WYROK TRYBUNAŁU (czwarta izba)
z dnia 10 maja 2007 r. ( *1 )
„Odwołanie — Konkurencja — Kartel — Wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien — Komunikat w sprawie współpracy — Zasada ne bis in idem”
W sprawie C-328/05 P
mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości, wniesione w dniu 30 sierpnia 2005 r.,
SGL Carbon AG, z siedzibą w Wiesbaden (Niemcy), reprezentowana przez M. Klusmanna oraz F. Wiemera, Rechtsanwälte,
wnosząca odwołanie,
w której drugą stroną jest:
Komisja Wspólnot Europejskich, reprezentowana przez F. Castillo de la Torre, M. Schneidera oraz W. Möllsa, a także przez H. Gadinga, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana w pierwszej instancji,
TRYBUNAŁ (czwarta izba),
w składzie: K. Lenaerts, prezes izby, E. Juhász, R. Silva de Lapuerta (sprawozdawca), G. Arestis i T. von Danwitz, sędziowie,
rzecznik generalny: J. Mazák,
sekretarz: B. Fülöp, administrator,
uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 26 października 2006 r.,
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 18 stycznia 2007 r.,
wydaje następujący
Wyrok
|
1 |
W swoim odwołaniu SGL Carbon AG (zwana dalej „SGL Carbon”), tytułem żądania głównego wnosi o uchylenie w części wyroku Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich z dnia 15 czerwca 2005 r. w sprawach połączonych T-71/03, T-74/03, T-87/03 i T-91/03 Tokai Carbon i in. przeciwko Komisji (Zb.Orz. s. II-10, zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), w którym Sąd oddalił skargę wnoszącej odwołanie wniesioną na decyzję Komisji C(2002) 5083, wersja ostateczna z dnia 17 grudnia 2002 r., dotyczącą postępowania na podstawie art. 81 WE oraz art. 53 porozumienia EOG (sprawa COMP/E-2/37.667 — Grafity specjalne, zwaaną dalej „zaskarżoną decyzją”) i tytułem żądania ewentualnego, o obniżenie kwoty grzywny, która została nałożona na wnoszącą odwołanie w tej decyzji. |
Ramy prawne
Rozporządzenie nr 17
|
2 |
Artykuł 15 rozporządzenia Rady nr 17 z dnia 6 lutego 1962 r., pierwszego rozporządzenia wprowadzającego w życie art. [81] i [82] traktatu (Dz.U. 1962, 13, s. 204), stanowi: „1. Komisja może, w formie decyzji, nakładać na przedsiębiorstwa i związki przedsiębiorstw kary pieniężne [grzywny] w wysokości 100–5000 jednostek rozliczeniowych, jeśli umyślnie lub na skutek niedbalstwa: […]
2. Komisja może nałożyć, w drodze decyzji, na przedsiębiorstwa i związki przedsiębiorstw kary pieniężne [grzywny] w wysokości 1000–1000000 jednostek rozliczeniowych albo ponad tę kwotę do dziesięciu procent wartości osiągniętego w poprzednim roku gospodarczym obrotu każdego z przedsiębiorstw uczestniczących w naruszeniu, jeśli umyślnie lub przez niedbalstwo:
[…] Przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej [grzywny] należy uwzględnić, oprócz wagi naruszenia, również okres trwania tego naruszenia. […]”. |
Wytyczne
|
3 |
Komunikat Komisji, zatytułowany „Wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 oraz art. 65 ust. 5 traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali” (Dz.U. 1998, C 9, s. 3, zwany dalej „wytycznymi”), stanowi w swej preambule: „Przedstawione […] zasady powinny zapewnić przejrzystość oraz bezstronność decyzji Komisji zarówno w oczach przedsiębiorstw, jak również Trybunału Sprawiedliwości przy jednoczesnym respektowaniu posiadanego przez Komisję prawa do ustalania grzywien według własnego uznania, w ramach odnośnego prawodawstwa, w granicach 10% całości obrotu. Jednakże decyzja taka musi być podjęta zgodnie z konsekwentną i niedyskryminacyjną polityką, która jest spójna z celami nakładania grzywien za naruszenia zasad konkurencji. Nowa metoda określania kwoty grzywny będzie zgodna z następującymi przepisami, które na wstępie określają kwotę podstawową, która będzie zwiększona, tak aby umożliwić wzięcie pod uwagę okoliczności obciążających, oraz zmniejszana, tak aby wziąć pod uwagę okoliczności łagodzące”. |
|
4 |
Zgodnie z pkt 1 wytycznych „[k]wota podstawowa będzie określana w zależności od wagi i [czasu] trwania naruszenia, które są jedynymi kryteriami, do których istnieje odniesienie w art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17”. Zgodnie z pkt 2 wytycznych kwota podstawowa może zostać powiększona, gdy występują okoliczności obciążające, takie jak, dla przykładu, ponowne popełnienie naruszenia tego samego typu przez to samo przedsiębiorstwo lub te same przedsiębiorstwa. Zgodnie z pkt 3 wytycznych rzeczona kwota może zostać obniżona, gdy występują szczególne okoliczności łagodzące. |
Komunikat w sprawie współpracy
|
5 |
W komunikacie dotyczącym nienakładania grzywien lub obniżenia ich kwoty w sprawach dotyczących karteli (Dz.U. 1996, C 207, s. 4, zwanym dalej „komunikatem w sprawie współpracy”) Komisja określiła warunki, na jakich przedsiębiorstwa współpracujące z nią w trakcie dochodzenia w sprawie kartelu mogą być zwolnione z grzywny lub skorzystać z obniżenia grzywny, którą w innym wypadku musiałyby zapłacić. |
|
6 |
Zgodnie z pkt A ust. 5 komunikatu w sprawie współpracy: „Współpraca przedsiębiorstwa z Komisją jest jedną z wielu okoliczności, które Komisja bierze pod uwagę przy ustalaniu kwoty grzywny […]” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak inne cytaty z tego komunikatu poniżej]. |
|
7 |
Punkt C komunikatu w sprawie współpracy, zatytułowany „Istotne obniżenie kwoty grzywny”, stanowi: „Przedsiębiorstwo, które spełnia przesłanki wymienione w pkt B lit. b)–e) i zawiadamia o tajnym porozumieniu po podjęciu przez Komisję, na podstawie decyzji, kontroli w przedsiębiorstwach uczestniczących w kartelu, która nie dostarczyła wystarczających podstaw do wszczęcia postępowania w celu wydania decyzji, korzysta z obniżenia w wysokości 50–75% kwoty grzywny”. |
|
8 |
