—

uwzględniając deklarację Międzyrządowego Organu ds. Rozwoju w Afryce Wschodniej (IGAD) z Nairobi z dnia 25 marca 2017 r. w sprawie trwałych rozwiązań dla uchodźców somalijskich i reintegracji osób powracających do Somalii,

—

uwzględniając nowojorską deklarację ONZ w sprawie uchodźców i migrantów, przyjętą w dniu 19 września 2016 r.,

—

uwzględniając wspólny komunikat ministerialnej komisji trójstronnej ds. dobrowolnych powrotów uchodźców somalijskich mieszkających w Kenii, wydany w dniu 25 czerwca 2016 r.,

—

uwzględniając wyniki unijnego szczytu w Valletcie, który odbył się w dniach 11–12 listopada 2015 r. i był poświęcony migracji,

—

uwzględniając oświadczenie konferencji ministerialnej w ramach procesu chartumskiego (inicjatywa w sprawie szlaku migracyjnego Róg Afryki–UE), wydane w Rzymie w dniu 28 listopada 2014 r.,

—

uwzględniając porozumienie trójstronne w sprawie dobrowolnych powrotów podpisane w dniu 10 listopada 2013 r. przez rządy Somalii i Kenii oraz Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR),

—

uwzględniając fakt, że w wyroku z dnia 9 lutego 2017 r. Sąd Najwyższy Kenii sprzeciwił się zamknięciu obozu dla uchodźców w Dadaab,

—

uwzględniając decyzję rządu Kenii o odwołaniu się od wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2017 r.,

—

uwzględniając oświadczenie rzeczników wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini, komisarza UE ds. współpracy międzynarodowej i rozwoju Nevena Mimicy oraz komisarza UE ds. pomocy humanitarnej Christosa Stylianidesa w sprawie decyzji rządu Kenii o zamknięciu obozu dla uchodźców w Dadaab, wydane w dniu 20 maja 2016 r.,

—

uwzględniając kryzysowy fundusz powierniczy UE dla Afryki,

—

uwzględniając światowy pakt ONZ dotyczący podziału odpowiedzialności za uchodźców,

—

uwzględniając krajowy program orientacyjny Somalii i Afryki Wschodniej w ramach 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR),

—

uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że Róg Afryki, który zamieszkuje niemal 250 mln osób, a ich liczba szybko rośnie, przyjął największą w Afryce i na świecie liczbę osób wewnętrznie przesiedlonych i uchodźców; mając na uwadze, że region ten boryka się z wyzwaniami, jakimi są: nieuregulowana migracja, przymusowe wysiedlenia, handel ludźmi i przemyt ludzi, terroryzm oraz konflikty z użyciem siły;

B.

mając na uwadze, że przyczyny tych wyzwań są różne w zależności od warunków lokalnych, lecz ich wspólnym źródłem jest brak dobrego zarządzania i możliwości społeczno-gospodarczych, skrajne ubóstwo, brak stabilności oraz zmiana klimatu;

C.

mając na uwadze, że kompleks dla uchodźców w Dadaab powstał w 1991 r. jako rozwiązanie tymczasowe dla osób poszukujących schronienia oraz uciekających przed prześladowaniami, przemocą i brakiem stabilności w regionie Afryki Wschodniej, a zwłaszcza dla osób uciekających przed wojną domową w Somalii; mając na uwadze, że dziś kompleks ten, o powierzchni 50 km2, składa się z pięciu różnych obozów zamieszkiwanych przez przedstawicieli różnych narodów, przy czym najstarsze i najbardziej zaludnione obozy to Hagadera, Dagahaley i Ifo;

D.

