WYROK TRYBUNAŁU (druga izba)

z dnia 11 września 2014 r. ( *1 )

„Odesłanie prejudycjalne — Swoboda przedsiębiorczości — Swoboda świadczenia usług — Przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) — Dyrektywa 85/611/EWG — Artykuł 45 — Pojęcie „płatności na rzecz posiadaczy” — Wydawanie posiadaczom świadectw imiennych jednostek uczestnictwa”

W sprawie C‑88/13

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Cour de cassation (Belgia) postanowieniem z dnia 24 stycznia 2013 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 22 lutego 2013 r., w postępowaniu:

Philippe Gruslin

przeciwko

Beobank SA, dawniej Citibank Belgium SA,

TRYBUNAŁ (druga izba),

w składzie: R. Silva de Lapuerta, prezes izby, J.L. da Cruz Vilaça (sprawozdawca), G. Arestis, J.C. Bonichot i A. Arabadjiev, sędziowie,

rzecznik generalny: N. Jääskinen,

sekretarz: V. Tourrès, administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 27 listopada 2013 r.,

rozważywszy uwagi przedstawione:

w imieniu P. Gruslina przez adwokatów L. Missona oraz J. Meyer,

w imieniu Beobank SA, dawniej Citibank Belgium SA, przez adwokatów M. van der Haegena oraz A. Fontaine,

w imieniu rządu belgijskiego przez J.C. Halleux oraz M. Jacobs, działających w charakterze pełnomocników,

w imieniu rządu czeskiego przez M. Smolka, działającego w charakterze pełnomocnika,

w imieniu Komisji Europejskiej przez J. Hottiaux, J. Riusa oraz A. Nijenhuisa, działających w charakterze pełnomocników,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 13 lutego 2014 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 45 dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.U. L 375, s. 3), zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 95/26/WE z dnia 29 czerwca 1995 r. (Dz.U. L 168, s. 7) (zwanej dalej „dyrektywą UCITS”).

2

Wniosek ten został przedstawiony w ramach sporu pomiędzy P. Gruslinem a Beobank SA, dawniej Citibank Belgium SA (zwanym dalej „Beobank”), dotyczącego wydawania świadectw imiennych jednostek uczestnictwa funduszu powierniczego Citiportfolios (zwanego dalej „funduszem Citiportfolios”).

Ramy prawne

Prawo Unii

3

Dyrektywa UCITS była wielokrotnie zmieniania, a następnie została uchylona dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.U. L 302, s. 32), w której dokonano przekształcenia dyrektywy UCITS. Niemniej jednak w czasie właściwym dla okoliczności faktycznych sporu w postępowaniu głównym obowiązywała dyrektywa UCITS.

4

Motywy od drugiego do piątego dyrektywy UCITS, w wersji obowiązującej w czasie właściwym dla okoliczności faktycznych sporu w postępowaniu głównym, przewidywały:

„ustawodawstwa krajowe regulujące przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania powinny zostać skoordynowane w celu zbliżenia warunków konkurencji między tymi przedsiębiorstwami na poziomie wspólnotowym, a jednocześnie w celu zapewnienia bardziej skutecznej i bardziej jednolitej ochrony posiadaczy jednostek uczestnictwa; koordynacja taka ułatwi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania znajdującym się w jednym z państw członkowskich wprowadzenie do obrotu swoich jednostek uczestnictwa w innych państwach członkowskich;

osiągnięcie tych celów ułatwi usunięcie ograniczeń swobodnego obrotu jednostkami uczestnictwa w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania we Wspólnocie, a koordynacja taka pomoże stworzyć europejski rynek kapitałowy;

uwzględniając [ze względu na] te cele wskazane jest ustanowienie wspólnych podstawowych zasad dotyczących udzielania zezwoleń, nadzoru, struktury i działalności przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania mających swoją siedzibę w państwach członkowskich oraz informacji, jakie muszą one publikować;

