Διαπραγματεύσεις των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ) για την κλιματική αλλαγή — μια επισκόπηση

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Άρθρο 191 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως εφαρμόζεται στη συμμετοχή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις των ΗΕ για τις την κλιματική αλλαγή

Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΗΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

• Το άρθρο 191 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) ορίζει τους στόχους και τις αρχές της περιβαλλοντικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και υποστηρίζει τη συμμετοχή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις των ΗΕ σχετικά με το κλίμα. Πιο συγκεκριμένα:
  • το τέταρτο εδάφιο του άρθρου 191 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ αναφέρει συγκεκριμένα ότι ένας από τους βασικούς στόχους της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ είναι η προώθηση μέτρων σε διεθνές επίπεδο για την αντιμετώπιση των περιφερειακών ή παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων, ειδικότερα όσον αφορά την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, και
  • η τέταρτη παράγραφος του άρθρου 191 αναφέρεται στη συνεργασία σε αυτόν τον τομέα με άλλες χώρες και διεθνείς οργανισμούς, όπως τα ΗΕ.
• Οι διαπραγματεύσεις των ΗΕ για το κλίμα αποσκοπούν να εξασφαλίσουν διεθνή συμφωνία όσον αφορά αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Το πρώτο μέτρο, το 1992, αποτελούσε μια δέσμευση να διατηρηθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τους 2 ^oC σε σύγκριση με την προβιομηχανική περίοδο.
• Η σύναψη μιας νέας παγκόσμιας συμφωνίας για το κλίμα το 2015 για την επιτάχυνση της μετάβασης σε μια παγκόσμια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αποτελεί το αποτέλεσμα χρόνιων προσπαθειών από τη διεθνή κοινότητα για τη σύναψη μιας παγκόσμιας, πολυμερούς συμφωνίας για την κλιματική αλλαγή.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΑΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ

• 1992: Η σύμβαση πλαίσιο των ΗΕ για την αλλαγή του κλίματος (UNFCCC) έθεσε μια βάση για τη διεθνή συνεργασία με σκοπό την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής περιορίζοντας της μέση αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας και της επακόλουθης κλιματικής αλλαγής.
• 1997: Εγκρίθηκε το Πρωτόκολλο του Κιότο, η πρώτη παγκόσμια, νομικά δεσμευτική συμφωνία για μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Οι αναπτυγμένες χώρες που συμμετείχαν δεσμεύτηκαν να μειώσουν το σύνολο των εκπομπών τους κατά τουλάχιστον 5 % την πρώτη περίοδο ανάληψης υποχρεώσεων (μεταξύ 2008 και 2012) σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Οι (τότε) 15 χώρες της ΕΕ ανέλαβαν την υποχρέωση να προβούν σε μείωση της τάξης του 8 %.
• 2009: Η διάσκεψη της Κοπεγχάγης εξασφάλισε μια πολιτική συμφωνία ζητώντας την ανάληψη συγκεκριμένης δράσης για τον μετριασμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ήταν η πρώτη φορά που όλες οι ισχυρές οικονομίες ανέλαβαν ρητά δεσμεύσεις σε διεθνές επίπεδο σχετικά με το κλίμα. Εγκρίθηκε από πάνω από 140 χώρες.
• 2010: Η διάσκεψη του Κανκούν αναγνώρισε για πρώτη φορά με επίσημη απόφαση των ΗΕ ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη πρέπει να διατηρηθεί κάτω από 2^oC σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αναγνώρισε ότι οι συνολικές προσπάθειες έπρεπε να ενταθούν για να μπορέσει να επιτευχθεί ο εν λόγω στόχος.
• 2011: Η διάσκεψη του Ντέρμπαν επιβεβαίωσε την ανάγκη για μια νέα νομική συμφωνία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μετά το 2020, στο πλαίσιο της οποίας κάθε χώρα θα μπορεί να συμβάλλει όσο περισσότερο είναι δυνατόν. Αυτό αναμενόταν να συμφωνηθεί το 2015.
• 2012: Η διάσκεψη της Ντόχα ενέκρινε τη συμφωνία 38 αναπτυγμένων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, για συμμετοχή σε μια δεύτερη περίοδο ανάληψης υποχρεώσεων στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο (2013-2020). Αυτή καλύπτει το 14 % των παγκόσμιων εκπομπών.
• 2013: Η διάσκεψη της Βαρσοβίας συνέταξε ένα χρονοδιάγραμμα ώστε οι χώρες να υποβάλλουν τις συνεισφορές τους για τη μείωση ή τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της νέας παγκόσμιας συμφωνίας για το κλίμα που θα οριστικοποιηθεί το 2015.
• 2014: Η διάσκεψη της Λίμας ενέκρινε τις δεσμεύσεις της διάσκεψης της Βαρσοβίας, ζητώντας από όλες τις χώρες να αναφέρουν τις προβλεπόμενες συνεισφορές τους για τη συμφωνία του 2015 με σαφή, διαφανή και κατανοητό τρόπο. Επιπλέον, συμφώνησε αναφορικά με κάποια σχέδια στοιχείων που θα συμπεριληφθούν στη συμφωνία και για την επιτάχυνση των δράσεων πριν από το 2020.
• 2015: Η διάσκεψη του Παρισιού ενέκρινε την πρώτη παγκόσμια, νομικά δεσμευτική συμφωνία για το παγκόσμιο κλίμα που θα εφαρμοστεί μετά το 2020. Η συμφωνία ορίζει ένα σχέδιο δράσης σε παγκόσμιο επίπεδο ώστε ο κόσμος να τεθεί σε πορεία αποτροπής της επικίνδυνης κλιματικής αλλαγής περιορίζοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη αρκετά κάτω από 2 ^oC. Η συνεισφορά της ΕΕ στη νέα συμφωνία είναι ένας δεσμευτικός στόχος για τη μείωση των εκπομπών κατά 40 % μέχρι το 2030.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

• τη σελίδα «Διαπραγματεύσεις για το κλίμα» στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

ΚΥΡΙΑ ΠΡΑΞΗ

Ενοποιημένη έκδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος ΧX — Περιβάλλον — Άρθρο 191 (πρώην άρθρο 174 ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 132–133)

τελευταία ενημέρωση 17.11.2016