52007DC0704

[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 15.11.2007

COM(2007) 704 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (EΚ) 793/2004 για τους κοινούς κανόνες κατανομής του διαθέσιμου χρόνου χρήσης (slots) στους κοινοτικούς αερολιμένες

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (EΚ) 793/2004 για τους κοινούς κανόνες κατανομής του διαθέσιμου χρόνου χρήσης (slots) στους κοινοτικούς αερολιμένες ( Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

Εισαγωγη

Στις 21 Απριλίου 2004 το Συμβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό (EΚ) 793/2004 που τροποποιούσε τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 95/93 του Συμβουλίου σχετικά με τους κοινούς κανόνες κατανομής του διαθέσιμου χρόνου χρήσης (slots) στους κοινοτικούς αερολιμένες. Σκοπός της αναθεώρησης ήταν να καταστεί αυστηρότερος ο κανονισμός, έτσι ώστε να εξασφαλισθεί όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη διαχείριση και χρήση της περιορισμένης χωρητικότητας στους κορεσμένους κοινοτικούς αερολιμένες. Tο χρησιμοποιούμενο σύστημα κατανομής των χρονοθυρίδων (slots) δεν άλλαξε ριζικά.

Βάσει του άρθρου 14α παράγραφος 1 του κανονισμού (EEC) 95/93, όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (EΚ) 793/2004, η Επιτροπή θα υποβάλει ανακοίνωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τη λειτουργία του κανονισμού αυτού μέσα σε μια τριετία από την έναρξη ισχύος του. Η ανακοίνωση θα πραγματεύεται κυρίως τη λειτουργία των άρθρων 8, 8α και 10. Η παρούσα ανακοίνωση ανταποκρίνεται στην υποχρέωση αυτή.

Στις 23 Ιανουαρίου 2007, η Επιτροπή άρχισε διαβουλεύσεις για να λάβει τα σχόλια των ενδιαφερομένων μερών σχετικά με τη λειτουργία του κανονισμού (EΚ) 793/2004. Η Επιτροπή έλαβε 44 απαντήσεις από τις εξής ομάδες ενδιαφερομένων:

- εθνικές αρχές

- περιφερειακοί φορείς και τοπικές αρχές

- ενώσεις και οργανώσεις ενδιαφερομένων

- αεροπορικές εταιρείες

- αερολιμένες

- συντονιστές χρονοθυρίδων

- άλλοι (Eurocontrol)

Κυρια θεματα

Από τις απαντήσεις διαμορφώνεται η εξής εικόνα:

1. Τα κράτη μέλη, όπως και άλλοι ενδιαφερόμενοι, τονίζουν το γεγονός ότι ο κανονισμός 793/2004 ισχύει μόλις τρία χρόνια. Αυτή η σχετικά μικρή περίοδος καθιστά δύσκολο να διαπιστωθούν σταθερές τάσεις και να γίνει αξιόπιστη εκτίμηση των αποτελεσμάτων.

2. Οι αερομεταφορείς επισημαίνουν το κύριο πρόβλημα, το οποίο έγκειται στην τρέχουσα έλλειψη χρονοθυρίδων στους κορεσμένους αερολιμένες, και πιο συγκεκριμένα στην έλλειψη χωρητικότητας στους αερολιμένες. Αντί να αντιμετωπισθούν απλώς τα συμπτώματα, όπως είναι η σπανιότητα των χρονοθυρίδων, οι αερομεταφορείς προτείνουν να αυξηθεί η φυσική χωρητικότητα των αερολιμένων.

3. Οι αερολιμένες αναγνωρίζουν τα θετικά αποτελέσματα του κανονισμού αλλά – ως προς το ακανθώδες πρόβλημα της χωρητικότητας που επίκειται κατά τα επόμενα χρόνια – τονίζουν επίσης ότι είναι αναγκαίο να βελτιωθεί περισσότερο η χρήση της χωρητικότητας με πρόσθετους κανόνες και κατά τόπους κατευθυντήριες γραμμές. Ορισμένοι αερολιμένες έκαναν συγκεκριμένες συστάσεις προς την κατεύθυνση αυτή.

