7.11.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 323/1

(1)

Dnia 25 stycznia 2013 r. Zjednoczone Królestwo zgłosiło Komisji zamiar wprowadzenia ulgi podatkowej na gry wideo w okresie od dnia 1 kwietnia 2013 r. do dnia 31 marca 2017 r. Pismem z dnia 7 marca 2013 r. Komisja zażądała informacji uzupełniających, które Zjednoczone Królestwo przekazało pismem z dnia 22 marca 2013 r.

(2)

Pismem z dnia 16 kwietnia 2013 r. Komisja powiadomiła Zjednoczone Królestwo o swojej decyzji o wszczęciu procedury przewidzianej w art. 108 ust. 2 Traktatu w odniesieniu do planowanego środka pomocy.

(3)

Decyzja Komisji o wszczęciu postępowania („decyzja o wszczęciu postępowania”) została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej  (2). Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag.

(4)

Zjednoczone Królestwo przekazało uwagi w sprawie wspomnianej decyzji pismem z dnia 17 maja 2013 r. Komisja otrzymała również uwagi od zainteresowanych stron. Uwagi te zostały przekazane Zjednoczonemu Królestwu, które miało możliwość ustosunkowania się do nich; Zjednoczone Królestwo przekazało swoje uwagi w piśmie z dnia 22 sierpnia 2013 r. Pismem z dnia 7 października 2013 r. Komisja zwróciła się do Zjednoczonego Królestwa o udzielenie informacji uzupełniających. Zjednoczone Królestwo udzieliło odpowiedzi pismem z dnia 4 listopada 2013 r.

(5)

Celem środka w postaci ulgi podatkowej na gry wideo w Zjednoczonym Królestwie jest zachęcenie producentów gier wideo do tworzenia gier wideo osadzonych w realiach kultury brytyjskiej lub europejskiej. Środek jest wzorowany na zachęcie podatkowej na produkcję filmową w Zjednoczonym Królestwie, zatwierdzonej przez Komisję w 2006 r. (3), której okres obowiązywania przedłużono w 2011 r. (4) do dnia 31 grudnia 2015 r.

(6)

Proponowany całkowity budżet tego środka, który zgodnie z planami ma obowiązywać do marca 2017 r., wynosi 115 mln GBP. Zamierzone wydatki w roku budżetowym 2013/2014 wynoszą 10 mln GBP, a w ciągu kolejnych trzech lat budżetowych wyniosą 35 mln GBP rocznie. Pomoc jest finansowana przez Ministerstwo Skarbu. Jednostka certyfikująca British Film Institute będzie odpowiedzialna za ocenę wniosków o certyfikację gier wideo osadzonych w realiach brytyjskich.

(7)

Przedsiębiorstwa podlegające podatkowi od osób prawnych w Zjednoczonym Królestwie, które tworzą kwalifikujące się gry wideo, będą mogły ubiegać się o ulgę podatkową na towary i usługi używane lub konsumowane na terenie Zjednoczonego Królestwa o wysokości 25 % budżetu produkcji. Ulgę podatkową stanowi dodatkowe odliczenie kwalifikowalnych kosztów produkcji od podstawy opodatkowania, jaką stanowi dochód uzyskany z produkcji gier wideo. Jednak dodatkowemu odliczeniu podlega maksymalnie 80 % budżetu produkcji. Jeśli w danym okresie obrachunkowym beneficjent poniósł stratę, może on ubiegać się o należną ulgę podatkową. Według sekcji 1217CF(3) projektu zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z 2009 r. wydatki kwalifikowalne są ograniczone do wydatków podstawowych dotyczących projektowania, produkowania i testowania gry.

(8)

Ulga podatkowa na gry wideo w Zjednoczonym Królestwie jest uzależniona od testu kulturowego, który jest podobny do testu związanego z zachętą podatkową na produkcję filmową w Zjednoczonym Królestwie. Oba testy podzielono na cztery sekcje (treść kulturowa, wkład kulturowy, użycie powiązań z kulturą brytyjską i korzystanie z usług działaczy sektora kulturowego będących obywatelami lub rezydentami Zjednoczonego Królestwa/EOG).

(9)

Ponieważ zgłoszony środek jest finansowany z odliczania podatków, które standardowo są należne budżetowi państwa, środek ten jest finansowany przez państwo. Gry wideo są produkowane w kilku państwach członkowskich, a ponadto istnieje rynek wewnętrzny takich gier wideo. Wsparcie zapewnione na rzecz tych gier może zatem mieć wpływ na wymianę handlową i konkurencję między państwami członkowskimi. W decyzji o wszczęciu postępowania Komisja stwierdziła także, że poniższe środki stanowią pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu. Komisja miała także wątpliwości, czy pomoc może być uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym.

(10)

Po pierwsze, Komisja miała wątpliwości, czy powiązanie z tego rodzaju pomocą warunków dotyczących terytorium jest konieczne i proporcjonalne. Zjednoczone Królestwo opracowało proponowany program w oparciu o program zachęty podatkowej na produkcję filmową w Zjednoczonym Królestwie. W związku z tym zaproponowało ono, aby ulga podatkowa była dostępna jedynie na wydatki dotyczące towarów i usług używanych lub konsumowanych na terenie Zjednoczonego Królestwa. W programie zachęty podatkowej na produkcję filmową korzysta się jednak ze szczególnego wyjątku od zwyczajowego zakazu ograniczeń terytorialnych, na który zezwolono komunikatem w sprawie kinematografii (5) tylko w odniesieniu do wsparcia produkcji filmowych i programów telewizyjnych, a nie gier wideo.

(11)

Po drugie, Komisja miała wątpliwości, czy pomoc przeznaczona na gry wideo jest konieczna, ponieważ stanowią one szybko rozwijający się rynek. Zjednoczone Królestwo nie przedstawiło przekonujących dowodów na wystąpienie niedoskonałości rynku, która doprowadzi do niedostatecznej produkcji gier wideo osadzonych w realiach kultury brytyjskiej w sytuacji braku pomocy państwa.

(12)

Ponadto Zjednoczone Królestwo uważa, że ulga podatkowa na gry wideo w Zjednoczonym Królestwie jest zgodna z rynkiem wewnętrznym na mocy art. 107 ust. 3 lit. d) Traktatu. Komisja nie była jednak przekonana, że test kulturowy zaproponowany przez Zjednoczone Królestwo prowadziłby w praktyce do selektywnej identyfikacji ograniczonej liczby gier wideo charakteryzujących się jakością kulturalną, której rynek nie oferuje w wystarczającym zakresie bez pomocy, i niezbędnych, by zapewnić odpowiednie przedstawienie i odzwierciedlenie motywów kultury brytyjskiej i europejskiej w grach wideo.

(13)

Komisja była ponadto zaniepokojona, że pomoc mogłaby napędzać zjawisko prześcigania się w udzielaniu dotacji w UE, i miała wątpliwości, czy potencjalne zakłócenia konkurencji zostałyby zrównoważone jakimikolwiek pozytywnymi skutkami.

(14)

Komisja otrzymała uwagi z jednego z państw członkowskich (Francja), krajowych stowarzyszeń producentów gier ze Zjednoczonego Królestwa, Francji, Niemiec i Finlandii, Europejskiej Federacji Producentów Gier Wideo (EGDF), organów publicznych Zjednoczonego Królestwa zaangażowanych w promowanie filmów, nadawcy i stowarzyszeń handlowych produkcji filmowych Zjednoczonego Królestwa. Wszyscy uczestnicy podkreślali jakość kulturową gier i znaczenie, jakie mogą mieć gry. Zwrócili oni uwagę na niewystarczające zachęty podatkowe na rynku w odniesieniu do produkcji gier wideo bardziej istotnych pod względem kulturowym. Żaden z uczestników, włącznie z Francją, nie wskazał jako zagrożenia zjawiska prześcigania się państw członkowskich w udzielaniu dotacji.

(15)

Jeżeli chodzi o konieczność pomocy, zainteresowane strony zwróciły uwagę na fakt, że Zjednoczone Królestwo traci pozycję lidera na rynku gier wideo, że w 2012 r. mniej niż 10 % gier wideo wydanych w Zjednoczonym Królestwie zostało w nim opracowanych, że rynek jest zdominowany przez Amerykę Północną i Azję oraz że istnieje odpływ pracowników do Kanady. Uczestnicy zwrócili również uwagę na fakt, że głównym wyzwaniem państw członkowskich byłoby rozwiązanie kwestii konkurencji ze strony państw trzecich, które przyznają znaczne dotacje na rzecz gier, w szczególności konkurencji ze strony Kanady.

(16)

Stowarzyszenie niezależnych producentów gier wideo w Zjednoczonym Królestwie (TIGA) przedstawiło liczne przykłady planów i projektów, w których gry powstające w Zjednoczonym Królestwie/Europie mogłyby zostać zrealizowane dzięki zastosowaniu ulgi podatkowej, które jednak nie powstały. United Kingdom Interactive Entertainment (UKIE), stowarzyszenie reprezentujące przemysł gier wideo i interaktywnych produktów o walorach rozrywkowych, podkreśliło, że na globalnym rynku gier wideo doszłoby do wywierania presji na producentów gier, aby kierowali swoje produkty do możliwie najszerszego grona odbiorców. W szczególności oznaczałoby to konieczność uczynienia ich przystępnymi dla rynku Ameryki Północnej oraz w coraz większym stopniu dla rynków Dalekiego Wschodu, a także uwzględnienia norm kulturowych i oczekiwań tych rynków. Wywierałoby to stałą presję na producentów gier wideo w Europie, aby nie podkreślali elementów o europejskim charakterze kulturowym w swoich grach w celu ich sprzedaży globalnemu odbiorcy. W rezultacie producentom gier osadzonych w realiach kultury europejskiej byłoby dużo trudniej zdobyć prywatne finansowanie. W związku z tym UKIE uznało, że pomoc wiązałaby się ze wsparciem naprawienia niedoskonałości rynku.

(17)

Francja zwróciła uwagę na tendencję, w ramach której gry w coraz większym stopniu powielają „stereotypy międzynarodowe”.

(18)

Z drugiej strony, TIGA przekazało informację, że 54 % obrotu niezależnych producentów gier wideo w Zjednoczonym Królestwie stanowi sprzedaż na rynku brytyjskim. Sugerowałoby to, że wśród nabywców ze Zjednoczonego Królestwa istnieje silna preferencja do zakupu gier produkowanych w ich państwie. Ponadto według TIGA w latach 2008–2011 więcej przedsiębiorstw rozpoczęło działalność w przedmiotowym sektorze (216) niż ją zakończyło (197).

(19)

Jeżeli chodzi o możliwe zakłócenie konkurencji między państwami członkowskimi, TIGA przyznała, że niższe koszty wpływają na decyzje o umiejscowieniu firm produkujących gry wideo, ale uznała, iż główne zakłócenie pojawiłoby się ze strony państw trzecich, takich jak Kanada, w której dany sektor odnotowuje wzrost dzięki wsparciu publicznemu. Zgodnie z informacjami z TIGA w latach 2008–2010 zatrudnienie w przedmiotowym sektorze w Kanadzie wzrosło o 33 %, podczas gdy w Zjednoczonym Królestwie spadło o 9 %.

(20)

W następstwie wątpliwości wyrażonych przez Komisję, dotyczących tego, czy warunek terytorialnego wykorzystania środków nierozerwalnie związany z testem towarów i usług „używanych lub konsumowanych na terenie Zjednoczonego Królestwa” jest adekwatny, władze Zjednoczonego Królestwa zobowiązały się rozwiać wspomniane wątpliwości i zmienić przepisy będące przedmiotem wniosku z treści „używane lub konsumowane w Zjednoczonym Królestwie” na „wydatkowane na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG)”, wyjaśniając, że do objęcia ulgą mogą się kwalifikować wszelkie wydatki poniesione na terenie EOG. Ponadto władze te będą dążyły do ograniczenia kosztów podwykonawstwa, które kwalifikują się do objęcia finansowaniem. Producent objęty wsparciem z kwoty kwalifikowalnych wydatków podstawowych przypadających na jeden projekt może wydać do 1 mln EUR na podwykonawców, zgodnie z ulgą podatkową na gry wideo we Francji (6). Dzięki temu zasadnicza część produkowanych gier będzie wykonana przez samego beneficjenta.

(21)

Zjednoczone Królestwo uważa, że powyższe ograniczenie kosztów kwalifikowalnych podwykonawstwa ma niewielki wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Dyskusje z przedstawicielami z całego sektora gier wideo, w tym z małymi i dużymi producentami, wykazały, że podobnie jak inne sektory kreatywne produkcja gier wideo jest procesem polegającym w dużym stopniu na współpracy, w którym podstawowe działania rozwojowe, takie jak programowanie, projektowanie i główna praca artystyczna, zazwyczaj wykonywane są w tej samej lokalizacji.

(22)

Jeżeli chodzi o konieczność pomocy ze względu na niedostateczną produkcję gier wideo o tematyce kulturowej, Zjednoczone Królestwo przedstawiło dowody na to, że w przypadku tych gier następuje pogorszenie sytuacji zarówno w wartościach względnych, jak i absolutnych. Zjednoczone Królestwo zgadza się zasadniczo, że sektor gier wideo jest dynamiczny i rozwija się. Jednak w 2012 r. mniej niż 10 % gier wideo wydanych w Zjednoczonym Królestwie zostało wyprodukowanych w Zjednoczonym Królestwie, w porównaniu z 16 % w 2008 r. Zjednoczone Królestwo przeprowadziło także dalszą analizę sytuacji gier wideo wydanych w Zjednoczonym Królestwie w latach 2003–2012. Dane wykazują stały spadek liczby gier wideo osadzonych w kulturze brytyjskiej i gwałtowny spadek ich udziału w rynku wszystkich gier wideo wydanych w Zjednoczonym Królestwie (w tym gier wideo z innych krajów) – z 9 % w 2003 r. do 4 % w 2006 r.; w latach 2009–2012 ich udział utrzymywał się na poziomie 3 %. W 2003 r. 41 % gier wideo wyprodukowanych w Zjednoczonym Królestwie przeszłoby z pozytywnym wynikiem test kulturowy, podczas gdy w 2012 r. było to jedynie około 25 %.

(23)

Zjednoczone Królestwo zgadza się, że powstanie rynku gier na smartfony przyczyniło się do usunięcia pewnych barier wejścia na rynek w przypadku małych producentów, którzy dążyli do wejścia na rynek gier wideo. Dane przedstawione w 2011 r. wskazują bowiem, że w ciągu ostatniego roku wzrosła liczba gier wideo wyprodukowanych przez podmioty rozpoczynające działalność gospodarczą. Jeżeli jednak chodzi o treść gier, badania przeprowadzone w ramach programu prototypów gier wideo w Abertay University wskazują, że spośród 306 proponowanych gier mobilnych i online, zgłoszonych do uniwersytetu w trakcie ostatnich 2 lat przez małe przedsiębiorstwa i mikroprzedsiębiorstwa z całego Zjednoczonego Królestwa, w przeważającej większości gier (255) akcja nie rozgrywała się w scenerii Zjednoczonego Królestwa, nie zawierały one postaci ani nie przedstawiały historii związanych ze Zjednoczonym Królestwem (7).