mając na uwadze, że chociaż obóz w Dadaab był pierwotnie przeznaczony dla około 90 000 osób, to według szacunków ONZ obecnie przebywa w nim około 260 000 osób, z czego 95 % pochodzi z Somalii, a 60 % ma mniej niż 18 lat; mając na uwadze, że w maju 2016 r. Kenia zlikwidowała departament ds. uchodźców, który był odpowiedzialny za ich rejestrację, co oznacza, że dziesiątki tysięcy osób nie zostały zarejestrowane, zatem w rzeczywistości liczba uchodźców może być jeszcze wyższa;

E.

mając na uwadze, że uchodźcy przebywający w obozie są narażeni na przemoc, a w szczególnie trudnej sytuacji są kobiety i dzieci;

F.

mając na uwadze, że od ponad 20 lat Somalia boryka się z poważnym brakiem stabilności i struktur państwowych, a konsekwencje tego stanu rzeczy potęgują nawracające zagrożenia naturalne wynikające ze zmiany klimatu; mając na uwadze, że problemy te podważają odporność na kryzysy i zdolność do przetrwania najbardziej zagrożonych społeczności Somalii, i są głównymi przyczynami wysiedleń wewnątrz kraju i do sąsiednich państw;

G.

mając na uwadze, że utrzymująca się od 30 lat sytuacja uchodźców somalijskich należy do najdłużej trwających kryzysów na świecie, a na wygnaniu urodziło się już trzecie pokolenie; mając na uwadze, że w regionie tym przebywa blisko milion wysiedlonych Somalijczyków, a kolejne 1,1 mln to osoby przesiedlone w obrębie samej Somalii;

H.

mając na uwadze, że Somalia należy do pięciu krajów na świecie, które w ciągu ostatnich 15 lat opuściło najwięcej uchodźców, gdyż obecnie zarejestrowano ich 1,1 mln, z czego ponad 80 % przebywa w regionie Rogu Afryki i w Jemenie; mając na uwadze, że administracja Somalii wielokrotnie wyrażała chęć przyjęcia swoich obywateli; mając na uwadze, że w Kenii przebywa obecnie około 500 000 uchodźców, a ich liczba stale rośnie ze względu na coraz niższy poziom bezpieczeństwa w regionie, zwłaszcza w Sudanie Południowym;

I.

mając na uwadze, że sytuacja w zakresie bezpieczeństwa w Somalii jest wciąż groźna i nieprzewidywalna oraz że nadal mają miejsce ataki Asz-Szabab oraz innych grup zbrojnych i terrorystycznych; mając na uwadze, że w dniu 6 kwietnia 2017 r. prezydent Mohamed Abdullahi Mohamed „Farmajo” uznał Somalię za strefę działań wojennych i ogłosił amnestię dla członków islamskiego ugrupowania militarnego Asz-Szabab, a także zaoferował im szkolenia, zatrudnienie i możliwości kształcenia, jeśli złożą broń w terminie 60 dni;

J.

mając na uwadze, że cały region Afryki Wschodniej doświadcza katastrofalnej suszy, a w niektórych częściach Sudanu Południowego ogłoszono klęskę głodu, która zagraża około milionowi ludzi; mając na uwadze, że ogłoszono stan zagrożenia klęską głodu dla Somalii, która boryka się już z trzecią falą głodu w ciągu 25 lat, a rząd donosi, że 6,2 mln ludzi potrzebuje natychmiastowego wsparcia żywnościowego; mając na uwadze, że prezydent Kenii Uhuru Kenyatta uznał klęskę suszy za katastrofę narodową, a 2,7 mln osób cierpi skrajny głód; mając na uwadze, że należy się spodziewać pogorszenia sytuacji w Etiopii, Kenii, Somalii i Jemenie, co może doprowadzić do powszechnej klęski głodu;

K.

mając na uwadze, że według ONZ susza w Somalii spowodowała dalsze wysiedlenia ludności wewnątrz kraju, a od listopada 2016 r. ponad 683 000 osób musiało opuścić swoje domy; mając na uwadze, że podczas poprzedniej klęski głodu w 2011 r. życie straciło około 250 000 osób;

L.