4. Όσον αφορά τη διαδικασία χορήγησης των χρονοθυρίδων, όπως επαναπροσδιορίζεται στον κανονισμό αριθ. (EΚ) 793/2004, τα κράτη μέλη και όλοι οι ενδιαφερόμενοι είναι της άποψης ότι έχει βελτιωθεί αισθητά, παρά το γεγονός ότι είναι δύσκολο να καταμετρηθεί το αποτέλεσμά της ως προς την απόδοση της χρήσης των αερολιμένων.

5. Η υποχρέωση των κρατών μελών να εξασφαλίζουν την επιβολή κυρώσεων ή ισοδύναμων μέτρων σε περίπτωση κατάχρησης των χρονοθυρίδων έχει σημαντική επίπτωση στην συμπεριφορά των αεροπορικών εταιρειών. Η συμμόρφωση των αεροπορικών εταιρειών προς τις διάφορες διατάξεις που αφορούν τη χορήγηση χρονοθυρίδων και την πραγματική χρήση τους στους αερολιμένες έχει βελτιωθεί τόσο ώστε, λόγω απλώς και μόνον λόγω της ύπαρξης κυρώσεων, να μην έχει καταστεί αναγκαία η επιβολή κυρώσεων ή ισοδύναμων μέτρων.

6. Μολονότι οι συντονιστές χρονοθυρίδων θεωρούν ότι ο κανονισμός είναι αρκετά βελτιωμένος σε σύγκριση με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 95/93 και ότι λειτούργησε σχετικά καλά, κρίνουν ότι υπάρχει περιθώριο περαιτέρω βελτίωσής του, ιδίως στο θέμα των νεοεισερχόμενων, των κατά τόπους κανόνων και της θέσης τού συντονιστή.

Στη συνέχεια περιγράφονται πιο αναλυτικά οι αντιδράσεις στα διάφορα θέματα που τέθηκαν στο συμβουλευτικό έγγραφο της Επιτροπής. Όταν αναφέρεται ο όρος 'κανονισμός', αφορά μόνον τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 793/2004.

Nεοεισερχομενοι

Ο κανόνας για τους νεοεισερχόμενους αερομεταφορείς δεν φαίνεται να επηρεάζει σοβαρά τον ανταγωνισμό στους κοινοτικούς αερολιμένες και στη βέλτιστη χρήση της περιορισμένης χωρητικότητάς τους. |

Τα κράτη μέλη θεωρούν ότι είναι δύσκολο να απαντηθεί το ερώτημα εάν ο κανονισμός συνέβαλε στη δημιουργία νέων ευκαιριών για τους νεοεισερχόμενους αερομεταφορείς, καθόσον οι αρχές των κρατών μελών μπορούν να προσδιορίζουν τον αριθμό των νεοεισερχόμενων που δραστηριοποιούνται σε αερολιμένες με συντονισμό των χρονοθυρίδων, δεν μπορούν όμως να βεβαιώσουν εάν θα ήταν ίδιος ο αριθμός των νεοεισερχόμενων εάν δεν υπήρχε ο κανόνας για τους νεοεισερχόμενους. Ορισμένα κράτη μέλη θεωρούν ότι είναι πολύ περίπλοκος ο ορισμός των νεοεισερχομένων, διότι δεν δίνει σαφή εικόνα του τι είναι νεοεισερχόμενος και ότι, επομένως, οδηγεί σε διαφορετικές ερμηνείες.

Ορισμένα κράτη μέλη κρίνουν χρήσιμο τον κανόνα για τους νεοεισερχόμενους διότι επιτρέπει στους αερομεταφορείς τους να αποκτούν χρονοθυρίδες σε αερολιμένες άλλων κρατών μελών. Ο κανόνας αυτός αποδείχθηκε επίσης χρήσιμος στις σχέσεις με τρίτες χώρες: έδωσε τη δυνατότητα στους αερομεταφορείς τρίτων χωρών να αποκτούν χρονοθυρίδες σε αερολιμένες της Κοινότητας που παρουσιάζουν συμφόρηση.

Ωστόσο, ο κανόνας μπορεί να θεωρηθεί υπερβολικά περιοριστικός, επειδή παραχωρεί προτεραιότητα στους νεοεισερχόμενους στη διοικητική κατανομή των χρονοθυρίδων από το κοινό σύστημα εκμετάλλευσης, ενδέχεται να δυσχεράνει την επέκταση αερομεταφορέων που ήδη δραστηριοποιούνται σε μικρή κλίμακα σε έναν κορεσμένο αερολιμένα και τη δυνατότητά τους να ανταγωνισθούν τους ήδη εγκαταστημένους αερομεταφορείς σε μια συγκεκριμένη γραμμή. Η επέκταση αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί τουλάχιστον καλή ως μέθοδος προώθησης του ανταγωνισμού διότι ενθαρρύνει τους νεοεισερχόμενους.

