ISSN 1977-0766 |
||
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 257 |
|
Wydanie polskie |
Legislacja |
Tom 57 |
|
|
|
(1) Tekst mający znaczenie dla EOG |
PL |
Akty, których tytuły wydrukowano zwykłą czcionką, odnoszą się do bieżącego zarządzania sprawami rolnictwa i generalnie zachowują ważność przez określony czas. Tytuły wszystkich innych aktów poprzedza gwiazdka, a drukuje się je czcionką pogrubioną. |
I Akty ustawodawcze
ROZPORZĄDZENIA
28.8.2014 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 257/1 |
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 909/2014
z dnia 23 lipca 2014 r.
w sprawie usprawnienia rozrachunku papierów wartościowych w Unii Europejskiej i w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych, zmieniające dyrektywy 98/26/WE i 2014/65/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 236/2012
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego (1),
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (2),
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (3),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) |
Centralne depozyty papierów wartościowych (CDPW) wraz z kontrahentami centralnymi przyczyniają się w znacznym stopniu do utrzymania infrastruktur rozliczania i rozrachunku transakcji, które zabezpieczają rynki finansowe i dają uczestnikom rynku pewność, że transakcje na papierach wartościowych są przeprowadzane właściwie i terminowo, również w okresach skrajnego obciążenia. |
(2) |
Ze względu na swoją kluczową pozycję w procesie rozrachunku, systemy rozrachunku papierów wartościowych prowadzone przez CDPW mają znaczenie systemowe dla funkcjonowania rynków papierów wartościowych. Odgrywając istotną rolę w systemach inwestycji w papiery wartościowe, za pomocą których ich uczestnicy zgłaszają papiery wartościowe posiadane przez inwestorów, systemy rozrachunku papierów wartościowych prowadzone przez CDPW pełnią również funkcję istotnego narzędzia kontroli integralności danej emisji, które to narzędzie utrudnia nienależyte tworzenie lub redukcję wyemitowanych papierów wartościowych, odgrywając tym samym ważną rolę w utrzymywaniu zaufania inwestorów. Ponadto systemy rozrachunku papierów wartościowych prowadzone przez CDPW mają bardzo duży udział w ustanawianiu zabezpieczenia dla operacji polityki pieniężnej, jak również w ustanawianiu zabezpieczenia między instytucjami kredytowymi, i w związku z tym odgrywają ważną rolę w procesie zabezpieczania. |
(3) |
Dyrektywa 98/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (4) ograniczyła co prawda zakłócenia systemów rozrachunku papierów wartościowych spowodowane postępowaniami upadłościowymi prowadzonymi wobec uczestników tych systemów, konieczne jest jednak zajęcie się innymi ryzykami, na które narażone są systemy rozrachunku papierów wartościowych, a także ryzykiem niewypłacalności lub zakłóceń funkcjonowania CDPW prowadzących systemy rozrachunku papierów wartościowych. Niektóre CDPW narażone są na ryzyko kredytowe i ryzyko utraty płynności wynikające ze świadczenia usług bankowych pomocniczych wobec rozrachunku. |
(4) |
Wobec braku wspólnych zasad ostrożnościowych rosnąca liczba rozrachunków o charakterze transgranicznym w wyniku rozwoju porozumień w sprawie połączeń operacyjnych między CDPW podaje w wątpliwość ich odporność w sytuacji przejmowania ryzyk, wobec których stają CDPW z innych państw członkowskich. Ponadto, pomimo wzrostu liczby rozrachunków o charakterze transgranicznym, kształtowane przez rynek zmiany prowadzące do utworzenia bardziej zintegrowanego rynku usług CDPW okazały się postępować bardzo powoli. Otwarty rynek wewnętrzny dotyczący rozrachunku papierów wartościowych powinien dać każdemu inwestorowi w Unii możliwość inwestowania we wszystkie unijne papiery wartościowe z taką samą łatwością i przy zastosowaniu takich samych procedur jak w przypadku krajowych papierów wartościowych. Rynki rozrachunków w Unii pozostają jednak rozdrobnione w poszczególnych państwach, a rozrachunki o charakterze transgranicznym są nadal bardziej kosztowne, ze względu na różne przepisy krajowe regulujące rozrachunek i działalność CDPW oraz ograniczoną konkurencję między CDPW. Fragmentacja taka stanowi utrudnienie i stwarza dodatkowe zagrożenia i koszty w odniesieniu do rozrachunków o charakterze transgranicznym. Mając na uwadze systemowe znaczenie CDPW, należy wspierać konkurencję między nimi, aby uczestnicy rynku mogli wybrać dostawcę i zmniejszyć zależność od jakiegokolwiek pojedynczego dostawcy infrastruktury. W przypadku braku identycznych obowiązków dla operatorów rynku i wspólnych standardów ostrożnościowych dla CDPW prawdopodobnie rozbieżne środki przyjmowane na szczeblu krajowym będą miały bezpośredni negatywny wpływ na bezpieczeństwo, wydajność i konkurencję na unijnych rynkach rozrachunków. Konieczne jest usunięcie tych istotnych przeszkód w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego i uniknięcie zakłóceń konkurencji, jak również zapobiegnięcie pojawianiu się takich przeszkód i zakłóceń w przyszłości. Utworzenie zintegrowanego rynku rozrachunku papierów wartościowych, bez rozróżniania krajowych i transgranicznych transakcji na papierach wartościowych, jest potrzebne dla właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego. W związku z powyższym właściwą podstawą prawną dla niniejszego rozporządzenia powinien być art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), zgodnie z wykładnią przyjętą w świetle utrwalonego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. |
(5) |
Konieczne jest ustanowienie w drodze rozporządzenia szeregu jednolitych obowiązków, które mają zostać nałożone na uczestników rynku w odniesieniu do określonych aspektów cyklu rozrachunkowego i dyscypliny rozrachunku, oraz zapewnienie zbioru wspólnych wymogów dla CDPW prowadzących systemy rozrachunku papierów wartościowych. Mające bezpośrednio zastosowanie przepisy rozporządzenia powinny zapewniać, by wszyscy operatorzy rynku i CDPW podlegali identycznym mającym bezpośrednio zastosowanie obowiązkom, standardom i przepisom. Rozporządzenie powinno zwiększyć bezpieczeństwo i wydajność rozrachunku w Unii poprzez zapobiegnięcie ewentualnym rozbieżnym przepisom krajowym wynikającym z transpozycji dyrektywy. Rozporządzenie powinno ograniczyć złożoność regulacyjną dla operatorów rynku i CDPW wynikającą z różnych przepisów krajowych oraz powinno umożliwić CDPW świadczenie usług w wymiarze transgranicznym bez konieczności spełnienia szeregu zróżnicowanych wymogów krajowych, takich jak wymogi dotyczące zezwoleń, nadzoru, organizacji lub ryzyk CDPW. Rozporządzenie nakładające identyczne wymogi na CDPW powinno również przyczynić się do wyeliminowania zakłóceń konkurencji. |
(6) |
W dniu 20 października 2010 r. Rada Stabilności Finansowej wezwała do stworzenia solidniejszych podstawowych infrastruktur rynkowych oraz do przeglądu i wzmocnienia istniejących standardów. W kwietniu 2012 r. Komitet ds. Systemów Płatności i Rozrachunku (CPSS) Banku Rozrachunków Międzynarodowych (BIS) oraz Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO) przyjęły globalne standardy dotyczące infrastruktur rynku finansowego. Standardy te zastąpiły zalecenia BIS z 2001 r., które na poziomie europejskim zostały dostosowane w drodze niewiążących wytycznych w 2009 r. przez Europejski System Banków Centralnych (ESBC) oraz Komitet Europejskich Organów Nadzoru nad Rynkiem Papierów Wartościowych. Biorąc pod uwagę globalny charakter rynków finansowych i systemowe znaczenie CDPW, konieczne jest zapewnienie międzynarodowej konwergencji wymogów ostrożnościowych, którym one podlegają. Niniejsze rozporządzenie powinno być zgodne z obowiązującymi zasadami dotyczącymi infrastruktur rynku finansowego opracowanymi przez CPSS-IOSCO. Komisja i Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru nad Giełdami i Papierami Wartościowymi) (EUNGiPW) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 (5), w ścisłej współpracy z członkami ESBC, powinny zapewnić spójność z obowiązującymi standardami i zmianami wprowadzanymi do nich w przyszłości, opracowując regulacyjne standardy techniczne i wykonawcze standardy techniczne oraz wytyczne i zalecenia, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, jak również proponując dokonanie w nich zmian. |
(7) |
W swoich konkluzjach z dnia 2 grudnia 2008 r. Rada podkreśliła potrzebę wzmocnienia bezpieczeństwa i stabilności systemów rozrachunku papierów wartościowych, a także podjęcia kwestii barier prawnych dla operacji rozliczania i rozrachunku transakcji w Unii. |
(8) |
Jednym z podstawowych zadań ESBC jest wspieranie sprawnego funkcjonowania systemów płatności. W związku z tym członkowie ESBC sprawują nadzór, zapewniając wydajne i rzetelne systemy rozliczeń i płatności. Członkowie ESBC często działają jako agenci rozrachunkowi w odniesieniu do rozrachunku pieniężnego transakcji na papierach wartościowych. Są oni także ważnymi klientami CDPW, które często zarządzają zabezpieczaniem operacji polityki pieniężnej. Członkowie ESBC powinni być ściśle zaangażowani – w drodze konsultacji – w proces wydawania zezwoleń dla CDPW i prowadzenia nadzoru nad nimi, uznawania CDPW z państw trzecich oraz zatwierdzania niektórych połączeń operacyjnych CDPW. Aby zapobiec pojawianiu się podobnych zbiorów przepisów, powinni oni również być ściśle zaangażowani – w drodze konsultacji – w proces ustanawiania regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych oraz wytycznych i zaleceń, chociaż obowiązek ustanawiania takich standardów technicznych, wytycznych i zaleceń powinien leżeć przede wszystkim w gestii Komisji i EUNGiPW, zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla obowiązków Europejskiego Banku Centralnego (EBC) oraz krajowych banków centralnych, związanych z zapewnieniem wydajnych i rzetelnych systemów rozliczeń i płatności w ramach Unii i w innych państwach. Niniejsze rozporządzenie nie powinno uniemożliwiać członkom ESBC dostępu do informacji istotnych z punktu widzenia wykonywania ich obowiązków, w tym nadzoru nad CDPW i innymi infrastrukturami rynku finansowego. |
(9) |
Członkowie ESBC, wszelkie inne organy wykonujące podobne funkcje w niektórych państwach członkowskich lub inne organy publiczne, którym powierzono zarządzanie długiem publicznym w Unii lub które uczestniczą w takim zarządzaniu, mogą same świadczyć szereg usług, takich jak prowadzenie systemu rozrachunku papierów wartościowych, które kwalifikowałyby je jako CDPW. W przypadku gdy podmioty takie działają w charakterze CDPW bez ustanawiania odrębnego podmiotu, powinny one być zwolnione z wymogów dotyczących udzielania zezwoleń i nadzoru, niektórych wymogów organizacyjnych, wymogów kapitałowych oraz wymogów z zakresu polityki inwestycyjnej, powinny jednak być nadal objęte pozostałymi wymogami ostrożnościowymi mającymi zastosowanie w przypadku CDPW. W przypadku gdy takie podmioty państwa członkowskiego działają jako CDPW, nie powinny one świadczyć usług w innych państwach członkowskich. Ponieważ członkowie ESBC działają jako agenci rozrachunkowi do celów rozrachunku, należy je również zwolnić z wymogów określonych w tytule IV niniejszego rozporządzenia. |
(10) |
Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do rozrachunku transakcji na wszystkich instrumentach finansowych oraz działalności CDPW, chyba że określono inaczej. Niniejsze rozporządzenie powinno być również bez uszczerbku dla innych unijnych przepisów dotyczących konkretnych instrumentów finansowych, takich jak dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (6) i środki przyjęte zgodnie z tą dyrektywą. |
(11) |
