UZASADNIENIE
1.KONTEKST AKTU DELEGOWANEGO
Jednym z głównych celów wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb) jest stopniowa eliminacja odrzutów w obrębie całego unijnego rybołówstwa poprzez wprowadzenie obowiązku wyładunku na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1380/2013 w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa. Ma to na celu lepsze wykorzystanie dostępnych zasobów i stanowi odpowiedź na społeczne oczekiwanie dotyczące zaprzestania stosowania praktyki wyrzucania z powrotem do morza ryb nadających się do sprzedaży. W ocenie skutków przeprowadzonej w odniesieniu do ostatniej reformy WPRyb wysokie poziomy odrzutów uznano za istotny czynnik braku zrównoważenia środowiskowego WPRyb.
Obowiązek wyładunku na Morzu Bałtyckim, zgodnie z art. 15 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie WPRyb obejmuje wszystkie gatunki podlegające limitom połowowym złowione podczas połowów małych gatunków pelagicznych, które są połowami śledzia i szprota, oraz połowami do celów przemysłowych na Morzu Bałtyckim, od dnia 1 stycznia 2015 r. Zgodnie z art. 15 ust. 1 lit. b) nowej WPRyb od tej daty będzie miał on również zastosowanie do połowów łososia. Ponadto, zgodnie z tym samym przepisem, od dnia 1 stycznia 2015 r. obowiązek ten ma mieć zastosowanie do gatunków określających połowy i od dnia 1 stycznia 2017 r. do wszystkich innych gatunków objętych połowami w wodach Unii na Morzu Bałtyckim dotyczącymi innych gatunków podlegających limitom połowowym. Dorsza uznaje się za gatunek określający niektóre połowy na Morzu Bałtyckim. Gładzica jest poławiana głównie jako przyłów w niektórych połowach dorsza i podlega limitom połowowym. Dlatego też obowiązek wyładunku w odniesieniu do dorsza atlantyckiego stosuje się od dnia 1 stycznia 2015 r., a do gładzicy od dnia 1 stycznia 2017 r.
We wspólnej polityce rybołówstwa przewidziano również liczne przepisy prawne mające na celu ułatwienie spełnienia obowiązku wyładunku. We WPRyb określono szczegółowe mechanizmy elastyczności, które należy uruchomić za pośrednictwem planów wieloletnich, lub – w przypadku braku takich planów – za pomocą tzw. planów w zakresie odrzutów. Wspomniane plany w zakresie odrzutów w założeniu są rozwiązaniem tymczasowym na okres trzech lat. Zostały one opracowane w oparciu o wspólne rekomendacje uzgodnione przez grupy państw członkowskich z tego samego regionu lub basenu morskiego.
Rozporządzeniem (UE) nr 1396/2014 ustanowiono pierwszy plan w zakresie odrzutów obejmujący stada dorsza, śledzia, szprota, łososia i gładzicy w Morzu Bałtyckim. Rozporządzenie to zostało przyjęte w 2014 r. i ma zastosowania do końca 2017 r.
Rozporządzenie (UE) 2016/1139 ustanawiające pierwszy wieloletni plan zarządzania po reformie WPRyb zostało przyjęte w 2016 r. i obejmuje stada dorsza, śledzia i szprota. Niniejsze rozporządzenie zawiera również przepisy mające zastosowanie do stad gładzicy.
W rozporządzeniu (UE) 2016/1139 przyznano Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 18 rozporządzenia (UE) nr 1380/2013 ustanawiających przepisy szczegółowe związane z obowiązkiem wyładunku, tj.:
1.wyłączeń ze stosowania obowiązku wyładunku w odniesieniu do gatunków, charakteryzujących się wysokimi wskaźnikami przeżycia po uwolnieniu;
2.wyłączeń de minimis z obowiązku wyładunku: a) pod warunkiem że opinie naukowe wskazują, iż dalsze zwiększenie selektywności narzędzi połowowych byłoby trudne do osiągnięcia, lub b) w celu uniknięcia nieproporcjonalnych kosztów postępowania z przypadkowymi połowami;
3.przepisów dotyczące dokumentowania połowów;
4.określania minimalnych rozmiarów odniesienia do celów ochrony w celu zapewnienia ochrony niedojrzałych organizmów morskich.