Από την άλλη πλευρά, η πείρα σε άλλα κράτη μέλη δείχνει ότι δεν είναι τόσο η σπανιότητα των χρονοθυρίδων που εμποδίζει τους αερομεταφορείς να εισέλθουν στην αγορά ενός αερολιμένα, αλλά μάλλον το γεγονός ότι οι νεοεισερχόμενοι δεν καταλαμβάνουν διαθέσιμες χρονοθυρίδες επειδή απλώς δεν ενδιαφέρονται.

Ένα κράτος μέλος σχολίασε ότι συχνά δεν χρησιμοποιήθηκαν οι χρονοθυρίδες που κατανεμήθηκαν με βάση τον κανόνα για τους νεοεισερχόμενους ή ότι χρησιμοποιήθηκαν μόνον για μικρό χρονικό διάστημα. Συμπεραίνουν λοιπόν ότι η εμφάνιση των νεοεισερχόμενων δεν είχε ως αποτέλεσμα να ενταθεί ο ανταγωνισμός για τους εγκατεστημένους αερομεταφορείς. Το κράτος μέλος τάσσεται αντίθετα υπέρ της εισαγωγής τοπικού κανόνα, ο οποίος θα παραχωρεί την προτεραιότητα στους αερομεταφορείς και στα αεροπορικά δρομολόγια με βάση κριτήρια όπως το μέγεθος των χρησιμοποιούμενων αεροσκαφών, οι νέοι προορισμοί και η συχνότητα σε γραμμές με λιγότερα από τρία δρομολόγια μετ’επιστροφής ημερησίως. Δύο κράτη μέλη ανέφεραν ότι ο κανόνας για τους νεοεισερχόμενους ευνόησε τη δημιουργία νέων δρομολογίων και ότι οι περισσότερες χρονοθυρίδες νεοεισερχομένων χρησιμοποιήθηκαν για μεταφορές μικρών και μεσαίων αποστάσεων.

Οι αρμόδιοι αερολιμένων δήλωσαν ότι οι διατάξεις για τους νεοεισερχόμενους δεν είχαν σοβαρό αντίκτυπο στον ανταγωνισμό μεταξύ αερομεταφορέων, διότι δεν αυξάνουν σημαντικά την παρουσία νεοεισερχομένων σε έναν αερολιμένα και οδηγεί σε μικρό αριθμό πτήσεων που δεν δημιουργούν πραγματικό ανταγωνισμό στην αγορά. Αυτό εντείνεται από τον σχετικά μικρό αριθμό ελκυστικών χρονοθυρίδων στο κοινό σύστημα εκμετάλλευσης. Η αυστηρή εφαρμογή του κανόνα για τους νεοεισερχόμενους ενδέχεται να υπονομεύσει την αποτελεσματική χρήση της περιορισμένης χωρητικότητας των αερολιμένων. Ως εναλλακτική λύση, προτάθηκε να εκπονηθούν περαιτέρω τοπικούς κανόνες ως μέσο βελτιστοποίησης της χωρητικότητας. Κατ’αυτόν τον τρόπο, τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να μην εφαρμόζουν τον κανόνα για τους νεοεισερχόμενους και να υιοθετούν αντίθετα τους τοπικούς κανόνες.

Οι αερομεταφορείς παρατήρησαν ότι είναι δύσκολο να εκτιμηθεί σωστά ο αντίκτυπος του κανόνα για τους νεοεισερχόμενους. Διατηρούν την άποψη ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ αερομεταφορέων είναι αρκετά έντονος στην Ευρώπη και ότι η συμφόρηση των αερολιμένων δεν αποθάρρυνε τους νεοεισερχόμενους να ανταγωνισθούν τους ήδη εγκατεστημένους αερομεταφορείς στους μεγάλους αλλά και στους δευτερεύοντες αερολιμένες. Μια αεροπορική εταιρεία ανέφερε ότι σε 32 συντονισμένους ευρωπαϊκούς αερολιμένες, εταιρείες χαμηλού κόστους άρχισαν νέα δρομολόγια ή αύξησαν τον αριθμό τους την τελευταία δεκαετία. Αυτό συνηγορεί υπέρ της αποτελεσματικότητας του κανόνα για τους νεοεισερχόμενους. Η ίδια εταιρεία επεσήμανε πάντως ότι δεν υπάρχει σαφής σύνδεση μεταξύ της εξέλιξης αυτής και του κανονισμού, ο οποίος χρονολογείται μόλις από το 2004.