Warunki pkt B komunikatu w sprawie współpracy, do których odnosi się pkt C tego komunikatu, spełnia przedsiębiorstwo, które:
|
|
9 |
Punkt D komunikatu w sprawie współpracy, zatytułowany „Odczuwalne obniżenie kwoty grzywny”, ma następujące brzmienie:
|
Protokół nr 7 do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
|
10 |
Artykuł 4 protokołu nr 7 do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., stanowi, co następuje: „Zakaz ponownego sądzenia lub karania Nikt nie może być ponownie sądzony lub ukarany w postępowaniu przed sądem tego samego państwa za przestępstwo, za które został uprzednio skazany prawomocnym wyrokiem lub uniewinniony zgodnie z ustawą i zasadami postępowania karnego tego państwa. Postanowienia poprzedniego ustępu nie stoją na przeszkodzie wznowieniu postępowania zgodnie z ustawą i zasadami postępowania karnego danego państwa, jeśli zaistnieją nowe lub nowo ujawnione fakty lub jeśli w poprzednim postępowaniu dopuszczono się rażącego uchybienia, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy. […]”. |
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu i zaskarżona decyzja
|
11 |
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw wniesionej do Sądu skargi zostały przedstawione w zaskarżonym wyroku w następujący sposób:
[…]
[…]
[…]
[…]
[…]
|
Przebieg postępowania przed Sądem i zaskarżony wyrok
|
12 |
W oddzielnych pismach złożonych w sekretariacie Sądu w marcu 2003 r. SGL Carbon i pozostałe przedsiębiorstwa, do których została skierowana zaskarżona decyzja, wniosły skargi o stwierdzenie nieważności tej decyzji. |
|
13 |
W sentencji zaskarżonego wyroku Sąd orzekł w szczególności, że: „[…]
|
Żądania stron w postępowaniu odwoławczym
|
14 |
Wnosząca odwołanie spółka SGL Carbon wnosi do Trybunału:
|
|
15 |
W odpowiedzi na skargę Komisja wnosi do Trybunału o oddalenie odwołania i obciążenie wnoszącej odwołanie kosztami postępowania. |
W przedmiocie odwołania
|
16 |
Na poparcie swojego odwołania SGL Carbon podnosi sześć zarzutów. |
|
17 |
W ramach zarzutu pierwszego spółka SGL Carbon twierdzi, że Sąd naruszył zasadę ne bis in idem, nie uwzględniając grzywien, które wcześniej zostały na nią nałożone w Stanach Zjednoczonych. Zarzut drugi skierowany jest przeciwko podwyższeniu o 35% kwoty grzywny nałożonej na SGL Carbon z tytułu sprawowanej przez nią funkcji wyłącznego przywódcy kartelu. W ramach zarzutu trzeciego wnosząca odwołanie twierdzi, że Sąd nie zbadał zarzutu naruszenia prawa do obrony w zakresie, w jakim obejmuje ono prawo do bycia wysłuchanym, które to naruszenie wynikało z tego, iż członkowie zespołu Komisji prowadzący dochodzenie nie znali wystarczająco języka niemieckiego. Zarzut czwarty dotyczy dokonanej przez Sąd oceny współpracy spółki SGL Carbon z Komisją. W ramach zarzutu piątego wnosząca odwołanie twierdzi, że Sąd nie uwzględnił jej wyników ekonomicznych przy dokonywaniu oceny jej zdolności płatniczej do zapłacenia grzywny oraz że wysokość tej grzywny jest nieproporcjonalna. Wreszcie, w ramach zarzutu szóstego wnosząca odwołanie utrzymuje, że Sąd błędnie obliczył stopę odsetek. |
W przedmiocie zarzutu pierwszego opartego na naruszeniu obowiązku uwzględnienia kar nałożonych w państwie trzecim
Argumentacja stron
|
18 |
W treści zarzutu pierwszego SGL Carbon podkreśla, że Sąd niesłusznie zakwestionował zastosowanie zasady ne bis in idem, ponieważ w celu ustalenia kwoty grzywny lub przynajmniej jej obniżenia należało wziąć pod uwagę kary, które zostały nałożone na wnoszącą odwołanie w Stanach Zjednoczonych. |
|
19 |
W trakcie rozprawy spółka SGL Carbon dodała, że choć Trybunał w swoich wyrokach z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie C-289/04 P Showa Denko przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-5859, pkt 50–63, i w sprawie C-308/04 P SGL Carbon przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-5977, pkt 26–39, odrzucił tezę, zgodnie z którą kary nałożone w państwie trzecim na podstawie prawa konkurencji należy uwzględnić przy ustalaniu grzywny, to jednak Komisja nie powinna była całkowicie zignorować takich okoliczności. |
|
20 |
Zdaniem SGL Carbon, z uwagi na konieczność zapewnienia proporcjonalnego charakteru nałożonych grzywien, w ramach przysługującego jej uznania Komisja może być zobowiązana do uwzględnienia kar nałożonych przez władze państwa trzeciego. |
|
21 |
Komisja natomiast uważa, że wnosząca odwołanie błędnie powołuje się na zasadę ne bis in idem w niniejszej sprawie. Postępowaniu administracyjnemu i sądowemu z zakresu prawa konkurencji w Stanach Zjednoczonych i we Wspólnocie nie przyświecają bowiem takie same cele. |
|
22 |
Komisja podkreśla, że z ww. wyroków w sprawach Showa Denko przeciwko Komisji i SGL Carbon przeciwko Komisji wynika, iż obowiązek uwzględnienia kar nałożonych na spółkę w państwie trzecim nie znajduje podstawy prawnej w prawie wspólnotowym. |
|
23 |
Komisja dodaje, że brak obowiązku uwzględnienia tych kar jest zgodny z ogólnymi zasadami prawa. Jeżeli bowiem dany kartel, działający na całym świecie, ustala ceny na poziomie światowym, przedsiębiorstwa biorące udział w tym kartelu nie popełniają jednego naruszenia, lecz określoną liczbę naruszeń odpowiadającą liczbie autonomicznych porządków prawnych zakazujących ustalania cen wywołujących rzeczywiste lub potencjalne skutki na poszczególnych terytoriach. |
Ocena Trybunału
|
24 |
Na wstępie należy przypomnieć, że w ww. wyrokach w sprawach Showa Denko przeciwko Komisji i SGL Carbon przeciwko Komisji Trybunał badał już kwestię, czy zasada ne bis in idem, której został poświęcony art. 4 protokołu nr 7 do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, może być stosowana do sytuacji, w których władze państwa trzeciego podjęły działania na podstawie przysługującego im uprawnienia do nakładania kar zgodnie z obowiązującym na terytorium tego państwa prawem konkurencji. |
