1

W swoim odwołaniu SNCF Mobilités, dawniej Société nationale des chemins de fer français (zwana dalej „SNCF”), wnosi o uchylenie wyroku Sądu Unii europejskiej z dnia 17 grudnia 2015 r., SNCF/Komisja (T‑242/12, zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”, EU:T:2015:1003), w którym Sąd oddalił skargę SNCF o stwierdzenie nieważności decyzji Komisji 2012/398/UE z dnia 9 marca 2012 r. w sprawie pomocy państwa nr SA.12522 (C 37/08) – Francja – Zastosowanie decyzji „Sernam 2” (Dz.U. 2012, L 195, s. 19, zwanej dalej „decyzją Sernam 3”).

2

Na początku lat 2000. sytuacja finansowa spółki Sernam SA, której działalność była strukturalnie deficytowa, wymagała wdrożenia planu restrukturyzacji, obejmującego w szczególności środki wsparcia handlowego i naprawcze, podjęte przez SNCF, stanowiące pomoc państwa. Decyzją z dnia 23 maja 2001 r. w sprawie pomocy państwa NN 122/2000 (ex NJ 140/2000) (Dz.U. 2001, C 199, s. 15, zwaną dalej „decyzją Sernam 1”) Komisja Europejska zatwierdziła pomoc na restrukturyzację grupy Sernam i uznała za zgodną z rynkiem wewnętrznym kwotę pomocy w wysokości 503 mln EUR na restrukturyzację Sernamu, planowaną początkowo w ramach projektu przejęcia tej grupy przez Geodis SA.

3

Pismem z dnia 17 czerwca 2002 r. władze francuskie poinformowały Komisję, że zatwierdzone decyzją Sernam 1 środki pomocowe zostały wdrożone w warunkach innych niż te, w oparciu o które Komisja wydała ową decyzję. Ponadto pismem z dania 8 lipca 2002 r. do Komisji wpłynęła skarga dotyczącą sprawy Sernam.

4

Pismem z dnia 30 kwietnia 2003 r. Komisja zakomunikowała władzom Republiki Francuskiej swoją decyzję, zatytułowaną „Pomoc państwa – Francja – Zaproszenie do składania uwag zgodnie z [art. 108 ust. 2 TFUE] w sprawie pomocy C 32/03 (ex NN 122/2000) – »Sernam 2: zmiana pomocy na restrukturyzację«” (Dz.U. 2003, C 182, s. 2), o wszczęciu postępowania przewidzianego w art. 108 ust. 2 TFUE w przedmiocie tej pomocy.

5

Decyzją 2006/367/WE z dnia 20 października 2004 r. dotyczącą pomocy państwa częściowo wdrożonej przez Francję na rzecz przedsiębiorstwa „Sernam” (Dz.U. 2006, L 140, s. 1, zwaną dalej „decyzją Sernam 2”) Komisja stwierdziła niezastosowanie się do decyzji Sernam 1, co stanowiło nadużycie pomocy w rozumieniu art. 1 lit. g) rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. [108 TFUE] (Dz.U. 1999, L 83 s. 1).

6

W tym względzie stwierdziła ona, że dodatkowa kwota pomocy w wysokości 41 mln EUR została wypłacona niezgodnie z prawem na pokrycie pewnych strat zaistniałych po wydaniu decyzji Sernam 1, i nakazała ich zwrot. Niemniej jednak Komisja stwierdziła również, że władze francuskie osiągnęły niektóre swoje cele zgodnie z decyzją Sernam 1 i że badana pomoc spełniała wymogi zmiany planu restrukturyzacji ustanowione w pkt 3.2.4 wspólnotowych wytycznych dotyczących pomocy państwa na rzecz wspomagania i restrukturyzacji przedsiębiorstw przeżywających trudności (Dz.U. 1999, C 288, s. 2). Komisja potwierdziła więc zgodność z rynkiem wewnętrznym pomocy państwa w wysokości 503 mln EUR zatwierdzonej decyzją Sernam 1, z zastrzeżeniem spełnienia dwóch warunków, mianowicie, po pierwsze, ponownego skoncentrowania działalności Sernamu na transporcie kolejowym, a po drugie – zastąpienia jej działalności w zakresie transportu drogowego przez korzystanie z usług niezależnych przedsiębiorstw. Alternatywnie decyzja Sernam 2 przewidywała również możliwość przeniesienia całości aktywów Sernamu.

7

Sentencja decyzji Sernam 2 brzmi następująco:

„Artykuł 1

1.   Pomoc państwa na rzecz […] Sernam[u], zatwierdzona w maju 2001 r., na kwotę w wysokości 503 mln EUR jest zgodna ze wspólnym rynkiem w warunkach przewidzianych w art. 3 i 4.

2.   Pomoc wdrożona przez [Republikę Francuską] na rzecz […] Sernam[u] na kwotę 41 milionów EUR jest niezgodna ze wspólnym rynkiem.

Artykuł 2

1.   [Republika Francuska] podejmie wszelkie środki niezbędne do odzyskania [od] beneficjenta pomocy przewidzianej w art. 1 ust. 2, bezprawnie już oddanej do jego dyspozycji.

2.   Zwrot [odzyskanie] ma miejsce w trybie natychmiastowym, zgodnie z procedurami prawa krajowego, w tej mierze, w jakiej umożliwiają one bezzwłoczne i skuteczne wykonanie niniejszej decyzji. Pomoc do zwrotu [podlegająca odzyskaniu] zawiera odsetki naliczone począwszy od daty przekazania jej do dyspozycji beneficjenta po datę [jej] zwrotu [odzyskania]. Odsetki są obliczane w oparciu o stopę referencyjną stosowaną do obliczenia ekwiwalentu subwencyjnego w ramach pomocy na cele regionalne.

Artykuł 3

1.   Z zastrzeżeniem ust. 2 będą respektowane następujące warunki:

2.   W przypadku sprzedaży przez Sernam całości jego aktywów do dnia 30 czerwca 2005 r., po cenie rynkowej, spółce niemającej powiązań prawnych z SNCF, za pośrednictwem przejrzystej i otwartej procedury, warunków ust. 1 nie stosuje się.

Artykuł 4

Każda sprzedaż Sernam[u] częściowa lub w całości powinna zostać zrealizowana po cenie rynkowej i za pośrednictwem przejrzystej i otwartej dla wszystkich jego konkurentów procedury. W tych warunkach obowiązek zwrotu pomocy w wysokości 41 mln EUR będzie ciążył na […] Sernam[ie], jeśli [ten] ostatni[…] nadal będzie istnieć.

Artykuł 5

[Republika Francuska] poinformuje Komisję, w terminie dwóch miesięcy od dnia opublikowania niniejszej decyzji, o środkach podjętych w celu jej wykonania.

Artykuł 6

Niniejsza decyzja skierowana jest do Republiki Francuskiej”.

8

SNCF postanowił skorzystać z możliwości stworzonej w art. 3 ust. 1 decyzji Sernam 2, który przewiduje możliwość przeniesienia całość aktywów Sernamu. Według władz francuskich sytuacja gospodarcza Sernamu nie pozwoliła na otrzymanie propozycji wyceny dodatniej w ramach postępowania przetargowego zorganizowanego na rachunek SNCF przez bank. We wszystkich ofertach złożonych w ramach tego postępowania zaproponowano kwotę o wartości nieco ujemnej. Wobec niezłożenia żadnej wiążącej oferty podjęto decyzję o kontynuowaniu rozmów wyłącznie z konsorcjum utworzonym przez kandydata nr 5 związanego z dyrekcją Sernamu. W dniu 15 czerwca 2005 r. kandydat nr 5 ostatecznie poinformował ustnie SNCF, że nie będzie w stanie złożyć oferty przejęcia, nawet warunkowej, przed dniem 30 czerwca 2005 r.

9

W dniu 30 czerwca 2005 r. SNCF postanowił zawrzeć umowę sprzedaży ze spółką Financière Sernam SAS, należącą w całości do kierownictwa Sernamu.

10

Proces przeniesienia odbył się w czterech etapach, o których mowa w protokole ustaleń podpisanym w dniu 21 lipca 2005 r. przez SNCF, Sernam, Sernam Xpress SAS, jedną z dziesięciu spółek zależnych należących w całości do Sernamu, i Financière Sernam. Po pierwsze, SNCF dokapitalizował Sernam kwotą 57 mln EUR. Po drugie, Sernam wniósł na rzecz Sernamu Xpress częściowy wkład aktywów. Wkład ten dotyczył wszystkich aktywów, włączając w to dokapitalizowanie kwotą 57 mln EUR, i pasywów Sernamu, z wyjątkiem niektórych pasywów finansowych, których łączna kwota sięgała 38,5 mln EUR. W zamian Sernam otrzymał udział w Sernamie Xpress o wartości nominalnej 100 EUR. Po trzecie, niezwłocznie po wniesieniu wkładu Sernam Xpress dokonał podwyższenia kapitału o kwotę 2 mln EUR, który to kapitał został subskrybowany w całości przez SNCF. Dzięki tej operacji SNCF posiadał większość udziałów w Sernamie Xpress. Po czwarte, Sernam i SNCF przeniosły całość swoich udziałów w Sernamie Xpress na Financière Sernam za cenę 2 mln EUR.

11

W wyniku tego przeniesienia Sernam został w dniu 15 grudnia 2005 r. objęty postępowaniem likwidacyjnym Wierzytelność w wysokości 41 mln EUR, odpowiadająca pomocy państwa podlegającej zwrotowi zgodnie decyzją Sernam 2, została ujęta po stronie pasywów likwidacji Sernamu. Z tej kwoty SNCF był w stanie skutecznie odzyskać kwotę 2,75 mln EUR w wyniku postępowania likwidacyjnego.

12

W dniu 24 czerwca 2005 r. pierwszy skarżący poinformował Komisję o niewłaściwym stosowaniu decyzji Sernam 2. W pismach z dnia 10 kwietnia 2006 r. oraz z dnia 23 kwietnia 2007 r. Komisja otrzymała kolejną skargę od drugiej zainteresowanej strony. Obydwaj skarżący twierdzili w istocie, że decyzja Sernam 2 została nieprawidłowo zastosowana.

13

Decyzją z dnia 16 lipca 2008 r., zatytułowaną „Pomoc państwa – Francja – Pomoc państwa C 37/08 – Zastosowanie decyzji Sernam 2 – Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. [108 ust. 2 TFUE]” (Dz.U. 2009, C 4, s. 5), Komisja wszczęła formalne postępowanie wyjaśniające przewidziane w art. 108 ust. 2 TFUE, które doprowadziło do wydania decyzji Sernam 3 w dniu 9 marca 2012 r.

14

W tej ostatniej decyzji Komisja uznała, że niezgodna ze wspólnym rynkiem pomoc w wysokości 41 mln EUR nie została odzyskana. Stwierdziła ona również, że proces przeniesienia nie spełniał warunków określonych w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, i wywnioskowała stąd, że pomoc na restrukturyzację w wysokości 503 mln EUR, zatwierdzona warunkowo decyzją Sernam 2, została nieprawidłowo wykorzystana. Komisja stwierdziła również, że środki wdrożone przez SNCF w celu dokonania tego przeniesienia stanowiły nową pomoc państwa niezgodną z rynkiem wewnętrznym. Ta nowa pomoc obejmowała dokapitalizowanie Sernamu przez SNCF w wysokości 57 mln EUR, zrzeczenie się przez SNCF wierzytelności wobec Sernamu wynoszących 38,5 mln EUR oraz gwarancje udzielone przez SNCF przy przeniesieniu działalności Sernamu na Financière Sernam, z wyjątkiem gwarancji udzielonej kolejarzom.

