ZALECENIE KOMISJI
z dnia 4.6.2025 r.
w sprawie zasad przewodnich związanych z zasadą „efektywność wodna przede wszystkim”
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Niezrównoważone praktyki gospodarki wodnej, zanieczyszczenie środowiska i rosnące zapotrzebowanie powodują, że jakość i ilość wody, a także zdrowie ekosystemów wodnych w Unii nie poprawiają się w zadowalającym tempie. Zmiana klimatu i utrata różnorodności biologicznej pogłębiają tę tendencję. Ograniczenia związane z wodą w coraz większym stopniu wpływają na społeczeństwo i gospodarkę. W tym kontekście efektywniejsze gospodarowanie wodą staje się absolutną koniecznością.
(2)Niedobór wody jest postrzegany jako rosnący problem w większości państw członkowskich, co zostało potwierdzone w sprawozdaniu Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego dotyczącym postępu we wdrażaniu dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz dyrektywy 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady. Niedobór wody występuje na około 34 % terytorium Unii i dotyka około 40 % ludności Unii podczas co najmniej jednej pory w danym roku. Jest on spowodowany nadmierną eksploatacją i zmianami związanymi z klimatem. Parlament Europejski apelował o podjęcie działań w tych kwestiach.
(3)Każdego roku susze dotykają średnio 4 % terytorium Unii. W południowej i południowo-zachodniej Europie w przypadku wzrostu temperatury o 3 °C przepływ wody w rzekach w okresie letnim może zmniejszyć się nawet o 40 %. W ostatnich dziesięcioleciach wzrosła liczba i intensywność susz w Europie. Na przykład poważne susze i upały w 2022 r. spowodowały straty gospodarcze szacowane na 40 mld euro, przy czym największe straty odnotowano we Włoszech, w Hiszpanii i Francji.
(4)Postępująca zmiana klimatu prawdopodobnie pogłębi ten problem, ponieważ skutki i częstotliwość susz nasilają się. Łączny wpływ nadmiernego wykorzystania na poziomie strukturalnym i zwiększonego ryzyka długotrwałych susz stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa wodnego, zaopatrzenia w wodę pitną, rolnictwa, żeglugi śródlądowej, turystyki i dostaw energii elektrycznej. Niedobór wody we wszystkich sektorach i straty w produkcji rolnej spowodowane upałami i suszą należą do najważniejszych zagrożeń związanych ze zmianą klimatu w Europie.
(5)W latach 2000–2022 roczny pobór wody słodkiej zmniejszył się – z uwzględnieniem różnic geograficznych – o 19 %, ale oczekuje się, że pobór wody słodkiej na mieszkańca ponownie wzrośnie. Jest to spowodowane tym, że: (i) postępy w zakresie efektywnego gospodarowania wodą w sektorach zużywających najwięcej wody, takich jak energia i rolnictwo, w tym bioenergia, są niewystarczające; (ii) transformacja przemysłowa i cyfrowa wymaga większej ilości wody słodkiej; oraz (iii) złe zarządzanie, zanieczyszczenie środowiska i zmiana klimatu wywierają coraz większą presję na dostępność czystej wody słodkiej do celów społeczno-gospodarczych. Szkodzi to przepływom hydrobiologicznym niezbędnym do ochrony ekosystemu wodnego oraz konkurencyjności gospodarki Unii, która potrzebuje czystej wody słodkiej w tym samym stopniu, co czystej energii.
(6) Europejski Bank Centralny szacuje, że nawet 60 % ryzyka kredytowego w strefie euro może w pewnym stopniu wynikać z ryzyka niedoboru wody i stresu termicznego, a 20 % — z ryzyka związanego z powodziami. Ponadto wraz ze wzrostem ryzyka klimatycznego związanego z wodą luka w ochronie ubezpieczeniowej może wzrosnąć, co utrudni ożywienie gospodarcze po zdarzeniach związanych z wodą, takich jak susze lub powodzie.
