52007DC0651

[pic] | KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH |

Bruksela, dnia 6.11.2007

KOM(2007) 651 wersja ostateczna

KOMUNIKAT KOMISJI

w sprawie poprawy bezpieczeństwa materiałów wybuchowych

{SEK(2007) 1421}{SEK(2007) 1423}

KOMUNIKAT KOMISJI

w sprawie poprawy bezpieczeństwa materiałów wybuchowych(Tekst mający znaczenie dla EOG)

1. WPROWADZENIE

Unia Europejska jest obszarem coraz bardziej otwartym, gdzie aspekty bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego są ze sobą ściśle powiązane. Jest to obszar o rosnącej współzależności, umożliwiający swobodny przepływ osób, myśli, technologii i zasobów. W związku z tym jest to też obszar, który terroryści mogą wykorzystywać do prowadzenia swojej działalności i który był już nadużywany w ten sposób. Udaremnione próby ataków w Londynie i Glasgow w dniach 29 i 30 czerwca br. oraz aresztowania na tle terrorystycznym, które miały miejsce w Niemczech, Danii i Austrii, przypominały o tym zagrożeniu. W obliczu powyższych faktów do zwalczania terroryzmu niezbędne jest solidarne podjęcie wspólnych i zbiorowych działań na płaszczyźnie europejskiej.

W okresie ostatnich 50 lat urządzenia wybuchowe były bronią najczęściej używaną w atakach terrorystycznych i są przyczyną przeważającej większości ofiar ataków terrorystycznych. W związku z tym poprawa bezpieczeństwa urządzeń wybuchowych i utrudnienie terrorystom wytwarzania materiałów wybuchowych zawsze były i nadal są dla Unii Europejskiej sprawą najwyższej rangi.

W dniu 25 marca 2004 r., bezpośrednio po atakach terrorystycznych w Madrycie, Rada Europejska określiła w swojej deklaracji w sprawie zwalczania terroryzmu jako najważniejszą sprawę potrzebę „ zapewnienia, że organizacje i grupy terrorystyczne zostaną pozbawione środków niezbędnych do prowadzonej przez nie działalności ”. Rada Europejska stwierdziła zwłaszcza, że „ istnieje potrzeba zapewnienia większego bezpieczeństwa broni palnej, materiałów wybuchowych, sprzętu do produkcji bomb oraz technologii, które ułatwiają dokonywanie zamachów terrorystycznych ”.

W odpowiedzi na deklarację Rady Komisja przyjęła w dniu 18 lipca 2005 r. komunikat w sprawie „środków zapewniających większe bezpieczeństwo materiałów wybuchowych, zapalników, sprzętu służącego do wyrobu bomb oraz broni”[1]. Jednym z głównych środków ogłoszonych przez Komisję we wspomnianym komunikacie był zamiar opracowania planu działań UE na rzecz poprawy bezpieczeństwa materiałów wybuchowych w oparciu o zalecenia grupy ekspertów.

Ekspercka grupa zadaniowa ds. bezpieczeństwa ładunków wybuchowych, składająca się z przedstawicieli właściwych podmiotów, obejmujących przedstawicieli branży i władze publiczne, przeprowadziła wielostronną debatę przy udziale zarówno społeczeństwa jak i sektora prywatnego. Momentem kulminacyjnym prac grupy zadaniowej, które za pośrednictwem czterech oddzielnych grup roboczych skupiały się wokół kwestii prekursorów, łańcucha dostaw, wykrywania i bezpieczeństwa publicznego, było przedstawienie w czerwcu 2007 r. sprawozdania zawierającego 50 zaleceń dotyczących środków mających na celu podniesienie bezpieczeństwa materiałów wybuchowych w UE.

Opierając się na sprawozdaniu grupy zadaniowej Komisja opracowała wyczerpujący „plan działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa materiałów wybuchowych”, traktujący o wszystkich aspektach bezpieczeństwa i w pełni wykorzystujący współpracę publiczno-prywatną, prowadzoną w duchu dialogu między sektorem publicznym i prywatnym w kwestii bezpieczeństwa. Z uwagi na to, że w pewnych dziedzinach konieczne jest wyraźne rozgraniczenie pomiędzy działalnością sektora prywatnego i publicznego, plan działań przewiduje także nowe instrumenty współpracy między wyspecjalizowanymi służbami w państwach członkowskich.

2. CEL

Strategicznym celem planu działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa materiałów wybuchowych jest zwalczanie wykorzystywaniu urządzeń wybuchowych przez terrorystów na terenie UE, a tym samym ochrona społeczeństwa przed groźbą ataków z użyciem urządzeń wybuchowych, przy jednoczesnym pełnym uwzględnieniu licznych dziedzin działalności gospodarczej, gdzie materiały wybuchowe i ich prekursory są wykorzystywane z korzyścią dla społeczeństwa.

3. ZAKRES

Plan działań koncentruje się przede wszystkim na kwestiach bezpieczeństwa publicznego w kontekście materiałów wybuchowych. Nie rozpatruje on wprawdzie zagadnień odnoszących się do bezpieczeństwa ich stosowania, jednak niektóre działania przewidziane w planie mogłyby wywierać pozytywny wpływ w tej dziedzinie.

Skuteczne przeciwdziałanie zagrożeniu terroryzmem wymaga wszechstronnego podejścia do zagadnień bezpieczeństwa materiałów wybuchowych. Plan działań obejmuje zarówno materiały wybuchowe wytwarzane legalnie, jak i nielegalnie, a także ich prekursory.

4. STRUKTURA

Walka z terroryzmem wymaga wszechstronnego podejścia i pełnego zaangażowania ze strony sektora prywatnego i publicznego.

Podejście UE do problemu bezpieczeństwa materiałów wybuchowych powinno opierać się na następujących filarach: zapobieganie, wykrywanie i reagowanie. Wymienione filary powinny obejmować szczególne środki w zakresie prekursorów materiałów wybuchowych, łańcucha dostaw (składowanie, transport, identyfikowalność) i wykrywania. Jednocześnie pakiet środków horyzontalnych w zakresie bezpieczeństwa publicznego powinien uzupełniać i scalać powyższe filary.

Przyjęcie jakichkolwiek szczególnych środków legislacyjnych, które mogą być następstwem wdrożenia planu działań, zostanie poprzedzone dalszą, szczegółową analizą i będzie zależało od pozytywnej oceny jego kosztów i korzyści takich środków.

5. PREKURSORY

Ogólnie rzecz biorąc, prekursorami materiałów wybuchowych są wszelkie związki lub pierwiastki chemiczne, które w wyniku reakcji chemicznej lub serii reakcji chemicznych mogą zostać przekształcone w materiał wybuchowy. Określono pewną liczbę prekursorów, którymi należy się zająć w trybie pilnym. Należą do nich obecnie:

aceton | kwas cytrynowy | nadtlenek wodoru | chloran i nadchloran potasu |

azotan amonu (nawóz) | urotropina | kwas azotowy | azotan potasu |

azotan amonu (techniczny) | kwas chlorowodorowy | nitrometan | chloran sodu |

kwas siarkowy |

Powyższy wykaz prekursorów powinien być zmieniany stosownie do potrzeb.

6. ŚRODKI HORYZONTALNE

Bezpieczeństwo UE, jej obywateli i mieszkańców zależy od skutecznej współpracy i koordynacji między państwami członkowskimi, instytucjami UE i wszystkimi innymi właściwymi podmiotami.

Zarówno w państwach członkowskich jak i na szczeblu UE osiągnięto już znaczny postęp w zakresie bezpieczeństwa materiałów wybuchowych. Niemniej jednak w takich dziedzinach jak wymiana informacji, rozpowszechnianie najlepszych praktyk, opracowywanie mechanizmów koordynacji i podejmowanie wspólnych działań w odniesieniu do poszczególnych kwestii można zrobić jeszcze więcej. Są to dziedziny, w których UE może udzielić państwom członkowskim znacznego wsparcia w kwestiach bezpieczeństwa.

W dziedzinie bezpieczeństwa materiałów wybuchowych istnieją dwa ważne zagadnienia horyzontalne:

- usprawnienie wymiany aktualnych informacji i najlepszych praktyk;

- zintensyfikowanie badań dotyczących materiałów wybuchowych.

