52013DC0179

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Δεύτερη έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ

1.           Εισαγωγή

1.1.        Η εσωτερική ασφάλεια υπό τις σημερινές συνθήκεςΗ εσωτερική ασφάλεια υπό τις σημερινές συνθήκες

Η στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ είναι σχεδιασμένη κατά τρόπον ώστε να επιτρέπει στην Ευρώπη να αντεπεξέρχεται σε υπάρχουσες προκλήσεις, καθώς και σε νεοεμφανιζόμενες απειλές, με βάση κοινή προσέγγιση, η οποία προβλέπει τη συμμετοχή τόσο παραγόντων της ΕΕ όσο και του εθνικού και τοπικού επιπέδου.

Η στρατηγική αυτή είναι θεμελιωμένη στις κοινές αξίες του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου, της αλληλεγγύης και της αμοιβαίας συνδρομής. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να διασφαλίζει την πλήρη συμμόρφωση με τις εν λόγω αρχές, ιδίως δε με τον Ευρωπαϊκό Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

Μια από τις σοβαρότερες απειλές για την εσωτερική μας ασφάλεια είναι το οργανωμένο έγκλημα και οι βλαβερές του συνέπειες για την οικονομία της ΕΕ, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά.

Παραδείγματος χάρη, η Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τον 'Ελεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος (UNODC) εκτιμά ότι τα έσοδα από αξιόποινες δραστηριότητες κατά το 2009 είναι πιθανό να ανήλθαν στο ποσό των 2,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ περίπου, το οποίο ισοδυναμεί με το 3,6 % του παγκόσμιου ΑΕΠ περίπου. Η διαφθορά, η απάτη και το λαθρεμπόριο συνεπάγονται τεράστιες απώλειες για τις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ σε μια περίοδο κατά την οποία η αναγκαιότητα σταθερών εσόδων και σταθερής φορολογικής βάσης αποτελεί καίριο πρόκριμα για την αντιμετώπιση των δημόσιων ελλειμμάτων.

Η αναζήτηση των χρημάτων και η προσπάθεια ανάκτησης των εσόδων που προέρχονται από αξιόποινες δραστηριότητες εξακολουθούν να αποτελούν πρωταρχική επιδίωξη της στρατηγικής της ΕΕ για την εξάρθρωση των κυκλωμάτων οργανωμένου εγκλήματος.

Η Επιτροπή έχει ήδη δρομολογήσει πρωτοβουλίες και μηχανισμούς για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου, όπως η οδηγία σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η τέταρτη οδηγία σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η οδηγία για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.

Η διοικητική προσέγγιση, η οποία παρέχει δυνατότητες για την ανίχνευση και την αντιμετώπιση της διείσδυσης των εγκληματιών στην οικονομία, προάγει εκ παραλλήλου τον στόχο της διευθέτησης των ανισορροπιών οι οποίες προκαλούνται, μεταξύ άλλων, από το οργανωμένο έγκλημα, καθώς και της δημιουργίας κατάλληλων προϋποθέσεων για την άνθιση της εσωτερικής αγοράς. Η πρόσφατη σύσταση, στο πλαίσιο της Ευρωπόλ, του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο (γνωστού ως «EC3») αποσκοπεί στην ενίσχυση της ικανότητας της Ευρώπης να προστατεύει πολίτες, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις, καθώς και τις υποδομές που χρησιμοποιούν, από κυβερνοεπιθέσεις, οι οποίες είναι ικανές να προκαλέσουν τεράστιες οικονομικές ζημίες.

Η στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας (στο εξής: «ΣΕΑ») στηρίζεται σε πέντε στρατηγικούς στόχους: εξάρθρωση των διεθνών εγκληματικών δικτύων, πρόληψη της τρομοκρατίας, ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας, ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων και αύξηση της ανθεκτικότητας σε κρίσεις και καταστροφές. Στην έκθεση του 2011 σχετικά με την εφαρμογή της ΣΕΑ, η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και η εγκληματικότητα στον κυβερνοχώρο χαρακτηρίζονταν ως δύο κύριες προκλήσεις που θα έπρεπε να αντιμετωπισθούν κατά το επόμενο έτος. Έκτοτε έχουν γίνει πολλά, εκ παραλλήλου με δράσεις οι οποίες αναλήφθηκαν στο πλαίσιο των υπόλοιπων στόχων της στρατηγικής.

2.           Η στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας κατά το παρελθόν έτος

2.1.        Στρατηγικός στόχος 1: Εξάρθρωση των διεθνών εγκληματικών δικτύων

Εκτιμάται ότι οι δραστηριότητες των δικτύων του οργανωμένου εγκλήματος είναι σήμερα περισσότερο περίπλοκες, πολυσχιδείς και διεθνούς εμβέλειας παρά ποτέ. Παραδείγματος χάρη, το οργανωμένο έγκλημα που στηρίζεται στη χρήση του Διαδικτύου θα εξακολουθήσει να αυξάνεται παράλληλα με την αυξανόμενη χρήση του ευρυζωνικού Διαδικτύου και των κινητών συσκευών.

Ο κύκλος πολιτικής της ΕΕ σε σχέση με τη σοβαρή και οργανωμένη εγκληματικότητα συμβάλλει στον συντονισμό της επιχειρησιακής συνεργασίας σχετικά με φαινόμενα εγκληματικότητας τα οποία παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το σύνολο της ΕΕ. Τα κράτη μέλη ενεργούν από κοινού με στόχο την καταπολέμηση της διασυνοριακής εγκληματικότητας βάσει ορισμένων προτεραιοτήτων, με την υποστήριξη των οργανισμών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Τα φαινόμενα εγκληματικότητας στα οποία αποδίδεται προτεραιότητα καθορίζονται μέσω αξιολογήσεων απειλών που εκπονεί η Ευρωπόλ (πρόκειται ιδίως για την «Αξιολόγηση απειλών όσον αφορά το σοβαρό και το οργανωμένο έγκλημα στην ΕΕ», γνωστή ως «SOCTA»), επί τη βάσει πληροφοριών που παρέχουν τα κράτη μέλη. Επί του παρόντος, διεξάγεται βραχύς κύκλος πολιτικής ο οποίος καλύπτει την περίοδο 2011-2013 ως φάση άντλησης διδαγμάτων ενόψει της διεξαγωγής ενός πλήρους κύκλου πολιτικής, που θα καλύπτει την περίοδο 2013-2017.

Στις αρχές του 2013, η Επιτροπή εξέδωσε προτάσεις για την έκδοση τέταρτης οδηγίας σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες[1], καθώς και για την έκδοση κανονισμού σχετικά με τις μεταφορές χρηματικών ποσών[2]. Η προαναφερθείσα πρόταση κανονισμού θα συμπληρωθεί, εντός του 2013, από πρόταση για την έκδοση οδηγίας για την ποινικοποίηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η εν λόγω δέσμη νομοθετικών πράξεων αποσκοπεί στην αντιμετώπιση νεοεμφανιζόμενων κινδύνων και απειλών, ιδίως με την ενίσχυση της διαφάνειας των νομικών προσώπων. Δράσεις για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες αναπτύσσονται επίσης εκτός των συνόρων της ΕΕ από την Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, σε συνεργασία με περιφερειακούς φορείς στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική.

Στις αρχές του 2013 εγκρίθηκε επίσης πρόταση οδηγίας σχετικά με την παραχάραξη και την κιβδηλεία νομισμάτων[3]. Στην πρόταση αυτή προβλέπονται, ειδικότερα, νέες ποινικές κυρώσεις. Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο είναι η υποχρέωση των κρατών μελών να συγκροτήσουν αποτελεσματικά εργαλεία έρευνας για τον εντοπισμό περιπτώσεων παραχάραξης/κιβδηλείας νομισμάτων, ισοδύναμα με αυτά που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος ή άλλων σοβαρών εγκλημάτων.

Οι προτάσεις για την έκδοση οδηγίας σχετικά με την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης[4], καθώς και οδηγίας σχετικά με ποινικές κυρώσεις για τις πράξεις προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες και τις πράξεις χειραγώγησης της αγοράς[5] αποτελούν πρόσθετα εργαλεία του ποινικού δικαίου με τα οποία αντιμετωπίζονται καίριοι παράγοντες τρωτότητας οι οποίοι σχετίζονται με τις εμπορικές συναλλαγές στην εσωτερική αγορά και με τις κεφαλαιαγορές, αντιστοίχως.

Η Επιτροπή εξακολούθησε να προωθεί μια νέα στρατηγική πρωτοβουλία της ΕΕ για την πάταξη της διαφθοράς. Η πρωτοβουλία αυτή στηρίζεται σε διττή προσέγγιση: αφενός, στην κατάρτιση «Έκθεσης σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ», με στόχο την ανά τακτά χρονικά διαστήματα αξιολόγηση των προσπαθειών των κρατών μελών κατά της διαφθοράς και, αφετέρου, στην απόδοση μεγαλύτερης έμφασης στα φαινόμενα διαφθοράς τα οποία διατρέχουν διάφορους εσωτερικούς και εξωτερικούς τομείς πολιτικής της ΕΕ. Συνεστήθη ομάδα δεκαεπτά εμπειρογνωμόνων σε θέματα διαφθοράς, καθώς και δίκτυο τοπικών ανταποκριτών έρευνας σε όλα τα κράτη μέλη, με σκοπό την επεξεργασία της πρώτης  έκθεσης σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ, η οποία θα υποβληθεί το 2013.

Το σχέδιο σχετικά με τα Ευρωπαϊκά Εθνικά Συστήματα Ακεραιότητας (ENIS), το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Επιτροπή, ολοκληρώθηκε από την Transparency International το 2012 και καλύπτει 23 κράτη μέλη της ΕΕ, τη Νορβηγία και την Ελβετία. Δεκατρείς, συνολικά, φορείς και κλάδοι σε κάθε χώρα  αναλύθηκαν και βαθμολογήθηκαν με κριτήριο την ικανότητά τους να αντεπεξέρχονται στη διαφθορά. Η Transparency International δημοσίευσε τις αξιολογήσεις για τις επιμέρους χώρες, καθώς και συγκριτική αναλυτική έκθεση. Οι συστάσεις και τα συμπεράσματα των αξιολογήσεων στο πλαίσιο του ENIS συγκαταλέγονται στις πηγές από τις οποίες αντλούνται στοιχεία για τις εργασίες που αφορούν την έκθεση σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ.

Η δήμευση του προϊόντος αξιόποινης δραστηριότητας μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας, καθώς αναιρεί το οικονομικό κίνητρο των εγκληματιών, προστατεύει την οικονομία από τη διαφθορά και τη διείσδυση σε αυτήν εγκληματικών στοιχείων και συντελεί στην αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η Επιτροπή εξέδωσε πρόταση οδηγίας σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων εγκλήματος στην ΕΕ[6] με σκοπό να είναι πιο εύκολη η δέσμευση και δήμευση των κερδών που προέρχονται από σοβαρή και οργανωμένη εγκληματικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της εφαρμογής κοινών ελάχιστων κανόνων, πράγμα που επιτρέπει συγχρόνως την προστασία της νόμιμης οικονομικής δραστηριότητας.