stosowanie takich wspólnych zasad jest wystarczającą gwarancją, aby umożliwić przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania mającym swoją siedzibę w państwach członkowskich, z zastrzeżeniem stosowanych przepisów dotyczących przepływu kapitału, wprowadzanie do obrotu swoich jednostek uczestnictwa w innych państwach członkowskich, przy czym te państwa członkowskie nie będą mogły podporządkować takich przedsiębiorstw ani ich jednostek uczestnictwa żadnym innym przepisom niż przepisy, które w tych państwach regulowane są w zakresie niniejszej dyrektywy; niemniej jednak jeżeli przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania mające swoją siedzibę w jednym z państw członkowskich wprowadza do obrotu swoje jednostki uczestnictwa w innym państwie członkowskim, musi ono podjąć wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia posiadaczom jednostek uczestnictwa w innym państwie członkowskim możliwości swobodnego wykonywania swoich praw finansowych oraz uzyskiwania wszystkich niezbędnych informacji”.

5

Artykuł 1 ust. 6 dyrektywy UCITS stanowi:

„Z zastrzeżeniem przepisów dotyczących przepływu kapitału oraz przepisów art. 44, 45 i [art.] 52 ust. 2, żadne z państw członkowskich nie może stosować innych przepisów w zakresie objętym niniejszą dyrektywą w stosunku do [przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS)] mających siedzibę w innym państwie członkowskim, ani w stosunku do jednostek wyemitowanych przez te UCITS i wprowadzanych do obrotu przez nie na jego terytorium”.

6

Na mocy art. 4 ust. 1 wspomnianej dyrektywy:

„Żadne UCITS nie będzie prowadzić swojej działalności […] bez uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności od właściwych władz w państwie członkowskim, w którym ma siedzibę […].

Zezwolenie takie jest ważne we wszystkich państwach członkowskich”.

7

Artykuł 44 ust. 1 sekcji VIII wspomnianej dyrektywy, zatytułowanej „Przepisy szczególne dotyczące UCITS prowadzących obrót swoimi jednostkami w państwach członkowskich, w których nie mają swojej siedziby”, przewidywał:

„UCITS, które prowadzi obrót swoimi jednostkami w innym państwie członkowskim, musi przestrzegać przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych obowiązujących w tym państwie, które nie wchodzą w zakres objęty niniejszą dyrektywą”.

8

Artykuł 45 tej samej dyrektywy ma następujące brzmienie:

„W przypadku określonym w art. 44 UCITS muszą między innymi, zgodnie przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi obowiązującymi w państwie, w którym ich jednostki znajdują się w obrocie, podejmować środki niezbędne do stworzenia w tym państwie ułatwień dla [podejmować środki niezbędne do zapewnienia w tym państwie] dokonywania płatności przez [płatności na rzecz] posiadaczy jednostek [uczestnictwa], odkupu lub umorzenia jednostek [uczestnictwa] oraz udostępniania informacji, do dostarczania których UCITS są zobowiązane”.

9

Punkt 1.10, znajdujący się w kolumnie 1, zatytułowanej „Informacje dotyczące funduszu powierniczego”, tabeli A załączonej do dyrektywy UCITS, miał następujące brzmienie:

„Szczegóły dotyczące rodzajów i głównych cech jednostek uczestnictwa, w szczególności:

charakter prawa (rzeczowe, osobiste lub inne) reprezentowanego przez jednostkę,

oryginalne papiery wartościowe lub certyfikaty stanowiące potwierdzenie tytułu własności; wpis do rejestru lub na rachunek,

cechy jednostek: imienne lub na okaziciela […].

[…]”.

Prawo belgijskie

10

Artykuł 138 akapit drugi loi du 4 décembre 1990 relative aux opérations financières et aux marchés financiers (ustawy z dnia 4 grudnia 1990 r. o transakcjach finansowych i rynkach finansowych, Moniteur belge z dnia 22 grudnia 1990 r., s. 23800, zwanej dalej „ustawą z dnia 4 grudnia 1990 r.”), w wersji obowiązującej w czasie właściwym dla okoliczności faktycznych sporu w postępowaniu głównym, stanowił:

„Przedsiębiorstwo inwestycyjne, o którym mowa w akapicie pierwszym, ma obowiązek wyznaczyć podmiot, o którym mowa w art. 3 pkt 1 lub 2, zapewniający dystrybuowanie na rzecz posiadaczy jednostek uczestnictwa, ich sprzedaż i odkupywanie oraz udostępnianie informacji, do dostarczania których przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania jest zobowiązane”.