(7)Inwestycje w efektywne gospodarowanie wodą pomogą zapewnić dostateczną ilość wody kluczowym dla strategicznej autonomii Unii sektorom gospodarki, a zatem mogą przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności, jak uznano w Pakcie dla czystego przemysłu. Oszczędzanie wody stworzy również możliwości rynkowe i doprowadzi do oszczędności kosztów dla konsumentów. Przemysł unijny jest już obecnie światowym liderem w rozwoju technologii wodnych.
(8)Kompas konkurencyjności dla UE z 2025 r. wzywa państwa członkowskie do zajęcia się problemem rosnącego niedoboru wody i w tym celu poprawienia praktyki i infrastruktury gospodarki wodnej, zwiększenia efektywności wodnej i promowania zrównoważonego wykorzystania wody. We wspólnym komunikacie w sprawie strategii na rzecz unii gotowości podkreślono potrzebę zwiększenia w całej Unii dostępu do zasobów krytycznych, takich jak woda, na przykład na potrzeby reagowania na sytuacje wyjątkowe i klęski żywiołowe.
(9)Współzależność między zasobami wodnymi i energetycznymi jest kluczowym czynnikiem zapewniającym bezpieczeństwo i odporność unijnych systemów wodno-energetycznych.
(10)Unia jest zobowiązana do działania na rzecz efektywnego gospodarowania wodą w oparciu o przepisy europejskie i międzynarodowe, takie jak Konwencja Organizacji Narodów Zjednoczonych o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych i jezior międzynarodowych podpisana w dniu 17 marca 1992 r. w Helsinkach, art. 7 porozumienia paryskiego podpisanego w dniu 12 grudnia 2015 r. w Paryżu, art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119, a także zobowiązania Unii Europejskiej w ramach Agendy działań ONZ na rzecz wody. Cel 6.4 celów ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju zobowiązuje również strony do znacznego zwiększenia efektywności wykorzystania wody we wszystkich sektorach już do 2030 r.
(11)W ramach Europejskiego Zielonego Ładu w odpowiedzi na wyzwania związane z klimatem i środowiskiem uruchomiono skoordynowaną strategię na rzecz coraz bardziej neutralnej dla klimatu, nietoksycznej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarki, w której wzrost gospodarczy jest oddzielony od wykorzystania zasobów.
(12)Unijna strategia przystosowania się do zmiany klimatu, Europejska ocena ryzyka związanego z klimatem oraz komunikat w sprawie zarządzania ryzykiem związanym z klimatem zawierają przegląd szerokiego zakresu skutków ryzyka związanego z klimatem i wskazują na konieczność podjęcia działań, ponieważ stosowane polityki i środki nie nadążają za tempem zmiany klimatu. Jednym z obszarów, w których konieczne są działania, jest przeciwdziałanie niedoborowi wody i suszom. Podkreśla się, że zapewnienie dostępności wody słodkiej w zrównoważony sposób ma zasadnicze znaczenie dla odporności na zmianę klimatu.
(13)Niedobory wody mają bardzo duży wpływ na zdrowie ekosystemów morskich oraz na życie społeczności nadbrzeżnych i wyspiarskich, które w sferze społecznej i gospodarczej są od tych ekosystemów zależne. Należy zatem w sposób zintegrowany i efektywny gospodarować wodami słodkimi i morskimi.
(14)Plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym zawiera plan działań na rzecz utrzymania zużycia zasobów, w tym wody, na poziomie uwzględniającym ograniczenia planety. Zgodnie z tym celem promowanie bezpiecznego ponownego wykorzystania wody w różnych sektorach może uwolnić potencjał gospodarczy w regionach dotkniętych deficytem wody. Może również zmniejszyć zapotrzebowanie na drogie projekty infrastrukturalne, takie jak nowe zbiorniki lub zakłady odsalania, co doprowadzi do długoterminowych oszczędności i poprawy odporności przedsiębiorstw na niedobory wody, a także do zmniejszenia ryzyka operacyjnego.