Οι προσπάθειες που καταβάλλονται σε επίπεδο ΕΕ συνοδεύονται από την ανάληψη πρωτοβουλιών σε επίπεδο κρατών μελών, όπως είναι η συγκρότηση νέων υπηρεσιών και κλιμακίων για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων παράνομης προέλευσης στην Αυστρία, τη Ρουμανία και την Εσθονία, καθώς και η συνδρομή την οποία η Ευρωπόλ παρέχει στα κράτη μέλη μέσω της ειδικής υπηρεσίας της για τα περιουσιακά στοιχεία που αποτελούν προϊόν εγκληματικής δραστηριότητας (Europol Criminal Assets Bureau - «ECAB»). Ορισμένα κράτη μέλη έχουν επίσης θεσπίσει μηχανισμούς για την επαναχρησιμοποίηση των περιουσιακών στοιχείων που κατάσχονται προς όφελος δημόσιων και κοινωνικών σκοπών.

Το σχέδιο που αφορά το ισπανικό «Κέντρο αριστείας για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων και τη συναφή επαγγελματική κατάρτιση» (CEART), το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπόνησε «Λευκή βίβλο σχετικά με τις υπηρεσίες ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων», στο οποίο περιγράφονται αναλυτικά οι δραστηριότητες κάθε τέτοιας υπηρεσίας. Το σχέδιο CEART περιελάμβανε επίσης διεθνή κύκλο μαθημάτων κατάρτισης σχετικά με την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων και τις χρηματοοικονομικές έρευνες· ο συγκεκριμένος κύκλος μαθημάτων ήταν από τους πρώτους κύκλους μαθημάτων πανευρωπαϊκής εμβέλειας τους οποίους μπορούσαν να παρακολουθήσουν οι επαγγελματίες οι οποίοι ασχολούνται με υποθέσεις ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνήψε νέες συμφωνίες με τις ΗΠΑ και την Αυστραλία για τη χρήση και τη διαβίβαση των φακέλων ονομάτων επιβατών (φάκελοι PNR)[7], ενώ οι διαπραγματεύσεις με τον Καναδά βρίσκονται κοντά σε σημείο ολοκλήρωσης. Οι συμφωνίες αυτές καθιστούν δυνατή την ανάλυση δεδομένων από τους εταίρους μας με σκοπό την πρόληψη, την ανίχνευση και τη διερεύνηση σοβαρών διασυνοριακών αξιόποινων πράξεων, περιλαμβανομένων των εγκλημάτων τρομοκρατίας. Τα δεδομένα PNR συμβάλλουν στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εξάρθρωση εγκληματικών δικτύων, ιδίως επειδή επιτρέπουν την ταυτοποίηση ατόμων τα οποία προηγουμένως ήταν «άγνωστα» στις αρχές επιβολής του νόμου, αλλά παρόλα αυτά θεωρείται ότι εγκυμονούν κίνδυνο για την ασφάλεια σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Η Στρατηγική της ΕΕ για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων (2012-2016), η οποία εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2012, εστιάζεται στην αύξηση των ποινικών διώξεων κατά των διακινητών, στην παροχή συνδρομής και προστασίας στα θύματα της εμπορίας ανθρώπων και στην πρόληψη του συγκεκριμένου φαινομένου, μέσω της επέκτασης και συμπλήρωσης της οδηγίας που εκδόθηκε το 2011[8]. Ο «Συντονιστής της δράσης κατά της εμπορίας ανθρώπων» της ΕΕ φέρει πρωταρχική ευθύνη για την υλοποίηση της στρατηγικής με στόχο τη βελτίωση του συντονισμού και της συνεκτικότητας μεταξύ των εμπλεκόμενων παραγόντων. Το «Επιχειρησιακό σχέδιο δράσης για την εμπορία ανθρώπων», του οποίου ηγούνται από κοινού το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Κάτω Χώρες, είναι ένας από τους οκτώ τομείς προτεραιότητας στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ σε σχέση με τη σοβαρή και οργανωμένη εγκληματικότητα. Με στόχο την καλύτερη στοχοθέτηση και συνεκτικότητα της εξωτερικής διάστασης των προσπαθειών της ΕΕ στον τομέα της εμπορίας ανθρώπων, συμφωνήθηκε με τα κράτη μέλη, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και τους οργανισμούς της ΕΕ, ένας κατάλογος τρίτων χωρών προτεραιότητας.

Οι διασυνοριακές ανταλλαγές πληροφοριών στο εσωτερικό της ΕΕ έχουν πρωταρχική σημασία για την καταπολέμηση της σοβαρής και διασυνοριακής εγκληματικότητας. Υπάρχουν, παρόλα αυτά, περιθώρια βελτίωσης. Η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της σχετικά με το ευρωπαϊκό πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών (EIXM), καθορίζει ένα σχέδιο στρατηγικής για την καλύτερη εφαρμογή των ήδη υπαρχόντων μηχανισμών της ΕΕ, τη συστηματικότερη χρήση του διαύλου της Ευρωπόλ για την ανταλλαγή πληροφοριών και την καθιέρωση εθνικών ενιαίων σημείων επαφής, προκειμένου να επιτευχθεί η συνένωση των βασικών διαύλων ανταλλαγής πληροφοριών[9].

Η νέα στρατηγική της ΕΕ για τα ναρκωτικά (2013–2020) αποδίδει βαρύτητα, μεταξύ άλλων, στη δυναμική που καταγράφεται στις αγορές παράνομων ναρκωτικών ουσιών, καθώς και στη μετατόπιση των διαδρομών διακίνησης ναρκωτικών, στο διασυνοριακό οργανωμένο έγκλημα και στη χρήση νέων τεχνολογιών επικοινωνιών ως παραγόντων που διευκολύνουν τη διάθεση παράνομων ναρκωτικών και νέων ψυχοτρόπων ουσιών. Η στρατηγική αυτή θέτει μια σειρά στόχων, που περιλαμβάνουν: τη συμβολή σε μετρήσιμη μείωση της ζήτησης ναρκωτικών ουσιών, της εξάρτησης από τα ναρκωτικά και των συνδεόμενων με τα ναρκωτικά κινδύνων για την υγεία και κοινωνικών κινδύνων και βλαβών· τη συμβολή στη διακοπή της τροφοδοσίας της αγοράς παράνομων ναρκωτικών, καθώς και στη μετρήσιμη μείωση της διαθεσιμότητάς τους· την ενθάρρυνση του συντονισμού μέσω της ενεργού συζήτησης και ανάλυσης των εξελίξεων και των προκλήσεων στον τομέα των ναρκωτικών σε ενωσιακό και σε διεθνές επίπεδο.

Η «Έκθεση για τις αγορές ναρκωτικών της ΕΕ», η οποία παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 2013, αποτέλεσε σημαντικό βήμα προόδου σε σχέση με τον συντονισμό μεταξύ οργανισμών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των εσωτερικών υποθέσεων με στόχο την πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος και της διακίνησης παράνομων ναρκωτικών ουσιών. Η έκθεση αυτή, την οποία κατήρτισαν από κοινού το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ) και η Ευρωπόλ, επεσήμαινε μια σειρά καινοφανών τάσεων, που περιλαμβάνουν την κινητή παραγωγή των ουσιών αμφεταμίνη και έκσταση και την εκρηκτική αύξηση η οποία καταγράφεται σε σχέση με νέες ψυχοτρόπους ουσίες που προσφέρονται με επιθετικούς τρόπους στους νέους μέσω του Διαδικτύου. Η ανάπτυξη συνεργασίας σε πανευρωπαϊκή κλίμακα και η σαφής κατανόηση των εξελίξεων στις αγορές ναρκωτικών έχουν καθοριστική σημασία για την αποτελεσματική επιβολή του νόμου σε αυτόν τον ταχέως μεταβαλλόμενο τομέα.

Η Ευρωπόλ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής ανταλλαγής πληροφοριών στην ΕΕ, μέσω της παροχής συστημάτων που επιτρέπουν την ανταλλαγή και αποθήκευση πληροφοριών, καθώς και μιας πλειάδας υπηρεσιών επιχειρησιακής υποστήριξης και προϊόντων ανάλυσης. Μέχρι το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2012, η Ευρωπόλ είχε διευκολύνει την ανταλλαγή 200. 000 και πλέον επιχειρησιακών μηνυμάτων, και είχε κινήσει σχεδόν 12.000 υποθέσεις. Η Ευρωπόλ παρείχε συνδρομή για αυξανόμενο αριθμό[10] επιχειρήσεων σχετικά με υποθέσεις μεγάλης σοβαρότητας στα κράτη μέλη, με την παροχή υπηρεσιών επιχειρησιακής υποστήριξης και την κατάρτιση 600 και πλέον εκθέσεων επιχειρησιακής ανάλυσης. Οι συνεισφορές πληροφοριών από πλευράς κρατών μελών στα «αρχεία δεδομένων εργασίας προς ανάλυση» αυξήθηκαν συνολικά κατά 40% μετά την εφαρμογή των προτεραιοτήτων που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ, και μάλιστα παρουσίασαν αύξηση της τάξεως του 60% στον τομέα της εμπορίας ανθρώπων.

Η διασυνοριακή συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών διευκολύνονται επίσης μέσω της επαγγελματικής κατάρτισης σε επίπεδο ΕΕ την οποία παρέχει η Ευρωπαϊκή Αστυνομική Ακαδημία (Cepol). Το 2012, η Cepol παρείχε κατάρτιση σε σχεδόν 6.000 άτομα τα οποία συμμετείχαν σε 100 και πλέον διαφορετικές δραστηριότητες κατάρτισης σχετικά με πληθώρα θεμάτων, τα οποία κυμαίνονταν από το χρηματοοικονομικό έγκλημα και την παράνομη διακίνηση ναρκωτικών έως τις κοινές ομάδες έρευνας (ΚΟΕ), την εμπορία ανθρώπων και την εγκληματικότητα στον κυβερνοχώρο.

Η Eurojust εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό παράγοντα όσον αφορά τη δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις. Η καταπολέμηση της σοβαρής και οργανωμένης εγκληματικότητας υπήρξε και παραμένει προτεραιότητα για τις υποθέσεις με τις οποίες ασχολείται η Eurojust. Οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες κάνουν την εμφάνισή τους όχι μόνο ως ένα αυτοτελές στοιχείο αλλά και ως εγκάρσιο χαρακτηριστικό το οποίο προσθέτει μια σοβαρότερη συνιστώσα σε άλλου είδους αξιόποινες πράξεις. Το 2012, η Eurojust καταχώρησε 231 υποθέσεις που αφορούσαν την οργανωμένη εγκληματικότητα έναντι 197 υποθέσεων το 2011.