Postępowanie główne i pytanie prejudycjalne

11

Z postanowienia odsyłającego i akt sprawy przedłożonych Trybunałowi wynika, że fundusz Citiportfolios jest funduszem powierniczym prawa luksemburskiego zarządzanym przez spółkę prawa luksemburskiego Citiportfolios, którego bankiem depozytariuszem jest spółka prawa luksemburskiego Citibank Luxembourg.

12

Prospekt emisyjny funduszu Citiportfolios był dystrybuowany w Belgii przez Beobank jako przedsiębiorstwo wyznaczone przez spółkę Citiportfolios zgodnie z art. 138 akapit drugi ustawy z dnia 4 grudnia 1990 r.

13

W okresie od dnia 12 stycznia do dnia 24 stycznia 1996 r. P. Gruslin, mający miejsce zamieszkania w Belgii, zainwestował w fundusz Citiportfolios, dokonując subskrypcji jednostek uczestnictwa bezpośrednio w spółce Citibank Luxembourg. Beobank nie wystąpiła jako podmiot prowadzący subskrypcję i nie pobrała żadnej prowizji za działanie w takim charakterze.

14

W dniu 9 września 1996 r. spółka Citibank Luxembourg zakończyła wszystkie swe stosunki dotyczące rachunków i stosunki biznesowe ze P. Gruslinem ze skutkiem od dnia 17 września 1996 r. i wezwała go do wycofania do tego dnia wszystkich funduszy i papierów wartościowych znajdujących się nadal na jej rachunkach. Citibank Luxembourg poinformowała go, że jeżeli nie uzyska od niego instrukcji w odniesieniu do czynności, jakie ma podjąć w celu spieniężenia jednostek uczestnictwa funduszu Citiportfolios, zostaną one wpisane pod jego nazwiskiem do prowadzonego przez emitenta rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa. Wobec braku instrukcji w dniu 14 października 1996 r. spółka Citibank Luxembourg dokonała tego wpisu.

15

W grudniu 1996 r., P. Gruslin skierował do Beobank pismo w celu uzyskania świadectw jednostek uczestnictwa, które zostały wpisane pod jego nazwiskiem do rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa funduszu Citiportfolios. Beobank odpowiedziała, że z uwagi na zakupienie jednostek uczestnictwa bezpośrednio w Citibank Luxembourg, nie znajdują się one w dokumentacji przechowywanej pod nazwiskiem P. Gruslina w Beobank, i poinstruowała go, aby przekazał dokumentację do Citibank Luxembourg w celu podjęcia przez tę spółkę koniecznych działań.

16

W dniu 14 stycznia 2008 r. P. Gruslin wszczął postępowanie przed tribunal de commerce de Bruxelles (sądem gospodarczym w Brukseli), wnosząc o nakazanie Beobank wydania mu wspomnianych świadectw jednostek uczestnictwa w celu wykazania prawa własności nabytych jednostek. W związku z wydaniem przez sąd niekorzystnego dla niego wyroku P. Gruslin odwołał się od niego, powołując się między innymi na art. 138 akapit drugi ustawy z dnia 4 grudnia 1990 r.

17

Wyrokiem z dnia 11 stycznia 2011 r. cour d’appel de Bruxelles (sąd apelacyjny w Brukseli) uznał żądanie P. Gruslina dotyczące wydania rozpatrywanych świadectw jednostek uczestnictwa za bezzasadne i stwierdził, że ponieważ art. 138 akapit drugi ustawy z dnia 4 grudnia 1990 r. transponował do prawa belgijskiego art. 45 dyrektywy UCITS, pojęcie „dystrybucji”, które zostało w nim zastosowane, należy rozumieć jako odnoszące się do „dokonania płatności” na rzecz posiadaczy jednostek uczestnictwa, a nie jako do wydawania świadectw jednostek uczestnictwa, jak utrzymuje P. Gruslin.

