Ochrona oznaczeń geograficznych – Akt genewski Porozumienia lizbońskiego

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Akt genewski Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych

Decyzja (UE) 2019/1754 w sprawie przystąpienia Unii Europejskiej do Aktu genewskiego Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych

Rozporządzenie (UE) 2019/1753 w sprawie działań Unii po jej przystąpieniu do Aktu genewskiego Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych

JAKIE SĄ CELE AKTU, DECYZJI I ROZPORZĄDZENIA?

• Akt genewski porozumienia lizbońskiego umożliwia wszystkim umawiającym się stronom korzystanie z szybkiej, skutecznej i nieograniczonej ochrony oznaczeń geograficznych* dzięki jednej rejestracji.
• Decyzja upoważnia UE do przystąpienia do aktu genewskiego porozumienia lizbońskiego.
• W rozporządzeniu ustanowiono przepisy regulujące wykonywanie praw i wypełnianie obowiązków przez UE na mocy aktu genewskiego.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Porozumienie lizbońskie

• Porozumienie lizbońskie z 1958 r. jest traktatem zarządzanym przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO). Przewidziano w nim ochronę nazw pochodzenia* np. win z Bordeaux oraz ich rejestrację międzynarodową. Nazwy pochodzenia stanowią szczególny rodzaj oznaczeń geograficznych produktów, które są wyjątkowo silnie związane ze swoim miejscem pochodzenia.
• Jeżeli chodzi o stan na maj 2020 r. – do porozumienia lizbońskiego przystąpiło 30 umawiających się stron, 7 z nich to państwa członkowskie: Bułgaria, Czechy, Francja, Włochy, Węgry, Portugalia i Słowacja.
• Trzy inne państwa – Grecja, Rumunia i Hiszpania – podpisały porozumienie, ale go nie ratyfikowały.

Akt genewski

• Akt genewski modernizuje porozumienie lizbońskie i rozszerza jego zakres, aby objął nie tylko nazwy pochodzenia, ale i oznaczenia geograficzne, a także pozwala organizacjom międzynarodowym stać się umawiającymi się stronami.
• Oprócz wskazywania pochodzenia produktu oznaczenia geograficzne używane są również do rozróżniania i podkreślania wagi wkładów kulturowych oraz nagradzania kreatywności rzeczywistej wiedzy fachowej. Nazwa produktu zarejestrowana jako oznaczenie geograficzne lub nazwa pochodzenia – w UE jako chronione oznaczenie geograficzne (ChOG) lub chroniona nazwa pochodzenia (ChNP) – może być używana wyłącznie przez producentów znajdujących się na wskazanych obszarach.
• Każda umawiająca się strona zobowiązana jest do zapewnienia na swoim terytorium, w ramach własnego systemu prawnego i własnej praktyki, ochrony nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych produktów pochodzących z innych państw będących sygnatariuszami, w odniesieniu do których akceptuje ochronę.

Decyzja (UE) 2019/1754

• UE ma wyłączną kompetencję w odniesieniu do obszarów objętych aktem genewskim. Decyzja upoważnia UE do przystąpienia do aktu genewskiego, aby mogła właściwie wykonywać swoją wyłączną kompetencję.
• Państwa członkowskie, które chcą przystąpić do aktu genewskiego, również mogą to zrobić wraz z przystąpieniem UE – w jej interesie oraz przy pełnym poszanowaniu jej wyłącznej kompetencji.
• Państwa członkowskie, które były już stroną porozumienia lizbońskiego przed przystąpieniem UE do aktu genewskiego, mogą nimi pozostać (zob. sprawa C-24/20 – Komisja Europejska/Rada Unii Europejskiej).

Przepisy UE

W rozporządzeniu ustanowiono przepisy regulujące prawa i obowiązki UE określone w akcie genewskim. Zgodnie z rozporządzeniem:

• Komisja Europejska jest odpowiedzialna za składanie wniosków o rejestrację międzynarodową oznaczeń geograficznych dotyczących produktów pochodzących z UE.
• Komisja oceni również, czy spełnione zostały warunki objęcia ochroną w całej UE oznaczenia geograficznego zarejestrowanego w rejestrze międzynarodowym na mocy aktu i pochodzącego z państwa niebędącego członkiem UE.

W rozporządzeniu poruszono również kwestie dotyczące:

• konfliktów między oznaczeniami geograficznymi a znakami towarowymi zarejestrowanymi w rejestrze międzynarodowym,
• przepisów przejściowych mających na celu włączenie państw członkowskich, które były już stronami porozumienia lizbońskiego przed przystąpieniem UE do aktu genewskiego,
• przepisów dotyczących kwestii finansowych oraz obowiązku monitorowania przez Komisję.

OD KIEDY AKT, DECYZJA I ROZPORZĄDZENIE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

• Akt genewski wszedł w życie w dniu 26 lutego 2020 r.
• Rozporządzenie i decyzja obowiązują od dnia 13 listopada 2019 r.

KONTEKST

• Czym są systemy jakości? (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Akt genewski Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych (Dz.U. L 271 z 24.10.2019, s. 15–29)

Decyzja Rady (UE) 2019/1754 z dnia 7 października 2019 r. w sprawie przystąpienia Unii Europejskiej do Aktu genewskiego Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych (Dz.U. L 271 z 24.10.2019, s. 12–14)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1753 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie działań Unii po jej przystąpieniu do Aktu genewskiego Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych (Dz.U. L 271 z 24.10.2019, s. 1–11)

Ostatnia aktualizacja: 18.05.2020