54) Zoals de Duitse autoriteiten hebben verzekerd, zal een onafhankelijk accountant toezien op de financiering van de afhandeling van de "oude orders", teneinde ervoor te zorgen dat alleen de hiermee verband houdende kosten worden gedekt. Aldus wordt ook gewaarborgd dat alle betreffende betalingen van de BvS alleen voor dit doel worden aangewend.

(55) Voorts zij opgemerkt dat de bijdrage van de investeerder trapsgewijze zal stijgen. Bij de voltooiing van de herstructurering in 2003 zal MPC bijkomende financiële maatregelen (garanties) voor een totaal bedrag van 55 miljoen DEM van de BvS hebben overgenomen.

(56) Op grond van het voorgaande kan de Commissie evenwel concluderen dat kennelijk is voldaan aan de voorwaarde dat de steun wordt beperkt tot het strikt noodzakelijke minimum.

(57) Volgens de Duitse autoriteiten dient de cashflow van 12,2 miljoen DEM die voor de periode [...] * wordt verwacht, eveneens als een deel van de bijdrage van de investeerder te worden beschouwd. Aangezien deze cashflow echter hoofdzakelijk door steunmaatregelen in het verleden moet worden gerealiseerd en nog niet is gegenereerd, is deze nog onder voorbehoud. Ook al zal de verwachte cashflow de financieringsbehoeften voor de herstructurering van de onderneming verminderen, toch kan de Commissie de "cashflow" niet aanmerken als een deel van de bijdrage van de investeerder.

7. CONCLUSIE

(58) Er zij op gewezen dat Duitsland in strijd met artikel 88, lid 3, van het EG-Verdrag, steunmaatregel C 70/97 ten uitvoer heeft gelegd voordat de Commissie haar goedkeuring had gegeven. De Commissie houdt evenwel rekening met het feit dat de maatregelen ten gunste van SKET WT ten goede komen aan het herstel van de levensvatbaarheid van de begunstigde onderneming en de mededinging niet buitensporig vervalsen. Voorts kan worden gesteld dat voldaan is aan de voorwaarde van een voldoende bijdrage van de investeerder. Bovendien is de onderneming gevestigd in een steungebied als bedoeld in artikel 87, lid 3, onder a), van het EG-Verdrag.

(59) Op grond van de informatie die Duitsland heeft verstrekt, kan de Commissie thans concluderen dat de belangrijkste vragen, naar aanleiding waarvan de procedure werd ingeleid, kennelijk beantwoord zijn. Ten aanzien van de levensvatbaarheid van de onderneming kan ervan worden uitgegaan dat deze op de lange termijn wordt hersteld indien de maatregelen van het herstructureringsplan worden uitgevoerd. Bovendien blijft de vervalsing van de mededinging beperkt aangezien op de onderhavige markt (walserijen) kennelijk geen overcapaciteit bestaat en de ontvanger van de steun de capaciteit vermindert. Voorts heeft de Commissie ter kennis genomen dat de investeerder zijn bijdrage aanzienlijk verhoogd heeft en daarmee het bewijs geleverd heeft van zijn wil tot de herstructurering en zijn bereidheid om het ondernemersrisico op zich te nemen. De Commissie kan zich ook vinden in het argument van Duitsland dat de afhandeling van de oude orders van SKET SMM door SKET WT de goedkoopste oplossing was voor de staat, maar beschouwt de betreffende maatregelen nog altijd als steunmaatregelen.

(60) In het licht van het voorgaande kunnen de problemen naar aanleiding waarvan de procedure van artikel 88, lid 2, van het EG-Verdrag, was ingeleid, als opgelost worden beschouwd. Derhalve kan de Commissie thans concluderen dat de steunmaatregelen ten gunste van SKET WT in overeenstemming zijn met de kaderregeling mits het herstructureringsplan volledig wordt uitgevoerd. Op de uitvoering van het plan zal worden toegezien aan de hand van een verslag dat jaarlijks door Duitsland bij de Commissie moet worden ingediend.

