1.   Europejskie zintegrowane zarządzanie granicami składa się z następujących elementów:

2.   Prawa podstawowe, kształcenie i szkolenia, jak również badania i innowacje stanowią nadrzędne elementy wdrażania europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami.

1.   Agencja podlega przepisom niniejszego rozporządzenia.

2.   Agencja obejmuje stałą służbę Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej (zwaną dalej „stałą służbą”), o której mowa w art. 54, liczącą do 10 000 członków personelu operacyjnego, zgodnie z załącznikiem I.

3.   W celu zapewnienia spójnego europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami Agencja ułatwia stosowanie unijnych środków dotyczących zarządzania granicami zewnętrznymi, w szczególności rozporządzenia (UE) 2016/399, oraz środki unijne dotyczące powrotów.

4.   Agencja przyczynia się do ciągłego i jednolitego stosowanie prawa Unii, w tym dorobku Unii w dziedzinie praw podstawowych, w szczególności Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „Kartą”), na granicach zewnętrznych. Działania Agencji w tym zakresie obejmują wymianę dobrych praktyk.

1.   Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna wdraża europejskie zintegrowane zarządzanie granicami w ramach wspólnej odpowiedzialności Agencji oraz organów krajowych odpowiedzialnych za zarządzanie granicami, w tym straży przybrzeżnych w zakresie realizowanych przez nie operacji ochrony granic morskich i wszelkich innych zadań kontroli granicznej. Państwa członkowskie nadal są w pierwszym rzędzie odpowiedzialne za zarządzanie swoimi odcinkami granic zewnętrznych.

2.   Agencja udziela pomocy technicznej i operacyjnej we wdrażaniu środków dotyczących powrotów, o których mowa w art. 48 niniejszego rozporządzenia, na wniosek danego państwa członkowskiego lub z własnej inicjatywy i za zgodą zainteresowanego państwa członkowskiego. Na państwach członkowskich nadal spoczywa wyłączna odpowiedzialność za wydawanie decyzji nakazujących powrót i za przyjmowanie środków dotyczących środków detencyjnych wobec osób powracających zgodnie z dyrektywą 2008/115/WE.

3.   Państwa członkowskie zapewniają zarządzanie swoimi granicami zewnętrznymi i wykonywanie decyzji nakazujących powrót, w ścisłej współpracy z Agencją, w swoim własnym interesie i w interesie wspólnym wszystkich państw członkowskich, przy zachowaniu pełnej zgodności z prawem Unii, w tym z poszanowaniem praw podstawowych, i zgodnie z wieloletnim cyklem polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, o którym mowa w art. 8.

4.   Agencja wspiera stosowanie środków unijnych odnoszących się do zarządzania granicami zewnętrznymi i wykonywania decyzji nakazujących powrót przez wzmacnianie, ocenę i koordynację działań państw członkowskich oraz przez udzielanie pomocy technicznej i operacyjnej w zakresie wprowadzania tych środków w życie oraz w kwestii powrotów. Agencja nie wspiera żadnych środków ani nie uczestniczy w żadnych działaniach związanych z kontrolą na granicach wewnętrznych. Agencja jest w pełni odpowiedzialna i rozliczalna za wszelkie podejmowane przez siebie decyzje oraz wszelkie swoje działania, które należą do jej wyłącznej kompetencji na mocy niniejszego rozporządzenia.

5.   Państwa członkowskie mogą współpracować na poziomie operacyjnym z innymi państwami członkowskimi lub państwami trzecimi, jeżeli współpraca ta jest zgodna z zadaniami Agencji. Państwa członkowskie powstrzymują się od wszelkich działań, które mogłyby zagrozić funkcjonowaniu Agencji lub osiągnięciu jej celów. Państwa członkowskie informują Agencję o takiej współpracy operacyjnej z innymi państwami członkowskimi lub państwami trzecimi na granicach zewnętrznych oraz w dziedzinie powrotów. Dyrektor wykonawczy regularnie, nie rzadziej jednak niż raz w roku, informuje zarząd o takich kwestiach.

1.   Komisja i Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna zapewniają skuteczność europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami za pomocą wieloletniego cyklu polityki strategicznej przyjmowanego zgodnie z procedurą określoną w ust. 4.

2.   Wieloletnia polityka strategiczna w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami określa sposób spójnego, zintegrowanego i systematycznego podejścia do wyzwań w dziedzinie zarządzania granicami i powrotów. Określa ona priorytety polityczne oraz wskazuje wytyczne strategiczne na okres pięciu lat w odniesieniu do elementów określonych w art. 3.

3.   Wieloletni cykl polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami składa się z czterech etapów określonych w ust. 4–7.

4.   W oparciu o strategiczną analizę ryzyka dotyczącą europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, o której mowa w art. 29 ust. 2, Komisja przygotowuje dokument strategiczny określający wieloletnią politykę strategiczną w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. Komisja przedkłada ten dokument strategiczny Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do przedyskutowania. Po przedyskutowaniu dokumentu Komisja przyjmuje komunikat ustanawiający wieloletnią politykę strategiczną w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami.

5.   W celu wdrożenia wieloletniej polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami Agencja, decyzją zarządu podejmowaną na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego przygotowanego w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i Komisją, ustanawia strategię techniczną i operacyjną w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. W uzasadnionych przypadkach Agencja bierze pod uwagę specyficzną sytuację państw członkowskich, w szczególności ich położenie geograficzne. Strategia techniczna i operacyjna musi być zgodna z art. 3 i wieloletnią polityką strategiczną w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. Wspiera ona i wspomaga wdrażanie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami we wszystkich państwach członkowskich.

6.   W celu wdrożenia wieloletniej polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami państwa członkowskie ustanawiają krajowe strategie w zakresie zintegrowanego europejskiego zarządzania granicami w drodze ścisłej współpracy wszystkich organów krajowych odpowiedzialnych za zarządzanie granicami zewnętrznymi i powroty. Te krajowe strategie muszą być zgodne z art. 3, wieloletnią polityką strategiczną w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami oraz strategią techniczną i operacyjną.

7.   Cztery lata od przyjęcia wieloletniej polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami Komisja przeprowadza dokładną ocenę jej wdrożenia. Wyniki tej oceny uwzględnia się przy przygotowaniu kolejnego wieloletniego cyklu polityki strategicznej. Państwa członkowskie i Agencja przekazują Komisji w odpowiednim terminie niezbędne informacje na potrzeby przeprowadzenia tej oceny. Komisja przekazuje wyniki tej oceny Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

8.   W przypadku gdy sytuacja na granicach zewnętrznych lub w zakresie powrotów wymaga zmiany priorytetów polityki, Komisja zmienia zgodnie z procedurą określoną w ust. 4 wieloletnią politykę strategiczną w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami lub jej odpowiednie części.

W przypadku dokonania przez Komisję zmiany wieloletniej polityki strategicznej zgodnie z akapitem pierwszym dostosowuje się, w razie potrzeby, strategie techniczne i operacyjne oraz strategie krajowe.

1.   Na podstawie wieloletniego cyklu polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna ustanawia proces zintegrowanego planowania w zakresie zarządzania granicami i powrotów, w tym procesy planowania operacyjnego, planowania awaryjnego i planowania rozwoju zdolności. Ten proces zintegrowanego planowania jest ustanawiany zgodnie z ust. 2, 3 i 4 niniejszego artykułu.

2.   Państwa członkowskie i Agencja przyjmują plany operacyjne dotyczące zarządzania granicami i powrotów. Plany operacyjne państw członkowskich odnoszące się do odcinków granicznych o wysokim i krytycznym poziomie ryzyka są koordynowane z sąsiednimi państwami członkowskimi oraz z Agencją w celu wdrożenia niezbędnych środków transgranicznych i udzielenia wsparcia ze strony Agencji. W odniesieniu do działań Agencji procesy planowania operacyjnego na kolejny rok określa się w załączniku do jednolitego dokumentu programowego, o którym mowa w art. 102. W odniesieniu do poszczególnych działań operacyjnych wynikiem procesów planowania operacyjnego są plany operacyjne, o których mowa w art. 38 i 74 ust. 3. Plany operacyjne lub ich część mogą być, w odpowiednim przypadku, opatrzone klauzulą tajności zgodnie z art. 92.

3.   Każde państwo członkowskie przyjmuje plan awaryjny na potrzeby zarządzania swoimi granicami i powrotami. Zgodnie z krajową strategią zintegrowanego zarządzania granicami plany awaryjne zawierają opis wszelkich niezbędnych środków i zasobów na potrzeby ewentualnego wzmocnienia zdolności, w tym logistyki i wsparcia, zarówno na poziomie krajowym, jak i ze strony Agencji.

Zainteresowane państwo członkowskie oraz Agencja, w ścisłej koordynacji z sąsiednimi państwami członkowskimi, wspólnie przygotowują tę część planów awaryjnych, która wymaga dodatkowego wsparcia ze strony Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej.

4.   Państwa członkowskie przyjmują krajowe plany rozwoju zdolności w zakresie zarządzania granicami i powrotów zgodnie z ich krajowymi strategiami zintegrowanego zarządzania granicami. W tych krajowych planach rozwoju zdolności opisuje się średnio- i długoterminową ewolucję zdolności krajowych w zakresie zarządzania granicami i powrotów.

W krajowych planach rozwoju zdolności uwzględnia się zmiany każdego z elementów europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, w szczególności polityki zatrudniania i szkolenia funkcjonariuszy straży granicznej i specjalistów ds. powrotów, nabywania i konserwacji wyposażenia, niezbędnych działań badawczo-rozwojowych oraz odpowiednich wymogów w zakresie finansowania i źródeł finansowania.

5.   Plany awaryjne oraz krajowe plany rozwoju zdolności, o których mowa w ust. 3 i 4, opierają się na scenariuszach wynikających z analizy ryzyka. Scenariusze te odzwierciedlają możliwy rozwój sytuacji na granicach zewnętrznych oraz w obszarze nielegalnej imigracji, a także wyzwania określone w wieloletnim cyklu polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. Te scenariusze określa się w dotyczących ich planach awaryjnych i krajowych planach rozwoju zdolności.

6.   Metodyka i procedura sporządzania planów, o których mowa w ust. 3 i 4, są przyjmowane na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego przez zarząd, po konsultacji z państwami członkowskimi.

7.   Agencja przygotowuje przegląd krajowych planów rozwoju zdolności oraz wieloletnią strategię nabywania wyposażenia Agencji, o którym mowa w art. 63, a także wieloletnie planowanie profili członków personelu stałej służby.

Agencja przekazuje ten przegląd państwom członkowskim i Komisji w celu określenia możliwych synergii i możliwości współpracy w różnych dziedzinach objętych krajowymi planami rozwoju zdolności, w tym w zakresie wspólnych zamówień. W oparciu o określone synergie Agencja może zaprosić państwa członkowskie do udziału w działaniach następczych dotyczących współpracy.

8.   Zarząd spotyka się co najmniej raz w roku w celu omówienia i zatwierdzenia planu działania w zakresie zdolności Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej. Wniosek dotyczący planu działania w zakresie zdolności jest przedkładany przez dyrektora wykonawczego na podstawie przeglądu krajowych planów rozwoju zdolności z uwzględnieniem, między innymi, wyników analizy ryzyka i ocen narażenia przeprowadzonych zgodnie z art. 29 i 32 oraz własnych planów wieloletnich Agencji. Po zatwierdzeniu przez zarząd plan działania w zakresie zdolności załącza się do strategii technicznej i operacyjnej, o której mowa w art. 8 ust. 5.

1.   Agencja realizuje następujące zadania:

2.   Agencja informuje na temat kwestii wchodzących w zakres jej mandatu. Agencja podaje do publicznej wiadomości rzetelne, szczegółowe, terminowe i wyczerpujące informacje o swoich działaniach.

Takie informowanie nie może stać na przeszkodzie wypełnianiu zadań, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, w szczególności nie może dotyczyć informacji operacyjnych, których podanie do wiadomości publicznej zagroziłoby osiągnięciu celu operacji. Agencja informuje z zastrzeżeniem art. 92 i zgodnie z odpowiednimi planami informowania i rozpowszechniania informacji przyjętymi przez zarząd oraz, w stosownych przypadkach, w ścisłej współpracy z innymi organami i jednostkami organizacyjnymi.

1.   W celu realizacji zadań powierzonych im na mocy niniejszego rozporządzenia Agencja, organy krajowe odpowiedzialne za zarządzanie granicami, w tym straże przybrzeżne w zakresie realizowanych przez nie zadań kontroli granicznej, oraz organy krajowe odpowiedzialne za powroty terminowo i rzetelnie dzielą się wszelkimi niezbędnymi informacjami, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i innymi odpowiednimi przepisami prawa Unii i prawa krajowego dotyczącymi wymiany informacji.

2.   Agencja podejmuje właściwe środki w celu ułatwienia wymiany informacji istotnych dla jej zadań z Komisją i państwami członkowskimi.

Jeżeli informacje są istotne do wykonywania jej zadań, Agencja wymienia się informacjami z innymi odpowiednimi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii do celów analizy ryzyka, zbierania danych statystycznych, oceny sytuacji w państwach trzecich, szkoleń i udzielania państwom członkowskim wsparcia w zakresie planowania awaryjnego. W tym celu organy i jednostki organizacyjne Unii opracowują niezbędne narzędzia i struktury.

3.   Agencja podejmuje wszelkie niezbędne środki w celu ułatwienia wymiany informacji istotnych dla jej zadań z Irlandią i Zjednoczonym Królestwem, jeżeli informacje te dotyczą działań, w których te państwa uczestniczą zgodnie z art. 70 i art. 100 ust. 5.

1.   Każde państwo członkowskie wyznacza krajowy punkt kontaktowy, za którego pośrednictwem odbywa się komunikacja z Agencją we wszelkich kwestiach dotyczących działań Agencji, bez uszczerbku dla roli krajowych ośrodków koordynacji. Krajowe punkty kontaktowe są stale dostępne i zapewniają terminowe rozpowszechnienie wszystkich informacji pochodzących od Agencji do wszystkich odpowiednich organów danego państwa członkowskiego, w szczególności członków zarządu i krajowego ośrodka koordynacji.

2.   Państwa członkowskie mogą wyznaczyć maksymalnie dwóch członków personelu reprezentujących ich krajowe punkty kontaktowe, którzy są kierowani do Agencji jako urzędnicy łącznikowi. Urzędnicy łącznikowi ułatwiają komunikację między krajowym punktem kontaktowym a Agencją i mogą, w razie potrzeby, uczestniczyć w istotnych spotkaniach.

3.   Agencja zapewnia urzędnikom łącznikowym niezbędne pomieszczenia w swojej siedzibie oraz odpowiednie wsparcie w wykonywaniu ich obowiązków. Wszystkie pozostałe koszty powstałe w związku z wysyłaniem urzędników łącznikowych są pokrywane przez państwo członkowskie. Zarząd określa zasady i warunki wysyłania oraz zasady zapewnienia odpowiedniego wsparcia.

1.   Agencja tworzy i utrzymuje sieć komunikacyjną w celu zapewnienia łączności i narzędzi analitycznych oraz umożliwienia wymiany szczególnie chronionych informacji jawnych oraz informacji niejawnych między krajowymi ośrodkami koordynacji w sposób bezpieczny i w czasie zbliżonym do rzeczywistego.

Każdy system lub każda aplikacja wykorzystujące sieć komunikacyjną muszą być zgodne z prawem Unii dotyczącym ochrony danych w całym cyklu swojego życia.

Sieć komunikacyjna działa dwadzieścia cztery godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu i umożliwia:

2.   Agencja udziela pomocy technicznej i zapewnia, aby sieć komunikacyjna była stale dostępna i kompatybilna z systemem teleinformatycznym zarządzanym przez Agencję.

1.   Agencja może podjąć wszelkie niezbędne środki w celu ułatwienia wymiany informacji istotnych dla jej zadań z Parlamentem Europejskim, Radą, Komisją i państwami członkowskimi oraz, w stosownych przypadkach, z innymi instytucjami Unii, organami i jednostkami organizacyjnymi Unii oraz organizacjami międzynarodowymi wymienionymi w art. 68 ust. 1 oraz państwami trzecimi, o których mowa w art. 71.

2.   Agencja opracowuje, wdraża i obsługuje system informacyjny umożliwiający wymianę informacji poufnych i szczególnie chronionych informacji jawnych z podmiotami, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, oraz wymianę danych osobowych, o których mowa w art. 86–91, zgodnie z art. 92.

3.   W stosownych przypadkach Agencja wdraża systemy informacyjne, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, w ramach sieci komunikacyjnej, o której mowa w art. 14.

1.   EUROSUR wykorzystuje się do odprawy granicznej na wyznaczonych przejściach granicznych oraz do ochrony zewnętrznych granic lądowych, morskich i powietrznych, w tym monitorowania, wykrywania, identyfikowania, śledzenia i przechwytywania niedozwolonego przekraczania granic oraz zapobiegania mu, do celów wykrywania i zwalczania nielegalnej imigracji i przestępczości transgranicznej oraz zapobiegania tym zjawiskom, a także przyczyniania się do zapewnienia ochrony i ratowania życia migrantów.

2.   EUROSUR-u nie wykorzystuje się na potrzeby żadnych środków prawnych ani administracyjnych zastosowanych w sytuacji, gdy właściwe organy jednego z państw członkowskich przechwyciły transgraniczną działalność przestępczą lub niedozwolone przekraczanie granic zewnętrznych przez osoby.

1.   Państwa członkowskie i Agencja korzystają z EUROSUR-u do celów wymiany informacji i współpracy w dziedzinie ochrony granic, z uwzględnieniem istniejących mechanizmów wymiany informacji i współpracy. EUROSUR składa się z następujących elementów:

2.   Krajowe ośrodki koordynacji dostarczają Agencji, za pośrednictwem sieci komunikacyjnej, o której mowa w art. 14, i odpowiednich systemów, informacje pochodzące z ich krajowych obrazów sytuacji oraz, w stosownych przypadkach, szczególnych obrazów sytuacji, które to informacje są niezbędne do utworzenia i utrzymania europejskiego obrazu sytuacji.

3.   Agencja zapewnia krajowym ośrodkom koordynacji, za pośrednictwem sieci komunikacyjnej, nieograniczony całodobowy dostęp przez siedem dni w tygodniu do szczególnych obrazów sytuacji oraz do europejskiego obrazu sytuacji.

1.   Każde państwo członkowskie wyznacza, prowadzi i utrzymuje krajowy ośrodek koordynacji, który służy koordynacji i wymianie informacji między wszystkimi organami prowadzącymi działania w zakresie kontroli granic zewnętrznych na poziomie krajowym, a także z pozostałymi krajowymi ośrodkami koordynacji oraz z Agencją. Każde państwo członkowskie powiadamia Komisję o utworzeniu swojego krajowego ośrodka koordynacji, a następnie Komisja przekazuje tę informację pozostałym państwom członkowskim i Agencji.

2.   Z zastrzeżeniem art. 13 i w ramach EUROSUR-u krajowy ośrodek koordynacji stanowi pojedynczy punkt kontaktowy służący wymianie informacji i współpracy z innymi krajowymi ośrodkami koordynacji i z Agencją.

3.   Krajowe ośrodki koordynacji:

4.   Państwa członkowskie mogą powierzyć organom regionalnym, lokalnym, funkcyjnym lub innym, które mają możliwość podejmowania decyzji operacyjnych, zadanie zapewnienia znajomości sytuacji oraz zdolności reagowania w ramach odpowiednich obszarów ich kompetencji, w tym zadania i kompetencje wymienione w ust. 3 lit. c), e) i f).

5.   Decyzja państwa członkowskiego o powierzeniu zadań zgodnie z ust. 4 nie wpływa na możliwość prowadzenia przez krajowy ośrodek koordynacji współpracy i wymiany informacji z innymi krajowymi ośrodkami koordynacji i Agencją.

6.   W uprzednio zdefiniowanych przypadkach wskazanych na poziomie krajowym krajowy ośrodek koordynacji może upoważnić organ, o którym mowa w ust. 4, do komunikowania się i wymiany informacji z regionalnymi organami lub krajowym ośrodkiem koordynacji innego państwa członkowskiego lub właściwymi organami państwa trzeciego, pod warunkiem że taki upoważniony organ będzie regularnie informował swój krajowy ośrodek koordynacji o takim komunikowaniu się i wymianie informacji.

7.   Krajowy ośrodek koordynacji działa dwadzieścia cztery godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu.

1.   Komisja, w ścisłej współpracy z Agencją i wszelkimi innymi odpowiednimi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii, przyjmuje i udostępnia praktyczny podręcznik dotyczący wdrażania EUROSUR-u i zarządzania tym systemem (zwany dalej „podręcznikiem EUROSUR-u”). Podręcznik EUROSUR-u zawiera wytyczne techniczne i operacyjne, zalecenia oraz najlepsze praktyki, w tym dotyczące współpracy z państwami trzecimi. Komisja przyjmuje podręcznik EUROSUR-u w formie zalecenia.

2.   Po konsultacji z państwami członkowskimi i Agencją Komisja może postanowić o nadaniu częściom podręcznika EUROSUR-u klauzuli tajności RESTREINT UE/EU RESTRICTED zgodnie z zasadami ustanowionymi w regulaminie wewnętrznym Komisji.

1.   Agencja i państwa członkowskie zapewniają stosowanie procedur monitorowania funkcjonowania EUROSUR-u pod względem technicznym i operacyjnym w kontekście realizacji celów dotyczących uzyskania odpowiedniej znajomości sytuacji oraz zdolności reagowania na granicach zewnętrznych.

2.   Agencja w sposób ciągły monitoruje jakość usług oferowanych przez sieć komunikacyjną, o której mowa w art. 14, oraz jakość danych udostępnianych w ramach europejskiego obrazu sytuacji.

3.   Agencja przekazuje informacje zebrane w ramach monitorowania, o którym mowa w ust. 2, krajowym ośrodkom koordynacji oraz odpowiednim strukturom dowodzenia i kontroli wykorzystywanym do celów działalności Agencji w ramach połączonych usług EUROSUR-u. Informacjom takim nadaje się klauzulę tajności RESTREINT UE/EU RESTRICTED.

1.   Krajowe obrazy sytuacji, europejski obraz sytuacji oraz szczególne obrazy sytuacji opracowuje się poprzez zbieranie, ocenianie, zestawianie, analizowanie, interpretowanie, generowanie, wizualizowanie i rozpowszechnianie informacji.

Obrazy sytuacji, o których mowa w akapicie pierwszym, składają się z następujących warstw informacji:

2.   Obrazy sytuacji, o których mowa w ust. 1, umożliwiają identyfikację i śledzenie wydarzeń, operacji i odpowiadających im analiz dotyczących sytuacji, w których zagrożone jest życie ludzkie.

3.   Komisja przyjmuje akty wykonawcze określające szczegóły warstw informacyjnych obrazów sytuacji oraz zasady tworzenia szczególnych obrazów sytuacji. W akcie wykonawczym określa się rodzaj przekazywanych informacji, podmioty odpowiedzialne za zbieranie, przetwarzanie, archiwizowanie i przekazywanie poszczególnych informacji, maksymalne terminy dotyczące zgłaszania, zasady dotyczące bezpieczeństwa i ochrony danych oraz związane z nimi mechanizmy kontroli jakości. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 122 ust. 2.

1.   Każdy krajowy ośrodek koordynacji tworzy i utrzymuje krajowy obraz sytuacji, aby dostarczyć wszystkim organom odpowiedzialnym za kontrolę granic zewnętrznych na poziomie krajowym skutecznych, dokładnych i aktualnych informacji.

2.   Na krajowy obraz sytuacji składają się informacje zebrane z następujących źródeł:

3.   Każdy krajowy ośrodek koordynacji przypisuje każdemu zdarzeniu w warstwie zdarzeniowej krajowego obrazu sytuacji jeden orientacyjny poziom ryzyka, który można określić jako „niski”, „średni”, „wysoki” lub „bardzo wysoki”. Wszystkie zdarzenia udostępnia się Agencji.

4.   Każdy krajowy ośrodek koordynacji może podjąć decyzję – na wniosek właściwych organów krajowych – o ograniczeniu dostępu do informacji dotyczących bezpieczeństwa narodowego, w tym środków wojskowych, zgodnie z zasadą ograniczonego dostępu.

5.   Krajowe ośrodki koordynacji w sąsiadujących państwach członkowskich mogą udostępniać sobie nawzajem, bezpośrednio i w czasie zbliżonym do rzeczywistego, obraz sytuacji sąsiadujących odcinków granicy zewnętrznej zawierający informacje dotyczące pozycji, statusu i rodzaju środków własnych działających na sąsiadujących odcinkach granicy zewnętrznej.

1.   Agencja tworzy i utrzymuje europejski obraz sytuacji, aby dostarczyć krajowym ośrodkom koordynacji i Komisji skutecznych, dokładnych i aktualnych informacji i analiz dotyczących granic zewnętrznych, strefy przedgranicznej i niedozwolonego wtórnego przemieszczania się.

2.   Na europejski obraz sytuacji składają się informacje zebrane z następujących źródeł:

3.   Warstwa zdarzeniowa europejskiego obrazu sytuacji zawiera informacje dotyczące:

4.   Warstwa operacyjna europejskiego obrazu sytuacji zawiera informacje na temat wspólnych operacji i szybkich interwencji koordynowanych przez Agencję oraz obszarów hotspotów i obejmuje opisy misji, lokalizacje, status, czasu trwania, informacje na temat zaangażowanych państw członkowskich i innych podmiotów, codzienne i cotygodniowe raporty sytuacyjne, dane statystyczne oraz pakiety informacyjne dla mediów.

5.   Informacjom dotyczącym środków własnych objętych warstwą operacyjną europejskiego obrazu sytuacji można w stosownych przypadkach nadać klauzulę tajności RESTREINT UE/EU RESTRICTED.

6.   W europejskim obrazie sytuacji Agencja uwzględnia poziomy ryzyka przypisane konkretnym zdarzeniom w krajowych obrazach sytuacji przez krajowe ośrodki koordynacji. Każdemu zdarzeniu w strefie przedgranicznej Agencja przypisuje pojedynczy orientacyjny poziom ryzyka i informuje o tym krajowe ośrodki koordynacji.

1.   Agencja i państwa członkowskie mogą tworzyć i utrzymywać szczególne obrazy sytuacji, aby wspierać szczególne działania operacyjne na granicach zewnętrznych lub dzielić się informacjami z instytucjami, organami i jednostkami organizacyjnymi Unii oraz z organizacjami międzynarodowymi wymienionymi w art. 68 ust. 1 lub z państwami trzecimi, zgodnie z art. 75.

2.   Szczególne obrazy sytuacji składają się z podzbioru informacji z krajowych i europejskich obrazów sytuacji.

3.   Szczegółowe zasady tworzenia i udostępniania szczególnych obrazów sytuacji są ustanowione w planie operacyjnym dotyczącym danego działania operacyjnego oraz w umowie dwustronnej lub wielostronnej, w przypadku gdy szczególny obraz sytuacji tworzony jest w ramach dwustronnej lub wielostronnej współpracy z państwami trzecimi. Dzielenie się informacjami na mocy niniejszego ustępu musi odbywać się zgodnie z zasadą zgody wytwórcy.

1.   Agencja koordynuje połączone usługi EUROSUR-u, aby zapewnić krajowym ośrodkom koordynacji, Komisji i własnym strukturom informacje na temat granic zewnętrznych oraz strefy przedgranicznej w sposób regularny, rzetelny i efektywny pod względem kosztów.

2.   Na wniosek krajowego ośrodka koordynacji Agencja dostarcza mu informacji na temat granic zewnętrznych państwa członkowskiego, do którego ośrodek ten należy, i na temat strefy przedgranicznej, które to informacje można uzyskać w ramach:

3.   Agencja może odrzucić wniosek złożony przez krajowy ośrodek koordynacji ze względów technicznych, finansowych lub operacyjnych. Agencja w stosownym czasie powiadamia krajowy ośrodek koordynacji o powodach takiego odrzucenia.

4.   Agencja może z własnej inicjatywy korzystać z narzędzi nadzoru, o których mowa w ust. 2, w celu zbierania informacji na temat strefy przedgranicznej istotnych w kontekście europejskiego obrazu sytuacji.

1.   Agencja monitoruje ruchy migracyjne do Unii i wewnątrz Unii pod względem tendencji, liczebności i szlaków oraz inne tendencje lub możliwe wyzwania na zewnętrznych granicach i w odniesieniu do powrotów. W tym celu, na mocy decyzji zarządu na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego, Agencja tworzy wspólny zintegrowany model analizy ryzyka, stosowany przez Agencję i państwa członkowskie. Wspólny zintegrowany model analizy ryzyka jest tworzony i aktualizowany, w razie potrzeby, na podstawie wyników oceny wdrażania wieloletniego cyklu polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, o którym mowa w art. 8 ust. 7.

2.   Agencja sporządza ogólne roczne analizy ryzyka, które przedkłada Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji z zastosowaniem zasad bezpieczeństwa przyjętych zgodnie z art. 92 oraz ukierunkowane analizy ryzyka na potrzeby działań operacyjnych. Co dwa lata Agencja, w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi, przygotowuje i przedkłada Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji strategiczną analizę ryzyka na potrzeby europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. Takie strategiczne analizy ryzyka uwzględnia się przy przygotowywaniu wieloletniego cyklu polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. Agencja sporządza takie ogólne roczne analizy ryzyka oraz strategiczne analizy ryzyka w oparciu o otrzymane informacje, w tym informacje od państw członkowskich. Dane osobowe umieszczane w wynikach takich analiz ryzyka są anonimizowane.

3.   Analizy ryzyka, o których mowa w ust. 2, obejmują wszystkie aspekty istotne dla europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami w celu opracowania mechanizmu wstępnego ostrzegania.

