WYROK SĄDU (siódma izba w składzie powiększonym)

z dnia 21 czerwca 2023 r. ( *1 )

Służba publiczna – Personel kontraktowy – Umowa na czas nieokreślony – Rozwiązanie umowy – Artykuł 47 lit. c) ppkt (i) WZIP – Nienależyte wykonywanie obowiązków – Postawa w ramach służby i stosunek do pracy nie do pogodzenia z interesem służby – Obowiązek uzasadnienia – Prawo do bycia wysłuchanym – Prawo do urlopu wychowawczego – Artykuł 42a regulaminu pracowniczego – Zastosowanie do urzędników i innych pracowników Unii minimalnych wymagań określonych w dyrektywach 2010/18/UE i 2002/14/WE – Artykuły 27, 30 i 33 karty praw podstawowych – Prawo pracowników do informacji i konsultacji – Artykuł 24b regulaminu pracowniczego – Oczywisty błąd w ocenie – Ochrona w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy – Kwestionowanie aktów ostatecznych w trybie incydentalnym – Niedopuszczalność – Zasada proporcjonalności – Nadużycie władzy – Odpowiedzialność

W sprawie T‑571/17 RENV

UG, którą reprezentował M. Richard, adwokat,

strona skarżąca,

przeciwko

Komisji Europejskiej, którą reprezentowała L. Radu Bouyon, w charakterze pełnomocnika,

strona pozwana,

SĄD (siódma izba w składzie powiększonym),

w składzie podczas narady: R. da Silva Passos, prezes, V. Valančius, I. Reine, L. Truchot (sprawozdawca) i M. Sampol Pucurull, sędziowie,

sekretarz: L. Ramette, administrator,

uwzględniając wyrok z dnia 25 listopada 2021 r., Komisja/UG (C‑249/20 P, niepublikowany, EU:C:2021:964),

po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 27 października 2022 r.,

wydaje następujący

Wyrok ( 1 )

1

W skardze opartej na art. 270 TFUE skarżąca, UG, wnosi w istocie, po pierwsze, o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 17 października 2016 r., na mocy której Komisja Europejska rozwiązała z nią umowę o pracę w charakterze członka personelu kontraktowego (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”), a po drugie, o naprawienie szkody majątkowej i zadośćuczynienie za krzywdę, jakie miała ponieść skarżąca w wyniku tej decyzji.

[…]

II. Żądania stron po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania

20

Skarżąca wnosi w istocie do Sądu o:

stwierdzenie nieważności decyzji oddalającej zażalenie oraz wszystkich decyzji stanowiących jej podstawę i przywrócenie sytuacji sprzed postępowania w sprawie zwolnienia wszczętego pismem z dnia 8 września 2016 r.;

nakazanie przywrócenia jej do pracy i wypłaty należnych jej wynagrodzeń;

stwierdzenie nieważności potrąceń z wynagrodzenia stosowanych przez Komisję od sierpnia 2016 r.;

zasądzenie od Komisji zwrotu nadpłaty w wysokości 6818,81 EUR wraz z odsetkami za zwłokę liczonymi od daty zastosowania potrąceń z wynagrodzenia;

uznanie dodatkowych kwot żądanych przez Komisję za nienależne;

stwierdzenie nieważności decyzji Komisji o uznaniu jej nieobecności w dniach 30 i 31 maja 2016 r. za nieusprawiedliwione;

zasądzenie od Komisji zadośćuczynienia w wysokości 40000 EUR, wraz z odsetkami za zwłokę, za krzywdę spowodowaną poniżającym i dyskryminującym traktowaniem ze względu na jej działalność związkową i korzystanie z urlopu wychowawczego;

obciążenie Komisji kosztami postępowania.

21

Komisja wnosi do Sądu o:

oddalenie skargi;

obciążenie skarżącej kosztami postępowania.

III. Co do prawa

A. W przedmiocie zakresu sporu po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania

22

W uwagach złożonych po ogłoszeniu wyroku wydanego w postępowaniu odwoławczym skarżąca powtórzyła wszystkie żądania zawarte w skardze, w tym żądania odszkodowania i zadośćuczynienia za szkodę i krzywdę, jakie miała ponieść, a także żądania zwrotu kwot, które jej zdaniem zostały bezprawnie potrącone przez Komisję z jej wynagrodzenia.

23

Komisja twierdzi natomiast, że w pierwotnym wyroku Sąd orzekł w sposób ostateczny w przedmiocie niektórych żądań przedstawionych przez skarżącą.

24

W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 61 akapit drugi statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w przypadku skierowania sprawy do ponownego rozpoznania Sąd jest związany orzeczeniem Trybunału co do kwestii prawnych (zob. wyrok z dnia 1 października 2020 r., CC/Parlament, C‑612/19 P, niepublikowany, EU:C:2020:776, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo).

25

Tak więc w następstwie uchylenia przez Trybunał orzeczenia Sądu i przekazania sprawy Sądowi do ponownego rozpoznania jest on, na podstawie art. 215 regulaminu postępowania przed Sądem, związany wyrokiem Trybunału i musi orzec w przedmiocie wszystkich żądań przedstawionych przez stronę skarżącą z wyjątkiem tych, które odpowiadają częściom sentencji pierwotnego orzeczenia Sądu, których nie uchylił Trybunał, oraz uzasadnienia stanowiącego niezbędną podstawę tychże części, ponieważ są one objęte powagą rzeczy osądzonej (zob. podobnie wyrok z dnia 15 grudnia 2021 r., Republika Czeska/Komisja, T‑627/16 RENV, niepublikowany, EU:T:2021:894, pkt 105 i przytoczone tam orzecznictwo).

26

W niniejszej sprawie, jak przypomniano w pkt 19 powyżej, w wyroku wydanym w postępowaniu odwoławczym Trybunał uchylił częściowo pierwotny wyrok w zakresie, w jakim, po pierwsze, stwierdził on nieważność zaskarżonej decyzji (wyrok wydany w postępowaniu odwoławczym, pkt 20–44), po drugie, stwierdził, że Komisja dopuściła się naruszenia prawa mogącego prowadzić do powstania jej odpowiedzialności, i wezwał strony do zawarcia porozumienia ustalającego godziwe odszkodowanie pieniężne za szkodę majątkową (wyrok wydany w postępowaniu odwoławczym, pkt 45), a po trzecie, oddalił żądanie skarżącej dotyczące jej krzywdy jako niedopuszczalne (wyrok wydany w postępowaniu odwoławczym, pkt 55–62).

27

W konsekwencji z wyjątkiem motywów pierwotnego wyroku, które Trybunał uznał za niezgodne z prawem, jak wskazano w pkt 26 powyżej, i które odnoszą się do żądań skarżącej dotyczących stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji oraz naprawienia szkody i krzywdy, które miała ponieść w wyniku tej decyzji, wyrok ten stał się prawomocny.

28

Sąd orzekł zatem w sposób ostateczny przede wszystkim w przedmiocie żądań skarżącej dotyczących stwierdzenia nieważności pisma z dnia 8 września 2016 r., sprawozdania z oceny za 2015 r., potrąceń z wynagrodzenia i decyzji, w których Komisja uznała nieobecności skarżącej w pracy w dniach 30 i 31 maja 2016 r. za nieusprawiedliwione, a następnie w przedmiocie żądań przywrócenia skarżącej do pracy i przywrócenia jej sytuacji sprzed postępowania wszczętego pismem z dnia 8 września 2016 r., oraz wreszcie, w przedmiocie żądań zasądzenia od Komisji zwrotu nadpłaty i stwierdzenia przez Sąd, że dodatkowe kwoty żądane przez Komisję nie były należne.

29

W tych okolicznościach Sąd powinien w ramach niniejszego postępowania zbadać wyłącznie żądania skarżącej zmierzające, po pierwsze, do stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji, a po drugie, do naprawienia szkody majątkowej i krzywdy, jakie skarżąca miała ponieść w wyniku tej decyzji.

30

Z powyższego wynika, że wniosek skarżącej o ponowne rozstrzygnięcie w ramach niniejszego postępowania w przedmiocie wszystkich żądań przypomnianych w pkt 20 powyżej należy oddalić jako niedopuszczalny.

B. W przedmiocie żądań zmierzających do stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji

31

Na wstępie należy przypomnieć, że ze skargi wynika, iż chociaż żądanie pierwsze formalnie zmierza do stwierdzenia nieważności decyzji oddalającej zażalenie, należy je uznać za zmierzające w rzeczywistości do uzyskania stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji.

32

Na poparcie tych żądań skarżąca podnosi w istocie siedem zarzutów, z których pierwszy dotyczy braku uzasadnienia, drugi – naruszenia art. 51 regulaminu pracowniczego i prawa do bycia wysłuchanym, trzeci – naruszenia prawa w odniesieniu do prawa do urlopu wychowawczego oraz prawa pracowników do informacji i konsultacji, czwarty – szeregu oczywistych błędów w ocenie i błędów w ustaleniach faktycznych, piąty – naruszenia zasady proporcjonalności, szósty – naruszenia postępowania dyscyplinarnego przewidzianego w załączniku IX do regulaminu pracowniczego, a siódmy – nadużycia władzy.

1.   W przedmiocie zarzutu pierwszego, opartego na braku uzasadnienia

33

Skarżąca twierdzi, że podstawy wskazane w piśmie z dnia 8 września 2016 r. i w zaskarżonej decyzji są niejasne i nieprecyzyjne, w szczególności podstawy zwolnienia dotyczące roku 2015, które wymieniono na stronie 3 lit. a)–f) i na stronie 4 lit. i) pisma z dnia 8 września 2016 r., a także podstawy wskazane na stronie 2 lit. c), e) i g) oraz na stronie 5 lit. d) tego pisma.

34

Komisja kwestionuje twierdzenia skarżącej.

35

W tym względzie z orzecznictwa wynika, że decyzja o zwolnieniu członka personelu tymczasowego lub kontraktowego zatrudnionego na czas nieokreślony, wydana na podstawie art. 47 lit. c) ppkt (i) WZIP, podlega wymogom uzasadnienia przewidzianym w art. 25 regulaminu pracowniczego, zgodnie z którym „[k]ażda decyzja indywidualna, która jest podejmowana na podstawie przepisów niniejszego regulaminu pracowniczego, jest niezwłocznie przekazywana na piśmie zainteresowanemu urzędnikowi” oraz „[j]akakolwiek decyzja powodująca negatywne skutki dla urzędnika powinna zawierać uzasadnienie” (zob. podobnie wyroki: z dnia 24 października 2011 r., P/Parlament, T‑213/10 P, EU:T:2011:617, pkt 28; z dnia 4 grudnia 2013 r., ETF/Schuerings, T‑107/11 P, EU:T:2013:624, pkt 77 i przytoczone tam orzecznictwo).

36

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uzasadnienie aktów wydawanych przez instytucje Unii Europejskiej, jakiego również wymaga art. 296 TFUE i art. 41 ust. 2 lit. c) Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”), powinno być dostosowane do charakteru danego aktu i przedstawiać w sposób jasny i jednoznaczny tok rozumowania instytucji, która wydała akt, tak aby umożliwić zainteresowanym zaznajomienie się z podstawą rozstrzygnięcia, a właściwemu sądowi dokonanie jego kontroli. Wymóg uzasadnienia należy oceniać w odniesieniu do okoliczności konkretnej sprawy, w szczególności do treści aktu, charakteru przywołanych argumentów, a także interesu, jaki w uzyskaniu wyjaśnień mogą mieć adresaci aktu lub inne osoby, których dotyczy on bezpośrednio i indywidualnie. Nie jest wymagane, aby uzasadnienie wyszczególniało wszystkie istotne okoliczności faktyczne i prawne, ponieważ ocena, czy uzasadnienie aktu spełnia wymogi art. 296 TFUE, winna nie tylko opierać się na jego brzmieniu, ale także uwzględniać okoliczności jego wydania, jak również całość przepisów prawa regulujących daną dziedzinę (zob. wyrok z dnia 11 czerwca 2020 r., Komisja/Di Bernardo, C‑114/19 P, EU:C:2020:457, pkt 29, 51 i przytoczone tam orzecznictwo).

37

W konsekwencji właśnie w świetle celu wymogu uzasadnienia oraz wszystkich okoliczności przypomnianych w pkt 35 i 36 powyżej można ocenić, że decyzji brakuje uzasadnienia, lub też że jest ono niewystarczające.

38

W niniejszej sprawie z zaskarżonej decyzji i z pisma z dnia 8 września 2016 r., do którego odnosi się zaskarżona decyzja, wynika, że Komisja, na podstawie art. 47 lit. c) WZIP, rozwiązała ze skarżącą umowę na czas nieokreślony ze względu na to, że poziom świadczonej przez nią pracy i zachowanie skarżącej były niezgodne z wymaganiami służby, ponieważ nie można było liczyć, iż skarżąca zrealizuje powierzone jej zadania i cele, nie starała się ona aktywnie pomagać współpracownikom i nie uwzględniała interesu służby ani nie nadawała jej priorytetowego charakteru, co miało negatywne konsekwencje dla ciągłości i jakości usług oferowanych przez Centre polyvalent de l’Enfance (Centrum Małego Dziecka zwane dalej „ CPE”) zarówno dzieciom, jak i ich rodzicom.

39

W szczególności organ upoważniony do zawierania umów o pracę Komisji Europejskiej (OUZU) w piśmie z dnia 8 września 2016 r. odniósł się do około dwudziestu okoliczności szczegółowych, które dotyczyły zachowania skarżącej w latach 2013–2016.

40

I tak w pierwszej kolejności w odniesieniu do 2013 r. OUZU przypomniał treść sprawozdania z oceny za 2013 r. (zwanego dalej „sprawozdaniem z oceny za 2013 r.”), zgodnie z którym skarżąca z jednej strony była bardzo mało zaangażowana w grupy robocze „Kuchnia” i „Organizacja spotkań informacyjnych dla rodziców”, a z drugiej strony powinna była zaplanować swoją działalność związaną z tymi grupami roboczymi w tak zwanych godzinach „elastycznych”, w trakcie których nie opiekowała się dziećmi, gdyż niektórzy rodzice skarżyli się na nieobecność skarżącej w sali, gdy przychodzili po swoje dzieci.

41

W drugiej kolejności, co się tyczy 2014 r., OUZU przypomniał treść sprawozdania z oceny za 2014 r. (zwanego dalej „sprawozdaniem z oceny za 2014 r.”), zgodnie z którym trudności, jakie napotykała skarżąca w pogodzeniu życia zawodowego z życiem osobistym, a także nieuwzględnienie interesów służby przy planowaniu działań związanych z jej mandatem przedstawicielki pracowników, miały negatywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie służby.

42

W szczególności OUZU zwrócił uwagę na: po pierwsze, pośpieszny wniosek skarżącej z dnia 24 kwietnia 2014 r. o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, podczas gdy od dnia 1 stycznia 2014 r. zaplanowano, że będzie ona pracowała w niepełnym wymiarze czasu pracy od dnia 1 maja 2014 r.; po drugie, nieusprawiedliwione nieobecności skarżącej w dniach 7 maja i 16 czerwca 2014 r.; po trzecie, okoliczność, że skarżąca zaplanowała swoją nieobecność na dzień 2 maja 2014 r. i uprzedziła o tym służbę w dniu tej nieobecności; po czwarte, nieusprawiedliwioną nieobecność skarżącej w dniu 18 czerwca 2014 r.; po piąte, okoliczność, że skarżąca uprzedziła przełożonych o swojej nieobecności w dniu 26 lutego 2014 r. z powodu udziału w zebraniu związkowym dopiero w przeddzień o godz. 17.26; po szóste, okoliczność, że w dniu 9 grudnia 2014 r. jedna ze współpracownic skarżącej skarżyła się na jej brak współpracy i komunikacji; po siódme, okoliczności, że skarżąca uprzedziła przełożonych o swojej nieobecności w dniach 11 i 12 grudnia 2014 r. z powodu udziału w sesji plenarnej comité central du personnel siégeant à Bruxelles (centralnego komitetu pracowniczego w Brukseli, zwanego dalej „CCP”) dopiero w przeddzień 11 grudnia 2014 r. i że nie uprzedziła swoich współpracowników, z którymi miała pracować w tych dniach; oraz, po ósme, okoliczność, że skarżąca skontaktowała się ze swoimi przełożonymi w celu jej powrotu do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy po udzieleniu jej urlopu w celach zdrowotnych w połowie wymiaru czasu pracy, na okres od dnia 17 listopada do dnia 23 grudnia 2014 r., dopiero w dniu 22 grudnia 2014 r.

43

W trzeciej kolejności w odniesieniu do 2015 r. OUZU przypomniał, że zgodnie ze sprawozdaniem z oceny za 2015 r. poziom świadczenia pracy skarżącej uznano za niezadowalający.

44

W szczególności OUZU zwrócił uwagę na: po pierwsze, brak lub niewystarczające zaangażowanie się skarżącej w pracę w grupach roboczych, których była członkiem; po drugie, brak proaktywności skarżącej podczas pełnienia obowiązków nauczycielki „na zastępstwo”; po trzecie, okoliczność, że skarżąca nie przekazała przełożonym informacji na temat realizacji celu organizacji zajęć z jogi; po czwarte, okoliczność, że skarżąca nie sporządziła tabeli działań edukacyjnych; po piąte, brak ciągłości w opiece nad grupą dzieci, za którą skarżąca była odpowiedzialna; po szóste, trudności, jakich doświadczali niektórzy współpracownicy w pracy ze skarżącą; oraz, po siódme, brak przekazania informacji przez skarżącą o niektórych jej nieobecnościach w czerwcu 2015 r.

45

W czwartej kolejności, co się tyczy 2016 r., OUZU przypomniał trzy cele, które zostały wyznaczone skarżącej w sprawozdaniu z oceny za 2015 r., a mianowicie, po pierwsze, sporządzenie tabeli działań edukacyjnych, po drugie, wykazanie z jej strony większego zaangażowania w realizację zadań grup roboczych, których skarżąca jest członkiem jako osoba kontaktowa lub zastępca, poprzez wykonanie czterech konkretnych działań („opracowanie i publikacja trzech dzienników CPE”, „prowadzenie miesięcznej tabeli zawierającej spis uwag/zaistniałych problemów”, „zaproponowanie/planowanie zajęć sportowych podczas wakacji szkolnych” oraz „sporządzenie sprawozdania rocznego grupy »Sport«”) oraz, po trzecie, planowanie urlopu wychowawczego skarżącej z dużym wyprzedzeniem w celu ułatwienia jej zastąpienia i właściwej organizacji rozpoczęcia roku szkolnego 2016/2017.

46

I tak OUZU wskazał, że chociaż skarżąca wiedziała o celach wymienionych w pkt 45 powyżej od dnia 5 kwietnia 2016 r., to jednak nie stwierdził on żadnych oznak poprawy jej pracy w świetle wspomnianych celów.

47

W tym kontekście OUZU wskazał na utrzymywanie się problemów, o których mowa w sprawozdaniach z oceny za 2014 i 2015 r., a mianowicie: po pierwsze, okoliczność, że skarżąca nie sporządziła tabeli działań edukacyjnych, o której mowa w pkt 45 powyżej, przed udaniem się na urlop wychowawczy w dniu 15 lipca 2016 r.; po drugie, brak proaktywności skarżącej w grupach roboczych, o czym świadczył brak miesięcznego sprawozdania w kwestiach dotyczących żywienia zbiorowego w CPE, brak aktywnego zaangażowania się w pracę w grupie roboczej „Sport”, brak sporządzania rocznych sprawozdań grup „Kuchnia” i „Dziennik CPE” przed udaniem się na urlop wychowawczy i wysłanie w lipcu 2016 r. dziennika CPE dotyczącego grudnia 2015 r. i zatytułowanego „Boże Narodzenie 2015” (zwanego dalej „dziennikiem bożonarodzeniowym z 2015 r.”), który jej przełożeni uznali za już nieprzydatny; po trzecie, okoliczność, że skarżąca nie uwzględniła w swoim wniosku o urlop wychowawczy z dnia 25 kwietnia 2016 r. wskazań kierowniczki wydziału z dni 18 lutego i 21 marca 2016 r., zgodnie z którymi z jednej strony urlop we wrześniu nie był pożądany, a z drugiej strony urlop wychowawczy na początku roku szkolnego był możliwy wyłącznie na okres dwóch lub trzech miesięcy; po czwarte, słaba komunikacja skarżącej z przełożonymi i współpracownikami na temat jej nieobecności, w szczególności nieobecności w dniach 28 stycznia i 24 maja 2016 r.; oraz, po piąte, nieusprawiedliwiona nieobecność skarżącej w dniach 30 i 31 maja 2016 r.

48

W tych okolicznościach należy uznać, że zaskarżona decyzja, która została wydana po doręczeniu pisma z dnia 8 września 2016 r., a zatem w kontekście znanym skarżącej, przedstawiła zarówno względy prawne, jak i wystarczającą liczbę okoliczności faktycznych, które miały zasadnicze znaczenie w systematyce tej decyzji i które umożliwiały skarżącej ocenę jej zasadności i zgodności z prawem.