(61) Bijgevolg kan een vrijstelling worden verleend voor de steunmaatregelen op grond van artikel 87, lid 3, onder c), van het EG-Verdrag en artikel 61, lid 3, onder c), van de EER-overeenkomst,

HEEFT DE VOLGENDE BESCHIKKING GEGEVEN:

Artikel 1

De staatssteun die Duitsland voor een bedrag van 70 miljoen EUR (= 143,5 miljoen DEM) aan SKET Walzwerkstechnik GmbH Magdeburg heeft verleend, is onder de in artikel 2 beschreven voorwaarden overeenkomstig artikel 87, lid 1, van het Verdrag met de gemeenschappelijke markt verenigbaar.

Artikel 2

1. Het herstructureringsplan dient volledig te worden uitgevoerd. Alle mogelijke maatregelen worden genomen om er voor te zorgen dat het plan wordt uitgevoerd.

2. Duitsland dient jaarlijks een verslag in bij de Commissie over de uitvoering van het herstructureringsplan.

3. Indien niet aan de in de leden 1 en 2 genoemde voorwaarden wordt voldaan, kan de vrijstelling worden ingetrokken.

Artikel 3

Deze beschikking is gericht tot de Bondsrepubliek Duitsland.

Gedaan te Brussel, 13 december 2000.

Voor de Commissie

Mario Monti

Lid van de Commissie

(1) Brief D(97) 9271 van de Commissie.

(2) PB C 118 van 17.4.1998, blz. 5.

(3) Zakengeheim.

(4) Aangezien MPC een grotere onderneming is die niet tot het MKB behoort, kan SKET WT niet tot het midden- en kleinbedrijf worden gerekend in de zin van de communautaire kaderrregeling inzake overheidssteun voor kleine en middelgrote ondernemingen (zie de aanbeveling van de Commissie van 3 april 1996, PB L 107 van 30.4.1996, blz. 4).

(5) PB C 215 van 19.8.1995, blz. 8, en PB C 298 van 9.10.1996, blz. 2.

(6) PB L 314 van 8.11.1997, blz. 20.

(7) SKET Maschinenbau-EDV GmbH (NN/126/97), positieve beschikking van mei 1998; SKET Verseilmaschinenbau GmbH (C 72/97), positieve beschikking van september 1998; Cimbria SKET GmbH (NN 125/97), positieve beschikking van mei 1999; SKET Maschinen- und Anlagenbau GmbH (C 69/97), positieve beschikking van juli 1999.

(8) Zie ook het programma dat door de Commissie werd goedgekeurd onder nummer N 413/91, en dat in 1994 werd gewijzigd bij Besluit E 5/94, teneinde de regeling aan te passen aan de communautaire kaderregeling voor reddings- en herstructureringssteun.

(9) 143,5 miljoen DEM + 36,2 miljoen DEM als bijdrage van de investeerder + 12,2 miljoen DEM aan cashflow van de onderneming.

(10) Zie Panorama für die Europäische Industrie 1999, waarin voor de komende jaren een gematigde groei wordt voorspeld.

(11) Zie het programma dat door de Commissie werd goedgekeurd onder nr. N 413/91, en dat in 1994 werd gewijzigd bij Besluit E 5/94 teneinde de regeling aan te passen aan de kaderregeling voor reddings- en herstructureringssteun.

(12) 48,4 miljoen DEM + 70,1 miljoen DEM + 25 miljoen DEM.

(13) 48,4 miljoen DEM + 70,1 miljoen DEM.

(14) PB C 368 van 23.12.1994, blz. 12.

(15) N 464/93, brief van 22 april 1994 SG (94) D/5633; N 613/96, brief van 23 januari 1997 SG (97) D/488.

(16) Punt 3.2 van de kaderregeling (van 1994). Deze kaderregeling is overeenkomstig punt 101 van de communautaire richtsnoeren voor reddings- en herstructureringssteun aan ondernemingen in moeilijkheden (Mededeling aan de lidstaten en voorstel voor dienstige maatregelen) (PB C 288 van 9.10.1999, blz. 2) ook op dit geval van toepassing.

(17) Zie ook het programma dat door de Commissie is goedgekeurd onder nr. N 413/91, dat in 1994 gewijzigd werd bij Besluit E 5/94 teneinde de regeling aan te passen aan de kaderregeling voor reddings- en herstructureringssteun.

(18) 25 miljoen DEM + 118,5 miljoen DEM.

(19) Zie de tabel in overweging 21.