Postanowienie Trybunału (szósta izba) z dnia 4 marca 2011 r. – Grigore przeciwko Regia Naţională a Pădurilor Romsilva – Direcţia Silvică Bucureşti

(sprawa C‑258/10)

Artykuł 104 § 3 akapit pierwszy regulaminu postępowania – Polityka społeczna – Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników – Dyrektywa 2003/88/WE – Organizacja czasu pracy – Pojęcie czasu pracy – Pojęcie maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy – Strażnik leśny, którego wymiar czasu pracy zgodnie z umową o pracę i obowiązującym zbiorowym układem pracy obejmuje 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo w nienormowanym rozkładzie czasu pracy – Przepisy krajowe przypisujące mu odpowiedzialność za każdą szkodę występującą w podlegającym mu obrębie leśnym – Kwalifikacja – Wpływ godzin nadliczbowych na wynagrodzenie i dodatki przysługujące zainteresowanemu

1.                     Polityka społeczna – Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników –Dyrektywa 2003/88 dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy – Czas pracy – Pojęcie – Strażnik leśny – Służba obejmująca obowiązek 8 godzin na dobę i 40 godzin na tydzień połączona z ponoszeniem przez strażnika, w nienormowanym czasie, odpowiedzialności w kwestiach należących do jego właściwości – Zaliczenie – Przesłanki – Fizyczna obecność na miejscu pracy i pozostawanie do dyspozycji pracodawcy – Ocena przez sąd krajowy (dyrektywa 2003/88 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 2 pkt 1) (por. pkt 58; pkt 1 sentencji)

2.                     Polityka społeczna – Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników –Dyrektywa 2003/88 dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy – Czas pracy – Pojęcie – Strażnik leśny – Udostępnione mu służbowe mieszkanie – Wpływ na obliczanie czasu pracy – Kryteria, jakie należy wziąć pod uwagę – Obowiązek fizycznej obecności pracownika w określonym przez pracodawcę miejscu i do pozostawania do dyspozycji pracodawcy – Ocena przez sąd krajowy (dyrektywa 2003/88 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 2, point 1) (por. pkt 64-70; pkt 2 sentencji)

3.                     Polityka społeczna – Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników –Dyrektywa 2003/88 dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy – Maksymalny tygodniowy czas pracy – Strażnik leśny – Umowa o pracę ustalająca maksymalny wymiar czasu pracy w wymiarze 40 godzin tygodniowo – Obowiązki ustawowe prowadzące do ochrony obrębu leśnego w sposób ciągły lub w sposób powodujący przekroczenie maksymalnego wymiaru czasu – Niedopuszczalność – Granice – Ocena przez sąd krajowy (dyrektywa 2003/88 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 6, 17 ust. 1) (por. pkt 79; pkt 3 sentencji)

4.                     Polityka społeczna – Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników –Dyrektywa 2003/88 dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy – Zakres stosowania – Wynagrodzenie – Wyłączenie (dyrektywa 2003/88 Parlamentu Europejskiego i Rady)(por. pkt 82-84; pkt 4 sentencji)

Przedmiot

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym – Tribunal Dâmboviţa – Wykładnia art. 2 (pkt 1) i art. 6 dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz.U. L 299, s. 9) – Pojęcie „czasu pracy” – Przepisy krajowe przypisujące strażnikowi leśnemu odpowiedzialność za każdą szkodę wyrządzoną w jego obrębie leśnym, mimo postanowień umowy o pracę, na mocy których wykonuje pracę w maksymalnym wymiarze 8 godzin na dobę – Pojęcie „maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy” – Rzeczywisty tygodniowy czas pracy przekraczający ustawowy maksymalny tygodniowy wymiar czasu pracy – Wpływ na wynagrodzenie i dodatki przysługujące zainteresowanemu

Sentencja

1)

Wykładni art. 2 pkt 1 dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu należy dokonywać w ten sposób, że okres w którym strażnik leśny, którego dzienny czas pracy zgodnie z umową o pracę obejmuje osiem godzin, jest zobowiązany zapewnić ochronę obrębu leśnego, ponosząc odpowiedzialność, stosownie do okoliczności, dyscyplinarną, majątkową, administracyjną lub karną, w zakresie szkód powstałych w podlegającym mu obrębie leśnym, niezależnie od chwili ich powstania, stanowi „czas pracy” w rozumieniu tego przepisu wyłącznie jeżeli charakter i zakres ciążącego na tym strażniku leśnym obowiązku zapewnienia ochrony oraz zasady odpowiedzialności znajdujące do niego zastosowanie wymagają jego obecności fizycznej na miejscu pracy i jeżeli w tym okresie musi on pozostawać do dyspozycji swego pracodawcy. Sąd krajowy powinien dokonać koniecznych ustaleń faktycznych i prawnych w szczególności w świetle znajdującego zastosowanie prawa krajowego w celu dokonania oceny, czy ma to miejsce w rozpatrywanej przez niego sprawie.

2)

Kwalifikacja okresu jako „czas pracy” w rozumieniu art. 2 pkt 1 dyrektywy 2003/88 nie zależy od udostępnienia służbowego mieszkania w podlegającym danemu strażnikowi leśnemu obrębie, o ile takie udostępnienie nie oznacza, że strażnik ten jest zobowiązany do fizycznej obecności w określonym przez pracodawcę miejscu i do pozostawania do dyspozycji pracodawcy, tak aby mógł on bezzwłocznie w razie potrzeby wypełnić odpowiednie zadania. Sąd krajowy powinien dokonać koniecznych ustaleń w celu dokonania oceny, czy ma to miejsce w rozpatrywanej przez niego sprawie.

3)

Wykładni art. 6 dyrektywy 2003/88 należy dokonywać w ten sposób, że sprzeciwia się on zasadniczo sytuacji, w której mimo iż umowa o pracę strażnika leśnego przewiduje maksymalnie 8 godzinny dzień pracy oraz maksymalnie 40 godzinny tydzień pracy, w rzeczywistości strażnik ten zapewnia, zgodnie z obowiązkami ustawowymi, ochronę podlegającego mu obrębu leśnego w sposób ciągły lub w sposób powodujący przekroczenie maksymalnego tygodniowego wymiaru czasu pracy przewidzianego w tym artykule. Sąd krajowy powinien dokonać koniecznych ustaleń w celu dokonania oceny, czy ma to miejsce w rozpatrywanej przez niego sprawie i stosownie do okoliczności, powinien sprawdzić, czy przesłanki określone w art. 17 ust. 1 dyrektywy 2003/88 lub w art. 22 ust. 1 tej dyrektywy dotyczące możliwego odstępstwa od wskazanego art. 6 są spełnione w sprawie toczącej się przed sądem krajowym.

4)

Wykładni dyrektywy 2003/88 należy dokonywać w ten sposób, że obowiązek pracodawcy wypłacenia wynagrodzeń oraz dodatków, które można uznać za wynagrodzenia za okres, w którym strażnik leśny jest zobowiązany zapewnić ochronę obrębu leśnego, za który ponosi odpowiedzialność nie jest objęty zakresem tej dyrektywy, lecz zakresem odpowiednich przepisów prawa krajowego.