(1)

Fil-Komunikazzjoni tagħha tal-20 ta’ Mejju 2020 intitolata “Strateġija “Mill-Għalqa sal-Platt għal sistema tal-ikel ġusta, tajba għas-saħħa u favur l-ambjent” (2), il-Kummissjoni ħabbret ir-reviżjoni tal-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni biex tipprevedi l-użu u l-forniment ta’ prodotti sostenibbli tal-agrikoltura u biex issaħħaħ ir-rwol tal-kriterji ta’ sostenibbiltà filwaqt li tqis l-impatt possibbli ta’ dawn l-istandards fuq it-telf u l-ħela tal-ikel. F’dan il-kuntest, l-istandards eżistenti tal-kummerċjalizzazzjoni tal-bajd jenħtieġ li jiġu modifikati wkoll b’kont meħud tal-iżviluppi tekniċi u tad-domanda tal-konsumaturi u tal-evoluzzjoni tal-influwenza tat-tjur bħala fattur ta’ riskju għall-produtturi tal-bajd tat-tiġieġ imrobbi fil-beraħ.

(2)

Ir-Regolament (UE) Nru 1308/2013 ħassar u ssostitwixxa r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1234/2007 (3). Il-Parti II, it-Titolu II, il-Kapitolu I, it-Taqsima 1, tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 tistabbilixxi regoli dwar l-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni għall-bajd, mingħajr ma tintroduċi bidliet sostanzjali, u tagħti s-setgħa lill-Kummissjoni li tadotta atti delegati u ta’ implimentazzjoni f’dak ir-rigward. Biex jiġi żgurat il-funzjonament bla xkiel tas-suq tal-bajd fil-qafas legali l-ġdid, iridu jiġu adottati ċerti regoli permezz ta’ tali atti. Dan ir-Regolament u r-Regolament ta’ Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2023/2466 (4) jenħtieġ li jissostitwixxu r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 589/2008 (5), li għalhekk jenħtieġ li jitħassar.

(3)

Sabiex ikun hemm funzjonament bla xkiel tas-suq tal-bajd, l-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni għall-bajd jenħtieġ li jkopru l-kriterji tal-klassifikazzjoni, il-preservazzjoni u l-manipulazzjoni, ir-rekwiżiti tal-immarkar u tal-ippakkjar, l-użu ta’ termini riżervati fakultattivi, il-livelli ta’ tolleranza, kif ukoll il-kundizzjonijiet għall-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet. Peress li dawn l-aspetti huma kollha interkonnessi mill-qrib, ir-regoli dwar l-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni għall-bajd jenħtieġ li jinżammu bħala sett koerenti ta’ regoli, u għalhekk jenħtieġ jiġu stabbiliti f’att delegat wieħed.

(4)

Ir-Regolament (KE) Nru 852/2004 (6) u r-Regolament (KE) Nru 853/2004 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (7) japplikaw għall-bajd. Peress li huma rilevanti fil-qasam tal-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni tal-bajd u sabiex tiġi żgurata l-koerenza, jenħtieġ li ssir referenza sa fejn ikun possibbli għal dawk ir-Regolamenti orizzontali.

(5)

Id-Direttiva tal-Kunsill 1999/74/KE (8) stabbiliet prinċipji dwar iż-żamma tat-tiġieġ f’sistemi ta’ trobbija differenti. Peress li d-dispożizzjonijiet tagħha huma marbuta mal-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni tal-bajd, u sabiex tiġi żgurata l-koerenza, jenħtieġ li ssir referenza sa fejn ikun possibbli għal dik id-Direttiva.

(6)

Jenħtieġ li jiġu deċiżi l-karatteristiċi tal-kwalità tal-bajd tal-Klassi A sabiex tkun garantita l-kwalità superjuri tal-bajd ikkonsenjat direttament lill-konsumatur finali u li jiġu definiti l-kriterji għall-fini ta’ kontroll mis-servizzi tal-ispezzjoni. Dawn il-karatteristiċi jenħtieġ li jkunu konformi mal-Istandard Nru 42 tal-Kummissjoni Ekonomika għall-Ewropa tan-Nazzjonijiet Uniti (NU/KEE) li jikkonċerna l-kummerċjalizzazzjoni u l-kontroll tal-kwalità kummerċjali tal-bajd bil-qoxra fil-kummerċ internazzjonali bejn il-pajjiżi membri tan-NU/KEE u fil-kummerċ destinat għal dawn il-pajjiżi.

