WYROK TRYBUNAŁU (druga izba)

z dnia 25 lutego 2010 r. ( *1 )

„Odwołanie — Wspólnotowy znak towarowy — Rozporządzenie (WE) nr 40/94 — Artykuł 55 ust. 1 lit. a) i art. 7 ust. 1 lit. c) — Interes prawny w złożeniu wniosku o unieważnienie prawa do znaku towarowego opartego na bezwzględnej podstawie unieważnienia — Kancelaria prawna — Oznaczenie słowne „COLOR EDITION” — Charakter opisowy słownego znaku towarowego składającego się z elementów opisowych”

W sprawie C-408/08 P

mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości, wniesione w dniu 22 września 2008 r.,

Lancôme parfums oraz beauté & Cie SNC, z siedzibą w Paryżu (Francja), reprezentowana przez A. von Mühlendahla, Rechtsanwalt,

strona skarżąca,

w której pozostałymi uczestnikami postępowania są:

Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM), reprezentowany przez A. Folliarda-Monguirala, działającego w charakterze pełnomocnika,

strona pozwana w pierwszej instancji,

CMS Hasche Sigle, z siedzibą w Kolonii (Niemcy),

strona w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą OHIM,

TRYBUNAŁ (druga izba),

w składzie: C. Toader, prezes ósmej izby, pełniący obowiązki prezesa drugiej izby, C.W.A. Timmermans, K. Schiemann, P. Kūris (sprawozdawca) i L. Bay Larsen, sędziowie,

rzecznik generalny: D. Ruiz-Jarabo Colomer,

sekretarz: M.A. Gaudissart, szef wydziału,

uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 9 września 2009 r.,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 15 października 2009 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1

W odwołaniu Lancôme parfums et beauté & Cie SNC (zwana dalej „Lancôme”) wnosi o uchylenie wyroku Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich z dnia 8 lipca 2008 r. w sprawie T-160/07 Lancôme przeciwko OHIM — CMS Hasche Sigle (COLOR EDITION), Zb.Orz. s. II-1733 (zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), na mocy którego oddalono jej skargę na decyzję Drugiej Izby Odwoławczej Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) z dnia unieważniającą prawo do słownego znaku towarowego COLOR EDITION dla „produktów kosmetycznych i kosmetyków kolorowych”.

Ramy prawne

2

Artykuł 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. 1994, L 11, s. 1, zwanego dalej „rozporządzeniem”), stanowi:

„Nie są rejestrowane:

[…]

c)

znaki towarowe, które składają się wyłącznie z oznaczeń lub wskazówek, mogących służyć w obrocie do oznaczania rodzaju, jakości, ilości, przeznaczenia, wartości, pochodzenia geograficznego lub czasu produkcji towaru lub świadczenia usługi, lub innych właściwości towarów lub usług”.

3

Artykuł 55 ust. 1 rozporządzenia brzmi następująco:

„Wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia praw właściciela wspólnotowego znaku towarowego lub o unieważnienie [prawa do] tego znaku może być złożony w Urzędzie:

a)

jeżeli stosuje się art. 50 i 51, przez każdą osobę fizyczną lub prawną oraz przez każdą grupę lub podmiot utworzony do celów reprezentacji interesów wytwórców, producentów, usługodawców, handlowców lub konsumentów, które na podstawie warunków regulującego je ustawodawstwa posiadają zdolność pozywania lub bycia pozwanym we własnym imieniu;

b)

jeżeli stosuje się art. 52 ust. 1, przez osoby określone w art. 42 ust. 1;

c)

jeżeli stosuje się art. 52 ust. 2, przez właścicieli wcześniejszych praw określonych w tym przepisie lub przez osoby, które uprawnione są zgodnie z ustawodawstwem odpowiedniego państwa członkowskiego do wykonywania wspomnianych praw”.

4

Zgodnie z art. 51 ust. 1 lit. a) rozporządzenia prawo do wspólnotowego znaku towarowego unieważnia się na podstawie wniosku do OHIM, jeżeli znak ten został zarejestrowany z naruszeniem przepisów art. 7 rozporządzenia.

