31.7.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 227/1

(1)

Rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 ustanawia ogólne przepisy regulujące wsparcie Unii dla rozwoju obszarów wiejskich, finansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich („EFRROW”), i uzupełnia wspólne przepisy w zakresie europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych ustanowione w części drugiej rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 (2). Należy ustanowić przepisy uzupełniające.

(2)

Państwa członkowskie powinny ustanowić i stosować szczególne warunki dostępu do wsparcia dla młodych rolników, jeżeli nie rozpoczynają oni działalności w gospodarstwie rolnym jako jedyni kierujący tym gospodarstwem rolnym. Aby zapewnić równe traktowanie beneficjentów niezależnie od formy prawnej, w jakiej postanawiają rozpocząć działalność w gospodarstwie rolnym, należy przewidzieć, że warunki, zgodnie z którymi osoba prawna lub inna forma partnerstwa może być uznana za „młodego rolnika”, powinny być równoważne do warunków odnoszących się do osób fizycznych. Należy przewidzieć odpowiednio długi okres karencji, aby umożliwić młodym rolnikom nabycie umiejętności zawodowych.

(3)

W celu zapewnienia, by systemy wymian i wizyty w gospodarstwach i lasach wspierane przez EFFROW były jasno zdefiniowane i wyraźnie się odróżniały od podobnych działań w ramach innych systemów unijnych, i biorąc jednocześnie pod uwagę różnorodność sytuacji krajowych, państwa członkowskie powinny określić czas trwania i zakres takich systemów wymian i wizyt w swoich programach rozwoju obszarów wiejskich. Zakres ten powinien koncentrować się na niektórych obszarach, ściśle związanych z realizacją priorytetów Unii w zakresie rozwoju obszarów wiejskich.

(4)

Należy ustanowić zasady określające charakterystykę grup producentów i rodzajów działań, które mogą otrzymywać wsparcie w ramach aspektu promocyjnego systemów zapewniania jakości, ustalając warunki służące zapobieganiu zakłóceniom konkurencji i zapobieganiu dyskryminacji niektórych produktów oraz służące wykluczeniu komercyjnych znaków towarowych ze wsparcia.

(5)

Plany biznesowe, o których mowa w art. 19 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, powinny zapewnić elementy wystarczające do oceny, czy cele wybranego działania zostały osiągnięte. Aby zapewnić równe traktowanie beneficjentów w całej Unii oraz ułatwić monitorowanie, kryterium stosowanym do określania progów, o których mowa w art. 19 ust. 4 tego rozporządzenia, powinien być potencjał produkcyjny gospodarstwa rolnego.

(6)

Należy ustanowić minimalne wymagania w zakresie ochrony środowiska, które trzeba spełniać przy zalesianiu użytków rolnych, zapewniając, by nie wystąpiło żadne niewłaściwe zalesianie wrażliwych siedlisk, w tym obszarów cennych przyrodniczo na obszarach wiejskich, oraz by uwzględniano potrzebę odporności na zmiany klimatu. Na obszarach sieci Natura 2000 zalesianie powinno być zgodne z celami w zakresie zarządzania danymi obszarami. Należy zwrócić szczególną uwagę na konkretne potrzeby określonych obszarów w zakresie środowiska, takie jak zapobieganie erozji gleby. Należy ustanowić bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące działań w zakresie zalesiania, które przyczyniają się do powstania większych lasów, aby uwzględnić wpływ skali tych działań na ekosystemy oraz zapewnić ich zgodność z celami strategii dotyczącej zielonej infrastruktury (3) oraz strategii leśnej UE (4).

(7)

Warunki mające zastosowanie do zobowiązań dotyczących ekstensywnego utrzymywania zwierząt gospodarskich, utrzymywania lokalnych ras zagrożonych wyginięciem oraz ochrony genetycznych zasobów roślinnych zagrożonych erozją genetyczną powinny gwarantować, że zobowiązania są określone zgodnie z priorytetami Unii w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, a w szczególności z potrzebą zapewnienia ochrony krajobrazu i elementów krajobrazu, zasobów naturalnych (takich jak woda), gleby i różnorodności genetycznej.

(8)

Należy określić działania, które mogą kwalifikować się do wsparcia na rzecz ochrony, zrównoważonego wykorzystania i rozwoju zasobów genetycznych w rolnictwie oraz ochrony i wspierania zasobów genetycznych lasów.