Ορισμένοι συντονιστές υποστήριξαν ότι ο κανόνας για τους νεοεισερχόμενους ίσως δεν έχει γίνει ευρέως κατανοητός στους αερομεταφορείς που έχουν ως έδρα την Κοινότητα και ακόμη λιγότερο από τους αερομεταφορείς των τρίτων χωρών. Οι συντονιστές κρίνουν ότι εν γένει δεν είναι σε θέση να γνωμοδοτήσουν εάν οι νεοεισερχόμενοι προώθησαν τον ανταγωνισμό στις ενδοκοινοτικές γραμμές, καθώς ο ανταγωνισμός επηρεάζεται από σειρά ποικίλων παραγόντων στους αερολιμένες. Με ένα ευρύτερο σύνολο κανόνων που θα διέπουν τους νεοεισερχόμενους θα αποφευχθούν ίσως καταστάσεις, στις οποίες τα αποτελέσματα της αυστηρής εφαρμογής του κανόνα εξουδετερώνουν άλλους στόχους του κανονισμού, όπως η καλύτερη χρήση της περιορισμένης χωρητικότητας.

Επιπλέον, ένας συντονιστής υποστήριξε ότι η δευτερογενής εμπορία των χρονοθυρίδων συνέβαλε περισσότερο στην αύξηση της αποδοτικής χρήσης των χρονοθυρίδων σε σύγκριση με τον κανόνα για τους νεοεισερχόμενους, διότι η εν λόγω εμπορία οδήγησε στην αντικατάσταση των μικρών αεροσκαφών που χρησιμοποιούνται στις πτήσεις μικρών αποστάσεων από μεγάλα αεροσκάφη μεγάλων αποστάσεων.

Το απλό γεγονός ότι οι νεοεισερχόμενοι μπορούν να ζητήσουν περιορισμένο αριθμό χρονοθυρίδων με βάση την ιδιότητα του νεοεισερχόμενου, συνεπάγεται ότι δεν μπορούν να επεκτείνουν τα δρομολόγιά τους και ότι μάλλον δεν είναι πιθανό να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο δίκτυο και ανταγωνιστικά κρίσιμο αριθμού πτήσεων. Ο περιορισμός αυτός θα μπορούσε να οδηγήσει σε διασπορά των χρονοθυρίδων σε πολλούς μικρούς αερομεταφορείς, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της σχετικής θέσης των εγκατεστημένων αερομεταφορέων στους μεγάλους αερολιμένες.

ο ρολοσ του συντονιστη

Το κύριο θέμα που αφορά τον ρόλο του συντονιστή άπτεται της ουδετερότητάς του και της λειτουργικής ανεξαρτησίας του. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι οι σχετικές διατάξεις του κανονισμού δεν εφαρμόσθηκαν με ομοιόμορφο και συνεκτικό τρόπο σε όλα τα κράτη μέλη. |

Ορισμένα κράτη μέλη ανέθεσαν τα καθήκοντα του συντονιστή χρονοθυρίδων στους φορείς διαχείρισης των αερολιμένων και αναγνωρίζουν, κατά συνέπεια, ότι ο συντονιστής δεν είναι λειτουργικά ανεξάρτητος από κάθε ενδιαφερόμενο μέρος, όπως απαιτεί ο κανονισμός. Τα περισσότερα κράτη μέλη διαχώρισαν από λειτουργική άποψη τον συντονιστή χρονοθυρίδων από κάθε ενδιαφερόμενο μέρος και κατ’αυτόν τον τρόπο εξασφάλισαν την ουδετερότητα και την ανεξαρτησία των ενεργειών του.