(24)

Może to być spowodowane faktem, że koszty produkcji gier wideo o znaczeniu kulturowym mogą być równe kosztom „gier globalnych”, ale ich rynek jest znacznie mniejszy. Ich produkcja wiąże się zatem z większym ryzykiem gospodarczym. Gry wideo, których treść jest osadzona w realiach kultury brytyjskiej lub europejskiej, byłyby więc mniej znaczące z ekonomicznego punktu widzenia niż gry wideo o treści bardziej globalnej. Zarówno międzynarodowi wydawcy, jak i producenci krajowi są mniej skłonni podejmować ryzyko związane z produkcją gier wideo zawierających treść odpowiednią kulturowo i tworzą zamiast tego gry wideo o bardziej ogólnej treści skierowane na rynki międzynarodowe.

(25)

Badania przeprowadzone przez Zjednoczone Królestwo wykazały, że elementy kultury brytyjskiej w narracji gier są ograniczane, aby w miarę możliwości zabezpieczyć porozumienia wydawnicze o charakterze globalnym niezbędne do finansowania produkcji tych gier i zapewnienia przetrwania danego producenta na rynku. Niemal trzy czwarte brytyjskich producentów gier wideo stwierdziło, że w ciągu ostatnich pięciu lat rozwój oryginalnej własności intelektualnej uległ spowolnieniu lub nawet się zatrzymał. Badanie wykazało, że wielu producentów musiało zmienić treść kulturową swoich gier, aby spełnić wymogi komercyjne. Pięćdziesiąt trzy procent respondentów potwierdziło, że zmieniło postacie i ustawienia w grze, tak aby odbiegały tematycznie od motywów brytyjskich lub europejskich.

(26)

W związku z tym celem zachęty w ramach funduszu jest doprowadzenie do sytuacji, w której produkty o zawartości kulturowej, które prawdopodobnie będą nieopłacalne, nabiorą znaczenia z handlowego punktu widzenia, a tym samym promowanie produkcji nowych produktów o treści kulturowej, które nie zostałyby wyprodukowane w przypadku braku przedmiotowej zachęty podatkowej, oraz wspieranie rozwoju umiejętności na rzecz zrównoważonej produkcji produktów o treści kulturowej (odpowiednich gier wideo osadzonych w realiach kultury brytyjskiej lub kultury państw EOG).

(27)

Jeżeli chodzi o test kulturowy, który zapewnia objęcie przedmiotowym programem jedynie gier o wyraźnym aspekcie kulturowym, Zjednoczone Królestwo wyjaśniło, że w strukturze brytyjskiego organu podatkowego (HMRC) istnieje dedykowany i specjalistyczny „Dział ds. Przemysłu Kreatywnego”, który będzie odpowiedzialny za administrowanie i nadzorowanie wniosków o ulgi podatkowe dla gier wideo. Wspomniany dział będzie oceniać wnioski pod kątem ryzyka, a proces ten obejmuje zapewnienie należytego przestrzegania przepisów dotyczących kwalifikowalności. W związku z tym obowiązuje przejrzysty proces zastosowania przedmiotowego testu.

(28)

Jeżeli chodzi o elementy testu, które pomagają w określeniu jakości kulturowej danej gry, Zjednoczone Królestwo wyjaśniło, że większość punktów przyznawanych w ramach proponowanego testu odnosi się do treści. Nawet 20 punktów z 31 dotyczy treści kulturowej i wkładu kulturowego danej gry. Obejmuje to takie elementy, jak lokalizacja opowiadanej historii, główne postaci, temat gry, użycie języka angielskiego oraz odzwierciedlenie brytyjskiej kultury i dziedzictwa. Jedynie 3 punkty są związane z lokalizacją miejsca produkcji, a pozostałe 8 punktów można zdobyć, jeżeli stosownym działaczem sektora kulturowego w przypadku danej gry (autor scenariusza, kompozytor, projektant, grafik lub programista) jest obywatel lub rezydent brytyjski lub z obszaru EOG. W proponowanym teście kładzie się zatem dużo silniejszy nacisk na treść niż na lokalizację działalności. Wspomniane ukierunkowanie na treść dodatkowo wzmocniono poprzez zastosowanie zasady minimalnej ilości treści kulturowych („zasada złotych punktów”), co ma zapewnić, aby pozytywny wynik testu uzyskały jedynie gry, które osiągną wystarczającą liczbę punktów z zakresu treści kulturowych.

(29)

Tego rodzaju ukierunkowanie na treść stanowi ograniczenie ogólnego zakresu zastosowania ulgi. Zjednoczone Królestwo przeprowadziło analizę gier wideo wydanych w tym państwie w 2006 r., 2009 r. i 2012 r., stosując test kulturowy retrospektywnie wobec wszystkich gier wyprodukowanych w Zjednoczonym Królestwie wydanych w tym okresie. Spośród 822 gier wideo wydanych w Zjednoczonym Królestwie w 2012 r. jedynie 74 zostały wyprodukowane przez brytyjskich producentów; 25,7 % z tych gier (19) przeszłoby z pozytywnym wynikiem test kulturowy, gdyby obowiązywał on w przedmiotowym roku. W odniesieniu do lat 2006 i 2009 test wykazał, że udział omawianych gier wideo w grach, które zostały wyprodukowane w Zjednoczonym Królestwie, wyniósłby około 27 %, natomiast ich udział we wszystkich grach wydanych w Zjednoczonym Królestwie wyniósłby 3–4 %.

(30)

Zjednoczone Królestwo uważa, że współczynnik zdawalności 25,7 % leży w zakresie dopuszczonym przez Komisję w przypadku zachęty podatkowej dla gier wideo we Francji (8). W przedmiotowej decyzji Komisja ustaliła, że fakt wyboru niemal 30 % gier wideo wskazuje na to, iż Francja opracowała kryteria, które gwarantują, że treść gier wideo kwalifikujących się do ulgi podatkowej ma rzeczywiście charakter kulturowy. Zjednoczone Królestwo uważa również, że test kulturowy gier wideo jest wystarczająco rygorystyczny, aby zapewnić ukierunkowanie pomocy na gry wideo osadzone w realiach kultury brytyjskiej lub kultury państw EOG.

(31)

Ponadto Zjednoczone Królestwo zgodziło się zgłosić program jako projekt pilotażowy na okres czterech lat i wykorzysta ten czas na monitorowanie ulgi oraz zapewnienie jej stosowania zgodnie z przeznaczeniem.

(32)

Jeżeli chodzi o obawy Komisji związane z tym, że pomoc mogłaby napędzać zjawisko prześcigania się w udzielaniu dotacji w UE, co prowadziłoby do nadmiernych zakłóceń konkurencji, Zjednoczone Królestwo zauważyło, że tego rodzaju prześciganie się w udzielaniu pomocy znalazłoby potwierdzenie w dużej liczbie państw członkowskich realizujących programy, które mają na celu zwiększenie konkurencyjności ich rynków wewnętrznych. Zjednoczone Królestwo nie uważa, aby taka sytuacja była prawdopodobna. Chociaż ulgi podatkowe mogą stanowić czynnik warunkujący decyzje o umiejscowieniu działalności, przedmiotowa pomoc jest w dużej mierze odpowiedzią na ulgi podatkowe wprowadzone przez Kanadę, Stany Zjednoczone Ameryki i Koreę Południową. Obecnie Francja jest obecnie jedynym państwem członkowskim oferującym zachętę podatkową na produkcję gier wideo istotnych pod względem kulturowym.

(33)

Co więcej, prześciganie się w udzielaniu dotacji byłoby ukierunkowane wyłącznie na konkurencję gospodarczą bez uwzględnienia jakichkolwiek ograniczeń w zakresie kultury. Dwa państwa, które dążą do ochrony produkcji określonych produktów kulturowych (zgodnie z uzgodnionym testem kulturowym), lub też większa liczba takich państw nie składają się na zjawisko prześcigania się w udzielaniu dotacji.

(34)

Proponowana pomoc ma na celu ochronę produkcji gier wideo osadzonych w realiach kultury brytyjskiej lub europejskiej i jako taka będzie polegać na zapewnieniu ulgi podatkowej jedynie ułamkowi wszystkich gier wideo produkowanych w Zjednoczonym Królestwie i w Europie oraz na wsparciu jedynie niewielkiej części wszystkich wydatków związanych z produkcją gier wideo. W następstwie dyskusji przeprowadzonych z przedstawicielami sektora Zjednoczone Królestwo szacuje, że jedynie około 10 % gier wideo osadzonych w realiach kultury brytyjskiej lub europejskiej będzie miało budżet przewyższający 5 mln GBP. Przeważająca część wydatków produkcji gier wideo będzie przypadać na znacznie mniejsze projekty.

(35)

Zgodnie z art. 107 ust. 1 Traktatu dotyczącym pomocy przyznanej przez państwo członkowskie wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

(36)

Wsparcie produkcji gier wideo zatwierdzone przez brytyjski organ podatkowy (HMRC) oznacza przyznanie korzyści finansowej w formie ulgi podatkowej, przedsiębiorstwom sektora produkcji gier na koszt budżetu Ministerstwa Skarbu. Jest ono przyznawane przy użyciu zasobów państwowych i jest przypisywane państwu. Środek ma na celu obniżenie kosztów produkcji przedsiębiorstw beneficjentów i przynosi im korzyść gospodarczą. Jest on ograniczony do przedsiębiorstw w sektorze gier wideo, ma więc charakter selektywny. Wreszcie, ma on wpływ na wymianę handlową i konkurencję między państwami członkowskimi, jako że gry są również produkowane w innych państwach członkowskich i sprzedawane na rynku międzynarodowym. W związku z tym przedmiotowe wsparcie stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu.

(37)

Jeżeli chodzi o ogólną zgodność programu z prawem, Komisja odnotowuje, że Zjednoczone Królestwo wycofało klauzulę terytorializacji, którą Komisja uważała za problematyczną z punktu widzenia swobodnego przepływu towarów i swobody świadczenia usług w ramach rynku wewnętrznego. Zjednoczone Królestwo wyraziło zgodę na ograniczenie wysokości kosztów podwykonawstwa kwalifikujących się do objęcia pomocą do 1 mln GBP.

(38)

Komisja ocenia, że wymieniony wyżej pułap jest w niniejszym przypadku dopuszczalny, jako że w praktyce, biorąc pod uwagę wspomnianą wysokość budżetów na produkcję, wydaje się, że pułap 1 mln GBP w odniesieniu do kosztów podwykonawstwa nie stanowi znaczącej przeszkody dla korzystania z usług podwykonawców. Zjednoczone Królestwo spodziewa się, że w przypadku większości gier wideo uwzględnionych w teście kulturowym budżet na produkcję będzie wynosił mniej niż 1 mln GBP. Budżet przekroczyłby 5 mln GBP zaledwie w przypadku około 10 % z tych gier. Komisja zastrzega sobie prawo do zweryfikowania poziomu tego pułapu w zależności od zmian w wysokości budżetów przeznaczonych na produkcje gier wideo w Zjednoczonym Królestwie, gdy zgodnie ze zobowiązaniami Zjednoczonego Królestwa badany środek pomocy zostanie ponownie zgłoszony w terminie czterech lat od daty jego wdrożenia.

(39)

Zjednoczone Królestwo zamierza uzasadnić wsparcie produkcji gier faktem, że stanowi ono pomoc przeznaczoną na promowanie kultury. W związku z tym oceny należy dokonać na podstawie art. 107 ust. 3 lit. d) Traktatu. Komisja nie opracowała wytycznych dotyczących zastosowania przedmiotowego postanowienia w odniesieniu do pomocy przeznaczonej na gry. W komunikacie w sprawie kinematografii odniesiono się jednak do możliwości przyznania pomocy przeznaczonej na gry. W pkt 24 tego komunikatu zaznaczono, że środki pomocy stanowiące wsparcie dla produkcji gier będą nadal rozpatrywane indywidualnie w konkretnych przypadkach. W zakresie, w jakim da się wykazać konieczność istnienia programu pomocy na rzecz tworzenia gier o charakterze kulturowym lub edukacyjnym, Komisja będzie stosować kryteria intensywności pomocy zawarte w komunikacie w sprawie kinematografii.

(40)

Komisja musi zatem ocenić zgodność środka bezpośrednio na podstawie art. 107 ust. 3 lit. d) Traktatu. Będzie musiała zweryfikować, czy przedmiotowy środek rzeczywiście służy promowaniu kultury oraz czy nie wpływa na konkurencję i warunki wymiany handlowej w Unii w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. Oznacza to, że przedmiotowy środek musi być instrumentem odpowiednim do osiągnięcia tego celu, a w szczególności, że bez tego wsparcia zachęta dla podmiotów rynkowych do produkcji pożądanego rodzaju gier nie byłaby wystarczająca. Jeżeli chodzi o proporcjonalność pomocy, w sposób analogiczny można się odnieść do maksymalnego pułapu intensywności pomocy ustalonego w komunikacie w sprawie kinematografii. W ramach dwóch decyzji dotyczących wsparcia gier we Francji, wspomnianych w motywach 20 i 30 powyżej, Komisja oceniła już cel kulturowy i konieczność pomocy w przypadku określonych gier wideo.

(41)

Aby pomoc na rzecz gier wideo była zgodna z art. 107 ust. 3 lit. d) Traktatu w formie, w jakiej wnioskuje Zjednoczone Królestwo, powinna ona służyć promowaniu kultury. Na podstawie zmian wprowadzonych w programie i dodatkowych dowodów dostarczonych przez Zjednoczone Królestwo Komisja jest przekonana, że Zjednoczone Królestwo będzie stosowało rzeczywiście selektywny test kulturowy, dzięki któremu będzie miało pewność, że pomoc jest przyznawana wyłącznie na promowanie kultury zgodne z art. 107 ust. 3 lit. d) TFUE.

(42)

Po pierwsze, Komisja odnotowuje wyjaśnienia, których Zjednoczone Królestwo udzieliło w odniesieniu do testu służącego określeniu jakości kulturowej danej gry (por. motywy 27–29 powyżej): większość punktów przyznawanych w ramach proponowanego testu kulturowego odnosi się do treści kulturowych i do wkładu kulturowego danej gry (do 20 z 31 punktów). Dodatkowo test ten wzmocniono poprzez wprowadzenie zasady minimalnej ilości treści kulturowych („zasada złotych punktów”), co ma zapewnić, aby pozytywny wynik testu uzyskały jedynie gry, które osiągną wystarczającą liczbę punktów z zakresu treści kulturowych.

(43)

Tego rodzaju ukierunkowanie na treść stanowi ograniczenie ogólnego zakresu zastosowania ulgi. Symulacje testu kulturowego przeprowadzone w oparciu o gry wydane we wcześniejszych latach wykazały, że 26 do 27 % gier wyprodukowanych w Zjednoczonym Królestwie uzyskałoby pozytywny wynik testu kulturowego. Taki współczynnik zdawalności wskazuje na to, że kryteria testu zapewniają, aby treści gier wideo kwalifikujących się do ulgi podatkowej miały rzeczywiście charakter kulturowy, oraz że test jest wystarczająco rygorystyczny, aby zapewnić ukierunkowanie pomocy na gry wideo osadzone w realiach kultury brytyjskiej lub europejskiej. W ramach porównania – w decyzji z 2007 r. w sprawie francuskiej ulgi podatkowej na tworzenie gier wideo (9) Komisja uznała, że kwalifikowalność około 30 % gier do ulgi wskazuje na to, że test jest wystarczająco selektywny.

