EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 61992CJ0066

Απόφαση του Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα) της 2ας Αυγούστου 1993.
Genaro Acciardi κατά Commissie beroepszaken administratieve geschillen in de provincie Noord-Holland.
Αίτηση για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως: Raad van State - Κάτω Χώρες.
Κοινωνική ασφάλιση - Πεδίο εφαρμογής του κανονισμού 1408/71 - Κοινωνικό πλεονέκτημα.
Υπόθεση C-66/92.

European Court Reports 1993 I-04567

ECLI identifier: ECLI:EU:C:1993:341

61992J0066

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΠΕΜΠΤΟ ΤΜΗΜΑ) ΤΗΣ 2ΑΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1993. - GENARO ACCIARDI ΚΑΤΑ COMMISSIE BEROEPSZAKEN ADMINISTRATIEVE GESCHILLEN IN DE PROVINCIE NOORD-HOLLAND. - ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΣ: RAAD VAN STATE - ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ. - ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ - ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ 1408/71 - ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ. - ΥΠΟΘΕΣΗ C-66/92.

Συλλογή της Νομολογίας του Δικαστηρίου 1993 σελίδα I-04567


Περίληψη
Διάδικοι
Σκεπτικό της απόφασης
Απόφαση για τα δικαστικά έξοδα
Διατακτικό

Λέξεις κλειδιά


++++

1. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων * Κοινοτική ρύθμιση * Ουσιαστικό πεδίο εφαρμογής * Παροχές που εμπίπτουν και παροχές που αποκλείονται * Κριτήρια διακρίσεως * Παροχή χορηγουμένη, βάσει αντικειμενικών και εκ του νόμου καθοριζομένων κριτηρίων, στους ηλικιωμένους ή μερικώς ανίκανους προς εργασία ανέργους * Περιλαμβάνεται * Μη ανταποδοτική παροχή * Δεν ασκεί επιρροή

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 4 PAR 2)

2. Κοινωνική ασφάλιση των διακινουμένων εργαζομένων * Ανεργία * Υπολογισμός των παροχών * Εθνική νομοθεσία βάσει της οποίας το ύψος των παροχών κυμαίνεται σε συνάρτηση με την οικογενειακή κατάσταση * Λήψη υπόψη των μελών της οικογενείας που κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος

(Κανονισμός 1408/71 του Συμβουλίου, άρθρο 68 PAR 2)

Περίληψη


1. Η διάκριση μεταξύ παροχών που αποκλείονται από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού 1408/71 και παροχών που εμπίπτουν στο πεδίο αυτό έγκειται κατ' ουσίαν στα συστατικά κάθε παροχής στοιχεία, ιδίως στον σκοπό και στις προϋποθέσεις χορηγήσεώς της, και όχι στο εάν μια παροχή χαρακτηρίζεται ή όχι από την εθνική νομοθεσία ως παροχή κοινωνικής ασφαλίσεως.

Πρέπει να θεωρείται ως παροχή ανεργίας κατά την έννοια του κανονισμού 1408/71 μια παροχή χορηγουμένη άνευ οιασδήποτε διακριτικής κατά περίπτωση εκτιμήσεως των προσωπικών αναγκών, βάσει εκ του νόμου καθοριζομένης καταστάσεως, προοριζομένη μόνο για τους ηλικιωμένους ή μερικώς ανικάνους προς εργασία ανέργους, και ενδεχομένως για τον σύζυγό τους, η οποία διαδέχεται το δημόσιο επίδομα ανεργίας, καταβάλλεται μόνο μέχρι συμπληρώσεως της νομίμου ηλικίας συνταξιοδοτήσεως και προϋποθέτει ότι ο δικαιούχος είναι διαθέσιμος προς απασχόληση.

Το γεγονός ότι η χρηματοδότηση ενός τέτοιου συστήματος εξασφαλίζεται από τις δημόσιες αρχές δεν ασκεί καμία επιρροή, δεδομένου ότι η εφαρμογή του κανονισμού στα μη ανταποδοτικά συστήματα προβλέπεται από το άρθρο του 4, παράγραφος 2.