Ένα ακόμη αποτελεσματικό εργαλείο για τον εντοπισμό των κακοποιών έγκειται στη χρήση κοινών ομάδων έρευνας (ΚΟΕ). Η χρηματοδότηση που παρέχεται από τη Eurojust διευκολύνει τη σύσταση ΚΟΕ με γνώμονα τις επιχειρησιακές ανάγκες, ακόμη και μέσα σε σύντομη προθεσμία. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2013, η Eurojust είχε παράσχει υποστήριξη, μέσω του δεύτερου σχεδίου χρηματοδότησης ΚΟΕ, σε 87 διαφορετικές ΚΟΕ επί τη βάσει 252 αιτήσεων χρηματοδότησης που της υποβλήθηκαν. Οι πλείστες ΚΟΕ εστιάζουν το έργο τους στη διακίνηση ναρκωτικών και την εμπορία ανθρώπων, αλλά ασχολούνται επίσης με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, την απάτη, τη διαφθορά και τις οργανωμένες ληστείες.

Η ΚΟΕ με την ονομασία «Υπόθεση Τόκιο» συνεστήθη από κοινού από το Βέλγιο, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, με τη συμμετοχή της Eurojust και της Ευρωπόλ, προκειμένου να διερευνήσει ένα κύκλωμα «μεταφορέων» τους οποίους στρατολογούσε ένα κύκλωμα οργανωμένου εγκλήματος στο Βέλγιο και τη Γαλλία με σκοπό τη διεθνή διακίνηση ναρκωτικών από τη Βραζιλία και ορισμένες χώρες της κεντρικής Αφρικής προς την Ιαπωνία μέσω Λονδίνου. Πραγματοποιήθηκε κοινή επιχείρηση, στο πλαίσιο της οποίας συνελήφθησαν αρκετά άτομα στο Βέλγιο και το Ηνωμένο Βασίλειο. Δύο άτομα καταδικάστηκαν ακολούθως σε φυλάκιση οκτώ ετών και καταβολή προστίμου 3.780 ευρώ και σε φυλάκιση έξι ετών και έξι μηνών και καταβολή προστίμου 30. 000 ευρώ, αντιστοίχως.

Ενέργειες προς ανάληψη το 2013

Η Επιτροπή πρόκειται:

· να δημοσιεύσει την πρώτη έκθεση σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ, η οποία θα περιλαμβάνει συστάσεις προς τα κράτη μέλη·

· να προτείνει την έκδοση οδηγίας για τη θέσπιση ποινικών κυρώσεων σε σχέση με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες·

· να προτείνει τη μεταρρύθμιση της Eurojust·

· να αναλάβει πολιτική πρωτοβουλία για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων με σκοπό την προάσπιση της εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ·

· να προτείνει δύο νομοθετικές πράξεις για την τροποποίηση της απόφασης 2005/387/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 10ης Μαΐου 2005, σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών, την αξιολόγηση κινδύνων και τον έλεγχο νέων ψυχοτρόπων ουσιών, καθώς και της απόφαση-πλαισίου 2004/757/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2004, για τη θέσπιση ελάχιστων διατάξεων σχετικά με τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης των εγκλημάτων και τις ποινές που ισχύουν στον τομέα της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών·

· να υποβάλει κανονισμό σχετικά με την ίδρυση Ευρωπαϊκής Εισαγγελικής Αρχής με στόχο τη βελτίωση της προστασίας του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ενεργότερο άσκηση ποινικών διώξεων στον συγκεκριμένο τομέα·

· να εκδώσει ανακοίνωση σχετικά με ολοκληρωμένη στρατηγική για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων.

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να προβούν στις εξής ενέργειες:

· ταχεία επίτευξη προόδου όσον αφορά τη διαπραγμάτευση της πρότασης για τη μεταρρύθμιση της Ευρωπόλ και της Cepol, σε συνδυασμό με απόδοση μεγαλύτερης βαρύτητας στην κατάρτιση των λειτουργών επιβολής του νόμου, με στόχο την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας·

· ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με αντικείμενο, αφενός, την οδηγία σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων εγκλήματος στην ΕΕ και, αφετέρου, την οδηγία για τη χρήση των δεδομένων επιβατών (δεδομένων PNR) με σκοπό την επιβολή του νόμου·

· συνέχιση της περαιτέρω ανάπτυξης των πόρων και των αρμοδιοτήτων των εθνικών υπηρεσιών ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων·

· έλεγχος της εφαρμογής των συστάσεων που διατυπώνονται στην ανακοίνωση σχετικά με το ευρωπαϊκό πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών (EIXM)·

· ανάληψη δράσης, με βάση τα καθοριζόμενα στις στρατηγικές της ΕΕ, με στόχο την αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων και της διακίνησης ναρκωτικών·

· έλεγχος της εφαρμογής των συστάσεων που θα διατυπώνονται στην επικείμενη πρώτη έκθεση σχετικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ΕΕ, του 2013·

· εφαρμογή επιχειρησιακών σχεδίων δράσης εντός του πλαισίου του κύκλου πολιτικής αναφορικά με τα εξής: εμπορία ανθρώπων, κινούμενες οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, λαθρεμπόριο αγαθών με τη χρήση εμπορευματοκιβωτίων, συνθετικά ναρκωτικά, οδοί διέλευσης των ναρκωτικών με προέλευση τη Δυτική Αφρική και εγκληματικότητα εκπορευόμενη από τα Δυτικά Βαλκάνια.

2.2.        Στρατηγικός στόχος 2: Πρόληψη της τρομοκρατίας και αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης και της στρατολόγησης τρομοκρατών

Σύμφωνα με την Ευρωπόλ, μολονότι ο συνολικός αριθμός τρομοκρατικών επιθέσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ έχει παρουσιάσει μείωση τα τελευταία έτη, η τρομοκρατική απειλή επί του παρόντος δεν είναι ενιαία αλλά έχει ποικίλες όψεις (τρομοκρατία εμπνεόμενη από την Αλ Κάιντα, τρομοκρατία δεξιάς, αριστερής ή αναρχικής προέλευσης, αυτονομιστική τρομοκρατία, τρομοκρατία ενός και μοναδικού ζητήματος), με πιθανή αύξηση των περιπτώσεων προπαρασκευής επιθέσεων από μέρους μεμονωμένων δραστών ή μικρών ομάδων που δρουν αυτόνομα. Επιπλέον, οι γεωπολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, στην περιοχή του Σαχέλ και στο Κέρας της Αφρικής θα έχουν επιπτώσεις για τις συνθήκες ασφάλειας στην Ευρώπη. Πρέπει, ιδίως, να αναφερθεί η περίπτωση των φανατικών πολιτών της ΕΕ οι οποίοι μεταβαίνουν σε περιοχές συγκρούσεων, συμμετέχουν στις εκεί συγκρούσεις ως «ξένοι μαχητές» και στη συνέχεια επιστρέφουν στην Ευρώπη διαθέτοντας πλέον πείρα από ένοπλες συγκρούσεις· τα άτομα αυτά εξακολουθούν να συνιστούν απειλή για την ΕΕ.

Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας εξακολούθησε να αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ένα έτος κατά το οποίο οι επιθέσεις στην Τουλούζη και το Μπουργκάς κατέδειξαν με τραγικό τρόπο πόσο υπαρκτή είναι η απειλή της τρομοκρατίας.

Την επαύριο της επίθεσης στο Μπουργκάς, η Ευρωπόλ παρείχε πολύτιμη επιχειρησιακή υποστήριξη στις βουλγαρικές αρχές. Εξάλλου, το δίκτυο AirPol της ΕΕ, το οποίο απαρτίζεται από τις αστυνομικές αρχές που φέρουν την ευθύνη για την ασφάλεια στους αερολιμένες και στις πέριξ αυτών περιοχές, εξέδωσε κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με νέα μέτρα και διαδικασίες ασφαλείας, με σκοπό την αποτροπή παρόμοιων επιθέσεων κατά το επόμενο εικοσιτετράωρο.

Η εντολή του δικτύου AirPol τού ανετέθη με βάση απόφαση του Συμβουλίου στον απόηχο των επιθέσεων κατά φορτηγών πλοίων στην Υεμένη το 2010·το δίκτυο αυτό καταβάλλει προσπάθειες για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τη συγκρότηση ικανοτήτων βάσει του προγράμματος της Επιτροπής για τη χρηματοδότηση δράσεων με σκοπό την πρόληψη της εγκληματικότητας (ISEC).

Η τρομοκρατία εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στις προτεραιότητες του επιχειρησιακού έργου της Eurojust[11]. Εξάλλου, το 2012, η Eurojust επεξεργάστηκε περαιτέρω την έννοια και τα περιεχόμενα του μηχανισμού της για την παρακολούθηση των ποινικών καταδικών για αδικήματα τρομοκρατίας (Terrorism Convictions Monitor – TCM), ο οποίος παρέχει επισκόπηση των δικαστικών εξελίξεων που σχετίζονται με την τρομοκρατία στα κράτη μέλη, καθώς και δικαστική ανάλυση επιλεγμένων υποθέσεων.

Τον Δεκέμβριο του 2012, η Eurojust και η Ευρωπόλ συνδιοργάνωσαν εργαστήριο επαγγελματιών στο οποίο συμμετείχαν ειδικοί σε θέματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας από την Ινδία και την ΕΕ. Σκοπός του ήταν η προώθηση της δικαστικής συνεργασίας με τον καθορισμό κοινών συμφερόντων, καθώς και ο προβληματισμός σχετικά με τα συναφή πρότυπα.

Η ευρωπαϊκή πολιτική για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στηρίζεται στην πρόληψη. Το Δίκτυο Ενημέρωσης σχετικά με τη Ριζοσπαστικοποίηση (RAN) συγκροτήθηκε από την ΕΕ με στόχο να αναπτυχθούν δεσμοί μεταξύ των διαφόρων παραγόντων οι οποίοι ασχολούνται επιτόπου με την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης και του βίαιου εξτρεμισμού ανά την Ευρώπη (πρόκειται για επαγγελματίες πρώτης γραμμής, εμπειρογνώμονες επιτόπου δράσης, λειτουργούς των κοινωνικών υπηρεσιών, πανεπιστημιακούς, ΜΚΟ, κ.λπ.). Το δίκτυο RAN απαρτίζεται από οκτώ θεματικές ομάδες και παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για την ανταλλαγή εμπειριών και αποτελεσμάτων. Τα έως τώρα πορίσματα των εργασιών του RAN εξηγήθηκαν επίσης ακολούθως σε εκείνους που χαράσσουν πολιτική και συζητήθηκαν στο πλαίσιο συνεδρίου υψηλού επιπέδου στα τέλη Ιανουαρίου του 2013.

Οι συστάσεις του δικτύου RAN, ιδίως εκείνες που διατυπώθηκαν από την ομάδα εργασίας για τους ξένους μαχητές, θα συμβάλουν επίσης στις προσπάθειες της ΕΕ για την ενίσχυση των συνεργειών μεταξύ των πολιτικών εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας.

Το πρόγραμμα ISEC έχει παράσχει υποστήριξη σε σχέδια που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης και του βίαιου εξτρεμισμού, ιδίως με την παροχή καλύτερης κατάρτισης και πληροφόρησης στους επαγγελματίες του χώρου, την απεμπλοκή και την αποριζοσπαστικοποίηση, την ενίσχυση της ικανότητας απόκρισης των πολιτών και της κοινωνίας των πολιτών, τη διάδοση μαρτυριών θυμάτων της τρομοκρατίας και την καταπολέμηση της τρομοκρατικής προπαγάνδας. Τέτοιου είδους σχέδια υλοποιούνται επί του παρόντος από συμμετέχουσες οργανώσεις οι οποίες εδρεύουν, π.χ., στο Βέλγιο, τη Δανία, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ένα ακόμη παράδειγμα προσπάθειας για την πρόληψη της τρομοκρατίας αποτελεί η θέσπιση από την ΕΕ, βάσει του κανονισμού της σχετικά με την κυκλοφορία στην αγορά και τη χρήση πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών[12], του πλέον προηγμένου συστήματος παγκόσμιας εμβέλειας για την αποτροπή της πρόσβασης σε πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τρομοκράτες.

Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, επεξεργάζεται επί του παρόντος νέες προτάσεις σχετικά με την απειλή για την ασφάλεια σε επίπεδο ΕΕ την οποία αντιπροσωπεύουν οι χημικές, βιολογικές, ραδιενεργές και πυρηνικές ουσίες και οι εκρηκτικές ύλες (CBRN-E). Έμφαση αποδίδεται στις πλέον χρήσιμες δράσεις που θα μπορούσαν να αναληφθούν κατά τα προσεχή έτη, καθώς και στην εξασφάλιση συνεργειών από το έργο που έχει ήδη συντελεσθεί στους τομείς που σχετίζονται με τις CBRN-E, περιλαμβανομένης της ανίχνευσης, με βάση δύο εκθέσεις προόδου οι οποίες δημοσιεύτηκαν το 2012.

Η Επιτροπή έχει ξεκινήσει την επανεξέταση της οδηγίας σχετικά με την προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας[13], με στόχο να προτείνει νέα προσέγγιση για το θέμα το πρώτο εξάμηνο του 2013. Επιδίωξη είναι η διασφάλιση της αδιάλειπτης λειτουργίας των υπηρεσιών που έχουν ζωτική σημασία για την κοινωνία. Η απώλεια ή διακοπή της λειτουργίας υποδομών ζωτικής σημασίας ενδέχεται να έχει σοβαρότατες συνέπειες για την κοινωνία.

Στο πλαίσιο του σχεδίου Poseidon, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα προστασίας υποδομών ζωτικής σημασίας, προσδιορίστηκαν απειλές και παράγοντες τρωτότητας που αφορούν τόσο τις υποδομές ζωτικής σημασίας όσο και τους μηχανισμούς λήψεως αποφάσεων, με σκοπό τη βελτίωση της ασφάλειας των διασυνοριακών επιβατικών μεταφορών στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας. Τα αποτελέσματα περιλαμβάνονται στη σχετική πιλοτική μελέτη (Πρόληψη της τρομοκρατίας σε θαλάσσιες περιοχές — Περιπτωσιολογική ανάλυση του σχεδίου Poseidon) και αφορούν, επί παραδείγματι, τις στρατηγικές καταπολέμησης της τρομοκρατίας όσον αφορά τις μεταφορές με οχηματαγωγά.

Οι ολοκληρωμένες συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών μέσων μεταφοράς προϋποθέτουν μια στιβαρή στρατηγική πάταξης της τρομοκρατίας με στόχο την προστασία της σταθερότητας του εμπορίου και τη διατήρηση εμπιστοσύνης στην ασφάλεια και προστασία του δικτύου μεταφορών. Το 2012, η Επιτροπή εξέδωσε έγγραφο σχετικά με την ασφάλεια των μεταφορών[14], όπου επεσήμαινε μια σειρά τομέων πρωταρχικής σημασίας για την αποτελεσματική άμβλυνση των τρομοκρατικών απειλών. Μεταξύ άλλων, το έγγραφο αυτό εισηγείται τη δημιουργία ενός γενικού πλαισίου ασφάλειας για τους παρόχους μεταφορικών υπηρεσιών, το οποίο θα περιλαμβάνει, επί παραδείγματι, προγράμματα ασφάλειας, επιμόρφωση και διαδικασίες ενημέρωσης σε θέματα ασφάλειας, καθώς και σχεδιασμό για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας.

Σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των αερομεταφορών, οι εξελίξεις διαμορφώνονται με γνώμονα τις απειλές, ενώ η τεχνολογία ανίχνευσης επιβάλλεται να είναι σε θέση να συμβαδίζει με τις καινοτομίες που επινοούν διαρκώς οι τρομοκρατικές ομάδες. Η καθιέρωση σε επίπεδο ΕΕ εναρμονισμένου συστήματος για την πιστοποίηση του εξοπλισμού ελέγχου των αερολιμένων βρίσκεται τώρα σε τελικό στάδιο, ενώ για τον εξορθολογισμό των σχετικών επιστημονικών εργασιών αναπτύσσεται διεθνής συντονισμός. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη στηρίζουν ενεργά δοκιμές καινοτόμου τεχνολογίας με στόχο την καλύτερη ανίχνευση των διαφόρων τύπων απειλής (π.χ. σε σχέση με τη μεταφορά φορτίων, τις αποσκευές και τα φυσικά πρόσωπα).

Πέραν διαφόρων ερευνητικών δραστηριοτήτων που αφορούν τη δοκιμή καινοτόμων τεχνολογιών, η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, έχει δρομολογήσει προδραστικές εργασίες ανίχνευσης, οι οποίες έχουν συμπεριλάβει μια σειρά επιχειρησιακών δοκιμών, τόσο κατά τη διεξαγωγή του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου «Euro 2012» όσο και σε τομείς που άπτονται της ασφάλειας των μέσων μαζικής μεταφοράς και των δημόσιων κτιρίων, με στόχο την επεξεργασία των πλέον αποτελεσματικών μοντέλων ασφάλειας.

Παραδείγματος χάρη, η Επιτροπή υλοποιεί το πρόγραμμα ITRAP (πρόγραμμα αξιολόγησης της ακτινοβολίας από παράνομη διακίνηση), το οποίο αποσκοπεί στην παροχή ανεξάρτητης αξιολόγησης του εξοπλισμού ανίχνευσης ακτινοβολίας που είναι διαθέσιμος στην αγορά, ο οποίος χρησιμοποιείται για την ανίχνευση και την ταυτοποίηση πυρηνικών και ραδιενεργών υλικών.

Η επαγγελματική κατάρτιση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της αποτελεσματικής εφαρμογής των συστημάτων ασφαλείας. Παράδειγμα συγκεκριμένης δράσης την οποία υποστηρίζει η Επιτροπή στον συγκεκριμένο τομέα αποτελεί η σύσταση του «Ευρωπαϊκού κέντρου κατάρτισης για την ασφάλεια» (EUSECTRA), του οποίου αποστολή είναι η κατάρτιση προγράμματος κατάρτισης σε θέματα ασφάλειας που θα απευθύνεται στους επαγγελματίες του τομέα επιβολής του νόμου.

Το δίκτυο ATLAS, ένα δίκτυο της ΕΕ στο οποίο μετέχουν δυνάμεις επέμβασης κατά της τρομοκρατίας και το οποίο έχει θεσπισθεί και χρηματοδοτείται από την Επιτροπή μέσω του προγράμματος ISEC από το 2008, αποσκοπεί σε βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των ειδικών μονάδων επέμβασης στην ΕΕ και στηρίζει τη λειτουργία τους σε καταστάσεις κρίσης (π.χ. σε περίπτωση τρομοκρατικής επίθεσης ή ομηρείας) οσάκις ένα κράτος μέλος χρήζει συνδρομής. Εκτός αυτού, επεξεργάζεται κοινές πλατφόρμες για την παροχή κατάρτισης, την ανταλλαγή εξοπλισμού και την ανάπτυξη στενής συνεργασίας στις παραμεθόριες περιοχές των κρατών μελών.

Ενέργειες προς ανάληψη το 2013

Η Επιτροπή πρόκειται:

· να επικαιροποιήσει την προσέγγιση της ΕΕ για την αντιμετώπιση του βίαιου εξτρεμισμού με την ανάπτυξη ευρωπαϊκής «φαρέτρας» με βάση τις βέλτιστες πρακτικές στα κράτη μέλη·

· να προτείνει δράσεις σε σχέση με τις CBRN-E·

· να αναπτύξει εργαλεία για τη βελτίωση της ανίχνευσης τρομοκρατικών απειλών σε όλους τους τομείς, περιλαμβανομένων προτύπων για την ασφάλεια των αερομεταφορών·

· να προτείνει νέα προσέγγιση σε σχέση με την προστασία ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας.

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται:

· να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την πρόληψη και την καταπολέμηση του βίαιου εξτρεμισμού·

· να εφαρμόσουν το σχέδιο δράσης για την ασφάλεια της αεροπορικής μεταφοράς φορτίων·

· να συγκροτήσουν τις αναγκαίες διοικητικές δομές για την εφαρμογή του κανονισμού σχετικά με τις πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών.

2.3.        Στρατηγικός στόχος 3: Αύξηση των επιπέδων ασφάλειας των πολιτών και των επιχειρήσεων στο Διαδίκτυο

Καταγράφεται εξάπλωση σε σχέση με μια πλειάδα δραστηριοτήτων που αφορούν απάτη στο διαδίκτυο και οι οποίες περιλαμβάνουν τις αθέμιτες συναλλαγές μέσω του διαδικτύου, τη χρήση παρένθετων προσώπων για τη μεταφορά χρημάτων που έχουν αποκτηθεί με παράνομους τρόπους και τους ψευδεπίγραφους δικτυακούς τόπους. Κατά την τελευταία διετία παρατηρήθηκε επίσης αύξηση των κρουσμάτων ηλεκτρονικής πειρατείας (hacking) και των παράνομων δραστηριοτήτων που βασίζονται στη χρήση του διαδικτύου.

Η καταπολέμηση της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο δεν αποσκοπεί μόνο στον περιορισμό της εγκληματικότητας στο επιγραμμικό περιβάλλον, αλλά και στην κατοχύρωση ενός ασφαλούς κυβερνοχώρου εντός του οποίου είναι δυνατή η άνθηση της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Ο στόχος αυτός εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα για την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, και ένα από τα μέσα για την επίτευξή του συνίσταται στο Ψηφιακό Θεματολόγιο για την Ευρώπη. Είναι σημαντικό να υπάρχει συνένωση των πόρων σε επίπεδο ΕΕ με στόχο τη βελτίωση της πρόληψης και την ενίσχυση της ικανότητας απόκρισης. Ήδη έχουν ληφθεί σημαντικά μέτρα προς την κατεύθυνση αυτή, τόσο σε στρατηγικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο.

Η «Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο»[15], η οποία εγκρίθηκε τον Φεβρουάριο του 2013, προσδιορίζει ένα ολοκληρωμένο όραμα και θέτει επί τάπητος τις ενέργειες που απαιτούνται, με βάση τη στιβαρή προστασία και προαγωγή των δικαιωμάτων των πολιτών, προκειμένου να καταστεί η ΕΕ το ασφαλέστερο επιγραμμικό περιβάλλον στον κόσμο. Η στρατηγική αυτή αποβλέπει στα εξής: ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας των δικτύων και των πληροφοριών· δραστική μείωση του ηλεκτρονικού εγκλήματος· κατάστρωση πολιτικής της ΕΕ για την κυβερνοάμυνα· ανάπτυξη των βιομηχανικών και τεχνολογικών πόρων για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο· προαγωγή της έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α)· και αναβάθμιση της διεθνούς πολιτικής της ΕΕ για τον κυβερνοχώρο.