49

Twierdzenia skarżącej, zgodnie z którymi niektóre podstawy zawarte w piśmie z dnia 8 września 2016 r., do którego odnosi się zaskarżona decyzja, są niewystarczająco precyzyjne, nie mogą podważyć wniosku zawartego w pkt 48 powyżej.

50

Z jednej strony prawdą jest, że brak uzasadnienia decyzji instytucji Unii może zostać stwierdzony nawet wtedy, gdy dana decyzja zawiera pewne elementy uzasadnienia. Jednakże takie stwierdzenie może mieć miejsce tylko wtedy, gdy uzasadnienie zaskarżonej decyzji jest wewnętrznie sprzeczne lub niezrozumiałe lub gdy elementy uzasadnienia zawarte w danej decyzji są na tyle niepełne, że w żaden sposób nie pozwalają jej adresatowi, w kontekście jej wydania, na zrozumienie toku rozumowania autora decyzji (zob. wyrok z dnia 11 czerwca 2020 r., Komisja/Di Bernardo, C‑114/19 P, EU:C:2020:457, pkt 55 i przytoczone tam orzecznictwo).

51

Tymczasem w niniejszej sprawie uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie jest ani wewnętrznie sprzeczne, ani niezrozumiałe, a nawet przy założeniu, że niektóre jej podstawy można by uznać za niekompletne, nie zmienia to faktu, że przedstawia ono tok rozumowania autora decyzji w sposób jasny i jednoznaczny.

52

Z drugiej strony należy przypomnieć, że uzasadnienie decyzji polega na formalnym przedstawieniu podstaw, na których opiera się ta decyzja. Jeżeli owe podstawy są dotknięte błędami, przekłada się to na legalność materialną decyzji, ale już nie na legalność jej uzasadnienia, które może być wystarczające, mimo że wskazane w nim podstawy są błędne. Wynika stąd, że zarzuty i argumenty zmierzające do podważenia zasadności aktu są nieistotne, jeżeli są one podnoszone w ramach zarzutu opartego na braku uzasadnienia lub niewystarczającym uzasadnieniu (zob. wyrok z dnia 12 października 2022 r., Paesen/ESDZ, T‑88/21, EU:T:2022:631, pkt 67 i przytoczone tam orzecznictwo).

53

Skarżąca nie może zatem skutecznie kwestionować w ramach niniejszego zarzutu zasadności uzasadnienia zaskarżonej decyzji znajdującego się na stronie 2 lit. c), e) i g), na stronie 3 lit. b) i e), na stronie 4 lit. i) oraz na stronie 5 lit. d) pisma z dnia 8 września 2016 r.

54

W tej sytuacji zarzut pierwszy należy oddalić jako bezzasadny.

[…]

3.   W przedmiocie zarzutu trzeciego, opartego na naruszeniu prawa w odniesieniu do prawa do urlopu wychowawczego oraz prawa pracowników do informacji i konsultacji

73

Niniejszy zarzut składa się z dwóch części.

74

Część pierwsza dotyczy w istocie naruszenia art. 42a regulaminu pracowniczego w związku z minimalnymi wymaganiami zawartymi w klauzuli 5 ust. 4 zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego w dniu 18 czerwca 2009 r. przez europejskie międzybranżowe organizacje partnerów społecznych (BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP i ETUC) (zwanego dalej „porozumieniem ramowym”), w brzmieniu mającym zastosowanie na mocy dyrektywy Rady 2010/18/UE z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie wdrożenia zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP i ETUC oraz uchylającej dyrektywę 96/34/WE (Dz.U. 2010, L 68, s. 13).

75

Część druga zarzutu trzeciego dotyczy w istocie, po pierwsze, naruszenia prawa wynikającego z nieuwzględnienia przez Komisję minimalnych wymagań zawartych w art. 7 dyrektywy 2002/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. ustanawiającej ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej (Dz.U. 2002, L 80, s. 29), a po drugie, naruszenia zakazu utrudniania działalności związkowej.

a)   W przedmiocie części pierwszej zarzutu trzeciego, opartej na naruszeniu art. 42a regulaminu pracowniczego w związku minimalnymi wymaganiami zawartymi w klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego

76

Pierwsza część zarzutu trzeciego obejmuje dwa zarzuty szczegółowe, dotyczące naruszenia przez zaskarżoną decyzję rzeczonych przepisów, po pierwsze, poprzez rozwiązanie stosunku pracy ze skarżącą w czasie trwania jej urlopu wychowawczego, a po drugie, ze względu na złożenie przez nią wniosku o urlop wychowawczy.

1) W przedmiocie uwzględnienia przy wykładni art. 42a regulaminu pracowniczego minimalnych wymagań zawartych w klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego

77

Na wstępie należy przypomnieć, że art. 42a akapit drugi regulaminu pracowniczego stanowi w szczególności, że podczas urlopu wychowawczego urzędnik „zachowuje swoje stanowisko”.

78

Ponadto art. 16 WZIP stanowi, że art. 42a regulaminu pracowniczego stosuje się odpowiednio do personelu tymczasowego i że urlop wychowawczy nie może być przedłużany poza czas trwania umowy. Z kolei art. 91 WZIP stanowi, że art. 16 WZIP stosuje się odpowiednio do personelu kontraktowego.

79

Ponadto dyrektywa 2010/18, jak wskazuje jej art. 1, ma na celu wdrożenie porozumienia ramowego.

80

Prawdą jest, że na mocy art. 288 akapit trzeci TFUE prawnie wiążący charakter dyrektywy, takiej jak dyrektywa 2010/18, na którym opiera się możliwość powołania się na nią, istnieje wyłącznie w stosunku do „każdego państwa członkowskiego, do którego jest ona skierowana” (zob. podobnie wyrok z dnia 12 grudnia 2013 r., Portgás, C‑425/12, EU:C:2013:829, pkt 22 i przytoczone tam orzecznictwo).

81

Jednakże z jednej strony art. 1e ust. 2 regulaminu pracowniczego, mający zastosowanie na zasadzie analogii do personelu kontraktowego na mocy art. 80 ust. 4 WZIP, stanowi, że „[u]rzędnikom w okresie aktywnego zatrudnienia zapewnia się warunki pracy zgodne z odpowiednimi normami bezpieczeństwa i higieny pracy, co najmniej na poziomie minimalnych wymagań mających zastosowanie na mocy środków przyjętych w tych dziedzinach zgodnie z traktatami”. Z drugiej strony zgodnie z ogólną zasadą wykładni akt prawny Unii należy interpretować – tak dalece jak to możliwe – w sposób, który nie podważa jego ważności, i w zgodzie z całością prawa pierwotnego, w tym w szczególności z postanowieniami karty (zob. wyrok z dnia 13 września 2018 r., UBS Europe i in., C‑358/16, EU:C:2018:715, pkt 53 i przytoczone tam orzecznictwo).

82

Tym samym do Sądu należy danie pierwszeństwa takiej wykładni przepisów regulaminu pracowniczego, która pozwoliłaby na zapewnienie zgodności tego regulaminu z zasadami prawa socjalnego Unii wyraźnie ustanowionymi w karcie, oraz włączenie do regulaminu pracowniczego istoty przepisów prawa wtórnego Unii, które stanowią normy minimalnej ochrony w celu uzupełnienia w razie potrzeby innych przepisów regulaminu pracowniczego [zob. podobnie wyrok z dnia 19 września 2013 r., (szczególna procedura kontroli orzeczenia) Komisja/Strack, C‑579/12 RX-II, EU:C:2013:570, pkt 46].

83

Ponadto, po pierwsze, należy przypomnieć, że jak wynika z art. 51 ust. 1 karty, adresatami jej postanowień są w szczególności instytucje Unii, które mają zatem obowiązek przestrzegania zawartych w niej praw. Po drugie, ze względu na to, że art. 33 ust. 2 karty ma, zgodnie z art. 6 ust. 1 akapit pierwszy TUE, taką samą moc prawną jak traktaty, prawodawca Unii ma obowiązek jego poszanowania, w szczególności przy wydawaniu aktu takiego jak regulamin pracowniczy na podstawie art. 336 TFUE (zob. analogicznie wyrok z dnia 8 września 2020 r., Komisja i Rada/Carreras Sequeros i in., C‑119/19 P i C‑126/19 P, EU:C:2020:676, pkt 110 i przytoczone tam orzecznictwo).

84

To właśnie w celu ułatwienia pogodzenia obowiązków zawodowych i rodzinnych pracujących rodziców prawo do urlopu wychowawczego zostało zapisane w art. 33 ust. 2 karty wśród podstawowych praw socjalnych zebranych w tytule IV, zatytułowanym „Solidarność”. Zgodnie z tym postanowieniem w celu pogodzenia życia rodzinnego z zawodowym każdy ma prawo między innymi do urlopu wychowawczego po urodzeniu lub przysposobieniu dziecka (zob. podobnie wyrok z dnia 16 lipca 2015 r., Maïstrellis, C‑222/14, EU:C:2015:473, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

85

W świetle wyjaśnień dotyczących karty (Dz.U. 2007, C 303, s. 17, zwanych dalej „wyjaśnieniami”), które – zgodnie z art. 6 ust. 1 akapit trzeci TUE i art. 52 ust. 7 karty – należy uwzględnić przy wykładni karty, art. 33 ust. 2 karty jest oparty między innymi na dyrektywie Rady 96/34/WE z dnia 3 czerwca 1996 r. w sprawie porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez UNICE, CEEP oraz ETUC (Dz.U. 1996, L 145, s. 4), która została zastąpiona dyrektywą 2010/18.

86

Z wyjaśnień odnoszących się do art. 33 ust. 2 karty wynika zatem, że zawarte w tych wyjaśnieniach nawiązanie do dyrektywy 96/34, a w dniu przyjęcia zaskarżonej decyzji do dyrektywy 2010/18, odsyła do przepisów tej dyrektywy, w których wyrażono i uściślono prawo podstawowe do urlopu wychowawczego – potwierdzone w tym postanowieniu karty.

87

Jest tak w przypadku przepisu, który ma na celu ochronę pracowników przed zwolnieniem z powodu ubiegania się o urlop wychowawczy lub skorzystania z niego, który zgodnie z orzecznictwem Trybunału należy rozumieć jako odzwierciedlenie prawa socjalnego Unii o szczególnym znaczeniu [zob. podobnie wyroki: z dnia 27 lutego 2014 r., Lyreco Belgium, C‑588/12, EU:C:2014:99, pkt 36; z dnia 25 lutego 2021 r., Caisse pour l’avenir des enfants (Zatrudnienie w chwili narodzin), C‑129/20, EU:C:2021:140, pkt 44].

88

W konsekwencji minimalne wymagania określone w klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego – w zakresie, w jakim gwarantują one każdemu pracownikowi ochronę przed mniej korzystnym traktowaniem lub zwolnieniem z powodu ubiegania się o urlop wychowawczy lub korzystania z niego – należy uznać za integralną część regulaminu pracowniczego i powinny one, z zastrzeżeniem jego korzystniejszych przepisów, być stosowane do urzędników i członków personelu kontraktowego instytucji Unii (zob. analogicznie wyrok z dnia 8 września 2020 r., Komisja i Rada/Carreras Sequeros i in., C‑119/19 P i C‑126/19 P, EU:C:2020:676, pkt 116 i przytoczone tam orzecznictwo).

89

Wynika z tego, że skarżąca ma podstawy, by twierdzić, iż przy dokonywaniu wykładni art. 42a regulaminu pracowniczego w ramach badania dwóch zarzutów szczegółowych rozpatrywanej części zarzutu Sąd powinien uwzględnić klauzulę 5 ust. 4 porozumienia ramowego, która znalazła zastosowanie na mocy dyrektywy 2010/18.

2) W przedmiocie zasadności pierwszego zarzutu szczegółowego

90

Skarżąca podnosi w istocie, że Komisja, rozwiązując z nią stosunek pracy w czasie trwania urlopu wychowawczego, naruszyła art. 42a regulaminu pracowniczego w związku z minimalnymi wymaganiami zawartymi w klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego.

91

Komisja kwestionuje twierdzenia skarżącej i podnosi ponadto, że niniejszy zarzut szczegółowy jest niedopuszczalny.

92

Na wstępie należy zauważyć, że skarżąca powołuje się na naruszenie art. 42a regulaminu pracowniczego w związku z minimalnymi wymaganiami zawartymi w klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego ze względu na to, że OUZU wydał zaskarżoną decyzję podczas jej urlopu wychowawczego, a nie ze względu na to, że decyzja ta weszła w życie w dniu, w którym skarżąca przebywała na tym urlopie, wobec czego w tym przypadku wydanie zaskarżonej decyzji skutkowałoby przerwaniem tego urlopu.

93

W konsekwencji Sąd powinien jedynie ustalić, czy OUZU mógł, nie naruszając art. 42a regulaminu pracowniczego w związku z minimalnymi wymaganiami zawartymi w klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego, wydać zaskarżoną decyzję w dniu, w którym skarżąca przebywała już na urlopie wychowawczym, nie czekając na jej powrót do pracy. W tym celu należy wziąć pod uwagę nie tylko brzmienie art. 42a regulaminu pracowniczego, lecz także kontekst, w jaki wpisuje się ten przepis, oraz cele regulacji, której część on stanowi (zob. podobnie wyrok z dnia 29 września 2022 r., TC Medical Air Ambulance Agency, C‑633/20, EU:C:2022:733, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

94

W pierwszej kolejności prawdą jest, że brzmienie art. 42a regulaminu pracowniczego zobowiązuje OUZU do zachowania stanowiska urzędnika, który korzysta z urlopu wychowawczego w trakcie trwania tego urlopu.

95

Zgodnie bowiem z art. 1a regulaminu pracowniczego urzędnicy są powoływani na stałe stanowisko w instytucji Unii, w związku z czym po zakończeniu urlopu wychowawczego urzędnik korzystający z takiego urlopu ma co do zasady prawo do powrotu na swoje stanowisko.

96

Natomiast jeśli chodzi o urlop wychowawczy przyznany członkowi personelu kontraktowego, który na podstawie art. 3a WZIP nie został przydzielony do stanowiska przewidzianego w planie zatrudnienia załączonym do sekcji budżetu odnoszącej się do danej instytucji, termin„zatrudnienie”, o którym mowa w art. 42a regulaminu pracowniczego, oznacza siłą rzeczy obowiązki w niepełnym lub pełnym wymiarze czasu pracy, do których wykonywania ten członek personelu został zatrudniony.

97

Jednakże brzmienie art. 42a regulaminu pracowniczego nie zakazuje właściwemu organowi wydania decyzji o zwolnieniu urzędnika lub rozwiązaniu umowy z członkiem personelu kontraktowego lub tymczasowego, nawet jeśli w dniu podjęcia tej decyzji pracownik ten przebywa na urlopie wychowawczym i co do zasady miał zamiar wrócić na stanowisko lub do służby po zakończeniu tego urlopu.

98

W drugiej kolejności wykładnię tę potwierdza kontekst, w jaki wpisuje się art. 42a regulaminu pracowniczego, w szczególności przepisy regulaminu pracowniczego i WZIP dotyczące warunków zakończenia służby.

99

Po pierwsze, art. 47 regulaminu pracowniczego, który w odniesieniu do urzędników określa różne przypadki zakończenia służby, nie przewiduje zastrzeżenia ani odstępstwa, które wiązałyby się z przebywaniem danego urzędnika na urlopie wychowawczym. Tak samo jest w przypadku art. 51 dotyczącego nienależytego wykonywania obowiązków oraz art. 9 ust. 1 lit. h) załącznika IX do regulaminu pracowniczego, dotyczącego dyscyplinarnego wydalenia ze służby.

100

Po drugie, wykładnię tę potwierdza art. 47 WZIP, dotyczący zakończenia zatrudniania członków personelu tymczasowego, który stosuje się odpowiednio do personelu kontraktowego na podstawie art. 119 akapit pierwszy WZIP.

101

Przede wszystkim art. 47 WZIP również nie przewiduje zastrzeżenia ani odstępstwa, które byłyby związane z przebywaniem danego pracownika na urlopie wychowawczym.

102

Następnie zarówno art. 47 lit. b) ppkt (ii) WZIP, w odniesieniu do rozwiązania umów na czas określony, jak i art. 47 lit. c) ppkt (i) WZIP, w odniesieniu do rozwiązania umów na czas nieokreślony, przewidują, że okres wypowiedzenia nie może rozpocząć biegu i zostaje zawieszony w okresie ciąży potwierdzonej zaświadczeniem lekarskim lub w czasie trwania urlopu macierzyńskiego lub zwolnienia chorobowego, o ile okres ten nie przekracza trzech miesięcy.

103

W tym względzie z orzecznictwa wynika, że przepisy te nie zakazują wydania decyzji o rozwiązaniu umowy z członkiem personelu tymczasowego lub kontraktowego podczas urlopu macierzyńskiego lub zwolnienia chorobowego, lecz ustanawiają warunek wypowiedzenia, któremu podlega takie rozwiązanie umowy (zob. podobnie wyrok z dnia 7 listopada 2019 r., WN/Parlament, T‑431/18, niepublikowany, EU:T:2019:781, pkt 114).

104

Tymczasem urlop wychowawczy nie figuruje wśród przewidzianych w art. 47 WZIP powodów zawieszenia określonego w umowie okresu wypowiedzenia, po którego zakończeniu może nastąpić zwolnienie członka personelu tymczasowego lub kontraktowego.

105

Wynika z tego, po pierwsze, że OUZU może wydać decyzję o rozwiązaniu umowy z członkiem personelu tymczasowego lub kontraktowego w okresie urlopu wychowawczego, z którego korzysta dany pracownik, w szczególności z powodu nienależytego wykonywania obowiązków, a po drugie, że okres wypowiedzenia określony w umowie nie jest ani cofnięty, ani zawieszony ze względu na okoliczność, że wspomniany członek przebywa na urlopie wychowawczym.

106

W trzeciej kolejności wykładnię tę potwierdza cel art. 42a regulaminu pracowniczego, który wynika z motywów wstępnych rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 723/2004 z dnia 22 marca 2004 r. zmieniającego Regulamin pracowniczy urzędników Wspólnot Europejskich i Warunki zatrudnienia innych pracowników Wspólnot Europejskich (Dz.U. 2004, L 124, s. 1).

107

Rozszerzając bowiem, poprzez przyjęcie rozporządzenia nr 723/2004, podstawowe prawo do urlopu wychowawczego na urzędników i pracowników Unii, prawodawca Unii zamierzał dostosować regulamin pracowniczy do istotnych postępów i innowacji w społeczeństwie od momentu pierwotnego przyjęcia regulaminu pracowniczego i WZIP w 1962 r., z poszanowaniem kultury i tradycji administracyjnej Unii opartej na zasadzie służby na rzecz obywateli (motyw 1 rozporządzenia nr 723/2004).

108

Zgodnie z motywem 2 rozporządzenia nr 723/2004 celem Unii jest posiadanie wysokiej jakości administracji publicznej, która może wykonywać swoje zadania na najwyższym możliwym poziomie zgodnie z traktatami. Podstawowe prawo do urlopu wychowawczego przysługujące urzędnikom i pracownikom Unii należy pogodzić z tym celem.

109

W świetle tych celów podstawowe prawo do urlopu wychowawczego przysługujące urzędnikowi lub pracownikowi nie może opóźniać decyzji o zwolnieniu danego urzędnika lub pracownika, jeżeli właściwy organ dysponuje informacjami wystarczającymi do stwierdzenia nienależytego wykonywania obowiązków lub poważnego przewinienia dyscyplinarnego z jego strony.

110

W czwartej i ostatniej kolejności zgodnie z pkt 79–89 powyżej art. 42a regulaminu pracowniczego należy interpretować z uwzględnieniem minimalnych wymagań zawartych w klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego, w brzmieniu mającym zastosowanie na mocy dyrektywy 2010/18.

111

W tym względzie z orzecznictwa wydanego na podstawie klauzuli 2 ust. 4 porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego, zawartego w dniu 14 grudnia 1995 r., stanowiącego załącznik do dyrektywy 96/34, która to klauzula odpowiada w istocie klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego, wynika, że w celu zapewnienia możliwości faktycznego skorzystania przez pracowników z prawa do urlopu rodzicielskiego, klauzula ta zobowiązuje do podjęcia niezbędnych środków w celu ochrony pracowników przed mniej korzystnym traktowaniem lub zwalnianiem z powodu ubiegania się o urlop rodzicielski lub korzystania z niego (zob. podobnie wyrok z dnia 27 lutego 2014 r., Lyreco Belgium, C‑588/12, EU:C:2014:99, pkt 34).