(15)Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1781 umożliwia ustanowienie wymogów dotyczących ekoprojektu, które muszą spełniać produkty, aby poprawić szereg aspektów, w tym zużycie wody i efektywność wodną, w odniesieniu do prawie wszystkich kategorii produktów fizycznych. Elementy niniejszego zalecenia przyczynią się do jego wdrożenia.
(16)Niniejsze zalecenie zawiera wytyczne dotyczące elementów, które nie zostały uwzględnione w sposób kompleksowy w unijnym prawodawstwie dotyczącym wody: dyrektywie 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184, (UE) 2024/3019 i (UE) 2024/1785 oraz rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/741.
(17)W trosce o efektywność wodną należy określić zbiór zasad i zaleceń, które powinny służyć jako podstawa przyszłych działań Unii i państw członkowskich w celu zapewnienia, by możliwości oszczędzania wody były systematyczniej uwzględniane w procesie decyzyjnym oraz by wodę wykorzystywano w sposób bardziej odpowiedzialny we wszystkich sektorach.
(18)Zasada efektywnego gospodarowania wodą ma przede wszystkim zapewnić zrównoważone zużycie wody w perspektywie długoterminowej, z uwzględnieniem faktu, że naturalne zasoby słodkowodne są ograniczone i zmniejszą się jeszcze bardziej ze względu na rosnące globalne ocieplenie. Środki mające na celu zwiększenie efektywności wodnej powinny opierać się na analizie kosztów i korzyści, w tym gospodarczych, środowiskowych i społecznych efektów zewnętrznych, przy jednoczesnym uwzględnieniu pomocniczości, proporcjonalności, uczciwości i sprawiedliwości.
(19)Aby przyspieszyć stosowanie zasady „efektywność wodna przede wszystkim” i promować wdrażanie na dużą skalę środków w zakresie efektywnego gospodarowania wodą, konieczne jest ustanowienie celów przewodnich. Z tego powodu należy zachęcać państwa członkowskie do określenia własnych celów w obszarze efektywnego gospodarowania wodą w oparciu o uwarunkowania krajowe.
(20)Przy wdrażaniu zasady efektywnego gospodarowania wodą należy jak najlepiej wykorzystywać nowe technologie, takie jak cyfrowe inteligentne liczniki i czujniki do wykrywania wycieków i zarządzania nimi, w tym wycieków z infrastruktury wody pitnej, zgodnie z wymogami art. 4 ust. 3 dyrektywy 2020/2184.
(21)W przypadku gdy środki mające na celu zwiększenie efektywności wodnej muszą być dostosowane do ograniczeń zasobów, priorytetowo należy potraktować sektory zużywające najwięcej wody lub sektory o największym potencjale oszczędności wody, po dokonaniu oceny rozwiązań kompromisowych, zwłaszcza w odniesieniu do sektorów strategicznych, przy jednoczesnym zachowaniu hierarchizacji możliwych rozwiązań problemów związanych z wodą. Sektory te będą naturalnie różnić się w zależności od dorzecza i warstwy wodonośnej.
(22)Środki na rzecz efektywnego gospodarowania wodą powinny być włączone do programów środków w ramach planów gospodarowania wodami w dorzeczu. Środki te mogą prowadzić do oszczędności wody i zwiększenia odporności wodnej jedynie wówczas, gdy będą częścią kompleksowego podejścia. Towarzyszące środki zarządzania i wykorzystane instrumenty ekonomiczne pomogą uniknąć efektu odbicia, dzięki czemu wzrost efektywności wodnej będzie mógł przełożyć się na trwałą poprawę bilansu wodnego. Strategie efektywnego gospodarowania wodą powinny być zawsze spójne z krajowymi strategiami przystosowania się do zmiany klimatu.
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
Zasada „efektywność wodna przede wszystkim”
1)Przy przyjmowaniu krajowych środków mających wpływ na gospodarkę wodną zachęca się państwa członkowskie do stosowania zasady „efektywność wodna przede wszystkim”, z uwzględnieniem aspektów gospodarczych, społecznych i środowiskowych.
