31989D0416

BESCHIKKING VAN DE RAAD van 20 juni 1989 tot vaststelling van een specifiek meerjarenprogramma voor onderzoek en onderwijs van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie op het gebied van de stralingsbescherming ( 1990-1991 ) ( 89/416/Euratom )

DE RAAD VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie, inzonderheid op artikel 7,

Gezien het advies van het Europese Parlement ( 1 ),

Gezien het advies van het Economisch en Sociaal

Comité ( 2 ),

Overwegende dat de Raad bij Besluit 87/516/Euratom, EEG ( 3 ), gewijzigd bij Besluit 88/193/EEG, Euratom ( 4 ), een meerjarenkaderprogramma van communautaire werkzaamheden op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling ( 1987 tot en met 1991 ) heeft vastgesteld, dat onder meer voorziet in activiteiten op het gebied van de stralingsbescherming;

Overwegende dat het Wetenschappelijk en Technisch Comité een positief advies heeft uitgebracht over het ontwerp-programma voor de jaren 1990-1991 van de Commissie;

Overwegende dat het in het belang van de Gemeenschap is dat de kennis die noodzakelijk is voor een objectieve bestudering van de blootstelling van de mens aan straling en aan radioactiviteit, van de gevolgen van blootstelling aan straling voor de mens en voor een evaluatie en beheersing van de hieraan verbonden risico's, zoals vastgesteld in het document inzake "De onderzoeksbehoeften van de Gemeenschap op het gebied van stralingsbescherming in de periode 1990-1994'', wordt aangevuld en uitgebreid;

Overwegende dat hogere opleiding, wetenschappelijke samenwerking en uitwisseling van wetenschappers en wetenschappelijke informatie op het gebied van stralingsbescherming essentieel zijn;

Overwegende dat het onderzoek waarop deze beschikking betrekking heeft, voor de uitvoering van dergelijke maatregelen een passend middel vormt,

HEEFT DE VOLGENDE BESCHKIKKING VASTGESTELD :

Artikel 1 Er wordt voor een periode van twee jaar, ingaand op 1 januari 1990, een specifiek programma voor onderzoek en onderwijs van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie op het gebied van de stralingsbescherming, als omschreven in bijlage I, vastgesteld .

Artikel 2 De voor de uitvoering van het programma noodzakelijk geachte middelen bedragen 21,2 miljoen ecu, met inbegrip van de uitgaven voor een personeelsbestand van 28 man .

Het indicatieve schema voor de verdeling van deze middelen staat in bijlage I .

Artikel 3 Gedetailleerde voorschriften met betrekking tot de tenuitvoerlegging van het programma en de hoogte van de financïele participatie van de Gemeenschap worden vermeld in bijlage II .

Artikel 4 1 . Na afloop van het programma evalueert de Commissie de bereikte resultaten en brengt zij daarover verslag uit aan het Europese Parlement en aan de Raad .

2 . Bij de opstelling van het in lid 1 genoemde verslag wordt rekening gehouden met de in bijlage III bij deze beschikking omschreven doelstellingen en criteria; het verslag dient tevens in overeenstemming te zijn met het bepaalde in artikel 2, lid 2, van Besluit 87/516/Euratom, EEG .

Artikel 5 1 . De Commissie is verantwoordelijk voor de uitvoering van het programma en wordt bij de tenuitvoerlegging bijgestaan door het Raadgevend Comité inzake beheer en cooerdinatie ( CBC ) "Stralingsbescherming'', ingesteld bij Besluit 84/338/Euratom, EGKS, EEG van de Raad van 29 juni 1984 inzake structuren en procedures voor beheer en cooerdinatie van de communautaire onderzoek -, ontwikkelings - en demonstratiewerkzaamheden ( 5).

2 . In de door de Commissie gesloten contracten worden de rechten en verplichtingen van elke partij vastgesteld, met name de regelingen inzake de verspreiding, bescherming en exploitatie van de onderzoekresultaten .

Artikel 6 Deze beschikking is gericht tot de Lid-Staten .

Gedaan te Luxemburg, 20 juni 1989.

Voor de Raad

De Voorzitter

J . SOLANA MADARIAGA

( 1 ) PB nr . C 158 van 26 . 6 . 1989 .

( 2 ) PB nr . C 159 van 26 . 6 . 1989 .

( 3 ) PB nr . L 302 van 24 . 10 . 1987, blz . 1 .

( 4 ) PB nr . L 89 van 6 . 4 . 1988, blz . 35 .