(44)

W związku z tym wątpliwości wyrażone w decyzji o wszczęciu postępowania zostały wyjaśnione. Fakt wyselekcjonowania jedynie około 27 % gier świadczy o tym, że celem środka pomocy nie jest zwykłe zapewnienie wsparcia dla konkretnego sektora, a rzeczywiste wsparcie celu kulturowego. Środek pomocy spełnia zatem rzeczywisty cel promowania kultury.

(45)

Ulga podatkowa na podstawie art. 107 ust. 3 lit. d) Traktatu powinna być adekwatnym instrumentem do osiągnięcia zamierzonego celu. Pomoc państwa udzielona w innych celach, które nie koncentrują się na kulturze, promowałaby raczej cele sektora związane z przemysłem. Komisja uznaje, że ulga podatkowa w formie, w jakiej została opracowana, umożliwia faktycznie ukierunkowanie pomocy publicznej na gry o treści kulturowej, i że w związku z tym stanowi adekwatne narzędzie do osiągnięcia zamierzonego celu kulturowego.

(46)

Biorąc pod uwagę bardzo dynamiczny rozwój i zmiany na rynku gier, władze Zjednoczonego Królestwa przedstawiły dane uzasadniające fakt, że pomoc jest konieczna w celu utrzymania odpowiedniej produkcji takich gier oraz że bez pomocy przeznaczonej na gry promujące kulturę ich produkcja i udział w rynku uległyby znacznemu zmniejszeniu. Dane wykazują stały spadek liczby gier wideo osadzonych w kulturze brytyjskiej i gwałtowny spadek ich udziału w rynku wszystkich gier wideo wydanych w Zjednoczonym Królestwie – z 9 % w 2003 r. do 4 % w 2006 r.; w latach 2009–2012 ich udział utrzymywał się na poziomie 3 %.

(47)

Koszty produkcji gier wideo o znaczeniu kulturowym są równe kosztom „gier globalnych”, ale ich rynek jest znacznie mniejszy. Ich produkcja wiąże się zatem z większym ryzykiem gospodarczym. Gry osadzone w realiach kultury brytyjskiej lub europejskiej byłyby więc mniej znaczące z ekonomicznego punktu widzenia niż gry o charakterze bardziej globalnym. W związku z tym na rynku wywierano by stałą presję na producentów gier wideo w Europie, aby nie podkreślali elementów osadzonych w europejskich realiach kulturowych w swoich grach w celu ich sprzedaży globalnemu odbiorcy. Producentom gier osadzonych w europejskich realiach kulturowych trudniej jest otrzymać prywatne finansowanie.

(48)

Proponowana ulga podatkowa powinna promować produkcję gier wideo o treści kulturowej w przeciwieństwie do gier, które służą wyłącznie rozrywce, tak aby obniżyć koszty produkcji tych pierwszych. Istnieje zatem powód, by stwierdzić, że środek może mieć wystarczający efekt zachęty istotny dla jego celu.

(49)

Ponadto środek pomocy jest proporcjonalny, gdyż ogranicza on intensywność pomocy do 25 % kosztów produkcji rzeczywiście poniesionych na wyprodukowanie kwalifikujących się gier. Intensywność ta jest niższa w porównaniu z intensywnością wynoszącą 50 % dozwoloną w przypadku produkcji audiowizualnych, zgodnie z pkt 52 ppkt 1 komunikatu w sprawie kinematografii, który stosuje się przez analogię w odniesieniu do dopuszczalnej intensywności pomocy.

(50)

Aby uniknąć wpływu na konkurencję i warunki wymiany handlowej w Unii w stopniu sprzecznym ze wspólnym interesem, zakłócenia konkurencji i wpływ na wymianę handlową spowodowane przez zastosowanie środka powinny być równoważone przez jego pozytywne skutki.

(51)

Zgodnie z danymi przedstawionymi przez Zjednoczone Królestwo i przedstawicieli sektora, w 2012 r. mniej niż 10 % gier wydanych w Zjednoczonym Królestwie zostało wyprodukowanych w tym państwie. Udział w rynku kwalifikujących się gier wydanych w Zjednoczonym Królestwie jest dość niewielki (4–5 %). Ponadto gry te stanowią stosunkowo małą część wszystkich gier produkowanych w Zjednoczonym Królestwie – około 27 %.

(52)

Co więcej, żadna z osób trzecich, na które może mieć wpływ przedmiotowa pomoc, nie wskazała na możliwy negatywny wpływ środka. Przeciwnie, stowarzyszenia producentów gier wideo, TIGA i EGDF, które zgłosiły uwagi w następstwie wszczęcia postępowania, podkreślały niewielki wpływ środka pomocy na ich sektory krajowe oraz jego ogólny wpływ w świetle konkurencji pochodzącej głównie z Ameryki Północnej i Dalekiego Wschodu. W związku z tym prześciganie się państw członkowskich w udzielaniu dotacji byłoby raczej mało prawdopodobne.

(53)

W każdym przypadku ograniczenie przez Zjednoczone Królestwo okresu obowiązywania programu do czterech lat jest przydatnym rozwiązaniem, gdyż umożliwi ocenę jego zastosowania i ponowną ocenę kryteriów w kontekście zmian na rynku.

(54)

W związku z tym Komisja uważa, że wątpliwości wyrażone w decyzji o wszczęciu postępowania zostały wyjaśnione. Zakłócenia konkurencji i wpływ środka na wymianę handlową między państwami członkowskimi są obecnie ograniczone w odpowiednim stopniu, aby nie były one sprzeczne ze wspólnym interesem.

(55)

W świetle powyższych rozważań Komisja uznaje zatem, że pomoc nie spowoduje nadmiernego wzmocnienia siły rynkowej przedsiębiorstw będących beneficjentami ani zahamowania dynamicznych zachęt dla uczestników rynku; przeciwnie, pomoc ta zwiększy różnorodność oferty rynkowej. Można zatem stwierdzić, że wpływ środka na zakłócenie konkurencji i wymianę handlową jest ograniczony, a zatem ogólny bilans pomocy jest dodatni. Ulga podatkowa na tworzenie gier wideo jest więc zgodna z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 3 lit. d) Traktatu,

7.11.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 323/9

(1)

Pismem z dnia 7 czerwca 2006 r. Komisja powiadomiła Polskę o decyzji w sprawie wszczęcia formalnego postępowania określonego w art. 88 ust. 2 Traktatu WE dotyczącego wyżej wymienionego środka pomocy.

(2)

W dniu 23 października 2007 r. przyjęto decyzję Komisji 2008/344/EC (1) („decyzja”), w której Komisja stwierdziła, że pomoc państwa, jaką otrzymał producent stali, grupa Technologie Buczek („grupa TB”), jest niezgodna ze wspólnym rynkiem, i nakazała Polsce odzyskanie jej od podmiotów wchodzących w skład grupy TB, czyli od spółki dominującej Technologie Buczek SA („TB”) i jej spółek zależnych: Huty Buczek sp. z o.o. („HB”) i Buczek Automotive sp. z o.o. („BA”), proporcjonalnie do faktycznie otrzymanej przez nie pomocy.

(3)

W dniu 8 stycznia 2008 r. BA wniosła do Sądu o stwierdzenie częściowej nieważności decyzji. TB i HB złożyły oddzielne wnioski, jednak później je wycofały.

(4)

Wyrokiem z dnia 17 maja 2011 r. (2) Sąd unieważnił decyzję w zakresie, w jakim dotyczy ona BA (zob. szczegółowy opis w motywie 7 poniżej). Dnia 21 marca 2013 r. Trybunał Sprawiedliwości oddalił odwołanie Komisji od wyroku Sądu (3).

(5)

W wyniku unieważnienia decyzji w zakresie, w jakim dotyczy ona BA, formalne postępowanie wyjaśniające C23/06 nie zostało zamknięte, a Komisja musiała wznowić je od momentu, w którym nastąpiła niezgodność z prawem.

(6)

Komisja zwróciła się do Polski o udzielenie informacji w dniach: 22 kwietnia 2013 r., 12 czerwca 2013 r. i 27 listopada 2013 r., na które Polska odpowiedziała w dniach: 8 maja 2013 r., 26 lipca 2013 r. i 10 lutego 2014 r.

(7)

Sąd unieważnił:

(8)

Ze względu na fakt, że art. 1 decyzji odnosi się do grupy TB jako całości, podczas gdy pozostałe unieważnione artykuły dotyczą wyłącznie BA, Komisja uważa, że należy najpierw przypomnieć zakres, w jakim stwierdzenie nieważności decyzji wpływa na innych członków grupy TB, tj. TB i HB.

(9)

Komisja przywołuje wyrok w sprawie T-227/95 (AssiDomän Kraft Products i inni przeciwko Komisji Rec. 1997 s. II-01185, pkt 59 i 60), w którym Sąd stwierdził, że jeśli adresat [decyzji Komisji] postanawia wnieść skargę o stwierdzenie jej nieważności, sąd Wspólnoty rozpatruje jedynie te elementy decyzji, które dotyczą tego adresata. Natomiast niekwestionowane elementy decyzji dotyczące pozostałych adresatów nie stanowią części przedmiotu sporu, który Sąd ma rozstrzygnąć. W przypadku skargi o stwierdzenie nieważności Sąd może wydać wyrok jedynie w zakresie przedmiotu sporu przekazanego mu przez strony. Decyzja może zostać unieważniona jedynie w odniesieniu do adresatów, na korzyść których rozstrzygnął Sąd.

(10)

Jak wspomniano w motywie 3 powyżej, TB i HB wycofały swoje złożone do Sądu skargi, w związku z czym decyzja stała się ostateczna w odniesieniu do tych spółek, w tym jeśli chodzi o obowiązek Polski do odzyskania bezprawnie przyznanej pomocy. Władze Polski potwierdziły, że TB zwróciła 13 963 560,74 PLN, co odpowiada całej kwocie pomocy, która miała być odzyskana od TB, a także części pomocy, która miała być odzyskana od HB. W odniesieniu do HB ogłoszona została upadłość, a wszystkie odpowiednie władze publiczne zgłosiły swoje wierzytelności do masy upadłości. Procedura likwidacyjna jest w toku. Władze Polski potwierdziły, że w następstwie unieważnienia decyzji odzyskana od spółki TB kwota pomocy nie została jej zwrócona, a dochodzone od HB kwoty pomocy nie zostały skreślone z listy wierzytelności HB.

(11)

Z tych powodów formalne postępowanie wyjaśniające pozostaje otwarte jedynie w odniesieniu do BA.

(12)

Komisja odnotowuje informacje przekazane przez Polskę, że dnia 28 września 2012 r. zakończono postępowanie upadłościowe BA, a dnia 16 listopada 2012 r. BA została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego.

(13)

Polska poinformowała Komisję, że aktywa BA, które wchodziły w skład jej masy upadłości, zostały zbyte jako poszczególne składniki majątkowe (nie zaś jako przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część) w ramach przetargów zapewniających uzyskanie ceny rynkowej. W toku postępowania upadłościowego nie nastąpiło przejęcie pracowników, dostawców lub klientów BA przez inny podmiot w sposób mogący wskazywać na kontynuację działalności BA.

(14)

Polska poinformowała też Komisję, że w toku postępowania upadłościowego syndyk masy upadłości zlikwidował cały majątek BA. Po zakończeniu postępowania upadłościowego nie pozostały żadne aktywa, które mogłyby zostać przejęte przez inne przedsiębiorstwa.

(15)

Na podstawie tych elementów Komisja stwierdza, że nie ma żadnych przedsiębiorstw, które można by uznać za gospodarczych sukcesorów BA.

(16)

W związku z powyższym formalne postępowanie wyjaśniające w przedmiotowej sprawie stało się bezprzedmiotowe, ponieważ nawet jeżeli pomoc zostałaby uznana za niezgodną ze wspólnym rynkiem, odzyskanie jej nie byłoby w żaden sposób możliwe,

7.11.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 323/12

(1)

Od 2006 r. Dyrekcja Generalna ds. Konkurencji przeprowadza każdego roku monitorowanie ex post próby środków pomocy wdrożonych przez państwa członkowskie. Hiszpański program zwolnień z akcyzy dla biopaliw (numer sprawy NN 61/2004) został zatwierdzony przez Komisję decyzją C (2006) 2293 w dniu 6 czerwca 2006 r. (dalej zwaną „decyzją Komisji”). Powyższy program został objęty monitorowaniem w latach 2009–2010 (pod numerem referencyjnym MX 17/2009), w ramach którego Komisja zbadała stosowanie przez państwa członkowskie wybranych programów obowiązujących w 2009 r.

(2)

Komisja postanowiła po raz kolejny objąć przedmiotowy program monitorowaniem w latach 2011–2012, w ramach którego Komisja zbadała stosowanie przez państwa członkowskie wybranych programów obowiązujących w latach 2009–2010.

(3)

Informacje przedstawione przez Hiszpanię w ramach monitorowania wzbudziły wątpliwości Komisji co do właściwej realizacji programu przez władze hiszpańskie. W związku z powyższym Komisja zdecydowała się wszcząć postępowanie określone w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Komisja poinformowała Hiszpanię o swojej decyzji pismem z dnia 17 lipca 2013 r.

(4)

Hiszpania przekazała swoje uwagi w dniu 20 września 2013 r.

(5)

Decyzja Komisji o wszczęciu formalnego postępowania została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 7 lutego 2014 r. (2). Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag.

(6)

Komisja otrzymała uwagi od działu biopaliw Hiszpańskiego Stowarzyszenia Producentów Energii Odnawialnej (Asociación Española de Productores de Energías Renovables (APPA Biocarburantes)) w dniu 5 marca 2014 r. Przekazała je Hiszpanii, oferując jej możliwość przedstawienia swoich uwag. W dniu 6 maja 2014 r. władze hiszpańskie poinformowały, że nie zamierzają odnosić się do uwag przekazanych przez osoby trzecie.

(7)

Program NN 61/2004 dotyczący zwolnień podatkowych dla biopaliw polega na stosowaniu zerowej stawki opodatkowania węglowodorów. Jest on stosowany wobec alkoholu etylowego wytworzonego z produktów pochodzenia rolnego lub roślinnego (bioetanol), objętego kodem Nomenklatury scalonej CN 2207 20, wobec alkoholu metylowego uzyskanego z produktów pochodzenia rolnego lub roślinnego, objętego kodem CN 2905 11 00 oraz wobec produktów objętych kodami CN 1507, 1508, 1510, 1511, 1512, 1513, 1514, 1515 i 1518.

(8)

Zerową stawkę opodatkowania stosowano wobec tych produktów bez względu na to, czy były używane bez przetworzenia lub wcześniejszej modyfikacji chemicznej. Kiedy biopaliwo mieszano z innym paliwem, zerową stawkę opodatkowania stosowano jedynie wobec tej części mieszanki, która zawierała biopaliwa. W ramach zwolnienia z akcyzy zerową stawkę stosowano do wszystkich biopaliw, bez względu na ich pochodzenie geograficzne.

(9)

Program został zatwierdzony przez Komisję w dniu 6 czerwca 2006 r. i przestał obowiązywać w dniu 31 grudnia 2012 r. (3).

(10)

W trakcie analizy informacji dostarczonych przez władze hiszpańskie w czasie monitorowania pojawiły się wątpliwości co do zgodności realizacji programu w latach 2009 i 2010 z decyzją Komisji. Pojawiły się również wątpliwości związane z możliwą nadmierną kompensacją beneficjentów w 2010 r. Komisja przedstawiła swoje zastrzeżenia w motywach 13–29 decyzji z dnia 17 lipca 2013 r.