112

W związku z tym ani celem, ani skutkiem klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego nie jest zakazanie pracodawcy podejmowania decyzji o zwolnieniu pracownika, nawet jeżeli w dniu podjęcia tej decyzji pracownik ten korzysta z urlopu wychowawczego, pod warunkiem że zwolnienie to nie jest uzasadnione złożeniem wniosku o urlop lub skorzystanie z niego i spełnia pozostałe warunki przewidziane w mających zastosowanie przepisach.

113

Z pkt 93–112 powyżej wynika zatem, że skarżąca bezzasadnie podnosi naruszenie art. 42a regulaminu pracowniczego w związku z minimalnymi wymaganiami zawartymi w klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego na tej podstawie, iż zaskarżona decyzja została wydana przez OUZU w dniu, w którym przebywała na urlopie wychowawczym.

114

W konsekwencji, bez potrzeby orzekania w przedmiocie zarzutu niedopuszczalności podniesionego przez Komisję, pierwszy zarzut szczegółowy rozpatrywanej części zarzutu należy oddalić jako bezzasadny (zob. podobnie wyrok z dnia 18 maja 2022 r., TK/Komisja, T‑435/21, niepublikowany, EU:T:2022:303, pkt 42).

3) W przedmiocie zasadności drugiego zarzutu szczegółowego

115

Skarżąca utrzymuje w istocie, że Komisja, rozwiązując z nią stosunek pracy z powodu ubiegania się przez nią o urlop wychowawczy, naruszyła art. 42a regulaminu pracowniczego w związku z minimalnymi wymaganiami zawartymi w klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego.

116

Komisja kwestionuje argumenty skarżącej.

117

W pierwszej kolejności należy przypomnieć na wstępie, że brzmienie art. 42a regulaminu pracowniczego nie zakazuje właściwemu organowi zwolnienia urzędnika lub pracownika z powodu ubiegania się o urlop wychowawczy lub korzystania z niego. Jednakże z pkt 79–89 powyżej wynika, że przepis ten należy interpretować z uwzględnieniem minimalnych wymagań określonych w klauzuli 5 pkt 4 porozumienia ramowego.

118

Jak wynika bowiem z akapitu pierwszego preambuły porozumienia ramowego oraz motywu 8 dyrektywy 2010/18, porozumienie to stanowi zobowiązanie partnerów społecznych, reprezentowanych przez międzybranżowe organizacje o charakterze powszechnym, do ustanowienia, w drodze minimalnych wymagań dotyczących urlopu rodzicielskiego, środków umożliwiających godzenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi oraz wspierających równe szanse i równe traktowanie kobiet i mężczyzn (zob. podobnie wyrok z dnia 7 września 2017 r., H., C‑174/16, EU:C:2017:637, pkt 29, 30).

119

Cele realizowane w ten sposób przez porozumienie ramowe związane są zatem z poprawą warunków życia i pracy, a także z istnieniem odpowiedniej ochrony socjalnej pracowników, należącymi, jak wynika z art. 151 TFUE, do celów polityki socjalnej Unii (zob. wyrok z dnia 7 września 2017 r., H., C‑174/16, EU:C:2017:637, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo).

120

W związku z tym w celu zapewnienia możliwości faktycznego skorzystania przez pracowników z prawa do urlopu rodzicielskiego klauzula 5 ust. 4 porozumienia ramowego zobowiązuje do podjęcia niezbędnych środków w celu ochrony pracowników między innymi przed zwalnianiem z powodu ubiegania się o urlop rodzicielski lub korzystania z niego zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawodawczymi, układami zbiorowymi pracy lub praktykami (zob. analogicznie wyrok z dnia 27 lutego 2014 r., Lyreco Belgium, C‑588/12, EU:C:2014:99, pkt 34).

121

Tymczasem w świetle przypomnianych w pkt 118 powyżej realizowanych przez porozumienie ramowe celów klauzulę 5 ust. 4 należy rozumieć jako odzwierciedlenie prawa socjalnego Unii o szczególnym znaczeniu, a zatem nie można jej interpretować zawężająco (zob. analogicznie wyrok z dnia 27 lutego 2014 r., Lyreco Belgium, C‑588/12, EU:C:2014:99, pkt 36 i przytoczone tam orzecznictwo).

122

W drugiej kolejności przepisy art. 42a regulaminu pracowniczego, w związku z minimalnymi wymaganiami zawartymi w klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego, zakazują właściwemu organowi zwolnienia urzędnika lub pracownika z powodu nienależytego wykonywania obowiązków ze względu na ubieganie się o urlop wychowawczy, w szczególności z przyczyn związanych z datami rozpoczęcia i zakończenia tego urlopu lub długości tego urlopu, o które wnioskowano.

123

Po pierwsze, należy bowiem zauważyć, że zarówno na podstawie postanowień porozumienia ramowego, jak i przepisów art. 42a regulaminu pracowniczego prawo do urlopu wychowawczego jest definiowane przez minimalny okres oraz poprzez ograniczenie w czasie związane z wiekiem dziecka, w odniesieniu do którego wnosi się o ten urlop. Tym samym wniosek o udzielenie takiego urlopu musi zawierać szczegółowe informacje dotyczące dat i czasu trwania urlopu, o które ubiega się wnioskodawca.

124

Ponadto to właśnie te uściślenia dotyczące dat i czasu trwania urlopu rodzicielskiego umożliwiają właściwemu organowi ustalenie, czy skorzystanie z tego urlopu jest zgodne z wymogami organizacji, w której wnioskodawca jest zatrudniony.

125

Po drugie, wykładnię tę potwierdza klauzula 3 ust. 2 porozumienia ramowego, zgodnie z którą pracownik ma termin na złożenie pracodawcy powiadomienia nie tylko o zamiarze skorzystania z prawa do urlopu rodzicielskiego, lecz również o początku i końcu urlopu, przy czym termin składania tych powiadomień powinien uwzględniać interesy pracowników i pracodawców.

126

Po trzecie, praktyka, zgodnie z którą pracownik może zostać zwolniony w ramach procedury rozpatrywania nienależytego wykonywania obowiązków ze względu na to, że złożony przez niego wniosek o urlop rodzicielski nie odpowiada wytycznym uprzednio określonym przez pracodawcę, mogłaby zniechęcić pracownika do ubiegania się o taki urlop i byłoby to bezpośrednio przeciwne zamierzeniom porozumienia ramowego, którego jednym z celów jest ułatwienie godzenia życia rodzinnego i zawodowego (zob. podobnie i analogicznie wyrok z dnia 8 maja 2019 r., Praxair MRC, C‑486/18, EU:C:2019:379, pkt 57 i przytoczone tam orzecznictwo).

127

W niniejszej sprawie należy zbadać, czy zaskarżona decyzja opiera się na wniosku o urlop wychowawczy złożonym przez skarżącą w dniu 25 kwietnia 2016 r.

128

W tym względzie należy przypomnieć, że w zaskarżonej decyzji powtórzono wszystkie podstawy wskazane w piśmie z dnia 8 września 2016 r., w tym podstawę znajdującą się na stronie 4 lit. c) tego pisma, zgodnie z którym OUZU stwierdził, w związku z utrzymującymi się trudnościami, o których mowa w szczególności w sprawozdaniu z oceny za 2015 r., że skarżąca nie uwzględniła we wniosku o urlop wychowawczy z dnia 25 kwietnia 2016 r. informacji przekazanych przez kierowniczkę wydziału w dniach 18 lutego i 21 marca 2016 r. Zgodnie z tymi informacjami, po pierwsze, urlop we wrześniu nie był pożądany, a po drugie, urlop wychowawczy na początku roku szkolnego był możliwy wyłącznie na okres dwóch lub trzech miesięcy.

129

Prawdą jest, że w sprawozdaniu z oceny za 2015 r. OUZU wyznaczył skarżącej na 2016 r. cel polegający na planowaniu jej urlopu wychowawczego z wystarczającym wyprzedzeniem, aby ułatwić jej zastąpienie i właściwą organizację rozpoczęcia roku szkolnego 2016/2017.

130

Jednakże, jak orzekł Trybunał w pkt 34 wyroku wydanego w postępowaniu odwoławczym, z pisma z dnia 8 września 2016 r. w sposób oczywisty wynika, że krytyka wyrażona przez OUZU w odniesieniu do urlopu wychowawczego skarżącej nie dotyczy braku planowania z wystarczającym wyprzedzeniem takiego urlopu, lecz przyjętych dla niego dat.

131

Z uzasadnienia pisma z dnia 8 września 2016 r. wynika bowiem, że o ile zaskarżona decyzja opiera się na ogólnym stwierdzeniu nienależytego wykonywania obowiązków przez skarżącą, o tyle samo to stwierdzenie opiera się na szeregu podstaw, wśród których znajduje się na stronie 4 lit. c) wspomnianego pisma okoliczność, że daty urlopu wychowawczego wskazane we wniosku skarżącej z dnia 25 kwietnia 2016 r. nie były zgodne z wytycznymi jej kierowniczki wydziału z dni 18 lutego i 21 marca 2016 r.

132

Wydaje się zatem, że zaskarżona decyzja jest częściowo oparta na wniosku o urlop rodzicielski złożonym przez skarżącą w dniu 25 kwietnia 2016 r.

133

Zdaniem Komisji podstawę znajdującą się na stronie 4 lit. c) pisma z dnia 8 września 2016 r. należy rozumieć jako zarzut wobec skarżącej dotyczący słabej komunikacji z jej strony w istotnej sprawie dla jej przełożonych.

134

W tym względzie, po pierwsze, z akt sprawy wynika, że skarżąca podczas rozmowy poprzedzającej przyjęcie sprawozdania z oceny za 2015 r., już w dniu 21 marca 2016 r., poinformowała kierowniczkę wydziału o zamiarze ubiegania się o urlop wychowawczy w 2016 r.

135

Z wiadomości e-mail kierowniczki wydziału z dnia 26 maja 2016 r. wynika bowiem, że przy okazji tej rozmowy rocznej wspomniano o możliwości skorzystania przez skarżącą z kilku miesięcy urlopu wychowawczego na początku roku szkolnego 2016/2017, a kierowniczka wydziału wyjaśniła, że w interesie służby byłoby lepiej, gdyby urlop wychowawczy skarżącej obejmował okres od dwóch do trzech miesięcy, jeżeli ma dotyczyć początku roku szkolnego. Takie podejście pozwoliłoby bowiem nauczycielowi zastępującemu na ustanowienie stabilności i rytmu pracy w grupie w celu ułatwienia powrotu skarżącej do pracy w późniejszym okresie roku szkolnego.

136

Następnie w dniu 25 kwietnia 2016 r., czyli mniej niż miesiąc po sporządzeniu sprawozdania z oceny za 2015 r., w którym zwrócono się do skarżącej o planowanie urlopu wychowawczego z wystarczającym wyprzedzeniem, skarżąca złożyła wniosek o urlop wychowawczy w okresie od dnia 15 czerwca do dnia 15 września 2016 r.

137

Po drugie, bezsporne jest, że w dniu 20 maja 2016 r., czyli niemal miesiąc po złożeniu przez skarżącą wniosku o urlop wychowawczy, kierowniczka wydziału częściowo oddaliła ten wniosek w zakresie, w jakim dotyczył on okresu od dnia 15 czerwca do dnia 14 lipca 2016 r.

138

W dniu 25 maja 2016 r. skarżąca, która w międzyczasie złożyła wniosek o przedłużenie urlopu wychowawczego, ponowiła swój wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego w okresie od dnia 1 do dnia 15 lipca 2016 r.

139

Wreszcie, w wiadomości e-mail z dnia 26 maja 2016 r. przełożona skarżącej zgodziła się na przedłużenie urlopu wychowawczego skarżącej do dnia 14 listopada 2016 r., podtrzymując jednocześnie odmowę przyznania jej urlopu wychowawczego w okresie od dnia 1 do dnia 15 lipca 2016 r., ze względu, po pierwsze, na opóźnienie w złożeniu jej wniosku, a po drugie, na planowanie urlopów jej współpracowników. W szczególności przełożona skarżącej wyjaśniła, że musiała ona oddalić inne wnioski urlopowe na pierwszą połowę lipca 2016 r., ponieważ był to okres wzmożonej pracy pod względem liczby zapisanych dzieci i nie było wystarczającej liczby stałych nauczycieli, aby zapewnić bezpieczną opiekę nad dziećmi.

140

Tak więc, o ile z okoliczności niniejszej sprawy, o których mowa w pkt 134–139 powyżej, wynika, że pierwotny wniosek o urlop wychowawczy złożony przez skarżącą wiązał się z jej nieobecnością w pracy w pierwszej połowie września, a nie w okresie dwóch lub trzech miesięcy od początku roku szkolnego, jak sobie życzyła tego kierowniczka wydziału, o tyle nie wydaje się jednak, by skarżąca wykazała się słabą komunikacją ze swoją kierowniczką wydziału przy składaniu wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego.

141

Natomiast wspomniane okoliczności i ich chronologia świadczą o tym, że OUZU uznał, iż niezastosowanie się do wytycznych kierowniczki wydziału dotyczących urlopu wychowawczego skarżącej ujawniło brak uwzględnienia przez nią potrzeb służby i stanowiło zachowanie, które mogło zostać uwzględnione wraz z innymi okolicznościami do celów zwolnienia z powodu nienależytego wykonywania obowiązków.

142

Tymczasem, o ile OUZU mógł oddalić złożony przez skarżącą wniosek o urlop wychowawczy ze względu na to, że daty przewidziane na czas trwania tego urlopu były niezgodne z wymaganiami służby, o tyle OUZU nie mógł powołać się na daty urlopu wychowawczego wnioskowane przez skarżącą w dniu 25 kwietnia 2016 r. jako jedną z podstaw zwolnienia z powodu nienależytego wykonywania obowiązków, nie naruszając przy tym przepisów art. 42a regulaminu pracowniczego w związku z minimalnymi wymaganiami zawartymi w klauzuli 5 ust. 4 porozumienia ramowego, które gwarantują urzędnikowi lub pracownikowi prawo do ubiegania się o urlop wychowawczy.

143

W konsekwencji należy uwzględnić drugi zarzut szczegółowy omawianej części zarzutu.

144

Jednakże niezgodność z prawem stwierdzona w pkt 142 powyżej nie może sama w sobie prowadzić do stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji.

145

Zgodnie bowiem z orzecznictwem w przypadku wielości podstaw, nawet jeśli co najmniej jedna z podstaw zaskarżonego aktu jest bezzasadna, wada ta nie może prowadzić do stwierdzenia nieważności tego aktu, jeżeli co najmniej jedna z podstaw wystarcza do prawnego uzasadnienia tego aktu, niezależnie od podstaw obarczonych niezgodnością z prawem (zob. podobnie wyroki: z dnia 5 marca 2019 r., Pethke/EUIPO, T‑169/17, niepublikowany, EU:T:2019:135, pkt 93 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 23 września 2020 r., VE/ESMA, T‑77/18 i T‑567/18, niepublikowany, EU:T:2020:420, pkt 213 i przytoczone tam orzecznictwo).

146

Ponieważ w niniejszej sprawie ogólne stwierdzenie nienależytego wykonywania obowiązków przez skarżącą opiera się na większej liczbie podstaw, które różnią się od podstawy dotyczącej wybranych przez nią dat we wniosku o urlop wychowawczy z dnia 25 kwietnia 2016 r., należy rozpatrzyć drugą część zarzutu trzeciego i pozostałe podniesione zarzuty.

b)   W przedmiocie części drugiej zarzutu trzeciego, opartej na naruszeniu prawa wynikającym z nieuwzględnienia minimalnych wymagań zawartych w art. 7 dyrektywy 2002/14/WE oraz z naruszenia zakazu utrudniania działalności związkowej

147

Niniejsza część zarzutu obejmuje dwa zarzuty szczegółowe, z których pierwszy dotyczy naruszenia prawa wynikającego z nieuwzględnienia przez Komisję minimalnych wymagań zawartych w art. 7 dyrektywy 2002/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. ustanawiającej ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej (Dz.U. 2002, L 80, s. 29), a drugi – naruszenia zasady zakazującej utrudniania działalności związkowej.

1) W przedmiocie uwzględnienia minimalnych wymagań zawartych w art. 7 dyrektywy 2002/14 przy wydawaniu przez właściwy organ decyzji o zwolnieniu z powodu nienależytego wykonywania obowiązków na podstawie art. 47 lit. c) ppkt (i) WZIP

148

Skarżąca twierdzi w istocie, że Komisja, wydając zaskarżoną decyzję na podstawie art. 47 lit. c) ppkt (i) WZIP, naruszyła prawo, ponieważ nie uwzględniła minimalnych wymagań zawartych w art. 7 dyrektywy 2002/14 ze względu na to, że została ona zwolniona w czasie pełnienia funkcji związkowych w comité local du personnel de Luxembourg (lokalnym komitecie pracowniczym w Luksemburgu, zwanym dalej „CLP”).

149

Komisja kwestionuje twierdzenia skarżącej.

150

Jak wynika z pkt 80 i 81 powyżej, do Sądu należy danie pierwszeństwa takiej wykładni przepisów regulaminu pracowniczego i WZIP, która pozwoliłaby na zapewnienie zgodności tych uregulowań z zasadami prawa socjalnego Unii, obecnie ustanowionymi wyraźnie w karcie, oraz włączenie do regulaminu pracowniczego i WZIP istoty przepisów prawa wtórnego Unii, które stanowią normy minimalnej ochrony w celu uzupełnienia w razie potrzeby innych przepisów regulaminu pracowniczego.

151

Tymczasem art. 27 karty, zatytułowany „Prawo pracowników do informacji i konsultacji w ramach przedsiębiorstwa”, przewiduje, że pracownikom należy zagwarantować, na właściwych poziomach, informację i konsultację w przypadkach i na warunkach przewidzianych w prawie Unii oraz ustawodawstwach i praktykach krajowych.

152

Zgodnie z wyjaśnieniami w odniesieniu do art. 27 karty przepis ten został doprecyzowany w dyrektywie 2002/14.

153

Z orzecznictwa wynika zatem, że ustanowienie w dyrektywie 2002/14 ogólnych ramowych warunków informowania pracowników i przeprowadzania z nimi konsultacji stanowi wyraz ogólnych zasad prawa Unii zapisanych w art. 27 karty, które obowiązują instytucje (wyrok z dnia 15 września 2016 r., TAO-AFI i SFIE-PE/Parlament i Rada, T‑456/14, EU:T:2016:493, pkt 76).

154

Dokładniej rzecz ujmując, z art. 1 ust. 1, art. 2 lit. f) i g) i art. 4 dyrektywy 2002/14 wynika, że, po pierwsze, przepisy te ustanawiają minimalne wymagania w zakresie informowania pracowników i prowadzenia z nimi konsultacji, z zastrzeżeniem możliwości istnienia przepisów korzystniejszych dla pracowników, oraz, po drugie, że informowanie pracowników i prowadzenie z nimi konsultacji prowadzone jest za pośrednictwem przedstawicieli personelu określonych przez obowiązujące przepisy ustawowe, wykonawcze lub praktyki (wyrok z dnia 15 września 2016 r., TAO-AFI i SFIE-PE/Parlament i Rada, T‑456/14, EU:T:2016:493, pkt 80).

155

Tymczasem zgodnie z art. 9 ust. 3 regulaminu pracowniczego komitet pracowniczy „reprezentuje interesy pracowników wobec ich instytucji oraz zapewnia stały kontakt między instytucją a pracownikami”. Komitet „[p]rzyczynia się do prawidłowego funkcjonowania służby, zapewniając możliwość wyrażania opinii przez pracowników”.

156

Wynika z tego, że do Komisji należy stosowanie do komitetu pracowniczego i członków tego organu przedstawicielskiego minimalnych wymagań dotyczących informowania pracowników i przeprowadzania z nimi konsultacji przewidzianych w dyrektywie 2002/14.

157

W niniejszym przypadku z akt sprawy nie wynika, aby skarżąca w dniu zwolnienia nie posiadała już statusu członka CLP i CCP. W konsekwencji skarżąca ma podstawy, by twierdzić, w ramach pierwszego zarzutu szczegółowego rozpatrywanej części zarzutu, że Komisja, wydając zaskarżoną decyzję na podstawie art. 47 lit. c) ppkt (i) WZIP, powinna była uwzględnić minimalne wymagania przewidziane w art. 7 dyrektywy 2002/14.

2) W przedmiocie zasadności pierwszego zarzutu szczegółowego

158

Zgodnie z orzecznictwem zwolnienie przedstawiciela pracowników z powodu pełnionej przezeń funkcji lub zadań wykonywanych przezeń w ramach tejże funkcji jest nie do pogodzenia z ochroną wymaganą w art. 7 dyrektywy 2002/14 (wyrok z dnia 11 lutego 2010 r., Ingeniørforeningen i Danmark, C‑405/08, EU:C:2010:69, pkt 58).