15

Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 4 czerwca 2012 r. wnosząca odwołanie wniosła skargę o stwierdzenie nieważności decyzji Sernam 3.

16

Na poparcie żądania stwierdzenia nieważności wnosząca odwołanie podniosła sześć zarzutów. Zarzuty te zostały oparte, po pierwsze, na naruszeniu prawa do obrony w zakresie, w jakim Komisja przedstawiła stanowisko w decyzji Sernam 3 w odniesieniu do niemożności zastosowania kryterium inwestora prywatnego w niniejszej sprawie, które nie zostało uwzględnione w decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego, po drugie, na naruszeniu zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań, po trzecie, na naruszeniu obowiązku zachowania rozsądnego terminu i zasady pewności prawa, po czwarte, na naruszeniu prawa i błędach faktycznych, których Komisja dopuściła się, gdy uznała, iż przeniesienie całości aktywów Sernamu było niezgodne z warunkami określonymi w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, po piąte, na naruszeniu prawa przez Komisję w zakresie, w jakim uznała ona, iż obowiązek odzyskania pomocy państwa w wysokości 41 mln EUR, uznanej za niezgodną z rynkiem wewnętrznym decyzją Sernam 2, został przeniesiony na Financière Sernam i jej spółki zależne, i wreszcie, po szóste, na naruszeniu prawa przez Komisję w zakresie, w jakim uznała ona, iż środki przewidziane w protokole ustaleń z dnia 21 lipca 2005 r. stanowiły nową pomoc państwa na rzecz Sernamu Xpress i Financière Sernam.

17

W zaskarżonym wyroku, bez orzekania w przedmiocie zarzutu niedopuszczalności podniesionego przez Komisję w stosunku do skargi w pierwszej instancji, Sąd oddalił skargę w całości, chociaż przychylił się do argumentu SNCF, zgodnie z którym Komisja błędnie uznała, iż przeniesienie całości aktywów Sernamu po cenie ujemnej nie stanowiło sprzedaży. I tak, jak wynika z pkt 100–108 zaskarżonego wyroku, Sąd uznał, że pojęcie „sprzedaży” nie musi wykluczać, iż przeniesienie, o którym mowa, odbywa się po cenie ujemnej.

18

W swym odwołaniu SNCF wnosi do Trybunału o:

19

Komisja, Mory SA i Mory Team wnoszą o oddalenie odwołania i o obciążenie wnoszącej odwołanie kosztami postępowania.

20

W pierwszej części zarzutu pierwszego wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, że w pkt 194 i 195 zaskarżonego wyroku uznał on, iż celem art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 było przerwanie działalności gospodarczej Sernamu.

21

Po pierwsze, jej zdaniem taki wniosek opiera się na naruszeniu prawa. Sprzedaż całości aktywów przewidziana w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 oznacza, że wszystkie aktywa spółki są sprzedawane w jednym bloku jednemu nabywcy. Zatem nieuniknioną konsekwencją pojęcia sprzedaży całości aktywów będzie kontynuowanie działalności przedsiębiorstwa.

22

W tym względzie zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd również niewystarczająco uzasadnił zaskarżony wyrok, nie wyjaśniając, w jaki sposób przeniesienie całości aktywów Sernamu w jednym bloku i na rzecz jednego nabywcy, mającego ponadto, jak wskazano w motywie 217 decyzji Sernam 2, przejąć udziały w rynku uwolnione przez Sernam, mogło doprowadzić do przerwania działalności gospodarczej Sernamu.

23

Ponadto na etapie repliki wnosząca odwołanie zarzuca Komisji twierdzenie, że przeniesienie całości aktywów Sernamu ma na celu przerwanie jego działalności, podczas gdy sama Komisja wyjaśniła, w sprawach, w których zapadły wyroki z dnia 29 kwietnia 2004 r., Niemcy/Komisja (C‑277/00, EU:C:2004:238, pkt 68–70), i z dnia 19 października 2005 r., CDA Datenträger Albrechts/Komisja (T‑324/00, EU:T:2005:364, pkt 73), że skutkiem takiej sprzedaży było kontynuowanie działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.

24

Następnie wnosząca odwołanie twierdzi, że motyw 217 decyzji Sernam 2 wyraźnie wskazuje, iż celem przeniesienia całości aktywów Sernamu jest to, że Sernam nie działa już we wcześniejszej formie prawnej oraz że jego udziały w rynku zostały uwolnione na rzecz niezależnego nabywcy. Zamierzonym celem, jaki wynika z art. 3 ust. 2 tej decyzji, interpretowanego w świetle jej motywu 217, jest zatem zdaniem wnoszącej odwołanie przerwanie w przyszłości wszelkich powiązań między SNCF i jego spółką zależną, tak aby uniknąć przyznania nowej pomocy państwa.

25

Zdaniem wnoszącej odwołanie, wskazując w pkt 194 i 195 zaskarżonego wyroku, że celem przeniesienia całości aktywów Sernamu było przerwanie jego działalności gospodarczej, Sąd przyjął cel, który nie wynika ani z sentencji decyzji Sernam 2, ani z jej uzasadnienia. Wnosząca odwołanie zarzuca również Sądowi, że w pkt 218 zaskarżonego wyroku wspomniał on o nabywcy, który włączy aktywa Sernamu do swojej własnej strategii handlowej, podczas gdy warunek ten nie jest wymieniony w treści motywu 217 decyzji Sernam 2, dotyczącej wyłącznie niezależnego nabywcy, to znaczy bez powiązań prawnych z SNCF. W ten sposób zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd przyjął wykładnię, która odbiega od brzmienia tej decyzji, podczas gdy jest ono pozbawione jakiejkolwiek dwuznaczności.

26

Tymczasem według wnoszącej odwołanie orzecznictwo Trybunału ogranicza dokonywanie wykładni sentencji aktu w świetle motywów, które doprowadziły do jego przyjęcia, wyłącznie do przypadków, kiedy owa sentencja nie jest wystarczająco jasna (wyrok z dnia 19 czerwca 1980 r., Roudolff, 803/79, EU:C:1980:166, pkt 7). Stosując ową zasadę interpretacji w niniejszej sprawie, mimo że brzmienie art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 tego nie uzasadnia, Sąd przeinaczył tę decyzję.

27

Wreszcie, zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd uzasadnił zaskarżony wyrok w sposób wewnętrznie sprzeczny, ponieważ w pkt 194 i 195 tego wyroku stwierdził, że motyw 217 decyzji Sernam 2 stanowi wyraźnie, iż celem przeniesienia całości aktywów jest przerwanie działalności gospodarczej Sernamu, uznając zarazem w pkt 218 zaskarżonego wyroku, że ten sam motyw „może […] stworzyć wrażenie kontynuowania działalności gospodarczej” tego przedsiębiorstwa.

28

Komisja, popierana przez Mory i Mory Team, twierdzi, że część pierwszą zarzutu pierwszego należy oddalić.

29

Na wstępie należy odrzucić argument dotyczący metod wykładni zastosowanych przez Sąd. W pkt 86 i 87 zaskarżonego wyroku Sąd powołał się na utrwalone orzecznictwo, zgodnie z którym, po pierwsze, wykładnia przepisu prawa Unii powinna uwzględniać nie tylko jego brzmienie, lecz także jego kontekst oraz cele regulacji, której część ten przepis stanowi (zob. w szczególności wyrok z dnia 27 września 2017 r., Nintendo, C‑24/16 i C‑25/16, EU:C:2017:724, pkt 70), a po drugie, normatywnej części aktu Unii nie można oderwać od jego uzasadnienia i musi być ona interpretowana w razie potrzeby z uwzględnieniem motywów, które doprowadziły do jego wydania (wyrok z dnia 25 października 2011 r., eDate Advertising i in., C‑509/09 i C‑161/10, EU:C:2011:685, pkt 55 i przytoczone tam orzecznictwo).

30

W zakresie, w jakim wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi – również wtedy, gdy zarzuca Sądowi przeinaczenie art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 – naruszenie prawa przy ocenie celu tego przepisu, należy przypomnieć, że w pkt 191 zaskarżonego wyroku Sąd stwierdził, iż jak wynika z motywów 200 i 208–211 tej decyzji, które znajdują się w części zatytułowanej „Zapobieganie zniekształceniom konkurencji – specyficzne środki przeciwdziałające”, decyzja ta miała na celu ustalenie środków przeciwdziałających ze względu na pomoc, z której skorzystał Sernam, i na jej niezgodne z prawem zastosowanie, żądając od Sernamu wycofania się „na stałe z rynków istotnie nadprodukcyjnych”, aby nie umożliwiać „przedsiębiorstwu, które powinno było zaprzestać działalności z powodu stwierdzonych trudności, zajmowania w sztuczny sposób udziałów w rynkach będących przedmiotem nadzwyczajnego zainteresowania ze szkodą dla konkurencyjnych przedsiębiorstw w dobrym stanie finansowym”.

31

Z powyższego wynika, jak stwierdził Sąd w pkt 192 zaskarżonego wyroku, że art. 3 ust. 1 decyzji Sernam 2 miał na celu „zlikwidowanie obecności Sernamu na rynku charakteryzującym się przerostem zdolności [produkcji] w celu uniknięcia wszelkich zakłóceń konkurencji w związku przyznaniem pomocy na restrukturyzację w wysokości 503 mln EUR” poprzez wymóg przejęcia działalności transportu drogowego Sernamu przez inne przedsiębiorstwa i zmiany działalności Sernamu w kierunku frachtu kolejowego.

32

Należy również przypomnieć, że po pierwsze, Sąd stwierdził w pkt 193 zaskarżonego wyroku, iż motyw 217 decyzji Sernam 2, odnoszący się do uwolnienia udziałów w rynku na korzyść niezależnego nabywcy, był zawarty, podobnie jak motywy 200 i 208–211 tej decyzji, w części tej decyzji poświęconej zapobieganiu zniekształceniom konkurencji, a po drugie, w pkt 194 owego wyroku wskazał on, że „oba ustępy art. 3 decyzji Sernam 2, które […] są względem siebie wyraźnie alternatywne, warunkowały pomoc na restrukturyzację w wysokości 503 mln EUR i dotyczyły tego samego celu w postaci zapobiegania zakłóceniom konkurencji wynikającym z tej pomocy”.

33

Wobec tego Sąd słusznie mógł stwierdzić w pkt 194 i 195 zaskarżonego wyroku, że celem sprzedaży całości aktywów Sernamu przewidzianym w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, interpretowanym w świetle motywu 217 tej decyzji, było przerwanie działalności gospodarczej Sernamu i jego zniknięcie, co uczyniłoby zbędnym spełnienie warunków wymienionych w art. 3 ust. 1 tej decyzji.

34

Jeżeli chodzi o przestrzeganie obowiązku uzasadnienia, należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału uzasadnienie wyroku powinno przedstawiać w sposób jasny i jednoznaczny rozumowanie Sądu, pozwalając zainteresowanym na poznanie powodów wydanego orzeczenia, a Trybunałowi na dokonanie jego kontroli sądowej (zob. w szczególności wyrok z dnia 4 kwietnia 2017 r., Rzecznik/Staelen, C‑337/15 P, EU:C:2017:256, pkt 83 i przytoczone tam orzecznictwo).

35

Należy zaś stwierdzić, że pkt 191–195 zaskarżonego wyroku, streszczone w pkt 30–33 niniejszego wyroku, w sposób wystarczający pod względem prawnym wskazują powody, dla których Sąd uznał, iż celem sprzedaży całości aktywów Sernamu było przerwanie działalności gospodarczej tego przedsiębiorstwa.