Wieloletni plan zarządzania (rozporządzenie (UE) 2016/1139) nie obejmuje zasobów łososia, dlatego w odniesieniu do tych stad obowiązek wyładunku będzie nadal wykonywany za pomocą przyjęcia odrębnego aktu delegowanego na podstawie art. 15 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 1380/2013.
2.KONSULTACJE PRZEPROWADZONE PRZED PRZYJĘCIEM AKTU
W celu wdrożenia zregionalizowanego podejścia państwa członkowskie w regionie Morza Bałtyckiego ustanowiły regionalne forum ds. rybołówstwa na Morzu Bałtyckim (BALTFISH). Zasady i metody pracy BALTFISH zostały określone w protokole ustaleń podpisanym w dniu 13 grudnia 2013 r. p rzez ministrów ds. rybołówstwa z każdego z państw członkowskich UE w regionie Morza Bałtyckiego.
W swoich pracach nad dwiema wspólnymi rekomendacjami BALTFISH zasięgało opinii Regionalnego Komitetu Doradczego ds. Morza Bałtyckiego (BSAC) i innych zainteresowanych stron. Elementy planu w zakresie odrzutów na Morzu Bałtyckim były omawiane z BSAC podczas spotkania technicznego, które odbyło się w Kopenhadze w dniu 13 czerwca 2013 r. i seminariów forum BALTFISH, które odbyły się w Rydze w dniu 29 kwietnia 2014 r. oraz w Berlinie w dniu 26 kwietnia 2017 r.
BALTFISH uwzględniło również opinię Komitetu Naukowo-Technicznego i Ekonomicznego ds. Rybołówstwa (STECF), który przedstawił państwom członkowskim wytyczne dotyczące wszystkich elementów planu w zakresie odrzutów na specjalnie zwołanych posiedzeniach grupy roboczej ekspertów (EWG 13-23, EWG 13-17, EWG 14-06i EWG 17-03), które odbyły się w latach 2013, 2014 r. i 2017. W posiedzeniach tych udział wzięli zaproszeni eksperci oraz obserwatorzy z komitetów doradczych i państw członkowskich.
Główne elementy przedstawionych Komisji ostatecznych wersji wspólnych rekomendacji dotyczących definicji przedmiotowych połowów, wyłączeń w oparciu o wysoką przeżywalność i ustalenia minimalnego rozmiaru odniesienia do celów ochrony, dotyczących dorsza, zostały ocenione przez STECF w trakcie jego posiedzeń plenarnych w dniach 7–14 lipca 2014 r. oraz 10–14 lipca 2017 r..
W odniesieniu do konkretnych elementów STECF uznał, że w zasadzie większość informacji potrzebnych do dokonania oceny elementów określających wykonywania obowiązku wyładunku została w obu wspólnych rekomendacjach przedstawiona.
W odniesieniu do wyłączeń w oparciu o wysoką przeżywalność dorsza i łososia, złowionych za pomocą sieci pułapkowych, koszy lub więcierzy, żaków i niewodów stawnych, STECF stwierdził, że ze względu na fakt, iż podstawą funkcjonowania tych narzędzi jest statyczne uwięzienie ryby wewnątrz sieci, w przeciwieństwie np. do oplątania lub złapania na hak, uzasadnione wydaje się założenie, że śmiertelność w przypadku tych narzędzi będzie również niska, zazwyczaj poniżej 10 %. STECF zalecił jednak przeprowadzenie dalszych prac w celu potwierdzenia, czy założenie to jest słuszne, oraz prac dotyczących stosowanych praktyk i przeważających warunków środowiskowych. Także w przypadku zwolnień dotyczących odrzutów gładzicy bardziej szczegółowe informacje byłyby przydatne do oceny reprezentatywności i jakości uzyskanych szacunków przeżywalności odrzutów.