(11)

Komisja zwróciła się do Hiszpanii o:

(12)

W dniu 5 marca 2014 r. Komisja otrzymała uwagi APPA Biocarburantes, bardzo podobne do uwag władz hiszpańskich (zob. sekcja IV). Powyższe stowarzyszenie wskazywało, że program był stosowany właściwie.

(13)

Porównanie kosztów biopaliw z ceną przed opodatkowaniem paliw kopalnych na stacji benzynowej wskazuje, że zarówno bioetanol, jak i biodiesel wydają się być objęte niewystarczającymi rekompensatami przez cały okres, z wyjątkiem 2010 r. w przypadku bioetanolu i 2012 r. w przypadku biodiesla. Zdaniem APPA Biocarburantes przyjęta metodologia jest niewłaściwa, ponieważ cena przed opodatkowaniem paliw kopalnych na stacji benzynowej zawiera wszystkie koszty transportu i dystrybucji paliw aż do momentu dotarcia produktu do konsumenta końcowego, podczas gdy koszty logistyki nie są uwzględniane w kosztach biopaliw we wspomnianej analizie porównawczej. Zdaniem stowarzyszenia właściwsze byłoby porównanie kosztów produkcji biopaliw z cenami paliw kopalnych na rynkach międzynarodowych. Przy zastosowaniu takiej metodologii staje się oczywiste, że biopaliwa były objęte niewystarczającymi rekompensatami w czasie obowiązywania programu, i nie stwierdza się przypadków nadmiernych rekompensat.

(14)

Wreszcie APPA Biocarburantes utrzymuje, że nawet jeśli porówna się koszty biopaliw z ceną przed opodatkowaniem paliw kopalnych na stacji benzynowej, jedyne dwie sytuacje, w których mogło dojść do występowania nadmiernych rekompensat, miały charakter czysto okresowy i wynikały z natury programu pomocy podatkowej dla biopaliw (wielkości bezwzględne określone ex ante i oceny przeprowadzone ex post) oraz dużej zmienności cen produktów rolnych, stanowiących główny składnik kosztów produkcji biopaliw. Nie było konieczne dokonanie korekty programu, ponieważ nie zaobserwowano żadnych oznak nadmiernych rekompensat w odniesieniu do bioetanolu w późniejszych latach (2011 i 2012), a ewentualne nadmierne rekompensaty w przypadku biodiesla odnotowano w ostatnim roku, tj. w 2012 r. Ponadto nie jest możliwe zastosowanie korekt w przyszłości, ponieważ program przestał obowiązywać.

(15)

Władze hiszpańskie przekazały swoje uwagi w dniu 20 września 2013 r. Dnia 6 maja 2014 r. potwierdziły, że nie chcą komentować uwag zgłoszonych przez strony trzecie.

(16)

W swoim piśmie z dnia 20 września 2013 r. władze hiszpańskie przedstawiły informacje na temat kosztów produkcji bioetanolu i biodiesla oraz dane dotyczące cen paliw kopalnych w odnośnym okresie, tj. w latach 2004–2012. Przedstawiły również tabele porównawcze kosztów biopaliw i cen przed opodatkowaniem paliw kopalnych na stacji benzynowej. Odnośne zestawienia znajdują się w załączniku.

(17)

Dane i analiza zilustrowana odpowiednimi tabelami opierają się na następujących założeniach:

(18)

W oparciu o te dane Hiszpania wskazała, że w latach 2004–2012 odnotowano skumulowaną niewystarczającą rekompensatę dla obu rodzajów paliwa (455,96 EUR/1 000 l w przypadku biodiesla i 897,22 EUR/1 000 l w przypadku bioetanolu). Odrębna analiza dla poszczególnych lat pokazuje, że rekompensata była niewystarczająca w całym tym okresie, z wyjątkiem roku 2010 – w przypadku bioetanolu i roku 2012 – w przypadku biodiesla.

(19)

W odniesieniu do bioetanolu Hiszpania wyjaśniła, że domniemana nadmierna rekompensata odnotowana w 2010 r. wynikała z chwilowego spadku cen surowców, w szczególności w sektorze rolnym, w okresie pomiędzy styczniem a czerwcem 2010 r. Była to zatem sytuacja przejściowa, odwracalna i nieprzewidywalna, która ponadto została automatycznie skorygowana w kolejnym roku dzięki zwyżce cen surowców. W związku z tym nie było powodów, dla których władze hiszpańskie miałyby interweniować. Hiszpania przedstawiła szczegółowe informacje na temat zmian poziomu cen surowców, jak również wykres ilustrujący tendencje wskaźników cen cukru i zboża (punkt odniesienia: 2002–2004 = 100).

Zmiany poziomu cen surowców w latach 2009–2011  (6)

(20)

Hiszpania wyjaśniła, że w przypadku biodiesla prawdopodobnie odnotowano pewną nadmierną rekompensatę w 2012 r., program zakończył się jednak 31 grudnia tego samego roku.

(21)

Hiszpania stwierdziła, że wykorzystana we wspomnianej metodologii cena referencyjna dla paliw zastępczych – tj. cena przed opodatkowaniem na stacji benzynowej – jest najbardziej rygorystyczną spośród możliwych opcji oraz że właściwsze byłoby porównanie z wartością nieco bliższą cenom tych wyrobów na rynkach światowych. Władze hiszpańskie przedstawiły również zestawienia tabelaryczne, w których porównano koszty węglowodorów z cenami paliw kopalnych na rynkach światowych, i podkreśliły, że w takim przypadku w odniesieniu do biodiesla nie zaobserwowano nadmiernej rekompensaty w żadnym z analizowanych lat, natomiast w odniesieniu do bioetanolu nadmierna rekompensata byłaby nieznaczna (2 EUR/1 000 l w porównaniu z 142,13 EUR/1 000 l, jeśli jako cenę referencyjną przyjmie się cenę paliw kopalnych przed opodatkowaniem na stacji benzynowej). W porównaniu z wynikami uzyskanymi zgodnie z wcześniejszą metodologią skumulowana niewystarczająca rekompensata byłaby kilkakrotnie większa.

(22)

Władze hiszpańskie wyjaśniły, że poinformowały o wszystkich przedsiębiorstwach zajmujących się produkowaniem, przetwarzaniem, przechowywaniem, odbieraniem lub wysyłaniem wyrobów akcyzowych, zgodnie z dyrektywą Rady 2008/118/WE (7).

(23)

Zgodnie z definicją w art. 4 ust. 1 wspomnianej dyrektywy uprawniony prowadzący skład podatkowy oznacza osobę fizyczną lub prawną uprawnioną w ramach swojej działalności do produkowania, przetwarzania, przechowywania, odbierania lub wysyłania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy w składzie podatkowym. Zgodnie z przepisami art. 8 tej dyrektywy uprawniony prowadzący skład podatkowy jest osobą zobowiązaną do zapłaty podatku akcyzowego, który stał się wymagalny.

(24)

Władze hiszpańskie wyjaśniły, dlaczego przedstawiły dane podatkowe dotyczące tylko jednego z dwóch przedsiębiorstw, które podpisały umowę na produkcję estrów metylowych kwasów tłuszczowych (FAME) na bazie soi i oleju palmowego, działając jako podwykonawcy. Ponieważ umowa ta dotyczy wyrobów akcyzowych w odniesieniu do ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania, zastosowanie mają przepisy dyrektywy 2008/118/WE. Władze hiszpańskie wskazały również, że zakresem definicji „uprawnionego prowadzącego skład podatkowy”, w rozumieniu art. 4 ust. 1 przywołanej dyrektywy, nie objęto właściciela wyrobu.

(25)

W swojej decyzji dotyczącej sprawy NN 61/2004 Komisja doszła do wniosku, że przedmiotowy środek zawiera elementy pomocy w rozumieniu art. 107 TFUE. Komisja oceniła przedmiotowy program pomocy w świetle Wytycznych wspólnotowych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska (8) z 2001 r. i doszła do wniosku, że jest on zgodny z rynkiem wewnętrznym.

(26)

Władze hiszpańskie przedstawiły następnie Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji odpowiednie szczegółowe informacje, m.in. dane dotyczące kosztów produkcji bioetanolu i biodiesla dla całego okresu obowiązywania programu. Porównanie kosztów produkcji węglowodorów z cenami paliw kopalnych przed opodatkowaniem na stacji benzynowej, przedstawione w tabelach ujętych w załączniku do niniejszej decyzji, pozwala zauważyć dwa przypadki nadmiernej rekompensaty: w 2010 r. w odniesieniu do bioetanolu i w 2012 r. w odniesieniu do biodiesla.

(27)

Jeśli chodzi o alternatywną metodologię zaproponowaną przez Hiszpanię, zgodnie z którą jako cenę referencyjną przyjmuje się ceny paliw kopalnych na rynkach światowych, Komisja zauważa, że jest ona odmienna od metodologii zaproponowanej przez Hiszpanię i wykorzystanej przez Komisję do oceny środka NN 61/2004. Ponieważ Komisja sprawdza obecnie, czy Hiszpania prawidłowo stosowała program pomocy, zgodnie z decyzją w sprawie NN61/2004 zatwierdzającą ten program, nie może zaakceptować odmiennej metodologii.

(28)

Komisja zauważa jednak, że nie odnotowano żadnej stałej tendencji wskazującej na nadmierne rekompensaty. Podobnie, biorąc pod uwagę pomoc przyznaną w całym okresie obowiązywania programu, nic nie wskazuje na to, by doszło do ogólnej nadmiernej rekompensaty. Komisja przyjmuje do wiadomości wyjaśnienia przedstawione przez Hiszpanię (zob. motywy 18, 19, 20 i 22).

(29)

W odniesieniu do bioetanolu Komisja uważa, że nie było potrzeby wprowadzania działań korygujących nadmierną rekompensatę. W tym przypadku Hiszpania dowiodła, że nadmierna rekompensata została samoistnie wyrównana dzięki znacznej zwyżce cen surowców, jaka miała miejsce, począwszy od czerwca 2010 r. I rzeczywiście w latach 2011 i 2012 nie zaobserwowano, by dochodziło do nadmiernej rekompensaty w przypadku bioetanolu.

(30)

Jeśli zaś chodzi o biodiesel, Komisja wskazuje, że w 2012 r. odnotowano niewielką nadmierną rekompensatę na poziomie 41,85 EUR/1 000 l. Do sytuacji tej doszło bez wprowadzania jakichkolwiek zmian w odniesieniu do środka lub poziomu wsparcia. Sytuacja ta była następstwem czynników zewnętrznych, a mianowicie – drastycznego wzrostu cen kopalnego oleju napędowego w Hiszpanii. Komisja zauważa, że w 2012 r. cena diesla była wyższa o 8 % od ceny tego produktu w 2011 r., o 36 % od ceny w 2010 r. i o 71 % od ceny w 2009 r. Dla porównania: ceny produkcji biodiesla w 2012 r. były na takim samym poziomie co ceny w 2011 r., o 16 % wyższe od cen odnotowanych w 2010 r. i o 25 % wyższe od cen obowiązujących w 2009 r. Komisja zauważa, że przedmiotowy program zakończył się w grudniu 2012 r., co uniemożliwiło dostosowanie programu zwolnienia z akcyzy w celu uniknięcia ewentualnej nadmiernej rekompensaty w przyszłości, zgodnie z przepisami motywu 19 decyzji Komisji w sprawie NN 61/2004. Z drugiej strony, Komisja pragnie również wskazać, że ani w 2013 r., ani później nie przyznano pomocy w ramach tego programu. Ponadto, jak już wyjaśniono w motywie 28, nawet po uwzględnieniu danych z 2012 r. nie odnotowuje się żadnej nadmiernej rekompensaty dla całego okresu obowiązywania programu. W związku z tym można uznać to za wskazówkę, że Hiszpania mogła bazować na swojej metodologii obliczeń ex ante przewidzianej w ramach programu.

(31)

Po uwzględnieniu dodatkowych informacji przekazanych przez Hiszpanię Komisja uważa, że Hiszpania nie naruszyła swoich obowiązków określonych w motywie 19 decyzji w sprawie NN 61/2004.

(32)

W oparciu o przedstawione przez Hiszpanię wyjaśnienia dotyczące stosowania dyrektywy 2008/118/WE Komisja przyjmuje, że władze hiszpańskie poinformowały o wszystkich odpowiednich przedsiębiorstwach.

(33)

Komisja stwierdza, że Hiszpania zastosowała w sposób właściwy program pomocy NN 61/2004, zgodnie z decyzją Komisji, którą został przyjęty.

7.11.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 323/19

(1)

W dniu 28 czerwca 2012 r. Republika Portugalska („Portugalia”) zgłosiła środki dokapitalizowania na rzecz Caixa Geral de Depósitos, SA („CGD” lub „bank”).

(2)

W dniu 18 lipca 2012 r. Komisja przyjęła decyzję w sprawie SA.35062 (12/NN) („decyzja w sprawie ratowania”) (2), którą zatwierdziła dokapitalizowanie CGD wdrożone dnia 29 czerwca 2012 r. jako pomoc na ratowanie.

(3)

W wiadomości e-mail z dnia 27 września 2012 r. Portugalia poinformowała Komisję, że następnego dnia Caixa Geral Finance Limited („CGDF”), podmiot powiązany z CGD, wypłaci dywidendy posiadaczom wieczystych akcji uprzywilejowanych niekumulacyjnych.

(4)

W dniu 28 września 2012 r. CGDF dokonała wypłaty dywidend.

(5)

W dniu 18 grudnia 2012 r. Komisja przyjęła decyzję w sprawie SA.35062 (12/NN) („decyzja o wszczęciu postępowania”) (3) wszczynającą formalne postępowanie wyjaśniające w odniesieniu do niezgodnego z przeznaczeniem wykorzystania pomocy na ratowanie na podstawie art. 16 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (4).

(6)

Publikując tę decyzję, Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag w odniesieniu do jej wstępnego wniosku, że wypłata dywidendy stanowiła naruszenie warunków decyzji w sprawie ratowania, jednakże nie otrzymała żadnych uwag w tej kwestii.

(7)

Ze względu na pilny charakter sprawy Portugalia zgodziła się w drodze wyjątku na przyjęcie niniejszej decyzji w języku angielskim.

(8)

CGD jest grupą bankową należącą w całości do Portugalii. Na dzień 31 grudnia 2012 r. grupa posiadała aktywa netto ogółem (w oparciu o system rachunkowości) (5) w wysokości 116,9 mld EUR oraz portfel pożyczek netto ogółem w wysokości 74,7 mld EUR. Na działalność banku składają się między innymi: krajowa i międzynarodowa bankowość komercyjna (przede wszystkim w Hiszpanii, portugalskojęzycznych państwach Afryki, Makau i Brazylii), bankowość inwestycyjna, zarządzanie aktywami, wyspecjalizowane transakcje kredytowe oraz działalność ubezpieczeniowa.

(9)

W 2012 r. grupa CGD była liderem w większości obszarów działalności gospodarczej prowadzonej na portugalskim rynku krajowym (w szczególności w obszarze kredytów i pożyczek udzielanych klientom, depozytów od klientów, ubezpieczeń, leasingu, bankowości inwestycyjnej i zarządzania aktywami).

Tabela 1

Główne dane finansowe CGD (w oparciu o system rachunkowości)

(10)

Od początku kryzysu zadłużeniowego CGD doświadczała trudności w dostępie do rynków hurtowych. Trudności te początkowo dotyczyły dostępu do rynków kapitału średnio- i długoterminowego i stopniowo objęły dostęp do rynków pieniężnych perspektywy krótkoterminowej.

