UZASADNIENIE
1.KONTEKST AKTU DELEGOWANEGO
Niniejsza dyrektywa delegowana Komisji zmienia, w celu dostosowania do postępu naukowo-technicznego, załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/65/UE w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (wersja przekształcona) (dyrektywa RoHS). Zmiana dotyczy wyłączenia dla określonych zastosowań zawierających rtęć w jednotrzonkowych (kompaktowych) lampach fluorescencyjnych do celów specjalnych.
Jak określono w jej art. 4, dyrektywa RoHS ogranicza stosowanie niektórych substancji niebezpiecznych w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (EEE). Obecnie dziesięć substancji podlega ograniczeniom i jest wymienionych w załączniku II do dyrektywy: ołów, rtęć, kadm, sześciowartościowy chrom, polibromowane bifenyle (PBB), polibromowane etery difenylowe (PBDE), ftalan di-2-etyloheksylu (DEHP), ftalan benzylu butylu (BBP), ftalan dibutylu (DBP) i ftalan diizobutylu (DIBP). Załączniki III i IV zawierają wykaz materiałów i części składowych EEE przeznaczonych do konkretnych zastosowań, które są wyłączone z ograniczeń dotyczących substancji określonych w art. 4 ust. 1.
Art. 5 dyrektywy przewiduje dostosowanie załączników III i IV do postępu naukowo-technicznego, co może obejmować przyznawanie, przedłużanie lub odwoływanie wyłączeń.
Na mocy art. 5 ust. 1 lit. a) wyłączenia należy uwzględnić w załącznikach III i IV jedynie wówczas, gdy nie obniży to poziomu ochrony środowiska i zdrowia przewidzianego w rozporządzeniu (WE) nr 1907/2006 (REACH) oraz jedynie w przypadku spełnienia któregokolwiek z następujących warunków: (i) usunięcie lub zastąpienie substancji poprzez zmiany projektowe lub materiały i części składowe, które nie wymagają żadnych materiałów lub substancji wymienionych w załączniku II, jest naukowo lub technicznie niewykonalne; (ii) nie można zapewnić niezawodności substytutów; (iii) ogólny negatywny wpływ na środowisko, zdrowie i bezpieczeństwo konsumenta spowodowany przez zastąpienie substancji prawdopodobnie przeważy ogólne korzyści z ich zastąpienia w odniesieniu do środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa konsumenta.
Ponadto decyzje w sprawie wyłączeń oraz okres ich obowiązywania muszą uwzględniać dostępność substytutów oraz społeczno-ekonomiczny wpływ zastąpienia. Decyzje o czasie obowiązywania wyłączeń muszą także uwzględniać wszelki potencjalny wpływ na innowacje. W stosownych przypadkach do oceny ogólnego wpływu wyłączeń musi być stosowana koncepcja cyklu życia.
Art. 5 ust. 1 lit. a) stanowi również, że Komisja musi przyjąć pojedyncze akty delegowane w celu włączenia materiałów i części składowych EEE do konkretnych zastosowań do wykazów w załącznikach III i IV. Art. 5 ust. 3 i załącznik V opisują procedurę składania wniosków o wyłączenie.
2.KONSULTACJE PRZEPROWADZONE PRZED PRZYJĘCIEM AKTU
Komisja otrzymała od podmiotów gospodarczych wnioski o przyznanie lub przedłużenie wyłączeń na mocy art. 5 ust. 3 i załącznika V do dyrektywy RoHS.
Obecne wyłączenie 1f) w załączniku III zezwala na stosowanie rtęci w jednotrzonkowych (kompaktowych) lampach fluorescencyjnych w ilościach nieprzekraczających (na jedną bańkę): do celów specjalnych: 5 mg.