Η στρατηγική υπογραμμίζει την ανάγκη για ενισχυμένη συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των σχετικών φορέων για την παροχή έγκαιρης ανίχνευσης και μιας πιο συντονισμένης απόκρισης. Οι στόχοι της στρατηγικής είναι αλληλοενισχυόμενοι. Για παράδειγμα, ο στόχος της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας των δικτύων και των πληροφοριών περιλαμβάνει δράσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση των συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και στη σύσταση εθνικών ομάδων αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών στην πληροφορική (CERT). Αυτές οι δράσεις θα στηρίξουν  με τη σειρά τους την καταπολέμηση της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο.

Οι στόχοι αυτοί επισημάνθηκαν στην πρόταση οδηγίας για την ασφάλεια δικτύων και πληροφοριών[16] που συνοδεύει τη στρατηγική. Ο κύριος στόχος της πρότασης είναι να εξασφαλισθεί η ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η πρόταση έχει ως στόχο να αυξήσει την εθνική ετοιμότητα, να ενισχύσει τη συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ και να διασφαλίσει ότι οι φορείς εκμετάλλευσης των βασικών υπηρεσιών και υποδομών διεξάγουν την ενδεδειγμένη διαχείριση κινδύνου και αναφέρουν τα σοβαρά περιστατικά στις αρμόδιες εθνικές αρχές.

Ένα σημαντικό βήμα για την καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο υπήρξε η σύσταση, στο πλαίσιο της Ευρωπόλ, του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο (EC3), στις αρχές του 2013. Το Κέντρο, σε στενή συνεργασία με τη Eurojust, θα ενισχύσει την ικανότητα της ΕΕ να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη και περίπλοκη απειλή που αποτελεί το έγκλημα στον κυβερνοχώρο και να αποτελέσει κομβικό σημείο για ζητήματα σχετικά με το έγκλημα στον κυβερνοχώρο. Θα παρέχει καλύτερη επιχειρησιακή ικανότητα στήριξης σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά το διασυνοριακό έγκλημα στον κυβερνοχώρο, καθώς και ειδικευμένες εκτιμήσεις στρατηγικής και εκτιμήσεις απειλών, και πιο στοχοθετημένη κατάρτιση και Ε&Α που θα έχουν ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη εξειδικευμένων εργαλείων για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο. Το Κέντρο θα αναπτύξει επίσης συνεργασία όχι μόνο με τα όργανα επιβολής του νόμου, αλλά και με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Λόγω του εγγενώς διασυνοριακού χαρακτήρα του φαινομένου και της ανάγκης για διεθνή συνεργασία, το EC3 θα είναι σε θέση να προωθήσει τη σύμπραξη των οργάνων επιβολής του νόμου της ΕΕ με άλλους διεθνείς παράγοντες όπως η Interpol και να αξιοποιήσει τις προσπάθειες άλλων παραγόντων όπως η βιομηχανία ΤΠΕ ή το «Σώμα του Διαδικτύου για την εκχώρηση ονομάτων και αριθμών» (ICANN).

Το EC3 θα είναι σε θέση να εκφράζει ανησυχίες και να διατυπώνει προτάσεις, μέσω της Επιτροπής, σχετικά με θέματα που αφορούν τη διακυβέρνηση του Διαδικτύου. Το EC3 θα έχει επίσης επαφές με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών (ENISA), που συγκεντρώνει και πραγματοποιεί ανάλυση της ασφάλειας των δικτύων και των πληροφοριών, στηρίζει τα κράτη μέλη στην ανάπτυξη εναρμονισμένων προσεγγίσεων παροχής στοιχείων, συμβάλλει στην ανάπτυξη ικανοτήτων των CERT και στην αύξηση της ευαισθητοποίησης των τελικών χρηστών. Χάρη στην προβλεπόμενη ανανέωση της εντολής του, ο ENISA θα συνεχίσει να προσφέρει τη στήριξή του στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή και κατά τα προσεχή έτη.

Ένα άλλο παράδειγμα στρατηγικής πρωτοβουλίας που ανελήφθη κατά το 2012 ήταν η πρωτοβουλία ΕΕ-ΗΠΑ για τη δημιουργία παγκόσμιας συμμαχίας κατά της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο. Η συμμαχία, στην οποία μετέχουν 48 χώρες ανά τον κόσμο κατά την έναρξή της, θα συμβάλει στην προώθηση της παγκόσμιας συνεργασίας για την καταπολέμηση της παιδικής πορνογραφίας στο Διαδίκτυο. Αυτή η συμμαχία, που ενώνει χώρες βάσει μιας κοινής δέσμης στόχων και επιδιώξεων, αναμένεται να οδηγήσει στον εντοπισμό και στη διάσωση περισσότερων θυμάτων παιδικής ηλικίας, στην αποτελεσματικότερη δίωξη των δραστών, στην καλύτερη πρόληψη αξιόποινων πράξεων και στη μείωση των διαθέσιμων εικόνων σεξουαλική κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο. Η ευρωπαϊκή στρατηγική για ένα Διαδίκτυο καλύτερο για τα παιδιά[17] ενισχύει ακόμα περαιτέρω τα προληπτικά μέτρα καθορίζοντας δράσεις για την ασφάλεια των παιδιών με βάση τη χειραφέτηση και την προστασία, προτρέποντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τα παιδιά σε υπεύθυνη χρήση του Διαδικτύου.

Η πρόταση οδηγίας για τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφοριών[18], η οποία είναι υπό διαπραγμάτευση μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, αποσκοπεί στην προσέγγιση των ποινικών νομοθεσιών των κρατών μελών στον τομέα του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο και εισάγει ορισμούς και κυρώσεις για την παράνομη πρόσβαση σε συστήματα πληροφοριών, την παράνομη παρεμβολή σε συστήματα και δεδομένα και την παράνομη υποκλοπή. Επιπλέον, η πρόταση προβλέπει κυρώσεις για την παραγωγή, πώληση, προμήθεια για χρήση, εισαγωγή και διανομή εργαλείων που χρησιμοποιούνται για τη διάπραξη αυτών των αδικημάτων. Μόνο έξι κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν ακόμα επικυρώσει τη σύμβαση της Βουδαπέστης για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο.

Επιπλέον, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο είναι ένας από τους οκτώ τομείς επιχειρησιακής συνεργασίας στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ για το οργανωμένο και το σοβαρό διεθνές έγκλημα. Στις ειδικές δράσεις που πρέπει να εφαρμόσουν τα κράτη μέλη με επικεφαλής τη Ρουμανία περιλαμβάνονται η σύσταση εθνικών συστημάτων υποβολής εκθέσεων σε κάθε κράτος μέλος όσον αφορά παραβιάσεις δεδομένων/περιστατικά στον κυβερνοχώρο/εγκλήματα στον κυβερνοχώρο για νομικές οντότητες και πολίτες, η ενίσχυση της διακυβέρνησης του Διαδικτύου έτσι ώστε οι χρήστες στον κυβερνοχώρο να μπορούν να εντοπισθούν από τις αρχές των κρατών μελών για λόγους νόμιμης επιβολής του νόμου, και ο μετριασμός εργαλείων (δίκτυα προγραμμάτων ρομπότ «botnets») που διευκολύνουν μαζικές επιθέσεις στον κυβερνοχώρο.

Το πρόγραμμα ISEC (πρόληψη και καταπολέμηση της εγκληματικότητας) παρέχει συγχρηματοδότηση για να συνδράμει τα κράτη μέλη στην ενίσχυση της ικανότητάς τους να αντιμετωπίζουν το έγκλημα στον κυβερνοχώρο και να προαγάγουν τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου τομέα. Μεταξύ των πρόσφατων επιτυχών σχεδίων περιλαμβάνεται η σύσταση δικτύου εθνικών κέντρων αριστείας για την προαγωγή πρωτοβουλιών συνεργασίας μεταξύ ερευνητών, ακαδημαϊκών και αρχών επιβολής του νόμου που έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία συγκεκριμένων εργαλείων για την κατανόηση, την ανίχνευση και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο. Σήμερα υπάρχουν οκτώ τέτοια κέντρα που χρηματοδοτούνται από την Επιτροπή. Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή έχει συνεισφέρει σχεδόν 5 εκατομμύρια ευρώ για την ανάπτυξη ικανοτήτων όσον αφορά την κατάρτιση και την έρευνα σχετικά με το έγκλημα στον κυβερνοχώρο στα κράτη μέλη.

Ενέργειες προς ανάληψη το 2013

Η Επιτροπή πρόκειται:

· να διασφαλίσει ότι το Ευρωπαϊκό Κέντρο για Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο (EC3) στο πλαίσιο της Ευρωπόλ λαμβάνει σημαντικά μέτρα ώστε να καταστεί πλήρως λειτουργικό·

· να υλοποιήσει τη στρατηγική ασφάλειας της  Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κυβερνοχώρο·

· να στηρίξει την υιοθέτηση της προτεινόμενης οδηγίας για τον καθορισμό μέτρων ώστε να εξασφαλισθεί κοινό υψηλό επίπεδο ασφάλειας δικτύων και πληροφοριών σε ολόκληρη την ΕΕ και να προωθήσει τη νέα εντολή του ENISA·

· να συνεχίσει να στηρίζει, να αναπτύσσει και να διευρύνει την παγκόσμια συμμαχία κατά της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο.

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να προβούν στις εξής ενέργειες:

· στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κέντρο για Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο (EC3)·

· στενή συνεργασία με την Eurojust και τον ENISA·

· εφαρμογή του επιχειρησιακού σχεδίου δράσης για εγκλήματα στον κυβερνοχώρο στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής·

· να επιδιώξουν τους κοινούς πολιτικούς στόχους της παγκόσμιας συμμαχίας κατά της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο, και να αναλάβουν ειδικές δράσεις για την επίτευξή τους·

· να υποστηρίξουν την επικύρωση και την εφαρμογή της Σύμβασης της Βουδαπέστης του Συμβουλίου της Ευρώπης για εγκλήματα στον κυβερνοχώρο.

2.4.        Στρατηγικός στόχος 4: Ενίσχυση της ασφάλειας μέσω της διαχείρισης των συνόρων

Τον Δεκέμβριο του 2011, η Επιτροπή παρουσίασε νομοθετική πρόταση για ένα ευρωπαϊκό σύστημα επιτήρησης των συνόρων (Eurosur). Η έγκρισή του προβλέπεται για το 2013 και θα παρέχει στα κράτη μέλη και στους οργανισμούς της ΕΕ κοινό πλαίσιο για την ανταλλαγή πληροφοριών σε σχεδόν πραγματικό χρόνο και διοργανική συνεργασία σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο με στόχο την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και του διασυνοριακού εγκλήματος. Το Eurosur θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της προστασίας και τη διάσωση της ζωής μεταναστών.