5

Artykuł 42 ust. 1 rozporządzenia wskazuje krąg osób uprawnionych do wniesienia sprzeciwu wobec rejestracji znaku towarowego opartego na względnej podstawie odmowy rejestracji, podczas gdy art. 52 rozporządzenia określa względne podstawy unieważnienia.

Okoliczności powstania sporu

6

W dniu 9 grudnia 2002 r. Lancôme zgłosiła w OHIM do rejestracji w charakterze wspólnotowego znaku towarowego oznaczenie słowne „COLOR EDITION”.

7

Towary, dla których dokonano zgłoszenia, należą do klasy 3 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają następującemu opisowi: „produkty kosmetyczne i kosmetyki kolorowe”.

8

Znak towarowy będący przedmiotem wspomnianego zgłoszenia został zarejestrowany w dniu 11 lutego 2004 r.

9

W dniu 12 maja 2004 r. kancelaria prawna Norton Rose Vieregge złożyła w OHIM wniosek o unieważnienie tej rejestracji oparty na art. 51 ust. 1 lit. a) oraz art. 7 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia.

10

W dniu 21 grudnia 2005 r. Wydział Unieważnień oddalił ten wniosek.

11

W dniu 9 lutego 2006 r. kancelaria prawna CMS Hasche Sigle, która weszła w prawa Norton Rose Vieregge, wniosła odwołanie od decyzji Wydziału Unieważnień.

12

Decyzją z dnia 26 lutego 2007 r. Druga Izba Odwoławcza OHIM uwzględniła wspomniane odwołanie. Izba Odwoławcza stwierdziła, po pierwsze, że odwołanie było dopuszczalne i po drugie, że oznaczenie słowne „COLOR EDITION” ma charakter opisowy w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia, a w konsekwencji pozbawione jest również charakteru odróżniającego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia.

Postępowanie przed Sądem i zaskarżony wyrok

13

Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 7 maja 2007 r. Lancôme wniosła skargę mającą na celu stwierdzenie nieważności decyzji Drugiej Izby Odwoławczej OHIM z dnia

14

Na poparcie skargi Lancôme podniosła trzy zarzuty dotyczące naruszenia odpowiednio art. 55 ust. 1 lit. a), art. 7 ust. 1 lit. c) oraz art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia.

15

Na mocy zaskarżonego wyroku Sąd oddalił tę skargę i obciążył Lancôme kosztami postępowania.

16

Sąd, przeprowadziwszy literalną i celowościową analizę art. 55 ust. 1 rozporządzenia, oddalił pierwszy z podniesionych zarzutów, uznając, że w przypadku wniosków o unieważnienie opartych na bezwzględnych podstawach unieważnienia artykuł ten ogranicza się do ustanowienia względem składającego wniosek o unieważnienie jedynie wymogu posiadania osobowości prawnej lub zdolności pozywania lub bycia pozwanym we własnym imieniu, natomiast nie wymaga od niego, aby wykazywał interes prawny.

17

W tym względzie Sąd stwierdził w szczególności, w pkt 25 zaskarżonego wyroku, że z art. 55 ust. 1 rozporządzenia wynika zatem, iż w przypadku wniosków o unieważnienie opartych na bezwzględnych podstawach unieważnienia prawodawca zamierzał umożliwić ich składanie każdej osobie fizycznej i prawnej oraz każdej grupie posiadającej zdolność pozywania lub bycia pozywaną we własnym imieniu, natomiast w przypadku wniosków o unieważnienie opartych na względnych podstawach unieważnienia wyraźnie ograniczył on krąg wnioskodawców.

18

Powyższą analizę potwierdza także, zgodnie z wywodami zawartymi w pkt 26 zaskarżonego wyroku, fakt, że w odróżnieniu od względnych podstaw odmowy rejestracji, które chronią wyłącznie indywidualne interesy właścicieli niektórych wcześniejszych praw, bezwzględne podstawy odmowy rejestracji odzwierciedlają różne aspekty interesu ogólnego. A zatem w celu zapewnienia jak najszerszej ochrony tych różnych aspektów interesu publicznego jak największy krąg wnioskodawców powinien mieć możliwość powoływania się na te bezwzględne podstawy odmowy rejestracji.