Komisja otrzymała dwa wnioski o przedłużenie tego wyłączenia w grudniu 2014 r. i w styczniu 2015 r. Jeden z wniosków został uzupełniony o dodatkowe informacje w styczniu 2020 r. Wnioskodawcy twierdzili zasadniczo, że zamienniki zastosowań objętych tym wyłączeniem nie są dostępne, i wyjaśnili, że dalsze obniżenie progu zawartości rtęci określonego w wyłączeniu nie jest wykonalne. Zgodnie z wymogami dyrektywy RoHS (art. 5 ust. 5 akapit drugi) wyłączenie pozostaje ważne do czasu podjęcia przez Komisję decyzji w sprawie wniosku o przedłużenie.
Aby ocenić wniosek o przedłużenie tego wyłączenia, w czerwcu 2015 r. Komisja rozpoczęła badanie, zakończone w 2016 r., na potrzeby wymaganej oceny naukowo-technicznej, w tym ośmiotygodniowe internetowe konsultacje z zainteresowanymi stronami. W następstwie tego badania oceniającego obszerne dane techniczne i naukowe oraz otrzymane uwagi, udokumentowane w sprawozdaniu z badania, Komisja przeprowadziła dwa uzupełniające badania/aktualizacje, angażując również zainteresowane strony. W badaniu opublikowanym w 2019 r. skupiono się na ocenie społeczno-ekonomicznej i dostępności substytutów, a w 2020 r. przeprowadzono aktualizację opartą na najnowszych danych liczbowych i modelowaniu. Opublikowano sprawozdania końcowe z badania i z aktualizacji oceny społeczno-ekonomicznej; zainteresowane strony zostały powiadomione.
Komisja zasięgnęła opinii grupy ekspertów państw członkowskich ds. aktów delegowanych na mocy dyrektywy RoHS na posiedzeniach ekspertów w dniach 1 września 2016 r., 29 października 2018 r. i 21 października 2019 r. w celu zebrania uwag państw członkowskich na temat przewidywanych działań, biorąc pod uwagę wyniki ocen. Przeprowadziła ona wszystkie niezbędne kroki proceduralne dotyczące wyłączeń z ograniczeń dotyczących substancji zgodnie z art. 5 ust. 3–7. Rada i Parlament Europejski zostały powiadomione o wszystkich działaniach.
W badaniu podkreślono, że:
·ze względu na swoją specjalną konstrukcję, materiały i proces produkcyjny kompaktowe lampy fluorescencyjne (CFL) do celów specjalnych obejmują bardzo szeroki zakres lamp o różnych właściwościach;
·w przypadku lamp CFL do celów specjalnych przeznaczonych do emitowania światła w widmie ultrafioletowym istnieją wystarczające informacje, że zastąpienie rtęci w przedmiotowych zastosowaniach jest technicznie niewykonalne, stąd w badaniu zalecono przedłużenie wyłączenia na maksymalny okres kolejnych pięciu lat;
·w przypadku innych lamp CFL do celów specjalnych, gdzie brakuje informacji na temat zastępowania rtęci w szerokim zakresie zastosowań, wyłączenie należy przedłużyć o trzy lata, aby umożliwić zgromadzenie bardziej szczegółowych informacji uzasadniających wyłączenie dla innych rodzajów lamp objętych określeniem „cel specjalny”, jeżeli złożone zostaną nowe wnioski.
Podsumowując, w ocenach naukowych i technicznych, w tym konsultacjach z zainteresowanymi stronami, określono, że kryteria wyłączenia są nadal spełnione w odniesieniu do wyłączenia 1f), ponieważ niezawodne substytuty nie są jeszcze dostępne. Wyniki oceny wskazują również, że wyłączenie to nie obniżyłoby poziomu ochrony środowiska i zdrowia przewidzianego w rozporządzeniu REACH zgodnie z art. 5 dyrektywy 2011/65/UE.
Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi lepszego stanowienia prawa w portalu poświęconym lepszym uregulowaniom prawnym opublikowano projekt dyrektywy delegowanej, do którego można było zgłaszać uwagi przez cztery tygodnie. W trakcie konsultacji na temat projektu aktu otrzymano dwie odpowiedzi. Podniesione kwestie zostały rozpatrzone i nie stwierdzono potrzeby wprowadzenia zmian do projektu.