(9)

Aby wykluczyć podwójne finansowanie praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska oraz praktyk równoważnych, o których mowa w art. 43 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 (5), unikać zakłóceń konkurencji wśród rolników oraz zapewnić należyte zarządzanie finansami w odniesieniu do środków z EFFROW, należy przewidzieć, że dodatkowe koszty i dochody utracone w wyniku takich praktyk są odliczane od odpowiednich płatności.

(10)

Należy określić obszary, w których powzięto zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt w celu zapewnienia bardziej rygorystycznych norm w zakresie metod produkcji. Co za tym idzie, należy unikać sytuacji, w których te zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt pokrywają się ze standardowymi praktykami gospodarki rolnej, w szczególności w odniesieniu do szczepień zapobiegających chorobom.

(11)

Należy określić krótkie łańcuchy dostaw i rynki lokalne, w stosunku do których można przyznawać pomoc. Aby umożliwić jasne rozróżnienie między nimi, kryterium definiującym krótkie łańcuchy dostaw powinna być liczba pośredników, zaś kryterium definiującym rynki lokalne powinna być odległość w kilometrach od gospodarstwa, z uwzględnieniem szczególnych cech danego obszaru geograficznego, chyba że przedstawiono przekonujące kryterium alternatywne. Współpraca między małymi podmiotami powinna się zdecydowanie koncentrować na przezwyciężaniu ogólnych utrudnień spowodowanych fragmentacją obszarów wiejskich. W związku z tym powinna ona być ograniczona do mikroprzedsiębiorstw i osób fizycznych, które zakładają mikroprzedsiębiorstwo w chwili złożenia wniosku o wsparcie. W celu zapewnienia spójnego podejścia do wdrażania środka dotyczącego współpracy, w jego ramach należy wspierać wyłącznie promocję działań związanych z krótkimi łańcuchami dostaw i rynkami lokalnymi.

(12)

Aby zapewnić, by wkłady finansowe w odniesieniu do odsetek od pożyczek komercyjnych zaciągniętych przez fundusze wspólnego inwestowania, o których mowa w art. 38 ust. 3 lit. b) i art. 39 ust. 4 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, były utrzymywane na właściwym poziomie, okres zaciągania tych pożyczek komercyjnych powinien wynosić od minimalnie jednego roku do maksymalnie pięciu lat.

(13)

W celu zapewnienia efektywnego wykorzystania środków EFRROW niektóre rodzaje wydatków związanych z umowami leasingowymi, takie jak marża leasingodawcy, koszty refinansowania, koszty ogólne i koszty ubezpieczenia, powinny być wykluczone ze wsparcia. W celu uwzględnienia różnych warunków finansowych i warunków rozwoju sektora rolnego w państwach członkowskich, przy jednoczesnym zapewnieniu należytego zarządzania finansami ze środków EFRROW, należy zobowiązać państwa członkowskie do określenia w swoich programach rozwoju obszarów wiejskich warunków, na jakich używany sprzęt może kwalifikować się do wsparcia. Zgodnie z priorytetami Unii w zakresie rozwoju obszarów wiejskich jedynie inwestycje w energię odnawialną o wysokiej efektywności energetycznej i środowiskowej powinny otrzymywać wsparcie w ramach EFRROW. W tym celu państwa członkowskie powinny ustanowić minimalne kryteria dotyczące efektywności energetycznej. Państwa członkowskie powinny zapewnić, by bioenergia spełniała stosowne kryteria dotyczące zrównoważonego rozwoju. Państwa członkowskie powinny także wspierać przejście od biopaliw pierwszej generacji do biopaliw drugiej generacji oraz zachęcać do większej produkcji zaawansowanych biopaliw, które przyczyniają się do mniejszych emisji gazów cieplarnianych, niosą za sobą niewielkie ryzyko pośredniej zmiany użytkowania gruntów i nie stanowią bezpośredniej konkurencji o grunty rolne dla rynków żywnościowych i paszowych.

(14)

Należy ustanowić warunki mające zastosowanie do przekształcania lub dostosowania zobowiązań w ramach środków przewidzianych w art. 28, 29, 33 i 34 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 oraz określić sytuacje, w których nie wymaga się zwrotu pomocy. Należy zapewnić, by przekształcanie lub dostosowanie zobowiązań było możliwe jedynie wówczas, gdy cele środowiskowe danego zobowiązania są zabezpieczone lub wzmocnione.