2. Δυνάμει του άρθρου 68, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, του κανονισμού 1408/71, ο αρμόδιος φορέας κράτους μέλους, η νομοθεσία του οποίου προβλέπει ότι το ποσό των παροχών ποικίλλει ανάλογα με τον αριθμό των μελών της οικογένειας, λαμβάνει υπόψη και τα μέλη της οικογένειας του ενδιαφερομένου που κατοικούν στο έδαφος άλλου κράτους μέλους, σαν να κατοικούσαν στο έδαφος του αρμοδίου κράτους. Επομένως, μια εθνική νομοθεσία, εφόσον το ύψος της παροχής ανεργίας την οποία θεσπίζει μπορεί πράγματι να ποικίλλει ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του ενδιαφερομένου, εμπίπτει, ανεξαρτήτως των χρησιμοποιουμένων μηχανισμών υπολογισμού, στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως αυτής προς την οποία αντιβαίνει, υπό την επιφύλαξη της διαλαμβανομένης στη δεύτερη περίοδο της ίδιας παραγράφου περιπτώσεως, ο υπολογισμός των χορηγουμένων σε υπήκοο άλλου κράτους μέλους παροχών χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο σύζυγός του ο οποίος κατοικεί σε άλλο κράτος μέλος.

Διάδικοι


Στην υπόθεση C-66/92,

που έχει ως αντικείμενο αίτηση του Raad van State (Κάτω Χώρες) προς το Δικαστήριο, κατ' εφαρμογήν του άρθρου 177 της Συνθήκης ΕΟΚ, με την οποία ζητείται, στο πλαίσιο της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου μεταξύ

Genaro Acciardi

και

Commissie beroepszaken administratieve geschillen in de provincie Noord-Holland,

η έκδοση προδικαστικής αποφάσεως ως προς την ερμηνεία των άρθρων 4 και 68 του κανονισμού (ΕΟΚ) 1408/71 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 1971, περί εφαρμογής των συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στους μισθωτούς, στους μη μισθωτούς και στα μέλη των οικογενειών τους που διακινούνται εντός της Κοινότητας, όπως τροποποιήθηκε και ενημερώθηκε με τον κανονισμό (ΕΟΚ) 2001/83 του Συμβουλίου, της 2ας Ιουνίου 1983 (ΕΕ L 230, σ. 6), και ως προς τη γενική αρχή του κοινοτικού δικαίου της απαγορεύσεως των διακρίσεων λόγω ιθαγενείας,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (πέμπτο τμήμα),

συγκείμενο από τους G. C. Rodriguez Iglesias, πρόεδρο τμήματος, R. Joliet, J. C. Moitinho de Almeida, F. Grevisse και D. A. O. Edward, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: C. O. Lenz

γραμματέας: H. A. Ruehl, κύριος υπάλληλος διοικήσεως,

λαμβάνοντας υπόψη τις γραπτές παρατηρήσεις που κατέθεσαν:

* o G. Acciardi, εκπροσωπούμενος από τον C. A. J. de Roy van Zuydewijn, δικηγόρο Άμστερνταμ,

* η Ολλανδική Κυβέρνηση εκπροσωπούμενη από τον Τ. Ρ. Hofstee, αναπληρωτή γενικό γραμματέα στο Υπουργείο Εξωτερικών,

* η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενη από το Δ. Γκουλούση, νομικό σύμβουλο, και τον Β. Smulders, μέλος της Νομικής Υπηρεσίας,

έχοντας υπόψη την έκθεση ακροατηρίου,

αφού άκουσε τις προφορικές παρατηρήσεις του G. Acciardi, της Ολλανδικής Κυβερνήσεως, εκπροσωπουμένης από τον Τ. Heukels, βοηθό νομικό σύμβουλο στο Υπουργείο Εξωτερικών, και της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, κατά τη συνεδρίαση της 1ης Απριλίου 1993,

αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα που ανέπτυξε τις προτάσεις του κατά τη συνεδρίαση της 6ης Μαΐου 1993,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

Σκεπτικό της απόφασης


1 Με απόφαση της 28ης Φεβρουαρίου 1992, που περιήλθε στο Δικαστήριο στις 4 Μαρτίου 1992, το Raad van State (Κάτω Χώρες) υπέβαλε, κατ' εφαρμογήν του άρθρου 177 της Συνθήκης ΕΟΚ, προδικαστικά ερωτήματα ως προς την ερμηνεία των άρθρων 4 και 68 του κανονισμού (ΕΟΚ) 1408/71 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 1971, περί εφαρμογής των συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στους μισθωτούς, στους μη μισθωτούς και στα μέλη των οικογενειών τους που διακινούνται εντός της Κοινότητας, όπως τροποποιήθηκε και ενημερώθηκε με τον κανονισμό (ΕΟΚ) 2001/83 του Συμβουλίου, της 2ας Ιουνίου 1983 (ΕΕ L 230, σ. 6), και ως προς τη γενική αρχή του κοινοτικού δικαίου της απαγορεύσεως των διακρίσεων λόγω ιθαγενείας.

