Συστημικώς σημαντικά συστήματα πληρωμών (ΣΣΣΠ)

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 795/2014 σχετικά με τις απαιτήσεις επίβλεψης για τα συστημικώς σημαντικά συστήματα πληρωμών (EKT/2014/28)

Απόφαση (ΕΕ) 2019/1349 σχετικά με τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις άσκησης ορισμένων εξουσιών επίβλεψης των συστημικώς σημαντικών συστημάτων πληρωμών από τις αρμόδιες αρχές (EKT/2019/25)

Απόφαση (ΕΕ) 2017/2098 σχετικά με διαδικαστικές πτυχές της επιβολής διορθωτικών μέτρων σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 795/2014 (ΕΚΤ/2017/33)

Απόφαση (ΕΕ) 2017/2097 σχετικά με τη μέθοδο υπολογισμού των κυρώσεων σε περιπτώσεις παράβασης των απαιτήσεων επίβλεψης για τα συστημικώς σημαντικά συστήματα πληρωμών (ΕΚΤ/2017/35)

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ;

• Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 795/2014 θεσπίζει τις απαιτήσεις επίβλεψης για τα συστημικώς σημαντικά συστήματα πληρωμών (ΣΣΣΠ).
• Η απόφαση (ΕΕ) 2019/1349 καθορίζει τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις άσκησης ορισμένων εξουσιών επίβλεψης ΣΣΣΠ από τις αρμόδιες αρχές.
• Η απόφαση (ΕΕ) 2017/2098 θεσπίζει τη διαδικασία λήψης διορθωτικών μέτρων σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 795/2014.
• Η απόφαση (ΕΕ) 2017/2097 καθορίζει τη μέθοδο υπολογισμού των κυρώσεων σε περιπτώσεις παράβασης των απαιτήσεων επίβλεψης για ΣΣΣΠ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 795/2014, το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) εκδίδει αιτιολογημένες αποφάσεις για να προσδιορίσει ποια συστήματα πληρωμών* είναι ΣΣΣΠ. Η διαδικασία χαρακτηρισμού ενός συστήματος πληρωμών ως ΣΣΣΠ καθορίζεται με σαφείς όρους. Γίνεται έλεγχος και ταυτοποίηση από την ΕΚΤ σε ετήσια βάση, και ο κατάλογος των ΣΣΣΠ βρίσκεται στον ιστότοπό της.

Ένα σύστημα πληρωμών χαρακτηρίζεται ως ΣΣΣΠ εφόσον:

• είναι επιλέξιμο ώστε να κοινοποιηθεί ως σύστημα σύμφωνα με την οδηγία 98/26/ΕΚ σχετικά με τα συστήματα πληρωμών και τα συστήματα διακανονισμού αξιογράφων (βλ. σύνοψη)·
• πληροί κάποια ποσοτικά κριτήρια σε ένα ημερολογιακό έτος.

Επιπλέον, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ μπορεί να προσδιορίσει ένα ΣΣΣΠ με βάση μια λογική και εμπεριστατωμένη απόφαση.

Οι διαχειριστές ΣΣΣΠ* χρειάζεται:

• να φροντίζουν ώστε τα νομικά πλαίσια λειτουργίας τους να παρέχουν υψηλό βαθμό ασφάλειας δικαίου για τις δραστηριότητές τους·
• να έχουν τεκμηριωμένους στόχους θέτοντας ως προτεραιότητα την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του συστήματός τους·
• να διαθέτουν αποτελεσματικές και τεκμηριωμένες ρυθμίσεις διακυβέρνησης·
• να διασφαλίζουν σαφείς ρόλους και αρμοδιότητες για τα διοικητικά ή εποπτικά συμβούλιά τους —η σύνθεση των συμβουλίων και της διοίκησης θα διασφαλίζει την ακεραιότητα και τον κατάλληλο συνδυασμό τεχνικών δεξιοτήτων, γνώσης και εμπειρίας σε θέματα που σχετίζονται τόσο με τα ΣΣΣΠ όσο και με τις χρηματοπιστωτικές αγορές γενικότερα.