6.1. Usprawnienie wymiany aktualnych informacji i najlepszych praktyk

Wymiana informacji i najlepszych praktyk pomiędzy państwami członkowskimi musi być podstawą podejmowanych przez UE wysiłków w zakresie podniesienia bezpieczeństwa materiałów wybuchowych.

Po pierwsze, w odniesieniu materiałów wybuchowych powinno się opracować system wczesnego ostrzegania, który umożliwiałby udzielanie właściwym organom państw członkowskich informacji o bezpośrednich zagrożeniach, kradzieży materiałów wybuchowych, detonatorów, pewnych rodzajów prekursorów, transakcjach o podejrzanym charakterze oraz odkryciu nowych sposobów prowadzenia działalności przestępczej.

Po drugie, należy stworzyć europejski system informacji o bombach i wspierać jego działalność, jako wspólnego instrumentu UE, umożliwiającego odpowiednim organom publicznym na szczeblu UE lub państw członkowskich dostęp do informacji na temat materiałów wybuchowych i incydentów, w czasie których użyto takich materiałów.

Wspomniany system powinien działać na zasadzie ciągłej, dostęp do niego powinny mieć następujące organy (w zależności od zakresu odpowiedzialności na płaszczyźnie krajowej): policja, służby celne, straż graniczna, służby bezpieczeństwa, wojsko/ krajowe siły zbrojne. Na poziomie państw członkowskich powinno działać 27 krajowych systemów informacji o bombach w charakterze krajowych punktów kontaktowych.

Wszystkie właściwe podmioty zaangażowane w sprawę bezpieczeństwa materiałów wybuchowych powinny nadal wymieniać się doświadczeniami, wiedzą i najlepszymi praktykami. W związku z tym co dwa lata powinna być organizowana konferencja na temat bezpieczeństwa materiałów wybuchowych, obejmująca wszystkie istotne kwestie.

Powinno się równocześnie nawiązać dialog z partnerami zewnętrznymi na temat bezpieczeństwa materiałów wybuchowych. Ważnym elementem działań UE podejmowanych na rzecz bezpieczeństwa materiałów wybuchowych powinny być działania zmierzające między innymi do wymiany najlepszych praktyk i zachęcania do podnoszenia standardów bezpieczeństwa poza granicami UE. Współpraca zewnętrzna powinna dotyczyć przede wszystkim krajów sąsiadujących z UE.

6.2. Zintensyfikowanie badań w zakresie materiałów wybuchowych

Badania nad bezpieczeństwem materiałów wybuchowych odgrywają zasadniczą rolę w zwiększaniu zdolności UE do reagowania na zagrożenia dla bezpieczeństwa. Dlatego też inwestowanie w badania naukowe należy uznać za sprawę najwyższej wagi.

W zakresie badań można już określić kilka priorytetowych kwestii:

- improwizowane urządzenia wybuchowe i ich właściwości;

- wykrywanie materiałów wybuchowych i prekursorów, w tym przy użyciu modyfikatorów. W zakres tego wchodzą badania nad poprawieniem stopnia wykrywalności (przed wybuchem) i odczynnikami stosowanymi w celach identyfikowalności (po wybuchu i przed nim);

- przenośne zestawy testów dla materiałów wybuchowych;

- wykrywanie improwizowanych urządzeń wybuchowych na lotniskach. Zwraca się szczególną uwagę na prace w zakresie wykrywania ciekłych materiałów wybuchowych zmierzające do opracowania technik wykrywania, które umożliwiłyby stopniowe wprowadzanie nowego sprzętu do skanowania, służącego do wykrywania niebezpiecznych płynów niezależnie od ich ilości;

- opracowanie na użytek władz państw członkowskich rozwiązań technicznych umożliwiających zakłócanie sygnału telefonii komórkowej na zagrożonym terenie. Z uwagi na potwierdzony fakt istnienia możliwości użycia telefonu komórkowego do odpalenia ładunku, powinna istnieć możliwość czasowego zakłócenia na danym terenie sygnału telefonii komórkowej w celu uniemożliwienia zdalnego zdetonowania materiałów wybuchowych;

- inhibitory, które mogą być dodawane do prekursorów materiałów wybuchowych.

Badania w dziedzinie bezpieczeństwa materiałów wybuchowych nie powinny ograniczać się do powyższych punktów. Konieczne jest regularne weryfikowanie kwestii priorytetowych. Ponadto powinno się poprawić wymianę informacji między państwami członkowskimi, aby uniknąć zbędnego powielania działań.

Z uwagi na delikatny charakter tego typu badań, należy dokładnie kontrolować, kto powinien mieć dostęp do ich wyników. W pewnych dziedzinach poufność będzie miała ogromne znaczenie.

7. ZAPOBIEGANIE

Decydującą rolę w kwestii poprawy bezpieczeństwa materiałów wybuchowych odgrywają działania zapobiegawcze. Wachlarz działań zapobiegawczych, jakie można podjąć zarówno na szczeblu UE jak i krajowym jest szeroki.

Do najważniejszych należą kwestie związane z prekursorami, zwiększeniem kontroli nad określonymi środkami chemicznymi, należyte informowanie personelu i zwracanie uwagi na podejrzane transakcje.

W szerszym kontekście w dziedzinie materiałów wybuchowych należy poprawić bezpieczeństwo całego łańcucha dostaw. W celu zmniejszenia prawdopodobieństwa lub ograniczenia skutków niewłaściwego wykorzystania, przywłaszczenia i kradzieży materiałów lub urządzeń wybuchowych należy zająć się w trybie pilnym kwestią produkcji, składowania, transportu i identyfikowalności. W tej dziedzinie istnieją już pewne środki, które muszą zostać scalone za pomocą konkretnych działań przeprowadzonych pod kątem bezpieczeństwa.

W związku z tym do priorytetów w zakresie działań zapobiegawczych należą:

- należyte informowanie personelu na temat prekursorów;

- poprawa przepisów dotyczących prekursorów materiałów wybuchowych dostępnych na rynku;

- poprawa kontroli transakcji dotyczących prekursorów;

- poprawa kontroli w zakresie materiałów wybuchowych i artykułów pirotechnicznych dostępnych na rynku;

- poprawa bezpieczeństwa pomieszczeń związanych z materiałami wybuchowymi;

- usprawnienie postępowań sprawdzających w zakresie bezpieczeństwa, którym poddawany jest personel;

- poprawa bezpieczeństwa transportu materiałów wybuchowych;

- ograniczanie dostępu do informacji dotyczących nielegalnego wytwarzania materiałów wybuchowych oraz jakości tych informacji.

7.1. Należyte informowanie personelu na temat prekursorów

Z praktycznego doświadczenia organów ścigania wynika, że czujni pracownicy są jednym z najlepszych sposobów ochrony przeciwko nielegalnej działalności, zwłaszcza jeśli chodzi o wykrywanie podejrzanych transakcji i kradzieży.

Dlatego dla podmiotów gospodarczych i władz publicznych podstawowe znaczenie powinno mieć stałe informowanie personelu mającego do czynienia z prekursorami na temat kwestii bezpieczeństwa. Powinno się prowadzić specjalne kampanie informacyjne wśród wytwórców, formulatorów, dystrybutorów i sprzedawców detalicznych w celu uświadomienia im zagrożeń istniejących w obrębie całego łańcucha dostaw.

7.2. Poprawa przepisów dotyczących prekursorów materiałów wybuchowych dostępnych na rynku

Drugim priorytetem wśród działań zapobiegawczych jest poprawa przepisów dotyczących prekursorów dostępnych na rynku poprzez wprowadzanie zmian lub ograniczeń co do charakteru odnośnych środków chemicznych. Powinno się podjąć kroki w celu utrudnienia wykorzystania pewnych prekursorów służących do produkcji improwizowanych urządzeń wybuchowych oraz uniemożliwić ich użycie przynajmniej przez mniej wyrobionych terrorystów i amatorskich producentów bomb.