2 Τα ερωτήματα αυτά ανέκυψαν στο πλαίσιο διαφοράς μεταξύ του G. Acciardi και του Commissie beroepszaken administratieve geschillen in de provincie Noord-Holland (στο εξής: καθού) σχετικά με τον υπολογισμό παροχής προβλεπομένης από τον Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (ολλανδικό νόμο περί εισοδηματικής ενισχύσεως ηλικιωμένων και μερικώς ανικάνων προς εργασία ανέργων, στο εξής: IOAW).

3 Από τη δικογραφία προκύπτει ότι ο G. Acciardi είναι Ιταλός υπήκοος ο οποίος, κατά το χρόνο των πραγματικών περιστατικών, κατοικούσε στις Κάτω Χώρες. Αφού εργάστηκε εκεί ως μισθωτός, ενώ η σύζυγος και ο γιος του κατοικούσαν στην Ιταλία, ο G. Acciardi κατέστη τον Ιούλιο 1985 άνεργος στη χώρα αυτή. Επί δύο έτη, από τον Ιούλιο 1985 μέχρι τον τον Ιούλιο 1987, του κατεβλήθησαν παροχές βάσει του Wet werkloosheidsvoorziening (ολλανδικού νόμου περί των δημοσίων επιδομάτων ανεργίας, στο εξής: WW).

4 Με απόφαση της 5ης Φεβρουαρίου 1988, κατεβλήθη στο G. Acciardi, από της ημερομηνίας διακοπής των βάσει του WW παροχών και εφεξής, μια παροχή βάσει του IOAW.

5 Το άρθρο 9 του ΙΟΑW ορίζει ότι το βάσει αυτού οφειλόμενο επίδομα είναι ίσο προς τη διαφορά μεταξύ του ισχύοντος ποσού βάσεως και του εισοδήματος που διαθέτει ο ενδιαφερόμενος και, ενδεχομένως, ο σύζυγός του. Το άρθρο 4, παράγραφος 2, του νόμου αυτού προβλέπει ότι ο άνεργος μισθωτός και ο σύζυγός του έχουν εξίσου δικαίωμα επί του επιδόματος το οποίο καταβάλλεται στον καθένα εξ ημισείας. Βάσει της παραγράφου 3 του ίδιου άρθρου, το ήμισυ του ισχύοντος ποσού βάσεως ισούται προς το ήμισυ του καθαρού ελαχίστου μισθού για έναν άνεργο μισθωτό και τον σύζυγό του, ενώ για έναν άγαμο άνεργο μισθωτό, αυτό το ποσό βάσεως ισούται προς το 90 % ή το 70 % του καθαρού ελαχίστου μισθού, ανάλογα με το αν έχει ή όχι τέκνα. Βάσει του άρθρου 5 του IOAW, εάν ο σύζυγος ανέργου μισθωτού κατοικεί εκτός Κάτω Χωρών, ο μισθωτός αυτός θεωρείται άγαμος.

6 Βάσει αυτού του άρθρου 5, το καθού χαρακτήρισε τον G. Acciardi ως άγαμο χωρίς τέκνο, με την αιτιολογία ότι η σύζυγός του και το τέκνο του κατοικούσαν εκτός Κάτω Χωρών.

7 Ο G. Acciardi θεώρησε ότι έπρεπε να του καταβληθεί η παροχή στο ποσοστό που αντιστοιχεί σε ένα έγγαμο ζεύγος. Η ένσταση την οποία υπέβαλε κατά της προαναφερθείσας αποφάσεως κηρύχθηκε αβάσιμη από το δημοτικό συμβούλιο του Άμστερνταμ, με απόφαση της 16ης Σεπτεμβρίου 1988. Δεδομένου ότι η προσφυγή την οποία άσκησε κατά της τελευταίας αυτής αποφάσεως απορρίφθηκε με απόφαση του επαρχιακού συμβουλίου της 6ης Ιουνίου 1989, ο G. Acciardi άσκησε προσφυγή ενώπιον του Raad van State.