Rejestrowanie papierów wartościowych w formie zapisu księgowego jest ważnym krokiem w celu zwiększenia wydajności rozrachunku i zapewnienia integralności emisji papierów wartościowych, zwłaszcza w kontekście coraz bardziej skomplikowanych sposobów ich posiadania i transferu. Ze względów bezpieczeństwa niniejsze rozporządzenie przewiduje rejestrację w formie zapisu księgowego wszystkich zbywalnych papierów wartościowych, które są dopuszczone do obrotu lub są przedmiotem obrotu w systemach obrotu regulowanych dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE (7) oraz rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 600/2014 (8). Niniejsze rozporządzenie nie powinno nakładać jednej konkretnej metody wstępnej rejestracji w formie zapisu księgowego i możliwa powinna być forma immobilizacji lub bezpośredniej dematerializacji. Niniejsze rozporządzenie nie powinno narzucać rodzaju instytucji, która powinna rejestrować papiery wartościowe w formie zapisu księgowego w chwili emisji, lecz powinno umożliwiać wykonywanie tej funkcji różnym podmiotom, w tym podmiotom rejestrującym. Jednakże gdy transakcje na takich papierach wartościowych są przeprowadzane w systemach obrotu regulowanych dyrektywą 2014/65/UE i rozporządzeniem (UE) nr 600/2014 lub są dostarczane jako zabezpieczenie na warunkach określonych w dyrektywie 2002/47/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (9), takie papiery wartościowe powinny być rejestrowane w systemie zapisów księgowych CDPW w celu zapewnienia, między innymi, możliwości rozrachunku wszystkich takich papierów wartościowych w ramach systemu rozrachunku papierów wartościowych. Immobilizacja i dematerializacja nie powinny oznaczać żadnej utraty praw dla posiadaczy papierów wartościowych i powinny następować w sposób, który zapewnia posiadaczom papierów wartościowych możliwość sprawdzenia ich praw. |
(12) |
W celu zapewnienia bezpieczeństwa rozrachunku wszyscy uczestnicy systemu rozrachunku papierów wartościowych dokonujący zakupu lub sprzedaży określonych instrumentów finansowych, a mianowicie zbywalnych papierów wartościowych, instrumentów rynku pieniężnego, jednostek uczestnictwa w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania oraz uprawnień do emisji, powinni uregulować swoje zobowiązanie w zamierzonej dacie rozrachunku. |
(13) |
Dłuższe cykle rozrachunkowe transakcji na zbywalnych papierach wartościowych powodują niepewność i wzrost ryzyka dla uczestników systemów rozrachunku papierów wartościowych. Różne okresy trwania cyklów rozrachunkowych w poszczególnych państwach członkowskich utrudniają uzgadnianie i są źródłem błędów popełnianych przez emitentów papierów wartościowych, inwestorów i pośredników. Konieczne jest zatem ustanowienie jednolitego cyklu rozrachunkowego, co ułatwiłoby określenie zamierzonej daty rozrachunku i wdrożenie środków dyscypliny rozrachunku. Zamierzona data rozrachunku transakcji na zbywalnych papierach wartościowych, które są przeprowadzane w systemach obrotu regulowanych dyrektywą 2014/65/UE oraz rozporządzeniem (UE) nr 600/2014, nie powinna przypadać później niż drugiego dnia roboczego po dokonaniu transakcji. W przypadku złożonych operacji obejmujących kilka transakcji, takich jak umowy odkupu papierów wartościowych lub umowy udzielania pożyczek papierów wartościowych, wymóg ten powinien mieć zastosowanie do pierwszej transakcji obejmującej transfer papierów wartościowych. Z uwagi na to, że ich charakter nie jest znormalizowany, wymóg ten nie powinien mieć zastosowania do transakcji, które są przedmiotem prywatnych negocjacji między stosownymi stronami, ale które są przeprowadzane w systemach obrotu regulowanych dyrektywą 2014/65/UE oraz rozporządzeniem (UE) nr 600/2014, ani do transakcji, które są przeprowadzane dwustronnie, lecz zgłaszane w systemie obrotu regulowanym dyrektywą 2014/65/UE oraz rozporządzeniem (UE) nr 600/2014. Ponadto wymóg ten nie powinien mieć zastosowania do pierwszej transakcji, w przypadku gdy odnośne zbywalne papiery wartościowe podlegają wymogowi wstępnej rejestracji w formie zapisu księgowego. |
(14) |
CDPW i inne infrastruktury rynkowe powinny podjąć środki w celu zapobiegania przypadkom nieprzeprowadzenia rozrachunku i odpowiedniego postępowania w razie ich wystąpienia. Istotne jest, aby zasady te były jednolicie i bezpośrednio stosowane w Unii. W szczególności CDPW i inne infrastruktury rynkowe powinny być zobowiązane do wprowadzenia procedur umożliwiających im podjęcie właściwych środków w celu zawieszenia każdego uczestnika, który systematycznie powoduje nieprzeprowadzenie rozrachunku, oraz podania do wiadomości publicznej jego tożsamości, pod warunkiem że uczestnik ten ma możliwość przedstawienia uwag, zanim taka decyzja zostanie podjęta. |
(15) |
Jednym z najbardziej skutecznych sposobów postępowania w przypadkach nieprzeprowadzenia rozrachunku jest nałożenie na uczestników niewywiązujących się ze zobowiązania obowiązku wykonania pierwotnej umowy. W niniejszym rozporządzeniu należy określić jednolite przepisy dotyczące sankcji i wybranych aspektów transakcji zakupu na otwartym rynku w odniesieniu do wszystkich zbywalnych papierów wartościowych, instrumentów rynku pieniężnego, jednostek uczestnictwa w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania i uprawnień do emisji, takie jak terminy i ustalanie cen. Przepisy te powinny być dostosowane do specyfiki różnych rynków papierów wartościowych, określonych systemów obrotu, takich jak rynki na rzecz wzrostu MŚP zdefiniowane w dyrektywie 2014/65/UE, i określonych złożonych operacji, takich jak umowy bardzo krótkoterminowego odkupu papierów wartościowych lub umowy udzielania pożyczek takich papierów wartościowych, aby uniknąć wywierania negatywnego wpływu na płynność i efektywność rynków papierów wartościowych. Przepisy dotyczące dyscypliny rozrachunku należy stosować w taki sposób, by zachęcać do rozrachunku transakcji na wszystkich odnośnych instrumentach finansowych przed ich zamierzoną datą rozrachunku. |
(16) |
Procedury i sankcje związane z nieprzeprowadzeniem rozrachunku powinny być proporcjonalne do skali i powagi takich przypadków, przy czym powinny być skalibrowane w sposób, który pozwoli zachować i ochronić płynność odnośnych instrumentów finansowych. W szczególności działalność animatora rynku odgrywa bardzo istotną rolę w zapewnianiu płynności rynków w Unii, zwłaszcza w przypadku mniej płynnych papierów wartościowych. Środki służące zapobieganiu przypadkom nieprzeprowadzenia rozrachunku i podejmowania stosownych działań należy rozważyć w kontekście potrzeby zachowania i ochrony płynności tych papierów wartościowych. Kary pieniężne nakładane na uczestników niewywiązujących się ze zobowiązania powinny być w miarę możliwości zapisywane na dobro wywiązujących się ze zobowiązania klientów jako rekompensata i w żadnym wypadku nie powinny stać się źródłem dochodu dla danego CDPW. CDPW powinny konsultować się z infrastrukturami rynkowymi, w odniesieniu do których świadczą usługi CDPW, w zakresie wdrożenia środków dyscypliny rozrachunku przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu. |
(17) |
W większości przypadków należy rozpocząć proces zakupu na otwartym rynku, gdy instrumenty finansowe nie zostaną dostarczone w terminie czterech dni roboczych od zamierzonej daty rozrachunku. Niemniej jednak w przypadku niepłynnych instrumentów finansowych właściwe jest, by okres przed rozpoczęciem procesu zakupu na otwartym rynku wydłużyć do nie więcej niż 7 dni roboczych. Elementy, na podstawie których stwierdza się, że dane instrumenty finansowe można uznać za niepłynne, należy ustanowić za pomocą regulacyjnych standardów technicznych, z uwzględnieniem ocen już dokonanych w rozporządzeniu (UE) nr 600/2014. W przypadku gdy takie stwierdzenie zostanie dokonane, wydłużenie terminu rozpoczęcia procesu zakupu na otwartym rynku nie powinno przekroczyć 7 dni roboczych. |
(18) |
Rynki na rzecz wzrostu MŚP powinny mieć możliwość zdecydowania o niestosowaniu procesu zakupu na otwartym na rynku maksymalnie do 15 dni po przeprowadzeniu transakcji, tak by uwzględnić płynność takich rynków i w szczególności umożliwić działalność animatorom rynku na tych mniej płynnych rynkach. Środki dyscypliny rozrachunku specyficzne dla rynków na rzecz wzrostu MŚP powinny mieć zastosowanie wyłącznie do transakcji przeprowadzanych na tych rynkach. Jak stwierdzono w dokumencie roboczym służb Komisji z dnia 7 grudnia 2011 r. towarzyszącym komunikatowi Komisji zatytułowanemu „Plan działania na rzecz ułatwienia dostępu do finansowania dla MŚP”, dostęp do rynków kapitałowych powinien być rozwijany jako alternatywa wobec pożyczek bankowych dla MŚP i w związku z tym właściwe jest dostosowanie zasad, by lepiej służyły potrzebom tych rynków na rzecz wzrostu MŚP. |
(19) |
CDPW powinien mieć możliwość monitorowania przeprowadzenia zakupu na otwartym rynku w odniesieniu do instrukcji dotyczących wielokrotnego rozrachunku, na tych samych instrumentach finansowych i o tym samym terminie wygaśnięcia okresu przedłużenia, w celu zminimalizowania liczby zakupów na otwartym rynku, w zakresie zgodnym z wymogami niniejszego rozporządzenia. |
(20) |
Ponieważ głównym celem niniejszego rozporządzenia jest wprowadzenie szeregu obowiązków prawnych nakładanych bezpośrednio na operatorów rynku i polegających, między innymi, na rejestrowaniu w CDPW w formie zapisu księgowego wszystkich zbywalnych papierów wartościowych, gdy papiery te są przedmiotem obrotu w systemach obrotu regulowanych dyrektywą 2014/65/UE i rozporządzeniem (UE) nr 600/2014 lub są przekazywane jako zabezpieczenie zgodnie z warunkami określonymi w dyrektywie 2002/47/WE, oraz na dokonywaniu rozrachunku zobowiązań tych operatorów nie później niż drugiego dnia roboczego po dokonaniu transakcji, a – ponieważ CDPW są odpowiedzialne za prowadzenie systemów rozrachunku papierów wartościowych oraz stosowanie środków mających na celu zapewnienie terminowości rozrachunków w Unii, bardzo istotne jest zapewnienie, by wszystkie CDPW były bezpieczne i solidne oraz stale spełniały rygorystyczne wymogi dotyczące organizacji, wymogi dotyczące prowadzenia działalności oraz wymogi ostrożnościowe, przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, w tym poprzez podejmowanie wszelkich rozsądnych kroków w celu zminimalizowania oszustw i zaniedbań. Jednolite i mające bezpośrednie zastosowanie przepisy dotyczące wydawania zezwoleń dla CDPW i sprawowania nad nimi bieżącego nadzoru stanowią zatem niezbędne uzupełnienie obowiązków prawnych nałożonych na mocy niniejszego rozporządzenia na uczestników rynku i są z tymi obowiązkami wzajemnie powiązane. Konieczne jest zatem włączenie do tego samego aktu prawnego przepisów dotyczących zarówno wydawania zezwoleń dla CDPW i sprawowania nad nimi nadzoru, jak i obowiązków prawnych nałożonych na uczestników rynku. |
(21) |
Biorąc pod uwagę fakt, że CDPW powinny podlegać wspólnym wymogom oraz w celu usunięcia istniejących barier dla rozrachunku transgranicznego, każdy CDPW posiadający zezwolenie powinien mieć swobodę świadczenia usług na terytorium Unii, w tym poprzez utworzenie oddziału. Aby zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa w procesie świadczenia usług przez CDPW w innym państwie członkowskim, takie CDPW powinny podlegać szczególnej procedurze określonej w niniejszym rozporządzeniu, w przypadku gdy zamierzają świadczyć określone usługi podstawowe określone w niniejszym rozporządzeniu lub utworzyć oddział w przyjmującym państwie członkowskim. |
(22) |
W ramach pozbawionego granic unijnego rynku rozrachunków konieczne jest określenie kompetencji poszczególnych organów uczestniczących w stosowaniu niniejszego rozporządzenia. Państwa członkowskie powinny jednoznacznie wyznaczyć właściwe organy odpowiedzialne za stosowanie niniejszego rozporządzenia, które powinny otrzymać uprawnienia nadzorcze i dochodzeniowe niezbędne do wykonywania ich zadań. CDPW powinien podlegać wymogowi otrzymania zezwolenia od organu państwa członkowskiego pochodzenia i podlegać nadzorowi tego organu, który jest dobrze przygotowany do badania bieżącej działalności CDPW, przeprowadzania regularnych przeglądów i podejmowania w razie konieczności odpowiednich działań oraz który powinien posiadać uprawnienia do wykonywania tych zadań. Zainteresowany właściwy organ powinien jednak na jak najwcześniejszym etapie przeprowadzać konsultacje i podejmować współpracę z innymi odpowiednimi organami, w tym organami odpowiedzialnymi za nadzór nad każdym systemem rozrachunku papierów wartościowych prowadzonym przez CDPW, bankami centralnymi, które emitują najważniejsze waluty z punktu widzenia rozrachunku, w stosownych przypadkach, odpowiednimi bankami centralnymi działającymi jako agent rozrachunkowy dla każdego systemu rozrachunku papierów wartościowych, a także, w stosownych przypadkach, organami właściwymi dla innych jednostek należących do grupy. Współpraca taka obejmuje także wymianę informacji między odnośnymi organami oraz bezzwłoczne informowanie tych organów w przypadku sytuacji nadzwyczajnych mających wpływ na płynność i stabilność systemu finansowego w państwie członkowskim, w którym mają siedzibę CDPW lub jego uczestnicy. |
(23) |