Οι διαχειριστές ΣΣΣΠ πρέπει:

• να θεσπίζουν και να διατηρούν ένα εύρωστο πλαίσιο για τον προσδιορισμό, τον υπολογισμό, την παρακολούθηση και τη διαχείριση κινδύνων —συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου ρευστότητας ή του πιστωτικού κινδύνου και γενικών επιχειρηματικών ή επιχειρησιακών κινδύνων— που μπορεί να προκύψουν·
• να αποδέχονται ως ασφάλεια μόνο μετρητά ή περιουσιακά στοιχεία χαμηλού πιστωτικού κινδύνου, κινδύνου ρευστότητας και κινδύνου αγοράς που πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις·
• να εφαρμόζουν κανόνες και μεθόδους ώστε:
  • ο τελικός διακανονισμός να πραγματοποιείται με χρήματα ή περιουσιακά στοιχεία κεντρικής τράπεζας με μικρό ή μηδενικό πιστωτικό κίνδυνο ή κίνδυνο ρευστότητας έως την προβλεπόμενη προθεσμία
  • να μπορούν να συνεχίζουν να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους σε περίπτωση αθέτησης υποχρέωσης συμμετέχοντος
  • να θεσπίζουν διαδικασίες για τη διασφάλιση διακανονισμού σε χρήμα·
• να θεσπίζουν διαδικασίες για τη διασφάλιση διακανονισμών σε χρήμα·
• να τηρούν τα ίδια περιουσιακά στοιχεία και αυτά των συμμετεχόντων σε εποπτευόμενες και ρυθμιζόμενες οντότητες (γνωστές ως «θεματοφύλακες») που μπορούν να προστατεύουν πλήρως αυτά τα περιουσιακά στοιχεία·
• να καθορίζουν τη δική τους στρατηγική επενδύσεων, που να διαθέτει την εγγύηση οφειλετών υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης*·
• να θεσπίζουν και να δημοσιοποιούν αντικειμενικά κριτήρια πρόσβασης και συμμετοχής στις υπηρεσίες τους, τα οποία να επανεξετάζονται ετησίως·
• να διαθέτουν μέθοδο για τον εντοπισμό και την κάλυψη των αναγκών των αγορών στις οποίες παρέχουν υπηρεσίες·
• να θεσπίζουν σαφείς και ολοκληρωμένους κανόνες και διαδικασίες που γνωστοποιούνται πλήρως στους συμμετέχοντες.

Αν ο διαχειριστής ΣΣΣΠ δεν έχει συμμορφωθεί με τον κανονισμό, μπορεί η αρμόδια αρχή* να λάβει διορθωτικά μέτρα και/ή η ΕΚΤ να επιβάλει κυρώσεις. Οι αποφάσεις (ΕΕ) 2017/2098 και (ΕΕ) 2017/2097 παρέχουν το σχετικό πλαίσιο.

Σύμφωνα με την απόφαση (ΕΕ) 2019/1349 της ΕΚΤ, οι αρμόδιες αρχές μπορούν:

• να ζητούν από τους διαχειριστές ΣΣΣΠ:
  • να παρέχουν όλες τις πληροφορίες και τα έγγραφα για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τον κανονισμό ή την ομαλή λειτουργία του συστήματος πληρωμών
  • να διορίσουν έναν ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα για τη διενέργεια ερευνών ή την επανεξέταση της λειτουργίας ΣΣΣΠ·
• να ασκούν συνεχή και/ή ad hoc εποπτεία ώστε να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση των διαχειριστών ΣΣΣΠ με όλες τις απαιτήσεις·
• να συνεργάζονται με άλλες αρχές για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους με βάση την απόφαση.

Σύμφωνα με την απόφαση (ΕΕ) 2017/2098, η αρμόδια αρχή μπορεί να επιβάλει διορθωτικά μέτρα σε έναν διαχειριστή ΣΣΣΠ για μη συμμόρφωση με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 795/2014. Η απόφαση καθορίζει τις σχετικές διαδικαστικές πτυχές. Η μη εφαρμογή των διορθωτικών μέτρων από τον διαχειριστή ΣΣΣΠ μπορεί να οδηγήσει στην επιβολή κυρώσεων από την ΕΚΤ.

Η απόφαση (ΕΕ) 2017/2097 θεσπίζει τη μέθοδο που θα ακολουθεί η ΕΚΤ για τον υπολογισμό του ποσού των κυρώσεων που θα επιβάλλεται στον διαχειριστή του ΣΣΣΠ σε περιπτώσεις παράβασης του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 795/2014. Η απόφαση αυτή καθορίζει το ποσό βάσης της κύρωσης στο 50 % του αθροίσματος των ακόλουθων ποσών:

• 1 % του κύκλου εργασιών
• 0,0001 % της αξίας των επεξεργασμένων πληρωμών.