8 Υπό τις συνθήκες αυτές το εν λόγω δικαστήριο, με απόφαση της 28ης Φεβρουαρίου 1992, αποφάσισε να αναστείλει τη διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:

"1) Έχει το άρθρο 4, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΟΚ) 1408/71, στο οποίο ορίζεται ότι ο κανονισμός αυτός ισχύει για ορισμένους κλάδους κοινωνικής ασφαλίσεως, την έννοια ότι μια ρύθμιση όπως του ΙΟΑW, η οποία παρουσιάζει χαρακτηριστικά τόσο κοινωνικής ασφαλίσεως όσο και κοινωνικής πρόνοιας, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού αυτού;

2) Σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως, έχει το άρθρο 68, παράγραφος 2, του κανονισμού (ΕΟΚ) 1408/71 την έννοια ότι εμποδίζει κράτος μέλος να διατηρεί μία νομοθετική διάταξη βάσει της οποίας οι παροχές που χορηγούνται σε κοινοτικό υπήκοο που κατοικεί στις Κάτω Χώρες και ο οποίος πρέπει να θεωρείται ως μισθωτός τελών σε ανεργία κατά την έννοια του ΙΟΑW, ο δε σύζυγός του κατοικεί ή διαμένει μονίμως σε άλλο κράτος μέλος, καθορίζονται χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο εν λόγω σύζυγος;

3) Σε περίπτωση αρνητικής απαντήσεως στο πρώτο ερώτημα, εμποδίζει η περιεχόμενη στο κοινοτικό δίκαιο απαγόρευση δυσμενούς διακρίσεως λόγω ιθαγενείας την εφαρμογή μιας νομοθετικής διατάξεως βάσει της οποίας οι παροχές που χορηγούνται σε κοινοτικό υπήκοο που κατοικεί στις Κάτω Χώρες και ο οποίος πρέπει να θεωρείται ως μισθωτός τελών σε ανεργία κατά την έννοια του IOAW, ο δε σύζυγός του κατοικεί ή διαμένει μονίμως σε άλλο κράτος μέλος, καθορίζονται χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο εν λόγω σύζυγος;"

9 Στην έκθεση ακροατηρίου αναπτύσσονται διεξοδικώς τα πραγματικά περιστατικά της κύριας δίκης, οι κρίσιμες κοινοτικές διατάξεις, η εξέλιξη της διαδικασίας και οι γραπτές παρατηρήσεις που κατατέθηκαν στο Δικαστήριο. Τα στοιχεία αυτά της δικογραφίας δεν επαναλαμβάνονται κατωτέρω παρά μόνο καθόσον απαιτείται για τη συλλογιστική του Δικαστηρίου.

Επί του πρώτου ερωτήματος

10 Με το πρώτο ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ερωτά κατ' ουσίαν αν μια ρύθμιση όπως του ΙOAW εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού 1408/71.

11 Πρέπει να υπομνησθεί εκ προοιμίου ότι, κατά το άρθρο του 4, παράγραφος 1, ο κανονισμός 1408/71 ισχύει για όλες τις νομοθεσίες περί των κλάδων κοινωνικής ασφαλίσεως που αφορούν, μεταξύ άλλων, παροχές αναπηρίας και παροχές ανεργίας. Αντιθέτως, βάσει της παραγράφου 4 του ίδιου αυτού άρθρου, ο κανονισμός δεν ισχύει, μεταξύ άλλων, για την κοινωνική και ιατρική πρόνοια. Το άρθρο 5 του ίδιου κανονισμού ορίζει ότι τα κράτη μέλη μνημονεύουν τις προβλεπόμενες στο άρθρο 4, παράγραφος 1, νομοθεσίες σε δηλώσεις που κοινοποιούνται και δημοσιεύονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 97.

12 Δεν αμφισβητείται ότι ο IOAW δεν μνημονεύεται στη δήλωση που κοινοποίησαν οι Κάτω Χώρες σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 97 του κανονισμού 1408/71.