18

P. Gruslin wniósł skargę kasacyjną od tego wyroku. W uzasadnieniu tej skargi podniósł między innymi, że na mocy art. 138 akapit drugi ustawy z dnia 4 grudnia 1990 r. wydawanie świadectw jednostek uczestnictwa jest jednym z zadań powierzonych Beobank w odniesieniu do funduszu Citiportfolios.

19

W tych okolicznościach Cour de cassation postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy wykładni art. 45 dyrektywy [UCITS] należy dokonywać w ten sposób, że pojęcie »płatności na rzecz posiadaczy« dotyczy również wydawania posiadaczom […] świadectw [imiennych] jednostek uczestnictwa?”.

W przedmiocie wniosku o otwarcie na nowo ustnego etapu postępowania

20

Pismem z dnia 6 marca 2014 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 10 marca 2014 r., P. Gruslin, w następstwie wydania przez rzecznika generalnego opinii ogłoszonej w dniu 13 lutego 2014 r., zwrócił się z wnioskiem na podstawie art. 83 regulaminu postępowania przed Trybunałem o otwarcie na nowo ustnego etapu postępowania, podnosząc co do zasady, że w pkt 48 opinii rzecznik generalny przedstawił nową zasadę prawną, co do której strony nie wypowiedziały się w przedstawionych przez siebie uwagach.

21

Po pierwsze, zgodnie z art. 83 regulaminu postępowania Trybunał może postanowić o otwarciu ustnego etapu postępowania na nowo, w szczególności jeśli uzna, że okoliczności zawisłej przed nim sprawy nie są wystarczająco wyjaśnione, lub jeśli po zamknięciu ustnego etapu postępowania strona przedstawiła nowy fakt, mogący mieć decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia Trybunału, lub też jeśli sprawa ma zostać rozstrzygnięta na podstawie argumentu, który nie był przedmiotem dyskusji między stronami lub podmiotami określonymi w art. 23 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

22

Po drugie, zgodnie z art. 252 akapit drugi TFUE zadaniem rzecznika generalnego jest publiczne przedstawianie, przy zachowaniu całkowitej bezstronności i niezależności, uzasadnionych opinii w sprawach, które zgodnie ze statutem Trybunału wymagają jego zaangażowania. Wykonując to zadanie, może on w danym przypadku dokonać analizy wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, przenosząc go w ramy szerszego kontekstu niż zostało to określone przez sąd odsyłający lub przez strony postępowania głównego. Mając na uwadze, że Trybunał nie jest związany ani opinią rzecznika generalnego, ani jej uzasadnieniem, nie jest niezbędne otwarcie procedury ustnej na nowo za każdym razem, gdy rzecznik generalny wskaże aspekt prawny, który nie był przedmiotem dyskusji między stronami (wyrok Pohotovosť, C‑470/12, EU:C:2014:101, pkt 22 i przytoczone tam orzecznictwo).

23

W niniejszej sprawie Trybunał po wysłuchaniu rzecznika generalnego uznał, że dysponuje wszystkimi informacjami niezbędnymi, by odpowiedzieć na zadane mu pytania, oraz że uwagi przedstawione Trybunałowi na rozprawie, między innymi przez P. Gruslina, dotyczyły tych informacji.

24

W konsekwencji należy oddalić wniosek o otwarcie procedury ustnej na nowo.

W przedmiocie pytania prejudycjalnego

25

Poprzez swe pytanie sąd odsyłający zmierza w istocie do ustalenia, czy przewidziany w art. 45 dyrektywy UCITS obowiązek, zgodnie z którym UCITS, które prowadzi obrót swoimi jednostkami uczestnictwa na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo, w którym ma siedzibę, jest zobowiązane do zapewnienia dokonywania płatności na rzecz posiadaczy jednostek uczestnictwa w państwie członkowskim, w którym jego jednostki znajdują się w obrocie, należy interpretować w ten sposób, że obejmuje on także wydawanie posiadaczom świadectw jednostek uczestnictwa, które są wpisane pod ich nazwiskiem do prowadzonego przez emitenta rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa.