36

Argument wnoszącej odwołanie, zgodnie z którym przedstawione przez Sąd uzasadnienie jest wewnętrznie sprzeczne, również nie może zostać uwzględniony. Należy bowiem wskazać, że choć w pkt 218 zaskarżonego wyroku Sąd stwierdził, iż zgodnie z motywem 217 decyzji Sernam 2 nabywca całości aktywów mógłby faktycznie nadal prowadzić swoją działalność przy pomocy aktywów Sernamu, co może stworzyć wrażenie kontynuowania działalności gospodarczej tego przedsiębiorstwa, to jednak niezwłocznie uściślił, „że musi to być działalność podmiotu zupełnie innego niż Sernam, to znaczy nabywcy, który włączy aktywa Sernamu do swej własnej strategii handlowej, gdyż w przeciwnym razie udziały beneficjenta w rynku nie mogłyby zostać uznane za »przekazane”«.

37

Zresztą poprzez to uściślenie Sąd jedynie potwierdził, nie przeinaczając decyzji Sernam 2, że zastosowanie art. 3 ust. 2 tej decyzji zakłada sprzedaż aktywów Sernamu na rzecz niezależnego nabywcy.

38

Co więcej, argument oparty na tym, iż stanowisko prezentowane przez Komisję w odpowiedzi na skargę jest zdaniem wnoszącej odwołanie odmienne od stanowiska bronionego przez nią w sprawach, w których zapadły wyroki z dnia 29 kwietnia 2004 r., Niemcy/Komisja (C‑277/00, EU:C:2004:238, pkt 68–70), i z dnia 19 października 2005 r., CDA Datenträger Albrechts/Komisja (T‑324/00, EU:T:2005:364, pkt 73), który nie wykazuje, w jaki sposób Sąd naruszył prawo w swojej ocenie celu art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, musi zostać odrzucony jako niedopuszczalny (zob. analogicznie wyrok z dnia 14 grudnia 2016 r., SV Capital/EBA, C‑577/15 P, EU:C:2016:947, pkt 69).

39

W świetle ogółu powyższych rozważań pierwszą część zarzutu pierwszego należy w części odrzucić jako niedopuszczalną, a w części oddalić jako bezzasadną.

40

W części drugiej zarzutu pierwszego wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, że w pkt 90 zaskarżonego wyroku dokonał on wykładni pojęcia „sprzedaży”, o którym mowa w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, jako odnoszącego się do faktycznego przekazywania aktywów w dniu 30 czerwca 2005 r. Tymczasem ani art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, ani jej motyw 217 nie odnosiły się do takiego faktycznego przekazania. Ponadto zgodnie z prawem francuskim, a w szczególności zgodnie z art. 1583 code civil (francuskiego kodeksu cywilnego), do sprzedaży dochodzi w wyniku umowy między kupującym i sprzedawcą, z chwilą kiedy ustalili oni rzecz i cenę, nawet jeżeli rzecz nie została jeszcze dostarczona, a cena zapłacona. W ten sposób, przypisując pojęciu „sprzedaży” znaczenie, które – wykraczając poza wolne od dwuznaczności terminy użyte przez Komisję – nie wynika ani z sentencji, ani z uzasadnienia decyzji Sernam 2 i które jest niezgodne ze znaczeniem, jakie termin ten ma w krajowych porządkach prawnych, Sąd przeinaczył pojęcie „sprzedaży”, naruszając tym samym prawo.

41

Komisja stoi na stanowisku, że część druga zarzutu pierwszego powinna zostać oddalona.

42

Należy zauważyć, że jak wynika z pkt 30–33 niniejszego wyroku, celem art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, interpretowanego w świetle motywu 217 tej decyzji, było zapewnienie faktycznego uwolnienia udziałów w rynku na korzyść niezależnego nabywcy.

43

Zatem nie naruszając prawa, Sąd uznał w pkt 90 zaskarżonego wyroku, że spełnienie warunku czasowego przewidzianego w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, zgodnie z którym postanowienie to mogło mieć zastosowanie „[w] przypadku sprzedaży przez Sernam całości jego aktywów do dnia 30 czerwca 2005 r.”, wymagało faktycznego przekazania aktywów do tego dnia, i stwierdził w pkt 91 owego wyroku, że termin ten nie został zachowany.

44

Tym samym część drugą zarzutu pierwszego należy oddalić jako niezasadną.

45

W części trzeciej zarzutu pierwszego wnosząca odwołanie podnosi, że Sąd dopuścił się błędu co do prawa i dokonał w zaskarżonym wyroku niewystarczającego uzasadnienia, stwierdzając w pkt 118 i 124 tegoż wyroku, że sprzedaż całości aktywów Sernamu przewidziana w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 miała dotyczyć wyłącznie aktywów.

46

W pierwszej kolejności wnosząca odwołanie podnosi, że poprzestając na zacytowaniu art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 oraz motywu 217 tej decyzji, aby uznać, po pierwsze, w pkt 117 zaskarżonego wyroku, że decyzja Sernam 2 wyraźnie przeciwstawia „sprzedaż Sernamu w całości (aktywów i pasywów)”„sprzedaży całości aktywów” Sernamu, oraz wywnioskować z tego, po drugie, w pkt 118 i 124 tego wyroku, że Komisja słusznie uznała, iż sprzedaż całości aktywów miała dotyczyć wyłącznie aktywów z wykluczeniem pasywów, Sąd posłużył się kategorycznym stwierdzeniem i tym samym niewystarczająco uzasadnił rzeczony wyrok.

47

W drugiej kolejności wnosząca odwołanie utrzymuje, że przyjęte przez Sąd przeciwstawienie sprzedaży całości Sernamu, obejmującej aktywa i pasywa, i sprzedaży całości aktywów, z wyłączeniem pasywów, jest błędne.

48

Przede wszystkim zdaniem wnoszącej odwołanie takie przeciwstawienie wynika z przeinaczenia art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, ponieważ postanowienie to w żaden sposób nie wskazuje, że należało sprzedać same aktywa i wykluczyć wszelkie pasywa.

49

Następnie wnosząca odwołanie kwestionuje stwierdzenie Sądu, zawarte w pkt 119 zaskarżonego wyroku, zgodnie z którym wykładnia sprzedaży całości aktywów jako mogącej obejmować zobowiązania byłaby równoznaczna z zanegowaniem różnicy między tymi dwoma alternatywnymi warunkami ustanowionymi w dwóch ustępach art. 3 decyzji Sernam 2 i dotyczącymi dwóch różnych scenariuszy sprzedaży, o których mowa w motywie 217 tej decyzji.

50

Zdaniem wnoszącej odwołanie warunki dotyczące scenariusza pierwszego, czyli scenariusza zakładającego całkowitą sprzedaż Sernamu, mają na celu złagodzenie niekorzystnych dla konkurentów skutków utrzymania Sernamu na rynku poprzez nakazanie przejęcia działalności Sernamu w zakresie transportu drogowego przez inne przedsiębiorstwa i zmianę jego działalności w kierunku frachtu kolejowego. Warunki te nie mają więc uzasadnienia w scenariuszu drugim, czyli w scenariuszu zakładającym przeniesienie całości aktywów Sernamu, ponieważ Sernam nie prowadziłby już działalności w swojej wcześniejszej formie prawnej i uwolniłby udziały w rynku na rzecz niezależnego nabywcy. Wnosząca odwołanie uważa więc, że warunki dotyczące każdego z dwóch scenariuszy są zupełnie różne.

51

Wreszcie, wnosząca odwołanie podnosi, że w świetle celu rzekomo zamierzonego w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 dodanie pasywów do aktywów nie ma żadnego wpływu na dalsze prowadzenie działalności gospodarczej, lecz ma jedynie, ewentualnie, wpływ na wycenę.

52

Jeżeli celem art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 byłoby przerwanie działalności gospodarczej Sernamu, postanowienie to musiałoby odnosić się do sposobu przeniesienia umożliwiającego osiągnięcie tego celu, takiego jak przeniesienie aktywów pojedynczo lub w pakietach.

53

Komisja stoi na stanowisku, że część trzecia zarzutu pierwszego powinna zostać oddalona.

54

Co się tyczy, po pierwsze, argumentu, zgodnie z którym przyjęte przez Sąd przeciwstawienie sprzedaży całości Sernamu, obejmującej jego aktywa i pasywa, i sprzedaży całości aktywów z wykluczeniem pasywów jest błędne, na wstępie należy przypomnieć, że jak zostało wskazane w pkt 30–33 niniejszego wyroku, ust. 1 i 2 w art. 3 decyzji Sernam 2 stanowią dwie alternatywne opcje mające ten sam cel, mianowicie przerwanie działalności gospodarczej Sernamu na rynku, na którym występuje nadprodukcja.

55

W tym względzie należy stwierdzić, że motyw 217 decyzji Sernam 2 stanowi, iż gdyby działalność Sernamu miała być kontynuowana w związku ze sprzedażą całości Sernamu, obejmującej aktywa i pasywa, warunki określone w art. 3 ust. 1 tej decyzji powinny mieć zastosowanie. Nie działoby się tak natomiast w przypadku przeniesienia całości aktywów Sernamu, ponieważ przerwanie tej działalności wynikałoby z uwolnienia udziałów w rynku tego przedsiębiorstwa na rzecz niezależnego nabywcy i z jego wycofania się z sektora, w którym występuje nadprodukcja.

56

Tak więc Sąd słusznie mógł stwierdzić w pkt 117 zaskarżonego wyroku, że decyzja Sernam 2 wyraźnie przeciwstawia sprzedaż całości Sernamu, obejmującą aktywa i pasywa, sprzedaży całości aktywów Sernamu, i mógł stwierdzić na tej podstawie, w pkt 118 i 124 tegoż wyroku, że przeniesienie całości aktywów Sernamu przewidziane w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, interpretowanym w świetle motywu 217 tej decyzji, należy rozumieć jako wykluczające pasywa.

57

Wbrew temu, co sugeruje wnosząca odwołanie, odmienna wykładnia, jak wskazał Sąd w pkt 119 zaskarżonego wyroku, byłaby równoznaczna z zanegowaniem różnicy istniejącej między tymi dwoma alternatywnymi warunkami ustanowionymi w art. 3 ust. 1 i 2 decyzji Sernam 2.

58

Jak zauważył rzecznik generalny w pkt 47 opinii, gdyby zgodzić się z rozumowaniem przedstawionym przez wnoszącą odwołanie, możliwe byłoby sprzedanie Sernamu prawie w całości i dalsze prowadzenie przezeń działalności bez konieczności realizacji środków przeciwdziałających przewidzianych w art. 3 ust. 1 decyzji Sernam 2, co pozbawiłoby art. 3 ust. 2 tej decyzji wszelkiej skuteczności (effet utile).

59

W odniesieniu do, po drugie, podnoszonego przez skarżącą braku uzasadnienia zaskarżonego wyroku należy stwierdzić, że w świetle orzecznictwa przypomnianego w pkt 34 niniejszego wyroku zaskarżony wyrok spełnia wymogi uzasadnienia spoczywające na Sądzie, ponieważ w pkt 117–119 tego wyroku Sąd przedstawił powody, dla których uznał, że sprzedaż całości aktywów miała dotyczyć wyłącznie aktywów.

60

Mając na względzie powyższe rozważania, część trzecią zarzutu pierwszego należy oddalić jako bezzasadną. W konsekwencji zarzut pierwszy w całości należy oddalić.