13 Ωστόσο, κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου, το γεγονός ότι μια εθνική κανονιστική ρύθμιση δεν μνημονεύθηκε στις δηλώσεις του άρθρου 5 του κανονισμού δεν μπορεί, αυτό καθεαυτό, να συνιστά απόδειξη περί του ότι αυτός ο νόμος ή αυτή η κανονιστική ρύθμιση δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (βλ., μεταξύ άλλων, απόφαση της 29ης Νοεμβρίου 1977, 35/77 Beerens, Συλλογή τόμος 1977, σ. 733, σκέψη 9). Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο έκρινε επανειλημμένως ότι η διάκριση μεταξύ των παροχών που αποκλείονται από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού 1408/71 και αυτών που εμπίπτουν στο πεδίο αυτό έγκειται κατ' ουσίαν στα συστατικά κάθε παροχής στοιχεία, ιδίως στον σκοπό και στις προϋποθέσεις χορηγήσεώς της, και όχι στο εάν μια παροχή χαρακτηρίζεται ή όχι από την εθνική νομοθεσία ως παροχή κοινωνικής ασφαλίσεως (βλ., μεταξύ άλλων, απόφαση της 10ης Μαρτίου 1993, C-111/91, Επιτροπή κατά Λουξεμβούργου, Συλλογή 1993, σ. Ι-817, σκέψη 28, και απόφαση της 27ης Μαρτίου 1985, 249/73, Hoeckx, Συλλογή 1985, σ. 973, σκέψη 11).

14 Το Δικαστήριο έχει επίσης επανειλημμένως διευκρινίσει ότι μια παροχή μπορεί να θεωρείται ως παροχή κοινωνικής ασφαλίσεως στο μέτρο που, πρώτον, η εν λόγω παροχή χορηγείται, άνευ οιασδήποτε διακριτικής κατά περίπτωση εκτιμήσεως των προσωπικών αναγκών, στους δικαιούχους βάσει μιας εκ του νόμου καθοριζομένης καταστάσεως και που, δεύτερον, η παροχή αυτή έχει σχέση με κάποιον από τους κινδύνους που ρητώς απαριθμούνται στο άρθρο 4, παράγραφος 1, του κανονισμού 1408/71 (βλ., μεταξύ άλλων, προπαρατεθείσα απόφαση Επιτροπή κατά Λουξεμβούργου, σκέψη 29).

15 Όσον αφορά την πρώτη από τις προϋποθέσεις αυτές, είναι αληθές ότι, δεδομένου ότι το προπαρατεθέν άρθρο 9 του IOAW ορίζει ότι το οφειλόμενο επίδομα ισούται προς τη διαφορά μεταξύ του ισχύοντος ποσού βάσεως και του εισοδήματος που διαθέτουν ο ενδιαφερόμενος και ο σύζυγός του, το ποσό που οφείλεται στον αιτούντα κυμαίνεται σε συνάρτηση με τα εισοδήματά του και τα εισοδήματα του συζύγου του. Ωστόσο, πρόκειται για ένα αντικειμενικό και εκ του νόμου οριζόμενο κριτήριο το οποίο παρέχει το δικαίωμα επί της παροχής αυτής χωρίς η αρμόδια αρχή να μπορεί να λάβει υπόψη της άλλες προσωπικές παραμέτρους. Επομένως, η χορήγηση της παροχής αυτής δεν εξαρτάται από την ατομική εκτίμηση των προσωπικών αναγκών του αιτούντος, πράγμα που χαρακτηρίζει την κοινωνική πρόνοια (βλ. απόφαση της 16ης Ιουλίου 1992, C-78/791, Hughes, Συλλογή 1992, σ. Ι-4839).