159

Przedstawiciel pracowników, którego dotyczy decyzja o zwolnieniu, powinien więc być w stanie zweryfikować w ramach odpowiednich postępowań administracyjnych lub sądowych, czy decyzja ta nie została podjęta z powodu pełnionej przezeń funkcji lub wykonywania zadań przedstawiciela. Gdyby okazało się, że pomiędzy rzeczoną funkcją lub zadaniami i zwolnieniem tego przedstawiciela zachodzi związek – powinny znaleźć zastosowanie odpowiednie sankcje (wyrok z dnia 11 lutego 2010 r., Ingeniørforeningen i Danmark, C‑405/08, EU:C:2010:69, pkt 59).

160

W szczególności w odniesieniu do urzędników i pracowników Unii należy ponadto uwzględnić art. 24b regulaminu pracowniczego, zgodnie z którym „[u]rzędnikom przysługuje prawo do zrzeszania się; mogą oni w szczególności należeć do związków zawodowych lub stowarzyszeń pracowniczych urzędników europejskich”. Do instytucji Unii należy bowiem niepodejmowanie jakichkolwiek działań, które mogłyby utrudniać korzystanie z wolności związkowej uznanej w przepisach art. 24b regulaminu pracowniczego (zob. analogicznie wyrok z dnia 18 stycznia 1990 r., Maurissen i Union syndicale/Trybunał Obrachunkowy, C‑193/87 i C‑194/87, EU:C:1990:18, pkt 12).

161

Wolność związkowa przyznana w ten sposób urzędnikom i pracownikom Unii wiąże się z prawem organizacji związkowych lub zawodowych (zwanych dalej „OZZ”) do podejmowania wszelkiej zgodnej z prawem działalności w obronie interesów zawodowych ich członków (zob. wyrok z dnia 18 stycznia 1990 r., Maurissen i Union syndicale/Trybunał Obrachunkowy, C‑193/87 i C‑194/87, EU:C:1990:18, pkt 13 i przytoczone tam orzecznictwo).

162

Wynika z tego, po pierwsze, że instytucje Unii muszą zaakceptować, iż OZZ wykonują swoje zadania związane z reprezentacją i uzgodnieniem we wszystkich dziedzinach związanych z pracownikami, a po drugie, że instytucje nie mogą karać w żadnej formie urzędników czy pracowników ze względu na ich działalność związkową (zob. podobnie wyrok z dnia 18 stycznia 1990 r., Maurissen i Union syndicale/Trybunał Obrachunkowy, C‑193/87 i C‑194/87, EU:C:1990:18, pkt 14, 15).

163

To właśnie w świetle tych przepisów i tych zasad należy ocenić zasadność pierwszego zarzutu szczegółowego niniejszej części zarzutu.

164

W pierwszej kolejności ani z uzasadnienia zaskarżonej decyzji, ani z akt sprawy nie wynika, że decyzja ta została oparta wyłącznie na statusie członka CCP i CLP, który skarżąca posiadała od dnia 13 maja 2014 r., niezależnie od wykonywania przez nią funkcji przedstawicielki pracowników lub, szerzej, jej działalności związkowej.

165

W drugiej kolejności zaskarżona decyzja nie zawiera podstawy, dla której OUZU uznałby, że sposób, w jaki skarżąca pełniła w dniu wydania tej decyzji funkcję przedstawicielki pracowników lub, szerzej, swą działalność związkową, stanowił zachowanie mogące uzasadniać rozwiązanie jej umowy z powodu nienależytego wykonywania obowiązków.

166

Ponadto z dyskusji przeprowadzonej na rozprawie wynika, że w odpowiedzi na pytanie Sądu w tej kwestii skarżąca potwierdziła, iż przestała uczestniczyć w działalności CLP i CCP od dnia rozpoczęcia urlopu wychowawczego w dniu 15 lipca 2016 r. i że musiała zostać zastąpiona w ramach CCP i CLP przez zastępcę.

167

Tym samym okoliczność, że w dniu wydania zaskarżonej decyzji skarżąca nie wykonywała już faktycznie swoich funkcji przedstawicielki pracowników, stanowi wskazówkę, że wspomniana decyzja nie opierała się na pełnieniu przez skarżącą w tym okresie wspomnianych funkcji.

168

W trzeciej kolejności prawdą jest, że jednym z powodów, które skłoniły OUZU do zwolnienia skarżącej z powodu nienależytego wykonywania obowiązków, jest nieuwzględnienie interesu służby przy planowaniu działań związanych z jej mandatem przedstawicielki pracowników w latach 2014 i 2016.

169

W szczególności z pkt 41 i 42 powyżej wynika, że OUZU w odniesieniu do 2014 r. zarzucił skarżącej, iż zbyt późno uprzedzała przełożoną o swoim uczestnictwie w zebraniach CCP i CLP, a niekiedy nie uprzedzała o tym swoich współpracowników. Ponadto z pkt 47 powyżej wynika, że w odniesieniu do 2016 r. OUZU zarzucił skarżącej, że zbyt późno informowała przełożonych o swoim udziale w niektórych zebraniach CCP i że nie informowała o tym swoich współpracowników bądź niekiedy informowała zbyt późno.

170

Należy zatem ustalić, czy właściwy organ mógł oprzeć zaskarżoną decyzję na takiej podstawie, nie naruszając ciążącego na nim obowiązku uwzględnienia minimalnych wymagań przewidzianych w art. 7 dyrektywy 2002/14.

171

W tym względzie należy przypomnieć, że art. 1 akapit szósty załącznika II do regulaminu pracowniczego przewiduje, że obowiązki wykonywane między innymi przez członków komitetu pracowniczego uważa się za część ich normalnej służby w instytucji. Instytucje są zatem zobowiązane do stworzenia warunków niezbędnych do zapewnienia pełnienia funkcji reprezentacji pracowników i w tym względzie urzędnik nie może ponosić negatywnych skutków w związku z wykonywaniem obowiązków w organach przedstawicielskich pracowników (zob. wyrok z dnia 26 września 1996 r., Maurissen/Trybunał Obrachunkowy, T‑192/94, EU:T:1996:133, pkt 40 i przytoczone tam orzecznictwo).

172

Podobnie art. 1 akapit szósty załącznika II do regulaminu pracowniczego ma na celu w zdaniu drugim ochronę praw między innymi członków komitetu pracowniczego, chroniąc ich przed wszelkimi ujemnymi skutkami, jakie mogliby ponieść z racji prowadzonej przez nich działalności w zakresie reprezentacji pracowników ustanowionej na podstawie regulaminu pracowniczego. Z tego właśnie powodu przy sporządzaniu sprawozdania z oceny danych urzędników i pracowników należy uwzględnić działania związane z reprezentacją pracowników (wyroki: z dnia 26 września 1996 r., Maurissen/Trybunał Obrachunkowy, T‑192/94, EU:T:1996:133, pkt 41; z dnia 5 listopada 2003 r., Lebedef/Komisja, T‑326/01, EU:T:2003:291, pkt 49). Ponadto w zdaniu pierwszym przepis ten ma na celu ułatwianie uczestnictwa urzędników w reprezentacji personelu swej instytucji, zezwalając im między innymi na to uczestnictwo w ramach normalnego czasu pracy przeznaczonego na służbę, jaką zobowiązani są świadczyć na rzecz swej instytucji, a nie poza czasem tej służby (wyrok z dnia 16 grudnia 2010 r., Lebedef/Komisja, T‑364/09 P, EU:T:2010:539, pkt 23), lub też w ramach oddania do dyspozycji OZZ, oznaczającego częściowe lub całkowite zwolnienie ze świadczenia pracy w służbach instytucji.

173

Jednakże zgodnie z art. 60 regulaminu pracowniczego urzędnik lub pracownik, który jest oddelegowany w ramach reprezentacji związkowej w 50 %, musi uzyskać uprzednie zezwolenie swojego przełożonego na nieobecność w służbie i uczestnictwo w zebraniach, na które jest zwoływany na podstawie mandatu związkowego lub mandatu przedstawiciela pracowników. Obowiązek uzyskania uprzedniego zezwolenia przewidziany w art. 60 regulaminu pracowniczego podlega bowiem odstępstwu jedynie w przypadku choroby lub wypadku, a nie w przypadku udziału w reprezentacji związkowej pracowników lub w zebraniach organu przedstawicielskiego, takiego jak CCP lub CLP (zob. podobnie wyrok z dnia 16 grudnia 2010 r., Lebedef/Komisja, T‑52/10 P, EU:T:2010:543, pkt 30).

174

W tym kontekście należy zauważyć, że art. 7 pkt 3.1 decyzji Komisji C(2011) 3588 wersja ostateczna z dnia 27 maja 2011 r. [zwanej dalej „decyzją C(2011) 3588”] nakładał na skarżącą obowiązek poinformowania swojej przełożonej „w odpowiednim czasie” o zwołaniu jej na zebrania CCP i CLP, przy czym przełożona mogła w razie potrzeby odmówić zainteresowanej uczestnictwa w tych zebraniach w drodze pisemnej i uzasadnionej decyzji.

175

Tak więc zaskarżona decyzja mogła, nie naruszając przy tym minimalnych wymagań określonych w art. 7 dyrektywy 2002/14, opierać się na tym, że skarżąca nie przestrzegała obowiązku poinformowania przełożonej w odpowiednim czasie przed zebraniami CLP i CCP, których była członkiem, o swoim uczestnictwie w tych zebraniach, ponieważ powód ten nie wynika z pełnienia przez nią funkcji przedstawicielki pracowników, lecz z nieprzestrzegania przez skarżącą warunków organizacji służby niezbędnych do wykonywania powierzonego jej mandatu.

176

W konsekwencji pierwszy zarzut szczegółowy niniejszej części zarzutu należy oddalić jako bezzasadny.

3) W przedmiocie drugiego zarzutu szczegółowego

177

Skarżąca utrzymuje, że zaskarżoną decyzją Komisja naruszyła zasadę zakazującą utrudnianie działalności związkowej.

[…]

4.   W przedmiocie zarzutu czwartego, opartego na oczywistych błędach w ocenie i błędach w ustaleniach faktycznych

[…]

a)   W przedmiocie stopnia kontroli sprawowanej przez sąd Unii

184

Na wstępie należy uściślić zakres kontroli, której przeprowadzenie należy do Sądu, gdy bada on zgodność z prawem decyzji o zwolnieniu członka personelu kontraktowego z powodu nienależytego wykonywania obowiązków.

185

Skarżąca twierdzi bowiem, że utrwalone orzecznictwo, zgodnie z którym sprawowana przez sąd Unii kontrola zgodności z prawem decyzji o zwolnieniu urzędników lub pracowników z powodu nienależytego wykonywania obowiązków jest ograniczona do oczywistego błędu w ocenie, jest sprzeczne z art. 30 karty, dotyczącym ochrony przed nieuzasadnionym zwolnieniem. Ponadto podnosi ona, że ciężar dowodu zgodności z prawem decyzji takiej jak zaskarżona decyzja powinien spoczywać na pracodawcy, gdyż w przeciwnym razie art. 30 karty byłby pozbawiony wszelkiej skuteczności. Wreszcie, utrzymuje ona, że przy ocenie ciężaru dowodu Sąd powinien wziąć pod uwagę nadzwyczaj długi czas trwania postępowania sądowego, zważywszy na postanowienia art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. (zwanej dalej „EKPC”).

186

Komisja kwestionuje dopuszczalność i zasadność argumentacji skarżącej.

187

W tym względzie z utrwalonego orzecznictwa wynika, że w odniesieniu do rozwiązania umowy członka personelu tymczasowego lub kontraktowego zawartej na czas nieokreślony OUZU dysponuje, zgodnie z art. 47 lit. c) ppkt (i) WZIP i z poszanowaniem przewidzianego w umowie okresu wypowiedzenia, szerokim zakresem uznania, a zatem kontrola sądu Unii powinna ograniczyć się do sprawdzenia, czy nie wystąpił oczywisty błąd lub czy nie doszło do nadużycia władzy (zob. podobnie wyrok z dnia 26 lutego 1981 r., de Briey/Komisja, 25/80, EU:C:1981:56, pkt 7; zob. także podobnie wyrok z dnia 6 lipca 2022 r., YF/EFCA, T‑664/21, niepublikowany, EU:T:2022:425, pkt 44 i przytoczone tam orzecznictwo).

188

Ocena kompetencji zawodowych urzędników i pracowników instytucji Unii należy bowiem w pierwszej kolejności do tych instytucji (zob. podobnie wyrok z dnia 19 lipca 1955 r., Kergall/Wspólne Zgromadzenie, 1/55, EU:C:1955:9, s. 23).

189

W tym kontekście błąd można uznać za oczywisty jedynie wówczas, gdy może on zostać wykryty w sposób oczywisty w świetle kryteriów, od których zamiar prawodawcy uzależnił korzystanie przez administrację z przysługującego jej uznania. Innymi słowy, jeżeli mimo przedstawionych przez stronę skarżącą dowodów podważaną ocenę można jednak uznać za zasadną lub spójną, zarzut oczywistego błędu należy oddalić [zob. wyrok z dnia 2 kwietnia 2019 r., Fleig/ESDZ, T‑492/17, EU:T:2019:211, pkt 55 (niepublikowany) i przytoczone tam orzecznictwo].

190

Ponadto należy przypomnieć, że akty instytucji Unii korzystają zasadniczo z domniemania zgodności z prawem, a zatem wywołują skutki prawne do czasu ich uchylenia, stwierdzenia ich nieważności w ramach skargi o stwierdzenie nieważności lub uznania ich za nieważne w następstwie wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym lub zarzutu niezgodności z prawem (zob. wyrok z dnia 10 września 2019 r., HTTS/Rada, C‑123/18 P, EU:C:2019:694, pkt 100 i przytoczone tam orzecznictwo).

191

Tym samym z zasady domniemania zgodności z prawem aktów instytucji Unii wynika, że do członka personelu tymczasowego lub kontraktowego, którego dotyczy decyzja o zwolnieniu i który wnosi skargę do sądów Unii, należy wykazanie niezgodności z prawem takiej decyzji.

192

Artykuł 30 karty nie podważa zaś zasad i orzecznictwa przytoczonych w pkt 187–191 powyżej.

193

Po pierwsze, z art. 30 karty, zgodnie z którym „[k]ażdy pracownik ma prawo do ochrony w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy, zgodnie z prawem Unii oraz ustawodawstwami i praktykami krajowymi”, wynika, że jego brzmienie nie określa konkretnych obowiązków (wyrok z dnia 4 grudnia 2013 r., ETF/Schuerings, T‑107/11 P, EU:T:2013:624, pkt 100). Tym samym art. 30 karty nie zawiera żadnej normy, która mogłaby podważyć kontrolę ograniczającą się do oczywistego błędu w ocenie, jaką przeprowadza Sąd przy rozpatrywaniu zgodności z prawem decyzji o rozwiązaniu umowy o pracę członka personelu tymczasowego lub kontraktowego zawartej na czas nieokreślony.

194

Po drugie, to samo dotyczy pkt 24 części I Europejskiej karty społecznej, podpisanej w Turynie w dniu 18 października 1961 r., ze zmianami, z którego – zgodnie z wyjaśnieniami dotyczącymi art. 30 karty – wywodzi się ten artykuł i zgodnie z którym „[w]szyscy pracownicy mają prawo do ochrony w przypadku zwolnienia z pracy”.

195

Po trzecie, wyjaśnienia dotyczące art. 30 karty odnoszą się konkretnie do dyrektywy Rady 2001/23/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do ochrony praw pracowniczych w przypadku przejęcia przedsiębiorstw, zakładów lub części przedsiębiorstw lub zakładów (Dz.U. 2001, L 82, s. 16), a także dyrektywy Rady 80/987/EWG z dnia 20 października 1980 r. w sprawie ochrony pracowników na wypadek niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. 1980, L 283, s. 23). Jednakże nawet przy założeniu, że art. 30 karty można interpretować w ten sposób, że przyznaje on szczególną ochronę pracownikom zwolnionym na podstawie tych szczególnych przepisów prawa wtórnego Unii, należy stwierdzić, że sytuacja skarżącej nie jest objęta tymi przepisami.

196

W rezultacie przy ocenie zgodności z prawem decyzji o zwolnieniu urzędnika lub członka personelu tymczasowego lub kontraktowego z powodu nienależytego wykonywania obowiązków, z art. 30 karty nie można wywieść obowiązku przeprowadzenia przez Sąd kontroli bardziej szczegółowej niż kontrola oczywistego błędu w ocenie, ani obowiązku nałożenia na daną instytucję ciężaru dowodu zgodności z prawem takiej decyzji.

197

Ponadto należy przypomnieć, że jakkolwiek zgodnie z art. 6 ust. 3 TUE prawa podstawowe zagwarantowane w EKPC stanowią część prawa Unii jako jego zasady ogólne i jakkolwiek art. 52 ust. 3 karty stanowi, że prawa zawarte w karcie odpowiadające prawom zagwarantowanym w EKPC mają takie samo znaczenie i taki sam zakres jak prawa przyznane przez tę konwencję, to jednak konwencja ta, do czasu przystąpienia do niej Unii, nie stanowi aktu prawnego formalnie obowiązującego w porządku prawnym Unii (zob. wyrok z dnia 22 października 2020 r., Silver Plastics i Johannes Reifenhäuser/Komisja, C‑702/19 P, EU:C:2020:857, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo).

198

W tym względzie w zakresie, w jakim w karcie ujęte są prawa odpowiadające prawom gwarantowanym przez EKPC, art. 52 ust. 3 karty ma na celu zapewnienie niezbędnej spójności między prawami zawartymi w karcie a odpowiadającymi im prawami zagwarantowanymi w EKPC, „co jednak nie może mieć negatywnego wpływu na autonomię prawa Unii i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej”. Zgodnie z wyjaśnieniami dotyczącymi art. 47 akapit drugi karty przepis ten odpowiada art. 6 ust. 1 EKPC (zob. wyrok z dnia 22 października 2020 r., Silver Plastics i Johannes Reifenhäuser/Komisja, C‑702/19 P, EU:C:2020:857, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo).

199

Argument dotyczący naruszenia art. 6 EKPC należy zatem rozumieć jako zmierzający w istocie do wykazania, że poprzez zastosowanie kontroli ograniczonej do oczywistego błędu w ocenie przy badaniu zgodności z prawem zaskarżonej decyzji, po przekazaniu sprawy przez Trybunał, mimo że postępowanie sądowe, ze względu na jego nadzwyczaj długi czas trwania, naruszyło zasadę rozsądnego terminu na wydanie orzeczenia, Sąd naruszył prawo do sprawiedliwego procesu ustanowione w szczególności w art. 47 akapit drugi karty.

200

Tymczasem z orzecznictwa wynika, że ewentualne naruszenie przez sąd Unii wynikającego z art. 47 akapit drugi karty obowiązku wydania w rozsądnym terminie orzeczenia w sprawach do niego skierowanych powinno spotkać się z sankcją w postaci skargi o odszkodowanie wniesionej przed Sąd, ponieważ taka skarga stanowi skuteczny ku temu środek (zob. wyrok z dnia 13 grudnia 2018 r., Unia Europejska/Kendrion, C‑150/17 P, EU:C:2018:1014, pkt 32 i przytoczone tam orzecznictwo).

201

Ponadto w sytuacji, w której Sąd jest zgodnie z art. 256 ust. 1 TFUE właściwy, aby wydać rozstrzygnięcie w przedmiocie takiego żądania odszkodowawczego, jest on zobowiązany orzekać w innym składzie niż ten, który rozpoznawał spór zapoczątkowujący postępowanie, którego czas trwania jest krytykowany (zob. wyrok z dnia 14 września 2016 r., Trafilerie Meridionali/Komisja, C‑519/15 P, EU:C:2016:682, pkt 66 i przytoczone tam orzecznictwo).

202

Z orzecznictwa przytoczonego w pkt 200 i 201 powyżej wynika zatem, że przy badaniu żądań stwierdzenia nieważności wraz ze – w stosownym przypadku – żądaniami odszkodowawczymi, po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania przez Trybunał zgodnie z art. 61 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, skład Sądu orzekający w przedmiocie tych żądań nie jest właściwy do oceny ewentualnej przewlekłości postępowania sądowego i w konsekwencji nie może starać się temu zaradzić, w szczególności zmieniając zakres kontroli zgodności z prawem uzasadnienia decyzji, o której stwierdzenie nieważności wniesiono.

203

W konsekwencji argumentację skarżącej przypomnianą w pkt 185 powyżej należy oddalić bez konieczności badania podniesionego przez Komisję zarzutu niedopuszczalności.

b)   W przedmiocie części pierwszej zarzutu czwartego, opartej na oczywistym błędzie w ocenie obarczającym podstawę dotyczącą pośpiesznego wniosku skarżącej o cofnięcie zezwolenia na pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy

204

W niniejszej części zarzutu skarżąca podnosi w istocie, że wskazania znajdujące się na stronie 2 lit. a) pisma z dnia 8 września 2016 r. nie mogły stanowić wystarczającej podstawy dla stwierdzenia Komisji dotyczącego jej ewentualnego nienależytego wykonywania obowiązków, ze względu na to, że doświadczała ona trudności z godzeniem życia zawodowego z życiem rodzinnym.