Εθνικά κέντρα συντονισμού για την επιτήρηση των συνόρων στα οποία συμμετέχουν διάφορες εθνικές αρχές, όπως οι συνοριοφύλακες, η αστυνομία, η ακτοφυλακή και το ναυτικό, συστάθηκαν από 18 χώρες του Σένγκεν που βρίσκονται στα νότια και ανατολικά εξωτερικά σύνορα και οι οποίες είναι οι πρώτες που προσχώρησαν στο Eurosur. Αυτά τα 18 εθνικά κέντρα συντονισμού έχουν συνδεθεί από τον Frontex στο δίκτυο Eurosur σε πειραματική βάση.

Στο πλαίσιο του Eurosur, το Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων (External Borders Fund - EBF) χρηματοδότησε σημαντικά περιφερειακά συστήματα επιτήρησης, επιτρέποντας καλύτερο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων του χώρου Σένγκεν. Το EBF χορήγησε συνεισφορά στο ισπανικό ολοκληρωμένο σύστημα επιτήρησης SIVE (Sistema Integrado de Vigilancia Exterior), το  οποίο εστιάσθηκε ιδίως στο στενό του Γιβραλτάρ, στις Κανάριες και Βαλεαρίδες νήσους και στις νότιες ακτές της Μεσογείου. Το EBF συνέβαλε επίσης σημαντικά στο γαλλικό σύστημα επιτήρησης των ακτών.

Με διττό στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας στα σύνορα και τη διευκόλυνση των ταξιδιών και της εισόδου για υπηκόους τρίτων χωρών, η Επιτροπή εξέδωσε στις αρχές του 2013 δύο νομοθετικές προτάσεις για τη δημιουργία συστήματος εισόδου/εξόδου (EES) και προγράμματος καταχώρισης των ταξιδιωτών (RTP), η καλούμενη δέσμη μέτρων για ευφυή σύνορα.

Μετά από πολλά έτη ανάπτυξης και δοκιμών, το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν ΙΙ (SISII) θα καταστεί πλήρως λειτουργικό και θα παρέχει πρόσθετα μέσα διαχείρισης των συνόρων. Παράλληλα, η ολοκλήρωση της παγκόσμιας ανάπτυξης του συστήματος πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS) θα ενισχύσει περαιτέρω την ασφάλεια.

Η Επιτροπή συνδράμει την Ελλάδα στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης, το οποίο περιλαμβάνει επίσης μια συνιστώσα διαχείρισης των συνόρων, προκειμένου να βελτιωθεί η ικανότητα της Ελλάδας να ελέγχει καλύτερα τα εξωτερικά της σύνορα, και ιδίως τα σύνορά της με την Τουρκία.

Στον τομέα της τελωνειακής διαχείρισης των συνόρων, συνεχίσθηκαν οι εργασίες για την εφαρμογή της κοινής διαχείρισης κινδύνων, και η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για τη διαχείριση τελωνειακών κινδύνων και την ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας[19]. Στόχος αυτής της ανακοίνωσης είναι να προωθηθεί η συζήτηση με το θεσμικό όργανο όσον αφορά τις συστάσεις προκειμένου να εξασφαλισθούν οι προϋποθέσεις για την από κοινού βελτίωση της τρέχουσας κατάστασης. Επιπλέον, σε συνέχεια του σχεδίου δράσης υψηλού επιπέδου για την ασφάλεια των αερομεταφερόμενων φορτίων, συνεχίζονται οι εργασίες με τις αρχές μεταφοράς και τους εμπόρους για να εξασφαλισθεί η βελτίωση της ποιότητας των δεδομένων που λαμβάνουν οι τελωνειακές αρχές.

Ο Frontex έχει στηρίξει την ασφάλεια μέσω διαφόρων δραστηριοτήτων που διευκολύνονται από την ενισχυμένη εντολή του. Ιδίως, σε στενή συνεργασία με τις υπηρεσίες διαχείρισης των συνόρων των κρατών μελών, ο Frontex έχει αναπτύξει περαιτέρω το δίκτυο ανάλυσης κινδύνων Frontex και παρέσχε τακτική και ad hoc ανάλυση των κινδύνων σε σχέση με την παράνομη μετανάστευση στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Διενεργήθηκαν κοινές επιχειρήσεις σε όλα τα κύρια ευαίσθητα σημεία των εξωτερικών συνόρων. Ο Frontex συνέχισε την επιχειρησιακή συνεργασία με άλλους συναφείς οργανισμούς της ΕΕ, όπως η Ευρωπόλ, η ευρωπαϊκή υπηρεσία υποστήριξης για το άσυλο και ο οργανισμός θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ο Frontex έχει επίσης συνδράμει τα κράτη μέλη στην οργάνωση κοινών επιχειρήσεων επιστροφής σύμφωνα με την πολιτική επιστροφής της ΕΕ.

Μετά την επιτυχή συνεργασία το 2011 και το 2012 της κοινής επιχείρησης INDALO με συντονιστή τον Frontex για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, η Επιτροπή ενθάρρυνε τον Frontex, την Ευρωπόλ, το κέντρο για τον συντονισμό της καταπολέμησης της διακίνησης ναρκωτικών στη Μεσόγειο (CeCLAD-M) και το κέντρο θαλασσίων αναλύσεων και επιχειρήσεων για τα ναρκωτικά (MAOC-N) να επισημοποιήσουν τη συνεργασία τους σύμφωνα με τον προτεινόμενο κανονισμό Eurosur.

Επιπλέον, μετά την έναρξη ισχύος του τροποποιημένου κανονισμού Frontex στα τέλη του 2011, η Επιτροπή ενθάρρυνε τον Frontex και την Ευρωπόλ να ολοκληρώσουν τις αναγκαίες ρυθμίσεις για να επιτραπεί η μεταφορά από τον Frontex στην Ευρωπόλ δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν διασυνοριακές εγκληματικές δραστηριότητες που διευκολύνουν την παράνομη μετανάστευση και την εμπορία ανθρώπων .

Το 2012, σημειώθηκε σημαντική πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή των νέων διατάξεων σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα του αναθεωρημένου κανονισμού Frontex. Συστάθηκε το φόρουμ θεμελιωδών δικαιωμάτων, το οποίο είναι ήδη λειτουργικό, και διορίστηκε υπεύθυνος για τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Οι προσπάθειες για τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των συνοριοφυλάκων και των τελωνείων αποτέλεσαν ένα σημαντικό πεδίο δραστηριότητας το 2012. Ο στόχος είναι η διευκόλυνση του εμπορίου και των ταξιδιών και η ενίσχυση της ασφάλειας της ΕΕ, μεταξύ άλλων, μέσω συγχρονισμένων ελέγχων, ανταλλαγής πληροφοριών, επαγγελματικής κατάρτισης, κοινής ανάλυσης κινδύνων και κοινών επιχειρήσεων. Σε ορισμένα κράτη μέλη υφίστανται ήδη προηγμένες λύσεις οι οποίες θα χρησιμεύσουν ως βέλτιστες πρακτικές. Η Φινλανδία, για παράδειγμα, έχει συστήσει ομάδες πληροφοριών, ερευνών και αναλύσεων στις οποίες συμμετέχουν η αστυνομία, τα τελωνεία και η συνοριοφυλακή και οι οποίες συμβάλλουν στη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της καταπολέμησης του σοβαρού εγκλήματος.

Tο Ευρωπαϊκό Ταμείο Συνόρων στήριξε τις προσπάθειες των κρατών μελών για την καταπολέμηση της χρήσης πλαστών ή παραποιημένων ταυτοτήτων και ταξιδιωτικών εγγράφων, ιδίως για την αγορά ειδικού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται από τους συνοριοφύλακες και τα προξενικά γραφεία για την εξακρίβωση της γνησιότητας των εγγράφων. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Συνόρων συνέβαλε επίσης στην ανάπτυξη του επιγραμμικού μητρώου γνησίων και πλαστών εγγράφων (FADO), το οποίο είναι διαδικτυακό εργαλείο που διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά διαπιστωθείσες περιπτώσεις απάτης σχετικά με τα έγγραφα.

Ενέργειες προς ανάληψη το 2013

Η Επιτροπή πρόκειται:

· να στηρίξει την έναρξη του Eurosur από την 1η Οκτωβρίου 2013·

· να εξασφαλίσει ότι το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν ΙΙ (SISII) θα καταστεί πλήρως λειτουργικό την άνοιξη.

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να προβούν στις εξής ενέργειες:

· να διασφαλίσουν ότι όλες οι εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για την επιτήρηση των συνόρων συνεργάζονται μέσω των εθνικών κέντρων συντονισμού·

· να πραγματοποιήσουν γοργή πρόοδο στη διαπραγμάτευση των προτάσεων σχετικά με το σύστημα εισόδου/εξόδου (EES) και το πρόγραμμα καταχώρισης των επιβατών (RTP)·

· να συμφωνήσουν σχετικά με κοινές συστάσεις και βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά τη συνεργασία συνοριοφυλάκων-τελωνειακών ώστε να εξασφαλισθεί το ίδιο επίπεδο ασφάλειας και υπηρεσίας σε όλα τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και να μειωθούν οι δαπάνες των ελέγχων·

· να συζητήσουν και να συμφωνήσουν για κοινές συστάσεις όσον αφορά τη βελτίωση της διαχείρισης των τελωνειακών κινδύνων και της ασφάλειας της εφοδιαστικής αλυσίδας.·

· να εφαρμόσουν το επιχειρησιακό σχέδιο δράσης σχετικά με την παράνομη μετανάστευση στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής.

Οι οργανισμοί θα πρέπει:

· να αναβαθμίσουν τη συνεργασία τους για την ανίχνευση και την πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης και του διασυνοριακού εγκλήματος στα εξωτερικά σύνορα (Frontex, Ευρωπόλ, MAOC-N και CeCLAD-M)·

· να λάβουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή η διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στην Ευρωπόλ σύμφωνα με τον τροποποιημένο κανονισμό Frontex (Frontex και Ευρωπόλ).

2.5.        Στρατηγικός στόχος 5: Ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ευρώπης σε κρίσεις και καταστροφές

Στον τομέα τόσο των φυσικών όσο και των ανθρωπογενών κινδύνων, η ΕΕ ενίσχυσε την ικανότητα διαχείρισης των κινδύνων προκειμένου οι πόροι να διατίθενται αποτελεσματικότερα, να ενισχυθεί η ικανότητα πρόληψης και η ετοιμότητα της ΕΕ.

Η πρόταση για τις διατάξεις εφαρμογής για τη ρήτρα αλληλεγγύης (άρθρο 222 της ΣΛΕΕ) θα παρέχει ένα γενικό πλαίσιο για καταστάσεις έκτακτης απειλής ή ζημιών που υπερβαίνουν τις δυνατότητες αντίδρασης του(των) πληττόμενου(-ων) κράτους μέλους (κρατών μελών). Κοινή πρόταση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας όσον αφορά τις διευθετήσεις για την εφαρμογή της ρήτρας αλληλεγγύης εξεδόθη τον Δεκέμβριο 2012[20].