61

W zarzucie drugim wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi naruszenie prawa poprzez uznanie w pkt 163 i 164 zaskarżonego wyroku, że przeniesienie całości aktywów Sernamu nie było wynikiem przejrzystego i otwartego przetargu, jak tego wymagał art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, ze względu na to, że w przetargu uczestniczyło pierwotnie konsorcjum utworzone przez kandydata nr 5 i dyrekcję Sernamu, a nie jego członkowie indywidualnie, i że wobec tego dyrekcja nie uczestniczyła samodzielnie w przetargu od momentu jego rozpoczęcia. Ani z decyzji Sernam 2, ani z prawa Unii nie wynika, że kandydat ostatecznie wybrany w wyniku postępowania przetargowego musiał samodzielnie brać udział w postępowaniu od momentu jego rozpoczęcia.

62

Wnosząca odwołanie przypomina, że kandydat nr 5 i dyrekcja Sernamu uczestniczyli, w ramach konsorcjum, w przetargu od początku postępowania i zaproponowali najmniej ujemną wartość dla całości aktywów. Dopiero po wycofaniu się kandydata nr 5 dyrekcja Sernamu postanowiła nadal uczestniczyć w postępowaniu i przedstawić, sama, ofertę przejęcia złożoną pierwotnie przez konsorcjum. Wnosząca odwołanie uważa więc, że okoliczności te spełniają wymogi dotyczące otwartego i przejrzystego charakteru przetargu wynikające z praktyki decyzyjnej Komisji i orzecznictwa Trybunału.

63

W swojej praktyce decyzyjnej Komisja wymaga bowiem w tym względzie, aby wszystkie strony, zaproszone lub niezaproszone, które mogłyby być zainteresowane danym nabyciem, miały możliwość złożenia oferty i aby dysponowały w tym celu identycznymi informacji i terminami. Ponadto zdaniem wnoszącej odwołanie w wyrokach z dnia 29 kwietnia 2004 r., Niemcy/Komisja (C‑277/00, EU:C:2004:238, pkt 95), i z dnia 19 października 2005 r., CDA Datenträger Albrechts/Komisja (T‑324/00, EU:T:2005:364, pkt 73), zostało stwierdzone, że fakt, iż dana sprzedaż nie nastąpiła od razu, lecz była poprzedzona bezowocnymi próbami rokowań z inną spółką, stanowił wskazówkę pozwalającą wykazać, że przeprowadzone postępowanie było wystarczająco otwarte i przejrzyste.

64

Co więcej, wnosząca odwołanie uważa, że można uznać, iż zasady otwartości i przejrzystości w dziedzinie zamówień publicznych mogą mieć zastosowanie w drodze analogii do procedur przeniesienia aktywów. Tymczasem jak wynika z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. 2014, L 94, s. 65) oraz z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji (Dz.U. 2014, L 94, s. 1), prawo Unii zezwala na udzielenie zamówienia podmiotowi gospodarczemu bez ogłoszenia i bez wcześniejszego zaproszenia do składania ofert, po bezskutecznym postępowaniu przetargowym, nawet gdyby ów podmiot gospodarczy nie uczestniczył w tym pierwszym postępowaniu, i nie stanowi to naruszenia zasad otwartości i przejrzystości. Należy przyjąć a fortiori poszanowanie tych zasad, kiedy aktywa zostały przeniesione na ostatnią zainteresowaną osobę, jedyną, która złożyła wiążącą ofertę, nawet w sytuacji, gdy uczestniczyła ona w całym postępowaniu, początkowo zrzeszona w konsorcjum, którego druga strona odstąpiła od udziału w toku postępowania.

65

Komisja uważa, że zarzut drugi jest niedopuszczalny lub – tytułem ewentualnym – bezzasadny.

66

Przede wszystkim, bez konieczności wypowiadania się na temat ewentualnej analogii pomiędzy postępowaniem przetargowym dotyczącym niniejszej sprawy i zasadami mającymi zastosowanie w dziedzinie zamówień publicznych, przedstawionymi w pkt 64 niniejszego wyroku, należy zauważyć, że argument wysunięty przez skarżącą co do tej analogii opiera się na fakcie, że po zakończeniu postępowania przetargowego żadna oferta lub żadna odpowiednia oferta nie została złożona. Jednak taki argument mógłby zostać uwzględniony wyłącznie w przypadku zakwestionowania ustalenia faktycznego dokonanego przez Sąd w pkt 170 zaskarżonego wyroku, zgodnie z którym „»ostatnią zainteresowaną stroną« przejrzystego i otwartego postępowania przetargowego był kandydat nr 4 […]. Tymczasem jak Komisja podkreśla w swoich pismach, po wycofaniu się kandydata nr 5 należało zwrócić się do kandydata nr 4, który uczestniczył w postępowaniu od początku i również wyraził swoje zainteresowanie po zakończeniu drugiej tury”. Wspomniany argument, który stanowi wezwanie Trybunału do zastąpienia oceny dokonanej przez Sąd w ramach swobodnej oceny okoliczności faktycznych i dowodów, jest zatem niedopuszczalny i musi zostać odrzucony.

67

Wreszcie, praktyka stosowana przez Komisję w jej decyzjach lub wytycznych, nawet przy założeniu, że uzasadnia ona argument wnoszącej odwołanie, nie może w żadnym razie wiązać Trybunału w wykładni przepisów prawa Unii (zob. podobnie wyrok z dnia 1 października 2015 r., Electrabel i Dunamenti Erőmű/Komisja, C‑357/14 P, EU:C:2015:642, pkt 68).

68

W każdym razie, jak słusznie przypomniał Sąd w pkt 183 zaskarżonego wyroku, zgodnie z orzecznictwem Trybunału otwarty i przejrzysty charakter postępowania przetargowego ocenia się na podstawie zbioru poszlak właściwych dla okoliczności danej sprawy (zob. podobnie wyrok z dnia 29 kwietnia 2004 r., Niemcy/Komisja, C‑277/00, EU:C:2004:238, pkt 95).

69

W związku z tym, w świetle okoliczności niniejszej sprawy, stwierdziwszy w pkt 170 i 171 zaskarżonego wyroku, że wybrana oferta nie została złożona przez kandydata, który uczestniczył w sposób autonomiczny w przetargu od początku postępowania, Sąd mógł słusznie uznać w pkt 174 owego wyroku, że wymóg dotyczący otwartego i przejrzystego postępowania nie był przestrzegany.

70

W konsekwencji zarzut drugi należy w części odrzucić jako niedopuszczalny, a w części oddalić jako bezzasadny.

71

W zarzucie trzecim wnosząca odwołanie podnosi, że Sąd naruszył prawo i przeinaczył okoliczności faktyczne w pkt 165–167 i 170 zaskarżonego wyroku poprzez stwierdzenie, że wiążąca oferta dyrekcji Sernamu nie może zostać uznana za wynikającą z przejrzystego i otwartego postępowania przetargowego z uwagi na to, że oferta ta była znacznie bardziej niekorzystna dla sprzedawcy niż niewiążące oferty przedstawione podczas drugiej tury postępowania przetargowego przez kandydatów nr 4 i 5.

72

Zdaniem wnoszącej odwołanie analiza ta jest oparta na przeinaczeniu okoliczności niniejszej sprawy. Według wnoszącej odwołanie Sąd nie uwzględnił okoliczności, że wysokość dokapitalizowania zaproponowana przez tych dwóch kandydatów wymagała, aby w zasobach pieniężnych Sernamu pozostawała, w dniu wykonania operacji, kwota zawarta w bilansie rocznym z 2004 r., czyli 49,2 mln EUR. Natomiast oferta przedstawiona przez dyrekcję Sernamu w dniu 30 czerwca 2005 r., która odnosiła się do dokapitalizowania w wysokości 59 mln EUR, uwzględniała z kolei znaczne obniżenie zasobów pieniężnych Sernamu pomiędzy dniem 31 grudnia 2004 r. i dniem 30 czerwca 2005 r.

73

Komisja uważa, że zarzut trzeci jest nieskuteczny lub – tytułem ewentualnym – bezzasadny.

74

W zakresie, w jakim wnosząca odwołanie kwestionuje dokonaną przez Sąd ocenę ofert przedstawionych przez dyrekcję Sernamu oraz kandydatów nr 4 i 5, wystarczy stwierdzić, że zmierza ona do podważenia jednego z elementów, które skłoniły Sąd do uznania, w pkt 174 zaskarżonego wyroku, iż oferta dyrekcji nie wynikała z otwartego i przejrzystego postępowania przetargowego.

75

Tymczasem, jak wynika z zawartej w pkt 68 i 69 niniejszego wyroku analizy dotyczącej zarzutu drugiego odwołania, w świetle stanu faktycznego niniejszej sprawy okoliczność, że dyrekcja Sernamu nie uczestniczyła w sposób autonomiczny w postępowaniu przetargowym od samego początku, jest wystarczająca do stwierdzenia, że otwarty i przejrzysty charakter postępowania wymagany w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 nie został zachowany.

76

Zarzut trzeci należy zatem oddalić jako nieskuteczny.

77

W zarzucie czwartym wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, że w pkt 153 zaskarżonego wyroku stwierdził on, iż Komisja nie pomyliła przedmiotu sprzedaży i ceny sprzedaży, uznając, że w drodze kolejnych operacji dokapitalizowania Sernamu, a następnie Sernamu Xpress kwota netto w wysokości 57 mln EUR została dodana do aktywów, z naruszeniem art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2.

78

W pierwszej kolejności, uznając w sposób kategoryczny w pkt 153 zaskarżonego wyroku, iż „wystarczy stwierdzić, że Komisja nie pomyliła przedmiotu sprzedaży i ceny sprzedaży”, Sąd zdaniem wnoszącej odwołanie niewystarczająco uzasadnił ów wyrok.

79

W drugiej kolejności, odmawiając uznania, w pkt 153 zaskarżonego wyroku, że dokapitalizowanie w wysokości 57 mln EUR stanowiło ujemną cenę „uiszczoną” za całość aktywów Sernamu, zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd uzasadnił zaskarżony wyrok w sposób wewnętrznie sprzeczny, gdyż w pkt 103 i 107 zaskarżonego wyroku uznał, że prawo pomocy państwa nie zajmuje się formami prawnymi, jakie mogą przyjmować transakcje, ale ich rzeczywistym charakterem gospodarczym, oraz uznał możliwość dokonania sprzedaży po cenie ujemnej w drodze wcześniejszego dokapitalizowania przez sprzedającego.

80

W trzeciej kolejności zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd dopuścił się szeregu naruszeń prawa. Po pierwsze, według niej dokonana przez Sąd ocena zawarta w pkt 153 zaskarżonego wyroku, zgodnie z którą o kwotę 57 mln EUR netto, w drodze kolejnych operacji dokapitalizowania Sernamu, a następnie Sernamu Xpress, zwiększono aktywa tych spółek, jest błędna. Zdaniem wnoszącej odwołanie dokapitalizowanie w wysokości 57 mln EUR nie stanowi zwiększenia przeniesionych aktywów, lecz odpowiada cenie ujemnej uiszczonej za nabycie całości aktywów Sernamu.

81

Po drugie, wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, że po raz drugi naruszył on prawo, stwierdzając w pkt 154 i 158 zaskarżonego wyroku, iż cena ujemna wynika z niewypełnienia zobowiązania do sprzedaży wyłącznie aktywów Sernamu, bez pasywów, i że gdyby wnosząca odwołanie dopełniła tego obowiązku, cena sprzedaży byłaby dodatnia lub zerowa. Zdaniem wnoszącej odwołanie, w zakresie, w jakim sprzedaż całości aktywów oznaczałaby kontynuowanie działalności Sernamu, strukturalnie deficytowy charakter zbywanej działalności i automatyczne przeniesienie umów o pracę, jak jest to przewidziane w prawie francuskim, musiałyby powodować ujemną wycenę działalności. Zatem istnienie ceny ujemnej nie byłoby wynikiem dodania pewnych pasywów, lecz wynikiem przeniesienia jednostki strukturalnie deficytowej.