205

W szczególności skarżąca wskazuje, że w kwietniu 2014 r. w następstwie postępowania rozwodowego została samodzielnym rodzicem z trójką dzieci na utrzymaniu, w związku z czym miała prawo starać się o pracę w większym wymiarze godzin pracy w celu sprostania rodzinnym wydatkom. Utrzymuje ona również, że Komisja nie wykazała, iż wycofanie jej wniosku o wykonywanie obowiązków w niepełnym wymiarze czasu pracy zdezorganizowało służbę.

206

W tym względzie na stronie 2 lit. a) pisma z dnia 8 września 2016 r. OUZU zauważył, że w styczniu 2014 r. wniosek skarżącej o wykonywanie obowiązków w niepełnym wymiarze czasu pracy został zaakceptowany na okres od dnia 1 maja 2014 r. do końca roku szkolnego, lecz jednak w dniu 24 kwietnia 2014 r. skarżąca zwróciła się w trybie pilnym, ze względów rodzinnych, o możliwość dalszego wykonywania obowiązków w pełnym wymiarze czasu pracy oraz że kierownik dołożył niezbędnych starań, aby pomóc skarżącej i dostosować organizację służby, w wyniku czego skarżąca mogła od dnia 15 maja 2014 r. pracować w pełnym wymiarze czasu pracy.

207

Ponadto OUZU wskazał, że ze względu na późne dostarczenie do wydziału zarządzania zasobami ludzkimi informacji, że skarżąca od dnia 15 maja 2014 r. powinna pracować w pełnym wymiarze czasu pracy, konieczne było podjęcie nadzwyczajnych wysiłków w celu dostosowania potrzeb służby do osobistych potrzeb skarżącej.

208

Na wstępie należy zauważyć, że skarżąca nie kwestionuje powołania się przez OUZU na stronie 2 pisma z dnia 8 września 2016 r. na ocenę zawartą w sprawozdaniu z oceny za 2014 r., zgodnie z którą skarżąca w 2014 r. napotkała trudności w pogodzeniu życia zawodowego z życiem osobistym, lecz jedynie powód zaskarżonej decyzji widniejący na stronie 2 lit. a) pisma z dnia 8 września 2016 r. Powód ten nie powtarza oceny zawartej w sprawozdaniu z oceny za 2014 r.

209

W konsekwencji nie można uznać, że argumentacja przedstawiona przez skarżącą w ramach niniejszej części zarzutu podważa ocenę zawartą w sprawozdaniu z oceny za 2014 r., które zdaniem Komisji stało się ostateczne.

210

Co się tyczy zasadności argumentacji przedstawionej w ramach niniejszej części zarzutu, po pierwsze, należy przypomnieć, że art. 55a regulaminu pracowniczego, mający zastosowanie w drodze analogii do personelu kontraktowego na podstawie art. 16 w związku z art. 91 WZIP, określa warunki, na jakich członek personelu kontraktowego może wykonywać swoją pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy. Szczegółowe zasady wykonywania pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy oraz procedury udzielania zezwolenia są określone w załączniku IVa do regulaminu pracowniczego oraz, w stosownych przypadkach, w przepisach wykonawczych przyjętych przez właściwy organ.

211

W szczególności art. 2 akapit pierwszy załącznika IVa do regulaminu pracowniczego stanowi:

„Organ powołujący, na wniosek danego urzędnika, może cofnąć pozwolenie przed upływem okresu, na który je przyznano. Data wycofania nie może przekraczać dwóch miesięcy od daty wnioskowanej przez urzędnika lub czterech miesięcy od tej daty, jeśli zezwolenie na pracę w niepełnym wymiarze czasu zostało wydane na okres powyżej jednego roku”.

212

Z przepisów tych wynika, że domagając się cofnięcia zezwolenia na wykonywanie obowiązków w niepełnym wymiarze czasu pracy przed upływem okresu, na jaki zezwolenie to zostało udzielone, skarżąca skorzystała z możliwości, która została jej wyraźnie przyznana na mocy regulaminu pracowniczego.

213

Po drugie, ani z uzasadnienia zaskarżonej decyzji, ani z akt sprawy nie wynika, że termin, jaki upłynął między złożeniem przez skarżącą w dniu 24 kwietnia 2014 r. wniosku o cofnięcie zezwolenia na wykonywanie obowiązków w niepełnym wymiarze czasu pracy, a datą wejścia w życie tego zezwolenia w dniu 1 maja 2014 r., naruszył przepisy art. 55a regulaminu pracowniczego i załącznika IVa do tego regulaminu lub przepisy wykonawcze, które Komisja przyjęła w celu wdrożenia tych przepisów.

214

Po trzecie, ponieważ skarżącej zezwolono na podjęcie z powrotem pracy w pełnym wymiarze czasu pracy od dnia 15 maja 2014 r., nie wydaje się, aby jej wcześniejszy powrót do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy był niezgodny z wymaganiami służby. Ponadto z akt sprawy nie wynika również, że rozpatrzenie wniosku skarżącej wymagało podjęcia nadzwyczajnych wysiłków ze strony właściwych służb.

215

Po czwarte, bezsporne jest, że wniosek skarżącej z dnia 24 kwietnia 2014 r. o wykonywanie obowiązków w pełnym wymiarze czasu pracy był następstwem postępowania rozwodowego, które zostało wszczęte w tym samym miesiącu i w wyniku którego skarżąca została samodzielnym rodzicem z trójką dzieci na utrzymaniu. Tak więc, o ile ów pośpieszny wniosek opierał się na względach prywatnych, o tyle miały one jednak charakter poważny i zgodny z prawem.

216

Po piąte, z akt sprawy wynika, że w odpowiedzi na argumentację skarżącej Komisja ograniczyła się do wskazania, że w celu ułatwienia godzenia życia zawodowego z życiem osobistym skarżącej mogła ona skorzystać z urlopu wychowawczego i skorzystać z dostosowania godzin pracy, gdy wykonywała swoje obowiązki w niepełnym wymiarze czasu pracy ze względów zdrowotnych w listopadzie i grudniu 2014 r. Ponadto Komisja podniosła, że administracja nie zarzuciła skarżącej żądania dostosowania jej czasu pracy do jej potrzeb.

217

Czyniąc to, Komisja nie wykazała uzasadnionego i spójnego charakteru oceny zawartej w zaskarżonej decyzji, zgodnie z którą wniosek skarżącej z dnia 24 kwietnia 2014 r. o cofnięcie zezwolenia na wykonywanie obowiązków w niepełnym wymiarze czasu pracy świadczył o trudnościach związanych z godzeniem życia osobistego z życiem zawodowym, zważywszy na przypomniane w pkt 210–215 powyżej okoliczności, w których taki wniosek został złożony.

218

W tych okolicznościach skarżąca ma podstawy, by twierdzić, że Komisja, opierając się na podstawie znajdującej się na stronie 2 lit. a) pisma z dnia 8 września 2016 r. w celu uznania, że miała ona trudności z godzeniem życia zawodowego z życiem rodzinnym, dopuściła się w zaskarżonej decyzji oczywistego błędu w ocenie.

c)   W przedmiocie części drugiej zarzutu czwartego, opartej na oczywistym błędzie w ocenie obarczającym podstawę dotyczącą rzekomo nieusprawiedliwionych nieobecności skarżącej

219

W niniejszej części skarżąca podnosi dwa zarzuty szczegółowe, z których pierwszy dotyczy spóźnionej i niesprawiedliwej podstawy zaskarżonej decyzji, opartej na jej rzekomo nieusprawiedliwionych nieobecnościach w 2014 r., a drugi – bezzasadności tej podstawy w odniesieniu do jej nieobecności w dniach 7 maja 2014 r., 16 i 18 czerwca 2014 r. oraz 30 i 31 maja 2016 r.

220

Komisja utrzymuje, że niniejsza część zarzutu jest niedopuszczalna, ponieważ skarżąca nie rozwinęła jej we wcześniejszym zażaleniu i nie zakwestionowała decyzji stwierdzających nieusprawiedliwienie nieobecności w terminie przewidzianym w regulaminie pracowniczym i WZIP.

221

W tym względzie na stronie 2 lit. b) pisma z dnia 8 września 2016 r. OUZU wskazał, że skarżąca była nieobecna bez usprawiedliwienia w dniach 7 maja i 16 czerwca 2014 r., a następnie na stronie 2 lit. d) wspomnianego pisma w dniu 18 czerwca 2014 r. Wreszcie, na stronie 5 lit. e) pisma z dnia 8 września 2016 r. OUZU powołał się również na nieusprawiedliwioną nieobecność skarżącej w dniach 30 i 31 maja 2016 r.

222

W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że decyzja o zwolnieniu członka personelu tymczasowego lub kontraktowego wydana na podstawie art. 47 lit. c) ppkt (i) WZIP, która jest w istocie konsekwencją zarzucanego zainteresowanemu nienależytego wykonywania obowiązków, może być uzasadniona powołaniem się na całokształt konkretnych i spójnych okoliczności faktycznych, potwierdzonych w danym wypadku kilkoma rocznymi sprawozdaniami z oceny wykazującymi niezadowalające wyniki pracy, mimo że okoliczności te, rozpatrywane odrębnie, nie wydają się wystarczająco poważne dla uzasadnienia takiego środka (zob. podobnie wyrok z dnia 6 lipca 2022 r., YF/EFCA, T‑664/21, niepublikowany, EU:T:2022:425, pkt 46 i przytoczone tam orzecznictwo).

223

Nienależyte wykonywanie obowiązków przez urzędnika lub członka personelu tymczasowego lub kontraktowego należy bowiem oceniać w szczególności w świetle jego kompetencji, wyników oraz postawy w ramach służby (zob. podobnie wyrok z dnia 21 października 1980 r., Vecchioli/Komisja, 101/79, EU:C:1980:243, pkt 7).

224

Co się tyczy w szczególności urzędników, należy zauważyć, że art. 51 ust. 1 lit. a) regulaminu pracowniczego przewiduje, iż jeżeli pięć kolejnych sprawozdań rocznych stwierdza niezadowalające wyniki pracy urzędnika, należy go zwolnić.

225

Z przepisu tego wynika, że gdy organ powołujący postanawia zwolnić urzędnika z powodu nienależytego wykonywania obowiązków, może on oprzeć się na okolicznościach mogących wykazać takie nienależyte wykonywanie obowiązków w okresie pięciu ostatnich lat poprzedzających decyzję o zwolnieniu.

226

Tymczasem, o ile należy stwierdzić, że art. 51 regulaminu pracowniczego nie ma zastosowania, nawet przez analogię, do członków personelu kontraktowego lub tymczasowego, o tyle nie mogą oni znaleźć się, w odniesieniu do procedur postępowania w przypadku nienależytego wykonywania obowiązków przewidzianych w regulaminie pracowniczym i WZIP, w sytuacji korzystniejszej niż sytuacja urzędników.

227

W istocie, nawet jeśli umowy o pracę na czas nieokreślony różnią się w aspekcie pewności zatrudnienia od umów o pracę na czas określony, to bezsprzecznie pracownicy służby publicznej Unii zatrudnieni na podstawie umowy na czas nieokreślony nie mogą nie być świadomi czasowego charakteru swego zatrudnienia oraz faktu, że nie daje im ona gwarancji zatrudnienia (zob. wyrok z dnia 6 lipca 2022 r., YF/EFCA, T‑664/21, niepublikowany, EU:T:2022:425, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo).

228

W konsekwencji z orzecznictwa przytoczonego w pkt 222 i 227 powyżej wynika, że OUZU może oprzeć decyzję o zwolnieniu członka personelu tymczasowego lub kontraktowego z powodu nienależytego wykonywania obowiązków na okolicznościach stwierdzonych, jak w niniejszym przypadku, w ciągu trzech lat poprzedzających wydanie takiej decyzji.

229

Wynika z tego, że pierwszy zarzut szczegółowy niniejszej części zarzutu należy oddalić, bez konieczności badania dwóch zarzutów niedopuszczalności podniesionych przez Komisję i przypomnianych w pkt 220 powyżej.

230

W drugiej kolejności należy zbadać dwa zarzuty niedopuszczalności podniesione przez Komisję w odniesieniu do drugiego zarzutu szczegółowego niniejszej części zarzutu.

231

Po pierwsze, zgodnie z orzecznictwem zasada zgodności między zażaleniem w rozumieniu art. 91 ust. 2 regulaminu pracowniczego a późniejszą skargą wymaga, pod rygorem niedopuszczalności, aby zarzut podniesiony przed sądem Unii został już podniesiony w postępowaniu poprzedzającym wniesienie skargi, tak aby właściwy organ miał możliwość zapoznania się z zarzutami, jakie zainteresowany kieruje wobec zaskarżonej decyzji. Zasadę tę uzasadnia sam cel postępowania poprzedzającego wniesienie skargi, jakim jest umożliwienie polubownego rozstrzygnięcia sporów powstałych pomiędzy urzędnikami lub członkami personelu tymczasowego lub kontraktowego z jednej strony a administracją z drugiej strony. Stąd wniosek, który wynika również z utrwalonego orzecznictwa, że żądania przedstawione przed sądem Unii mogą zawierać jedynie zastrzeżenia oparte na tej samej podstawie, na której oparte są zastrzeżenia podniesione w zażaleniu, choć oczywiście zastrzeżenia te mogą zostać rozwinięte przed sądem Unii poprzez przedstawienie zarzutów i argumentów niekoniecznie zawartych w zażaleniu, lecz ściśle z nimi związanych (zob. wyrok z dnia 28 września 2022 r., Zegers/Komisja, T‑663/21, niepublikowany, EU:T:2022:589, pkt 63 i przytoczone tam orzecznictwo).

232

Tymczasem skarżąca we wcześniejszym zażaleniu z dnia 17 stycznia 2017 r.„kategorycznie” zakwestionowała „rzekome nieusprawiedliwione nieobecności”, które zostały jej przypisane za 2014 r., i podniosła, że w każdym razie okoliczności te nie były wystarczająco poważne. Wskazała ona ponadto, że rzekoma nieusprawiedliwiona nieobecność w okresie od dnia 30 maja do dnia 1 czerwca 2016 r. nie została wykazana i stoi w sprzeczności z zaświadczeniami lekarskimi.

233

W konsekwencji Komisja nie ma podstaw, by twierdzić, że drugi zarzut szczegółowy niniejszej części zarzutu narusza zasadę zgodności pomiędzy zażaleniem a skargą, która to zasada została przypomniana w pkt 231 powyżej.

234

Po drugie, należy zauważyć, że terminy na złożenie wniosku, zażalenia i wniesienie skargi, określone w przepisach art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego, mają charakter bezwzględnie wiążący i ani strony, ani sąd nie mogą nimi rozporządzać, ponieważ zostały ustanowione w celu zapewnienia jasności i pewności sytuacji prawnych. Ewentualne wyjątki i odstępstwa od tych terminów należy interpretować w sposób ścisły [zob. wyrok z dnia 25 czerwca 2020 r., XH/Komisja, T‑511/18, EU:T:2020:291, pkt 74 (niepublikowany) i przytoczone tam orzecznictwo].

235

Tym samym, o ile zgodnie z art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego każdy urzędnik lub członek personelu tymczasowego lub kontraktowego może złożyć do właściwego organu zażalenie na akt dla niego niekorzystny, o tyle możliwość ta nie pozwala danemu urzędnikowi lub pracownikowi na obejście terminów do złożenia zażalenia i wniesienia skargi, określonych w art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego, poprzez zakwestionowanie pośrednio, w drodze wniosku, wcześniejszej decyzji, której nie zaskarżono w terminie. Wyłącznie zaistnienie nowej, istotnej okoliczności może uzasadnić złożenie wniosku o ponowne rozpatrzenie decyzji, która nie została podważona w terminie [zob. podobnie wyroki: z dnia 21 lutego 2006 r., V/Komisja, T‑200/03 i T‑313/03, EU:T:2006:57, pkt 94, 95 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 25 czerwca 2020 r., XH/Komisja, T‑511/18, EU:T:2020:291, pkt 75 (niepublikowany) i przytoczone tam orzecznictwo].

236

Jednakże strona skarżąca, przy okazji skargi na akt, który jest dla niej niekorzystny, jest uprawniona, w szczególności w ramach zarzutu dotyczącego oczywistego błędu w ocenie, do zakwestionowania konsekwencji, jakie instytucja wyciągnęła z wcześniejszego aktu, który również jest dla niej niekorzystny, mimo że stał się on ostateczny i nie można już kwestionować jego podstaw (zob. podobnie wyrok z dnia 23 września 2020 r., VE/ESMA, T‑77/18 i T‑567/18, niepublikowany, EU:T:2020:420, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo).

237

Co się tyczy przede wszystkim rzekomo nieusprawiedliwionych nieobecności w dniach 7 maja i 16 czerwca 2014 r., skarżąca utrzymuje, że w rzeczywistości zarzuca się jej zbyt późne przekazanie zaświadczeń lekarskich potwierdzających poważną chorobę jednego z jej dzieci w tych dniach oraz że zaskarżona decyzja nie wspomina o żadnej okoliczności czasowej dotyczącej tego opóźnienia.

238

Tym samym skarżąca nie kwestionuje, że przekazała z opóźnieniem zaświadczenia lekarskie pozwalające usprawiedliwić jej nieobecność w pracy w dniach 7 maja i 16 czerwca 2014 r., lecz utrzymuje w istocie, że OUZU nie mógł oprzeć się na decyzji stwierdzającej jej nieusprawiedliwioną nieobecność podczas tych dwóch dni bez obarczenia zaskarżonej decyzji oczywistym błędem w ocenie.

239

W konsekwencji poprzez swoją argumentację skarżąca nie zmierza do podważenia decyzji stwierdzającej jej nieusprawiedliwione nieobecności w dniach 7 maja i 16 czerwca 2014 r., która stała się ostateczna, wobec czego drugi zarzut niedopuszczalności podniesiony przez Komisję należy oddalić w zakresie, w jakim dotyczy on argumentacji skarżącej dotyczącej wspomnianych nieobecności.

240

Następnie, jeśli chodzi o rzekomą nieusprawiedliwioną nieobecność w dniu 18 czerwca 2014 r., należy stwierdzić, że o ile skarżąca utrzymuje, iż zawsze dostarczała zaświadczenie lekarskie w przypadku nieobecności z przyczyn zdrowotnych, o tyle nie wskazuje ona przyczyny jej nieobecności w pracy tego dnia i nie odnosi się do żadnego dokumentu przekazanego w toku postępowania, który mógłby uzasadnić tę nieobecność.

241

Tym samym argumentacja skarżącej nie może podważyć decyzji stwierdzającej jej nieusprawiedliwioną nieobecność w dniu 18 czerwca 2014 r., w związku z czym niniejszy zarzut szczegółowy w zakresie, w jakim jest skierowany przeciwko podstawie znajdującej się na stronie 2 lit. d) pisma z dnia 8 września 2016 r., należy oddalić jako bezzasadny, bez konieczności badania w tym względzie drugiego zarzutu niedopuszczalności podniesionego przez Komisję.

242

Wreszcie, jeśli chodzi o rzekomą nieusprawiedliwioną nieobecność skarżącej w dniach 30 i 31 maja 2016 r., utrzymuje ona w istocie, że OUZU nie mógł oprzeć się na opinii lekarza przeprowadzającego badanie kontrolne z dnia 27 maja 2016 r., ponieważ przy okazji tej kontroli lekarskiej lekarz nie mógł przewidzieć jej przyjęcia na oddział ratunkowy z powodu parestezji lewej strony, począwszy od dnia 30 maja 2016 r. Podnosi ona również, że przedstawiła dokumenty usprawiedliwiające tę nieobecność.

243

Otóż poprzez tę argumentację skarżąca zmierza do podważenia decyzji z dnia 1 czerwca 2016 r., w której OUZU uznał, że jej nieobecność w dniach 30 i 31 maja 2016 r. była nieusprawiedliwiona ze względu na to, że nie podjęła ona pracy w tych dniach, pomimo opinii lekarza przeprowadzającego kontrolę z dnia 27 maja 2016 r., w której stwierdzono jej zdolność do powrotu do pracy.

244

Ponadto z akt sprawy wynika, że decyzja ta została doręczona skarżącej pocztą elektroniczną w dniu 1 czerwca 2016 r. Tymczasem, jak stwierdził Sąd w pkt 46 pierwotnego wyroku, skarżąca nie złożyła na tę, oczywiście niekorzystną dla niej, decyzję, zażalenia, zgodnie z przepisami art. 91 ust. 2 regulaminu pracowniczego.

245

Wreszcie, skarżąca nie powołuje się na nową i istotną okoliczność faktyczną, która uzasadniałaby ponowne zbadanie zgodności z prawem tej decyzji.

246

W związku z tym argumentacja skarżącej zmierzająca do zakwestionowania w trybie incydentalnym decyzji z dnia 1 czerwca 2016 r. jest niedopuszczalna w zakresie, w jakim zmierza ona do podważenia aktu, który stał się ostateczny.