|
25 |
Odpowiednio w pkt 28 i 52 ww. wyroków w sprawach SGL Carbon przeciwko Komisji i Showa Denko przeciwko Komisji Trybunał przypomniał w przedmiocie tego zagadnienia, że kartel wpisany w kontekst międzynarodowy charakteryzuje się tym, że znajdują do niego zastosowanie porządki prawne państw trzecich obowiązujące na odpowiednich terytoriach tych państw. |
|
26 |
W tym względzie, odpowiednio w pkt 29 i 53 ww. wyroków w sprawach SGL Carbon przeciwko Komisji i Showa Denko przeciwko Komisji, Trybunał stwierdził, że wykonywanie uprawnień przez władze tych państw trzecich, na których spoczywa obowiązek ochrony wolnej konkurencji, podlega, w ramach ich właściwości miejscowej, specyficznym dla tych państw wymogom. Elementy stanowiące podwaliny porządków prawnych innych państw w dziedzinie konkurencji nie tylko bowiem obejmują specyficzne cele i założenia, lecz także prowadzą do wydawania specyficznych przepisów prawa materialnego oraz wywierają bardzo zróżnicowane skutki prawne w zakresie prawa administracyjnego, karnego czy cywilnego, w sytuacji gdy władze tych krajów wykazały istnienie naruszeń reguł konkurencji. |
|
27 |
Zdaniem Trybunału z tego wynika, że w sytuacji, w której Komisja nakłada karę za bezprawne zachowanie przedsiębiorstwa — nawet jeśli źródłem tego zachowania jest kartel o międzynarodowym charakterze — jej celem jest zapewnienie wolnej konkurencji na rynku wewnętrznym, co stanowi, zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. g) WE, podstawowy cel Wspólnoty. Ze względu bowiem na szczególny charakter chronionego na poziomie wspólnotowym dobra prawnego oceny dokonane przez Komisję na podstawie jej uprawnień w tym zakresie mogą w znaczącym stopniu różnić się od tych dokonanych przez władze państw trzecich (zob. ww. wyroki w sprawach SGL Carbon przeciwko Komisji, pkt 31 i Showa Denko przeciwko Komisji, pkt 55). |
|
28 |
Sąd zatem rozstrzygnął, że zasada ne bis in idem nie znajduje zastosowania do sytuacji, w których właściwe są porządki prawne państw trzecich, a właściwe organy tych państw ds. konkurencji podjęły działania w ramach przysługujących im uprawnień (zob. ww. wyroki w sprawach SGL Carbon przeciwko Komisji, pkt 32 i Showa Denko przeciwko Komisji, pkt 56). |
|
29 |
W odniesieniu do niniejszego odwołania należy zauważyć, że Sąd — podążając tym samym tokiem rozumowania — orzekł w pkt 112 i 116 zaskarżonego wyroku, że zasada ne bis in idem nie ma zastosowania w sytuacji, gdy Komisja wykonuje swoje kompetencje wynikające z prawa wspólnotowego, nawet wtedy gdy kary zostały już nałożone na zainteresowane przedsiębiorstwo przez władze państwa trzeciego za naruszenia reguł konkurencji obowiązujących w tym państwie. |
|
30 |
W związku z tym należy uznać za bezzasadną argumentację dotyczącą naruszenia zasady ne bis in idem, na którą powołuje się SGL Carbon w odwołaniu. |
|
31 |
W odniesieniu do argumentacji przedstawionej przez wnoszącą odwołanie podczas rozprawy, zgodnie z którą ww. wyroki w sprawach SGL Carbon przeciwko Komisjii i Showa Denko przeciwko Komisji należy rozumieć w ten sposób, że uznanie przysługujące Komisji co do tego, czy jest ona zobowiązana do uwzględnienia kar nałożonych na dane przedsiębiorstwo przez władze państwa trzeciego za naruszenie obowiązujących w tym państwie reguł konkurencji, może być w danym przypadku „ograniczone” w tym sensie, że Komisja może jednak być zobowiązana do uwzględnienia tych kar, wystarczy stwierdzić, że taka wykładnia wspomnianych wyroków opiera się na błędnej ich lekturze, a w szczególności, odpowiednio, ich pkt 36 i 60. |
|
32 |
We wspomnianych pkt 36 i 60 Trybunał nie wypowiedział się w przedmiocie zastosowania zasady ne bis in idem, ale odpowiedział na posiłkową argumentację wnoszącej odwołanie, która miała na celu wykazanie, iż Sąd dopuścił się naruszenia zasad proporcjonalności i słuszności. |
|
33 |
W tym względzie Trybunał ograniczył się do przypomnienia, że ustalanie wysokości grzywien za naruszenia wspólnotowego prawa konkurencji wpisuje się w zakres uznania przysługującego Komisji w tej dziedzinie. |
|
34 |
Z tego wynika, że Sąd nie naruszył prawa, uznając w pkt 128 zaskarżonego wyroku, że Komisja nie była zobowiązana do uwzględnienia kar nałożonych na SGL Carbon przez władze Stanów Zjednoczonych. |
|
35 |
Należy więc oddalić zarzut pierwszy, na który powołała się spółka SGL Carbon na poparcie odwołania. |
W przedmiocie zarzutu drugiego opartego na bezprawnym podwyższeniu kwoty grzywny nałożonej na wnoszącą odwołanie z tytułu sprawowanej przez nią funkcji przywódcy kartelu
|
36 |
Zarzut ten składa się z dwóch części. Po pierwsze, SGL Carbon twierdzi, że podwyższenie kwoty podstawowej grzywny jest bezprawne, ponieważ ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd nie dają podstawy do takiego podwyższenia. Po drugie, zdaniem wnoszącej odwołanie Sąd naruszył prawo do obrony w tym zakresie, zważywszy, że przed wydaniem zaskarżonej decyzji wnosząca odwołanie nie mogła poznać zasadniczej okoliczności mającej znaczenie dla obrony, tj. że będzie uznana przez Komisję za wyłącznego przywódcę kartelu. |
W przedmiocie pierwszej części zarzutu drugiego
— Argumentacja stron
|
37 |
SGL Carbon twierdzi, że funkcja przywódcy kartelu, która została jej przypisana przez Sąd, nie zgadza się z kontekstem faktycznym sprawy przedstawionym w zaskarżonym wyroku. |
|
38 |
Wnosząca odwołanie uważa także, że ani okoliczności faktyczne, ani co więcej sprzeczne twierdzenia Sądu nie mogą uzasadniać podwyższenia kwoty grzywny, która została na nią nałożona. |
|
39 |
Komisja twierdzi natomiast, że w zakresie, w jakim wnosząca odwołanie kwestionuje dokonaną przez Sąd ocenę stanu faktycznego w przedmiocie sprawowanej przez nią funkcji przywódcy kartelu, ta część zarzutu jest niedopuszczalna. |