(7)

B’mod ġenerali, jenħtieġ li l-bajd ma jinħasilx u ma jitnaddafx, minħabba li dan jista’ jagħmel ħsara lill-qoxra, li, permezz tal-karatteristiċi antimikrobiċi tagħha, taġixxi bħala barriera effikaċi kontra l-kontaminazzjoni mill-batterji. Barra minn dan, jenħtieġ li l-bajd tal-Klassi A ma jinħasilx minħabba ħsara li tista’ tiġi kkawżata lill-barrieri fiżiċi, bħall-epiderma, matul jew wara t-tindif. Din il-ħsara tista’ tiffavorixxi l-kontaminazzjoni li tgħaddi mill-qoxra permezz tal-batterji jew it-telf tal-umidità mill-qoxra, li jkabbar ir-riskju għall-konsumaturi, partikolarment jekk il-kundizzjonijiet tat-tnixxif u tal-ħażna sussegwenti ma jkunux ottimali.

(8)

Madankollu, ċerti prattiki, bħal pereżempju t-trattament tal-bajd bir-raġġi ultravjola, jenħtieġ li ma jiġux interpretati li jikkostitwixxu proċessi ta’ tindif. Madankollu, f’ċerti Stati Membri, l-użu ta’ sistemi tal-ħasil tal-bajd suġġetti għal awtorizzazzjoni u li jaħdmu taħt kundizzjonijiet ta’ sorveljanza stretta, jagħti riżultati tajba. Skont l-opinjoni tal-Bord Xjentifiku dwar il-Perikli Bijoloġiċi tal-Awtorità Ewropea dwar is-Sigurtà fl-Ikel, rigward ir-riskji mikrobijoloġiċi assoċjati mal-ħasil tal-bajd għall-ikel (9), mogħtija wara talba tal-Kummissjoni u adottata fis-7 ta’ Settembru 2005, il-prattika tal-ħasil tal-bajd kif ipprattikata f’ċerti ċentri tal-ippakkjar tista’ tinżamm minn perspettiva iġjenika, diment li, fost oħrajn, jiġi żviluppat kodiċi ta’ prattika għas-sistemi tal-ħasil tal-bajd.

(9)

Il-bajd tal-Klassi A jenħtieġ li jiġi gradat skont il-piż. Għalhekk jenħtieġ li jiġu stabbiliti għadd limitat ta’ gradi tal-piż u termini ċari korrispondenti kif ukoll rekwiżiti minimi għat-tikkettar, li ma jeskludux tikkettar volontarju addizzjonali, dment li jiġu ssodisfati r-rekwiżiti tar-Regolament (UE) Nru 1169/2011 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (10).

(10)

Huma biss l-intrapriżi li għandhom bini u tagħmir tekniku adatti għall-iskala u t-tip tal-operazzjonijiet tagħhom, u li għalhekk jippermettu l-manipulazzjoni kif suppost tal-bajd, li jenħtieġ li jiġu awtorizzati, bħala ċentri tal-ippakkjar, biex jiggradaw il-bajd skont il-kwalità u l-piż.

(11)

Sabiex tiġi żgurata l-freskezza tal-bajd, jenħtieġ li jiġu stabbiliti limiti ta’ żmien massimi għall-gradazzjoni, għall-immarkar u għall-ippakkjar tal-bajd u għall-immarkar tal-pakketti.

(12)

Minbarra l-obbligu ġenerali li tiġi stabbilita t-traċċabbiltà tal-ikel, tal-għalf, tal-annimali li jipproduċu l-ikel, u ta’ kwalunkwe sustanza oħra maħsuba li tiġi, jew mistennija li tiġi, inkorporata fl-ikel jew fl-għalf fl-istadji kollha tal-produzzjoni, tal-ipproċessar u tad-distribuzzjoni f’konformità mar-Regolament (KE) Nru 178/2002 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill (11), għall-finijiet tat-twettiq tal-kontrolli, jenħtieġ li tiġi stipulata l-informazzjoni li għandha tiġi indikata fuq l-imballaġġ għat-trasport li jkun fih il-bajd u fuq id-dokumenti li jakkumpanjawh.