2)„Efektywność wodna przede wszystkim” oznacza wprowadzenie wszelkich niezbędnych środków, aby priorytetowo traktować zmniejszanie zapotrzebowania na wodę, a nie eksploatację dodatkowych zasobów wodnych. W pierwszej kolejności należy zmniejszać zużycie, następnie wprowadzać środki mające na celu zwiększenie efektywności, a dalszej kolejności dążyć do ponownego wykorzystania ścieków i zwiększenia zaopatrzenia w wodę.
3)Z uwagi na potencjał oszczędzania wody UE powinna dążyć do zwiększenia efektywności wodnej o co najmniej 10 % do 2030 r. Zachęca się państwa członkowskie do określenia własnych celów w obszarze efektywnego gospodarowania wodą w oparciu o uwarunkowania krajowe. Komisja będzie współpracować z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami w celu opracowania wspólnej metodologii określania celów w zakresie efektywności wodnej, z uwzględnieniem różnic terytorialnych i innych różnic między krajami, regionami i sektorami.
Efektywna gospodarka wodna
4)Zaleca się, aby państwa członkowskie stosowały określone w załączniku praktyki gospodarki wodnej, które w szczególności opierają się na bilansie wodnym dorzecza oraz na wiarygodnych prognozach zapotrzebowania na wodę w sferze środowiskowej i społeczno-gospodarczej. Do celów tych praktyk należy również wykorzystywać oceny oddziaływania zmian klimatu i oceny narażenia oparte na odpowiednich scenariuszach zmiany klimatu, a także oceny ich wpływu na bezpieczeństwo cywilne. Praktyki te należy opracować w oparciu o skuteczne i regularne kontrole poboru wód, elastyczne procedury wydawania pozwoleń, silne wsparcie dla badań naukowych i innowacji oraz pełne wykorzystanie zaawansowanych narzędzi cyfrowych.
5)Zaleca się, aby państwa członkowskie promowały efektywność na wszystkich poziomach łańcucha dostaw wody, a mianowicie magazynowania, transportu i zużycia wody, jak określono w załączniku, oraz zapewniały niezbędne inwestycje.
6)Zaleca się, aby państwa członkowskie stosowały zasadę „efektywność wodna przede wszystkim”, w miarę możliwości, we wszystkich sektorach wykorzystujących wodę, w tym w rolnictwie, energetyce, przemyśle, handlu, publicznym sektorze zaopatrzenia w wodę i gospodarce cyfrowej, na wszystkich szczeblach planowania i wydawania pozwoleń w obszarze gospodarki wodnej.
Zarządzanie
7)Zaleca się, aby państwa członkowskie zapewniły odpowiednie zarządzanie gospodarką wodną poprzez zapewnienie w szczególności przejrzystych, bezpiecznych, sprzyjających włączeniu społecznemu, sprawiedliwych i przewidywalnych mechanizmów przydziału wody. Mechanizmy te powinny dawać pewność co do priorytetów w zakresie przydziału wśród kategorii zastosowań w przypadku niedoboru wody, a jednocześnie zagwarantować grupom szczególnie wrażliwym i zmarginalizowanym dostęp do wody pitnej i wody do celów sanitarnych po przystępnej cenie.
Szkolenia i zwiększanie świadomości
8)Zaleca się, aby państwa członkowskie inwestowały w umiejętności i zasoby ludzkie w celu zapewnienia skutecznej i efektywnej gospodarki wodnej na wszystkich szczeblach.
9)Zaleca się, aby państwa członkowskie podjęły działania w celu zwiększenia świadomości obywateli, władz lokalnych i przedsiębiorstw na temat zasady „efektywność wodna przede wszystkim”. Takie działania powinny być powtarzane w regularnych odstępach czasu.