W przedmiocie dopuszczalności

26

Komisja Europejska ma wątpliwości co do dopuszczalności pytania prejudycjalnego, zasadniczo z tego względu, że P. Gruslin udał się do Luksemburga w celu dokonania subskrypcji jednostek uczestnictwa bezpośrednio w spółce Citibank Luxembourg, podczas gdy cel wyznaczony w dyrektywie UCITS dotyczy raczej ochrony posiadaczy świadectw uczestnictwa, którzy zainwestowali za pośrednictwem spółek z siedzibą w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym siedzibę ma UCITS. W konsekwencji dyrektywa ta siłą rzeczy nie znajduje zastosowania do sporu w postępowaniu głównym.

27

Należy przypomnieć, że w świetle utrwalonego orzecznictwa Trybunału procedura przewidziana w art. 267 TFUE jest instrumentem współpracy między Trybunałem i sądami krajowymi, dzięki któremu Trybunał dostarcza sądom krajowym elementów wykładni prawa Unii, które są im niezbędne dla rozstrzygnięcia zawisłych przed nimi sporów (zob. w szczególności wyrok Fish Legal i Shirley, C‑279/12, EU:C:2013:853, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo).

28

Pytania dotyczące wykładni prawa Unii, z którymi zwrócił się do Trybunału sąd krajowy w ramach stanu prawnego i faktycznego, za którego ustalenie jest odpowiedzialny – przy czym prawidłowość tych ustaleń nie podlega ocenie przez Trybunał – objęte są bowiem domniemaniem tego, że mają znaczenie dla sprawy. Odmowa udzielenia przez Trybunał odpowiedzi na pytanie prejudycjalne postawione przez sąd krajowy jest możliwa jedynie wówczas, gdy żądana wykładnia prawa Unii w sposób oczywisty nie ma żadnego związku ze stanem faktycznym lub przedmiotem sporu toczącego się przed sądem krajowym lub też gdy problem ma charakter hipotetyczny albo gdy Trybunał nie posiada wystarczającej wiedzy na temat okoliczności faktycznych i prawnych, aby odpowiedzieć na postawione mu pytania w użyteczny sposób (zob. w szczególności wyrok Fish Legal i Shirley, EU:C:2013:853, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo).

29

Jest oczywiste, po pierwsze, że fundusz Citiportfolios ma siedzibę w Luksemburgu, a jego jednostki uczestnictwa były w obrocie w Belgii. Po drugie, art. 138 akapit drugi ustawy z dnia 4 grudnia 1990 r. transponował do prawa belgijskiego art. 45 dyrektywy UCITS, a P. Gruslin opierał się na tych przepisach w celu uzyskania wydania świadectw jednostek uczestnictwa rozpatrywanych w sprawie w postępowaniu głównym. W konsekwencji, jak podniósł rzecznik generalny w pkt 22 opinii, nie wydaje się, aby pytanie prejudycjalne, które dotyczy właśnie wykładni tego artykułu, było pozbawione związku ze stanem faktycznym lub przedmiotem sporu w postępowaniu głównym.

30

Z powyższych rozważań wynika, że pytanie prejudycjalne jest dopuszczalne.

Co do istoty

31

Dyrektywa UCITS nie definiuje znajdującego się w jej art. 45 pojęcia „[płatności na rzecz] posiadaczy jednostek [uczestnictwa]”.

32

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału zarówno względy jednolitego stosowania prawa Unii, jak i zasada równości, wskazują na to, że treści przepisu prawa Unii, który nie zawiera wyraźnego odesłania do prawa państw członkowskich dla określenia jego znaczenia i zakresu, należy zwykle nadać w całej Unii Europejskiej autonomiczną i jednolitą wykładnię, którą należy ustalić, uwzględniając kontekst przepisu i cel danego uregulowania (zob. wyrok Fish Legal i Shirley, EU:C:2013:853, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo).

