z dnia 18 grudnia 2007 r. ( *1 )
„Odwołanie — Wynagrodzenie — Dodatek na dziecko pozostające na utrzymaniu — Potrącenie dodatku podobnego rodzaju pochodzącego z innego źródła — Nieograniczone prawo orzekania — Spór o charakterze majątkowym”
W sprawie C-135/06 P
mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości, wniesione w dniu 10 marca 2006 r.,
Roderich Weißenfels, urzędnik Parlamentu Europejskiego, zamieszkały w Bereldange (Luksemburg), reprezentowany przez G. Maximiniego, Rechtsanwalt,
strona skarżąca,
w której drugą stroną jest:
Parlament Europejski, reprezentowany przez L.G. Knudsen, M. Ecker oraz M.U. Rössleina, działających w charakterze pełnomocników, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,
strona pozwana w pierwszej instancji,
TRYBUNAŁ (druga izba),
w składzie: C.W.A. Timmermans, prezes izby, L. Bay Larsen, K. Schiemann, P. Kūris i J.C. Bonichot (sprawozdawca), sędziowie,
rzecznik generalny: J. Kokott,
sekretarz: R. Grass,
uwzględniając procedurę pisemną,
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 20 września 2007 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 |
Wnosząc niniejsze odwołanie R. Weißenfels wnosi o uchylenie wyroku Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich wydanego w dniu 25 stycznia 2006 r. w sprawie T-33/04 Weißenfels przeciwko Parlamentowi (dotychczas nieopublikowanego w Zbiorze, zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), w którym Sąd oddalił jego żądanie stwierdzenia nieważności rozlicznych decyzji Parlamentu Europejskiego, w których Parlament zdecydował o potrąceniu, na podstawie art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego urzędników Wspólnot Europejskich (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”), specjalnego zasiłku dla osób w dużym stopniu niepełnosprawnych wypłacanego na podstawie prawa luksemburskiego (zwanego dalej „zasiłkiem luksemburskim”), z podwójnego dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu przyznanego wnoszącemu odwołanie na podstawie art. 67 ust. 3 regulaminu pracowniczego (zwanego dalej „dodatkiem wypłacanym na podstawie regulaminu pracowniczego”). |
2 |
Wnoszący odwołanie wnosi do Trybunału również o stwierdzenie nieważności spornych decyzji Parlamentu z dnia 26 czerwca 2003 r. i z dnia 28 kwietnia 2004 r. oraz dorozumianej odmowy uznania żądania z dnia 4 czerwca 2003 r., oraz zasądzenie od Parlamentu na rzecz wnoszącego odwołanie odszkodowania z tytułu szkód, które wnoszący odwołanie uważa, że poniósł w związku z zatrzymaniem części dodatku wypłacanego na podstawie regulaminu pracowniczego. Pomocniczo wnoszący odwołanie wnosi o zasądzenie od Parlamentu odszkodowania w wysokości odsetek ustawowych. |
3 |
Wnoszący odwołanie wnosi w końcu do Trybunału o obciążenie Parlamentu kosztami postępowania w obydwu instancjach. |
Ramy prawne
4 |
W pkt 1–4 zaskarżonego wyroku Sąd przedstawił ramy prawne w następujący sposób:
|
Stan faktyczny
5 |
Okoliczności powstania sporu można podsumować, w oparciu o zaskarżony wyrok, w następujący sposób. |
6 |
Skarżący, będący urzędnikiem należącym do grupy zaszeregowania A*12 (wcześniej grupa zaszeregowania A 4), rozpoczął pracę na rzecz Parlamentu w Luksemburgu w dniu 1 kwietnia 1982 r. Jego najstarszy syn urodził się w dniu 31 stycznia 1982 r. Od wczesnego dzieciństwa jest w wysokim stopniu niepełnosprawny. |
7 |
Przewidziany w art. 67 ust. 1 lit. b) regulaminu pracowniczego dodatek na dziecko pozostające na utrzymaniu został przyznany skarżącemu z chwilą wstąpienia przez niego do służby na rzecz Parlamentu. W dniu 31 lipca 1987 r. na podstawie art. 67 ust. 3 regulaminu pracowniczego Parlament wydał decyzję o podwojeniu wysokości dodatku wypłacanego na syna skarżącego począwszy od dnia 1 maja 1987 r. Decyzją z dnia 8 lipca 1997 r. podwójny dodatek na dziecko został mu przyznany również na okres od dnia 1 lipca 1997 r. do dnia 30 czerwca 2000 r. |
8 |
Decyzją z dnia 26 kwietnia 1999 r. luksemburski Fonds National de Solidarité na podstawie luksemburskiej ustawy z dnia 16 kwietnia 1979 r. postanowił przyznać skarżącemu jako ustawowemu przedstawicielowi swojego syna specjalny zasiłek dla osób w wysokim stopniu niepełnosprawnych, ze skutkiem od dnia 1 grudnia 1998 r. |
9 |
W połowie października 1999 r. skarżący poinformował Parlament o tym, że otrzymuje zasiłek luksemburski. |
10 |
Decyzją z dnia 22 października 1999 r. Parlament obniżył na podstawie art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego kwotę podwójnego dodatku na dziecko przyznawanego na podstawie regulaminu pracowniczego o stosowną kwotę zasiłku luksemburskiego, ze skutkiem od dnia 1 grudnia 1998 r. |
11 |
Decyzją z dnia 20 września 2000 r. podwójny dodatek na dziecko został przyznany skarżącemu również na okres od dnia 1 lipca 2000 r. do dnia 30 czerwca 2003 r. Decyzją z dnia 18 września 2000 r. kwota podwójnego dodatku na dziecko przyznawanego na podstawie regulaminu pracowniczego została obniżona o stosowną kwotę zasiłku luksemburskiego. |