Współpraca transgraniczna i wymiar międzynarodowy
10)Państwa członkowskie powinny zapewnić pełną współpracę transgraniczną w zakresie ilościowych aspektów gospodarki wodnej we wszystkich dorzeczach, w tym za pośrednictwem mechanizmów określonych w dyrektywie 2000/60/WE oraz odpowiednich mechanizmów i organów współpracy międzynarodowej.
11)Zaleca się, aby państwa członkowskie propagowały zasadę „efektywność wodna przede wszystkim” również na szczeblu międzynarodowym, takim jak UN-Water, UNEP, G-7 i G-20, OECD, UNFCCC, UNCCD, CBD i FAO, oraz zacieśniły współpracę z instytucjami finansowymi, takimi jak Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju oraz Bank Światowy, a także z sektorem prywatnym w celu przyciągnięcia długoterminowych inwestycji w inicjatywy na rzecz efektywnego gospodarowania wodą.
Sporządzono w Brukseli dnia 4.6.2025 r.
W imieniu Komisji
Jessika ROSWALL
Członek Komisji
C(2025) 3580
ZAŁĄCZNIK
do
zalecenia Komisji w sprawie zasad przewodnich związanych z zasadą „efektywność wodna przede wszystkim”
Kluczowe praktyki w zakresie efektywnego gospodarowania wodą w celu wdrożenia zasad przewodnich związanych z zasadą „efektywność wodna przede wszystkim”
(1)Lepsza kontrola zasobów
Utrzymywanie dokładnych i aktualnych bilansów wodnych w oparciu o dostępne wytyczne oraz uwzględnianie takich bilansów wodnych w decyzjach dotyczących planowania mających wpływ na środki w zakresie zużycia i oszczędzania wody. W tym celu należy rozważyć następujące działania:
(1)Określenie i stałe monitorowanie poboru, strat i zwrotów wody we wszystkich jednolitych częściach wód w każdym dorzeczu oraz promowanie cyfrowego pomiaru wody na potrzeby poboru wód i zrzutów. Dostawcy wody powinni często udostępniać publicznie dokumenty i dane dotyczące zmian w bilansie wodnym i jakości wody.
(2)W publicznym sektorze zaopatrzenia w wodę należy zapewnić, aby zużycie wody było mierzone indywidualnie dla każdego budynku, a w przypadku bloku mieszkalnego – dla każdego mieszkania. Należy zachęcać do stosowania inteligentnych liczników tam, gdzie przekazywanie danych w czasie rzeczywistym jest potrzebne do dodatkowego zwiększenia efektywności, które sprawia, że inwestycja jest opłacalna.
(3)Określenie przepływów hydrobiologicznych w jednolitych częściach wód powierzchniowych, również z uwzględnieniem potrzeb jednolitych części wód podziemnych, we wszystkich dorzeczach, aby poznać maksymalną wielkość zrównoważonego poboru wód, co jest warunkiem wstępnym racjonalnego i efektywnego wykorzystania wody. Maksymalna wielkość zrównoważonego poboru wód powinna również zostać ustalona z uwzględnieniem potrzeb użytkowników niekonsumenckich oraz wymogów określonych w odpowiednich przepisach. Należy zaangażować się w koordynację transgraniczną w celu określenia przepływów hydrobiologicznych dla rzek przekraczających granice, aby uniknąć konfliktów, które mogłyby zagrozić efektywnemu podejściu do zużycia wody. Należy skutecznie wdrażać zasady dotyczące przepływów hydrobiologicznych poprzez systematyczne uwzględnianie ich w warunkach pozwoleń w obszarze gospodarki wodnej.
(4)Odpowiednia ocena, w oparciu o dostępne wytyczne, intruzji wody słonej i innych intruzji oraz zapotrzebowania na wodę zależnych ekosystemów lądowych i powiązanych ekosystemów wodnych połączonych z jednolitymi częściami wód podziemnych. Odpowiedzialne zastosowanie, poprzez kompleksową ocenę ryzyka, technik dodatkowego zasilania wód podziemnych.