(11)

W rezultacie CGD musiała ograniczyć uzależnienie od finansowania na rynku międzybankowym i uruchomiła swój warunkowy plan zachowania płynności w pierwszym kwartale 2010 r., próbując następnie: a) pozyskać alternatywne źródła finansowania, głównie przez finansowanie zabezpieczone; b) zwiększyć pulę uznanych zabezpieczeń, tak aby była ona dopuszczalna dla EBC; c) sprzedać aktywa niestrategiczne; oraz d) przedstawić inwestorom i kontrahentom swoje dane uwierzytelniające potrzebne do uzyskania kredytu.

(12)

W ramach planu pomocy ekonomiczno-finansowej uzgodnionego przez Portugalię, Komisję, EBC i MFW grupa CGD została wezwana do przedstawienia planu finansowania i uzupełnienia kapitału na okres 2011–2015, który miał być poddawany przeglądom kwartalnym. Pierwszą wersję tego planu przedstawiono dnia 26 lipca 2011 r., a następnie wprowadzono do niej zmiany.

(13)

Jeżeli chodzi o wypłacalność, wskaźnik kapitału podstawowego Tier I CGD, obliczony zgodnie z zasadami Bazylea II, wynosił na dzień 31 grudnia 2011 r. 9,48 %. Celem planu finansowania i uzupełnienia kapitału było osiągnięcie m.in. wskaźnika kapitału podstawowego Tier I na poziomie 10 % do dnia 31 grudnia 2012 r. według zasad Bazylea II, zgodnie z wymogami protokołu ustaleń podpisanego przez rząd Portugalii z jednej strony oraz Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Komisję i Europejski Bank Centralny z drugiej strony. W następstwie zalecenia Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB) plan finansowania i uzupełnienia kapitału został zaktualizowany w zakresie poziomu kapitału wymaganego od dnia 30 czerwca 2012 r. w celu wypełnienia zapotrzebowania na kapitał obliczonego na podstawie wysokości zadłużenia państwa i samorządów lokalnych wobec banku („bufor długu publicznego”) oraz zapotrzebowania na kapitał wynikającego z testu warunków skrajnych przeprowadzonego przez EUNB („wymagania EUNB”).

(14)

Zgodnie z wersją planu finansowania i uzupełnienia kapitału z maja 2012 r. i w następstwie zalecenia EUNB stwierdzono potrzebę podwyższenia kapitału o 1,650 mld EUR.

(15)

Środki dokapitalizowania podjęte przez Portugalię jako wyłącznego udziałowca CGD polegały na następujących działaniach:

(16)

Szczegółowy opis środków pomocy przedstawiono w motywach 12–25 decyzji w sprawie ratowania.

(17)

Jak określono w motywie 31 decyzji w sprawie ratowania, Portugalia zobowiązała się zapewnić stosowanie przez CGD (jako grupę) ograniczeń dotyczących postępowania równoważnych z ograniczeniami, jakie stosuje się wobec banków dokapitalizowywanych zgodnie z nowym programem dokapitalizowania dla instytucji kredytowych w Portugalii (6), włączając w to między innymi:

(18)

Dnia 28 września 2012 r. CGDF, podmiot powiązany CGD, dokonał wypłaty dywidend z tytułu wieczystych akcji uprzywilejowanych niekumulacyjnych w wysokości 405 415 EUR bez zgody Komisji. Suma ta odpowiada 0,025 % kapitału wniesionego dnia 29 czerwca 2012 r.

(19)

W decyzji o wszczęciu postępowania Komisja wstępnie uznała, że wypłata dywidend dokonana przez CGDF dnia 28 września 2012 r. jest objęta zakazem wypłaty dywidend, który miał zastosowanie wobec CGD zgodnie z decyzją w sprawie ratowania, oraz że wypłaty dywidend stanowiły niezgodne z przeznaczeniem wykorzystanie pomocy przyznanej na ratowanie.

(20)

CGD przedstawiła plan restrukturyzacji zawierający cztery główne elementy:

(21)

CGD podjęła działania w celu eliminacji dźwigni finansowej w bilansie jeszcze przed podwyższeniem kapitału w czerwcu 2012 r. Od grudnia 2010 r. do czerwca 2012 r. bank zmniejszył swój bilans o około 8,2 mld EUR (system rachunkowości).

(22)

W planie restrukturyzacji określono dodatkowe działania w celu eliminacji dźwigni finansowej. Przewidziano sprzedaż działalności ubezpieczeniowej Caixa Seguros i innych niestrategicznych udziałów kapitałowych oraz likwidację aktywów niezwiązanych z działalnością podstawową, aby umożliwić CGD większą koncentrację na podstawowej działalności w zakresie bankowości detalicznej i uzyskanie funduszy, które następnie wzmocnią kapitał podstawowy banku. CGD dąży do dalszej eliminacji dźwigni finansowej w bilansie grupy w zakresie aktywów niezwiązanych z działalnością podstawową w kwocie [10–20] mld EUR, co – w porównaniu z bilansem skonsolidowanym z grudnia 2012 r. (opartym na systemie rachunkowości) – przekłada się na redukcję o [10–20] %. Sprzedaż działalności ubezpieczeniowej stanowi istotny element działań w celu eliminacji dźwigni finansowej, przyczyniając się do redukcji zadłużenia o około […] * mld EUR. Wkład uzyskany ze sprzedaży pozostałych niestrategicznych udziałów kapitałowych wyniesie [0–5] mld EUR, wkład ze spłaty zadłużenia byłego Banco Português de Negócios („BPN”) wyniesie [0–5] mld EUR, a wkład z wygaszania kredytów niezwiązanych z podstawową działalnością w Hiszpanii wyniesie [0–5] mld EUR. Ponadto około dwie trzecie portfela niezwiązanego z działalnością podstawową ([10–20] mld) zostaną zlikwidowane do końca 2017 r., podczas gdy pozostała część portfela zostanie zlikwidowana po 2017 r.

(23)

Caixa Seguros jest liderem rynku w Portugalii; w grudniu 2012 r. jej całkowite udziały w rynku wynosiły odpowiednio 31 % w sektorze ubezpieczeń na życie i 26 % w sektorze ubezpieczeń innych niż na życie, w tym działalność zakładu ubezpieczeń pokrywającego wiele grup ryzyka w ubezpieczeniach na życie i innych niż na życie oraz zakładów ubezpieczeń specjalistycznych, w szczególności ubezpieczeń zdrowotnych i ubezpieczeń samochodowych. Według stanu na dzień 31 grudnia 2012 r. Caixa Seguros reprezentowała 9,2 % skonsolidowanych aktywów netto CGD i generowała dochód netto, który mógł być przydzielony akcjonariuszom CGD, w wysokości 89,7 mln EUR, w oparciu o wartość składek na ubezpieczenia bezpośrednie, które w 2012 r. wynosiły 3 195 mln EUR.

(24)

CGD zrestrukturyzuje Caixa Seguros w celu poprawy jej poziomu zbywalności i ułatwienia procesu sprzedaży. CGD może […]. Proces sprzedaży umożliwi wszystkie możliwe konfiguracje, od […]. W planie restrukturyzacji CGD zakłada się, że […].

(25)

CGD sprzeda również wszystkie swoje pozostałe niestrategiczne udziały kapitałowe posiadane we wspomnianych portugalskich przedsiębiorstwach i instytucjach finansowych przez […], eliminując dźwignię finansową w swoim bilansie o dodatkową kwotę około [200–250] mln EUR. CGD sprzedała już większość swoich niestrategicznych udziałów kapitałowych co wygenerowało dochód w kwocie około 450 mln EUR.

(26)

Ponadto CGD planuje stopniowo upłynniać portfel aktywów, które pochodzą z długu upadłego banku BPN (7) i których wartość nominalna wynosi [0–5] mld EUR, zaś wartość aktywów netto około [0–5] mld EUR. Według odnośnego programu spłat wartość aktywów netto zmniejszy się o [40–50] %, osiągając [0–5] mld EUR do końca 2017 r.

(27)

Ponadto CGD upłynni portfel kredytów niezwiązanych z działalnością podstawową, które powstały w ramach detalicznej i hurtowej działalności bankowej w Hiszpanii. Portfel ten wynosi około [0–5] mld EUR.

(28)

Drugim istotnym elementem planu restrukturyzacji jest poprawa efektywności operacyjnej banku. W 2011 r. i w 2012 r. CGD podjęła już środki w celu optymalizacji swojej bazy kosztowej i w porównaniu z danymi finansowymi sprzed kryzysu zmniejszyła zarówno koszty pracy, jak i koszty sprzedaży, koszty ogólne i administracyjne swojej działalności krajowej.

(29)

CGD będzie nadal prowadziła działania w zakresie optymalizacji poprzez dalsze zmniejszanie kosztów operacyjnych podczas okresu restrukturyzacji. Zmniejszenie liczby pracowników banku i renegocjowanie zakontraktowanych usług stanowią główne sposoby osiągnięcia dodatkowych oszczędności. Zgodnie z planem restrukturyzacji CGD będzie nadal obniżała koszty pracy podczas okresu restrukturyzacji, aby docelowo uzyskać zmniejszenie o [5–10] % i zaplanować koszty pracy w wysokości [500–550] mln EUR na grudzień 2013 r. oraz [450–500] mln EUR na grudzień 2017 r. Jeżeli chodzi o personel, liczba pracowników w Portugalii zostanie zmniejszona o [5–10] %. Chociaż w grudniu 2012 r. w sektorze krajowej działalności w zakresie bankowości detalicznej pracowało 9 401 osób, CGD zamierza zmniejszyć tę liczbę do [8 500–9 000] osób do grudnia 2017 r.

(30)

Dalsze zwiększenie efektywności operacyjnej CGD osiągnie poprzez optymalizację sieci oddziałów, zmniejszając sieć oddziałów krajowych o [5–10] %, z 840 oddziałów w czerwcu 2012 r. do [750–800] oddziałów do […]. Zamknięcie [70–80] oddziałów w Portugalii od czerwca 2012 r. do […] stanowi część okresowego procesu optymalizacji, którego celem jest rewaluacja i racjonalizacja obecności CGD na krajowym rynku detalicznym; oczekuje się, że spowoduje ono oszczędności w wysokości [0–5] mln EUR rocznie. Dotychczas 58 oddziałów zostało już zamkniętych lub jest w trakcie procesu zamykania, a pozostałe [10–20] oddziałów zostanie zamkniętych do […].

(31)

Ponadto CGD poprawi swoją efektywność operacyjną poprzez zwiększenie dochodu z usług i prowizji, który w 2012 r. stanowił około 25 % całkowitego dochodu z działalności operacyjnej netto, podczas gdy odpowiedni udział w portugalskim sektorze bankowym wynosił średnio 29 %. CGD wprowadzi nowy system opłat, aby lepiej dostosować swoje źródła dochodów do źródeł podobnych banków.

(32)

Trzeci istotny element planu restrukturyzacji dotyczy restrukturyzacji działalności bankowej w Hiszpanii. Chociaż zasadniczo wyniki międzynarodowej działalności CGD są obecnie znacznie lepsze niż wyniki działalności krajowej i stanowią istotny wkład do całkowitych wyników działalności banku, działalność CGD w Hiszpanii przynosi straty. CGD rozpoczęła swoją działalność detaliczną w Hiszpanii w 1991 r. poprzez nabycie Banco de Extremadura i Chase Manhattan España, a następnie Banco Simeón w 1995 r. Obecnie działalność w zakresie bankowości detalicznej prowadzona jest w Hiszpanii przez jednostkę zależną CGD pod nazwą Banco Caixa Geral („BCG”). W 2007 r. CGD rozpoczęła również działalność w zakresie bankowości hurtowej prowadzoną poprzez oddział utworzony przez CGD w Hiszpanii i skupiającą się na projektach w zakresie nieruchomości, powiązanym finansowaniu projektów i kredytach konsorcjalnych. Chociaż w działalności detalicznej w Hiszpanii CGD z trudem osiągała próg rentowności przez okres ostatnich dziesięciu lat, sytuacja przedstawiała się jeszcze gorzej w odniesieniu do działalności hurtowej. Działalność hurtowa, którą rozpoczęto tuż przed początkiem kryzysu finansowego, miała bardzo słabe wyniki i w stosunkowo krótkim okresie przyniosła znaczne straty w wysokości około 250 mln EUR do grudnia 2012 r. Działalność hurtowa zostanie całkowicie zaniechana i […].

(33)

CGD postrzega jednak Hiszpanię jako kluczowy rynek, na którym chce pozostać obecna, w szczególności aby wspierać działalność eksportową portugalskich małych i średnich przedsiębiorstw („MŚP”). W związku z tym działalność detaliczna w Hiszpanii będzie kontynuowana, chociaż na o wiele mniejszą skalę. W celu przywrócenia rentowności działalności liczba oddziałów zostanie zmniejszona o [47–52] %, z 209 oddziałów w czerwcu 2012 r. do [100–110] oddziałów w […]. Liczba pracowników związanych z działalnością w Hiszpanii zostanie zmniejszona o [46–49] %, z 974 pracowników w czerwcu 2012 r. do [500–523] pracowników w […].

(34)

Jeżeli chodzi o zasięg geograficzny, BCG skupi swoją działalność detaliczną na regionach Galicji, Kastylii-Leon, Asturii i Estremadury, zachowując jedynie ograniczoną obecność w głównych ośrodkach handlu transgranicznego (Madryt i Katalonia) i bardzo ograniczoną obecność, tj. [0–5] oddziałów na region, na tych obszarach, które utrzymują odpowiednie stosunki transgraniczne i które stanowią istotne źródło finansowania działalności hiszpańskiej, mianowicie w Kraju Basków, Andaluzji, Aragonii i Walencji.

(35)

Czwartym istotnym elementem planu restrukturyzacji jest spłata warunkowych obligacji zamiennych w kwocie 900 mln EUR podczas okresu restrukturyzacji, mająca na celu obniżenie średnich kosztów finansowania CGD. Eliminacja dźwigni finansowej w bilansie i wzrost rentowności operacyjnej powinny umożliwić CGD spłatę warunkowych obligacji zamiennych. W szczególności sprzedaż działalności ubezpieczeniowej powinna uwolnić kapitał regulacyjny i tym samym pozwolić na wczesną spłatę.

(36)

W celu zachowania równowagi między celami obniżenia średnich kosztów finansowania z jednej strony i utrzymania wystarczającego buforu kapitałowego z drugiej strony, w planie restrukturyzacji ustalono, że w roku obrotowym 2014 CGD wykorzysta [50–60] % swojej nadwyżki kapitału [tj. kapitału powyżej sumy mającego zastosowanie minimalnego wymogu kapitałowego na mocy prawa unijnego i portugalskiego (uwzględniając filar 1 i 2) oraz buforu kapitałowego wynoszącego [100–150] punktów bazowych] na spłatę warunkowych obligacji zamiennych. W roku obrotowym 2015 i w razie potrzeby w następnych latach obrotowych CGD wykorzysta [90–100] % swojej nadwyżki kapitału na spłatę warunkowych obligacji zamiennych.