12 |
Decyzją z dnia 1 lipca 2003 r. podwójny dodatek na dziecko został przyznany skarżącemu na kolejny okres, tj. od dnia 1 lipca 2003 r. do dnia 30 czerwca 2006 r. |
13 |
W międzyczasie, w piśmie z dnia 4 czerwca 2003 r. skarżący zakwestionował potrącenie przez Parlament zasiłku luksemburskiego zasadniczo w następujący sposób: „Jak podnosiłem już [dnia] 28 maja 2003 r., renta została przyznana nie mnie, lecz mojemu synowi, tyle tylko, że jest wypłacana mnie, jako jego ustawowemu przedstawicielowi. Potrącenie tego świadczenia na podstawie art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego od stanowiącego część mojego wynagrodzenia podwójnego dodatku na dziecko, przyznanego na podstawie ust. 3, jest niedopuszczalne. Wynika to, po pierwsze, z tego, że chodzi o dwóch różnych beneficjentów (podmioty prawa), a po drugie, z okoliczności, że renta stanowi samodzielne świadczenie, a nie rodzaj »dodatku«. W końcu świadczenie to nie jest również »podobnego rodzaju«. Otóż dodatek przyznawany na podstawie ust. 3 służy złagodzeniu nadzwyczajnych obciążeń urzędnika, podczas gdy renta jest świadczeniem opiekuńczym dla osoby niepełnosprawnej. W związku z powyższym domagam się zwrotu podwójnego dodatku na dziecko, który w przeszłości niesłusznie nie został mi wypłacony.” |
14 |
Jednakże decyzją z dnia 26 czerwca 2003 r. Parlament dokonał potrącenia. |
15 |
Pismem z dnia 13 sierpnia 2003 r. skarżący na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego wniósł zażalenie na decyzję z dnia 26 czerwca 2003 r. Pismem Parlamentu z dnia 10 listopada 2003 r. zażalenie to zostało oddalone. |
16 |
W dniu 28 kwietnia 2004 r. — po wniesieniu przez skarżącego skargi w niniejszej sprawie — Parlament wydał, uwzględniając zaktualizowaną kwotę zasiłku luksemburskiego, decyzję o potrąceniu na podstawie art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego. W dniu 8 czerwca 2004 r. skarżący wniósł zażalenie na decyzję z dnia 28 kwietnia 2004 r., które Parlament oddalił decyzją z dnia 15 września 2004 r. |
Skarga do Sądu Pierwszej Instancji i zaskarżony wyrok
17 |
W skardze, która wpłynęła do sekretariatu Sądu w dniu lutego 2004 r., wnoszący odwołanie domagał się stwierdzenia nieważności decyzji pozwanego z dnia 26 czerwca 2003 r. oraz z dnia 10 listopada 2003 r. Domagał się on również, aby Sąd zasądził od Parlamentu zapłatę na jego rzecz sumy kwot zatrzymanych z jego wynagrodzenia na podstawie art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego, powiększonych o odsetki ustawowe. |
18 |
W replice wnoszący odwołanie przeformułował część swoich żądań. Objął on żądaniem stwierdzenia nieważności również decyzje z dnia 28 kwietnia i z dnia 15 września 2004 r. i uzupełnił żądanie zwrotu [zatrzymanych kwot] żądaniem zasądzenia od Parlamentu odszkodowania w wysokości ustawowych odsetek od kwot niesłusznie zatrzymanych z jego wynagrodzenia na podstawie art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego. |
19 |
W zaskarżonym wyroku Sąd stwierdził niedopuszczalność żądania zasądzenia od Parlamentu zwrotu kwot zatrzymanych z wynagrodzenia wnoszącego odwołanie na podstawie art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego. |
20 |
Sąd wyjaśnił po pierwsze, że w ramach skargi wniesionej na podstawie art. 91 regulaminu pracowniczego Sąd nie ma kompetencji do wydawania zarządzeń względem organów wspólnotowych i że zgodnie z art. 233 WE Parlament jest w każdym wypadku zobowiązany do podjęcia wszelkich środków, które zapewnią wykonanie wyroku. |
21 |
Następnie Sąd wyjaśnił, że żądanie wnoszącego odwołanie dotyczące naprawienia przez Parlament szkody jest niedopuszczalne, ponieważ stanowi roszczenie odszkodowawcze w rozumieniu art. 235 WE, dokonujące zmiany przedmiotu sporu w replice. |
22 |
Ponadto Sąd stwierdził, że żądanie stwierdzenia nieważności należy uważać za wymierzone wyłącznie przeciwko decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. |
23 |
Dochodząc do tej konkluzji Sąd wyjaśnił po pierwsze, że żądanie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 10 listopada 2003 r. nie ma samodzielnego przedmiotu ani znaczenia w stosunku do żądania stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. |
24 |
Sąd stwierdził również, że przedmiot dorozumianej odmowy uznania żądania z dnia 4 czerwca 2003 r. jest identyczny z przedmiotem decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r., w związku z czym żądanie stwierdzenia nieważności pierwszej decyzji pokrywa się z żądaniem stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. |
25 |