mając na uwadze, że w dniu 6 maja 2016 r. rząd kenijski ogłosił decyzję o „jak najszybszym” zamknięciu obozu w Dadaab, powołując się na względy bezpieczeństwa i konieczność położenia kresu przedłużającemu się kryzysowi uchodźczemu w regionie; mając jednak na uwadze, że w dniu 30 listopada 2016 r. rząd kenijski zapowiedział, że obóz w Dadaab zostanie zamknięty do maja 2017 r.; mając na uwadze, że od szczytu IGAD w dniu 25 marca 2017 r. wszystkie wysiłki koncentrują się obecnie na poszukiwaniu trwałego regionalnego rozwiązania dla somalijskich uchodźców;

M.

mając na uwadze, że społeczność międzynarodowa, w tym UE, wyraziła zrozumienie dla obaw rządu kenijskiego i powodów zamknięcia obozu, jednak podkreśliła również, że powroty do Somalii muszą przebiegać zgodnie ze standardami międzynarodowymi i mieć charakter dobrowolny i świadomy, co oznacza, że osoby powracające muszą mieć dostęp do obiektywnych, neutralnych i istotnych informacji, powrót musi odbywać się przy zachowaniu bezpieczeństwa i godności oraz w zrównoważony sposób, a osoby powracające muszą wiedzieć, co się stanie, jeżeli nie zdecydują się na dobrowolny powrót;

N.

mając na uwadze, że w dniu 9 lutego 2017 r. Sąd Najwyższy Kenii orzekł w odpowiedzi na petycję złożoną przez dwie kenijskie organizacje obrońców praw człowieka (Krajową Kenijską Komisję Praw Człowieka oraz Kituo Cha Sheria), że wydany przez kenijski rząd nakaz zamknięcia obozu dla uchodźców w Dadaab stanowi akt dyskryminacji i równa się zastosowaniu odpowiedzialności zbiorowej, a przy tym jest niewspółmierny, arbitralny i nieproporcjonalny;

O.

mając na uwadze, że w debacie dotyczącej zamknięcia obozu w Dadaab zwrócono uwagę na powolne tempo wdrażania umowy trójstronnej podpisanej przez UNHCR oraz rządy Kenii i Somalii w 2013 r. i mającej umożliwić dobrowolne powroty Somalijczyków na stabilne tereny Somalii, a kwestia ta była przedmiotem otwartej krytyki ze strony rządu kenijskiego i innych zainteresowanych stron;

P.

mając na uwadze, że odkąd UNHCR zaczęło wspierać dobrowolne powroty uchodźców somalijskich w 2014 r., do kraju wróciło około 65 000 osób, ale cel, jakim jest zwiększenie liczby trwałych powrotów, będzie zależeć od sytuacji w Somalii;

Q.

mając na uwadze, że pod koniec sierpnia 2016 r. władze somalijskie w regionie Jubaland wobec masowego napływu uchodźców wstrzymały powroty do stolicy regionu, Kismaju; mając na uwadze, że według UNHCR niemal 70 % powracających osób to dzieci;

R.

mając na uwadze, że zamknięcie obozu w Dadaab odbije się na innych krajach sąsiadujących, np. Etiopii, gdzie przebywa obecnie około 245 000 uchodźców z Somalii, i może spowodować ich kolejny napływ; mając na uwadze, że sytuacja ta wskazuje na wzajemne powiązania kwestii uchodźców, zarządzania granicami i stabilności, a także na potrzebę zacieśnienia współpracy regionalnej w celu rozwiązania tych problemów, zwłaszcza w świetle decyzji o zamknięciu obozu w Dadaab;

S.

mając na uwadze, że dla wielu uchodźców, zwłaszcza z obszarów wiejskich, perspektywa powrotu zależy od tego, czy odzyskają swoje grunty w kraju, gdzie system własności ziemi nie działa należycie i powszechne są przymusowe eksmisje;

