9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/1

(1)

Przedsiębiorstwo Danisco (UK) Ltd. złożyło wniosek zgodnie z art. 13 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003, proponując zmianę nazwy posiadacza zezwolenia w odniesieniu do rozporządzenia Komisji (WE) nr 1290/2008 (2) dotyczącego zezwolenia na stosowanie preparatu Lactobacillus rhamnosus (CNCM-I-3698) i Lactobacillus farciminis (CNCM-I-3699).

(2)

Wnioskodawca twierdzi, że ze skutkiem od dnia 12 listopada 2015 r. przedsiębiorstwo Danisco (UK) Ltd. przeniosło prawa do obrotu preparatem Lactobacillus rhamnosus (CNCM-I-3698) i Lactobacillus farciminis (CNCM-I-3699) na przedsiębiorstwo STI Biotechnologie.

(3)

Proponowane zmiany warunków zezwolenia mają charakter wyłącznie administracyjny i nie wymagają przeprowadzenia ponownej oceny dodatku. O wniosku powiadomiony został Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności.

(4)

Aby umożliwić obrót dodatkiem paszowym w imieniu przedsiębiorstwa STI Biotechnologie, konieczna jest zmiana warunków zezwolenia.

(5)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1290/2008.

(6)

Ponieważ względy bezpieczeństwa nie wymagają natychmiastowego zastosowania zmiany wprowadzonej niniejszym rozporządzeniem w rozporządzeniu (WE) nr 1290/2008, należy przewidzieć okres przejściowy, podczas którego możliwe będzie zużycie istniejących zapasów dodatku, premiksów i mieszanek paszowych zawierających dodatek.

(7)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/3

(1)

W rozporządzeniu (WE) nr 1831/2003 przewidziano udzielanie zezwoleń na stosowanie dodatków w żywieniu zwierząt oraz określono sposób uzasadniania i procedury przyznawania takich zezwoleń.

(2)

Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 złożony został wniosek o zezwolenie na stosowanie winianów żelazowo-sodowych. Do wniosku dołączone zostały dane szczegółowe oraz dokumenty wymagane na mocy art. 7 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003.

(3)

Wniosek dotyczy zezwolenia na stosowanie winianów żelazowo-sodowych jako dodatku paszowego dla wszystkich gatunków zwierząt celem sklasyfikowania ich w kategorii „dodatki technologiczne”.

(4)

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) w opinii z dnia 30 kwietnia 2015 r. (2) stwierdził, że w proponowanych warunkach stosowania przedmiotowy preparat nie ma niekorzystnego wpływu na zdrowie zwierząt i ludzi ani na środowisko. Urząd stwierdził ponadto, że preparat ten może być skuteczny jako środek przeciwzbrylający w soli. Zdaniem Urzędu nie ma potrzeby wprowadzania szczegółowych wymogów dotyczących monitorowania po wprowadzeniu do obrotu. Urząd poddał również weryfikacji sprawozdanie dotyczące metod analizy dodatku paszowego w paszy, przedłożone przez laboratorium referencyjne ustanowione rozporządzeniem (WE) nr 1831/2003.

(5)

Ocena winianów żelazowo-sodowych dowodzi, że warunki udzielenia zezwolenia przewidziane w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 są spełnione. W związku z tym należy zezwolić na stosowanie preparatu, jak określono w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

(6)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/7

(1)

W rozporządzeniu (WE) nr 1831/2003 przewidziano udzielanie zezwoleń na stosowanie dodatków w żywieniu zwierząt oraz określono sposób uzasadniania i procedury przyznawania takich zezwoleń.

(2)

Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 złożone zostały wnioski o zezwolenie na stosowanie preparatu Bacillus subtilis (C-3102). Do wniosków dołączone zostały dane szczegółowe oraz dokumenty wymagane na mocy art. 7 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003.

(3)

Wnioski dotyczą zezwolenia na stosowanie Bacillus subtilis (C-3102) jako dodatku paszowego dla wszystkich ptaków nieśnych i ryb ozdobnych, celem sklasyfikowania go w kategorii „dodatki zootechniczne”.

(4)

Preparat ten został już dopuszczony jako dodatek paszowy dla kurcząt rzeźnych rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1444/2006 (2), dla prosiąt rozporządzeniem Komisji (UE) nr 333/2010 (3) oraz dla kurcząt odchowywanych na kury nioski, indyków, podrzędnych gatunków ptaków i innych ptaków ozdobnych i łownych rozporządzeniem Komisji (UE) nr 184/2011 (4).

(5)

W swoich opiniach z dnia 28 września 2015 r. (5) i 11 listopada 2015 r. (6) Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) uznał, że w proponowanych warunkach stosowania preparat Bacillus subtilis (C-3102) nie ma niekorzystnego wpływu na zdrowie zwierząt i ludzi ani na środowisko. Urząd stwierdził, że w proponowanych warunkach stosowania dodatek może być skuteczny w ograniczaniu ilości paszy na jednostkę masy w produkcji jaj w całym okresie nieśności. Urząd stwierdził także, że dodatek może przyczynić się do poprawy wzrostu i wykorzystania paszy w przypadku ryb ozdobnych. Zdaniem Urzędu nie ma potrzeby wprowadzania szczegółowych wymogów dotyczących monitorowania rynku po wprowadzeniu do obrotu. Urząd poddał również weryfikacji sprawozdanie dotyczące metody analizy dodatku paszowego w paszy, przedłożone przez laboratorium referencyjne ustanowione rozporządzeniem (WE) nr 1831/2003.

(6)

Ocena preparatu Bacillus subtilis (C-3102) dowodzi, że warunki udzielenia zezwolenia przewidziane w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 są spełnione. W związku z tym należy zezwolić na stosowanie preparatu, jak określono w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

(7)

Wnioskodawca złożył również wniosek zgodnie z art. 13 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003, w którym proponuje zmianę nazwy posiadacza zezwolenia oraz nazwy jego przedstawiciela w UE w rozporządzeniach (WE) nr 1444/2006, (UE) nr 333/2010 i (UE) nr 184/2011. Wnioskodawca oświadczył, że z dniem 1 stycznia 2016 r. zmienił nazwę z „Calpis Co. Ltd.” na „Asahi Calpis Wellness Co. Ltd.”. Nazwa przedstawiciela w UE uległa zmianie z „Calpis Co. Ltd. Europe Representative Office” na „Asahi Calpis Wellness Co. Ltd. Europe Representative Office”. Wnioskodawca przekazał odpowiednie dane na poparcie swojego wniosku.

(8)

Aby umożliwić Asahi Calpis Wellness Co. Ltd. korzystanie z jego praw do obrotu, niezbędna jest zmiana warunków zezwoleń.

(9)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenia (WE) nr 1444/2006, (UE) nr 333/2010 i (UE) nr 184/2011.

(10)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

a)

w tytule termin „posiadacz zezwolenia: Calpis Co. Ltd. Japonia, reprezentowany w Unii Europejskiej przez Calpis Co. Ltd. Europe Representative Office” zastępuje się terminem „posiadacz zezwolenia Asahi Calpis Wellness Co. Ltd., reprezentowany w Unii Europejskiej przez Asahi Calpis Wellness Co. Ltd. Europe Representative Office”;

b)

w załączniku, w kolumnie drugiej „Nazwa posiadacza zezwolenia” termin „posiadacz zezwolenia: Calpis Co. Ltd. Japonia, reprezentowany w Unii Europejskiej przez Calpis Co. Ltd. Europe Representative Office, Francja” zastępuje się terminem „posiadacz zezwolenia Asahi Calpis Wellness Co. Ltd., reprezentowany w Unii Europejskiej przez Asahi Calpis Wellness Co. Ltd. Europe Representative Office”.

a)

w tytule termin „posiadacz zezwolenia: Calpis Co. Ltd. Japonia, reprezentowany przez Calpis Co. Ltd. Europe Representative Office” zastępuje się terminem „posiadacz zezwolenia Asahi Calpis Wellness Co. Ltd., reprezentowany w Unii Europejskiej przez Asahi Calpis Wellness Co. Ltd. Europe Representative Office”;

b)

w załączniku, w kolumnie drugiej „Nazwa posiadacza zezwolenia” termin „posiadacz zezwolenia: Calpis Co. Ltd. Japonia, reprezentowany przez Calpis Co. Ltd. Europe Representative Office, Francja” zastępuje się terminem „posiadacz zezwolenia Asahi Calpis Wellness Co. Ltd., reprezentowany w Unii Europejskiej przez Asahi Calpis Wellness Co. Ltd. Europe Representative Office”.

9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/11

(1)

W rozporządzeniu (WE) nr 1831/2003 przewidziano udzielanie zezwoleń na stosowanie dodatków w żywieniu zwierząt oraz określono sposób uzasadniania i procedury przyznawania takich zezwoleń.

(2)

Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 złożony został wniosek o zezwolenie na stosowanie preparatu Bacillus licheniformis (ATCC 53757) i jego proteazy (E.C. 3.4.21.19). Do wniosku dołączone zostały dane szczegółowe oraz dokumenty wymagane na mocy art. 7 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003.

(3)

Wniosek dotyczy zezwolenia na stosowanie preparatu Bacillus licheniformis (ATCC 53757) i jego proteazy (E.C. 3.4.21.19) jako dodatku paszowego dla kurcząt rzeźnych, kurcząt odchowywanych na kury nioski, podrzędnych gatunków ptaków rzeźnych i do okresu nieśności oraz ptaków ozdobnych, celem sklasyfikowania go w kategorii „dodatki zootechniczne”.

(4)

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) w opinii z dnia 11 marca 2015 r. (2) stwierdził, że zgodnie z proponowanymi warunkami stosowania preparat Bacillus licheniformis (ATCC 53757) i jego proteaza (E.C. 3.4.21.19) nie ma negatywnego wpływu na zdrowie zwierząt, ludzi ani na środowisko naturalne oraz że może być skuteczny pod kątem przyrostu masy ciała w stosunku do ilości podawanej paszy u kurcząt rzeźnych w zalecanej dawce, ale tylko w przypadku stosowania diety o obniżonej zawartości białka. Uznaje się również, że wniosek ten można rozszerzyć na kurczęta odchowywane na kury nioski, podrzędne gatunki ptaków rzeźnych i odchowywanych na nioski oraz ptaki ozdobne. Zdaniem Urzędu nie ma potrzeby wprowadzania szczegółowych wymogów dotyczących monitorowania po wprowadzeniu do obrotu. Urząd poddał również weryfikacji sprawozdanie dotyczące metody analizy dodatku paszowego w paszy, przedłożone przez laboratorium referencyjne ustanowione rozporządzeniem (WE) nr 1831/2003.

(5)

Ocena preparatu Bacillus licheniformis (ATCC 53757) i jego proteazy (E.C. 3.4.21.19) dowodzi, że warunki udzielenia zezwolenia przewidziane w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 są spełnione. W związku z tym należy zezwolić na stosowanie preparatu, jak określono w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

(6)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/15

(1)

W rozporządzeniu (WE) nr 1831/2003 przewidziano udzielanie zezwoleń na stosowanie dodatków w żywieniu zwierząt oraz określono sposób uzasadniania i procedury przyznawania takich zezwoleń.

(2)

Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 złożony został wniosek o zezwolenie na stosowanie 6-fitazy wytwarzanej przez Trichoderma reesei (ATCC SD-6528). Do wniosku dołączone zostały dane szczegółowe oraz dokumenty wymagane na mocy art. 7 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003.

(3)

Wniosek dotyczy zezwolenia na stosowanie 6-fitazy wytwarzanej przez Trichoderma reesei (ATCC SD-6528) jako dodatku paszowego dla gatunków drobiu i świń celem sklasyfikowania jej w kategorii „dodatki zootechniczne”.

(4)

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) w opinii z dnia 22 października 2015 r. (2) stwierdził, że zgodnie z proponowanymi warunkami stosowania 6-fitazy wytwarzanej przez Trichoderma reesei (ATCC SD-6528) nie ma negatywnego wpływu na zdrowie zwierząt, ludzi ani na środowisko, oraz że w zalecanej dawce skutecznie poprawia przyswajanie fosforu kurcząt i indyków rzeźnych, kur niosek, prosiąt odsadzonych od maciory, tuczników oraz loch. Urząd stwierdził również, że wniosek ten można rozszerzyć na podrzędne gatunki drobiu i podrzędne gatunki świń. Zdaniem Urzędu nie ma potrzeby wprowadzania szczegółowych wymogów dotyczących monitorowania po wprowadzeniu do obrotu. Urząd poddał również weryfikacji sprawozdanie dotyczące metody analizy dodatku paszowego w paszy, przedłożone przez laboratorium referencyjne ustanowione rozporządzeniem (WE) nr 1831/2003.

(5)

Ocena 6-fitazy wytwarzanej przez Trichoderma reesei (ATCC SD-6528) dowodzi, że warunki udzielenia zezwolenia przewidziane w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 są spełnione. W związku z tym należy zezwolić na stosowanie preparatu, jak określono w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

(6)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/18

(1)

W rozporządzeniu (WE) nr 1831/2003 przewidziano udzielanie zezwoleń na stosowanie dodatków w żywieniu zwierząt oraz określono sposób uzasadniania i procedury przyznawania takich zezwoleń.

(2)

Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 złożony został wniosek o zezwolenie na stosowanie kwasu benzoesowego. Do wniosku dołączone zostały dane szczegółowe oraz dokumenty wymagane na mocy art. 7 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003.

(3)

Wniosek dotyczy zezwolenia na stosowanie kwasu benzoesowego jako dodatku paszowego dla loch, celem sklasyfikowania go w kategorii „dodatki zootechniczne”.

(4)

Dodatek ten został już dopuszczony rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1730/2006 (2) jako dodatek paszowy dla prosiąt odsadzonych od maciory oraz rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1138/2007 (3) jako dodatek paszowy dla tuczników.

(5)

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) stwierdził w swoich opiniach z dnia 14 czerwca 2012 r. (4) i 16 czerwca 2015 r. (5), że w proponowanych warunkach stosowania kwas benzoesowy nie ma szkodliwego wpływu na zdrowie zwierząt, ludzi ani na środowisko naturalne, a z jego stosowaniem wiąże się możliwość niewielkiego obniżenia pH moczu loch. Zdaniem Urzędu nie ma potrzeby wprowadzania szczegółowych wymogów dotyczących monitorowania po wprowadzeniu do obrotu. Urząd poddał również weryfikacji sprawozdanie dotyczące metody analizy dodatku paszowego w paszy, przedłożone przez laboratorium referencyjne ustanowione rozporządzeniem (WE) nr 1831/2003.