19

Sąd doszedł do wniosku w pkt 35 zaskarżonego wyroku, że zważywszy na to, iż możliwość uznania CMS Hasche Sigle za osobę prawną nie została zakwestionowana, Izba Odwoławcza słusznie przyjęła złożony przez nią wniosek o unieważnienie za dopuszczalny.

20

Podobnie, odnosząc się do drugiego z podniesionych zarzutów, Sąd uznał, że stwierdzenie przez Izbę Odwoławczą opisowego charakteru znaku towarowego COLOR EDITION w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nie stanowiło błędu. Sąd wskazał w tym zakresie, że postrzegany jako całość znak ten wykazuje wystarczająco bezpośredni i konkretny związek z oznaczonymi nim produktami kosmetycznymi i kosmetykami kolorowymi.

21

W tym kontekście zauważył on w szczególności, w pkt 48 i 49 zaskarżonego wyroku, że oznaczenie „COLOR EDITION” składa się wyłącznie ze wskazówek, które mogą służyć do określenia niektórych właściwości rozpatrywanych towarów, i nie wywołuje u docelowych odbiorców wrażenia wystarczająco odbiegającego od wrażenia wywieranego przez zwykłe zestawienie znaczeń tworzących go elementów słownych.

22

Przypomniawszy na koniec, że do odmowy rejestracji oznaczenia w charakterze wspólnotowego znaku towarowego wystarczy istnienie choćby jednej z bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji, Sąd oddalił skargę bez rozpatrzenia trzeciego z podniesionych zarzutów.

Żądania stron

23

Lancôme wnosi do Trybunału o uchylenie zaskarżonego wyroku, oddalenie odwołania od decyzji Wydziału Unieważnień OHIM, obciążenie tego ostatniego kosztami postępowania przed Sądem i Trybunałem oraz o obciążenie CMS Hasche Sigle kosztami poniesionymi w związku z postępowaniem odwoławczym przed OHIM.

24

OHIM wnosi o oddalenie odwołania i obciążenie Lancôme kosztami postępowania.

W przedmiocie odwołania

25

W uzasadnieniu odwołania Lancôme podnosi formalnie dwa zarzuty dotyczące naruszenia przez Sąd, odpowiednio, art. 55 ust. 1 lit. a) i art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia.

W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia

26

W zarzucie pierwszym Lancôme podnosi, że Sąd popełnił błąd polegający na uznaniu legitymacji czynnej kancelarii prawnej do złożenia we własnym imieniu wniosku o unieważnienie prawa do wspólnotowego znaku towarowego. Zarzut ten dzieli się na dwie części. Po pierwsze, zdaniem Lancôme Sąd dokonał błędnej wykładni art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia, uznając, że posiadanie interesu prawnego nie jest konieczne do złożenia wniosku o unieważnienie prawa do wspólnotowego znaku towarowego opartego na bezwzględnych podstawach unieważnienia. Po drugie, Lancôme twierdzi, że wystąpienie z takim wnioskiem przez kancelarię prawną we własnym imieniu i na własny rachunek jest niezgodne z profilem zawodowym adwokata przyjętym na poziomie Unii.

W przedmiocie pierwszej części zarzutu pierwszego, dotyczącej błędnej wykładni art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w odniesieniu do zagadnienia legitymacji czynnej

— Argumentacja stron

27

Lancôme podnosi, że actio popularis jest całkowicie obce prawu Unii. Chociaż art. 230 WE, który wymaga, by dany akt, aby mógł zostać zaskarżony, musi dotyczyć skarżącego indywidualnie i bezpośrednio, nie znajduje w niniejszej sprawie bezpośredniego zastosowania, art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia musi być interpretowany w świetle zasad, które obowiązują w sposób generalny w prawie Unii. Co więcej, wszystkie porządki prawne ustanawiają rozróżnienie między zdolnością prawną a zdolnością sądową, przy czym ta ostatnia zakłada istnienie interesu prawnego. A zatem z faktu, że prawodawca nie ustanowił wyraźnie wymogu posiadania takiego interesu, nie można wywodzić twierdzenia, iż nie jest on konieczny.

