This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52012DC0171
REPORT FROM THE COMMISSION TO THE COUNCIL AND THE EUROPEAN PARLIAMENT Operation of the High Flux Reactor in the year 2010
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES PARLEMENT Exploitatie van de hogefluxeactor (HFR) in het jaar 2010
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES PARLEMENT Exploitatie van de hogefluxeactor (HFR) in het jaar 2010
/* COM/2012/0171 final */
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES PARLEMENT Exploitatie van de hogefluxeactor (HFR) in het jaar 2010 /* COM/2012/0171 final */
VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN
HET EUROPEES PARLEMENT Exploitatie van de hogefluxeactor (HFR) in
het jaar 2010 Op 25 mei 2009 heeft de Raad een over drie
jaar (2009-2011) lopend, door het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek (Joint
Research Centre - JRC) uit te voeren aanvullend onderzoeksprogramma vastgesteld
voor de exploitatie van de hogefluxreactor (HFR) in Petten, Nederland. Krachtens
artikel 4 van de desbetreffende beschikking van de Raad moet de Commissie
bij het Europees Parlement en de Raad jaarlijks verslag uitbrengen over de
tenuitvoerlegging van dit aanvullend onderzoeksprogramma. Het onderhavige
activiteitenverslag voor 2010 is het tweede van de drie geplande jaarverslagen
die het gehele aanvullende onderzoeksprogramma zullen dekken. De voornaamste doelstellingen van het
programma zijn: (1)
zorgen voor een veilige en betrouwbare exploitatie
van de HFR om de beschikbaarheid van neutronen voor experimenten te waarborgen;
(2)
een efficiënt gebruik van de HFR door de
onderzoeksinstellingen mogelijk maken voor een breed scala van disciplines:
verbetering van de veiligheid van splijtstoffen en materialen voor de bestaande
kernreactoren in Europa, alsmede volksgezondheid inclusief de ontwikkeling van
medische isotopen om een antwoord te geven op vragen vanuit het medisch
onderzoek, kernfusie, fundamenteel onderzoek en opleiding, en afvalbeheer. De HFR is een opleidingsfaciliteit voor
promovendi en doctors die er als fellow werken en er onderzoeksactiviteiten
kunnen uitvoeren in het kader van nationale of Europese programma's. De reactor wordt ook gebruikt voor de
commerciële productie van radio-isotopen die worden gebruikt in meer dan de
helft van de 10 miljoen medische diagnoses die jaarlijks in Europa worden
uitgevoerd. De veilige exploitatie en
onderzoeksdoelstellingen werden in 2010 als volgt verzekerd en bereikt: 1. De veilige exploitatie van de HFR De Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom)
is de eigenaar van de faciliteit (met een leasingcontract van 99 jaar) en het JRC
is de beheerder en begrotingsautoriteit van de faciliteit.
De HFR-reactor wordt geëxploiteerd door de NRG (de Nederlandse 'Nuclear Research and consultancy Group') die de faciliteit exploiteert
en onderhoudt en de commerciële activiteiten rond de reactor beheert[1]. NRG beschikt
over een door de Nederlandse nationale regelgevende instantie KFD (Kernfysische Dienst) verstrekte exploitatievergunning.
Zoals bij kerncentrales is de HFR onderworpen aan wettelijk verplichte 10-jaarlijkse
veiligheidsbeoordelingen die door de NRG worden uitgevoerd. Bovendien werd de HFR
onderworpen aan een onafhankelijke INSARR-evaluatie (Integrated
Safety Assessment for Research Reactors), in april 2011 uitgevoerd door de
Internationale Organisatie voor Atoomenergie (International Atomic Energy Agency
- IAEA). In 2010 was de HFR slechts voor 143 dagen
operationeel aangezien hij werd stilgelegd voor een ingrijpend herstel van de Bottom
Plug Liner (BPL). De voorbereiding en uitvoering van dit herstel werden
gemonitord en geïnspecteerd door de Nederlandse regelgevingsautoriteit voor
nucleaire veiligheid in overeenstemming met de toepasselijke nationale regels
en eisen. Het reactorherstel en de desbetreffende
inspecties en tests hebben 201 dagen in beslag genomen. De onderhoudsactiviteiten bestonden uit het
preventieve, corrigerende en geregelde onderhoud van alle systemen, structuren
en componenten, uitgevoerd met het doel een veilige en betrouwbare exploitatie
van de HFR te waarborgen. Tevens werd de lektest (0,2 bar overdruk gedurende 24 uur),
overeenkomstig de exploitatievergunning op gezette tijden uit te voeren,
alsmede de uitgebreide inspectie bij bedrijf, inclusief de metingen met
betrekking tot de Bottom Plug Liner, met succes afgerond. Er werd geen incident overeenkomstig de International