Następnie Sąd stwierdził, że decyzja z dnia 28 kwietnia 2004 r. wyłącznie potwierdza rozstrzygnięcie decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. i że żądanie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 28 kwietnia i z dnia 15 września 2004 r. należy uznać za pozbawione samodzielnego przedmiotu i znaczenia w stosunku do żądania stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 26 czerwca i z dnia 10 listopada 2003 r. |
26 |
Sąd podkreślił również, że na rozprawie wnoszący odwołanie przyznał, iż rozmaite podniesione przez niego żądania stwierdzenia nieważności miały w rzeczywistości ten sam przedmiot, mianowicie stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. |
27 |
Sąd stwierdził zatem, że żądanie wnoszącego odwołanie dotyczące stwierdzenia nieważności należy uważać z wymierzone wyłącznie przeciwko decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. |
28 |
Następnie Sąd oddalił jako bezzasadny zarzut niedopuszczalności, podniesiony przez Parlament, który argumentował, że żądanie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. zostało podniesione za późno, ponieważ decyzja ta jedynie uaktualniła określoną w decyzji z dnia 22 października 1999 r. kwotę zasiłku luksemburskiego wymagającą potrącenia z wynagrodzenia. |
29 |
W tym kontekście Sąd po pierwsze podkreślił, że decyzja o ponownym podwojeniu dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu, wydana na podstawie art. 67 ust. 3 regulaminu pracowniczego, stanowi nową decyzję, ponieważ została ona wydana na czas określony i że została poprzedzona nowym badaniem, w szczególności lekarskim, przeprowadzonym na nowy wniosek zainteresowanego. |
30 |
Następnie Sąd uznał, że późniejsza decyzja o potrąceniu, wydana na podstawie art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego, również stanowi nową decyzję, ponieważ została wydana po dokonaniu oceny, czy dodatek tego samego rodzaju jest wypłacany z innego źródła, podczas gdy nowa decyzja w sprawie podwojenia dodatku wypłacanego na podstawie regulaminu została właśnie wydana. |
31 |
W konsekwencji Sąd stwierdził, że decyzja z dnia 26 czerwca 2003 r. stanowi decyzję odrębną od decyzji z dnia 22 października 1999 r. |
32 |
Stwierdzając, że wnoszący odwołanie zakwestionował decyzję z dnia 26 czerwca 2003 r. w terminie przewidzianym przez regulamin pracowniczy Sąd uznał skargę za dopuszczalną. |
33 |
Następnie Sąd dokonał oceny zarzutu wnoszącego odwołanie, dotyczącego naruszenia art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego. |
34 |
W pierwszej kolejności Sąd przypomniał, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału jedynie świadczenia, które są porównywalne i które realizują ten sam cel są podobnego rodzaju w rozumieniu tego artykułu (wyrok z dnia 13 października 1977 r. w sprawie 106/76 Gelders-Deboeck przeciwko Komisji, Rec. str. 1623, pkt 16). |
35 |
Następnie Sąd stwierdził, że jeżeli chodzi o sformułowanie przepisów przyznających obydwa świadczenia, to zarówno dodatek wypłacany na podstawie regulaminu pracowniczego, jak i zasiłek luksemburski mają na celu udzielenie pomocy w ponoszeniu wydatków na pomoc i opiekę wymagane przez osobę w dużym stopniu niepełnosprawną, tak że za ustalone uznać należy ich porównywalny charakter i identyczność realizowanych przez nie celów. |
36 |
Sąd podkreślił, że ich porównywalny charakter dodatkowo podkreśla okoliczność, iż obydwa sporne świadczenia są wypłacane ryczałtowo i nie podlegają opodatkowaniu. |
37 |
Sąd sprecyzował również, że niewielkie znaczenie ma kwestia, czy formalnie beneficjentem świadczenia jest niepełnosprawne dziecko, czy też jego ojciec. |
38 |
Sąd nie uwzględnił argumentu wnoszącego odwołanie, zgodnie z którym dwa przedmiotowe świadczenia nie są podobnego rodzaju w rozumieniu art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego ze względu na to, że zasiłek luksemburski nie jest wypłacany dodatkowo do wynagrodzenia wnoszącego odwołanie, w przeciwieństwie do dodatku wypłacanego na podstawie regulaminu pracowniczego. W tym kontekście Sąd podkreśla, że po pierwsze, dodatki wypłacane na podstawie regulaminu pracowniczego są ze swojej natury wypłacane pracownikom mającym status urzędników, i po drugie, że dla oceny charakteru tych dwóch świadczeń decydujące jest kryterium pomocy w ponoszeniu wydatków na pomoc i opiekę wymagane przez osobę w dużym stopniu niepełnosprawną. |
39 |
Sąd nie uwzględnił również argumentu wnoszącego odwołanie dotyczącego różnicy językowej istniejącej między niemiecką wersją regulaminu pracowniczego, która posługuje się pojęciem „Zulage”, co oznacza „dodatek”, a ustawą luksemburską oraz francuską wersją regulaminu pracowniczego, które używają identycznego pojęcia „allocation”. |
40 |
Sąd stwierdził zatem, że dodatek wypłacany na podstawie regulaminu pracowniczego i zasiłek luksemburski są podobnego rodzaju w rozumieniu art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego. |
41 |
W związku z powyższym Sąd w części oddalił i w części odrzucił skargę, obciążając każdą ze stron jej własnymi kosztami. |