W przypadku gdy CDPW świadczy swoje usługi w innym państwie członkowskim, właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego powinien mieć możliwość zwrócenia się do właściwego organu państwa członkowskiego pochodzenia o wszelkie istotne dla organu wnioskującego informacje dotyczące działalności danego CDPW. Informacje te – w celu umożliwienia skutecznej koordynacji nadzoru – mogą w szczególności dotyczyć usług świadczonych na rzecz użytkowników CDPW mających siedzibę w przyjmującym państwie członkowskim, stosowanych instrumentów lub walut; mogą także obejmować informacje na temat negatywnych zdarzeń, wyników ocen ryzyka oraz środków naprawczych. Właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia również powinien mieć dostęp do wszelkich informacji okresowo przekazywanych właściwemu organowi przyjmującego państwa członkowskiego przez CDPW. |
(24) |
W przypadku gdy CDPW świadczy swoje usługi w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie jego siedziby, w tym w drodze utworzenia oddziału, właściwy organ jego państwa członkowskiego pochodzenia ponosi główną odpowiedzialność za nadzór nad tym CDPW. Jeżeli działalność CDPW w przyjmującym państwie członkowskim nabrała istotnej wagi dla funkcjonowania rynków papierów wartościowych i ochrony inwestorów w tym przyjmującym państwie członkowskim, właściwe organy i odpowiednie organy państwa członkowskiego pochodzenia i przyjmującego państwa członkowskiego powinny dokonać uzgodnień o współpracy na potrzeby nadzoru nad działalnością tego CDPW w przyjmującym państwie członkowskim. Właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia powinien również mieć możliwość postanowienia, że te uzgodnienia o współpracy będą przewidywać współpracę wielostronną, w tym współpracę o charakterze kolegialnym, między właściwym organem państwa członkowskiego pochodzenia a właściwymi organami i odpowiednimi organami danych przyjmujących państw członkowskich. Takich uzgodnień o współpracy nie należy jednak uznawać za kolegia organów nadzoru określone w rozporządzeniu (UE) nr 1095/2010. Nie można dyskryminować, bezpośrednio ani pośrednio, żadnego państwa członkowskiego ani grupy państw członkowskich jako miejsca świadczenia usług CDPW i usług rozrachunku. Wykonując swoje obowiązki na mocy niniejszego rozporządzenia, żaden organ nie powinien, bezpośrednio ani pośrednio, dyskryminować żadnego przedsiębiorstwa z innego państwa członkowskiego. Z zastrzeżeniem niniejszego rozporządzenia żadnemu CDPW z jednego państwa członkowskiego nie należy utrudniać ani uniemożliwiać dokonywania rozrachunku instrumentów finansowych w walucie innego państwa członkowskiego lub w walucie państwa trzeciego. |
(25) |
Niniejsze rozporządzenie nie powinno uniemożliwiać państwom członkowskim wprowadzenia w ich przepisach krajowych wymogu ustanowienia konkretnych ram prawnych na potrzeby codziennej współpracy na szczeblu krajowym między organem właściwym dla CDPW a odpowiednimi organami. Takie krajowe ramy prawne powinny być spójne z wytycznymi dotyczącymi praktyk nadzorczych i współpracy między organami, które EUNGiPW może wydać na mocy niniejszego rozporządzenia. |
(26) |
Każda osoba prawna, która objęta jest definicją CDPW, musi przed rozpoczęciem swojej działalności uzyskać zezwolenie właściwych organów krajowych. Uwzględniając różne modele biznesowe, CDPW należy zdefiniować przez odniesienie do określonych usług podstawowych obejmujących usługę rozrachunku, wiążącą się z prowadzeniem systemu rozrachunku papierów wartościowych, usługę notarialną i centralną usługę prowadzenia rachunku papierów wartościowych. CDPW powinien co najmniej prowadzić system rozrachunku papierów wartościowych i świadczyć jedną inną usługę podstawową. Takie połączenie usług jest niezbędne, aby CDPW mogły odgrywać właściwą rolę w rozrachunku papierów wartościowych i w zapewnianiu integralności emisji papierów wartościowych. Podmioty, które nie prowadzą systemu rozrachunku papierów wartościowych, takie jak podmioty rejestrujące, agenci transferowi, organy i podmioty publiczne prowadzące system rejestru ustanowiony na mocy dyrektywy 2003/87/WE lub kontrahenci centralni regulowani rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 (10). |
(27) |
CDPW powinny dysponować planami naprawy w celu zapewnienia ciągłości swoich najważniejszych operacji. Bez uszczerbku dla dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE (11) właściwe organy powinny zapewnić sporządzenie i stosowanie odpowiedniego planu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dla każdego CDPW, zgodnie z odpowiednimi krajowymi przepisami państw członkowskich. |
(28) |
Aby przedstawiać wiarygodne dane na temat skali rozrachunku papierów wartościowych poza systemami rozrachunku papierów wartościowych oraz zapewnić możliwość monitorowania pojawiających się ryzyk i podejmowania stosownych działań w tym zakresie, wszelkie instytucje inne niż CDPW, które dokonują rozrachunku transakcji na papierach wartościowych poza systemem rozrachunku papierów wartościowych, powinny zgłaszać swoją działalność w zakresie rozrachunku zainteresowanym właściwym organom. Właściwe organy będące odbiorcą takich informacji powinny następnie przekazać je EUNGiPW oraz powinny powiadomić EUNGiPW o wszelkim potencjalnym ryzyku, jakie wynika z takiej działalności w zakresie rozrachunku. Ponadto EUNGiPW powinien monitorować taką działalność w zakresie rozrachunku i wziąć pod uwagę potencjalne ryzyka, jakie może ona stworzyć. |
(29) |
Aby uniknąć podejmowania przez CDPW jakiegokolwiek ryzyka w ramach innych rodzajów działalności niż objęta zezwoleniem na mocy niniejszego rozporządzenia, działalność CDPW posiadających zezwolenie powinna ograniczać się do świadczenia usług objętych ich zezwoleniem lub notyfikowanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, a CDPW nie powinny posiadać żadnych udziałów kapitałowych, zdefiniowanych w niniejszym rozporządzeniu poprzez odniesienie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE (12) w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek, ani, bezpośrednio lub pośrednio, 20 % lub większej części praw głosu lub kapitału w jakichkolwiek instytucjach innych niż instytucje świadczące podobne usługi, chyba że taki udział kapitałowy został zatwierdzony przez organy właściwe dla CDPW na podstawie tego, że nie pogarsza on znacząco profilu ryzyka CDPW. |
(30) |
W celu zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonowania systemów rozrachunku papierów wartościowych systemy te powinny być prowadzone wyłącznie przez CDPW lub przez banki centralne działające w charakterze CDPW, z zastrzeżeniem niniejszego rozporządzenia. |
(31) |
Bez uszczerbku dla szczegółowych wymogów zawartych w prawie podatkowym państw członkowskich, CDPW powinny mieć zezwolenie na świadczenie usług pomocniczych wobec ich usług podstawowych, które przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa, wydajności i przejrzystości rynków papierów wartościowych i które nie stwarzają nadmiernych ryzyk dla ich usług podstawowych. Usługi te są w sposób niewyczerpujący wymienione w niniejszym rozporządzeniu, aby umożliwić CDPW reagowanie na przyszłe zmiany na rynku. W przypadkach gdy świadczenie takich usług wiąże się z obowiązkami dotyczącymi podatku u źródła i obowiązkami sprawozdawczymi wobec organów podatkowych, usługi te nadal będą świadczone zgodnie z prawem danych państw członkowskich. Zgodnie z art. 114 ust. 2 TFUE uprawnienia do przyjmowania środków na mocy art. 114 ust. 1 nie mają zastosowania do przepisów podatkowych. W wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-338/01 Komisja przeciwko Radzie (13) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że termin „przepisy podatkowe” należy interpretować „w ten sposób, że odnosi się on nie tylko do przepisów określających podatników, czynności podlegające opodatkowaniu, podstawę opodatkowania, stawki i zwolnienia z podatków bezpośrednich i pośrednich, ale również do przepisów dotyczących sposobów ich poboru”. Niniejsze rozporządzenie nie obejmuje zatem sposobów poboru podatków, do czego trzeba by wykorzystać odrębną podstawę prawną. |
(32) |
CDPW, który zamierza zlecić osobie trzeciej wykonywanie usługi podstawowej na zasadzie outsourcingu lub świadczyć nową usługę podstawową lub usługę pomocniczą niewymienioną w niniejszym rozporządzeniu, prowadzić inny system rozrachunku papierów wartościowych, korzystać z usług innego agenta rozrachunkowego lub ustanowić jakiekolwiek połączenia operacyjne CDPW, które wiążą się z istotnymi ryzykami, powinien złożyć wniosek o zezwolenie zgodnie z tą samą procedurą, jaka obowiązywała w przypadku pierwszego zezwolenia, z tą różnicą, że właściwy organ powinien w terminie trzech miesięcy powiadomić CDPW będący wnioskodawcą o udzieleniu bądź nieudzieleniu zezwolenia. Niemniej jednak połączenia operacyjne CDPW, które nie wiążą się z istotnymi ryzykami, lub połączenia interoperacyjne CDPW, które na zasadzie outsourcingu zlecają wykonywanie swoich usług związanych z tymi połączeniami interoperacyjnymi podmiotom publicznym, takim jak członkowie ESBC, nie powinny być objęte uprzednim zezwoleniem, jednakże stosowne CDPW powinny o nich powiadomić swoje właściwe organy. |
(33) |
W przypadku gdy CDPW zamierza poszerzyć zakres świadczonych przez siebie usług o niebankowe usługi pomocnicze wyraźnie wymienione w niniejszym rozporządzeniu, które nie powodują wzrostu profilu ryzyka CDPW, powinien mieć on taką możliwość po powiadomieniu o tym właściwych organów swojego państwa członkowskiego pochodzenia. |
(34) |
CDPW mające siedzibę w państwach trzecich powinny mieć możliwość oferowania swoich usług w Unii, w tym w drodze utworzenia oddziału. Aby zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa w procesie świadczenia usług CDPW przez CDPW z państw trzecich, takie CDPW powinny podlegać uznaniu przez EUNGiPW, w przypadku gdy zamierzają świadczyć określone usługi wymienione w niniejszym rozporządzeniu lub utworzyć oddział w Unii. W sytuacji braku takiego uznania CDPW z państw trzecich powinny mieć możliwość ustanawiania połączeń z CDPW mającymi siedzibę w Unii, pod warunkiem że odpowiednie właściwe organy nie sprzeciwiają się temu. Ze względu na globalny charakter rynków finansowych EUNGiPW jest najlepiej przygotowany do uznawania CDPW z państw trzecich. EUNGiPW powinien mieć możliwość uznania CDPW z państw trzecich tylko wówczas, gdy Komisja stwierdzi, że podlegają one ramom prawnym i nadzorczym faktycznie równoważnym z ramami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, jeżeli w państwie swojej siedziby faktycznie otrzymały one zezwolenie, podlegają skutecznemu nadzorowi i dozorowi oraz jeżeli istnieją uzgodnienia o współpracy pomiędzy EUNGiPW a organami właściwymi i organami odpowiednimi dla tych CDPW. Uznanie przez EUNGiPW powinno być uzależnione od faktycznego równoważnego uznania ram ostrożnościowych mających zastosowanie do CDPW, które mają siedzibę w Unii i posiadają zezwolenie na podstawie niniejszego rozporządzenia. |
(35) |
Biorąc pod uwagę złożoność i systemowy charakter CDPW oraz świadczonych przez nie usług, przejrzyste przepisy dotyczące zarządzania powinny zapewniać, by kadra kierownicza wyższego szczebla, członkowie organu zarządzającego, akcjonariusze i uczestnicy, którzy są w stanie sprawować kontrolę, zdefiniowaną przez odniesienie do dyrektywy 2013/34/UE, nad działalnością CDPW, mieli odpowiednie kompetencje, by zapewnić należyte i ostrożne zarządzanie CDPW. |
(36) |
W państwach członkowskich stosuje się różne struktury zarządzania. W większości przypadków jest to system monistyczny lub dualistyczny. Definicje zastosowane w niniejszym rozporządzeniu mają obejmować wszystkie istniejące struktury, bez opowiadania się za którąkolwiek z nich. Ich rola jest czysto użytkowa w stosunku do celu polegającego na ustanowieniu przepisów, które mają mieć określony skutek bez względu na krajowe prawo spółek mające zastosowanie do danej instytucji w każdym państwie członkowskim. Definicje nie powinny wpływać zatem na ogólny podział kompetencji zgodnie z krajowym prawem spółek. |
(37) |
Przejrzyste zasady dotyczące zarządzania powinny zapewniać uwzględnienie interesów akcjonariuszy, kierownictwa i pracowników CDPW, z jednej strony, oraz interesów ich użytkowników, których CDPW ostatecznie obsługują, z drugiej strony. Zasady te powinny być stosowane bez uszczerbku dla modelu własnościowego przyjętego przez CDPW. Dla każdego prowadzonego przez CDPW systemu rozrachunku papierów wartościowych należy ustanowić komitet użytkowników po to, by dać użytkownikom możliwość doradzania organowi zarządzającemu CDPW w sprawie najważniejszych kwestii mających na nich wpływ; komitetom takim należy udostępnić narzędzia niezbędne do pełnienia ich funkcji. Interesy poszczególnych użytkowników CDPW, w tym interesy posiadaczy różnego rodzaju papierów wartościowych, powinny być reprezentowane w komitecie użytkowników. |