28

Ustanowione przez Sąd rozróżnienie między postępowaniem administracyjnym a postępowaniem sądowym nie ma znaczenia, ponieważ legitymacja czynna w postępowaniu przed organem administracji publicznej jest szersza niż prawo do wniesienia skargi na decyzje takiego organu do sądów Unii.

29

Jednocześnie pozostaje bez znaczenia dokonane przez Sąd rozróżnienie między bezwzględnymi a względnymi podstawami unieważnienia, ponieważ z takiego rozróżnienia nie można wywodzić, że do złożenia wniosku o unieważnienie opartego na bezwzględnej podstawie unieważnienia wykazanie interesu prawnego absolutnie nie jest konieczne.

30

Co się tyczy odmowy rejestracji znaku opisowego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia, leżący u źródła tej podstawy odmowy rejestracji interes ogólny jest interesem, jak uznano w orzecznictwie, wszystkich konkurentów zgłaszającego lub właściciela znaku towarowego, którzy będąc uprawnionymi do używania wskazówek opisowych w stosunku do własnych towarów lub usług, muszą być chronieni przed rejestracją nieprawidłowo dokonaną na rzecz jednego z konkurentów. Zdaniem Lancôme z powyższego wynika, że jedynie rzeczywista lub potencjalna przeszkoda, na którą natknął się faktyczny lub potencjalny konkurent zgłaszającego, pozwala na podniesienie takiej podstawy odmowy rejestracji.

31

Taka wykładnia znajduje potwierdzenie w wyraźnej regule zawartej w art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia, który przyznaje uprawnienie do wniesienia wniosku o unieważnienie każdej grupie lub każdemu podmiotowi utworzonym do celów reprezentacji interesów wytwórców, producentów, usługodawców, handlowców lub konsumentów, czyli osobom mogącym odczuć negatywne konsekwencje dotkniętej nieprawidłowościami rejestracji znaku towarowego.

32

Lancôme wywodzi z tego, że art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, iż poza legitymacją procesową wymaga on, by wnioskodawca mógł w sposób rzeczywisty lub potencjalny odczuć gospodarcze skutki wykreślenia podważonego znaku towarowego z rejestru, a zatem, by posiadał rzeczywisty lub potencjalny interes gospodarczy w tym wykreśleniu. Tymczasem nie jest tak w przypadku kancelarii prawnej, która wnosi o unieważnienie prawa do wspólnotowego znaku towarowego odnoszącego się do produktów kosmetycznych.

33

W odpowiedzi OHIM podnosi, że składane do niego wnioski o unieważnienie są regulowane wyłącznie przez rozporządzenie i rozporządzenie wykonawcze do niego oraz że art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nie jest dwuznaczny, dopuszczając do złożenia wniosku o unieważnienie każdą osobę fizyczną lub prawną.

34

Zdaniem OHIM Lancôme błędnie interpretuje orzecznictwo dotyczące interesu ogólnego leżącego u źródła bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji określonej w art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia. Interes ten nie wiąże się bowiem wyłącznie z umożliwieniem uczestnikom obrotu używania oznaczeń opisowych, ale wyraża interes wszystkich — osób trudniących się zawodowo daną dziedziną lub nie — w tym, by oznaczenia opisowe nie były zastrzeżone na zasadach wyłączności na rzecz jednego tylko przedsiębiorstwa. Taki sposób rozumienia znajduje zresztą potwierdzenie w fakcie, że charakter opisowy danego oznaczenia ocenia się z uwzględnieniem sposobu postrzegania go przez właściwy krąg odbiorców, który nie jest ograniczony do osób zawodowo trudniących się daną dziedziną, ponieważ obejmuje przede wszystkim ogół konsumentów i użytkowników końcowych.

