Herziene voorschriften voor betalingsdiensten in de EU

KERNPUNTEN

In deze richtlijn worden regels vastgelegd met betrekking tot:

• een vergunningenstelsel voor betalingsinstellingen, inclusief instellingen die rekeninginformatie en betalingsinitiatiediensten bieden (open bankieren);
• de transparantie van voorwaarden en informatievereisten voor betalingsdiensten, met inbegrip van kosten;
• de rechten en plichten van gebruikers en aanbieders van betalingsdiensten;
• strenge beveiligingseisen voor elektronische betalingen en de bescherming van de financiële gegevens van consumenten als waarborg voor veilige authenticatie en voor een lager risico op fraude.

De richtlijn wordt aangevuld door Verordening (EU) 2015/751, waarmee afwikkelingsvergoedingen tussen banken voor op kaarten gebaseerde betalingstransacties worden beperkt. Dit zou er naar verwachting voor moeten zorgen dat de kosten voor bedrijven dalen wanneer ze debetkaarten en kredietkaarten van consumenten accepteren.

Naar een betere integratie van de betaalmarkt in de EU

In deze richtlijn wordt een duidelijke en uitgebreide set regels vastgelegd die van toepassing is op bestaande en nieuwe aanbieders van innovatieve betalingsdiensten. Deze regels zijn bedoeld om te zorgen dat deze aanbieders onder gelijke voorwaarden kunnen concurreren, wat moet leiden tot een grotere efficiëntie, keuze en transparantie van betalingsdiensten, en waardoor consumenten tegelijkertijd meer vertrouwen krijgen in een geharmoniseerde betaalmarkt.

De EU-markt openen voor nieuwe diensten en aanbieders

Deze richtlijn is ook bedoeld om de betaalmarkt van de EU te openen voor bedrijven die betalingsdiensten aanbieden die gericht zijn op consumenten of bedrijven op basis van toegang tot de betaalrekening, en met name voor:

• rekeninginformatiediensten, waarmee betalingsdienstgebruikers bijvoorbeeld op elk willekeurig moment een overzicht kunnen krijgen van hun financiële situatie, zodat zij hun persoonlijke financiën beter kunnen beheren;
• betalingsinitiatiediensten, waarmee op verzoek van de betalingsdienstgebruiker een opdracht wordt geïnitieerd met betrekking tot een betaalrekening bij een andere betalingsdienstaanbieder.

Consumentenrechten

• De consumentenrechten zijn uitgebreid met onder andere:
  • minder aansprakelijkheid voor niet-toegestane betalingen van 150 tot 50 euro;
  • een onvoorwaardelijk recht op terugbetaling van automatische afschrijvingen in euro voor een periode van acht weken;
  • een verbod op toeslagen voor het gebruik van kredietkaarten en debetkaarten voor consumenten.
• Door de Europese Commissie werd een gebruikersvriendelijke elektronische folder uitgebracht met een lijst van de rechten van de consument volgens de richtlijn en aanverwante EU-wetgeving.

Vergunning van betalingsinstellingen

De richtlijn bevat in vergelijking met Richtlijn 2007/64/EG geen wezenlijke wijziging van de voorwaarden voor de verlening van vergunningen aan betalingsinstellingen. Betalingsinstellingen die betalingsinitiatiediensten of rekeninginformatiediensten aanbieden, dienen echter wel over een beroepsaansprakelijkheidsverzekering of vergelijkbare waarborg te beschikken om respectievelijk voor een vergunning of een registratie in aanmerking te komen.

De richtlijn bevat ook regels betreffende het toezicht op vergunninghoudende betalingsinstellingen, en maatregelen voor het geval zij de regels niet naleven.

Rol van de Europese Bankautoriteit

De rol van de Europese Bankautoriteit is uitgebreid, met als doel:

• het ontwikkelen van een publiek toegankelijk centraal register van vergunninghoudende betalingsinstellingen, dat actueel moet worden gehouden door de nationale overheden;
• het helpen bij het beslechten van geschillen tussen nationale overheden;
• het ontwikkelen van technische reguleringsnormen voor zaken als:
  • robuuste cliëntauthenticatie en veilige communicatiekanalen, die door alle aanbieders van betalingsdiensten moeten worden nageleefd,
  • technische reguleringsnormen voor samenwerking en informatie-uitwisseling tussen toezichthoudende autoriteiten.

Instantovermakingen

Verordening (EU) 2024/886 betreffende instantovermakingen in euro’s strekt tot wijziging van Richtlijn (EU) 2015/2366 met betrekking tot bepaalde regelingen die betalingsinstellingen en instellingen voor elektronisch geld moeten uitvoeren voordat zij verzoeken om deelname aan een betalingssysteem en, indien deze toegang wordt verleend, tijdens de deelname aan betalingssystemen die zijn aangewezen krachtens Richtlijn 98/26/EG. Dergelijke betalingsinstellingen en instellingen voor elektronisch geld moeten beschikken over:

• een beschrijving van de maatregelen die zijn genomen om de tegoeden van betalingsdienstgebruikers te beschermen, bijvoorbeeld door tegoeden op een afzonderlijke rekening bij een kredietinstelling of een centrale bank te storten of te beleggen in veilige, liquide beleggingen met een laag risico, zoals gedefinieerd door de bevoegde autoriteiten van de lidstaat van herkomst;
• een beschrijving van hun governanceregelingen en interne controlemechanismen voor de betalingsdiensten of elektronischgelddiensten die zij willen aanbieden, met inbegrip van administratieve, risicobeheer- en boekhoudkundige procedures;
• een liquidatieplan voor het geval van een faillissement.

Uitvoeringshandelingen en gedelegeerde handelingen

De Commissie heeft de volgende uitvoeringshandelingen en gedelegeerde handelingen aangenomen met betrekking tot technische uitvoeringsnormen respectievelijk reguleringsnormen.

• Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/2055 betreffende de samenwerking en uitwisseling van gegevens tussen bevoegde autoriteiten met betrekking tot de uitoefening van het recht van vestiging en de vrijheid van dienstverrichting.
• Gedelegeerde Verordening (EU) 2018/389 (zoals gewijzigd bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2022/2360) inzake cliëntauthenticatie en gemeenschappelijke en veilige open communicatiestandaarden.
• Uitvoeringsverordening (EU) 2019/410 betreffende de bijzonderheden en de structuur van de gegevens die door de bevoegde autoriteiten aan de Europese Bankautoriteit moeten worden gemeld op het gebied van betalingsdiensten.
• Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/411 inzake de ontwikkeling, de werking en het onderhoud van het elektronisch centraal register op het gebied van betalingsdiensten en inzake de toegang tot de daarin opgenomen informatie.
• Gedelegeerde Verordening (EU) 2020/1423 betreffende de criteria voor de aanwijzing van centrale contactpunten op het gebied van betalingsdiensten en betreffende de taken van deze centrale contactpunten.
• Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/1722 betreffende het kader voor de samenwerking en de uitwisseling van informatie tussen de bevoegde autoriteiten van de lidstaten in de context van grensoverschrijdende verlening van betalingsdiensten.