16 Ως προς τη δεύτερη προϋπόθεση, πρέπει να τονισθεί ότι, πρώτον, το άρθρο 4 του IOAW περιορίζει το προβλεπόμενο από τη νομοθεσία αυτή δικαίωμα επί του επιδόματος στον άνεργο μισθωτό και, ενδεχομένως, στον σύζυγό του. Δεύτερον, το δικαίωμα επί του επιδόματος απόλλυται μόλις ο ενδιαφερόμενος συμπληρώσει τη νόμιμη ηλικία συνταξιοδοτήσεως, ήτοι τα 65 έτη. Τρίτον, για ένα πρόσωπο που βρίσκεται στην κατάσταση του προσφεύγοντος της κυρίας δίκης, το δικαίωμα επί παροχής βάσει του IOAW διαδέχεται αμέσως το δικαίωμα επί της παροχής βάσει του WW. Τέταρτον, βάσει του άρθρου 26 του IOAW, ο άνεργος μισθωτός δεν έχει, πλην εξαιρέσεως, δικαίωμα επί του επιδόματος παρά μόνο εάν πληροί ορισμένες προϋποθέσεις που σκοπό έχουν την επανένταξή του στην επαγγελματική ζωή, ήτοι, μεταξύ άλλων, να εγγραφεί ως αναζητών απασχόληση στο γραφείο ευρέσεως εργασίας, να αναζητά στο μέτρο των δυνατοτήτων του μισθωτή εργασία και να αποδέχεται προσήκουσα απασχόληση.

17 Από την εξέταση αυτή προκύπτει ότι μια νομοθετική ρύθμιση όπως του IOAW αφορά ευθέως το κίνδυνο ανεργίας. Εξάλλου, πρέπει να σημειωθεί ότι η Κυβέρνηση των Κάτω Χωρών έκανε δεκτό στις γραπτές της παρατηρήσεις ότι η προϋπόθεση αναγνωρίσεως του οικείου δικαιώματος ενέκειτο στην εξακολούθηση της καταστάσεως ανεργίας.

18 Στην ερμηνεία αυτή δεν μπορεί να αντιταχθεί, όπως πράττει η Ολλανδική Κυβέρνηση, το ότι η χρηματοδότηση του προβλεπομένου από τον IOAW συστήματος εξασφαλίζεται από τις δημόσιες αρχές. Το άρθρο 4, παράγραφος 2, του κανονισμού 1408/71 προβλέπει πράγματι ρητώς ότι ο εν λόγω κανονισμός ισχύει και για τα μη ανταποδοτικά συστήματα.

19 Επομένως, στο πρώτο ερώτημα του αιτούντος δικαστηρίου πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι μια παροχή της αυτής φύσεως με την προβλεπομένη από νομοθετική ρύθμιση όπως του IOAW συνιστά παροχή ανεργίας και εμπίπτει συνεπώς στον κανονισμό 1408/71.

Επί του δευτέρου ερωτήματος

20 Με το δεύτερο ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ερωτά κατ' ουσίαν αν το άρθρο 68, παράγραφος 2, του κανονισμού 1408/71 αντίκειται προς διάταξη όπως του IOAW, δυνάμει της οποίας οι παροχές υπέρ κοινοτικού υπηκόου υπολογίζονται χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν ο σύζυγός του ο οποίος κατοικεί σε άλλο κράτος μέλος.

21 Πρέπει να υπομνησθεί εκ προοιμίου ότι η πρώτη περίοδος του άρθρου 68, παράγραφος 2, του κανονισμού ορίζει ότι "ο αρμόδιος φορέας κράτους μέλους, η νομοθεσία του οποίου προβλέπει ότι το ποσό των παροχών ποικίλλει ανάλογα με τον αριθμό των μελών της οικογένειας, λαμβάνει υπόψη και τα μέλη της οικογένειας του ενδιαφερομένου που κατοικούν στο έδαφος άλλου κράτους μέλους, σαν να κατοικούσαν στο έδαφος του αρμοδίου κράτους".

22 Κατά την επ' ακροατηρίου συζήτηση, η Ολλανδική Κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι το άρθρο 68 του κανονισμού αφορά παροχές των οποίων το ύψος εξαρτάται από τον αριθμό των μελών της οικογενείας. Αυτό όμως δεν ισχύει στην περίπτωση της οφειλομένης βάσει του IOAW παροχής, δεδομένου ότι ο αριθμός των μελών της οικογενείας δεν είναι κρίσιμος για την εφαρμογή της νομοθεσίας αυτής.

23 Το επιχείρημα αυτό δεν μπορεί να γίνει δεκτό.

