Ειδικό πρόγραμμα υλοποίησης του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη» — Πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και καινοτομίας

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Απόφαση (ΕΕ) 2021/764 για τη θέσπιση του ειδικού προγράμματος υλοποίησης του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη» — το πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και καινοτομίας

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;

Η απόφαση:

• εφαρμόζει τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/695 «Ορίζοντας Ευρώπη» (βλ. σύνοψη) — το πρόγραμμα πλαίσιο έρευνας και καινοτομίας (Ε&Κ), καθώς καθορίζει τους λεπτομερείς κανόνες για την εφαρμογή του συγκεκριμένου προγράμματος, καθορίζει τη διάρκειά του και προβλέπει τα μέσα που κρίνονται απαραίτητα.

Η απόφαση καταργεί την απόφαση 2013/743/ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τους στόχους, τη δομή και τον προϋπολογισμό του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη», βλ. σύνοψη του κανονισμού (ΕΕ) 2021/695.

Το ειδικό πρόγραμμα συμβάλλει στους γενικούς και ειδικούς στόχους που καθορίζονται στον κανονισμό για το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» [κανονισμός (ΕΕ) 2021/695].

Οι επιχειρησιακοί στόχοι του συγκεκριμένου προγράμματος είναι οι εξής:

• να ενισχύσει την άριστη βασική έρευνα και έρευνα αιχμής·
• να ενισχύσει και να διαδώσει την αριστεία, μεταξύ άλλων με την προώθηση ευρύτερης συμμετοχής σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ)·
• να ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ της έρευνας, της καινοτομίας και, όπου ενδείκνυται, της εκπαίδευσης και άλλων πολιτικών, συμπεριλαμβανομένης της συμπληρωματικότητας με τις εθνικές, περιφερειακές και κοινοτικές πολιτικές και δραστηριότητες Ε&Κ·
• να στηρίξει την εφαρμογή των προτεραιοτήτων πολιτικής της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (ΣΒΑ) και της συμφωνίας του Παρισιού·
• να προωθήσει την υπεύθυνη Ε&Κ, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της πρόνοιας·
• να ενισχύσει τη διάσταση του φύλου στο συγκεκριμένο πρόγραμμα·
• να αυξήσει τους δεσμούς συνεργασίας στην ευρωπαϊκή Ε&Κ και σε όλους τους τομείς και τους κλάδους, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών επιστημών και των ανθρωπιστικών επιστημών·
• να ενισχύσει τη διεθνή συνεργασία·
• να συνδέσει και να αναπτύξει υποδομές έρευνας στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας (ΕΧΕ) και να παρέχει διακρατική πρόσβαση·
• να προσελκύσει ταλέντα και να εκπαιδεύει και να διατηρεί ερευνητές και φορείς καινοτομίας στον ΕΧΕ, μεταξύ άλλων μέσω της κινητικότητας·
• να προωθήσει την «ανοικτή επιστήμη» και να διασφαλίσει την προβολή στο κοινό και την ανοικτή πρόσβαση σε επιστημονικές δημοσιεύσεις και ερευνητικά δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των κατάλληλων εξαιρέσεων·
• να ενθαρρύνει την εκμετάλλευση των αποτελεσμάτων της Ε&Κ και να διαδώσει ενεργά τα αποτελέσματα, ιδίως για να αξιοποιήσει τις ιδιωτικές επενδύσεις και την αναπτυξιακή πολιτική·
• να επιτύχει, μέσω αποστολών Ε&Κ, φιλόδοξους στόχους εντός καθορισμένου χρονικού πλαισίου·
• να βελτιώσει τη σχέση και την αλληλεπίδραση μεταξύ επιστήμης και κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της προβολής της επιστήμης στην κοινωνία και της επιστημονικής επικοινωνίας, και να προωθήσει τη συμμετοχή των πολιτών και των τελικών χρηστών σε διαδικασίες συν-σχεδιασμού και συνδημιουργίας·
• να επιταχύνει τον βιομηχανικό μετασχηματισμό, μεταξύ άλλων μέσω βελτιωμένων δεξιοτήτων για καινοτομία·
• να τονώσει δραστηριότητες Ε&Κ σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και τη δημιουργία και την κλιμάκωση καινοτόμων επιχειρήσεων, ιδίως νεοφυών επιχειρήσεων, ΜΜΕ και, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μικρών επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης·
• να βελτιώσουν την πρόσβαση στη χρηματοδότηση κινδύνου, μεταξύ άλλων μέσω συνεργιών με το πρόγραμμα InvestEU που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/523 (βλ. σύνοψη), ιδίως όταν η αγορά δεν παρέχει βιώσιμη χρηματοδότηση.