(37)

Tabela 2 przedstawia główne prognozy finansowe, w oparciu o system rachunkowości, zawarte w planie restrukturyzacji w odniesieniu do CGD:

Tabela 2

Główne dane finansowe CGD za okres 2011–2017

(38)

Portugalia uznaje podwyższenie kapitału za pomoc państwa, w szczególności z uwagi na obecną sytuację na rynku oraz na fakt, że podwyższenie kapitału przeprowadzono równocześnie z subskrypcją warunkowych obligacji zamiennych.

(39)

Portugalia uznaje, że subskrypcja warunkowych obligacji zamiennych stanowi pomoc państwa z uwagi na fakt, że warunki tej subskrypcji dostosowano do warunków przewidzianych w nowym programie dokapitalizowania stanowiącym pomoc państwa (8).

(40)

Portugalia twierdzi, że CGD jest bankiem o znaczeniu systemowym w ramach portugalskiego systemu finansowego, że środki pomocy były konieczne, aby dostosować kapitał CGD do potrzeb kapitałowych określonych w ocenie przeprowadzonej przez portugalski bank centralny, Banco de Portugal („BdP”), i trojkę, oraz że warunki środków pomocy wraz z warunkami określonymi w zobowiązaniach dotyczących restrukturyzacji CGD zawierają wystarczający zakres zabezpieczeń przeciwko możliwym nadużyciom i zakłóceniom konkurencji.

(41)

Portugalia uważa, że płatności dokonane na rzecz posiadaczy wieczystych akcji uprzywilejowanych niekumulacyjnych nie stanowiły dywidend, lecz płatności kuponowe, które można wypłacić, jeżeli istnieje takie zobowiązanie prawne.

(42)

Portugalia twierdzi, że zgodnie z podstawowymi warunkami wieczystych akcji uprzywilejowanych niekumulacyjnych niewypłacenie dywidend uniemożliwiłoby bankowi wykupienie lub spłatę obligacji parytetowych lub obligacji podporządkowanych przed czwartą kolejną wypłatą po dacie wypłaty dywidendy, gdy dywidenda zostaje wypłacona w całości. Portugalia uważa, że wykupienie warunkowych obligacji zamiennych, co do którego uzyskała wyraźne zobowiązanie ze strony CGD, stanowi takie właśnie wykupienie obligacji parytetowych lub obligacji podporządkowanych.

(43)

Portugalia potwierdza, że wyraziła swoją zgodę na wypłatę dywidend w świetle swojego założenia, że niewypłacenie dywidend uniemożliwiłoby CGD wykupienie warunkowych obligacji zamiennych przez następnych 12 miesięcy i że gdyby nie wypłacono żadnych dywidend przez trwający pięć lat okres inwestycji publicznych, CGD nie byłaby w ogóle w stanie wykupić warunkowych obligacji zamiennych bez naruszenia swoich zobowiązań wynikających z umowy. Z punktu widzenia Portugalii takie opóźnienie było niezgodne z nadrzędnym obowiązkiem ograniczenia do minimum kwoty i okresu trwania pomocy państwa na rzecz CGD. W związku z tym Portugalia uważa, że takie okoliczności sprawiły faktycznie, że wypłata dywidend stała się prawnie wiążąca.

(44)

Portugalia podjęła szereg zobowiązań związanych z wdrażaniem planu restrukturyzacji („zobowiązania”), które dołączono do niniejszej decyzji.

(45)

Ponadto, aby zapewnić należyte wdrażanie różnych zobowiązań, władze portugalskie zobowiązują się do wyznaczenia powiernika ds. monitorowania („powiernik ds. monitorowania”) w celu monitorowania wszystkich zobowiązań podjętych przez władze portugalskie i CGD w stosunku do Komisji.

(46)

Zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

(47)

Środek można uznać za pomoc państwa, jeżeli spełnione są wszystkie poniższe warunki: a) środek musi być finansowany przy użyciu zasobów państwowych; b) środek musi przyznawać selektywną korzyść mogącą sprzyjać niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów; c) środek musi zakłócać lub grozić zakłóceniem konkurencji i mieć potencjał wpływania na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

(48)

Komisja ustaliła już, z powodów przedstawionych w motywach 33–42 decyzji w sprawie ratowania, że przedmiotowe środki stanowią pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Środki dokapitalizowania, które polegały na subskrypcji nowych akcji zwykłych w kwocie 750 mln EUR i subskrypcji warunkowych obligacji zamiennych w kwocie 900 mln EUR, zostały udzielone przez Portugalię, a więc wiązały się z zasobami państwowymi. Środki pomocy spowodowały selektywną korzyść dla CGD, umożliwiając podwyższenie jej kapitału na korzystniejszych warunkach, niż miałoby to miejsce na rynku. CGD jest bankiem działającym na szczeblu międzynarodowym, konkurującym z innymi bankami w Portugalii i w innych państwach. W związku z tym przyznanie jej korzyści może wpłynąć na handel wewnątrzunijny i zakłócić konkurencję.

(49)

Jeśli chodzi o zgodność pomocy na rzecz CGD z rynkiem wewnętrznym, Komisja musi ustalić po pierwsze, czy pomoc można ocenić na podstawie art. 107 ust. 3 lit. b) TFUE, tj. czy środki pomocy zaradzają poważnym zaburzeniom w gospodarce Portugalii. Następnie Komisja, stosując tę podstawę prawną, musi ocenić, czy proponowane środki są zgodne z rynkiem wewnętrznym.

(50)

Artykuł 107 ust. 3 lit. b) Traktatu upoważnia Komisję do stwierdzenia zgodności pomocy z rynkiem wewnętrznym, jeżeli ma ona na celu „zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce państwa członkowskiego”.

(51)

W odniesieniu do gospodarki portugalskiej obecność poważnego zaburzenia potwierdzono w różnych wydanych przez Komisję dokumentach zatwierdzających środki podejmowane przez władze portugalskie w celu zwalczania kryzysu finansowego. W szczególności Komisja uznała w swoim ostatnim dokumencie zatwierdzającym przedłużenie portugalskiego programu dokapitalizowania (9), że istnieje stałe zagrożenie poważnym zaburzeniem portugalskiej gospodarki i że wsparcie państwa na rzecz banków stanowi odpowiedni środek zaradczy wobec takiego zaburzenia. Komisja zauważa, że portugalski system bakowy napotkał poważne trudności w czasie, gdy przyznano środki pomocy, czego przyczyną był fakt, że niektóre banki portugalskie stosowały dużą dźwignię finansową, miały wysoką relację kredytów do depozytów i musiały radzić sobie z rosnącym wskaźnikiem kredytów zagrożonych. Ponadto Komisja zauważa, że Portugalia otrzymuje pomoc finansową od państw członkowskich ze strefy euro, której część jest przeznaczona na wsparcie portugalskich banków (10).

(52)

Mając na uwadze systemowe znaczenie CGD, który jest wiodącym bankiem w Portugalii, i znaczenie jego działalności związanej z udzielaniem kredytów dla portugalskiej gospodarki, Komisja przyznaje, że niespełnienie zaostrzonych wymogów kapitałowych pociągnęłoby za sobą poważne konsekwencje dla portugalskiej gospodarki.

(53)

W kontekście obecnej sytuacji gospodarki portugalskiej oraz powszechnego braku dostępu banków do międzynarodowych i hurtowych rynków finansowych Komisja uznaje, że spełnione są wymagania pozwalające na zatwierdzenie pomocy państwa zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. b) TFUE.

(54)

Wszystkie środki pomocy zidentyfikowane jako pomoc państwa zostały zapewnione w związku z restrukturyzacją CGD. W komunikacie Komisji w sprawie przywrócenia rentowności i oceny środków restrukturyzacyjnych stosowanych w sektorze finansowym w dobie kryzysu zgodnie z regułami pomocy państwa („komunikat w sprawie restrukturyzacji”) (11) określono zasady mające zastosowanie do przyznawania pomocy restrukturyzacyjnej instytucjom finansowym w związku z obecnym kryzysem. Zgodnie z komunikatem w sprawie restrukturyzacji, aby zachować zgodność z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 3 lit. b) Traktatu, restrukturyzacja instytucji finansowej w kontekście obecnego kryzysu finansowego musi: (i) prowadzić do przywrócenia rentowności banku; (ii) obejmować dostateczny wkład własny wnoszony przez beneficjenta (podział obciążenia) i zapewnić ograniczenie pomocy do niezbędnego minimum; oraz (iii) obejmować wystarczające środki ograniczające zakłócenie konkurencji.

(55)

Niezależnie od wymogów określonych w komunikacie w sprawie restrukturyzacji pkt 14 komunikatu Komisji w sprawie stosowania od dnia 1 stycznia 2012 r. reguł pomocy państwa w odniesieniu do środków wsparcia na rzecz banków w kontekście kryzysu finansowego („komunikat w sprawie przedłużenia z 2011 r.”) (12) stanowi, że Komisja „przeprowadzi proporcjonalną ocenę długoterminowej rentowności banków, w pełni uwzględniając elementy wskazujące na to, że banki mogą być rentowne w perspektywie długoterminowej bez potrzeby dokonywania znaczących działań restrukturyzacyjnych. Odnosić się to będzie w szczególności do przypadków, gdy niedobór kapitału wynika przede wszystkim z utraty zaufania do instrumentów długu państwowego, gdy zastrzyk kapitałowy pochodzący ze środków publicznych ograniczony jest do kwoty niezbędnej do zrównoważenia strat będących skutkiem nowej wyceny [europejskich] obligacji państwowych na rynku w przypadku banków, które inaczej wykazywałyby się rentownością, a z przeprowadzonej analizy wynika, że nie podjęły one nadmiernego ryzyka nabywając instrumenty długu publicznego”.

(56)

W związku z tym Komisja zauważa, że potrzeby kapitałowe CGD wynikały przede wszystkim z utraty zaufania do instrumentów długu państwowego Portugalii. Chociaż nie były one bezpośrednio spowodowane wpływem nowej wyceny obligacji państwowych na rynku, leżąca u podstaw przyczyna była porównywalna, jako że EUNB wymagał od banków utworzenia buforu kapitałowego związanego z kwotą obligacji państwowych zawartych w bilansie (tzw. „bufor długu publicznego”) i w związku z tym zwiększył kwotę minimalnego wymogu kapitałowego.

(57)

W ramach wymogu buforu kapitałowego CGD ogółem w kwocie 1 650 mln EUR ustanowionego przez EUNB, który doprowadził do powstania potrzeby pomocy państwa w takiej kwocie, kwota 1 073 mln EUR (65 %) jest wynikiem ekspozycji związanej z długiem publicznym Portugalii. Ponadto analiza przeprowadzona przez Komisję wykazała, że CGD nie podjęła nadmiernego ryzyka, nabywając instrumenty długu publicznego. Portfel długu publicznego nabyto w drodze transakcji handlowych (finansowanych przez Europejski Bank Centralny w formie jednorocznego dofinansowywania). Chociaż takie transakcje w określonych okolicznościach mogłyby zostać uznane za ponadprzeciętne podejmowanie ryzyka, nabyte obligacje stanowiły uznane zabezpieczenie i odpowiednie oceny ratingowe znacznie przewyższały jakość inwestycyjną (Portugalia ma ocenę AA-).

(58)

W związku z powyższym Komisja przeprowadzi ocenę proporcjonalną zgodnie z pkt 14 komunikatu w sprawie przedłużenia z 2011 r.

(59)

Jak Komisja wskazała w komunikacie w sprawie restrukturyzacji, zainteresowane państwo członkowskie musi przedstawić kompleksowy plan restrukturyzacji ukazujący sposób przywrócenia danemu beneficjentowi długoterminowej rentowności bez udziału pomocy państwa, w rozsądnym okresie, a maksymalnie w ciągu pięciu lat. Bank osiąga długoterminową rentowność, jeżeli jest w stanie konkurować o kapitał na rynku na podstawie własnych osiągnięć zgodnie z odpowiednimi wymogami regulacyjnymi. Aby tego dokonać, bank musi być w stanie pokryć wszystkie swoje koszty oraz wypracować odpowiednią stopę zwrotu z kapitału własnego z uwzględnieniem profilu ryzyka banku. Przywrócenie rentowności powinno wynikać przede wszystkim ze środków wewnętrznych i opierać się na wiarygodnym planie restrukturyzacji.

(60)

Portugalia przedstawiła plan restrukturyzacji CGD na okres pięciu lat do 2017 r. przewidujący przywrócenie rentowności na koniec okresu restrukturyzacji.

(61)

W pkt 10 komunikatu w sprawie restrukturyzacji zawarto wymóg, aby proponowane środki restrukturyzacyjne zaradzały słabym punktom beneficjenta. Pod tym względem Komisja zauważa, że plan restrukturyzacji uwzględnia główne słabe punkty CGD, tj. ogólną słabą rentowność krajowej działalności bankowej, która stanowi 80 % jej działalności. Słabe wyniki działalności krajowej CGD mogą być jedynie częściowo kompensowane dobrymi wynikami działalności międzynarodowej CGD, chociaż średnio wykazała ona w przeszłości i obecnie nadal wykazuje dobre stopy zwrotu z zaangażowanego kapitału. Na przykład w 2012 r. stopa zwrotu z zaangażowanego kapitału działalności bankowej osiągnęła [50–60] % w Angoli, [20–30] % w Mozambiku, [20–30] % w Republice Południowej Afryki oraz [20–30] % w Makau. Dla porównania w 2012 r. działalność bankowa CGD w Portugalii osiągnęła stopę zwrotu z zaangażowanego kapitału w wysokości –[10–20] %. Jako że działalność międzynarodowa ma pozytywny wkład w ogólną sytuację ekonomiczną grupy CGD, ale stanowi jedynie niewielką część działalności, w planie restrukturyzacji skupiono się na poprawie rentowności krajowej działalności bankowej.

(62)

Komisja z zadowoleniem zauważa, że CGD podjęła środki w celu redukcji kosztów pracy i kosztów administracyjnych przed otrzymaniem pomocy państwa. Obecna sytuacja makroekonomiczna i perspektywy rynku bankowości krajowej wymagają jednak bardziej zdecydowanego podejścia, takiego jak działanie związane z optymalizacją, które jest określone w planie restrukturyzacji. Docelowe ograniczenie personelu banku, poprzez zmniejszenie liczby pracowników w sektorze bankowym w Portugalii z 9 401 do [8 500-9 000] w okresie restrukturyzacji, a tym samym prognozowaną redukcję kosztów pracy o [5–10] %, jest odpowiednim środkiem do osiągnięcia wymaganych oszczędności, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że dokonane zostaną znaczne cięcia budżetowe w zakresie kosztów administracyjnych.

(63)

Przeprowadzona przez Komisję analiza sieci oddziałów CGD wykazała wstępnie możliwość poprawy w odniesieniu do prowadzenia oddziałów, które były wyraźnie nierentowne. Proces okresowej rewaluacji w oddziałach, który CGD obecnie wprowadziła, jest odpowiednim podejściem do monitorowania wyniku działalności sieci bankowości detalicznej, tak aby w razie potrzeby uzyskać możliwość dostosowywania zasięgu działalności krajowej. W planie restrukturyzacji CGD zobowiązała się do redukcji krajowej sieci oddziałów o [5–10] % poprzez zamknięcie [70–80] spośród 840 oddziałów. Zdaniem Komisji docelowa redukcja właściwie dostosowuje obecność CGD na rynku krajowym do wymagań rynku, utrzymując jednocześnie odpowiedni poziom obsługi klientów.