247

W trzeciej kolejności należy zbadać zasadność argumentacji skarżącej odnoszącej się do podstawy zaskarżonej decyzji dotyczącej jej rzekomo niesprawiedliwych nieobecności w dniach 7 maja i 16 czerwca 2014 r.

248

W tym względzie z powodu zaskarżonej decyzji znajdującego się na stronie 2 lit. b) pisma z dnia 8 września 2016 r. wynika, że w dniach 7 i 28 lutego 2014 r. oraz 7 maja i 16 czerwca 2014 r. skarżąca złożyła wniosek o urlop okolicznościowy ze względu na poważną chorobę jednego ze swoich dzieci. Z pisma tego wynika również, że OUZU uznał, iż nieobecności w dniach 7 maja i 16 czerwca 2014 r. były nieusprawiedliwione, ponieważ skarżąca nie przedstawiła odpowiednich zaświadczeń w wymaganym terminie.

249

Na wstępie należy przypomnieć, że art. 60 regulaminu pracowniczego, który ma zastosowanie do personelu kontraktowego na podstawie art. 16 i 91 WZIP, stanowi, co następuje:

„Z wyjątkiem przypadków choroby lub wypadku, urzędnik nie może być nieobecny w pracy bez uprzedniego zezwolenia przełożonego. Bez uszczerbku dla środków dyscyplinarnych, które mogą mieć zastosowanie w tym przypadku, jakakolwiek nieusprawiedliwiona nieobecność, która zostanie należycie stwierdzona, jest odliczana od corocznego urlopu tego urzędnika. W przypadku gdy urzędnikowi nie przysługuje prawo do urlopu, traci prawo do wynagrodzenia za odnośny okres”.

250

Ponadto zgodnie z art. 57 akapit drugi regulaminu pracowniczego, który ma zastosowanie do członków personelu kontraktowego na podstawie art. 16 i 91 WZIP, członkowi personelu kontraktowego można, w sytuacjach wyjątkowych i na jego wniosek, udzielić urlopu okolicznościowego, przy czym warunki udzielenia takiego urlopu określone są w załączniku V do regulaminu pracowniczego.

251

I tak art. 6 załącznika V do regulaminu pracowniczego przewiduje, że oprócz urlopu corocznego urzędnikowi przysługuje, na jego wniosek, urlop okolicznościowy w wymiarze do dwóch dni w przypadku poważnej choroby dziecka i do pięciu dni w przypadku bardzo poważnej choroby dziecka poświadczonej przez lekarza lub hospitalizacji dziecka w wieku do dwunastu lat.

252

W niniejszej sprawie z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że stwierdzenie nieusprawiedliwionej nieobecności skarżącej w dniach 7 maja i 16 czerwca 2014 r. wynika wyłącznie z opóźnienia w przekazaniu przez skarżącą zaświadczeń lekarskich dotyczących poważnej choroby jednego z jej dzieci.

253

Jednakże o ile prawdą jest, że termin wymagany w niniejszej sprawie na takie przekazanie, a także termin, w którym skarżąca ostatecznie przekazała Office pour les infrastructures et la logistique à Luxembourg (Urzędowi Infrastruktury i Logistyki w Luksemburgu, zwanemu „OIL”) owe zaświadczenia, nie wynikają ani z uzasadnienia zaskarżonej decyzji, ani z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, o tyle skarżąca nie wykazała ani nawet nie twierdzi, że dostarczyła niezbędne zaświadczenia do uregulowania jej sytuacji administracyjnej w krótkim czasie w stosunku do wiążącego ją terminu.

254

Ponadto skarżąca nie przedstawia również powodów, które mogłyby w uzasadniony sposób wyjaśnić to opóźnienie w przekazaniu.

255

Tymczasem nieprzestrzeganie, w szczególności w sposób powtarzający się, terminu wyznaczonego urzędnikowi lub członkowi personelu tymczasowego lub kontraktowego na przekazanie dokumentów usprawiedliwiających nieobecność w pracy może stanowić niewłaściwe zachowanie danego urzędnika lub pracownika.

256

W tych okolicznościach skarżąca nie wykazała, że OUZU popełnił oczywisty błąd w ocenie, powołując się przy wydawaniu zaskarżonej decyzji na wcześniejszą decyzję stwierdzającą jej nieusprawiedliwione nieobecności w dniach 7 maja i 16 czerwca 2014 r. z powodu opóźnienia w przekazaniu dokumentów mogących usprawiedliwić te nieobecności.

257

W konsekwencji należy oddalić niniejszy zarzut szczegółowy, podobnie jak niniejszą część zarzutu w całości.

d)   W przedmiocie części trzeciej zarzutu czwartego, opartej na oczywistym błędzie w ocenie i błędach w ustaleniach faktycznych obarczających podstawę dotyczącą zaangażowania się skarżącej w pracę

258

W niniejszej części zarzutu skarżąca podnosi osiem zarzutów szczegółowych. Po pierwsze, skarżąca podnosi, że jej zaangażowanie się w pracę w grupach roboczych w 2014 r. zostało ocenione w sprawozdaniu z oceny za ten rok. Po drugie, utrzymuje ona, że w 2015 r. była w pełni zaangażowana w swoje obowiązki nauczyciela zastępującego w CPE w Mamer i że w dniu 22 kwietnia 2015 r. rzeczywiście wysłała tabelę działań edukacyjnych do jednego ze swoich współpracowników. Po trzecie, podnosi ona, że zorganizowała zajęcia z jogi z dziećmi, podczas gdy działalność ta nie była celem, który został jej formalnie wyznaczony. Po czwarte, skarżąca kwestionuje zarzucany jej brak proaktywności w odniesieniu do jej udziału w grupach roboczych, w szczególności w grupie roboczej „Kuchnia”. Po piąte, wskazuje ona, że jeśli chodzi o grupę roboczą „Sport”, była ona jedynie zastępcą. Po szóste, skarżąca zaprzecza, jakoby w lipcu 2016 r. skierowała do swoich przełożonych dziennik bożonarodzeniowy z 2015 r. Po siódme, skarżąca twierdzi, że plan działań pedagogicznych niekoniecznie był sformalizowany i że nie było właściwe, aby przedstawiła ona taki plan na rozpoczęcie roku szkolnego we wrześniu 2016 r., skoro przebywała na urlopie rodzicielskim. Po ósme, skarżąca podnosi, że OUZU uznał, iż nie spełniła ona celów ustalonych na 2016 r. po zaledwie dwóch miesiącach obecności.

259

Komisja twierdzi, że skarżąca nie może kwestionować ocen zawartych w sprawozdaniach z oceny za lata 2013, 2014 i 2015, na których opiera się zaskarżona decyzja, ponieważ nie zakwestionowała ona tych sprawozdań w terminie przewidzianym w regulaminie pracowniczym. Ponadto Komisja kwestionuje twierdzenia skarżącej.

260

W pierwszej kolejności, jeśli chodzi o zarzut niedopuszczalności podniesiony przez Komisję, należy odwołać się do orzecznictwa przypomnianego w pkt 235 i 236 powyżej.

261

W niniejszej sprawie należy przypomnieć, że uzasadnienie zaskarżonej decyzji odnosi się do niektórych ocen zawartych w szczególności w sprawozdaniach z oceny za lata 2013, 2014 i 2015 dotyczących skarżącej.

262

W szczególności z akt sprawy wynika, że podstawy zawarte w ostatnim akapicie na stronie 1 pisma z dnia 8 września 2016 r. odnoszą się do sprawozdania z oceny za 2013 r. Wynika z nich również, że podstawa dotycząca trudności, jakie napotkała skarżąca w pogodzeniu życia osobistego z życiem zawodowym, która widnieje w akapicie drugim na stronie 2 tego samego pisma, odnosi się do sprawozdania z oceny za 2014 r. Wreszcie, podstawy znajdujące się na stronie 3 lit. a)–e) rzeczonego pisma powtarzają ocenę jakościową dotyczącą efektywności skarżącej, która odpowiada pkt 3.1 sprawozdania z oceny za 2015 r.

263

Tymczasem poprzez argumentację przedstawioną w ramach zarzutów szczegółowych od drugiego do piątego rozpatrywanej części zarzutu skarżąca zmierza do podważenia treści tej oceny jakościowej, a tym samym sprawozdania z oceny za 2015 r.

264

Jednakże bezsporne jest, że skarżącej doręczono dotyczące jej sprawozdanie z oceny za 2015 r. i że nie zakwestionowała go w terminie przewidzianym w art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego, w związku z czym zarówno to sprawozdanie, jak i zawarte w nim oceny stały się ostateczne.

265

Ponadto skarżąca nie powołała się na istnienie nowej istotnej okoliczności w celu wykazania, że nie utraciła terminu do zakwestionowania sprawozdania z oceny za 2015 r.

266

W tych okolicznościach skarżąca nie może kwestionować sprawozdania z oceny za 2015 r. w sposób incydentalny w ramach niniejszej skargi na zaskarżoną decyzję, w odniesieniu do której sprawozdanie to odegrało rolę przygotowawczą. W konsekwencji zarzuty szczegółowe od drugiego do piątego części trzeciej zarzutu czwartego są niedopuszczalne w zakresie, w jakim zmierzają do podważenia aktu, który stał się ostateczny.

267

Natomiast zarzuty szczegółowe pierwszy, szósty, siódmy i ósmy nie mają na celu podważenia ocen zawartych w sprawozdaniach z oceny za lata 2013, 2014 i 2015. Zarzut niedopuszczalności podniesiony przez Komisję należy zatem oddalić w tym zakresie.

268

W drugiej kolejności, co się tyczy pierwszego zarzutu szczegółowego, skarżąca powołuje się na zawarte w sprawozdaniu z oceny z 2014 r. oceny dotyczące jej zaangażowania się w pracę w grupach roboczych „Organizacja spotkań informacyjnych dla rodziców” i „Kuchnia”.

269

Jednakże ze sprawozdań z oceny za 2013 r. i 2015 r., do których odnosi się zaskarżona decyzja, wynika, że w 2013 r. zaangażowanie się skarżącej w pracę w grupach roboczych „Kuchnia” i „Organizacja spotkań informacyjnych dla rodziców” było bardzo ograniczone i że w 2015 r. jej zaangażowanie się w pracę w grupach roboczych „Dziennik CPE”, „Kuchnia” i „Sport” było niewystarczające, a nawet nieistniejące.

270

Ponadto z podstaw zaskarżonej decyzji, które znajdują się na stronie 4 pisma z dnia 8 września 2016 r., wynika, że sprawozdanie z oceny za 2015 r. określało między innymi jako cel dla skarżącej w 2016 r. wykazanie większego zaangażowania się w realizację zadań różnych grup roboczych w charakterze osoby kontaktowej lub zastępcy poprzez sporządzanie miesięcznej tabeli przedstawiającej komentarze lub zaistniałe (faktyczne i konkretne) problemy, proponowanie lub opracowanie planu zajęć fizycznych podczas wakacji szkolnych oraz sporządzenie rocznego sprawozdania grupy roboczej „Sport”. Z podstaw tych wynika jednak, że nie stwierdzono żadnych oznak poprawy poziomu pracy skarżącej w świetle tego celu, o którym wiedziała ona od dnia 5 kwietnia 2016 r.

271

Na stronie 4 lit. b) pisma z dnia 8 września 2016 r. OUZU uznał bowiem, że przed udaniem się skarżącej na urlop wychowawczy w dniu 15 lipca 2016 r. jej zaangażowanie się w zadania różnych grup roboczych, do których należała, charakteryzowało się tym samym brakiem proaktywności. W szczególności OUZU zarzucił skarżącej, że nie podjęła inicjatywy w celu opracowania miesięcznej tabeli przedstawiającej zaistniałe problemy w grupie „Kuchnia”, że nie zaangażowała się aktywnie w pracę w grupie roboczej „Sport” i że nie przedstawiła rocznych sprawozdań grup „Kuchnia” i „Dziennik CPE” przed udaniem się na urlop wychowawczy pomimo złożenia stosownej prośby w tym względzie przez kierowniczkę wydziału w dniu 26 maja 2016 r.

272

Tak więc okoliczność, że skarżąca wykazała w 2014 r. wymagane od niej zaangażowanie się w pracę w grupach roboczych, których była członkiem, nie ma wpływu na stwierdzenie znajdujące się na stronie 1, na stronie 3 lit. a) i na stronie 4 lit. b) pisma z dnia 8 września 2016 r. Stwierdzenie to odnosi się do braku zaangażowania się skarżącej w pracę grup roboczych, do których należała w latach 2013 i 2015 oraz w okresie od dnia 5 kwietnia do dnia 15 lipca 2016 r.

273

W konsekwencji skarżąca nie wykazała, że podstawy zaskarżonej decyzji dotyczące braku jej zaangażowania się w pracę w grupach roboczych, do których należała w 2013 r., w 2015 r. i w odniesieniu do części 2016 r., były obarczone oczywistym błędem w ocenie, w związku z czym rozpatrywany zarzut szczegółowy należy oddalić jako bezzasadny.

274

W trzeciej kolejności w szóstym zarzucie szczegółowym skarżąca utrzymuje, że zaskarżona decyzja jest obarczona błędem w ustaleniach faktycznych ze względu na to, iż skarżąca skierowała projekt dziennika bożonarodzeniowego z 2015 r. do osób odpowiedzialnych za zatwierdzenie tego projektu w dniu 22 stycznia 2016 r., a nie w lipcu 2016 r. Wyjaśnia ona, że przyczyną opóźnienia w przekazaniu jej wiadomości e-mail, do której załączono ten projekt dziennika, była anomalia informatyczna oraz że za opóźnienie w jego publikacji odpowiadało dwóch jej współpracowników i jej przełożona.

275

W tym względzie z podstaw zaskarżonej decyzji, które znajdują się na stronie 4 pisma z dnia 8 września 2016 r., wynika, że sprawozdanie z oceny za 2015 r. określało jako cel między innymi wykazanie się przez skarżącą w 2016 r. większym zaangażowaniem w realizację zadań różnych grup roboczych w charakterze osoby kontaktowej lub zastępcy poprzez zredagowanie i publikację trzech dzienników CPE. Według tej podstawy nie stwierdzono żadnych oznak poprawy poziomu pracy skarżącej w świetle tego celu, o którym wiedziała ona od dnia 5 kwietnia 2016 r.

276

W szczególności na stronie 4 lit. b) pisma z dnia 8 września 2016 r. OUZU zarzucił skarżącej, że w dniu 18 lipca 2016 r. wysłała dziennik bożonarodzeniowy z 2015 r., który jej przełożona uznała za już nieprzydatny.

277

W tym względzie, po pierwsze, należy zauważyć, że skarżąca odnosi się do wiadomości e-mail wysłanej przez nią w dniu 22 stycznia 2016 r., której kopię załączyła do swojej skargi.

278

Jednakże, jak wskazuje Komisja, dokument ten nie ma wystarczającej mocy dowodowej, ponieważ, chociaż e-mail ten zawiera wiadomość „[w] załączeniu przesyłam Państwu nasz projekt specjalnego wydania dziennika bożonarodzeniowego do druku” i wzmiankę o załączniku zatytułowanym „Le petit journal garderie NOEL.edition specialdocx” [(„Dzienniczek żłobka Boże Narodzenie.wydaniespecjalnedocx”)], to uściślono w nim również, że dziennik „o karnawale zostanie przesłany jak najszybciej”, a karnawał odbywał się w lutym tego roku.

279

Po drugie, Komisja przedstawiła e-mail wskazujący dzień 18 lipca 2016 r. jako datę wysłania, pochodzący od skarżącej i skierowany do tych samych adresatów, zawierający dokładnie tę samą wiadomość co wiadomość zawarta w e-mailu, na który powołuje się skarżąca.

280

Po trzecie, chociaż skarżąca utrzymuje, że e-mail, w którym wysłała projekt dziennika bożonarodzeniowego z 2015 r. do swoich współpracowników, nie dotarł do adresatów z powodu anomalii informatycznej, to jednak nie przedstawia ona żadnego dowodu na poparcie tego twierdzenia.

281

Po czwarte, skarżąca utrzymuje, że publikacja dziennika bożonarodzeniowego z 2015 r., po jego przekazaniu w dniu 22 stycznia 2016 r., została odroczona przez jej dwóch współpracowników, a następnie przez kierowniczkę CPE na Kirchbergu w Luksemburgu, co tłumaczy, dlaczego dwukrotnie wysłała ona projekt dziennika bożonarodzeniowego z 2015 r. do swojej przełożonej.

282

Skarżąca nie przedstawiła jednak żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń, którym zresztą częściowo przeczą dokumenty znajdujące się w aktach sprawy.

283

Należy bowiem zauważyć, że nazwisko jednego z dwóch współpracowników wymienionych w pkt 281 powyżej nie pojawia się ani na liście adresatów wiadomości e-mail z dnia 22 stycznia 2016 r., na którą powołuje się skarżąca, ani w składzie grupy roboczej „Dziennik CPE” przedstawionym przez skarżącą.

284

Ponadto, o ile skarżąca twierdzi, że projekt dziennika bożonarodzeniowego z 2015 r. miał zostać zatwierdzony przez kierowniczkę CPE na Kirchbergu, o tyle zarówno wiadomość e-mail z dnia 22 stycznia 2016 r., na którą powołuje się skarżąca, jak i wiadomość e-mail z dnia 18 lipca 2016 r. przedstawiona przez Komisję wskazują tę osobę jako będącą jedynie w kopii tych wiadomości, a adresatami tych wiadomości były trzy inne osoby, co do których skarżąca twierdzi, że były członkami grupy roboczej „Dziennik CPE”.

285

Okoliczność ta może zatem potwierdzać twierdzenia Komisji, zgodnie z którymi to nie kierowniczka CPE na Kirchbergu musiała zatwierdzać projekt dziennika bożonarodzeniowego z 2015 r., lecz wyłącznie inni członkowie grupy roboczej „Dziennik CPE”.

286

W tych okolicznościach skarżąca nie przedstawiła dowodów, które mogłyby podważyć dowody przedstawione przez Komisję, zgodnie z którymi skierowała ona do członków grupy roboczej „Dziennik CPE” projekt dziennika bożonarodzeniowego z 2015 r. w celu jego zatwierdzenia dopiero w dniu 18 lipca 2016 r.

287

W konsekwencji niniejszy zarzut szczegółowy należy oddalić jako bezzasadny.

288

W czwartej kolejności w siódmym zarzucie szczegółowym skarżąca podnosi, że brak przekazania planu działań pedagogicznych, który jest jej zarzucany za rok 2016, nie oznacza, że taki plan nie istniał, nawet jeśli uprzednio plan działań pedagogicznych nie został sformalizowany. Ponadto skarżąca uważa, że należy zastanowić się nad koniecznością przygotowania przez pracownika udającego się na urlop wychowawczy planu działań pedagogicznych na okres, w którym pracownik ten będzie nieobecny w pracy, ponieważ taki plan powinien być dostosowany do dzieci pozostających pod opieką i zindywidualizowany.

289

W tym względzie z podstaw zaskarżonej decyzji, które znajdują się na stronie 4 pisma z dnia 8 września 2016 r., wynika, że sprawozdanie z oceny za 2015 r. miało między innymi na celu nakazanie skarżącej sporządzenia tabeli działań edukacyjnych na rok 2016. Na stronie 4 lit. a) tego samego pisma OUZU zarzucił skarżącej, że nie przedstawiła wspomnianej tabeli przed udaniem się na urlop wychowawczy w dniu 15 lipca 2016 r. pomimo, po pierwsze, stosownego przypomnienia w tym względzie z dnia 26 maja 2016 r., a po drugie, okoliczności, że skarżącej przysługiwało 112,5 godzin elastycznych na sporządzenie tej tabeli, czyli równowartość czternastu dni roboczych.

290

Tymczasem twierdzenia skarżącej, zgodnie z którymi, po pierwsze, sporządzenie tabeli działań edukacyjnych nie podlegało uprzednio sformalizowanej praktyce, a po drugie, taka tabela nie była ani konieczna, ani przydatna, ponieważ skarżąca planowała udać się na urlop wychowawczy, nie mogą skutecznie podważyć obligatoryjnego charakteru celu polegającego na sporządzeniu wspomnianej tabeli, który został jej wyznaczony w sprawozdaniu z oceny za 2015 r. i o którym bezspornie wiedziała ona już w dniu 5 kwietnia 2016 r.

291

Ponadto z wiadomości e-mail wysłanej do skarżącej przez kierowniczkę wydziału w dniu 26 maja 2016 r. wynika, że kierowniczka wydziału zwróciła się do niej o przygotowanie tabeli działań edukacyjnych w celu przygotowania roku szkolnego 2016/2017, zgodnie ze wzorem załączonym do tej wiadomości. Ponadto kierowniczka wydziału przypomniała jej, że program ten powinien być realizowany każdego roku szkolnego zgodnie z instrukcją wdrożoną od 2014 r. Wreszcie, rzeczona tabela działań edukacyjnych miała służyć za podstawę pracy osobie, która miała zająć się we wrześniu 2016 r. grupą dzieci przydzielonych skarżącej na rok szkolny 2016/2017, w oczekiwaniu na jej powrót z urlopu wychowawczego.