|
40 |
Dodaje ona, że niedopuszczalna jest ponadto argumentacja wnoszącej odwołanie, zgodnie z którą uznanie jej za przywódcę kartelu miało wpływ na ustalenie kwoty grzywny, ponieważ stanowi ona powtórzenie argumentów podniesionych przed Sądem. |
— Ocena Trybunału
|
41 |
Na wstępie należy przypomnieć, że z art. 225 ust. 1 WE i z art. 58 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości wynika, iż jedynie Sąd jest wyłącznie właściwy do dokonywania, po pierwsze, ustaleń faktycznych, z wyjątkiem sytuacji, gdy nieprawidłowość jego ustaleń wynika z akt sprawy, a po drugie, oceny tych ustaleń faktycznych. Jeżeli jednak Sąd dokonał ustalenia lub oceny okoliczności faktycznych, Trybunał jest uprawniony na podstawie art. 225 WE do kontroli kwalifikacji prawnej tych okoliczności i skutków prawnych, które wywiódł z nich Sąd. Trybunał nie jest zatem właściwy do ustalania okoliczności faktycznych ani też zasadniczo do badania dowodów, które Sąd dopuścił na poparcie tych okoliczności. Jeśli dowody te uzyskano w prawidłowy sposób, przy poszanowaniu ogólnych zasad prawa i wymogów proceduralnych dotyczących ciężaru dowodu i postępowania dowodowego, wyłącznie do Sądu należy ocena, jaką wagę należy przywiązywać do przedstawionych dowodów. Ocena ta nie stanowi więc, z wyłączeniem przypadków przeinaczenia tych dowodów, kwestii prawnej, która jako taka poddana jest kontroli Trybunału (zob. wyrok z dnia 6 kwietnia 2006 r. w sprawie C-551/03 P General Motors przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-3173, pkt 51 i 52, a także przytoczone w nim orzecznictwo). |
|
42 |
W odniesieniu do pierwszej części zarzutu drugiego należy zauważyć, że w pkt 316–331 zaskarżonego wyroku Sąd w sposób dokładny zbadał okoliczności faktyczne, które doprowadziły Komisję do uznania SGL Carbon za przywódcę kartelu i stwierdzenia, że fakt ten stanowi okoliczność obciążającą. |
|
43 |
W przedmiocie okoliczności obciążającej należy zauważyć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem (zob. w szczególności wyrok z dnia 28 czerwca 2005 r. w sprawie C-189/02 P, C-202/02 P, od C-205/02 P do C-208/02 P i C-213/02 P Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-5425, pkt 240–242), wagę naruszenia należy ustalać na podstawie licznych okoliczności, w odniesieniu do których Komisja dysponuje uznaniem. Biorąc pod uwagę fakt istnienia okoliczności obciążających, przy ustalaniu kwoty grzywien, zgodnie ze wspomnianymi wytycznymi, Komisja wykonuje jedynie spoczywający na niej obowiązek czuwania nad przestrzeganiem reguł konkurencji. |
|
44 |
W celu ustalenia wagi popełnionego naruszenia należy wziąć pod uwagę w szczególności zachowanie każdego przedsiębiorstwa, rolę odgrywaną przez każde z nich w ustanowieniu kartelu, a także korzyść z niego odniesioną (zob. podobnie wyrok z dnia 7 czerwca 1983 r. w sprawach połączonych od 100/80 do 103/80 Musique Diffusion française i in. przeciwko Komisji, Rec. s. 1825, pkt 129). |
|
45 |
W związku z tym argumentacja, na którą powołuje się SGL Carbon, dotycząca okoliczności obciążającej w związku z pełnioną przez spółkę funkcją przywódcy kartelu ma na celu nakłonienie Trybunału do ponownego zbadania całości okoliczności faktycznych, w których przedmiocie Sąd zajął stanowisko. |
|
46 |
W tym względzie SGL Carbon nie powołuje żadnego dokumentu ani innego dowodu mogącego wykazać, że Sąd naruszył prawo przy dokonywaniu oceny roli pełnionej przez to przedsiębiorstwo, zarówno na początku kartelu, jak i w trakcie jego trwania. |
|
47 |
Ponadto ocena ta nie jest wewnętrznie sprzeczna w zakresie, w jakim dotyczy zachowań — odpowiednio — SGL Carbon i innych przedsiębiorstw biorących udział w kartelu. |
|
48 |
Z tego wynika, że pierwszą część zarzutu drugiego należy odrzucić jako niedopuszczalną. |
W przedmiocie drugiej części zarzutu drugiego
— Argumentacja stron
|
49 |
SGL Carbon utrzymuje, że nie została należycie wysłuchana na potrzeby oceny jej naruszenia przez Komisję i że Sąd błędnie ocenił znaczenie prawne tej okoliczności. W piśmie w sprawie przedstawienia zarzutów Komisja bowiem przypisała wnoszącej odwołanie, łącznie z innym przedsiębiorstwem, funkcję przywódcy kartelu. Natomiast w motywach 485–488 zaskarżonej decyzji Komisja uznała jedynie wnoszącą odwołanie za „przywódcę i inicjatora naruszenia na rynku grafitu izostatycznego”, nakładając na nią grzywnę o najbardziej zwiększonej (tj. o 50%) kwocie podstawowej. |
|
50 |
SGL Carbon twierdzi więc, że Sąd naruszył jej prawo do obrony. Zdaniem wnoszącej odwołanie w piśmie w sprawie przedstawienia zarzutów ograniczono się bowiem do stwierdzenia, że przy ustalaniu kwoty grzywny zostanie uwzględniona waga i czas trwania naruszenia, podczas gdy — w celu umożliwienia skutecznej obrony — należało wymienić okoliczności, które mogą być wzięte pod uwagę w momencie wydawania decyzji przez Komisję. |
|
51 |
SGL Carbon podkreśla, że jej rzekoma funkcja przywódcy kartelu jest okolicznością mającą zasadniczy wpływ na ustalenie kwoty grzywny. Gdyby bowiem pismo w sprawie przedstawienia zarzutów wskazywało, że Komisja zamierza zastosować taką ocenę wagi naruszenia, wnosząca odwołanie sprzeciwiłaby się temu. |
|
52 |
Komisja twierdzi natomiast, że Sąd słusznie orzekł, iż prawo do obrony, a w szczególności prawo do bycia wysłuchanym zostało poszanowane, ponieważ w piśmie w sprawie przedstawienia zarzutów wymieniono istotne okoliczności faktyczne i prawne dotyczące popełnionych naruszeń, takie jak np. waga i czas trwania naruszenia. Prawo do bycia wysłuchanym nie dotyczy bowiem sposobu, w jaki Komisja zamierza zastosować kryteria wagi i czasu trwania naruszenia w celu ustalenia kwoty grzywny. |
|
53 |
