Eigen middelen

De eigen middelen van de EU zijn de belangrijkste inkomstenbronnen voor de EU-begroting. De jaarlijkse uitgaven van deze begroting mogen niet meer bedragen dan haar inkomsten (d.w.z. dat de begroting evenwichtig moet zijn).

Er zijn vier categorieën eigen middelen:

• Traditioneel. Dit omvat hoofdzakelijk douanerechten op invoer in de EU. Sinds 1 januari 2021 houden landen 25 % van de ingevorderde rechten in ter dekking van hun inningskosten;
• Op basis van de belasting over de toegevoegde waarde (btw). Er is een tarief van 0,3 % van toepassing op de geharmoniseerde btw-grondslag van elk EU-land, die wordt afgetopt op 50 % van zijn bruto nationaal inkomen (bni), en de opbrengsten worden overgedragen aan de EU.
• Gebaseerd op het bni. Elk EU-land draagt een uniform percentage van zijn bni over aan de EU. Dit percentage is zodanig aangepast dat de totale inkomsten overeenkomen met het overeengekomen niveau van betalingen. Dit is de grootste inkomstenbron van de EU.
• Een nieuwe categorie. Vanaf 1 januari 2021 is een bijdrage van de EU-landen op basis van de hoeveelheid niet-gerecycleerd kunststof verpakkingsafval een nieuw eigen middel van de EU.

In de loop van de tijd zijn mechanismen ingevoerd om de door bepaalde landen als buitensporig ervaren bijdragen te corrigeren. Vanaf 2021 komen Denemarken, Duitsland, Nederland, Oostenrijk en Zweden in aanmerking voor dergelijke correcties.

Als onderdeel van het aannemen van het meerjarig financieel kader voor 2021-2027 en het herstelpakket heeft de Raad in december 2020 een nieuw eigenmiddelenbesluit (Besluit (EU, Euratom) 2020/2053) vastgesteld. Hierdoor zal het maximumbedrag aan middelen dat in een bepaald jaar van de EU-landen kan worden gevraagd om de EU-uitgaven te financieren (het plafond van de eigen middelen) worden opgetrokken van 1,20 % tot 1,40 % van de som van het bni van de EU-27. Dit weerspiegelt de integratie van het Europees Ontwikkelingsfonds in de EU-begroting en is gericht op de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de EU, een voormalige netto bijdrager aan de begroting.

Met Besluit (EU, Euratom) 2020/2053 wordt de Commissie tevens gemachtigd om, bij wijze van uitzondering, tijdelijk tot 750 miljard euro op prijsniveaus van 2018 op de kapitaalmarkten te lenen om de gevolgen van de COVID-19-crisis aan te pakken. Parallel daaraan zal het plafond van de eigen middelen uitzonderlijk en tijdelijk met nog eens 0,6 procentpunt worden verhoogd om alle uit deze opgenomen leningen voortvloeiende verplichtingen van de EU te dekken totdat alle geleende middelen zijn terugbetaald.

Het besluit kan pas van kracht worden als het door alle 27 EU-landen wordt goedgekeurd overeenkomstig hun grondwettelijke bepalingen.

ZIE OOK

• Begroting
• Douane-unie
• Europees Ontwikkelingsfonds
• Meerjarig financieel kader (MFK)
• Eigen middelen EU-begroting (Europese Commissie).