292

Należy zatem przypomnieć, że art. 21 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego, mający zastosowanie w drodze analogii do personelu kontraktowego na mocy art. 11 i 81 WZIP, stanowi że „[u]rzędnik, niezależnie od swojej rangi służbowej, wspiera i służy radą swoim przełożonym; odpowiada za wykonywanie powierzonych mu obowiązków”.

293

Zgodnie z art. 21a regulaminu pracowniczego, również mającym zastosowanie w drodze analogii do członków personelu kontraktowego na podstawie art. 11 i 81 WZIP, urzędnik może uchylić się od obowiązku wykonania poleceń określonego w art. 21 regulaminu pracowniczego tylko wtedy, gdy polecenie skierowane do niego przez przełożonego wyższego szczebla jest w sposób oczywisty sprzeczne z prawem lub stanowi naruszenia właściwych norm bezpieczeństwa.

294

Tymczasem w niniejszej sprawie skarżąca nie wykazała ani nawet nie twierdzi, że przekazane jej polecenie sporządzenia tabeli działań edukacyjnych przed jej udaniem się na urlop wychowawczy było w sposób oczywisty sprzeczne z prawem lub właściwymi normami bezpieczeństwa.

295

W tych okolicznościach OUZU nie popełnił oczywistego błędu w ocenie, uznając, że fakt, iż skarżąca przed udaniem się na urlop rodzicielski nie przekazała tabeli działań edukacyjnych swojej przełożonej, która jej to poleciła, stanowił niewłaściwe zachowanie skarżącej i mógł znaleźć się wśród podstaw zaskarżonej decyzji.

296

W konsekwencji niniejszy zarzut szczegółowy należy oddalić jako bezzasadny.

297

W piątej i ostatniej kolejności w ósmym zarzucie szczegółowym skarżąca podnosi w istocie, że OUZU nie mógł, nie popełniając oczywistego błędu w ocenie, ocenić realizacji celów ustalonych na 2016 r. wyłącznie na podstawie dwóch miesięcy obecności.

298

Jednakże, jak orzekł Trybunał w pkt 28 wyroku wydanego w postępowaniu odwoławczym, z pisma z dnia 8 września 2016 r. wyraźnie wynika, że w swojej ogólnej ocenie sposobu, w jaki skarżąca uwzględniła te cele, OUZU ograniczył się do stwierdzenia, że nie było oznak poprawy poziomu jej pracy w tym względzie.

299

O ile bowiem OUZU faktycznie zarzucił skarżącej, że nie spełniła w ogóle pierwszego celu wyznaczonego jej w sprawozdaniu z oceny za 2015 r., a mianowicie sporządzenia tabeli działań edukacyjnych, o tyle nie jest tak w przypadku dwóch pozostałych celów polegających, po pierwsze, na wykazaniu większego zaangażowania w realizację zadań różnych grup roboczych, w których uczestniczyła, a po drugie, na planowaniu z wystarczającym wyprzedzeniem jej urlopu wychowawczego (zob. podobnie wyrok wydany w postępowaniu odwoławczym, pkt 29).

300

Ponadto, co się tyczy bardziej szczegółowo pierwszego celu, dotyczącego sporządzenia tabeli działań edukacyjnych, o którym bezspornie dowiedziała się w dniu 5 kwietnia 2016 r., skarżąca nie wykazała ani nawet nie twierdzi, że nie miała czasu na wypełnienie go przed udaniem się na urlop wychowawczy w dniu 15 lipca 2016 r., podczas gdy w zaskarżonej decyzji wskazano, że dysponowała ona czasem na ten cel wynoszącym czternaście dni roboczych.

301

W tych okolicznościach skarżąca nie wykazała, że OUZU popełnił oczywisty błąd w ocenie, stwierdzając po upływie okresu około trzech miesięcy, że nie spełniła pierwszego celu wyznaczonego jej w sprawozdaniu z oceny z 2015 r., który dotyczył sporządzenia tabeli działań edukacyjnych.

302

W konsekwencji niniejszy zarzut szczegółowy należy oddalić jako bezzasadny, a także rozpatrywaną część zarzutu w całości.

e)   W przedmiocie części czwartej zarzutu czwartego, opartej na oczywistym błędzie w ocenie obarczającym podstawę związaną z brakiem poinformowania przełożonych i współpracowników skarżącej o jej udziale w niektórych zebraniach CCP i CLP

303

W niniejszej części skarżąca podnosi w istocie dwa zarzuty szczegółowe. Po pierwsze, utrzymuje ona, że żaden przepis prawa Unii nie nakładał na nią obowiązku uprzedzania swoich współpracowników o jej uczestnictwie w zebraniach CCP i CLP, na które została wezwana. Po drugie, podnosi ona, że zawsze wcześniej informowała przełożonych o zebraniach, w których miała uczestniczyć ze względu na jej mandat przedstawicielki pracowników, że dysponowali oni kalendarzem zebrań CCP i CLP oraz że została wezwana w ostatniej chwili do udziału w zebraniu CCP w dniach 11 i 12 grudnia 2014 r.

304

Komisja kwestionuje twierdzenia skarżącej.

305

W tym względzie należy zauważyć, że ogólne stwierdzenie OUZU o nienależytym wykonywaniu obowiązków w zaskarżonej decyzji opiera się między innymi na tej podstawie, że skarżąca nie zawsze brała pod uwagę interes służby przy planowaniu swojej działalności związanej z mandatem przedstawicielki pracowników.

306

W szczególności na stronie 2 lit. e) pisma z dnia 8 września 2016 r. OUZU zarzucił skarżącej, że poinformowała przełożonych o swoim udziale w dniu 26 lutego 2014 r. w zebraniu związanym z jej mandatem związkowym dopiero w przeddzień o godz. 17.26.

307

Ponadto na stronie 2 lit. f) pisma z dnia 8 września 2016 r. OUZU zarzucił skarżącej, że nie poinformowała współpracowników o swoim udziale w zebraniu CCP w dniu 9 grudnia 2014 r.

308

Następnie, na stronie 2 lit. g) pisma z dnia 8 września 2016 r., OUZU zarzucił skarżącej, po pierwsze, że poinformowała przełożonych o swoim udziale w dniach 11 i 12 grudnia 2014 r. w sesji plenarnej CCP dopiero w przeddzień, a po drugie, że nie poinformowała o tym swoich współpracowników.

309

Wreszcie, na stronie 5 lit. d) pisma z dnia 8 września 2016 r. OUZU zarzucił skarżącej, że poinformowała przełożonych i współpracowników o swoim udziale na zebraniach CCP w dniach 28 stycznia i 24 maja 2016 r. w dniu tych zebrań.

310

Na wstępie należy zauważyć, że skarżąca nie kwestionuje powołania się przez OUZU na stronie 2 pisma z dnia 8 września 2016 r. na ocenę zawartą w sprawozdaniu z oceny z 2014 r., zgodnie z którą nie zawsze brała ona pod uwagę interes służby przy planowaniu działalności związkowej, lecz jedynie podstawy zaskarżonej decyzji, które znajdują się na stronie 2 lit. e)–g) pisma z dnia 8 września 2016 r. i które nie powtarzają oceny zawartej w sprawozdaniu z oceny z 2014 r.

311

W konsekwencji nie można uznać, że argumentacja przedstawiona przez skarżącą w ramach niniejszej części zarzutu podważa ocenę zawartą w sprawozdaniu z oceny za 2014 r., które zdaniem Komisji stało się ostateczne.

312

W pierwszej kolejności, co się tyczy pierwszego zarzutu szczegółowego i jak wskazano w pkt 173 powyżej, urzędnik lub pracownik, który jest oddelegowany ze względu na mandat związkowy lub mandat przedstawiciela pracowników, musi zgodnie z art. 60 regulaminu pracowniczego uzyskać uprzednie zezwolenie swojego przełożonego na nieobecność w służbie i uczestnictwo w zebraniach, na które jest wezwany na podstawie tego mandatu. Obowiązek uzyskania uprzedniego zezwolenia przewidziany w art. 60 regulaminu pracowniczego podlega bowiem odstępstwu jedynie w przypadku choroby lub wypadku, a nie w przypadku udziału w działalności związkowej lub w zebraniach organu reprezentującego pracowników, takiego jak CLP lub CCP.

313

W tym kontekście, jak wskazano w pkt 174 powyżej, art. 7 pkt 3.1 decyzji C(2011) 3588 nakładał na skarżącą obowiązek poinformowania swoich przełożonych w odpowiednim czasie o wezwaniach na posiedzenia CLP i SPC, przy czym przełożeni mogli w razie potrzeby odmówić zainteresowanej uczestnictwa w tych zebraniach w drodze pisemnej i uzasadnionej decyzji.

314

Jednakże, po pierwsze, należy zauważyć, że ani art. 60 regulaminu pracowniczego, ani decyzja C(2011) 3588 nie nakładają na pracownika posiadającego mandat związkowy lub mandat przedstawiciela pracowników obowiązku informowania swoich współpracowników o swoim uczestnictwie w zebraniach związanych z pełnieniem mandatu.

315

Po drugie, wbrew temu, co twierdzi Komisja, z akt sprawy nie wynika, aby skarżąca otrzymała od swoich przełożonych formalne polecenie uprzedzania swoich współpracownikom o nieobecnościach z powodu jej udziału w zebraniach CLP i CCP.

316

Przede wszystkim prawdą jest, że z wiadomości e-mail wysłanej do skarżącej przez kierowniczkę wydziału w dniu 6 września 2011 r. wynika, iż kierowniczka uważała, że szczególne potrzeby CPE i charakter obowiązków skarżącej nie pozwalały jej na systematyczne uczestnictwo w zebraniach związanych z wykonywaniem mandatu związkowego. W wiadomości tej skarżąca uzyskała zezwolenie na udział w zebraniach związkowych pod dwoma warunkami: po pierwsze, że uzgodni to ze współpracownicą, z którą zapewniała opiekę nad grupą dzieci, a po drugie, że poinformuje o tym sekretariat wydziału i dyrektora żłobka.

317

Jednakże z akt sprawy nie wynika, aby instrukcja ta była wznowiona po roku szkolnym 2011/2012, a w szczególności po wyznaczeniu skarżącej na członka CLP i CCP w 2014 r.

318

W szczególności, o ile z notatki kierowniczki wydziału skarżącej z dnia 7 lutego 2017 r. wynika, że realizacja jej mandatu związkowego była przedmiotem porozumienia z przewodniczącym związku zawodowego, którego członkiem była skarżąca, o tyle nie wydaje się, aby to porozumienie, które obowiązywało w okresie od dnia 16 lipca 2011 r. do dnia 1 kwietnia 2014 r., zostało wznowione po tej dacie.

319

Następnie z wiadomości e-mail wspomnianej na stronie 2 lit. f) pisma z dnia 8 września 2016 r. wynika, że w wiadomości tej współpracownica skarżącej poinformowała kierowniczkę żłobka CPE w Mamer o swoim zdziwieniu, że nie została poinformowana przez skarżącą o jej nieobecności w dniu 9 grudnia 2014 r. Zgodnie z tą samą wiadomością e-mail współpracownica zapytała kierowniczkę o istnienie protokołu o współpracy między współpracownikami.

320

Wreszcie, dokumenty, na które powołuje się Komisja, nie potwierdzają istnienia formalnego polecenia skierowanego do skarżącej, aby uprzedzała swoich współpracowników o nieobecnościach ze względu na udział w zebraniach CLP i CCP.

321

W tej kwestii sprawozdanie z oceny z 2014 r. zawiera bowiem jedynie wzmiankę, zgodnie z którą skarżąca powinna systematycznie uwzględniać organizację służby, gdy zamierzała uczestniczyć w działalności związkowej, i powinna unikać nieobecności we wrześniu.

322

Podobnie wiadomość e-mail, którą skarżąca wysłała w dniu 27 kwietnia 2015 r. na funkcyjną skrzynkę pocztową CPE w Mamer, dodając w kopii niektórych współpracowników, w której wyjaśniała między innymi swe przyszłe nieobecności w kolejnym miesiącu, nie wystarcza do wykazania istnienia formalnego polecenia, które miało zostać do niej skierowane, aby systematycznie uprzedzała swoich współpracowników o uczestnictwie w zebraniach CCP i CLP.

323

Ponadto w notatce z dnia 15 lipca 2016 r., do której odnosi się również Komisja, kierowniczka wydziału skarżącej uznała, że o ile skarżąca jako przedstawicielka pracowników miała prawo uczestniczyć w zebraniu CCP wyznaczonym na grudzień 2014 r. bez uprzedniego zezwolenia, o tyle poinformowanie jej przełożonych i współpracowników z wystarczającym wyprzedzeniem stanowiło „dobrą praktykę”.

324

W tych okolicznościach Komisja nie wykazała, że skarżąca naruszyła formalne polecenie swojej przełożonej, zgodnie z którym powinna ona była uprzedzić swoich współpracowników o uczestnictwie w zebraniach CCP i CLP, a tym samym, że naruszyła wynikające z art. 11 i 21 regulaminu pracowniczego obowiązki lojalności i posłuszeństwa.

325

Z powyższego wynika, że skarżąca ma podstawy, by twierdzić, iż OUZU dopuścił się w zaskarżonej decyzji oczywistego błędu w ocenie, uznając, że brak uprzedniego poinformowania współpracowników skarżącej o jej udziale w zebraniach w dniach 9, 11 i 12 grudnia 2014 r. oraz w dniach 28 stycznia i 24 maja 2016 r. stanowił z jej strony niewłaściwe zachowanie.

326

W drugiej kolejności w odniesieniu do drugiego zarzutu szczegółowego rozpatrywanej części zarzutu, po pierwsze, należy zauważyć, że okoliczność, iż przełożeni skarżącej dysponowali kalendarzem spotkań CCP i CLP, nie zwalniała jej z obowiązku ubiegania się o zezwolenie na nieobecność z powodu udziału w tych zebraniach zgodnie z art. 60 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego.

327

Po drugie, chociaż skarżąca podnosi, że zawsze z wyprzedzeniem informowała przełożonych o zebraniach, w których uczestniczyła ze względu na swój mandat przedstawicielki pracowników, to jednak nie przedstawia ona dowodów mogących wykazać, że po otrzymaniu wezwań na zebrania, o których mowa w zaskarżonej decyzji, wniosła o zezwolenie na nieobecność, umożliwiając przełożonym niezwłoczne zaplanowanie zastępstwa i zapewnienie ciągłości służby.

328

W szczególności skarżąca nie wykazała ani nawet nie twierdzi, że została wezwana z opóźnieniem na zebranie związkowe w dniu 26 lutego 2014 r.

329

Ponadto z akt sprawy wynika, że zebrania CCP w dniach 11 i 12 grudnia 2014 r. oraz w dniach 28 stycznia i 24 maja 2016 r. odbyły się w Brukseli, w związku z czym biorąc pod uwagę terminy, jakie pociąga za sobą w zależności od środków transportu podróż między Luksemburgiem a Brukselą, jest mało prawdopodobne, by skarżąca została powiadomiona dopiero w przeddzień lub w dniu tych zebrań.

330

W tych okolicznościach OUZU nie dopuścił się w zaskarżonej decyzji oczywistego błędu w ocenie, uznając, że brak poinformowania przełożonych skarżącej o jej uczestnictwie w zebraniach w dniach 26 lutego 2014 r., 11 i 12 grudnia 2014 r. oraz 28 stycznia i 24 maja 2016 r. stanowił niewłaściwe zachowanie skarżącej.

f)   W przedmiocie części piątej zarzutu czwartego, opartej na oczywistym błędzie w ocenie obarczającym podstawę dotyczącą opóźnienia skarżącej w złożeniu wniosku o powrót do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy po zakończeniu urlopu w celach zdrowotnych w połowie wymiaru czasu pracy

331

W niniejszej części zarzutu skarżąca podnosi w istocie, że podstawa zaskarżonej decyzji, która znajduje się na stronie 3 lit. h) pisma z dnia 8 września 2016 r., jest obarczona oczywistym błędem w ocenie, ponieważ jej urlop w celach zdrowotnych w połowie wymiaru czasu pracy mógł zostać przedłużony, że jej powrót do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy było wynikiem jej inicjatywy, a podstawa ta nie przedstawia dokładnie tego, co jest jej zarzucane.

332

Komisja kwestionuje argumenty skarżącej.

333

W tym względzie należy przypomnieć, że na stronie 3 lit. h) pisma z dnia 8 września 2016 r. OUZU stwierdził, iż po tym, jak skarżąca wykonywała swoje obowiązki w połowie wymiaru czasu pracy ze względów zdrowotnych od dnia 17 listopada do dnia 23 grudnia 2014 r., służby medyczne zalecały jej spotkanie z przełożonymi w celu zorganizowania w styczniu 2015 r. powrotu do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy. OUZU wskazał również, że skarżąca skontaktowała się z przełożonymi dopiero w dniu 22 grudnia 2014 r.

334

Na wstępie należy zauważyć, że podstawa znajdująca się na stronie 3 lit. h) pisma z dnia 8 września 2016 r. nie powtarza oceny zawartej w sprawozdaniu z oceny z 2014 r., które zdaniem Komisji stało się ostateczne.

335

Co się tyczy zasadności argumentacji przedstawionej w ramach niniejszej części zarzutu, po pierwsze, z art. 59 akapity od trzeciego do piątego regulaminu pracowniczego, który stosuje się na zasadzie analogii do członków personelu kontraktowego na podstawie art. 16 i 91 WZIP, wynika, że urzędnik lub członek personelu tymczasowego lub kontraktowego przebywający na zwolnieniu chorobowym może w każdej chwili zostać poddany badaniu lekarskiemu zorganizowanemu przez instytucję, że jeżeli badanie to wykaże, iż dany urzędnik lub pracownik jest zdolny do wykonywania swoich obowiązków, jego nieobecność uważa się za nieusprawiedliwioną od dnia badania, chyba że dany urzędnik lub pracownik uzna wyniki badania lekarskiego przeprowadzonego przez właściwy organ za nieuzasadnione z punktu widzenia sztuki lekarskiej, w którym to przypadku dany urzędnik lub pracownik bądź lekarz działający w jego imieniu może w ciągu dwóch dni przedłożyć instytucji wniosek o skierowanie sprawy do niezależnego lekarza w celu uzyskania jego opinii.

336

W niniejszej sprawie z akt sprawy wynika, że skarżącej zezwolono na wykonywanie obowiązków w połowie wymiaru czasu pracy ze względów zdrowotnych od dnia 17 listopada 2014 r. oraz że w dniu 16 grudnia 2014 r. lekarz przeprowadzający badanie lekarskie zalecił podjęcie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy od stycznia 2015 r.

337

Jednakże ani z uzasadnienia zaskarżonej decyzji, ani z akt sprawy nie wynika, że kontaktując się z pracodawcą w poniedziałek 22 grudnia 2014 r. w celu zorganizowania szczegółowych zasad jej powrotu do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy w styczniu 2015 r., skarżąca naruszyła termin przewidziany w przepisie prawa Unii lub poleceniach swoich przełożonych.

338

Po drugie, o ile bezsporne jest, że w dniu 22 grudnia 2014 r. żłobek CPE był zamknięty ze względu na ferie świąteczne, o tyle Komisja nie twierdzi, że administracja CPE nie zapewniła dyżuru w tym okresie w celu zagwarantowania ciągłości służby, wobec czego z akt sprawy nie wynika, by nie można było ustalić warunków powrotu skarżącej do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od dnia 22 grudnia 2014 r. do dnia 5 stycznia 2015 r.

339

Po trzecie, nie wydaje się również, aby dwutygodniowy termin na powrót skarżącej do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy był niewystarczający.

340

W konsekwencji skarżąca słusznie twierdzi, że opierając się na podstawie wskazanej na stronie 3 lit. h) pisma z dnia 8 września 2016 r., OUZU dopuścił się w zaskarżonej decyzji oczywistego błędu w ocenie.

g)   W przedmiocie części szóstej zarzutu czwartego, opartej na oczywistym błędzie w ocenie obarczającym podstawę odnoszącą się do sytuacji konfliktowej w żłobku CPE w Mamer

341

W niniejszej części zarzutu skarżąca podnosi w istocie, że podstawa znajdująca się na stronie 4 lit. f) pisma z dnia 8 września 2016 r. jest obarczona oczywistym błędem w ocenie, ponieważ OUZU nie uwzględnił szczególnie wrogiego przyjęcia skarżącej w żłobku CPE w Mamer przez niektórych jej współpracowników.

342

W tym względzie na stronie 4 lit. f) pisma z dnia 8 września 2016 r. OUZU stwierdził, że współpracownicy skarżącej zgłosili trudności, jakich doświadczają we współpracy z nią oraz że w szczególności w kwietniu 2015 r. kierowniczka CPE w Mamer skierowała do kierowniczki wydziału skarżącej wiadomość e-mail wskazującą, że skarżąca dopiero co zaczęła pracę w żłobku CPE w Mamer, a już zaistniał „duży konflikt”, „sprawy mają się źle” i „cała dobra atmosfera poranka zniknęła”.

