(1)

W rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1881/2006 (2) ustanowiono najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń, w tym przetrwalników buławinki czerwonej i alkaloidów sporyszu, w środkach spożywczych.

(2)

Terminem „sporysz” lub „przetrwalniki buławinki czerwonej” określa się formy grzybów z gatunku Claviceps, rozwijające się zamiast ziaren na kłosach zboża lub zamiast nasion w kwiatostanach traw, widoczne jako duże przebarwione przetrwalniki. Przetrwalniki te zawierają różne rodzaje alkaloidów.

(3)

W dniu 28 czerwca 2012 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) przyjął opinię dotyczącą alkaloidów sporyszu w żywności i paszy (3). Urząd oparł swoją ocenę ryzyka na głównych alkaloidach sporyszu Claviceps purpurea, mianowicie ergometrynie, ergotaminie, ergozynie, ergokrystynie, ergokryptynie, ergokorninie oraz ich epimerach. Urząd ustalił grupową ostrą dawkę referencyjną wynoszącą 1 μg/kg masy ciała oraz grupowe tolerowane dzienne pobranie na poziomie 0,6 μg/kg masy ciała dziennie. Urząd stwierdził, że chociaż dostępne dane nie wskazują na powód do obaw w odniesieniu do jakiejkolwiek podgrupy populacji, nie można było pominąć szacunków narażenia z dietą pod kątem ograniczonej liczby grup żywności oraz ewentualnego nieznanego udziału innych środków spożywczych.

(4)

W dniu 6 lipca 2017 r. Urząd opublikował sprawozdanie naukowe dotyczące narażenia z dietą na alkaloidy sporyszu u ludzi i zwierząt (4). W przypadku niektórych grup populacji szacunkowe narażenie na alkaloidy sporyszu wskazuje na ekspozycję zbliżoną do tolerowanego dziennego pobrania. W przypadku najwyższych szacunków narażenia głównymi źródłami narażenia długoterminowego z dietą były różne rodzaje chleba i bułek, w szczególności te zawierające żyto lub wytworzone wyłącznie z żyta. Najwyższe szacunki ostrego narażenia wskazują na ostre narażenie zbliżone do ostrej dawki referencyjnej.

(5)

Urząd zbadał również zależność między występowaniem przetrwalników buławinki czerwonej a występowaniem alkaloidów sporyszu. Przy wyższych poziomach zaobserwowano statystycznie istotną zależność liniową między zawartością przetrwalników a poziomami alkaloidów sporyszu. Zależność tę jednak nie zawsze można było wykazać na niższych poziomach, co wskazuje, że brak przetrwalników nie wyklucza obecności alkaloidów sporyszu. Wynika to z faktu, że obróbka zboża powoduje pęknięcie przetrwalników, uwalniając pył adsorbowany następnie przez ziarna zbóż.

(6)

Należy zatem obniżyć najwyższy dopuszczalny poziom przetrwalników buławinki czerwonej i ustanowić najwyższe dopuszczalne poziomy alkaloidów sporyszu w tych środkach spożywczych, w których występują znaczne poziomy takich alkaloidów, co w znacznym stopniu przyczynia się do narażenia ludzi, a także w środkach spożywczych, które są istotne dla narażenia wrażliwych grup populacji.

(7)

Niższe poziomy przetrwalników buławinki czerwonej można już osiągnąć w przypadku większości zbóż poprzez stosowanie dobrych praktyk rolniczych oraz stosowanie technik sortowania i oczyszczania. W związku z tym należy obniżyć obecnie obowiązujący najwyższy dopuszczalny poziom dla zbóż. W tym względzie należy również wyjaśnić, do którego etapu mają zastosowanie najwyższe dopuszczalne poziomy przetrwalników buławinki czerwonej w nieprzetworzonych zbożach, w celu wyeliminowania problemów związanych z ich stosowaniem.

(8)

W odniesieniu do produktów mielenia należy ustanowić różne najwyższe dopuszczalne poziomy alkaloidów sporyszu w zależności od gatunku zboża. Ponieważ żyto jest gatunkiem zboża o podwyższonym ryzyku zanieczyszczenia przetrwalnikami buławinki czerwonej, trudniej jest tu osiągnąć niższe poziomy alkaloidów sporyszu, w związku z czym należy ustanowić specjalny najwyższy dopuszczalny poziom dla produktów mielenia żyta i niższy poziom dla produktów mielenia innych zbóż. Jednakże w odniesieniu do produktów mielenia innych zbóż należy ustalić różne najwyższe dopuszczalne poziomy w zależności od zawartości popiołu w tych produktach w celu uwzględnienia faktu, że produkty zawierające więcej otrębów (wyższa zawartość popiołu) mają naturalnie wyższy poziom alkaloidów sporyszu, ponieważ pył z przetrwalników buławinki czerwonej jest adsorbowany przez otręby.