Οι αερομεταφορείς επέστησαν την προσοχή στο γεγονός ότι η ανεξαρτησία του συντονιστή χρονοθυρίδων, και ιδίως ο λειτουργικός διαχωρισμός του, δεν έχει εξασφαλισθεί πλήρως ακόμη σε όλα τα κράτη μέλη. Για την Επιτροπή επείγει να διασφαλισθεί, κατά προτεραιότητα, ότι οι σχετικές διατάξεις του κανονισμού εφαρμόζονται με συνέπεια σε όλη την ΕΕ. Οι αερομεταφορείς χαμηλού κόστους ανησυχούν επειδή ο συντονιστής χρονοθυρίδων θα μπορούσε να αποκτήσει πάρα πολλές εξουσίες, η κατάσταση όμως θα μπορούσε να επανορθωθεί με τη θέσπιση διαδικασίας προσφυγής.

Οι περιφερειακοί αερομεταφορείς εξέφρασαν την άποψη ότι η χρήση άλλων γλωσσών εκτός της αγγλικής στη συντονιστική επιτροπή χρονοθυρίδων παρεμποδίζει τη λειτουργία της. Συνιστούν την παροχή διευκολύνσεων μετάφρασης, εφόσον ζητείται, ή την καθιέρωση της αγγλικής στις επιτροπές αυτές. Ένας αερομεταφορέας πρότεινε μια συντονιστική επιτροπή ανά συντονιστή (αντί ανά αερολιμένα) για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της επιτροπής.

Οι συντονιστές χρονοθυρίδων δήλωσαν ικανοποιημένοι για το γεγονός ότι ο κανονισμός τονίζει τη σημασία της ανεξαρτησίας της θέσης του συντονιστή. Τα κράτη μέλη σημείωσαν μεγάλη πρόοδο στην εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του κανονισμού, αν και δεν χαίρουν ακόμη όλοι οι συντονιστές της πλήρους ανεξαρτησίας που χρειάζονται. Η ανεξαρτησία τους θα μπορούσε να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο εάν δεν εξαρτώνταν δημοσιονομικά πλέον από τους φορείς διαχείρισης των αερολιμένων και από τους αερομεταφορείς. Οι συντονιστές δεν τεκμηρίωσαν όμως με στοιχεία, ή με κάποιο άλλο τρόπο, ότι η θέση τους επηρεάζεται αρνητικά από αυτές τις δημοσιονομικές ρυθμίσεις.

Εν γένει, υπάρχει η πεποίθηση ότι η πλήρης διαφάνεια στα δεδομένα προγραμματισμού θα οδηγήσει σε ουδέτερη και ισότιμη διαδικασία χορήγησης των χρονοθυρίδων, διότι καθένας θα είναι σε θέση να εξετάζει τις αποφάσεις των συντονιστών για τη χορήγηση των χρονοθυρίδων. Υπάρχουν ενδείξεις ότι σε ορισμένα κράτη μέλη παρουσιάζονται σοβαρά προβλήματα με τη διαφάνεια των δεδομένων προγραμματισμού των συντονιστών. Σημειώνεται ότι σήμερα δεν υποβάλλουν όλοι οι συντονιστές στην ΕΕ τα δεδομένα τους στη βάση δεδομένων χορήγησης χρονοθυρίδων, όπου η πρόσβαση είναι ελεύθερη για όλους τους αερομεταφορείς.

η διαδικασια χορηγησησ χρονοθυριδων

Οι τοπικές κατευθυντήριες γραμμές παρέχουν τη δυνατότητα μεγαλύτερης ευελιξίας στην προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες, για καλύτερη χρήση των χρονοθυρίδων που υπάρχουν στους αερολιμένες που παρουσιάζουν συμφόρηση, με την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω γραμμές είναι σύμφωνες με τις διατάξεις του κανονισμού. |

Τα κράτη μέλη έχουν την άποψη ότι, καίτοι δεν υπάρχει γενικά αποδεκτός ορισμός της 'αποτελεσματικής χρήσης της αερολιμενικής χωρητικότητας', ορισμένες νέες ή τροποποιημένες διατάξεις του κανονισμού συνέβαλαν στην πιο αποτελεσματική χρήση της αερολιμενικής χωρητικότητας: πρόκειται για τον νέο ορισμό του όρου «σειρά χρονοθυρίδων», την περαιτέρω ενίσχυση του κανόνα απώλειας των χρονοθυρίδων σε περίπτωση μη χρήσης τους και τους αυστηρότερους κανόνες για τις περιπτώσεις ανωτέρας βίας.