Komisja twierdzi, że znaczenie pełnionej przez wnoszącą odwołanie funkcji przywódcy kartelu lub sposób, w jaki Sąd dokonał oceny okoliczności dotyczących tego faktu, stanowią kwestie natury faktycznej, które nie podlegają kontroli na etapie odwołania, z wyjątkiem przypadków przeinaczenia dowodów. |
|
54 |
Komisja zauważa w tym względzie, że wnosząca odwołanie nie zakwestionowała zgodności z prawem ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd. Nie przedstawiła ona co więcej argumentów służących ustaleniu ewentualnego przeinaczenia dowodów przez Sąd. |
— Ocena Trybunału
|
55 |
Należy przypomnieć, że pismo w sprawie przedstawienia zarzutów z jednej strony i dostęp do akt z drugiej strony umożliwiają przedsiębiorstwom, których dotyczy dochodzenie, zapoznanie się z dowodami, w których posiadaniu jest Komisja, zapewniając pełną skuteczność prawa do obrony (zob. wyrok z dnia 15 października 2002 r. w sprawach połączonych C-238/99 P, C-244/99 P, C-245/99 P, C-247/99 P, od C-250/99 P do C-252/99 P i C-254/99 P Limburgse Vinyl Maatschappij i in. przeciwko Komisji, Rec. s. I-8375, pkt 315 i 316, a także wyrok z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawach połączonych C-204/00 P, C-205/00 P, C-211/00 P, C-213/00 P, C-217/00 P i C-219/00 P Aalborg Portland i in. przeciwko Komisji, Rec. s. I-123, pkt 66 i 67). |
|
56 |
Z utrwalonego orzecznictwa wynika ponadto, że Komisja czyni zadość obowiązkowi poszanowania prawa przedsiębiorstw do bycia wysłuchanym, jeśli wskazuje w piśmie w sprawie przedstawienia zarzutów zasadnicze okoliczności faktyczne i prawne, które mogą prowadzić do nałożenia grzywny, takie jak waga i czas trwania zarzucanego naruszenia, a także jego dokonanie umyślnie lub przez niedbalstwo (zob. podobnie wyroki z dnia 9 listopada 1983 r. w sprawie 322/81 Michelin przeciwko Komisji, Rec. s. 3461, pkt 19 i 20, oraz ww. wyrok w sprawie Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji, pkt 428). |
|
57 |
W odniesieniu do niniejszego odwołania należy stwierdzić, że w pkt 138–142 zaskarżonego wyroku Sąd prawidłowo ustalił ramy prawne mające zastosowanie do pisma w sprawie przedstawienia zarzutów i prawa przedsiębiorstw do bycia wysłuchanymi. |
|
58 |
Następnie Sąd słusznie uznał w pkt 144 i 145 zaskarżonego wyroku, że prawo do obrony było przestrzegane, jako że SGL Carbon umożliwiono przedstawienie uwag w przedmiocie czasu trwania, wagi i charakteru popełnionego naruszenia. Sąd także słusznie dodał w pkt 146 tego wyroku, że Komisja nie miała obowiązku wyjaśniania w piśmie w sprawie przedstawienia zarzutów sposobu, w jaki może ona posłużyć się każdym z tych elementów przy wymiarze grzywny (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji, pkt 434, 435 i 439). |
|
59 |
Z tego wynika, że Sąd nie naruszył prawa, orzekając, iż pismo w sprawie przedstawienia zarzutów zawierało wystarczająco dokładne informacje dotyczące sposobu, w jaki Komisja zamierzała ustalić kwotę grzywny, w szczególności w odniesieniu do wagi popełnionego naruszenia. |
|
60 |
Należy w szczególności podnieść, że Sąd stwierdził w pkt 148 zaskarżonego wyroku, iż pismo w sprawie przedstawienia zarzutów zawierało informację, zgodnie z którą SGL Carbon pełniła funkcję przywódcy i inicjatora naruszenia. Wnosząca odwołanie została więc uprzedzona, że ta okoliczność może zostać wzięta pod uwagę w ramach ustalania kwoty grzywny. |
|
61 |
Ponadto w pkt 149 zaskarżonego wyroku Sąd słusznie orzekł, że nic nie pozwala na uznanie stwierdzenia, iż odpowiedzialność SGL Carbon jako przywódcy kartelu uległa zwiększeniu, ponieważ Komisja w zaskarżonej decyzji zrezygnowała z przypisania tej samej funkcji innemu przedsiębiorstwu biorącemu udział w tym kartelu. |
|
62 |
W tych okolicznościach, zgodnie ze stanowiskiem rzecznika generalnego przedstawionym w pkt 59 opinii, fakt, że SGL Carbon została uznana przez Komisję za jedynego przywódcę kartelu, nie wpłynął na stanowisko Komisji co do pozycji tego przedsiębiorstwa w kartelu w takim stopniu, by powodował on naruszenie prawa do obrony, tym bardziej, że cechą charakterystyczną pisma w sprawie przedstawienia zarzutów jest jego tymczasowy charakter i możliwość wprowadzania zmian w trakcie oceny, którą przeprowadza później Komisja na podstawie przedstawionych jej uwag stron i dalszych ustaleń faktycznych. |
|
63 |
Druga część zarzutu drugiego jest więc bezzasadna. |
|
64 |
Z powyższego wynika, że zarzut drugi podniesiony przez SGL Carbon na poparcie odwołania należy oddalić w całości. |
W przedmiocie zarzutu trzeciego opartego na naruszeniu prawa do obrony w zakresie, w jakim zawiera ono prawo do bycia wysłuchanym
Argumentacja stron
|
65 |
SGL Carbon twierdzi, że Sąd błędnie orzekł w pkt 154 zaskarżonego wyroku, iż argumentacja oparta na fakcie, że pracownicy Komisji prowadzący dochodzenie nie znali wystarczająco języka niemieckiego, nie została poparta żadnym poważnym dowodem. Wnosząca odwołanie wskazała bowiem, na jakiej podstawie miała prawo sądzić, iż żaden z pracowników nie znał wystarczająco tego języka. |
|
66 |
Zdaniem SGL Carbon pracownicy Komisji muszą być w stanie, bezpośrednio lub z pomocą tłumaczeń, zrozumieć całość danych, na które powołują się zainteresowane przedsiębiorstwa. |
|
67 |
Komisja podnosi, że Sąd uznał, iż wnosząca odwołanie nie dostarczyła żadnego poważnego dowodu, który mógłby potwierdzić powyższe przypuszczenie. |
|
68 |
Komisja podkreśla, że umiejętności językowe poszczególnych pracowników Komisji nie mają znaczenia dla poszanowania prawa do obrony. Postępowanie administracyjne było bowiem prowadzone przez Dyrekcję Generalną ds. Konkurencji i zakończyło się wydaniem decyzji przez Komisję działającą jako instytucja. |
|
69 |