(15)

Należy przyjąć przepisy dotyczące przejścia od wsparcia rozwoju obszarów wiejskich na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 (6) lub – w przypadku Chorwacji – rozporządzenia Rady (WE) nr 1085/2006 (7), do wsparcia na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1305/2013. Biorąc pod uwagę fakt, że część przepisów przejściowych odnoszących się do rozwoju obszarów wiejskich została już wprowadzona rozporządzeniem (UE) nr 1310/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady (8), w niniejszym rozporządzeniu należy ustanowić warunki, na jakich wydatki odnoszące się do środków, o których mowa w art. 52 i 63 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005, stają się kwalifikowalne zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1305/2013. W niniejszym rozporządzeniu należy również dostosować daty składania ocen ex post programów i ich streszczeń, aby uwzględnić przepisy przejściowe dotyczące realizacji w 2014 r. programów z okresu programowania 2007–2013, wprowadzone art. 1 rozporządzenia (UE) nr 1310/2013.

(16)

Ze względu na fakt, że rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 zastępuje rozporządzenie (WE) nr 1698/2005, należy uchylić przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 ustanowione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1974/2006 (9). Rozporządzenie (WE) nr 1974/2006 należy zatem uchylić.

(17)

Ze względu na fakt, że w momencie publikacji niniejszego rozporządzenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej okres programowania 2014–2020 już się rozpocznie, należy jak najbardziej ograniczyć opóźnienie jego wejścia w życie. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem wejść w życie z dniem jego opublikowania i obowiązywać od pierwszego dnia okresu programowania 2014–2020, tj. od dnia 1 stycznia 2014 r.,

1)

przepisy uzupełniające rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 w odniesieniu do:

2)

szczegółowe przepisy przejściowe ustanawiające warunki, na jakich wsparcie zatwierdzone przez Komisję na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub – w przypadku Chorwacji – na mocy rozporządzenia (WE) nr 1085/2006, może zostać włączone do wsparcia przewidzianego w rozporządzeniu (UE) nr 1305/2013, włącznie z pomocą techniczną w przypadku Chorwacji.

a)

są zaprojektowane w sposób zachęcający konsumentów do zakupu produktów objętych systemem zapewniania jakości produktów rolnych, bawełny i środków spożywczych, o którym mowa w art. 16 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013, przy czym uczestnictwo w tym systemie podlega wsparciu z programu rozwoju obszarów wiejskich; oraz

b)

koncentrują się na szczególnych cechach lub korzyściach danych produktów, w szczególności na ich jakości, szczególnych metodach produkcji, wysokich normach w zakresie dobrostanu zwierząt i poszanowania środowiska, związanych z danym systemem jakości.

a)

w przypadku pomocy na rozpoczęcie działalności dla młodych rolników:

b)

w przypadku pomocy na rozpoczęcie działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich:

c)

w przypadku pomocy na założenie i rozwój małych gospodarstw rolnych:

a)

przy wyborze sadzonych gatunków, obszarów i stosowanych metod unika się niewłaściwego zalesiania wrażliwych siedlisk, takich jak torfowiska i tereny podmokłe, oraz negatywnego wpływu na obszary o wysokiej wartości ekologicznej, w tym obszary cenne przyrodniczo na obszarach wiejskich. Na obszarach wyznaczonych w ramach programu Natura 2000 zgodnie z dyrektywą Rady 92/43/EWG (15) i dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE (16) zezwala się wyłącznie na zalesianie zgodne z celami w zakresie zarządzania danymi obszarami oraz uzgodnione z organami państw członkowskich odpowiedzialnymi za wdrażanie programu Natura 2000;

b)

przy wyborze gatunków, odmian, ekotypów i pochodzenia drzew uwzględnia się potrzebę zapewnienia odporności na zmianę klimatu i klęski żywiołowe, jak również biotyczny, pedologiczny i hydrologiczny stan danego obszaru oraz potencjalny inwazyjny charakter danych gatunków w warunkach lokalnych, określony przez państwa członkowskie. Beneficjent jest zobowiązany do ochrony lasu i opieki nad nim co najmniej w okresie, w którym wypłacana jest premia z tytułu utraconych dochodów z działalności rolniczej oraz premia na utrzymanie. Obejmuje to, w stosownych przypadkach, pielęgnowanie, przerzedzanie lub wypas w celu dalszego rozwoju lasu oraz regulowanie konkurencji ze strony roślinności zielnej i zapobieganie powstawaniu podszycia niosącego zagrożenie pożarowe. W przypadku gatunków szybko rosnących państwa członkowskie określają minimalne i maksymalne odstępy czasowe przed ścinką drzew. Minimalny okres wynosi nie mniej niż 8 lat, a maksymalny okres nie przekracza 20 lat;