35

Lancôme dokonuje również błędnej interpretacji art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia. Zawarte w nim odniesienie do „grup” ma na celu wyłącznie uzupełnienie listy osób uprawnionych do złożenia wniosku o unieważnienie. Rzeczony artykuł upoważnia do złożenia takiego wniosku grupy podmiotów mające zdolność sądową, które na podstawie prawa krajowego pozbawione są jednak osobowości prawnej.

— Ocena Trybunału

36

Legitymacja czynna do złożenia w OHIM wniosku o unieważnienie prawa do wspólnotowego znaku towarowego nie podlega zasadom dopuszczalności sądowych środków ochrony prawnej, które są im właściwe. W tym zakresie Sąd nie naruszył prawa, stwierdzając w pkt 32 zaskarżonego wyroku, że wniosek o unieważnienie przewidziany w art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 40/94 stanowi część postępowania administracyjnego, i uznając na tej podstawie, w szczególności w pkt 30 wspomnianego wyroku, że orzecznictwo dotyczące art. 230 WE nie ma zastosowania w niniejszej sprawie ani bezpośrednio, ani w drodze analogii.

37

Jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie, czy art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia uzależnia dopuszczalność wniosku o unieważnienie od wykazania interesu prawnego, Sąd dokonał prawidłowej wykładni tego artykułu.

38

Przede wszystkim jest bowiem bezsporne, że art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia — co zostało zauważone przez Sąd w pkt 21 zaskarżonego wyroku — nie odwołuje się do żadnego interesu prawnego.

39

Następnie, jak Sąd wskazał zasadniczo w pkt 22–25 zaskarżonego wyroku, art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia przewiduje, że wniosek o unieważnienie oparty na bezwzględnej podstawie unieważnienia może zostać złożony przez każdą osobę fizyczną lub prawną oraz przez każdą grupę lub każdy podmiot utworzone do celów reprezentacji interesów wytwórców, producentów, usługodawców, handlowców lub konsumentów, które na podstawie warunków regulującego je ustawodawstwa posiadają zdolność pozywania lub bycia pozwanym we własnym imieniu, podczas gdy art. 55 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia, dotyczący wniosków opartych na względnych podstawach unieważnienia, zastrzega uprawnienie do wystąpienia z takim wnioskiem jedynie dla określonych osób, mających interes prawny w takim działaniu. Sąd słusznie wywiódł, iż ze struktury tego artykułu wynika, że prawodawca pragnął ograniczyć krąg osób uprawnionych do złożenia wniosku o unieważnienie w tym drugim przypadku, natomiast nie w pierwszym z nich.

40

Wreszcie równie słusznie Sąd wskazał w pkt 26 zaskarżonego wyroku, że podczas gdy względne podstawy odmowy rejestracji chronią indywidualne interesy właścicieli niektórych wcześniejszych praw, bezwzględne podstawy odmowy rejestracji mają na celu ochronę leżącego u ich podstaw interesu ogólnego, co wyjaśnia, że art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nie wymaga od wnioskodawcy wykazania interesu prawnego.

41

Ponadto nie można zgodzić się z twierdzeniem Lancôme, zgodnie z którym art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że aby można było złożyć w OHIM wniosek o unieważnienie prawa do zakwestionowanego znaku towarowego, konieczne jest istnienie rzeczywistego lub potencjalnego interesu gospodarczego w wykreśleniu tego znaku z rejestru.

42

Po pierwsze bowiem, wbrew twierdzeniom Lancôme taka interpretacja nie znajduje potwierdzenia w fakcie wymienienia w art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia grup utworzonych do celów reprezentacji interesów wytwórców, producentów, usługodawców, handlowców lub konsumentów, które na podstawie warunków regulującego je ustawodawstwa posiadają zdolność pozywania lub bycia pozwanym we własnym imieniu. To wyliczenie, obejmujące zresztą konsumentów, którym nie można ogólnie przypisać interesu gospodarczego w postaci opisanej przez Lancôme, ma jedynie na celu uwzględnienie w wykazie osób uprawnionych do złożenia w OHIM wniosku o unieważnienie na podstawie tego przepisu, tego rodzaju grup, które mimo że posiadają legitymację procesową, nie są wyposażone w osobowość prawną.