(6)

Ocena kwasu benzoesowego dowodzi, że warunki udzielenia zezwolenia przewidziane w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 są spełnione. W związku z tym należy zezwolić na stosowanie preparatu, jak określono w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

(7)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/21

(1)

Rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 543/2011 przewiduje – zgodnie z wynikami wielostronnych negocjacji handlowych Rundy Urugwajskiej – kryteria, na których podstawie Komisja ustala standardowe wartości dla przywozu z państw trzecich, w odniesieniu do produktów i okresów określonych w części A załącznika XVI do wspomnianego rozporządzenia.

(2)

Standardowa wartość w przywozie jest obliczana każdego dnia roboczego, zgodnie z art. 136 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 543/2011, przy uwzględnieniu podlegających zmianom danych dziennych. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem wejść w życie z dniem jego opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,

9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/23

(1)

Konkluzje dotyczące BAT stanowią odniesienie dla określenia warunków pozwolenia w przypadku instalacji objętych zakresem rozdziału II dyrektywy 2010/75/UE. Właściwe organy powinny określać dopuszczalne wielkości emisji zapewniające, aby w normalnych warunkach eksploatacji emisje nie przekraczały poziomów powiązanych z najlepszymi dostępnymi technikami określonymi w konkluzjach dotyczących BAT.

(2)

W dniu 24 września 2014 r. ustanowione decyzją Komisji z dnia 16 maja 2011 r. (2) forum złożone z przedstawicieli państw członkowskich, zainteresowanych branż i organizacji pozarządowych promujących ochronę środowiska przekazało Komisji swoją opinię na temat proponowanej treści dokumentów referencyjnych BAT. Opinia ta jest publicznie dostępna.

(3)

Konkluzje dotyczące BAT zawarte w załączniku do niniejszej decyzji są kluczowym elementem tych dokumentów referencyjnych BAT.

(4)

Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią komitetu ustanowionego na mocy art. 75 ust. 1 dyrektywy 2010/75/UE,

9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/43

(1)

W dniu 21 września 2015 r. Irlandia zwróciła się do Komisji o zadecydowanie, na podstawie art. 3 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 528/2012, czy wprowadzana do obrotu derka dla koni stosowana w celu ochrony koni i ich otoczenia przed owadami (bąkami i bolimuszkami) jest produktem biobójczym lub wyrobem poddanym jego działaniu, lub też żadnym z nich.

(2)

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Irlandię derka dla koni składa się z dwóch oddzielnych warstw materiału, z których warstwa zewnętrzna jest impregnowana permetryną i oddzielona od skóry konia wewnętrzną warstwą nieimpregnowaną. Twierdzi się, że poddanie materiału działaniu permetryny dodatkowo poprawia funkcję ochrony fizycznej przed uciążliwymi owadami w otoczeniu konia, ponieważ owady te giną, siadając na zewnętrznej warstwie derki.

(3)

Derka dla koni jest przeznaczona do zwalczania owadów odpowiadających definicji „organizmu szkodliwego” podanej w art. 3 ust. 1 lit. g) rozporządzenia (UE) nr 528/2012, ponieważ mogą one wykazywać szkodliwe działanie na zwierzęta lub ludzi.

(4)

Zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. a) tego rozporządzenia niszczenie, odstraszanie, unieszkodliwianie organizmów szkodliwych, zapobieganie ich działaniu lub zwalczanie ich w jakikolwiek inny sposób stanowi funkcję biobójczą.

(5)

Derka dla koni odpowiada definicji wyrobu podanej w art. 3 ust. 2 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 528/2012, ponieważ ma określony kształt, powierzchnię, konstrukcję lub wygląd zewnętrzny, co decyduje o jej funkcji w stopniu większym niż jej skład chemiczny.

(6)

Derka odpowiada definicji wyrobu poddanego działaniu produktów biobójczych podanej w art. 3 ust. 1 lit. l) rozporządzenia (UE) nr 528/2012, ponieważ celowo wprowadzono do niej permetrynę w celu zwalczania owadów w otoczeniu konia.

(7)

Istotne jest zatem ustalenie, czy derka dla koni jest wyrobem o podstawowej funkcji biobójczej zgodnie z przyjętymi unijnymi wytycznymi (2), aby określić, czy jest ona wyrobem poddanym działaniu produktów biobójczych czy produktem biobójczym.

(8)

Ponieważ (i) uciążliwe owady w otoczeniu konia nie są szkodliwe dla samej derki; (ii) stężenie permetryny w derce jest porównywalne do jej stężenia w produktach biobójczych i jest wyższe niż jej stężenie stosowane do zwalczania żywiących się keratyną szkodników materiałów tekstylnych (3); (iii) sposób działania permetryny w derce jest taki sam jak sposób działania produktu biobójczego; (iv) w druku informacyjnym większą wagę i znaczenie przywiązuje się do funkcji biobójczej zwalczania owadów niż do innych funkcji derki dla koni (w szczególności ochrony przed niskimi temperaturami czy ochrony przed promieniowaniem UV); można uznać, że derka dla koni jest wyrobem o podstawowej funkcji biobójczej i odpowiada definicji produktu biobójczego podanej w art. 3 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 528/2012.

(9)

Zgodnie z art. 2 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 528/2012 istotne jest również rozważenie, czy derka dla koni może wchodzić w zakres stosowania dyrektywy 2001/82/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (4), jeżeli odpowiada ona definicji weterynaryjnego produktu leczniczego podanej w art. 1 ust. 2 tej dyrektywy.

(10)

Jeżeli derka dla koni nie jest przeznaczona do stosowania miejscowego jako środek owadobójczy i nie jest stosowana w celu odnowy, poprawy lub zmiany funkcji fizjologicznych poprzez wywoływanie działania farmakologicznego, immunologicznego lub metabolicznego lub też w celu dokonania diagnozy medycznej u koni, i jeżeli derka dla koni nie jest przedstawiona jako posiadająca właściwości lecznicze lub zapobiegające chorobom u koni, lecz jest stosowana w celu zwalczania owadów, które mogą być obecne w otoczeniu konia i mogą mu przeszkadzać, derka dla koni nie spełnia definicji weterynaryjnego produktu leczniczego podanej w art. 1 pkt 2 dyrektywy 2001/82/WE i w związku z tym wchodzi w zakres rozporządzenia (UE) nr 528/2012.

(11)

Ponieważ grupa produktowa 18 zdefiniowana w załączniku V do rozporządzenia (UE) nr 528/2012 obejmuje produkty stosowane do zwalczania stawonogów (np. owadów, pajęczaków i skorupiaków), działające na innej zasadzie niż odstraszanie lub wabienie ich, należy uznać, że derka dla koni należy do grupy produktowej 18. Ponadto, ponieważ permetryna nie jest poddawana ocenie ani zatwierdzona (5) do celów stosowania w produktach biobójczych należących do grupy produktowej 19, nie należy twierdzić, że derka dla koni ma jakiekolwiek działanie odstraszające.

(12)

Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Produktów Biobójczych,

9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/45

(1)

W kontekście wniosku w ramach procedury wydawania pozwoleń unijnych, o której mowa w art. 41 rozporządzenia (UE) nr 528/2012, w dniu 3 grudnia 2015 r. Niemcy zwróciły się do Komisji o zadecydowanie, na podstawie art. 3 ust. 3 tego rozporządzenia, czy produktami biobójczymi są produkty należące do grupy produktów gotowych do użycia zawierających propan-2-ol („produkty”) wprowadzanych do obrotu w celu stosowania do dezynfekcji rąk, w tym przypadku także do chirurgicznej dezynfekcji rąk, która ma zostać dopuszczona do obrotu jako rodzina produktów biobójczych określona w art. 3 ust. 1 lit. s) tego rozporządzenia.

(2)

Niemcy uznały, że produkty te są produktami leczniczymi zgodnie z dyrektywą 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (2), twierdząc, że z zamierzonego zastosowania produktów wynika, iż mają one na celu zapobieganie chorobom u ludzi, ponieważ można je wykorzystywać w dziedzinach i sytuacjach, w których dezynfekcja jest zalecana medycznie. Według Niemiec ma to w szczególności miejsce w przypadku, gdy produkty te są używane przez pracowników służby zdrowia w ramach procedury przedoperacyjnej, aby zapobiec ryzyku przeniesienia mikroorganizmów do rany chirurgicznej.

(3)

Przedmiotowe produkty są przeznaczone do zwalczania szeregu bakterii, wirusów i grzybów, odpowiadających definicji „organizmu szkodliwego” podanej w art. 3 ust. 1 lit. g) rozporządzenia (UE) nr 528/2012, mogących wykazywać szkodliwe działanie na ludzi.

(4)

Ponieważ niszczenie, odstraszanie, unieszkodliwianie organizmów szkodliwych, zapobieganie ich działaniu lub zwalczanie ich w jakikolwiek inny sposób stanowi funkcję biobójczą, produkty te odpowiadają definicji produktu biobójczego podanej w art. 3 ust. 1 lit. a) tego rozporządzenia.

(5)

Zgodnie z art. 2 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 528/2012 istotne jest rozważenie, czy produkty mogą wchodzić w zakres stosowania dyrektywy 2001/83/WE, jeżeli odpowiadają one definicji produktu leczniczego podanej w art. 1 ust. 2 tej dyrektywy.

(6)

Jeżeli produkty są przeznaczone wyłącznie do zmniejszenia ilości mikroorganizmów na rękach i związanego z nią ryzyka przeniesienia mikroorganizmów z potencjalnie skażonych rąk, a nie są wykorzystywane w celu odzyskania, poprawy lub zmiany funkcji fizjologicznych poprzez powodowanie działania farmakologicznego, immunologicznego lub metabolicznego ani w celu stawiania diagnozy leczniczej u ludzi, ani nie są prezentowane jako posiadające właściwości lecznicze lub zapobiegające chorobom u ludzi, produkty te nie spełniają definicji produktu leczniczego podanej w art. 1 ust. 2 dyrektywy 2001/83/WE i w związku z tym wchodzą w zakres rozporządzenia (UE) nr 528/2012.

(7)

Ponieważ grupa produktowa 1 zdefiniowana w załączniku V do rozporządzenia (UE) nr 528/2012 obejmuje produkty stosowane do celów utrzymania higieny ludzi, stosowane na skórze lub skórze głowy ludzi lub w kontakcie z taką skórą przede wszystkim w celu dezynfekcji skóry lub skóry głowy, produkty te należą do grupy produktowej 1.

(8)

Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Produktów Biobójczych,

9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/47

(1)

W 2011 r. spółce Finnfjord AS („Finnfjord”) w ramach programu „Fundusz Energetyki” (zob. poniżej) została przyznana pomoc państwa w wysokości 175 mln NOK na budowę systemu odzyskiwania energii w należącym do spółki zakładzie produkcji żelazokrzemu. Przyznanie pomocy zostało zatwierdzone przez Urząd decyzją nr 39/11/COL (1).

(2)

W następstwie rozmów poprzedzających zgłoszenie, rozpoczętych w listopadzie 2012 r., pismem z dnia 26 czerwca 2013 r. władze norweskie zgłosiły dodatkową pomoc z Innovation Norway („IN”) na rzecz Finnfjord na podstawie części I art. 1 ust. 3 protokołu 3 (2). To właśnie ten środek jest przedmiotem niniejszej decyzji.

(3)

Pismem z dnia 5 lipca 2013 r. (3) Urząd zwrócił się do władz norweskich o dodatkowe informacje. Władze norweskie odpowiedziały pismem z dnia 19 sierpnia 2013 r. (4). Pismem z dnia 28 sierpnia 2013 r. (5) Urząd wystosował dalszy wniosek o udzielenie informacji. Władze norweskie odpowiedziały pismem z dnia 18 września 2013 r. (6). Pismem z dnia 13 listopada 2013 r. (7) Urząd poinformował władze norweskie o przyjęciu decyzji nr 445/13/COL o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego w sprawie zgłoszonego środka.

(4)

Pismem przesłanym pocztą elektroniczną dnia 21 lutego 2014 r. (8) władze norweskie przedstawiły uwagi do tej decyzji. Dnia 10 kwietnia 2014 r. w następstwie długich rozmów z władzami norweskimi i Finnfjord na temat informacji poufnych decyzja została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej oraz Suplemencie EOG (9). Spółka Finnfjord była jedyną osobą trzecią, która przedstawiła uwagi (10). Pismem z dnia 13 maja 2014 r. (11) uwagi te zostały przekazane władzom norweskim. Pismem z dnia 6 czerwca 2014 r. (12) władze norweskie przedstawiły uwagi do uwag osoby trzeciej. Pismem przesłanym pocztą elektroniczną dnia 25 września 2014 r. (13) spółka Finnfjord przedstawiła dalsze uwagi. Pismem przesłanym pocztą elektroniczną dnia 8 października 2014 r. (14) Urząd zwrócił się do Finnfjord o przedstawienie dalszych informacji. Spółka Finnfjord odpowiedziała pismem przesłanym pocztą elektroniczną dnia 24 i 27 października 2014 r. (15). Pismem z dnia 27 października 2014 r. (16) dodatkowe uwagi i informacje zostały przekazane władzom norweskim. Władze norweskie odpowiedziały pismem z dnia 12 listopada 2014 r. (17). W okresie od listopada 2014 r. do stycznia 2015 r. Urząd utrzymywał nieformalne kontakty za pośrednictwem poczty elektronicznej i telefonicznie z władzami norweskimi i z Finnfjord.

(5)

Zgłoszonym proponowanym środkiem jest dotacja bezpośrednia w wysokości 16 mln NOK z IN na rzecz Finnfjord. Celem dotacji jest częściowe pokrycie wzrostu kosztów projektu z [680–720] mln NOK do [około 800] mln NOK.

(6)

IN poinformował Finnfjord o swojej decyzji o przyznaniu zgłoszonego środka pismem z dnia 10 grudnia 2012 r.

(7)

IN wyjaśnił, że spółka Finnfjord potrzebowała dodatkowych [80–95] mln NOK, aby ukończyć projekt na rzecz odzyskiwania energii. W związku z tym kwota 16 mln NOK pokrywała tylko część wzrostu kosztów.

(8)

Jednocześnie oprócz dotacji bezpośredniej w wysokości 16 mln NOK na rzecz Finnfjord IN udzielił także spółce Finnfjord pożyczki w wysokości 18 mln NOK. W tym czasie spółka Finnfjord pożyczyła już 100 mln NOK z IN w związku z tym samym projektem. Żadna z tych pożyczek nie została zgłoszona Urzędowi. IN utrzymuje, że zostały one udzielone na warunkach rynkowych, a zatem nie stanowią pomocy państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.