( 5 ) PB nr . L 177 van 4 . 7 . 1984, blz . 25 . BIJLAGE I INHOUD VAN HET PROGRAMMA EN INDICATIEVE INTERNE VERDELING VAN DE MIDDELEN Indicatieve verdeling

van de middelen,

met inbegrip van

personeels - en

administratiekosten

( miljoen ecu )

A .

BLOOTSTELLING VAN DE MENS AAN STRALING EN RADIO -

ACTIVITEIT

7,4

1 .

Meting en interpretatie van de stralingsdosis

1.1 .

Het ontwikkelen en toepassen van normen en methoden die verbonden zijn aan de opvattingen over toegestane hoeveelheden dosisequivalent voor uitwendige en inwendige blootstelling

1.2 .

Straling en methodiek voor individuele en gebiedsdosimetrie

1.3 .

Het afleiden van orgaandoses en effectief dosisequivalent

1.4 .

Vaststelling van inwendige blootstelling

2 .

Verspreiding en gedrag van radionucliden in het milieu

2.1 .

Gedrag van radionucliden in het milieu onder omstandigheden die vanwege het gedrag op de lange termijn of de toestand na een ongeval speciale aandacht verdienen

2.2 .

Natuurlijke radioactiviteit in het milieu en de overdrachtswegen naar de mens

2.3 .

Invloed van de vorming van nieuwe soorten, chemische modificatie, wijzigingen in de fysisch-chemische eigenschappen en biologische conversie, met name bij :

- corrosie - en splijtingsprodukten met lange halveringstijd,

- actiniden, tritium, b . v . reductie van waterstofgas en de omzetting van anorganisch in organisch gebonden tritium, en

- afval van radiofarmaceutica of nucleaire geneeskunde

2.4 .

Het gedrag van per ongeluk vrijgekomen radionucliden, evaluatie van de betrouwbaarheid van overdrachtsparameters en experimentele studies

2.5 .

De rol van de opname en verspreiding van radionucliden in natuurlijke ecosystemen, zoals bossen, woeste grond, moerassen, watermassa's en in aangrenzende landbouwgebieden

2.6 .

Ontwikkeling van tegenmaatregelen om de besmetting van het milieu te verminderen en de overdracht naar de mens te verhinderen

Indicatieve verdeling

van de middelen,

met inbegrip van

personeels - en

administratiekosten

( miljoen ecu )

B .

GEVOLGEN VAN BLOOTSTELLING AAN STRALING VOOR DE MENS; VASTSTELLING, PREVENTIE EN BEHANDELING

7,4

1 .

Stochastische effecten van straling

1.1.

Interpretatie van de effecten van lage-dosisstraling en lage-dosistempo door middel van microdosimetrie

1.2 .

Herstel en wijziging van genetische schade en individuele stralingsgevoeligheid

1.3 .

Cel -, moleculaire en dierstudies om de kans op stochastische lichamelijke stralingseffecten te bepalen met betrekking tot lage doses, lage-dosistempo en stralingskwaliteit

1.4 .

Vaststelling van genetische risico's bij de mens

1.5 .

Inwerking van radionucliden op doelcellen in relatie tot het radionuclide metabolisme en studies op het gebied van biologische modellen voor door radionucliden geïnduceerde kanker, met name long -, beenmerg - en leverkanker

2 .

Niet-stochastische effecten van straling

2.1 .

Stralingssyndromen en behandeling ervan na blootstelling van grote delen van het lichaam

2.2 .

Bestraling en blootstelling ten gevolge van in het lichaam opgenomen radionucliden

2.3 .

Stralingssyndromen en behandeling na plaatselijke blootstelling van de huid en subcutane weefsels

2 .4 .

Stralingsschade voor de ooglenzen, schildklier en andere weefsels die relevant zijn op het gebied van stralingsbescherming

3 .

Effecten van straling op het zich ontwikkelende organisme

Indicatieve verdeling

van de middelen,

met inbegrip van

personeels - en

administratiekosten

( miljoen ecu )

C .

RISICO'S EN BEHEERSING VAN BLOOTSTELLING AAN STRALING

6,4

1 .

Vaststelling van de blootstelling van de mens aan straling en de hieraan verbonden risico's

1.1 .

Evaluatie en statistische gegevens over de verschillende vormen van blootstelling aan straling van de mens

1.2 .

Blootstelling aan natuurlijke radioactiviteit en evaluatie van de parameters die de hieruit voortvloeiende risico's beïnvloeden

1.3 .

Vergelijkende vaststelling van blootstelling en de daaraan verbonden risico's

1.4 .

Epidemiologische studies met menselijke populaties

2 .

Optimalisering en beheer van de stralingsbescherming

2.1 .

Optimalisering van de stralingsbescherming

2.2 .