(13)

Huwa essenzjali li l-bajd jiġi mmarkat bil-kodiċi tal-produttur fis-sit tal-produzzjoni meta l-bajd jiġi kkonsenjat fi Stat Membru ieħor. B’mod partikolari fir-rigward tal-bajd tal-Klassi B, jenħtieġ li jiġi speċifikat li jekk il-kodiċi tal-produttur waħdu ma jindikax b’mod ċar il-gradazzjoni tal-kwalità, il-bajd tal-Klassi B jenħtieġ li jiġi mmarkat b’indikazzjoni oħra.

(14)

Jenħtieġ li jiġu ddefiniti l-karatteristiċi tal-indikazzjonijiet possibbli l-oħrajn għall-immarkar tal-bajd tal-Klassi B, kif imsemmi fil-Parti VI, il-Punt III(1), it-tieni subparagrafu, tal-Anness VII tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013.

(15)

Meta l-bajd jiġi kkonsenjat direttament lill-industrija tal-ikel għall-ipproċessar u jkun hemm garanzija suffiċjenti tad-destinazzjoni finali tagħhom, l-Istati Membri jistgħu jagħtu eċċezzjonijiet mir-rekwiżit tal-immarkar lill-operaturi li jitolbu dan diment li l-bajd jiġi kkonsenjat direttament mis-sit tal-produzzjoni lill-industrija tal-ikel.

(16)

Ir-Regolament (UE) Nru 1169/2011 jistabbilixxi r-regoli ta’ natura ġenerali applikabbli għall-oġġetti tal-ikel kollha li jitqiegħdu fis-suq. Madankollu, jenħtieġ li jkunu previsti ċerti rekwiżiti speċifiċi tal-immarkar għall-pakketti tal-bajd.

(17)

Jenħtieġ li jiġu stabbiliti t-termini għall-identifikazzjoni tal-metodu tat-trobbija kif ukoll ir-rekwiżiti minimi għas-sistemi tal-produzzjoni għad-diversi metodi ta’ trobbija tal-bajd.

(18)

Meta l-bajd jinbiegħ b’terminu riżervat fakultattiv li jenfasizza l-freskezza partikolari tal-bajd, jenħtieġ li jiġi stabbilit limitu ta’ żmien massimu għal dawn l-indikazzjonijiet.

(19)

Meta l-bajd jinbiegħ b’indikazzjoni tal-formula tal-għalf partikolari mitmugħa lit-tiġieġ li jbidu, jenħtieġ li jiġu stabbiliti rekwiżiti minimi għall-użu ta’ dawn l-indikazzjonijiet.

(20)

Meta l-bajd jinbiegħ farrad, ċerta informazzjoni li normalment tidher fuq l-ippakkjar jenħtieġ li tkun aċċessibbli għall-konsumatur.

(21)

Minbarra r-rekwiżiti ġenerali fil-qasam tal-iġjene applikabbli għat-tgeżwir u għall-imballaġġ tal-oġġetti tal-ikel, jenħtieġ li jiġu stabbiliti ċerti rekwiżiti addizzjonali sabiex jiġi minimizzat ir-riskju ta’ tħassir jew ta’ kontaminazzjoni tal-bajd matul il-ħażna u t-trasport. Dawn l-istandards jenħtieġ li jkunu bbażati fuq l-Istandard tan-NU/KEE Nru 42.

(22)

Il-bajd industrijali ma huwiex tajjeb għall-konsum mill-bniedem. Għalhekk jenħtieġ li jkunu meħtieġa strixxi jew tikketti speċjali li jippermettu l-identifikazzjoni faċli tal-imballaġġ li jkun fih dan it-tip ta’ bajd.

(23)

Il-pajjiżi terzi jista’ jkollhom rekwiżiti differenti minn dawk stabbiliti għall-Unjoni għall-kummerċjalizzazzjoni tal-bajd. Sabiex jiġu ffaċilitati l-esportazzjonijiet, il-bajd ippakkjat u intenzjonat għall-esportazzjoni barra mill-Unjoni jenħtieġ li jitħalla jikkonforma ma’ dawn ir-rekwiżiti.

(24)

Jenħtieġ li jiġu stabbiliti termini preċiżi għall-valutazzjoni tal-ekwivalenza tal-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni ta’ pajjiżi terzi mal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni, li trid issir mill-Kummissjoni wara talba tal-pajjiżi terzi. Jenħtieġ li jiġu stabbiliti ċerti rekwiżiti għall-immarkar u t-tikkettar għall-bajd importat minn pajjiżi terzi.