82

Komisja uważa, że zarzut czwarty jest w części niedopuszczalny, a w części bezzasadny.

83

Co się tyczy w pierwszej kolejności zastrzeżeń dotyczących braku uzasadnienia zaskarżonego wyroku, należy zauważyć, że w pkt 152 owego wyroku Sąd stwierdził, iż w motywie 117 zaskarżonej decyzji Sernam 3 Komisja uznała, że „w ramach dokapitalizowania spółek Sernam i Sernam Xpress do aktywów Sernamu dodana została kwota 57 mln EUR netto i że na takie podniesienie wartości aktywów nie zezwalał art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2”.

84

Jak z tego wynika, w świetle orzecznictwa przypomnianego w pkt 34 niniejszego wyroku Sąd wyjaśnił w sposób wystarczająco jasny powody, dla których Komisja nie pomyliła przedmiotu sprzedaży i ceny sprzedaży.

85

W drugiej kolejności nie można twierdzić, że pkt 153 zaskarżonego wyroku jest sprzeczny z pkt 103 i 107 tego samego wyroku. Te ostatnie punkty dotyczą bowiem do analizy pojęcia „sprzedaży”, na podstawie której Sąd stwierdził, w odniesieniu do podniesionej w pierwszej instancji części drugiej zarzutu czwartego, że sprzedaż może zostać dokonana po cenie ujemnej w drodze wcześniejszego dokapitalizowania przez sprzedającego.

86

Jest to kwestia inna niż ta, czy w niniejszym przypadku Komisja mogła uznać, tak jak uczyniła to w motywie 117 decyzji Sernam 3, że zwiększenie aktywów zostało dokonane z naruszeniem art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, którą to kwestię Sąd rozstrzygnął w odniesieniu do podniesionej przed nim części czwartej zarzutu czwartego i której dotyczy pkt 153 zaskarżonego wyroku.

87

W trzeciej kolejności, w zakresie, w jakim wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, że dopuścił się naruszeń prawa wskazanych w pkt 80 i 81 niniejszego wyroku, należy, po pierwsze, stwierdzić, że w pkt 153 zaskarżonego wyroku Sąd ograniczył się do wskazania, iż kwota 57 mln EUR netto została dodana do aktywów w drodze dokapitalizowania Sernamu, która to okoliczności faktyczna nie jest kwestionowana przez strony.

88

Z drugiej strony, jak wynika z pkt 54–58 niniejszego wyroku, Sąd słusznie uznał, że uwzględnienie zobowiązań do sprzedaży całości aktywów Sernamu nie było zgodne z obowiązkiem nałożonym decyzją Sernam 2. Wniosek, który Sąd wyciągnął z tego w pkt 154 i 158 zaskarżonego wyroku, stwierdzając, że cena ujemna zapłacona za aktywa Sernamu byłaby dodatnia lub zerowa, gdyby sprzedane zostały jedynie aktywa, wchodzi z kolei w zakres oceny okoliczności faktycznych. Jako że wnosząca odwołanie nie twierdzi, iż doszło do przeinaczenia okoliczności faktycznych, jej argumentację należy oddalić jako niedopuszczalną.

89

W świetle powyższego zarzut czwarty należy w części odrzucić jako niedopuszczalny, a w części oddalić jako bezzasadny.

90

W zarzucie piątym wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, że w pkt 278 zaskarżonego wyroku przeinaczył on art. 4 decyzji Sernam 2 i że w pkt 279 owego wyroku niesłusznie uznał, iż ze względu na to, że Sernam nadal istniał z ekonomicznego punktu widzenia w ramach Sernamu Xpress, a następnie Financière Sernam, wpisanie po stronie pasywów likwidacji Sernamu wierzytelności w postaci odzyskania pomocy w wysokości 41 mln EUR naruszało ten przepis.

91

W pierwszej kolejności wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, że w pkt 278 zaskarżonego wyroku uznał on, iż „znajdujące się w art. 4 decyzji Sernam 2 odniesienie do dalszego istnienia Sernamu mogło dotyczyć jedynie utrzymania działalności gospodarczej Sernamu”, podczas gdy przepis ten przewiduje jedynie, że „obowiązek zwrotu pomocy w wysokości 41 mln EUR będzie ciążył na […] Sernam[ie], jeżeli [ten] ostatni[…] nadal będzie istnieć”.

92

Rzeczone postanowienie, jako pozbawione dwuznaczności, powinno podlegać wykładni literalnej. Tak więc zawarte w nim odniesienie do istnienia „Sernamu” należy zdaniem wnoszącej odwołanie rozumieć jako istnienie osoby prawnej, którą stanowi Sernam. Artykuł 4 decyzji Sernam 2 poprzestaje więc na rozróżnieniu stosownie do tego, czy osoba prawna Sernam nadal istnieje czy też nie, bez uwzględniania, w sposób wyraźny lub domyślny, kwestii przerwania jej działalności gospodarczej.

93

Wnosząca odwołanie, powołując się na pkt 77 wyroku z dnia 20 września 2001 r., Banks (C‑390/98, EU:C:2001:456), i na pkt 80 wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r., Niemcy/Komisja (C‑277/00, EU:C:2004:238), podnosi, że taka wykładnia jest zgodna z utrwalonym orzecznictwem Trybunału, zgodnie z którym w przypadku sprzedaży na rzecz osoby trzeciej aktywów spółki będącej beneficjentem korzyść płynąca z pomocy zostaje włączona do ceny rynkowej, tak iż sprzedawca zachowuje faktyczną korzyść z pomocy.

94

Nadając art. 4 decyzji Sernam 2 sens i zakres, jakich postanowienie to nie mogło mieć, zważywszy na jego pozbawione dwuznaczności sformułowanie, Sąd zdaniem wnoszącej odwołanie przeinaczył to postanowienie i naruszył prawo.

95

W drugiej kolejności, na podstawie pkt 135 wyroku z dnia 13 września 2010 r., Grecja i in./Komisja (T‑415/05, T‑416/05 i T‑423/05, EU:T:2010:386), i pkt 155 wyroku z dnia 28 marca 2012 r., Ryanair/Komisja (T‑123/09, EU:T:2012:164), wnosząca odwołanie zauważa, że ocena istnienia ciągłości gospodarczej między spółką, która skorzystała z pomocy państwa, i nabywcą jej aktywów, pociągającej za sobą transfer przewagi konkurencyjnej związanej z korzystaniem z pomocy na nabywcę tych aktywów, odbywa się w zależności od przedmiotu transferu, jego ceny, tożsamości akcjonariuszy lub właścicieli przedsiębiorstwa przejmującego i przedsiębiorstwa przejmowanego, momentu, w którym następuje transfer, lub ekonomicznej logiki operacji. Jednak zastosowanie tych kryteriów w dokonanej przez Sąd ocenie ciągłości gospodarczej między Sernamem i nabywcą całości jego aktywów jest zdaniem wnoszącej odwołanie wadliwe z powodu naruszeń prawa.

96

Przede wszystkim, jeśli chodzi o tożsamość akcjonariuszy, wnosząca odwołanie uważa, że Sąd błędnie uznał w pkt 242 zaskarżonego wyroku, iż ciągłość gospodarcza powinna być oceniana między spółkami Sernam i Sernam Xpress. Jako że prawo francuskie nie dopuszcza w szczególności ustanowienia ceny ujemnej w umowie sprzedaży, warunki określone w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 uniemożliwiały według wnoszącej odwołanie bezpośrednią sprzedaż całości aktywów Sernamu na rzecz Financière Sernam. Wybrany sposób postępowania, mianowicie przeniesienie poprzez wniesienie wkładu, poprzedzone dokapitalizowaniem, zapewnił, w ramach krajowych ograniczeń prawnych, że rzeczywisty charakter gospodarczy operacji stanowi przeniesienie całości aktywów Sernamu na rzecz Financière Sernam.

97

Poprzez odniesienie swojej analizy do stosunków pomiędzy spółkami Sernam i Sernam Xpress zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd sztucznie podzielił pojedynczą transakcję i w ten sposób naruszył zasadę, zgodnie z którą prawo pomocy państwa nie zajmuje się formami prawnymi, jakie mogą przyjąć transakcje, lecz ich rzeczywistym charakterem gospodarczym. Ponadto zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd dopuścił się sprzeczności w uzasadnieniu w świetle zasady, przypomnianej w pkt 107 zaskarżonego wyroku, zgodnie z którą sprzedaż może nastąpić po cenie ujemnej.

98

Następnie, co się tyczy ceny przeniesienia, wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, że w pkt 255 zaskarżonego wyroku odmówił on uwzględnienia ceny rynkowej zapłaconej za aktywa Sernamu, chociaż kryterium to jest, w szczególności na podstawie wyroków z dnia 29 kwietnia 2004., Niemcy/Komisja (C‑277/00, EU:C:2004:238, pkt 86), i z dnia 19 października 2005 r., CDA Datenträger Albrechts/Komisja (T‑324/00, EU:T:2005:364, pkt 97–99), jednym z najważniejszych kryteriów dla uznania braku ciągłości gospodarczej.

99

Co więcej, jeśli chodzi o przedmiot przeniesienia, zdaniem wnoszącej Sąd błędnie uznał w pkt 240 zaskarżonego wyroku, że owo kryterium było spełnione ze względu na to, że całość przedsiębiorstwa została zbyta z naruszeniem art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2. Tymczasem jedynie pasywa eksploatacyjne, nie zaś całość pasywów, zostały dodane do aktywów, co pozbawia znaczenia analizę przeprowadzoną przez Sąd.

100

Ponadto wnosząca odwołanie podważa dokonaną przez Sąd w pkt 246 zaskarżonego wyroku ocenę dotyczącą momentu przeniesienia, zgodnie z którą Sąd uznał, że moment wykonania decyzji o odzyskaniu pomocy przyznanej bezprawnie jest równie sprzyjający obejściu obowiązku odzyskania takiej pomocy jak etap formalnego postępowania wyjaśniającego. Zdaniem wnoszącej odwołanie w niniejszym przypadku nie można twierdzić, że nastąpiło jakiekolwiek obejście, ponieważ Komisja sama przewidziała możliwość przeniesienia całości aktywów, a aktywa te zostały sprzedane po cenie rynkowej.

101

Wreszcie, jeśli chodzi o gospodarczą logikę operacji, wnosząca odwołanie uważa, że Sąd niesłusznie stwierdził naruszenie celu art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, ponieważ działalność Sernamu nie została przerwana. Tymczasem to właśnie ów przepis umożliwiał przeniesienie działalności Sernamu, zezwalając na przeniesienie całości aktywów Sernamu.

102

Komisja uważa, że argumenty przedstawione w zarzucie piątym są bezskuteczne lub – tytułem ewentualnym – bezzasadne.

103

W zakresie, w jakim wnosząca odwołanie podważa w pierwszej kolejności znaczenie, jakie Sąd nadał dalszemu istnieniu Sernamu w pkt 278 zaskarżonego wyroku, należy stwierdzić, że choć podnosi ona przeinaczenie art. 4 decyzji Sernam 2, w rzeczywistości zamierza podważyć wykładnię tego przepisu dokonaną przez Sąd.