Powinno się wprowadzić w tym celu mechanizm weryfikacji i opracowywania przepisów w sprawie prekursorów materiałów wybuchowych dostępnych na rynku. Powinien on obejmować powołanie stałego komitetu ekspertów, którego zadaniem byłoby określanie stopnia ryzyka związanego z poszczególnymi prekursorami i zalecanie Komisji podjęcia odpowiednich kroków, biorąc przy tym pod uwagę proporcjonalność i koszty poszczególnych środków. Zalecenia te mogłyby obejmować ograniczenia dotyczące stężenia pewnych prekursorów, zakazy sprzedaży, określenie alternatyw dla kwestionowanych substancji oraz priorytety badawcze.

Zadaniem stałego komitetu byłoby wnikliwe badanie następujących kwestii oraz monitorowanie w stosownych przypadkach wdrażania szczególnych środków:

1. opracowanie stosownych domieszek do prekursorów i propagowanie ich stosowania, w celu zapobieżenia – na ile jest to technicznie możliwe – stosowania danych prekursorów w materiałach wybuchowych;

2. ograniczenie dotyczące stężenia pewnych prekursorów, w przypadku sprzedaży odbiorcy końcowemu;

3. całkowity zakaz wprowadzania na unijne rynki konsumenckie (rynki niebranżowe) stężonych, silnych kwasów, jeśli dostępny jest produkt zastępczy: przede wszystkim w przypadku kwasów siarkowego, chlorowodorowego i azotowego;

4. wprowadzenie systemu nadzoru rynku nawozów na bazie azotanu amonu oraz ograniczenie wolnej sprzedaży nawozów wysokoazotowych.

5. ograniczenie wolnej sprzedaży czystego nitrometanu. Powinien on być dostępny dla klientów branżowych kwalifikowanych według określonego schematu;

6. ograniczenie wolnej sprzedaży nieflegmatyzowanego chloranu sodu (środka chwastobójczego);

7. wykonalność wprowadzenia całkowitego zakazu sprzedaży pewnych rodzajów prekursorów nieletnim i korzyści wynikające z takiego zakazu.

W wyniku pracy stałego komitetu w zakresie wprowadzenia pewnych ograniczeń co do ilości lub stężenia sprzedawanych prekursorów, możliwe jest wprowadzenie obowiązku rejestracji danych nabywcy. Informacje te – z uwzględnieniem stosownych zasad dotyczących ochrony danych osobowych – byłyby udostępniane organom ścigania.

Wreszcie na potrzeby bezpieczeństwa składowania prekursorów materiałów wybuchowych powinno się określić europejskie standardy minimalne, a ponadto wskazania dla przemysłu w postaci odpowiedniego regulaminu.

7.3. Poprawa kontroli transakcji dotyczących prekursorów

Trzecią dziedziną priorytetową jest wprowadzenie kontroli transakcji, w przypadku których może się okazać, że są prowadzone w złym zamiarze. Stały komitet ds. prekursorów materiałów wybuchowych powinien przeanalizować także podjęcie wymienionych poniżej kroków.

W każdym państwie członkowskim powinien istnieć prosty system ostrzegania, umożliwiający każdemu członkowi na poziomie łańcucha dostaw poinformowanie właściwych organów krajowych o podejrzanych transakcjach lub kradzieży. Powinno się opracować mechanizm informowania o podejrzanych transakcjach na wzór mechanizmów istniejących w przypadku prekursorów narkotyków lub podejrzanych transakcji finansowych. Mógłby to być obowiązkowy system, służący do zawiadamiania właściwych organów krajowych o wszelkich transakcjach dotyczących prekursorów, które mogą się wydawać podejrzane. Na użytek branży i sprzedawców detalicznych powinno się opracować „kodeks postępowania”, podobny do kodeksu WE dotyczącego prekursorów narkotyków, określający rodzaje zachowania, które mogą budzić podejrzenia.

Powinno się przeprowadzić ocenę korzyści stworzenia systemu, w ramach którego na opakowaniu każdego prekursora będącego w obiegu w sprzedaży detalicznej znajdowałby się kod oznaczający, że zakup danej substancji może podlegać rejestracji. Można rozpatrzeć możliwość zaprojektowania europejskiego symbolu oznaczającego, że dany produkt przeznaczony do sprzedaży detalicznej podlega rejestracji.

7.4. Poprawa kontroli w zakresie materiałów wybuchowych dostępnych na rynku i artykułów pirotechnicznych

Obecnie każde państwo członkowskie posiada system wydawania zezwoleń przedsiębiorstwom zajmującym się materiałami wybuchowymi. Często brakuje jednak systemu wydawania zezwoleń na obrót materiałami wybuchowymi w celach innych niż komercyjne. Należy w związku z tym zadbać o to, aby każde państwo członkowskie posiadało formalny system wydawania zezwoleń na produkcję, składowanie, sprzedaż, wykorzystywanie i posiadanie materiałów wybuchowych oraz regulowania i wydawania licencji na tych wszystkich etapach, także osobom prywatnym. System ten powinien być stosowany zarówno w przypadku przedsiębiorstw jak i w odniesieniu do działalności niekomercyjnej.

W przypadku natrafienia na materiały wybuchowe nieobjęte zezwoleniem należy niezwłocznie zidentyfikować ostatniego oficjalnego posiadacza takich materiałów. W tym celu dużym ułatwieniem dla organów ścigania w państwach członkowskich byłoby niepowtarzalne europejskie oznaczenie wszystkich materiałów wybuchowych. Komisja zajmuje się obecnie opracowaniem takiego systemu oznaczenia i przedstawi prawdopodobnie wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie oznaczania i identyfikowalności materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego. Na mocy proponowanej dyrektywy wszystkie materiały wybuchowe posiadałyby niepowtarzalne oznaczenie składające się z części czytelnej dla człowieka oraz kodu zapisanego w formacie kresek lub macierzy. Program powinien zostać wdrożony możliwie jak najszybciej.

Powinno się przeanalizować także zagrożenie związane z materiałami pirotechnicznymi. Należy zwiększyć kontrolę nad nimi z uwagi na to, że mogą być wykorzystywane w improwizowanych urządzeniach wybuchowych. Artykuły pirotechniczne nie zostały wprawdzie użyte do popełnienia aktów terrorystycznych, stosowano je jednak do działań o charakterze przestępczym (na przykład jako części do improwizowanych bomb rurowych). W dniu 16 kwietnia 2007 r. Rada przyjęła nową dyrektywę WE w sprawie wyrobów pirotechnicznych[2]. Wspomniany akt dotyczy przede wszystkim kwestii odnoszących się do bezpieczeństwa ich użytkowania, zawiera jednak pewne elementy mające znaczenie w kwestiach bezpieczeństwa publicznego.

Z uwagi na aktualny brak zharmonizowanego podejścia w zakresie mechanizmów wydawania licencji na obracanie dużymi ilościami artykułów pirotechnicznych, w niektórych państwach członkowskich, gdzie nie istnieje nadzór regulacyjny w tej dziedzinie, można obracać dużymi ilościami substancji pirotechnicznych spełniając jedynie odpowiednie wymogi dotyczące składowania i transportu. Należy zlikwidować tę lukę prawną, wprowadzając na szczeblu WE zharmonizowane wymogi dotyczące udzielania licencji i obrotu dużymi ilościami artykułów pirotechnicznych.

7.5. Poprawa bezpieczeństwa pomieszczeń związanych z materiałami wybuchowymi

Doświadczenia i stosunek państw członkowskich do kwestii bezpieczeństwa pomieszczeń związanych z materiałami wybuchowymi różnią się między sobą. Jednak z faktu, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat miały miejsce w Europie poważne kradzieże materiałów wybuchowych wynika, że należy podjąć dalsze działania w tej dziedzinie. Należy podjąć kroki w celu zbliżenia w UE poziomów bezpieczeństwa pomieszczeń, w których znajdują się materiały wybuchowe i ewentualnie także opracowania w tej dziedzinie wspólnych minimalnych standardów.

Po pierwsze, wszystkie pomieszczenia, w których się wytwarza, składuje, dystrybuuje i stosuje materiały wybuchowe, powinny posiadać skuteczne plany bezpieczeństwa/systemy organizacji bezpieczeństwa. Te plany bezpieczeństwa/ systemy zarządzania bezpieczeństwem muszą opierać się na ocenie ryzyka i przekładać się na skuteczne środki bezpieczeństwa. W planach bezpieczeństwa/ systemach zarządzania bezpieczeństwem powinno się określić „osoby odpowiedzialne” i „kierownika ds. ochrony”. Władze krajowe powinny mieć możliwość wprowadzania wyjątków dla użytkowników, będących niewielkimi podmiotami. W przypadku stałych pomieszczeń przeznaczonych na składowanie poziom koniecznego ograniczenia dostępu i przepisy dotyczące wykrywania powinny być proporcjonalne do ryzyka i podlegać standardowej klasyfikacji.