(9)

Równolegle do pożyczki w wysokości 18 mln NOK z IN spółka Finnfjord pozyskała pożyczkę w wysokości [45–60] mln NOK od instytucji finansowej SpareBank 1 Nord-Norge („SNN”). Łączna kwota pożyczek od SNN zaciągniętych przez Finnfjord w związku z projektem wyniosła [300–325] mln NOK.

(10)

Łącznie dotacja bezpośrednia w wysokości 16 mln NOK i dwie pożyczki w wysokości 18 mln NOK i [45–60] mln NOK pokryły wzrost kosztów wynoszący [80–95] mln NOK.

(11)

IN jest podmiotem publicznym ustanowionym na mocy ustawy o Innovation Norway (18). Podmiot stanowi własność państwa norweskiego za pośrednictwem Ministerstwa Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Regionalnego (51 %) i wszystkich 19 norweskich władz okręgowych (49 %). IN jest finansowany ze środków publicznych.

(12)

Enova SF („Enova”) to przedsiębiorstwo państwowe (19) będące w całości własnością państwa norweskiego za pośrednictwem Ministerstwa ds. Ropy Naftowej i Energii. Przedsiębiorstwo odpowiada za zarządzanie programem „Fundusz Energetyki”, który stanowi program pomocy państwa na rzecz promocji ochrony środowiska zatwierdzony przez Urząd decyzjami nr 125/06/COL (20) i 248/11/COL (21). Enova jest finansowana ze środków publicznych.

(13)

W ramach programu „Fundusz Energetyki” Enova organizuje konkursy o przyznanie pomocy, w których zwyciężają projekty, które przynoszą najlepsze wyniki pod względem energii na 1 NOK pomocy (22).

(14)

Przedsiębiorstwo Enova wypłaciło ostatnie 20 % środka pomocy indywidualnej dopiero po zatwierdzeniu sprawozdania końcowego z projektu (23). Według komunikatu prasowego Finnfjord (24) system odzyskiwania energii uruchomiono w dniu 30 października 2012 r. W dniu 22 listopada 2012 r. przedsiębiorstwo Enova zatwierdziło sprawozdanie końcowe Finnfjord. W dniu 23 listopada 2012 r. przedsiębiorstwo Enova wypłaciło ostatnie 35 mln NOK pomocy (20 % całkowitej kwoty pomocy w wysokości 175 mln NOK).

(15)

Finnfjord to rodzinna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Zakład objęty proponowaną pomocą znajduje się w Finnsnes w okręgu Troms, drugim okręgu Norwegii pod względem wysunięcia na północ.

(16)

W zgłoszeniu, w następstwie którego Urząd wydał decyzję nr 39/11/COL z dnia 9 lutego 2011 r. zatwierdzającą pomoc w wysokości 175 mln NOK od przedsiębiorstwa Enova na rzecz Finnfjord, budżet przeznaczony na realizację przez Finnfjord projektu na rzecz odzyskiwania energii oszacowano na 511,66 mln NOK. Pomoc przyznano na wymianę układu chłodzenia na jednostkę odzyskiwania energii. Celem było wytwarzanie rocznie 224 GWh mocy elektrycznej i odzyskiwanie 125 GWh pary technologicznej. Szacowana roczna ilość wytwarzanej energii wynosiła zatem 349 GWh.

(17)

Według obecnego zgłoszenia z lutego 2011 r. szacowany budżet zwiększył się już o 190 mln NOK z 511,66 mln NOK do 700 mln NOK. Pomimo tak znacznego wzrostu w dniu 7 lutego 2011 r. zarząd Finnfjord podjął decyzję o realizacji projektu. Spółka Finnfjord na tym etapie nie złożyła wniosku o przyznanie większej kwoty pomocy. Celem zgłoszonej pomocy nie jest pokrycie wzrostu kosztów, który doprowadził do otrzymania szacunku na poziomie 700 mln NOK.

(18)

Wzrost kosztów w dużej mierze wynikał z decyzji Finnfjord dotyczącej ukierunkowania projektu wyłącznie na wytwarzanie energii elektrycznej z pary (a nie odzysk pary technologicznej) dzięki nabyciu turbiny parowej o większej mocy. Turbinę zamówiono w dniu 7 stycznia 2011 r. Prawnie wiążące zamówienie na turbinę złożono w dniu 23 lutego 2011 r. Pismem z dnia 16 lutego 2011 r. spółka Finnfjord poinformowała przedsiębiorstwo Enova o złożeniu zamówienia na turbinę o większej mocy, która rocznie miała wytwarzać 344,5 GWh energii elektrycznej. Ten zwiększony wolumen wytwarzanej energii elektrycznej był zatem bliski szacowanej całkowitej produkcji energii elektrycznej i pary wynoszącej 349 GWh. Na tej podstawie spółka Finnfjord zwróciła się z wnioskiem o wyłączenie produkcji pary z projektu objętego pomocą. Pismem z dnia 17 lutego 2011 r. przedsiębiorstwo Enova zatwierdziło zmianę projektu.

(19)

Przez cały etap projektu spółka Finnfjord dostarczała przedsiębiorstwu Enova sprawozdania z postępu prac. W swoim sprawozdaniu z dnia 30 kwietnia 2012 r. spółka Finnfjord odniosła się do dalszego wzrostu kosztów związanego z turbinownią, rurociągami pary i kondensatu oraz wykopami. Dodatkowe koszty wyniosły około 5 mln NOK. Spółka Finnfjord nadal zamierzała utrzymać całkowite koszty projektu poniżej szacunkowych kosztów w wysokości 700 mln NOK.

(20)

W przedstawionym przez spółkę sprawozdaniu z postępu prac z dnia 29 czerwca 2012 r. całkowity szacunkowy koszt nadal wynosił 700 mln NOK. W tym czasie szacowano jednak, że z projektem będzie wiązać się wzrost kosztów o dodatkowe [5–10] mln NOK. Przedmiotowy wzrost kosztów omówiono na posiedzeniu zarządu Finnfjord w dniu 19 czerwca 2012 r. Władze norweskie nie wyjaśniły powodów, dla których całkowity wzrost kosztów w wysokości [10–15] mln NOK ([…]) nie doprowadził do korekty całkowitego szacunkowego kosztu w wysokości 700 mln NOK w sprawozdaniu z postępu prac z dnia 29 czerwca 2012 r.

(21)

Władze norweskie wyjaśniły, że wiosną 2012 r. spółka Finnfjord rozpoczęła nieformalne rozmowy z przedsiębiorstwem Enova w sprawie uzyskania dodatkowej pomocy na pokrycie zwiększonych kosztów projektu. W dniu 5 lipca 2012 r. w następstwie nieformalnych rozmów spółka Finnfjord złożyła formalny wniosek o uzyskanie dodatkowej pomocy od przedsiębiorstwa Enova. W tym czasie spółka Finnfjord zmieniła swój całkowity szacunkowy koszt, który teraz wynosił [730–760] mln NOK.

(22)

Z informacji przedstawionych Urzędowi wynika, że na podstawie przeglądu budżetu zakończonego w dniu 31 lipca 2012 r. spółka Finnfjord stwierdziła, że z projektem będą się wiązały dodatkowe koszty, w związku z czym zwiększono całkowity szacunkowy koszt do [740] mln NOK – [około 800] mln NOK. Wzrost kosztów wiązał się z: przystosowaniem istniejących maszyn, przystosowaniem trzech istniejących pieców, przystosowaniem przewodów dymowych, instalacjami w turbinowni i w innych budynkach, dłuższymi niż oczekiwano okresami niedoborów produkcji oraz zakończeniem prac i dokonywaniem instalacji. Spółka Finnfjord zwróciła się do przedsiębiorstwa Enova o dodatkową pomoc na zagwarantowanie, że projekt będzie spełniał wewnętrzne wymogi spółki dotyczące rentowności. W sprawozdaniu z postępu prac z dnia 12 września 2012 r. spółka Finnfjord przedstawiła dalsze informacje dotyczące powodów wzrostu kosztów.

(23)

Na początku sierpnia 2012 r. podczas nieformalnych rozmów między przedsiębiorstwem Enova a spółką Finnfjord omówiono kwestię potencjalnego przełożenia prac związanych z trzecim piecem i zakwalifikowania ich jako odrębnego projektu w celu złożenia wniosku o dodatkową pomoc od przedsiębiorstwa Enova jako o pomoc na nowy projekt.

(24)

Pismem z dnia 20 sierpnia 2012 r. przedsiębiorstwo Enova odrzuciło przedmiotowy wniosek o przyznanie pomocy.

(25)

Na posiedzeniu zarządu spółki Finnfjord w dniu 25 września 2012 r. ustalono, że całkowity szacunkowy koszt wynosi [około 800] mln NOK. Na posiedzeniu zarząd Finnfjord rozważył trzy alternatywne kierunki działania:

(26)

Zarząd zdecydował się na realizację trzeciego wariantu.

(27)

Podmiot IN przedstawił Urzędowi wyciąg z protokołu posiedzenia zarządu dotyczący trzeciego wariantu. W odniesieniu do wniosków o przyznanie dalszej pomocy kierowanych do przedsiębiorstwa Enova i IN wyciąg protokołu stanowi, co następuje:

„Potencjalne dotacje/pożyczki od przedsiębiorstwa Enova i [IN] zostaną wykorzystane bezpośrednio w celu ograniczenia pożyczki na utrzymanie płynności finansowej, o którą zwrócono się [do SNN]” (25).

(28)

Według IN zarząd uznał, że pierwszy kierunek działania zasadniczo oznaczałby, że projekt byłby finansowany na koszt wierzycieli Finnfjord, co byłoby niewskazane z prawnego punktu widzenia oraz niemożliwe do przyjęcia w dłuższej perspektywie. Ponadto, zdaniem IN, zarząd uznał, że drugi wariant nie jest realnym kierunkiem działania, ponieważ stwierdził, że odłożenie prac nad trzecim piecem byłoby niewspółmiernie kosztowne.

(29)

W uwagach do decyzji Urzędu o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego władze norweskie wyjaśniły, że ostateczny całkowity koszt wyniósł [około 800] mln NOK. Władze norweskie nie wyjaśniły, kiedy kwestia ta została ostatecznie rozstrzygnięta.

(30)

W dniu 28 sierpnia 2012 r. spółka Finnfjord nawiązała nieformalny dialog z IN i SNN w celu uzyskania kwoty [80–95] mln NOK potrzebnej na sfinansowanie ukończenia projektu.

(31)

Pismem z dnia 1 października 2012 r. spółka Finnfjord formalnie zwróciła się do SNN o dodatkowe pożyczki. W dniu 11 października 2012 r. spółka Finnfjord zwróciła się do IN o dodatkowe pożyczki i dotacje, nie określając kwoty pomocy.

(32)

Wydaje się, że do połowy października 2012 r. SNN zaoferował spółce Finnfjord pożyczkę w wysokości [80–95] mln NOK. Oferta SNN została jednak złożona pod warunkiem przedstawienia zabezpieczenia ze szkodą dla zabezpieczenia wcześniej udzielonej pożyczki z IN (26). IN nie zaakceptował takiego rozwiązania. Zamiast tego spółka Finnfjord, SNN i IN wynegocjowały następujący pakiet finansowy o wartości [80–95] mln NOK:

(33)

Pakiet finansowy na kwotę [80–95] mln NOK został sformalizowany i zaakceptowany przez Finnfjord w drodze uzupełniającej umowy koordynacyjnej zawartej między SNN, IN i Finnfjord w dniu 12 grudnia 2012 r. Umowa ta, której celem było uregulowanie stosunków między trzema stronami, obejmowała umowę pożyczki pomiędzy Finnfjord a SNN z dnia 12 grudnia 2012 r. i umowę pożyczki pomiędzy Finnfjord a IN z dnia 10 grudnia 2012 r.

(34)

O ile pożyczki udzielone przez IN i SNN zostały wypłacone, o tyle pomoc na rzecz Finnfjord w wysokości 16 mln NOK zostanie wypłacona dopiero po jej zatwierdzeniu przez Urząd.

(35)

Podmiot IN podkreśla, że w czasie podejmowania decyzji o warunkowym przyznaniu 16 mln NOK nie rozważał pożyczenia tej kwoty spółce Finnfjord, ponieważ spółka nie dysponowała zabezpieczeniem wystarczającym na objęcie nowych pożyczek do kwoty [80–95] mln NOK.

(36)

Jeżeli chodzi o powód, dla którego spółka Finnfjord nie zwróciła się do przedsiębiorstwa Enova o dalszą pomoc w lutym 2011 r., IN wyjaśnia, że przedsiębiorstwo Enova jednostronnie zmniejszyło kwotę z 200 mln NOK, zaznaczając, że przyznanie kwoty 175 mln NOK stanowiło wyjątkowo dużą intensywność pomocy i że podobny poziom wsparcia nie mógł być oczekiwany w przypadku żadnego innego projektu. Spółka Finnfjord uznała zatem, że wniosek o dalszą pomoc nie zostałby pozytywnie rozpatrzony. Spółka zmieniła jednak swoje podejście w momencie, w którym dowiedziała się o decyzji przedsiębiorstwa Enova o przyznaniu 350 mln NOK pomocy na rzecz niemal identycznego projektu realizowanego przez Elkem AS (28).

(37)

Podmiot IN przedstawił zmieniony arkusz kalkulacyjny, w którym uwzględniono uwagi Urzędu przedstawione w decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego. W oparciu o ostateczny koszt projektu wynoszący [około 800] mln NOK, czas realizacji projektu wynoszący 15 lat oraz zweryfikowany stopniowy wzrost wytwarzanej energii elektrycznej w ciągu pierwszych trzech lat do osiągnięcia maksymalnych rocznych mocy produkcyjnych na poziomie 344,5 GWh, z zastosowaniem modelu przedsiębiorstwa Enova, obliczono, że stopa zwrotu bez pomocy w wysokości 16 mln NOK wyniesie [około 9] %. Gdyby pomoc została przyznana, stopa zwrotu wyniosłaby [około 11] %. Podmiot IN stwierdza zatem, że projekt nie jest rentowny, biorąc pod uwagę ogólną politykę inwestycyjną Finnfjord, w ramach której wymaga się, aby stopa zwrotu wynosiła [10–20] % w przypadku tego rodzaju inwestycji wykraczających poza podstawową działalność gospodarczą spółki.

(38)

Podmiot IN podkreśla, że spółka Finnfjord podjęła decyzję o realizacji projektu na podstawie własnych wewnętrznych obliczeń, które różnią się od obliczeń przedstawionych powyżej (opartych na modelu przedsiębiorstwa Enova). Podmiot IN zauważa, że nie otrzymał wewnętrznych obliczeń spółki Finnfjord. Podmiot IN zauważa, że pozornie sprzeczne opinie IN i przedsiębiorstwa Enova najprawdopodobniej wynikają z różnicy między ich wewnętrznymi zasadami i praktykami.