Żądania stron w postępowaniu przed Trybunałem
42 |
Wnoszący odwołanie domaga się, by Trybunał:
|
43 |
Parlament wnosi do Trybunału o:
|
W przedmiocie odwołania
44 |
Wnoszący odwołanie podnosi trzy zarzuty. Powołując zarzut pierwszy wnoszący odwołanie podnosi, że Sąd naruszył prawo nie rozpatrując samodzielnie jego żądań stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r., dorozumianej odmowy uznania żądania z dnia 4 czerwca 2003 r. i decyzji z dnia 28 kwietnia 2004 r. Powołując zarzut drugi wnoszący odwołanie podnosi, że Sąd naruszył prawo stwierdzając, że żądanie odszkodowania z tytułu szkody spowodowanej przez utratę odsetek od spornych kwot należy odrzucić jako niedopuszczalne. Powołując zarzut trzeci wnoszący odwołanie podnosi, że Sąd naruszył prawo orzekając, iż dodatek wypłacany na podstawie regulaminu pracowniczego i zasiłek luksemburski są „podobnego rodzaju” w rozumieniu art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego. |
Co do przedmiotu skargi
Argumentacja stron
45 |
Powołując zarzut pierwszy wnoszący odwołanie podnosi, że Sąd niesłusznie uznał, iż jego żądanie stwierdzenia nieważności należy uznać za wymierzone wyłącznie przeciwko decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. Uważa on, że Sąd powinien był orzec w przedmiocie wszystkich jego żądań stwierdzenia nieważności, które były wymierzone również przeciwko decyzji, w której Parlament odmówił uznania żądania z dnia 4 czerwca 2003 r. dotyczącego zaniechania na przyszłość potrąceń oraz zwrotu kwot zatrzymanych z jego wynagrodzenia w przeszłości oraz przeciwko decyzji z dnia 28 kwietnia 2004 r., których to żądań, wbrew orzeczeniu Sądu, wnoszący odwołanie jakoby nigdy nie wycofał. |
46 |
Na wstępie Parlament podnosi, że zarzut pierwszy jest pozbawiony znaczenia i że jako taki powinien zostać oddalony, ponieważ sentencja zaskarżonego wyroku jest uzasadniona przez inne względy natury prawnej, czyli prawidłową wykładnią art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego, która w nieunikniony sposób prowadzi do oddalenia żądań wnoszącego odwołanie. |
47 |
Parlament stwierdza następnie, że zarzut ten jest niedopuszczalny, ponieważ wnoszący odwołanie ani nie podniósł argumentu ani też nie wykazał, zgodnie z art. 58 statutu Trybunału Sprawiedliwości, że naruszenie procedury miało niekorzystny wpływ na jego interesy. |
48 |
Parlament uważa w końcu, że Sąd słusznie ograniczył przedmiot skargi do zakwestionowania decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r., jedynego aktu, który jest niekorzystny, choć z innych względów, aniżeli te wskazane przez Sąd w zaskarżonym wyroku. |
49 |
W tym kontekście Parlament podnosi po pierwsze, że Sąd naruszył prawo stwierdzając, że istnieje dorozumiana decyzja oddalająca żądanie zwrotu potrąconych w przeszłości kwot. Uważa on mianowicie, że żądanie to zostało wyraźnie oddalone decyzją dnia 26 czerwca 2003 r. |
50 |
Ponadto Parlament stwierdza, że Sąd powinien był odrzucić żądanie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 28 kwietnia 2004 r. jako niedopuszczalne, ponieważ decyzja ta została wydana po wpisaniu skargi do rejestru Sądu. |
Ocena Trybunału
51 |
Powołując zarzut pierwszy wnoszący odwołanie podnosi, że Sąd naruszył prawo stwierdzając, że jego żądania stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r., dorozumianej odmowy uwzględnienia żądania z dnia 4 czerwca 2003 r. i decyzji z dnia 28 kwietnia 2004 r. należy traktować jako wymierzone wyłącznie przeciwko decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. i że w ten sposób Sąd bezprawnie ograniczył przedmiot zawisłego przed nim sporu. |
52 |
Jeżeli chodzi o żądanie wnoszącego odwołanie z dnia 4 czerwca 2003 r. to dotyczyło ono z jednej strony zaniechania przez Parlament dokonywania spornego potrącenia i z drugiej strony zwrócenia mu przez Parlament kwot, które wcześniej zostały zatrzymane z jego wynagrodzenia. Mimo iż decyzja z dnia 26 czerwca 2003 r. odwołuje się w swoim brzmieniu wyłącznie do okresu począwszy od dnia 1 lipca 2003 r. to w tym kontekście należy rozumieć ją jako odmawiającą również uwzględnienia żądania wnoszącego odwołanie z dnia 4 czerwca 2003 r. dotyczącego zwrotu kwot zatrzymanych uprzednio z jego wynagrodzenia. Żądanie wnoszącego odwołanie z dnia 4 czerwca 2003 r. zostało zatem oddalone w decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. |
53 |
W związku z tym Sąd nie popełnił żadnego błędu stwierdzając, że żądania wnoszącego odwołanie należy traktować jako wymierzone wyłącznie przeciwko decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. |
54 |