Po drugie, bieżące informowanie producentów i dystrybutorów o regionalnych zagrożeniach powinno stać się obowiązkiem właściwych organów krajowych. Powinno się przygotować plany reagowania i dostosować je do istniejących poziomów ostrzegania.

Po trzecie, należy poprawić sposób prowadzenia ewidencji surowców stosowanych do wytwarzania materiałów wybuchowych przeznaczonych do obrotu hurtowego oraz produktów końcowych. Istnieje już wprawdzie szereg systemów ewidencjonowania i sprawdzania zgodności, trzeba jednak zapewnić wykrywanie kradzieży lub niespójności w możliwie najkrótszym czasie.

Powinno się wreszcie poprawić bezpieczeństwo mobilnych jednostek wytwórczych materiałów wybuchowych. Obecnie dużo materiałów wybuchowych na potrzeby cywilne w państwach członkowskich wytwarza się przez w takich mobilnych jednostkach. Oznacza to znaczną poprawę poziomu bezpieczeństwa w stosunku do wytwarzania materiałów wybuchowych w fabrykach oraz konieczności transportowania ich. Potrzebne jest jednak wprowadzenie lepszej ochrony mobilnych jednostek wytwarzania materiałów wybuchowych. Ilość materiałów wybuchowych wytwarzanych w takich mobilnych jednostkach powinna być rejestrowana za pomocą co najmniej dwóch niezależnych systemów. Każda mobilna jednostka powinna posiadać system zamknięć (process locks) zabezpieczający przed niedozwolonym użytkiem, a w czasie, kiedy nie jest używana, powinna być zaparkowana w miejscu chronionym lub monitorowanym.

7.6. Usprawnienie postępowań sprawdzających w zakresie bezpieczeństwa, którym poddawany jest personel

Konieczne jest przeprowadzanie kontroli bezpieczeństwa wszystkich osób związanych z materiałami wybuchowymi z racji pełnionych obowiązków zawodowych w całym łańcuchu dostaw (wytwarzane, składowane, transport i stosowanie). Dotyczy to personelu przedsiębiorstw posiadających licencję na zajmowanie się materiałami wybuchowymi, jak i personelu przedsiębiorstw usługowych. W związku z tym cały personel zatrudniony przy wytwarzaniu, składowaniu, dystrybucji i stosowaniu materiałów wybuchowych, który ma do nich dostęp, powinien być poddawany kontroli i posiadać oficjalne upoważnienie do dostępu do materiałów wybuchowych.

7.7. Poprawa bezpieczeństwa transportu materiałów wybuchowych

Transport materiałów wybuchowych jest kwestią szczególnie delikatną z uwagi na zagrożenie bezpośrednim atakiem lub nielegalnym przekierowaniem transportu materiałów do celu, który nie był ich miejscem przeznaczenia. Stąd ścisłe zasady dotyczące bezpieczeństwa transportu materiałów wybuchowych powinny być kluczowym aspektem zwiększania bezpieczeństwa materiałów wybuchowych w ogóle. Pewne rozwiązania mające na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa powinny być zatem wprowadzone dla wszystkich pojazdów EX/II i EX/III[3] przewożących materiały wybuchowe.

Powinno się przeprowadzić dyskusję na temat potrzeby zweryfikowania klasyfikacji „materiałów wybuchowych flegmatyzowanych”. Do materiałów wybuchowych odczulonych zaliczają się materiały wybuchowe kruszące takie jak RDX (cyklotrimetylenotrinitroamina) i PETN (tetraazotan pentaerytrolu), które kwalifikuje się zazwyczaj do klasy 1 Zaleceń ONZ dotyczących transportu towarów niebezpiecznych, jednak po zmieszaniu ich z substancją odczulającą mogą być ewentualnie zakwalifikowane do klasy 4.1 tych zaleceń. Z uwagi na fakt istnienia ryzyka, że niebezpieczeństwo związane z produktami z klasy 1 nie jest całkowicie wyeliminowane przez proces odczulania, należy ocenić, czy takie „odczulone materiały wybuchowe” powinno się zakwalifikować raczej do klasy 1 niż do klasy 4.1. Dlatego też należy wcześniej przeprowadzić weryfikację klasyfikacji powyższych substancji.

7.8. Ograniczanie dostępu do informacji dotyczących nielegalnego wytwarzania materiałów wybuchowych oraz jakości tych informacji

Należy wnikliwie przeanalizować, w jaki sposób wykorzystywany jest Internet do rozpowszechniania informacji na temat produkcji bomb. Z jednej strony Internet daje dostęp do ogromnego bogactwa informacji, z którego wszyscy mogą korzystać; z drugiej strony może być nadużywany do rozpowszechniania informacji, które mogą być wykorzystane do złych celów. Należy zwalczać nielegalne rozpowszechnianie za pośrednictwem Internetu informacji na temat produkcji bomb i materiałów do tego potrzebnych, przy jednoczesnym pełnym poszanowaniu wolności prasy, wolności słowa i wolności informacji. Powinno się rozważyć wprowadzenie wspólnych, minimalnych sankcji karnych za rozpowszechnianie za pośrednictwem Internetu wskazówek na temat produkcji bomb. Komisja pracuje już nad tą kwestią przeprowadzając weryfikację decyzji ramowej w sprawie zwalczania terroryzmu[4].

8. WYKRYWANIE

Narzędzia i działania na rzecz wykrywania mają ograniczyć do minimum ryzyko wykorzystania przez terrorystów i innych przestępców materiałów wybuchowych do złych celów w momencie, kiedy działania zapobiegawcze zawiodły lub zostały ominięte. Należy zatem opracować skuteczne i precyzyjne narzędzia wykrywania materiałów wybuchowych.

Konieczne jest podejście wszechstronne. Istnieje szereg technik wykrywania, które można zastosować w przypadku materiałów wybuchowych. Zalicza się do nich systemy wykrywania ładunków wybuchowych, systemy prześwietlania promieniami Rentgena, psy wyszkolone do wykrywania ładunków wybuchowych, systemy wykrywania śladów i oparów. Praktyka pokazała jednak, że stosowanie tylko jednej techniki wykrywania może nie przynieść oczekiwanych rezultatów. Konieczne może się zatem okazać łączenie metod.

Do kluczowych priorytetów zalicza się:

- opracowanie podejścia opartego o scenariusze w celu określenia priorytetów w działaniach w zakresie wykrywania;

- opracowanie minimalnych standardów w zakresie wykrywania;

- poprawa wymiany informacji;

- opracowanie programów certyfikacji, testowania i badań;

- lepsze wykorzystywanie technologii w zakresie wykrywania w określonych miejscach.

Komisja podjęła już poważne kroki w dziedzinie ochrony lotnictwa. Zalicza się do nich ustalenie obowiązkowych standardów zarówno w zakresie funkcjonowania sprzętu do wykrywania materiałów wybuchowych, jak i jego stosowania. Prace tego typu powinny być kontynuowane.

8.1. Opracowanie podejścia w oparciu o scenariusze w celu określenia najważniejszych działań w dziedzinie wykrywania

Osiągnięcie poprawy w zakresie wykrywania materiałów wybuchowych jest procesem złożonym i czasochłonnym, wymagającym zaangażowania zainteresowanych podmiotów z różnych dziedzin.