We wspólnej rekomendacji wspomniano również o potrzebie wyłączenia pewnych połowów z uwagi na przepisy dotyczące produktów rybołówstwa nienadających się do spożycia przez ludzi lub zwierzęta, tj. rozporządzenie (WE) nr 853/2004 i rozporządzenie (WE) nr 1881/2006. Wydaje się jednak, że takie wyłączenie wykracza poza plany w zakresie odrzutów zgodnie z art. 15 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1380/2013 w zakresie wspólnych rekomendacji w ramach wspólnej polityki rybołówstwa. Dlatego też wyłączenia tego nie uwzględniono w niniejszym rozporządzeniu.
W odniesieniu do proponowanego minimalnego rozmiaru odniesienia do celów ochrony dla dorsza STECF stwierdził, że mogą istnieć ważne biologiczne powody przemawiające za ograniczeniem minimalnego rozmiaru w celu zmniejszenia obecnych poziomów odrzutów. Zgodnie z obowiązkiem wyładunku ustalenie minimalnego rozmiaru odniesienia do celów ochrony dla dorsza na poziomie 35 cm spowodowałoby ograniczenie połowów, które nie mogą być sprzedawane z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi. Nie zgłoszono żadnych argumentów w odniesieniu do pierwszego tarła na poparcie minimalnego rozmiaru odniesienia do celów ochrony dla dorsza na poziomie 38 cm w Bałtyku.
Na podstawie oceny STECF i wewnętrznej oceny służb Komisji oraz po uściśleniu niektórych punktów wspólnej rekomendacji Komisja uważa, że obie przedłożone wspólne rekomendacje są zgodne z art. 15 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 1380/2013, jak określono powyżej.
3.
ASPEKTY PRAWNE AKTU DELEGOWANEGO
Krótki opis proponowanych działań
Głównym działaniem prawnym jest przyjęcie środków, które ułatwiłyby wykonywanie obowiązku wyładunku.
W rozporządzeniu określa się gatunki i połowy, do których stosuje się szczególne środki, ustanawia wyłączenia w oparciu o wysoką przeżywalność i ustala minimalny rozmiar odniesienia do celów ochrony dla dorsza.
Podstawa prawna
Art. 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1139.
Zasada pomocniczości
Niniejszy wniosek wchodzi w zakres wyłącznych kompetencji Unii Europejskiej.
Zasada proporcjonalności
Wniosek wchodzi w zakres delegowanych uprawnień przekazanych Komisji na podstawie art. 7 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/1139 i nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów tego przepisu.
Wybór instrumentów
Proponowany instrument: rozporządzenie delegowane Komisji.
Inne instrumenty byłyby niewłaściwe z następujących względów: Komisji przyznano uprawnienia do przyjmowania planu w zakresie odrzutów w drodze aktów delegowanych. Państwa członkowskie mające bezpośredni interes w zarządzaniu przedstawiły swoje wspólne rekomendacje. Środki przewidziane we wspólnej rekomendacji i uwzględnione w niniejszym wniosku zostały opracowane w oparciu o najlepsze dostępne dane naukowe i spełniają wszystkie istotne wymogi określone w art. 18 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1380/2013.
ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) …/…
z dnia 18.12.2017 r.
ustanawiające specyfikacje na potrzeby wykonywania obowiązku wyładunku w odniesieniu do dorsza i gładzicy w połowach na Morzu Bałtyckim
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1139 ustanawiające wieloletni plan w odniesieniu do stad dorsza, śledzia i szprota w Morzu Bałtyckim oraz połowów eksploatujących te stada, zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 2187/2005 i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1098/2007, w szczególności jego art. 7,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 ma na celu stopniowe eliminowanie odrzutów we wszystkich unijnych połowach poprzez wprowadzenie obowiązku wyładunku w przypadku połowów gatunków podlegających limitom połowowym.
(2)Zgodnie z art. 15 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 1380/2013 obowiązek wyładunku ma zastosowanie do połowów śledzia i szprota oraz podczas połowów do celów przemysłowych w Morzu Bałtyckim od dnia 1 stycznia 2015 r.