Jeżeli chodzi o decyzję z dnia 28 kwietnia 2004 r. to należy podnieść, że dotyczy ona, tak jak decyzja z dnia 26 czerwca 2003 r., sytuacji R. Weiβenfelsa w świetle art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego i jej przedmiot stanowi zaktualizowanie kwoty zasiłku luksemburskiego potrącanego z dodatku wypłacanego mu na podstawie regulaminu pracowniczego. Jednakże nawet, jeśli w odniesieniu do tego stwierdzenia decyzję z dnia 28 kwietnia 2004 r. należałoby uznać za potwierdzającą decyzję z dnia26 czerwca 2003 r. to żądania wymierzone przeciwko niej nie mogą zostać uznane za niedopuszczalne z tego powodu, że decyzja z dnia 26 czerwca 2003 r. została zaskarżona w przewidzianym terminie. Skarga na decyzję potwierdzającą jest niedopuszczalna tylko wtedy, gdy potwierdzona decyzja stała się ostateczna dla zainteresowanego, ponieważ w przewidzianym terminie nie została na nią wniesiona skarga. W przeciwnym wypadku zainteresowany ma prawo zaskarżania czy to decyzji potwierdzonej, czy to potwierdzającej, tak jednej, jak i obydwu (zob. wyrok z dnia 11 maja 1989 r. w sprawach połączonych 193/87 i 194/87 Maurissen i Union syndicale przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, Rec. str. 1045, pkt 25 i 26) |
55 |
Prawdą jest, że żądanie wnoszącego odwołanie dotyczące stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 28 kwietnia 2004 r. zostało podniesione przez niego dopiero w replice, i że niedopuszczalność tego żądania mogłaby, mimo naruszenia przez Sąd prawa, uzasadnić sentencję zaskarżonego wyroku z tego punktu widzenia (zob. wyrok z dnia 9 czerwca 1992 r. w sprawie C-30/91 P Lestelle przeciwko Komisji, Rec. str. I-3755, pkt 28). |
56 |
Ponieważ jednak chodzi o decyzję, która dotyczy tej samej kwestii, mianowicie prawa zainteresowanego do uzyskiwania w rozmaitych okresach podwyższonego dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu i ewentualnie do zapłaty kwot, które zostały niesłusznie potrącone, zobowiązanie wnoszącego odwołanie do wniesienia do Sądu nowej skargi przeciwko decyzji z dnia 28 kwietnia 2004 r. byłoby niezgodne z wymogiem prawidłowego administrowania wymiarem sprawiedliwości (zob. podobnie wyrok z dnia 29 września 1987 r. w sprawach połączonych 351/85 i 360/85 Fabrique de fer de Charleroi i in. przeciwko Komisji, Rec. str. 3639, pkt 11). |
57 |
W związku z tym należy stwierdzić, że zgodnie z twierdzeniem wnoszącego odwołanie, odrzucając żądania wnoszącego odwołanie dotyczące decyzji z dnia 28 kwietnia 2004 r. Sąd błędnie określił przedmiot sporu i zaskarżony wyrok należy tym samym uchylić. |
W przedmiocie zasądzenia od Parlamentu zapłaty pewnych kwot
Argumentacja stron
58 |
Powołując zarzut drugi wnoszący odwołanie podnosi, że Sąd naruszył prawo odrzucając jako niedopuszczalne jego żądanie zasądzenia od Parlamentu odszkodowania z tytułu szkody spowodowanej jakoby przez niesłuszne potrącenia z jego wynagrodzenia, w oparciu o uzasadnienie, że żądanie to zostało podniesione dopiero w replice. |
59 |
Parlament uważa, że Sąd słusznie uznał to żądanie za niedopuszczalne, ponieważ zostało ono podniesione dopiero w replice. |
60 |
Parlament podnosi również, że żądanie to mogło zostać uznane za niedopuszczalne również z tego powodu, że wnoszący odwołanie nie określił wysokości poniesionej szkody, ani nie sprecyzował okoliczności stojących na przeszkodzie dokonaniu oceny jej wysokości (zob. podobnie wyrok z dnia 23 września 2004 r. w sprawie C-150/03 P Hectors przeciwko Parlamentowi, Zb.Orz. str. I-8691, pkt 62). |
Ocena Trybunału
61 |
Wnoszący odwołanie wniósł do Sądu o zasądzenie od Parlamentu na jego rzecz zapłaty kwot zatrzymanych, jego zdaniem niesłusznie, z jego wynagrodzenia oraz odsetek. Pod wpływem pism przedstawionych przez Parlament na swoją obronę wnoszący odwołanie przeformułował żądania na żądanie odszkodowania z tytułu szkody spowodowanej przez fakt niesłusznych potrąceń z jego wynagrodzenia w wysokości spornych kwot i naliczonych od nich odsetek. |
62 |
W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że niezależnie od tego, jakimi pojęciami posługuje się wnoszący odwołanie oczywiste jest, że jedynym przedmiotem podnoszonych przez niego żądań jest uzyskanie zapłaty kwot, które Parlament, jego zdaniem niesłusznie, potrącił z jego wynagrodzenia stosując zasadę niekumulowania świadczeń, ustanowioną w art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego oraz ustawowych odsetek od tej kwoty. |
63 |
W tej sytuacji, mimo iż wnoszący odwołanie przeformułował z czasem żądanie zwrotu na żądanie odszkodowania, Parlament nie może skutecznie powoływać się na to, że żądania te są niedopuszczalne, gdyż zostały podniesione po terminie. |
64 |
Następnie należy przypomnieć, że w każdym wypadku art. 91 ust. 1 regulaminu pracowniczego, znajdujący zastosowanie tak przed Sądem Pierwszej Instancji, jak i Sądem do spraw Służby Publicznej, przyznaje sądowi, w tej dziedzinie, nieograniczone prawo orzekania stanowiąc: „Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich jest właściwy w zakresie rozstrzygania wszelkich sporów pomiędzy Wspólnotami a osobami, wobec których stosuje się niniejszy regulamin pracowniczy, w zakresie zgodności z prawem aktu, z którym wiążą się niekorzystne skutki dla danej osoby w rozumieniu art. 90 ust. 2. Trybunał Sprawiedliwości jest uprawniony do nieograniczonej kontroli prawidłowości decyzji oraz ma możliwość uchylenia lub zmiany zaskarżonej decyzji w sporach o charakterze majątkowym.” |