Οι αρμόδιοι των αερολιμένων τονίζουν τη δυνατική προστιθέμενη αξία του κανονισμού, διότι επιτρέπει την εισαγωγή τοπικών κανόνων με σκοπό τη βελτίωση της διαδικασίας χορήγησης των χρονοθυρίδων με πιο ευέλικτο τρόπο. Το όφελος αυτό πάντως θεωρείται ακόμη περιορισμένο, οι δε διατάξεις θα μπορούσαν να καταστούν αυστηρότερες με αύξηση της χρήσης των χρονοθυρίδων με βάση τον κανόνα απώλειας των χρονοθυρίδων σε περίπτωση μη χρήσης τους και με την καθιέρωση από τους αερολιμένες τέλους κράτησης χρονοθυρίδας ως κινήτρου ώστε οι αερομεταφορείς να δεσμεύονται για την πραγματική χρήση των χρονοθυρίδων που τους έχουν χορηγηθεί. Το τέλος θα καταβάλλεται εκ των προτέρων για κάθε χορηγούμενη χρονοθυρίδα και θα εκπίπτει εφόσον δεν χρησιμοποιείται η χρονοθυρίδα.

Οι αερομεταφορείς επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει κοινός ορισμός για την αποτελεσματική χρήση της αερολιμενικής χωρητικότητας. Προτείνουν διάφορες επιλογές για τον ορισμό αυτό, στις οποίες μεγιστοποιείται ο αριθμός μεταφερόμενων επιβατών ανά χρονοθυρίδα ή η βέλτιστη συμβολή στην ανάπτυξη του δικτύου σε έναν συγκεκριμένο αερολιμένα. Η ανυπαρξία κοινού ορισμού καθιστά δύσκολο να εκτιμηθούν τα αποτελέσματα του αναθεωρημένου κανονισμού. Πάντως, η αυξημένη δυνατότητα εφαρμογής των τοπικών κατευθυντηρίων γραμμών αποτελεί σημαντική βελτίωση, όπως είναι η δυνατότητα μεγαλύτερης ευελιξίας κατά τόπους για την προσαρμογή της χορήγησης των χρονοθυρίδων ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες. Η συμβατότητα αυτών των τοπικών κανόνων με το κοινοτικό δίκαιο πρέπει να εξασφαλισθεί.

Οι συντονιστές χρονοθυρίδων παρατηρούν ότι ο νέος ορισμός της έννοιας «σειρά χρονοθυρίδων» και ο αυστηρότερος ορισμός της ανωτέρας βίας είχαν θετικό αντίκτυπο στην απόδοση των αεροπορικών δραστηριοτήτων. Με τον κανονισμό αυξήθηκε ο αριθμός των υπό εκμετάλλευση χρονοθυρίδων με σκοπό την απόκτηση ιστορικών δικαιωμάτων στην εκμετάλλευση της σειράς χρονοθυρίδων. Αυτό συνέβαλε επίσης, έστω και οριακά, στην ελάττωση του κατακερματισμού των προγραμμάτων των πτήσεων στους αερολιμένες.

Eπιβολη

Η εισαγωγή αποτρεπτικού χαρακτήρα κυρώσεων ή ισοδύναμων μέτρων κατά της κατάχρησης των χρονοθυρίδων προώθησε την καλύτερη χρήση της υπάρχουσας χωρητικότητας. |

Ένα κράτος μέλος παρατήρησε ότι η δυνατότητα του συντονιστή, με βάση τον κανονισμό, να αποσύρει μια χρονοθυρίδα όταν ένας αερομεταφορέας δεν τη χρησιμοποιεί, λειτούργησε αποτρεπτικά και αυτό είναι μια σαφής ρυθμιστική βελτίωση που επέφερε ο κανονισμός.