3.ASPEKTY PRAWNE AKTU DELEGOWANEGO
Dyrektywa delegowana przyznaje przedłużenie okresu obowiązywania wyłączenia 1f) w załączniku III do dyrektywy 2011/65/UE w odniesieniu do stosowania rtęci w określonych zastosowaniach.
W ocenie Komisji, opartej na badaniach i konsultacjach, stwierdzono, że wniosek o wyłączenie spełnia co najmniej jedno z kryteriów określonych w art. 5 ust. 1 lit. a) dyrektywy RoHS, które uzasadniają przedłużenie wyłączenia: rtęci nie można zastąpić w sposób niezawodny w kategoriach lamp objętych tym wyłączeniem.
Podsumowując, warunki wyłączenia są spełnione, należy zatem przedłużyć okres obowiązywania wyłączenia 1f). W ocenie stwierdzono również, że z jednej strony – zakres wyłączenia należy zawęzić do konkretnych zastosowań, a z drugiej strony – skrócić okres obowiązywania obecnego szerokiego wyłączenia w następujący sposób:
I.do pięciu lat w przypadku lamp do celów specjalnych przeznaczonych do emitowania światła w widmie ultrafioletowym, ponieważ obecnie nie są dostępne niezawodne alternatywy;
II.do trzech lat w przypadku wszystkich innych lamp do celów specjalnych, aby umożliwić branży przygotowanie szczegółowych informacji uzasadniających utrzymanie wyłączeń dla określonych kategorii lamp do celów specjalnych.
Daty wygaśnięcia tego wyłączenia ustala się zgodnie z art. 5 ust. 2 akapit pierwszy. Przyznane okresy ważności nie powinny mieć negatywnego wpływu na innowacje.
Proponowanym instrumentem prawnym jest dyrektywa delegowana, jak przewidziano w dyrektywie 2011/65/UE, w szczególności w celu spełnienia wymogów jej art. 5 ust. 1 lit. a).
Celem dyrektywy delegowanej jest przyczynienie się do ochrony zdrowia ludzkiego oraz środowiska i zbliżenie przepisów dotyczących funkcjonowania rynku wewnętrznego w obszarze sprzętu elektrycznego i elektronicznego poprzez dopuszczenie wykorzystywania do konkretnych zastosowań substancji zakazanych w innych przypadkach zgodnie z przepisami dyrektywy RoHS i na warunkach w niej określonych, a także zgodnie z procedurą dostosowywania załączników III i IV do postępu naukowo-technicznego.
Dyrektywa delegowana nie ma wpływu na budżet Unii.
DYREKTYWA DELEGOWANA KOMISJI (UE) …/…
z dnia 13.12.2021 r.
zmieniająca, w celu dostosowania do postępu naukowo-technicznego, załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/65/UE w odniesieniu do wyłączenia dotyczącego stosowania rtęci w jednotrzonkowych (kompaktowych) lampach fluorescencyjnych do celów specjalnych
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/65/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, w szczególności jej art. 5 ust. 1 lit. a),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Dyrektywa 2011/65/UE nakłada na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia, aby sprzęt elektryczny i elektroniczny (EEE) wprowadzany do obrotu nie zawierał substancji niebezpiecznych wymienionych w załączniku II do tej dyrektywy. Ograniczenie to nie dotyczy określonych zastosowań objętych wyłączeniem wymienionych w załączniku III do tej dyrektywy.
(2)W załączniku I do dyrektywy 2011/65/UE wymieniono kategorie sprzętu elektrycznego i elektronicznego, którego dotyczy ta dyrektywa.
(3)Rtęć jest substancją objętą ograniczeniami wymienioną w załączniku II do dyrektywy 2011/65/UE.
(4)Decyzją 2010/571/UE Komisja przyznała m.in. wyłączenie dotyczące stosowania rtęci w jednotrzonkowych (kompaktowych) lampach fluorescencyjnych do celów specjalnych („wyłączenie”), które jest obecnie wymienione jako wyłączenie 1f) w załączniku III do dyrektywy 2011/65/UE. Wyłączenie to miało wygasnąć w dniu 21 lipca 2016 r., zgodnie z art. 5 ust. 2 akapit drugi lit. a) tej dyrektywy.