43

Po drugie, taka interpretacja nie wynika z wyroku z dnia 4 maja 1999 r. w sprawach połączonych C-108/97 i C-109/97 Windsurfing Chiemsee, Rec. s. I-2779, na który powołuje się Lancôme. W istocie w pkt 25 tego wyroku Trybunał orzekł, że interes ogólny wymaga, by oznaczenia lub wskazówki opisowe względem towarów lub usług, dla których dokonano zgłoszenia, mogły być swobodnie używane przez wszystkich. Wynika stąd, że interes ogólny leżący u źródła podstawy odmowy rejestracji danego znaku z powodu jego charakteru opisowego nie odnosi się wyłącznie do konkurentów zgłaszającego ten znak lub jego właściciela, którzy mogą natknąć się na jakąś przeszkodę i którzy z tego względu mają rzeczywisty lub potencjalny interes gospodarczy w wykreśleniu zakwestionowanego znaku z rejestru, ale stanowi interes ogółu.

44

Z powyższego wynika, że argumenty wysunięte przez Lancôme na poparcie tej części zarzutu pierwszego nie są zasadne, a w konsekwencji pierwszą część zarzutu pierwszego należy oddalić.

W przedmiocie części drugiej zarzutu pierwszego, dotyczącej braku zgodności między uprawnieniem kancelarii prawnej do złożenia w OHIM we własnym imieniu i na własny rachunek wniosku o unieważnienie prawa do znaku towarowego a profilem zawodowym adwokata

— Argumentacja stron

45

Lancôme utrzymuje, że nawet w przypadku gdyby Trybunał dokonał odmiennej wykładni art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia niż ta proponowana przez nią, zaskarżony wyrok należy uchylić w każdym razie z tego względu, że uprawnienie kancelarii prawnej do wystąpienia we własnym imieniu i na własny rachunek z wnioskiem o unieważnienie prawa do wspólnotowego znaku towarowego jest niezgodne z profilem zawodowym adwokata przyjętym na poziomie Unii.

46

W prawie Unii adwokat był od zawsze postrzegany jako współpracownik wymiaru sprawiedliwości. Również art. 19 statutu Trybunału Sprawiedliwości opiera się na tej koncepcji zawodu adwokata, która wynika także z orzecznictwa, a w szczególności z wyroku z dnia 18 maja 1982 r. w sprawie 155/79 AM & S Europe przeciwko Komisji, Rec. s. 1575, pkt 24.

47

OHIM podnosi, że ta druga część zarzutu pierwszego jest niedopuszczalna w rozumieniu art. 113 § 2 regulaminu Trybunału, ponieważ kwestia zgodności między uprawnieniem do występowania jako wnioskodawca w postępowaniu przed OHIM a profilem zawodu adwokata nie została podniesiona przed Sądem.

— Ocena Trybunału

48

Chociaż kwestia ta została przedstawiona jako część zarzutu dotyczącego naruszenia art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia, należy stwierdzić, że opiera się ona nie na tym przepisie, ale na innych, niezależnych od niego, elementach prawa.

49

Po pierwsze bowiem, z samej argumentacji wysuniętej na poparcie tej części zarzutu wynika, że została ona podniesiona przez Lancôme na wypadek, gdyby Trybunał nie zgodził się z dokonaną przez nią interpretacją art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia, gdyż zdaniem Lancôme zaskarżony wyrok powinien zostać uchylony „w każdym razie” z innych względów niż zarzucany błąd w wykładni.

50

Po drugie, wskazane motywy dotyczące zawodu adwokata nie są poruszane w art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia. Artykuł ten nie zawiera zresztą zasad regulujących wykonywanie tego zawodu, gdyż są one z reguły — wobec braku szczegółowych zasad w prawie Unii — określane przez każde państwo członkowskie (zob. podobnie wyroki: z dnia 12 grudnia 1996 r. w sprawie C-3/95 Reisebüro Broede, Rec. s. I-6511, pkt 37; z dnia w sprawie C-309/99 Wouters i in., Rec. s. I-1577, pkt 99).