(38) |
CDPW powinny mieć możliwość zlecania na zasadzie outsourcingu obsługi swoich usług, pod warunkiem zarządzania ryzykami wynikającymi z takich uzgodnień dotyczących outsourcingu. Ze względu na wagę zadań powierzonych CDPW niniejsze rozporządzenie powinno stanowić, że CDPW nie mogą przenosić swoich obowiązków na osoby trzecie poprzez zlecanie na zasadzie outsourcingu w drodze umowy swoich działań osobom trzecim. Outsourcing takiej działalności powinien podlegać rygorystycznym warunkom, które umożliwiają zachowanie przez CDPW odpowiedzialności za ich działalność i zapewniają, by nadzór i dozór nad CDPW nie zostały ograniczone. Możliwe powinno być zwolnienie z tych wymogów w pewnych okolicznościach zlecania przez CDPW działalności na zasadzie outsourcingu podmiotom publicznym. |
(39) |
Niniejsze rozporządzenie nie powinno uniemożliwiać państwom członkowskim dopuszczającym systemy bezpośrednich inwestycji w papiery wartościowe wprowadzenia w ich prawie krajowym przepisów stanowiących, że strony inne niż CDPW wykonują lub mogą wykonywać określone funkcje, które w niektórych innych rodzajach systemów inwestycji w papiery wartościowe są zwykle wykonywane przez CDPW, oraz określenia sposobu wykonywania tych funkcji. W szczególności w niektórych państwach członkowskich operatorzy rachunków lub podmioty uczestniczące w systemach rozrachunku papierów wartościowych prowadzonych przez CDPW rejestrują wpisy na rachunkach papierów wartościowych prowadzonych przez CDPW, nie będąc koniecznie podmiotem prowadzącym rachunek. W związku z koniecznością zagwarantowania pewności prawa co do wpisów na rachunkach na szczeblu CDPW, szczególna rola, jaką pełnią takie inne strony, powinna zostać uznana w niniejszym rozporządzeniu. W związku z tym, w szczególnych okolicznościach i z zastrzeżeniem rygorystycznych zasad określonych z mocy prawa, powinna istnieć możliwość podziału odpowiedzialności między CDPW a odnośną drugą stroną albo przewidzenia wyłącznej odpowiedzialności tej drugiej strony za określone aspekty związane z prowadzeniem rachunków papierów wartościowych na najwyższym poziomie ewidencji, pod warunkiem że taka druga strona podlega stosownym regulacjom i nadzorowi. Nie powinno być ograniczeń co do zakresu podziału odpowiedzialności. |
(40) |
Zasady prowadzenia działalności powinny zapewniać przejrzystość w relacjach pomiędzy CDPW a jego użytkownikami. W szczególności CDPW powinien posiadać publicznie dostępne, przejrzyste, obiektywne i niedyskryminacyjne kryteria dotyczące udziału w systemie rozrachunku papierów wartościowych, które pozwalałyby ograniczyć dostęp uczestników tylko na podstawie wiążących się z tym ryzyk. Właściwe organy powinny dysponować szybkimi i odpowiednimi środkami zaradczymi umożliwiającymi im działanie w przypadku nieuzasadnionej odmowy przez CDPW świadczenia usług uczestnikom. CDPW powinien ujawniać publicznie ceny i opłaty za swoje usługi. W celu zapewnienia otwartego i niedyskryminacyjnego dostępu do usług CDPW oraz w świetle znaczącej pozycji rynkowej, jaką CDPW nadal posiadają na terytorium swoich odpowiednich państw członkowskich, CDPW nie powinny mieć możliwości odstępowania od swojej opublikowanej polityki cenowej dotyczącej swoich usług podstawowych i powinny osobno wykazywać koszty i przychody związane z każdą ze świadczonych usług podstawowych i ze swoimi usługami pomocniczymi. Te przepisy dotyczące uczestnictwa uzupełniają i wzmacniają prawo uczestników rynku do korzystania z systemu rozrachunku w innym państwie członkowskim przewidziane w dyrektywie 2014/65/UE. |
(41) |
W celu ułatwienia sprawnego rejestrowania, rozrachunku i płatności CDPW powinny wykorzystywać w swoich procedurach komunikacji z uczestnikami i infrastrukturami rynkowymi, z którymi mają styczność, właściwe międzynarodowe otwarte procedury i standardy komunikacji dotyczące komunikatów i danych referencyjnych. |
(42) |
Ze względu na fundamentalną rolę, jaką systemy rozrachunku papierów wartościowych odgrywają na rynkach finansowych, świadcząc swoje usługi, CDPW powinny dołożyć wszelkich starań, by zapewnić terminowy rozrachunek transakcji papierami wartościowymi oraz integralność emisji papierów wartościowych. Niniejsze rozporządzenie nie powinno kolidować z przepisami prawa krajowego państw członkowskich regulującymi inwestycje w papiery wartościowe i rozwiązania pozwalające zachować integralność emisji papierów wartościowych. Niemniej jednak, aby zwiększyć ochronę aktywów uczestników i klientów CDPW, niniejsze rozporządzenie powinno nakładać na CDPW obowiązek segregacji rachunków papierów wartościowych prowadzonych na rzecz każdego uczestnika i oferować – na żądanie – dalszą segregację rachunków prowadzonych na rzecz klientów uczestników, co w niektórych przypadkach mogłoby być dostępne tylko po wyższych kosztach ponoszonych przez klientów uczestników zwracających się z wnioskiem o dalszą segregację. CDPW i ich uczestnicy powinni mieć obowiązek zapewnienia zarówno segregacji grupy klientów, jak i segregacji indywidualnych klientów, tak by klienci mogli wybrać poziom segregacji, który ich zdaniem jest najbardziej odpowiedni do ich potrzeb. Jedynym wyjątkiem w tym zakresie powinna być sytuacja, gdy z uwagi na inne wymogi polityki publicznej, zwłaszcza w odniesieniu do skutecznego i przejrzystego poboru podatków, CDPW i jego uczestnicy mają obowiązek zapewnić segregację indywidualnych klientów dla obywateli i rezydentów oraz osób prawnych mających siedzibę w państwie członkowskim, w którym – w dniu wejścia niniejszego rozporządzenia w życie – taka segregacja indywidualnych klientów jest wymagana zgodnie z przepisami krajowymi państwa członkowskiego, na mocy których powstają papiery wartościowe, i wyłącznie w odniesieniu do obywateli i rezydentów tego państwa członkowskiego oraz osób prawnych mających w nim siedzibę. CDPW powinny zapewniać stosowanie tych wymogów w odniesieniu do każdego prowadzonego przez nie systemu rozrachunku papierów wartościowych z osobna. Bez uszczerbku dla świadczenia usług pomocniczych, CDPW nie powinny wykorzystywać na własny rachunek papierów wartościowych należących do uczestnika, chyba że uczestnik ten jednoznacznie na to zezwolił, i w żaden inny sposób nie powinny wykorzystywać na własny rachunek papierów wartościowych, które do nich nie należą. Ponadto CDPW powinny wymagać, by uczestnicy uzyskali od swoich klientów wszelkie uprzednie zgody. |
(43) |
Dyrektywa 98/26/WE przewiduje, że zlecenia transferu wprowadzane do systemów rozrachunku papierów wartościowych zgodnie z przepisami tych systemów powinny być prawnie wymagalne i wiążące dla osób trzecich. Mając jednak na uwadze fakt, że dyrektywa 98/26/WE nie odnosi się konkretnie do CDPW, które prowadzą systemy rozrachunku papierów wartościowych, niniejsze rozporządzenie powinno – ze względu na klarowność – nakładać na CDPW obowiązek zdefiniowania momentu lub momentów, w których zlecenia transferu są wprowadzane do ich systemów i stają się nieodwołalne zgodnie z przepisami tej dyrektywy. Ponadto, aby zwiększyć pewność prawa, CDPW powinny podawać swoim uczestnikom do wiadomości, w którym momencie transfery papierów wartościowych i gotówki w systemie rozrachunku papierów wartościowych są prawnie wymagalne i wiążące dla osób trzecich zgodnie – w zależności od przypadku – z prawem krajowym. CDPW powinny także podjąć wszelkie racjonalne kroki w celu zapewnienia, by transfery papierów wartościowych i gotówki były prawnie wymagalne i wiążące dla osób trzecich nie później niż na koniec dnia roboczego będącego faktyczną datą rozrachunku. |
(44) |
W celu unikania ryzyka rozrachunku związanego z niewypłacalnością agenta rozrachunkowego CDPW powinien, zawsze, gdy jest to wykonalne i możliwe, dokonywać rozrachunku pieniężnego transakcji na papierach wartościowych poprzez rachunki otwarte w banku centralnym. Jeżeli nie jest to wykonalne i możliwe, CDPW powinien mieć możliwość dokonania rozrachunku poprzez rachunki otwarte w instytucji kredytowej ustanowionej zgodnie z warunkami określonymi w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE (14), oraz z zachowaniem specjalnej procedury udzielania zezwolenia i wymogów ostrożnościowych przewidzianych w tytule IV niniejszego rozporządzenia. |
(45) |
Usługi bankowe pomocnicze wobec rozrachunku wiążące się z ryzykiem kredytowym i ryzykiem utraty płynności powinny być podejmowane wyłącznie przez CDPW lub zlecane na zasadzie outsourcingu podmiotom, które otrzymały zezwolenie na świadczenie usług bankowych pomocniczych wobec działalności CDPW, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. |
(46) |
W celu zabezpieczenia wydajności wynikającej ze świadczenia zarówno usług CDPW, jak i usług bankowych w ramach tej samej grupy przedsiębiorstw, wymogi niniejszego rozporządzenia nie powinny uniemożliwiać instytucjom kredytowym przynależności do tej samej grupy przedsiębiorstw co CDPW. Należy przewidzieć rozwiązania, na mocy których CDPW mogłyby uzyskać zezwolenie na świadczenie swoim uczestnikom i innym podmiotom usług pomocniczych w ramach tego samego lub osobnego podmiotu prawnego, który może należeć do tej samej grupy przedsiębiorstw ostatecznie kontrolowanej przez ten sam podmiot dominujący lub nie. Za każdym razem, gdy instytucja kredytowa inna niż bank centralny działa w charakterze agenta rozrachunkowego, instytucja kredytowa powinna być zdolna do świadczenia na rzecz uczestników CDPW usług określonych w niniejszym rozporządzeniu, które są objęte zezwoleniem, ale nie powinna świadczyć innych usług bankowych za pośrednictwem tego samego podmiotu prawnego, aby ograniczyć ekspozycję systemu rozrachunku na ryzyka wynikające z upadłości instytucji kredytowej. |
(47) |
Mając na uwadze fakt, że dyrektywa 2013/36/UE nie dotyczy konkretnie ryzyka związanego z kredytem śróddziennym i ryzyka utraty śróddziennej płynności wynikających ze świadczenia usług bankowych pomocniczych wobec rozrachunku, instytucje kredytowe i CDPW świadczące takie usługi powinny podlegać również szczególnym wzmocnionym wymogom dotyczącym ograniczania ryzyka kredytowego i ryzyka utraty płynności, w tym opartemu na ryzyku dodatkowemu wymogowi kapitałowemu, który odzwierciedla stosowne ryzyka. Takie wzmocnione wymogi dotyczące ograniczania ryzyka kredytowego i ryzyka utraty płynności powinny być zgodne z globalnymi standardami dotyczącymi infrastruktur rynku finansowego oraz zasadami zawartymi w dokumencie pt. „Monitoring tools for intraday liquidity management” („Monitorowanie narzędzi zarządzania śróddzienną płynnością”) opublikowanym w kwietniu 2013 r. przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego. |
(48) |
Niektóre CDPW działające również jako instytucje kredytowe podlegają wymogom w zakresie funduszy własnych i wymogom sprawozdawczym mającym zastosowanie do instytucji kredytowych i określonym w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 (15) i w dyrektywie 2013/36/UE. Mając na uwadze systemowe znaczenie takich CDPW, właściwe jest, by zastosowanie miały najsurowsze wymogi przewidziane w unijnym prawie, aby uniknąć łącznego stosowania rozmaitych przepisów Unii, np. w odniesieniu do zgłaszania wymogów w zakresie funduszy własnych. We wszystkich dziedzinach, w których stwierdzone zostanie potencjalne powielenie wymogów, Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego) (EUNB) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 (16) oraz EUNGiPW powinny przedstawić opinię na temat odpowiedniego stosowania unijnych aktów prawnych zgodnie z art. 34 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 i rozporządzenia (UE) nr 1095/2010. |
(49) |
Poza wymogami w zakresie funduszy własnych przewidzianymi w rozporządzeniu (UE) nr 575/2013 i dyrektywie 2013/36/UE instytucje kredytowe i CDPW powinny podlegać dodatkowemu wymogowi kapitałowemu, który odzwierciedla ryzyka, takie jak ryzyko kredytowe i ryzyko utraty płynności, wynikające z udzielania kredytu śróddziennego m.in. uczestnikom systemu rozrachunku papierów wartościowych lub innym użytkownikom usług CDPW. |
(50) |