343

W pierwszej kolejności z akt sprawy wynika, że w kwietniu 2015 r. skarżąca została przydzielona do żłobka CPE w Mamer jako „nauczycielka na zastępstwo”. Wynika z nich również, że w wiadomości e-mail z dnia 23 kwietnia 2015 r. skierowanej do kierowniczki wydziału skarżącej, zatytułowanej „Konflikt w żłobku”, kierowniczka CPE w Mamer wskazała, że skarżąca dopiero co objęła stanowisko w żłobku CPE w Mamer, a zaistniał już duży konflikt, sprawy mają się źle, cała dobra atmosfera poranka w żłobku zniknęła, a jeden współpracownik skarżącej płakał, gdy inny krzyczał przez telefon. Ponadto wskazano również, że kierowniczka CPE w Mamer i jedna ze współpracownic robiły, co mogły, aby uspokoić sytuację, w szczególności kierowniczka spędziła rano ponad godzinę ze skarżącą, podczas gdy współpracownica rozmawiała z innymi współpracownikami, i że zorganizowanie spotkania ze wszystkimi, zanim „pozabijają się nawzajem”, było niezwykle pilne.

344

Jednakże w braku bardziej precyzyjnej wzmianki co do przyczyny sytuacji konfliktowej opisanej na stronie 4 lit. f) pisma z dnia 8 września 2016 r. i potwierdzonej w wiadomości elektronicznej z dnia 23 kwietnia 2015 r., o której mowa w pkt 343 powyżej, ani z tej wiadomości e-mail, ani z innych dokumentów w aktach sprawy nie wynika, że odpowiedzialność za ten konflikt można przypisać wyłącznie lub głównie skarżącej.

345

W drugiej kolejności należy stwierdzić, że dokumenty, na które powołuje się Komisja, nie zawierają wystarczających dowodów na wykazanie głównej odpowiedzialności skarżącej za powstanie konfliktu z dnia 23 kwietnia 2015 r. w żłobku CPE w Mamer.

346

Treść wiadomości e-mail współpracownicy skarżącej z dnia 9 grudnia 2014 r., przekazanej przez kierowniczkę CPE w Mamer tego samego dnia, nie dostarcza bowiem żadnych wyjaśnień co do przyczyn sytuacji konfliktowej w żłobku CPE w Mamer w dniu 23 kwietnia 2015 r.

347

To samo dotyczy wymiany wiadomości e-mail z dnia 25 czerwca 2015 r. między kierowniczką wydziału skarżącej a kierowniczką CPE w Mamer, w której wspomniano jedynie o trudnościach, jakie kierowniczka CPE napotkała w celu zastąpienia skarżącej w dniach 24 i 25 czerwca 2015 r., ze względu na zadeklarowaną jej nieobecność dopiero rano w dniu 24 czerwca 2015 r.

348

Podobnie oświadczenia kierowniczki i dyrektora CPE w Mamer, a także kierowniczki wydziału skarżącej, wszystkie z dnia 18 grudnia 2018 r., wskazują w sposób ogólny, że niektórzy współpracownicy bezpośrednio i wielokrotnie informowali ich o trudnościach w spokojnej współpracy ze skarżącą, nie wspominając jednak o sytuacji konfliktowej w żłobku CPE w Mamer w dniu 23 kwietnia 2015 r.

349

Wreszcie, o ile Komisja odnosi się również do wiadomości e-mail z dnia 21 października 2015 r. wysłanej przez rodzica dziecka, który był pod opieką skarżącej w „świetlicy” CPE na Kirchbergu w roku szkolnym 2014/2015, o tyle wiadomość ta nie zawiera żadnej wzmianki na temat przyczyn sytuacji konfliktowej w żłobku CPE w Mamer w dniu 23 kwietnia 2015 r.

350

W konsekwencji skarżąca słusznie twierdzi, że opierając się na podstawie znajdującej się na stronie 4 lit. f) pisma z dnia 8 września 2016 r., OUZU dopuścił się w zaskarżonej decyzji oczywistego błędu w ocenie.

h)   W przedmiocie siódmej części zarzutu czwartego, opartej na oczywistym błędzie w ocenie obarczającym ogólne stwierdzenie o nienależytym wykonywaniu obowiązków przez skarżącą

351

Niniejsza część zarzutu zawiera pięć zarzutów szczegółowych, z których pierwszy dotyczy braku powtórzenia uchybień zarzucanych skarżącej z roku na rok w jej sprawozdaniach z oceny, drugi braku obiektywizmu ocen zawartych w sprawozdaniu z oceny za 2015 r., trzeci znacznego upływu czasu od zajścia zarzucanych jej czynów za lata 2014 i 2015, czwarty braku przewinienia lub zaniedbania ze strony skarżącej przy sprawowaniu opieki nad powierzonymi jej dziećmi, a piąty nieuwzględnienia przez Komisję stażu pracy skarżącej oraz faktu, że nigdy nie udzielono jej żadnej nagany lub upomnienia.

352

W pierwszej kolejności przed zbadaniem zarzutów szczegółowych wymienionych w pkt 351 powyżej, uwzględniając rozpatrzenie zarzutów trzeciego i czwartego w pkt 73–350 powyżej, należy ustalić, czy naruszenia prawa wskazane przez Sąd w ramach badania tych zarzutów pociągają za sobą stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji, czy też podstawy, których skarżąca nie kwestionowała lub których niezgodności z prawem nie wykazała, są wystarczające, aby uzasadnić pod względem prawnym tę decyzję, niezależnie od podstaw, które Sąd uznał za niezgodne z prawem.

353

W tym względzie, po pierwsze, co się tyczy zachowania skarżącej w 2013 r., nie wykazała ona niezgodności z prawem podstaw zaskarżonej decyzji znajdujących się na stronie 1 pisma z dnia 8 września 2016 r., zgodnie z którymi skarżąca, po pierwsze, była w niewielkim stopniu zaangażowana w grupy robocze „Kuchnia” i „Organizacja spotkań informacyjnych dla rodziców”, a z drugiej strony powinna była zaplanować swoją działalność związaną z tymi grupami roboczymi w tak zwanych „elastycznych” godzinach, podczas których nie zajmowała się dziećmi, gdyż niektórzy rodzice skarżyli się na nieobecność skarżącej w sali, gdy przychodzili po swoje dzieci.

354

Po drugie, jeśli chodzi podstawy zaskarżonej decyzji dotyczące zachowania skarżącej w 2014 r., skarżąca również nie wykazała niezgodności z prawem ocen zawartych w sprawozdaniu z oceny z 2014 r., które zostały powtórzone na stronie 2 pisma z dnia 8 września 2016 r. i dotyczą z jednej strony doświadczanych przez nią trudności w pogodzeniu życia osobistego i zawodowego, a z drugiej nieuwzględnienia interesu służby przy planowaniu działań związanych z jej mandatem przedstawicielki pracowników.

355

Podobnie skarżąca nie wykazała niezgodności z prawem następujących podstaw znajdujących się na stronie 2 lit. b)–g) pisma z dnia 8 września 2016 r., a mianowicie odpowiednio: nieusprawiedliwionych nieobecności w dniach 7 maja i 16 czerwca 2014 r.; faktu, że zaplanowała swoją nieobecność na dzień 2 maja 2014 r. i że uprzedziła służbę tego samego dnia; nieusprawiedliwionej nieobecności w dniu 18 czerwca 2014 r.; faktu, że uprzedziła przełożonych o swojej nieobecności w dniu 26 lutego 2014 r. z powodu udziału w zebraniu związkowym dopiero w przeddzień o godz. 17.26; okoliczności, zgodnie z którymi w dniu 9 grudnia 2014 r. zmieniła układ sali bez uzgodnienia ze współpracownicą i nie przywróciła pierwotnego układu sali, a wreszcie, faktu, że uprzedziła przełożonych o swojej nieobecności w dniach 11 i 12 grudnia 2014 r. z powodu swojego udziału w sesji plenarnej CCP, dopiero w przeddzień 11 grudnia 2014 r.

356

Po trzecie, w odniesieniu do zachowania skarżącej w 2015 r., nie zakwestionowała ona podstawy zaskarżonej decyzji znajdującej się na stronie 3 pisma z dnia 8 września 2016 r., zgodnie z którą w sprawozdaniu z oceny za 2015 r. jej ogólny poziom pracy został oceniony jako niewystarczający w 2015 r.

357

Podobnie skarżąca nie wykazała niezgodności z prawem następujących podstaw znajdujących się na stronie 3 lit. a)–e) i i) pisma z dnia 8 września 2016 r., a mianowicie odpowiednio: niewystarczającego lub nieistniejącego zaangażowania w grupach roboczych, których była członkiem; braku proaktywności, gdy wykonywała obowiązki nauczycielki „na zastępstwo”; braku przekazania przełożonym informacji na temat realizacji celu organizacji zajęć jogi; braku sporządzenia tabeli zajęć edukacyjnych; faktu, że brak ciągłości w opiece nad grupą dzieci, za którą była odpowiedzialna, spowodował dwie skargi od dwojga rodziców, i wreszcie, braku informacji o niektórych jej nieobecnościach w czerwcu 2015 r.

358

Po czwarte, co się tyczy zachowania skarżącej w 2016 r., nie wykazała ona niezgodności z prawem podstawy zaskarżonej decyzji znajdującej się na stronie 4 pisma z dnia 8 września 2016 r., zgodnie z którą nie było oznak poprawy jej poziomu pracy w odniesieniu do trzech celów, które zostały jej wyznaczone na rok 2016.

359

Podobnie skarżąca nie wykazała niezgodności z prawem podstaw zaskarżonej decyzji znajdujących się na stronie 4 lit. a) i b) oraz na stronie 5 lit. d) i e) pisma z dnia 8 września 2016 r., a mianowicie odpowiednio: nieprzekazania tabeli działań edukacyjnych, o którą została poproszona, przed udaniem się na urlop wychowawczy w dniu 15 lipca 2016 r.; nieprzekazywania comiesięcznych sprawozdań dotyczących kwestii związanych z wyżywieniem zbiorowym CPE, braku aktywnego zaangażowania się w pracę w grupie roboczej „Sport”, braku sporządzania rocznych sprawozdań grup „Kuchnia” i „Dziennik CPE” przed udaniem się na urlop wychowawczy oraz wysłania w lipcu 2016 r. projektu dziennika bożonarodzeniowego z 2015 r., który jej przełożeni uznali za już nieprzydatny; braku informowania przełożonych o nieobecnościach, w szczególności nieobecnościach w dniach 28 stycznia i 24 maja 2016 r.; wreszcie, nieusprawiedliwionej nieobecności dniach 30 i 31 maja 2016 r.

360

Tym samym zaskarżona decyzja zawiera szereg podstaw, których niezgodność z prawem nie została wykazana i które są wystarczająco istotne, aby uzasadnić ogólne stwierdzenie OUZU o nienależytym wykonywaniu obowiązków, zważywszy zasadniczo na brak zaangażowania skarżącej w grupy robocze, których była ona członkiem w latach 2013, 2015 i 2016, jej nieusprawiedliwione nieobecności w latach 2014 i 2016, brak skierowanych w odpowiednim czasie do jej przełożonych informacji na temat jej udziału w niektórych zebraniach związanych z mandatem związkowym bądź mandatem przedstawicielki pracowników w latach 2014 i 2016 oraz nieprzestrzeganie niektórych poleceń przekazanych przez jej przełożonych w latach 2015 i 2016.

361

W tych okolicznościach zgodności z prawem ogólnego stwierdzenia nienależytego wykonywania obowiązków przez skarżącą nie może podważyć ani naruszenie prawa dotyczące podstawy zaskarżonej decyzji znajdującej się na stronie 4 lit. c) pisma z dnia 8 września 2016 r., dotyczącej dat i okresu wnioskowanego przez skarżącą w celu skorzystania z urlopu wychowawczego, ani oczywiste błędy w ocenie obarczające podstawy zaskarżonej decyzji znajdujące się na stronie 2 lit. a), f) i g), a także na stronie 3 lit. h), na stronie 4 lit. f) i na stronie 5 lit. d) tego pisma, dotyczące odpowiednio: pośpiesznego wniosku skarżącej o cofnięcie zezwolenia na pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy ze względów rodzinnych; braku przekazania współpracownikom skarżącej informacji o jej udziale w zebraniu CCP w dniu 9 grudnia 2014 r.; braku przekazania współpracownikom skarżącej informacji o jej udziale w zebraniu CCP w dniach 11 i 12 grudnia 2014 r.; wniosku skarżącej zmierzającego do uregulowania warunków jej powrotu do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy po upływie urlopu w celach zdrowotnych w połowie wymiaru czasu pracy; sytuacji konfliktowej w żłobku CPE w Mamer w dniu 23 kwietnia 2015 r.; i wreszcie, braku przekazania współpracownikom skarżącej informacji o jej udziale w zebraniach CCP w dniach 28 stycznia i 24 maja 2016 r.

362

W konsekwencji z powyższego wynika, że naruszenia prawa ujawnione przez Sąd w ramach badania zarzutów trzeciego i czwartego w pkt 73–350 powyżej nie mogą prowadzić do stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji.

363

W drugiej kolejności, jeśli chodzi o pierwszy zarzut szczegółowy niniejszej części zarzutu, skarżąca podnosi, że w zakresie, w jakim w sprawozdaniach z oceny z roku na rok poruszane są nie te same zarzuty, OUZU nie mógł zarzucać jej utrzymywania się uchybień przez kilka lat.

364

Przede wszystkim należy przypomnieć, że w braku zastosowania, nawet przez analogię, art. 51 regulaminu pracowniczego do pracowników kontraktowych, żaden przepis WZIP nie nakłada na OUZU, przy wydawaniu decyzji o rozwiązaniu umowy z członkiem personelu kontraktowego z powodu nienależytego wykonywania obowiązków, obowiązku oparcia się wyłącznie na powtarzających się uchybieniach, które powinny zostać odnotowane w sprawozdaniach z oceny danego pracownika.

365

Tym samym w niniejszej sprawie OUZU mógł zgodnie z prawem oprzeć zaskarżoną decyzję nie tylko na zachowaniach skarżącej, które były przedmiotem pewnych ocen w sprawozdaniach z oceny za lata 2013, 2014 i 2015, lecz również na zachowaniach, o których nie wspomniano w tych sprawozdaniach.

366

Następnie należy zauważyć, że niektóre zachowania zarzucane skarżącej przez OUZU, niezależnie od tego, czy były przedmiotem ocen w jej sprawozdaniach z oceny, stanowią powtórzenie tych samych uchybień w latach 2013–2016.

367

Dotyczy to w szczególności braku zaangażowania skarżącej w grupach roboczych, do których należała, w latach 2013, 2015 i 2016, nieusprawiedliwionych nieobecności w latach 2014 i 2016, niepoinformowania przełożonych w odpowiednim czasie o udziale w zebraniach związanych z jej mandatem związkowym lub mandatem przedstawicielki pracowników w latach 2014 i 2016 oraz nieprzestrzegania niektórych poleceń, w szczególności polecenia sporządzenia tabeli działań edukacyjnych w latach 2015 i 2016.

368

W konsekwencji skarżąca bezzasadnie utrzymuje, że zaskarżona decyzja jest obarczona oczywistym błędem w ocenie z uwagi na brak powtarzania się tych samych uchybień z roku na rok. Niniejszy zarzut szczegółowy należy zatem oddalić jako bezzasadny.

369

W trzeciej kolejności, co się tyczy drugiego zarzutu szczegółowego niniejszej części zarzutu, z pkt 266 powyżej wynika, że skarżąca nie może kwestionować sprawozdania z oceny za 2015 r. w sposób incydentalny w ramach niniejszej skargi na zaskarżoną decyzję, w odniesieniu do której sprawozdanie to odegrało rolę przygotowawczą.

370

Należy stwierdzić, że poprzez niniejszy zarzut szczegółowy skarżąca zmierza do podważenia obiektywności jej sprawozdania z oceny z 2015 r. ze względu na oceny dotyczące wykonywania przez nią mandatu przedstawicielki pracowników dokonane przez grupę osób oddelegowanych i upoważnionych ad hoc przez Komisję.

371

W konsekwencji niniejszy zarzut szczegółowy należy oddalić jako niedopuszczalny.

372

W czwartej kolejności, co się tyczy trzeciego zarzutu szczegółowego rozpatrywanej części zarzutu, dotyczącego znacznego upływu czasu od zajścia czynów zarzucanych skarżącej w latach 2014 i 2015, z pkt 228 powyżej i z orzecznictwa przytoczonego w pkt 222 i 227 powyżej wynika, że OUZU może oprzeć decyzję o zwolnieniu z powodu nienależytego wykonywania obowiązków przez członka personelu tymczasowego lub kontraktowego na okolicznościach stwierdzonych, jak w niniejszym przypadku, w okresie trzech lat poprzedzających wydanie takiej decyzji.

373

W konsekwencji niniejszy zarzut szczegółowy należy oddalić jako bezzasadny.

374

W piątej kolejności, jeśli chodzi o czwarty zarzut szczegółowy niniejszej części zarzutu, skarżąca podnosi, że zaskarżona decyzja nie opiera się na przewinieniu lub zaniedbaniu, których mogła się dopuścić przy sprawowaniu opieki nad powierzonymi jej dziećmi.

375

Ten zarzut szczegółowy opiera się na założeniu, że rozwiązanie umowy z członkiem personelu kontraktowego lub tymczasowego z powodu nienależytego wykonywania obowiązków może nastąpić jedynie wówczas, gdy dany pracownik dopuścił się przewinienia lub zaniedbania w wykonywaniu swoich głównych obowiązków.

376

Tymczasem, o ile dopuszczenie się przewinienia lub zaniedbania przy wykonywaniu głównych obowiązków przez członka personelu tymczasowego lub kontraktowego może w danym wypadku prowadzić do nałożenia kary dyscyplinarnej, o tyle w braku takiego przewinienia lub zaniedbania OUZU może rozwiązać umowę z członkiem personelu tymczasowego lub kontraktowego z powodu nienależytego wykonywania obowiązków, jeżeli – tak jak w niniejszym przypadku – ogólne zachowanie danego pracownika, ze względu na swój niewłaściwy charakter przez kilka kolejnych lat, negatywnie wpływa na prawidłowe funkcjonowanie służby zatrudniającej go instytucji.

377

W konsekwencji ze względu na błędny charakter założenia, o którym mowa w pkt 375 powyżej, niniejszy zarzut szczegółowy należy jedynie oddalić.

378

W szóstej i ostatniej kolejności, jeśli chodzi o piąty zarzut szczegółowy niniejszej części zarzutu, skarżąca zarzuca OUZU, że nie wziął pod uwagę jej stażu pracy oraz braku nagany lub upomnienia w stosunku do niej.

379

Jednakże, jak wynika z pkt 376 powyżej, OUZU może rozwiązać umowę o pracę członka personelu tymczasowego lub kontraktowego ze względu na nienależyte wykonywanie obowiązków, jeżeli – tak jak w niniejszym przypadku – ogólne zachowanie danego pracownika, ze względu na swój niewłaściwy charakter przez kilka kolejnych lat, negatywnie wpływa na prawidłowe funkcjonowanie służby zatrudniającej go instytucji.

380

Tak więc same okoliczności, po pierwsze, że skarżąca wykazała się sześcioletnim stażem pracy, zanim dopuściła się niewłaściwego zachowania w 2013 r., a po drugie, że nigdy nie została na nią nałożona kara dyscyplinarna, nie mogą świadczyć o tym, że zaskarżona decyzja jest oczywiście błędna, gdyż nie ulega wątpliwości, że skarżąca, poprzez swoje niewłaściwe zachowanie, w sposób ciągły w latach 2013–2016, miała negatywny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie CPE, gdzie była zatrudniona.

381

W konsekwencji z całości powyższych rozważań wynika, że niniejszy zarzut szczegółowy należy oddalić, podobnie jak rozpatrywaną część zarzutu i zarzut czwarty w całości.

[…]

 

Z powyższych względów

SĄD (siódma izba w składzie powiększonym)

orzeka, co następuje:

 

1)

Skarga zostaje oddalona.

 

2)

UG i Komisja Europejska pokryją własne koszty w sprawach zarejestrowanych pod sygnaturami T‑571/17 i C‑249/20 P.

 

3)

W sprawie zarejestrowanej pod sygnaturą T‑571/17 RENV UG pokrywa własne koszty oraz jedną trzecią kosztów poniesionych przez Komisję.

 

da Silva Passos

Valančius

Reine

Truchot

Sampol Pucurull

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 21 czerwca 2023 r.

Podpisy


( *1 ) Język postępowania: francuski.

( 1 ) Poniżej zostały odtworzone jedynie te punkty wyroku, których publikację Sąd uznał za wskazaną.