Θα είναι αναγκαίο να ορισθεί και να εφαρμοσθεί μια στιβαρή μεθοδολογία εκτίμησης των κινδύνων για να εξασφαλισθεί η αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων ασφαλείας. Η ΕΕ αναπτύσσει μια κοινή μεθοδολογική προσέγγιση για την αξιολόγηση των εν λόγω κινδύνων ασφαλείας. Έχει πραγματοποιηθεί σημαντικό έργο στον τομέα της αξιολόγησης κινδύνων σχετικά με εσκεμμένες κακόβουλες απειλές, π.χ. στο πεδίο της αεροπορικής ασφάλειας (αεροπορική μεταφορά φορτίων, απαγόρευση υγρών). Τον Δεκέμβριο του 2012, το Συμβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να επεκτείνει τη μεθοδολογική προσέγγιση στο σύνολο της αεροπορικής ασφάλειας.

Σε σχέση με την ανάπτυξη της ανθεκτικότητας στις φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές, έχουν αναληφθεί ορισμένες δράσεις για την εφαρμογή του ενωσιακού πλαισίου πολιτικής διαχείρισης κινδύνων καταστροφών[21]. Τα κράτη μέλη έχουν επιτύχει διαφορετικό βαθμό προόδου στην εκπόνηση εθνικών αξιολογήσεων κινδύνων σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής του 2010[22]. Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή έχει λάβει σχόλια από 12 χώρες που συμμετέχουν στον ενωσιακό μηχανισμό πολιτικής προστασίας (Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Εσθονία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Νορβηγία, Πολωνία, Σλοβενία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο) με διαφορετικό βαθμό λεπτομερειών της εθνικής ανάλυσης κινδύνων που υπογραμμίζουν την ανάγκη για περισσότερο αξιόπιστα δεδομένα καταστροφών και συγκριτικές προσεγγίσεις της διαχείρισης των κινδύνων. Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή προετοιμάζει επί του παρόντος μια πρώτη διατομεακή επισκόπηση των φυσικών και ανθρωπογενών κινδύνων που θα αντιμετωπίσει η Ένωση στο μέλλον, επισκόπηση που αναμένεται το 2013. Αυτή θα μπορούσε να ακολουθηθεί το 2014 από εκτενέστερες εργασίες βαθύτερης ολοκλήρωσης όσον αφορά τους κινδύνους για την ασφάλεια.

Η πρόταση της Επιτροπής για ένα νέο μηχανισμό πολιτικής προστασίας της Ένωσης[23] θέτει περαιτέρω την πρόληψη σε ισότιμη βάση με τις δράσεις ετοιμότητας και απόκρισης και περιλαμβάνει διατάξεις για την περαιτέρω ανάπτυξη της αξιολόγησης του κινδύνου για την πολιτική πολιτικής προστασίας.

Η Επιτροπή έχει επίσης προωθήσει σημαντικά τη χρήση των αξιολογήσεων από ομοτίμους, ως έναν αποτελεσματικό τρόπο ανταλλαγής εμπειριών και βελτίωσης της διακυβέρνησης και αποτελεσματικότερης χάραξης πολιτικής στον τομέα της διαχείρισης του κινδύνου καταστροφών. Το 2012, το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η πρώτη χώρα η οποία προσφέρθηκε εθελοντικά να προβεί στην εν λόγω «πιλοτική» εξέταση από ομοτίμους, η οποία πραγματοποιήθηκε από τρεις «ομοτίμους» (από την Ιταλία, Φινλανδία και Σουηδία) με τη στήριξη και τη διευκόλυνση που παρέσχε η Επιτροπή σε συνεργασία με το UNISDR (γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση του κινδύνου των καταστροφών) και τον ΟΟΣΑ. Μια έκθεση με τα πορίσματα αναμένεται την άνοιξη του 2013, περιλαμβανομένων των βέλτιστων πρακτικών των τομέων που χρήζουν βελτίωσης και συστάσεων σχετικά με τον τρόπο που μπορεί να επιτευχθεί περαιτέρω πρόοδος. Τα αποτελέσματα θα τροφοδοτήσουν επίσης τις υπό εξέλιξη εργασίες της Επιτροπής σχετικά με τη εκπόνηση κατευθυντηρίων γραμμών για την πρόληψη των καταστροφών βάσει ορθών πρακτικών.

Η Επιτροπή θα ξεκινήσει επίσης τη λειτουργία, το 2013, του κέντρου έκτακτης παρέμβασης, βάσει του υφιστάμενου κέντρου παρακολούθησης και πληροφόρησης (ΓΔ ECHO), το οποίο θα ενισχύσει περαιτέρω την ικανότητα της ΕΕ να αντιμετωπίζει τις καταστροφές.

Έχει πραγματοποιηθεί σημαντικό έργο για τον καλύτερο εξορθολογισμό και την ενίσχυση των συνεργειών μεταξύ των διαφόρων μηχανισμών διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ. Μια περισσότερο ολοκληρωμένη και αποτελεσματική προσέγγιση αποτελεί τον στόχο των αναθεωρημένων διαδικασιών σχετικά με τον μηχανισμό συντονισμού των κρίσεων της ΕΕ και της δημιουργίας μιας ικανότητας ολοκληρωμένης επίγνωσης και ανάλυσης.

Το 2012, ανελήφθησαν αρκετές σημαντικές δράσεις για την ενίσχυση της δικτύωσης των πολυτομεακών και τομεακών κέντρων στην Επιτροπή και των σχετικών οργανισμών. Σ’ αυτές περιλαμβάνεται η σύναψη συμφωνιών σχετικά με τη συνεργασία για τη διαχείριση κινδύνων και κρίσεων και η δημιουργία νέων, υψηλής απόδοσης και ανθεκτικότητας, μέσων επικοινωνίας. Η δημιουργία το 2012 του κέντρου στρατηγικής ανάλυσης και απόκρισης της Επιτροπής στη ΓΔ HOME επέτρεψε νέες μεθοδολογίες και πρακτικές αξιολόγησης και διαχείρισης των κινδύνων για την ασφάλεια, οι οποίες είναι αποτέλεσμα συγκέντρωσης της εμπειρογνωμοσύνης των σχετικών υπηρεσιών της Επιτροπής και των κοινοτήτων εμπειρογνωμόνων, π.χ. στους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας, και θα βασισθούν στις εκτιμήσεις απειλών του κέντρου πληροφοριών της ΕΕ, των οργανισμών της ΕΕ και  των υπηρεσιών των κρατών μελών.

Η ενίσχυση της διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ και της ικανότητας εκτίμησης κινδύνων απαιτεί την ικανότητα ανταλλαγής διαβαθμισμένων πληροφοριών. Από αυτή την άποψη, η καθιέρωση ενός νομικού πλαισίου που επιτρέπει στους οργανισμούς της ΕΕ να ανταλλάσσουν διαβαθμισμένες πληροφορίες αποτελεί σημαντικό βήμα προς τα εμπρός.

Ενέργειες προς ανάληψη το 2013

Η Επιτροπή πρόκειται:

· να υποστηρίξει τις προσπάθειες βελτίωσης των μεθοδολογιών αξιολόγησης κινδύνων και την ανταλλαγή και μεταφορά εμπειριών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς επίσης και με τρίτες χώρες σχετικά με δραστηριότητες που αφορούν τη διαχείριση κινδύνων·

· να διενεργήσει μια πρώτη ενωσιακή διατομεακή επισκόπηση των φυσικών και ανθρωπογενών κινδύνων·

· να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για την πρόληψη των καταστροφών βάσει ορθών πρακτικών·

· να εξακολουθήσει να ενισχύει την ικανότητα της ΕΕ να διενεργεί αξιολόγηση των κινδύνων ασφαλείας.

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να:

· ολοκληρώνουν και ενημερώνουν τακτικά τις εθνικές τους εκτιμήσεις κινδύνων και να αναλάβουν πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της κατανόησης των καταστροφών και των κινδύνων για την ασφάλεια, να προωθήσουν τον σχεδιασμό διαχείρισης των κινδύνων, και να πράξουν έτσι ώστε οι επενδύσεις σε υποδομή που στηρίζονται από την ΕΕ να μην κινδυνεύουν από τις καταστροφές, να προσφερθούν δε εθελοντικά να αναλάβουν τη διεξαγωγή εξετάσεων από ομοτίμους των εθνικών τους πολιτικών διαχείρισης του κινδύνου·

· να εγκρίνουν την πρόταση για τις διατάξεις εφαρμογής της ρήτρας αλληλεγγύης.

3.           Απλούστευση και εξορθολογιςμος της εφαρμογης των πολιτικών αςφαλειας

Η πολιτική εσωτερικής ασφαλείας βασίζεται σε κοινό θεματολόγιο που περιλαμβάνει  όλους τους φορείς: τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη και τους οργανισμούς της ΕΕ. Το 2012, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε την πρώτη του γνωμοδότηση για τη στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας, υιοθετώντας σε μεγάλο βαθμό τους πέντε στόχους της στρατηγικής[24].

Στην αντιμετώπιση των απειλών κατά της εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ, θα είναι πολύ σημαντική η συνεργασία μεταξύ κρατών μελών. Η συγκέντρωση πόρων και οι δράσεις απλούστευσης σε επίπεδο ΕΕ μπορούν να είναι περισσότερο αποτελεσματικές και λιγότερο δαπανηρές απ’ ό,τι η μεμονωμένη δράση. Οι οργανισμοί ΕΕ πρέπει να διαδραματίσουν ειδικό ρόλο γι’ αυτόν τον σκοπό.

3.1.        Εξορθολογισμός του έργου

Η Επιτροπή υπέβαλε, τον Μάρτιο 2013, πρόταση για τη μεταρρύθμιση της Ευρωπόλ και της Cepol, με την οποία προτείνεται η συγχώνευση των δύο οργανισμών σε έναν, καθώς και ανακοίνωση για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα κατάρτισης για την επιβολή του νόμου (LETS).

Ο συνολικός στόχος για τη μεταρρύθμιση της Ευρωπόλ, καθώς και της Eurojust είναι να βελτιωθεί η επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των οργανισμών για την αντιμετώπιση των απειλών κατά της ασφάλειας που αποτελούν το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα και η τρομοκρατία. Η βελτίωση των δυνατοτήτων της Ευρωπόλ να καταγράφει τις εγκληματικές απειλές και τάσεις θα ενισχύσει περαιτέρω την απόκριση τόσο της ΕΕ όσο και των κρατών μελών στα εγκληματικά κυκλώματα και τις επιζήμιες επιπτώσεις τους στην κοινωνία και την οικονομία, με τη βελτίωση της στήριξης που η Ευρωπόλ μπορεί να παράσχει στα κράτη μέλη, την προώθηση του συντονισμού και των συνεργειών μεταξύ επιχειρήσεων που διεξάγονται από τα κράτη μέλη, καθώς και την καλύτερη στήριξη του κύκλου πολιτικής της ΕΕ σχετικά με το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα.