W celu zapewnienia pełnej zgodności z konkretnymi środkami mającymi na celu ograniczenie ryzyka kredytowego i ryzyka utraty płynności właściwe organy powinny mieć możliwość nałożenia na CDPW wymogu wyznaczenia więcej niż jednej instytucji kredytowej w każdym przypadku, gdy mogą wykazać w oparciu o dostępne dowody, że ekspozycja jednej instytucji kredytowej na koncentrację ryzyka kredytowego i ryzyka utraty płynności nie została w pełni ograniczona. CDPW również powinny mieć możliwość wyznaczenia więcej niż jednej instytucji kredytowej. |
(51) |
Właściwym organom, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013, należy powierzyć nadzór nad spełnianiem przez wyznaczone instytucje kredytowe lub CDPW, które uzyskały zezwolenie na świadczenie usług bankowych pomocniczych wobec rozrachunku, wymogów rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i dyrektywy 2013/36/UE oraz szczególnych odnośnych wymogów ostrożnościowych przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu. Aby zapewnić jednolite stosowanie standardów nadzoru, pożądane jest, by usługi bankowe świadczone przez CDPW, których wielkość i charakter stwarzają znaczące zagrożenie dla stabilności finansowej Unii, były bezpośrednio nadzorowane przez EBC na warunkach przewidzianych w rozporządzeniu Rady (UE) nr 1024/2013 (17) dotyczącym polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi. Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla rozporządzenia (UE) nr 1024/2013. |
(52) |
Instytucja kredytowa lub CDPW posiadające zezwolenie na świadczenie usług bankowych pomocniczych wobec rozrachunku powinny stosować się do wszelkich aktualnych lub przyszłych unijnych przepisów mających zastosowanie do instytucji kredytowych. Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla dyrektywy 2014/59/UE oraz wszelkich przyszłych aktów ustawodawczych Unii dotyczących ram naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych, firm inwestycyjnych i innych instytucji finansowych. |
(53) |
W celu zapewnienia dostatecznego poziomu bezpieczeństwa i ciągłości usług świadczonych przez CDPW, powinny one podlegać szczególnym, jednolitym i mającym bezpośrednio zastosowanie wymogom ostrożnościowym i kapitałowym, które faktycznie ograniczają ich ryzyka prawne, operacyjne i inwestycyjne. |
(54) |
Bezpieczeństwo porozumień w sprawie połączeń operacyjnych ustanawianych pomiędzy CDPW powinno podlegać szczególnym wymogom, tak aby umożliwić dostęp odnośnych uczestników tych CDPW do innych systemów rozrachunku papierów wartościowych. Świadczenie bankowych usług pomocniczych przez odrębny podmiot prawny nie powinno uniemożliwiać CDPW korzystania z takich usług, w szczególności gdy jest on uczestnikiem systemu rozrachunku papierów wartościowych prowadzonego przez inny CDPW. Szczególnie ważne jest, by wszelkie potencjalne ryzyka wynikające z porozumień w sprawie połączeń operacyjnych, takie jak ryzyko kredytowe, ryzyko utraty płynności, ryzyko organizacyjne lub wszelkie inne ryzyka istotne z punktu widzenia CDPW, zostały w pełni ograniczone. W przypadku połączeń interoperacyjnych ważne jest, aby w połączonych systemach rozrachunku papierów wartościowych stosowano identyczne momenty wprowadzania zleceń transferu do systemu i nieodwracalności takich zleceń transferu, a także by stosowano równoważne zasady dotyczące momentu ostateczności transferu papierów wartościowych i środków pieniężnych. Te same zasady powinny mieć zastosowanie do CDPW korzystających ze wspólnej infrastruktury informatycznej na potrzeby rozrachunku. |
(55) |
Aby umożliwić właściwym organom skuteczne nadzorowanie działalności CDPW, te ostatnie powinny podlegać surowym wymogom dotyczącym przechowywania dokumentacji. CDPW powinny przechowywać przez co najmniej 10 lat wszystkie rejestry i dane na temat wszystkich usług, które mogą świadczyć, w tym dane dotyczące transakcji w zakresie usług zarządzania zabezpieczeniami, które obejmują przetwarzanie umów odkupu papierów wartościowych lub umów udzielania pożyczek papierów wartościowych. CDPW mogłyby określić wspólny format, w którym ich klienci przekazują dane dotyczące transakcji, tak by umożliwić spełnienie tego wymogu przechowywania dokumentacji, zgodnie z wszelkimi stosownymi regulacyjnymi i wykonawczymi standardami technicznymi przyjętymi na mocy niniejszego rozporządzenia. |
(56) |
W wielu państwach członkowskich emitenci są zobowiązani na mocy krajowych przepisów do korzystania przy emisji niektórych rodzajów papierów wartościowych, w szczególności akcji, z krajowych CDPW. Aby usunąć tę barierę utrudniającą sprawne funkcjonowanie unijnego rynku rozliczania i rozrachunku transakcji oraz umożliwić emitentom wybór najbardziej efektywnej metody zarządzania ich papierami wartościowymi, emitenci powinni mieć prawo wyboru dowolnego CDPW mającego siedzibę w Unii do celów rejestracji swoich papierów wartościowych i korzystania z dowolnych odnośnych usług CDPW. Ponieważ harmonizacja krajowych przepisów prawa spółek nie mieści się w zakresie niniejszego rozporządzenia, takie krajowe przepisy prawa spółek lub inne podobne przepisy, na mocy których powstają papiery wartościowe, nadal powinny mieć zastosowanie, przy czym należy wprowadzić rozwiązania zapewniające możliwość spełnienia wymogów takich krajowych przepisów prawa spółek lub podobnych przepisów, w sytuacji gdy wykonywane jest prawo wyboru CDPW. Takie krajowe przepisy prawa spółek i podobne przepisy, na mocy których powstają papiery wartościowe, regulują stosunki między emitentem i posiadaczami lub ewentualnymi osobami trzecimi, a także ich odnośne prawa i obowiązki związane z papierami wartościowymi, takie jak prawo głosu, dywidendy i inne zdarzenia korporacyjne. Odmowa świadczenia usług na rzecz emitenta powinna być dopuszczalna wyłącznie na podstawie kompleksowej oceny ryzyka lub w sytuacji, gdy dany CDPW nie świadczy żadnych usług związanych z emisją w odniesieniu do papierów wartościowych, które powstały na mocy przepisów prawa spółek lub podobnych przepisów odnośnego państwa członkowskiego. Właściwe organy powinny dysponować szybkimi i odpowiednimi środkami zaradczymi umożliwiającymi im działanie w przypadku nieuzasadnionej odmowy przez CDPW świadczenia usług emitentom. |
(57) |
Z uwagi na rosnącą liczbę inwestycji w papiery wartościowe i transfery tych papierów w wymiarze transgranicznym, spotęgowaną niniejszym rozporządzeniem, niezwykle pilne i ważne jest ustanowienie jasnych zasad dotyczących prawa mającego zastosowanie do aspektów własnościowych w odniesieniu do papierów wartościowych przechowywanych na rachunkach prowadzonych przez CDPW. Niemniej jednak jest to kwestia horyzontalna, która wykracza poza zakres niniejszego rozporządzenia i która mogłaby zostać uwzględniona w przyszłych aktach ustawodawczych Unii. |
(58) |
W „Europejskim kodeksie postępowania w zakresie rozliczeń i rozrachunków” z dnia 7 listopada 2006 r. stworzono oparte na zasadzie dobrowolności ramy umożliwiające dostęp pomiędzy CDPW a innymi infrastrukturami rynkowymi. Sektor rozliczania i rozrachunku pozostaje jednak podzielony na sektory krajowe, co nadmiernie zwiększa koszt transakcji transgranicznych. Konieczne jest ustanowienie jednolitych warunków dotyczących połączeń operacyjnych pomiędzy CDPW oraz dostępu pomiędzy CDPW a innymi infrastrukturami rynkowymi. W celu umożliwienia CDPW oferowania ich uczestnikom dostępu do innych rynków, powinno im przysługiwać prawo uczestnictwa w innym CDPW lub prawo żądania od innego CDPW opracowania specjalnych funkcji zapewniających dostęp do niego. Dostęp taki powinien być przyznawany na uczciwych, racjonalnych i niedyskryminacyjnych warunkach, a odmowa takiego dostępu powinna być możliwa tylko wtedy, gdy zagraża on sprawnemu i uporządkowanemu funkcjonowaniu rynków finansowych lub stwarza ryzyko systemowe. Właściwe organy powinny dysponować szybkimi i odpowiednimi środkami zaradczymi umożliwiającymi im działanie w przypadku nieuzasadnionej odmowy przez CDPW zapewnienia dostępu innemu CDPW. W przypadku gdy połączenia operacyjne CDPW są źródłem znaczących ryzyk dla rozrachunku, powinny one podlegać obowiązkowi uzyskania zezwolenia oraz ściślejszemu nadzorowi ze strony odpowiednich właściwych organów. |
(59) |
CDPW powinny mieć również dostęp do danych transakcyjnych kontrahentów centralnych lub systemów obrotu, natomiast te infrastruktury rynkowe powinny mieć dostęp do systemów rozrachunku papierów wartościowych prowadzonych przez CDPW. Dostępu takiego można odmówić tylko wtedy, gdy zagraża on sprawnemu i uporządkowanemu funkcjonowaniu rynków finansowych lub stwarza ryzyko systemowe; podstawą odmowy nie może być ewentualna utrata udziału w rynku. |
(60) |
Właściwe organy powinny dysponować szybkimi i odpowiednimi środkami zaradczymi umożliwiającymi im działanie w przypadku nieuzasadnionej odmowy przez CDPW lub infrastruktury rynkowe zapewnienia dostępu do ich usług. Niniejsze rozporządzenie uzupełnia uzgodnienia między systemami obrotu, kontrahentami centralnymi i CDPW dotyczące dostępu określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 oraz w rozporządzeniu (UE) nr 600/2014, konieczne do ustanowienia konkurencyjnego wewnętrznego rynku usług rozliczania i rozrachunku transakcji. EUNGiPW i Komisja powinny nadal uważnie monitorować rozwój infrastruktury rozliczania i rozrachunku transakcji, a Komisja powinna w razie potrzeby interweniować, aby zapobiec wystąpieniu zakłóceń konkurencji na rynku wewnętrznym. |
(61) |
Należyte ramy ostrożnościowe i dotyczące prowadzenia działalności dla sektora finansowego powinny się opierać na solidnych systemach nadzoru i sankcji. W tym celu organy nadzoru powinny dysponować wystarczającymi uprawnieniami do działania i powinny mieć możliwość korzystania z odstraszających systemów kar w przypadku wszelkich niezgodnych z prawem działań. Przeglądu aktualnych uprawnień do nakładania sankcji oraz ich praktycznego zastosowania, przeprowadzonego w celu wspierania konwergencji sankcji w ramach całości działań nadzorczych dokonano w komunikacie Komisji z dnia 8 grudnia 2010 r. zatytułowanym „Wzmocnienie systemów sankcji w branży usług finansowych”. |
(62) |
W związku z tym, w celu zapewnienia faktycznego przestrzegania obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia przez CDPW, instytucje kredytowe wyznaczone jako agenci rozrachunkowi, członków ich organów zarządzających i wszelkie inne osoby, które sprawują faktyczną kontrolę nad ich działalnością, lub przez wszelkie inne osoby, właściwe organy powinny mieć możliwość stosowania sankcji administracyjnych i innych środków, które są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. |
(63) |
W celu zapewnienia odstraszającego efektu i spójnego stosowania sankcji w państwach członkowskich niniejsze rozporządzenie powinno określać: wykaz najważniejszych sankcji administracyjnych i innych środków, którymi muszą dysponować właściwe organy; uprawnienia do nakładania tych sankcji i innych środków na wszystkie osoby odpowiedzialne za naruszenie, niezależnie od tego, czy są to osoby fizyczne czy prawne; wykaz najważniejszych kryteriów stosowanych przy określaniu poziomu i rodzaju tych sankcji i innych środków, a także wysokość grzywien administracyjnych. Przy nakładaniu grzywny administracyjnej należy uwzględniać takie czynniki jak: wszelkie stwierdzone korzyści finansowe uzyskane dzięki naruszeniu, waga naruszenia i czas jego trwania, wszelkie okoliczności obciążające lub łagodzące oraz konieczność zapewnienia odstraszającego efektu grzywny administracyjnej; w stosownych przypadkach należy także przewidzieć możliwość zmniejszenia wysokości grzywny w przypadku współpracy z właściwym organem. Przyjęcie i publikacja sankcji powinny odbywać się z poszanowaniem podstawowych praw określonych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „Kartą praw podstawowych”), w szczególności prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 7), prawa do ochrony danych osobowych (art. 8) oraz prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu (art. 47). |
(64) |
W celu wykrycia ewentualnych naruszeń należy wprowadzić skuteczne mechanizmy zachęcające do zgłaszania właściwym organom potencjalnych lub faktycznych naruszeń przepisów niniejszego rozporządzenia. Mechanizmy te powinny obejmować odpowiednie środki ochronne dla osób, które zgłaszają potencjalne lub faktyczne naruszenia przepisów niniejszego rozporządzenia, oraz osób, którym zarzuca się popełnienie takiego naruszenia. Należy ustanowić odpowiednie procedury zapewniające osobie oskarżonej prawo do ochrony danych osobowych, prawo do obrony i wysłuchania przed podjęciem ostatecznej decyzji dotyczącej tej osoby oraz prawo do skutecznego środka odwoławczego przed sądem od decyzji lub środka dotyczących tej osoby. |