Komisja dodaje, że z jednym wyjątkiem cała korespondencja w trakcie postępowania prowadzona była w języku niemieckim. Jedynie skierowane do wnoszącej odwołanie trzecie żądanie dotyczące przedstawienia informacji zostało zredagowane w języku angielskim, jednak wnosząca odwołanie nie zażądała jego tłumaczenia, ograniczając się do odpowiedzi po niemiecku. |
Ocena Trybunału
|
70 |
Należy na wstępie przypomnieć, że poszanowanie prawa do obrony we wszelkich postępowaniach, które mogą doprowadzić do nałożenia sankcji, w szczególności grzywny lub okresowej kary pieniężnej, stanowi podstawową zasadę prawa wspólnotowego, którą należy respektować także w postępowaniu administracyjnym (zob. w szczególności wyrok z dnia 2 października 2003 r. w sprawie C-194/99 P Thyssen Stahl przeciwko Komisji, Rec. s. I-10821, pkt 30). |
|
71 |
Poszanowanie prawa do obrony wymaga w szczególności, aby dane przedsiębiorstwo, w stosunku do którego prowadzone jest dochodzenie, miało w trakcie postępowania administracyjnego możliwość przedstawienia w skuteczny sposób swego stanowiska w przedmiocie wystąpienia i istotności podnoszonych okoliczności faktycznych oraz w przedmiocie dokumentów posiadanych przez Komisję (zob. wyrok z dnia 6 kwietnia 1995 r. w sprawie C-310/93 P BPB Industries i British Gypsum przeciwko Komisji, Rec. s. I-865, pkt 21). |
|
72 |
W odniesieniu do trzeciego zarzutu odwołania należy zauważyć, że w zakresie, w jakim SGL Carbon kwestionuje oddalenie w pkt 154 zaskarżonego wyroku jej argumentu, zgodnie z którym Komisja przekazała akta sprawy pracownikom nieposługującym się dostatecznie językiem niemieckim — dotyczy on oceny okoliczności faktycznych i dowodów należącej do Sądu, która — jak to zostało przypomniane w pkt 41 niniejszego wyroku — nie może zostać podważona w ramach odwołania. |
|
73 |
Jednak nawet jeśli założyć, że zostało wykazane, iż pracownicy Komisji odpowiedzialni za prowadzenie sprawy nie posiadali koniecznych umiejętności językowych, w odpowiedzi na zarzut naruszenia przez Komisję prawa do obrony wystarczy stwierdzić, że umiejętności językowe członka zespołu prowadzącego dochodzenie w przedmiocie kartelu nie mogą być traktowane jako decydujące przy ocenie, czy doszło do naruszenia prawa do obrony przez Komisję. |
|
74 |
W konsekwencji Sąd nie naruszył prawa, uznając, że Komisja nie naruszyła prawa do obrony. |
|
75 |
Trzeci zarzut odwołania wniesionego przez SGL Carbon nie może więc zostać uwzględniony. |
W przedmiocie zarzutu czwartego wynikającego z nieuwzględnienia współpracy SGL Carbon z Komisją
Argumentacja stron
|
76 |
SGL Carbon twierdzi, że Sąd nie uwzględnił argumentów, zgodnie z którymi współpraca tego przedsiębiorstwa z Komisją nie została dostatecznie doceniona w porównaniu ze współpracą innych zainteresowanych przedsiębiorstw. Komisja nie powinna była obniżyć nałożonej na wnoszącą odwołanie grzywny o 35%, ponieważ właściwe obniżenie powinno osiągnąć 50–75%. |
|
77 |
Wnosząca odwołanie uważa, że współpracowała przynajmniej w takim samym stopniu co inne przedsiębiorstwa i jako jedyna dostarczyła informacji dotyczących udziału innych przedsiębiorstw w kartelu. |
|
78 |
SGL Carbon utrzymuje także, że kwestia tego, czy Komisja skorzysta w ramach decyzji z informacji o naruszeniach ujawnionych przez współpracujące przedsiębiorstwa, nie ma sama w sobie znaczenia. W przeciwnym bowiem razie przedsiębiorstwa chętne do współpracy powinny się obawiać w każdym momencie, że ich współpraca — jak to się stało w przypadku wnoszącej odwołanie — nie zostanie uwzględniona lub zostanie uwzględniona tylko częściowo. |
|
79 |
Komisja twierdzi, że Sąd nie naruszył prawa przy dokonywaniu oceny współpracy SGL Carbon w trakcie dochodzenia. Dokonał on właściwej oceny zasług wnoszącej odwołanie, a także innych zainteresowanych przedsiębiorstw. Zważywszy na to, że współpraca wnoszącej odwołanie nie przyczyniła się do ustalenia wystąpienia naruszenia, nie należało jej uwzględniać w celu obniżenia grzywny. |
|
80 |
Komisja uznaje, że Sąd właściwie przeanalizował dowody dotyczące zasług poszczególnych przedsiębiorstw w trakcie dochodzenia. Ponadto wnosząca odwołanie nie wyjaśnia, w jakim zakresie mogło dojść w ramach tej analizy do przeinaczenia dowodów — a jedynie ta kwestia mogłaby stanowić przedmiot kontroli w ramach odwołania. |
Ocena Trybunału
|
81 |
Jak zostało przypomniane w pkt 43 niniejszego wyroku, Komisja dysponuje szerokim zakresem uznania co do metody obliczania grzywien i ma prawo w tym względzie brać pod uwagę liczne czynniki, wśród których znajduje się współpraca zainteresowanych przedsiębiorstw w trakcie dochodzenia prowadzonego przez służby tej instytucji. Komisja ma zatem obowiązek przeprowadzenia złożonej oceny okoliczności faktycznych, w tym również współpracy tych przedsiębiorstw. |
|
82 |
W odniesieniu do niniejszej sprawy należy zauważyć, że w pkt 358–362 zaskarżonego wyroku Sąd oparł swoją ocenę w tej dziedzinie na ww. komunikacie w sprawie współpracy, a konkretnie na stwierdzeniu, zgodnie z którym tylko jedno przedsiębiorstwo, tj. pierwsze, które dostarczy dowodów dotyczących istnienia kartelu, może skorzystać z istotnego obniżenia grzywny, z wyłączeniem innych przedsiębiorstw, które dostarczą na późniejszym etapie postępowania administracyjnego konkretne dowody dotyczące tego samego kartelu. |
|
83 |
W odniesieniu do współpracy przedsiębiorstwa z Komisją z orzecznictwa wynika, że tylko taka współpraca przedsiębiorstwa może usprawiedliwić obniżenie grzywny na podstawie komunikatu w sprawie współpracy, która pozwala Komisji na skuteczne osiągnięcie celu polegającego na ustaleniu istnienia naruszenia i położeniu mu kresu (zob. podobnie wyrok z dnia 16 listopada 2000 r. w sprawie C-297/98 P SCA Holding przeciwko Komisji, Rec. s. I-10101, pkt 36 i ww. wyrok w sprawie Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji, pkt 399). |
|
84 |