Nuclear Event Scale (INES) gerapporteerd. 2. Onderzoek en productie van isotopen 2.1 Onderzoek De volgende lopende wetenschappelijke
activiteiten werden uitgevoerd: ·
beheer van NeT, het European Network on Neutron
Techniques Standardisation for Structural Integrity. De voornaamste
experimentele activiteiten in 2010 hadden betrekking op small angle-scatteringsstudies
met betrekking tot materiaalverouderingsprocessen; ·
residuele stress-metingen via neutrondiffractie, ter
beoordeling van de evolutie op microstructureel niveau in thermisch verouderd
versterkt staal en ter onderzoek van de thermische versnelling van radioactief
verval; ·
splijtstofbestralingsexperimenten met betrekking
tot de transmutatie van lichtere actiniden teneinde de radiotoxiciteit van
nucleaire afvalstoffen te verminderen; ·
splijtstofbestralingsexperimenten ter onderzoek van
de retentiecapaciteit t.a.v. fissieproducten; ·
experimenten ter onderzoek van de degradatie van
structureel reactormateriaal ten gevolge van straling (grafiet, composieten, wolfraamlegeringen
en staal); ·
fusiereactoren en via versnellers aangedreven
systeemtechnologieën voor bestraling en onderzoek na bestraling van berylliumpebbles,
staal en lasnaden. 2.2 De productie
van isotopen Het jaar 2010 was ongewoon voor de HFR wat de
productie van medische radio-isotopen betreft en kan worden ingedeeld in drie
perioden: in de eerste weken van het jaar tot medio februari heeft de HFR
continu gewerkt tegen maximale productiecapaciteit. De productie werd dan
stilgelegd gedurende de BPL-herstellingsperiode (in een periode dat het tekort
aan medische isotopen nog steeds aanhield) en werd vervolgens, in september 2010,
opnieuw opgestart overeenkomstig het normale exploitatiepatroon. Tot de start van de HFR-herstelling kreeg de
productie van medische isotopen nog steeds de hoogst mogelijke prioriteit. Het
laden van de reactor was toegesneden op het bereiken van de maximale
productieniveau van cruciale radiofarmaceutica en met name de productie van molybdeen-99
voor medische toepassingen (bv. behandeling van kanker). Deze configuratie
maakte het mogelijk tot wel 11 bestralingen voor de productie van molybdeen-99
in parallel uit te voeren. Gedurende deze periode van maximale capaciteit
oversteeg de HFR-productie de binnen het Europese supply-netwerk beschikbare capaciteit
voor radiochemische processing. Naar raming produceerde de HFR in deze periode
genoeg materiaal om meer dan 50 000 wereldwijd uitgevoerde scans van patiënten
per dag mogelijk te maken, wat goed was voor ongeveer 60% van de mondiale vraag.
Gedurende het jaar 2010 coördineerde de
exploitant NRG de inspanningen om de effecten van de aanvoerproblemen te
minimaliseren en heeft zij de gebruikers van isotopen op de hoogte gehouden van
de voortgang van de herstelling en de verwachte HFR-heropstartdatum. Deze
gebeurtenissen hebben de kritische rol van de HFR in de supply-keten voor
radio-isotopen voor medisch gebruik nogmaals bevestigd. 3. Financiële
bijdragen voor de uitvoering van het programma Voor de uitvoering van het programma werden in
2010 de volgende financiële bijdragen ontvangen van de lidstaten: België: 400 000 euro,
Frankrijk: 300 000 euro, Nederland: 8 223 000 euro. Opgemerkt dient te worden dat deze bijdragen
de uitgaven dekken overeenkomstig bijlage II bij Beschikking 2009/410/Euratom
van de Raad. De bijdragen zijn berekend met het oog op de dekking van de
geraamde kosten van exploitatie van de reactor in de periode 2010, waarbij
rekening wordt gehouden met de verwachte commerciële inkomsten. In geen enkel
geval dekt de Commissie enig operationeel tekort, inclusief potentiële kosten
van onderhoud of herstel. In 2010 heeft de Commissie van het aanvullend programma 800 000 euro
ontvangen als provisie voor het ontmantelingsfonds. Andere uitgaven van de
Commissie (bv. personeel, nutsvoorzieningen, beheer van verbruikte splijtstof) voor
een totaalbedrag van 1 674 000 euro werden ook betaald uit de
middelen van het aanvullend onderzoeksprogramma. In
een begeleidend werkdocument van de Commissiediensten zijn de resultaten van de
exploitatie van de HFR in 2010 nader toegelicht. [1] Op 20
juni 1967 heeft het JRC en de Stichting Energieonderzoek Centrum Nederland
("ECN" genoemd, toentertijd Stichting Reactor Centrum Nederland – "RCN"
genoemd) Samenwerkingscontract Nr. 054-68-1 PET N gesloten met
betrekking tot het operationele beheer van de HFR op de JRC-locatie.