Οι αρμόδιοι των αερολιμένων δήλωσαν ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τον αντίκτυπο που έχουν οι διατάξεις επιβολής, σκοπός των οποίων είναι να προωθηθεί η ορθή χρήση των αερολιμένων, διότι, όπως διατείνονται, είναι μικρό το ενδιαφέρον για τη δημιουργία διαδικασιών που οδηγούν στην επιβολή κυρώσεων από τις αρχές διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας. Οι αρμόδιοι των αερολιμένων θεωρούν ότι είναι δυνατόν να γίνουν περισσότερα στον καθορισμό των μέσων για την ορθή εφαρμογή του κανονισμού. Εν προκειμένω, προτείνουν συστηματική επιδίωξη συνοχής μεταξύ χρονοθυρίδων και σχεδίων πτήσης, με την εκπόνηση κανόνων εφαρμογής.

Οι αρμόδιοι των αερολιμένων ανέφεραν επίσης ότι οι συντονιστές σπανίως κάνουν χρήση της δυνατότητάς τους να αποσύρουν χρονοθυρίδες από τους αερομεταφορείς που επανειλημμένα και εκ προθέσεως εκτελούν τις πτήσεις τους εκτός των χρονικών ορίων των χρονοθυρίδων που τους έχουν χορηγηθεί. Δεν διευκρίνισαν, ωστόσο, εάν αυτό οφείλεται στη διστακτικότητα των συντονιστών να κάνουν χρήση των δυνατοτήτων επιβολής που έχουν ή εάν οφείλεται στην καλή συμπεριφορά των αερομεταφορέων.

Οι αρμόδιοι των αερολιμένων χαιρέτησαν τη σημαντική πρόοδο που σημειώθηκε με την απαίτηση επιβολής αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών κυρώσεων ή ισοδύναμων μέτρων κατά της κατάχρησης του μηχανισμού χορήγησης χρονοθυρίδων. Tα σχετικά αποτελέσματα όμως δεν έχουν εκφρασθεί ποσοτικά. Η γενική αντίληψη είναι ότι απλώς και μόνον η απειλή επιβολής κυρώσεων λειτούργησε αποτρεπτικά και επομένως αυτό είναι αποτελεσματικό μέσο για να επιτευχθεί ο στόχος πιο αποτελεσματικής χρήσης των χρονοθυρίδων. Οι αερομεταφορείς τόνισαν ότι περαιτέρω κυρώσεις πρέπει να είναι αναλογικές.

Ένας αερομεταφορέας είχε την άποψη ότι ο κανονισμός δεν έχει κοινές αρχές για την παρακολούθηση της ορθής χρονικά χρήσης των χρονοθυρίδων και για την επιβολή κυρώσεων. Ορισμένοι συντονιστές χρονοθυρίδων εφαρμόζουν τις αρχές αυτές με συνέπεια, ενώ άλλοι όχι, γεγονός που οδηγεί σε σύγχυση και σε άνιση μεταχείριση των αερομεταφορέων. Ο ίδιος αερομεταφορέας πρότεινε να δημοσιοποιούνται τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη κατά της κατάχρησης των χρονοθυρίδων, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια.

Οι περιφερειακοί αερομεταφορείς πιστεύουν ότι ορισμένες συνθήκες πέραν του ελέγχου των αερομεταφορέων πρέπει να θεωρούνται συνθήκες ανωτέρας βίας κατά την επαλήθευση του κανόνα απώλειας των χρονοθυρίδων σε περίπτωση μη χρήσης τους: οι καιρικές συνθήκες που επηρεάζουν περισσότερο τους αερομεταφορείς που χρησιμοποιούν μικρά αεροσκάφη πρέπει να αναγνωρίζονται ως συνθήκες ανωτέρας βίας· οι ματαιώσεις πτήσεων λόγω εργασιακών κινητοποιήσεων ή απεργιών· και οι συσσωρευόμενες καθυστερήσεις μέσα σε μια ημέρα εξαιτίας προβλημάτων στη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας που οδηγούν σε ματαιώσεις πτήσεων.

Οι συντονιστές χρονοθυρίδων επεσήμαναν ότι έως τώρα δεν έχουν ασκήσει τις εξουσίες τους να αποσύρουν χρονοθυρίδες από αερομεταφορείς που επανειλημμένα και εκ προθέσεως εκτελούν τις πτήσεις τους εκτός των χρονικών ορίων των χρονοθυρίδων τους. Η ύπαρξη αυτής της δυνατότητας κατέστησε πάντως ευκολότερο στους συντονιστές να πείσουν τους αερομεταφορείς να αλλάζουν τη συμπεριφορά τους, όταν χρειάζεται.