W szczególności, jeżeli komunikat w sprawie współpracy przewiduje w pkt C i B obniżkę grzywny dla pierwszego przedsiębiorstwa, które dostarczy dowodów istnienia kartelu, to cel polegający na upowszechnianiu współpracy przedsiębiorstw mających na celu wykrycie tajnych karteli mających wpływ na Wspólnotę, w szczególności przedsiębiorstw, które jako pierwsze dostarczają dowodów, został ponadto potwierdzony i wzmocniony w komunikacie Komisji w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien w sprawach kartelowych (Dz.U. 2006, C 298, s. 17). |
|
85 |
W niniejszej sprawie Sąd stwierdził w pkt 360 zaskarżonego wyroku, że tylko jedno przedsiębiorstwo, którym nie jest SGL Carbon, jako pierwsze dostarczyło rzeczonych dowodów. |
|
86 |
W konsekwencji Sąd orzekł w pkt 367 zaskarżonego wyroku, że SGL Carbon, z tytułu pełnionej funkcji przywódcy kartelu, nie spełnia kryteriów wymienionych w komunikacie w sprawie współpracy pozwalających ubiegać się o istotne obniżenie nałożonej na nią grzywny. Taka ocena oparta na przesłankach faktycznych nie może podlegać kontroli w ramach odwołania. |
|
87 |
W odniesieniu do argumentacji SGL Carbon dotyczącej uwzględnienia współpracy z Komisją — bez względu na fakt, że spółka ta została uznana za przywódcę kartelu — należy podnieść, że Sąd słusznie uznał w pkt 368 zaskarżonego wyroku, iż Komisja nie była zobowiązana do wynagrodzenia współpracy poprzez istotne obniżenie kwoty grzywny, ponieważ owa współpraca nie ułatwiła skutecznego stwierdzenia istnienia naruszenia ani położenia mu kresu. |
|
88 |
Co do twierdzenia SGL Carbon, zgodnie z którym jej współpraca nie została doceniona w porównaniu z innymi przedsiębiorstwami biorącymi udział w kartelu, należy podnieść, iż zgodnie z przypomnianym w pkt 371 zaskarżonego wyroku słusznym stanowiskiem Sądu Komisji przysługuje szeroki zakres uznania przy dokonywaniu oceny jakości i użyteczności współpracy danego przedsiębiorstwa, w szczególności w porównaniu ze współpracą innych przedsiębiorstw. |
|
89 |
Ponadto SGL Carbon nie dostarczyła żadnego dowodu mogącego wykazać, że Sąd naruszył prawo przy ocenie wykonania przez Komisję przysługującego jej uznania w odniesieniu do oceny współpracy przedsiębiorstw w trakcie dochodzenia. |
|
90 |
Z powyższego wynika, że SGL Carbon nie ma podstaw, aby utrzymywać, iż Sąd nieprawidłowo ocenił jej współpracę z Komisją w trakcie dochodzenia. |
|
91 |
Należy więc oddalić zarzut czwarty podniesiony przez SGL Carbon na poparcie odwołania. |
W przedmiocie zarzutu piątego opartego na nieproporcjonalnym wymiarze grzywny
Argumentacja stron
|
92 |
SGL Carbon twierdzi, że Sąd niesłusznie uznał, iż w ramach ustalania kwoty grzywny Komisja nie jest zobowiązana do oceny sytuacji finansowej zainteresowanego przedsiębiorstwa. |
|
93 |
Wnosząca odwołanie podkreśla, że Sąd nie powinien doprowadzać do upadłości danego przedsiębiorstwa w wyniku nałożenia na nie grzywny nieuwzględniającej skutków finansowych, które są z nią związane. Zasada proporcjonalności zakłada bowiem wzięcie pod uwagę dotkliwego charakteru kar, z uwzględnieniem sytuacji finansowej zainteresowanego przedsiębiorstwa. |
|
94 |
Komisja uznaje zarzut piąty za niedopuszczalny. SGL Carbon dąży w nim bowiem do przeprowadzenia ponownego badania adekwatnego charakteru ustalonej kwoty grzywny, przedstawiając twierdzenia wykraczające poza zakres ustaleń dokonanych przez Sąd w zaskarżonym wyroku. A tego typu ocena okoliczności faktycznych nie podlega kontroli Trybunału w ramach odwołania. |
|
95 |
Komisja utrzymuje, że zarzut piąty jest w każdym razie bezzasadny. Wykonując bowiem prawo do nieograniczonego orzekania, Sąd potwierdził utrwalone orzecznictwo, zgodnie z którym Komisja nie jest zobowiązana do uwzględnienia sytuacji finansowej danego przedsiębiorstwa przy ustalaniu kwoty grzywny. |
|
96 |
Komisja dodaje, że Sąd i tak znacząco obniżył kwotę grzywny nałożonej na wnoszącą odwołanie, posuwając się dalej niż stosująca obniżenie Komisja. |
Ocena Trybunału
|
97 |
Na wstępie należy przypomnieć, że — jak już zostało wspomniane w pkt 41 niniejszego wyroku — uprawnienia kontrolne Trybunału w ramach odwołania nie obejmują ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd, z wyjątkiem przypadków nieprawidłowości tych ustaleń wynikających z akt sprawy, dopuszczenia się przez Sąd przeinaczenia dowodów lub dokonania błędnej kwalifikacji prawnej ustaleń faktycznych i w sytuacjach, gdy istnieje wątpliwość co do poszanowania ogólnych zasad dotyczących ciężaru dowodu i postępowania dowodowego. |
|
98 |
Ponadto Trybunał w ramach odwołania nie może ze względów słuszności zastąpić własną oceną oceny dokonanej przez Sąd orzekający w ramach nieograniczonego prawa orzekania w przedmiocie kwoty grzywien nałożonych na przedsiębiorstwa z powodu naruszenia przez nie prawa wspólnotowego (zob. wyroki z dnia 17 lipca 1997 r. w sprawie C-219/95 P Ferriere Nord przeciwko Komisji, Rec. s. I-4411, pkt 31 i z dnia 25 stycznia 2007 r. w sprawie C-407/04 P Dalmine przeciwko Komisji, Zb.Orz. str. I-835, pkt 152). |
|
99 |
W zakresie, w jakim SGL Carbon zmierza do zakwestionowania proporcjonalnego charakteru nałożonej na nią grzywny, zarzut ten należy uznać za niedopuszczalny, ponieważ ma on na celu doprowadzenie do ponownego zbadania ustaleń faktycznych, które nie podlegają kontroli Trybunału w ramach odwołania (zob. także wyroki z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-359/01 P British Sugar przeciwko Komisji, Rec. s. I-4933, pkt 47 i 48 oraz ww. wyrok w sprawie Dansk Rørindustri i in. przeciwko Komisji, pkt 245 i 246). |
|
100 |