(5)Zapewnienie, aby w pozwoleniach na pobór wód dla wód powierzchniowych i podziemnych brano pod uwagę prognozy dotyczące zmiany klimatu uwzględniające niepewność w celu przewidywania przyszłych zmian w bilansie wodnym, i regularnie dostosowywanie pozwoleń w obszarze gospodarki wodnej, aby uniknąć nadmiernego poboru wód. Należy upewnić się, że system pozwoleń na pobór wód jest wystarczająco sprawny, oraz uwzględnić, w stosownych przypadkach, znaczne wahania sezonowe. Należy unikać wydawania pozwoleń na zbyt długi okres, aby umożliwić elastyczne dostosowanie w świetle zmian w bilansie wodnym. Ceny wody powinny być ustalane w taki sposób, aby zapewniały efektywne wykorzystanie wody. Należy przyjąć wystarczająco odstraszające sankcje za nielegalne, niezarejestrowane lub nieobjęte pozwoleniem pobory wód i zrzuty.
(6)Zapewnienie, aby plany gospodarowania wodami w dorzeczu zawierały „bilans wodny” i określały ilościowo zużycie wody w podziale na rodzaje działalności społeczno-gospodarczej w celu ułatwienia planowania środków na rzecz efektywności w oparciu o szacunki dotyczące pozostałego potencjału oszczędzania wody. Włączanie aspektów zarządzania ryzykiem suszy do planów gospodarowania wodami w dorzeczu oraz przygotowanie się na ryzyko przedłużającej się suszy.
(7)Zapewnienie, aby zwiększona efektywność wodna prowadziła do odporności dzięki mniejszemu zużyciu wody. W tym celu należy:
·stosować zasadę zwrotu kosztów w odniesieniu do usług wodnych, tak aby wszyscy użytkownicy wody i sektory korzystające z wody wnosili odpowiedni wkład w koszty usług wodnych;
·zapewnić, aby polityka ustalania cen wody przewidywała odpowiednie zachęty do bardziej efektywnego wykorzystywania zasobów wodnych w oparciu o analizę ekonomiczną wymaganą na mocy załącznika III do dyrektywy 2000/60/WE;
·usprawnić i rozszerzyć stosowanie zasady „zanieczyszczający płaci” i zasady ostrożności, a także wyeliminować szkodliwe dotacje środowiskowe oraz zapewnić przystępne cenowo, uczciwe i sprawiedliwe mechanizmy ustalania opłat dla wszystkich użytkowników.
Państwa członkowskie mogą w tym przypadku uwzględniać skutki społeczne, ekologiczne i ekonomiczne zwrotu kosztów, jak również warunki geograficzne i klimatyczne określonego regionu lub regionów.
Zapewnienie pełnej przejrzystości polityki ustalania cen wody, w szczególności w odniesieniu do poziomu stawek, wykorzystania funduszy, środków wprowadzonych w celu zachowania zasobów wodnych. Zgodnie z dobrą praktyką powinno to być stosowane również w sektorach innych niż sektory wody pitnej i oczyszczania ścieków komunalnych.
(2)Wydajność zaopatrywania w wodę
Poprawa zarządzania wyciekami wody jako zasadniczej części zarządzania operacyjnego systemami zaopatrzenia w wodę oraz priorytetowe traktowanie inwestycji mających na celu szybkie rozwiązanie problemu wycieków, ze szczególnym uwzględnieniem najbardziej potrzebujących obszarów dostaw i z wykorzystaniem wszystkich dostępnych możliwości i narzędzi finansowania unijnego.
(3)Efektywność magazynowania
(a)Priorytetowe traktowanie środków w zakresie naturalnej retencji wody w glebie, lasach, wodach gruntowych i na terenach podmokłych, która charakteryzuje się mniejszym parowaniem w porównaniu z magazynowaniem wody nad ziemią w sztucznych zbiornikach.
(b)Regularna konserwacja sztucznych zbiorników, w tym poprzez wyodrębnienie środków finansowych na okresowe usuwanie osadów i zapobieganie wyciekom.