65 |
W rozumieniu tego przepisu „spory o charakterze majątkowym” stanowią nie tylko skargi urzędników dotyczące odpowiedzialności instytucji, lecz również wszystkie te, które dotyczą zapłacenia przez instytucje na rzecz urzędnika kwoty, którą urzędnik uważa za jemu należną na podstawie regulaminu pracowniczego lub innego aktu prawnego mającego zastosowanie do stosunku pracy łączącego go z instytucją (zob. podobnie wyrok z dnia 2 października 2001 r. w sprawie C-449/99 P EBI przeciwko Hautem, Rec. str. I-6733). |
66 |
Wynika z tego, że żądanie wnoszącego odwołanie zmierzające do tego, żeby Parlament zapłacił mu kwoty, które, jego zdaniem niesłusznie, zatrzymał z jego wynagrodzenia, podwyższone o ustawowe odsetki, stanowi spór o charakterze majątkowym w rozumieniu art. 91 ust. 1 regulaminu pracowniczego. |
67 |
Nieograniczone prawo orzekania przyznane sądowi wspólnotowemu przez art. 91 ust. 1 regulaminu pracowniczego nakłada nań obowiązek zakończenia zawisłych przed nim sporów w sposób zupełny, to znaczy rozstrzygnięcia w przedmiocie całokształtu praw i obowiązków urzędnika, z zastrzeżeniem przekazania odnośnej instytucji wykonania, pod swoją kontrolą, części orzeczenia na warunkach, które zostały przez ten sąd szczegółowo określone. |
68 |
A zatem, wbrew twierdzeniu Parlamentu, do sądu wspólnotowego należy, w razie potrzeby, zasądzenie od instytucji zapłaty pewnej kwoty, do której wnoszący odwołanie ma prawo na podstawie regulaminu pracowniczego lub innego aktu prawnego. |
69 |
Wynika z tego, że odmawiając co do zasady zasądzenia od Parlamentu kwot, których domagał się wnoszący odwołanie, Sąd błędnie ocenił zakres swoich kompetencji. |
70 |
W konsekwencji również drugi zarzut wnoszącego odwołanie należy uznać za zasadny i uchylić wyrok Sądu w odnośnym zakresie. |
W przedmiocie prawa zainteresowanego do otrzymania dodatku wypłacanego na podstawie regulaminu pracowniczego w pełnej wysokości
Argumentacja stron
71 |
Powołując zarzut trzeci wnoszący odwołanie podnosi, że Sąd naruszył prawo orzekając, iż dodatek wypłacany na podstawie regulaminu pracowniczego i zasiłek luksemburski są „podobnego rodzaju” w rozumieniu art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego i że w związku z tym kwotę zasiłku luksemburskiego należy potrącić z kwoty dodatku wypłacanego na podstawie regulaminu pracowniczego. |
72 |
Wnoszący odwołanie uważa, że art. 67 ust. 2 regulaminu wymaga dwojakiego podobieństwa charakteru świadczeń, tak z „formalnego” jak i z „materialnego” punktu widzenia. |
73 |
Wnoszący odwołanie twierdzi, że dwa porównywane świadczenia nie są podobnego rodzaju z formalnego punktu widzenia, ponieważ dodatek wypłacany na podstawie regulaminu pracowniczego stanowi świadczenie uzupełniające wynagrodzenie, podczas gdy nie jest tak w przypadku zasiłku luksemburskiego, którego przyznanie nie ma związku ze stosunkiem zatrudnienia (zob. podobnie wyrok z dnia 7 maja 1987 r. w sprawie 186/85 Komisja przeciwko Belgii, Rec. str. 2029, pkt 27–30 i 33, oraz ww. wyrok w sprawie 189/85 Komisja przeciwko Niemcom, Rec. str. 2061, pkt 26). |
74 |
Wnoszący odwołanie twierdzi, że dokonana przez niego analiza znajduje potwierdzenie w niemieckiej wersji językowej art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego i że już sama pierwsza różnica wskazuje na to, że te dwa świadczenia nie są podobnego rodzaju. |
75 |
Wnoszący odwołanie podnosi również, że w niniejszej sprawie porównywane świadczenia nie są podobnego rodzaju również z materialnego punktu widzenia. |
76 |
Wnoszący odwołanie podkreśla w tym względzie, że Sąd naruszył prawo uznając, że art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego stosuje się do świadczeń porównywalnych. Jego zdaniem przepis ten stosuje się wyłącznie w przypadku rzeczywistej identyczności dwóch świadczeń. |
77 |
Wnoszący odwołanie podnosi, że nie można mówić o rzeczywistej identyczności dwóch świadczeń, których dotyczy niniejsze postępowanie, ponieważ do otrzymywania dodatku wypłacanego na podstawie regulaminu pracowniczego, którego celem jest umożliwienie mu pokrycia wydatków związanych z utrzymaniem niepełnosprawnego dziecka, niezależnie od miejsca jego zamieszkania, uprawniony jest jedynie urzędnik, podczas gdy przeznaczeniem zasiłku luksemburskiego jest pokrycie potrzeb samej osoby niepełnosprawnej, tak długo jak zamieszkuje ona w Luksemburgu, czy to u swojej rodziny, czy też w wyspecjalizowanej placówce. |
78 |
Parlament uważa natomiast, że uznając za uzasadnione zastosowanie zasady niekumulowania świadczeń, ustanowionej w art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego, Sąd nie naruszył prawa. |