W odniesieniu do argumentu, zgodnie z którym Sąd nie uwzględnił sytuacji finansowej SGL Carbon, należy podnieść, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, na którym słusznie oparty został pkt 333 zaskarżonego wyroku, przy ustalaniu kwoty grzywny Komisja nie ma obowiązku uwzględnienia sytuacji finansowej zainteresowanego przedsiębiorstwa, gdyż uznanie takiego obowiązku oznaczałoby przyznanie przedsiębiorstwom najmniej przystosowanym do warunków rynkowych nieuzasadnionej przewagi konkurencyjnej (zob. wyrok z dnia 8 listopada 1983 r. w sprawach połączonych od 96/82 do 102/82, 104/82, 105/82, 108/82 i 110/82 IAZ International Belgium i in. przeciwko Komisji, Rec. s. 3369, pkt 54 i 55 oraz ww. wyrok w sprawie SGL Carbon przeciwko Komisji, pkt 105 i 106). |
|
101 |
W związku z tym Sąd nie naruszył prawa, oddalając w pkt 333 zaskarżonego wyroku zarzut dotyczący nieuwzględnienia przez Komisję zdolności finansowej wnoszącej odwołanie. |
|
102 |
Nie można zatem uwzględnić zarzutu piątego, na który powołuje się SGL Carbon. |
W przedmiocie zarzutu szóstego opartego na niezgodności z prawem stopy odsetek ustalonej przez Komisję
Argumentacja stron
|
103 |
SGL Carbon uważa, że Sąd nie zbadał jej argumentów dotyczących ustalenia stopy odsetek i że w konsekwencji zaskarżony wyrok narusza prawo w tym zakresie. |
|
104 |
Wnosząca odwołanie utrzymuje, że odsetki, którymi została obciążona, są zbyt wysokie. Bez podstawy prawnej Komisja nie powinna bowiem ustalać odsetek przekraczających wyraźnie poziom rynkowy. Ustalając wysoką stopę odsetek, Komisja nałożyła w rzeczywistości dodatkową karę. |
|
105 |
Zdaniem SGL Carbon nie wystarczy, że w odpowiedzi na argument dotyczący stopy odsetek od tymczasowych płatności dokonywanych przez przedsiębiorstwa na poczet grzywien, które zostały na nie nałożone, Sąd stwierdza, iż odsetki te mają wyłącznie na celu zapobieżenie bezpodstawnemu wzbogaceniu się Wspólnot. Nawet stopa odsetek od grzywien dotychczas niezapłaconych powinna mieć za jedyny cel uniknięcie sytuacji, w której zainteresowane przedsiębiorstwo czerpie korzyść z zabezpieczenia. |
|
106 |
Komisja twierdzi natomiast, że zarzut szósty jest niedopuszczalny, ponieważ ma na celu poddanie kwestii ustalenia wysokości odsetek ponownej ocenie przez Trybunał w ramach odwołania. |
|
107 |
Komisja utrzymuje, że zarzut ten jest w każdym razie bezzasadny. Jeżeli bowiem przedsiębiorstwa mogłyby odnosić korzyści finansowe, zwlekając z zapłatą grzywien, które zostały na nie nałożone, kara uległaby osłabieniu i przedsiębiorstwa zwlekające z zapłatą grzywien odnosiłyby korzyści finansowe w porównaniu z tymi, które dokonują zapłaty w terminie. |
|
108 |
Komisja dodaje, że Sąd dostatecznie uzasadnił, dlaczego Komisja nie nadużyła przysługujących jej uprawnień dyskrecjonalnych w trakcie ustalania odsetek i dlaczego wnosząca odwołanie nie przedstawiła żadnego argumentu mogącego wykazać, iż odsetki za opóźnienie zostały ustalone w sposób nieproporcjonalny. |
Ocena Trybunału
|
109 |
Należy przypomnieć, że Sąd, odnosząc się do podniesionego przed nim zarzutu, nawiązał w pkt 411 zaskarżonego wyroku do utrwalonego orzecznictwa, zgodnie z którym uprawnienia przyznane Komisji na mocy art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr 17 obejmują prawo do określenia daty płatności grzywien, a tym samym daty, od której naliczane są odsetki, jak również do ustalania stopy tych odsetek i do określania szczegółowych warunków wykonania jej decyzji. |
|
110 |
Gdyby bowiem Komisja nie miała tego rodzaju uprawnień, przedsiębiorstwa mogłyby odnosić korzyści z opóźniania płatności, osłabiając tym samym skutek nałożonych kar (ww. wyrok w sprawie SGL Carbon przeciwko Komisji, pkt 114). |
|
111 |
Zatem Sąd słusznie uznał, że Komisja mogła jako punkt odniesienia przyjąć stopę wyższą od referencyjnej rynkowej stopy oferowanej przeciętnemu pożyczkobiorcy w zakresie niezbędnym do zapobieżenia zwłoce w zapłacie grzywny (ww. wyrok w sprawie SGL Carbon przeciwko Komisji, pkt 115). |
|
112 |
Należy dodać, że SGL Carbon nie wykazała, na czym polega naruszenie prawa przez Sąd poprzez rozstrzygnięcie w pkt 412 zaskarżonego wyroku, że Komisja nie przekroczyła granic uznania przy ustalaniu wysokości odsetek za opóźnienie. Wnosząca odwołanie ograniczyła się jedynie do wniosku o ponowne zbadanie dokonanej przez Sąd oceny okoliczności faktycznych w tym względzie. |
|
113 |
Jednakże taka argumentacja nie podlega kontroli Trybunału w ramach odwołania (zob. wyrok z dnia 21 września 2006 r. w sprawie C-113/04 P Technische Unie przeciwko Komisji, Zb.Orz. s. I-8835, pkt 81–83). W konsekwencji omawiany zarzut jest w tej części niedopuszczalny. |
|
114 |
W odniesieniu do twierdzenia SGL Carbon, zgodnie z którym jej argument dotyczący ustalenia przez Komisję stopy odsetek w wysokości 2% w przypadku tymczasowych płatności w gotówce został niesłusznie odrzucony jako spóźniony, należy zauważyć, iż Sąd słusznie uznał ten argument, który nie został podniesiony w skardze wszczynającej postępowanie, jako nowy zarzut w rozumieniu art. 48 § 2 regulaminu Sądu. W konsekwencji Sąd miał prawo odrzucić zarzut jako niedopuszczalny, co uczynił w pkt 413 zaskarżonego wyroku. |
|
115 |
Zarzut szósty, na który powołuje się SGL Carbon w uzasadnieniu swojego odwołania, należy zatem w części oddalić jako bezzasadny, a w części odrzucić jako niedopuszczalny. |
|
116 |
Z całości powyższych rozważań wynika, że żaden z zarzutów podniesionych przez SGL Carbon w odwołaniu nie może zostać uwzględniony. W związku z tym odwołanie należy oddalić. |
W przedmiocie kosztów
|
117 |
Zgodnie z art. 69 § 2 regulaminu mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 118 regulaminu kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ Komisja wniosła o obciążenie SGL Carbon kosztami postępowania, a SGL Carbon przegrała sprawę, należy obciążyć ją kosztami postępowania. |
|
Z powyższych względów Trybunał (czwarta izba) orzeka, co następuje: |
|
|
|
Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: niemiecki.