(3)Zgodnie z art. 15 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1380/2013 w odniesieniu do połowów w Morzu Bałtyckim innych niż podlegające przepisom art. 15 ust. 1 lit. a) tegoż rozporządzenia obowiązek wyładunku powinien zatem mieć zastosowanie do połowów dorsza najpóźniej od dnia 1 stycznia 2015 r. i do połowów gładzicy najpóźniej od dnia 1 stycznia 2017 r. Dorsza uznaje się za gatunek określający niektóre połowy na Morzu Bałtyckim. Gładzica jest poławiana głównie jako przyłów w niektórych połowach dorsza. Zgodnie z art. 15 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1380/2013 obowiązek wyładunku ma zatem zastosowanie do połowów dorsza od dnia 1 stycznia 2015 r. i do połowów gładzicy od dnia 1 stycznia 2017 r.
(4)Art. 15 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 1380/2013 stanowi, że w przypadku braku wieloletniego planu w odniesieniu do danych połowów Komisja może przyjąć plan w zakresie odrzutów określający szczegóły wykonywania obowiązku wyładunku na zasadzie tymczasowości.
(5)Rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1396/2014 ustanowiono pierwszy plan w zakresie odrzutów obejmujący stada dorsza, śledzia, szprota, łososia i gładzicy w Morzu Bałtyckim. Plan w zakresie odrzutów obejmuje m.in. wyłączenie z obowiązku wyładunku w odniesieniu do dorsza i łososia ze względu na wysokie wskaźniki przeżycia w przypadku tych gatunków, jak określono w art. 15 ust. 4 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1380/2013. Rozporządzenie (UE) nr 1396/2014 przestaje obowiązywać z dniem 31 grudnia 2017 r.
(6)Rozporządzeniem (UE) 2016/1139 ustanowiono wieloletni plan w odniesieniu do stad dorsza, śledzia i szprota w Morzu Bałtyckim oraz połowów eksploatujących te stada. Wieloletni plan zawiera również przepisy mające zastosowanie do stada gładzicy. Art. 7 ust.1 rozporządzenia (UE) 2016/1139 upoważnia Komisję do przyjęcia w drodze aktów delegowanych przepisów związanych z wykonywaniem obowiązku wyładunku na podstawie wspólnych rekomendacji opracowanych przez państwa członkowskie w porozumieniu z odpowiednimi komitetami doradczymi.
(7)Dania, Niemcy, Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Finlandia i Szwecja mają bezpośredni interes w zarządzaniu połowami w regionie Morza Bałtyckiego. W dniu 31 maja 2017 r. wymienione państwa członkowskie, po przeprowadzeniu konsultacji z Regionalnym Komitetem Doradczym ds. Morza Bałtyckiego i uzyskaniu wkładu naukowego od odpowiednich organów naukowych, przedstawiły Komisji wspólną rekomendację.
(8)We wspólnej rekomendacji zaproponowano, aby wyłączenie z obowiązku wyładunku w odniesieniu do dorsza i gładzicy, złowionych za pomocą sieci pułapkowych, koszy lub więcierzy, żaków i niewodów stawnych, a także minimalny rozmiar odniesienia do celów ochrony dla dorsza, określony w rozporządzeniu (UE) nr 1396/2014, miały nadal stosowane po dniu 31 grudnia 2017 r.
(9)Wspólna rekomendacja jest oparta na dowodach naukowych wskazujących na wysoką przeżywalność, przedstawionych przez forum ds. rybołówstwa na Morzu Bałtyckim (BALTFISH) i zweryfikowanych przez Komitet Naukowo-Techniczny i Ekonomiczny ds. Rybołówstwa (STECF).
(10)STECF stwierdził, że w przypadku gładzicy przydatne byłoby dokonanie oceny reprezentatywności i jakości uzyskanych szacunków przeżywalności odrzutów. STECF stwierdził jednak, że ze względu na fakt, iż narzędzia te funkcjonują na zasadzie statycznego uwięzienia ryby wewnątrz sieci, w przeciwieństwie do oplątania lub złapania na hak, uzasadnione wydaje się założenie, że śmiertelność w przypadku tych narzędzi będzie niska.