Beperking van de blootstelling van patiënten aan straling voor medische diagnose

2.3 .

Beheer van de stralingsbescherming onder normale omstandigheden en bij ongevalsituaties

2.4 .

Vaststelling van de waarschijnlijkheidsgraad van risico's en real-time modellen voor de vaststelling van de gevolgen van het vrijkomen van straling na ongevallen en voor de evaluatie van de doeltreffendheid en haalbaarheid van tegenmaatregelen

TOTAAL

(¹) 21,2 (¹)

(¹) Waarvan circa 5,87 miljoen ecu voor personeels - en administratiekosten .

BIJLAGE II TENUITVOERLEGGING VAN HET PROGRAMMA EN HOOGTE VAN DE FINANCIËLE PARTICIPATIE VAN DE GEMEENSCHAP Het programma bestaat uit werkzaamheden die worden uitgevoerd in de vorm van onderzoekcontracten voor gezamenlijke rekening met bevoegde overheids - of particuliere onderzoekinstellingen die in de Lid -Staten zijn gevestigd .

Naast onderzoekcontracten voor gezamenlijke rekening kan het programma ook worden uitgevoerd in de vorm van studiecontracten en cooerdinatieprojecten . Bijzondere nadruk wordt gelegd op het verlenen van subsidies voor opleiding en mobiliteit . Zulke contracten en subsidies worden, in voorkomend geval, verleend na een selectieprocedure op basis van in het Publikatieblad van de Europese Gemeenschappen bekendgemaakte uitnodigingen tot inschrijving .

De deelnemers aan contracten voor gezamenlijke rekening kunnen afkomstig zijn van in de Gemeenschap gevestigde overheids - of particuliere onderzoekinstellingen, met inbegrip van universiteiten . Elke contractant dient een specifieke bijdrage aan de projecten te leveren . Van de contractant wordt verwacht dat hij een aanzienlijk deel van de kosten zelf draagt; de Gemeenschap kan als regel 50 % daarvan voor haar rekening nemen . In andere gevallen, wanneer universiteiten en soortgelijke instellingen projecten in het kader van dit programma uitvoeren, kan de Gemeenschap tot 100 % van de daaraan verbonden extra kosten voor haar rekening nemen .

Onderzoekprojecten voor gezamenlijke rekening dienen normaliter te worden uitgevoerd door deelnemers uit meer dan één Lid-Staat .

De Commissie zal in alle talen van de Gemeenschap informatiepakketten verspreiden die de uitnodigingen tot inschrijving zullen vergezellen, ten einde voor de ondernemingen, universiteiten en onderzoekcentra in de verschillende Lid-Staten gelijke kansen te garanderen .

De kennis die verworven wordt bij de uitvoering van de werkzaamheden voor gezamenlijke rekening is gelijkelijk toegankelijk voor alle Lid-Staten . Licenties en/of andere rechten die in het kader van het programma zijn ontwikkeld, vallen onder de communautaire voorschriften, waarbij tevens met de contractuele afspraken rekening wordt gehouden .

BIJLAGE III DOELSTELLINGEN VAN HET PROGRAMMA EN EVALUATIECRITERIA Het stralingsbeschermingsprogramma 1990-1991 komt voor een deel tegemoet aan de communautaire onderzoekbehoeften op het gebied van stralingsbescherming voor de periode 1990-1994, als uiteengezet in de mededeling van de Commissie ( COM(88 ) 789 def .), en wil via Europese samenwerking op onderzoekgebied voorzien in :

- de wetenschappelijke basis die nodig is voor de voortdurende bijwerking van de "Basisnormen voor de bescherming van de gezondheid van bevolking en werknemers tegen de aan ioniserende straling verbonden gevaren'', alsmede in het bevorderen van de verdere ontwikkeling van opvattingen en denkbeelden inzake stralingsbescherming in alle Lid-Staten, waarbij rekening wordt gehouden met de desbetreffende ervaring van de Lid-Staten;

- de wetenschappelijke kennis die nodig is om de carcinogene en genetische risico's vast te stellen die voor werknemers en bevolking voortvloeien uit de blootstelling aan lage doses en lage-dosistempo's straling van verschillende aard ten gevolge van natuurlijke straling, medisch-diagnostische radiologie en kernindustrie;

- de methoden om de risico's van stralingsongevallen te bepalen, alsmede in de grondslagen en technieken voor het treffen van tegenmaatregelen;

- de informatie die noodzakelijk is voor de verspreiding van nieuwe denkbeelden en methoden met betrekking tot stralingsbescherming, ten einde te voldoen aan de behoeften die bij voorbeeld door nieuwe toepassingen van straling in geneeskunde en industrie zijn ontstaan;