(64)

Komisja zauważa ponadto, że poprawa efektywności operacyjnej CGD zostanie także osiągnięta przez zwiększenie dochodu z usług i prowizji w oparciu o wprowadzenie nowych struktur opłat. Zwiększenie dochodu z opłat i prowizji wydaje się uzasadnione, biorąc pod uwagę zarówno to, że z jednej strony udział prowizji w rachunku zysków i strat CGD jest stosunkowo mały w porównaniu ze średnim udziałem w sektorze bankowym w Portugalii, jak i to, że z drugiej strony bank ma pełną kontrolę nad obowiązującymi strukturami opłat.

(65)

W odniesieniu do eliminacji dźwigni finansowej w bilansie Komisja zauważa, że plan restrukturyzacji CGD jest dobrze wyważony i ostrożnie zapobiega powstawaniu negatywnego wpływu na naprawę gospodarki portugalskiej, chociaż powiązane środki pomocy osiągają ogółem kwotę [10–20] mld EUR, tj. poziom równoważny z redukcją bilansu o [10–20] %. Jeżeli CGD jako największy bank portugalski zmniejszyłaby po prostu wielkość budżetu kredytowego, mogłaby się przyczynić do powstania zapaści kredytowej i zaszkodzić gospodarce realnej. Takiego rezultatu uniknięto, ponieważ główne źródła działań CGD w celu eliminacji dźwigni finansowej nie są powiązane z kwotą kredytu, która może zostać przyznana gospodarce portugalskiej. Sprzedaż działalności ubezpieczeniowej, sprzedaż pozostałych niestrategicznych udziałów kapitałowych, spłata długu byłego BPN i wygaszanie kredytu niezwiązanego z działalnością podstawową w Hiszpanii nie ma wpływu na zdolność udzielania pożyczek CGD. Działania w celu eliminacji dźwigni finansowej są w związku z tym dobrze ukierunkowane, jako że pozwalają CGD skupić się na jej podstawowej działalności w zakresie bankowości detalicznej i wygospodarować fundusze, które wzmocnią kapitał podstawowy banku, unikając jednocześnie ewentualnych negatywnych skutków eliminacji dźwigni finansowej dla portugalskiej gospodarki.

(66)

Podobnie Komisja odnotowuje zobowiązanie CGD wobec rządu Portugalii do przeznaczania 30 mln EUR rocznie na fundusz, który z kolei będzie inwestował w kapitał własny MŚP i przedsiębiorstw o średniej kapitalizacji w celu zabezpieczenia finansowania gospodarki realnej w Portugalii. Inwestycje takie nie będą wiązały się z nabywaniem udziałów kapitałowych w konkurujących przedsiębiorstwach, a Komisja uważa również, że nie będą one stanowiły działań powodujących zakłócenia na rynku w rozumieniu pkt 23 komunikatu w sprawie restrukturyzacji. Nie ma żadnych innych elementów w tym zobowiązaniu, które mogłyby spowodować dodatkowe korzyści dla CGD i w związku z tym Komisja nie musi dodatkowo badać stanu tego zobowiązania w niniejszej decyzji.

(67)

W odniesieniu do sprzedaży działalności ubezpieczeniowej CGD niezbędna jest restrukturyzacja Caixa Seguros w celu poprawy jej zbywalności jak określono w planie restrukturyzacji CGD. CGD przedstawiła wystarczające podejście, aby doprowadzić do sprzedaży Caixa Seguros w okresie restrukturyzacji.

(68)

Poprawa działalności bankowej CGD w Hiszpanii stanowi ważny element planu CGD zmierzającego do osiągnięcia ogólnej rentowności w krótkiej perspektywie czasowej. W szczególności ze względu na fakt, że działalność w Hiszpanii była nierentowna już od pewnego czasu i miała negatywny wpływ na wyniki przed rozpoczęciem kryzysu finansowego, potrzebne jest zdecydowane działanie w celu rozwiązania tego problemu.

(69)

W planie restrukturyzacji CGD określiła swój preferowany wariant zakończenia działalności hurtowej w Hiszpanii oraz restrukturyzacji i kontynuowania działalności detalicznej na mniejszą skalę, a także inne warianty, takie jak pełne zakończenie działalności, jej zbycie przez sprzedaż lub wymianę aktywów, jej stopniowe wygaszanie lub poszukiwanie partnera do spółki joint venture. Wszystkie powyższe warianty miały jednak swoje szczególne wady i wiązały się z przewidywaną znaczną utratą kapitału. W związku z tym CGD doszła do wniosku, że restrukturyzacja działalności w Hiszpanii jest najlepszym wariantem z ekonomicznego punktu widzenia.

(70)

Komisja uważa, że restrukturyzacja działalności w Hiszpanii w obecnej sytuacji makroekonomicznej będzie trudnym zadaniem, lecz jednocześnie przyznaje, że warianty alternatywne mogą być bardziej kosztowne. Komisja z zadowoleniem zauważa, że zakończono działalność hurtową i że BCG będzie w każdym przypadku likwidował duży portfel aktywów niezwiązanych z działalnością podstawową w ramach działalności w Hiszpanii, zredukuje znacznie, o prawie [50–60] %, zasięg geograficzny w Hiszpanii i poszukuje możliwości obniżenia kosztów przez korzystanie z usług dostępnych w grupie.

(71)

Z punktu widzenia Komisji konieczna jest jednak bardziej zdecydowane dążenie do celu polegającego na osiągnięciu poprawy działalności bankowej w Hiszpanii jak najszybciej. W związku z tym Komisja uważa, że zasadnicze znaczenie ma zobowiązanie podjęte przez Portugalię, zgodnie z którym BCG osiągnie w terminie […] kluczowe wskaźniki skuteczności działania określone w sekcji 4.2.7.3.1.5 załącznika dotyczącego zobowiązań w odniesieniu do odpowiednich progów w zakresie kosztów pracy i kosztów administracyjnych, wskaźnika kosztów do przychodów, finansowania, depozytów, nowych kredytów, marży netto, kredytów zagrożonych albo – jeśli ich nie osiągnie – zakończy nową działalność w Hiszpanii i zlikwiduje całą działalność w Hiszpanii. Ze względu na ten środek ochronny i brak rozwiązań alternatywnych w krótkiej perspektywie Komisja akceptuje plan osiągnięcia poprawy działalności w zakresie bankowości detalicznej w Hiszpanii jako element planu restrukturyzacji CGD.

(72)

Ponadto Komisja uznaje plan restrukturyzacji CGD za wiarygodny, nawet jeżeli obecna trudna sytuacja gospodarcza w Portugalii trwałaby dłużej niż zakładano w scenariuszu podstawowym. CGD przewiduje, że kredyty narażone na ryzyko wzrosną w okresie restrukturyzacji z już wysokiego poziomu 12 % do [10–20] % na koniec 2017 r. Ponadto bank przewiduje zwiększenie tworzenia rezerw na kredyty narażone na ryzyko do [50–60] %. Taki wskaźnik pokrycia może zostać uznany za zgodny ze wskaźnikiem pokrycia w innych bankach w Portugalii, które nie otrzymały dokapitalizowania ze strony państwa, na przykład w Banco Espirito Santo lub Banco Santander Totta. Wskaźnik pokrycia CGD należy ocenić w świetle faktu, że bank tradycyjnie ma silną pozycję jako bank udzielający kredytów hipotecznych w Portugalii i w związku z tym posiada duży udział kredytów hipotecznych w swoim portfelu kredytów ze średnim współczynnikiem pokrycia należności zabezpieczeniem wynoszący ok. [70–80] %. Biorąc pod uwagę wspomniane czynniki, wydaje się, że pokrycie kredytu narażonego na ryzyko w wysokości [50–60] % jest odpowiednie w celu pokrycia przyszłych strat kredytów CGD w okresie restrukturyzacji.

(73)

Komisja zauważa ponadto, że wszystkie środki określone w planie restrukturyzacji są ukierunkowane na przywrócenie rentowności CGD i osiągnięcie zadowalającego poziomu zyskowności, jaki wynika z docelowej stopy zwrotu z kapitału własnego w wysokości [5–10] % dla działalności bankowej CGD w Portugalii prognozowanej na dzień 31 grudnia 2017 r. oraz stopy zwrotu z kapitału własnego w wysokości [5–10] % dla skonsolidowanych wyników całej działalności grupy CGD na dzień 31 grudnia 2017 r.

(74)

W komunikacie w sprawie restrukturyzacji wskazuje się, że odpowiedni wkład ze strony beneficjenta jest konieczny, aby ograniczyć pomoc do minimum oraz uwzględnić zakłócenia konkurencji i pokusę nadużycia. W związku z tym komunikat stanowi, że (i) należy ograniczyć zarówno koszty restrukturyzacji, jak i kwotę pomocy; oraz że (ii) konieczny jest znaczny wkład własny.

(75)

Plan restrukturyzacji CGD nie zawiera żadnych elementów wskazujących na to, że pomoc przewyższa środki wymagane do przywrócenia długoterminowej rentowności. Jak opisano w motywie 13, niedobór kapitału, który należy pokryć, określono na podstawie protokołu ustaleń podpisanego przez rząd Portugalii z jednej strony oraz MFW, EBC i Komisję z drugiej strony.

(76)

Zgodnie z pkt 34 komunikatu w sprawie restrukturyzacji odpowiednia opłata z tytułu interwencji państwa jest jednym z najodpowiedniejszych ograniczeń zakłóceń konkurencji. Komisja zauważa w tym względzie, że kapitał zapewniony w formie warunkowych obligacji zamiennych jest odpowiednio opłacony zgodnie z wytycznymi Komisji i EBC (13). Opłata z tytułu warunkowych obligacji zamiennych wynosi na początku 8,5 % przez okres pierwszego roku i będzie stopniowo wzrastała w przyszłości, osiągając średnią roczną stopę opłaty 9,2 % w okresie inwestowania. Mechanizm stopniowego wzrostu będzie zachęcał CGD do odejścia od interwencji państwa.

(77)

Komisja zauważa, że zgodnie z założeniami planu restrukturyzacji i powiązanymi zobowiązaniami CGD wykorzysta swoją nadwyżkę kapitału, aby spłacić w całości warunkowe obligacje zamienne (zob. sekcja 5 załącznika dotyczącego zobowiązań).

(78)

CGD w 2014 r. wykorzysta [50–60] % swojej nadwyżki kapitału, a w 2015 r. i w kolejnych latach [90–100] % nadwyżki kapitału na spłatę warunkowych obligacji zamiennych w kwocie 900 mln EUR. Mechanizm spłaty ogranicza bufor kapitałowy, który CGD może utrzymać w swoim bilansie, a tym samym zapewnia stałe ograniczenie pomocy w okresie restrukturyzacji do niezbędnego minimum.

(79)

Ponadto należy zauważyć, że sprzedaż działalności ubezpieczeniowej uwolni kapitał regulacyjny i w związku z tym zwiększy prawdopodobieństwo, że CGD będzie miała nadwyżkę kapitału, która może być wykorzystana w celu spłaty warunkowych obligacji zamiennych, przyczyniając się także do pokrycia kosztów restrukturyzacji ze środków własnych.

(80)

Komisja zauważa jednak, że CGD nie zastosowała się do zakazu dotyczącego wypłacania dywidendy, lecz wypłaciła dywidendy w kwocie 405 415 EUR, działając w sprzeczności ze zobowiązaniem Portugalii w kontekście decyzji w sprawie ratowania.

(81)

Celem zakazu wypłacania dywidendy i płatności kuponowych jest uniemożliwienie wypływu funduszy, a tym samym zapewnienie możliwości spłaty pomocy i w związku z tym ograniczenie pomocy państwa do niezbędnego minimum. W tym celu zarówno udziałowcy banku, jak i posiadacze kapitału hybrydowego i właściciele długu podporządkowanego powinni w miarę możliwości zostać wyłączeni z ewentualnych korzyści wynikających z pomocy państwa.

(82)

Skoro CGD była w stanie wypłacić dywidendy, wykazano, że kwota pomocy nie była ograniczona do niezbędnego minimum. Informacje dostarczone przez CGD w trakcie postępowania dotyczącego wykorzystania pomocy niezgodnie z przeznaczeniem nie wpłynęły na zmianę oceny Komisji w decyzji o wszczęciu postępowania w odniesieniu do zakwalifikowania wypłat jako wypłat dywidendy, które podlegają zakazowi wypłacania dywidendy określonemu w decyzji w sprawie ratowania, ani nie wykazały istnienia zobowiązania prawnego dotyczącego tej wypłaty, które umożliwiałoby wypłatę dywidendy zgodnie z decyzją w sprawie ratowania.

(83)

Komisja stwierdza, że środki pomocy w kwocie 1 650 mln EUR były ograniczone do niezbędnego minimum, z wyjątkiem kwoty 405 415 EUR, którą wykorzystano do wypłacenia dywidendy. W tym względzie Komisja zwraca szczególną uwagę na zobowiązanie CGD dotyczące spłaty na rzecz Portugalii kwoty równej kwocie wypłaconej dywidendy, a tym samym kwoty o którą przyznana pomoc przewyższała niezbędne minimum. Biorąc pod uwagę to zobowiązanie, pomoc uznaje się za ograniczoną do niezbędnego minimum.

(84)

Dodatkowo Komisja zauważa, że Portugalia zobowiązała się do przestrzegania zakazu wypłacania dywidendy, płatności kuponowych lub płatności odsetek (zob. sekcja 6.7 załącznika dotyczącego zobowiązań).

(85)

Zgodnie z pkt 24 komunikatu w sprawie restrukturyzacji odpowiednia opłata z tytułu kapitału państwowego również stanowi środek do osiągnięcia podziału obciążenia. Jak ustalono w motywie 76, Komisja uważa, że kapitał zapewniony w formie warunkowych obligacji zamiennych jest odpowiednio opłacony.

(86)

Ponadto Komisja zauważa, że CGD już zastosowała i nadal będzie stosowała środki ograniczające koszty, w szczególności w drodze redukcji liczby personelu i zmniejszenia sieci oddziałów w Portugalii, a tym samym przyczynia się do pokrycia kosztów restrukturyzacji ze środków własnych.

(87)

W związku z powyższym Komisja stwierdza, że plan restrukturyzacji zapewnia ograniczenie pomocy do niezbędnego minimum oraz przewiduje odpowiedni wkład własny i podział obciążenia.

(88)

Ponadto w sekcji 4 komunikatu w sprawie restrukturyzacji zawarto wymóg, zgodnie z którym plan restrukturyzacji musi zawierać środki ograniczające zakłócenia konkurencji. Środki takie powinny być dostosowane do konkretnych zakłóceń występujących na rynkach, na których bank będący beneficjentem działa po restrukturyzacji. Charakter i forma takich środków zależą od dwóch kryteriów: po pierwsze od kwoty pomocy oraz warunków i okoliczności jej przyznania; a po drugie od charakterystyki rynków, na których beneficjent będzie działał. Ponadto Komisja musi wziąć pod uwagę zakres wkładu własnego beneficjenta oraz podział obciążenia w okresie restrukturyzacji.

(89)

Komisja przypomina, że CGD otrzymało pomoc państwa w formie zastrzyków kapitału i warunkowych obligacji zamiennych w kwocie 1 650 mln EUR. Kwota pomocy jest równowartością 2,3 % aktywów ważonych ryzykiem CGD (14), tj. stosunkowo niska. Ponieważ warunkowe obligacje są odpowiednio opłacane, jedynie umiarkowane środki są niezbędne w celu ograniczenia ewentualnych zakłóceń konkurencji.