(5)Rtęć jest wykorzystywana w jednotrzonkowych (kompaktowych) lampach fluorescencyjnych (CFL) do celów specjalnych do wytwarzania światła ultrafioletowego, które następnie przekształca się w światło widzialne przez powłokę fluorescencyjną na lampie.
(6)Komisja otrzymała dwa wnioski o przedłużenie wyłączenia („wnioski o przedłużenie”) w dniach 19 grudnia 2014 r. i 15 stycznia 2015 r., czyli w terminie określonym w art. 5 ust. 5 dyrektywy 2011/65/UE; jeden z tych wniosków został zaktualizowany nowym wnioskiem dnia 20 stycznia 2020 r. Zgodnie z art. 5 ust. 5 akapit drugi dyrektywy 2011/65/UE wyłączenie pozostaje ważne do czasu przyjęcia decyzji w sprawie wniosku o przedłużenie.
(7)W ocenie wniosków o przedłużenie, w której uwzględniono dostępność substytutów oraz społeczno-ekonomiczny wpływ zastąpienia, stwierdzono, że wyeliminowanie rtęci w przedmiotowych zastosowaniach lub jej zastąpienie substancją o porównywalnych parametrach jest obecnie technicznie niewykonalne. Ocena obejmowała konsultacje z zainteresowanymi stronami zgodnie z art. 5 ust. 7 dyrektywy 2011/65/UE. Uwagi otrzymane w ramach tych konsultacji zostały podane do wiadomości publicznej na specjalnej stronie internetowej.
(8)Wyłączenia z ograniczenia stosowania niektórych określonych materiałów lub części składowych powinny mieć ograniczony zasięg i czas trwania, aby stopniowo wycofywać niebezpieczne substancje w EEE; w ocenie stwierdzono również, że z jednej strony – zakres wyłączenia należy zawęzić do konkretnych zastosowań, a z drugiej strony – skrócić okres obowiązywania obecnego szerokiego wyłączenia.
(9)Wyłączenie jest zgodne z rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady i w związku z tym nie obniża poziomu ochrony środowiska i zdrowia przewidzianego w tym rozporządzeniu.
(10)Należy zatem zezwolić na przedłużenie ważności wyłączenia na maksymalny okres pięciu lat, zgodnie z art. 5 ust. 2 akapit pierwszy dyrektywy 2011/65/UE, w odniesieniu do lamp CFL do celów specjalnych przeznaczonych do emitowania światła w widmie ultrafioletowym, ponieważ obecnie nie są dostępne niezawodne alternatywy. W przypadku wszystkich innych rodzajów lamp CFL należących do kategorii lamp CFL do celów specjalnych wyłączenie należy przedłużyć o trzy lata, aby umożliwić branży przygotowanie szczegółowych informacji uzasadniających dalsze stosowanie tego wyłączenia w odniesieniu do określonych kategorii lamp, zgodnie z celem dyrektywy, zgodnie z którym wyłączenia powinny mieć ograniczony zasięg i czas trwania. Biorąc pod uwagę wyniki trwających prac nad znalezieniem niezawodnego substytutu, jest mało prawdopodobne, aby czas obowiązywania wyłączenia miał negatywny wpływ na innowacyjność.
(11)Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę 2011/65/UE,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Artykuł 1
W załączniku III do dyrektywy 2011/65/UE wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszej dyrektywy.
Artykuł 2
1.Państwa członkowskie przyjmują i publikują, najpóźniej do dnia [ostatni dzień szóstego miesiąca po dacie wejścia w życie niniejszej dyrektywy] r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.
Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia [ostatni dzień szóstego miesiąca od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy + 1 dzień] r.
Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.
2.Państwa członkowskie przekazują Komisji teksty najważniejszych przepisów prawa krajowego w dziedzinie objętej zakresem niniejszej dyrektywy.
Artykuł 3
Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Artykuł 4
Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 13.12.2021 r.
W imieniu Komisji
Przewodnicząca
Ursula VON DER LEYEN