(39)

Spółka Finnfjord odnosi się do kwestii, która w jej opinii stanowi wewnętrzną sprzeczność w decyzji Urzędu, mianowicie faktu, iż z jednej strony Urząd nie wyklucza kategorycznie, aby w tym przypadku pomoc mogła wywierać efekt zachęty, lecz jednocześnie podnosi kwestię, czy spółka Finnfjord rozważyła przerwanie, ograniczenie lub wstrzymanie projektu. Spółka Finnfjord podkreśla, że chociaż jej zarząd miał ambicję, do czasu posiedzenia zarządu w dniu 25 września 2012 r., aby ukończyć projekt, nie należy tego rozumieć jako wyrażenia chęci lub możliwości ukończenia projektu za wszelką cenę. Według spółki z faktów i danych udostępnionych Urzędowi jasno wynika, że spółka Finnfjord nie byłaby w stanie pokryć kosztów ukończenia projektu bez dodatkowego finansowania. Spółka Finnfjord nie mogła zaoferować żadnego dodatkowego zabezpieczenia, przez co nie mogła uzyskać dalszego finansowania w ramach pożyczki. Spółka Finnfjord odrzuca zatem wstępną opinię Urzędu, jakoby pomoc była postrzegana jako pożądany, aczkolwiek niekonieczny element pakietu finansowego.

(40)

Podobnie jak IN spółka Finnfjord podkreśla, że ograniczenie pomocy od przedsiębiorstwa Enova z 200 mln NOK do 175 mln NOK było jednostronną decyzją strategiczną podjętą przez zarząd przedsiębiorstwa Enova. Spółka Finnfjord zwraca uwagę na szereg kwestii, które jej zdaniem stanowią niespójności w oświadczeniach przedsiębiorstwa Enova dotyczących efektu zachęty dodatkowej pomocy na rzecz projektu, i zaznacza, że z pozoru sprzeczne stanowiska przedsiębiorstwa Enova i podmiotu IN dotyczące efektu zachęty pomocy nie mają znaczenia, ponieważ polityka przedsiębiorstwa Enova jest bardziej restrykcyjna w porównaniu z tym, co jest dopuszczalne w wytycznych w sprawie pomocy na ochronę środowiska (29).

(41)

Jeżeli chodzi o ocenę kwestii, czy pomoc jest odpowiednim instrumentem, wydaje się, że spółka Finnfjord odrzuca konieczność przeprowadzenia oceny w oparciu o szczególne okoliczności sprawy i zamiast tego odnosi się do decyzji nr 39/11/COL, w której Urząd uznał, że wstępna dotacja w wysokości 175 mln NOK pomocy jest odpowiednim instrumentem do dokonania inwestycji w projekt przed rozpoczęciem jego realizacji.

(42)

Jeżeli chodzi o proporcjonalność, spółka podkreśla, że projekt stał się ponad dwukrotnie droższy niż początkowo szacowano. Stopa zwrotu na poziomie 12,35 % mieści się w niższym przedziale wymaganego przez spółkę Finnfjord zakresu rentowności. Zgodnie z wyjaśnieniami zaktualizowana stopa zwrotu na poziomie [około 9] % bez pomocy w wysokości 16 mln NOK stanowi wartość znacznie poniżej oczekiwań spółki Finnfjord, „gdyby mogła ona podejmować działania zgodnie z własną wolą”. Nawet stopę zwrotu na poziomie [około 11] % przy pomocy w wysokości 16 mln NOK uznaje się za stosunkowo niski zwrot. Spółka Finnfjord uznaje przyznanie pomocy za uzasadnione obciążenie dzielone między IN i SNN i podkreśla, że nastąpił znaczny wzrost kapitału pożyczkowego związanego z projektem. Ryzyko niewykonania zobowiązania ponosi wyłącznie spółka. W opinii spółki Finnfjord nie ulega zatem wątpliwości, że pomoc nie prowadzi do nadmiernej rekompensaty.

(43)

Spółka Finnfjord jest zdania, że dodatkowa pomoc z IN nie podważy mechanizmu konkurencji w ramach programu „Fundusz Energetyki”. Spółka Finnfjord podkreśla, że mechanizm konkurencji w ramach programu „Fundusz Energetyki” służy jedynie uniknięciu sytuacji, w której pomoc przyznawana jest na projekty o mniejszej wydajności, jeżeli kwoty, których dotyczą wnioski, przekraczają budżet programu. Spółka zachęca Urząd do rozważenia kwestii, czy dawanie pierwszeństwa mechanizmowi konkurencji w ramach programu „Fundusz Energetyki” może ingerować w prawo władz norweskich do organizacji własnego zarządzania funduszami publicznymi. W tym kontekście spółka Finnfjord stwierdza, że wątpi, aby poza zasadami dotyczącymi kumulacji istniała ważna podstawa prawna, na którą może powołać się Urząd w celu wykazania, że przyznawanie pomocy indywidualnej nie ingeruje w funkcjonowanie programu pomocy. Spółka Finnfjord wyjaśnia, że zgłoszona pomoc jest wypłacana w otwarty i przejrzysty sposób.

(44)

W toku formalnego postępowania wyjaśniającego do Urzędu wpłynęła druga seria uwag osoby trzeciej – spółki Finnfjord, w ramach których spółka przedstawia dalsze wyjaśnienia w kwestii tego, w jaki sposób jej brak płynności na jesieni 2012 r. doprowadziłby do wstrzymania projektu w przypadku braku dodatkowego pakietu finansowania, który z kolei został uruchomiony przyznaniem pomocy przez IN. Spółka Finnfjord powołuje się na decyzję Urzędu w sprawie Helguvík Aluminium Smelter (30), aby uzasadnić, dlaczego zgłoszona pomoc na rzecz Finnfjord wywiera efekt zachęty.

(45)

Na dowód konieczności pomocy spółka przedstawia oświadczenia SNN oraz księgowego i prezesa Finnfjord. Spółka przedstawia ponadto arkusz kalkulacyjny zawierający aktualne obliczenia wartości bieżącej netto projektu (zweryfikowane przez IN), zgodnie z którymi zwrot wynosi [nieznacznie ujemny zwrot] % z uwzględnieniem pomocy. Spółka Finnfjord odnosi się do praktyki Urzędu i Komisji (31) dotyczącej przypadków nieprzewidzianych kosztów związanych z innowacyjnymi projektami, w których dotacje wyrażone nie jako stała kwota, lecz raczej jako procent nieznanego całkowitego kosztu uznano za zgodne z funkcjonowaniem zasad pomocy państwa.

(46)

Na wniosek Urzędu spółka Finnfjord przedstawiła następnie egzemplarze obu umów finansowych zawartych między SNN, IN i Finnfjord w dniu 14 czerwca 2011 r. i 12 grudnia 2012 r. oraz dokumentację dotyczącą braku niewykorzystanego zabezpieczenia.

(47)

Władze norweskie przedstawiły uwagi do obu serii uwag osoby trzeciej przedstawionych przez spółkę Finnfjord. Władze norweskie zgadzają się ze spółką Finnfjord i wyjaśniły pomniejsze kwestie faktyczne dotyczące źródła finansowania proponowanej dotacji w wysokości 16 mln NOK. W związku z tym, że wypłata środków z odpowiednich źródeł przebiega w jednolity sposób, wyjaśnienia te nie okazały się kluczowe dla przeprowadzonej przez Urząd oceny zgłoszonego środka.

(48)

Artykuł 61 ust. 1 Porozumienia EOG stanowi, co następuje:

„Z zastrzeżeniem innych postanowień niniejszego Porozumienia, wszelka pomoc przyznawana przez państwa członkowskie WE, państwa EFTA lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z funkcjonowaniem niniejszego Porozumienia w zakresie, w jakim wpływa na handel między umawiającymi się stronami”.

(49)

Oznacza to, że środek stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG, jeżeli wszystkie następujące warunki są spełnione: środek (i) jest przyznany przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych; (ii) przynosi selektywną korzyść gospodarczą beneficjentowi; (iii) może wpływać na wymianę handlową między umawiającymi się stronami i zakłócać konkurencję.

(50)

Środek pomocy musi być przyznany przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych. W tym kontekście przypomina się, że IN jest podmiotem publicznym. Przyznawane przez IN dotacje są finansowane przez państwo norweskie. Zgłoszony środek jest zatem finansowany przy użyciu zasobów państwowych i podlega przekazaniu spółce Finnfjord pod kontrolą podmiotu publicznego kontrolowanego przez państwo. W rezultacie Urząd stwierdza, że zasoby państwowe są zaangażowane.

(51)

Aby zgłoszony środek stanowił pomoc państwa, musi on przynosić spółce Finnfjord korzyści, które zwalniają ją z kosztów zwykle pokrywanych z jej budżetu. Środek musi ponadto być selektywny w tym sensie, że sprzyja „niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów”. Dotacja bezpośrednia w wysokości 16 mln NOK stanowi przekazanie środków pieniężnych, których spółka Finnfjord nie uzyskałaby w normalnych warunkach prowadzenia działalności. Proponowana dotacja jest przeznaczona wyłącznie dla spółki Finnfjord. Dlatego też Urząd stwierdza, że dotacja bezpośrednia przynosi selektywną korzyść gospodarczą spółce Finnfjord.

(52)

Aby środek stanowił pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG, musi on zakłócać konkurencję i wpływać na wymianę handlową między umawiającymi się stronami Porozumienia EOG. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sam fakt, że przedmiotowy środek wzmacnia pozycję przedsiębiorstwa w stosunku do innych przedsiębiorstw będących konkurentami w wymianie handlowej na obszarze EOG, uznaje się za wystarczający, aby stwierdzić, że przedmiotowy środek prawdopodobnie wpływa na wymianę handlową między umawiającymi się stronami i zakłóca konkurencję między przedsiębiorstwami utworzonymi w innych państwach EOG (32). Spółka Finnfjord produkuje żelazokrzem i mikrokrzemionkę, które sprzedaje na europejskim rynku (33). Urząd stwierdza zatem, że pomoc wpływa na wymianę handlową między umawiającymi się stronami Porozumienia EOG i zakłóca konkurencję na obszarze EOG, ponieważ beneficjent prowadzi działalność w sektorze, w którym umawiające się strony prowadzą wymianę handlową.

(53)

Na podstawie powyższych ustaleń Urząd stwierdza, że zgłoszony środek w postaci dotacji bezpośredniej w wysokości 16 mln NOK z IN na rzecz Finnfjord stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.

(54)

Zgodnie z częścią I art. 1 ust. 3 protokołu 3 „Urząd Nadzoru EFTA informowany jest, w czasie pozwalającym mu na przedstawienie uwag, o wszelkich zamiarach przyznania lub zmiany pomocy […]. Dane państwo nie może wprowadzać w życie projektowanych środków, dopóki procedura ta nie doprowadzi do wydania decyzji końcowej”.

(55)

Pismem z dnia 26 czerwca 2013 r. władze norweskie zgłosiły środek pomocy w wysokości 16 mln NOK. Przyznanie pomocy było uzależnione od jej zatwierdzenia przez Urząd, w związku z czym pomoc nie została wypłacona.

(56)

Jeżeli chodzi o przedstawione informacje, wydaje się, że pomoc została przyznana na podstawie programu pomocy, który nie został zgłoszony Urzędowi, ponieważ władze norweskie uznały, że wchodzi on w zakres stosowania obowiązującego w tym czasie ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych (34). Dotacje ze strony przedsiębiorstwa Enova i podmiotu IN stanowią pomoc inwestycyjną na rzecz tego samego przedsiębiorstwa dotyczącą tego samego projektu inwestycyjnego. Władze norweskie stwierdziły zatem, że pomoc na rzecz Finnfjord należało zgłosić indywidualnie, ponieważ łącznie z pomocą ze strony przedsiębiorstwa Enova przekraczała ona próg powodujący obowiązek powiadomienia w przypadku pomocy przyznanej indywidualnie (35).

(57)

W związku z powyższym Urząd stwierdza, że władze norweskie wywiązały się ze swoich zobowiązań wynikających z części I art. 1 ust. 3 protokołu 3.

(58)

Podmiot IN twierdzi, że pomoc na rzecz Finnfjord jest zgodna z art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG jako pomoc na ochronę środowiska. Podmiot IN podkreśla, że rozpatrywana pomoc nie stanowi formy pomocy na ratowanie.

(59)

Na podstawie art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG „pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych” może zostać uznana za zgodną z funkcjonowaniem Porozumienia EOG, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji w EOG w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem.

(60)

Decyzją nr 39/11/COL Urząd zatwierdził wstępną pomoc w ramach programu „Fundusz Energetyki” na rzecz realizowanego przez Finnfjord projektu na rzecz odzyskiwania energii po dokonaniu szczegółowej oceny przedmiotowej pomocy zgodnie z rozdziałem 5 wytycznych w sprawie pomocy na ochronę środowiska. Urząd stwierdził, że zgłoszona pomoc ze strony przedsiębiorstwa Enova przyczyniła się do ochrony środowiska, ponieważ stanowiła zachętę dla Finnfjord do zrealizowania środka w zakresie oszczędności energii, który nie zostałby zrealizowany w przypadku braku pomocy.

(61)

W dniu 16 lipca 2014 r. po wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego Urząd przyjął nowy zestaw wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014–2020 (36) zastępujący wytyczne w sprawie pomocy na ochronę środowiska (37). Urząd stosuje nowe wytyczne od dnia ich przyjęcia (38) również w celu przyznania pomocy indywidualnej zgłoszonej przed przyjęciem tychże wytycznych, w przypadku gdy zostanie wezwany do podjęcia decyzji po dniu przyjęcia wytycznych (39).

(62)

Urząd zatwierdził pomoc ze strony przedsiębiorstwa Enova jako środek w zakresie oszczędności energii. Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014–2020 nie zawierają rozdziału poświęconego oszczędności energii, wprowadzono w nich natomiast rozdział dotyczący efektywności energetycznej (40). Urząd dokonuje oceny zgodności zgłoszonej pomocy na podstawie rozdziału dotyczącego efektywności energetycznej tych wytycznych.

(63)

Urząd zauważa, że przeprowadzona przez niego ocena zgodności zgłoszonego środka w omawianej sprawie nie różniłaby się znacznie, gdyby została przeprowadzona na podstawie wytycznych w sprawie pomocy na ochronę środowiska. Na dowód tego poniżej uwzględniono odniesienia do odpowiednich zasad zawartych zarówno w wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014–2020, jak i w wytycznych w sprawie pomocy na ochronę środowiska.