104

W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem głównym celem, do którego zmierza odzyskanie pomocy państwa wypłaconej niezgodnie z prawem, jest wyeliminowanie zakłóceń konkurencji wywołanych przez niezgodną z prawem pomoc (zob. w szczególności wyrok z dnia 1 października 2015 r., Electrabel i Dunamenti Erőmű/Komisja, C‑357/14 P, EU:C:2015:642, pkt 111 i przytoczone tam orzecznictwo). Przywrócenie sytuacji sprzed wypłaty pomocy przyznanej bezprawnie lub niezgodnej z rynkiem wewnętrznym jest wymogiem niezbędnym do zapewnienia skuteczności postanowień traktatów dotyczących pomocy państwa (wyrok z dnia 20 września 2001 r., Banks, C‑390/98, EU:C:2001:456, pkt 75).

105

Z tego punktu widzenia należy przypomnieć, że zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE, z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca konkurencję lub grozi jej zakłóceniem poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi (zob. w szczególności wyrok z dnia 21 grudnia 2016 r., Komisja/Aer Lingus i Ryanair Designated Activity, C‑164/15 P i C‑165/15 P, EU:C:2016:990, pkt 39).

106

Tak więc, jak przypomniał Sąd w pkt 277 zaskarżonego wyroku, niezgodna z prawem pomoc powinna zostać odzyskana od spółki nadal prowadzącej działalność gospodarczą przedsiębiorstwa, które skorzystało z tej pomocy, jeżeli zostało ustalone, że spółka ta nadal faktycznie korzysta z przewagi konkurencyjnej związanej z otrzymaniem rzeczonej pomocy (zob. podobnie wyrok z dnia 24 stycznia 2013 r., Komisja/Hiszpania, C‑529/09, EU:C:2013:31, pkt 109 i przytoczone tam orzecznictwo).

107

Wobec tego Sąd słusznie uznał w pkt 278 zaskarżonego wyroku, że znajdujące się w art. 4 decyzji Sernam 2 odniesienie do dalszego istnienia Sernamu „mogło dotyczyć jedynie utrzymania działalności gospodarczej Sernamu”.

108

Co się tyczy w drugiej kolejności naruszeń prawa zarzucanych w odniesieniu do analizy kontynuacji gospodarczej, należy przypomnieć, że taką kontynuację pomiędzy spółkami będącymi stronami transferu aktywów ocenia się w zależności od przedmiotu transferu, mianowicie aktywów i pasywów, utrzymania siły roboczej, zgrupowanych aktywów, ceny transferu, tożsamości akcjonariuszy lub właścicieli przedsiębiorstwa przejmującego i pierwotnego przedsiębiorstwa, momentu, w którym następuje transfer – mianowicie czy nastąpił on po wszczęciu dochodzenia, wszczęciu postępowania lub wydaniu ostatecznej decyzji – lub ekonomicznej logiki operacji (zob. w szczególności wyrok z dnia 8 maja 2003 r., Włochy i SIM 2 Multimedia/Komisja, C‑328/99 i C‑399/00, EU:C:2003:252, pkt 78).

109

Po pierwsze, co się tyczy przedmiotu transferu, należy zauważyć, że w pkt 240 zaskarżonego wyroku Sąd jedynie przypomniał ustalenia faktyczne dokonane w pkt 134–137 owego wyroku, zgodnie z którymi przedmiot transakcji nie ograniczał się do sprzedaży aktywów Sernamu, lecz obejmował przeniesienie jego całości, z uwzględnieniem aktywów i pasywów. Należy zaś stwierdzić, że wnosząca odwołanie nie podważa w nim tych ustaleń.

110

Po drugie, należy zauważyć, że jak wynika z analizy zawartej w pkt 66–69 niniejszego wyroku, Sąd mógł słusznie uznać, iż oferta dyrekcji Sernamu nie wynikała z otwartego i przejrzystego postępowania przetargowego. Wobec tego słusznie stwierdził on w pkt 255 zaskarżonego wyroku, że z tego powodu cena ujemna zapłacona w niniejszym przypadku nie była ceną rynkową.

111

Co więcej, w celu uzasadnienia tego stwierdzenia Sąd uwzględnił inne elementy, które nie zostały podważone przez wnoszącą odwołanie, w szczególności w pkt 256 i 260 zaskarżonego wyroku zauważył, że rzekoma cena rynkowa odpowiada pomocy operacyjnej i że przedstawione ekspertyzy nie mogły wykazać, iż cena przeniesienia była taką ceną rynkową. W konsekwencji wnosząca odwołanie nie może zarzucić Sądowi, że ten odmówił uwzględnienia kryterium ceny rynkowej.

112

Po trzecie, co się tyczy naruszenia prawa zarzucanego przez wnoszącą odwołanie w odniesieniu do zastosowania kryterium tożsamości akcjonariuszy, trzeba stwierdzić, że choć należy przyznać pierwszeństwo rzeczywistemu charakterowi gospodarczemu pomocy państwa, jej formy prawne mogą również okazać się istotne dla oceny tego rzeczywistego charakteru gospodarczego. W szczególności kwestię przeniesienia pomocy ocenia się różnie w zależności od tego, czy stanowi ona część sprzedaży udziałów czy część sprzedaży całości lub części aktywów (zob. podobnie wyrok z dnia 29 kwietnia 2004 r., Niemcy/Komisja, C‑277/00, EU:C:2004:238, pkt 78, 84).

113

Jak z tego wynika, Sąd słusznie nie zakwestionował w pkt 242 zaskarżonego wyroku uwzględnienia przez Komisję stosunku między spółkami Sernam i Sernam Xpress, aby stwierdzić, że Sernam Xpress był dłużnikiem zobowiązanym do zwrotu niezgodnej z prawem pomocy, które to zobowiązanie zostało przeniesione in fine na Financière Sernam z powodu jej połączenia z Sernamem Xpress.

114

Oprócz tego, z tych samych względów co przedstawione w pkt 85 i 86 niniejszego wyroku, wnosząca odwołanie nie może utrzymywać, że w ramach analizy kryterium odnoszącego się do tożsamości akcjonariuszy Sąd zaprzeczył stwierdzeniu, którego dokonał w pkt 107 zaskarżonego wyroku co do możliwości przeprowadzenia, co do zasady, sprzedaży po cenie ujemnej.

115

Ponadto, co się tyczy momentu transferu, należy stwierdzić, że w pkt 246 zaskarżonego wyroku Sąd ograniczył się do stwierdzenia, iż „moment wykonania decyzji pociągającej za sobą możliwość sprzedaży całości aktywów beneficjenta pomocy, a także obowiązek odzyskania pomocy przyznanej bezprawnie i niezgodnej z rynkiem wewnętrznym, wydaje się co najmniej równie sprzyjający obejściu obowiązku odzyskania, co etap formalnego postępowania wyjaśniającego”, co nie może stanowić naruszenia prawa.

116

W zakresie, w jakim wnosząca odwołanie utrzymuje, że nie można twierdzić, iż nastąpiło jakiekolwiek obejście, ponieważ możliwość przeniesienia całości aktywów Sernamu została przewidziana w decyzji Sernam 2, wystarczy przypomnieć, że w szczególności z pkt 54–58 oraz 109–111 niniejszego wyroku wynika, iż to przeniesienie nie było ograniczone do samych aktywów Sernamu i nie zostało dokonane po cenie rynkowej. W konsekwencji wymogi określone w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 nie zostały spełnione.

117

Wreszcie, nie można uwzględnić argumentu, poprzez który wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, iż ten uznał, w ramach oceny gospodarczej logiki operacji przeniesienia, że skoro działalność gospodarcza Sernamu nie została przerwana, to cel art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 nie został osiągnięty. Wystarczy bowiem przypomnieć, że jak wynika z pkt 30–33 niniejszego wyroku, celem art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 było właśnie takie przerwanie.

118

W konsekwencji argumenty, w ramach których wnosząca odwołanie twierdzi, że Sąd dopuścił się naruszeń prawa w odniesieniu do analizy ciągłości gospodarczej między Sernamem i nabywcami całości jego aktywów, są bezzasadne.

119

W świetle powyższych uwag zarzut piąty należy oddalić jako bezzasadny.

120

W pierwszej części zarzutu szóstego wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi uwzględnienie tylko jednego z powodów podniesionych przez Komisję w celu uniknięcia zastosowania kryterium prywatnego inwestora do przeniesienia całości aktywów Sernamu oraz stwierdzenie w pkt 312 zaskarżonego wyroku – po ustaleniu, iż kryterium to nie ma zastosowania, ponieważ takie przeniesienie, dozwolone przez art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, było równoważne środkom wyrównawczym przewidzianym w art. 3 ust. 1 decyzji Sernam 2 – że „nie ma potrzeby badania pozostałych argumentów […] podniesion[ych] przez Komisję w celu uzasadnienia braku możliwości zastosowania kryterium inwestora prywatnego w kontekście »odzyskania« pomocy państwa”. W ten sposób Sąd w uzasadnieniu owego wyroku miałby dopuścić się nieudzielenia odpowiedzi, ponieważ nie rozpatrzył zastrzeżeń, które wnosząca odwołanie podniosła w skardze w pierwszej instancji przeciwko niezastosowaniu kryterium prywatnego inwestora z powodu rzekomej sytuacji odzyskania.

121

Wnosząca odwołanie uważa również, że dwie podstawy, na których oparła się Komisja, aby oddalić kryterium prywatnego inwestora, są wzajemnie sprzeczne. Według wnoszącej odwołanie Komisja nie może bowiem uzasadniać wykluczenia tego kryterium jednocześnie w oparciu o sytuację odzyskania, oznaczającą, że przedmiotowa pomoc jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym, i w oparciu o istnienie środka wyrównawczego, oznaczające, że pomoc ta jest z tym rynkiem zgodna. Zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd nie orzekł zatem w przedmiocie sprzeczności w uzasadnieniu decyzji Sernam 3.

122

Komisja twierdzi, że pierwszą część zarzutu szóstego należy oddalić.

123

Na wstępie należy oddalić argument, w którym wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, że nie stwierdził wzajemnej sprzeczności podstaw, na których oparta jest decyzja Sernam 3. Taka argumentacja, przedstawiona przez wnoszącą odwołanie dopiero na etapie repliki, nie została podniesiona przed Sądem. Nie można zaś zarzucać Sądowi, że nie zbadał argumentu, który nie został mu przedstawiony.

124

Co się tyczy argumentu wnoszącej odwołanie dotyczącego nieudzielenia odpowiedzi, to należy zauważyć, że w pkt 286 i 287 zaskarżonego wyroku Sąd przedstawił podniesione przez Komisję powody odrzucenia kryterium prywatnego inwestora. Jak przypomniał Sąd, w motywach 154 i 155 decyzji Sernam 3 Komisja opiera się na dwóch podstawach, mianowicie w pierwszej kolejności na tym, że kryterium to nie ma zastosowania w sytuacji odzyskania pomocy, a w drugiej kolejności na tym, że dozwolona w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 sprzedaż całości aktywów Sernamu wpisuje się w sytuację wyrównania, która wyklucza uwzględnienie zasady rozważnego inwestora prywatnego.

125

W pkt 288–311 zaskarżonego wyroku Sąd zbadał możliwość zastosowania kryterium prywatnego inwestora do środków wyrównawczych i wykluczył to kryterium, zauważywszy w pkt 309 owego wyroku, że „wyrównawcza logika sprzedaży całości aktywów Sernamu, przypomniana w motywie 155 […] decyzji [Sernam 3], była odmienna od logiki przedsiębiorcy prywatnego zmierzającego do osiągnięcia maksymalnych zysków lub, jak w niniejszym przypadku, do zminimalizowania swoich strat”.