Podstawowe wyzwanie polega na dopasowaniu wymogów organów ścigania w dziedzinie wykrywania do istniejących technologii i produktów. Opracowanie podejścia w oparciu o scenariusze w celu określenia priorytetów w działaniach w zakresie wykrywania może ułatwić ten proces. Pierwszym i decydującym krokiem przy określaniu najważniejszych działań na przyszłość jest określenie dostępnych scenariuszy i technologii, które można do nich zastosować. Takie scenariusze pomogłyby skupić zasoby i ukierunkować badania, położyć w debatach nacisk na określone kwestie i problemy oraz lepiej zrozumieć problemy zainteresowanych podmiotów w całej UE, w tym także wyzwanie, jakie stanowi czas wykrycia oraz odsetek fałszywych i prawdziwych alarmów. Powołanie grupy roboczej, której zadaniem byłoby określenie i omawianie odnośnych scenariuszy oraz stosownych wymogów w zakresie wykrywania ułatwiłoby ten proces. Z uwagi na delikatny charakter dyskutowanych zagadnień składałaby się ona z przedstawicieli państw członkowskich i Komisji. W stosownych przypadkach sektor prywatny i środowiska badawcze musiałyby jednak zostać włączone w niektóre prace grupy. W takich przypadkach należałoby zagwarantować odpowiednie warunki bezpieczeństwa, takie jak przeprowadzenie postępowań sprawdzających w zakresie bezpieczeństwa, którym poddawani byliby uczestnicy i korzystanie z zabezpieczonych lokali.

8.2. Opracowanie minimalnych standardów w zakresie wykrywania

Opracowywanie standardów jest efektywnym pod względem kosztów i skutecznym środkiem poprawy funkcjonowania sprzętu służącego do wykrywania. Niezależnie od tego, co zostało już zrobione w dziedzinie ochrony lotnictwa, należy opracować w UE minimalne standardy wykrywania. Wraz z rozwojem technologii standardy te byłyby aktualizowane. Standardy mogą być opracowywane w różnych formach, w tym jako akty prawne lub za pośrednictwem Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN). Wybór podejścia będzie zależał od wymogów bezpieczeństwa i preferencji zainteresowanych podmiotów.

8.3. Poprawa wymiany informacji

Opracowanie lepszych rozwiązań w zakresie wykrywania wymaga ścisłej współpracy między sektorem prywatnym i publicznym. Poprawić się powinna wymiana informacji między podmiotami zaangażowanymi w wykrywanie, w tym między organami ścigania i określonymi pracownikami ochrony, których zadanie polega na fizycznym wykrywaniu materiałów wybuchowych w różnych miejscach oraz między organami ścigania i pracownikami ochrony z jednej strony, a producentami sprzętu do wykrywania z drugiej.

Skuteczne wykrywanie wymaga udzielania aktualnych i istotnych informacji pracownikom ochrony, których zadanie polega na fizycznym wykrywaniu materiałów wybuchowych. Z uwagi na fakt, że materiały wybuchowe używane przez terrorystów mogą być różnego rodzaju i występować w różnych formach, pracownicy ochrony muszą otrzymywać uaktualnione informacje o istotnych zagrożeniach i ewentualnych scenariuszach. Jest to szczególnie ważne w przypadku personelu lotnisk. Pracownicy ochrony lotnisk powinni być na bieżąco informowani o metodach działania terrorystów i innych zagrożeniach. W celu przeprowadzenia tych założeń konieczne będzie wprowadzenie stosownego poziomu postępowań sprawdzających w zakresie bezpieczeństwa, którym poddawany jest personel.

Dostarczenie danych szkoleniowych i istotnych informacji na temat określonych typów materiałów wybuchowych producentom sprzętu do wykrywania przyczyniłoby się w znaczny sposób do opracowania lepszych rozwiązań. Obecnie w wielu przypadkach producenci sprzętu do wykrywania nie mają dostępu do pewnych typów lub wystarczających ilości materiałów wybuchowych. W sytuacji, kiedy możliwości rozwiązań w zakresie wykrywania okazują się mieć ograniczenia w pewnych sytuacjach, należy przekazać takie informacje producentowi w celu poprawienia zdolności w zakresie wykrywania. Przekazywanie informacji mogłoby mieć formę szczególnego procesu informacji zwrotnej, nie powinno natomiast ułatwiać zainteresowanemu dostawcy rozwiązań przejścia odpowiednich testów.

Pracę ekspertów w zakresie wykrywania można by dodatkowo uprościć tworząc bazę danych z ograniczonym dostępem, zawierającą specyfikacje materiałów wybuchowych znajdujących się na rynku UE. Zawierałaby ona specyfikacje materiałów wybuchowych wykorzystywane w dziedzinie kryminalistyki i przez ekspertów w dziedzinie wykrywania. Do tego celu mogłyby być wykorzystane aktualne wymogi dotyczące licencjonowania, z możliwością rozszerzenia zakresu wymaganych informacji.

Inne środki w dziedzinie wykrywania mogłyby objąć utworzenie podręcznika wykrywania dla osób pracujących w tej dziedzinie (użytkowników końcowych) oraz utworzenie sieci ekspertów w dziedzinie wykrywania materiałów wybuchowych.

8.4. Opracowanie w UE programów certyfikacji, testów i badań dla systemów wykrywania materiałów wybuchowych

Powinno się opracować dla całej UE programy certyfikacji, testów i badań dla systemów wykrywania materiałów wybuchowych.

Programy takie przynosiłyby znaczne korzyści finansowe, gdyż można by dzięki nim uniknąć powielania działań prowadzonych w państwach członkowskich, powodującego marnotrawienie środków publicznych i środków sektora prywatnego.Systemy takie pozwoliłyby ponadto państwom członkowskim, nie posiadającym własnych możliwości certyfikacyjnych, na uzyskanie dostępu do istotnych informacji w zakresie certyfikacji. Wspólne programy certyfikacji, testów i badań ograniczyłyby uzależnienie władz publicznych od informacji udzielanych przez producentów sprzętu do wykrywania i pozwoliłyby im opierać swoje decyzje na obiektywnych przesłankach. Wreszcie takie systemy przyniosłyby korzyści sektorowi prywatnemu, gdyż umożliwiłyby producentom skuteczniejsze wprowadzanie na rynek swoich produktów. Można by rozważyć wprowadzenie standaryzacji procesów certyfikacji, testów i badań w celu zapewnienia identycznej jakości u wszystkich biorących udział podmiotów.

W zakresie certyfikacji potrzebny byłby system umożliwiający ocenę danego rozwiązania w zakresie wykrywania pod kątem jego zgodności z określonymi przyjętymi standardami. Ten proces certyfikacji byłby prowadzony przez akredytowane laboratoria/ organizacje w państwach członkowskich i byłby uznawany przez wszystkie państwa członkowskie.

Do celów ogólnej oceny wydajności danego rozwiązania w zakresie wykrywania powinno się prowadzić program testów w skali całej UE. System taki stanowiłby ramy wymiany wyników testów między władzami publicznymi i odnośnymi instytutami w państwach członkowskich. Takie nagromadzenie informacji na temat wydajności danego rozwiązania w zakresie wykrywania, zebranych w wyniku przeprowadzenia niezależnych testów, ułatwiłoby władzom publicznym i innym podmiotom podejmowanie decyzji w procedurach udzielania zamówień publicznych.

Wreszcie powinno się opracować na skalę całej UE program badania rozwiązań w zakresie wykrywania, dzięki któremu – stosując identyczne lub bardzo podobne scenariusze – można by ocenić wydajność kilku nowych technologii w zakresie wykrywania. System taki ułatwiłby porównywanie różnych technologii pochodzących od różnych dostawców rozwiązań. Celem wspomnianego programu badania byłoby zidentyfikowanie obiecujących rozwiązań i technologii oraz pomoc we wprowadzeniu ich na rynek.

8.5. Lepsze wykorzystywanie technologii w zakresie wykrywania w szczególnych miejscach

Technologie w zakresie wykrywania muszą być lepiej wykorzystywanie w szczególnych miejscach. W trybie pilnym powinno się szczegółowo zbadać sytuację na lotniskach i innych miejscach publicznych i związanych z transportem, które mogłyby zostać ewentualnie zaliczone do infrastruktury krytycznej. W dziedzinie wykrywania materiałów wybuchowych w szczególnych miejscach osiągnięto już znaczne postępy, na które składa się opracowanie przepisów UE dotyczących wydajności i stosowania sprzętu do wykrywania na lotniskach. Działania te należy stale wspierać, poddawać ocenie i usprawniać, a w miarę potrzeby uaktualniać. Należy także pamiętać o konieczności ograniczenia do minimum wpływu nowych technologii wykrywania na podróżnych, przy jednoczesnym zachowaniu należytego poziomu bezpieczeństwa. Opierając się na właściwych scenariuszach i ocenie zagrożenia można rozważyć podjęcie podobnych działać w przypadku innych obszarów stanowiących przedmiot potencjalnego zagrożenia, w tym innych rodzajów środków transportu.