- objectieve wetenschappelijke gegevens, om de betrokken nationale instanties te helpen bij het nemen van rationele beslissingen met betrekking tot de werking van de kernindustrie, de opstelling van milieucriteria inzake radioactiviteit, de beheersing van zeldzame noodsituaties, en de objectieve informatie die aan de bevolking moet worden verstrekt omtrent risico's en voordelen;

- stimulans en steun voor samenwerking tussen wetenschappers en onderzoekinstituten uit de verschillende Lid-Staten, en in hogere opleiding die nodig is om de deskundigheid in de Gemeenschap te behouden, inclusief een betere algemene opleiding voor jonge wetenschappers op het gebied van stralingsbescherming;

- efficiënte benutting en documentatie van de kennis die in het kader van dit programma en van de eerdere communautaire programma's inzake stralingsbescherming is opgedaan, waardoor wellicht wordt bijgedragen tot een beter algemeen inzicht in de wetenschappelijke problematiek en hetgeen kan leiden tot een betere voorlichting van het grote publiek over deze kwesties .

De mate waarin deze doelstellingen door middel van het programma worden verwezenlijkt, zal overeenkomstig het communautaire actieprogramma voor de evaluatie van communautaire onderzoek - en ontwikkelingsactiviteiten worden geëvalueerd door onafhankelijke deskundigen .

De voornaamste evaluatiecriteria voor dit programma zijn :

- de wetenschappelijke en technologische bijdrage ervan tot het communautaire beleid op het gebied van stralingsbescherming;

- de relevantie van de onderzoekresultaten van het programma voor de voortdurende bijwerking van de "Basisnormen voor de bescherming van de gezondheid van bevolking en werknemers tegen aan ioniserende straling verbonden gevaren'' en voor het leggen van de theoretische basis voor de stralingsbescherming en de praktische toepassingen daarvan;

- de wetenschappelijke oorspronkelijkheid van het werk, de relevantie voor de beoordeling van de risico's, in het bijzonder die welke voortvloeien uit de blootstelling aan lage doses en lage-dosistempo's straling uit natuurlijke, medische en door de mens gemaakte bronnen, alsmede de mate waarin het programma bijdraagt tot de beoordeling en de beheersing van de risico's als gevolg van stralingsongevallen;

- de wijze waarop de uit het programma resulterende kennis heeft geleid tot nieuwe denkbeelden en methoden, ten einde te voldoen aan de behoeften die door nieuwe toepassingen van straling zijn ontstaan, en deze kennis de bevoegde nationale autoriteiten heeft geholpen om in normale omstandigheden en noodsituaties rationele beslissingen inzake stralingsbescherming te nemen;

- de mate waarin het programma heeft bijgedragen tot de verspreiding van kennis;

- de mate waarin het programma heeft bijgedragen tot samenwerking tussen de laboratoria van de Lid-Staten, alsmede tot de voortgezette opleiding van wetenschappers en de verspreiding van wetenschappelijke kennis inzake stralingsbescherming heeft bevorderd;

- de doeltreffendheid van het beheer .

Voorts moet ook rekening worden gehouden met de criteria die zijn vastgesteld bij de herziening (;) van het programma voor 1988-1989, namelijk :

- of er een belangrijke bijdrage is geleverd tot de ontwikkeling van rendabeler technieken om de schadelijke gevolgen van straling te voorkomen en tegen te gaan, met name als deze optreden ten gevolge van hypothetische ongevallen, waarbij is uitgegaan van de Tsjernobylsituatie . In het bijzonder moet worden nagegaan of :

- de betrouwbaarheid van modellen voor atmosferische verspreiding over lange afstand is verbeterd,

- er betere gegevens en modellen zijn verkregen met betrekking tot de verspreiding van radionucliden in de voedselketen,

- de uitvoerbaarheid van epidemiologische studies over de effecten op de volksgezondheid is aangetoond of onhaalbaar is bevonden,

- er meer inzicht is verkregen in de radiologische aspecten van kernongevalsscenario's,

- de wetenschappelijke basis voor afgeleide noodreferentieniveaus is ontwikkeld,

- de praktische tegenmaatregelen voor het landbouw - en aquatisch milieu, het stedelijk milieu en op het vlak van de preventieve medicatie zijn verbeterd,

- er betere methoden zijn gevonden voor permanente controle en toezicht in ongevalssituaties,

- er vooruitgang is geboekt bij de behandelingsmethoden en de diagnose voor aan straling blootgestelde personen .

(;) PB nr . L 16 van 21 . 1 . 1988, blz . 44 .