(64)

W decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego, w której oceniono zgłoszony środek na podstawie obowiązujących w tym czasie wytycznych w sprawie pomocy na ochronę środowiska, Urząd podkreślił, że ze względu na fakt, iż dokonał już oceny zgodności pomocy ze strony przedsiębiorstwa Enova przeznaczonej na realizowany przez Finnfjord projekt na rzecz odzyskiwania energii, nie ulega wątpliwości, że dodatkowa pomoc, z uwagi na jej stosunkowo nieznaczną kwotę w porównaniu ze wstępną pomocą, ma na celu skorygowanie niedoskonałości rynku. Ponadto zakładając, że pomoc będzie miała efekt zachęty i będzie konieczna, Urząd nie miał wątpliwości, że zakłócenia konkurencji i wpływ na wymianę handlową będą ograniczone, tak że ogólny bilans będzie dodatni. Kwestie te nie będą zatem rozważane poniżej.

(65)

Przedmiotem poniższej oceny jest ustalenie, czy zgłoszona pomoc wywiera efekt zachęty i czy jest konieczna.

(66)

Zgodnie z wytycznymi w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014–2020 (41) pomoc można uznać za zgodną z funkcjonowaniem Porozumienia EOG, jeżeli zapewnia efekt zachęty. Kwestia tego, czy zgłoszona pomoc jest konieczna do osiągnięcia rzeczywistej zachęty do podejmowania inwestycji, które w przeciwnym razie nie zostałyby zrealizowane, stanowi kluczowy element przy ocenie zgodności. Należy zatem ustalić, czy pomoc jest konieczna, aby wywołać efekt zachęty w odniesieniu do inwestycji, tj. czy pomoc faktycznie wpływa na zmianę postępowania beneficjenta prowadzącą do podwyższenia poziomu ochrony środowiska (42).

(67)

Co do zasady Urząd uzna, że efekt zachęty nie występuje, jeżeli projekt rozpoczęto przed złożeniem przez beneficjenta wniosku o przyznanie pomocy (43). Jako że rozpatrywana sprawa dotyczy dodatkowej pomocy na pokrycie zwiększonych kosztów projektu, którego realizacja jest w toku, Urząd nie może oprzeć się na domniemaniu istnienia efektu zachęty w przypadku wniosków o przyznanie pomocy złożonych przed rozpoczęciem prac nad projektem. W lutym 2011 r. spółka Finnfjord rozpoczęła projekt o wartości 700 mln NOK w oparciu o dotację w wysokości 175 mln NOK.

(68)

Urząd nie wyklucza jednak, że pomoc może wywierać efekt zachęty również w przypadku projektu rozpoczętego, gdy przyznanie pomocy jednoznacznie gwarantuje ukończenie projektów, które byłoby niemożliwe w innym przypadku, bądź poprawę w zakresie ochrony środowiska, która w przeciwnym przypadku również nie miałaby miejsca (44). W tym kontekście, przeprowadzając ocenę efektu zachęty pomocy, należy szczegółowo zbadać scenariusz alternatywny, tj. co spółka zrobiłaby bez pomocy.

(69)

Spółka ukończyła projekt w październiku 2012 r., przy czym pomoc nie została wypłacona. Na podstawie przedstawionych informacji i dowodów Urząd uważa, że spółka Finnfjord nie zakładała realnego zatrzymania ani wstrzymania projektu lub ograniczenia jego zakresu po lutym 2011 r. do czasu ukończenia projektu w październiku 2012 r. Dokładniej rzecz ujmując, w oparciu o wnioski wyciągnięte na posiedzeniu zarządu dnia 25 września 2012 r. wydaje się, że spółka nie rozważała gruntownie zatrzymania, wstrzymania bądź odłożenia projektu, częściowo lub w całości, ani ograniczenia jego zakresu ze względu na nadmierne koszty. Z protokołu posiedzenia zarządu z dnia 25 września 2012 r. wynika, że spółka Finnfjord zamierzała ubiegać się o dodatkową pożyczkę z banku SNN, jak również o dodatkową pomoc ze strony przedsiębiorstw Enova i IN oraz że każda potencjalna pomoc wykorzystana byłaby na zmniejszenie pożyczki, o którą Finnfjord starałaby się w SNN.

(70)

Ustalenie to miało zostać poparte przez spółkę w jej uwagach do decyzji Urzędu o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego. Chociaż spółka wspomina o konieczności uzyskania dodatkowego finansowania w kwocie [80–95] mln NOK i najwyraźniej twierdzi, iż sama sytuacja, w której się znalazła, świadczy o tym, że rozważała zaniechanie realizacji projektu, stoi to w sprzeczności z innymi oświadczeniami spółki, w których odnosi się ona do braku „wolnej woli” (zob. motyw 42 powyżej), oraz przede wszystkim z faktem, że spółka Finnfjord ukończyła projekt, mimo że pomoc nie została wypłacona.

(71)

Jeżeli sama spółka była zdania, że jedynym wyjściem było kontynuowanie realizacji projektu, pomoc nie stanowiłaby żadnej zachęty dla spółki, ponieważ ta ukończyłaby projekt niezależnie od otrzymania pomocy. Innymi słowy, według scenariusza alternatywnego spółka Finnfjord ukończyłaby projekt bez opóźnień i bez ograniczenia jego zakresu również w przypadku braku pomocy.

(72)

Urzędu nie przekonuje argument, że pomoc była czynnikiem uruchamiającym pakiet finansowy w wysokości [80–95] mln NOK i była konieczna w szczególności ze względu na pożyczkę udzieloną przez SNN w wysokości [45–60] mln NOK. Nawet jeżeli pożyczka udzielona przez SNN była uzależniona od pomocy w wysokości 16 mln NOK przyznanej przez IN, środki (zarówno z SNN, jak i z IN) zostały wypłacone bez wcześniejszego zatwierdzenia dodatkowej pomocy przez Urząd. Świadczy to o rozdzielności pożyczek i dotacji. Wierzyciel ustanawiający faktyczną wypłatę pomocy jako warunek dalszego finansowania poczekałby na zatwierdzenie przez Urząd przed wypłatą dalszego kapitału pożyczkowego, jeżeli od tego zależy istnienie pakietu finansowego. Co więcej, z informacji przedstawionych Urzędowi nie wynika, aby spółka Finnfjord musiała bezzwłocznie spłacić pożyczki, gdyby Urząd nie zatwierdził pomocy.

(73)

Aby pomoc była zgodna z funkcjonowaniem Porozumienia EOG, musi być konieczna. Pomoc nie może służyć subsydiowaniu kosztów działalności, które przedsiębiorstwo i tak by poniosło, i nie może rekompensować normalnego ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej (45). Za zgodną z funkcjonowaniem Porozumienia EOG może jednak zostać uznana pomoc z tytułu dodatkowych kosztów spowodowanych przez niemożliwe do przewidzenia czynniki zewnętrzne, których nie można uznać za element normalnego ryzyka prowadzenia danej działalności gospodarczej (46).

(74)

Urząd zwraca uwagę na fakt, że w lutym 2011 r. spółka Finnfjord, w obliczu wzrostu kosztów z 511,66 mln NOK do 700 mln NOK, postanowiła rozpocząć projekt, nie ubiegając się o dalszą pomoc. W związku z tym koszt istotny z punktu widzenia omawianego postępowania wyjaśniającego obejmuje wzrost kosztów o [80–95] mln NOK z 700 mln NOK do [około 800] mln NOK. Stanowi to wzrost o około […] %.

(75)

Na podstawie przedstawionych informacji, opisanych w motywie 22 powyżej, wzrost kosztów wynikał z: przystosowania istniejących maszyn, przystosowania trzech istniejących pieców, przystosowania przewodów dymowych, instalacji w turbinowni i w innych budynkach, dłuższych niż oczekiwano okresów niedoborów produkcji oraz zakończenia prac i montażu instalacji. Są to te rodzaje wzrostu kosztów, których uwzględnienia oczekiwano by od spółki na etapie planowania tego rodzaju projektu, oraz stanowią one normalne ryzyko biznesowe prowadzenia omawianej działalności gospodarczej. Nie można uznać, że ten wzrost kosztów jest spowodowany czynnikami zewnętrznymi, oraz nie wydaje się, aby był on niemożliwy do przewidzenia. Przedmiotową sprawę można zatem uznać za inną niż sprawa Helguvík Aluminium Smelter (47), na którą powołuje się spółka Finnfjord. W przywołanej sprawie beneficjent pomocy miał trudności z uzyskaniem finansowania w czasie wyjątkowego kryzysu finansowego w 2008 r. na Islandii, które to okoliczności można słusznie zakwalifikować jako niemożliwy do przewidzenia czynnik zewnętrzny. Na podstawie powyższego Urząd jest zdania, że celem przedstawionej przez władze norweskie propozycji dotyczącej zgłoszonego środka pomocy jest udzielenie rekompensaty spółce Finnfjord z tytułu normalnego ryzyka biznesowego związanego z realizowanym przez spółkę projektem.

(76)

Urząd przyznaje, że wynik jego oceny mógłby być potencjalnie inny, gdyby zamiast przedstawiać propozycję wypłat dwóch ustalonych kwot pomocy (z przedsiębiorstwa Enova, a następnie z IN) władze norweskie przyznały pomoc na pokrycie określonego odsetka kosztów kwalifikowalnych w ramach projektu. Miałoby to miejsce szczególnie w przypadku, w którym zakres niemożliwych do przewidzenia dodatkowych kosztów jest znaczny i wynika z faktu, że projekt jest innowacyjny, a jego koszty, ze względu na ich charakter, trudno wcześniej oszacować. Twierdzenie to nie ma jednak znaczenia w przypadku zestawu faktów przedstawionych Urzędowi w rozpatrywanej sprawie.

(77)

Urząd podkreśla, że do władz norweskich należy wykazanie, że warunki odstępstwa od art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG zostały spełnione (48). Fakty i argumenty przedstawione przez władze norweskie (i spółkę Finnfjord) nie przekonały Urzędu, że zgłoszona pomoc z IN wywiera efekt zachęty i jest konieczna.

(78)

Na podstawie powyższego Urząd stwierdził, że zgłoszona pomoc z IN na rzecz Finnfjord nie wywiera efektu zachęty ani nie jest konieczna. Ponieważ z samych tych względów pomoc jest niezgodna z funkcjonowaniem Porozumienia EOG, Urząd nie przeprowadzi oceny adekwatności pomocy ani jej proporcjonalności.

(79)

Na podstawie informacji przedstawionych przez władze norweskie Urząd stwierdził, że proponowana dotacja pieniężna w wysokości 16 mln NOK z IN na rzecz Finnfjord stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.

(80)

Urząd stwierdził, że pomoc ta jest niezgodna z funkcjonowaniem Porozumienia EOG. Władze norweskie nie otrzymują zatem zezwolenia na jej wdrożenie.

(81)

Urząd wzywa władze norweskie do niezwłocznego przekazania kopii niniejszej decyzji spółce Finnfjord,

9.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 152/59

(1)

Po otrzymaniu skarg i informacji na temat rynku w dniu 31 października 2013 r. Urząd powiadomił władze norweskie o zarzutach dotyczących pomocy państwa przy finansowaniu budowy nowego stadionu piłkarskiego w Sandefjord (dokument nr 686574). W ramach tej samej wymiany pism Urząd zwrócił się o przekazanie informacji na temat domniemanego środka pomocy, które władze norweskie dostarczyły w dniu 29 listopada 2013 r. (dokumenty nr 691773 i 691774).

(2)

W dniu 16 stycznia 2014 r. Urząd zwrócił się do władz norweskich o przekazanie dalszych informacji (dokument nr 694963); władze norweskie przekazały te informacje w dniu 14 lutego 2014 r. (dokument nr 699518).

(3)

W oparciu o posiadane informacje w dniu 22 października 2014 r. Urząd przyjął decyzję nr 444/14/COL o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego w sprawie pomocy państwa na rzecz Sandefjord Fotball AS i zwrócił się do władz norweskich o przekazanie uwag. Decyzja została opublikowana w Dzienniku Urzędowym w dniu 15 stycznia 2015 r., przy czym osoby trzecie mogły przekazać swoje uwagi w terminie miesiąca od daty publikacji decyzji.

(4)

Termin na przekazanie uwag przez władze norweskie został przedłużony do dnia 23 grudnia 2014 r. – władze norweskie przekazały swoje uwagi w tym dniu (dokumenty nr 733899–733901). Urząd nie otrzymał żadnych innych uwag.

(5)

Klub piłkarski Sandefjord Fotball to związek założony w 1998 r. na podstawie umowy o współpracy zawartej między dwoma największymi klubami piłkarskimi w regionie Sandefjord, tj. między Sandefjord Ballklubb i IL Runar. Kluby nawiązały współpracę w celu stworzenia zawodowej drużyny piłkarskiej w regionie Sandefjord, która miałaby szansę awansować do najwyższej piłkarskiej klasy rozgrywkowej w Norwegii.

(6)

Sandefjord Fotball AS jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiedzialną za prowadzenie zawodowej drużyny piłkarskiej („pierwszej drużyny”) (1). Współpraca między klubem Sandefjord Fotball a Sandefjord Fotball AS odbywa się na warunkach określonych przez Norweski Związek Piłki Nożnej. Klub prowadzi dodatkowo amatorską drużynę piłkarską i piłkarską drużynę juniorów. Klub organizuje również piłkarskie szkoły letnie oraz regionalne zawody piłkarskie dla młodych amatorów

(7)

Do 2007 r. pierwsza drużyna klubu Sandefjord Fotball korzystała z będącego własnością gminy stadionu w Bugårdsparken w celu odbywania treningów i rozgrywania meczów. Wspomniany stadion nie spełniał jednak wymogów Norweskiego Związku Piłki Nożnej mających zastosowanie do klubów rozgrywających mecze w najwyższej klasie rozgrywkowej. Oszacowano, że koszt przebudowy istniejącego stadionu wyniesie około 40 mln NOK, przy czym gmina Sandefjord nie była skłonna przeprowadzić inwestycji opiewającej na taką kwotę.

(8)

W 2005 r. gmina Sandefjord i spółka Sandefjord Fotball AS odbyły rozmowy dotyczące możliwości wybudowania nowego stadionu. Gmina zgodziła się udostępnić potrzebne grunty, a spółka Sandefjord Fotball AS zobowiązała się do pokrycia kosztów budowy stadionu i do zarządzania stadionem.