Κατά την επιδίωξη αυτών των στόχων, μπορούν να ληφθούν υπόψη νέες και απρόβλεπτες ανάγκες που προκύπτουν κατά την περίοδο εφαρμογής του συγκεκριμένου προγράμματος. Αυτό μπορεί, αν δικαιολογείται δεόντως, να περιλαμβάνει απαντήσεις σε αναδυόμενες ευκαιρίες, κρίσεις και απειλές, καθώς και απαντήσεις σε ανάγκες που σχετίζονται με την ανάπτυξη νέων πολιτικών της ΕΕ.

Η δομή του συγκεκριμένου προγράμματος (που αντικατοπτρίζει τη δομή του κανονισμού για το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη», με εξαίρεση το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας) έχει ως εξής:

• Πυλώνας I — Επιστήμη αριστείας
• Πυλώνας II — Παγκόσμιες προκλήσεις και ευρωπαϊκή βιομηχανική ανταγωνιστικότητα
• Πυλώνας III — Καινοτόμος Ευρώπη
• Μέρος — Διεύρυνση της συμμετοχής και ενίσχυση του ΕΧΕ.

Το στρατηγικό σχέδιο και τα προγράμματα εργασιών

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα διευκολύνεται από ένα πολυετές στρατηγικό σχέδιο δραστηριοτήτων Ε&Κ, το οποίο προωθεί επίσης τη συνέπεια μεταξύ των προγραμμάτων εργασίας, των προτεραιοτήτων της ΕΕ και των εθνικών προτεραιοτήτων.

Το αποτέλεσμα του στρατηγικού σχεδιασμού εκτίθεται σε ένα πολυετές στρατηγικό σχέδιο, για την προετοιμασία του περιεχομένου στα προγράμματα εργασίας που εφαρμόζουν το συγκεκριμένο πρόγραμμα, το οποίο θα περιέχει, κατά περίπτωση και μεταξύ άλλων:

• τον αναμενόμενο αντίκτυπο·
• ένδειξη του ποσού που διατίθεται για κάθε δράση και αποστολή και ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης·
• τα ακόλουθα στοιχεία σε σχέση με τις επιχορηγήσεις:
  • τις προτεραιότητες
  • τα κριτήρια επιλογής και ανάθεσης, καθώς και το σχετικό βάρος των διαφορετικών κριτηρίων ανάθεσης
  • το μέγιστο ποσοστό χρηματοδότησης των συνολικών επιλέξιμων δαπανών.

Το στρατηγικό σχέδιο καλύπτει μέγιστη περίοδο τεσσάρων ετών, διατηρώντας παράλληλα επαρκή ευελιξία, ώστε η ΕΕ να μπορεί να ανταποκρίνεται γρήγορα σε νέες και αναδυόμενες προκλήσεις, απροσδόκητες ευκαιρίες και κρίσεις. Το στρατηγικό σχέδιο εστιάζει ειδικότερα στον πυλώνα «Παγκόσμιες προκλήσεις και ευρωπαϊκή βιομηχανική ανταγωνιστικότητα» και επίσης καλύπτει τις σχετικές δραστηριότητες σε άλλους πυλώνες και στο μέρος «Διεύρυνση της συμμετοχής και ενίσχυση του ΕΧΕ».

Προϋπολογισμός

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα διαθέτει προϋπολογισμό 83,397 δισεκατομμυρίων ευρώ σε τρέχουσες τιμές, με επιπλέον προϋπολογισμό 2,790 δισεκατομμυρίων ευρώ σε σταθερές τιμές του 2018 όπως προκύπτει από το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 (το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027, βλ. σύνοψη) και επιπλέον προϋπολογισμό 5 δισεκατομμυρίων ευρώ σε σταθερές τιμές του 2018 από το Μέσο Ανάκαμψης της ΕΕ για υποστήριξη της ανάκαμψης μετά την κρίση της COVID-19 [κανονισμός (ΕΕ) 2020/2094, βλ. σύνοψη].

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;

Εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2021.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Δείτε επίσης:

• Ορίζοντας Ευρώπη (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Ορίζοντας Ευρώπη: Το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της EE 2021-2027 (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Απόφαση (ΕΕ) 2021/764 του Συμβουλίου, της 10ης Μαΐου 2021, για τη θέσπιση του ειδικού προγράμματος υλοποίησης του προγράμματος-πλαισίου έρευνας και καινοτομίας «Ορίζοντας Ευρώπη» και την κατάργηση της απόφασης 2013/743/ΕΕ (ΕΕ L 167I, της 12.5.2021, σ. 1-80)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2021/695 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Απριλίου 2021, για τη θέσπιση του προγράμματος-πλαισίου έρευνας και καινοτομίας «Ορίζοντας Ευρώπη» — τον καθορισμό των κανόνων συμμετοχής και διάδοσής του, και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1290/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 (ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 1-68)

Κανονισμός (ΕΕ) 2020/2094 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, σχετικά με τη θέσπιση Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη της ανάκαμψης μετά την κρίση της νόσου COVID-19 (ΕΕ L 433I της 22.12.2020, σ. 23-27)

τελευταία ενημέρωση 02.07.2021