51

W rezultacie druga część zarzutu pierwszego stanowi w rzeczywistości zarzut prawny różny od zarzutu dotyczącego naruszenia art. 55 ust. 1 lit. a) rozporządzenia.

52

Zarzut ten nie został jednak podniesiony w postępowaniu przed Sądem, a zważywszy na to, że nie chodzi tu o dopuszczalność sądowego środka ochrony prawnej, tylko wniosku składanego do OHIM, nie stanowi on bezwzględnej przeszkody procesowej, którą Sąd winien zbadać z urzędu.

53

Taki zarzut jest więc niedopuszczalny, ponieważ kompetencje Trybunału w postępowaniu odwoławczym są ograniczone do oceny prawnego rozstrzygnięcia w kwestii zarzutów i argumentów, które były roztrząsane w pierwszej instancji (zob. podobnie w szczególności wyrok z dnia 1 lutego 2007 r. w sprawie C-266/05 P Sison przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. I-1233, pkt 95 i przytoczone tam orzecznictwo).

54

W konsekwencji drugą część zarzutu pierwszego należy odrzucić, a zarzut pierwszy należy oddalić w całości.

W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia

Argumentacja stron

55

W zarzucie tym Lancôme podnosi, że Sąd zastosował nieprawidłowe kryteria przy dokonywaniu oceny oznaczenia „COLOR EDITION” jako zestawienia słów.

56

Zgodnie z orzeczeniem, aby złożony w ten sposób znak można było uznać za opisowy, należałoby sprawdzić, czy wybrane wyrażenia, rozpatrywane zarówno osobno, jak i wspólnie, są znane i stale używane w potocznym języku docelowego kręgu odbiorców. Przyjmując, że znak towarowy składający się z elementów, z których każdy ma charakter opisowy, sam w sobie również jest opisowy, chyba że istnieje dostrzegalna różnica między zgłoszonym znakiem towarowym a zwykłą sumą znaczeń tworzących go elementów, Sąd naruszył, zdaniem Lancôme, zasadę ustanowioną w wyroku Trybunału z dnia 20 września 2001 r. w sprawie C-383/99 P Procter & Gamble przeciwko OHIM, Rec. s. I-6251. W myśl tej zasady bowiem Sąd powinien był zbadać raczej, czy istnieje dostrzegalna różnica między zestawieniem tych słów a określeniem języka potocznego używanym przez daną kategorię konsumentów do opisu danych towarów i usług lub ich podstawowych cech.

57

Dokonana przez Sąd ocena nie opiera się ponadto na żadnej konkretnej okoliczności faktycznej związanej z językiem używanym przez docelowy krąg odbiorców.

58

OHIM odpowiada zasadniczo, że utrzymując, iż dane oznaczenie ma charakter opisowy tylko wtedy, gdy jest ono znane lub stale używane w potocznym języku docelowego kręgu odbiorców, Lancôme nie uwzględnia fundamentalnej różnicy między art. 7 ust. 1 lit. d) a art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia. Przy stosowaniu tego ostatniego nie ma znaczenia, czy kwestionowana syntagma jest znana lub przyjęta w potocznym języku docelowego kręgu odbiorców, ponieważ przepis ten ma zastosowanie także do oznaczeń, które mogą być powszechnie używane do przedstawiania danych towarów lub usług w przyszłości.

59

To właśnie z tego względu Trybunał ograniczył się w ww. wyroku w sprawie Procter & Gamble przeciwko OHIM do zweryfikowania, czy konstrukcja gramatyczna syntagmy „baby-dry” czyniła możliwym jej używanie w przyszłości. Dokonana przez Sąd analiza charakteru opisowego oznaczenia „COLOR EDITION” jest zgodna z orzecznictwem pochodzącym z okresu po wydaniu tego wyroku.