(9)

Gmina pozyskała szereg działek w regionie Pindsle – łączny koszt nabycia tych działek wynosił około 3,7 mln NOK. W momencie ich nabycia grunty były sklasyfikowane jako użytki rolne. Decyzja gminy z dnia 6 września 2005 r. zatwierdzająca nabycie działek przewidywała zmianę przeznaczenia gruntów poprzez przeznaczenie ich na działalność gospodarczą oraz obowiązek wybudowania na nich stadionu. W nowym planie zagospodarowania przestrzennego grunty zostały podzielone na dwie części: działka 152/96 uzyskała przeznaczenie mieszane, pod budowę stadionu i na działalność gospodarczą, natomiast działka 152/97 została przeznaczona na działalność gospodarczą. Następnie na mocy umowy z dnia 28 listopada 2006 r. obydwie działki zostały przekazane jednostkom, w których Sandefjord Fotball AS posiadał całościowy udział: działka 152/96 została przekazana Sandefjord Fotball Stadion AS, a działka 152/97 Sandefjord Fotball Næring AS.

(10)

Zgodnie z treścią umowy spółka Sandefjord Fotball AS była odpowiedzialna za pozyskanie środków finansowych niezbędnych do wybudowania stadionu. Oszacowano, że koszty realizacji projektu budowy stadionu wyniosą 110 mln NOK. Spółka Sandefjord Fotball AS zobowiązała się do wniesienia wkładu w wysokości 70 mln NOK ze swoich funduszy własnych oraz ze środków pozyskanych od inwestorów zewnętrznych, ze środków pochodzących z zysków ze sprzedaży praw do nazwy itd., a także do zaciągnięcia pożyczki w celu pozyskania brakujących 40 mln NOK. Spółka Sandefjord Fotball AS zamierzała pokryć część swojego wkładu poprzez sprzedaż działki przeznaczonej na działalność gospodarczą (działki 152/97) spółce Pindsle Property AS.

(11)

Poza zobowiązaniem do wybudowania stadionu w umowie ustanowiono również szereg innych obowiązków. W szczególności spółka Sandefjord Fotball AS zobowiązała się do przeprowadzenia robót drogowych wokół terenu stadionu oraz do pokrycia kosztów związanych z zaprzestaniem użytkowania starego stadionu, uwzględniając koszty prac remontowych.

(12)

Wkrótce po podpisaniu umowy spółka Pindsle Property AS przejęła za 40 mln NOK udziały w spółce Sandefjord Fotball Næring AS będącej właścicielem działki 152/97. Przed sprzedażą udziałów nie przeprowadzono wyceny spółki.

(13)

Budowa nowego stadionu zakończyła się w lipcu 2007 r., a jej łączny koszt wyniósł 110 mln NOK (2). Poza płytą boiska i trybunami na stadionie znajduje się również szereg innych obiektów, takich jak bieżnia, centrum fitness i sale konferencyjne. Obiekty te są wynajmowane nieodpłatnie innym organizacjom (głównie amatorskim organizacjom sportowym).

(14)

W 2009 r. spółka Sandefjord Fotball AS znalazła się w trudnej sytuacji finansowej. Klub zdecydował, że pozyska niezbędne fundusze, sprzedając Sandefjord Fotball Stadion AS (spółkę będącą właścicielem stadionu i przyległych nieruchomości położonych na działce 152/96) spółce Pindsle Property AS. W tym przypadku zgodnie z prawem norweskim spółka musiała zostać wyceniona przez przedsiębiorstwo będące osobą trzecią, ponieważ kilka osób zasiadało jednocześnie w zarządzie klubu i w zarządzie spółki Pindsle Property AS oraz posiadało udziały zarówno w spółce, jak i w spółce Pindsle Property AS.

(15)

Zgodnie z treścią ekspertyzy z dnia 6 kwietnia 2009 r. wartość spółki Sandefjord Fotball Stadion AS wynosiła od 14 mln NOK do 16 mln NOK. Spółka została sprzedana w dniu 9 czerwca 2009 r. za 15 mln NOK.

(16)

W dniu 22 października 2014 r. Urząd wydał decyzję nr 444/14/COL o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego w sprawie pomocy państwa na rzecz Sandefjord Fotball AS.

(17)

W swojej decyzji Urząd sformułował wstępny wniosek, zgodnie z którym przekazanie gruntów spółce Sandefjord Fotball AS stanowiło pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG. Urząd uznał w szczególności, że przekazanie gruntów odbyło się za cenę niższą od wartości rynkowej zarówno działki 152/96 (o przeznaczeniu mieszanym, pod budowę stadionu i na działalność gospodarczą), jak i działki 152/97 (przeznaczonej na działalność gospodarczą).

(18)

Ponieważ władze norweskie nie przedstawiły żadnych uwag dotyczących oceny zgodności, Urząd wyraził swoje wątpliwości w kwestii tego, czy wspomniany środek można uznać za zgodny z funkcjonowaniem Porozumienia EOG.

(19)

Pismem z dnia 23 grudnia 2014 r. (dokumenty nr 733899–733901) władze norweskie przekazały swoje uwagi dotyczące decyzji o wszczęciu postępowania.

(20)

W swoich uwagach władze norweskie argumentują, że przekazanie gruntów spółce Sandefjord Fotball AS przez gminę Sandefjord nie wiązało się z udzieleniem tej spółce pomocy państwa, ponieważ beneficjent tej rzekomej pomocy nie odniósł żadnej korzyści z tytułu przeprowadzenia wspomnianej transakcji.

(21)

Władze norweskie twierdzą w szczególności, że w chwili dokonania transakcji wartość rynkowa przedmiotowych gruntów była ujemna – na potwierdzenie tej tezy władze norweskie przedłożyły przeprowadzoną przez biegłego wycenę z dnia 5 lutego 2014 r. Przyczyna domniemanej ujemnej wartości rynkowej gruntów miał być głównie fakt, że spółka Sandefjord Fotball AS była zobowiązana (na mocy umowy przekazania gruntów oraz zgodnie z przepisami dotyczącymi przeznaczenia gruntów) do wybudowania stadionu piłkarskiego w ramach transakcji, a koszt budowy stadionu przewyższał wartość przekazanych spółce gruntów.

(22)

W opinii władz norweskich gmina miała prawo zobowiązać spółkę do wybudowania stadionu, ponieważ takie zobowiązanie można uznać za „szczególny obowiązek”, o którym mowa w części V pkt 2.2 lit. c) wytycznych Urzędu w sprawie elementów pomocy państwa w sprzedaży gruntów i budynków przez władze publiczne („wytyczne w sprawie sprzedaży gruntów”) (3).

(23)

Odnosząc się do kwoty domniemanej pomocy państwa, władze norweskie argumentują, że nawet w przypadku, gdyby Urząd uznał, że przedmiotowe grunty miały dodatnią wartość rynkową, wartość ta byłaby bardzo ograniczona.

(24)

Władze norweskie wyjaśniły, że grunty rolne są objęte szczególną ochroną w Norwegii. Osoba chcąca sprzedać lub zmienić przeznaczenie tych gruntów musi poddać się rygorystycznym kontrolom przeprowadzanym przez regionalne izby rolnicze. W przypadku przedmiotowych gruntów właściwa izba rolnicza zatwierdziła wniosek dotyczący zmiany przeznaczenia gruntów wyłącznie z uwagi na fakt, że miało to przyczynić się do osiągnięcia celu leżącego w interesie publicznym, polegającego na budowie stadionu. Izba rolnicza nie udzieliłaby zgody na przekazanie gruntów deweloperowi chcącemu wykorzystać je wyłącznie do celów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Dlatego też w odniesieniu do przedmiotowej transakcji przekazania gruntów nie można zastosować testu prywatnego inwestora. W opinii władz norweskich jedyną realistyczną alternatywą byłoby przeprowadzenie wyceny wartości rynkowej w oparciu o cenę gruntów rolnych.

(25)

Odnosząc się natomiast do wyceny gruntów przeznaczonych na działalność gospodarczą (działka 152/97), władze norweskie argumentują, że Pindsle Property AS, spółka która przejęła Sandefjord Fotball Næring AS za 40 mln NOK, zapłaciła cenę przewyższającą wartość rynkową. Na poparcie tych argumentów władze norweskie przywołały sprawozdanie z wyceny (załącznik 11 do dokumentu nr 699518), w którym stwierdzono, że wartość rynkowa działki 152/97 wynosiła około 15 mln NOK (4). Wycena została przeprowadzona w oparciu o średnią cenę gruntów przeznaczonych na działalność gospodarczą w regionie Pindsle w chwili przeprowadzenia transakcji.

(26)

Ponadto władze norweskie argumentują, że niezależnie od danego przypadku przy obliczaniu kwoty pomocy należałoby dokonać szeregu potrąceń. Potrącenia te wynikają z określonych zobowiązań Sandefjord Fotball AS wobec gminy przewidzianych w umowie z dnia 28 listopada 2006 r., tj.: (i) zobowiązania do przeznaczenia 2,6 mln NOK na remont starego stadionu; (ii) zobowiązania do przeznaczenia 400 000 NOK na wymianę reflektora szerokostrumieniowego na starym stadionie; (iii) zobowiązania do przeznaczenia 1,5 mln NOK na budowę chodnika publicznego; oraz (iv) zobowiązania do przeznaczenia 5 mln NOK na budowę ronda i przejścia dla pieszych. Zgodnie z treścią umowy spółka Sandefjord Fotball AS została zatem zobowiązania do poniesienia kosztów opiewających na łączną kwotę 9,5 mln NOK (zgodnie z szacunkami sporządzonymi w omawianym okresie) z tytułu usług świadczonych na rzecz gminy (5).

(27)

Władze norweskie argumentują, że w przypadku, gdyby Urząd stwierdził, że przedmiotowa transakcja zawiera element pomocy państwa, taki element pomocy państwa powinien zostać uznany za zgodny z funkcjonowaniem Porozumienia EOG na podstawie jego art. 61 ust. 3 lit. c).

(28)

Władze norweskie podkreślają, że wspieranie sportu, w tym zapewnianie wsparcia na rzecz budowy obiektów infrastruktury sportowej, stanowi cel leżący we wspólnym interesie. Władze norweskie twierdzą również, że w omawianym przypadku przyznanie pomocy państwa było koniecznym i odpowiednim działaniem.

(29)

Władze norweskie tłumaczą w szczególności, że wybudowanie nowego stadionu w Sandefjord było konieczne. W opinii władz norweskich decyzja o wybudowaniu nowego stadionu została podjęta z uwagi na wysoki poziom eksploatacji istniejącego stadionu miejskiego, z którego w omawianym czasie korzystał klub Sandefjord Fotball oraz inne drużyny. Ponadto wybudowanie nowocześniejszego stadionu stanowiło jeden z wymogów uzyskania licencji wydawanej przez Norweski Związek Piłki Nożnej, która umożliwiłaby pierwszej drużynie klubu Sandefjord Fotball – biorącej udział w rozgrywkach prowadzonych w najwyższej klasie rozgrywkowej na mocy tymczasowego zwolnienia – pozostanie w tej klasie rozgrywkowej ligi norweskiej.

(30)

Gmina Sandefjord rozważała możliwość przebudowania istniejącego stadionu, ale odrzuciła ten projekt z uwagi na fakt, że jego realizacja nie rozwiązałaby problemu zbyt małej liczby miejsc na stadionie. Z kolei wybudowanie nowego stadionu pozwoliłoby rozwiązać zarówno problem związany z brakiem miejsc, jak i problem dotyczący licencji, a dodatkowo doprowadziłoby do powstania nowego obiektu piłkarskiego dla całego okręgu Vestfold. Zgodnie z informacjami przedstawionymi w poniższej tabeli z nowego stadionu korzysta szereg różnych klubów. Ponadto stary stadion miejski został wyremontowany (koszty remontu pokryła spółka Sandefjord Fotball AS) i jest obecnie w pełni wykorzystywany przez lokalne kluby sportowe (lekkoatletyczne i piłkarskie), szkoły i mieszkańców. Stanowi to dodatkowy argument potwierdzający, że wybudowanie nowego stadionu w Sandefjord było konieczne, a co za tym idzie – że wszelka potencjalna pomoc państwa była uzasadniona. Ponadto przeprowadzenie remontu istniejącego stadionu wiązałoby się z koniecznością zrealizowania przez gminę inwestycji opiewającej na kwotę 40 mln NOK przy braku perspektyw na przyciągnięcie kapitału prywatnego.

(31)

Władze norweskie argumentują również, że wszelka potencjalna pomoc byłaby proporcjonalna. Przede wszystkim władze norweskie podkreślają, że spółka Sandefjord Fotball AS pokryła większość kosztów inwestycji związanych z budową nowego stadionu, wnosząc maksymalny możliwy wkład w pokrycie kosztów budowy stadionu przy wykorzystaniu zasobów własnych i pożyczek bankowych. Wniesienie przez spółkę wkładu własnego w takiej wysokości zapewniło możliwość ograniczenia kwoty pomocy do minimum.

(32)

Władze norweskie zwracają również uwagę na społeczną i amatorską niekomercyjną działalność sportową, która rozwinęła się dzięki wybudowaniu stadionu. Dawny stadion miejski jest obecnie w pełni otwarty dla osób uprawiających sport na poziomie amatorskim. Ponadto na nowym stadionie regularnie organizuje się szereg amatorskich imprez sportowych i społecznych, uwzględniając imprezy szkolne.

(33)

Na potwierdzenie przywołanych powyżej argumentów władze norweskie przedstawiły tabelę zawierającą informacje na temat różnych podmiotów, które korzystały ze stadionu w latach 2007–2014, wraz z informacjami dotyczącymi szacowanego czasu korzystania ze stadionu w skali roku:

(34)

Ponadto pobliskie szkoły i szereg klubów lekkoatletycznych korzysta z bieżni w weekendy. Szkoły organizują również dni aktywności na stadionie.

(35)

Ponad połowa imprez odbywających się na stadionie jest organizowana przez podmioty, które nie zajmują się sportem zawodowo. Wytrzymałość boiska pokrytego trawą naturalną stanowi główną przeszkodę ograniczającą możliwość dalszego zwiększania liczby tego rodzaju imprez (7). Piłkarze należący do pierwszego zespołu posiadają pierwszeństwo przy rezerwacji boiska w celu rozegrania meczów u siebie oraz przy rezerwacji boiska w celach treningowych. Wszystkie organizacje są uprawnione do korzystania z pomieszczeń znajdujących się na terenie stadionu (np. szatni i pomieszczeń biurowych) przez cały rok.

