UZASADNIENIE
1.KONTEKST AKTU DELEGOWANEGO
Niniejsza dyrektywa delegowana Komisji zmienia, w celu dostosowania do postępu naukowo-technicznego, załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/65/UE w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (wersja przekształcona) 1 (dyrektywa RoHS). Zmiana dotyczy wyłączenia dla określonych zastosowań zawierających rtęć w innych wysokoprężnych lampach sodowych na potrzeby oświetlenia ogólnego.
Jak określono w jej art. 4, dyrektywa RoHS ogranicza stosowanie niektórych substancji niebezpiecznych w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (EEE). Obecnie dziesięć substancji podlega ograniczeniom i jest wymienionych w załączniku II do dyrektywy RoHS: ołów, rtęć, kadm, sześciowartościowy chrom, polibromowane bifenyle (PBB), polibromowane etery difenylowe (PBDE), ftalan di-2-etyloheksylu (DEHP), ftalan benzylu butylu (BBP), ftalan dibutylu (DBP) i ftalan diizobutylu (DIBP). Załączniki III i IV zawierają wykaz materiałów i części składowych EEE przeznaczonych do konkretnych zastosowań, które są wyłączone z ograniczeń dotyczących substancji określonych w art. 4 ust. 1.
Art. 5 dyrektywy przewiduje dostosowanie załączników III i IV do postępu naukowo-technicznego, co może obejmować przyznawanie, przedłużanie lub odwoływanie wyłączeń. Zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. a) wyłączenia należy uwzględnić w wykazach w załącznikach III i IV jedynie wówczas, gdy nie obniży to poziomu ochrony środowiska i zdrowia przewidzianego w rozporządzeniu (WE) nr 1907/2006 (REACH) 2 oraz w przypadku spełnienia któregokolwiek z następujących warunków: (i) ich usunięcie lub zastąpienie poprzez zmiany projektowe lub materiały i części składowe, które nie wymagają żadnych materiałów lub substancji wymienionych w załączniku II, jest naukowo lub technicznie niewykonalne, (ii) nie można zapewnić niezawodności substytutów; (iii) ogólny negatywny wpływ na środowisko, zdrowie i bezpieczeństwo konsumenta spowodowany przez zastąpienie prawdopodobnie przeważy ogólne korzyści z ich zastąpienia w odniesieniu do środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa konsumenta.
Ponadto decyzje w sprawie wyłączeń oraz okres ich obowiązywania muszą uwzględniać dostępność substytutów oraz społeczno-ekonomiczny wpływ zastąpienia. Decyzje o czasie obowiązywania wyłączeń muszą także uwzględniać wszelki potencjalny wpływ na innowacje. W stosownych przypadkach do oceny ogólnego wpływu wyłączeń musi być stosowana koncepcja cyklu życia.
Art. 5 ust. 1 lit. a) stanowi również, że Komisja musi przyjąć pojedyncze akty delegowane w celu włączenia materiałów i części składowych EEE do konkretnych zastosowań do wykazów w załącznikach III i IV. Art. 5 ust. 3 i załącznik V opisują procedurę składania wniosków o wyłączenie.
2.KONSULTACJE PRZEPROWADZONE PRZED PRZYJĘCIEM AKTU
Komisja otrzymuje od podmiotów gospodarczych wnioski 3 o przyznanie lub przedłużenie wyłączeń na mocy art. 5 ust. 3 i załącznika V do dyrektywy RoHS.
Obecne wyłączenie 4c) w załączniku III zezwala na stosowanie rtęci w innych wysokoprężnych lampach sodowych na potrzeby oświetlenia ogólnego w ilościach nieprzekraczających (na jedną bańkę): 4c)-I P ≤ 155 W: 25 mg; 4c)-II 155 W < P ≤ 405 W: 30 mg; 4c)-III P > 405 W: 40 mg.