126

Należy zatem stwierdzić, że argument oparty na tym, iż Komisja dopuściła się ewentualnego naruszenia prawa, uznając, iż kryterium prywatnego inwestora również nie miało zastosowania ze względu na sytuację odzyskania, w którą wpisywała się sprzedaż całości aktywów Sernamu, był w każdym przypadku nieskuteczny. W konsekwencji Sąd mógł, nie dopuszczając się nieudzielenia odpowiedzi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, stwierdzić w pkt 312 owego wyroku, że nie ma już potrzeby badania tego argumentu.

127

W świetle powyższego część pierwszą zarzutu szóstego należy oddalić jako bezzasadną.

128

W części drugiej zarzutu szóstego wnosząca odwołanie twierdzi, że Sąd przeinaczył decyzję Sernam 2, zatwierdzając przyjęte przez Komisję w motywie 155 decyzji Sernam 3 podejście, w myśl którego skoro sprzedaż całości aktywów Sernamu stanowi środek wyrównawczy, to zasada rozważnego inwestora prywatnego nie ma zastosowania. Na poparcie owej części drugiej wnosząca odwołanie podnosi cztery argumenty.

129

Po pierwsze, zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd przeinaczył treść art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2. Przewidziany w tym przepisie obowiązek przeniesienie całości aktywów Sernamu po cenie rynkowej i w ramach przejrzystego i otwartego postępowania przetargowego odpowiada dokładnie zastosowaniu kryterium rozważnego inwestora prywatnego. Taki wniosek wynika ponadto zdaniem wnoszącej odwołanie z zawiadomienia Komisji w sprawie pojęcia „pomocy państwa” w rozumieniu art. 107 ust. 1 [TFUE] (Dz.U. 2016, C 262, s. 1). Poprzez wykluczenie zastosowania kryterium rozważnego inwestora prywatnego do przeniesienia całości aktywów Sernamu Sąd zdaniem wnoszącej odwołanie przeinaczył okoliczności faktyczne sporu i treść decyzji Sernam 2, zastępując własnym uzasadnieniem uzasadnienie zawarte w tej decyzji.

130

Po drugie, zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd przeinaczył decyzję Sernam 2 poprzez stwierdzenie w pkt 301 zaskarżonego wyroku, że „[w] zakresie, w jakim warunek dotyczący sprzedaży całości aktywów wykluczał pasywa, możliwość uzyskania w niniejszej sprawie ceny ujemnej była z definicji wykluczona”. Natomiast poprzez stwierdzenie, że przeniesienie całości aktywów Sernamu powinno wykluczać wszelkie pasywa, Sąd – co wnosząca odwołanie podnosi również na poparcie części trzeciej zarzutu pierwszego odwołania, jak zostało to wskazane w pkt 47–52 niniejszego wyroku – przeinaczył art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2. Podobnie uczynił, dodając warunek, który nie został przewidziany w decyzji Sernam 2, poprzez stwierdzenie, że cena przeniesienia całości aktywów Sernamu nie mogła być ujemna. Artykuł 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 wspomina bowiem jedynie o istnieniu ceny rynkowej, która zgodnie z orzecznictwem może być ujemna, jak wynika z wyroków z dnia 28 stycznia 2003 r., Niemcy/Komisja (C‑334/99, EU:C:2003:55, pkt 133), i z dnia 13 maja 2015 r., Niki Luftfahrt/Komisja (T‑511/09, EU:T:2015:284, pkt 139).

131

Po trzecie, wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi dopuszczenie się sprzeczności w uzasadnieniu poprzez stwierdzenie w pkt 301 zaskarżonego wyroku, że „możliwość uzyskania w niniejszej sprawie ceny ujemnej była z definicji wykluczona”. Takie stwierdzenie jest zdaniem wnoszącej odwołanie sprzeczne z twierdzeniem zawartym w pkt 100 owego wyroku, w myśl którego na mocy art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 „jedynym wymogiem w zakresie ceny był wymóg ceny rynkowej”.

132

Po czwarte, wnosząca odwołanie uważa, że dodatnia lub ujemna wartość ceny rynkowej nie miałaby żadnego wpływu na realizację celu zamierzonego w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2. Zgodnie z motywem 217 owej decyzji cel ten polega na tym, aby Sernam uwolnił swoje udziały w rynku na korzyść niezależnego nabywcy i nie działał już w swojej aktualnej formie prawnej, bez wspominania o konieczności ceny dodatniej. Zdaniem wnoszącej odwołanie takie cele zostałyby zaś osiągnięte w wypadku przeniesienia aktywów Sernamu po cenie rynkowej, niewątpliwie ujemnej, w następstwie przejrzystego i otwartego postępowania przetargowego. W konsekwencji zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd przeinaczył również decyzję Sernam 2, uznając, że przeniesienie całości aktywów Sernamu nie mogło, z definicji, nastąpić po cenie ujemnej.

133

Zdaniem wnoszącej odwołanie z pkt 80 wytycznych Komisji dotyczących pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw niefinansowych znajdujących się w trudnej sytuacji (Dz.U. 2014, C 249, s. 1) wynika ponadto, że środki wyrównawcze mające na celu ograniczenie zakłóceń konkurencji „zazwyczaj powinny mieć formę zbycia przy założeniu kontynuacji działalności rentownych niezależnych przedsiębiorstw, które – zarządzane przez właściwego nabywcę – mogą skutecznie konkurować w perspektywie długoterminowej”. Cel art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 zdaniem wnoszącej odwołanie znakomicie wpisuje się w tę logikę poprzez zapewnienie uwolnienia udziałów Sernamu w rynku na korzyść nabywcy jego aktywów i umożliwienie mu skutecznego konkurowania w perspektywie długoterminowej. W tym względzie wartość ceny rynkowej nie ma zdaniem wnoszącej odwołanie żadnego znaczenia.

134

Komisja uważa, że część druga zarzutu szóstego powinna zostać oddalona.

135

Na wstępie należy zauważyć, że choć wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi przeinaczenie art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, w rzeczywistości ma ona na celu wykazanie, iż Sąd dokonał błędnej wykładni tego przepisu, w wyniku której odrzucił kryterium rozważnego inwestora prywatnego.

136

Po pierwsze, wnosząca odwołanie niesłusznie twierdzi, że obowiązek sprzedaży po cenie rynkowej i w ramach przejrzystego i otwartego postępowania przetargowego odpowiada zastosowaniu kryterium rozważnego inwestora prywatnego.

137

W tym względzie należy przypomnieć, że w odniesieniu do tego kryterium kwestię możliwości jego zastosowania należy odróżnić od kwestii jego stosowania (zob. w szczególności wyrok z dnia 3 kwietnia 2014 r., Komisja/Niderlandy i ING Groep, C‑224/12 P, EU:C:2014:213, pkt 29, 33).

138

Jak słusznie wskazał Sąd w pkt 292 zaskarżonego wyroku, możliwość zastosowania kryterium inwestora prywatnego zależy ostatecznie od tego, czy dane państwo członkowskie przyznaje należącemu do niego przedsiębiorstwu korzyść gospodarczą, działając w charakterze akcjonariusza, a nie w charakterze władzy publicznej (zob. w szczególności wyroki: z dnia 5 czerwca 2012 r., Komisja/EDF, C‑124/10 P, EU:C:2012:318, pkt 81; a także z dnia 3 kwietnia 2014 r., Komisja/Niderlandy i ING Groep, C‑224/12 P, EU:C:2014:213, pkt 31).

139

Po stwierdzeniu zaangażowania podmiotu publicznego występującego w charakterze akcjonariusza, a zatem po ustaleniu możliwości zastosowania kryterium prywatnego inwestora, zastosowanie tego kryterium ma następnie na celu określenie, czy korzyść gospodarcza przyznana w jakiejkolwiek formie przedsiębiorstwu publicznemu z zasobów państwowych może z powodu swoich skutków zakłócać konkurencję lub grozić jej zakłóceniem i wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi (wyrok z dnia 5 czerwca 2012 r., Komisja/EDF, C‑124/10 P, EU:C:2012:318, pkt 89).

140

Prawdą jest, iż w odniesieniu do zastosowania kryterium inwestora prywatnego z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że ceną rynkową jest najwyższa cena, jaką inwestor prywatny działający w normalnych warunkach konkurencji jest gotów zapłacić za spółkę w sytuacji, w której się ona znajduje, i że w przypadku gdy organ publiczny przystępuje do sprzedaży należącego do niego przedsiębiorstwa w drodze otwartego, przejrzystego i bezwarunkowego postępowania przetargowego, można domniemywać, iż cena rynkowa odpowiada najwyższej ofercie (zob. w szczególności wyroki: z dnia 24 października 2013 r., Land Burgenland i in./Komisja, C‑214/12 P, C‑215/12 P i C‑223/12 P, EU:C:2013:682, pkt 92, 94; a także z dnia 16 lipca 2015 r., BVVG, C‑39/14, EU:C:2015:470, pkt 32).

141

Niemniej jednak, wbrew twierdzeniom wnoszącej odwołanie, o możliwości zastosowania kryterium rozważnego inwestora prywatnego nie można wnosić z warunku, który zazwyczaj wchodzi w zakres jego stosowania. Zatem nie można twierdzić, że przeniesienie po cenie rynkowej i w drodze otwartego i przejrzystego postępowania przetargowego musi stanowić zastosowanie tego kryterium.

142

Jak wskazał rzecznik generalny w pkt 142 opinii, wymóg wdrożenia środków kompensujących w warunkach zmierzających do przywrócenia skutecznej konkurencji stanowi samą istotę wyrównania, ale nie przesądza w żaden sposób o roli odgrywanej przez państwo w momencie ich wdrażania.

143

Po drugie, w zakresie, w jakim wnosząca odwołanie podważa stwierdzenie dokonane przez Sąd w pkt 301 zaskarżonego wyroku w odniesieniu do ceny sprzedaży całości aktywów Sernamu, należy zauważyć, że to ze względu na obowiązek wykluczenia pasywów z tego przeniesienia Sąd stwierdził, iż możliwość otrzymania ceny ujemnej jest z definicji wykluczona. Jak wynika zaś z pkt 54–58 niniejszego wyroku, Sąd słusznie uznał, że art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 należy rozumieć jako wymagający takiego wykluczenia pasywów. W konsekwencji nie można zarzucać Sądowi, że w ten sposób dodał on warunek nieprzewidziany w decyzji Sernam 2.

144

Po trzecie, w zakresie, w jakim wnosząca odwołanie podnosi sprzeczne uzasadnienie zaskarżonego wyroku przez Sąd, należy zauważyć, że przedstawia ona argumentację analogiczną do argumentacji przedstawionej w ramach zarzutu czwartego, streszczonej w pkt 79 niniejszego wyroku. W tym względzie należy przypomnieć, że jak zostało wskazane w pkt 85 niniejszego wyroku, twierdzenie zawarte w pkt 100 zaskarżonego wyroku – zgodnie z którym jedynym wymogiem dotyczącym ceny, na podstawie literalnej wykładni art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, był wymóg ceny rynkowej w drodze otwartego i przejrzystego postępowania – odnosi się do analizy pojęcia „sprzedaży”, na podstawie której Sąd uznał, w ramach podniesionej w pierwszej instancji części drugiej zarzutu czwartego, że sprzedaż może co do zasady zostać dokonana po cenie ujemnej.