4.   Agencja publikuje wyczerpujące informacje na temat wspólnego zintegrowanego modelu analizy ryzyka.

5.   Państwa członkowskie przekazują Agencji wszelkie niezbędne informacje na temat sytuacji, tendencji i potencjalnych zagrożeń na granicach zewnętrznych oraz w dziedzinie powrotów. Państwa członkowskie regularnie lub na wniosek Agencji przekazują jej wszelkie stosowne informacje, takie jak dane statystyczne i operacyjne zbierane w związku z europejskim zintegrowanym zarządzaniem granicami, które są zawarte w wykazie obowiązkowych informacji i danych, które mają być wymieniane z Agencją, zgodnie z art. 100 ust. 2 lit. e), a także informacje pozyskane z warstwy analitycznej krajowego obrazu sytuacji, zgodnie z art. 25.

6.   Wyniki analizy ryzyka przekazywane są zarządowi i udostępniane właściwym organom państw członkowskich w sposób terminowy i rzetelny.

7.   Państwa członkowskie uwzględniają wyniki analizy ryzyka przy planowaniu swoich operacji i działań na granicach zewnętrznych, a także swoich działań w dziedzinie powrotów.

8.   Agencja włącza wyniki wspólnego zintegrowanego modelu analizy ryzyka w opracowywanie wspólnych podstawowych programów szkoleń, o których mowa w art. 62.

1.   Agencja zapewnia regularne monitorowanie zarządzania granicami zewnętrznymi i powrotów przez wszystkie państwa członkowskie za pośrednictwem urzędników łącznikowych Agencji.

Agencja może postanowić, że jeden urzędnik łącznikowy będzie odpowiedzialny za maksymalnie cztery państwa członkowskie znajdujące się geograficznie blisko siebie.

2.   Dyrektor wykonawczy wyznacza spośród personelu statutowego ekspertów, którzy są wysyłani jako urzędnicy łącznikowi. Na podstawie analizy ryzyka i po zasięgnięciu opinii danego państwa członkowskiego dyrektor wykonawczy przedstawia wniosek dotyczący charakteru i warunków wysłania urzędnika łącznikowego, państwa członkowskiego lub regionu, do którego urzędnik łącznikowy może zostać wysłany oraz możliwych zadań, które nie zostały ujęte w ust. 3. Wniosek dyrektora wykonawczego podlega zatwierdzeniu przez zarząd. Dyrektor wykonawczy powiadamia dane państwo członkowskie o wyznaczeniu oraz określa, wspólnie z państwem członkowskim, miejsce, do którego urzędnik łącznikowy zostanie wysłany.

3.   Urzędnicy łącznikowi działają w imieniu Agencji, a ich rolą jest wspieranie współpracy i dialogu między Agencją a organami krajowymi odpowiedzialnymi za zarządzanie granicami, w tym strażami przybrzeżnymi w zakresie realizowanych przez nie zadań kontroli granicznej, jak również organami krajowymi odpowiedzialnymi za powroty. Urzędnicy łącznikowi w szczególności:

4.   Jeżeli składane przez urzędnika łącznikowego sprawozdania, o których mowa w ust. 3 lit. i), wyrażają obawy co do jednego lub większej liczby aspektów istotnych dla danego państwa członkowskiego, dyrektor wykonawczy niezwłocznie informuje o tym fakcie to państwo członkowskie.

5.   Na potrzeby ust. 3 urzędnik łącznikowy, zgodnie z krajowymi i unijnymi przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i ochrony danych:

6.   Sprawozdanie urzędnika łącznikowego, o którym mowa w ust. 3 lit. c) niniejszego artykułu, stanowi element oceny narażenia, o której mowa w art. 32. Sprawozdanie zostaje przekazane zainteresowanemu państwu członkowskiemu.

7.   Przy wywiązywaniu się ze swoich obowiązków urzędnicy łącznikowi przyjmują instrukcje wyłącznie od Agencji.

1.   Agencja ustanawia wspólną metodykę przeprowadzania oceny narażenia w drodze decyzji zarządu podejmowanej na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego przygotowanego w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i Komisją. Metodyka ta obejmuje kryteria obiektywne, na podstawie których Agencja przeprowadza ocenę narażenia, częstotliwość takich ocen narażenia, sposób przeprowadzania kolejnych ocen oraz warunki skutecznego systemu monitorowania wdrażania zaleceń dyrektora wykonawczego, o których mowa w ust. 7.

2.   Agencja monitoruje i ocenia dostępność wyposażenia technicznego, systemów, zdolności, zasobów, infrastruktury, a także odpowiednio wykwalifikowanego i przeszkolonego personelu państw członkowskich, niezbędnych do kontroli granicznej, o której mowa wart. 3 ust. 1 lit. a). W tym kontekście Agencja ocenia krajowe plany rozwoju zdolności, o których mowa w art. 9 ust. 4, pod względem zdolności do wykonywania kontroli granicznej, biorąc pod uwagę fakt, iż niektóre zdolności krajowe mogą być częściowo wykorzystywane do celów innych niż kontrola graniczna. Do celów przyszłego planowania Agencja przeprowadza takie monitorowanie i ocenę jako środek zapobiegawczy na podstawie analizy ryzyka sporządzonej zgodnie z art. 29 ust. 2. Agencja przeprowadza takie monitorowanie i ocenę przynajmniej raz w roku, chyba że dyrektor wykonawczy, na podstawie analizy ryzyka lub wcześniejszej oceny narażenia, postanowi inaczej. W każdym przypadku każde państwo członkowskie podlega monitorowaniu i ocenie co najmniej raz na trzy lata.

3.   Z zastrzeżeniem art. 9 państwa członkowskie, na wniosek Agencji, przedstawiają informacje dotyczące wyposażenia technicznego, personelu i – w najszerszym możliwym zakresie – środków finansowych dostępnych na poziomie krajowym w celu prowadzenia kontroli granicznych. Państwa członkowskie przekazują również, na wniosek Agencji, informacje o swoich planach awaryjnych dotyczących zarządzania granicami.

4.   Celem oceny narażenia jest dokonanie przez Agencję oceny zdolności i gotowości państw członkowskich do stawienia czoła obecnym i nadchodzącym wyzwaniom na granicach zewnętrznych; określanie, w szczególności w odniesieniu do tych państw członkowskich, które stoją w obliczu szczególnych i wyjątkowo trudnych wyzwań, ewentualnych bezpośrednich skutków na granicach zewnętrznych i wynikającego z tego wpływu na funkcjonowanie strefy Schengen; ocena ich zdolności do wnoszenia wkładu do stałej służby oraz rezerwy wyposażenia technicznego, w tym rezerwy wyposażenia na potrzeby szybkiego reagowania; oraz ocena zdolności państw członkowskich do przyjmowania wsparcia ze strony Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej zgodnie z art. 9 ust. 3. Ocena ta pozostaje bez uszczerbku dla mechanizmu oceny Schengen.

5.   W ocenie narażenia Agencja ocenia – pod względem jakościowym i ilościowym – zdolność państw członkowskich do wykonywania wszelkich zadań w zakresie zarządzania granicami, w tym zdolność państw członkowskich do radzenia sobie z potencjalnym przybyciem dużej liczby osób na ich terytorium.

6.   Wstępne wyniki oceny narażenia są przedkładane zainteresowanym państwom członkowskim. Państwa te mogą zgłaszać uwagi dotyczące tej oceny.

7.   W razie konieczności dyrektor wykonawczy, po zasięgnięciu opinii zainteresowanego państwa członkowskiego, wydaje zalecenie określające niezbędne środki do podjęcia przez to państwo członkowskie oraz termin, w którym środki takie mają zostać wdrożone. Dyrektor wykonawczy wzywa zainteresowane państwa członkowskie, aby podjęło niezbędne środki na podstawie planu działania opracowanego, po zasięgnięciu opinii dyrektora wykonawczego, przez dane państwo członkowskie.

8.   Podstawą środków, jakie dyrektor wykonawczy zaleca zainteresowanym państwom członkowskim, są wyniki oceny narażenia, przy uwzględnieniu analizy ryzyka sporządzonej przez Agencję, uwag zainteresowanego państwa członkowskiego oraz wyników mechanizmu oceny Schengen.

Zalecane środki muszą mieć na celu wyeliminowanie słabych punktów wskazanych w ocenie, co ma prowadzić do zwiększenia przez państwa członkowskie ich gotowości do stawiania czoła obecnym i nadchodzącym wyzwaniom na granicach zewnętrznych poprzez optymalizację lub udoskonalenie ich zdolności, wyposażenia technicznego, systemów, zasobów i planów awaryjnych. Dyrektor wykonawczy może zaoferować państwom członkowskim wiedzę techniczną Agencji w celu udzielenia wsparcia we wdrożeniu zalecanych środków.

9.   Dyrektor wykonawczy monitoruje wdrażanie zalecanych środków w drodze regularnych sprawozdań składanych przez państwa członkowskie w oparciu o plany działania, o których mowa w ust. 7.

W przypadku ryzyka niewdrożenia przez państwo członkowskie zalecanego środka w terminie wyznaczonym zgodnie z ust. 7, dyrektor wykonawczy natychmiast informuje o tym członka zarządu z danego państwa członkowskiego i Komisję. Dyrektor wykonawczy, po zasięgnięciu opinii członka zarządu z danego państwa członkowskiego, zwraca się z zapytaniem do odpowiednich organów tego państwa członkowskiego co do przyczyn opóźnienia i proponuje wsparcie Agencji we wdrożeniu zalecanego środka.

10.   Jeżeli państwo członkowskie nie wdroży w terminie wyznaczonym zgodnie z ust. 7 niniejszego artykułu niezbędnych środków przewidzianych w zaleceniu, dyrektor wykonawczy przekazuje sprawę zarządowi i powiadamia Komisję. Zarząd przyjmuje, na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego, decyzję określającą środki niezbędne do podjęcia przez dane państwo członkowskie oraz termin, w którym środki takie mają zostać wdrożone. Decyzja zarządu jest wiążąca dla tego państwa członkowskiego. Jeżeli państwo członkowskie nie wdroży środków w terminie przewidzianym w tej decyzji, zarząd powiadamia o tym Radę i Komisję i mogą zostać podjęte dalsze działania zgodnie z art. 42.

11.   Ocena narażenia, w tym szczegółowy opis wyniku oceny narażenia, środki podjęte przez państwa członkowskie w odpowiedzi na ocenę narażenia oraz status wdrożenia wszelkich wcześniej zaleconych środków są regularnie, nie rzadziej niż raz w roku, przekazywane zgodnie z art. 92 Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji.

1.   Należy maksymalizować synergie między oceną narażenia a mechanizmem oceny Schengen, aby stworzyć wierniejszy obraz sytuacji w zakresie funkcjonowania strefy Schengen, unikając, w miarę możliwości, powielania wysiłków po stronie państw członkowskich i zapewniając lepiej skoordynowane wykorzystanie odpowiednich instrumentów finansowych Unii wspierających zarządzanie granicami zewnętrznymi.

2.   Do celu, o którym mowa w ust. 1, Komisja i Agencja dokonują niezbędnych uzgodnień, aby dzielić się między sobą, w sposób regularny, bezpieczny i terminowy, wszelkimi informacjami dotyczącymi wyników ocen narażenia oraz wynikami ocen przeprowadzonych w ramach mechanizmu oceny Schengen w dziedzinie zarządzania granicami. Te uzgodnienia dotyczące dzielenia się informacjami obejmują sprawozdania z ocen narażenia i sprawozdania z wizyt w ramach oceny Schengen, kolejne zalecenia, plany działania oraz wszelkie aktualizacje dotyczące realizacji planów działania przedstawionych przez państwa członkowskie.

3.   Do celów mechanizmu oceny Schengen w odniesieniu do zarządzania granicami zewnętrznymi Komisja udostępnia wyniki ocen narażenia wszystkim członkom zespołów ds. oceny Schengen zaangażowanym w ocenę danego państwa członkowskiego. Takie informacje uznaje się za informacje szczególnie chronione w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 1053/2013 i odpowiednio się z nimi postępuje.

4.   Uzgodnienia, o których mowa w ust. 2, obejmują wyniki ocen przeprowadzonych w ramach mechanizmu oceny Schengen w zakresie powrotów, aby zapewnić Agencji pełną wiedzę na temat zidentyfikowanych niedociągnięć w celu umożliwienia jej zaproponowania danym państwom członkowskim odpowiednich środków wspierających w tym zakresie.

1.   Na podstawie sporządzonej przez siebie analizy ryzyka i oceny narażenia i w porozumieniu z danym państwem członkowskim Agencja przypisuje następujące poziomy ryzyka każdemu odcinkowi granicy zewnętrznej lub zmienia te poziomy:

2.   Aby szybko reagować na sytuacje kryzysowe na danym odcinku granicy zewnętrznej, jeżeli analiza ryzyka sporządzona przez Agencję wskazuje, że zdarzenia związane z nielegalną imigracją lub przestępczością transgraniczną występujące na tym odcinku granicy zewnętrznej mają decydujący wpływ na bezpieczeństwo granicy do tego stopnia, że narażają na niebezpieczeństwo funkcjonowanie strefy Schengen, Agencja, w porozumieniu z danym państwem członkowskim, przypisuje czasowo temu odcinkowi granicy zewnętrznej poziom ryzyka „krytyczny”.

3.   Jeżeli dane państwo członkowskie i Agencja nie osiągną porozumienia w sprawie przypisania poziomu ryzyka odcinkowi granicy zewnętrznej, poziom ryzyka przypisany wcześniej temu odcinkowi granicy pozostaje bez zmian.

4.   Krajowy ośrodek koordynacji stale ocenia, w ścisłej współpracy z innymi właściwymi organami krajowymi, czy konieczna jest zmiana poziomu ryzyka któregokolwiek z odcinków granicy zewnętrznej, biorąc pod uwagę informacje zawarte w krajowym obrazie sytuacji, i informuje o tym odpowiednio Agencję.

5.   Agencja wskazuje poziomy ryzyka przypisane odcinkom granicy zewnętrznej w europejskim obrazie sytuacji.

1.   Państwa członkowskie zapewniają, aby kontrola graniczna na odcinkach granicy zewnętrznej odpowiadała przypisanym im poziomom ryzyka w następujący sposób:

2.   Krajowy ośrodek koordynacji regularnie informuje Agencję o środkach zastosowanych na poziomie krajowym zgodnie z ust. 1 lit. c) i d).

3.   Jeżeli odcinkowi granicy zewnętrznej przylegającemu do odcinka granicy innego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego objętego umowami, porozumieniami lub sieciami regionalnymi, o których mowa w art. 72 i 73, przypisano średni, wysoki lub krytyczny poziom ryzyka, krajowe ośrodki koordynacji kontaktują się z krajowym ośrodkiem koordynacji w sąsiadującym państwie członkowskim lub z właściwym organem sąsiadującego państwa trzeciego i dążą do skoordynowania wraz z Agencją niezbędnych działań transgranicznych.

4.   Agencja wraz z danym państwem członkowskim ocenia przypisanie poziomów ryzyka oraz odpowiednie środki zastosowane na poziomie krajowym i unijnym. Ocenę tę uwzględnia się w ocenie narażenia przeprowadzanej przez Agencję zgodnie z art. 32.

1.   Państwo członkowskie może zwrócić się do Agencji o pomoc przy realizacji swoich obowiązków w zakresie kontroli granic zewnętrznych. Agencja realizuje również środki zgodnie z art. 41 i 42.

2.   Agencja organizuje odpowiednią pomoc techniczną i operacyjną dla przyjmującego państwa członkowskiego i może, działając zgodnie z odpowiednim prawem Unii i prawem międzynarodowym, w tym zasadą non-refoulement, przyjąć jeden lub większą liczbę następujących środków:

3.   Agencja finansuje lub współfinansuje działania, o których mowa w ust. 2, ze swojego budżetu zgodnie z zasadami finansowymi mającymi zastosowanie do Agencji.

4.   W przypadku gdy Agencja ma znaczne dodatkowe potrzeby finansowe z powodu sytuacji panującej na granicach zewnętrznych, informuje o tym niezwłocznie Parlament Europejski, Radę i Komisję.

1.   Państwo członkowskie może zwrócić się do Agencji o uruchomienie wspólnych operacji w celu stawienia czoła nadchodzącym wyzwaniom, w tym nielegalnej imigracji, obecnym lub przyszłym zagrożeniom na swoich granicach zewnętrznych lub przestępczości transgranicznej, lub o udzielenie zwiększonej pomocy technicznej i operacyjnej przy realizacji swoich obowiązków w zakresie kontroli granic zewnętrznych. W ramach takiego wniosku państwo członkowskie może również wskazać profile członków personelu operacyjnego potrzebnego do danej wspólnej operacji, w tym w stosownym przypadku, tych członków personelu, którzy mają uprawnienia wykonawcze.

2.   Na wniosek państwa członkowskiego stojącego w obliczu szczególnych i wyjątkowo trudnych wyzwań, w szczególności w przypadku masowego napływu do punktów na granicach zewnętrznych obywateli państw trzecich usiłujących przedostać się na terytorium tego państwa członkowskiego w sposób niedozwolony, Agencja może uruchomić na ograniczony czas na terytorium tego przyjmującego państwa członkowskiego szybką interwencję na granicy.

3.   Dyrektor wykonawczy ocenia, zatwierdza i koordynuje wnioski państw członkowskich dotyczące wspólnych operacji lub szybkich interwencji na granicy. Wspólne operacje i szybkie interwencje na granicy są poprzedzone dokładną, wiarygodną i aktualną analizą ryzyka, co umożliwia Agencji uszeregowanie zawnioskowanych wspólnych operacji i szybkich interwencji na granicy pod względem priorytetu, biorąc pod uwagę poziomy ryzyka przypisane odcinkom granicy zewnętrznej, zgodnie z art. 34, oraz dostępność zasobów.

4.   Cele wspólnej operacji lub szybkiej interwencji na granicy można osiągnąć w ramach operacji wielofunkcyjnej. Taka operacja może obejmować funkcje straży przybrzeżnej i zapobieganie przestępczości transgranicznej, koncentrujące się na zwalczaniu przemytu migrantów lub handlu ludźmi, a także zarządzanie migracjami, koncentrujące się na identyfikacji, rejestracji, prowadzeniu rozmów i powrotach.

1.   Przygotowując wspólną operację, dyrektor wykonawczy, we współpracy z przyjmującym państwem członkowskim, sporządza wykaz niezbędnego wyposażenia technicznego, personelu i profili członków personelu, w tym, w stosownych przypadkach, członków personelu mających uprawnienia wykonawcze, wymagających zezwolenia zgodnie z art. 82 ust. 2. Wykaz ten sporządza się z uwzględnieniem dostępnych zasobów przyjmującego państwa członkowskiego oraz wniosku przyjmującego państwa członkowskiego, o którym mowa w art. 37. Na podstawie tych elementów Agencja określa pakiet wzmocnienia technicznego i operacyjnego, a także działania na rzecz budowania zdolności do uwzględnienia w planie operacyjnym.

2.   Dyrektor wykonawczy przygotowuje plan operacyjny wspólnych operacji na granicach zewnętrznych. Dyrektor wykonawczy i przyjmujące państwo członkowskie, po starannym i terminowym zasięgnięciu opinii uczestniczących państw członkowskich, uzgadniają plan operacyjny, określający szczegółowo aspekty organizacyjne i proceduralne wspólnej operacji.

3.   Plan operacyjny jest wiążący dla Agencji, przyjmującego państwa członkowskiego i uczestniczących państw członkowskich. Obejmuje on wszystkie elementy uznane za niezbędne do realizacji wspólnej operacji, w tym:

4.   Wszelkie zmiany lub dostosowania planu operacyjnego wymagają zgody dyrektora wykonawczego i przyjmującego państwa członkowskiego, po zasięgnięciu opinii uczestniczących państw członkowskich. Agencja natychmiast przesyła egzemplarz zmienionego lub dostosowanego planu operacyjnego uczestniczącym państwom członkowskim.

5.   Niniejszy artykuł stosuje się odpowiednio do wszystkich operacji Agencji.

1.   Wniosek państwa członkowskiego o uruchomienie szybkiej interwencji na granicy zawiera opis sytuacji, możliwe cele i planowane potrzeby oraz profile potrzebnych członków personelu, w tym, w stosownych przypadkach, członków personelu mających uprawnienia wykonawcze. W razie potrzeby dyrektor wykonawczy może natychmiast wysłać ekspertów z Agencji w celu dokonania oceny sytuacji na granicach zewnętrznych wnioskującego państwa członkowskiego.

2.   Dyrektor wykonawczy natychmiast informuje zarząd o wniosku państwa członkowskiego o uruchomienie szybkiej interwencji na granicy.

3.   Podejmując decyzję w sprawie wniosku państwa członkowskiego, dyrektor wykonawczy uwzględnia wyniki sporządzonych przez Agencję analiz ryzyka oraz warstwę analityczną europejskiego obrazu sytuacji, a także wyniki oceny narażenia, o której mowa w art. 32, i wszelkie inne stosowne informacje dostarczone przez wnioskujące państwo członkowskie lub inne państwo członkowskie.

4.   Dyrektor wykonawczy natychmiast ocenia możliwości przegrupowania dostępnych członków zespołów w ramach stałej służby, w szczególności personelu statutowego i personelu oddelegowanego do Agencji przez państwa członkowskie, obecnych na innych obszarach operacyjnych. Dyrektor wykonawczy ocenia też dodatkowe zapotrzebowanie na rozmieszczenie personelu operacyjnego zgodnie z art. 57 oraz, gdy wyczerpane zostaną zasoby członków personelu o wymaganych profilach, na uruchomienie rezerwy szybkiego reagowania zgodnie z art. 58.

5.   Dyrektor wykonawczy podejmuje decyzję w sprawie wniosku o uruchomienie szybkiej interwencji na granicy w ciągu dwóch dni roboczych od dnia otrzymania wniosku. Dyrektor wykonawczy powiadamia jednocześnie na piśmie o swojej decyzji wnioskujące państwo członkowskie i zarząd. W decyzji podaje się główne powody, dla których została ona podjęta.

6.   Podejmując decyzję, o której mowa w ust. 5 niniejszego artykułu, dyrektor wykonawczy informuje państwa członkowskie o możliwości zwrócenia się o dodatkowy personel operacyjny zgodnie z art. 57 oraz, w stosownych przypadkach, zgodnie z art. 58, wskazując ewentualną liczbę i profile członków personelu operacyjnego, jakie mają być zapewnione przez poszczególne państwa członkowskie.

7.   Jeżeli dyrektor wykonawczy podejmie decyzję o uruchomieniu szybkiej interwencji na granicy, rozmieszcza dostępne zespoły zarządzania granicami ze stałej służby oraz wyposażenie z rezerwy wyposażenia technicznego zgodnie z art. 64, a także, w razie potrzeby, podejmuje decyzję w sprawie natychmiastowego wzmocnienia przez co najmniej jeden zespół zarządzania granicami, zgodnie z art. 57.

8.   Dyrektor wykonawczy wraz z przyjmującym państwem członkowskim przygotowują i uzgadniają natychmiast, a w żadnym razie nie później niż w ciągu trzech dni roboczych od dnia decyzji, plan operacyjny zgodny z art. 38 ust. 2.

9.   Po uzgodnieniu planu operacyjnego i przekazaniu go państwom członkowskim dyrektor wykonawczy rozmieszcza natychmiast dostępny personel operacyjny w drodze przegrupowań z innych obszarów operacyjnych lub od innych zadań.

10.   Równocześnie z rozmieszczeniem, o którym mowa w ust. 9, w razie potrzeby zapewnienia natychmiastowego wzmocnienia zespołów zarządzania granicami przegrupowanych z innych obszarów lub od innych zadań, dyrektor wykonawczy zwraca się do każdego państwa członkowskiego o podanie liczby i profili dodatkowych członków personelu, którzy mają być rozmieszczeni dodatkowo z krajowych wykazów na potrzeby rozmieszczeń krótkoterminowych, o których mowa w art. 57.

11.   W przypadku wystąpienia sytuacji, w której zespoły zarządzania granicami, o których mowa w ust. 7 niniejszego artykułu, oraz personel, o którym mowa w ust. 8 niniejszego artykułu, okażą się niewystarczające, dyrektor wykonawczy może uruchomić rezerwę szybkiego reagowania, zwracając się do poszczególnych państw członkowskich o podanie liczby i profili dodatkowych członków personelu, którzy maja zostać rozmieszczeni zgodnie z art. 58.

12.   Informacje, o których mowa w ust. 10 i 11, przekazuje się na piśmie krajowym punktom kontaktowym i wskazuje się w nich datę rozmieszczeń personelu z poszczególnych kategorii. Krajowym punktom kontaktowym przekazuje się również egzemplarz planu operacyjnego.

13.   Państwa członkowskie zapewniają natychmiastowe udostępnienie Agencji liczby i profili członków personelu, aby zagwarantować pełne rozmieszczenie zgodnie z art. 57 oraz, w stosownych przypadkach, zgodnie z art. 58.

14.   Rozmieszczenie pierwszych zespołów zarządzania granicami przegrupowanych z innych obszarów lub od innych zadań ma miejsce nie później niż w ciągu pięciu dni roboczych od dnia, w którym dyrektor wykonawczy i przyjmujące państwo członkowskie uzgodnili plan operacyjny. Rozmieszczenie dodatkowych zespołów zarządzania granicami ma miejsce, w razie potrzeby, nie później niż w ciągu 12 dni roboczych od dnia uzgodnienia planu operacyjnego.

15.   Jeżeli ma mieć miejsce szybka interwencja na granicy, dyrektor wykonawczy, po zasięgnięciu opinii zarządu, natychmiast rozpatruje priorytety dotyczące trwających i planowanych wspólnych operacji prowadzonych przez Agencję na innych granicach zewnętrznych w celu zapewnienia ewentualnych przesunięć zasobów na odcinki granic zewnętrznych, na których takie wzmocnione rozmieszczenie jest najbardziej potrzebne.

1.   Jeżeli państwo członkowskie stoi w obliczu wyjątkowo trudnych wyzwań związanych z migracją na konkretnych obszarach hotspotów na swoich granicach zewnętrznych, charakteryzujących się dużym napływem mieszanych ruchów migracyjnych, takie państwo członkowskie może zwrócić się o wzmocnienie techniczne i operacyjne ze strony zespołów wspierających zarządzanie migracjami złożonych z ekspertów z odpowiednich organów i jednostek organizacyjnych Unii, które działają zgodnie ze swoimi mandatami.

To państwo członkowskie przedkłada Komisji wniosek o wzmocnienie oraz ocenę swoich potrzeb. Na podstawie tej oceny potrzeb Komisja przekazuje wniosek, w odpowiednich przypadkach, Agencji, EASO, Europolowi oraz innym odpowiednim organom i jednostkom organizacyjnym Unii.

2.   Odpowiednie organy i jednostki organizacyjne Unii rozpatrują, zgodnie ze swoimi odpowiednimi mandatami, wniosek państwa członkowskiego o wzmocnienie i ocenę jego potrzeb w celu określenia całościowego pakietu służącego wzmocnieniu, składającego się z różnych działań koordynowanych przez odpowiednie organy i jednostki organizacyjne Unii, który zostanie uzgodniony z zainteresowanym państwem członkowskim. Proces ten jest koordynowany przez Komisję.

3.   Komisja – we współpracy z przyjmującym państwem członkowskim i odpowiednimi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii, zgodnie ze swoimi odpowiednimi mandatami, określa warunki współpracy na obszarze hotspotu i odpowiada za koordynację działań zespołów wspierających zarządzanie migracjami.

4.   Wzmocnienie techniczne i operacyjne zapewniane z pełnym poszanowaniem praw podstawowych przez stałą służbę w ramach zespołów wspierających zarządzanie migracjami może obejmować udzielanie:

5.   W skład zespołów wspierających zarządzanie migracjami wchodzi, w razie potrzeby, personel posiadający wiedzę fachową w dziedzinach takich jak ochrona dzieci, zwalczanie handlu ludźmi, ochrona przed prześladowaniami związanymi z płcią lub ochrona praw podstawowych.

1.   Na podstawie wyników oceny narażenia lub gdy co najmniej jednemu odcinkowi granicy zewnętrznej przypisano krytyczny poziom ryzyka oraz uwzględniając odpowiednie elementy planów awaryjnych państwa członkowskiego, sporządzoną przez Agencję analizę ryzyka i warstwę analityczną europejskiego obrazu sytuacji, dyrektor wykonawczy zaleca zainteresowanemu państwu członkowskiemu zwrócenie się do Agencji o zainicjowanie, przeprowadzenie lub dostosowanie wspólnych operacji, szybkich interwencji na granicy lub wszelkich innych stosownych działań Agencji określonych w art. 36.

2.   Zainteresowane państwo członkowskie ustosunkowuje się do zalecenia dyrektora wykonawczego, o którym mowa w ust. 1, w ciągu sześciu dni roboczych. W przypadku gdy państwo członkowskie ustosunkowuje się negatywnie do zalecenia, przedstawia uzasadnienie takiego stanowiska. Dyrektor wykonawczy niezwłocznie powiadamia zarząd i Komisję o zalecanych działaniach oraz o uzasadnieniu negatywnego stanowiska, aby ocenić, czy konieczne może być pilne podjęcie działań zgodnie z art. 42.

1.   Jeżeli kontrola granic zewnętrznych staje się nieskuteczna do tego stopnia, że stwarza to ryzyko zagrożenia funkcjonowaniu strefy Schengen, ponieważ:

Rada, na podstawie wniosku Komisji, może niezwłocznie przyjąć decyzję w drodze aktu wykonawczego określającą środki do wdrożenia przez Agencję, mające na celu złagodzenie tego ryzyka i zobowiązującą dane państwo członkowskie do współpracy z Agencją przy wdrażaniu tych środków. Przed złożeniem wniosku Komisja zasięga opinii Agencji.