9. GOTOWOść I REAGOWANIE

Na wypadek, gdyby działania zapobiegawcze i wczesne wykrywanie miały zawieść, należy opracować właściwe i skuteczne systemy reagowania. Odpowiedzialność za działania w zakresie reagowania ponosiłyby oczywiście właściwe władze w poszczególnych państwach członkowskich. Jednak zaangażowanie UE, wyrażające się zwłaszcza w wymianie informacji i najlepszych praktyk dotyczących środków w zakresie gotowości i reagowania oraz informacji koniecznych do wydania sprawców wymiarowi sprawiedliwości, byłoby w niektórych dziedzinach korzystne.

Najważniejsze działania w filarze gotowości i reagowania obejmują:

- usprawnienie wymiany informacji i najlepszych praktyk między państwami członkowskimi;

- opracowywanie ocen zagrożeń;

- opracowanie szczególnych środków w zakresie gotowości i reagowania w przypadku zagrożeń atakami terrorystycznymi z użyciem materiałów wybuchowych.

9.1. Usprawnienie wymiany informacji i najlepszych praktyk między właściwymi władzami państw członkowskich

W celu poprawienia wymiany informacji i wzajemnego zaufania powinno się stworzyć europejską sieć niszczenia amunicji wybuchowej. Przyczyniłaby się ona do rozpowszechniania najlepszych praktyk, organizacji wspólnych sesji szkoleniowych i informowania na bieżąco wszystkich zainteresowanych podmiotów o najnowszych wydarzeniach.

Dla państw członkowskich mających mniejsze doświadczenie w tej dziedzinie podjęcie odpowiednich działań w związku z dużą ilością środków chemicznych znajdujących się w miejscu prowadzenia śledztwa może być poważnym wyzwaniem. Eksperci należący do sieci niszczenia amunicji w tych państwach skorzystaliby na lepszej wymianie informacji, gdyż niektóre z tych państw nie są zbyt dobrze wyposażone na wypadek konieczności zabezpieczenia dużej ilości niewybuchów i pobrania próbek do laboratorium celem zbadania i identyfikacji.

9.2. Opracowywanie ocen zagrożeń

Państwa członkowskie powinny przykładać duże znaczenie do konieczności specjalistycznej oceny zagrożenia związanego z materiałami wybuchowymi. Regularnie przeprowadza się różne oceny związane ze szczególnymi kwestiami dotyczącymi terroryzmu. Należy ponadto sprawdzić, czy istnieje potrzeba dokonywania szczególnej oceny zagrożenia związanego z materiałami wybuchowymi.

9.3. Opracowanie szczególnych środków w zakresie gotowości i reagowania w przypadku zagrożeń ataków terrorystycznych z użyciem materiałów wybuchowych

Terroryści mogą użyć telefonu komórkowego do odpalenia urządzeń wybuchowych. Państwa członkowskie powinny w związku z tym zadbać o to, aby organy ścigania miały możliwość zażądania od operatorów zawieszenia świadczenia usług telefonii komórkowej na danych obszarach.

10. MONITOROWANIE

Monitorowanie powinno stanowić kluczową część procesu oceny przy wykonywaniu planu działań UE na rzecz poprawy bezpieczeństwa materiałów wybuchowych. Każde państwo członkowskie powinno co roku przekazywać Komisji informacje na temat wykonania niniejszego planu działań. Opierając się na sprawozdaniach państw członkowskich Komisja będzie regularnie oceniać postępy poczynione w wykonywaniu wspomnianego planu działań w celu określenia dalszych koniecznych środków i wybrania nowych priorytetów.

Powinno się organizować ćwiczenia polegające na wzajemnej weryfikacji w celu dokonania oceny wykonania planu działań i poprawy wymiany najlepszych praktyk.

11. FINANSOWANIE

Bezpieczeństwo materiałów wybuchowych jest dla Komisji priorytetem i będzie się kwalifikowało do finansowania z budżetu UE. W ramach programu zapobiegania i zwalczania przestępczości oraz siódmego ramowego programu badań zostaną stworzone szczególne możliwości finansowania działań związanych z bezpieczeństwem materiałów wybuchowych.

W ramach dziesiątego tematu powyższego programu ramowego, dotyczącego badań nad bezpieczeństwem, wspierane są projekty badawcze odnoszące się do wykrywania i identyfikacji materiałów wybuchowych. Planuje się ponadto finansowanie w ramach tego samego tematu projektu demonstracyjnego dotyczącego substancji chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych oraz materiałów wybuchowych. Równocześnie utworzono europejskie forum badań nad bezpieczeństwem i innowacjami[5], które opracuje średnio- i długoterminowy wspólny program w dziedzinie badań nad bezpieczeństwem, obejmujący wszystkie zainteresowane podmioty zarówno po stronie podaży jak i popytu. Wspomniany program powinien zawierać plan badań oparty na przyszłych potrzebach publicznych i prywatnych użytkowników końcowych oraz aktualnym stanie wiedzy w zakresie technologii w dziedzinie bezpieczeństwa. Komisja zadba o utworzenie koniecznych związków między działaniami na rzecz poprawy bezpieczeństwa materiałów wybuchowych i odpowiednimi grupami roboczymi europejskiego forum badań nad bezpieczeństwem i innowacjami.

Dnia 12 lutego 2007 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła na lata 2007-2013 szczególny program zapobiegania i zwalczania przestępczości dysponujący budżetem wynoszącym około 745 mln EUR.

W ramach tego programu udziela się wsparcia finansowego działaniom określonym w tytule VI Traktatu o Unii Europejskiej, odnoszącym się do wszystkich rodzajów przestępczości (w szczególności terroryzmu, handlu ludźmi oraz przestępstw przeciwko dzieciom, nielegalnego handlu narkotykami i bronią, korupcji i oszustw). Jedną ze szczególnych dziedzin objętych programem jest bezpieczeństwo materiałów wybuchowych.

Finansowania będzie się udzielać na szczególne priorytety określane co roku przez Komisję.

12. WNIOSEK

Zwalczanie stosowania urządzeń wybuchowych przez terrorystów pozostanie priorytetem Komisji w dziedzinie bezpieczeństwa. Plan działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa materiałów wybuchowych będzie stanowił znaczny wkład w osiągnięcie tego celu.

W nadchodzących latach prowadzone będą prace w ramach wszystkich środków określonych w planie działań. Niektóre z tych środków będą traktowane w sposób priorytetowy, w tym utworzenie:

- europejskiej sieci niszczenia amunicji wybuchowej;

- systemu wczesnego ostrzegania w odniesieniu materiałów wybuchowych;

- europejskiego systemu informacji o bombach;

- stałego komitetu ekspertów w zakresie prekursorów;

- grupy roboczej ds. wykrywania.

Utworzenie europejskiej sieci niszczenia amunicji wybuchowej, systemu wczesnego ostrzegania w odniesieniu materiałów wybuchowych i europejskiego systemu informacji o bombach zostanie przeprowadzone przy wsparciu finansowym z budżetu UE w celu możliwie najszybszej poprawy wymiany informacji między państwami członkowskimi w zakresie materiałów wybuchowych.

Powołanie stałego komitetu ekspertów w zakresie prekursorów i grupy roboczej ds. wykrywania też musi się odbyć w trybie pilnym, aby właściwi eksperci mogli zacząć prowadzić dyskusje w sprawie szczegółowych środków, jakie należy podjąć w odniesieniu do prekursorów materiałów wybuchowych i systemów wykrywania.

W miarę wykonywania planu działań Komisja będzie udostępniać środki finansowe na działania w dziedzinie materiałów wybuchowych.

