Sprawa T‑411/09

Ioannis Terezakis

przeciwko

Komisji Europejskiej

Dostęp do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Częściowa odmowa dostępu – Zastąpienie zaskarżonego aktu w toku postępowania – Odmowa dostosowania żądań – Umorzenie postępowania

Streszczenie postanowienia

Skarga o stwierdzenie nieważności – Interes prawny – Decyzja zastępująca w toku postępowania zaskarżoną decyzję – Odmowa dostosowania w konsekwencji swoich żądań przez skarżącego – Skarga, która stała się bezprzedmiotowa – Umorzenie postępowania

(art. 230 WE)

Jeśli w kontekście skargi o stwierdzenie nieważności w toku postępowania zniknie przedmiot skargi, wówczas Sąd nie może rozstrzygnąć sprawy co do istoty, ponieważ rozstrzygnięcie takie nie będzie mogło doprowadzić do poprawy sytuacji skarżącego. Zniknięcie przedmiotu sporu może wynikać w szczególności z cofnięcia lub zastąpienia zaskarżonego aktu w toku postępowania.

Podczas gdy skutki prawne uchylonego aktu wygasają – jeżeli nie postanowiono inaczej – w dniu jego uchylenia, to akt, który został cofnięty lub zastąpiony, całkowicie znika z porządku prawnego Unii. Cofnięcie aktu ma zatem zasadniczo skutek ex tunc.

Skarga o stwierdzenie nieważności może wyjątkowo nie stać się bezprzedmiotowa, pomimo cofnięcia aktu, o którego stwierdzenie nieważności wystąpiono, gdy skarżący zachowuje wystarczający interes w uzyskaniu wyroku formalnie stwierdzającego nieważność tego aktu. Tak nie jest w przypadku, gdy, pomimo wydania przez Komisję nowej decyzji zastępującej w toku postępowania zaskarżoną decyzję, skarżący wyraźnie wskazuje, iż nie chce dostosować swych żądań, co wolno mu jest uczynić i nie przedstawia żadnego dowodu uzasadniającego interes w uzyskaniu wyroku stwierdzającego formalną bezprawność omawianej decyzji.

(por. pkt 14-18, 20)

POSTANOWIENIE SĄDU (szósta izba)

z dnia 12 stycznia 2011 r.(*)

W sprawie T‑411/09

Ioannis Terezakis, zamieszkały w Brukseli (Belgia), reprezentowany początkowo przez adwokata B. Lombarta, a następnie przez adwokata P. Synoikisa,

strona skarżąca,

przeciwko

Komisji Europejskiej, reprezentowanej przez L. Flynna oraz C. ten Dam, działających w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

mającej za przedmiot wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji z dnia 3 sierpnia 2009 r. odmawiającej skarżącemu dostępu do niektórych części oraz do załączników do niektórych elementów korespondencji pomiędzy Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) i greckim ministerstwem gospodarki i finansów dotyczących nadużyć podatkowych w związku z budową portu lotniczego Spata w Atenach (Grecja),

SĄD (szósta izba),

w składzie: E. Moavero Milanesi, prezes, N. Wahl (sprawozdawca) i S. Soldevila Fragoso, sędziowie,

sekretarz: E. Coulon,

wydaje następujące

Postanowienie

Okoliczności powstania sporu i postępowanie

1 W piśmie przesłanym pocztą elektroniczną w dniu 24 kwietnia 2009 r. skarżący Ioannis Terezakis wystąpił na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (Dz.U. L 145, s. 43) o dostęp do korespondencji pomiędzy Komisją Wspólnot Europejskich i władzami greckimi, dotyczącej ewentualnych nadużyć podatkowych w związku z budową portu lotniczego Spata w Atenach (Grecja).

2 W piśmie przesłanym pocztą elektroniczną w dniu 8 czerwca 2009 r. dyrektor dyrekcji C „Wsparcie operacyjne i polityczne” Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) udzielił częściowego dostępu do pięciu dokumentów, o dostęp do których wystąpił skarżący. Wniosek dotyczył następujących dokumentów:

– pisma OLAF-u z dnia 15 października 2004 r. skierowanego do greckiego ministerstwa gospodarki i finansów;

– pisma greckiego ministerstwa gospodarki i finansów z dnia 20 października 2006 r. skierowanego do OLAF-u;

– pisma OLAF-u z dnia 22 grudnia 2006 r. skierowanego do greckiego ministerstwa gospodarki i finansów;

– pisma greckiego ministerstwa gospodarki i finansów z dnia 31 stycznia 2007 r. skierowanego do OLAF-u;

– pisma greckiego ministerstwa gospodarki i finansów z dnia 27 lipca 2007 r. skierowanego do OLAF-u.