2.   Jeżeli wystąpi sytuacja wymagająca pilnego podjęcia działań, Parlament Europejski jest niezwłocznie informowany o tej sytuacji oraz o wszelkich późniejszych środkach i decyzjach podjętych w odpowiedzi na nią.

3.   W celu złagodzenia ryzyka zagrożenia funkcjonowaniu strefy Schengen w decyzji Rady, o której mowa w ust. 1, przewiduje się podjęcie przez Agencję co najmniej jednego z następujących środków:

4.   W ciągu dwóch dni roboczych od dnia przyjęcia przez Radę decyzji, o której mowa w ust. 1, dyrektor wykonawczy:

5.   Dyrektor wykonawczy i dane państwo członkowskie uzgadniają plan operacyjny, o którym mowa w ust. 4 lit. b), w ciągu trzech dni roboczych od dnia jego przedłożenia.

6.   Agencja niezwłocznie, a w każdym razie nie później niż w ciągu pięciu dni roboczych od ustalenia planu operacyjnego, rozmieszcza niezbędny personel operacyjny ze stałej służby w celu praktycznej realizacji środków określonych w decyzji Rady, o której mowa w ust. 1. Dodatkowe zespoły są, o ile to konieczne, rozmieszczane na drugim etapie, a w żadnym razie nie później niż w ciągu 12 dni roboczych od ustalenia planu operacyjnego.

7.   Agencja i państwa członkowskie niezwłocznie, a w żadnym razie nie później niż w ciągu 10 dni roboczych od ustalenia planu operacyjnego, wysyłają niezbędne wyposażenie techniczne oraz właściwy personel do docelowego miejsca rozmieszczenia w celu praktycznej realizacji środków określonych w decyzji Rady, o której mowa w ust. 1.

Dodatkowe wyposażenie techniczne jest, o ile to konieczne, rozmieszczane na drugim etapie, zgodnie z art. 64.

8.   Dane państwo członkowskie wykonuje decyzję Rady, o której mowa w ust. 1. W tym celu podejmuje natychmiast współpracę z Agencją i niezbędne działania w celu ułatwienia wykonania decyzji oraz praktycznej realizacji środków określonych w tej decyzji i w planie operacyjnym uzgodnionym z dyrektorem wykonawczym, w szczególności przez realizację obowiązków, o których mowa w art. 43, 82 i 83.

9.   Zgodnie z art. 57 i, w stosownych przypadkach, art. 39 państwa członkowskie udostępniają personel operacyjny określony przez dyrektora wykonawczego zgodnie z ust. 4 niniejszego artykułu.

10.   Komisja monitoruje wdrażanie środków określonych w decyzji Rady, o której mowa w ust. 1, oraz działań podjętych w tym celu przez Agencję. Jeżeli dane państwo członkowskie nie wykona decyzji Rady, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, w terminie 30 dni i nie podejmie współpracy z Agencją zgodnie z ust. 8 niniejszego artykułu, Komisja może zainicjować procedurę, o której mowa w art. 29 rozporządzenia (UE) 2016/399.

1.   W czasie rozmieszczenia zespołów zarządzania granicami, zespołów powrotowych i zespołów wspierających zarządzanie migracjami przyjmujące państwo członkowskie lub, w przypadku współpracy z państwem trzecim zgodnie z umową o statusie, dane państwo trzecie wydaje polecenia zespołom zgodnie z planem operacyjnym.

2.   Agencja, za pośrednictwem swojego koordynatora, może przekazywać przyjmującemu państwu członkowskiemu swoje spostrzeżenia na temat poleceń wydawanych zespołom. W takim przypadku przyjmujące państwo członkowskie uwzględnia te spostrzeżenia i realizuje je w możliwie największym stopniu.

3.   W razie gdy polecenia wydawane zespołom są niezgodne z planem operacyjnym, koordynator informuje natychmiast dyrektora wykonawczego, który może, w stosownych przypadkach, podjąć działania zgodnie z art. 46 ust. 3.

4.   Wykonując swoje zadania i korzystając ze swoich uprawnień, członkowie zespołów w pełni przestrzegają praw podstawowych, w tym prawa dostępu do procedur azylowych, oraz respektują godność człowieka, a także zwracają szczególną uwagę na osoby wymagające szczególnego traktowania. Wszelkie działania podjęte przez nich w ramach wykonywania ich zadań i korzystania z ich uprawnień są proporcjonalne do celu takich działań. Podczas wykonywania swoich zadań i korzystania ze swoich uprawnień nie mogą oni dyskryminować osób z jakichkolwiek powodów, takich jak płeć, rasa, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religia lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientacja seksualna, zgodnie z art. 21 Karty.

5.   Członkowie zespołów, którzy nie należą do personelu statutowego Agencji, podlegają środkom dyscyplinarnym swojego rodzimego państwa członkowskiego. Rodzime państwo członkowskie przyjmuje odpowiednie środki dyscyplinarne lub inne środki zgodnie ze swoim prawem krajowym na wypadek naruszenia praw podstawowych lub zobowiązań w zakresie ochrony międzynarodowej w trakcie wszelkich działań operacyjnych Agencji.

6.   Członkowie personelu statutowego rozmieszczeni w charakterze członków zespołów podlegają środkom dyscyplinarnym przewidzianym w regulaminie pracowniczym i warunkach zatrudnienia oraz środkom dyscyplinarnym przewidzianym w mechanizmie nadzorczym, o którym mowa w art. 55 ust. 5 lit. a).

1.   Agencja zapewnia operacyjne wdrażanie wszystkich aspektów organizacyjnych wspólnych operacji, projektów pilotażowych lub szybkich interwencji na granicy, w tym obecność personelu statutowego.

2.   Z zastrzeżeniem art. 60 dyrektor wykonawczy wyznacza spośród personelu statutowego jednego lub większą liczbę ekspertów, którzy są wysyłani jako koordynatorzy na potrzeby poszczególnych wspólnych operacji lub szybkich interwencji na granicy. Dyrektor wykonawczy powiadamia przyjmujące państwo członkowskie o wyznaczonej osobie.

3.   Koordynator działa w imieniu Agencji w zakresie wszystkich aspektów rozmieszczenia zespołów. Rola koordynatora polega na wspieraniu współpracy i koordynacji między przyjmującymi i uczestniczącymi państwami członkowskimi. Co najmniej jeden obserwator praw podstawowych pomaga i doradza koordynatorowi. Koordynator w szczególności:

4.   W ramach wspólnych operacji lub szybkich interwencji na granicy dyrektor wykonawczy może upoważnić koordynatora do udzielenia wsparcia w rozwiązywaniu ewentualnych sporów dotyczących wykonywania planu operacyjnego i rozmieszczenia zespołów.

1.   Agencja w pełni pokrywa następujące koszty poniesione przez państwa członkowskie w związku z udostępnieniem ich personelu do celów rozmieszczenia go na krótki okres ze stałej służby w charakterze członków zespołów w państwach członkowskich i w państwach trzecich zgodnie z art. 57 lub w państwach członkowskich poprzez rezerwę szybkiego reagowania zgodnie z art. 58:

2.   Na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego zarząd przyjmuje szczegółowe zasady dotyczące zwrotu kosztów poniesionych przez personel rozmieszczony na krótki okres zgodnie z art. 57 i 58 oraz, o ile to konieczne, aktualizuje te zasady. W celu zapewnienia zgodności z obowiązującymi ramami prawnymi dyrektor wykonawczy przedstawia taki wniosek po uzyskaniu pozytywnej opinii Komisji. Szczegółowe zasady opierają się, w miarę możliwości, na uproszczonych opcjach kosztów zgodnie z art. 125 ust. 1 lit. c), d) i e) rozporządzenia (EU, Euratom) 2018/1046. W stosownych przypadkach zarząd zapewnia zgodność z przepisami mającymi zastosowanie do kosztów podróży personelu statutowego.

1.   Dyrektor wykonawczy kończy wszelkie działania Agencji, jeżeli warunki realizacji tych działań nie są już spełnione. Przed zakończeniem działań dyrektor wykonawczy informuje o tym zainteresowane państwo członkowskie.

2.   Państwa członkowskie uczestniczące w działaniu operacyjnym Agencji mogą zwrócić się do dyrektora wykonawczego o zakończenie tego działania operacyjnego. Dyrektor wykonawczy informuje zarząd o takim wniosku.

3.   Dyrektor wykonawczy, po poinformowaniu zainteresowanego państwa członkowskiego, może wycofać finansowanie działania, zawiesić je lub je zakończyć, jeżeli przyjmujące państwo członkowskie nie przestrzega planu operacyjnego.

4.   Dyrektor wykonawczy, po zasięgnięciu opinii urzędnika ds. praw podstawowych i poinformowaniu zainteresowanego państwa członkowskiego, wycofuje finansowanie działania Agencji lub zawiesza lub kończy działanie Agencji, w całości lub w części, jeżeli uzna, że występują naruszenia praw podstawowych lub zobowiązań w zakresie ochrony międzynarodowej związane z danym działaniem, mające poważny charakter lub mogące się powtarzać.

5.   Dyrektor wykonawczy, po zasięgnięciu opinii urzędnika ds. praw podstawowych, podejmuje decyzję o niepodejmowaniu przez Agencję działania, w przypadku którego uważa, że już od początku działania istniałyby poważne podstawy do jego zawieszenia lub zakończenia z uwagi na fakt, iż mogłoby ono prowadzić do naruszeń praw podstawowych lub zobowiązań w zakresie ochrony międzynarodowej mających poważny charakter. Dyrektor wykonawczy informuje o tej decyzji zainteresowane państwo członkowskie.

6.   Decyzje, o których mowa w ust. 4 i 5, podejmuje się w oparciu o należycie uzasadnione powody. Podejmując takie decyzje, dyrektor wykonawczy uwzględnia stosowne informacje, takie jak liczba i przedmiot zarejestrowanych skarg nieuwzględnionych przez właściwy organ krajowy, zgłoszenia dotyczące poważnych zdarzeń, sprawozdania koordynatorów, odpowiednich organizacji międzynarodowych i instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii w dziedzinach objętych niniejszym rozporządzeniem. Dyrektor wykonawczy informuje zarząd o takich decyzjach i uzasadnia je.

7.   Jeżeli dyrektor wykonawczy podejmie decyzję o zawieszeniu lub zakończeniu rozmieszczenia przez Agencję zespołu wspierającego zarządzanie migracjami, informuje o tej decyzji inne odpowiednie organy i jednostki organizacyjne działające na danym obszarze hotspotu.

1.   Bez dokonywania kontroli merytorycznej decyzji nakazujących powrót, w przypadku których państwa członkowskie pozostają wyłącznie właściwe, w poszanowaniu praw podstawowych, ogólnych zasad prawa Unii i prawa międzynarodowego, w tym ochrony międzynarodowej, w poszanowaniu zasady non-refoulement i praw dziecka, w odniesieniu do powrotów, Agencja:

2.   Pomoc techniczna i operacyjna, o której mowa w ust. 1 lit. b), obejmuje działania wspierające państwa członkowskie przy przeprowadzaniu procedur powrotu przez właściwe organy krajowe, a w szczególności zapewnianie:

3.   Agencja dąży do tworzenia synergii i łączenia finansowanych przez Unię sieci i programów w dziedzinie powrotów w ścisłej współpracy z Komisją oraz przy wsparciu odpowiednich zainteresowanych podmiotów, w tym Europejskiej Sieci Migracyjnej.

1.   Agencja obsługuje i rozwija, zgodnie z art. 48 ust. 1 lit. d), zintegrowaną platformę zarządzania powrotami w celu przetwarzania informacji, w tym danych osobowych przekazywanych przez systemy zarządzania powrotami funkcjonujące w państwach członkowskich, niezbędnych Agencji do udzielenia pomocy technicznej i operacyjnej. Dane osobowe obejmują jedynie dane personalizacyjne lub listy pasażerów. Dane osobowe mogą być przekazywane wyłącznie wtedy, gdy są one niezbędne Agencji do udzielenia pomocy w koordynacji lub organizacji operacji powrotowych do państw trzecich, niezależnie od środka transportu. Takie dane osobowe przekazuje się do platformy wyłącznie wtedy, gdy podjęto decyzję o uruchomieniu operacji powrotowej i muszą one zostać usunięte zaraz po zakończeniu operacji.

Dane personalizacyjne przekazuje się do platformy wyłącznie wtedy, gdy członkowie zespołów nie mogą uzyskać do nich dostępu zgodnie z art. 17 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1860 (39).

Agencja może również wykorzystywać platformę do bezpiecznego przekazywania danych personalizacyjnych lub biometrycznych, w tym wszelkiego rodzaju dokumentów, które można uznać za dowód lub dowód prima facie obywatelstwa obywateli państw trzecich podlegających decyzjom nakazującym powrót, jeżeli przekazywanie takich danych osobowych jest niezbędne Agencji do udzielenia pomocy, na wniosek państwa członkowskiego, w potwierdzaniu tożsamości i obywatelstwa obywateli państw trzecich w indywidualnych przypadkach. Takich danych nie można przechowywać na platformie i muszą one zostać usunięte natychmiast po potwierdzeniu odbioru.

2.   Agencja opracowuje, wdraża i obsługuje systemy i aplikacje informatyczne umożliwiające wymianę informacji do celu powrotów w ramach Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz do celu wymiany danych osobowych.

3.   Dane osobowe przetwarza się zgodnie z odpowiednio art. 86, 87, 88 i 91.

1.   Bez dokonywania kontroli merytorycznej decyzji nakazujących powrót, w przypadku których państwa członkowskie pozostają wyłącznie właściwe, Agencja udziela państwom członkowskim pomocy technicznej i operacyjnej oraz zapewnia koordynację lub organizację operacji powrotowych, w tym przez czarterowanie lotów na potrzeby takich operacji, oraz organizowanie powrotów lotami regularnymi lub innymi środkami transportu. Agencja może, z własnej inicjatywy i za zgodą zainteresowanego państwa członkowskiego, koordynować lub organizować operacje powrotowe.

2.   Państwa członkowskie – za pośrednictwem platformy, o której mowa w art. 49 ust. 1 – przekazują dane operacyjne na temat powrotów niezbędne Agencji do oceny potrzeb w zakresie powrotów i informują Agencję o orientacyjnych planach dotyczących liczby osób powracających i o państwach trzecich będących państwami powrotów, w obu tych przypadkach w związku z odpowiednimi krajowymi operacjami powrotowymi, oraz o swoich potrzebach w zakresie pomocy lub koordynacji ze strony Agencji. Agencja przygotowuje i utrzymuje aktualizowany na bieżąco plan operacyjny, aby udzielać wnioskującym państwom członkowskim niezbędnej pomocy i wzmocnienia operacyjnego, w tym w postaci wyposażenia technicznego. Agencja może, z własnej inicjatywy i za zgodą zainteresowanego państwa członkowskiego albo na wniosek państwa członkowskiego, uwzględnić w aktualizowanym na bieżąco planie operacyjnym daty i miejsca docelowe operacji powrotowych, które uznaje za konieczne, na podstawie oceny potrzeb. Na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego zarząd podejmuje decyzję w sprawie sposobu działania aktualizowanego na bieżąco planu operacyjnego. Zainteresowane państwo członkowskie potwierdza Agencji, że wszystkie osoby powracające objęte operacją powrotową zorganizowaną lub koordynowaną przez Agencję są objęte wykonalną decyzją nakazującą powrót.

W przypadku rozmieszczenia członków zespołów, sprawdzają oni w Systemie Informatycznych Schengen, przed powrotem jakiejkolwiek osoby powracającej, czy decyzja nakazująca powrót wydana wobec danej osoby powracającej nie została zawieszona lub czy wykonanie tej decyzji nie zostało wstrzymane.

Aktualizowany na bieżąco plan operacyjny zawiera elementy niezbędne do przeprowadzenia operacji powrotowej, w tym dotyczące poszanowania praw podstawowych, i zawiera odesłanie, między innymi, do odpowiednich kodeksów postępowania i procedur dotyczących monitorowania, sprawozdawczości i mechanizmu skargowego.

3.   Agencja może udzielić państwom członkowskim pomocy technicznej i operacyjnej, a także może, z własnej inicjatywy i za zgodą zainteresowanego państwa członkowskiego albo na wniosek uczestniczących państw członkowskich, zapewnić koordynację lub organizację operacji powrotowych, na potrzeby których środki transportu i eskortę przymusowych powrotów zapewnia państwo trzecie będące państwem powrotu (zwanych dalej „zbiorowymi operacjami powrotowymi”). Uczestniczące państwa członkowskie i Agencja zapewniają poszanowanie, w trakcie całej operacji powrotowej, praw podstawowych i zasady non-refoulement, proporcjonalne stosowanie środków przymusu oraz godność osoby powracającej. W trakcie całej operacji powrotowej, do czasu przyjazdu do państwa trzeciego będącego państwem powrotu, konieczna jest obecność co najmniej jednego przedstawiciela państwa członkowskiego i jednego obserwatora przymusowych powrotów z zasobu ustanowionego na mocy art. 51 lub z systemu monitorowania należącego do uczestniczącego państwa członkowskiego.

4.   Dyrektor wykonawczy przygotowuje niezwłocznie plan powrotowy dla zbiorowych operacji powrotowych. Dyrektor wykonawczy i uczestniczące państwa członkowskie uzgadniają plan określający szczegółowo organizacyjne i proceduralne aspekty zbiorowej operacji powrotowej, uwzględniając skutki dla praw podstawowych i ryzyko takich operacji. Wszelkie zmiany lub dostosowania tego planu wymagają zgody stron, o których mowa w ust. 3 i w niniejszym ustępie.

Plan powrotowy zbiorowych operacji powrotowych jest wiążący dla Agencji i uczestniczących państw członkowskich. Obejmuje on wszelkie kroki niezbędne do przeprowadzenia zbiorowych operacji powrotowych.

5.   Każdą operację powrotową zorganizowaną lub koordynowaną przez Agencję monitoruje się zgodnie z art. 8 ust. 6 dyrektywy 2008/115/WE. Monitorowanie przymusowych operacji powrotowych jest prowadzone przez obserwatora przymusowych powrotów na podstawie obiektywnych i przejrzystych kryteriów i obejmuje całą operację powrotową od etapu przed opuszczeniem kraju do przekazania osób powracających w państwie trzecim będącym państwem powrotu. Obserwator przymusowych powrotów składa sprawozdanie w sprawie każdej przymusowej operacji powrotowej dyrektorowi wykonawczemu, urzędnikowi ds. praw podstawowych oraz właściwym organom krajowym wszystkich państw członkowskich zaangażowanych w daną operację. W razie potrzeby odpowiednio dyrektor wykonawczy i właściwe organy krajowe podejmują stosowne działania następcze.

6.   W razie powzięcia przez Agencję wątpliwości co do poszanowania praw podstawowych na dowolnym etapie operacji powrotowej Agencja powiadamia o nich uczestniczące państwa członkowskie i Komisję.

7.   Dyrektor wykonawczy ocenia rezultaty operacji powrotowych i co sześć miesięcy przekazuje Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Komisji i zarządowi szczegółowe sprawozdanie z oceny w sprawie wszystkich operacji powrotowych przeprowadzonych w poprzednim półroczu, wraz z uwagami urzędnika ds. praw podstawowych. Dyrektor wykonawczy sporządza całościową analizę porównawczą tych rezultatów, mając na względzie podwyższenie jakości, zwiększenie spójności i skuteczności przyszłych operacji powrotowych. Dyrektor wykonawczy włącza tę analizę do rocznego sprawozdania z działalności Agencji.

8.   Agencja finansuje lub współfinansuje operacje powrotowe ze swojego budżetu zgodnie z zasadami finansowymi mającymi zastosowanie do Agencji, nadając priorytet operacjom przeprowadzanym przez więcej niż jedno państwo członkowskie lub operacjom z obszarów hotspotów.

1.   Agencja, po należytym uwzględnieniu opinii urzędnika ds. praw podstawowych, tworzy zasób obserwatorów przymusowych powrotów pochodzących z właściwych jednostek państw członkowskich, którzy monitorują przymusowe powroty zgodnie z art. 8 ust. 6 dyrektywy 2008/115/WE i zostali przeszkoleni zgodnie z art. 62 niniejszego rozporządzenia.

2.   Zarząd, na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego, określa profil i liczbę obserwatorów przymusowych powrotów udostępnianych do tego zasobu. Ta sama procedura ma zastosowanie do wszelkich późniejszych zmian dotyczących profilu i całkowitej liczby.

Państwa członkowskie są odpowiedzialne za wnoszenie wkładu do zasobu, wyznaczając obserwatorów przymusowych powrotów, którzy odpowiadają określonemu profilowi, bez uszczerbku dla niezależności tych obserwatorów na mocy prawa krajowego, jeżeli prawo krajowe tak stanowi. Agencja także wnosi wkład w postaci obserwatorów praw podstawowych zgodnie z art. 110. Do zasobu włączani są obserwatorzy przymusowych powrotów posiadający szczególną wiedzę fachową w dziedzinie ochrony dzieci.

3.   Wkład państw członkowskich w operacje i interwencje powrotowe na kolejny rok w postaci obserwatorów przymusowych powrotów planowany jest na podstawie corocznych dwustronnych negocjacji i porozumień pomiędzy Agencją i państwami członkowskimi. Zgodnie z tymi porozumieniami państwa członkowskie udostępniają obserwatorów przymusowych powrotów w celu ich rozmieszczenia na wniosek Agencji, chyba że stoją w obliczu sytuacji wyjątkowej, w znaczny sposób wpływającej na możliwość realizacji zadań krajowych. Wniosek taki należy złożyć co najmniej 21 dni roboczych przed planowanym rozmieszczeniem lub pięć dni roboczych w przypadku szybkiej interwencji powrotowej.

4.   Agencja, na wniosek, udostępnia obserwatorów przymusowych powrotów uczestniczącym państwom członkowskim, aby monitorowali – w imieniu tych państw – właściwą realizację operacji powrotowych oraz interwencji powrotowych przez cały czas ich trwania. W przypadku wszelkich operacji powrotowych z udziałem dzieci Agencja udostępnia obserwatorów przymusowych powrotów, którzy posiadają szczególną wiedzę fachową w dziedzinie ochrony dzieci.

5.   Obserwatorzy przymusowych powrotów podczas operacji powrotowych lub interwencji powrotowych podlegają środkom dyscyplinarnym swojego rodzimego państwa członkowskiego. Personel statutowy Agencji rozmieszczony w charakterze obserwatorów przymusowych powrotów podlega środkom dyscyplinarnym przewidzianym w regulaminie pracowniczym i warunkach zatrudnienia.

1.   Agencja, z własnej inicjatywy i za zgodą zainteresowanego państwa członkowskiego albo na wniosek państwa członkowskiego, może rozmieścić zespoły powrotowe. Agencja może rozmieścić takie zespoły powrotowe w czasie interwencji powrotowych, w ramach zespołów zarządzania migracją lub, o ile to konieczne, w celu udzielenia dodatkowej pomocy technicznej i operacyjnej w zakresie powrotów. W razie potrzeby w skład zespołów powrotowych wchodzą urzędnicy posiadający szczególną wiedzę fachową w dziedzinie ochrony dzieci.

2.   Do zespołów powrotowych stosuje się odpowiednio art. 40 ust. 2–5 oraz art. 43, 44 i 45.

1.   Jeżeli państwo członkowskie stoi w obliczu obciążenia podczas wykonywania zobowiązania do zapewnienia powrotu osób powracających, Agencja, z własnej inicjatywy i za zgodą zainteresowanego państwa członkowskiego albo na wniosek tego państwa członkowskiego, udziela odpowiedniej pomocy technicznej i operacyjnej w postaci interwencji powrotowej. Interwencja taka może polegać na rozmieszczeniu w przyjmującym państwie członkowskim zespołów powrotowych, które udzielają pomocy we wdrażaniu procedur powrotu i organizacji operacji powrotowych z przyjmującego państwa członkowskiego.

Art. 50 stosuje się również do operacji powrotowych zorganizowanych lub koordynowanych przez Agencję w ramach interwencji powrotowych.

2.   Jeżeli państwo członkowskie stoi w obliczu szczególnych i nieproporcjonalnych wyzwań podczas wykonywania zobowiązania do zapewnienia powrotu osób powracających, Agencja, z własnej inicjatywy i za zgodą zainteresowanego państwa członkowskiego albo na wniosek tego państwa członkowskiego, udziela odpowiedniej pomocy technicznej i operacyjnej w postaci szybkiej interwencji powrotowej. Taka szybka interwencja powrotowa może polegać na rozmieszczeniu w przyjmującym państwie członkowskim zespołów powrotowych, które udzielają pomocy we wdrażaniu procedur powrotu i organizacji operacji powrotowych z przyjmującego państwa członkowskiego.

3.   W związku z interwencją powrotową dyrektor wykonawczy przygotowuje niezwłocznie, w porozumieniu z przyjmującym państwem członkowskim oraz uczestniczącymi państwami członkowskimi, plan operacyjny. Art. 38 stosuje się odpowiednio.

4.   Dyrektor wykonawczy podejmuje decyzję w sprawie planu operacyjnego jak najszybciej, a w przypadku, o którym mowa w ust. 2, w ciągu pięciu dni roboczych. O decyzji powiadamia się natychmiast na piśmie zainteresowane państwa członkowskie i zarząd.

5.   Agencja finansuje lub współfinansuje interwencje powrotowe ze swojego budżetu zgodnie z zasadami finansowymi mającymi zastosowanie do Agencji.

1.   Stała służba Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej o liczebności określonej w załączniku I jest częścią Agencji. W skład stałej służby wchodzą następujące cztery kategorie personelu operacyjnego zgodnie z rocznym systemem dostępności określonym w załączniku I:

2.   Agencja rozmieszcza członków stałej służby w charakterze członków zespołów zarządzania granicami, zespołów wspierających zarządzanie migracjami oraz zespołów powrotowych w ramach wspólnych operacji, szybkich interwencji na granicy, interwencji powrotowych lub wszelkich innych stosownych działań operacyjnych w państwach członkowskich lub państwach trzecich. Takie działania mogą być prowadzone wyłącznie za zgodą danego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego. Rzeczywista liczba personelu rozmieszczonego ze stałej służby zależy od potrzeb operacyjnych.

Rozmieszczenie stałej służby stanowią uzupełnienie wysiłków podejmowanych przez państwa członkowskie.

3.   Przy udzielaniu wsparcia państwom członkowskim członkowie stałej służby rozmieszczeni w charakterze członków zespołów mają możliwość wykonywania zadań w zakresie kontroli granicznej lub powrotów, w tym zadań wymagających uprawnień wykonawczych określonych w odpowiednim prawie krajowym lub, w przypadku personelu statutowego, zadań wymagających uprawnień wykonawczych określonych w art. 55 ust. 7.

Członkowie stałej służby muszą spełniać wymagania dotyczące specjalistycznego szkolenia i profesjonalizmu, o których mowa w art. 16 ust. 1 akapit trzeci rozporządzenia (UE) 2016/399 lub w innych właściwych aktach.

4.   Na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego, uwzględniając analizę ryzyka sporządzoną przez Agencję, wyniki oceny narażenia i wieloletni cykl polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami oraz w oparciu o liczbę i profile członków personelu, którymi dysponuje Agencja dzięki swojemu personelowi statutowemu i trwającym oddelegowaniom, zarząd podejmuje do dnia 31 marca każdego roku decyzje:

5.   Personel do obsługi wyposażenia technicznego udostępnionego zgodnie z art. 64 jest zaliczany na poczet wkładu na potrzeby rozmieszczeń krótkoterminowych zapewnianego przez państwa członkowskie na podstawie art. 57 na kolejny rok. Z myślą o przygotowaniu stosownej decyzji zarządu, o której mowa w ust. 4 niniejszego artykułu, do końca stycznia każdego roku zainteresowane państwo członkowskie informuje Agencję o zamiarze rozmieszczenia wyposażenia technicznego wraz z odpowiednim personelem do obsługi.

6.   Do celów art. 73 Agencja tworzy i zapewnia struktury dowodzenia i kontroli w celu skutecznego rozmieszczenia stałej służby na terytorium państw trzecich.

7.   Agencja może zatrudnić wystarczającą liczbę personelu statutowego, która może stanowić do 4 % całkowitej liczby stałej służby określonej w załączniku I, do wykonywania zadań pomocniczych lub obserwacyjnych na potrzeby tworzenia stałej służby, planowania jej operacji i zarządzania nimi oraz nabywania wyposażenia własnego Agencji.

8.   Członków personelu, o którym mowa w ust. 7, ani członków personelu odpowiedzialnego za funkcjonowanie jednostki centralnej ETIAS nie rozmieszcza się w charakterze członków zespołów, są oni jednak ujmowani jako personel kategorii 1 do celów załącznika I.

1.   Agencja wnosi wkład do stałej służby w postaci członków swojego personelu statutowego (kategoria 1) rozmieszczanych na obszarach operacyjnych w charakterze członków zespołów odpowiedzialnych za zadania i posiadających uprawnienia określone w art. 82, w tym zadania w zakresie obsługi wyposażenia własnego Agencji.

2.   Podczas zatrudniania personelu Agencja zapewnia wybór kandydatów, którzy wykazują wysoki poziom profesjonalizmu, przestrzegają wysokich wartości etycznych i posiadają odpowiednie umiejętności językowe.

3.   Zgodnie z art. 62 ust. 2, po zatrudnieniu, personel statutowy rozmieszczany w charakterze członków zespołów przechodzi niezbędne szkolenia w zakresie ochrony granic lub związane z powrotami, w tym dotyczące praw podstawowych, odpowiednio do profili personelu ustalonych przez zarząd zgodnie z art. 54 ust. 4, z uwzględnieniem wcześniej uzyskanych kwalifikacji i doświadczenia zawodowego w stosownych dziedzinach.

Szkolenia, o których mowa w akapicie pierwszym, przeprowadza się w ramach specjalnych programów szkoleniowych opracowanych przez Agencję oraz odbywają się one, na podstawie umów z wybranymi państwami członkowskimi, w ich specjalistycznych placówkach zajmujących się szkoleniem i kształceniem, w tym w akademiach partnerskich Agencji w państwach członkowskich. Dla każdego członka personelu sporządza się, po jego zatrudnieniu, odpowiedni plan szkoleń w celu zapewnienia, aby posiadał on zawsze kwalifikacje zawodowe do wykonywania zadań w zakresie ochrony granic lub związanych z powrotami. Plany szkoleń są regularnie aktualizowane. Koszty szkoleń są w całości pokrywane przez Agencję.

Personel statutowy stanowiący personel techniczny obsługujący wyposażenie własne Agencji nie musi przechodzić pełnego szkolenia w zakresie ochrony granic lub związanego z powrotami.

4.   Agencja zapewnia, aby członkowie jej personel statutowego w całym okresie ich zatrudnienia wykonywali swoje obowiązki członków zespołów zgodnie z najwyższymi standardami i z pełnym poszanowaniem praw podstawowych.

5.   Na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego, zarząd:

W związku z przepisami, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a) niniejszego ustępu, Komisja wydaje opinię na temat przestrzegania regulaminu pracowniczego i warunków zatrudnienia, zgodnie z art. 110 ust. 2 regulaminu pracowniczego. Na wniosek dyrektora wykonawczego zasięga się opinii urzędnika ds. praw podstawowych w odniesieniu do tych przepisów.

6.   Członków personelu Agencji, którzy nie posiadają kwalifikacji do przeprowadzania kontroli granicznej lub wykonywania zadań związanych z powrotami, rozmieszcza się jedynie podczas wspólnych operacji na potrzeby koordynacji, monitorowania praw podstawowych i realizacji innych powiązanych zadań. Nie wchodzą oni w skład zespołów.

7.   Członkowie personelu statutowego rozmieszczani w charakterze członków zespołów muszą mieć możliwość wykonywania, zgodnie z art. 82, stosownie do profili członków personelu i odpowiedniego szkolenia, następujących zadań wymagających uprawnień wykonawczych:

1.   Państwa członkowskie wnoszą wkład do stałej służby oddelegowując członków personelu operacyjnego do Agencji w charakterze członków zespołów (kategoria 2). Czas trwania indywidualnego oddelegowania wynosi 24 miesiące. Za zgodą rodzimego państwa członkowskiego i Agencji indywidualne oddelegowanie można jednokrotnie przedłużyć o kolejne 12 miesięcy lub 24 miesiące. Aby ułatwić wdrożenie systemu wsparcia finansowego, o którym mowa w art. 61, oddelegowanie rozpoczyna się co do zasady z początkiem roku kalendarzowego.

2.   Wszystkie państwa członkowskie są odpowiedzialne za nieprzerwane wnoszenie wkładu w postaci członków personelu operacyjnego w charakterze oddelegowanych członków zespołów zgodnie z załącznikiem II. Płatności kosztów poniesionych przez personel rozmieszczony na podstawie niniejszego artykułu dokonuje się na zasadach określonych w art. 95 ust. 6.

3.   Członkowie personelu operacyjnego oddelegowani do Agencji wykonują zadania i posiadają uprawnienia członków zespołów zgodnie z art. 82. Państwo członkowskie, które oddelegowało danego członka personelu operacyjnego, uznawane jest za jego rodzime państwo członkowskie. W okresie oddelegowania o miejscu i czasie trwania rozmieszczenia oddelegowanych członków zespołów decyduje dyrektor wykonawczy stosownie do potrzeb operacyjnych. Agencja zapewnia stałe szkolenie personelu operacyjnego w okresie oddelegowania.

4.   Do dnia 30 czerwca każdego roku każde państwo członkowskie wskazuje spośród swojego personelu operacyjnego kandydatów do oddelegowania zgodnie z określonymi liczbami i profilami członków personelu ustalonymi przez zarząd na kolejny rok zgodnie z art. 54 ust. 4. Agencja sprawdza, czy zaproponowani przez państwa członkowskie członkowie personelu operacyjnego odpowiadają określonym profilom członków personelu i posiadają niezbędne umiejętności językowe. Do dnia 15 września każdego roku Agencja zatwierdza zaproponowanych kandydatów lub, w przypadku niezgodności z wymaganymi profilami, niewystarczających umiejętności językowych, przewinień lub naruszenia obowiązujących przepisów podczas poprzednich rozmieszczeń, odrzuca danych kandydatów i zwraca się do państwa członkowskiego, by zaproponowało innych kandydatów do oddelegowania.

5.   Jeżeli ze względu na działanie siły wyższej dany członek personelu operacyjnego nie może zostać oddelegowany lub nie jest w stanie kontynuować oddelegowania, dane państwo członkowskie zapewnia, aby ten członek personelu został zastąpiony innym członkiem personelu operacyjnego posiadającym wymagany profil.

1.   Oprócz oddelegowania zgodnie z art. 56 państwa członkowskie wnoszą wkład do stałej służby wyznaczając, do dnia 30 czerwca każdego roku, funkcjonariuszy straży granicznej i inny odpowiedni personel do umieszczenia we wstępnym krajowym wykazie dostępnego personelu operacyjnego na potrzeby rozmieszczeń krótkoterminowych (kategoria 3) zgodnie z wkładami określonymi w załączniku III oraz zgodnie z określonymi liczbami według profili członków personelu ustalonymi przez zarząd na kolejny rok zgodnie z art. 54 ust. 4. Wstępne krajowe wykazy wyznaczonego personelu operacyjnego przekazuje się Agencji. Ostateczny skład wykazu rocznego jest potwierdzany Agencji po zakończeniu corocznych dwustronnych negocjacji, do dnia 1 grudnia danego roku.

2.   Każde państwo członkowskie zapewnia, aby wyznaczony personel operacyjny był dostępny na wniosek Agencji zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym artykule. Każdy członek personelu musi być dostępny przez okres do 4 miesięcy w roku kalendarzowym. Państwa członkowskie mogą jednak postanowić o rozmieszczeniu indywidualnych członków personelu na okres powyżej 4 miesięcy. Takie przedłużenie zalicza się na poczet odrębnego wkładu tego państwa członkowskiego w odniesieniu do tego samego profilu lub innego wymaganego profilu, jeżeli członek personelu posiada niezbędne umiejętności. Płatności kosztów poniesionych przez personel rozmieszczony na podstawie niniejszego artykułu dokonuje się na zasadach określonych w art. 45 ust. 2.

3.   Członkowie personelu operacyjnego rozmieszczeni na podstawie niniejszego artykułu wykonują zadania i posiadają uprawnienia członków zespołów zgodnie z art. 82.

4.   Agencja może zweryfikować, czy członkowie personelu operacyjnego wyznaczeni przez państwa członkowskie na potrzeby rozmieszczeń krótkoterminowych odpowiadają określonym profilom członków personelu i posiadają niezbędne umiejętności językowe. Agencja odrzuca wyznaczonych członków personelu operacyjnego w przypadku niewystarczających umiejętności językowych, przewinień lub naruszenia obowiązujących przepisów podczas poprzednich rozmieszczeń. Agencja odrzuca też wyznaczonych członków personelu operacyjnego w przypadku niezgodności z wymaganymi profilami, chyba że dany członek personelu operacyjnego kwalifikuje się do innego profilu przydzielonego temu państwu członkowskiemu. W przypadku odrzucenia członka personelu przez Agencję dane państwo członkowskie zapewnia, aby ten członek personelu został zastąpiony innym członkiem personelu operacyjnego posiadającym wymagany profil.

5.   Do dnia 31 lipca każdego roku Agencja zwraca się do państw członkowskich o wniesienie wkładu w postaci konkretnych indywidualnych członków personelu operacyjnego na potrzeby rozmieszczenia w ramach wspólnych operacji na kolejny rok, zgodnie z wymaganymi liczbami i profilami. Decyzję dotyczącą okresu poszczególnego rozmieszczenia podejmuje się w ramach corocznych dwustronnych negocjacji i porozumień między Agencją a państwami członkowskimi.

6.   W następstwie corocznych dwustronnych negocjacji państwa członkowskie udostępniają personel operacyjny z wykazów krajowych, o których mowa w ust. 1, na potrzeby celów konkretnych rozmieszczeń zgodnie z liczbami i profilami określonymi we wniosku Agencji.

7.   Jeżeli ze względu na działanie siły wyższej indywidualny członek personelu operacyjnego nie może zostać rozmieszczony zgodnie z porozumieniami, dane państwo członkowskie zapewnia, aby ten członek personelu został zastąpiony innym członkiem personelu z wykazu posiadającym wymagany profil.

8.   W przypadku zwiększonej potrzeby w zakresie wzmocnienia trwającej wspólnej operacji, potrzeby uruchomienia szybkiej interwencji na granicy lub nowej wspólnej operacji, która nie została uwzględniona w odpowiednim rocznym programie prac ani w odpowiednich wynikach corocznych dwustronnych negocjacji, rozmieszczenie prowadzone jest w granicach określonych w załączniku III. Dyrektor wykonawczy niezwłocznie informuje państwa członkowskie o dodatkowych potrzebach przez wskazanie możliwej liczby i profili członków personelu operacyjnego, którzy mają zostać udostępnieni przez każde państwo członkowskie. Po uzgodnieniu zmienionego planu operacyjnego lub, w stosownych przypadkach, nowego planu operacyjnego przez dyrektora wykonawczego i przyjmujące państwo członkowskie dyrektor wykonawczy składa formalny wniosek dotyczący liczby i profili członków personelu operacyjnego. Członkowie zespołów są rozmieszczani z każdego państwa członkowskiego w ciągu 20 dni roboczych od tego formalnego wniosku z zastrzeżeniem art. 39.

9.   Jeżeli analiza ryzyka lub jakakolwiek dostępna ocena narażenia wskazuje, że państwo członkowskie stoi w obliczu sytuacji, która może w znacznym stopniu wpłynąć na realizację zadań krajowych, dane państwo członkowskie wnosi wkład w postaci personelu operacyjnego zgodnie z wnioskami, o których mowa w ust. 5 lub 8 niniejszego artykułu. Wkład ten nie może jednak łącznie przekraczać połowy wkładu tego państwa członkowskiego na dany rok określonego w załączniku III. Jeżeli państwo członkowskie powołuje się na sytuację wyjątkową, podaje Agencji na piśmie w sposób wyczerpujący przyczyny i informacje na temat tej sytuacji, a ich treść zostaje włączona do sprawozdania, o którym mowa w art. 65.

10.   Czas trwania rozmieszczenia w przypadku konkretnej operacji jest określany przez rodzime państwo członkowskie, ale w żadnym razie może być krótszy niż 30 dni, chyba że operacja, w ramach której dokonuje się rozmieszczenia, trwa krócej niż 30 dni.

11.   Personel techniczny uwzględniany w ramach wkładów państw członkowskich zgodnie z art. 54 ust. 5 rozmieszcza się wyłącznie – zgodnie z porozumieniami będącymi rezultatem corocznych dwustronnych negocjacji – na potrzeby obsługi odpowiednich elementów wyposażenia technicznego, o którym mowa w art. 64 ust. 9.

Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 niniejszego artykułu państwa członkowskie umieszczają w swoich wykazach rocznych personel techniczny, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, dopiero po zakończeniu corocznych dwustronnych negocjacji. Państwa członkowskie mogą dostosować stosowne wykazy roczne w przypadku jakichkolwiek zmian personelu technicznego w ciągu danego roku. Państwa członkowskie powiadamiają Agencję o tych zmianach.

Weryfikacja, o której mowa w ust. 4 niniejszego artykułu, nie dotyczy kompetencji w zakresie obsługi wyposażenia technicznego.

Członków personelu technicznego, wykonujących wyłącznie zadania techniczne wskazuje się w krajowym wykazie rocznym wyłącznie według funkcji.

Czas trwania rozmieszczenia personelu technicznego określa się zgodnie z art. 64.

1.   Państwa członkowskie wnoszą wkład w postaci personelu operacyjnego do stałej służby za pośrednictwem rezerwy szybkiego reagowania (kategoria 4), uruchamianej na potrzeby szybkich interwencji na granicy zgodnie z art. 37 ust. 2 i art. 39, pod warunkiem że na potrzeby danej szybkiej interwencji na granicy w pełni rozmieszczono już personel operacyjny kategorii 1, 2 i 3.

2.   Każde państwo członkowskie odpowiada za zapewnienie, aby członkowie personelu operacyjnego byli dostępni w liczbie i zgodnie z odpowiednimi profilami ustalonymi przez zarząd na kolejny rok zgodnie z art. 54 ust. 4, na wniosek Agencji w granicach określonych w załączniku IV i zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym artykule. Każdy członek personelu operacyjnego musi być dostępny przez okres do 4 miesięcy w roku kalendarzowym.

3.   Konkretne rozmieszczenia w ramach szybkich interwencji na granicy z rezerwy szybkiego reagowania odbywają się zgodnie z art. 39 ust. 11 i 13.

1.   Do dnia 31 grudnia 2023 r., w szczególności na podstawie sprawozdań, o których mowa w art. 62 ust. 10 i art. 65, Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie przegląd całkowitej liczby i składu stałej służby, w tym wielkości wkładów poszczególnych państw członkowskich do stałej służby, a także wiedzy fachowej i profesjonalizmu stałej służby oraz zapewnianego jej szkolenia. W ramach przeglądu bada się też, czy konieczne jest utrzymanie rezerwy szybkiego reagowania w ramach stałej służby.

W ramach przeglądu opisuje się i uwzględnia aktualne i potencjalne potrzeby operacyjne stałej służby, obejmujące zdolności w zakresie szybkiego reagowania, a także istotne okoliczności wpływające na zdolność państw członkowskich do wnoszenia wkładu do stałej służby oraz ewolucję w zakresie personelu statutowego pod względem wkładu Agencji do stałej służby.

2.   Do dnia 29 lutego 2024 r. Komisja przedstawi, w razie potrzeby, odpowiednie wnioski w celu zmiany załączników I, II, III i IV. Jeżeli Komisja nie przedstawi wniosku, musi to uzasadnić.

1.   Z zastrzeżeniem porozumienia z przyjmującym państwem członkowskim lub wyraźnego uwzględnienia tej możliwości w umowie o statusie zawartej z przyjmującym państwem trzecim Agencja może tworzyć biura antenowe na terytorium tego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, aby ułatwić i usprawnić koordynację działań operacyjnych – w tym w dziedzinie powrotów – organizowanych przez Agencję w tym państwie członkowskim, w regionie sąsiadującym lub w tym państwie trzecim oraz aby zapewnić skuteczne zarządzanie zasobami kadrowymi i technicznymi Agencji. Biura antenowe są tworzone zgodnie z potrzebami operacyjnymi na okres niezbędny do przeprowadzenia przez Agencję istotnych działań operacyjnych w danym państwie członkowskim, regionie sąsiadującym lub w danym państwie trzecim. Okres ten można w razie potrzeby przedłużyć.

Przed utworzeniem biura antenowego przeprowadza się staranną ocenę i obliczenia ogółu skutków budżetowych oraz z wyprzedzeniem przewiduje się w budżecie odpowiednie kwoty.

2.   Agencja i przyjmujące państwo członkowskie lub przyjmujące państwo trzecie, w którym utworzone zostało biuro antenowe, czynią niezbędne ustalenia w celu zapewnienia jak najlepszych warunków niezbędnych do wykonywania zadań powierzonych biuru antenowemu. Miejsce zatrudnienia personelu pracującego w biurach antenowych określa się zgodnie z art. 95 ust. 2.

3.   W stosownych przypadkach biura antenowe:

4.   Biurem antenowym zarządza przedstawiciel Agencji powołany przez dyrektora wykonawczego na stanowisko kierownika biura antenowego. Kierownik biura antenowego nadzoruje całość pracy biura i działa jako pojedynczy punkt kontaktowy z siedzibą główną Agencji.

5.   Na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego zarząd podejmuje decyzję w sprawie utworzenia, składu, okresu działania oraz, w stosownych przypadkach, przedłużenia okresu działania biura antenowego, z uwzględnieniem opinii Komisji oraz zgody przyjmującego państwa członkowskiego lub przyjmującego państwa trzeciego.

6.   Przyjmujące państwo członkowskie udziela Agencji pomocy w zakresie zapewniania zdolności operacyjnej.

7.   Dyrektor wykonawczy przekazuje zarządowi co kwartał sprawozdanie z działalności biur antenowych. Działalność biur antenowych należy opisać w oddzielnej sekcji rocznego sprawozdania z działalności.

1.   Państwa członkowskie są uprawnione do otrzymywania rocznego finansowania w formie finansowania niepowiązanego z kosztami w celu wsparcia rozwoju zasobów kadrowych w celu zabezpieczenia swoich wkładów do stałej służby zgodnie z załącznikami II, III i IV, zgodnie z art. 125 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046. Finansowanie to jest wypłacane po zakończeniu danego roku oraz po spełnieniu warunków określonych w ust. 3 i 4 niniejszego artykułu. Podstawą takiego finansowania jest kwota referencyjna określona w ust. 2 niniejszego artykułu i stanowi ono, w stosownych przypadkach:

2.   Kwota referencyjna jest równa rocznemu wynagrodzeniu podstawowemu pracownika kontraktowego z grupy funkcyjnej III, grupa zaszeregowania 8, stopień 1, określonemu w art. 93 warunków zatrudnienia, i podlega współczynnikowi korekty obowiązującemu w danym państwie członkowskim.

3.   Roczna płatność kwoty, o której mowa w ust. 1 lit. a) niniejszego artykułu, staje się należna wyłącznie pod warunkiem że państwa członkowskie odpowiednio zwiększą w danym okresie ogólną liczbę krajowych funkcjonariuszy straży granicznej w drodze zatrudnienia nowego personelu. Stosowne informacje na potrzeby składania sprawozdań przekazuje się Agencji w ramach corocznych dwustronnych negocjacji i weryfikuje w ramach oceny narażenia w kolejnym roku. Roczna płatność kwoty, o której mowa w ust. 1 lit. b) niniejszego artykułu, jest należna w całości w odniesieniu do liczby personelu faktycznie rozmieszczonego na okres 4 kolejnych lub niekolejnych miesięcy zgodnie z art. 57 w ramach limitu określonego w załączniku III oraz zgodnie z art. 58 w ramach limitu określonego w załączniku IV. W przypadku faktycznych rozmieszczeń, o których mowa w ust. 1 lit. b) niniejszego artykułu, płatności oblicza się proporcjonalnie, z okresem referencyjnym wynoszącym 4 miesiące.

Agencja przyznaje, zgodnie z aktem wykonawczym, o którym mowa ust. 4 niniejszego artykułu, na szczegółowy i uzasadniony wniosek państwa członkowskiego wnoszącego wkład, zaliczkę na poczet rocznych płatności kwot, o których mowa w ust. 1 lit. a) i b) niniejszego artykułu.

4.   Komisja przyjmuje akt wykonawczy ustanawiający szczegółowe przepisy dotyczące rocznej płatności i monitorowania mających zastosowanie warunków, o których mowa w ust. 3 niniejszego artykułu. W przepisach tych określa się zasady dotyczące zaliczek po spełnieniu warunków określonych w ust. 3 niniejszego artykułu, a także zasady dotyczące proporcjonalnego obliczania, w tym w przypadkach, gdy rozmieszczenie personelu technicznego wyjątkowo przekroczyłoby maksymalne wkłady krajowe określone w załączniku III. Ten akty wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 122 ust. 2.

5.   Podczas wdrażania wsparcia finansowego na mocy niniejszego artykułu Agencja i państwa członkowskie zapewniają zgodność z zasadami współfinansowania i zakazu podwójnego finansowania.

1.   Agencja, uwzględniając plan działania w zakresie zdolności, o którym mowa w art. 9 ust. 8, o ile taki istnieje, we współpracy z odpowiednimi instytucjami szkoleniowymi państw członkowskich oraz – w stosownych przypadkach – z EASO, FRA, Europejską Agencją ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA) oraz Agencją Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL), opracowuje wyspecjalizowane narzędzia szkoleniowe, w tym specjalne szkolenia z zakresu ochrony dzieci i innych osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji. W treści szkoleń uwzględnia się odpowiednie wyniki badań i najlepsze praktyki. Agencja zapewnia funkcjonariuszom straży granicznej, specjalistom ds. powrotów, eskortom powrotów i pozostałym odpowiednim członkom personelu będącym członkami stałej służby, jak również obserwatorom przymusowych powrotów i obserwatorom praw człowieka specjalistyczne szkolenia odpowiednie do rodzaju wykonywanych przez nich zadań i przyznanych im uprawnień. Agencja prowadzi z tymi funkcjonariuszami straży granicznych i innymi członkami zespołów regularne ćwiczenia zgodnie z harmonogramem specjalistycznych szkoleń, o którym mowa w rocznym programie prac Agencji.

2.   Oprócz szkoleń, o których mowa w art. 55 ust. 3, Agencja zapewnia, aby wszyscy członkowie personelu statutowego, którzy mają zostać rozmieszczeni jako członkowie zespołów, przed pierwszym rozmieszczeniem w ramach działań operacyjnych organizowanych przez Agencję, odbyli odpowiednie szkolenie w zakresie właściwego prawa Unii i prawa międzynarodowego, w tym praw podstawowych, dostępu do ochrony międzynarodowej, wytycznych dotyczących identyfikowania osób ubiegających się o ochronę i wskazywania im stosownych procedur, wytycznych dotyczących uwzględniania szczególnych potrzeb dzieci – w tym małoletnich bez opieki – oraz ofiar handlu ludźmi, osób potrzebujących pilnie pomocy medycznej i innych osób wymagających szczególnego traktowania, a także, jeżeli mają oni uczestniczyć w operacjach morskich – w zakresie działań poszukiwawczych i ratowniczych.

Szkolenie to obejmuje też użycie siły zgodnie z załącznikiem V.

3.   Do celu ust. 2 Agencja wdraża, na podstawie umów z wybranymi państwami członkowskimi, niezbędne programy szkoleniowe w wyspecjalizowanych placówkach tych państw członkowskich, które zajmują się szkoleniem i kształceniem, w tym w akademiach partnerskich Agencji w państwach członkowskich. Agencja zapewnia, aby szkolenia były zgodne ze wspólnymi podstawowymi programami szkoleń, były zharmonizowane i sprzyjały wzajemnemu zrozumieniu i wspólnej kulturze w oparciu o wartości zapisane w traktatach. Koszty szkolenia są w całości pokrywane przez Agencję.

Po uzyskaniu zgody zarządu Agencja może stworzyć ośrodek szkoleniowy w celu dalszego ułatwienia włączenia do prowadzonych szkoleń wspólnej kultury europejskiej.

4.   Agencja podejmuje niezbędne inicjatywy w celu zapewnienia, aby cały personel państw członkowskich uczestniczący w zespołach stałej służby odbył szkolenie, o którym mowa w ust. 2 akapit pierwszym

5.   Agencja podejmuje niezbędne inicjatywy w celu zapewnienia szkoleń dla personelu realizującego zadania w dziedzinie powrotów, przydzielonego do stałej służby lub do zasobu, o którym mowa w art. 51. Agencja zapewnia, aby przed rozpoczęciem udziału w działaniach operacyjnych organizowanych przez Agencję personel statutowy oraz wszelki personel uczestniczący w operacjach powrotowych lub interwencjach powrotowych odbył szkolenie w zakresie właściwego prawa Unii i prawa międzynarodowego, w tym praw podstawowych, dostępu do ochrony międzynarodowej i kierowania dalej osób wymagających szczególnego traktowania.

6.   Agencja ustanawia i rozwija wspólne podstawowe programy szkoleń funkcjonariuszy straży granicznych oraz zapewnia szkolenie na poziomie europejskim dla instruktorów funkcjonariuszy straży granicznych państw członkowskich, w tym w zakresie praw podstawowych, dostępu do ochrony międzynarodowej i właściwego prawa morskiego, oraz wspólne programy szkoleń dla personelu realizującego zadania w dziedzinie powrotów. Celem wspólnych podstawowych programów szkoleń jest promowanie najwyższych standardów i najlepszych praktyk we wdrażaniu prawa z zakresu zarządzaniu granicami Unii i powrotów. Agencja opracowuje wspólne podstawowe programy szkoleń po zasięgnięciu opinii forum konsultacyjnego, o którym mowa w art. 108, (zwanego dalej „forum konsultacyjnym”) i urzędnika ds. praw podstawowych. Państwa członkowskie uwzględniają wspólne podstawowe programy szkoleń w szkoleniach, które zapewniają swoim funkcjonariuszom straży granicznej i personelowi realizującemu zadania w dziedzinie powrotów.

7.   Agencja oferuje również dodatkowe szkolenia i seminaria na tematy związane z kontrolą granic zewnętrznych oraz powrotami obywateli państw trzecich dla funkcjonariuszy właściwych służb państw członkowskich, a w stosownych przypadkach także odpowiednich państw trzecich.

8.   Agencja może we współpracy z państwami członkowskimi i państwami trzecimi organizować działania szkoleniowe na ich terytorium.

9.   Agencja ustanawia program wymiany umożliwiający funkcjonariuszom straży granicznych uczestniczącym w jej zespołach oraz personelowi uczestniczącemu w zespołach interwencji powrotowych zdobycie wiedzy i szczególnych umiejętności poprzez wykorzystanie doświadczeń zdobytych za granicą oraz dobrych praktyk stosowanych podczas współpracy z funkcjonariuszami straży granicznych i personelem realizującym zadania w dziedzinie powrotów w państwach członkowskich innych niż ich własne.

10.   Agencja ustanawia i rozwija wewnętrzny mechanizm kontroli jakości, aby zapewnić wysoki poziom szkolenia, wiedzy fachowej i profesjonalizmu personelu statutowego, w szczególności personelu statutowego, który uczestniczy w działaniach operacyjnych Agencji. Na podstawie wdrożenia mechanizmu kontroli jakości Agencja przygotowuje roczne sprawozdanie z oceny, które załącza się do rocznego sprawozdania z działalności.

1.   Agencja może nabywać, samodzielnie albo na zasadzie współwłasności z państwem członkowskim, lub brać w najem lub dzierżawę wyposażenie techniczne rozmieszczane w czasie wspólnych operacji, projektów pilotażowych, szybkich interwencji na granicy, działań w zakresie powrotów, w tym operacji powrotowych i interwencji powrotowych, rozmieszczenia zespołów wspierających zarządzanie migracjami lub projektów pomocy technicznej zgodnie z zasadami finansowymi mającymi zastosowanie do Agencji.

2.   Na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego zarząd przyjmuje kompleksową wieloletnią strategię dotyczącą sposobu rozwijania własnych zdolności technicznych Agencji, z uwzględnieniem wieloletniego cyklu polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, w tym planu działania w zakresie zdolności, o którym mowa w art. 9 ust. 8, o ile taki istnieje, oraz środków budżetowych dostępnych na ten cel w wieloletnich ramach finansowych. W celu zapewnienia zgodności z obowiązującymi ramami prawnymi, finansowymi i politycznymi, dyrektor wykonawczy przedstawia ten wniosek wyłącznie po uzyskaniu pozytywnej opinii Komisji.

Strategii wieloletniej towarzyszy szczegółowy plan wdrażania określający harmonogram nabycia, najmu lub dzierżawy, plan zamówień i sposoby ograniczania ryzyka. Jeżeli zarząd, przyjmując strategię i plan, postanowi nie zastosować się do opinii Komisji, przekazuje on Komisji uzasadnienie swoich decyzji. Po przyjęciu strategii wieloletniej plan wdrażania staje się częścią komponentu wieloletniego programowania w dokumencie programowym, o którym mowa w art. 100 ust. 2 lit. k).

3.   Agencja może nabywać wyposażenie techniczne na podstawie decyzji dyrektora wykonawczego po zasięgnięciu opinii zarządu, zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami w sprawie zamówień. Każdą decyzję o nabyciu lub wzięciu w najem lub dzierżawę wyposażenia, która pociąga za sobą znaczące koszty dla Agencji, poprzedza dogłębna analiza potrzeb oraz kosztów i korzyści. Wszelkie wydatki związane z takim nabyciem lub wzięciem w najem lub dzierżawę przewiduje się w budżecie Agencji przyjętym przez zarząd.

4.   W przypadku gdy Agencja nabywa lub bierze w najem lub dzierżawę istotne wyposażenie techniczne, takie jak statki powietrzne, pojazdy służbowe lub jednostki pływające, zastosowanie mają następujące warunki:

5.   Na podstawie wzoru porozumienia sporządzonego przez Agencję i zatwierdzonego przez zarząd państwo członkowskie rejestracji oraz Agencja uzgadniają warunki zapewniające operacyjność wyposażenia. W przypadku aktywów stanowiących współwłasność warunki te obejmują również okresy, w których aktywa te pozostają do pełnej dyspozycji Agencji i określają korzystanie z tych aktywów, w tym szczegółowe zasady dotyczące szybkiego rozmieszczenia w trakcie szybkich interwencji na granicy oraz finansowania tych aktywów.

6.   Jeżeli Agencja nie posiada niezbędnego wykwalifikowanego personelu statutowego, państwo członkowskie rejestracji lub dostawca wyposażenia technicznego zapewniają niezbędnych ekspertów oraz personel techniczny do obsługi wyposażenia technicznego w sposób zgodny z prawem i bezpieczny, zgodnie ze wzorem umowy, o którym mowa w ust. 5 niniejszego artykułu, oraz w oparciu o plany, których podstawą są coroczne dwustronne negocjacje i porozumienia, o których mowa w art. 64 ust. 9. W takim przypadku wyposażenie techniczne stanowiące wyłączną własność Agencji jest udostępniane Agencji na jej wniosek, a państwo członkowskie rejestracji nie może powoływać się na sytuację wyjątkową, o której mowa w art. 64 ust. 9.

Jeżeli państwo członkowskie zostaje wezwane do udostępnienia wyposażenia technicznego i personelu, Agencja uwzględnia szczególne wyzwania operacyjne, z jakimi boryka się dane państwo członkowskie w momencie wezwania.

1.   Na potrzeby swoich działań operacyjnych Agencja tworzy i prowadzi scentralizowane rejestry wyposażenia należącego do rezerwy wyposażenia technicznego obejmującej wyposażenie będące własnością państw członkowskich albo Agencji oraz wyposażenie, którego współwłaścicielami są państwa członkowskie i Agencja.

2.   Wyposażenie będące wyłączną własnością Agencji jest w każdym momencie w pełni dostępne do jego rozmieszczenia.

3.   Wyposażenie będące współwłasnością Agencji w ponad 50 % jest również dostępne do jego rozmieszczenia zgodnie z porozumieniem między państwem członkowskim i Agencją zawartym zgodnie z art. 63 ust. 5.

4.   Agencja zapewnia zgodność i interoperacyjność wyposażenia zamieszczonego w wykazie rezerwy wyposażenia technicznego.

5.   Do celów ust. 4 Agencja, w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i Komisją, określa, w razie potrzeby, standardy techniczne wyposażenia rozmieszczanego na potrzeby jej działań. Wyposażenie nabyte przez Agencję, samodzielnie lub na zasadzie współwłasności, jak również wyposażenie będące własnością państw członkowskich zamieszczone w wykazie rezerwy wyposażenia technicznego musi odpowiadać tym standardom.

6.   Na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego, z uwzględnieniem sporządzonej przez Agencję analizy ryzyka i wyników ocen narażenia, zarząd do dnia 31 marca każdego roku podejmuje decyzję w sprawie minimalnej liczby elementów wyposażenia technicznego niezbędnego do zaspokojenia potrzeb Agencji w kolejnym roku, w szczególności w zakresie prowadzenia wspólnych operacji, rozmieszczenia zespołów wspierających zarządzanie migracjami, szybkich interwencji na granicy, działań w zakresie powrotów, w tym operacji powrotowych i interwencji powrotowych. W minimalnej liczbie elementów wyposażenia technicznego uwzględnia się wyposażenie własne Agencji. Ta decyzja określa zasady dotyczące rozmieszczenia wyposażenia technicznego w ramach działań operacyjnych.

Jeżeli minimalna liczba elementów wyposażenia technicznego jest niewystarczająca do wykonania planu operacyjnego uzgodnionego na potrzeby takich działań, Agencja zmienia tę minimalną liczbę na podstawie uzasadnionych potrzeb oraz porozumienia z państwami członkowskimi.

7.   Rezerwa wyposażenia technicznego zawiera minimalną liczbę elementów wyposażenia technicznego danego typu, uznaną za niezbędną na potrzeby Agencji. Wyposażenie zamieszczone w wykazie rezerwy wyposażenia technicznego rozmieszcza się w czasie wspólnych operacji, rozmieszczenia zespołów wspierających zarządzanie migracjami, projektów pilotażowych, szybkich interwencji na granicy, operacji powrotowych lub interwencji powrotowych.

8.   Rezerwa wyposażenia technicznego obejmuje rezerwę wyposażenia na potrzeby szybkiego reagowania, zawierającą ograniczoną liczbę elementów wyposażenia potrzebnego na ewentualne szybkie interwencje na granicy. Wkłady państw członkowskich do rezerwy wyposażenia na potrzeby szybkiego reagowania planowane są zgodnie z corocznymi dwustronnymi negocjacjami i porozumieniami, o których mowa w ust. 9 niniejszego artykułu. W odniesieniu do wyposażenia zamieszczonego w wykazie elementów należących do tej rezerwy państwa członkowskie nie mogą powoływać się na sytuację wyjątkową, o której mowa w ust. 9 niniejszego artykułu.

Zainteresowane państwo członkowskie wysyła wyposażenie zamieszczone w tym wykazie, wraz z niezbędnymi ekspertami i personelem technicznym, do miejsca jego rozmieszczenia jak najszybciej, a w żadnym razie nie później niż 10 dni od dnia, w którym uzgodniono plan operacyjny.

Wkład Agencji do tej rezerwy stanowi wyposażenie, którym dysponuje ona zgodnie z art. 63 ust. 1.

9.   Państwa członkowskie wnoszą wkłady do rezerwy wyposażenia technicznego. Wkłady państw członkowskich do rezerwy i rozmieszczanie wyposażenia technicznego na potrzeby konkretnych operacji planowane są na podstawie corocznych dwustronnych negocjacji i porozumień pomiędzy Agencją i państwami członkowskimi. Państwa członkowskie udostępniają swoje wyposażenie techniczne na potrzeby jego rozmieszczenia na wniosek Agencji, zgodnie z tymi porozumieniami i w zakresie, w jakim to wyposażenie stanowi część minimalnej liczby elementów wyposażenia technicznego przewidzianej na dany rok, chyba że stoją one w obliczu sytuacji wyjątkowej, w znaczny sposób wpływającej na możliwość realizacji zadań krajowych. Jeżeli państwo członkowskie powołuje się na sytuację wyjątkową, podaje Agencji na piśmie w sposób wyczerpujący przyczyny i informacje na temat tej sytuacji, a ich treść zostaje włączona do sprawozdania, o którym mowa w art. 65 ust. 1. Agencja przedkłada wniosek co najmniej 45 dni przed planowanym rozmieszczeniem istotnego wyposażenia technicznego lub 30 dni przed planowanym rozmieszczeniem innego wyposażenia. Wkłady do rezerwy wyposażenia technicznego są poddawane corocznemu przeglądowi.

10.   Na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego zarząd podejmuje co roku decyzję w sprawie zasad dotyczących wyposażenia technicznego, w tym wymaganych minimalnych liczb elementów wyposażenia technicznego danego typu ogółem, warunków jego rozmieszczenia oraz zwrotu kosztów, a także ograniczonej liczby elementów wyposażenia technicznego przeznaczonego do rezerwy wyposażenia na potrzeby szybkiego reagowania. Do celów budżetowych zarząd podejmuje taką decyzję do dnia 31 marca każdego roku.

11.   W razie prowadzenia szybkiej interwencji na granicy stosuje się odpowiednio art. 39 ust. 15.

12.   W przypadku gdy po ustaleniu minimalnej liczby elementów wyposażenia technicznego zaistnieje nieoczekiwana potrzeba wykorzystania wyposażenia technicznego na potrzeby wspólnej operacji lub szybkiej interwencji na granicy, a potrzeby takiej nie można zaspokoić z rezerwy wyposażenia technicznego lub rezerwy wyposażenia na potrzeby szybkiego reagowania, państwa członkowskie na wniosek Agencji, w miarę możliwości, udostępniają w trybie doraźnym wyposażenie techniczne na potrzeby jego rozmieszczenia przez Agencję.

13.   Dyrektor wykonawczy regularnie informuje zarząd o składzie i przypadkach rozmieszczenia wyposażenia należącego do rezerwy wyposażenia technicznego. W przypadku gdy minimalna liczba elementów wyposażenia technicznego wymagana na potrzeby rezerwy nie zostanie osiągnięta, dyrektor wykonawczy niezwłocznie informuje o tym zarząd. Zarząd w trybie pilnym podejmuje decyzję o ustaleniu priorytetów w zakresie rozmieszczania wyposażenia technicznego i podejmuje niezbędne działania w celu uzupełnienia stwierdzonych niedoborów. Zarząd informuje Komisję o stwierdzonych niedoborach i podjętych przez siebie działaniach. Komisja informuje o tym następnie Parlament Europejski i Radę, przedstawiając własną ocenę sytuacji.

14.   Państwa członkowskie rejestrują w rezerwie wyposażenia technicznego wszystkie środki transportu i wyposażenie operacyjne zakupione w ramach działań szczegółowych Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 515/2014 (42) lub, w stosownych przypadkach, z innych przyszłych dedykowanych środków finansowych Unii udostępnionych państwom członkowskim w jasno określonym celu, polegającym na zwiększeniu zdolności operacyjnej Agencji. To wyposażenie techniczne stanowi część minimalnej liczby elementów wyposażenia technicznego w danym roku.

Na wniosek Agencji składany w drodze corocznych dwustronnych negocjacji państwa członkowskie udostępniają Agencji wyposażenie techniczne współfinansowane w ramach działań szczegółowych Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub wszelkich innych przyszłych dedykowanych środków finansowych Unii zgodnie z akapitem pierwszym niniejszego ustępu. Każdy element wyposażenia jest udostępniany przez okres nieprzekraczający czterech miesięcy, zgodnie z planami ustalonymi w ramach corocznych dwustronnych negocjacji. Państwa członkowskie mogą postanowić, że element wyposażenia zostanie rozmieszczony na okres dłuższy niż cztery miesiące. W przypadku czynności operacyjnych, o których mowa w art. 39 lub 42 niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie nie mogą powoływać się na sytuację wyjątkową, o której mowa w ust. 9 niniejszego artykułu.

15.   Agencja zarządza rejestrami rezerwy wyposażenia technicznego w następujący sposób:

16.   Agencja finansuje w całości rozmieszczanie wyposażenia technicznego, które stanowi część minimalnej liczby elementów wyposażenia technicznego dostarczanego przez dane państwo członkowskie w danym roku. Rozmieszczanie wyposażenia technicznego, które nie jest częścią minimalnej liczby elementów wyposażenia technicznego, jest współfinansowane przez Agencję maksymalnie do wysokości 100 % wydatków kwalifikowalnych, przy uwzględnieniu szczególnych okoliczności w państwach członkowskich rozmieszczających takie wyposażenie techniczne.

1.   Na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego zarząd przyjmuje i przedkłada Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji roczne sprawozdanie z wykonania art. 51, 55, 56, 57, 58, 63 i 64 (zwane dalej „rocznym sprawozdaniem z wykonania”).

2.   Roczne sprawozdanie z wykonania zawiera w szczególności:

3.   W rocznym sprawozdaniu z wykonania wymienia się państwa członkowskie, które w poprzednim roku powołały się na sytuację wyjątkową, o której mowa w art. 57 ust. 9 i art. 64 ust. 9, wraz z podaniem przyczyn i informacji przekazanych przez takie państwa członkowskie.

4.   W celu zapewnienia przejrzystości dyrektor wykonawczy informuje zarząd co kwartał o elementach wymienionych w ust. 2 w odniesieniu do bieżącego roku.

1.   Agencja, uwzględniając plan działania w zakresie zdolności, o którym mowa w art. 9 ust. 8, aktywnie monitoruje działalność badawczą i innowacyjną mającą znaczenie dla europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, obejmującą stosowanie zaawansowanych technologii kontroli granicznej, oraz w niej uczestniczy. Agencja przekazuje rezultaty tych badań Parlamentowi Europejskiemu, państwom członkowskim i Komisji zgodnie z art. 92. Agencja może w razie potrzeby wykorzystywać te rezultaty we wspólnych operacjach, szybkich interwencjach na granicy, operacjach powrotowych i interwencjach powrotowych.

2.   Agencja, uwzględniając plan działania w zakresie zdolności, o którym mowa w art. 9 ust. 8, wspiera państwa członkowskie i Komisję w określaniu kluczowych tematów badań. Agencja wspiera państwa członkowskie i Komisję w procesie opracowywania i realizacji właściwych programów ramowych Unii w zakresie działalności badawczej i innowacyjnej.

3.   Agencja realizuje elementy ramowego programu badań i innowacji odnoszące się do bezpieczeństwa granic. W tym celu Agencja, o ile Komisja upoważniła ją do tego w akcie przekazania uprawnień, wykonuje następujące zadania:

4.   Agencja może planować i realizować projekty pilotażowe odnoszące się do zagadnień objętych niniejszym rozporządzeniem.

5.   Agencja podaje do publicznej wiadomości informacje o swoich projektach badawczych, w tym o projektach demonstracyjnych, a także informacje o zaangażowanych partnerach współpracujących oraz o budżecie danego projektu.

1.   Agencja współpracuje z instytucjami, organami i jednostkami organizacyjnymi Unii i może współpracować z organizacjami międzynarodowymi w ramach ich odpowiednich ram prawnych oraz wykorzystuje istniejące informacje, możliwości i systemy dostępne w ramach EUROSUR-u.

Zgodnie z akapitem pierwszym Agencja współpracuje w szczególności z:

Agencja może też współpracować z następującymi organizacjami międzynarodowymi istotnymi z punktu widzenia jej zadań, stosownie do ich odpowiednich ram prawnych:

2.   Współpraca, o której mowa w ust. 1, odbywa się w ramach porozumień roboczych zawartych z podmiotami, o których mowa w ust. 1. Takie porozumienia wymagają uzyskania wcześniejszej zgody Komisji. Agencja informuje Parlament Europejski i Radę o wszelkich takich porozumieniach.

3.   W odniesieniu do postępowania z informacjami niejawnymi porozumienia robocze, o których mowa w ust. 2, zapewniają zgodność działania danego organu lub jednostki organizacyjnej Unii lub danej organizacji międzynarodowej z zasadami i standardami bezpieczeństwa odpowiadającymi zasadom i standardom stosowanym przez Agencję. Przed zawarciem porozumienia przeprowadza się wizytę oceniającą i o jej wyniku informuje się Komisję.

4.   Agencja współpracuje również z Komisją i, w odpowiednim przypadku, z państwami członkowskimi i ESDZ w zakresie działań dotyczących obszaru celnego – mimo że pozostają one poza zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia – w tym zarządzania ryzykiem, w przypadku gdy działania te wzajemnie się wspomagają. Współpraca ta pozostaje bez uszczerbku dla istniejących kompetencji Komisji, Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz państw członkowskich.

5.   Instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii oraz organizacje międzynarodowe, o których mowa w ust. 1, wykorzystują informacje uzyskane od Agencji jedynie w granicach swoich kompetencji i z poszanowaniem praw podstawowych, w tym wymogów ochrony danych.

Przekazywanie danych osobowych przetwarzanych przez Agencję innym instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii na podstawie art. 87 ust. 1 lit. c) i d) odbywa się zgodnie ze specjalnymi porozumieniami roboczymi dotyczącymi wymiany danych osobowych.

Porozumienia robocze, o których mowa akapicie drugim, zawierają postanowienie, zgodnie z którym zapewnia się, aby dane osobowe przekazane przez Agencję instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii mogły być przetwarzane w innym celu tylko wówczas, jeżeli Agencja wyrazi na to zgodę oraz jeżeli przetwarzanie to jest zgodne z pierwotnym celem, dla którego Agencja zebrała i przekazała dane. Instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii przechowują pisemną dokumentację poszczególnych ocen zgodności.

Przekazywanie danych osobowych przez Agencję organizacjom międzynarodowym na podstawie art. 87 ust. 1 lit. c) musi być zgodne z przepisami o ochronie danych określonymi w sekcji 2 rozdziału IV.

Agencja zapewnia w szczególności, aby wszelkie porozumienia robocze zawierane z organizacjami międzynarodowymi dotyczące wymiany danych osobowych na podstawie art. 87 ust. 1 lit. c) były zgodne z rozdziałem V rozporządzenia (UE) 2018/1725 oraz wymagały uzyskania zezwolenia Europejskiego Inspektora Ochrony Danych, jeżeli przedmiotowe rozporządzenie tak stanowi.

Agencja zapewnia, aby dane osobowe przekazane organizacjom międzynarodowym były przetwarzane wyłącznie do celów, w których zostały przekazane.

6.   Wymiana informacji między Agencją, instytucjami, organami i jednostkami organizacyjnymi Unii oraz organizacjami międzynarodowymi, o których mowa w ust. 1, odbywa się za pośrednictwem sieci komunikacyjnej, o której mowa w art. 14, lub za pośrednictwem innych akredytowanych systemów wymiany informacji spełniających kryteria dostępności, poufności i integralności.

1.   Bez uszczerbku dla EUROSUR-u Agencja, we współpracy z EFCA oraz EMSA, wspiera organy krajowe pełniące funkcje straży przybrzeżnej na poziomie krajowym i unijnym oraz, w stosownych przypadkach, na poziomie międzynarodowym poprzez:

2.   Konkretne formy współpracy w zakresie funkcji straży przybrzeżnej między Agencją, EFCA i EMSA są określane w porozumieniu roboczym zgodnie z przyznanymi im mandatami oraz zasadami finansowymi mającymi zastosowanie do tych agencji. Takie porozumienie podlega zatwierdzeniu przez zarząd Agencji, Zarząd EFCA i Radę Administracyjną EMSA. Agencja, EFCA i EMSA wykorzystują informacje uzyskane w kontekście współpracy jedynie w granicach własnych ram prawnych oraz z poszanowaniem praw podstawowych, w tym wymogów ochrony danych.

3.   Komisja, w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi, Agencją oraz EFCA i EMSA, udostępnia praktyczny podręcznik dotyczący współpracy europejskiej w zakresie funkcji straży przybrzeżnej. Podręcznik ten zawiera wskazówki, zalecenia i najlepsze praktyki w zakresie wymiany informacji. Komisja przyjmuje podręcznik w postaci zalecenia.

1.   Agencja ułatwia współpracę operacyjną państw członkowskich z Irlandią i Zjednoczonym Królestwem w ramach szczególnych działań.

2.   Do celów EUROSUR-u wymiana informacji i współpraca z Irlandią i Zjednoczonym Królestwem może się odbywać na podstawie dwustronnych lub wielostronnych umów odpowiednio między Irlandią lub Zjednoczonym Królestwem a co najmniej jednym sąsiadującym państwem członkowskim lub w ramach sieci regionalnych, których podstawą są te umowy. Krajowe ośrodki koordynacji stanowią punkty kontaktowe służące wymianie informacji z odpowiednimi organami Irlandii i Zjednoczonego Królestwa w ramach EUROSUR-u.

3.   Umowy, o których mowa w ust. 2, są ograniczone do wymiany poniższych informacji między krajowym ośrodkiem koordynacji a odpowiednim organem Irlandii lub Zjednoczonego Królestwa:

4.   Informacji przekazanych w kontekście EUROSUR-u przez Agencję lub państwo członkowskie, które nie jest stroną umowy, o której mowa w ust. 2, nie można udostępniać Irlandii ani Zjednoczonemu Królestwu bez wcześniejszej zgody Agencji lub tego państwa członkowskiego. Państwa członkowskie i Agencja są zobowiązane zastosować się do odmowy przekazywania tych informacji Irlandii lub Zjednoczonemu Królestwu.

5.   Dalsze przekazywanie lub inne udostępnianie informacji wymienionych na podstawie niniejszego artykułu państwom trzecim lub innym stronom trzecim jest zabronione.

6.   Umowy, o których mowa w ust. 2, zawierają postanowienia o kosztach finansowych wynikających z udziału Irlandii lub Zjednoczonego Królestwa we wdrażaniu tych umów.

7.   Pomoc zapewniana przez Agencję zgodnie z art. 10 ust. 1 lit. n), o) i p) obejmuje organizowanie operacji powrotowych państw członkowskich, w których Irlandia albo Zjednoczone Królestwo również uczestniczy.

8.   Stosowanie niniejszego rozporządzenia do granic Gibraltaru jest zawieszone do dnia osiągnięcia porozumienia w sprawie zakresu środków dotyczących przekraczania przez osoby granic zewnętrznych.

1.   Państwa członkowskie i Agencja współpracują z państwami trzecimi na potrzeby europejskiej zintegrowanej polityki zarządzania granicami i polityki migracyjnej zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. g).

2.   W oparciu o priorytety polityczne określone w art. 8 ust. 4 Agencja udziela pomocy technicznej i operacyjnej państwom trzecim w ramach polityki działań zewnętrznych Unii, w tym w odniesieniu do ochrony praw podstawowych i danych osobowych oraz w odniesieniu do zasady non-refoulement.

3.   Agencja i państwa członkowskie przestrzegają prawa Unii, w tym norm i standardów wchodzących w zakres dorobku prawnego Unii, w tym gdy współpraca z państwami trzecimi ma miejsce na terytorium tych państw trzecich.

4.   Ustanowienie współpracy z państwami trzecimi służy promowaniu standardów europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami.

1.   Państwa członkowskie mogą współpracować na poziomie operacyjnym, w dziedzinach objętych niniejszym rozporządzeniem, z państwem trzecim lub z większą ich liczbą. Taka współpraca może obejmować wymianę informacji i może odbywać się na podstawie umów dwustronnych lub wielostronnych, innych form porozumienia lub w ramach sieci regionalnych utworzonych na podstawie tych umów.

2.   Zawierając umowy dwustronne i wielostronne, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, państwa członkowskie mogą zawrzeć w nich postanowienia dotyczące wymiany informacji i współpracy na potrzeby EUROSUR-u zgodnie z art. 75 i 89.

3.   Umowy dwustronne i wielostronne oraz inne formy porozumienia, o których mowa w ust. 1, muszą być zgodne z prawem Unii i prawem międzynarodowym w zakresie praw podstawowych i ochrony międzynarodowej, w tym z Kartą, Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności i Konwencją dotyczącą statusu uchodźców z 1951 r. i protokołem do niej z 1967 r., w szczególności z zasadą non-refoulement. Przy wykonywaniu takich umów i porozumień państwa członkowskie regularnie oceniają i uwzględniają ogólną sytuację w danym państwie trzecim i uwzględniają art. 8.

1.   Agencja może współpracować, w zakresie niezbędnym do wykonywania jej zajęć, z organami państw trzecich właściwymi w kwestiach objętych niniejszym rozporządzeniem. Agencja przestrzega prawa Unii, w tym norm i standardów wchodzących w zakres dorobku prawnego Unii, także wtedy, gdy współpraca z państwami trzecimi ma miejsce na terytorium tych państw trzecich.

2.   Prowadząc współpracę z organami państw trzecich, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, Agencja działa w ramach polityki działań zewnętrznych Unii, w tym w odniesieniu do ochrony praw podstawowych i danych osobowych, zasady non-refoulement, zakazu arbitralnego stosowania środków detencyjnych oraz zakazu tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, przy wsparciu delegatur Unii oraz, w stosownych przypadkach, misji i operacji w ramach WPBiO oraz w koordynacji z nimi, zgodnie z art. 68 ust. 1 akapit drugi lit. j).

3.   W okolicznościach, w których konieczne jest rozmieszczenie w państwach trzecich zespołów zarządzania granicami ze stałej służby, a członkowie zespołów będą wykonywać uprawnienia wykonawcze, Unia zawiera z danym państwem trzecim na podstawie art. 218 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) umowę w sprawie statusu, sporządzoną na podstawie wzoru takiej umowy, o którym mowa w art. 76 ust. 1. Umowa o statusie obejmuje wszelkie aspekty niezbędne do prowadzenia działań. W szczególności określa ona zakres operacji, postanowienia dotyczące odpowiedzialności karnej i cywilnej, zadania i uprawnienia członków zespołów, a także środki związane z utworzeniem biura antenowego i praktyczne środki w zakresie przestrzegania praw podstawowych. Umowa o statusie musi zapewniać pełne poszanowanie praw podstawowych w czasie tych operacji i przewidywać mechanizm skargowy. Jeżeli postanowienia umowy o statusie związane z przekazywaniem znacznie odbiegają od wzoru umowy o statusie, zasięga się w tym zakresie opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych.

4.   Agencja działa także w ramach porozumień roboczych, o ile takie istnieją, zawartych z organami państw trzecich, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, zgodnie prawem i polityką Unii oraz zgodnie z art. 76 ust. 4.

Porozumienia robocze, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, określają zakres, charakter i cel współpracy oraz są związane z zarządzaniem współpracą operacyjną. Takie porozumienia robocze mogą zawierać postanowienia dotyczące wymiany szczególnie chronionych informacji jawnych i postanowienia dotyczące współpracy w ramach EUROSUR-u zgodnie z art. 74 ust. 3.

Agencja zapewnia, aby państwa trzecie, którym przekazywane są informacje, przetwarzały te informacje wyłącznie do celów, do których zostały przekazane. Wszelkie porozumienia robocze dotyczące wymiany informacji niejawnych zawierane są zgodnie z art. 76 ust. 4 niniejszego rozporządzenia. Agencja zwraca się do Europejskiego Inspektora Ochrony Danych o uprzednie zezwolenie, w przypadku gdy te porozumienia robocze przewidują przekazywanie danych osobowych oraz gdy rozporządzenie (UE) 2018/1725 tak stanowi.

5.   Agencja uczestniczy we wdrażaniu polityki zewnętrznej Unii w zakresie powrotów i readmisji w ramach polityki działań zewnętrznych Unii oraz w odniesieniu do kwestii objętych niniejszym rozporządzeniem.

6.   Agencja może otrzymać finansowanie Unii zgodnie z przepisami stosownych instrumentów wspierających państwa trzecie i działania z nimi związane. Może ona realizować i finansować w państwach trzecich projekty pomocy technicznej dotyczące kwestii objętych niniejszym rozporządzeniem oraz zgodnie z przepisami finansowymi mającymi zastosowanie do Agencji. Projekty takie uwzględnia się w jednolitym dokumencie programowym, o którym mowa w art. 102.

7.   Agencja informuje Parlament Europejski, Radę i Komisję o działaniach prowadzonych na podstawie niniejszego artykułu oraz, w szczególności, o działaniach związanych z pomocą techniczną i operacyjną w zakresie zarządzania granicami i powrotów w państwach trzecich i z wysyłaniem urzędników łącznikowych, oraz przekazuje szczegółowe informacje na temat przestrzegania praw podstawowych. Agencja podaje do wiadomości publicznej umowy, porozumienia robocze, projekty pilotażowe i projekty pomocy technicznej z państwami trzecimi zgodnie z art. 114 ust. 2.

8.   Agencja zawiera w swoich sprawozdaniach rocznych ocenę współpracy z państwami trzecimi.

1.   Agencja może koordynować współpracę operacyjną między państwami członkowskimi i państwami trzecimi oraz udzielać pomocy technicznej i operacyjnej państwom trzecim w ramach europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami.

2.   Agencja może przeprowadzać działania związane z europejskim zintegrowanym zarządzaniem granicami na terytorium państwa trzeciego, pod warunkiem uzyskania zgody tego państwa trzeciego.

3.   Operacje na terytorium państwa trzeciego są uwzględniane w rocznym programie prac, który jest przyjmowany przez zarząd zgodnie z art. 102, i są one prowadzone na podstawie planu operacyjnego uzgodnionego między Agencją a danym państwem trzecim i po zasięgnięciu opinii uczestniczących państw członkowskich. Jeżeli państwo członkowskie lub państwa członkowskie sąsiadują z państwem trzecim lub graniczą z obszarem operacyjnym państwa trzeciego, plan operacyjny i zmiany do tego planu wymagają zgody tego państwa członkowskiego lub tych państw członkowskich. Do rozmieszczeń w państwach trzecich stosuje się odpowiednio art. 38, 43, 46, 47 i 54–57.

4.   Dyrektor wykonawczy zapewnia bezpieczeństwo personelowi rozmieszczonemu w państwach trzecich.

Do celów akapitu pierwszego państwa członkowskie informują dyrektora wykonawczego o wszelkich obawach dotyczących bezpieczeństwa swoich obywateli w przypadku ich rozmieszczenia na terytorium niektórych państw trzecich.

Jeżeli nie można zagwarantować bezpieczeństwa członkom personelu rozmieszczonym w państwach trzecich, dyrektor wykonawczy podejmuje odpowiednie środki mające na celu zawieszenie lub zakończenie odpowiednich aspektów pomocy technicznej lub operacyjnej udzielanej danemu państwu trzeciemu przez Agencję.

5.   Bez uszczerbku dla rozmieszczenia członków stałej służby zgodnie z art. 54–58 udział państw członkowskich w operacjach na terytorium państw trzecich jest dobrowolny.

Oprócz odpowiedniego mechanizmu, o którym mowa w art. 57 ust. 9 i ust. 4 niniejszego artykułu, jeżeli dane państwo członkowskie nie jest usatysfakcjonowane poziomem bezpieczeństwa, jaki można zagwarantować jego personelowi uczestniczącemu w operacji, może ono zrezygnować z zapewniania swojego wkładu w operację w danym państwie trzecim. Jeżeli państwo członkowskie powołuje się na taką sytuację wyjątkową, podaje Agencji na piśmie w sposób wyczerpujący przyczyny i informacje na temat tej sytuacji, a ich treść zostaje włączona do sprawozdania, o którym mowa w art. 65. Takie przyczyny i informacje podaje się podczas corocznych dwustronnych negocjacji lub najpóźniej 21 dni przed rozmieszczeniem. Rozmieszczenie personelu oddelegowanego zgodnie z art. 56 wymaga zgody rodzimego państwa członkowskiego udzielonej w chwili powiadomienia przez Agencję i nie później niż 21 dni przed rozmieszczeniem.

6.   Plany operacyjne, o których mowa w ust. 3, mogą zawierać postanowienia dotyczące wymiany informacji i współpracy do celów EUROSUR-u zgodnie z art. 75 i 89.

1.   Krajowe ośrodki koordynacji państw członkowskich oraz, w stosownych przypadkach, Agencja są punktami kontaktowymi służącymi wymianie informacji i współpracy z państwami trzecimi do celów EUROSUR-u.

2.   Postanowienia dotyczące wymiany informacji i współpracy do celów EUROSUR-u zawarte w umowach dwustronnych lub wielostronnych, o których mowa w art. 72 ust. 2, dotyczą:

3.   Informacji przekazanych w kontekście EUROSUR-u przez Agencję lub państwo członkowskie, które nie jest stroną umowy, o której mowa w art. 72 ust. 1, nie można udostępniać państwu trzeciemu na podstawie tej umowy bez uzyskania wcześniejszej zgody Agencji lub tego państwa członkowskiego. Państwa członkowskie i Agencja są zobowiązane zastosować się do odmowy przekazywania tych informacji zainteresowanemu państwu trzeciemu.

1.   Po konsultacjach z państwami członkowskimi, Agencją, FRA i Europejskim Inspektorem Ochrony Danych Komisja sporządza wzór umowy o statusie na potrzeby działań prowadzonych na terytorium państw trzecich.

2.   Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi i Agencją, opracowuje wzory postanowień do celów wymiany informacji w ramach EUROSUR-u zgodnie z art. 70 ust. 2 i art. 72 ust. 2.

Komisja, po konsultacji z Agencją i innymi odpowiednimi organami lub jednostkami organizacyjnymi Unii, w tym FRA i Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, opracowuje wzór porozumień roboczych, o których mowa w art. 73 ust. 4. Wzór ten obejmuje postanowienia dotyczące zabezpieczeń w odniesieniu do praw podstawowych i ochrony danych w postaci praktycznych środków.

3.   Przed zawarciem nowej umowy dwustronnej lub wielostronnej, o której mowa w art. 72 ust. 1, zainteresowane państwa członkowskie powiadamiają Komisję o projektowanych postanowieniach dotyczących zarządzania granicami i powrotów.

O postanowieniach takich istniejących i nowych umów dwustronnych i wielostronnych dotyczących zarządzania granicami i powrotów zainteresowane państwa członkowskie powiadamiają Komisję, która informuje o nich Radę i Agencję.

4.   Przed zatwierdzeniem przez zarząd jakichkolwiek porozumień roboczych między Agencją a właściwymi organami państw trzecich Agencja powiadamia o nich Komisję, która udziela wcześniejszej zgody. Przed zawarciem takiego porozumienia roboczego Agencja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu szczegółowe informacje na temat jego stron i przewidywanej treści.

5.   Agencja powiadamia Komisję o planach operacyjnych, o których mowa w art. 74 ust. 3. Decyzja o wysłaniu urzędników łącznikowych do państw trzecich zgodnie z art. 77 wymaga wcześniejszej opinii Komisji. Parlament Europejski niezwłocznie otrzymuje pełne informacje o tych działaniach.

1.   Agencja może wysyłać ekspertów należących do jej personelu statutowego oraz innych ekspertów jako urzędników łącznikowych, którzy powinni być objęci możliwie najwyższą ochroną podczas wykonywania powierzonych im obowiązków w państwach trzecich. Wchodzą oni w skład lokalnych lub regionalnych sieci współpracy urzędników łącznikowych ds. imigracji i specjalistów ds. bezpieczeństwa Unii i państw członkowskich, w tym sieci utworzonej na mocy rozporządzenia (UE) 2019/1240. Decyzją zarządu Agencja może określić szczególne profile urzędników łącznikowych w zależności od potrzeb operacyjnych w odniesieniu do danego państwa trzeciego.

2.   W ramach polityki działań zewnętrznych Unii priorytetowy charakter ma wysyłanie urzędników łącznikowych do tych państwach trzecich, które, jak wynika z analizy ryzyka, stanowią kraj pochodzenia lub tranzytu w odniesieniu do nielegalnej imigracji. Na zasadzie wzajemności Agencja może przyjmować urzędników łącznikowych wysyłanych przez te państwa trzecie. Na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego zarząd przyjmuje co roku wykaz priorytetów. Wysyłanie urzędników łącznikowych jest zatwierdzane przez zarząd, po wydaniu opinii przez Komisję.

3.   Do zadań urzędników łącznikowych Agencji należy nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z właściwymi organami w państwach trzecich, do których zostali skierowani, w celu przyczyniania się do zapobiegania i zwalczania nielegalnej imigracji oraz do powrotu osób powracających, w tym poprzez udzielanie pomocy technicznej w zakresie identyfikacji obywateli państwa trzeciego i uzyskiwania dokumentów podróży. Zadania te muszą być wykonywane zgodnie z prawem Unii i z poszanowaniem praw podstawowych. Urzędnicy łącznikowi Agencji ściśle koordynują swoje działania z delegaturami Unii, państwami członkowskimi zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2019/1240 oraz, w stosownych przypadkach, misjami i operacjami w ramach WPBiO zgodnie z art. 68 ust. 1 akapit drugi lit. j). W miarę możliwości mają oni swoje biura w tym samym budynku co delegatura Unii.

4.   W państwach trzecich, do których urzędnicy łącznikowi ds. powrotów nie zostali wysłani przez Agencję, może ona wspierać wysłanie urzędnika łącznikowego ds. powrotów przez państwo członkowskie, by wspierać państwa członkowskie, a także wspierać działania Agencji, zgodnie z art. 48.

1.   Agencja może, za zgodą zainteresowanych państw członkowskich, zapraszać obserwatorów z instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii lub organizacji międzynarodowych oraz misji i operacji w ramach WPBiO, o których mowa w art. 68 ust. 1 akapit drugi lit. j), do uczestnictwa w swoich działaniach, w szczególności we wspólnych operacjach i projektach pilotażowych, analizie ryzyka i szkoleniach, w zakresie, w jakim ich obecność jest zgodna z celami tych działań, może przyczynić się do poprawy współpracy i wymiany najlepszych praktyk i nie ma wpływu na ogólne bezpieczeństwo i poziom ochrony tych działań. Udział takich obserwatorów w analizie ryzyka i szkoleniach może mieć miejsce wyłącznie za zgodą zainteresowanych państw członkowskich. W odniesieniu do wspólnych operacji i projektów pilotażowych udział obserwatorów wymaga zgody przyjmującego państwa członkowskiego. Szczegółowe zasady uczestnictwa obserwatorów włącza się do planu operacyjnego. Agencja zapewnia takim obserwatorom odpowiednie szkolenia przed rozpoczęciem ich udziału w działaniach.

2.   Agencja może, za zgodą zainteresowanych państw członkowskich, zapraszać obserwatorów z państw trzecich do uczestnictwa w jej działaniach na granicach zewnętrznych, operacjach powrotowych, interwencjach powrotowych oraz szkoleniach, o których mowa w art. 62, w zakresie, w jakim ich obecność jest zgodna z celami tych działań, może przyczynić się do poprawy współpracy i wymiany najlepszych praktyk i nie ma wpływu na ogólne bezpieczeństwo tych działań ani na bezpieczeństwo obywateli państw trzecich. Szczegółowe zasady uczestnictwa obserwatorów włącza się do planu operacyjnego. Agencja zapewnia takim obserwatorom odpowiednie szkolenia przed rozpoczęciem ich udziału w działaniach. Podczas udziału w działaniach Agencji obserwatorzy zobowiązani są do przestrzegania kodeksów postępowania Agencji.

3.   Agencja zapewnia, aby obecność obserwatorów nie stanowiła zagrożenia dla przestrzegania praw podstawowych.

1.   Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna gwarantuje ochronę praw podstawowych przy realizacji swoich zadań wynikających z niniejszego rozporządzenia zgodnie z właściwym prawem Unii, w szczególności z Kartą, i właściwym prawem międzynarodowym, w tym Konwencją dotyczącą statusu uchodźców z 1951 r., protokołem do tej konwencji z 1967 r., Konwencją o prawach dziecka i zobowiązaniami dotyczącymi dostępu do ochrony międzynarodowej, w szczególności zasadą non-refoulement.

W tym celu Agencja, przy udziale i po aprobacie urzędnika ds. praw podstawowych, opracowuje, wdraża i rozwija strategię i plan działania w zakresie praw podstawowych, w tym skuteczny mechanizm monitorowania przestrzegania praw podstawowych we wszystkich działaniach Agencji.

2.   Przy realizacji swoich zadań Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna zapewnia, aby nikt, wbrew zasadzie non-refoulement, nie był zmuszony do zejścia na ląd, zmuszony do wejścia lub doprowadzony ani w żaden inny sposób przekazany lub oddany organom danego państwa, w którym istnieje między innymi poważne ryzyko, iż osoba ta zostałaby poddana karze śmierci, torturom, prześladowaniom lub innemu nieludzkiemu bądź poniżającemu traktowaniu albo karaniu, lub jeśli życie lub wolność tej osoby byłyby zagrożone ze względu na jej rasę, religię, przynależność państwową, orientację seksualną, przynależność do szczególnej grupy społecznej lub poglądy polityczne lub państwa, w którym osoba taka może zostać wydalona, zmuszona do powrotu, poddana ekstradycji lub zawrócona do innego państwa z naruszeniem zasady non-refoulement.

3.   Przy realizacji swoich zadań Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna uwzględnia szczególne potrzeby dzieci, małoletnich bez opieki, osób niepełnosprawnych, ofiar handlu ludźmi, osób wymagających pomocy medycznej, osób potrzebujących ochrony międzynarodowej, osób znajdujących się w niebezpieczeństwie na morzu oraz innych osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji i zaspokaja te potrzeby w ramach przysługującego jej mandatu. We wszystkich prowadzonych przez siebie działaniach Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna poświęca szczególną uwagę prawom dziecka i zapewnia poszanowanie dobra dziecka.

4.   Przy realizacji swoich zadań, w swoich stosunkach z państwami członkowskimi oraz we współpracy z państwami trzecimi, Agencja uwzględnia sprawozdania forum konsultacyjnego, o którym mowa w art. 108, oraz sprawozdania urzędnika ds. praw podstawowych.

1.   Agencja, we współpracy z forum konsultacyjnym, opracowuje i rozwija kodeks postępowania, który stosuje się do wszystkich operacji kontroli granicznej koordynowanych przez Agencję i do wszystkich osób uczestniczących w działaniach Agencji. Kodeks postępowania określa procedury zmierzające do zapewnienia zasad praworządności oraz poszanowania praw podstawowych, ze szczególnym uwzględnieniem osób wymagających szczególnego traktowania, w tym dzieci, małoletnich bez opieki i innych osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji, a także osób ubiegających się o ochronę międzynarodową.

2.   Agencja, we współpracy z forum konsultacyjnym, opracowuje i rozwija kodeks postępowania dotyczący operacji powrotowych i interwencji powrotowych, który stosuje się w trakcie wszystkich operacji powrotowych i interwencji powrotowych koordynowanych lub organizowanych przez Agencję. Ten kodeks postępowania określa wspólne, standardowe procedury mające na celu ułatwienie organizacji operacji powrotowych i interwencji powrotowych oraz zapewnienie powrotu w sposób humanitarny i z pełnym poszanowaniem praw podstawowych, w szczególności zasad godności człowieka, zakazu stosowania tortur oraz nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, prawa do wolności i bezpieczeństwa osobistego oraz prawa do ochrony danych osobowych i niedyskryminacji.

3.   W kodeksie postępowania dotyczącym powrotów szczególną uwagę poświęca się obowiązkowi państw członkowskich w zakresie zapewnienia skutecznego systemu monitorowania powrotów przymusowych, określonemu w art. 8 ust. 6 dyrektywy 2008/115/WE, oraz strategii w zakresie praw podstawowych.

1.   Członkowie zespołów mogą wykonywać wszelkie zadania i korzystać z wszelkich uprawnień w zakresie kontroli granicznej i powrotów, a także mogą wykonywać wszelkie zadania i korzystać z wszelkich uprawnień koniecznych do realizacji celów rozporządzeń (UE) nr 656/2014 i (UE) 2016/399 oraz dyrektywy 2008/115/WE.

2.   Wykonywanie zadań i korzystanie z uprawnień przez członków zespołów, w szczególności tych, które wymagają uprawnień wykonawczych, wymaga upoważnienia ze strony przyjmującego państwa członkowskiego dotyczącego jego terytorium oraz podlega obowiązującym przepisom prawa Unii, prawa krajowego lub prawa międzynarodowego, w szczególności rozporządzenia (UE) nr 656/2014, zgodnie z opisem w planach operacyjnych, o których mowa w art. 38.

3.   Podczas wykonywania swoich zadań i korzystania ze swoich uprawnień członkowie zespołów zapewniają w pełni przestrzeganie praw podstawowych oraz przestrzegają prawa Unii, prawa międzynarodowego oraz prawa krajowego przyjmującego państwa członkowskiego.

4.   Z zastrzeżeniem art. 95 ust. 1 dotyczących personelu statutowego, członkowie zespołów mogą wykonywać zadania i korzystać z uprawnień jedynie na polecenie i – co do zasady – w obecności funkcjonariuszy straży granicznej lub personelu realizującego zadania w dziedzinie powrotów z przyjmującego państwa członkowskiego. Przyjmujące państwo członkowskie może upoważnić członków zespołów do działania w jego imieniu.

5.   Przyjmujące państwo członkowskie może zgłaszać Agencji, za pośrednictwem koordynatora, zdarzenia związane z nieprzestrzeganiem planu operacyjnego przez członków zespołów, w tym w odniesieniu do praw podstawowych, w celu podjęcia ewentualnych działań następczych, które mogą obejmować również środki dyscyplinarne.

6.   Podczas wykonywania swoich zadań i korzystania ze swoich uprawnień, członkowie personelu statutowego będący członkami zespołów noszą mundur stałej służby. Podczas wykonywania swoich zadań i korzystania ze swoich uprawnień członkowie zespołów oddelegowani z państw członkowskich na długi okres lub rozmieszczeni na krótki okres noszą własne mundury.

Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego niniejszego ustępu w decyzji zarządu, o której mowa w art. 54 ust. 4 lit. a), wskazuje się profile, w przypadku których obowiązek noszenia munduru nie ma zastosowania z uwagi na szczególny charakter działania operacyjnego.

Wszyscy członkowie zespołów noszą na swoich mundurach widoczny identyfikator oraz niebieską opaskę z insygniami Unii i Agencji, świadczące o ich udziale we wspólnej operacji, rozmieszczeniu zespołu wspierającego zarządzanie migracjami, projekcie pilotażowym, szybkiej interwencji na granicy, operacji powrotowej lub interwencji powrotowej. Aby umożliwić organom krajowym przyjmującego państwa członkowskiego stwierdzenie tożsamości członków zespołów, noszą oni cały czas przy sobie dokument akredytacyjny, który okazują na żądanie.

Projekt i specyfikacje dotyczące mundurów personelu statutowego określa się w drodze decyzji zarządu, na podstawie wniosku dyrektora wykonawczego, podejmowanej po otrzymaniu opinii Komisji.

7.   W przypadku członków personelu oddelegowanych do Agencji lub rozmieszczonych z państwa członkowskiego na krótki okres możliwość noszenia i używania broni służbowej, amunicji i wyposażenia podlega prawu krajowemu rodzimego państwa członkowskiego.

Możliwość noszenia i używania broni służbowej, amunicji i wyposażenia przez członków personelu statutowego rozmieszczonych w charakterze członków zespołów podlega ramom i szczegółowym zasadom określonym w niniejszym artykule i w załączniku V.

Do celów wykonania niniejszego ustępu dyrektor wykonawczy może upoważnić członków personelu statutowego do noszenia i używania broni zgodnie z zasadami przyjętymi przez zarząd, stosownie do art. 55 ust. 5 lit. b).

8.   Członkowie zespołów, w tym członkowie personelu statutowego, w czasie rozmieszczenia wymagającego użycia siły, w tym noszenia i użycia broni służbowej, amunicji i wyposażenia, muszą posiadać upoważnienie wydane – w odniesieniu do poszczególnych profili – przez przyjmujące państwo członkowskie, a ponadto wymagana jest zgoda rodzimego państwa członkowskiego albo, w odniesieniu do personelu statutowego, Agencji. Użycie siły, w tym noszenie i używanie broni służbowej, amunicji i wyposażenia, musi być zgodne z prawem krajowym przyjmującego państwa członkowskiego oraz wymaga obecności funkcjonariuszy straży granicznej przyjmującego państwa członkowskiego. Przyjmujące państwo członkowskie może, za zgodą rodzimego państwa członkowskiego lub w stosownych przypadkach Agencji, upoważnić członków zespołów do użycia siły na swoim terytorium pod nieobecność funkcjonariuszy straży granicznej przyjmującego państwa członkowskiego.

Przyjmujące państwo członkowskie może zakazać noszenia pewnych rodzajów broni służbowej, amunicji i wyposażenia, pod warunkiem że na mocy jego prawa taki sam zakaz obowiązuje jego własnych funkcjonariuszy straży granicznej lub personel realizujący zadania w dziedzinie powrotów. Przed rozmieszczeniem członków zespołów przyjmujące państwo członkowskie informuje Agencję o dopuszczalnych rodzajach broni służbowej, amunicji i wyposażenia oraz warunkach ich użycia. Agencja udostępnia te informacje państwom członkowskim.

9.   Broń służbowa, amunicja i wyposażenie mogą zostać użyte w uzasadnionej obronie własnej oraz w uzasadnionej obronie członków zespołów lub innych osób, zgodnie z prawem krajowym przyjmującego państwa członkowskiego, odpowiednimi zasadami międzynarodowego prawa praw człowieka i Kartą.

10.   Na potrzeby niniejszego rozporządzenia przyjmujące państwo członkowskie upoważnia członków zespołów do korzystania z unijnych baz danych, z których korzystanie jest niezbędne do realizacji celów operacyjnych określonych w planie operacyjnym w odniesieniu do odprawy granicznej, ochrony granicy i powrotów; korzystanie to odbywa się, w stosownych przypadkach, za pośrednictwem interfejsów krajowych lub w ramach innej formy dostępu przewidzianej w unijnych aktach prawnych ustanawiających takie bazy danych. Przyjmujące państwo członkowskie może również upoważnić członków zespołów do korzystania, w razie potrzeby, ze swoich krajowych baz danych do tych samych celów. Państwa członkowskie zapewniają skuteczny i efektywny dostęp do takich baz danych. Członkowie zespołów korzystają tylko i wyłącznie z tych danych, które są niezbędne do wykonywania ich zadań i korzystania przez nich z uprawnień. Przed rozmieszczeniem członków zespołów przyjmujące państwo członkowskie informuje Agencję o tym, jakie krajowe i unijne bazy danych mogą zostać wykorzystane. Agencja udostępnia te informacje wszystkim państwom członkowskim biorącym udział w rozmieszczeniu członków zespołów.

Korzystanie z baz danych odbywa się zgodnie z prawem Unii w zakresie ochrony danych oraz prawem krajowym przyjmującego państwa członkowskiego w zakresie ochrony danych.

11.   Decyzje o odmowie wjazdu zgodnie z art. 14 rozporządzenia (UE) 2016/399 i decyzje o odmowie wydania wizy na granicy zgodnie z art. 35 rozporządzenia (WE) nr 810/2009 są podejmowane wyłącznie przez funkcjonariuszy straży granicznej przyjmującego państwa członkowskiego lub członków zespołów upoważnionych przez przyjmujące państwo członkowskie do działania w jego imieniu.

1.   Agencja, we współpracy z przyjmującym państwem członkowskim, wydaje członkom zespołów dokument w języku urzędowym przyjmującego państwa członkowskiego i innym języku urzędowym instytucji Unii, który umożliwia stwierdzenie ich tożsamości oraz stanowi dowód na to, że jego posiadacz jest uprawniony do wykonywania zadań i korzystania z uprawnień, o których mowa w art. 82. Dokument ten zawiera następujące informacje dotyczące każdego członka zespołów:

2.   Dokument jest zwracany Agencji po zakończeniu wspólnej operacji, rozmieszczenia zespołu wspierającego zarządzanie migracjami, projektu pilotażowego, szybkiej interwencji na granicy, operacji powrotowej lub interwencji powrotowej.

1.   Z zastrzeżeniem art. 95, w przypadku gdy członkowie zespołów działają w przyjmującym państwie członkowskim, ponosi ono zgodnie ze swoim prawem krajowym odpowiedzialność za wszelkie szkody wyrządzone przez nich podczas operacji.

2.   W przypadku gdy tego rodzaju szkoda została wyrządzona na skutek rażącego niedbalstwa lub z winy umyślnej członków zespołów oddelegowanych lub rozmieszczonych przez państwa członkowskie, przyjmujące państwo członkowskie może zwrócić się do rodzimego państwa członkowskiego o zwrot wszelkich kwot wypłaconych przez przyjmujące państwo członkowskie poszkodowanym lub osobom uprawnionym do otrzymania takich kwot w imieniu poszkodowanych.

W przypadku gdy szkoda taka została wyrządzona na skutek rażącego niedbalstwa lub z winy umyślnej przez personel statutowy, przyjmujące państwo członkowskie może zwrócić się do Agencji o zwrot wszelkich kwot wypłaconych przez przyjmujące państwo członkowskie poszkodowanym lub osobom uprawnionym do otrzymania takich kwot w imieniu poszkodowanych. Pozostaje to bez uszczerbku dla skarg wniesionych przeciwko Agencji do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zwanego dalej „Trybunałem Sprawiedliwości”) zgodnie z art. 98.

3.   Z zastrzeżeniem wykonywania swoich praw względem osób trzecich, każde państwo członkowskie zrzeka się wszelkich roszczeń wobec przyjmującego państwa członkowskiego lub jakiegokolwiek innego państwa członkowskiego z tytułu poniesionych szkód, z wyjątkiem szkód wyrządzonych na skutek rażącego niedbalstwa lub winy umyślnej.

4.   Wszelkie spory między państwami członkowskimi lub między państwem członkowskim a Agencją dotyczące stosowania ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, które nie mogą być rozwiązane w drodze negocjacji, są przez nie przedkładane Trybunałowi Sprawiedliwości.

5.   Z zastrzeżeniem wykonywania swoich praw względem osób trzecich, Agencja pokrywa koszty związane ze szkodami dotyczącymi wyposażenia Agencji poniesionymi w czasie jego rozmieszczenia, z wyjątkiem szkód wyrządzonych na skutek rażącego niedbalstwa lub z winy umyślnej.

1.   Przy przetwarzaniu danych osobowych Agencja stosuje rozporządzenie (UE) 2018/1725.

2.   Zarząd przyjmuje wewnętrzne zasady dotyczące stosowania przez Agencję rozporządzenia (UE) 2018/1725, w tym zasady dotyczące inspektora ochrony danych Agencji.

Zgodnie z art. 25 rozporządzenia (UE) 2018/1725 Agencja może przyjąć wewnętrzne zasady ograniczające stosowanie art. 14–22, art. 35 i 36 tego rozporządzenia. W szczególności Agencja może, w związku z wykonywaniem swoich zadań w zakresie powrotów, ustanowić wewnętrzne zasady ograniczające stosowanie tych przepisów indywidualnie dla każdego przypadku, jeżeli stosowanie tych przepisów mogłoby stanowić zagrożenie dla procedur powrotowych. Ograniczenia takie muszą być zgodne z istotą podstawowych praw i wolności, niezbędne i proporcjonalne do zamierzonych celów oraz muszą zawierać, w stosownych przypadkach, postanowienia szczegółowe, zgodnie z art. 25 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2018/1725.

3.   Agencja może przekazywać dane osobowe, o których mowa w art. 49, 88 i 89, państwu trzeciemu lub organizacji międzynarodowej zgodnie z rozdziałem V rozporządzenia (UE) 2018/1725 w zakresie, w jakim takie przekazanie jest konieczne do wykonywania zadań Agencji. Agencja zapewnia, aby dane osobowe przekazywane państwu trzeciemu lub organizacji międzynarodowej były przetwarzane wyłącznie do celów, do których zostały przekazane. W chwili przekazywania danych osobowych do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej Agencja wskazuje wszelkie ograniczenia, ogólne lub szczególne, dotyczące dostępu do tych danych lub korzystania z nich, w tym w zakresie przekazywania, usuwania lub niszczenia. Jeżeli konieczność wprowadzenia takich ograniczeń pojawia się po przekazaniu danych osobowych, Agencja informuje o tym odpowiednio państwo trzecie lub organizację międzynarodową. Agencja zapewnia, aby dane państwo trzecie lub organizacja międzynarodowa przestrzegały tych ograniczeń.

4.   Przekazywanie danych osobowych do państw trzecich nie narusza praw osób ubiegających się o ochronę międzynarodową i osób korzystających z ochrony międzynarodowej, w szczególności w odniesieniu do zasady non-refoulement oraz zakazu ujawniania lub uzyskiwania informacji określonego w art. 30 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE (43).

5.   Państwa członkowskie i Agencja, w odpowiednich przypadkach, zapewniają, aby informacje przekazywane lub ujawniane państwom trzecim zgodnie z niniejszym rozporządzeniem nie były przekazywane dalej innym państwom trzecim ani stronom trzecim. W umowie lub porozumieniu zawieranym z państwem trzecim, które przewidują wymianę informacji, zawiera się postanowienia w tym zakresie.

1.   Agencja może przetwarzać dane osobowe jedynie do poniższych celów:

2.   Państwa członkowskie i ich organy ścigania, Komisja, ESDZ, a także organy i jednostki organizacyjne Unii oraz organizacje międzynarodowe, o których mowa w ust. 1 lit. c) i d), które przekazują dane osobowe Agencji, określają cel lub cele przetwarzania tych danych, o których mowa w ust. 1. Agencja może postanowić o przetwarzaniu takich danych osobowych w innym celu, który również wchodzi w zakres ust. 1, wyłącznie w indywidualnych przypadkach, po ustaleniu, że takie przetwarzanie jest zgodne z celem pierwotnym, dla którego dane zebrano i jeżeli podmiot przekazujący dane osobowe udzielił na nie zgody. Agencja przechowuje pisemną dokumentację poszczególnych ocen zgodności.

3.   Agencja, państwa członkowskie i ich organy ścigania, Komisja, ESDZ, a także organy i jednostki organizacyjne Unii oraz organizacje międzynarodowe, o których mowa w ust. 1 lit. c) i d), mogą w chwili przekazywania danych osobowych wskazać wszelkie ograniczenia, ogólne lub szczególne, dotyczące dostępu do tych danych lub korzystania z nich, w tym w zakresie przekazywania, usuwania lub niszczenia takich danych. Jeżeli konieczność wprowadzenia takich ograniczeń pojawia się po przekazaniu danych osobowych, odpowiednio informują one o tym odbiorców danych. Odbiorcy danych przestrzegają takich ograniczeń.

1.   Przed każdą wspólną operacją, operacją powrotową, interwencją powrotową, projektem pilotażowym, szybką interwencją na granicy lub rozmieszczeniem zespołów wspierających zarządzanie migracjami Agencja i przyjmujące państwo członkowskie w przejrzysty sposób ustalają zakres odpowiedzialności za wykonywanie obowiązków w zakresie ochrony danych. Jeżeli cel i środki przetwarzania są ustalane wspólnie przez Agencję i przyjmujące państwo członkowskie, Agencja i państwo członkowskie są współadministratorami na podstawie zawartego pomiędzy nimi porozumienia.

Do celów, o których mowa w art. 87 ust. 1 lit. a), b), c), e) i f), Agencja przetwarza wyłącznie następujące kategorie danych osobowych zebranych przez państwa członkowskie, członków zespołów, jej personel lub EASO, które zostały jej przekazane w ramach wspólnych operacji, operacji powrotowych, interwencji powrotowych, projektów pilotażowych, szybkich interwencji na granicy oraz rozmieszczenia zespołów wspierających zarządzanie migracjami:

2.   Dane osobowe, o których mowa w ust. 1, mogą być przetwarzane przez Agencję w następujących przypadkach:

1.   W przypadku gdy krajowy obraz sytuacji wymaga przetwarzania danych osobowych, dane te są przetwarzane zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/679 i w stosownych przypadkach zgodnie z dyrektywą (UE) 2016/680. Każde państwo członkowskie wyznacza organ, który uznaje się za administratora w rozumieniu, odpowiednio, art. 4 pkt 7 rozporządzenia (UE) 2016/679 lub art. 3 pkt 8 dyrektywy (UE) 2016/680 i który ponosi główną odpowiedzialność za przetwarzanie danych osobowych przez to państwo członkowskie. Każde państwo członkowskie przekazuje Komisji szczegółowe informacje o tym organie.

2.   Numery identyfikacyjne statków wodnych i statków powietrznych stanowią jedyne dane osobowe, do których dostęp jest dopuszczalny w europejskim obrazie sytuacji, w szczególnych obrazach sytuacji i w ramach połączonych usług EUROSUR-u.

3.   Jeżeli w wyjątkowych okolicznościach przetwarzanie informacji w ramach EUROSUR-u wymaga przetwarzania danych osobowych innych niż numery identyfikacyjne statków wodnych i statków powietrznych, takie przetwarzanie jest ściśle ograniczone do tego, co konieczne do celów EUROSUR-u zgodnie z art. 18.

4.   Wszelka wymiana danych osobowych z państwami trzecimi w ramach EUROSUR-u jest ściśle ograniczona do tego, co jest absolutnie niezbędne do celów niniejszego rozporządzenia. Przeprowadza ją Agencja zgodnie z rozdziałem V rozporządzenia (UE) 2018/1725 oraz państwa członkowskie zgodnie z, odpowiednio, rozdziałem V rozporządzenia (UE) 2016/679 oraz rozdziałem V dyrektywy (UE) 2016/680 i właściwymi przepisami krajowymi w zakresie ochrony danych transponującymi przepisy tej dyrektywy.

5.   Zabroniona jest wszelka wymiana informacji na podstawie art. 72 ust. 2, art. 73 ust. 3 i art. 74 ust. 3, w wyniku której państwo trzecie uzyskałoby dane służące potencjalnie do zidentyfikowania osób lub grup osób, których wniosek o dostęp do ochrony międzynarodowej jest rozpatrywany lub które są poważnie zagrożone torturami, nieludzkim lub poniżającym traktowaniem albo karaniem lub jakimkolwiek innym działaniem naruszającym ich prawa podstawowe.

6.   Państwa członkowskie i Agencja przechowują dokumentację dotyczącą przetwarzania odpowiednio zgodnie z art. 30 rozporządzenia (UE) 2016/679, art. 24 dyrektywy (UE) 2016/680 i art. 31 rozporządzenia (UE) 2018/1725.

1.   Jeżeli przy realizacji swoich zadań na podstawie art. 10 ust. 1 lit. q) niniejszego rozporządzenia Agencja przetwarza dane osobowe zebrane podczas monitorowania ruchów migracyjnych, przeprowadzania analiz ryzyka lub w trakcie operacji mających na celu identyfikację osób podejrzanych o przestępczość transgraniczną, Agencja przetwarza takie dane osobowe zgodnie z rozdziałem IX rozporządzenia (UE) 2018/1725. Dane osobowe przetwarzane w tym celu, w tym numery rejestracyjne, numery identyfikacyjne pojazdów, numery telefonów, numery identyfikacyjne statków wodnych lub statków powietrznych, które są powiązane z takimi osobami, muszą dotyczyć osób fizycznych, co do których właściwe organy państw członkowskich, Europol, Eurojust lub Agencja mają uzasadnione powody, aby podejrzewać, że osoby te uczestniczą w przestępczości transgranicznej. Takie dane osobowe mogą obejmować dane osobowe ofiar lub świadków, w przypadku gdy dane te uzupełniają dane osobowe osób podejrzanych, przetwarzane przez Agencję zgodnie z niniejszym artykułem.

2.   Agencja prowadzi wymianę danych osobowych, o których mowa ust. 1 niniejszego artykułu, wyłącznie z:

1.   Agencja usuwa dane osobowe natychmiast po ich przekazaniu właściwym organom państw członkowskich, innym organom i jednostkom organizacyjnym Unii, w szczególności EASO, lub państwom trzecim lub organizacjom międzynarodowym lub po ich wykorzystaniu do sporządzenia analiz ryzyka. Okres zatrzymania nie może w żadnym przypadku przekroczyć 90 dni od dnia zebrania tych danych. Dane umieszczane w wynikach analiz ryzyka muszą być zanonimizowane.

2.   Dane osobowe przetwarzane do celu realizacji zadań związanych z powrotami usuwa się natychmiast po osiągnięciu celu, dla którego zostały zebrane, nie później jednak niż 30 dni po zakończeniu tych zadań.

3.   Operacyjne dane osobowe przetwarzane do celów art. 90 usuwa się natychmiast po osiągnięciu przez Agencję celu, dla którego zostały zebrane. Agencja nieustannie ocenia, czy wciąż istnieje potrzeba przechowywania takich danych, w szczególności danych osobowych ofiar i świadków. W każdym przypadku nie później niż trzy miesiące po rozpoczęciu przetwarzania takich danych, a następnie co sześć miesięcy, Agencja ocenia potrzebę ich dalszego przechowywania. Agencja podejmuje decyzję o dalszym przechowywaniu danych osobowych, w szczególności danych osobowych ofiar i świadków, do następnej oceny, tylko wtedy, jeżeli przechowywanie takich danych jest w dalszym ciągu niezbędne do wykonywania zadań Agencji wynikających z art. 90.

4.   Niniejszego artykułu nie stosuje się do danych osobowych zebranych w ramach systemu FADO.

1.   Agencja przyjmuje własne przepisy bezpieczeństwa w oparciu o zasady i przepisy zawarte w przepisach bezpieczeństwa Komisji dotyczących ochrony informacji niejawnych UE (EUCI) oraz szczególnie chronionych informacji jawnych, między innymi. w przepisach dotyczących wymiany takich informacji z państwami trzecimi oraz ich przetwarzania i przechowywania, jak określono w decyzjach Komisji (UE, Euratom) 2015/443 (44) i (UE, Euratom) 2015/444 (45). Każde porozumienie administracyjne w sprawie wymiany informacji niejawnych z odpowiednimi organami państwa trzeciego lub, w przypadku braku takiego porozumienia, każde doraźne udostępnienie informacji niejawnych UE tym organom wymaga wcześniejszej zgody Komisji.

2.   Zarząd przyjmuje przepisy bezpieczeństwa Agencji po zatwierdzeniu przez Komisję. Dokonując oceny zaproponowanych przepisów bezpieczeństwa, Komisja zapewnia ich zgodność z decyzjami (UE, Euratom) 2015/443 i (UE, Euratom) 2015/444.

3.   Oznaczenie klauzulą tajności nie wyklucza możliwości udostępniania informacji Parlamentowi Europejskiemu. Przekazywanie informacji i dokumentów do Parlamentu Europejskiego, a także postępowanie z informacjami i dokumentami przekazanymi Parlamentowi Europejskiemu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem musi być zgodne z przepisami dotyczącymi przekazywania informacji niejawnych i postępowania z nimi, które mają zastosowanie do wymiany informacji pomiędzy Parlamentem Europejskim a Komisją.

1.   Agencja jest organem Unii. Ma ona osobowość prawną.

2.   W każdym państwie członkowskim Agencja korzysta z najszerszego zakresu zdolności prawnej, jaki można przyznać osobie prawnej na mocy prawa danego państwa. Agencja może, w szczególności, nabywać lub zbywać mienie ruchome i nieruchomości oraz być stroną postępowań sądowych.

3.   Agencja jest niezależna w wykonywaniu swojego mandatu technicznego i operacyjnego.

4.   Agencja jest reprezentowana przez dyrektora wykonawczego.

5.   Siedzibą Agencji jest Warszawa, Polska.

1.   Niezbędne ustalenia dotyczące obiektów, które mają zostać przekazane Agencji w państwie członkowskim, w którym znajduje się jej siedziba, oraz infrastruktury, która ma być jej udostępniona przez to państwo członkowskie, jak również szczegółowe przepisy mające zastosowanie w tym państwie członkowskim do dyrektora wykonawczego, zastępców dyrektora wykonawczego, członków zarządu, członków personelu Agencji i członków ich rodzin określa porozumienie w sprawie siedziby między Agencją a państwem członkowskim, w którym znajduje się jej siedziba.

2.   Porozumienie w sprawie siedziby zawierane jest po zatwierdzeniu przez zarząd.

3.   Państwo członkowskie, w którym znajduje się siedziba Agencji, zapewnia najlepsze możliwe warunki w celu zapewnienia właściwego funkcjonowania Agencji, w tym wielojęzyczne kształcenie o orientacji europejskiej i odpowiednie połączenia transportowe.

1.   Do personelu statutowego stosuje się regulamin pracowniczy, warunki zatrudnienia oraz zasady przyjęte wspólnie przez instytucje Unii w odniesieniu do stosowania tego regulaminu pracowniczego i warunków zatrudnienia.

2.   Miejscem zatrudnienia jest co do zasady państwo członkowskie, w którym mieści się siedziba Agencji.

3.   Członkowie personelu statutowego podlegający warunkom zatrudnienia są co do zasady zatrudniani początkowo na czas określony na okres pięciu lat. Ich umowy mogą być co zasady przedłużone tylko raz, na czas określony wynoszący maksymalnie pięć lat. Kolejną umowę zawiera się na czas nieokreślony.

4.   Na potrzeby wykonania art. 31 i 44 na stanowisko urzędnika łącznikowego lub koordynatora może zostać wyznaczony jedynie członek personelu statutowego podlegający regulaminowi pracowniczemu lub tytułowi II warunków zatrudnienia. Na potrzeby wykonania art. 55 jedynie członkowie personelu statutowego podlegający regulaminowi pracowniczemu lub warunkom zatrudnienia mogą zostać rozmieszczeni w charakterze członków zespołów.

5.   Zarząd przyjmuje, w porozumieniu z Komisją, zasady wykonawcze w celu wprowadzenia w życie regulaminu pracowniczego i warunków zatrudnienia zgodnie z art. 110 ust. 2 regulaminu pracowniczego.

6.   Z zastrzeżeniem wcześniejszej zgody Komisji, zarząd przyjmuje zasady dotyczące członków personelu z państw członkowskich oddelegowywanych do Agencji zgodnie z art. 56 i, o ile to konieczne, aktualizuje te zasady. Zasady te regulują w szczególności kwestie finansowe związane z tym oddelegowaniem, w tym ubezpieczenie i szkolenia. Zasady te muszą uwzględniać fakt, że członkowie personelu są oddelegowywani do rozmieszczenia w charakterze członków zespołów i mają mieć zadania i uprawnienia przewidziane w art. 82. Takie zasady obejmują przepisy dotyczące warunków rozmieszczenia. W stosownych przypadkach zarząd dąży do zapewnienia zgodności z zasadami mającymi zastosowanie do zwrotu kosztów podróży służbowych personelu statutowego.

1.   Z zastrzeżeniem art. 84 i 85 Agencja ponosi odpowiedzialność prawną za wszystkie swoje działania podjęte na podstawie niniejszego rozporządzenia.

2.   Odpowiedzialność umowną Agencji reguluje prawo właściwe dla danej umowy.

3.   Trybunał Sprawiedliwości jest właściwy do orzekania na mocy klauzuli arbitrażowej zamieszczonej w umowie zawartej przez Agencję.

4.   W przypadku odpowiedzialności pozaumownej Agencja naprawia szkodę – wyrządzoną przez jej jednostki lub członków jej personelu przy wykonywaniu ich obowiązków, w tym obowiązków związanych z wykonywaniem uprawnień wykonawczych – zgodnie z zasadami ogólnymi wspólnymi dla ustawodawstw państw członkowskich.

5.   Trybunał Sprawiedliwości jest właściwy do orzekania w sprawach dotyczących odszkodowania za szkodę, o której mowa w ust. 4.

6.   Odpowiedzialność osobistą członków personelu statutowego Agencji wobec Agencji regulują przepisy ustanowione w regulaminie pracowniczym i warunkach zatrudnienia.

1.   Przed Trybunałem Sprawiedliwości może zostać wszczęte postępowanie o stwierdzenie nieważności aktów Agencji, które zmierzają do wywarcia skutków prawnych wobec osób trzecich, zgodnie z art. 263 TFUE, postępowanie dotyczące zaniechania działania, zgodnie z art. 265 TFUE, postępowanie dotyczące odpowiedzialności pozaumownej za szkody wyrządzone przez Agencję oraz, na podstawie klauzuli arbitrażowej, postępowanie dotyczące odpowiedzialności umownej za szkody wyrządzone na skutek działań Agencji, zgodnie z art. 340 TFUE.

2.   Agencja podejmuje niezbędne środki w celu wykonania orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości.

1.   Zarząd ponosi odpowiedzialność za podejmowanie przez Agencję strategicznych decyzji zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

2.   Zarząd dokonuje następujących czynności:

Roczne sprawozdanie z działalności, o którym mowa w lit. j), podaje się do wiadomości publicznej.

3.   W przypadku projektów decyzji zarządu, o których mowa w ust. 2, w sprawie szczególnych działań Agencji, które mają być przeprowadzone na granicach zewnętrznych któregokolwiek państwa członkowskiego lub w bezpośrednim sąsiedztwie tych granic, lub w sprawie porozumień roboczych z państwami trzecimi, o których mowa w art. 73 ust. 4, konieczne jest, by za ich przyjęciem głosował członek zarządu reprezentujący odpowiednio to konkretne państwo członkowskie lub państwo członkowskie sąsiadujące z danym państwem trzecim.

4.   Zarząd może doradzać dyrektorowi wykonawczemu w każdej sprawie związanej z rozwojem zarządzania operacyjnego granicami zewnętrznymi i szkoleniami, w tym z działaniami dotyczącymi badań.

5.   Zarząd podejmuje decyzje odnośnie do uczestnictwa Irlandii lub Zjednoczonego Królestwa w określonych działaniach, na ich wniosek.

Zarząd podejmuje decyzje w odniesieniu do każdego indywidualnego przypadku. Podejmując decyzje, zarząd rozważa, czy uczestnictwo Irlandii lub Zjednoczonego Królestwa przyczyni się do wykonania przedmiotowego działania. Decyzje określają wkład finansowy Irlandii lub Zjednoczonego Królestwa na rzecz działania, do którego odnosi się wniosek o uczestnictwo.

6.   Zarząd co roku przesyła Parlamentowi Europejskiemu i Radzie („władza budżetowa”) wszelkie informacje mające znaczenie dla wyniku procedur oceny przeprowadzanych przez Agencję.

7.   Zarząd może ustanowić radę wykonawczą, złożoną z maksymalnie czterech przedstawicieli zarządu, w tym jego przewodniczącego, i przedstawiciela Komisji, wspomagającą zarząd oraz dyrektora wykonawczego przy przygotowywaniu decyzji, programów i działań przyjmowanych przez zarząd oraz, jeżeli to konieczne, przyjmującą w pilnych przypadkach niektóre decyzje tymczasowe w imieniu zarządu. Rada wykonawcza nie jest uprawniona do przyjmowania decyzji, które dla swojego przyjęcia wymagają większości dwóch trzecich głosów członków zarządu. Zarząd może przekazać radzie wykonawczej wykonywanie określonych, ściśle zdefiniowanych zadań, w szczególności gdy poprawia to efektywność działania Agencji. Zarząd nie może przekazać radzie wykonawczej zadań związanych z decyzjami, które dla swojego przyjęcia wymagają większości dwóch trzecich głosów członków zarządu.

8.   Zarząd przyjmuje, zgodnie z art. 110 regulaminu pracowniczego, decyzję na podstawie art. 2 ust. 1 regulaminu pracowniczego oraz art. 6 warunków zatrudnienia, przekazującą właściwe uprawnienia organu powołującego dyrektorowi wykonawczemu i określającą warunki ewentualnego zawieszenia tego przekazania uprawnień. Dyrektor wykonawczy jest uprawniony do dalszego przekazania tych uprawnień.

W wyjątkowych okolicznościach zarząd może w drodze decyzji tymczasowo zawiesić przekazanie uprawnień organu powołującego dyrektorowi wykonawczemu i osobom przez niego upoważnionym. W takiej sytuacji zarząd może wykonywać te uprawnienia samodzielnie lub przekazać je jednemu ze swoich członków lub członkowi personelu statutowego innemu niż dyrektor wykonawczy.

1.   Z zastrzeżeniem ust. 3 w skład zarządu wchodzi po jednym przedstawicielu każdego państwa członkowskiego oraz dwóch przedstawicieli Komisji, z których każdy posiada prawo głosu. W tym celu każde państwo członkowskie wyznacza członka zarządu, jak również jego zastępcę, który będzie reprezentować członka w razie jego nieobecności. Komisja wyznacza dwóch członków i dwóch zastępców. Kadencja trwa cztery lata. Kadencja może zostać przedłużona.

2.   Członkowie zarządu są powoływani na podstawie ich odpowiedniego doświadczenia na wysokim poziomie i fachowej wiedzy w dziedzinie współpracy operacyjnej dotyczącej zarządzania granicami i powrotów oraz ich odpowiednich umiejętności zarządczych, administracyjnych i finansowych. Państwa członkowskie i Komisja dążą do osiągnięcia równowagi płci w zarządzie.

3.   W pracach Agencji uczestniczą państwa włączone we wdrażanie, stosowanie i rozwijanie dorobku Schengen. Każde z tych państw posiada w zarządzie jednego przedstawiciela i jednego zastępcę. Charakter i zakres oraz szczegółowe zasady uczestnictwa tych państw w pracach Agencji, w tym postanowienia dotyczące udziałów finansowych i pracowników, określają porozumienia wypracowane na podstawie stosownych postanowień umów dotyczących stowarzyszenia.

1.   Do dnia 30 listopada każdego roku zarząd przyjmuje jednolity dokument programowy zawierający między innymi programowanie wieloletnie i program roczny Agencji na kolejny rok, na podstawie projektu przedłożonego przez dyrektora wykonawczego i zatwierdzonego przez zarząd. Jednolity dokument programowy przyjmuje się przy uwzględnieniu pozytywnej opinii Komisji oraz, w odniesieniu do programowania wieloletniego, po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego i Rady. Jeżeli zarząd podejmie decyzję o nieuwzględnianiu elementów opinii Komisji, musi to szczegółowo uzasadnić. Obowiązek szczegółowego uzasadnienia dotyczy również elementów poruszonych w trakcie zasięgania opinii Parlamentu Europejskiego i Rady. Zarząd niezwłocznie przekazuje ten dokument Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji.

2.   Dokument, o którym mowa w ust. 1, otrzymuje ostateczne brzmienie po ostatecznym przyjęciu budżetu ogólnego. W razie potrzeby dokument ten jest odpowiednio dostosowywany.

3.   Zgodnie z wieloletnim cyklem polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami w programowaniu wieloletnim określa się ogólny program strategiczny w średnim i długim okresie, który obejmuje cele, oczekiwane rezultaty i wskaźniki skuteczności działania, a także plan zasobów, w tym wieloletni budżet, zatrudnienie i rozwój zdolności własnych Agencji, w tym orientacyjne wieloletnie planowanie dotyczące profilów członków personelu stałej służby. W programowaniu wieloletnim określa się strategiczne obszary interwencji oraz wyjaśnia, jakie działania należy podjąć dla osiągnięcia celów. Obejmuje ono strategiczne działania na rzecz wdrażania strategii w zakresie praw podstawowych, o której mowa w art. 80 ust. 1, oraz strategię stosunków z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi, a także działania powiązane z tą strategią.

4.   Programowanie wieloletnie realizowane jest za pomocą rocznych programów prac i, w stosownych przypadkach, dostosowywane jest w świetle wyników oceny przeprowadzonej zgodnie z art. 121. Wyniki tych ocen są również uwzględniane, w stosownych przypadkach, w rocznym programie prac na kolejny rok.

5.   Roczny program prac zawiera opis działań do sfinansowania, obejmujący szczegółowe cele i oczekiwane rezultaty, w tym wskaźniki skuteczności działania. Zawiera on również informacje o środkach finansowych i zasobach kadrowych przeznaczanych na każde działanie, zgodnie z zasadami sporządzania budżetu zadaniowego i zarządzania kosztami działań. Roczny program prac jest spójny z programowaniem wieloletnim. Jasno wskazuje się w nim zadania dodane, zmienione lub usunięte w porównaniu z poprzednim rokiem budżetowym.

6.   Roczny program prac jest przyjmowany zgodnie z programem działalności legislacyjnej Unii w odpowiednich obszarach zarządzania granicami zewnętrznymi i powrotów.

7.   Jeżeli po przyjęciu rocznego programu prac Agencji powierzane jest nowe zadanie, zarząd zmienia roczny program prac.

8.   Wszelkie istotne zmiany rocznego programu prac, zwłaszcza zmiany prowadzące do realokacji zasobów budżetowych wynoszącej ponad 2 % rocznego budżetu, przyjmowane są zgodne z tą samą procedurą, która ma zastosowanie do przyjęcia pierwotnego rocznego programu prac. Zarząd może powierzyć dyrektorowi wykonawczemu uprawnienie do wprowadzania do rocznego programu prac zmian innych niż istotne.

1.   Zarząd wybiera przewodniczącego i zastępcę przewodniczącego spośród swoich członków posiadających prawo głosu. Przewodniczący i zastępca przewodniczącego są wybierani większością dwóch trzecich głosów członków zarządu posiadających prawo głosu. Zastępca przewodniczącego z urzędu zastępuje przewodniczącego w sytuacji, w której przewodniczący nie może pełnić swoich obowiązków.

2.   Kadencja przewodniczącego i zastępcy przewodniczącego wygasa odpowiednio wraz z ustaniem członkostwa przewodniczącego lub zastępcy przewodniczącego w zarządzie. Z zastrzeżeniem niniejszego przepisu kadencja przewodniczącego lub zastępcy przewodniczącego trwa cztery lata. Mogą być oni wybrani ponownie tylko raz.

1.   Posiedzenia zarządu zwołuje jego przewodniczący.

2.   W obradach bez prawa głosu bierze udział dyrektor wykonawczy.

3.   Zarząd odbywa przynajmniej dwa posiedzenia zwykłe w roku. Dodatkowo zarząd zbiera się z inicjatywy przewodniczącego, na wniosek Komisji lub na wniosek co najmniej jednej trzeciej członków zarządu. W razie konieczności zarząd może odbywać wspólne posiedzenia z zarządami EASO i Europolu.

4.   Do udziału w posiedzeniach Zarządu zapraszana jest Irlandia.

5.   Zjednoczone Królestwo jest zapraszane do udziału w posiedzeniach zarządu odbywających się przed dniem, w którym traktaty przestaną mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z art. 50 ust. 3 TUE.

6.   Do udziału w posiedzeniach zarządu zaprasza się przedstawicieli EASO i Europolu. Do udziału w posiedzeniach zarządu, których porządek obrad przewiduje punkty dotyczące ochrony praw podstawowych, zaprasza się przedstawiciela FRA.

7.   Przewodniczący zarządu może również zaprosić eksperta Parlamentu Europejskiego do udziału w posiedzeniach zarządu. Zarząd może też zaprosić przedstawicieli innych odpowiednich instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii. Zarząd może, zgodnie ze swoim regulaminem wewnętrznym, zaprosić do udziału w swoim posiedzeniu w charakterze obserwatora dowolną osobę, której opinia może mieć znaczenie.

8.   Z zastrzeżeniem postanowień regulaminu wewnętrznego członkowie zarządu mogą być wspomagani przez doradców lub ekspertów.

9.   Obsługę sekretariatu zarządu zapewnia Agencja.

1.   Z zastrzeżeniem art. 100 ust. 2 lit. c), d), k) i m), art. 103 ust. 1 oraz art. 107 ust. 2 i 4, zarząd podejmuje swoje decyzje bezwzględną większością głosów swoich członków posiadających prawo głosu.

2.   Każdemu członkowi przysługuje jeden głos. W przypadku nieobecności członka jego zastępca jest uprawniony do wykonywania jego prawa głosu. Dyrektor wykonawczy nie bierze udziału w głosowaniu.

3.   Regulamin wewnętrzny określa szczegółowe zasady dotyczące głosowania. Zasady te obejmują warunki działania członka w imieniu innego członka, jak również wymagania dotyczące kworum.

4.   Przedstawiciele państw włączonych we wdrażanie, stosowanie i rozwijanie dorobku Schengen posiadają ograniczone prawo głosu, zgodnie z dotyczącymi tych państw odpowiednimi porozumieniami. Aby umożliwić państwom stowarzyszonym wykonywanie ich prawa głosu, Agencja szczegółowo określa porządek obrad, wskazując punkty, w odniesieniu do których przyznano ograniczone prawo głosu.

1.   Agencją zarządza dyrektor wykonawczy, który jest całkowicie niezależny w wykonywaniu swoich obowiązków. Bez uszczerbku dla odpowiednich uprawnień instytucji Unii i zarządu dyrektor wykonawczy nie zwraca się o instrukcje ani ich nie przyjmuje od żadnego rządu lub organu.

2.   Parlament Europejski lub Rada mogą wezwać dyrektora wykonawczego do złożenia sprawozdania z wykonywania jego zadań. Sprawozdanie to obejmuje informacje na temat działań Agencji, wdrażania i monitorowania strategii w zakresie praw podstawowych, rocznego sprawozdania z działalności Agencji za poprzedni rok, programu prac na kolejny rok oraz programowania wieloletniego Agencji lub wszelkich innych kwestii związanych z działalnością Agencji. Dyrektor wykonawczy występuje przed Parlamentem Europejskim na jego wniosek i odpowiada na piśmie na wszystkie pytania zadane przez posłów do Parlamentu Europejskiego w ciągu 15 dni kalendarzowych od otrzymania takiego pytania. Dyrektor wykonawczy regularnie składa sprawozdania odpowiednim organom i komisjom Parlamentu Europejskiego.

3.   Z wyjątkiem przypadków, w których w niniejszym rozporządzeniu przewidziano szczególne terminy, dyrektor wykonawczy zapewnia, aby sprawozdania były przekazywane Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji jak najszybciej, jednak nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia okresu sprawozdawczego, chyba że opóźnienie zostanie należycie uzasadnione na piśmie przez dyrektora wykonawczego.

4.   Dyrektor wykonawczy odpowiada za przygotowanie i wdrożenie strategicznych decyzji podjętych przez zarząd, a także za podejmowanie decyzji związanych z działaniami operacyjnymi Agencji zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Dyrektor wykonawczy ma następujące zadania i uprawnienia:

5.   Dyrektor wykonawczy jest odpowiedzialny za swoje działania przed zarządem.

6.   Dyrektor wykonawczy jest przedstawicielem prawnym Agencji.

1.   Komisja proponuje co najmniej trzech kandydatów na stanowisko dyrektora wykonawczego i stanowiska poszczególnych zastępców dyrektora wykonawczego na podstawie listy powstałej po opublikowaniu ogłoszenia o wolnym stanowisku w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej oraz, w stosownych przypadkach, w prasie lub na stronach internetowych.

2.   Zarząd powołuje dyrektora wykonawczego w oparciu o propozycję Komisji, o której mowa w ust. 1, na podstawie osiągnięć oraz udokumentowanych umiejętności w zakresie administracji i zarządzania na wysokim poziomie, w tym stosownego doświadczenia zawodowego na wyższym szczeblu w dziedzinie zarządzania granicami zewnętrznymi i powrotów. Przed powołaniem kandydaci zaproponowani przez Komisję wzywani są do złożenia oświadczenia przed właściwą komisją lub właściwymi komisjami Parlamentu Europejskiego i do udzielenia odpowiedzi na pytania członków tych komisji.

Po złożeniu takich oświadczeń Parlament Europejski przyjmuje opinię zawierającą jego stanowisko i może wskazać preferowanego kandydata.

Zarząd powołuje dyrektora wykonawczego, uwzględniając wyżej wymienione stanowisko. Zarząd podejmuje decyzję większością dwóch trzecich głosów członków posiadających prawo głosu.

Jeżeli zarząd podejmie decyzję o powołaniu kandydata innego niż kandydat, którego Parlament Europejski wskazał jako kandydata preferowanego, zarząd informuje na piśmie Parlament Europejski i Radę o sposobie uwzględnienia opinii Parlamentu Europejskiego.

Zarząd jest uprawniony do odwołania dyrektora wykonawczego na wniosek Komisji.

3.   Dyrektora wykonawczego wspomaga trzech zastępców dyrektora wykonawczego. Każdemu zastępcy dyrektora wykonawczego przydziela się określony obszar odpowiedzialności. Jeżeli dyrektor wykonawczy jest nieobecny lub niezdolny do pracy, jeden z zastępców dyrektora wykonawczego przejmuje jego obowiązki.

4.   Zarząd powołuje zastępców dyrektora wykonawczego w oparciu o propozycję Komisji, o której mowa w ust. 1, na podstawie osiągnięć oraz odpowiednich umiejętności w zakresie administracji i zarządzania, w tym stosownego doświadczenia zawodowego w dziedzinie zarządzania granicami zewnętrznymi i powrotów. W procedurze wyboru uczestniczy dyrektor wykonawczy. Zarząd podejmuje decyzję większością dwóch trzecich głosów członków posiadających prawo głosu.

Zarząd jest uprawniony do odwołania zastępców dyrektora wykonawczego zgodnie z procedurą określoną w akapicie pierwszym.

5.   Kadencja dyrektora wykonawczego trwa pięć lat. Pod koniec tego okresu Komisja dokonuje oceny, uwzględniając ocenę pracy dyrektora wykonawczego oraz przyszłe zadania i wyzwania stojące przed Agencją.

6.   Zarząd, działając na wniosek Komisji, w którym bierze się pod uwagę ocenę, o której mowa w ust. 5, może przedłużyć kadencję dyrektora wykonawczego tylko raz, na kolejny okres nie dłuższy niż 5 lat.

7.   Kadencja zastępców dyrektora wykonawczego trwa pięć lat. Zarząd, działając na wniosek Komisji, może przedłużyć tę kadencję tylko raz, na kolejny okres nie dłuższy niż 5 lat.

8.   Dyrektor wykonawczy i zastępcy dyrektora wykonawczego zatrudniani są w charakterze pracowników tymczasowych Agencji na podstawie art. 2 lit. a) warunków zatrudnienia.

1.   Agencja ustanawia forum konsultacyjne wspierające ją poprzez udzielanie niezależnych porad w kwestiach związanych z prawami podstawowymi. Dyrektor wykonawczy i zarząd, w porozumieniu z urzędnikiem ds. praw podstawowych, mogą zasięgnąć opinii forum konsultacyjnego w każdej sprawie dotyczącej praw podstawowych.

2.   Agencja zaprasza EASO, FRA, Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców oraz inne odpowiednie organizacje do uczestnictwa w forum konsultacyjnym. Na podstawie wniosku urzędnika ds. praw podstawowych złożonego po zasięgnięciu opinii dyrektora wykonawczego, zarząd podejmuje decyzję w sprawie składu forum konsultacyjnego oraz warunków przekazywania informacji forum konsultacyjnemu. Forum konsultacyjne, po zasięgnięciu opinii zarządu i dyrektora wykonawczego, określa swoje metody pracy i przyjmuje program pracy.

3.   Opinii forum konsultacyjnego zasięga się w kwestiach związanych z dalszym rozwojem i wdrażaniem strategii w zakresie praw podstawowych, funkcjonowaniem mechanizmu skargowego, kodeksami postępowania i wspólnymi podstawowymi programami szkoleń. Agencja informuje forum konsultacyjne o działaniach podejmowanych w odpowiedzi na jego zalecenia.

4.   Forum konsultacyjne przygotowuje roczne sprawozdanie ze swoich działań. Sprawozdanie to jest podawane do wiadomości publicznej.