79 |
Jeżeli chodzi o pierwszy punkt Parlament twierdzi, że argument wnoszącego odwołanie jakoby jedynie dodatek wypłacany na podstawie regulaminu pracowniczego miał w niniejszej sprawie charakter świadczenia uzupełniającego wynagrodzenie, nie został oparty na argumentach prawnych i że w związku z tym należy go oddalić. Parlament dodaje, że poza tym Sąd dostatecznie uzasadnił dokonaną przez siebie analizę tej kwestii. |
80 |
Parlament twierdzi, że dwa ww. wyroki, w sprawie Komisja przeciwko Belgii i w sprawie Komisja przeciwko Niemcom, przywoływane przez wnoszącego odwołanie nie mają znaczenia dla niniejszej sprawy. Podkreśla on, że wyroki te zostały wydane w innym kontekście i podnosi w szczególności, że chodzi o postępowania w sprawie stwierdzenia uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, w których Komisja twierdziła, że prawo krajowe odnośnych państw członkowskich naruszało uzupełniający charakter wspólnotowych dodatków rodzinnych, który wynika z art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego. Parlament uważa również, że w tych dwóch wyrokach Trybunał ograniczył się do zidentyfikowania sytuacji, w której prawo krajowe odnośnych państw członkowskich nie może wykluczyć wypłaty świadczenia krajowego lub potrącić jego wartość z kwoty świadczeń wypłacanych na podstawie regulaminu pracowniczego. Zdaniem Parlamentu sytuacja ta ma miejsce tylko wtedy, gdy małżonek urzędnika wykonuje działalność zarobkową. |
81 |
Parlament uważa, że akcesoryjny charakter świadczenia krajowego względem działalności zarobkowej nie może w żadnym wypadku zostać uznany za decydujący dla oceny dokonywanej w ramach art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego i że Sąd słusznie ograniczył się do badania, czy świadczenia, których dotyczy niniejsze postępowanie, były porównywalne i czy realizowały ten sam cel. |
82 |
W tym kontekście Parlament uważa, że Sąd słusznie stwierdził, że kryterium decydującym dla oceny charakteru świadczeń, których dotyczy niniejsze postępowanie, w rozumieniu art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego jest to, czy mają one na celu udzielenie pomocy finansowej na wydatki związane z zapewnieniem pomocy i opieki wymaganych przez osoby niepełnosprawne. |
83 |
Podkreśla on również, że obydwa świadczenia, których dotyczy postępowanie, są wypłacane ryczałtowo. |
84 |
W końcu Parlament odwołuje się do wyroku Sądu z dnia 10 maja 1990 r. w sprawie T-117/89 Sens przeciwko Komisji (Rec. str. II-185), dla uzasadnienia twierdzenia, że brak identyczności beneficjentów świadczeń, których dotyczy postępowanie, nie może mieć znaczenia dla stosowania art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego. |
Ocena Trybunału
85 |
Powołując zarzut trzeci wnoszący odwołanie podnosi, że Sąd naruszył prawo uznając, że dodatek wypłacany na podstawie regulaminu pracowniczego i zasiłek luksemburski są podobnego rodzaju w rozumieniu art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego i że w związku z tym dokonane potrącenie było uzasadnione. |
86 |
Tytułem wstępu należy zbadać dopuszczalność tego zarzutu, którą kwestionuje Parlament. |
87 |
Z art. 225 WE, art. 58 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości i z art. 112 ust. 1 lit. c) jego regulaminu wynika, że odwołanie powinno w sposób precyzyjny wskazywać kwestionowane elementy wyroku lub postanowienia, o którego uchylenie się wnosi, a także argumenty prawne na poparcie tego odwołania (zob. w szczególności wyrok z dnia 4 lipca 2000 r. w sprawie C-352/98 P Bergaderm i Goupil przeciwko Komisji, Rec. str. I-5291, pkt 34). |
88 |
Z odwołania wynika, że wnoszący odwołanie kwestionował różne elementy zaskarżonego wyroku i że dokładnie wskazał argumenty prawne uzasadniające jego żądanie. W związku z tym zarzut ten został zatem skutecznie podniesiony przed Trybunałem. |
89 |
Jeżeli chodzi o jego zasadność to z orzecznictwa Trybunału wynika, że jedynie porównywalne świadczenia realizujące ten sam cel są podobnego rodzaju w rozumieniu art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego (ww. wyrok w sprawie Gelders-Deboeck przeciwko Komisji, pkt 16). |
90 |
Chodzi przy tym o kwestię prawną poddaną kontroli Trybunału w ramach odwołania. |
91 |
Zgodnie z art. 67 ust. 3 regulaminu pracowniczego dodatek na dziecko pozostające na utrzymaniu urzędnika może zostać podwojony, jeżeli dziecko jest upośledzone umysłowo lub fizycznie, co pociąga za sobą znaczne wydatki ponoszone przez urzędnika. |
92 |
Po pierwsze wynika z tego, że porównywalne świadczenie może zostać potrącone tylko z tej części dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu, która zostaje dodana, w związku z podwojeniem wysokości dodatku, do dodatku pobieranego przez urzędnika. |
93 |