(9)

Ponadto, ponieważ oczekuje się, że w przypadku niektórych produktów mielenia osiągalne poziomy zanieczyszczenia będą nadal spadać, należy przewidzieć, że w perspektywie średnioterminowej do tych produktów stosowane będą bardziej rygorystyczne najwyższe dopuszczalne poziomy. Aby umożliwić Komisji monitorowanie postępów czynionych w kierunku osiągnięcia tych bardziej rygorystycznych najwyższych dopuszczalnych poziomów oraz ocenę ewentualnych zmian poziomów wynikających ze zmian w praktykach rolniczych, a także zmian czynników klimatycznych i środowiskowych, państwa członkowskie i zainteresowane strony powinny być zobowiązane do dostarczenia niezbędnych danych i informacji.

(10)

Wykazano, że gluten pszenny jako produkt uboczny procesu mielenia na mokro zawiera wyższe poziomy alkaloidów sporyszu pomimo stosowania dobrych praktyk, ponieważ alkaloidy sporyszu ulegają koncentracji w wyniku procesu produkcji glutenu. Należy zatem zwiększyć najwyższy dopuszczalny poziom alkaloidów sporyszu w glutenie pszennym.

(11)

W związku ze zmianami w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady (5) należy zmienić odpowiedni przypis w załączniku do rozporządzenia Komisji (WE) nr 1881/2006.

(12)

Aby umożliwić podmiotom gospodarczym przygotowanie się do stosowania nowych przepisów wprowadzonych niniejszym rozporządzeniem, należy ustanowić rozsądny termin rozpoczęcia stosowania najwyższych dopuszczalnych poziomów oraz okres przejściowy w odniesieniu do środków spożywczych wprowadzonych zgodnie z prawem do obrotu przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia. Jednak w odniesieniu do żyta nie można jeszcze w racjonalny sposób osiągnąć niższych poziomów zanieczyszczenia przetrwalnikami buławinki czerwonej i dlatego należy przewidzieć dłuższy okres, aby umożliwić bardziej rygorystyczne stosowanie dobrych praktyk rolniczych i stosowanie udoskonalonych technik sortowania i oczyszczania.

(13)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1881/2006.

(14)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

(1)

Art. 3 ust. 1 lit. a) rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 906/2014 (2) stanowi, że koszty finansowania związane z funduszami uruchomionymi przez państwa członkowskie na zakup produktów muszą być ustalane zgodnie z metodami określonymi w załączniku I do tego rozporządzenia.

(2)

Pkt I.1 załącznika I do rozporządzenia delegowanego (UE) nr 906/2014 stanowi, że kwoty przedmiotowych kosztów finansowania oblicza się na podstawie stopy procentowej jednolitej dla całej Unii, ustalanej przez Komisję na początku każdego roku budżetowego. Wymieniona jednolita stopa procentowa stanowi średnią terminowych kwartalnych i rocznych stóp EURIBOR, odnotowanych w ciągu sześciomiesięcznego okresu bazowego ustalanego przez Komisję, poprzedzającego przekazanie przez państwa członkowskie powiadomienia, o którym mowa w pkt I.2 akapit pierwszy tego załącznika, ważonych do wysokości, odpowiednio, jednej trzeciej i dwóch trzecich.

(3)

Pkt I.2 akapit pierwszy załącznika I do rozporządzenia delegowanego (UE) nr 906/2014 stanowi, że w celu określenia stóp procentowych mających zastosowanie dla danego roku budżetowego państwa członkowskie zgłaszają Komisji, na jej wniosek, średnią stopę procentową, która miała zastosowanie w okresie referencyjnym, o którym mowa w pkt I.1 tego załącznika, nie później niż w terminie określonym we wniosku.

(4)

Ponadto, zgodnie z pkt I.2 akapit drugi załącznika I do rozporządzenia delegowanego (UE) nr 906/2014, w przypadku braku powiadomienia ze strony państwa członkowskiego, w formie i terminie, o których mowa w akapicie pierwszym tego punktu, uznaje się, że stopa procentowa obowiązująca w danym państwie członkowskim wynosi 0 %. W przypadku gdy państwo członkowskie zgłosi, że nie poniosło żadnych kosztów z tytułu odsetek, ponieważ w okresie referencyjnym nie przechowywało produktów rolnych w magazynach państwowych, Komisja ustala tę stopę procentową zgodnie z akapitem trzecim tego punktu.

(5)

Jako że w sześciomiesięcznym okresie referencyjnym, który ustalono na okres od listopada 2020 r. do kwietnia 2021 r. nie przechowywano produktów rolnych w magazynach państwowych, państwa członkowskie nie były proszone o przekazanie powiadomień na podstawie pkt I.2 akapit pierwszy załącznika I do rozporządzenia delegowanego (UE) nr 906/2014. Komisja ustaliła zatem referencyjną stopę procentową zgodnie z akapitem trzecim tego punktu.

(6)

Zgodnie z pkt I.3 załącznika I do rozporządzenia delegowanego (UE) nr 906/2014 stopę procentową ustaloną na podstawie pkt I.2 tego załącznika porównuje się z jednolitą stopą procentową ustaloną na podstawie pkt I.1 tego załącznika. Do każdego państwa członkowskiego stosuje się niższą z tych dwóch stóp procentowych. Ujemne stopy procentowe nie mogą jednak zostać uwzględnione na potrzeby zwrotu wydatków państw członkowskich.

(7)

Stopy procentowe stosowane dla roku budżetowego 2022 EFRG należy ustalić, mając na uwadze powyższe elementy,