T.

mając na uwadze, że społeczność całego regionu Dadaab dała wspaniały przykład humanitaryzmu, hojności i tolerancji, lecz stoi ona w obliczu poważnych wyzwań gospodarczych, rozwojowych i środowiskowych;

U.

mając na uwadze, że darczyńcy musieli skierować uwagę na inne konflikty i ograniczyć wydatki, gdyż kryzysowa sytuacja w Dadaab przeciąga się, co oznacza dla uchodźców przebywających w obozie szereg wyzwań;

V.

mając na uwadze, że szczególnie zmiana klimatu ma zgubny wpływ na pasterski, wędrowny tryb życia, który zapewnia byt wielu ludziom w regionie, borykającym się również z coraz większymi zagrożeniami, m.in. w postaci suszy, chorób, wojen i spadku liczby inwentarza;

W.

mając na uwadze, że UE przyznała na okres 2014–2020 kwotę 286 mln EUR ze środków EFR, a fundusze te mają służyć głównie wdrażaniu paktu światowego oraz budowaniu państwowości i pokoju, zapewnianiu bezpieczeństwa żywnościowego, zwiększaniu odporności na kryzysy oraz kształceniu; mając na uwadze, że podczas szczytu w Valletcie w dniu 12 listopada 2015 r. utworzono fundusz powierniczy UE dla Afryki, by zająć się podstawowymi przyczynami destabilizacji, przymusowych wysiedleń i nielegalnej migracji przez wspieranie odporności na kryzysy, szans gospodarczych, równości szans, bezpieczeństwa i rozwoju; mając na uwadze, że UE zaspokaja podstawowe potrzeby życiowe uchodźców przebywających w obozach w Kenii;

X.

mając na uwadze, że UE zobowiązała się wspierać misję Unii Afrykańskiej w Somalii (AMISOM), przekazując środki finansowe na zapewnienie bezpieczeństwa i zmniejszenie zagrożenia ze strony Asz-Szabab i innych zbrojnych ugrupowań opozycyjnych; mając na uwadze, że w dniu 23 marca 2017 r. Komisja Unii Afrykańskiej zorganizowała konsultacje na wysokim szczeblu z udziałem UE i ONZ na temat przyszłości AMISOM i wsparcia dla instytucji sektora bezpieczeństwa oraz dla reform w Somalii; mając na uwadze, że w dniu 11 maja 2017 r. podczas londyńskiej konferencji w sprawie Somalii UE zapowiedziała dalsze wsparcie dla tego kraju w wysokości 200 mln EUR;

Y.

mając na uwadze, że w wyniku dekretu prezydenta USA Donalda Trumpa z dnia 27 stycznia 2017 r. nie jest pewna przyszłość około 3 000 uchodźców, którzy mieli zostać przesiedleni do USA z Kenii w 2017 r. (większości z Dadaab) i których większość została już rygorystycznie sprawdzona przez urzędników z USA i ONZ i oczekuje na zatwierdzenie przesiedlenia od prawie 10;

Z.

mając na uwadze, że należy nasilić unijne działania związane z przesiedleniami w celu dostosowania ich do wysiłków podejmowanych przez kraje spoza UE, takie jak Australia i Kanada, aby spełnić warunki, które UNHCR uważa za konieczne w celu zapewnienia sprawiedliwego rozdziału uchodźców na całym świecie;

AA.

mając na uwadze, że w globalnym planie działania z Nairobi przyjętym podczas szczytu Międzyrządowego Organu ds. Rozwoju (IGAD) w dniu 25 marca 2017 r. podkreślono, że susza i konflikty zbrojne to główne przyczyny wysiedleń ludności w regionie;

AB.

mając na uwadze, że po wysłaniu do Kenii misji oceniającej wybory uznano, że unijna misja obserwacji wyborów parlamentarnych w sierpniu 2017 r. byłaby przydatna i skuteczna;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.