(65) |
Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla jakichkolwiek przepisów prawa państw członkowskich dotyczących sankcji karnych. |
(66) |
Przetwarzanie danych osobowych w państwach członkowskich na mocy niniejszego rozporządzenia podlega przepisom dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (18). Wszelka wymiana lub przekazywanie danych osobowych przez właściwe organy państw członkowskich powinny przebiegać zgodnie z przepisami dotyczącymi przekazywania danych osobowych ustanowionymi w dyrektywie 95/46/WE. Przetwarzanie danych osobowych przez EUNGiPW na mocy niniejszego rozporządzenia podlega przepisom rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady (19). Wszelka wymiana lub przekazywanie danych osobowych przez EUNGiPW powinny przebiegać zgodnie z przepisami dotyczącymi przekazywania danych osobowych ustanowionymi w rozporządzeniu (WE) nr 45/2001. |
(67) |
Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie praw podstawowych, a zwłaszcza z prawem do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, prawem do ochrony danych osobowych, prawem do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu, zakazem ponownego sądzenia lub karania za ten sam czyn zabroniony, a także wolnością prowadzenia działalności gospodarczej; rozporządzenie musi być stosowane zgodnie z tymi prawami i zasadami. |
(68) |
EUNGiPW powinien odgrywać podstawową rolę w stosowaniu niniejszego rozporządzenia, zapewniając spójne stosowanie przepisów Unii przez właściwe organy krajowe oraz rozstrzygając spory między nimi. |
(69) |
Ponadto EUNGiPW powinna przedkładać Komisji coroczne sprawozdania, w których ocenia tendencje i potencjalne ryzyka na rynkach objętych niniejszym rozporządzeniem. Sprawozdania te powinny obejmować co najmniej ocenę następujących elementów: skuteczności rozrachunku, rozrachunku zinternalizowanego, świadczenia usług w wymiarze transgranicznym, powodów odmowy praw dostępu oraz wszelkich innych istotnych przeszkód dla konkurencji w sektorze finansowych usług rozliczania i rozrachunku transakcji – w tym wszelkich przeszkód wynikających z niewłaściwego stosowania rozwiązań dotyczących udzielania zezwoleń – stosowności sankcji za nieprzeprowadzenie rozrachunku, w szczególności potrzeby zwiększenia elastyczności, jeżeli chodzi o sankcje za nieprzeprowadzenie rozrachunku w odniesieniu do niepłynnych instrumentów finansowych, stosowania przepisów państw członkowskich dotyczących odpowiedzialności cywilnej za straty, które można przypisać CDPW, warunków związanych ze świadczeniem bankowych usług pomocniczych, wymogów w zakresie ochrony papierów wartościowych uczestników i ich klientów oraz systemów sankcji; sprawozdania te mogą również w razie potrzeby zawierać zalecenia dotyczące działań prewencyjnych lub naprawczych. EUNGiPW powinien także prowadzić wzajemne oceny obejmujące działania właściwych organów na mocy niniejszego rozporządzenia w odpowiednim horyzoncie czasowym i zgodnie z przepisami rozporządzenia (UE) nr 1095/2010. Mając na uwadze systemowe znaczenie CDPW i fakt, że są one regulowane na szczeblu unijnym po raz pierwszy, należy nałożyć wymóg, by takie wzajemne oceny były początkowo przeprowadzane co trzy lata przynajmniej w odniesieniu do nadzoru nad CDPW, które korzystają ze swobody świadczenia usług lub uczestniczą w połączeniu interoperacyjnym. |
(70) |
Skutecznym i właściwym krokiem jest powierzenie EUNGiPW, będącemu organem dysponującym wysokospecjalistyczną wiedzą na temat papierów wartościowych i rynków papierów wartościowych, zadania opracowania projektów regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych, które nie obejmują dokonywania wyborów w zakresie polityki, celem ich przedłożenia Komisji. W każdym przypadku, gdy tak określono, EUNGiPW powinien również ściśle współpracować z członkami ESBC i EUNB. |
(71) |
Komisja powinna być uprawniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych zgodnie z art. 290 TFUE oraz z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 oraz rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 w odniesieniu do: szczegółowych elementów środków dyscypliny rozrachunku; zgłaszania rozrachunku zinternalizowanego; informacji oraz innych elementów, które CDPW musi uwzględnić w swoim wniosku o zezwolenie; warunków, na jakich organy właściwe dla CDPW mogą zatwierdzić ich udziały w kapitale określonych podmiotów prawnych; informacji przekazywanych między różnymi organami w trakcie prowadzenia nadzoru nad CDPW; informacji, które CDPW będący wnioskodawcą przedstawia EUNGiPW w swoim wniosku o uznanie; elementów zasad zarządzania dla CDPW; szczegółów dotyczących dokumentacji, która ma być przechowywana przez CDPW; ryzyk, które CDPW muszą brać pod uwagę w trakcie przeprowadzania wszechstronnej oceny ryzyka, a właściwe organy przy ocenie powodów odrzucenia wniosków o uzyskanie dostępu; elementów procedury regulującej dostęp uczestników i emitentów do CDPW, wzajemny dostęp między CDPW oraz dostęp między CDPW a innymi infrastrukturami rynkowymi; szczegółowych informacji na temat środków, które mają zostać podjęte przez CDPW w celu zachowania integralności emisji; ograniczenia ryzyk operacyjnych i inwestycyjnych oraz ryzyk wynikających z połączeń operacyjnych CDPW; szczegółów dotyczących wymogów kapitałowych dla CDPW; szczegółów dotyczących ubiegania się o zezwolenie na świadczenie bankowych usług pomocniczych; dodatkowego wymogu kapitałowego oraz wymogów ostrożnościowych w odniesieniu do ryzyka kredytowego i ryzyka utraty płynności dla CDPW i wyznaczonych instytucji kredytowych, które posiadają zezwolenie na świadczenie bankowych usług pomocniczych. |
(72) |
Komisja powinna również być uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych w drodze aktów wykonawczych zgodnie z art. 291 TFUE oraz z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 w odniesieniu do: standardowych formularzy i szablonów dotyczących zgłaszania rozrachunku zinternalizowanego; wniosku o zezwolenie składanego przez CDPW; przekazywania informacji pomiędzy różnymi właściwymi organami do celów nadzoru nad CDPW; odpowiednich uzgodnień o współpracy pomiędzy organami w państwie członkowskim pochodzenia i w przyjmującym państwie członkowskim; formatów dokumentacji przechowywanej przez CDPW; procedur stosowanych w przypadku, gdy uczestnikowi lub emitentowi odmówiono dostępu do CDPW, CDPW odmówiono dostępu do innego CDPW lub do innych infrastruktur rynkowych oraz konsultacji z różnymi organami przed udzieleniem zezwolenia dla agenta rozrachunkowego. |
(73) |
Aby osiągnąć cele przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, Komisji należy powierzyć uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do: szczegółów dotyczących pewnych definicji; parametrów stosowanych przy obliczaniu wysokości kar pieniężnych dla uczestników, którzy doprowadzają do nieprzeprowadzenia rozrachunku; oraz kryteriów, na podstawie których działalność CDPW w przyjmującym państwie członkowskim powinna być uznawana za działalność o istotnym znaczeniu dla tego państwa członkowskiego. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, również na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie |
(74) |
W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do podejmowania decyzji w sprawie oceny przepisów państw trzecich do celów uznawania CDPW z państw trzecich. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (20). |
(75) |
Podczas dokonywania oceny stosownych przepisów państw trzecich należy przyjąć proporcjonalne podejście oparte na wynikach, z naciskiem na zgodność z mającymi zastosowanie zasadami Unii i, w stosownych przypadkach, ze standardami międzynarodowymi. Uznanie może mieć charakter warunkowy lub tymczasowy, w przypadku gdy nie występują istotne różnice, które mogłyby mieć szkodliwy wpływ na rynki unijne. |
(76) |
Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie jednolitych wymogów dla dokonywania rozrachunku oraz dla CDPW, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na zakres działań możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów. |
(77) |
Konieczna jest zmiana dyrektywy 98/26/WE w celu dostosowania jej do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/78/UE (21), zgodnie z którą wyznaczone systemy rozrachunku papierów wartościowych nie są już zgłaszane Komisji, lecz EUNGiPW. |
(78) |
Mając na uwadze fakt, że niniejsze rozporządzenie harmonizuje na poziomie Unii środki służące zapobieganiu przypadkom nieprzeprowadzenia rozrachunku i postępowania w razie ich wystąpienia oraz ma szerszy zakres zastosowania w odniesieniu do takich środków niż rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 236/2012 (22), konieczne jest uchylenie art. 15 tego rozporządzenia. |
(79) |
CDPW powinny być wyłączone z zastosowania dyrektywy 2014/65/UE i rozporządzenia (UE) nr 600/2014, w przypadku gdy świadczą usługi wyraźnie wymienione w niniejszym rozporządzeniu. Niemniej jednak, w celu zapewnienia, by podmioty świadczące usługi inwestycyjne i prowadzące działalność inwestycyjną podlegały dyrektywie 2014/65/UE i (UE) nr 600/2014, oraz uniknięcia zakłóceń konkurencji między poszczególnymi rodzajami dostawców takich usług, konieczne jest nałożenie na CDPW świadczące usługi inwestycyjne i prowadzące działalność inwestycyjną w trakcie ich usług pomocniczych obowiązku, by podlegały wymogom dyrektywy 2014/65/UE i rozporządzenia (UE) nr 600/2014. |
(80) |
Stosowanie wymogów w zakresie zezwoleń i uznawania przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu powinno zostać odroczone w celu zapewnienia CDPW mającym siedzibę w Unii lub w państwach trzecich wystarczającej ilości czasu na złożenie wniosku o zezwolenie na prowadzenie działalności i jej uznanie, zgodnie z tym, co przewidziano w niniejszym rozporządzeniu. Do czasu podjęcia na mocy niniejszego rozporządzenia decyzji w sprawie zezwolenia CDPW na działalność lub uznania CDPW i ich działalności, w tym połączeń operacyjnych CDPW, powinny nadal mieć zastosowanie odnośne krajowe przepisy dotyczące zezwolenia lub uznania CDPW. |
(81) |
Konieczne jest również odroczenie stosowania wymogów w zakresie dyscypliny rozrachunku oraz wymogów w zakresie sprawozdawczości dotyczących podmiotów internalizujących rozrachunki do momentu przyjęcia wszystkich aktów delegowanych lub wykonawczych określających szczegóły tych wymogów a także odroczenie stosowania wymogów dotyczących wymogów dotyczących rejestrowania niektórych zbywalnych papierów wartościowych w formie zapisu księgowego i rozrachunku zobowiązań w systemach rozrachunku papierów wartościowych nie później niż drugiego dnia roboczego po zawarciu transakcji w celu zapewnienia uczestnikom rynku przechowującym papiery wartościowe w formie papierowej lub stosującym dłuższe cykle rozrachunkowe wystarczająco dużo czasu na spełnienie tych wymogów, |
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
TYTUŁ I
PRZEDMIOT, ZAKRES STOSOWANIA I DEFINICJE
Artykuł 1
Przedmiot i zakres stosowania
1. Niniejsze rozporządzenie ustanawia jednolite wymogi dotyczące rozrachunku instrumentów finansowych w Unii oraz zasady dotyczące organizacji i prowadzenia centralnych depozytów papierów wartościowych (CDPW) w celu wspierania bezpiecznego, efektywnego i sprawnego rozrachunku.
2. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do rozrachunku wszystkich instrumentów finansowych oraz rodzajów działalności CDPW, chyba że niniejsze rozporządzenie stanowi inaczej.
3. Niniejsze rozporządzenie stosuje się bez uszczerbku dla przepisów prawa Unii dotyczących konkretnych instrumentów finansowych, w szczególności dyrektywy 2003/87/WE.
4. Art. 10–20, art. 22–24, art. 27, art. 28 ust. 6, art. 30 ust. 4 oraz art. 46 i 47, przepisy tytułu IV oraz wymogi dotyczące składania sprawozdań właściwym organom lub odpowiednim organom, bądź wypełniania ich instrukcji na mocy niniejszego rozporządzenia nie mają zastosowania do członków ESBC, innych krajowych organów państw członkowskich pełniących podobne funkcje ani innych organów publicznych, którym powierzono zarządzanie długiem publicznym lub które uczestniczą w zarządzaniu takim długiem w Unii w odniesieniu do dowolnego CDPW, którym wyżej wspomniane organy bezpośrednio zarządzają pod kierunkiem tego samego organu zarządzającego, który ma dostęp do środków pieniężnych tych organów i który nie jest odrębnym podmiotem.
