Gnéithe áirithe de dhlí na gcuideachtaí maidir le cuideachtaí faoi dhliteanas teoranta
ACHOIMRE AR:
Treoir (AE) 2017/1132 — códú ar ghnéithe áirithe de dhlí na gcuideachtaí maidir le cuideachtaí faoi dhliteanas teoranta
CAD IS AIDHM LEIS AN TREOIR?
Le Treoir (AE) 2017/1132 tugtar cuid mhór de rialacha dhlí na gcuideachtaí de chuid an Aontais Eorpaigh (AE) le chéile in aon treoir amháin. Clúdaítear inti saincheisteanna amhail a mbunú, ceanglais um chaipiteal agus um nochtadh, agus oibríochtaí (amhail cumaisc agus rannáin) cuideachtaí.
Ar dtús, rinneadh sé threoir maidir le dlí cuideachtaí AE roimhe seo achódú léi (Treoir 82/891/CEE, Treoir 89/666/CEE, Treoir 2005/56/CE, Treoir 2009/101/CE, Treoir 2011/35/AE, Treoir 2012/30/AE) gan an t–ábhar iontu a athrú.
Ó shin i leith, leasaíodh an treoir seo le Treoir 2019/1151 maidir le húsáid uirlisí agus próiseas digiteach i ndlí na gcuideachtaí agus le Treoir 2019/2121 maidir le comhshónna, cumaisc agus deighiltí trasteorann. Leasaíodh í freisin le Treoir (AE) 2019/1023, go sonrach, ionas go bhféadfadh na Ballstáit eisceachtaí a thabhairt ó airteagail áirithe de Threoir (AE) 2017/1132, i gcás gur gá sin chun creataí um athstruchtúrú coisctheach a chur ar bun.
PRÍOMHPHOINTÍ
Le Treoir (AE) 2017/1132 tugtar rialacha maidir leis na saincheisteanna seo a leanas le chéile:
- bunú cuideachtaí poiblí faoi dhliteanas teoranta*, bailíocht a n–oibleagáidí agus a neamhnithe a shocrú, agus a gcaipiteal a choimeád agus a mhionathrú;
- bunú cuideachtaí agus brainsí ar líne agus comhdú faisnéise cuideachta i gcláir ghnó go hiomlán ar líne, i.e. gan gá dul i láthair na n–údarás inniúil go pearsanta, lena n–áirítear cosaintí (e.g. an fhéidearthacht go n–iarrfaí láithreacht fhisiceach i gcásanna eisceachtúla);
- ceanglais um nochtadh do chuideachtaí poiblí agus príobháideacha faoi dhliteanas teoranta i gcoitinne agus le haghaidh brainsí a osclaíonn cuideachtaí poiblí agus príobháideacha faoi dhliteanas teoranta i mBallstáit eile AE atá faoi rialú ag dlí tíre in AE nó ag cuideachtaí coibhéiseacha neamh–AE;
- rialacha maidir le córas idirnasctha na gclár gnó, trína ndéantar cláir ghnó náisiúnta a idirnascadh agus trína gcuirtear faisnéis faoi chuideachtaí faoi dhliteanas teoranta* ar fáil don phobal trí phointe rochtana aonair, an tairseach Eorpach don r–Cheartas, agus trína soláthraítear modhanna slána chun faisnéis a mhalartú idir cláir ghnó (e.g. maidir le brainsí, oibríochtaí trasteorann, stiúrthóirí dícháilithe);
- cumaisc agus rannáin cuideachtaí poiblí faoi dhliteanas teoranta laistigh de Bhallstát amháin (céimeanna an nós imeachta cumaisc/rannáin agus na doiciméid is gá le haghaidh cumaisc/rannáin, nuair a thagann cumasc/rannán i bhfeidhm agus a iarmhairtí, cosaintí do thríú páirtithe amhail creidiúnaithe, scairshealbhóirí mionlaigh agus fostaithe);
- comhshónna, cumaisc agus rannáin cuideachtaí príobháideacha agus poiblí faoi dhliteanas teoranta atá bunaithe i mBallstáit éagsúla (coinníollacha is infheidhme, céimeanna an nós imeachta oibríochta trasteorann, lena n–áirítear bearta éigeantacha frith–mhí–úsáide lena áirithiú nach n–údarófar aon oibríochtaí má dhéantar iad chun críocha mí–úsáide, calaoiseacha nó coiriúla, doiciméid is gá le haghaidh oibríocht trasteorann, cosaintí do scairshealbhóirí mionlaigh, creidiúnaithe agus fostaithe sa chás go dtagann oibríocht trasteorann i bhfeidhm agus a hiarmhairtí).
CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA TREORACH?
- Tháinig Treoir (AE) 2017/1132 i bhfeidhm ar an 20 Iúil 2017. Toisc go gcódaítear reachtaíocht reatha léi, ní gá do na Ballstáit í a thrasuí a thuilleadh sa dlí náisiúnta. Tá na teorainneacha ama faoina raibh na treoracha aisghairthe le trasuí sa dlí náisiúnta leagtha amach in Iarscríbhinn III.
- Tháinig leasuithe arna dtabhairt isteach le Treoir (AE)2019/1023 i bhfeidhm ar an 16 Iúil 2019.
- Tháinig leasuithe arna dtabhairt isteach le Treoir (AE)2019/1151 i bhfeidhm ar an 31 Iúil 2019. Bhí ar na Ballstáit an treoir seo a thrasuí faoi Lúnasa 2021 (agus spriocdháta níos faide maidir le roinnt forálacha sonracha). Bhain roinnt Ballstát leas as an bhféidearthacht a fhoráiltear leis an treoir síneadh 1 bliain a chur leis an trasuí, i.e. faoi Lúnasa 2022.
- Tháinig leasuithe arna dtabhairt isteach le Treoir (AE) 2019/2121 i bhfeidhm ar an 1 Eanáir 2020. Ní mór do na Ballstáit an treoir seo a thrasuí faoi Eanáir 2023.
CÚLRA
Is é an códú an próiseas chun gníomh reachtach a thabhairt le chéile – nó dhá ghníomh ghaolmhara nó níos mó – agus na leasuithe uile a bhaineann le gníomh nua amháin gan aon athruithe a thabhairt isteach. I réimse dhlí na gcuideachtaí, i gcás ina bhfuil na rialacha ábhartha scaipthe i measc go leor gníomhartha éagsúla reachtacha – leis na chéad treoracha a bhí ag dul siar chuig na 1960í agus 1970í, agus go leor leasuithe déanta ó shin i leith – ní raibh sé éasca d’úsáideoirí forbhreathnú soiléir a bheith acu ar dhlí na hEorpa sa réimse beartais sin. Tugtar le chéile i dTreoir (AE) 2017/1132 na rialacha a bunaíodh leis na treoracha aisghairthe, gan athrú a dhéanamh ar an ábhar ná rialacha nua a chur léi.
Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:
PRÍOMHTHÉARMAÍ
Cuideachta phoiblí faoi dhliteanas teoranta. Cuideachta faoi dhliteanais teoranta a thairg scaireanna don phobal i gcoitinne.
Cuideachta faoi dhliteanas teoranta. Cuideachta ag a bhfuil scairchaipiteal agus pearsantacht dhlítheanach ina bhfuil sócmhainní ar leithligh nach n–úsáidtear ach chun a cuid fiach a ghlanadh.
PRÍOMHDHOICIMÉAD
Treoir (AE) 2017/1132 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 14 Meitheamh 2017 maidir le gnéithe áirithe de dhlí na gcuideachtaí (códú) (IO L 169, 30.6.2017, lgh. 46–127).
Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Threoir (AE) 2017/1132 chorprú sa téacs bunaidh. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.
DOICIMÉID GHAOLMHARA
Leagan comhdhlúite den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh – Cuid a Trí – Beartais agus gníomhaíochtaí inmheánacha an Aontais – Teideal IV – Saorghluaiseacht daoine, seirbhísí agus caipitil – Caibidil 2 – Ceart bunaíochta – Airteagal 50 (sean–Airteagal 44 CCE) (IO C 202, 7.6.2016, lch. 68).
Rialachán (AE) 2016/679 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 27 Aibreán 2016 maidir le daoine nádúrtha a chosaint i ndáil le sonraí pearsanta a phróiseáil agus maidir le saorghluaiseacht sonraí den sórt sin, agus lena n–aisghairtear Treoir 95/46/CE (An Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí) (IO L 119, 4.5.2016, lgh. 1–88).
Féach an leagan comhdhlúite.
Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa, chuig an gComhairle, chuig Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa agus chuig Coiste na Réigiún: Plean Gníomhaíochta: Dlí na gcuideachtaí Eorpacha agus rialachas corparáideach – creat dlíthiúil nua–aimseartha do scairshealbhóirí atá níos rannpháirtí agus do chuideachtaí atá níos inbhuanaithe (COM(2012) 740 final, 12.12.2012).
Nuashonraithe 02.02.2022