(25)

Jenħtieġ li jkunu permessi ċerti tolleranzi fil-verifika tal-konformità mal-istandards tal-kummerċjalizzazzjoni. Dawn it-tolleranzi jenħtieġ li jvarjaw skont l-istadji differenti tal-kummerċjalizzazzjoni.

(26)

Il-forniment tal-bajd għall-bejgħ bl-imnut fid-dipartimenti Franċiżi ekstra-Ewropej tiddependi parzjalment fuq il-forniment tal-bajd mill-kontinent Ewropew minħabba li l-produzzjoni lokali għadha ma hijiex biżżejjed biex tkopri d-domanda. B’kunsiderazzjoni tad-durata għat-trasport u l-kundizzjonijiet tal-klima, il-preservazzjoni tal-bajd ittrasportat lejn id-dipartimenti Franċiżi ekstra-Ewropej tippresupponi s-sodisfazzjon ta’ arranġamenti speċifiċi tal-forniment, inkluża l-possibbiltà li l-bajd jiġi kkonsenjat imkessaħ. Dawn l-arranġamenti speċjali jistgħu jiġu ġġustifikati min-nuqqas ta’ kapaċitajiet lokali suffiċjenti ta’ produzzjoni tal-bajd. Sakemm jiġu żviluppati kapaċitajiet ta’ produzzjoni lokali suffiċjenti, dawn l-arranġamenti eċċezzjonali jenħtieġ li jinżammu.

(27)

Sabiex jiġu kkunsidrati l-kundizzjonijiet speċifiċi tal-kummerċjalizzazzjoni tal-bajd f’ċerti reġjuni remoti tal-Finlandja, il-bejgħ mingħand il-produtturi lill-ħwienet tal-bejgħ bl-imnut f’dawk ir-reġjuni jenħtieġ li jkun eżentat mir-rekwiżiti tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013 u ta’ dan ir-Regolament,

(a)

il-kriterji tal-klassifikazzjoni;

(b)

il-preżervazzjoni u l-manipulazzjoni;

(c)

ir-rekwiżiti tal-immarkar u tal-ippakkjar;

(d)

l-użu ta’ termini riżervati fakultattivi;

(e)

il-livelli ta’ tolleranza;

(f)

il-kundizzjonijiet għall-importazzjonijiet u l-esportazzjonijiet.

(a)

“pakkett” ifisser tgeżwir li jkollu fih bajd tal-Klassi A jew tal-Klassi B, ħlief l-imballaġġ għat-trasport u l-kontenituri tal-bajd industrijali;

(b)

“bejgħ tal-bajd farrad” ifisser il-bejgħ bl-imnut tal-bajd lill-konsumatur finali, minbarra f’pakketti;

(c)

“kollettur” ifisser kwalunkwe stabbiliment irreġistrat f’konformità mal-Artikolu 6 tar-Regolament (KE) Nru 852/2004 li jiġbor il-bajd mingħand produttur bil-ħsieb li jiġi kkonsenjat lil ċentru tal-ippakkjar, għal suq li jbigħ eżklussivament lill-bejjiegħa bl-ingrossa li l-impriżi tagħhom huma approvati bħala ċentri tal-ippakkjar, jew għall-industrija tal-ikel u dik mhux tal-ikel;

(d)

“industrija tal-ikel” ifisser kwalunkwe stabbiliment li jipproduċi prodotti tal-bajd maħsuba għall-konsum mill-bniedem, minbarra l-fornituri tal-ikel tal-massa;

(e)

“industrija mhux tal-ikel” ifisser kull negozju li jipproduċi prodotti tal-bajd li ma humiex maħsuba għall-konsum mill-bniedem;

(f)

“fornituri tal-ikel tal-massa” ifisser l-istabbilimenti msemmija fl-Artikolu 2(2), il-punt (d) tar-Regolament (UE) Nru 1169/2011;

(g)

“bajd” ifisser bajd fil-qoxra — ħlief il-bajd imkisser, inkubat jew imsajjar — li huwa prodott mit-tiġieġ tal-ispeċi Gallus gallus u li huwa adattat għall-konsum dirett mill-bniedem jew għall-preparazzjoni ta’ prodotti tal-bajd;

(h)

