20.3.2014   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 84/1

(1)

Μαζί με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 924/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 260/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) αποτελεί σημαντικό δομικό στοιχείο για την ολοκλήρωση του ενιαίου χώρου πληρωμών σε ευρώ (SEPA), στον οποίο δεν γίνεται διάκριση μεταξύ διασυνοριακών και εθνικών πληρωμών σε ευρώ. Ο κύριος στόχος του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 260/2012 είναι η μετάβαση από τα εθνικά συστήματα μεταφοράς πιστώσεων και άμεσων χρεώσεων σε εναρμονισμένα συστήματα μεταφοράς πιστώσεων του SEPA (SCT) και άμεσων χρεώσεων SEPA (SDD), μεταξύ άλλων με την παροχή στους πολίτες της Ένωσης ενός μοναδικού διεθνούς αριθμού τραπεζικού λογαριασμού (IBAN), που μπορεί να χρησιμοποιείται για όλες τις SCT και τις SDD σε ευρώ.

(2)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 260/2012 προέβλεψε να πραγματοποιηθεί η μετάβαση στον SEPA την 1η Φεβρουαρίου 2014, προκειμένου να δοθεί στους φορείς παροχής υπηρεσιών πληρωμών και στους χρήστες των υπηρεσιών πληρωμών επαρκής χρόνος για να προσαρμόσουν τις διαδικασίες τους στις τεχνικές απαιτήσεις που συνεπάγεται η μετάβαση στις SCT και SDD.

(3)

Από την έκδοση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 260/2012, η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς την πρόοδο της μετάβασης στον SEPA. Πραγματοποιήθηκαν αρκετές συνεδριάσεις με τα κράτη μέλη, τις εθνικές δημόσιες αρχές και τους παράγοντες της αγοράς. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει δημοσιεύσει τακτικά εκθέσεις προόδου σχετικά με τη μετάβαση στον SEPA, με βάση τα στοιχεία πληρωμών που συλλέγονται από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες. Οι εκθέσεις αυτές αναφέρουν ότι ορισμένα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ κινούνται στη σωστή πορεία, με ποσοστά μετάβασης για τις SCT επί του παρόντος πλησίον του 100 %. Η μεγάλη πλειονότητα των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών ανέφεραν ότι έχουν ήδη συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του SEPA. Ωστόσο, σε αρκετά άλλα κράτη μέλη τα ποσοστά μετάβασης υστερούν των προσδοκιών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις SDD.

(4)

Στις 14 Μαΐου 2013, το Συμβούλιο Ecofin τόνισε εκ νέου στα συμπεράσματά του τη σπουδαιότητα της μετάβασης στον SEPA. Επισημάνθηκε ότι η μετάβαση στον SEPA απείχε πολύ από την ολοκλήρωσή της και ότι θα χρειάζονταν άμεσες προσπάθειες από όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά για την έγκαιρη ολοκλήρωσή της. Εγκρίθηκε σχέδιο δράσης, στο οποίο οι έμποροι, οι εταιρείες, οι ΜΜΕ και οι δημόσιες διοικήσεις κλήθηκαν να λάβουν αμέσως τα απαραίτητα συγκεκριμένα εσωτερικά μέτρα για την προσαρμογή των διαδικασιών τους, και να ενημερώσουν τους πελάτες τους σχετικά με τις λεπτομέρειες του IBAN τους.

(5)

Παρά τις σημαντικές προσπάθειες τις οποίες κατέβαλαν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τα κράτη μέλη, οι εθνικές δημόσιες αρχές τους και οι συμμετέχοντες στην αγορά κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, οι πιο πρόσφατες στατιστικές για τη μετάβαση δείχνουν ότι το συνολικό ποσοστό μετάβασης στη ζώνη του ευρώ όσον αφορά τις SCT έχει μόλις αυξηθεί από 40 % τον Ιούνιο του 2013 σε περίπου 64 % τον Νοέμβριο του 2013, ενώ το συνολικό ποσοστό μετάβασης όσον αφορά τις SDD έχει φθάσει μόλις στο 26 %. Ενώ τα εθνικά αριθμητικά στοιχεία δείχνουν καλή πρόοδο σε πολλά κράτη μέλη, μια σημαντική ομάδα κρατών μελών υστερεί σοβαρά ως προς τα αναμενόμενα ποσοστά μετάβασης. Συνεπώς, είναι πολύ απίθανο να είναι όλοι οι παράγοντες της αγοράς συμβατοί με τον SEPA την 1η Φεβρουαρίου 2014.

(6)

Από την 1η Φεβρουαρίου 2014, οι τράπεζες και άλλοι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών θα πρέπει να αρνούνται να διεκπεραιώνουν μεταφορές πιστώσεων ή άμεσες χρεώσεις που δεν είναι συμβατές με τον SEPA λόγω των νομικών υποχρεώσεών τους, μολονότι, όπως ήδη συμβαίνει επί του παρόντος, η διεκπεραίωση αυτών των πληρωμών είναι εφικτή από τεχνικής απόψεως, με τη συνέχιση της χρήσης των υφιστάμενων συστημάτων κληροδοτημένων πληρωμών παράλληλα με τις SCT και SDD. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει πλήρης μετάβαση στις SCT και SDD, δεν μπορούν επομένως να αποκλειστούν καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση αυτών των πληρωμών. Όλοι οι χρήστες υπηρεσιών πληρωμών, και ιδίως οι ΜΜΕ και οι καταναλωτές, ενδέχεται να επηρεαστούν.