60

Ponadto zarzucając Sądowi, że nie oparł swego rozstrzygnięcia na żadnej konkretnej okoliczności faktycznej, Lancôme próbuje w rzeczywistości podważyć dokonaną przezeń ocenę stanu faktycznego, co czyni tę część zarzutu niedopuszczalną. Poza tym jest ona oczywiście bezzasadna, ponieważ kwestia, czy konsumenci produktów kosmetycznych używają obecnie w języku potocznym wyrażenia takiego jak „color edition”, jest pozbawiona znaczenia.

Ocena Trybunału

61

Jak wynika z orzecznictwa, co do zasady samo połączenie elementów, z których każdy opisuje właściwości towarów lub usług wymienionych w zgłoszeniu, stanowi samo w sobie opis tych właściwości w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia. Połączenie takie może jednak nie być opisowe w rozumieniu tego przepisu, jeśli wywiera wrażenie dostatecznie odbiegające od wrażenia wywieranego przez samo zestawienie znaczeń tychże elementów składowych (zob. wyroki z dnia 12 lutego 2004 r.: w sprawie C-363/99 Koninklijke KPN Nederland, Rec. s. I-1619, pkt 98, 99; w sprawie C-265/00 Campina Melkunie, Rec. s. I-1699, pkt 39, 40; wyrok z dnia w sprawie C-273/05 P OHIM przeciwko Celltech, Zb.Orz. s. I-2883, pkt 77, 78).

62

Tak więc znak towarowy składający się ze słowa złożonego z elementów, z których każdy stanowi opis właściwości zgłoszonych towarów lub usług, sam w sobie ma charakter opisowy względem właściwości tych towarów lub usług, chyba że istnieje dostrzegalna różnica między tym słowem a zwykłą sumą znaczeń tworzących je elementów. Zakłada to, że z uwagi na nietypowy charakter połączenia w stosunku do owych towarów lub usług dane słowo wywiera wrażenie wystarczająco odbiegające od wrażenia wywieranego przez zwykłe zestawienie wskazówek zawartych w tworzących je elementach i w ten sposób dominuje nad zwykłą sumą znaczeń tych elementów (zob. ww. wyroki: w sprawie Koninklijke KPN Nederland, pkt 100; w sprawie Campina Melkunie, pkt 41).

63

W niniejszej sprawie Sąd, ustaliwszy, że oznaczenie „COLOR EDITION” składało się wyłącznie ze wskazówek mogących służyć w obrocie do oznaczania niektórych właściwości rozpatrywanych towarów, orzekł w pkt 49 zaskarżonego wyroku, że połączenie słów „color” i „edition” nie jest z punktu widzenia zasad leksyki języka angielskiego zestawieniem niecodziennym, tylko potocznym, oraz że zgłoszony znak towarowy nie wywiera zatem u docelowego kręgu odbiorców wrażenia na tyle odbiegającego od wrażenia wywieranego przez zwykłe zestawienie znaczeń tworzących go elementów słownych, aby zmienić ich znaczenie lub zakres.

64

W świetle orzecznictwa przypomnianego w pkt 61 i 62 niniejszego wyroku rozumowanie to nie jest błędne pod względem prawnym, co również stwierdził rzecznik generalny w pkt 98 opinii.

65

Z powyższego wynika, że argumenty wysunięte przez Lancôme w ramach zarzutu drugiego nie są zasadne i w konsekwencji zarzut ten należy oddalić.

66

Z ogółu powyższych rozważań wynika, że odwołanie należy oddalić.

W przedmiocie kosztów

67

Zgodnie z art. 69 § 2 regulaminu, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 118 regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ OHIM wniósł o obciążenie Lancôme kosztami postępowania, a ta ostatnia przegrała sprawę, należy obciążyć ją kosztami postępowania.

 

Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje:

 

1)

Odwołanie zostaje oddalone.

 

2)

Lancôme parfums et beauté & Cie SNC zostaje obciążona kosztami postępowania.

 

Podpisy


( *1 ) Język postępowania: francuski.