(36)

Zgodnie z informacjami przedstawionymi w powyższej tabeli większość podmiotów korzystających ze stadionu w celach innych niż zawodowe jest zwolniona z wszelkich opłat. Natomiast pierwsza drużyna uiszcza roczną opłatę za wynajem stadionu w wysokości 3 mln NOK powiększoną o 20 % zysków ze sprzedaży biletów. W opinii władz norweskich wysokość tej opłaty odpowiada wysokości rynkowej opłaty za wynajem stadionu: wysokość opłat uiszczanych przez porównywalne drużyny piłkarskie wynosi od 2 000 do 5 000 NOK – łączna kwota opłaty za wynajem stadionu opłacanej przez takie drużyny w skali roku jest zatem niższa niż 3 mln NOK. W związku z powyższym władze norweskie uważają, że pierwsza drużyna klubu Sandefjord Fotball nie odniosła żadnej korzyści względem swoich konkurentów wynikającej z wysokości uiszczanej opłaty za wynajem stadionu.

(37)

Ponadto władze norweskie zwracają uwagę na fakt, że wszelki potencjalny wpływ na wymianę handlową i konkurencję byłby bardzo ograniczony z uwagi na lokalny charakter działalności prowadzonej przez klub. Bilety na mecze rozgrywane u siebie są sprzedawane zasadniczo wyłącznie miejscowym kibicom oraz kibicom innych drużyn norweskich grających na stadionie w charakterze gości. Dochody ze sprzedaży kioskowej w trakcie meczów wahają się od 600 000 NOK do 1 mln NOK rocznie. Jeżeli chodzi o produkty sprzedawane pod marką klubu, rynek takich produktów ogranicza się głównie do kibiców z okręgu Vestfold. Kluby nie konkurują ze sobą na rynku produktów klubowych. Prawo do nazwy stadionu sprzedano Komplett.no – sklepowi internetowemu prowadzącego handel elektroniką z siedzibą w Sandefjord. Działalność reklamową na terenie stadionu prowadzą wyłącznie lokalne firmy.

(38)

Wpływ środka na wymianę handlową i konkurencję należy uznać za ograniczony również w odniesieniu do rynku zawodników. Sandefjord Fotball AS dokonuje transferów zawodników wyłącznie w bardzo ograniczonym zakresie i zawsze z innymi klubami norweskimi. Na przykład w latach 2011–2013 dochód z transferów wyniósł zaledwie 1,35 mln NOK, a koszty związane z transferami opiewały na kwotę 860 000 NOK.

(39)

Jeżeli chodzi o prawa do transmisji telewizyjnych, władze norweskie wyjaśniły, że podmiotem odpowiedzialnym za zarządzanie tymi prawami na szczeblu centralnym jest Norweski Związek Piłki Nożnej. Udział klubu w zyskach z transmisji jest uzależniony od miejsca zajmowanego przez klub w dwóch najwyższych kategoriach rozgrywek ligowych w Norwegii. Ponieważ norweskie rozgrywki ligowe cieszą się zainteresowaniem praktycznie wyłącznie na terytorium Norwegii, prawa do transmisji telewizyjnych nie wywierają żadnego rzeczywistego wpływu na wymianę handlową i konkurencję.

(40)

Artykuł 61 ust. 1 Porozumienia EOG stanowi, co następuje: „z zastrzeżeniem innych postanowień niniejszego Porozumienia, wszelka pomoc przyznawana przez państwa członkowskie WE, państwa EFTA lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z funkcjonowaniem niniejszego Porozumienia w zakresie, w jakim wpływa na handel między umawiającymi się stronami”.

(41)

Oznacza to, że środek stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG, jeżeli wszystkie następujące warunki są spełnione: środek jest przyznany przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych, przynosi selektywną korzyść ekonomiczną przedsiębiorstwu oraz może wpływać na wymianę handlową między umawiającymi się stronami i zakłócać konkurencję.

(42)

Aby środek stanowił pomoc państwa, musi być przyznany przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych. Pojęcie państwa odnosi się nie tylko do instytucji rządowych na szczeblu centralnym, ale obejmuje wszystkie szczeble administracji państwowej (w tym gminy), a także przedsiębiorstwa publiczne (8).

(43)

Gmina Sandefjord nabyła przedmiotowe grunty, a następnie przekazała je dwóm jednostkom zależnym spółki Sandefjord Fotball AS. Urząd stwierdza zatem, że transakcja przekazania gruntów została przeprowadzona przy użyciu zasobów państwowych.

(44)

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem pojęcie przedsiębiorstwa obejmuje każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą, niezależnie od jego statusu prawnego i sposobu finansowania (9). Działalność gospodarczą stanowi każda działalność polegająca na oferowaniu towarów lub usług na danym rynku (10).

(45)

Sandefjord Fotball AS to zawodowy klub piłkarski zorganizowany w formie spółki prywatnej. Klub prowadzi działalność na kilku rynkach, w tym na rynku transferowym piłkarzy, a także na rynku sprzedaży biletów, praw do transmisji telewizyjnej, produktów klubowych oraz rynku sponsoringu.

(46)

Urząd stwierdza zatem, że spółka Sandefjord Fotball AS jest przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 61 Porozumienia EOG.

(47)

Przekazanie gruntów przedsiębiorstwu może wiązać się z przyznaniem temu przedsiębiorstwu korzyści ekonomicznej, w szczególności jeżeli cena takiego przekazania jest niższa od ceny rynkowej.

(48)

Transakcja polegająca na przekazaniu zasobów państwowych nie stanowi pomocy państwa, jeżeli została przeprowadzona zgodnie z normalnymi warunkami rynkowymi, a zatem nie wiązała się z przyznaniem przedsiębiorstwu korzyści (11). Sprawdzenie zgodności transakcji z normalnymi warunkami rynkowymi określa się jako test prywatnego inwestora.

(49)

W chwili jej przekazania spółce Sandefjord Fotball AS działka 152/96 była przeznaczona pod budowę stadionu piłkarskiego oraz na działalność gospodarczą. Zatem aby spółka mogła uzyskać pozwolenie na budowę, planowane roboty budowlane musiały obejmować roboty związane z budową stadionu. Władze norweskie argumentują, że z uwagi na fakt, iż koszty budowy stadionu przekraczały wszelką potencjalną wartość gruntów, cena rynkowa działki 152/96 wynosiła zero lub była wręcz ujemna.

(50)

Urząd przyznaje, że zobowiązania wynikające z przeznaczenia gruntów mogą wpływać na ich cenę rynkową. Zobowiązanie do wybudowania stadionu piłkarskiego nie może jednak zmniejszyć wysokości ceny rynkowej do zera, w szczególności w przypadku, gdy celem transakcji jest udzielenie klubowi piłkarskiemu wsparcia w budowie nowego stadionu (12).

(51)

Ponadto Urząd przywołuje postanowienia sekcji 2.2 lit. d) swoich wytycznych w sprawie sprzedaży gruntów, zgodnie z którymi – zasadniczo – „wartość rynkowa nie powinna być ustalona poniżej kosztów pierwotnych (13) w ciągu co najmniej trzech lat po nabyciu, chyba że niezależny rzeczoznawca wyraźnie stwierdził ogólny spadek cen rynkowych gruntów i budynków na określonym rynku”. W omawianym przypadku gmina Sandefjord nabyła grunty, które zostały następnie podzielone na działki 152/96 i 152/97, za kwotę 3,7 mln NOK. Urząd odnotowuje, że cena przekazania gruntów spółce Sandefjord Fotball AS była niższa od ceny nabycia gruntów przez gminę.

(52)

W związku z powyższym Urząd stwierdza, że przekazanie działki 152/96 spółce Sandefjord Fotball AS przyniosło tej spółce korzyść ekonomiczną.

(53)

W chwili jej przekazania spółce Sandefjord Fotball AS działka 152/97 była przeznaczona na działalność gospodarczą. Władze norweskie argumentują, że przekazanie działki 152/97 powinno zostać ocenione w świetle umowy z dnia 28 listopada 2006 r., na mocy której klub piłkarski zobowiązał się w szczególności do wybudowania stadionu w zamian za uzyskanie prawa własności do gruntów. Biorąc pod uwagę fakt, że szacunkowe koszty budowy stadionu przekraczały wartość gruntów, przekazanie tych gruntów nie mogło przynieść spółce korzyści ekonomicznej.

(54)

Urząd odnotowuje, że działka 152/97 jest przeznaczona na działalność gospodarczą. Zgodnie z przepisami w zakresie planowania przestrzennego spółka nie była zatem zobowiązana do wybudowania stadionu na tej działce. W chwili jej przekazania spółce Sandefjord Fotball AS działka ta nie podlegała również żadnym wiążącym ograniczeniom wynikającym z jej wcześniejszego rolniczego przeznaczenia. Spoczywające na spółce Sandefjord Fotball AS zobowiązanie do zorganizowania i sfinansowania budowy stadionu zostało sformułowane wyłącznie w umowie z dnia 28 listopada 2006 r. Umowa ta stanowi jedyny instrument prawny wskazujący, że działka 152/97 ma zostać sprzedana w celu pokrycia części kosztów budowy stadionu.

(55)

W opinii Urzędu inwestor prywatny dokonujący sprzedaży gruntów nie nałożyłby na kupującego tego rodzaju zobowiązań dotyczących budowy lub finansowania stadionu. Dlatego też Urząd nie może przyjąć przedstawionego przez władze norweskie argumentu, zgodnie z którym przy ocenianiu, czy spółka uzyskała korzyść ekonomiczną, należy wziąć pod uwagę wynikający z umowy związek między przekazaniem działki 152/97 spółce Sandefjord Fotball AS a budową stadionu.

(56)

Ponadto Urząd zwraca uwagę na fakt, że wkrótce po przekazaniu działki spółka Sandefjord Fotball AS sprzedała swoje udziały w Sandefjord Fotball Næring AS, spółce będącej właścicielem działki 152/97, spółce Pindsle Property AS za kwotę 40 mln NOK. Fakt, że doszło do sprzedaży przedmiotowych gruntów świadczy o tym, że grunty te posiadały wartość ekonomiczną.

(57)

W związku z powyższym Urząd stwierdza, że przekazanie działki 152/97 spółce Sandefjord Fotball AS przyniosło tej spółce korzyść ekonomiczną.

(58)

Domniemana pomoc państwa jest związana z transakcją przeprowadzoną między gminą Sandefjord a spółką Sandefjord Fotball AS. Transakcja ta stanowi środek selektywny w rozumieniu art. 61 Porozumienia EOG, ponieważ dotyczy wyłącznie jednego, konkretnego przedsiębiorstwa.

(59)

Zgodnie z orzecznictwem dotyczącym wpływu na wymianę handlową i przypadków zakłócenia konkurencji Urząd „[n]ie jest zobowiązany do wykazania faktycznego wpływu pomocy na wymianę handlową […] i rzeczywistego zakłócenia konkurencji, lecz jedynie do zbadania, czy owa pomoc może mieć wpływ na tę wymianę handlową i zakłócać konkurencję” (14).

(60)

Sam fakt, że pomoc wzmacnia pozycję przedsiębiorstwa względem innych przedsiębiorstw konkurujących z nim na rynku wymiany handlowej w ramach EOG, jest wystarczający do uznania, że dany środek może zakłócać konkurencję i mieć wpływ na wymianę handlową między umawiającymi się stronami Porozumienia EOG (15).

(61)

W 2006 r. pierwsza drużyna klubu Sandefjord Fotball brała udział w rozgrywkach prowadzonych w najwyższej norweskiej klasie rozgrywkowej i miała szansę na zakwalifikowanie się do europejskich pucharów. Ponadto zawodowe kluby piłkarskie nie tylko biorą udział w zawodach piłkarskich, ale prowadzą również działalność na kilku różnych rynkach, takich jak rynek transferowy zawodowych piłkarzy, rynek reklamy, rynek sponsoringu, rynek produktów klubowych i rynek praw medialnych. Udzielenie pomocy zawodowemu klubowi piłkarskiemu może zatem potencjalnie wzmocnić jego pozycję na tych rynkach, przy czym zasięg większości tych rynków może obejmować szereg państw EOG. Jeżeli chodzi o rynek transferowy zawodników, spółka Sandefjord Fotball AS prowadziła w omawianym okresie – i w dalszym ciągu prowadzi – aktywną działalność na tym rynku z możliwością pozyskiwania zawodników z innych państw EOG.

(62)

W związku z powyższym Urząd stwierdza, że środek może zakłócać konkurencję i wywierać wpływ na wymianę handlową między umawiającymi się stronami Porozumienia EOG.

(63)

W oparciu o powyższe ustalenia Urząd stwierdza, że przedmiotowy środek stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.

(64)

Jeżeli chodzi o działkę 152/96, Urząd uznaje, że obowiązek wynikający przeznaczenia gruntów pod budowę stadionu skutkuje obniżeniem wartości rynkowej tych gruntów (16). Jak wyjaśniono jednak w motywie 50 powyżej, uznanie, że wartość rynkowa gruntów była w omawianym przypadku równa zeru, nie jest uzasadnione. Zgodnie z sekcją 2.2 lit. d) wytycznych Urzędu w sprawie sprzedaży gruntów gmina Sandefjord powinna była dokonać sprzedaży gruntów za cenę co najmniej umożliwiającą pokrycie kosztów ich nabycia. Na tej podstawie Urząd uznaje, że kwota pomocy udzielonej w związku z przedmiotową działką wynosi 1,9 mln NOK (17).

(65)

Jeżeli chodzi o działkę 152/97, Urząd zwraca uwagę na fakt, że spółka Sandefjord Fotball AS sprzedała swoje udziały w Sandefjord Fotball Næring AS, spółce będącej właścicielem działki 152/97, spółce Pindsle Property AS za kwotę 40 mln NOK. Pindsle Property AS jest spółką prywatną, która w chwili dokonywania transakcji nie należała do tej samej grupy co spółka Sandefjord Fotball AS. W związku z powyższym transakcja sprzedaży została zrealizowana między dwiema niezależnymi spółkami (18). Urząd nie otrzymał żadnych przekonujących dowodów świadczących o tym, że przedmiotowa transakcja nie została przeprowadzona po cenie rynkowej. Dlatego też Urząd uznaje, że cena sprzedaży działki 152/97 była zbliżona do wartości rynkowej tej działki.

(66)

W związku z powyższym Urząd stwierdza, że łączna wartość rynkowa gruntów przekazanych spółce Sandefjord Fotball AS wynosiła w chwili dokonywania transakcji 41,9 mln NOK. Zgodnie z treścią umowy z dnia 28 listopada 2006 r. na spółkę Sandefjord Fotball AS nałożono jednak również szereg zobowiązań dotyczących przeprowadzenia robót budowlanych w imieniu gminy Sandefjord. Jak wspomniano w motywie 26 powyżej, całkowity szacunkowy koszt tych zobowiązań w chwili zawierania umowy wynosił 9,5 mln NOK. Władze norweskie wyjaśniły, że w przypadku, gdyby nie zawarto umowy, wspomniane roboty budowlane zostałyby przeprowadzone przez gminę. Dlatego też Urząd przyjmuje argument, zgodnie z którym całkowite koszty tych robót – ustalone w oparciu o szacunki sporządzone w chwili zawierania umowy – powinny zostać odliczone od kwoty pomocy.