3 W piśmie z dnia 19 czerwca 2009 r. skierowanym do Sekretariatu Generalnego Komisji skarżący złożył wniosek potwierdzający, w którym zwrócił się do Komisji o ponowne rozważenie jej odpowiedzi i udzielenie mu pełnego dostępu do dokumentów wymienionych w pkt 2 powyżej, w tym do załączników do nich oraz do pisma przesłanego przez OLAF władzom greckim pocztą elektroniczną w dniu 18 lipca 2007 r.

4 W piśmie z dnia 3 sierpnia 2009 r. (zwanym dalej „zaskarżoną decyzją”) dyrektor generalny OLAF-u potwierdził odmowę dostępu, o jakiej postanowiono w decyzji z dnia 8 czerwca 2009 r. W uzasadnieniu potwierdzenia odwołał się on do wyjątków przewidzianych w art. 4 ust. 1 lit. b) i art. 4 ust. 2 rozporządzenia nr 1049/2001. Jeżeli chodzi o wniosek o udzielenie dostępu złożony przez skarżącego w odniesieniu do pisma przesłanego pocztą elektroniczną w dniu 18 lipca 2007 r., dyrektor generalny podnosi, że po pierwsze, rzeczone pismo nie zostało wspomniane we wstępnym wniosku oraz po drugie, że pismo nie zostało zarejestrowane w aktach OLAF-u, ponieważ chodziło o nieformalne przypomnienie.

5 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 13 października 2009 r. skarżący wniósł skargę o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji.

6 Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 4 lutego 2010 r. Komisja wniosła do Sądu o stwierdzenie, iż w następstwie jej decyzji wydanej tego samego dnia, cofającej i zastępującej zaskarżoną decyzję, skarga stała się bezprzedmiotowa.

7 W decyzji z dnia 4 lutego 2010 r. Komisja twierdzi, że skarżącemu udzielono dostępu do wstępnie żądanych dokumentów w szerszym zakresie aniżeli dostęp, jakiego udziela zaskarżona decyzja.

8 W uwagach dotyczących wniosku o umorzenie postępowania złożonych w sekretariacie Sądu w dniu 9 marca 2010 r. skarżący sprzeciwił się temu wnioskowi. W tym względzie podnosi on, że decyzja Komisji z dnia 4 lutego 2010 r. nie wyeliminowała całkowicie przedmiotu jego skargi, ponieważ Komisja wciąż nie udzieliła mu dostępu do pewnych dokumentów objętych jego wnioskiem z dnia 19 czerwca 2009 r., który doprowadził do wydania zaskarżonej decyzji.

9 W postanowieniu z dnia 28 kwietnia 2010 r. Sąd pozostawił do rozstrzygnięcia w wyroku przedstawiony przez Komisję wniosek zmierzający do uznania, iż skarga stała się bezprzedmiotowa oraz kwestię kosztów.

10 W replice skarżący podkreśla, iż nie wniósł skargi na decyzję Komisji z dnia 4 lutego 2010 r. i żąda, aby orzekając, Sąd wziął pod uwagę zaskarżoną decyzję, nie zaś decyzję Komisji z dnia 4 lutego 2010 r. Tytułem żądania ewentualnego skarżący podnosi, iż mógłby uznać wniosek Komisji o umorzenie postępowania w sprawie, gdyby zgodziła się ona pokryć poniesione przez niego koszty. W duplice Komisja wskazuje w szczególności, iż nie osiągnęła porozumienia ze skarżącym w sprawie możliwej do zaakceptowania kwoty przeznaczonej na pokrycie kosztów niniejszego postępowania.

Żądania stron

11 Skarżący wnosi do Sądu o:

– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;

– obciążenie Komisji kosztami postępowania.

12 Komisja wnosi do Sądu:

– tytułem żądania głównego o stwierdzenie, iż skarga stała się bezprzedmiotowa i należy umorzyć postępowanie;

– tytułem żądania ewentualnego o oddalenie skargi jako bezzasadnej;

– o obciążenie skarżącego kosztami postępowania.

Co do prawa

13 W świetle wniosku Komisji z dnia 4 lutego 2010 r. o umorzenie postępowania w sprawie, uwag skarżącego z dnia 9 marca 2010 r. dotyczących tego wniosku oraz repliki, Sąd uważa, iż należy rozstrzygnąć kwestię incydentalną bez przeprowadzania fazy ustnej postępowania zgodnie z art. 114 § 3 regulaminu postępowania.

14 Tytułem wstępu należy przypomnieć, że jeżeli w toku postępowania zniknie przedmiot skargi, wówczas Sąd nie może rozstrzygnąć sprawy co do istoty, ponieważ rozstrzygnięcie takie nie będzie mogło doprowadzić do poprawy sytuacji skarżącego (wyrok z dnia 19 stycznia 2010 r. w sprawach połączonych T‑355/04 i T‑446/04 Co-Frutta przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑1, pkt 43–45).