c)

w przypadkach, gdy ze względu na trudne warunki środowiskowe lub klimatyczne, w tym degradację środowiska, nie można oczekiwać, że sadzenie wieloletnich gatunków drzewiastych doprowadzi do utworzenia pokrywy leśnej zgodnie z definicją zawartą w obowiązującym ustawodawstwie krajowym, państwo członkowskie może zezwolić beneficjentowi na utworzenie i utrzymywanie innej zadrzewionej powierzchni. Beneficjent zapewnia ten sam poziom opieki i ochrony, jaki ma zastosowanie do lasów;

d)

w przypadku działań w zakresie zalesiania, prowadzących do utworzenia lasów o wielkości powyżej określonego progu wyznaczonego przez państwa członkowskie, działania te powinny składać się z:

a)

cała powierzchnia wypasana danego gospodarstwa jest zarządzana i utrzymywana w sposób zapewniający unikanie nadmiernego i niedostatecznego wypasania;

b)

obsadę zwierząt określa się, uwzględniając wszystkie wypasane zwierzęta gospodarskie utrzymywane w gospodarstwie lub – w przypadku zobowiązania do ograniczenia wymywania substancji użyźniających – wszystkie zwierzęta utrzymywane w gospodarstwie istotne z punktu widzenia danego zobowiązania.

a)

utrzymywanie zwierząt gospodarskich lokalnych ras, genetycznie dostosowanych do jednego lub kilku tradycyjnych systemów produkcji i środowisk w danym kraju i zagrożonych wyginięciem; lub

b)

ochronę zasobów genetycznych roślin naturalnie dostosowanych do warunków lokalnych i regionalnych i zagrożonych erozją genetyczną.

a)

bydło;

b)

owce;

c)

kozy;

d)

koniowate;

e)

trzoda chlewna;

f)

ptaki.

a)

na poziomie krajowym określona jest liczba samic hodowlanych;

b)

liczba ta oraz status „zagrożone” wymienionych ras są potwierdzone przez odpowiednio uznaną jednostkę naukową;

c)

odpowiednio uznana jednostka techniczna prowadzi księgę hodowlaną dla danej rasy;

d)

dane jednostki dysponują odpowiednimi umiejętnościami i wiedzą w zakresie identyfikacji zagrożonych ras.

a)

„ochrona in situ” w rolnictwie oznacza ochronę materiału genetycznego w ekosystemach i w siedliskach naturalnych, a także zachowanie oraz odtwarzanie żyjących populacji gatunków lub ras zdziczałych w ich naturalnym otoczeniu oraz – w przypadku ras udomowionych lub gatunków roślin uprawnych – w środowisku gospodarstwa rolnego, w którym wykształciły one swoje cechy wyróżniające;

b)

„ochrona in situ” w leśnictwie oznacza ochronę materiału genetycznego w ekosystemach i w siedliskach naturalnych, a także zachowanie oraz odtwarzanie żyjących populacji gatunków w ich naturalnym otoczeniu;

c)

„ochrona w gospodarstwie rolnym lub leśnym” oznacza ochronę in situ i rozwój na poziomie gospodarstwa rolnego lub leśnego;

d)

„ochrona ex situ” oznacza ochronę materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa lub leśnictwa poza jego siedliskiem naturalnym;

e)

„zbiór ex situ” oznacza zbieranie materiału genetycznego na potrzeby rolnictwa lub leśnictwa poza jego siedliskiem naturalnym.

a)

działania ukierunkowane: działania wspierające ochronę in situ i ex situ, opis, zbieranie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie i leśnictwie, łącznie z internetowymi wykazami zasobów genetycznych obecnie chronionych in situ (wraz z ochroną w gospodarstwie rolnym lub leśnym), oraz zbiorów ex situ i baz danych;

b)

działania wspólne: działania wspierające wymianę informacji między właściwymi organizacjami w państwach członkowskich mającą na celu ochronę, opis, zbieranie i wykorzystanie zasobów genetycznych w rolnictwie i leśnictwie w Unii;

c)

działania towarzyszące: działania informacyjne, działania w zakresie rozpowszechniania wiedzy oraz działania doradcze na rzecz organizacji pozarządowych i innych odpowiednich zainteresowanych stron, szkolenia i przygotowywanie sprawozdań technicznych.