ZAŁĄCZNIK 1 – Action Plan on Enhancing the Security of Explosives

Horizontal measures

No. | Measure/Action | Competent body | Deadline | Status/Observations |

Priority 1: Improve the exchange of timely information and best practices |

1.1.1 | Establish an Early Warning System concerning explosives Such a system would be used in order to exchange information concerning: Immediate threats; Theft of explosives (any kind); Theft of detonators; Theft of precursors; (to be discussed) Suspicious transactions; Discovery of new modi operandi The system should be available in particular to Member States public security authorities (national contact points), Europol and all operational EOD units. | MS/Europol/Commission | End 2008 | Task Force Recommendation No. 39 and 40 |

1.1.2 | Create a European Bomb Data System The system should provide a common EU instrument enabling authorised governmental bodies at EU and Member States level to have 24/7 access to relevant information on incidents involving explosive devices. At least all operational EOD units in the Member States should have access to the database. Other competent authorities in the Member States should also be given access in line with national law. Competent units or bodies of the Member States should be strongly obliged to provide all necessary information for inclusion in the database. | Europol/MS/Commission | End 2008 | Task Force Recommendation No. 35, 36, 37 |

1.1.3 | Regularly (every two years) organise an event on the security of explosives covering all relevant issues. Such an event/conference should involving officials from both the public and private sectors. | Commission | Ongoing every two years | Task Force Recommendation No. 50 |

1.1.4 | Engage in dialogue and exchange of best practices with external partners The raising of security standards outside of the EU, in particular in ENP countries, should be encouraged. | MS/Commission | Ongoing |

Priority 2: Step-up explosives-related research |

1.2.1 | Improve the aggregation and spread of research results both at EU level as well as at national level across the EU Member States | MS/Commission | ongoing | Task Force Recommendation No. 49 |

1.2.2 | Perform further research on improvised explosive devices and their properties | MS/Commission | ongoing | Task Force Recommendation No. 47 |

1.2.3 | Perform further research on the detection of explosives and precursors including through the use of additives. Enhancing both detectability and traceability should be considered. | MS/Commission | ongoing | Task Force Recommendation No. 47 |

1.2.4 | Perform further research on mobile explosives testing kits | MS/Commission | ongoing | Task Force Recommendation No. 47 |

1.2.5 | Perform further research to find inhibitors which could be added to precursors to explosives to prevent them being used to manufacture explosive devices | MS/Commission | ongoing | Task Force Recommendation No. 48 |

1.2.6 | Perform further research concerning the detection of Improvised Explosive Devices at airports. Special focus should be given to research on the detection of liquid explosives. | MS/Commission | Ongoing Progress to be assessed annually | Task Force Recommendation No. 31 |

1.2.7 | Support further research in order to find technical solutions for Member State authorities to jam mobile phone signals in threatened areas | MS/Commission | ongoing | Task Force Recommendation No. 45 |

Prevention measures

No. | Measure/Action | Competent body | Deadline | Status/Observations |

Priority 1: Improve staff awareness concerning precursors |

2.1.1 | Public authorities to provide security information to the entire precursor supply chain, from manufacturers to the retailers, first responders (police, fire-departments, bomb-squads) and educational establishments to focus attention on products of concern. | MS | Ongoing | Task Force Recommendation No. 1 |

2.1.2 | Campaigns should be conducted to raise staff-awareness of the threat all along the supply chain amongst manufacturers, formulators, distributors and retailers of precursors. | MS | Ongoing | Task Force Recommendation No. 3 |

Priority 2: Improve the regulation of explosives precursors available on the market |

2.2.1 | The establishment of a system to consider measures and prepare recommendations concerning the regulation of explosives precursors available on the market. Such a system should include the establishment of a Standing Committee of Experts tasked with identifying the risks associated with various precursors and recommending appropriate actions to the Commission. The Committee should consider and/or monitor the following issues: Development of suitable additives and promotion of the use of these additives to precursors in order to prevent their use in explosives, when it is technically possible. Restrictions on concentration concerning the sale of certain precursors to end-users. A complete ban on concentrated strong acids to EU consumer markets (non-professional markets) when a substitute giving an equal use is technically possible: sulphuric, hydrochloric and nitric acids in particular. Introduction of a voluntary market surveillance scheme for ammonium nitrate fertilizers and restricting the sale of high nitrogen fertilizers to the general public. Limiting the availability of pure nitromethane to the general public. It should be available to industrial customers via a suitable customer qualification scheme. Restrictions on access of the general public to unphlegmatized sodium chlorate (weed killer). The feasibility and added value of introducing a complete ban on selling certain precursors to minors. The work of the Committee should take into account the detailed measures proposed in the Explosives Security Experts Task Force report. In order to avoid duplicating existing measures or adding unnecessarily to the burden faced by legitimate business, it is important that account is also taken of existing controls on similarly sensitive items. Trading in explosive materials, such as acetone, hydrochloric and sulphuric acid is already covered by the existing Community drug precursor legislation. This legislation offers effective controls and must be taken into consideration before new mechanisms are proposed. To be effective controls will have to apply to imports, exports, transit and intra-Community movements. | Commission/MS | Start by end of 2007 Ongoing | Task Force Recommendation No. 4 |

2.2.2 | Introduce a system for the recording of the identity of the buyer of precursors above certain quantities and/or concentrations. The records should be available to the law enforcement authorities on request or provided to the national contact point in case of suspicious transactions. All relevant data protection rules should apply. The relevant quantities and/or concentrations would be set based on the work of the Standing Committee of Experts. | Commission/MS | Start in 2008 Assess the need to setup a concrete system by end 2008 | Task Force Recommendation No. 7 |

2.2.3 | A European minimum standard and industrial guidance by way of an appropriate code should be defined concerning the security of storage of explosives precursors It should not be in conflict with other Regulations. | Commission/MS | End 2008 | Task Force Recommendation No. 8 |

Priority 3: Improve the control over transactions involving precursors |

2.3.1 | Establish a system of reporting suspicious transactions Simple means should exist for anyone within the supply chain to alert the relevant national authority if they see a transaction or theft which they suspect to have been made with the intention of illegally fabricating explosives. A binding system could be considered concerning the notification to the relevant national authority of any transactions involving the products on the list which can be considered suspicious. A “code of conduct”, similar to the EC code for drug precursors, should be developed, for industry and retailers, identifying the behaviours which may give rise to suspicion. | MS/Commission | Start in 2008 Assess the need to setup a concrete system by end 2008 | Task Force Recommendation No. 2, 5, 6 |

2.3.2 | Assessing the benefits of creating a scheme for each precursor handled by the retail sector, under which all packaging would be labelled with a code specifying that the purchase of the substance may be subject to registration The possibility of designing a European symbol to indicate that the product for retail sale is subject to registration could be considered. | MS/Commission | 2008 | Task Force Recommendation No. 9 |

Priority 4: Improve the control over explosives available on the market and pyrotechnic articles |

2.4.1 | Ensure that each Member States has formal systems for authorising, regulating and licensing the manufacture, storage, sale, use and possession of explosives including by private persons. This shall apply to companies as well as to non-commercial activities. | MS | 2009 | Task Force Recommendation No. 21 |

2.4.2 | Ensure the identification and tracing of explosives based on the system proposed in the draft Commission Directive on the identification and traceability of explosives for civil use (Traceability Directive). | Commission/MS | End 2007 | Task Force Recommendation No. 22 |

2.4.3 | Harmonise EU requirements for the licensing and handling of large amounts of pyrotechnic articles The lack of any harmonised approach towards licensing schemes to handle large quantities of pyrotechnic articles means that it is possible to handle such materials without regulatory oversight as long storage and transport requirements are met. Such a security gap should be closed. | Commission/MS | End 2009 | Task Force Recommendation No. 43 |

Priority 5: Improve the security of explosives facilities |

2.5.1 | Introduce effective Security Plans/Security Management Systems at all explosives facilities (manufacturing, storing, distributing and using) Ensure that the levels of necessary access prevention and detection provisions in fixed storage facilities should be proportional to the risk and should be subject to a standard classification. | MS | Launch debate in 2008 Ongoing | Task Force Recommendation No. 12 and 14 |

2.5.2 | Introduce an obligation for the relevant national authorities to keep explosives manufacturers and distributors informed as to the regional threat at all times Response plans should be developed tuned to the level of alert present. | MS | Ongoing | Task Force Recommendation No. 13 |