15 Zniknięcie przedmiotu sporu może wynikać w szczególności z cofnięcia lub zastąpienia zaskarżonego aktu w toku postępowania (wyrok Trybunału z dnia 1 czerwca 1961 r. w sprawach połączonych 5/60, 7/60 i 8/60 Meroni i in. przeciwko Wysokiej Władzy, Rec. s. 201, 213; postanowienie Trybunału z dnia 11 listopada 1985 r. w sprawie 82/85 Eurasian Corporation przeciwko Komisji, Rec. s. 3603, pkt 11; postanowienie Sądu z dnia 17 września 1997 r. w sprawie T‑26/97 Antillean Rice Mills przeciwko Komisji, Rec. s. II‑1347, pkt 14, 15).

16 W tym kontekście należy zaznaczyć, że podczas gdy skutki prawne uchylonego aktu wygasają – jeżeli nie postanowiono inaczej – w dniu jego uchylenia (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 12 lutego 1960 r. w sprawach połączonych od 16/59 do 18/59 Geitling i in. przeciwko Wysokiej Władzy, Rec. s. 45, 65), to akt, który został cofnięty lub zastąpiony, całkowicie znika z porządku prawnego Unii. Cofnięcie aktu ma zatem zasadniczo skutek ex tunc (zob. podobnie postanowienia Sądu: z dnia 10 marca 2005 r. w sprawie T‑184/01 IMS Healt przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. II‑817, pkt 34–41; z dnia 9 września 2010 r. w sprawie T‑120/09 Phoenix-Reisen i DRV przeciwko Komisji, niepublikowane w Zbiorze, pkt 23 i przytoczone tam orzecznictwo).

17 Należy ponadto zaznaczyć, że skarga o stwierdzenie nieważności może wyjątkowo nie stać się bezprzedmiotowa, pomimo cofnięcia aktu, o którego stwierdzenie nieważności wystąpiono, gdy skarżący zachowuje wystarczający interes w uzyskaniu wyroku formalnie stwierdzającego nieważność tego aktu (zob. wyrok Sądu z dnia 27 września 2002 r. w sprawie T‑211/02 Tideland Signal przeciwko Komisji, Rec. s. II‑3781, pkt 48, 49 i przytoczone tam orzecznictwo).

18 W niniejszej sprawie bezsporne jest, że skarżący żąda jedynie stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji. Pomimo bowiem wydania przez Komisję decyzji z dnia 4 lutego 2010 r. zastępującej zaskarżoną decyzję w toku postępowania skarżący wyraźnie wskazał w replice, iż nie chciał dostosować swych żądań w celu uwzględnienia decyzji Komisji z dnia 4 lutego 2010 r., chociaż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem miał taką możliwość (zob. wyrok w Sądu z dnia 12 września 2006 r. w sprawie T‑228/02 Organisation des Modjahedines du peuple d’Iran przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. II‑4665, pkt 28, 29 i przytoczone tam orzecznictwo).

19 Ponadto z jednoznacznego brzmienia decyzji Komisji z dnia 4 lutego 2010 r. wynika, iż postanowiono „cofnąć [zaskarżoną] decyzję i wydać nową w odpowiedzi na wniosek potwierdzający skarżącego z dnia 19 stycznia 2009 r.”. W konsekwencji w świetle orzecznictwa przytoczonego w pkt 15–17 powyżej należy stwierdzić, że niniejsza skarga stała się bezprzedmiotowa.

20 Należy zauważyć, że cofnięcie zaskarżonej decyzji i wydanie przez Komisję decyzji w dniu 4 lutego 2010 r. zapewniło skarżącemu rezultat, do jakiego uzyskania zmierzał w niniejszej skardze, a mianowicie zniknięcie zaskarżonej decyzji z porządku prawnego Unii. Ponadto należy stwierdzić, że skarżący nie przedstawił żadnego dowodu uzasadniającego interes w uzyskaniu wyroku stwierdzającego formalną bezprawność zaskarżonej decyzji.

21 Z ogółu powyższych rozważań wynika, iż należy umorzyć postępowanie w przedmiocie skargi.

W przedmiocie kosztów

22 Zgodnie z art. 87 § 6 regulaminu postępowania przed Sądem w przypadku umorzenia postępowania rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów zależy od uznania Sądu.

23 Sąd uważa, że w szczególnych okolicznościach niniejszej sprawy powyższy przepis zostanie prawidłowo zastosowany, jeżeli każda ze stron pokryje własne koszty.

Z powyższych względów

SĄD (szósta izba)

postanawia, co następuje:

1) Postępowanie w przedmiocie skargi zostaje umorzone.

2) Każda ze stron pokrywa własne koszty.

Sporządzono w Luksemburgu w dniu 12 stycznia 2011 r.

Sekretarz

Prezes

E. Coulon

E. Moavero Milanesi

* Język postępowania: angielski.