a)

dostarczanie wody i pożywienia oraz zapewnianie opieki zgodnie z naturalnymi potrzebami chowu zwierząt;

b)

warunki przetrzymywania, takie jak większa przestrzeń, pokrycia podłogowe, materiały wzbogacające, naturalne światło;

c)

dostęp do wybiegu;

d)

praktyki mające na celu unikanie okaleczania lub kastracji zwierząt lub, w określonych przypadkach, jeżeli okaleczenie lub kastracja zwierząt uznane zostaną za konieczne, przewidujące zastosowanie środków znieczulających, przeciwbólowych i przeciwzapalnych lub immunokastracji.

a)

program rozwoju obszarów wiejskich określa odległość w kilometrach w promieniu gospodarstwa, z którego pochodzi produkt, gdzie musi odbywać się jego przetwarzanie i sprzedaż konsumentowi końcowemu; lub

b)

program rozwoju obszarów wiejskich podaje przekonującą definicję alternatywną.

a)

w przypadku leasingu pozostałe koszty związane z umową leasingową, takie jak marża leasingodawcy, koszty refinansowania odsetek, koszty ogólne i koszty ubezpieczenia, nie są zaliczane do kosztów kwalifikowalnych;

b)

państwa członkowskie określają w swoich programach rozwoju obszarów wiejskich warunki, na których zakup używanego sprzętu może być traktowany jako wydatki kwalifikowalne;

c)

państwa członkowskie wymagają przestrzegania minimalnych norm dotyczących efektywności energetycznej wspieranych inwestycji w infrastrukturę energii odnawialnej, które zużywają lub produkują energię, w przypadku gdy takie normy istnieją na szczeblu krajowym;

d)

inwestycje w instalacje, których głównym celem jest produkcja energii elektrycznej z biomasy, nie kwalifikują się do wsparcia, chyba że wykorzystywany jest minimalny odsetek energii cieplnej, który ma być określony przez państwa członkowskie;

e)

państwa członkowskie ustanawiają progi maksymalnej proporcji zbóż i innych upraw roślin wysokoskrobiowych, cukrowych i oleistych wykorzystywanych do produkcji bioenergii, w tym biopaliw, dla różnych typów instalacji. Wsparcie projektów w zakresie bioenergii jest ograniczone do bioenergii, która spełnia odpowiednie kryteria zrównoważonego rozwoju ustanowione w przepisach Unii, między innymi w art. 17 ust. 2–6 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE (18). W tym kontekście ogólną ocenę włącza się do strategicznej oceny oddziaływania na środowisko w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich.

a)

przekształcenie stanowi istotną korzyść dla środowiska lub dobrostanu zwierząt;

b)

istniejące zobowiązanie jest znacząco wzmocnione;

c)

zatwierdzony pogram rozwoju obszarów wiejskich obejmuje zobowiązania, których to przekształcenie dotyczy.

a)

rozszerzenie służy realizacji celów związanych z ochroną środowiska, których dotyczy zobowiązanie;

b)

jest to uzasadnione ze względu na charakter zobowiązania, długość pozostającego okresu i wielkość dodatkowego obszaru;

c)

nie utrudnia to skuteczności kontroli zgodności z warunkami przyznania wsparcia.

a)

które mają zostać zrealizowane w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., jeżeli przydział środków finansowych dla danego środka w ramach odpowiedniego programu przyjętego na mocy rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 został już wykorzystany;

b)

które mają zostać zrealizowane po dniu 31 grudnia 2015 r.

a)

takie wydatki zostały przewidziane w odpowiednim programie rozwoju obszarów wiejskich na okres programowania 2014–2020;

b)

zastosowanie ma stawka wkładu EFFROW do odpowiedniego środka na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 określona w załączniku I do niniejszego rozporządzenia;

c)

państwa członkowskie zapewniają, by odpowiednie operacje przejściowe były wyraźnie określone w ich systemach zarządzania i kontroli.

a)

które mają zostać zrealizowane w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., jeżeli przydział środków finansowych dla danego środka w ramach odpowiedniego programu przyjętego na mocy rozporządzenia (WE) nr 718/2007 został już wykorzystany;

b)

które mają zostać zrealizowane po dniu 31 grudnia 2016 r.

a)

takie wydatki zostały przewidziane w programie rozwoju obszarów wiejskich na okres programowania 2014–2020;

b)

zastosowanie ma stawka wkładu EFFROW do odpowiedniego środka na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 określona w załączniku II do niniejszego rozporządzenia;

c)

Chorwacja zapewnia, by odpowiednie operacje przejściowe były wyraźnie określone w jej systemach zarządzania i kontroli.