24 Συγκεκριμένα, πρώτον, στην περίπτωση που ο αιτών είναι άγαμος, το ύψος των χορηγουμένων βάσει του IOAW παροχών συνδέεται αναμφισβήτητα με τον αριθμό των μελών της οικογενείας εφόσον στην περίπτωση εργαζομένου χωρίς τέκνο το ισχύον ποσό βάσεως ισούται προς το 70 % του καθαρού μισθού, ενώ στην περίπτωση εργαζομένου με τέκνο ισούται προς το 90 %.

25 Δεύτερον, στην περίπτωση που ο αιτών είναι έγγαμος, είναι αληθές ότι ο IOAW χορηγεί στον μισθωτό άνεργο, αφενός, και στον σύζυγό του, αφετέρου, ίδιο δικαίωμα ισοδύναμο προς το ήμισυ της προβλεπομένης παροχής η οποία ισούται προς τη διαφορά μεταξύ του συνόλου των εισοδημάτων τους και του 100 % του καθαρού ελαχίστου μισθού. Ωστόσο, όπως ορθώς επισήμανε η Επιτροπή, η ύπαρξη του δικαιώματος του συζύγου εξαρτάται από το δικαίωμα του ίδιου του ανέργου. Πράγματι, από το άρθρο 5 του IOAW προκύπτει ότι, εάν ο τελών σε ανεργία εργαζόμενος δεν δικαιούται το εν λόγω επίδομα, τότε δεν το δικαιούται ούτε και ο σύζυγός του.

26 Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το ύψος παροχών όπως αυτών που χορηγούνται βάσει του IOAW συνδέεται με τον αριθμό των μελών της οικογενείας κατά την έννοια του άρθρου 68, παράγραφος 2, του κανονισμού.

27 Επομένως, στο δεύτερο ερώτημα του αιτούντος δικαστηρίου επιβάλλεται να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 68, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος του κανονισμού 1408/71 αντίκειται, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων της δευτέρας περιόδου της ίδιας αυτής παραγράφου, προς διάταξη όπως του IOAW, δυνάμει της οποίας οι χορηγούμενες σε υπήκοο άλλου κράτους μέλους παροχές υπολογίζονται χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο σύζυγός του ο οποίος κατοικεί σε άλλο κράτος μέλος.

Επί του τρίτου ερωτήματος

28 Δεδομένων των απαντήσεων που δόθηκαν στο πρώτο και δεύτερο ερώτημα του αιτούντος δικαστηρίου, το τρίτο ερώτημα είναι άνευ αντικειμένου.

Απόφαση για τα δικαστικά έξοδα


Επί των δικαστικών εξόδων

29 Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν η Ολλανδική Κυβέρνηση και η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, οι οποίες κατέθεσαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, δεν αποδίδονται. Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ' αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων.

Διατακτικό


Για τους λόγους αυτούς,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (πέμπτο τμήμα),

κρίνοντας επί των ερωτημάτων που του υπέβαλε το Raad van State με απόφαση της 28ης Φεβρουαρίου 1992, αποφαίνεται:

1) Μια παροχή της αυτής φύσεως με την προβλεπομένη από νομοθετική ρύθμιση όπως του Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (ολλανδικού νόμου περί εισοδηματικής ενισχύσεως ηλικιωμένων και μερικώς ανικάνων προς εργασία ανέργων) συνιστά παροχή ανεργίας και εμπίπτει συνεπώς στο κανονισμό (ΕΟΚ) 1408/71 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 1971, περί εφαρμογής των συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στους μισθωτούς, στους μη μισθωτούς και στα μέλη των οικογενειών τους που διακινούνται εντός της Κοινότητας, όπως τροποποιήθηκε και ενημερώθηκε από τον κανονισμό (ΕΟΚ) 2001/83 του Συμβουλίου της 2ας Ιουνίου 1983 (ΕΕ L 230, σ. 6), και στη γενική αρχή του κοινοτικού δικαίου της απαγορεύσεως των διακρίσεων λόγω ιθαγενείας.

2) Το άρθρο 68, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος του προπαρατεθέντος κανονισμού 1408/71, αντίκειται, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων της δευτέρας περιόδου της ίδιας αυτής παραγράφου, προς διάταξη όπως του Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, δυνάμει της οποίας οι χορηγούμενες σε υπήκοο άλλου κράτους μέλους παροχές υπολογίζονται χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο σύζυγός του ο οποίος κατοικεί σε άλλο κράτος μέλος.

Top