(7)

Είναι απαραίτητο να αποφευχθεί η περιττή διατάραξη των πληρωμών λόγω μη ολοκλήρωσης της μετάβασης στον SEPA έως την 1η Φεβρουαρίου 2014. Θα πρέπει, συνεπώς, να επιτραπεί στους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, για περιορισμένο χρονικό διάστημα, να συνεχίσουν τη διεκπεραίωση πράξεων πληρωμών μέσω των κληροδοτημένων συστημάτων τους, παράλληλα με τα συστήματα SCT και SDD, όπως πράττουν επί του παρόντος. Θα πρέπει, επομένως, να καθιερωθεί μεταβατική περίοδος που να επιτρέπει τη συνέχιση μιας τέτοιας παράλληλης επεξεργασίας πληρωμών σε διαφορετικές μορφές. Λαμβανομένων υπόψη των τρεχόντων στοιχείων και του αναμενόμενου ρυθμού μετάβασης, κρίνεται σκόπιμη η υιοθέτηση εφάπαξ συμπληρωματικής μεταβατικής περιόδου έξι μηνών. Η εφαρμογή της ρήτρας κεκτημένων δικαιωμάτων στα μη συμβατά με τον SEPA κληροδοτημένα συστήματα θα πρέπει να θεωρείται ως έκτακτο μέτρο και, συνεπώς, θα πρέπει να διατηρηθεί για όσο το δυνατόν βραχύτερο διάστημα, καθώς απαιτείται ταχεία και ολοκληρωμένη μετάβαση προκειμένου να προκύψουν όλα τα οφέλη που προσφέρει μια ενοποιημένη αγορά πληρωμών. Είναι επίσης σημαντικό να περιοριστεί χρονικά το κόστος για τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών λόγω συνέχισης της χρήσης των κληροδοτημένων συστημάτων πληρωμών παράλληλα με το σύστημα SEPA. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που έχουν ήδη μεταβεί πλήρως στον SEPA θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο παροχής υπηρεσιών μετατροπής στους χρήστες υπηρεσιών πληρωμών που δεν έχουν ακόμα μεταβεί στον SEPA κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου. Κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να απέχουν από την επιβολή κυρώσεων σε παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που διεκπεραιώνουν μη συμβατές πληρωμές και σε χρήστες υπηρεσιών πληρωμών που δεν έχουν ακόμη μεταβεί στο νέο σύστημα.

(8)

Αρκετοί μεγάλοι χρήστες μέσων άμεσης χρέωσης έχουν ήδη δηλώσει ότι προτίθενται να μεταβούν στο νέο σύστημα πλησίον της καταληκτικής ημερομηνίας. Κάθε αναβολή υλοποίησης των εν λόγω σχεδίων μετάβασης θα μπορούσε να οδηγήσει σε προσωρινές πιέσεις στις εισερχόμενες και τις ταμειακές ροές και, ως εκ τούτου, στα επίπεδα των ταμειακών διαθεσίμων των οικείων επιχειρήσεων. Η καθυστερημένη αυτή μετάβαση σε μεγάλη κλίμακα θα μπορούσε επίσης να δημιουργήσει ορισμένα σημεία συμφόρησης, ιδίως στο επίπεδο των τραπεζών και των πωλητών λογισμικού, που μπορεί να αντιμετωπίσουν ορισμένους περιορισμούς όσον αφορά την ικανότητα διεκπεραίωσης. Η πρόσθετη περίοδος για τη βαθμιαία εισαγωγή του νέου συστήματος θα επιτρέψει μια περισσότερο σταδιακή προσέγγιση. Οι συμμετέχοντες στην αγορά που δεν έχουν ακόμη αρχίσει να εφαρμόζουν τις αναγκαίες προσαρμογές για τη συμμόρφωση με τον SEPA καλούνται να το πράξουν το συντομότερο δυνατόν. Οι συμμετέχοντες στην αγορά οι οποίοι έχουν ήδη αρχίσει να προσαρμόζουν τις διαδικασίες πληρωμών τους θα πρέπει, ωστόσο, να ολοκληρώσουν τη μετάβαση όσο το δυνατόν ταχύτερα.

(9)

Λαμβανομένου υπόψη του γενικού στόχου να επιτευχθεί συντονισμένη και ολοκληρωμένη μετάβαση, είναι σκόπιμο να ισχύσει η μεταβατική περίοδος τόσο για τις SCT όσο και για τις SDD. Διαφορετικές μεταβατικές περίοδοι για τις SCT και τις SDD θα προκαλούσαν σύγχυση στους καταναλωτές, στους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, στις ΜΜΕ και σε άλλους χρήστες των υπηρεσιών πληρωμών.

(10)

Για λόγους ασφάλειας δικαίου και προκειμένου να αποφευχθεί η έλλειψη συνέχειας στην εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 260/2012, είναι αναγκαίο να τεθεί σε ισχύ ο παρών κανονισμός επειγόντως και να εφαρμοστεί με αναδρομική ισχύ από τις 31 Ιανουαρίου 2014.

(11)

Λόγω της επείγουσας φύσης του θέματος, θα πρέπει να εφαρμοστεί παρέκκλιση από την περίοδο των οκτώ εβδομάδων που προβλέπει το άρθρο 4 του πρωτοκόλλου αριθ. 1 σχετικά με το ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας.

(12)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 260/2012 θα πρέπει, συνεπώς, να τροποποιηθεί αναλόγως,