“bajd imkisser” ifisser il-bajd li għandu xquq kemm fil-qoxra kif ukoll fil-membrani, li jwassal biex il-kontenut tiegħu jkun espost;

(i)

“bajd inkubat” ifisser il-bajd minn meta jitpoġġa fl-inkubatur ’il quddiem;

(j)

“bajd industrijali” ifisser il-bajd mhux maħsub għall-konsum mill-bniedem;

(k)

“lott” ifisser il-bajd f’pakketti jew farrad mill-istess u l-uniku sit tal-produzzjoni jew ċentru tal-ippakkjar, li jinsab f’post wieħed, bl-istess data waħda ta’ meta tbied jew id-data minima ta’ kemm iservi prodott tal-ikel jew id-data tal-ippakkjar, l-istess metodu ta’ trobbija u, fil-każ tal-bajd gradat, l-istess gradazzjoni tal-kwalità u tal-piż;

(l)

“ippakkjar mill-ġdid” ifisser it-trasferiment fiżiku tal-bajd għal pakkett ieħor jew l-immarkar mill-ġdid ta’ pakkett li fih il-bajd;

(m)

“kummerċjalizzazzjoni” ifisser iż-żamma tal-bajd bil-ħsieb li jinbiegħ, inkluż l-offerta għall-bejgħ, il-ħażna, l-ippakkjar, it-tikkettar, il-konsenja jew kull tip ieħor ta’ trasferiment, kemm mingħajr ħlas kif ukoll bi ħlas;

(n)

“operatur” ifisser produttur jew kwalunkwe persuna fiżika jew ġuridika oħra involuta fil-kummerċjalizzazzjoni tal-bajd;

(o)

“sit tal-produzzjoni” ifisser stabbiliment li jrabbi t-tiġieġ li jbidu, irreġistrat f’konformità mad-Direttiva tal-Kummissjoni 2002/4/KE (12);

(p)

“ċentru tal-ippakkjar” ifisser ċentru tal-ippakkjar fit-tifsira tar-Regolament (KE) Nru 853/2004 li huwa awtorizzat f’konformità mal-Artikolu 3(2) tar-Regolament ta’ Implimentazzjoni (UE) 2023/2466 u fejn il-bajd jiġi gradat skont il-kwalità u l-piż tiegħu;

(q)

“konsumatur finali” ifisser l-aħħar xerrej ta’ oġġett tal-ikel, li ma huwiex se juża dan l-ikel fil-qafas ta’ xi operazzjoni jew ta’ xi attività ta’ negozju tal-ikel;

(r)

“kodiċi tal-produttur” ifisser in-numru li jiddistingwi s-sit tal-produzzjoni skont il-punt 2 tal-Anness tad-Direttiva 2002/4/KE.

(a)

tista’ ssir referenza għaċ-ċereali bħala ingredjent tal-għalf biss meta dawn jikkostitwixxu tal-anqas 60 % mill-piż tal-formula tal-għalf mogħtija, li minnhom ma jistax ikun hemm iżjed minn 15 % prodotti sekondarji taċ-ċereali;

(b)

mingħajr preġudizzju għall-minimu ta’ 60 % imsemmi fil-punt (a), meta ssir referenza għal ċereal speċifiku, dan għandu jikkostitwixxi tal-anqas 30 % tal-formula tal-għalf li tintuża. Jekk issir referenza speċifika għal aktar minn ċereal wieħed, kull wieħed minnhom għandu jikkostitwixxi tal-anqas 5 % tal-formula tal-għalf.

(a)

il-gradazzjoni tal-kwalità;

(b)

il-gradazzjoni tal-piż f’konformità mal-Artikolu 5;

(c)

indikazzjoni tal-metodu tat-trobbija kif stabbilit fl-Artikolu 11(2);

(d)

spjegazzjoni tat-tifsira tal-kodiċi tal-produttur;

(e)

id-data minima ta’ kemm iservi l-prodott.

(a)

l-isem u l-indirizz tal-operatur li għalih ikun maħsub il-bajd;

(b)

l-isem u l-indirizz tal-operatur li jkun bagħat il-bajd;

(c)

il-kliem “bajd industrijali” b’ittri kapitali li jkunu għoljin 2 cm, kif ukoll il-kliem “mhux tajbin għall-konsum mill-bniedem” b’ittri li jkunu għoljin tal-anqas 8 mm.