Kultura

W art. 167 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) zdefiniowano rolę, którą Unia Europejska (UE) pełni w dziedzinie kultury. Celem UE w tym sektorze jest „wspieranie, koordynowanie lub uzupełnianie działań państw członkowskich”, jak wskazano w art. 6 TFUE.

Ponieważ podstawą polityki kulturalnej UE jest inspiracja „kulturowym, religijnym i humanistycznym dziedzictwem Europy”, ma ona „szanować […] bogatą różnorodność kulturową i językową oraz czuwać nad ochroną i rozwojem dziedzictwa kulturowego Europy” (art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej). W przypadku kryzysu UE może również pomóc w odbudowie sektora kultury i sektora kreatywnego, a także w zwiększaniu ich odporności, aby w przyszłości były bardziej zrównoważone.

Każde państwo członkowskie UE jest odpowiedzialne za swoją politykę kulturalną, natomiast rolą UE jest pomoc w rozwiązywaniu wspólnych problemów, od wpływu technologii cyfrowych po wspieranie innowacji w sektorze kultury i sektorze kreatywnym. 

Ponadto UE wspiera działania mające na celu zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz promowanie współpracy i międzynarodowej wymiany między instytucjami kultury w państwach członkowskich. Sektory kultury mogą też korzystać ze specjalnych możliwości finansowania dostępnych w ramach programu Horyzont Europa, Programu na rzecz jednolitego rynku, Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz funduszy polityki spójności.

Nowy program finansowania, Kreatywna Europa (2021–2027), wspiera sektor kultury i sektor kreatywny oraz współpracę transgraniczną i działania w ramach sieci kontaktów we wszystkich powiązanych sektorach. Do innych inicjatyw należą Europejskie Dni Dziedzictwa oraz Europejska Stolica Kultury. Obie inicjatywy realizowane są od 1985 r.

Ponadto UE współpracuje z organizacjami międzynarodowymi, takimi jak UNESCO, Rada Europy czy Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, aby walczyć z nielegalnym obrotem dobrami kultury oraz wspierać rozwój lokalny poprzez kulturę.