Sprawa C-23/05
Komisja Wspólnot Europejskich
przeciwko
Wielkiemu Księstwu Luksemburga
Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego – Dyrektywa 2000/34/WE – Warunki pracy – Organizacja czasu pracy – Brak transpozycji w wyznaczonym terminie
Wyrok Trybunału (szósta izba) z dnia 27 października 2005 r. I‑0000
Streszczenie wyroku
Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego – Postępowanie poprzedzające wniesienie skargi – Wezwanie do usunięcia uchybienia – Przesłanka – Wcześniejsze uchybienie zobowiązaniu ciążącemu na państwie członkowskim – Uwagi tego państwa – Istotny wymóg formalny – Wezwanie do usunięcia uchybienia mające za przedmiot brak transpozycji dyrektywy zanim upłynął termin jej wdrożenia – Niedopuszczalność
(art. 226 WE)
Sformułowanie wezwania do usunięcia uchybienia wymaga, by zarzucono dokonanie wcześniejszego uchybienia zobowiązaniu ciążącemu na danym państwie członkowskim. Dla takiego państwa członkowskiego możliwość przedstawienia swych uwag – nawet jeżeli ocenia ono, że nie ma obowiązku skorzystania z tej możliwości – stanowi podstawową gwarancję, zapisaną w traktacie, której przestrzeganie stanowi istotny wymóg proceduralny prawidłowości procedury stwierdzenia uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Przedmiotem wezwania nie może w konsekwencji być brak transpozycji dyrektywy, do wdrożenia której termin jeszcze nie upłynął.
(por. pkt 7)
WYROK TRYBUNAŁU (szósta izba)
z dnia 27 października 2005 r. (*)
Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego – Dyrektywa 2000/34/WE – Warunki pracy – Organizacja czasu pracy – Brak transpozycji w wyznaczonym terminie
W sprawie C‑23/05
mającej za przedmiot skargę o stwierdzenie, na podstawie art. 226 WE, uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, wniesioną w dniu 25 stycznia 2005 r.,
Komisja Wspólnot Europejskich, reprezentowana przez G. Rozeta oraz N. Yerrell, działających w charakterze pełnomocników, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,
strona skarżąca,
przeciwko
Wielkiemu Księstwu Luksemburga, reprezentowanemu przez S. Schreinera, działającego w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana,
TRYBUNAŁ (szósta izba),
w składzie, J.‑P. Puissochet, pełniący funkcję prezesa szóstej izby, S. von Bahr i A. Borg Barthet (sprawozdawca), sędziowie,
rzecznik generalny: J. Kokott,
sekretarz: R. Grass,
uwzględniając procedurę pisemną,
podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,
wydaje następujący
Wyrok
1 W swojej skardze Komisja Wspólnot Europejskich wnosi do Trybunału o stwierdzenie, że nie ustanawiając przepisów ustawodawczych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych w celu zastosowania się do dyrektywy 2000/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 2000 r. zmieniającej dyrektywę Rady 93/104/WE dotyczącą niektórych aspektów organizacji czasu pracy, w celu objęcia sektorów i działalności wyłącz[onych] z tej dyrektywy (Dz.U. L 195, str. 41, zwanej dalej „dyrektywą”), a w każdym razie nie zawiadamiając Komisji o takich przepisach, Wielkie Księstwo Luksemburga uchybiło zobowiązaniom, które ciążą na nim na mocy art. 2 ust. 1 dyrektywy.
2 Artykuł 2 ust. 1 dyrektywy uściśla, że „Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne konieczne do uzyskania zgodności z niniejszą dyrektywą nie później niż dnia 1 sierpnia 2003 r., lub zapewnią, że najpóźniej do tego dnia partnerzy społeczni w danym sektorze wprowadzą odpowiednie środki na mocy umowy, a państwa członkowskie są zobowiązane do podjęcia wszelkich możliwych kroków, aby umożliwić im w jakimkolwiek czasie możliwość osiągnięcia efektów, wynikających z niniejszej dyrektywy. W odniesieniu do lekarzy odbywających praktykę datą tą będzie dzień 1 sierpnia 2004 r. Bezzwłocznie informują one Komisję o powyższym”.
3 Oceniając, że nie dokonano transpozycji dyrektywy do prawa luksemburskiego w wyznaczonym terminie, Komisja wszczęła postępowanie w przedmiocie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przewidziane w art. 226 akapit pierwszy WE. Po wezwaniu w dniu 6 października 2003 r. Wielkiego Księstwa Luksemburga do przedstawienia swoich uwag Komisja, w dniu 9 lipca 2004 r., wydała uzasadnioną opinię, wzywając to państwo członkowskie do podjęcia środków w celu dostosowania się do niej w terminie dwóch miesięcy od chwili jej doręczenia. Ponieważ z informacji przedłożonych przez władze luksemburskie w następstwie wydania uzasadnionej opinii wynikało, że nie dokonano jeszcze transpozycji dyrektywy, Komisja podjęła decyzję o wniesieniu niniejszej skargi.
4 Rząd luksemburski nie kwestionuje, że nie dokonano transpozycji wyżej wskazanej dyrektywy w wyznaczonym terminie. Podnosi jednakże, że środki do tego niezbędne są w trakcie opracowywania. Ponadto projekt ustawy dokonującej transpozycji dyrektywy jest już gotowy.