(67)

W związku z powyższym Urząd stwierdza, że łączna kwota pomocy udzielonej spółce Sandefjord Fotball AS wynosiła 32,4 mln NOK.

(68)

Zgodnie z częścią I art. 1 ust. 3 protokołu 3 „Urząd Nadzoru EFTA informowany jest, w czasie pozwalającym mu na przedstawienie uwag, o wszelkich zamiarach przyznania lub zmiany pomocy […]. Zainteresowane państwo nie może wprowadzić w życie projektowanych środków, dopóki procedura ta nie doprowadzi do wydania decyzji końcowej”.

(69)

Urząd nie otrzymał wcześniejszego zgłoszenia dotyczącego przekazania przedmiotowych gruntów. W związku z powyższym Urząd stwierdza, że władze norweskie nie wywiązały się ze swoich zobowiązań wynikających z części I art. 1 ust. 3 protokołu 3.

(70)

Zgodnie z art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych może zostać uznana za zgodną z funkcjonowaniem Porozumienia EOG, o ile nie wywiera negatywnego wpływu na warunki wymiany handlowej w stopniu, który można byłoby uznać za sprzeczny ze wspólnym interesem.

(71)

Urząd odnotowuje, że nie wydał jeszcze żadnych wytycznych dotyczących pomocy państwa na budowę obiektów infrastruktury sportowej. Dlatego też przedmiotowy środek zostanie oceniony bezpośrednio w świetle przepisów art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG.

(72)

Zgodnie z praktyką obowiązującą w chwili udzielenia pomocy przeprowadzana przez Urząd ocena będzie opierała się na odpowiedziach na następujące pytania:

(73)

Urząd udzieli odpowiedzi na te pytania w kolejnych motywach.

(74)

Przede wszystkim Urząd zwraca uwagę na fakt, że działania na rzecz wspierania sportu nie zostały bezpośrednio określone w Porozumieniu EOG jako cel leżący we wspólnym interesie. Działania na rzecz wspierania sportu można jednak uznać za jeden z elementów działań na rzecz edukacji, kształcenia i młodzieży, a także jako jeden z elementów działań w obszarze polityki społecznej. Zacieśnienie współpracy w tym obszarze uznaje się za jeden z celów EOG, co wynika w szczególności z treści art. 1 i 78 Porozumienia EOG. Warunki wspomnianej zacieśnionej współpracy zostały bardziej szczegółowo określone w protokole 31 do Porozumienia EOG w sprawie współpracy w konkretnych dziedzinach poza czterema swobodami. Artykuł 4 tego protokołu nosi tytuł „Edukacja, kształcenie zawodowe, młodzież i sport” – przewidziano w nim m.in. możliwość udziału umawiających się stron w Europejskim Roku Edukacji przez Sport 2004. Potwierdza to ścisły związek między działaniami na rzecz wspierania sportu a celami wyznaczonymi w Porozumieniu EOG.

(75)

Taka wykładnia jest zgodna z podejściem stosowanym przez Komisję Europejską („Komisję”). W Unii Europejskiej do kwestii związanych ze wspieraniem sportu odniesiono się odrębnie w art. 165 TFUE, który został wprowadzony traktatem lizbońskim. Komisja uznawała jednak szczególną rolę sportu opartego na strukturach działających na zasadzie wolontariatu w obszarze zdrowia, wychowania, integracji społecznej i kultury również przed wejściem traktatu lizbońskiego w życie. Od wejścia traktatu lizbońskiego w życie działania na rzecz wspierania sportu są uznawane za przyczyniające się do realizacji ogólnych celów strategii „Europa 2020” poprzez wspieranie zatrudnienia i mobilności, w szczególności w ramach działań na rzecz promowania włączenia społecznego w sporcie i poprzez sport, kształcenie i szkolenie.

(76)

W związku z powyższym Urząd stwierdza, że wspieranie rozwoju edukacji, kształcenia i młodzieży poprzez podejmowanie działań w obszarze sportu stanowi cel leżący we wspólnym interesie. Ponadto Urząd odnotowuje, że finansowanie budowy obiektów infrastruktury sportowej może również podlegać przepisom ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych, o ile spełniono określone warunki. Stanowi to dodatkowe potwierdzenie tezy, że wspieranie sportu, w tym zapewnianie wsparcia na rzecz budowy obiektów infrastruktury sportowej, należy uznać za cel leżący we wspólnym interesie.

(77)

Aby ocenić, czy pomoc państwa zapewni możliwość zrealizowania wyznaczonego celu leżącego we wspólnym interesie, Urząd musi najpierw zidentyfikować i zdefiniować problem, który miał zostać rozwiązany dzięki udzieleniu pomocy. Pomoc państwa powinna być udzielana w sytuacjach, w których jej przyznanie może przyczynić się do istotnej poprawy sytuacji, a rynek nie jest w stanie samodzielnie dokonać stosownych zmian w tym zakresie. Ponadto proponowany środek pomocy musi stanowić instrument, który zapewni możliwość osiągnięcia określonego celu leżącego we wspólnym interesie.

(78)

Jedna z potwierdzonych niedoskonałości rynku w Norwegii polega na niedoborze stadionów piłkarskich – jest to spowodowane brakiem podmiotów gotowych do zrealizowania inwestycji komercyjnych w stadiony, które z uwagi na czynniki o charakterze strukturalnym przynoszą straty, ponieważ generowane przez nie przychody są niewystarczające do pokrycia kosztów inwestycji (19).

(79)

Ponadto władze norweskie wykazały, że wybudowanie nowego stadionu piłkarskiego w Sandefjord było rzeczywiście konieczne. Konieczność wybudowania nowego stadionu wynikała z niedostatecznie dużej liczby miejsc na istniejącym stadionie miejskim w okresie, w którym podjęto decyzję o przyznaniu środka, a także z faktu, że stary stadion nie spełniał już wymogów uzyskania licencji wydawanej przez Norweski Związek Piłki Nożnej. Biorąc pod uwagę nierentowny charakter infrastruktury stadionowej, udzielenie pomocy państwa było zatem konieczne do zainicjowania inwestycji.

(80)

W związku z powyższym Urząd stwierdza, że pomoc państwa stanowiła stosowny instrument.

(81)

Urząd może uznać pomoc państwa za zgodną z funkcjonowaniem Porozumienia EOG wyłącznie w przypadku, gdy taka pomoc wywołuje efekt zachęty. Do efektu zachęty dochodzi w przypadku, gdy udzielenie pomocy skłania jej beneficjenta do zmiany swojego postępowania w taki sposób, by w jeszcze większym stopniu przyczyniać się do realizacji celu leżącego we wspólnym interesie, przy czym do takiej zmiany sposobu postępowania nie mogłoby dojść w przypadku braku pomocy.

(82)

W pierwszej kolejności Urząd zwraca uwagę na fakt, że budowa stadionu rozpoczęła się dopiero po przekazaniu przedmiotowych gruntów.

(83)

Ponadto z informacji przekazanych przez władze norweskie wynika, że spółka Sandefjord Fotball AS nie byłaby w stanie pokryć kosztów budowy stadionu w przypadku, gdyby nie otrzymała pomocy państwa, ponieważ nie dysponowała dostatecznymi środkami finansowymi ani nie posiadała zdolności kredytowej do zaciągnięcia pożyczki niezbędnej do pokrycia niedoboru środków finansowych. Własny wkład finansowy wniesiony przez spółkę na poczet budowy stadionu stanowił maksymalną kwotę, jaką spółka była w stanie przeznaczyć na ten cel (20).

(84)

W związku z powyższym Urząd stwierdza, że środek pomocy wywołał efekt zachęty.

(85)

Pomoc państwa uznaje się za proporcjonalną, jeżeli jej kwota ogranicza się do minimum niezbędnego do osiągnięcia wyznaczonego celu leżącego we wspólnym interesie. Co do zasady, Urząd przeprowadza ocenę proporcjonalności w oparciu o koncepcje kosztów kwalifikowalnych i maksymalnej intensywności pomocy.

(86)

Jak wspomniano w motywie 67 powyżej, łączna kwota pomocy udzielonej spółce Sandefjord Fotball AS wynosiła 32,4 mln NOK. Aby ocenić intensywność pomocy, kwotę tę należy zestawić z kwalifikowalnymi kosztami inwestycji. Urząd stwierdza, że koszty poniesione przez spółkę Sandefjord Fotball AS w imieniu gminy Sandefjord, które zostały odliczone od kwoty pomocy – zob. motyw 66 powyżej – nie mogą stanowić części kosztów kwalifikowalnych. Dlatego też całkowite koszty inwestycji w wysokości 110 mln NOK należy pomniejszyć o kwotę 9,5 mln NOK. W związku z powyższym kwalifikowalne koszty inwestycji wynoszą 100,5 mln NOK, co odpowiada intensywności pomocy na poziomie 32 %. Urząd odnotowuje, że intensywność pomocy jest w omawianym przypadku stosunkowo niska, oraz że beneficjent, tj. spółka Sandefjord Fotball AS, pokrył pozostałą część kosztów inwestycji.

(87)

Przy przeprowadzaniu oceny intensywności pomocy należy jednak wziąć również pod uwagę korzyści społeczne wynikające z wybudowania stadionu. Jak wspomniano w sekcji I pkt 5.3 powyżej, stadion jest wykorzystywany przez szereg podmiotów, w tym przez amatorskie drużyny sportowe i szkoły, do wielu celów niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Ogólnie rzecz biorąc, stadion jest wykorzystywany przez podmioty, które nie korzystają z niego w celu prowadzenia działalności gospodarczej, przez ponad 50 % całkowitego czasu jego użytkowania.

(88)

Ponadto Urząd zwraca uwagę na fakt, że infrastruktura stadionu jest w pewnym stopniu wielofunkcyjna – na terenie stadionu znajduje się boisko do gry w piłkę nożną, bieżnia, centrum fitness i szereg innych pomieszczeń. Przyczynia się to do zwiększenia możliwości wykorzystywania stadionu do celów innych niż cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Urząd zwraca także uwagę na fakt, że pierwsza drużyna uiszcza opłatę za wynajem stadionu w kwocie odpowiadającej cenie rynkowej (zob. również sekcja II pkt 3.5 poniżej), natomiast kluby amatorskie i inne podmioty korzystające ze stadionu w celach niekomercyjnych mogą uzyskać dostęp do stadionu nieodpłatnie. Stanowi to dodatkowe potwierdzenie korzyści, jakie społeczność lokalna odniosła dzięki wybudowaniu stadionu.

(89)

W związku z powyższym Urząd uznaje środek pomocy za proporcjonalny.

(90)

Aby pomoc mogła zostać uznana za zgodną z funkcjonowaniem Porozumienia EOG, negatywne oddziaływanie środka pomocy przejawiające się zakłóceniem konkurencji i niekorzystnym wpływem na wymianę handlową między umawiającymi się stronami musi mieć ograniczony charakter, a korzyści wynikające z przyczynienia się do realizacji celu leżącego we wspólnym interesie muszą przeważać nad tym negatywnym oddziaływaniem.

(91)

Na wstępie Urząd zwraca uwagę na fakt, że stadion, którego budowa została sfinansowana dzięki udzieleniu przedmiotowej pomocy państwa, stanowi zasadniczo obiekt o zasięgu lokalnym i regionalnym. Obiekt nie został zbudowany w celu przyciągnięcia imprez międzynarodowych ani nie jest przeznaczony do szerokiego wykorzystania w celach komercyjnych przez użytkowników innych niż zawodnicy pierwszej drużyny klubu Sandefjord Fotball.

(92)

Pierwsza drużyna uiszcza opłatę za wynajem stadionu. Aktualne warunki wynajmu stadionu zostały ustalone w trakcie negocjacji przeprowadzonych z prywatnymi właścicielami stadionu. Dlatego też można przyjąć, że wysokość opłaty za korzystanie stadionu została ustalona zgodnie z warunkami rynkowymi. Potwierdzają to również przekazane przez władze norweskie wyniki porównania wysokości opłaty za wynajem stadionu uiszczanej przez klub Sandefjord Fotball z wysokością opłat za wynajem stadionu uiszczanych przez inne kluby (zob. motyw 36 powyżej).

(93)

Urząd zwraca również uwagę na niską intensywność pomocy oraz na fakt, że wkład wniesiony przez spółkę Sandefjord Fotball AS na poczet pokrycia kosztów inwestycji przyczynił się do dodatkowego ograniczenia ryzyka wystąpienia zakłóceń konkurencji.

(94)

Działalność gospodarcza prowadzona przez spółkę Sandefjord Fotball AS wywiera bardzo ograniczony wpływ na wymianę handlową i konkurencję w ramach EOG z uwagi na lokalny charakter klubu. Prowadzona przez spółkę działalność w zakresie sprzedaży biletów i produktów klubowych, a także działalność w zakresie sponsoringu i reklamy jest skierowana głównie do przedstawicieli społeczności lokalnej oraz do mieszkańców okręgu Vestfold. Działalność spółki na rynku transferowym zawodników ma również bardzo ograniczony charakter i koncentruje się na terytorium Norwegii. Ponadto spółka Sandefjord Fotball AS nie ma żadnego bezpośredniego wpływu na komercjalizację praw do transmisji telewizyjnych, ponieważ podmiotem odpowiedzialnym za zarządzanie tymi prawami na szczeblu centralnym jest Norweski Związek Piłki Nożnej; niezależnie od tego, dochód uzyskiwany przez spółkę ze sprzedaży tych praw jest bardzo ograniczony.

(95)

W związku z powyższym Urząd stwierdza, że wszelkie zakłócenia konkurencji i wszelki wpływ na wymianę handlową spowodowane przyznaniem środka pomocy miały ograniczony charakter.

(96)

Opierając się na wynikach przeprowadzonej powyżej oceny, Urząd zestawił czynniki powiązane ze zgłoszonym środkiem, które wywierają pozytywny wpływ, z czynnikami powiązanymi ze zgłoszonym środkiem, które wywierają negatywny wpływ. Urząd stwierdza, że zakłócenia spowodowane przyznaniem przedmiotowego środka pomocy nie wywierają niekorzystnego wpływu na warunki prowadzenia wymiany handlowej w stopniu, który można byłoby uznać za sprzeczny ze wspólnym interesem.

(97)

Na podstawie informacji przedstawionych przez władze norweskie Urząd stwierdził, że transakcja przekazania gruntów, o której mowa w niniejszej decyzji, stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG. Urząd uznał jednak tę pomoc za zgodną z funkcjonowaniem Porozumienia EOG,