Η Cepol και η Ευρωπόλ έχουν συμπληρωματική αποστολή, με την Cepol να στηρίζει την ανάπτυξη μιας ενωσιακής κουλτούρας συνεργασίας για την επιβολή του νόμου μέσω της επαγγελματικής κατάρτισης. Η προτεινόμενη συγχώνευση της Cepol και της Ευρωπόλ θα καταστήσει την επαγγελματική κατάρτιση περισσότερο επικεντρωμένη και ευθυγραμμισμένη με τις πραγματικές ανάγκες επαγγελματικής κατάρτισης, όπως καθορίζεται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα κατάρτισης για την επιβολή του νόμου (LETS), που η Επιτροπή εξέδωσε ταυτοχρόνως. Τούτο θα επιτρέψει τη συγκέντρωση των περιορισμένων οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, επιτρέποντας στην ΕΕ να παράσχει περισσότερα μαθήματα επαγγελματικής κατάρτισης συνολικά. Καθιστώντας τις υπηρεσίες της Ευρωπόλ περισσότερο επιχειρησιακές, και με τη στόχευση της κατάρτισης προς τις ανάγκες προτεραιότητας της ΕΕ, μπορούν να αποδεσμευθούν πόροι σε εθνικό επίπεδο και να ανακατευθυνθούν εκεί όπου είναι απαραίτητο.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο για Εγκλήματα στον Κυβερνοχώρο αποτελεί ένα άλλο παράδειγμα εξορθολογισμού με σκοπό την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο. Οι έρευνες όσον αφορά την επιγραμμική απάτη, την κακοποίηση παιδιών και άλλα εγκλήματα αφορούν συνήθως εκατοντάδες θύματα κάθε φορά, και υπόπτους σε πολλά διαφορετικά μέρη του κόσμου. Επιχειρήσεις αυτής της κλίμακας δεν μπορούν να ολοκληρωθούν με επιτυχία μόνο από τις εθνικές αστυνομικές δυνάμεις. Δεδομένου ότι τα εγκλήματα στον κυβερνοχώρο είναι κατεξοχήν εγκλήματα που δεν γνωρίζουν σύνορα, απαιτείται από τις αρχές επιβολής του νόμου να υιοθετήσουν μια συντονισμένη και συνεργασιακή προσέγγιση σε διασυνοριακό επίπεδο, από κοινού με τους ενδιαφερόμενους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.

Ο εξορθολογισμός των χρηματοδοτικών ρυθμίσεων αποτελεί ένα μέσο για τη διασφάλιση περισσότερο στοχοθετημένης χρήσης των πόρων. Το 2012, η Επιτροπή εξέδωσε προτάσεις για το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας στο πλαίσιο των νέων δημοσιονομικών προοπτικών 2014-2020. Μία από τις προταθείσες καινοτομίες είναι να εφαρμοσθεί κοινή διαχείριση όλων των ταμείων (προηγουμένως το ταμείο ISEC δεν περιλαμβανόταν), πράγμα που σημαίνει ότι τα κράτη μέλη  θα διαχειρίζονται άμεσα ένα αυξανόμενο μέρος των διαθέσιμων πόρων.

3.2.        Εξασφάλιση της συνάφειας μεταξύ της εσωτερικής και της εξωτερικής διάστασης

Με απειλές που εν μέρει προέρχονται από το εξωτερικό των συνόρων της ΕΕ, η ενισχυμένη συνεργασία με παράγοντες της εξωτερικής ασφάλειας, τρίτες χώρες και οργανώσεις, είναι ζωτικής σημασίας για τη διεξαγωγή επιτυχών πολιτικών ασφάλειας.

Ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για βελτίωση της συνάφειας μεταξύ της εσωτερικής και εξωτερικής διάστασης της ασφάλειας, προωθήθηκε η εργασία μέσω της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας (ΕΠΑ) και της μόνιμης επιτροπής εσωτερικής ασφάλειας (COSI) για την εφαρμογή του χάρτη πορείας όσον αφορά την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας και των φορέων που ασχολούνται με την ελευθερία, την ασφάλεια και τη δικαιοσύνη, και την ανάπτυξη περαιτέρω συνεργειών σε άλλους τομείς όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η προστασία υποδομών ζωτικής σημασίας και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Έχουν επίσης καθιερωθεί στενότεροι δεσμοί μεταξύ της ΕΥΕΔ (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης) και σχετικών οργανισμών (π.χ. Ευρωπόλ και Frontex). Δύο συσκέψεις ΕΠΑ-COSI διοργανώθηκαν το 2012 στις οποίες υπήρξε ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τις γεωγραφικές διαστάσεις (Δυτικά Βαλκάνια, Σαχέλ και Λιβύη) των δραστηριοτήτων της ΕΕ, και μία σύσκεψη ΕΠΑ-COSI με αντικείμενο την κατάσταση ασφάλειας στο Μαλί πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο 2013.

Τα ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας προστίθενται τώρα συστηματικά στο θεματολόγιο του πολιτικού διαλόγου με τις ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες και οργανώσεις, και αποτελούν επίσης αντικείμενο σχετικών στρατηγικών εταιρικών σχέσεων και συμφωνιών. Η έναρξη του διαλόγου για κινητικότητα, μετανάστευση και εταιρικές σχέσεις ασφάλειας με τις χώρες της Νοτίου Μεσογείου αντιπροσωπεύει έναν ακόμα δίαυλο για την ενίσχυση της συνεργασίας όσον αφορά θέματα εσωτερικής ασφάλειας με εξωτερικούς εταίρους. Ομοίως, η προενταξιακή διαδικασία και, ιδίως, το σε εξέλιξη έργο στο πλαίσιο του μηχανισμού παρακολούθησης μετά την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων με πέντε χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, η εφαρμογή του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων με το Κοσσυφοπέδιο και η θετική ατζέντα με την Τουρκία αποτελούν ισχυρά εργαλεία για την παροχή συνδρομής στις τρίτες χώρες όσον αφορά την ευθυγράμμιση του νομικού τους πλαισίου και της επιχειρησιακής τους ικανότητας με το κεκτημένο και τα πρότυπα στον τομέα ασφάλειας της ΕΕ.

Ειδικές δράσεις για την αντιμετώπιση παγκόσμιων απειλών για την ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ χρηματοδοτούνται παρομοίως εκτός της ΕΕ στο πλαίσιο του Μηχανισμού Σταθερότητας της ΕΕ.

3.3.        Προετοιμασία του μέλλοντος: Το πρόγραμμα έρευνας στον τομέα της ασφάλειας του εβδόμου προγράμματος πλαισίου και πέρα από αυτό

Από το 2007, η Επιτροπή έχει χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα έρευνας στον τομέα της ασφάλειας του εβδόμου ΠΠ με ποσό ύψους έως 1,4 δις ευρώ. Πάνω από 250 έργα χρηματοδοτήθηκαν με σημαντική συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων. Η πλειονότητα των θεμάτων που περιλαμβάνονται στο πεδίο της παρούσας έκθεσης εξετάσθηκαν, όπως η αντιμετώπιση της πρόσβασης στις εκρηκτικές ύλες, η δράση στο πεδίο των ΧΒΡΠ, η ριζοσπαστικοποίηση, καθώς και η ασφάλεια των συνόρων.

Η Επιτροπή δημοσίευσε τον Ιούλιο 2012 ανακοίνωση σχετικά με τη βιομηχανική πολιτική για τον τομέα της ασφάλειας – σχέδιο δράσης για καινοτόμο και ανταγωνιστικό τομέα ασφάλειας και ανταγωνιστική βιομηχανία ασφάλειας[25]. Το σχέδιο δράσης προβλέπει περαιτέρω μέτρα για την εναρμόνιση της ενωσιακής αγοράς ασφάλειας και τη γεφύρωση του κενού μεταξύ έρευνας και αγοράς, ιδίως μέσω δραστηριοτήτων τυποποίησης στον τομέα της προστασίας ΧΒΡΠ, την ασφάλεια συνόρων και τη διαχείριση κρίσεων/πολιτικής προστασίας.

4.           Συμπέρασμα

Η εφαρμογή της στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας εξελίσσεται με ικανοποιητικό ρυθμό. Όπως έχει δείξει η παρούσα έκθεση, έχουν ήδη πραγματοποιηθεί πολλά στο πλαίσιο των πέντε στόχων. Ωστόσο, πολλά μένουν ακόμα να γίνουν. Για το 2013, το οργανωμένο έγκλημα θεωρείται ότι αποτελεί ακόμη μια από τις μείζονες προκλήσεις για την εσωτερική ασφάλεια της ΕΕ προς αντιμετώπιση. Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η διαφθορά, η εμπορία ανθρώπων και οι κινητές ομάδες οργανωμένου εγκλήματος είναι μερικές μόνο από τις απειλές που διαβλέπονται. Το έγκλημα στον κυβερνοχώρο συνεχίζει να είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό. Μια άλλη σημαντική πρόκληση για το 2013 είναι η βελτίωση των εργαλείων για καλύτερη αντιμετώπιση του αυξανόμενου βίαιου εξτρεμισμού.

Η επόμενη και τελευταία έκθεση για την υλοποίηση της στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας θα υποβληθεί στα μέσα του 2014. Η έκθεση θα αξιολογήσει κατά πόσον οι στόχοι της στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας έχουν επιτευχθεί και θα εξετάσει επίσης τις μελλοντικές προκλήσεις στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας.

Παράρτημα 1: Γραφική επισκόπηση όλων των προγραμματισμένων δράσεων για την περίοδο 2011-2014

[1]               COM(2013) 45/3.

[2]               COM(2013) 44/2.

[3]               COM(2013) 42 τελικό.

[4]               COM(2012) 363 τελικό.

[5]               COM(2011) 654 τελικό.

[6]               COM(2012) 85 τελικό.

[7]               ΕΕ L 186 της 14.7.2012, σ. 4 (Αυστραλία) και ΕΕ L 215 της 11.8.2012, σ. 5 (ΗΠΑ).

[8]               Οδηγία 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της.

[9]               COM(2012) 735 τελικό.

[10]             Αύξηση 43% σε σύγκριση με το 2011.

[11]             Συνολικά, 32 υποθέσεις που σχετίζονταν με την τρομοκρατία καταχωρήθηκαν από τη Eurojust το 2012, περιλαμβανομένων υποθέσεων σχετικών με τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

[12]             2010/0246 (COD).

[13]             Οδηγία 2008/114/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με τον προσδιορισμό και τον χαρακτηρισμό των ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας, και σχετικά με την αξιολόγηση της ανάγκης βελτίωσης της προστασίας τους.

[14]             SWD(2012) 143 τελικό.

[15]             JOIN(2013) 1 τελικό.

[16]             COM(2013) 48 τελικό.

[17]             COM (2012) 196.

[18]             COM(2010) 517 τελικό.

[19]             COM(2012) 793 τελικό.

[20]             JOIN(2012) 39 τελικό.

[21]             Ορίζεται στην ανακοίνωση «Κοινοτική προσέγγιση για την πρόληψη φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών», COM(2009) 82 τελικό.

[22]             SEC(2010) 1626 τελικό, διαθέσιμο στην ακόλουθη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/echo/civil_protection/civil/pdfdocs/prevention/COMM_PDF_SEC_2010_1626_F_staff_working_document_en.pdf

[23]             COM(2011) 934 τελικό.

[24]             Έκθεση Borsellino, ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 22ας Μαΐου 2012, σχετικά με την στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας για την Ευρωπαϊκή Ένωση ((2010)2308 (INI)).

[25]             COM(2012) 417 τελικό.