2.5.3 | Raw materials used in the manufacture of bulk explosives and finished product should be periodically accounted for and reconciled as approved by the National Authorities. This applies to all factories manufacturing bulk explosives. The relevant periods should not be long so that any losses, thefts and inconsistencies are recognized as quickly as possible. | MS | 2009 | Task Force Recommendation No. 20 |

2.5.4 | Improve the security of Mobile Explosive Manufacturing Units (MEMUs). Amend the European Agreement on the International carriage of dangerous goods by road (ADR) by end of 2009. The following specific actions should be undertaken: The amount of explosives produced on MEMUs should be ascertained by two independent systems. At least one of these should be fitted on the truck. Each MEMU should be fitted with process locks to prevent unauthorised use Loaded MEMUs should be parked on a site which is guarded or monitored when they are not in use. | Commission/MS | End 2009 | Task Force Recommendation No. 15, 16, 17 |

Priority 6: Improve the security vetting of personnel |

2.6.1 | All personnel employed in the manufacturing, storage, distribution and use of explosives, and who have access to explosives, should be vetted (external checks by relevant national authorities under applicable national regulations) and hold a formal authorisation to have access to explosives. | MS | Ongoing | Task Force Recommendation No. 11 |

Priority 7: Improve the security of the transport of explosives |

2.7.1 | All EX/II and EX/III vehicles carrying explosives should be equipped with certain security enhancement solutions. Amend the European Agreement on the International carriage of dangerous goods by road (ADR) by end of 2009. These security solutions include: be fitted with 24 hour, remote monitoring systems (e.g. GPS based systems), that are monitored by an appropriately resourced monitoring station. The Monitoring systems (including the Monitoring Station) must reliably enable where technically possible: Vehicle location to be identified Alarm activation if vehicle is moved from specified location at certain times Alarm activation if specified compartments are opened at certain times and/or at unauthorised locations. A duress and/or a panic alarm facility. be capable of immobilising the engine remotely if safe and applicable subject to the Vienna Convention be fitted with an anti theft system. have sufficiently secure compartments for explosives be fitted with a means of communication have a recognised marking affixed to the roof of the vehicle, to a specified size and description. | Commission/MS | 2009 | Task Force Recommendation No. 18 |

2.7.2 | Launch a debate on the need to review the classification of “desensitized explosives” This should be done with a view to making sure that future transport regulations (GHS-system) continue to cover such substances. | Commission/MS | Immediately End 2007 | Task Force Recommendation No. 19 |

Priority 8: Reduce the supply and quality of information on how to illicitly manufacture explosives |

2.8.1 | Limit the illicit spread of bomb-making information over the Internet | MS/Commission | ongoing | Task Force Recommendation No. 41 |

2.8.2 | Harmonize criminal sanctions for distributing bomb-making experience over the Internet | MS/Commission | End 2008 | Task Force Recommendation No. 41 |

Detection measures

No. | Measure/Action | Competent body | Deadline | Status/Observations |

Priority 1: Establish a scenario-based approach to identifying work priorities in the detection field |

3.1.1 | Setup a working group tasked with developing and discussing detection related scenarios, and then identifying detection technology requirements for the scenarios. The working group would be composed of Member State and Commission representatives. | Commission/MS | As soon as possible | Task Force Recommendation No. 23 |

3.1.2 | Create a matrix of what is desired and of what is currently possible in terms of the detection of explosives for each of the scenarios created by the working group. | Commission/MS | Ongoing | Task Force Recommendation No. 24 |

Priority 2: Developing minimum detection standards |

3.2.1 | Develop minimum detection standards based on relevant scenarios and threat assessment These standards should be updated as technology evolves | MS/Commission | Ongoing | Task Force Recommendation No. 25 |

Priority 3: Improving the exchange of information |

3.3.1 | Ensure that the security staff (in particular at airports) are provided on a continuous basis with up-to-date information on relevant parts of new terrorist modi operandi or other appropriate threat information. For airport security, this should complement the obligations for training security staff set out in §12.2 of the Annex to the EU Regulation 2320/2002 establishing common rules in the field of civil aviation security. | MS | Ongoing | Task Force Recommendation No. 42 |

3.3.2 | Assess and improve where necessary the situation as regards the availability of training data and other information/feedback for manufacturers of detection solutions | Commission/MS | End 2009 | Task Force Recommendation No. 30 |

3.3.3 | Create a database containing the specifications of explosives produced within the EU The database(s) would target specifications of explosives needed by the forensic community and by the experts on detection. | Commission/MS | End 2010 | Task Force Recommendation No. 32 |

3.3.4 | Create a practitioner (end-user) focused handbook concerning detection The handbook would be classified at an appropriate level. | Commission/MS | End 2008 | Task Force Recommendation No. 33 |

3.3.5 | Create a network of experts on the detection of explosives | Commission/MS | End 2008 | Task Force Recommendation No. 34 |

Priority 4: Establish EU-wide certification, testing and trialling schemes for the detection of explosives |

3.4.1 | Create a European wide certification scheme for explosives detection solutions | Commission/MS | End 2009 | Task Force Recommendation No. 26 |

3.4.2 | Create a European wide testing scheme for explosives detection solutions Under the scheme relevant authorities and institutes would be able to exchange test results. | Commission/MS | End 2009 | Task Force Recommendation No. 27 |

3.4.3 | Create a European wide trialling scheme for explosives detection solutions Such a system should be supported by an EU programme and should allow for conducting performance trials under realistic conditions in same or similar scenarios. | Commission/MS | End 2009 | Task Force Recommendation No. 28 |

3.4.4 | Assess the need for the development of standardized procedures and processes concerning certification, testing and trialling processes | Commission/MS | End 2008 | Task Force Recommendation No. 29 |

Priority 5: Make better use of detection technologies in specific locations |

3.5.1 | Improve the use of detection technologies at airports, other modes of transportation and other public facilities. Further developments in this field should be supported. The situation should be evaluated and assessed on a continuous basis, and updated as the need arises. | Commission/MS | Ongoing | Task Force Recommendation No. 31 |

Preparedness and response measures

No. | Measure/Action | Competent body | Deadline | Status/Observations |

Priority 1: Improve the exchange of information and best-practices among the relevant Member State authorities |

4.1.1 | Establish a European Explosive Ordnance Disposal Network (EOD Network) The system should facilitate information sharing and trust building. It should contribute to the identification of best practice, the organisation of joint training exercises, and keeping EOD units up to date concerning the latest developments of relevance to the sector. The network should be made available to all EOD-Units (police, governmental and military) dealing with explosives with the MS. The use of EU funding to establish the network should be assessed. | MS/Europol/Commission | End 2008 | Task Force Recommendation No. 38 |

4.1.2 | Exchange information and assistance on dealing with big amounts of chemicals found at a scene under investigation Such exchange would assist EOD experts and could take place through the EOD network. | MS | ongoing | Task Force Recommendation No. 47 |

Priority 2: Develop threat assessments |

4.2.1 | Consider developing specialised threat assessments on explosives | MS/Europol/Council | ongoing | Task Force Report section 4.10 |

Priority 3: Develop specific preparedness and response measures for terrorist threats using explosives |

4.3.1 | Create the possibility for relevant law enforcement authorities to request providers to shut down mobile phone antennas in the case of a threat of a terrorist attack In a situation where there are reasons to believe that mobile phones will be used as firing switches, the responsible law enforcement authorities should be able to request providers to shut down relevant antennas. Relevant experiences, skills and best practices should be exchanged among the Member States via the EOD-Units network in this area. | MS/(Commission) | Ongoing | Task Force Recommendation No. 44 and 46 |

[1] COM(2005) 329 wersja ostateczna.

[2] Dyrektywa 2007/23/WE (Dz.U. L 154 z 14.6.2007, str. 1).

[3] Oznaczenia EX/II i EX/III odnoszą się do pojazdów wykorzystywanych szczególnie do transportu towarów niebezpiecznych.

[4] Decyzja ramowa Rady z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie zwalczania terroryzmu (Dz.U. L 164 z 22.6.2002, str. 3).

[5] Utworzenie europejskiego forum badań nad bezpieczeństwem i innowacjami zostało ogłoszone w komunikacie Komisji w sprawie publiczno-prywatnego dialogu w zakresie badań i innowacji w dziedzinie bezpieczeństwa (COM(2007) 511 wersja ostateczna) z 11.9.2007.