Η απόφαση καθορίζει επίσης τα όρια στο ποσό των κυρώσεων και τη διάρκεια των περιοδικών χρηματικών ποινών που θα επιβάλλονται.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

• Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 795/2014 εφαρμόζεται από τις 12 Αυγούστου 2014.
• Η απόφαση (ΕΕ) 2019/1349 εφαρμόζεται από τις 5 Σεπτεμβρίου 2019.
• Οι αποφάσεις (ΕΕ) 2017/2098 και (ΕΕ) 2017/2097 εφαρμόζονται από τις 6 Δεκεμβρίου 2017.

Έκτοτε έχουν τροποποιηθεί ώστε να προσαρμοστούν στις εξελίξεις.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Τα συστήματα πληρωμών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη σταθερότητα και στην αποτελεσματικότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα και στην οικονομία της ζώνης του ευρώ συνολικά. Παρόλο που σε μεγάλο βαθμό είναι αόρατα, εγγυώνται την ασφαλή ροή ηλεκτρονικών πληρωμών από πληρωτή σε δικαιούχο και μεταξύ χρηματοπιστωτικών οργανισμών.
• Η διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας των συστημάτων πληρωμών είναι ένα από τα καθήκοντα του Ευρωσυστήματος που προβλέπονται από το καταστατικό του.
• Σύμφωνα με τις γενικές αρχές για τις υποδομές χρηματοπιστωτικών αγορών, τα ΣΣΣΠ πρέπει να υπόκεινται σε αποτελεσματική επίβλεψη λόγω της δυνατότητάς τους να προκαλέσουν συστημικούς κινδύνους* σε περίπτωση που δεν προστατεύονται επαρκώς έναντι των κινδύνων στους οποίους εκτίθενται. Επιπλέον, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να διαθέτουν επαρκείς εξουσίες και πόρους για την εκτέλεση των σχετικών καθηκόντων τους, περιλαμβανομένης της λήψης διορθωτικών μέτρων.
• Η ΕΚΤ θεωρεί ότι ένα σύστημα πληρωμών είναι συστημικώς σημαντικό αν μια διαταραχή εντός του θα μπορούσε να προκαλέσει διαταραχή μεταξύ των συμμετεχόντων ή στο ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Πέρα από τα ολιγάριθμα συστημικώς σημαντικά συστήματα πληρωμών, υπάρχουν 38 μη συστημικώς σημαντικά συστήματα στη ζώνη του ευρώ.
• Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:
  • Συστήματα πληρωμών (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα)
  • Αναθεωρημένη μεθοδολογία του Ευρωσυστήματος για την αξιολόγηση των συστημάτων πληρωμών (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 795/2014 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 3ης Ιουλίου 2014, σχετικά με τις απαιτήσεις επίβλεψης για τα συστημικώς σημαντικά συστήματα πληρωμών (ΕΚΤ/2014/28) (ΕΕ L 217 της 23.7.2014, σ. 16-30)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 795/2014 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Απόφαση (ΕΕ) 2019/1349 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 26ης Ιουλίου 2019, σχετικά με τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις άσκησης ορισμένων εξουσιών επίβλεψης των συστημικώς σημαντικών συστημάτων πληρωμών από τις αρμόδιες αρχές (ΕΚΤ/2019/25) (ΕΕ L 214 της 16.8.2019, σ. 16-24)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Απόφαση (ΕΕ) 2017/2098 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 3ης Νοεμβρίου 2017, σχετικά με διαδικαστικές πτυχές της επιβολής διορθωτικών μέτρων σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 795/2014 (ΕΚΤ/2017/33) (EE L 299 της 16.11.2017, σ. 34-37)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Απόφαση (ΕΕ) 2017/2097 της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 3ης Νοεμβρίου 2017, σχετικά με τη μέθοδο υπολογισμού των κυρώσεων σε περιπτώσεις παράβασης των απαιτήσεων επίβλεψης για τα συστημικώς σημαντικά συστήματα πληρωμών (ΕΚΤ/2017/35) (ΕΕ L 299 της 16.11.2017, σ. 31-33)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία 98/26/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 1998, σχετικά με το αμετάκλητο του διακανονισμού στα συστήματα πληρωμών και στα συστήματα διακανονισμού αξιογράφων (ΕΕ L 166 της 11.6.1998, σ. 45-50)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 30.08.2021