Po pierwsze należy stwierdzić, że zasiłek luksemburski wyraźnie odróżnia się od dodatku wypłacanego na podstawie regulaminu pracowniczego na kilka sposobów. |
94 |
Zasiłek luksemburski, który jest wypłacany na podstawie samego tylko faktu zamieszkiwania na terytorium Luksemburga i niezależnie od pozostawania w stosunku zatrudnienia ma na celu zapewnienie, za pomocą stosownych środków, poprawy egzystencji osoby niepełnosprawnej, w sposób, który ustawa dokładnie określa. W końcu kwota tego zasiłku jest dużo wyższa od części dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu, która wynika z podwojenia jego podstawowej kwoty. |
95 |
Zasiłek ten jest przyznawany osobom, których jedna lub więcej funkcji fizycznych lub psychicznych została, mimo leczenia, szkolenia lub stosownej rehabilitacji, i mimo korzystania ze stosownego sprzętu upośledzona w taki sposób, że osoba ta wymaga stałej pomocy lub opieki innej osoby. |
96 |
Zasiłek ten ma ewidentnie umożliwić poniesienie wydatków wynikających z zatrudnienia, przynajmniej w niepełnym wymiarze czasu, innej osoby, czego nie umożliwia część dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu odpowiadająca podwojeniu jego wysokości, która może zostać pochłonięta w szczególności przez wydatki takie jak koszty opieki, rehabilitacji, sprzętu, specjalistycznego szkolenia lub przystosowania zamieszkiwanego lokalu. |
97 |
W tym kontekście należy podnieść, że w 2004 r. podwojenie dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu na podstawie art. 67 ust. 3 regulaminu pracowniczego oznaczało podwyższenie jego wysokości o 260,96 EUR, podczas gdy zasiłek luksemburski wynosił 553,96 EUR. |
98 |
Wynika z tego, że część dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu wypłacana na podstawie art. 67 ust. 3 regulaminu pracowniczego i zasiłek luksemburski nie mają ani tego samego przedmiotu, ani też nie realizują tego samego celu. |
99 |
Dodatek wypłacany na podstawie regulaminu pracowniczego i zasiłek luksemburski nie są zatem podobnego rodzaju w rozumieniu art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego. |
100 |
Z powyższych rozważań wynika, że uznając, iż zasiłek luksemburski i dodatek wypłacany na podstawie regulaminu pracowniczego są podobnego rodzaju w rozumieniu art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego Sąd naruszył w zaskarżonym wyroku prawo. |
101 |
W związku z tym trzeci podniesiony przez wnoszącego odwołanie zarzut wymaga uwzględnienia. |
102 |
A zatem należy uwzględnić odwołanie w całości i uchylić zaskarżony wyrok. |
W przedmiocie konsekwencji uchylenia zaskarżonego wyroku
103 |
Zgodnie z art. 61 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości, jeśli odwołanie jest zasadne, Trybunał może wydać orzeczenie ostateczne w sprawie, jeśli stan postępowania na to pozwala, bądź skierować sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd. |
104 |
W niniejszej sprawie stan postępowania pozwala na wydanie orzeczenia w sprawie. |
105 |
Jak stwierdzono powyżej zasiłek luksemburski i dodatek wypłacany na podstawie regulaminu pracowniczego nie są podobnego rodzaju w rozumieniu art. 67 ust. 2 regulaminu pracowniczego i w konsekwencji wnoszący odwołanie może domagać się stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 26 czerwca 2003 r. i z dnia 28 kwietnia 2004 r., w zakresie, w jakim przewidują one potrącenie zasiłku luksemburskiego z podwójnego dodatku na dziecko pozostające na utrzymaniu. |
106 |
Jeżeli chodzi o określenie praw wnoszącego odwołanie należy stwierdzić, że decyzja o potrąceniu podana do jego wiadomości w dniu 18 września 2000 r. stała się ostateczna, wraz ze wszelkimi jej skutkami majątkowymi, ponieważ nie została zaskarżona w przewidzianym terminie. Należy jednakże orzec, że Parlament zapłaci wnoszącemu odwołanie podwyższone o odsetki kwoty, które zostały niesłusznie potrącone z jego wynagrodzenia począwszy od dnia 1 lipca 2003 r., tj. dnia, w którym decyzja z dnia 26 czerwca 2003 r. zaczęła wywoływać skutki prawne. |
W przedmiocie kosztów
107 |
Zgodnie z art. 122 akapit pierwszy regulaminu, jeżeli odwołanie jest zasadne i Trybunał orzeka wyrokiem kończącym postępowanie w sprawie, rozstrzyga on o kosztach. Zgodnie z art. 69 § 2 regulaminu, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 118 regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. W związku z tym, że odwołanie wniesione przez R. Weißenfelsa zostało uwzględnione i że stwierdzona została nieważność decyzji Parlamentu z dnia 26 czerwca 2003 r. i z dnia 28 kwietnia 2004 r., należy, zgodnie z żądaniem wnoszącego odwołanie, w tym zakresie obciążyć Parlament, poza poniesionymi przez niego własnymi kosztami, również kosztami poniesionymi przez R. Weißenfelsa, tak w pierwszej instancji, jak i w ramach niniejszego postępowania. |
Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje: |
|
|
|
|
Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: niemiecki.