(11)Środki zawarte we wspólnej rekomendacji są zgodne z art. 15 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 1380/2013 i dlatego zgodnie z art. 18 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1380/2013 należy je zawrzeć w niniejszym rozporządzeniu.
(12)Zgodnie z art. 15 ust. 10 rozporządzenia (UE) nr 1380/2013 i art. 7 lit. d) rozporządzenia (UE) 2016/1139 można ustalić minimalne rozmiary odniesienia do celów ochrony w celu zapewnienia ochrony młodych organizmów morskich. Minimalny rozmiar 35 cm dla dorsza, wprowadzony rozporządzeniem (UE) nr 1396/2014, powinien nadal mieć zastosowanie z uwagi na fakt, iż STECF stwierdził możliwość istnienia ważnych biologicznych powodów ustalenia go na tej wysokości.
(13)W rozporządzeniu (UE) 2016/1139 nie ustanowiono ograniczenia czasowego dla stosowania wyłączenia z obowiązku wyładunku z uwagi na przeżywalność. Należy jednak zapewnić, aby wpływ takiego wyłączenia był regularnie poddawany przeglądowi na podstawie najlepszych dostępnych opinii naukowych. W przypadku nowych dowodów należy odpowiednio zmienić przedmiotowe wyłączenie.
(14)Zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2016/1139 Komisji powierzono, na okres pięciu lat od dnia 20 lipca 2016 r., uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych dotyczących obowiązku wyładunku. Należy zatem dokonać przeglądu wpływu wyłączeń z uwagi na przeżywalność z obowiązku wyładunku w trzecim roku stosowania niniejszego rozporządzenia.
(15)Ponieważ rozporządzenie (UE) nr 1396/2014 wygasa z dniem 31 grudnia 2017 r., niniejsze rozporządzenie powinno stosować się od dnia 1 stycznia 2018 r.,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Przedmiot i zakres stosowania
Niniejszym rozporządzeniem określa się szczegóły dotyczące wykonywania obowiązku wyładunku w odniesieniu do dorsza i gładzicy złowionych w ramach połowów śledzia, szprota i dorsza w Morzu Bałtyckim.
Artykuł 2
Definicje
Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
1. „Morze Bałtyckie” oznacza rejony ICES IIIb, IIIc oraz IIId, jak określono w załączniku III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 218/2009.
Artykuł 3
Wyłączenie z uwagi na przeżywalność
1.Na zasadzie odstępstwa od art. 15 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1380/2013 obowiązek wyładunku nie ma zastosowania do dorsza i gładzicy złowionych za pomocą sieci pułapkowych, koszy lub więcierzy, żaków i niewodów stawnych w ramach połowów śledzia, szprota i dorsza.
2. Okazy tych gatunków złowione bez dostępnej kwoty połowowej lub ryby poniżej minimalnego rozmiaru odniesienia do celów ochrony w okolicznościach, o których mowa w ust. 1, należy uwolnić z powrotem do morza.
Artykuł 4
Minimalne rozmiary odniesienia do celów ochrony
Minimalny rozmiar odniesienia do celów ochrony dla dorsza w Morzu Bałtyckim wynosi 35 cm.
Artykuł 5
Przepisy końcowe
1. Do dnia 1 marca 2019 r. państwa członkowskie mające bezpośredni interes w zarządzaniu przedłożą Komisji informacje pozwalające ocenić reprezentatywność i jakość uzyskanych szacunków przeżywalności gładzic złowionych za pomocą sieci pułapkowych, koszy lub więcierzy, żaków i niewodów stawnych.
2. Komitet Naukowo-Techniczny i Ekonomiczny ds. Rybołówstwa (STECF) oceni dane, o których mowa w ust. 1, najpóźniej do dnia 1 sierpnia 2019 r.
Artykuł 6
Przegląd wyłączenia z uwagi na przeżywalność
Na podstawie opinii STECF Komisja oceni wpływ wyłączenia z uwagi na przeżywalność na odnośne stada i połowy eksploatujące te stada w trzecim roku stosowania niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 7
Wejście w życie
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2018 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 18.12.2017 r.
W imieniu Komisji
Przewodniczący
Jean-Claude JUNCKER