145

Twierdzenie to odnosi się więc do kwestii innej niż kwestia badana przez Sąd w pkt 301 zaskarżonego wyroku, dotycząca tego, czy w niniejszym przypadku, który dotyczy sprzedaży całości aktywów Sernamu, możliwa była sprzedaż po cenie ujemnej. Z tych powodów argument dotyczący wspomnianej sprzeczności uzasadnienia jest bezzasadny.

146

Po czwarte, w zakresie, w jakim wnosząca odwołanie uważa, że dodatni lub ujemny charakter ceny przeniesienia nie miałby żadnego znaczenia dla celu zamierzonego w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, należy zauważyć, że ponieważ określenie tej ceny zależy od uwzględnienia pasywów w przeniesieniu lub ich wykluczenia z przeniesienia, argument ten pokrywa się z argumentem przedstawionym w ramach części trzeciej zarzutu pierwszego, zgodnie z którym dodanie pasywów do sprzedaży całości aktywów Sernamu nie miało żadnego wpływu na ów cel. Argument ten należy zatem oddalić z tych samych względów co względy przedstawione w pkt 54–58 niniejszego wyroku.

147

W świetle powyższego część drugą zarzutu szóstego należy uznać za bezzasadną.

148

W części trzeciej zarzutu szóstego wnosząca odwołanie podnosi, że poprzez uwzględnienie argumentu, zgodnie z którym zasada rozważnego inwestora prywatnego nie miała zastosowania do przeniesienia całości aktywów Sernamu ze względu na wyrównawczy charakter tego przeniesienia, Sąd naruszył art. 107 ust. 1 TFUE.

149

Zdaniem wnoszącej odwołanie wdrożenie takiego środka kompensującego należy do beneficjenta pomocy, którym może być zarówno przedsiębiorstwo publiczne, jak i przedsiębiorstwo prywatne, a nie do państwa działającego w charakterze władzy publicznej. Nic zatem nie uzasadnia odrzucenia stosowania zasady rozważnego inwestora prywatnego przy wdrażaniu środka kompensującego.

150

Ponadto zdaniem wnoszącej odwołanie z orzecznictwa Trybunału, a w szczególności z wyroków z dnia 5 czerwca 2012 r., Komisja/EDF (C‑124/10 P, EU:C:2012:318, pkt 78), a także z dnia 3 kwietnia 2014 r., Komisja/Niderlandy i ING Groep (C‑224/12 P, EU:C:2014:213, pkt 32–37), wynika, że zastosowanie wspomnianej zasady jest nieuniknione i obowiązuje Komisję, zanim stwierdzi ona istnienie pomocy państwa na podstawie art. 107 ust. 1 TFUE.

151

Gdyby z decyzji Sernam 2 wynikał obowiązek osiągnięcia konkretnego celu, byłoby oczywiste, że zgodnie z prawem wnosząca odwołanie, jako akcjonariusz Sernamu, powinna zachowywać się w sposób ekonomicznie racjonalny, tak aby osiągnąć ów cel, jak uczyniłby to prywatny inwestor, z zastrzeżeniem przyznania nowej pomocy państwa.

152

Z tego względu orzecznictwo, a w szczególności wyrok z dnia 11 września 2012 r., Corsica Ferries France/Komisja (T‑565/08, EU:T:2012:415, pkt 83, 84), w pełni uwzględnia okoliczność, że inwestorzy prywatni zachowują się w sposób ekonomicznie najbardziej racjonalny w ramach określonych przez ograniczenia i w granicach prawnie dozwolonych. Wnosząca odwołanie twierdzi, że w świetle okoliczności niniejszej sprawy każde rozwiązanie inne niż to, które faktycznie zostało wdrożone, w szczególności postępowanie likwidacyjne, byłoby bardziej kosztowne. Zdaniem wnoszącej odwołanie, poprzez odmowę porównania jej zachowania z ekonomiczną racjonalnością prywatnego inwestora, który znalazłby się w tych samych okolicznościach, i poprzez stwierdzenie w pkt 309 zaskarżonego wyroku, że wyrównawcza logika sprzedaży całości aktywów Sernamu była inna niż logika prywatnego podmiotu gospodarczego starającego się zmaksymalizować swoje zyski lub, w danym przypadku, zminimalizować straty, Sąd naruszył art. 107 ust. 1 TFUE.

153

Co więcej, ponieważ kwestia ekonomicznej racjonalności zachowania wnoszącej odwołanie powinna dotyczyć wszystkich elementów przeniesienia, zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd dopuścił się naruszeń prawa i naruszył art. 107 ust. 1 TFUE w pkt 323 i 327 zaskarżonego wyroku, które dotyczą nowej pomocy państwa stwierdzonej przez Komisję, a mianowicie, odpowiednio, wpisania wierzytelności po stronie pasywów masy likwidacyjnej Sernamu i gwarancji pasywów przyznanej nabywcy.

154

Ponadto poprzez stwierdzenie w pkt 310 zaskarżonego wyroku, że „sporne środki wynikają bezpośrednio z naruszenia art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 i nie mają zatem żadnego związku z zastosowaniem kryterium inwestora prywatnego”, Sąd zdaniem wnoszącej odwołanie naruszył prawo, ponieważ stwierdzenie to jest nieprawidłowe ze względu na odmowę zastosowania kryterium inwestora prywatnego z naruszeniem art. 107 TFUE.

155

Komisja uważa, że część trzecia zarzutu szóstego powinna zostać oddalona.

156

W zakresie, w jakim wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, że ten wykluczył uwzględnienie kryterium prywatnego inwestora, należy przede wszystkim przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem, o którym mowa w pkt 138 niniejszego wyroku, możliwość stosowania tego kryterium zależy od tego, czy dane państwo członkowskie działa w charakterze akcjonariusza, a nie w charakterze władzy publicznej. W tym względzie Komisja dokonuje całościowej oceny z uwzględnieniem – poza dowodami przedłożonymi przez zainteresowane państwo członkowskie – wszelkich innych dowodów istotnych w danym przypadku, które umożliwiają jej ustalenie, czy sporne działanie zostało podjęte w ramach działalności tego państwa członkowskiego jako akcjonariusza czy jako władzy publicznej (zob. podobnie wyroki: z dnia 5 czerwca 2012 r., Komisja/EDF, C‑124/10 P, EU:C:2012:318, pkt 86; z dnia 24 października 2013 r., Land Burgenland i in./Komisja, C‑214/12 P, C‑215/12 P i C‑223/12 P, EU:C:2013:682, pkt 60; a także z dnia 1 października 2015 r., Electrabel i Dunamenti Erőmű/Komisja, C‑357/14 P, EU:C:2015:642, pkt 102).

157

Następnie należy zauważyć, że przy stwierdzaniu istnienia pomocy państwa kryterium prywatnego inwestora pozwala ustalić, czy środki przyjęte przez dane państwo członkowskie były zgodne z kryterium ekonomicznej racjonalności, tak iż prywatny inwestor również byłby w stanie je zaakceptować (zob. w szczególności wyrok z dnia 3 kwietnia 2014 r., Komisja/Niderlandy i ING Groep, C‑224/12 P, EU:C:2014:213, pkt 36). Tak więc zgodnie z tym kryterium przesłanki, jakie musi spełnić środek, by mógł wchodzić w zakres pojęcia „pomocy” w rozumieniu art. 107 TFUE, nie są spełnione, jeżeli przedsiębiorstwo publiczne będące beneficjentem mogło uzyskać taką samą korzyść jak korzyść przysporzona mu przy użyciu zasobów państwowych w okolicznościach odpowiadających normalnym warunkom rynkowym (zob. w szczególności wyrok z dnia 4 września 2014 r., SNCM i Francja/Corsica Ferries France, C‑533/12 P i C‑536/12 P, EU:C:2014:2142, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo).

158

W świetle powyższego należy stwierdzić, że kryterium prywatnego inwestora zakłada, iż zachowanie podmiotu prawa publicznego może być porównane z zachowaniem inwestora działającego w normalnych warunkach rynkowych.

159

Jak wynika zaś z pkt 30–32 niniejszego wyroku i jak zostało wskazane przez Sąd w pkt 305 i 306 zaskarżonego wyroku, przeniesienie całości aktywów Sernamu, o którym mowa w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2, stanowiło środek wyrównawczy mający zapobiec zakłóceniom konkurencji. W konsekwencji Sąd mógł słusznie uznać w pkt 307 i 308 zaskarżonego wyroku, że środki przewidziane w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2 nie odpowiadały normalnym warunkom rynkowym i że tym samym, jak wskazał w pkt 309 owego wyroku, „wyrównawcza logika sprzedaży całości aktywów Sernamu […] była odmienna od logiki przedsiębiorcy prywatnego zmierzającego do osiągnięcia maksymalnych zysków lub, jak w niniejszym przypadku, do zminimalizowania swoich strat”, aby stwierdzić w pkt 311 wspomnianego wyroku, że nie można zarzucać Komisji, iż ta nie uwzględniła z tych względów kryterium inwestora prywatnego w motywie 155 decyzji Sernam 3.

160

Prawdą jest, że kryterium to uwzględnia zobowiązania, którym podlegają podmioty gospodarcze (zob. podobnie wyrok z dnia 4 września 2014 r., SNCM i Francja/Corsica Ferries France, C‑533/12 P i C‑536/12 P, EU:C:2014:2142, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). Jednak zobowiązań, które wchodzą w zakres normalnych warunków rynkowych, nie należy mylić ze zobowiązaniami mającymi na celu zapobieganie zakłócaniu konkurencji na tym rynku.

161

Choć, jak podnosi wnosząca odwołanie, wykonanie decyzji Sernam 2 wymagało, aby wnosząca odwołanie zachowała się w sposób ekonomicznie racjonalny, nie mogło ono jednak nastąpić z naruszeniem art. 3 ust. 2 owej decyzji, jak uznał Sąd w pkt 310 zaskarżonego wyroku. Należy ponadto stwierdzić, że w zakresie, w jakim wnosząca odwołanie zakłada, że prywatne przedsiębiorstwo mające zastosować decyzję Sernam 2 zdecydowałoby się, ze względu na ekonomiczną racjonalność, na takie same warunki przeniesienia jak te wybrane w niniejszym przypadku, jej argumentacja jest oparta na błędnym założeniu zgodności tych sposobów przeniesienia z celem i obowiązkami nałożonymi w art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2.

162

Co więcej, jak przyznaje wnosząca odwołanie, środków uznanych przez Komisję za nową pomoc państwa nie można oddzielić od zastosowania art. 3 ust. 2 decyzji Sernam 2. Środki te nie mogą więc być oceniane niezależnie od wyrównawczego celu tego postanowienia, a zatem w pkt 323 i 327 zaskarżonego wyroku Sąd słusznie nie zastosował do tych nowych korzyści kryterium rozważnego inwestora prywatnego.

163

W świetle powyższego część trzecią zarzutu szóstego należy oddalić. W związku z tym zarzut szósty należy oddalić w całości.

164

Jak z tego wynika, odwołanie winno zostać oddalone.

165

Zgodnie z art. 184 § 2 regulaminu postępowania przed Trybunałem, jeżeli odwołanie jest bezzasadne, Trybunał rozstrzyga o kosztach.

166

Zgodnie z art. 138 § 1 tego regulaminu, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 184 § 1 tego regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.

167

Ponieważ Komisja, a także Mory i Mory Team wniosły o obciążenie wnoszącej odwołanie kosztami postępowania, a ta przegrała sprawę, należy obciążyć tę ostatnią, oprócz jej własnych kosztów, kosztami poniesionymi przez Komisję, a także przez Mory i Mory Team.

Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje: