(1)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1166/2008 (2) ustanawia ramy dla europejskich statystyk dotyczących struktury gospodarstw rolnych do 2016 r. W rezultacie rozporządzenie to powinno zostać uchylone.

(2)

Program europejskich badań dotyczących struktury gospodarstw rolnych, które przeprowadzane były w Unii Europejskiej od 1966 r., powinien być kontynuowany w celu badania tendencji w zakresie struktury gospodarstw rolnych na szczeblu unijnym i zapewnienia statystycznej bazy wiedzy potrzebnej do opracowywania, wdrażania, monitorowania, oceny i przeglądu powiązanych polityk, w szczególności wspólnej polityki rolnej (WPR), w tym wskaźników rozwoju obszarów wiejskich, a także unijnych polityk w zakresie środowiska, łagodzenia zmiany klimatu i dostosowywania się do niej, użytkowania gruntów oraz niektórych celów zrównoważonego rozwoju. Taka baza wiedzy jest również niezbędna w celu oszacowania wpływu tych polityk na kobiety zatrudnione w gospodarstwach rolnych.

(3)

Zbieranie danych statystycznych, w szczególności dotyczących struktury gospodarstw rolnych, powinno mieć na celu m.in. udostępnianie aktualnych danych podczas procesu decyzyjnego z myślą o przyszłych reformach WPR.

(4)

Międzynarodowa ocena statystyk rolnych doprowadziła do opracowania przez Organizację ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) światowej Strategii na Rzecz Poprawy statystyk rolnych i Obszarów Wiejskich, która została zatwierdzona przez Komitet Statystyki Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNSC) w 2010 r. Europejskie statystyki rolne powinny, w miarę potrzeb, być tworzone zgodnie z zaleceniami światowej strategii na rzecz poprawy statystyk dotyczących rolnictwa i obszarów wiejskich, a także światowego programu FAO dotyczącego spisu rolnego w 2020 r.

(5)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 (3) przewiduje ramy w zakresie opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyki europejskiej w oparciu o wspólne zasady statystyczne. Określa ono kryteria jakości i powołuje się na potrzebę ograniczenia do minimum obciążenia respondentów badań oraz przyczyniania się do realizacji bardziej ogólnego celu, jakim jest zmniejszenie obciążenia administracyjnego.

(6)

Na kolejne dziesięciolecie powinien zostać ustanowiony program statystyczny, służący wielu różnym celom, w odniesieniu do gospodarstw rolnych, który stanowiłby ramy dla zharmonizowanych, porównywalnych i spójnych statystyk. Statystyki takie powinny być ukierunkowane na potrzeby w zakresie polityki.

(7)

Strategia dotycząca statystyk rolnych na rok 2020 i na okres późniejszy, ustanowiona przez Komitet ds. Europejskiego Systemu Statystycznego (Komitet ds. ESS) w listopadzie 2015 r., przewiduje przyjęcie dwóch rozporządzeń ramowych obejmujących wszystkie aspekty statystyk rolnych, z wyjątkiem rachunków gospodarczych dla rolnictwa. Niniejsze rozporządzenie jest jednym z tych rozporządzeń ramowych.

(8)

Do celów harmonizacji i porównywalności informacji dotyczących struktury gospodarstw rolnych oraz w celu zaspokojenia bieżących potrzeb organizacji jednolitego wspólnego rynku, a w szczególności sektorów owoców i wina, od roku 2023 rozporządzenie (UE) nr 1337/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady (4) powinno być połączone z informacjami strukturalnymi na poziomie gospodarstw rolnych i zastąpione niniejszym rozporządzeniem. Konieczne jest zatem uchylenie tego rozporządzenia.

(9)

Porównywalne statystyki dotyczące struktury gospodarstw rolnych pochodzące ze wszystkich państw członkowskich są istotne dla określenia stopnia rozwoju WPR. Dlatego też w odniesieniu do zmiennych należy tak dalece, jak to możliwe stosować standardowe klasyfikacje i wspólne definicje.

(10)

Zasoby danych statystycznych odnoszących się do gospodarstw rolnych umożliwiają ujęcie danych podstawowych i danych modułowych w tabeli przekrojowej, pozwalając tym samym na wyszukiwanie informacji w oparciu o zmienne, takie jak płeć czy wiek osoby kierującej gospodarstwem rolnym, struktura własności i wielkość gospodarstwa rolnego oraz podejmowanie działań w zakresie ochrony środowiska. Dezagregacja wyników będzie możliwa w przypadku kryteriów zawartych w danych podstawowych i w przypadku kryteriów łączonych.

(11)

Zbieranie informacji na temat roku urodzenia, roku zaklasyfikowania osoby jako osoby kierującej gospodarstwem rolnym i jej płci może być źródłem danych służących do opracowywania działań w zakresie wymiany pokoleń oraz aspektów związanych z płcią.

(12)

Spis gospodarstw rolnych w Unii powinien być przeprowadzany co najmniej co dziesięć lat, między innymi w celu uaktualnienia podstawowych rejestrów gospodarstw rolnych i pozostałych informacji wymaganych do warstwowania prób. Ostatni spis odbył się w latach 2009/2010.

(13)

Państwa członkowskie, w których okresy prac w terenie w związku z badaniem w roku referencyjnym 2020 pokrywają się z pracami przewidzianymi w ramach przeprowadzanego co dziesięć lat spisu ludności, powinny mieć możliwość przyspieszenia realizacji badania dotyczącego gospodarstw rolnych o rok w celu ograniczenia znacznych obciążeń związanych z przeprowadzeniem dwóch dużych działań zbierania danych jednocześnie.

(14)

Aby uniknąć niepotrzebnego obciążania gospodarstw rolnych i administracji krajowych, powinny zostać ustanowione progi. Aby przeprowadzić należytą analizę struktury europejskiego rolnictwa, statystykami należy objąć 98 % użytkowanej powierzchni użytków rolnych oraz zwierząt gospodarskich w gospodarstwach. Oznacza to, że w niektórych państwach członkowskich progi wymienione w niniejszym rozporządzeniu są zbyt wysokie. Gospodarstwa rolne znajdujące się poniżej tych progów są jednak tak małe, że zbieranie danych na próbie gospodarstw raz na dziesięć lat wystarczy do oszacowania ich struktury i wpływu na produkcję, powodując znaczne zmniejszenie kosztów i obciążeń, a jednocześnie w dalszym ciągu umożliwiając opracowywanie skutecznych działań politycznych w celu wspierania i zachowania małych podmiotów rolniczych.

(15)

Zintegrowanymi statystykami gospodarstw rolnych powinny być objęte obszary wykorzystywane do produkcji rolnej, w tym grunty wykorzystywane przez dwa lub więcej gospodarstw rolnych z uwagi na stosowanie wspólnych praw.

(16)

Konieczne jest uzyskanie informacji na temat przynależności gospodarstwa rolnego do grupy przedsiębiorstw, których poszczególne jednostki są kontrolowane przez jednostkę dominującą.

(17)

W celu zmniejszenia obciążenia respondentów krajowe urzędy statystyczne (KUS) oraz inne krajowe organy powinny mieć dostęp do danych administracyjnych w zakresie, w jakim dane te są niezbędne do opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyk europejskich zgodnie z art. 17a rozporządzenia (WE) nr 223/2009.

(18)

Państwa członkowskie lub właściwe organy krajowe powinny dążyć do możliwie jak największego unowocześnienia sposobu zbierania danych statystycznych na temat gospodarstw rolnych. W tym kontekście należy wspierać wykorzystywanie rozwiązań cyfrowych.

(19)

Aby zapewnić elastyczność europejskiego systemu statystyk rolnych oraz uproszczenie i modernizację statystyk rolnych, zmienne, które mają być zbierane, powinny być przypisane do odrębnych grup (dane podstawowe i moduły) różniących się pod względem częstotliwości lub reprezentatywności, lub obydwu.

(20)

Obciążenia respondentów i koszty mogą zostać jeszcze obniżone dzięki wykorzystaniu danych z roku bezpośrednio poprzedzającego rok referencyjny lub następującego po roku referencyjnym. Miałoby to szczególne znaczenie dla tych kwestii, w których nie oczekuje się dużych zmian między jednym a drugim rokiem.

(21)

Do celów elastyczności i zmniejszenia obciążeń dla respondentów, KUS i innych organów krajowych państwa członkowskie powinny mieć możliwość wykorzystywania badań statystycznych, rejestrów administracyjnych oraz innych źródeł, metod lub innowacyjnych podejść, w tym opartych na zasadach naukowych i dobrze udokumentowanych metod takich jak imputacja, szacowanie i modelowanie.

(22)

Zbieranie informacji na temat składników odżywczych i wody oraz metod produkcji rolnej stosowanych w gospodarstwach rolnych powinno zostać ulepszone, aby dostarczyć dodatkowe dane statystyczne umożliwiające opracowanie polityki rolno-środowiskowej oraz poprawę jakości wskaźników rolno-środowiskowych.

(23)

Do celów geokodowania gospodarstw rolnych należy wykorzystywać temat jednostek statystycznych zgodnie z załącznikiem III do dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (5).

(24)

Komisja ma obowiązek przestrzegać poufności danych przekazywanych zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 223/2009. Należy zapewnić niezbędną ochronę poufności danych, między innymi poprzez ograniczenie parametrów dotyczących położenia do analizy przestrzennej i odpowiednie agregowanie danych przy publikacji statystyk. Dlatego należy opracować zharmonizowane podejście do ochrony poufności i jakości dotyczące rozpowszechniania danych, a jednocześnie dokładać starań, by dostęp internetowy do oficjalnych statystyk był łatwy i przyjazny dla użytkownika.

(25)

Każde przetwarzanie danych osobowych na mocy niniejszego rozporządzenia podlega przepisom rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (6) oraz przepisom przyjętym zgodnie z tym rozporządzeniem lub przepisom rozporządzenia (WE) nr 45/2001 (7), stosownie do przypadku.

(26)

Rozporządzeniem (WE) nr 1893/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady (8) ustanowiono klasyfikację statystyczną działalności gospodarczej w Unii, do której odwołano się w niniejszym rozporządzeniu w celu określenia odpowiednich populacji gospodarstw rolnych.

(27)

Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1059/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (9) należy określić jednostki terytorialne zgodnie z nomenklaturą jednostek terytorialnych do celów statystycznych (NUTS).

(28)

Przez kilka lat zarówno od państw członkowskich, jak i od Unii powinno być wymagane finansowanie na potrzeby prowadzenia zbierania danych. Należy zatem przewidzieć unijną dotację na wsparcie tego programu w ramach Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 (10).

(29)

Niniejsze rozporządzenie ustanawia kopertę finansową na cały okres trwania stosownych wieloletnich ram finansowych (WRF) mających stanowić główną kwotę odniesienia, w rozumieniu pkt 17 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie współpracy w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (11) dla Parlamentu Europejskiego i Rady podczas corocznej procedury budżetowej. Niniejsze rozporządzenie zawiera przepis dotyczący ustalania budżetu na dalsze zbieranie danych w ramach kolejnych WRF.

(30)

W okresie po 2020 r. powinno się dokonać przeglądu aspektów ekonomicznych niniejszego rozporządzenia z uwzględnieniem nowych WRF oraz innych istotnych zmian w instrumentach Unii. Na podstawie tego przeglądu Komisja powinna rozważyć zaproponowanie stosownych zmian do niniejszego rozporządzenia.

(31)

Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie systematyczne tworzenie europejskich statystyk dotyczących gospodarstw rolnych w Unii, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na wymóg spójności i porównywalności możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z określoną w tym artykule zasadą proporcjonalności niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(32)

Rozporządzenie (WE) nr 223/2009 stanowi ramy odniesienia dla statystyk europejskich i zobowiązuje państwa członkowskie do przestrzegania zasad statystycznych i kryteriów jakościowych określonych w jego przepisach. Sprawozdania dotyczące jakości są niezbędne do oceny, poprawy i informowania o jakości statystyk europejskich. Komitet ds. ESS zatwierdził standard Europejskiego Systemu Statystycznego (ESS) odnoszący się do sprawozdań dotyczących jakości, zgodnie z art. 12 rozporządzenia (WE) nr 223/2009. Ten standard ESS powinien przyczynić się do harmonizacji sprawozdawczości dotyczącej jakości na podstawie niniejszego rozporządzenia.

(33)

Zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami przeprowadzono ocenę skutków, aby program statystyczny ustanowiony niniejszym rozporządzeniem skoncentrować na potrzebie efektywności w osiąganiu określonych celów oraz aby uwzględnić ograniczenia budżetowe już na etapie opracowywania programu.

(34)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania niniejszego rozporządzenia należy przyznać Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do określania opisów zmiennych wymienionych w niniejszym rozporządzeniu i elementów technicznych danych, które należy przekazywać, określających opisy zmiennych i inne formy zbierania danych w trybie ad hoc zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, a także do określania formy i treści sprawozdań dotyczących jakości. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (12). Korzystając z tego uprawnienia, Komisja powinna uwzględnić takie aspekty, jak koszty i obciążenia administracyjne dla gospodarstw rolnych i państw członkowskich.

(35)

W celu uwzględnienia pojawiających się potrzeb w zakresie danych, wynikających głównie ze zmian zachodzących w rolnictwie, zmian w aktach prawnych i zmian priorytetów politycznych należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w odniesieniu do zmiany tematów szczegółowych określonych w niniejszym rozporządzeniu oraz uzupełnienia odpowiednich danych modułowych poprzez uściślenie informacji, które mają być dostarczone w trybie ad hoc zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. W celu zapewnienia zgodności i ułatwienia korzystania z innych źródeł danych należy zgodnie z art. 290 TFUE przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów dotyczących zmiennych określonych w niniejszym rozporządzeniu. Wykonując to uprawnienie, Komisja powinna uwzględnić takie aspekty, jak koszty i obciążenia administracyjne dla gospodarstw rolnych i państw członkowskich. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami ustanowionymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (13). W szczególności, aby zapewnić udział Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowaniu aktów delegowanych na równych zasadach, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji powinni mieć możliwość systematycznego brania udziału w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(36)

Skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 20 listopada 2017 r. (14).

(37)

Skonsultowano się z Komitetem ds. ESS,

(1)

W swoim komunikacie z dnia 30 listopada 2016 r. dotyczącym europejskiego planu działań w sektorze obrony Komisja zobowiązała się do uzupełniania, wykorzystywania i konsolidowania wspólnych wysiłków państw członkowskich na rzecz rozbudowy zdolności obronnych w odpowiedzi na wyzwania związane z bezpieczeństwem, a także do wspierania konkurencyjnego, innowacyjnego i wydajnego europejskiego przemysłu obronnego w całej Unii. W planie tym zaproponowano w szczególności utworzenie Europejskiego Funduszu Obronnego (zwanego dalej „Funduszem”) w celu wspierania inwestycji na rzecz wspólnych badań oraz wspólnego rozwoju wyposażenia obronnego i technologii obronnych, stwarzając w ten sposób zachęty do wspólnych zamówień w zakresie wyposażenia obronnego i technologii obronnych i ich wspólnego utrzymywania. Fundusz nie zastępowałby wysiłków w tym zakresie na poziomie krajowym i powinien być środkiem zachęcającym państwa członkowskie do współpracy i większych inwestycji w obronność. Fundusz miałby wspierać współpracę w trakcie całego cyklu rozwoju produktów i technologii obronnych, sprzyjając w ten sposób synergii i opłacalności. Celem jest zapewnienie zdolności, a także konkurencyjnej i innowacyjnej podstawy przemysłu obronnego w całej Unii – również poprzez współpracę transgraniczną i udział małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) – a także przyczynienie się do ściślejszej europejskiej współpracy w dziedzinie obrony.

(2)

Aby wspierać konkurencyjność, wydajność i zdolności innowacyjne przemysłu obronnego Unii, które to elementy przyczynią się do strategicznej autonomii Unii, należy ustanowić europejski program rozwoju przemysłu obronnego (zwany dalej „Programem”). Program powinien mieć na celu zwiększenie konkurencyjności przemysłu obronnego Unii, przyczyniając się do poprawy zdolności obronnych, w tym w związku z cyberobroną, poprzez wspieranie współpracy między przedsiębiorstwami w całej Unii, w tym MŚP i spółkami o średniej kapitalizacji, ośrodkami badawczymi i uniwersytetami, oraz współpracy między państwami członkowskimi, w fazie rozwojowej produktów i technologii obronnych, co ułatwi lepsze wykorzystanie efektu skali w przemyśle obronnym i promowanie normalizacji systemów obronnych, przy jednoczesnym zwiększeniu ich interoperacyjności. Faza rozwojowa, którą poprzedzają faza badawcza i faza technologiczna, pociąga za sobą znaczące ryzyko i koszty, które utrudniają dalsze wykorzystywanie wyników badań i niekorzystnie wpływają na konkurencyjność unijnego przemysłu obronnego. Wspierając fazę rozwojową, Program przyczyni się do lepszego wykorzystania wyników badań w dziedzinie obronności oraz pomoże wypełnić lukę między obszarem badań i produkcji. Będzie on również wspierać wszelkie formy innowacyjności, ponieważ można oczekiwać pozytywnych efektów takiego wsparcia w sektorze cywilnym. Program uzupełnia działania prowadzone zgodnie z art. 182 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i nie obejmuje wytwarzania produktów lub technologii obronnych ani zamówień w tym zakresie.

(3)

Aby zapewnić bardziej innowacyjne rozwiązania i wspierać otwarty rynek wewnętrzny, Program powinien zdecydowanie wspierać transgraniczny udział MŚP i pomagać w tworzeniu nowych możliwości rynkowych.

(4)

Program powinien obejmować dwuletni okres od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. Należy określić kwotę finansową na realizację Programu w tym okresie.

(5)

W niniejszym rozporządzeniu określono pulę środków finansowych na cały czas trwania Programu, która podczas corocznej procedury budżetowej ma stanowić dla Parlamentu Europejskiego i Rady główną kwotę odniesienia w rozumieniu pkt 17 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (3).

(6)

Wszystkie instrumenty finansowania wykorzystywane przy realizacji Programu należy stosować zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (4), z myślą o maksymalizacji rozwoju technologii i produktów obronnych. Niemniej jednak, ze względu na dwuletni okres obowiązywania programu, stosowanie instrumentów finansowych może przysparzać trudności praktycznych. W związku z tym podczas tego początkowego okresu należy nadać priorytet wykorzystywaniu dotacji i, w wyjątkowych sytuacjach, zamówieniom publicznym. Instrumenty finansowe mogłyby być odpowiednim narzędziem do wykorzystania w ramach Funduszu po 2020 r.

(7)

Komisja może powierzyć część zadań związanych z realizacją Programu podmiotom, o których mowa w art. 58 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE, Euratom) nr 966/2012.

(8)

Po uzgodnieniu wspólnych priorytetów w zakresie zdolności obronnych na poziomie Unii, w szczególności poprzez plan rozwoju zdolności, uwzględniając także skoordynowany roczny przegląd w zakresie obronności oraz z myślą o sprostaniu unijnemu poziomowi ambicji uzgodnionemu przez Radę w jej konkluzjach z dnia 14 listopada 2016 r. i zatwierdzonemu przez Radę Europejską w dniu 15 grudnia 2016 r., państwa członkowskie identyfikują i konsolidują wymogi wojskowe oraz określają specyfikacje techniczne projektu.

(9)

W stosownych przypadkach państwa członkowskie powinny również wyznaczyć kierownika projektu, takiego jak międzynarodowa organizacja zarządzająca projektami, na przykład Organizacja do spraw Współpracy w Zakresie Uzbrojenia, lub podmiot taki jak Europejska Agencja Obrony, do kierowania pracami związanymi z opracowaniem realizowanego wspólnie działania wspieranego w ramach Programu. W przypadku gdy wyznaczono kierownika projektu, przed dokonaniem płatności na rzecz beneficjenta kwalifikującego się działania Komisja powinna skonsultować się z kierownikiem projektu w sprawie postępów w odniesieniu do działania, tak aby mógł on zapewnić przestrzeganie ram czasowych przez beneficjentów.

(10)

Unijne wsparcie finansowe nie powinno mieć wpływu na transfer produktów związanych z obronnością w obrębie Unii, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/43/WE (5), ani na eksport produktów, wyposażenia lub technologii obronnych. Nie powinno mieć też wpływu na swobodę państw członkowskich co do ustalania polityki dotyczącej transferu w obrębie Unii oraz eksportu takich produktów, m.in. zgodnie ze wspólnymi zasadami kontroli wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego określonymi we wspólnym stanowisku Rady 2008/944/WPZiB (6).

(11)

Ponieważ celem Programu jest wspieranie konkurencyjności i wydajności unijnego przemysłu obronnego poprzez ograniczenie ryzyka w fazie rozwojowej wspólnych projektów, działania związane z rozwojem produktu obronnego lub technologii obronnej – takie jak studia wykonalności i inne środki towarzyszące, projekt (łącznie ze specyfikacjami technicznymi, na których opiera się projekt), tworzenie prototypów systemów, testowanie, kwalifikowanie, certyfikacja – oraz działania związane ze zwiększaniem wydajności w całym cyklu życia produktu obronnego lub technologii obronnej powinny kwalifikować się do finansowania w ramach Programu. Modernizacja już istniejących produktów i technologii obronnych, w tym ich interoperacyjności, powinna również kwalifikować się do finansowania w ramach Programu. Działania służące modernizacji już istniejących produktów i technologii obronnych powinny kwalifikować się do wsparcia jedynie wtedy, gdy istniejące wcześniej informacje niezbędne do przeprowadzenia danego działania nie są objęte żadnymi restrykcjami ograniczającymi możliwość przeprowadzenia tego działania.

(12)

Z uwagi na fakt, że celem Programu jest przede wszystkim wzmocnienie współpracy między przedsiębiorstwami w różnych państwach członkowskich, działanie powinno kwalifikować się do finansowania w ramach Programu tylko wtedy, gdy ma być przeprowadzone przez konsorcjum co najmniej trzech przedsiębiorstw z siedzibami w co najmniej trzech różnych państwach członkowskich.

(13)

Transgraniczna współpraca między przedsiębiorstwami w zakresie rozwoju produktów i technologii obronnych jest często hamowana przez trudności w uzgodnieniu wspólnych specyfikacji technicznych lub norm. Brak lub niedostatek wspólnych specyfikacji technicznych lub norm podniosły złożoność oraz spowodowały opóźnienia i zawyżenie kosztów w fazie rozwojowej. W odniesieniu do działań wiążących się z wyższym poziomem gotowości technologicznej uzgodnienie wspólnych specyfikacji technicznych powinno być jednym z podstawowych warunków kwalifikowania się do finansowania w ramach Programu. Studia wykonalności i działania mające na celu wspieranie tworzenia wspólnej definicji specyfikacji technicznych lub norm również powinny kwalifikować się do finansowania w ramach Programu.

(14)

Aby zapewnić respektowanie międzynarodowych obowiązków Unii i państw członkowskich podczas wdrażania niniejszego rozporządzenia, działania związane z produktami lub technologiami, których stosowanie, rozwój lub produkcja są zakazane na mocy prawa międzynarodowego, nie powinny kwalifikować się do finansowania w ramach Programu. W związku z tym kwalifikowalność działań w zakresie rozwoju nowych produktów lub technologii obronnych, takich jak te, które są specjalnie zaprojektowane do przeprowadzania śmiercionośnych ataków bez jakiejkolwiek kontroli człowieka nad decyzjami co do ich użycia, powinna również być uzależniona od zmian w prawie międzynarodowym.

(15)

Ponieważ Program ma na celu zwiększenie konkurencyjności i wydajności unijnego przemysłu obronnego, co do zasady do finansowania powinny kwalifikować się wyłącznie podmioty mające siedzibę w Unii niepodlegające kontroli państw trzecich ani podmiotów z państw trzecich. Ponadto – w celu zapewnienia ochrony podstawowych interesów Unii i jej państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony – infrastruktura, obiekty, aktywa i zasoby używane przez beneficjentów i podwykonawców w działaniu finansowanym w ramach Programu nie powinny być zlokalizowane na terytorium państwa trzeciego.

(16)

W pewnych okolicznościach powinna istnieć możliwość odstąpienia od zasady, w myśl której beneficjenci i podwykonawcy uczestniczący w działaniu nie powinni podlegać kontroli państw trzecich ani podmiotów z państw trzecich. W tym kontekście przedsiębiorstwa mające siedzibę w Unii i kontrolowane przez państwa trzecie lub przez podmioty z państw trzecich powinny kwalifikować się do finansowania, pod warunkiem że spełnione są odpowiednie, rygorystyczne warunki dotyczące interesów Unii i jej państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony ustalonych w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa na podstawie tytułu V Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), w tym w odniesieniu do wzmocnienia europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego. Udział takich przedsiębiorstw nie powinien być sprzeczny z celami Programu. Beneficjenci powinni przedłożyć wszystkie stosowne informacje dotyczące infrastruktury, obiektów, aktywów i zasobów, które będą wykorzystywane w ramach działania. Należy również uwzględnić obawy państw członkowskich dotyczące bezpieczeństwa dostaw.

(17)

Współpraca między beneficjentami i podwykonawcami uczestniczącymi w danym działaniu a przedsiębiorstwami mającymi siedzibę w państwie trzecim lub kontrolowanymi przez państwa trzecie lub przez podmioty z państw trzecich również powinna podlegać stosownym warunkom dotyczącym interesów Unii i jej państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony. W tym kontekście nie powinno dochodzić do sytuacji, w której państwa trzecie lub podmioty z państw trzecich korzystają z nieuprawnionego dostępu do informacji niejawnych związanych z realizacją danego działania. Dostęp do informacji niejawnych jest dozwolony zgodnie z odnośnymi przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa mającymi zastosowanie do informacji niejawnych Unii Europejskiej oraz do informacji niejawnych opatrzonych klauzulami tajności zgodnie z krajowymi klauzulami tajności.

(18)

Kwalifikujące się działania realizowane w kontekście stałej współpracy strukturalnej w ramach instytucjonalnych Unii zapewniłyby ciągłość wzmocnionej współpracy między przedsiębiorstwami w różnych państwach członkowskich i w ten sposób bezpośrednio przyczyniałyby się do realizacji celów Programu. Działania takie powinny zatem kwalifikować się do uzyskania podwyższonej stopy finansowania. Kwalifikujące się działania realizowane przy odpowiednim udziale spółek o średniej kapitalizacji i MŚP, a w szczególności transgranicznych MŚP, wspierają otwarcie łańcuchów dostaw i przyczyniają się do realizacji celów Programu. Działania takie powinny zatem kwalifikować się do uzyskania podwyższonej stopy finansowania, również w celu zrekompensowania zwiększonego ryzyka i zwiększonego obciążenia administracyjnego.

(19)

Jeżeli konsorcjum zamierza uczestniczyć w jednym z kwalifikujących się działań w ramach Programu, a pomoc finansowa Unii ma mieć formę dotacji, konsorcjum takie powinno wyznaczyć jednego ze swoich członków na koordynatora. Koordynator będzie głównym punktem kontaktowym z Komisją.

(20)

Promowanie innowacyjności i rozwoju technologicznego w unijnym przemyśle obronnym powinno umożliwić utrzymanie i rozwój kompetencji i wiedzy fachowej unijnego przemysłu obronnego oraz powinno przyczynić się do wzmocnienia jego autonomii technologiczno-przemysłowej. W tym kontekście Program może również pomóc określić dziedziny, w których Unia uzależniona jest od państw trzecich pod względem rozwoju produktów i technologii obronnych. Takie promowanie innowacyjności i rozwoju technologicznego powinno również odbywać się w sposób spójny z interesami Unii w zakresie bezpieczeństwa i obrony. W związku z tym jednym z kryterium przyznawania środków powinno być to, czy dane działanie wnosi wkład w te interesy oraz w realizację priorytetów w zakresie zdolności obronnych, uzgodnionych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. W obrębie Unii wspólne priorytety w zakresie zdolności obronnych określone są w szczególności w ramach planu rozwoju zdolności. Inne procesy unijne, takie jak skoordynowany roczny przegląd w zakresie obronności i stała współpraca strukturalna będą wspierać wdrażanie odpowiednich priorytetów w ramach wzmocnionej współpracy. W stosownych przypadkach można brać także pod uwagę regionalne i międzynarodowe priorytety, w tym w ramach NATO, pod warunkiem że służą interesom Unii w zakresie bezpieczeństwa i obrony i nie wykluczają możliwości udziału żadnego państwa członkowskiego, uwzględniając przy tym również potrzebę unikania zbędnego dublowania działań.

(21)

Państwa członkowskie pracują indywidualnie i wspólnie nad rozwojem, produkcją i eksploatacją bezzałogowych statków powietrznych, pojazdów i statków. Eksploatacja w tym kontekście obejmuje dokonywanie ataków na cele wojskowe. Badania i rozwój związane z opracowywaniem takich systemów, zarówno wojskowych, jak i cywilnych, były dotychczas wspierane ze środków funduszy unijnych. Planuje się kontynuację tego stanu rzeczy, ewentualnie także w ramach Programu. Żadne przepisy niniejszego rozporządzenia nie powinny utrudniać zgodnego z prawem wykorzystania opracowanych w ramach Programu technologii lub produktów obronnych.

(22)

W celu zapewnienia, by finansowane działania były rentowne, zobowiązanie państw członkowskich do skutecznego przyczyniania się do finansowania działania powinno mieć formę pisemną, na przykład listu intencyjnego odnośnych państw członkowskich.

(23)

W celu zapewnienia, by finansowane działania przyczyniały się do zwiększenia konkurencyjności i wydajności europejskiego przemysłu obronnego, powinny być one zorientowane na rynek, uzależnione od popytu i rentowne w perspektywie średnio- i długoterminowej, także w przypadku technologii podwójnego zastosowania. W kryteriach kwalifikowalności należy w związku z tym uwzględnić fakt, że państwa członkowskie zamierzają zamówić końcowy produkt obronny lub wykorzystać technologię w skoordynowany sposób, natomiast w kryteriach przyznawania środków należy wziąć pod uwagę fakt, że państwa członkowskie zobowiązują się politycznie lub prawnie do wspólnego wykorzystywania końcowego produktu obronnego lub technologii końcowej, bycia właścicielami takiego produktu lub technologii lub ich utrzymywania.

(24)

Wszystkie kryteria przyznawania środków powinny być uwzględniane podczas oceny działań proponowanych do finansowania w ramach Programu. Ponieważ kryteria te nie mają charakteru dyskwalifikującego, nie należy automatycznie wykluczać proponowanych działań, które nie spełniają jednego z tych kryteriów lub większej ich liczby.

(25)

Pomoc finansowa Unii w ramach Programu nie powinna przekraczać 20 % kosztów kwalifikowalnych działania, jeżeli odnosi się ono do tworzenia prototypów systemów, co jest często najbardziej kosztownym działaniem w fazie rozwojowej. Możliwe powinno być jednak objęcie pomocą całkowitych kosztów kwalifikowalnych w przypadku pozostałych działań w fazie rozwojowej. W obu przypadkach koszty kwalifikowalne należy rozumieć zgodnie z art. 126 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 966/2012.

(26)

W związku z tym, że Program powinien uzupełniać działania badawcze, w szczególności w dziedzinie obronności, a także z myślą o zachowaniu spójności i uproszeniu procedur administracyjnych, w odniesieniu do Programu należy w miarę możliwości stosować te same zasady, co w przypadku działania przygotowawczego w zakresie badań nad obronnością (PADR) i programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020” (2014-2020) (zwanego dalej „programem Horyzont 2020”). Należy zatem zezwolić na zwrot kosztów pośrednich według stawki zryczałtowanej wynoszącej 25 %, podobnie jak w przypadku działania przygotowawczego w ramach PADR i programu Horyzont 2020.

(27)

Ponieważ pomoc unijna ma na celu wzmacnianie konkurencyjności sektora obronnego i dotyczy jedynie szczególnej fazy rozwojowej, Unia nie powinna mieć prawa własności ani praw własności intelektualnej w stosunku do produktów lub technologii obronnych powstałych w wyniku finansowanych działań. Mający zastosowanie system ochrony praw własności intelektualnej ma zostać określony umownie przez beneficjentów. Zainteresowane państwa członkowskie powinny także mieć możliwość uczestniczenia w dalszych realizowanych wspólnie zamówieniach. Ponadto wyniki działań finansowanych w ramach Programu nie powinny podlegać kontroli lub ograniczeniom ze strony państwa trzeciego lub podmiotu z państwa trzeciego.

(28)

Komisja powinna ustanowić dwuletni program prac zgodnie z celami Programu. Program prac powinien szczegółowo określać kategorie projektów, które mają być finansowane w ramach Programu, łącznie z takimi produktami i technologiami obronnymi, jak systemy bezzałogowe, łączność satelitarna, pozycjonowanie, nawigacja i pomiar czasu, autonomiczny dostęp do przestrzeni kosmicznej i stała obserwacja Ziemi, oraz w zakresie zrównoważoności energetycznej, cyberbezpieczeństwa i bezpieczeństwa morskiego, a także w zakresie najbardziej zaawansowanych zdolności wojskowych w dziedzinach powietrznej, lądowej, morskiej i w dziedzinie wspólnej, w tym lepszej orientacji sytuacyjnej, ochrony, mobilności, logistyki i wsparcia medycznego oraz strategicznych czynników ich rozwoju.

(29)

Przy ustanawianiu programu prac Komisję powinien wspierać komitet państw członkowskich (zwany dalej „komitetem”). Komisja powinna dążyć do wypracowania takich rozwiązań, które zyskałyby możliwie największe poparcie w ramach komitetu. W tym kontekście komitet może obradować w składzie krajowych ekspertów w dziedzinie obrony w celu udzielania Komisji konkretnej pomocy. Do państw członkowskich należy wyznaczenie swoich przedstawicieli w tym komitecie. Członkowie komitetu powinni mieć wystarczająco dużo czasu i stosowne warunki, by mogli właściwie przeanalizować projekty aktów wykonawczych i wyrazić swoje opinie.

(30)

W świetle unijnej polityki w zakresie MŚP, która ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia wzrostu gospodarczego, innowacji, tworzenia miejsc pracy i integracji społecznej w Unii, oraz uwzględniając fakt, że wspierane działania z reguły wymagają współpracy ponadnarodowej, ważne jest, aby program prac odzwierciedlał i umożliwiał otwarty i przejrzysty transgraniczny dostęp i udział MŚP oraz aby w związku z tym co najmniej 10 % całkowitego budżetu przeznaczono na takie działania, co umożliwi włączenie MŚP do łańcuchów wartości działań. Jedna kategoria projektów powinna być skierowana szczególnie na MŚP.

(31)

Aby zapewnić powodzenie Programu, Komisja powinna dążyć do utrzymania dialogu z przedsiębiorstwami reprezentującymi różnorodne sektory przemysłu europejskiego, w tym z MŚP i nietypowymi dostawcami sektora obronnego, w celu zapewnienia powodzenia Programu.

(32)

Aby umożliwić korzystanie z wiedzy fachowej w sektorze obronnym, którą dysponuje Europejska Agencja Obrony, należy ją zaprosić do udziału w pracach komitetu w charakterze obserwatora zgodnie z kompetencjami przyznanymi jej w TUE. Europejska Służba Działań Zewnętrznych również powinna zostać zaproszona do udzielania wsparcia.