(c)Optymalizacja gospodarki wodnej w miastach poprzez zbieranie wody deszczowej i inne formy naturalnej retencji wody oraz przyspieszenie wdrażania środków zapobiegających przelewom wód burzowych.
(4)Efektywność wykorzystania
(a)Propagowanie przyjmowania najlepszych dostępnych technologii, praktyk i usług w celu zapewnienia efektywnego wykorzystania wody we wszystkich sektorach, w tym poprzez promowanie obiegu zamkniętego.
(b)Propagowanie ponownego wykorzystania ścieków nie tylko do nawadniania, w tym również w przemyśle, sektorze energetycznym i publicznym sektorze zaopatrzenia w wodę, a jednocześnie zapobieganie ryzyku dla zdrowia ludzkiego i uwzględnianie wpływu na środowisko ograniczonych przepływów zwrotnych w dorzeczu.
(5)Dobre zarządzanie
(a)Opracowanie przejrzystych systemów przydziału wody, które posiadają mechanizm zarządzania sprzyjający włączeniu społecznemu, w celu zapewnienia przewidywalności dla zainteresowanych użytkowników wody, w tym użytkowników niekonsumenckich, a także upowszechnianie zrównoważonego rozwoju, sprawiedliwości i poszanowania praw człowieka. Przy opracowywaniu mechanizmów przydziału wody należy uwzględnić potencjał sektorów i regionów w zakresie oszczędzania wody.
(b)Opracowanie lub utrzymanie konkretnych polityk społecznych, które przynoszą korzyści użytkownikom wody o niskich dochodach lub osobom znajdującym się w trudnej sytuacji/marginalizowanym w celu zapewnienia wszystkim dostępu do wody i warunków sanitarnych, zgodnie z wymogami dyrektywy 2020/2184 i dyrektywy (UE) 2024/3019.
(6)Szkolenia i zwiększanie świadomości
(a)Podnoszenie poziomu umiejętności i szkolenia dla organów ds. gospodarki wodnej oraz organów odpowiedzialnych za sektory wykorzystujące wodę, aby pomóc im w stosowaniu zasady „efektywność wodna przede wszystkim” i zachęcaniu do mniejszego zużycia wody.
(b)Wspieranie badań naukowych i innowacji, podnoszenie poziomu umiejętności i poszerzanie wiedzy na temat wszystkich aspektów efektywnej gospodarki wodnej w sektorach wykorzystujących wodę. Zwiększanie świadomości konsumentów na temat znaczenia oszczędzania wody, a jednocześnie umożliwianie im bardziej zrównoważonego postępowania z uwzględnieniem warunków lokalnych. Obejmuje to również zapewnienie konsumentom i obywatelom przejrzystości w kwestii zużycia wody i gospodarki wodnej zgodnie z art. 17 dyrektywy 2020/2184 i art. 24 dyrektywy (UE) 2024/3019.
(c)Działanie na rzecz lepszego informowania konsumentów i zwiększanie świadomości na temat śladu wodnego produktów i usług konsumpcyjnych z wykorzystaniem narzędzi, takich jak oznakowanie ekologiczne UE lub cyfrowy paszport produktu na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1781.
(7)Wymiar międzynarodowy
(a)W stosownych przypadkach uwzględnianie zasad i celów niniejszego zalecenia przy opracowywaniu wsparcia technicznego i finansowego dla krajów partnerskich.
(b)Zwiększenie współpracy z instytucjami finansowymi, takimi jak Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju oraz Bank Światowy, a także z sektorem prywatnym w celu przyciągnięcia długoterminowych inwestycji w inicjatywy na rzecz efektywnego gospodarowania wodą zgodnie z celami unijnej strategii Global Gateway.
(c)Dzielenie się najlepszymi praktykami poprzez wdrażanie zasad i celów niniejszego zalecenia oraz poruszanie kwestii odporności wodnej i efektywnego gospodarowania wodą w kontekście współpracy międzynarodowej.