Ένας συντονιστής ανέφερε ότι η ίδια η Επιτροπή έχει μεγάλη ευθύνη στην παρακολούθηση και την επιβολή του κανονισμού και ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί κατά προτεραιότητα η βελτίωση των προτύπων συντονισμού σε όλη την ΕΕ. Άλλος συντονιστής πρότεινε οι συντονιστές να έχουν τη δυνατότητα να ζητούν από τις αρχές διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας την απόρριψη ενός σχεδίου πτήσης σε περίπτωση έκδηλης κατάχρησης των χρονοθυρίδων από αερομεταφορέα.

Συμπερασματα

Ο κανόνας για τους νεοεισερχόμενους είχε, όπως φαίνεται, περιορισμένη επίδραση στον ανταγωνισμό στους κοινοτικούς αερολιμένες και στη βέλτιστη χρήση της περιορισμένης χωρητικότητας των αερολιμένων, διότι, σύμφωνα με ορισμένα στοιχεία, ο κανόνας δεν είναι ευρέως κατανοητός και είναι δυνατόν να οδηγήσει σε αμελητέα παρουσία στους κορεσμένους αερολιμένες, με αποτέλεσμα σειρά μικρών πτήσεων να μην προσφέρουν αποτελεσματικό ανταγωνισμό στη συγκεκριμένη αγορά.

Οι κατά τόπους κατευθυντήριες γραμμές μπορούν να συμβάλλουν με μεγαλύτερη ευελιξία στην προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες, έτσι ώστε να επέλθει καλύτερη χρήση των χρονοθυρίδων στους κορεσμένους αερολιμένες. Οι δυνατότητες εισαγωγής τοπικών κατευθυντηρίων γραμμών πρέπει να διευρυνθούν, με την προϋπόθεση ότι είναι σύμφωνες με τις διατάξεις του κανονισμού.

Μολονότι ο κανονισμός βελτίωσε κάπως τη χρήση της αερολιμενικής χωρητικότητας, δεν είναι κατάλληλος για να αντιμετωπισθεί η αυξανόμενη συμφόρηση των κοινοτικών αερολιμένων. Χρειάζεται να εφαρμοσθούν τα μέτρα που περιέχει η ανακοίνωση της Επιτροπής «Σχέδιο δράσης για τη χωρητικότητα, την αποτελεσματική λειτουργία και την ασφάλεια των αερολιμένων στην Ευρώπη» του Οκτωβρίου του 2007 για να επιτευχθεί πιο αποτελεσματική χρήση της περιορισμένης αερολιμενικής χωρητικότητας, πιθανόν με μια πιο δομημένη προσέγγιση σε καθεστώτα κατανομής των χρονοθυρίδων με βάση τους κανόνες της αγοράς.

Εκφράζονται ανησυχίες όσον αφορά την ουδετερότητα και τη λειτουργική ανεξαρτησία των συντονιστών στους συντονισμένους κοινοτικούς αερολιμένες. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι οι σχετικές διατάξεις του κανονισμού δεν εφαρμόζονται ακόμη με ομοιόμορφο και συνεκτικό τρόπο σε όλα τα κράτη μέλη.

Η καθιέρωση αποτρεπτικών κυρώσεων ή ισοδύναμων μέτρων κατά της κατάχρησης των χρονοθυρίδων είχε ως αποτέλεσμα να βελτιωθεί η χρήση της υπάρχουσας αερολιμενικής χωρητικότητας.

Μολονότι ο κανονισμός επέφερε ορισμένες σημαντικές βελτιώσεις στην χρήση της περιορισμένης χωρητικότητας των αερολιμένων, η Επιτροπή πρέπει να εστιάσει τώρα την προσοχή της στην ορθή εφαρμογή ορισμένων θεμάτων, στα οποία οι ενδιαφερόμενοι συνάντησαν ιδιαίτερες δυσκολίες. Επίσης, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο υπάρχων κανονισμός μπορεί να βελτιωθεί με την εκπόνηση ερμηνευτικού εγγράφου, το οποίο θα διευκρινίζει το πεδίο εφαρμογής ορισμένων διατάξεων. Η Επιτροπή θα μπορούσε, ενδεχομένως, να επανεξετάσει εν μέρει τον κανονισμό, εάν αυτό αποδειχθεί απαραίτητο.