33

Z motywów drugiego, trzeciego i czwartego dyrektywy UCITS wynika, że w celu zapewnienia swobodnego wprowadzania do obrotu jednostek uczestnictwa UCITS w ramach Unii dyrektywa ta zmierza do koordynacji krajowych przepisów ustawowych w zakresie UCITS, tak aby, po pierwsze, doprowadzić do zbliżenia warunków konkurencji między tymi przedsiębiorstwami, a po drugie, zapewnić bardziej skuteczną i bardziej jednolitą ochronę posiadaczy jednostek uczestnictwa. W tym celu dyrektywa ta ustanawia wspólne podstawowe zasady dotyczące udzielania zezwoleń, nadzoru, struktury i działalności UCITS oraz informacji, jakie muszą one publikować.

34

Z art. 1 ust. 6 dyrektywy UCITS w związku z jej motywem piątym wynika, że swobodne wprowadzane do obrotu jednostek uczestnictwa w ramach Unii oznacza, że UCITS mające siedzibę w państwie członkowskim mogą wprowadzać do obrotu jednostki uczestnictwa w innym państwie członkowskim, a to inne państwo członkowskie nie może stosować wobec nich innych przepisów w zakresie objętym tą dyrektywą.

35

I tak zgodnie z art. 4 ust. 1 wspomnianej dyrektywy każde UCITS w celu prowadzenia swojej działalności musi uzyskać zezwolenie od właściwych władz w państwie członkowskim, w którym ma siedzibę, a zezwolenie takie jest ważne we wszystkich państwach członkowskich.

36

Ponadto art. 44 ust. 1 tej samej dyrektywy stanowi, że w przypadku gdy UCITS prowadzi obrót swoimi jednostkami w państwie członkowskim innym niż to, w którym ma siedzibę, musi przestrzegać przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych obowiązujących w tym państwie, które nie wchodzą w zakres objęty dyrektywą UCITS.

37

Jednakże w tym samym przypadku art. 45 tej dyrektywy przewiduje, że UCITS musi, między innymi, podejmować środki niezbędne do zapewnienia w tym państwie dokonywania płatności na rzecz posiadaczy jednostek, odkupu lub umorzenia jednostek oraz udostępniania informacji, do dostarczania których UCITS są zobowiązane. W przepisie tym wyjaśniono, że środki te muszą być podejmowane zgodnie przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi obowiązującymi w państwie, w którym jednostki uczestnictwa UCITS znajdują się w obrocie.

38

Z motywu piątego dyrektywy UCITS wynika, że celem art. 45 jest zagwarantowanie istnienia mechanizmów zapewniających posiadaczom jednostek uczestnictwa swobodne wykonywanie praw finansowych w państwie członkowskim, w którym ich jednostki znajdują się w obrocie, oraz uzyskiwanie w tym państwie członkowskim informacji, jakie muszą być dostarczone posiadaczom jednostek uczestnictwa przez UCITS.

39

W tym kontekście należy podnieść, że nawet jeśli wiele świadczeń, o których Beobank wspomina w swych uwagach, może być związanych z subskrypcją i posiadaniem jednostek uczestnictwa UCITS, to z brzmienia art. 45 dyrektywy UCITS wynika, że przedsiębiorstwo to jest zobowiązane do zapewnienia w państwie członkowskim, w którym jednostki znajdują się w obrocie, tylko płatności na rzecz posiadaczy jednostek, odkupu lub umorzenia jednostek uczestnictwa oraz udostępniania informacji.

40

W konsekwencji należy stwierdzić, że prawodawca Unii uznał, że w celu zapewnienia bardziej skutecznej i bardziej jednolitej ochrony posiadaczy jednostek uczestnictwa nałożenie na UCITS obowiązku zagwarantowania posiadaczom jednostek uczestnictwa w państwie członkowskim, w którym jednostki znajdują się w obrocie, świadczeń, o których mowa w poprzednim punkcie, jest zarówno konieczne, jak i wystarczające.

41

W szczególności przepisy dyrektywy UCITS, które regulują prawa finansowe posiadaczy jednostek uczestnictwa i ciążący na UCITS obowiązek udostępnienia im informacji, nie zawierają żadnego przepisu dotyczącego zasad reprezentacji, posiadania i obrotu jednostkami uczestnictwa UCITS ani środków służących wykazaniu prawa własności jednostek uczestnictwa w celu wykonania przez ich posiadacza praw z nimi związanych.