(33)

Zasadniczo przy wyborze działań, które mają być finansowane w ramach Programu, Komisja lub podmioty, o których mowa w art. 58 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE, Euratom) nr 966/2012, powinny organizować konkurencyjne zaproszenia do składania wniosków, jak przewidziano w tym rozporządzeniu, oraz zapewnić, by procedury administracyjne były jak najprostsze i wiązały się z jak najniższymi dodatkowymi kosztami. Jednak w niektórych należycie uzasadnionych i wyjątkowych okolicznościach finansowanie unijne może również być przyznawane zgodnie z art. 190 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 1268/2012 (7).

(34)

Po dokonaniu oceny otrzymanych wniosków, z pomocą niezależnych ekspertów, których dane uwierzytelniające powinny zostać zatwierdzone przez państwa członkowskie, Komisja powinna dokonać wyboru działań, które mają być finansowane w ramach Programu. Komisja powinna stworzyć bazę danych dotyczącą niezależnych ekspertów. Ta baza danych nie powinna być podawana do wiadomości publicznej. Niezależni eksperci powinni być powoływani na podstawie ich umiejętności, doświadczenia i wiedzy, mając na uwadze zadania, które mają im zostać powierzone. Przy powoływaniu niezależnych ekspertów Komisja powinna w miarę możliwości podejmować właściwe środki, by dążyć do osiągnięcia wyważonego składu grup ekspertów i paneli oceniających pod względem zróżnicowania umiejętności, doświadczenia, wiedzy, pochodzenia geograficznego i płci, i biorąc pod uwagę sytuację w danym obszarze działania. Należy również dążyć do zapewnienia odpowiedniej rotacji ekspertów i odpowiedniej równowagi między sektorem prywatnym i publicznym. W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania niniejszego rozporządzenia Komisji należy powierzyć uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do przyjęcia i realizacji programu prac, a także przyznawania środków finansowych na realizację wybranych działań. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (8). Państwa członkowskie powinny być informowane o wynikach oceny i postępach w realizacji finansowanych działań.

(35)

Biorąc pod uwagę istotny wpływ tych aktów wykonawczych na wykonanie niniejszego rozporządzenia, do celów ich przyjęcia należy stosować procedurę sprawdzającą.

(36)

Na zakończenie Programu Komisja powinna sporządzić sprawozdanie z wykonania zawierające analizę finansową działań pod względem ich wyników finansowych oraz, tam gdzie to możliwe, ich wpływu. W sprawozdaniu z wykonania powinien również zostać przeanalizowany transgraniczny udział MŚP i spółek o średniej kapitalizacji w działaniach realizowanych w ramach Programu, a także udział MŚP i spółek o średniej kapitalizacji w globalnym łańcuchu wartości. Sprawozdanie to powinno też zawierać informacje na temat pochodzenia beneficjentów oraz rozdziału praw do wytworzonej własności intelektualnej.

(37)

Należy zapewnić ochronę interesów finansowych Unii w całym cyklu wydatkowania, przez zastosowanie proporcjonalnych środków obejmujących zapobieganie nieprawidłowościom oraz ich wykrywanie i badanie, odzyskiwanie środków utraconych, nienależnie wypłaconych lub niewłaściwie wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładanie sankcji administracyjnych i finansowych.

(38)

Komisja i państwa członkowskie powinny zapewnić jak najszerszą promocję Programu, aby zwiększyć jego skuteczność i tym samym poprawić konkurencyjność przemysłu obronnego i zdolności obronnych państw członkowskich.

(39)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie ze względu na koszty i powiązane ryzyko, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,

(1)

Celem Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG) jest zapewnienie wsparcia zwolnionym pracownikom i osobom, które zaprzestały prowadzenia działalności na własny rachunek w wyniku istotnych zmian w strukturze światowego handlu, spowodowanych globalizacją, w wyniku dalszego trwania światowego kryzysu finansowego i gospodarczego lub w wyniku nowego światowego kryzysu finansowego i gospodarczego oraz w celu udzielenia im pomocy umożliwiającej reintegrację na rynku pracy.

(2)

Środki EFG nie mogą przekroczyć maksymalnej rocznej kwoty 150 mln EUR (w cenach z 2011 r.) zgodnie z art. 12 rozporządzenia Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 (3).

(3)

W dniu 23 października 2017 r. Francja przedłożyła wniosek o uruchomienie środków z EFG w związku ze zwolnieniami w przedsiębiorstwie Air France we Francji. Wniosek został uzupełniony o dodatkowe informacje złożone zgodnie z art. 8 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013. Wniosek ten spełnia wymogi dotyczące określenia wkładu finansowego z EFG, określone w art. 13 rozporządzenia (UE) nr 1309/2013.

(4)

Należy zatem uruchomić środki z EFG, aby zapewnić wkład finansowy w wysokości 9 894 483 EUR w odpowiedzi na wniosek złożony przez Francję.

(5)

W celu ograniczenia do minimum czasu potrzebnego do uruchomienia EFG niniejszą decyzję należy stosować od dnia jej przyjęcia,