Komisja otrzymała wniosek o przedłużenie tego wyłączenia w styczniu 2015 r. Wnioskodawcy zasadniczo stwierdzili, że niedostępne są substytuty dla zastosowań objętych tym wyłączeniem, ponieważ zmniejszenie zawartości lub pominięcie rtęci w tych lampach prowadzi do utraty skuteczności 4 . W styczniu 2020 r. ci sami wnioskodawcy złożyli zaktualizowany wniosek, przewidujący zmniejszenie zawartości rtęci w porównaniu z wnioskiem z 2015 r. Zgodnie z wymogami dyrektywy RoHS (art. 5 ust. 5 akapit drugi) wyłączenie pozostaje ważne do czasu podjęcia przez Komisję decyzji w sprawie wniosku o przedłużenie.
Aby ocenić wniosek o przedłużenie tego wyłączenia, w czerwcu 2015 r. Komisja rozpoczęła badanie 5 , zakończone w 2016 r., na potrzeby wymaganej oceny naukowo-technicznej, w tym ośmiotygodniowe internetowe konsultacje z zainteresowanymi stronami 6 . W następstwie tego badania oceniającego obszerne dane techniczne i naukowe oraz otrzymane uwagi, udokumentowane w sprawozdaniu z badania, Komisja przeprowadziła dwa uzupełniające badania/aktualizacje, angażując również zainteresowane strony. W badaniu opublikowanym w 2019 r. 7 skupiono się na ocenie społeczno-ekonomicznej i dostępności substytutów, a w 2020 r. przeprowadzono aktualizację opartą na najnowszych danych liczbowych i modelowaniu 8 . Opublikowano sprawozdania końcowe z badania i z aktualizacji oceny społeczno-ekonomicznej 9 ; zainteresowane strony zostały powiadomione.
Komisja zasięgnęła opinii grupy ekspertów państw członkowskich ds. aktów delegowanych na mocy dyrektywy RoHS na posiedzeniach ekspertów w dniach 1 września 2016 r., 29 października 2018 r. i 21 października 2019 r. w celu zebrania uwag państw członkowskich na temat przewidywanych działań, biorąc pod uwagę wyniki ocen. Przeprowadziła ona wszystkie niezbędne kroki proceduralne dotyczące wyłączeń z ograniczeń dotyczących substancji zgodnie z art. 5 ust. 3–7 10 . Rada i Parlament Europejski zostały powiadomione o wszystkich działaniach.
W sprawozdaniach końcowych podkreślono, że:
·na poziomie systemu dostępne są substytuty niezawierające rtęci (do stosowania w nowych oprawach oświetleniowych z diodami elektroluminescencyjnymi (LED)), ale takie substytuty nie są kompatybilne z istniejącymi wysokoprężnymi lampami sodowymi (HPS) (w przypadku wymiany części). W związku z tym wcześniejsze wycofanie lamp HPS może doprowadzić do przedwczesnego zakończenia eksploatacji istniejących opraw oświetleniowych HPS i do ogólnych szkód dla środowiska. Stwierdzono również, że nadal niezbędny jest czas na opracowanie adekwatnych alternatyw, w związku z czym zalecono przedłużenie wyłączenia na maksymalny okres kolejnych pięciu lat.
·Dostępne są lampy HPS w różnych kształtach i o różnej mocy, o zmniejszonej zawartości rtęci w porównaniu z obecnymi poziomami. W związku z tym wyłączenie należy przedłużyć, zmniejszając dozwoloną zawartość rtęci.
Podsumowując, w ocenach naukowych i technicznych, w tym konsultacjach z zainteresowanymi stronami, określono, że kryteria wyłączenia są nadal spełnione w odniesieniu do wyłączenia 4c) I–III. Wyniki oceny wskazują również, że przedłużenie wyłączenia, zmniejszając dozwoloną zawartość rtęci, nie obniżyłoby poziomu ochrony środowiska i zdrowia przewidzianego w rozporządzeniu REACH zgodnie z art. 5 dyrektywy 2011/65/UE.
Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi lepszego stanowienia prawa w portalu poświęconym lepszym uregulowaniom prawnym opublikowano projekt dyrektywy delegowanej, do którego można było zgłaszać uwagi przez cztery tygodnie. W trakcie konsultacji na temat projektu aktu otrzymano trzy odpowiedzi. Podniesione kwestie zostały rozpatrzone i nie stwierdzono potrzeby wprowadzenia zmian do projektu.
3.ASPEKTY PRAWNE AKTU DELEGOWANEGO