5 Stosownie do postanowień art. 92 ust. 2 regulaminu Trybunał może w każdym czasie z urzędu badać niedopuszczalność skargi ze względu na bezwzględne przeszkody procesowe.
6 W tej kwestii należy stwierdzić, że dyrektywa przewiduje w swym art. 2 ust. 1, że państwa członkowskie dokonują jej transpozycji najpóźniej do dnia 1 sierpnia 2003 r. W odniesieniu jednakże do lekarzy odbywających praktykę termin ten wyznaczony jest na dzień 1 sierpnia 2004 r. Tymczasem wezwanie, jakie Komisja wystosowała do Wielkiego Księstwa Luksemburga datowane jest na dzień 6 października 2003 r. W tym dniu termin do dokonania transpozycji dyrektywy w odniesieniu do lekarzy odbywających praktykę jeszcze nie upłynął.
7 Jak to już stwierdził Trybunał, sformułowanie wezwania do usunięcia uchybienia wymaga, by zarzucono dokonanie wcześniejszego uchybienia zobowiązaniu ciążącemu na danym państwie członkowskim (zob. postanowienie z dnia 13 września 2000 r. w sprawie C‑341/97 Komisja przeciwko Niderlandom, Rec. str. I‑6611, pkt 18 oraz wyrok z dnia 15 lutego 2001 r. w sprawie C‑230/99 Komisja przeciwko Francji, Rec. str. I‑1169, pkt 32). Dla takiego państwa członkowskiego możliwość przedstawienia swych uwag – nawet jeżeli ocenia ono, że nie ma obowiązku skorzystania z tej możliwości – stanowi podstawową gwarancję, zapisaną w Traktacie WE, której przestrzeganie stanowi istotny wymóg proceduralny prawidłowości procedury stwierdzenia uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Przedmiotem wezwania nie może w konsekwencji być brak transpozycji dyrektywy, do wdrożenia której termin jeszcze nie upłynął (zob. wyrok z dnia 17 lutego 1970 r. w sprawie 31/69 Komisja przeciwko Włochom, Rec. str. 25, pkt 12–14).
8 Wynika stąd, że w tym konkretnym przypadku zarzucane uchybienia dotyczące wykonania dyrektywy w zakresie, w jakim dotyczy ona lekarzy odbywających praktykę, nie zostały wykazane i że skargę należy uznać za częściowo niedopuszczalną w zakresie, w jakim jej przedmiotem jest wdrożenie dyrektywy w odniesieniu do lekarzy odbywających praktykę.
9 Za to jeżeli chodzi o dziedziny, do których z wyjątkiem lekarzy odbywających praktykę dyrektywa ma zastosowanie, należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem istnienie uchybienia winno być oceniane w zależności od takiej sytuacji państwa członkowskiego, jaka istniała z upływem terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii, oraz że zmiany, które nastąpiły później, nie mogą być przez Trybunał uwzględnione (zob. w szczególności wyroki z dnia 30 maja 2002 r. w sprawie C‑323/01 Komisja przeciwko Włochom, Rec. str. I‑4711, pkt 8 oraz z dnia 2 października 2003 r. w sprawie C‑322/00 Komisja przeciwko Niderlandom, Rec. str. I‑11267, pkt 50).
10 W tym konkretnym przypadku bezsporne jest, że z upływem terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii wymagane dla zapewnienia transpozycji dyrektywy do krajowego porządku prawnego środki nie zostały przyjęte.
11 W tych okolicznościach należy skargę wniesioną przez Komisję uznać za częściowo uzasadnioną.
12 W związku z powyższym należy stwierdzić, że nie ustanawiając przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych, niezbędnych w celu zastosowania się do dyrektywy, z wyjątkiem przepisów dotyczących lekarzy odbywających praktykę, Wielkie Księstwo Luksemburga uchybiło zobowiązaniom, które na nim ciążą na mocy art. 2 ust. 1 dyrektywy.
W przedmiocie kosztów
13 Zgodnie z art. 69 § 2 regulaminu kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Komisja wniosła o obciążenie Wielkiego Księstwa Luksemburga kosztami postępowania, a to ostatnie sprawę przegrało, należy obciążyć je kosztami postępowania.
Z powyższych względów Trybunał (szósta izba) orzeka, co następuje:
1) Nie ustanawiając przepisów ustawodawczych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych w celu zastosowania się do dyrektywy 2000/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 2000 r. zmieniającej dyrektywę Rady 93/104/WE dotyczącą niektórych aspektów organizacji czasu pracy, w celu objęcia sektorów i działalności wyłącz[onych] z tej dyrektywy - z wyjątkiem przepisów dotyczących lekarzy odbywających praktykę - Wielkie Księstwo Luksemburga uchybiło zobowiązaniom, które na nim ciążą na mocy art. 2 ust. 1 dyrektywy.
2) Skarga zostaje odrzucona w pozostałym zakresie.
3) Wielkie Księstwo Luksemburga zostaje obciążone kosztami postępowania.
Podpisy
* Język postępowania: francuski.