(90)

Proporcjonalna zmniejszenie sumy bilansowej CGD, zasięgu geograficznego i personelu przyczyni się do ograniczenia zakłóceń konkurencji. O ile zbycie Caixa Seguros oraz ograniczenie i restrukturyzacja działalności w Hiszpanii przyczyni się do przywrócenia rentowności banku, pozostałą redukcję bilansu uznaje się za odpowiedni środek w odniesieniu do zakłóceń konkurencji będących skutkiem pomocy.

(91)

Oprócz tych środków strukturalnych Portugalia zobowiązała się do szeregu ograniczeń dotyczących postępowania. Komisja odnotowuje te zobowiązania odnośnie do ograniczeń dotyczących postępowania określone w sekcji 6 załącznika dotyczącego zobowiązań, takie jak zakaz reklamowania wsparcia ze strony państwa i zakaz stosowania agresywnych praktyk handlowych, uniemożliwiające CGD użycie pomocy do celów antykonkurencyjnych zachowań na rynku. Komisja z zadowoleniem przyjmuje w szczególności zakaz nabywania, który wyklucza wykorzystanie pomocy państwa w celu przejęcia konkurentów i zapewnia jej wykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem, tj. w celu przywrócenia rentowności CGD.

(92)

Podsumowując, Komisja uważa, że środki ochronne są wystarczające w celu ograniczenia ewentualnych zakłóceń konkurencji, w szczególności w świetle zastosowania pkt 14 komunikatu w sprawie przedłużenia z 2011 r. w związku z okolicznościami prowadzącymi do powstania konieczności pomocy państwa, tj. buforem długu publicznego EUNB.

(93)

Zgodnie z sekcją 5 komunikatu w sprawie restrukturyzacji wymaga się sporządzania regularnych sprawozdań w celu umożliwienia Komisji weryfikacji, czy plan restrukturyzacji jest właściwie wdrażany.

(94)

Ponadto prawidłowe wdrażanie planu restrukturyzacji oraz pełne i prawidłowe wykonanie wszystkich zobowiązań przedstawionych w załączniku dotyczącym zobowiązań będzie stale monitorowane przez niezależnego, posiadającego odpowiednie kwalifikacje powiernika ds. monitorowania.

7.11.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 323/52

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

1.

2.

3a.

3b.

4.

5.

6.

7.

8.

1.1.

Niniejszy regulamin dotyczy metody odwzorowania krzywej mocy przy pełnym obciążeniu podanym przez producenta dla silników spalinowych lub elektrycznych układów napędowych oraz maksymalnej mocy 30-minutowej elektrycznych układów napędowych, przeznaczonych do napędzania pojazdów silnikowych kategorii M i N (1), jako funkcji prędkości obrotowej silnika.

1.2.

Silniki spalinowe należą do jednej z poniższych kategorii:

silniki tłokowe suwowe (o zapłonie iskrowym albo samoczynnym), z wyłączeniem silników bezkorbowych;

silniki tłokowe obrotowe (o zapłonie iskrowym albo samoczynnym);

silniki wolnossące lub z doładowaniem mechanicznym.

1.3.

Elektryczne układy napędowe składają się z urządzeń sterujących i silników i służą do napędzania pojazdów jako jedyny typ napędu.

2.1.

„Homologacja układu napędowego” oznacza homologację typu układu napędowego w zakresie jego mocy netto mierzonej zgodnie z procedurą określoną w załączniku 5 lub 6 do niniejszego regulaminu.

2.2.

„Typ układu napędowego” oznacza kategorię silników spalinowych lub elektrycznych układów napędowych, które są przeznaczone do zamontowania w pojeździe silnikowym i które nie różnią się między sobą pod względem podstawowych właściwości takich jak zdefiniowane w załączniku 1 lub 2 do niniejszego regulaminu.

2.3.

„Moc netto” oznacza moc uzyskiwaną na stanowisku badawczym na końcówce wału korbowego lub jego odpowiednika przy odpowiedniej prędkości obrotowej silnika z urządzeniami pomocniczymi wymienionymi w tabeli 1 załącznika 5 lub w załączniku 6 do niniejszego regulaminu i ustaloną w warunkach atmosferycznych odniesienia.

2.4.

„Maksymalna moc netto” oznacza maksymalną wartość mocy netto mierzoną przy pełnym obciążeniu silnika.

2.5.

„Maksymalna moc 30-minutowa” oznacza maksymalną moc netto elektrycznego układu napędowego zasilanego prądem stałym zgodnie z pkt 5.3.1 niniejszego regulaminu, jaką układ napędowy może średnio wytworzyć przez okres 30 minut.

2.6.

„Pojazdy hybrydowe (PH)”:

2.7.

„Wyposażenie standardowe” oznacza wyposażenie dostarczone przez producenta dla konkretnego zastosowania.

2.8.

„Silnik dwupaliwowy” oznacza układ silnika homologowany na podstawie regulaminu nr 49 lub zamontowany w pojeździe homologowanym w odniesieniu do jego emisji na podstawie regulaminu nr 49, który jest dostosowany do jednoczesnej eksploatacji z wykorzystaniem oleju napędowego oraz paliwa gazowego, przy czym oba paliwa są odmierzane odrębnie i zużyta ilość jednego paliwa w stosunku do zużytej ilości drugiego paliwa może ulegać zmianie w zależności od eksploatacji.

2.9.

„Pojazd dwupaliwowy” oznacza pojazd napędzany silnikiem dwupaliwowym, w którym silnik jest zasilany z oddzielnych pokładowych układów przechowywania paliwa;

2.10.

„Tryb dwupaliwowy” oznacza normalny tryb pracy silnika dwupaliwowego, w którym silnik jest jednocześnie zasilany olejem napędowym i paliwem gazowym w określonych warunkach pracy silnika.

2.11.

„Tryb dieslowski” oznacza normalny tryb pracy silnika dwupaliwowego, w którym silnik nie jest zasilany żadnym paliwem gazowym w żadnych warunkach pracy silnika.

3.1.

O udzielenie homologacji typu układu napędowego w zakresie pomiaru mocy netto oraz maksymalnej mocy 30-minutowej elektrycznych układów napędowych występuje producent układu napędowego, producent pojazdu lub jego należycie upoważniony przedstawiciel.

3.2.

Do wniosku należy dołączyć, w trzech egzemplarzach, opis układu napędowego zawierający wszystkie stosowne informacje wymienione w:

3.3.

W przypadku hybrydowych pojazdów elektrycznych (HPE) badania przeprowadza się oddzielnie dla silnika spalinowego (zgodnie z załącznikiem 5) i dla elektrycznego(-ych) układu(-ów) napędowego(-ych) (zgodnie z załącznikiem 6).

3.4.

Placówce technicznej upoważnionej do przeprowadzania badań homologacyjnych należy dostarczyć układ napędowy (lub zespół układów napędowych) reprezentatywny dla typu (typów) układu napędowego (zespołu układów napędowych), który ma być homologowany, wraz z wyposażeniem opisanym w załącznikach 5 i 6 do niniejszego regulaminu.

4.1.

Jeżeli moc układu napędowego przedstawionego do homologacji na podstawie niniejszego regulaminu została zmierzona zgodnie ze specyfikacjami określonymi w pkt 5 poniżej, należy udzielić homologacji typu układu napędowego.

4.2.

Każdemu homologowanemu typowi układu napędowego należy nadać numer homologacji. Dwie pierwsze jego cyfry (obecnie 00 odpowiadające pierwotnej wersji regulaminu) oznaczają serię poprawek obejmujących najnowsze główne zmiany techniczne wprowadzone do regulaminu, obowiązujące w chwili udzielania homologacji. Żadna Umawiająca się Strona nie może nadać tego samego numeru innemu typowi układu napędowego.

4.3.

Zawiadomienie o udzieleniu lub rozszerzeniu, lub odmowie udzielenia homologacji typu układu napędowego na podstawie niniejszego regulaminu należy przesłać Stronom Porozumienia z 1958 r. stosującym niniejszy regulamin, korzystając z formularza zgodnego ze wzorem zamieszczonym w załączniku 3a do niniejszego regulaminu.

4.4.

Zawiadomienie o udzieleniu lub rozszerzeniu, lub odmowie udzielenia homologacji typu pojazdu w odniesieniu do typu układu napędowego na podstawie niniejszego regulaminu należy przesłać Stronom Porozumienia z 1958 r. stosującym niniejszy regulamin, korzystając z formularza zgodnego ze wzorem zamieszczonym w załączniku 3b do niniejszego regulaminu.

4.5.

Na każdym układzie napędowym zgodnym z typem układu napędowego homologowanym na podstawie niniejszego regulaminu umieszcza się, w widocznym i łatwo dostępnym miejscu określonym w formularzu homologacji, międzynarodowy znak homologacji zawierający:

4.6.

Jeżeli układ napędowy jest zgodny z typem homologowanym na podstawie jednego lub większej liczby innych regulaminów stanowiących załączniki do Porozumienia w państwie, które udzieliło homologacji na podstawie niniejszego regulaminu, symbol opisany w pkt 4.5.1 powyżej nie musi być powtarzany; w takim przypadku numery homologacji i numery wszystkich regulaminów, na podstawie których udzielono homologacji w państwie, które udzieliło homologacji na podstawie niniejszego regulaminu, należy umieścić w kolumnach po prawej stronie symbolu opisanego w pkt 4.5.1.

4.7.

Znak homologacji musi być czytelny i nieusuwalny.

4.8.

Znak homologacji umieszcza się w pobliżu numerów identyfikacyjnych układu napędowego naniesionych przez producenta.

4.9.

Przykładowe układy znaku homologacji podano w załączniku 4 do niniejszego regulaminu.

5.2.1.1.

W przypadku silników dwupaliwowych dysponujących trybem dieslowskim badanie polega na sprawdzeniu trybu dwupaliwowego oraz sprawdzeniu trybu dieslowskiego tego samego silnika.

5.2.3.1.

W przypadku silników o zapłonie iskrowym zasilanych benzyną:

stosuje się paliwo dostępne na rynku. W przypadku wątpliwości stosuje się jedno z paliw wzorcowych określonych przez CEC (3) dla silników zasilanych benzyną w dokumentach CEC RF-01-A-84 oraz RF-01-A-85.

5.2.3.2.

W przypadku silników o zapłonie iskrowym oraz silników dwupaliwowych zasilanych LPG:

5.2.3.3.

W przypadku silników o zapłonie iskrowym oraz silników dwupaliwowych zasilanych gazem ziemnym:

5.2.3.4.

W przypadku silników o zapłonie samoczynnym oraz silników dwupaliwowych:

stosuje się paliwo dostępne na rynku. W przypadku wątpliwości stosuje się paliwo wzorcowe określone przez CEC dla silników o zapłonie samoczynnym w dokumencie CEC RF-03-A-84.

5.2.3.5.

Silniki o zapłonie iskrowym pojazdów, które mogą być zasilane albo benzyną, albo paliwem gazowym, należy badać przy zastosowaniu obu rodzajów paliwa, zgodnie z przepisami pkt 5.2.3.1–5.2.3.3. Pojazdy, które mogą być zasilane zarówno benzyną, jak i paliwem gazowym, ale w których układ zasilania benzyną jest zamontowany tylko do celów awaryjnych lub dla rozruchu i których zbiornik paliwa mieści nie więcej niż 15 litrów benzyny, uznaje się do celów badania za pojazdy, które mogą być zasilane tylko paliwem gazowym.

5.2.3.6.

Silniki dwupaliwowe lub pojazdy dysponujące trybem dieslowskim należy badać przy zastosowaniu paliw odpowiednich do każdego trybu, zgodnie z przepisami określonymi w pkt 5.2.3.1–5.2.3.5.

Uwaga:

Jeżeli akumulator ogranicza maksymalną moc 30-minutową, w badaniu tym maksymalna 30-minutowa moc pojazdu elektrycznego może być niższa od maksymalnej 30-minutowej mocy układu napędowego tego pojazdu.

5.3.1.1.

Silnik i jego kompletny zespół urządzeń muszą być kondycjonowane w temperaturze 25 °C ± 5 °C przez co najmniej dwie godziny.

5.3.1.2.

Badanie mocy netto polega na badaniu pracy silnika przy maksymalnym ustawieniu regulatora mocy.

5.3.1.3.

Tuż przed rozpoczęciem badania silnik pracuje na stanowisku badawczym przez trzy minuty, wytwarzając moc równą 80 procentom mocy maksymalnej przy prędkości obrotowej zalecanej przez producenta.

5.3.1.4.

Pomiarów należy dokonać dla odpowiedniej liczby różnych prędkości obrotowych silnika w celu dokładnego ustalenia krzywej mocy między zerową a największą prędkością obrotową silnika zalecaną przez producenta. Badanie nie trwa dłużej niż 5 minut.

5.3.2.1.

Silnik i jego kompletny zespół urządzeń muszą być kondycjonowane w temperaturze 25 °C ± 5 °C przez co najmniej cztery godziny.

5.3.2.2.

Elektryczny układ napędowy pracuje na stanowisku badawczym z mocą zalecaną przez producenta dla uzyskania maksymalnej mocy 30-minutowej. Prędkość obrotowa musi mieścić się w zakresie, w którym moc netto przekracza 90 procent mocy maksymalnej zmierzonej zgodnie z pkt 5.3.1. Prędkość tę określa producent.

5.3.2.3.

Prędkość obrotowa i moc są rejestrowane. Moc musi mieścić się w zakresie ± 5 procent mocy w momencie rozpoczęcia badania. Maksymalna moc 30-minutowa to średnia mocy uzyskiwanej w okresie 30 minut.

6.1.

Silniki homologowane zgodnie z niniejszym regulaminem muszą być produkowane w sposób zapewniający ich zgodność z homologowanym typem.

6.2.

Należy spełnić minimalne wymagania dotyczące procedur kontroli zgodności produkcji określone w załączniku 7 do niniejszego regulaminu.

7.1.

Homologacja udzielona w odniesieniu do typu układu napędowego na podstawie niniejszego regulaminu może zostać cofnięta, jeżeli określone powyżej wymagania nie są spełnione lub jeżeli układ napędowy opatrzony znakiem homologacji jest niezgodny z homologowanym typem.

7.2.

Jeżeli Umawiająca się Strona Porozumienia z 1958 r. stosująca niniejszy regulamin postanowi o cofnięciu uprzednio przez siebie udzielonej homologacji, niezwłocznie powiadamia o tym fakcie, za pomocą formularza zawiadomienia zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 3a lub załączniku 3b do niniejszego regulaminu, pozostałe Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin.

8.1.

O każdej zmianie układu napędowego w obrębie typu układu napędowego w zakresie właściwości opisanych w załącznikach 1 lub 2 należy powiadomić organ udzielający homologacji typu, który udzielił homologacji typu układu napędowego. Organ udzielający homologacji typu może:

8.2.

Strony Porozumienia stosujące niniejszy regulamin zostają powiadomione o potwierdzeniu lub odmowie udzielenia homologacji, z wyszczególnieniem zmian, zgodnie z procedurą określoną w pkt 4.3 powyżej.

8.3.

Organ udzielający homologacji typu, który udziela rozszerzenia homologacji, przydziela numer seryjny każdemu takiemu rozszerzeniu i powiadamia o nim pozostałe Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin, korzystając z formularza zawiadomienia zgodnego ze wzorem zamieszczonym w załączniku 3a lub załączniku 3b do niniejszego regulaminu.