5.   Bez uszczerbku dla zadań urzędnika ds. praw podstawowych, forum konsultacyjnemu zapewnia się skuteczny dostęp we właściwym czasie i w skuteczny sposób do wszelkich informacji dotyczących poszanowania praw podstawowych, w tym poprzez realizację wizyt w miejscach prowadzenia wspólnych operacji lub szybkich interwencji na granicy, pod warunkiem uzyskania zgody odpowiednio przyjmującego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, wizyt na obszarach hotspotów oraz w miejscach prowadzenia operacji powrotowych i interwencji powrotowych, w tym w państwach trzecich. Jeżeli przyjmujące państwo członkowskie nie zgadza się na przeprowadzenie przez forum konsultacyjne wizyty na miejscu wspólnej operacji lub szybkiej interwencji na granicy przeprowadzanej na jego terytorium, przekazuje Agencji na piśmie należycie uzasadnione powody.

1.   Zarząd powołuje urzędnika ds. praw podstawowych na podstawie listy trzech kandydatów, po zasięgnięciu opinii forum konsultacyjnego. Urzędnik ds. praw podstawowych musi posiadać niezbędne kwalifikacje, wiedzę ekspercką i doświadczenie zawodowe w dziedzinie praw podstawowych.

2.   Urzędnik ds. praw podstawowych wykonuje następujące zadania:

Sekretariat, o którym mowa w akapicie pierwszym lit. h), otrzymuje instrukcje bezpośrednio od forum konsultacyjnego.

3.   Do celów ust. 2 akapit pierwszy lit. j urzędnik ds. praw podstawowych wykonuje w szczególności następujące zadania:

Dyrektor wykonawczy udziela urzędnikowi ds. praw podstawowych odpowiedzi na temat tego, w jaki sposób zareagowano na ewentualne naruszenia praw podstawowych, o których mowa w akapicie pierwszym lit. e).

Urzędnik ds. praw podstawowych może powierzyć którekolwiek z zadań, o których mowa w ust. 2 akapit pierwszy lit. a)– i) oraz k), jednemu z obserwatorów praw podstawowych.

4.   Zarząd określa specjalne zasady mające zastosowanie do urzędnika ds. praw podstawowych w celu zagwarantowania niezależności urzędnika ds. praw podstawowych i jego personelu w wykonywaniu swoich obowiązków. Urzędnik ds. praw podstawowych podlega bezpośrednio zarządowi i współpracuje z forum konsultacyjnym. Zarząd zapewnia podejmowanie działań w odniesieniu do zaleceń urzędnika ds. praw podstawowych. Ponadto urzędnik ds. praw podstawowych publikuje roczne sprawozdania dotyczące jego działalności oraz informację, w jakim stopniu w działaniach Agencji przestrzegane są prawa podstawowe. Sprawozdania te zawierają informacje na temat mechanizmu skargowego i wdrażania strategii w zakresie praw podstawowych.

5.   Agencja zapewnia, aby urzędnik ds. praw podstawowych mógł działać samodzielnie i być niezależnym podczas pełnienia swoich obowiązków. Urzędnik ds. praw podstawowych musi dysponować wystarczającymi i odpowiednimi zasobami kadrowymi i finansowymi niezbędnymi do realizacji swoich zadań.

Urzędnik ds. praw podstawowych sam wybiera swój personel; personel ten podlega wyłącznie urzędnikowi ds. praw podstawowych.

6.   Urzędnika ds. praw podstawowych wspomaga jego zastępca. Zastępcę urzędnika ds. praw podstawowych powołuje zarząd z listy zawierającej co najmniej trzech kandydatów przedstawionych przez urzędnika ds. praw podstawowych. Zastępca urzędnika ds. praw podstawowych musi posiadać niezbędne kwalifikacje i doświadczenie w dziedzinie praw podstawowych i musi być niezależny podczas pełnienia swoich obowiązków. Jeżeli urzędnik ds. praw podstawowych jest nieobecny lub niezdolny do pracy, obowiązki urzędnika ds. praw podstawowych przejmuje jego zastępca.

7.   Urzędnik ds. praw podstawowych ma dostęp do wszystkich informacji dotyczących przestrzegania praw podstawowych w odniesieniu do wszystkich działań Agencji.

1.   Obserwatorzy praw podstawowych, zatrudnieni jako personel statutowy, stale oceniają zgodność działań operacyjnych z prawami podstawowymi, udzielają porad i pomocy w tym względzie oraz przyczyniają się do promowania praw podstawowych, jako element europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami.

2.   Obserwatorzy praw podstawowych wykonują następujące zadania:

Do celów akapitu pierwszego lit. a) obserwatorzy praw podstawowych wykonują w szczególności następujące zadania:

3.   Z zastrzeżeniem ust. 4 urzędnik ds. praw podstawowych wyznacza co najmniej jednego obserwatora praw podstawowych dla każdej operacji. Urzędnik ds. praw podstawowych może również zdecydować o wyznaczeniu obserwatorów praw podstawowych do monitorowania wszelkich innych działań operacyjnych, które uważa za istotne.

Obserwatorzy praw podstawowych mają dostęp do wszystkich miejsc, w których Agencja prowadzi dane działanie operacyjne oraz do wszystkich dokumentów istotnych z punktu widzenia przeprowadzenia tego działania.

4.   Obserwatorzy praw podstawowych mogą być wyznaczani przez urzędnika ds. praw podstawowych do pełnienia roli obserwatorów przymusowych powrotów na potrzeby zasobu, o którym mowa w art. 51. Jeżeli obserwatorzy praw podstawowych pełnią rolę obserwatorów przymusowych powrotów, stosuje się odpowiednio art. 50 ust. 5 i art. 51.

5.   Obserwatorów praw podstawowych powołuje urzędnik ds. praw podstawowych i są mu oni hierarchicznie podporządkowani. Obserwatorzy praw podstawowych są niezależni w wykonywaniu swoich obowiązków. Podczas przebywania na obszarze operacyjnym obserwatorzy praw podstawowych noszą insygnia pozwalające na jednoznaczne zidentyfikowanie ich jako obserwatorów praw podstawowych.

6.   Agencja zapewnia, aby do dnia 5 grudnia 2020 r. zatrudnić co najmniej 40 obserwatorów praw podstawowych. Dyrektor wykonawczy, po zasięgnięciu opinii urzędnika ds. praw podstawowych, ocenia co roku potrzebę zwiększenia liczby obserwatorów praw podstawowych. Na podstawie tej oceny dyrektor wykonawczy proponuje zarządowi, w razie potrzeby, zwiększenie liczby obserwatorów praw podstawowych na kolejny rok, w zależności od potrzeb operacyjnych.

7.   Po zatrudnieniu obserwatorzy praw podstawowych przechodzą kompleksowe szkolenie w zakresie praw podstawowych, uwzględniające ich wcześniej zdobyte kwalifikacje i doświadczenie zawodowe w przedmiotowych dziedzinach. Agencja zapewnia, aby przez cały okres ich zatrudnienia obserwatorzy praw podstawowych pełnili swoje obowiązki z zachowaniem najwyższych standardów. Dla wszystkich obserwatorów praw podstawowych sporządza się odpowiedni plan szkoleń, aby zapewnić im stały rozwój zawodowy umożliwiający im pełnienie roli obserwatorów praw podstawowych.

1.   Agencja we współpracy z urzędnikiem ds. praw podstawowych podejmuje niezbędne środki, aby ustanowić i dalej rozwijać zgodnie z niniejszym artykułem niezależny i skuteczny mechanizm skargowy w celu monitorowania i zapewnienia przestrzegania praw podstawowych we wszystkich działaniach Agencji.

2.   Każda osoba, którą bezpośrednio dotknęły działania lub zaniechania personelu uczestniczącego we wspólnej operacji, w projekcie pilotażowym, szybkiej interwencji na granicy, rozmieszczeniu zespołu wspierającego zarządzanie migracjami, operacji powrotowej, interwencji powrotowej lub działaniu operacyjnym Agencji w państwie trzecim, i która uważa, że jej prawa podstawowe zostały naruszone w wyniku tych działań lub zaniechań, lub wszelkie strony występujące w imieniu takiej osoby mogą wnieść pisemną skargę do Agencji.

3.   Dopuszczalne są jedynie skargi uzasadnione i dotyczące konkretnego naruszenia praw podstawowych.

4.   Urzędnik ds. praw podstawowych jest odpowiedzialny za rozpatrywanie skarg otrzymanych przez Agencję zgodnie z prawem do dobrej administracji. W tym celu urzędnik ds. praw podstawowych bada dopuszczalność skargi, rejestruje dopuszczalne skargi oraz przekazuje wszystkie zarejestrowane skargi do dyrektora wykonawczego, a skargi dotyczące członków zespołów – do rodzimego państwa członkowskiego, w tym do odpowiedniego organu ds. praw podstawowych w państwie członkowskim, w celu podjęcia dalszego działania zgodnie z ich mandatem. Urzędnik ds. praw podstawowych również rejestruje i zapewnia działania następcze Agencji lub tego państwa członkowskiego.

5.   Zgodnie z prawem do dobrej administracji, jeżeli skarga jest dopuszczalna, skarżący są informowani o zarejestrowaniu skargi, o przystąpieniu do jej rozpoznania i o planowanym udzieleniu odpowiedzi niezwłocznie po jej sporządzeniu. Jeżeli skarga jest przekazywana władzom lub organom krajowym, skarżącemu przekazywane są ich dane kontaktowe. Jeżeli skarga zostanie uznana za niedopuszczalną, skarżących informuje się o przyczynach i – o ile to możliwe – przedstawia się im dalsze możliwości zgłoszenia zastrzeżeń.

Agencja ustala odpowiednią procedurę w przypadku uznania skargi za niedopuszczalną lub niezasadną.

Wszystkie decyzje muszą być sporządzone na piśmie i zawierać uzasadnienie. Urzędnik ds. praw podstawowych bada ponownie skargę, jeżeli skarżący przedłoży nowe dowody w przypadku, gdy skarga została uznana za niedopuszczalną lub niezasadną.

6.   W przypadku zarejestrowanej skargi dotyczącej członka personelu Agencji, urzędnik ds. praw podstawowych zaleca dyrektorowi wykonawczemu odpowiednie działania następcze, w tym środki dyscyplinarne, a w stosownych przypadkach przekazanie skargi w celu wszczęcia postępowania cywilnego lub karnego zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i prawem krajowym. Dyrektor wykonawczy zapewnia odpowiednie działania następcze i informuje urzędnika ds. praw podstawowych w ustalonym terminie, a następnie, w razie potrzeby, w regularnych odstępach czasu, o ustaleniach, wdrożeniu środków dyscyplinarnych i działaniach następczych podjętych przez Agencję w reakcji na skargę.

Jeżeli skarga dotyczy kwestii ochrony danych, dyrektor wykonawczy przed podjęciem decyzji w sprawie skargi zasięga opinii inspektora ochrony danych Agencji. Urzędnik ds. praw podstawowych i inspektor ochrony danych sporządzają na piśmie protokół ustaleń, określając podział zadań oraz zakres współpracy w odniesieniu do otrzymanych skarg.

7.   W przypadku zarejestrowanej skargi dotyczącej członka zespołów z przyjmującego państwa członkowskiego lub z innego uczestniczącego państwa członkowskiego, w tym oddelegowanego członka zespołów lub oddelegowanego eksperta krajowego, rodzime państwo członkowskie zapewnia odpowiednie działania następcze, w tym środki dyscyplinarne, przekazanie skargi w celu wszczęcia postępowania cywilnego lub karnego, o ile to konieczne, i inne środki zgodnie z prawem krajowym. Dane państwo członkowskie informuje urzędnika ds. praw podstawowych w ustalonym terminie, a następnie, w razie potrzeby, w regularnych odstępach czasu, o ustaleniach i działań następczych dotyczących skargi. Agencja podejmuje działania następcze w tej sprawie, jeżeli dane państwo członkowskie nie przedłoży sprawozdania.

Jeżeli dane państwo członkowskie nie przedstawi informacji w ustalonym terminie lub przedstawi nieprzekonującą odpowiedź, urzędnik ds. praw podstawowych informuje o tym dyrektora wykonawczego i zarząd.

8.   W przypadku stwierdzenia naruszenia praw podstawowych lub zobowiązania w zakresie ochrony międzynarodowej przez członka zespołów Agencja zwraca się do państwa członkowskiego o natychmiastowe odsunięcie tego członka od działalności Agencji lub usunięcie go ze stałej służby.

9.   Urzędnik ds. praw podstawowych uwzględnia informacje o mechanizmie skargowym w swoim sprawozdaniu rocznym, o którym mowa w art. 109 ust. 4, w tym konkretne odniesienia do ustaleń dokonanych przez Agencję i państwa członkowskie oraz podjętych przez nie działań następczych dotyczących skarg.

10.   Urzędnik ds. praw podstawowych, zgodnie z ust. 1–9 i po zasięgnięciu opinii forum konsultacyjnego, sporządza standardowy formularz skargi, w którym wymaga się podania szczegółowych i konkretnych informacji o zarzucanym naruszeniu praw podstawowych. Urzędnik ds. praw podstawowych sporządza również, o ile to konieczne, dalsze zasady szczegółowe. Urzędnik ds. praw podstawowych przedkłada ten formularz oraz dalsze zasady szczegółowe dyrektorowi wykonawczemu i zarządowi.

Agencja zapewnia łatwy dostęp do informacji na temat możliwości i procedury składania skarg, w tym także osobom wymagającym szczególnego traktowania. Standardowy formularz skargi musi być dostępny na stronie internetowej Agencji i w formie papierowej w czasie wszystkich działań Agencji, w językach, które obywatele państw trzecich rozumieją lub co do których można zasadnie przyjąć, że je rozumieją. Standardowy formularz skargi musi być łatwo dostępny, w tym na urządzeniach mobilnych. Agencja zapewnia, aby skarżący otrzymywali dalsze wskazówki i pomoc w kwestii procedury skargowej. Skargi są rozpatrywane przez urzędnika ds. praw podstawowych również w przypadku przedłożenia ich w innej formie niż standardowy formularz skargi.

11.   Ze wszelkimi danymi osobowymi zawartymi w skardze Agencja, w tym urzędnik ds. praw podstawowych, postępuje oraz przetwarza je zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1725, a państwa członkowskie – zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/679 i dyrektywą (UE) 2016/680.

Przedłożenie skargi przez skarżącego uważa się za wyrażenie przez niego zgody na przetwarzanie jego danych osobowych przez Agencję i urzędnika ds. praw podstawowych w rozumieniu art. 5 ust. 1 lit. d) rozporządzenia (UE) 2018/1725.

Aby zabezpieczyć interesy skarżących, skargi rozpatrywane są w sposób poufny przez urzędnika ds. praw podstawowych, zgodnie z prawem krajowym i prawem Unii, chyba że skarżący wyraźnie zrzeka się przysługującego mu prawa do poufności. Zrzeczenie się przez skarżącego jego prawa do poufności rozumie się jako wyrażenie przez niego zgody na ujawnienie – w razie potrzeby – przez urzędnika ds. praw podstawowych lub Agencję właściwym władzom lub organom tożsamości skarżącego w odniesieniu do spraw będących przedmiotem skargi.

1.   Z uwagi na szczególny charakter Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej przejawiający się tym, że w jej skład wchodzą organy krajowe i Agencja, a także z myślą o tym, aby zapewnić skuteczne sprawowanie kontroli przez Parlament Europejski nad Agencją oraz przez parlamenty narodowe nad ich odpowiednimi organami krajowymi, zgodnie, odpowiednio, z traktatami i prawem krajowym, Parlament Europejski i parlamenty narodowe mogą współpracować w ramach art. 9 protokołu nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej załączonego do TUE i do TFUE.

2.   Na zaproszenie Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych obradujących w związku z ust. 1 dyrektor wykonawczy i przewodniczący zarządu uczestniczą w takich posiedzeniach.

3.   Agencja przekazuje parlamentom narodowym swoje roczne sprawozdanie z działalności.

1.   Do Agencji stosuje się rozporządzenie nr 1 (46).

2.   Bez uszczerbku dla decyzji podjętych na podstawie art. 342 TFUE, roczne sprawozdanie z działalności i program prac sporządzane są we wszystkich językach urzędowych Unii.

3.   Tłumaczenia wymagane dla funkcjonowania Agencji zapewnia Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej.

1.   Agencja podlega rozporządzeniu (WE) nr 1049/2001 przy rozpatrywaniu wniosków o dostęp do posiadanych przez nią dokumentów.

2.   Agencja informuje z własnej inicjatywy o kwestiach wchodzących w zakres jej zadań. Agencja podaje do wiadomości publicznej stosowne informacje, w tym roczne sprawozdanie z działalności, roczny program prac, kodeks postępowania, strategiczne analizy ryzyka oraz wyczerpujące informacje na temat byłych i obecnych wspólnych operacji, szybkich interwencji na granicy, projektów pilotażowych, projektów w zakresie pomocy technicznej dla państw trzecich, rozmieszczenia zespołów wspierających zarządzanie migracjami, operacji powrotowych lub interwencji powrotowych, w tym w państwach trzecich, i porozumienia robocze, a w szczególności zapewnia, z zastrzeżeniem art. 92, przekazywanie opinii publicznej oraz każdej zainteresowanej stronie w krótkim czasie obiektywnych, szczegółowych, wyczerpujących, wiarygodnych i łatwo zrozumiałych informacji dotyczących pracy Agencji. Agencja prowadzi te działania bez ujawniania informacji operacyjnych, których podanie do wiadomości publicznej zagroziłoby realizacji celu operacji.

3.   Zarząd określa praktyczne warunki stosowania ust. 1 i 2.

4.   Każda osoba fizyczna lub prawna może kierować do Agencji korespondencję w formie pisemnej w dowolnym języku urzędowym Unii. Osoba ta ma prawo do otrzymania odpowiedzi w tym samym języku.

5.   Decyzje podjęte przez Agencję zgodnie z art. 8 rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 mogą być powodem wniesienia skargi do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich lub stanowić przedmiot postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości, odpowiednio na podstawie art. 228 i 263 TFUE.

1.   Z zastrzeżeniem innego rodzaju przychodów na dochody Agencji składają się:

2.   Na wydatki Agencji składają się ponoszone przez nią koszty administracyjne, infrastrukturalne, operacyjne i pracownicze.

3.   Dyrektor wykonawczy opracowuje projekt preliminarza dochodów i wydatków Agencji na następny rok budżetowy, w tym plan zatrudnienia, i przesyła go zarządowi.

4.   Dochody i wydatki wzajemnie się równoważą.

5.   Zarząd, na podstawie projektu preliminarza sporządzonego przez dyrektora wykonawczego, przyjmuje wstępny projekt preliminarza dochodów i wydatków Agencji, w tym wstępny plan zatrudnienia. Zarząd przekazuje je Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji do dnia 31 stycznia każdego roku jako część projektu jednolitego dokumentu programowego.

6.   Zarząd przekazuje Komisji ostateczny projekt preliminarza dochodów i wydatków Agencji, w tym projekt planu zatrudnienia wraz ze wstępnym programem prac do dnia 31 marca każdego roku.

7.   Preliminarz przesyłany jest przez Komisję władzy budżetowej wraz z projektem budżetu ogólnego Unii Europejskiej.

8.   Na podstawie preliminarza Komisja wprowadza do projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej oszacowania, które uważa za niezbędne w odniesieniu do planu zatrudnienia, oraz kwotę wkładu, która ma być ujęta w budżecie ogólnym przedkładanym przez Komisję władzy budżetowej zgodnie z art. 313 i 314 TFUE.

9.   Władza budżetowa zatwierdza środki na wkład dla Agencji.

10.   Władza budżetowa przyjmuje plan zatrudnienia dla Agencji.

11.   Zarząd przyjmuje budżet Agencji. Staje się on ostateczny po ostatecznym przyjęciu budżetu ogólnego Unii Europejskiej. W stosownych przypadkach budżet jest stosownie korygowany.

12.   Zmian w budżecie, w tym w planie zatrudnienia, dokonuje się według tej samej procedury.

13.   W przypadku przedsięwzięcia budowlanego, które może mieć znaczny wpływ na budżet Agencji, stosuje się rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/715 (47).

14.   W celu finansowania uruchamiania szybkich interwencji na granicy oraz interwencji powrotowych w przyjętym przez zarząd budżecie Agencji należy uwzględnić finansową rezerwę operacyjną wynoszącą co najmniej 2 % kwoty przeznaczonej łącznie na wspólne operacje na granicy zewnętrznej i działania operacyjne w zakresie powrotów. Po zakończeniu każdego miesiąca dyrektor wykonawczy może podjąć decyzję o realokacji kwoty odpowiadającej jednej dwunastej środków z tej rezerwy na inne działania operacyjne Agencji. W takim przypadku dyrektor wykonawczy informuje o tym zarząd.

15.   Zobowiązania budżetowe z tytułu działań trwających dłużej niż jeden rok budżetowy można rozłożyć na kilka lat na roczne raty.

1.   Dyrektor wykonawczy wykonuje budżet Agencji.

2.   Do dnia 1 marca roku budżetowego (rok N + 1) księgowy Agencji przekazuje wstępne sprawozdania rachunkowe za rok budżetowy (rok N) księgowemu Komisji i Trybunałowi Obrachunkowemu. Księgowy Komisji konsoliduje wstępne sprawozdania rachunkowe instytucji i organów zdecentralizowanych zgodnie z art. 245 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046.

3.   Agencja przesyła sprawozdanie z zarządzania budżetem i finansami za rok N Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Trybunałowi Obrachunkowemu do dnia 31 marca roku N + 1.

4.   Księgowy Komisji przesyła wstępne sprawozdania rachunkowe Agencji za rok N, skonsolidowane ze sprawozdaniami Komisji, Trybunałowi Obrachunkowemu do dnia 31 marca roku N + 1.

5.   Po otrzymaniu uwag Trybunału Obrachunkowego na temat wstępnych sprawozdań rachunkowych Agencji za rok N zgodnie z art. 246 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 dyrektor wykonawczy opracowuje końcowe sprawozdania rachunkowe Agencji na własną odpowiedzialność i przesyła je zarządowi do zaopiniowania.

6.   Zarząd przedstawia opinię na temat końcowych sprawozdań rachunkowych Agencji za rok N.

7.   Do dnia 1 lipca roku N + 1 dyrektor wykonawczy przesyła Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Komisji i Trybunałowi Obrachunkowemu końcowe sprawozdania rachunkowe wraz z opinią Zarządu.

8.   Końcowe sprawozdania rachunkowe za rok N są publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej do dnia 15 listopada roku N + 1.

9.   Dyrektor wykonawczy przesyła Trybunałowi Obrachunkowemu odpowiedź na jego uwagi do dnia 30 września roku N + 1. Odpowiedź tę przesyła również zarządowi.

10.   Dyrektor wykonawczy przesyła Parlamentowi Europejskiemu na jego wniosek wszelkie informacje niezbędne do sprawnego przeprowadzenia procedury udzielenia absolutorium za rok N zgodnie z art. 261 ust. 3 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046.

11.   Parlament Europejski, na podstawie zalecenia Rady przyjętego kwalifikowaną większością głosów, udziela dyrektorowi wykonawczemu absolutorium z wykonania budżetu za rok N w terminie do dnia 15 maja roku N + 2.

1.   W celu zwalczania nadużyć finansowych, korupcji i innych nielegalnych działań rozporządzenie (UE, Euratom) nr 883/2013 stosuje się bez ograniczeń. Agencja przystępuje do Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 25 maja 1999 r. dotyczącego dochodzeń wewnętrznych prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz niezwłocznie przyjmuje odpowiednie przepisy mające zastosowanie do wszystkich członków personelu Agencji, z wykorzystaniem wzoru określonego w załączniku do tego porozumienia.

2.   Trybunał Obrachunkowy jest uprawniony do audytu, na podstawie dokumentów oraz na miejscu, wszystkich beneficjentów dotacji, wykonawców i podwykonawców, którzy otrzymali od Agencji unijne środki finansowe.

3.   OLAF może prowadzić dochodzenia administracyjne, w tym kontrole i inspekcje na miejscu, zgodnie z przepisami i procedurami określonymi w rozporządzeniu (UE, Euratom) nr 883/2013 i rozporządzeniu Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 (48), w celu ustalenia, czy miały miejsce nadużycie finansowe, korupcja lub inne nielegalne działania naruszające interesy finansowe Unii, w związku z umową o udzielenie dotacji, decyzją o udzieleniu dotacji lub umową w sprawie zamówienia finansowaną przez Agencję.

4.   Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1939 Prokuratura Europejska (EPPO) może prowadzić postępowania przygotowawcze oraz wnosić i popierać oskarżenia w sprawach nadużyć finansowych i innych nielegalnych działań naruszających interesy finansowe Unii, jak przewidziano w dyrektywie (UE) 2017/1371.

5.   Z zastrzeżeniem ust. 1–4, w porozumieniach roboczych z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi, umowach o udzielenie dotacji, decyzjach o udzieleniu dotacji i umowach w sprawie zamówienia, zawieranych lub przyjmowanych przez Agencję zamieszcza się postanowienia wyraźnie upoważniające Trybunał Obrachunkowy, OLAF i EPPO do prowadzenia takich audytów i dochodzeń, zgodnie z ich odpowiednimi uprawnieniami.

1.   Z zastrzeżeniem art. 59 Komisja przeprowadza ocenę niniejszego rozporządzenia do dnia 5 grudnia 2023 r., a następnie co cztery lata. Ocena obejmie w szczególności:

Ocena obejmuje szczegółową analizę przestrzegania Karty oraz innego właściwego prawa Unii w ramach stosowania niniejszego rozporządzenia.

2.   Ocena uwzględnia również kwestię atrakcyjności Agencji jako pracodawcy w odniesieniu do zatrudniania członków personelu statutowego w kontekście zapewnienia wysokiego poziomu kandydatów i równowagi geograficznej.

3.   Dokonując oceny, Komisja zwraca się do odpowiednich zainteresowanych stron o uwagi, w tym do forum konsultacyjnego i FRA.

4.   Komisja przesyła sprawozdania z oceny wraz z własnymi wnioskami dotyczącymi sprawozdań do Parlamentu Europejskiego, Rady i zarządu. Zarząd może przedstawić Komisji zalecenia co do zmian niniejszego rozporządzenia. Sprawozdania z oceny i wnioski dotyczące sprawozdań podawane są do wiadomości publicznej. Państwa członkowskie i Agencja przekazują Komisji informacje niezbędne do sporządzania sprawozdań z oceny. W razie potrzeby do sprawozdań z oceny dołącza się wnioski ustawodawcze.

5.   Agencja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat funkcjonowania EUROSUR-u do dnia 1 grudnia 2021 r., a następnie będzie przedstawiać takie sprawozdania co dwa lata.

Państwa członkowskie przekazują Agencji informacje niezbędne do sporządzania projektów tych sprawozdań.

6.   W ramach oceny, o której mowa w ust. 1, Komisja przedstawia całościową ocenę EUROSUR-u, do której, w razie potrzeby, dołącza się odpowiednie wnioski mające na celu poprawę jego funkcjonowania.

Państwa członkowskie i Agencja przekazują Komisji informacje niezbędne do przeprowadzenia całościowej oceny, o której mowa w akapicie pierwszym.

Dokonując całościowej oceny, o której mowa w akapicie pierwszym, Komisja zwraca się do odpowiednich zainteresowanych stron o uwagi, w tym do forum konsultacyjnego i FRA.

1.   Komisję wspiera komitet („Komitet Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej”). Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

2.   W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

1.   Rozporządzenie (UE) nr 1052/2013 traci moc, z wyjątkiem art. 9 ust. 3, 5 i 7–10 oraz art. 10 ust. 5 i 7, które tracą moc z dniem wejścia w życie aktu wykonawczego, o którym mowa w art. 24 ust. 3 niniejszego rozporządzenia.

2.   Rozporządzenie (UE) 2016/1624 traci moc, z wyjątkiem art. 20, 30 i 31, które tracą moc ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2021 r.

3.   Rozmieszczenia zgodnie z art. 54–58 mają miejsce od dnia 1 stycznia 2021 r.

4.   W związku z rozmieszczeniami w 2021 r. zarząd przyjmuje decyzje, o których mowa w art. 54 ust. 4 i art. 64 ust. 6, do dnia 31 marca 2020 r.

5.   Na potrzeby wspierania rozwoju zasobów kadrowych w celu zabezpieczenia wkładów państw członkowskich do stałej służby, państwa członkowskie mają prawo, zgodnie z art. 61 ust. 1 lit. a), do otrzymania finansowania w roku 2020. Liczby w załączniku II dotyczące roku 2022 stanowią punkt odniesienia dla odpowiedniego finansowania w roku 2020.

6.   W celu skutecznego wniesienia wkładu w postaci wymaganej liczby personelu statutowego przy pierwszych rozmieszczeniach stałej służby oraz utworzenia jednostki centralnej ETIAS, Agencja rozpoczyna niezbędne przygotowania, w tym zatrudnianie i szkolenia, z dniem 4 grudnia 2019 r. oraz zgodnie z zasadami budżetowymi.

7.   Do dnia 5 grudnia 2021 r. państwa członkowskie mogą przekazywać EUROSUR-owi informacje dotyczące odprawy granicznej i ochrony granicy powietrznej na zasadzie dobrowolności.

8.   Odesłania do uchylonych aktów uważa się za odesłania do niniejszego rozporządzenia i odczytuje zgodnie z tabelą korelacji zawartą w załączniku VI do niniejszego rozporządzenia.

1.   Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

2.   Art. 79 stosuje się od daty skutecznego przejęcia systemu, o którym mowa w tym artykule.

3.   Art. 12 ust. 3, art. 70 i art. 100 ust. 5, w zakresie, w jakim dotyczą współpracy ze Zjednoczonym Królestwem, stosuje się do dnia, w którym traktaty przestaną mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z art. 50 ust. 3 TUE lub, w przypadku wejścia w życie do tego dnia umowy o wystąpieniu zawartej między Unią a Zjednoczonym Królestwem na podstawie art. 50 ust. 2 TUE, do końca okresu przejściowego określonego w tej umowie o wystąpieniu.