42

Jak zauważyli rzecznik generalny w pkt 32 opinii oraz Komisja, forma, w jakiej jednostka uczestnictwa jest emitowana, jest ściśle związana ze sposobem, w jaki może być wykazane prawo własności jednostek uczestnictwa, oraz ze sposobem, w jaki mogą być wykonywane związane z nimi prawa.

43

W tym względzie należy podnieść ponadto, że w pkt 1.10, znajdującym się w kolumnie 1, zatytułowanej „Informacje dotyczące funduszu powierniczego”, tabeli A załączonej do tej dyrektywy UCITS, wymieniono informacje, jakie należy udostępnić posiadaczom jednostek uczestnictwa w odniesieniu do rodzajów i głównych cech jednostek uczestnictwa emitowanych przez UCITS, w tym formy, w jakiej są one reprezentowane, czyli informacje, czy są to oryginalne papiery wartościowe lub certyfikaty stanowiące potwierdzenie tytułu własności, czy też jest to wpis do rejestru lub na rachunek, a także wskazówkę, czy jednostki uczestnictwa będą emitowane w formie imiennej, czy też na okaziciela.

44

W konsekwencji, jak podniósł rzecznik generalny w pkt 29 opinii, należy stwierdzić, że dyrektywa UCITS nie reguluje ww. dziedzin i ogranicza się do ustanowienia obowiązku udostępnienia informacji posiadaczom jednostek uczestnictwa w tym zakresie.

45

W związku z powyższym posiadacz jednostek uczestnictwa nie może powoływać się na art. 45 tej dyrektywy, a w szczególności na ciążący na UCITS obowiązek zapewnienia dokonywania płatności na rzecz posiadaczy jednostek uczestnictwa w państwie członkowskim, w którym ich jednostki znajdują się w obrocie, do celów uzyskania od wydziału finansowego tego przedsiębiorstwa świadectwa nabytych przez niego jednostek uczestnictwa.

46

Taka wykładnia jest poparta art. 19 ust. 3 lit. m) dyrektywy 2009/65 w związku z jej motywem 22. Z przepisów tych wyraźnie bowiem wynika, że treść rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa, organizacja prowadzenia i lokalizacji tego rejestru podlegają albo przepisom państwa członkowskiego pochodzenia UCITS, albo ustaleniom organizacyjnym spółki zarządzającej tym przedsiębiorstwem.

47

W świetle całości powyższych rozważań na pytanie prejudycjalne należy odpowiedzieć, że przewidziany w art. 45 dyrektywy UCITS obowiązek, zgodnie z którym UCITS, które prowadzi obrót swoimi jednostkami uczestnictwa na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo, w którym ma siedzibę, jest zobowiązane do zapewnienia dokonywania płatności na rzecz posiadaczy jednostek uczestnictwa w państwie członkowskim, w którym jego jednostki znajdują się w obrocie, należy interpretować w ten sposób, że nie obejmuje on wydawania posiadaczom świadectw jednostek uczestnictwa, które są wpisane pod ich nazwiskiem do prowadzonego przez emitenta rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa.

W przedmiocie kosztów

48

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

 

Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje:

 

Przewidziany w art. 45 dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 95/26/WE z dnia 29 czerwca 1995 r., obowiązek, zgodnie z którym przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe, które prowadzi obrót swoimi jednostkami uczestnictwa na terytorium państwa członkowskiego innego niż państwo, w którym ma siedzibę, jest zobowiązane do zapewnienia dokonywania płatności na rzecz posiadaczy jednostek uczestnictwa w państwie członkowskim, w którym jego jednostki znajdują się w obrocie, należy interpretować w ten sposób, że nie obejmuje on wydawania posiadaczom świadectw jednostek uczestnictwa, które są wpisane pod ich nazwiskiem do prowadzonego przez emitenta rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa.

 

Podpisy


( *1 ) Język postępowania: francuski.