Artykuł 2
Definicje
1. Na użytek niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
1) |
„centralny depozyt papierów wartościowych” lub „CDPW” oznacza osobę prawną prowadzącą system rozrachunku papierów wartościowych, o którym mowa w sekcji A pkt 3 załącznika, i świadczącą co najmniej jedną inną usługę podstawową wskazaną w sekcji A załącznika; |
2) |
„CDPW z państwa trzeciego” oznacza dowolny podmiot prawny mający siedzibę w państwie trzecim świadczący usługę podobną do usługi podstawowej, o której mowa w sekcji A pkt 3 załącznika i co najmniej jedną inną usługę podstawową wskazaną w sekcji A załącznika; |
3) |
„immobilizacja” oznacza czynność koncentracji umiejscowienia papierów wartościowych w formie materialnej w CDPW w sposób umożliwiający dokonanie późniejszych transferów w formie zapisu księgowego; |
4) |
„forma zdematerializowana” oznacza fakt, że niektóre instrumenty finansowe istnieją wyłącznie w formie zapisów księgowych; |
5) |
„CDPW będący adresatem” oznacza CDPW, który otrzymuje wniosek innego CDPW, o udzielenie dostępu do jego usług za pomocą połączenia operacyjnego CDPW; |
6) |
„CDPW będący wnioskodawcą” oznacza CDPW, który składa wniosek o udzielenie dostępu do usług innego CDPW, za pomocą połączenia operacyjnego CDPW; |
7) |
„rozrachunek” oznacza zrealizowanie transakcji na papierach wartościowych każdorazowo, gdy jest ona przeprowadzana w celu wykonania zobowiązań stron danej transakcji poprzez transfer środków pieniężnych lub papierów wartościowych, bądź obu tych elementów; |
8) |
„instrumenty finansowe” lub „papiery wartościowe” oznaczają instrumenty finansowe zdefiniowane w art. 4 ust. 1 pkt 15 dyrektywy 2014/65/UE; |
9) |
„zlecenie transferu” oznacza zlecenie transferu zdefiniowane w art. 2 lit. i) tiret drugie dyrektywy 98/26/WE; |
10) |
„system rozrachunku papierów wartościowych” oznacza system w rozumieniu art. 2 lit. a) tiret pierwsze, drugie i trzecie dyrektywy 98/26/WE, który nie jest prowadzony przez kontrahenta centralnego, którego działalność polega na realizacji zleceń transferu; |
11) |
„podmiot internalizujący rozrachunek” oznacza dowolne przedsiębiorstwo, w tym posiadające zezwolenie zgodnie z dyrektywą 2013/36/UE lub dyrektywą 2014/65/UE, które wykonuje zlecenia transferu w imieniu klientów lub na własny rachunek w sposób inny niż za pomocą systemu rozrachunku papierów wartościowych; |
12) |
„zamierzona data rozrachunku” oznacza datę wprowadzoną do systemu rozrachunku papierów wartościowych jako data rozrachunku, która została uzgodniona przez strony transakcji na papierach wartościowych i w której powinien zostać przeprowadzony rozrachunek; |
13) |
„cykl rozrachunkowy” oznacza okres pomiędzy datą zawarcia transakcji a zamierzoną datą rozrachunku; |
14) |
„dzień roboczy” oznacza dzień roboczy zdefiniowany w art. 2 lit. n) dyrektywy 98/26/WE; |
15) |
„nieprzeprowadzenie rozrachunku” oznacza niedokonanie rozrachunku lub częściowy rozrachunek transakcji na papierach wartościowych w zamierzonej dacie rozrachunku, spowodowane brakiem papierów wartościowych lub środków pieniężnych, niezależnie od przyczyny tego braku; |
16) |
„kontrahent centralny” lub „CCP” oznacza CCP zdefiniowanego w art. 2 pkt 1 rozporządzenia (UE) nr 648/2012; |
17) |
„właściwy organ” oznacza organ wyznaczony przez każde państwo członkowskie zgodnie z art. 11, chyba że niniejsze rozporządzenie stanowi inaczej; |
18) |
„odpowiedni organ” oznacza każdy organ, o którym mowa w art. 12; |
19) |
„uczestnik” oznacza każdego uczestnika zdefiniowanego w art. 2 lit. f) dyrektywy 98/26/WE uczestnika systemu rozrachunku papierów wartościowych; |
20) |
„udział kapitałowy” oznacza udział kapitałowy w rozumieniu art. 2 pkt 2 zdanie pierwsze dyrektywy 2013/34/UE lub posiadanie, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 20 % praw głosu lub kapitału przedsiębiorstwa; |
21) |
„kontrola” oznacza związek zachodzący pomiędzy dwoma przedsiębiorstwami opisany w art. 22 dyrektywy 2013/34/UE; |
22) |
„jednostka zależna” oznacza jednostkę zależną w rozumieniu art. 2 pkt 10 i art. 22 dyrektywy 2013/34/UE; |
23) |
„państwo członkowskie pochodzenia” oznacza państwo członkowskie, w którym dany CDPW ma siedzibę; |
24) |
„przyjmujące państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie inne niż państwo członkowskie pochodzenia, w którym CDPW ma oddział lub świadczy usługi CDPW; |
25) |
„oddział” oznacza miejsce prowadzenia działalności inne niż siedziba zarządu, będące częścią CDPW, które nie posiada osobowości prawnej i świadczy usługi CDPW, na których świadczenie CDPW uzyskał zezwolenie; |
26) |
„niewywiązanie się ze zobowiązania” w odniesieniu do uczestnika oznacza sytuację, w której wszczęte zostało wobec niego postępowanie upadłościowe zdefiniowane w art. 2 lit. j) dyrektywy 98/26/WE; |
27) |
„dostawa za płatność” oznacza mechanizm rozrachunku papierów wartościowych, w przypadku którego transfer papierów wartościowych jest powiązany z transferem środków pieniężnych w taki sposób, że dostawa papierów wartościowych następuje tylko i wyłącznie pod warunkiem dokonania odpowiedniego transferu środków pieniężnych i na odwrót; |
28) |
„rachunek papierów wartościowych” oznacza rachunek, na którym mogą być dokonywane zapisy papierów wartościowych uznające lub obciążające rachunek; |
29) |
„połączenie operacyjne CDPW” oznacza porozumienie pomiędzy CDPW, na mocy którego jeden CDPW staje się uczestnikiem w systemie rozrachunku papierów wartościowych innego CDPW w celu ułatwienia transferu papierów wartościowych od uczestników tego drugiego CDPW na rzecz uczestników pierwszego CDPW lub porozumienie, na mocy którego jeden CDPW uzyskuje dostęp do drugiego CDPW w sposób pośredni poprzez pośrednika. Połączenia operacyjne CDPW obejmują połączenia standardowe, połączenia niestandardowe, połączenia pośrednie i połączenia interoperacyjne; |
30) |
„połączenie standardowe” oznacza połączenie operacyjne CDPW, za pomocą którego jeden CDPW staje się uczestnikiem w systemie rozrachunku papierów wartościowych innego CDPW na takich samych warunkach, jakie mają zastosowanie do każdego innego uczestnika systemu rozrachunku papierów wartościowych prowadzonego przez ten drugi CDPW; |
31) |
„połączenie niestandardowe” oznacza połączenie operacyjne CDPW, za pomocą którego CDPW, który staje się uczestnikiem w systemie rozrachunku papierów wartościowych innego CDPW, otrzymuje szczególne usługi dodatkowe względem usług zwykle świadczonych przez ten CDPW na rzecz uczestników w systemie rozrachunku papierów wartościowych; |
32) |
„połączenie pośrednie” oznacza porozumienie pomiędzy CDPW a stroną trzecią inną niż CDPW, która jest uczestnikiem w systemie rozrachunku papierów wartościowych innego CDPW. CDPW ustanawia takie połączenie, aby ułatwić transfer papierów wartościowych do swoich uczestników od uczestników innego CDPW; |
33) |
„połączenie interoperacyjne” oznacza połączenie operacyjne CDPW, za pomocą którego CDPW uzgadniają opracowanie wzajemnych rozwiązań technicznych do celów rozrachunku w systemach rozrachunku papierów wartościowych, które prowadzą; |
34) |
„międzynarodowe otwarte procedury i standardy komunikacji” oznaczają uznane na szczeblu międzynarodowym standardy dotyczące procedur komunikacji, takie jak standaryzowane formaty komunikacji oraz reprezentacja danych, które to procedury są dostępne w sposób uczciwy, otwarty i niedyskryminacyjny dla każdej zainteresowanej strony; |
35) |
„zbywalne papiery wartościowe” oznaczają zbywalne papiery wartościowe zdefiniowane w art. 4 ust. 1 pkt 44 dyrektywy 2014/65/UE; |
36) |
„akcje” oznaczają papiery wartościowe określone w art. 4 ust. 1 pkt 44 lit. a) dyrektywy 2014/65/UE; |
37) |
„instrumenty rynku pieniężnego” oznaczają instrumenty rynku pieniężnego zdefiniowane w art. 4 ust. 1 pkt 17 dyrektywy 2014/65/UE; |
38) |
„jednostki uczestnictwa w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania” oznaczają jednostki uczestnictwa w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania określone w sekcji C pkt 3) załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE; |
39) |
„uprawnienia do emisji” oznaczają uprawnienia do emisji określone w sekcji C pkt 11 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE, z wyjątkiem instrumentów pochodnych opartych na uprawnieniach do emisji; |
40) |
„rynek regulowany” oznacza rynek regulowany zdefiniowany w art. 4 ust. 1 pkt 21 dyrektywy 2014/65/UE; |
41) |
„wielostronna platforma obrotu” oznacza wielostronną platformę obrotu zdefiniowaną w art. 4 ust. 1 pkt 22 dyrektywy 2014/65/UE; |
42) |
„system obrotu” oznacza system obrotu zdefiniowany w art. 4 ust. 1 pkt 24 dyrektywy 2014/65/UE; |
43) |
„agent rozrachunkowy” oznacza agenta rozrachunkowego zdefiniowanego w art. 2 lit. d) dyrektywy 98/26/WE; |
44) |
„rynek na rzecz wzrostu MŚP” oznacza rynek na rzecz wzrostu MŚP zdefiniowany w art. 4 ust. 1 pkt 12 dyrektywy 2014/65/UE; |
45) |
„organ zarządzający” oznacza organ lub organy CDPW, wyznaczone zgodnie z przepisami krajowymi, które to organy są uprawnione do określania strategii, celów i ogólnego kierunku działań CDPW oraz które nadzorują i monitorują proces podejmowania decyzji przez kierownictwo. Obejmuje osoby, które faktycznie kierują działalnością CDPW. W przypadku gdy zgodnie z przepisami krajowymi organ zarządzający składa się z różnych organów pełniących określone funkcje, wymogi niniejszego rozporządzenia mają zastosowanie wyłącznie do tych członków organu zarządzającego, na których na mocy mających zastosowanie przepisów krajowych spoczywa odpowiedzialność za określone działanie; |
46) |
„kadra kierownicza wyższego szczebla” oznacza osoby fizyczne pełniące funkcje wykonawcze w ramach CDPW i które są odpowiedzialne wobec organu zarządzającego za bieżące zarządzanie CDPW. |
2. Komisja jest uprawniona do przyjęcia zgodnie z art. 67 aktów delegowanych dotyczących środków precyzujących niebankowe usługi pomocnicze wymienione w sekcji B pkt 1)–4) załącznika i bankowe usługi pomocnicze wymienione w sekcji C załącznika.
TYTUŁ II
ROZRACHUNEK PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
ROZDZIAŁ I
Forma zapisu księgowego
Artykuł 3
Forma zapisu księgowego
1. Bez uszczerbku dla ust. 2 każdy emitent z siedzibą w Unii, który emituje lub wyemitował zbywalne papiery wartościowe, które są dopuszczone do obrotu lub są przedmiotem obrotu w systemach obrotu, zapewnia rejestrację tych papierów wartościowych w formie zapisu księgowego poprzez immobilizację lub poprzez emisję papierów wartościowych bezpośrednio w formie zdematerializowanej.
2. W przypadku gdy transakcja na zbywalnych papierach wartościowych odbywa się w systemie obrotu, stosowne papiery rejestruje się w CDPW w formie zapisu księgowego w dniu będącym zamierzoną datą rozrachunku lub przed nią, chyba że papiery te zostały zarejestrowane w tej formie już wcześniej.
W przypadku gdy zbywalne papiery wartościowe są przenoszone w związku z uzgodnieniem dotyczącym zabezpieczeń finansowych w rozumieniu definicji w art. 2 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2002/47/WE, papiery takie rejestruje się w CDPW w formie zapisu księgowego w zamierzonej dacie rozrachunku lub przed nią, chyba że zostały zarejestrowane w tej formie już wcześniej.
Artykuł 4
Egzekwowanie przepisów
1. Organy państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę emitent emitujący papiery wartościowe, zapewniają stosowanie art. 3 ust. 1.
2. Organy właściwe do celów nadzorowania systemów obrotu, w tym właściwe organy wyznaczone zgodnie z art. 21 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/71/WE (23), zapewniają stosowanie art. 3 ust. 2 akapit pierwszy niniejszego rozporządzenia w sytuacji, gdy papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, są przedmiotem obrotu w systemach obrotu.
3. Organy państw członkowskich odpowiedzialne za stosowanie dyrektywy 2002/47/WE zapewniają stosowanie art. 3 ust. 2 akapit drugi niniejszego rozporządzenia, w przypadku gdy papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, są przenoszone w związku z uzgodnieniem dotyczącym zabezpieczeń finansowych w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2002/47/WE.
ROZDZIAŁ II
Cykle rozrachunkowe
Artykuł 5
Zamierzona data rozrachunku
1. Każdy uczestnik systemu rozrachunku papierów wartościowych, który na własny rachunek lub na rachunek osoby trzeciej dokonuje w tym systemie rozrachunku transakcji na zbywalnych papierach wartościowych, instrumentach rynku pieniężnego, jednostkach uczestnictwa w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania i uprawnieniach do emisji, dokonuje rozrachunku takich transakcji w zamierzonej dacie rozrachunku.
2. W przypadku transakcji na zbywalnych papierach wartościowych, o których mowa w ust. 1, które to transakcje są realizowane w systemach obrotu, zamierzona data rozrachunku nie może przypadać później niż drugiego dnia roboczego po dokonaniu transakcji. Wymóg ten nie ma zastosowania do transakcji, które są przedmiotem prywatnych negocjacji, ale które są przeprowadzane w systemach obrotu, do transakcji, które są przeprowadzane dwustronnie, lecz zgłaszane w systemie obrotu, ani do pierwszej transakcji, w przypadku gdy odnośne zbywalne papiery wartościowe podlegają wymogowi wstępnej rejestracji w formie zapisu księgowego na mocy art. 3 ust. 2.
3. Właściwe organy zapewniają stosowanie ust. 1.
Organy właściwe do celów nadzoru nad systemami obrotu zapewniają stosowanie ust. 2.
ROZDZIAŁ III
Dyscyplina rozrachunku
Artykuł 6
Środki podejmowane w odpowiedzi na przypadki nieprzeprowadzenia rozrachunku
1. Systemy obrotu ustanawiają procedury umożliwiające potwierdzanie odpowiednich szczegółowych informacji dotyczących transakcji na instrumentach finansowych, o których mowa w art. 5 ust. 1, w dniu przeprowadzenia transakcji.
2. Niezależnie od wymogu określonego w ust. 1 firmy inwestycyjne posiadające zezwolenie na mocy art. 5 dyrektywy 2014/65/UE podejmują w stosownych przypadkach środki służące ograniczeniu liczby przypadków nieprzeprowadzenia rozrachunku.
Środki takie obejmują co najmniej rozwiązania pomiędzy firmą inwestycyjną a jej klientami profesjonalnymi, o których mowa w załączniku II do dyrektywy 2014/65/UE, mające zapewnić niezwłoczne przekazanie informacji o przydziale papierów wartościowych do danej transakcji, potwierdzenie takiego przydziału oraz potwierdzenie przyjęcia lub odrzucenia warunków w odpowiednim terminie przed zamierzoną datą rozrachunku.
EUNGiPW w ścisłej współpracy z członkami ESBC wydaje, zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010, wytyczne dotyczące standardowych procedur i protokołów komunikacyjnych, które mają być stosowane w celu spełnienia wymogu, o którym mowa w akapicie drugim niniejszego ustępu.
3. CDPW ustanawia dla każdego prowadzonego przez siebie systemu rozrachunku papierów wartościowych procedury ułatwiające rozrachunek transakcji na instrumentach finansowych, o których mowa w art. 5 ust. 1, w zamierzonej dacie rozrachunku, o minimalnej ekspozycji swoich uczestników na ryzyko kontrahenta i ryzyko utraty płynności oraz o niskim wskaźniku przypadków nieprzeprowadzenia rozrachunku. CDPW propaguje wczesny rozrachunek w zamierzonej dacie rozrachunku poprzez odpowiednie mechanizmy.
4. CDPW wprowadza dla każdego prowadzonego przez siebie systemu rozrachunku papierów wartościowych środki zachęcające i motywujące do terminowego rozrachunku transakcji przez swoich uczestników. CDPW wymagają od uczestników dokonywania rozrachunku ich transakcji w zamierzonej dacie rozrachunku.
5. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu szczegółowego określenia środków, jakie mają podejmować firmy inwestycyjne zgodnie z ust. 2 akapit pierwszy, doprecyzowania procedur ułatwiających rozrachunek, o których mowa w ust. 3, oraz doprecyzowania środków zachęcających i motywujących do terminowego rozrachunku transakcji, o których to środkach mowa w ust. 4.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 7
Środki podejmowane w odpowiedzi na przypadki nieprzeprowadzenia rozrachunku
1. CDPW ustanawia dla każdego prowadzonego przez siebie systemu rozrachunku papierów wartościowych system monitorujący przypadki nieprzeprowadzenia rozrachunku transakcji na instrumentach finansowych, o których mowa w art. 5 ust. 1. CDPW regularnie przedkłada właściwemu organowi i odpowiednim organom sprawozdania zawierające liczbę i szczegółowy opis przypadków nieprzeprowadzenia rozrachunku oraz wszelkie inne stosowne informacje, w tym środki planowane przez CDPW i ich uczestników na rzecz poprawy skuteczności rozrachunku. CDPW co roku podaje te sprawozdania do wiadomości publicznej w postaci zagregowanej i anonimowej. Właściwe organy przekazują EUNGiPW wszelkie istotne informacje na temat przypadków nieprzeprowadzenia rozrachunku.
2. CDPW określa dla każdego prowadzonego przez siebie systemu rozrachunku papierów wartościowych procedury ułatwiające rozrachunek transakcji na instrumentach finansowych, o których mowa w art. 5 ust. 1, gdy rozrachunek tych transakcji nie nastąpił w zamierzonej dacie rozrachunku. Procedury te przewidują mechanizm sankcji, który będzie służył jako skuteczny środek odstraszający dla uczestników powodujących przypadki nieprzeprowadzenia rozrachunku.
Przed określeniem procedur, o których mowa w akapicie pierwszym, CDPW przeprowadza konsultacje ze stosownymi systemami obrotu i kontrahentami centralnymi, na rzecz których świadczy usługi rozrachunku.
Mechanizm sankcji, o którym mowa w akapicie pierwszym, obejmuje kary pieniężne dla uczestników powodujących przypadki nieprzeprowadzenia rozrachunku (zwanych dalej „uczestnikami niewywiązującymi się ze zobowiązania”). Kary pieniężne oblicza się codziennie za każdy dzień roboczy, w którym nie przeprowadzono rozrachunku transakcji po zamierzonej dacie rozrachunku, aż do końca procesu zakupów na otwartym rynku, o którym mowa w ust. 3, jednak nie dłużej niż do faktycznej daty rozrachunku. Kary pieniężne nie mogą być skonfigurowane jako źródło przychodów dla CDPW.
3. Bez uszczerbku dla mechanizmu kar, o którym mowa w ust. 2 akapit trzeci niniejszego artykułu, i prawa do dwustronnego anulowania transakcji, w przypadku gdy uczestnik niewywiązujący się ze zobowiązania nie dostarczy uczestnikowi nabywającemu instrumentów finansowych, o których mowa w art. 5 ust. 1, w terminie 4 dni roboczych po zamierzonej dacie rozrachunku („okres przedłużenia”), zainicjowany zostanie proces zakupów na otwartym rynku, w ramach którego dane instrumenty będą dostępne do rozrachunku i zostaną dostarczone uczestnikowi nabywającemu w odpowiednim czasie.
W przypadku gdy transakcja dotyczy instrumentu finansowego będącego przedmiotem obrotu na rynku na rzecz wzrostu MŚP, okres przedłużenia wynosi 15 dni, chyba że rynek na rzecz wzrostu MŚP postanowi zastosować krótszy okres.
4. Zastosowanie mają następujące zwolnienia z wymogu, o którym mowa w ust. 3:
a) |
w zależności od rodzaju aktywów i płynności odnośnych instrumentów finansowych, okres przedłużenia można wydłużyć z 4 dni roboczych do maksymalnie 7 dni roboczych, w przypadku gdy krótszy okres przedłużenia miałby wpływ na sprawne i uporządkowane funkcjonowanie odnośnych rynków finansowych; |
b) |
w przypadku operacji obejmujących kilka transakcji, w tym umowy odkupu papierów wartościowych lub umowy udzielania pożyczek papierów wartościowych, proces zakupu na otwartym rynku, o którym mowa w ust. 3, nie ma zastosowania, gdy ramy czasowe tych operacji są wystarczająco krótkie i sprawiają, że proces zakupu na otwartym rynku nie byłby skuteczny. |
5. Bez uszczerbku dla ust. 7, zwolnienia, o których mowa w ust. 4, nie mają zastosowania w odniesieniu do transakcji dotyczących akcji, w przypadku gdy transakcje te są rozliczane przez kontrahenta centralnego.
6. Bez uszczerbku dla mechanizmu kar, o których mowa ust. 2, gdy cena akcji uzgodniona w momencie transakcji jest wyższa od ceny zapłaconej za przeprowadzenie zakupu na otwartym rynku, uczestnik niewywiązujący się ze zobowiązania wypłaca stosowną różnicę uczestnikowi nabywającemu nie później niż drugiego dnia roboczego po tym jak instrumenty finansowe zostały dostarczone w wyniku zakupu na otwartym rynku.
7. Jeżeli nie uda się przeprowadzić zakupu na otwartym rynku lub jeżeli zakup taki nie jest możliwy, uczestnik nabywający może wybrać między otrzymaniem rekompensaty pieniężnej a odroczeniem przeprowadzenia zakupu na otwartym rynku do stosownego późniejszego terminu („okres odroczenia”). Jeżeli odpowiednie instrumenty finansowe nie zostaną dostarczone uczestnikowi nabywającemu na koniec okresu odroczenia, wypłaca się rekompensatę pieniężną.
Rekompensatę pieniężną wypłaca się uczestnikowi nabywającemu nie później niż drugiego dnia roboczego po zakończeniu procesu zakupu na otwartym rynku, o którym mowa w ust. 3, albo po upływie okresu odroczenia, w przypadku gdy wybrano okres odroczenia.
8. Uczestnik niewywiązujący się ze zobowiązania zwraca podmiotowi, który realizuje zakup na otwartym rynku, wszystkie kwoty zapłacone zgodnie z ust. 3, 4 i 5, w tym wszelkie opłaty za wykonanie transakcji wynikające z zakupu na otwartym rynku. O takich opłatach uczestnicy są wyraźnie informowani.
9. CDPW, kontrahenci centralni i systemy obrotu ustanawiają procedury umożliwiające im zawieszenie – po skonsultowaniu się z odnośnymi właściwymi organami – każdego uczestnika, który uporczywie i systematycznie nie wywiązuje się z dostawy instrumentów finansowych, o których mowa w art. 5 ust. 1, w zamierzonej dacie rozrachunku, i dokonanie publicznego ujawnienia tożsamości tego uczestnika dopiero po tym, gdy otrzymał on możliwość przedstawienia swoich uwag, oraz pod warunkiem że organy właściwe dla CDPW, kontrahentów centralnych i systemów obrotu oraz organy właściwe dla tego uczestnika zostały o tym należycie poinformowane. Poza przeprowadzeniem konsultacji przed ewentualnym zawieszeniem, CDPW, kontrahenci centralni i systemy obrotu niezwłocznie powiadamiają odnośne właściwe organy o zawieszeniu uczestnika. Właściwy organ niezwłocznie informuje odpowiednie organy o zawieszeniu uczestnika.
Podawane do wiadomości publicznej informacje na temat przypadków zawieszenia nie mogą obejmować danych osobowych w rozumieniu art. 2 lit. a) dyrektywy 95/46/WE.
10. Ust. 2–9 mają zastosowanie do wszystkich transakcji na instrumentach finansowych, o których mowa w art. 5 ust. 1, dopuszczonych do obrotu na rynkach regulowanych lub w systemie obrotu, lub rozliczanych przez kontrahenta centralnego w następujący sposób:
a) |
w odniesieniu do transakcji rozliczanych przez kontrahenta centralnego, dany kontrahent centralny jest podmiotem, który realizuje zakup na otwartym rynku, zgodnie z ust. 3–8; |
b) |
w odniesieniu do transakcji nierozliczanych przez kontrahenta centralnego, ale przeprowadzanych w systemie obrotu, dany system obrotu umieszcza w swoim regulaminie wewnętrznym mający zastosowanie wobec swoich członków i uczestników obowiązek zapewnienia stosowania środków, o których mowa w ust. 3–8; |
c) |
w odniesieniu do wszystkich transakcji innych niż transakcje, o których mowa w lit. a) i b) niniejszego akapitu, CDPW umieszczają w swoim regulaminie wewnętrznym obowiązek nakładany na swoich uczestników, zgodnie z którym podlegają oni środkom, o których mowa w ust. 3–8. |
CDPW przedstawia kontrahentom centralnym i systemom obrotu niezbędne informacje na temat rozrachunku, aby umożliwić im wypełnienie ich obowiązków wynikających z niniejszego ustępu.
Bez uszczerbku dla lit. a), b) oraz c) akapitu pierwszego, CDPW mogą monitorować dokonywanie zakupów na otwartym rynku, o których mowa w tych literach, w odniesieniu do instrukcji dotyczących wielokrotnego rozrachunku, na tych samych instrumentach finansowych i o tym samym terminie zakończenia okresu realizacji, w celu zminimalizowania liczby zakupów na otwartym rynku, które mają zostać dokonane, a tym samym wpływu na ceny stosownych instrumentów finansowych.
11. Ust. 2–9 nie mają zastosowania do uczestników niewywiązujących się ze zobowiązania, którzy są kontrahentami centralnymi.
12. Ust. 2–9 nie mają zastosowania, jeżeli wobec uczestnika niewywiązującego się ze zobowiązania toczy się postępowanie upadłościowe.
13. Niniejszy artykuł nie ma zastosowania, gdy główny system obrotu akcjami znajduje się w państwie trzecim. Umiejscowienie głównego systemu obrotu akcjami określa się zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 236/2012.
14. Komisja jest uprawniona do przyjmowania zgodnie z art. 67 aktów delegowanych w celu określenia parametrów obliczania odstraszającego i proporcjonalnego poziomu kar pieniężnych, o których mowa w ust. 2 akapit trzeci – na podstawie rodzaju aktywów, płynności instrumentu finansowego i rodzaju transakcji – i które zapewnią wysoki stopień dyscypliny rozrachunku oraz sprawne i uporządkowane funkcjonowanie odnośnych rynków finansowych.
15. EUNGiPW, opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia:
a) |
szczegółowych danych dotyczących systemu monitorującego przypadki nieprzeprowadzenia rozrachunku oraz sprawozdań na temat nieprzeprowadzenia rozrachunku, o których mowa w ust. 1; |
b) |
procedur dotyczących ściągania i redystrybucji kar pieniężnych oraz wszelkich innych możliwych przychodów z takich sankcji zgodnie z ust. 2; |
c) |
szczegółów funkcjonowania stosownego procesu zakupu na otwartym rynku, o którym mowa w ust. 3–8, w tym stosownych ram czasowych na dostarczenie instrumentów finansowych w wyniku procesu zakupu na otwartym rynku, o której mowa w ust. 3. Takie ramy czasowe ustala się z uwzględnieniem rodzaju aktywów i płynności instrumentów finansowych; |
d) |
okoliczności, w których okres przedłużenia można wydłużyć, w zależności od rodzaju aktywów i płynności instrumentów finansowych, zgodnie z warunkami, o których mowa w ust. 4 lit. a), z uwzględnieniem kryteriów oceny płynności na mocy art. 2 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia (UE) nr 600/2014; |
e) |
rodzaju operacji i ich konkretnych ram czasowych, o których mowa w ust. 4 lit. b) i które sprawiają, że zakup na otwartym rynku nie jest skuteczny; |
f) |
metody obliczania rekompensaty pieniężnej, o której mowa w ust. 7; |
g) |
warunków, w których uznaje się, że uczestnik uporczywie i systematycznie nie wywiązuje się z dostawy instrumentów finansowych, o których mowa w ust. 9; oraz |
h) |
niezbędnych informacji na temat rozrachunku, o których mowa w ust. 10 akapit drugi. |
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 8
Egzekwowanie przepisów
1. Organ właściwy dla CDPW, który prowadzi system rozrachunku papierów wartościowych, odpowiedni organ odpowiedzialny za nadzór nad danym systemem rozrachunku papierów wartościowych oraz organy właściwe do celów nadzoru nad systemami obrotu, firmami inwestycyjnymi i kontrahentami centralnymi są właściwe do zapewnienia, by instytucje podlegające ich nadzorowi stosowały przepisy art. 6 i 7, oraz do monitorowania nakładanych sankcji. W razie potrzeby odnośne właściwe organy ściśle ze sobą współpracują. Państwa członkowskie informują EUNGiPW o wyznaczonych właściwych organach będących częścią struktury nadzorczej na szczeblu krajowym.
2. W celu zapewnienia w Unii spójnych, efektywnych i skutecznych praktyk nadzorczych w odniesieniu do art. 6 i 7 niniejszego rozporządzenia EUNGiPW może, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, wydawać wytyczne zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
3. Naruszenie przepisów wynikających z niniejszego tytułu nie ma wpływu na ważność prywatnego kontraktu na instrumenty finansowe ani na możliwość egzekwowania przez strony postanowień prywatnych kontraktów na instrumenty finansowe.
ROZDZIAŁ IV
Rozrachunek zinternalizowany
Artykuł 9
Podmioty internalizujące rozrachunki
1. Podmioty internalizujące rozrachunki zgłaszają co kwartał organom właściwym dla swojego miejsca siedziby zagregowaną wielkość i wartość wszystkich transakcji na papierach wartościowych, które rozliczają poza systemami rozrachunku papierów wartościowych.
Właściwe organy bezzwłocznie przekazują EUNGiPW informacje otrzymane na mocy akapitu pierwszego i informują ten Urząd o wszelkim potencjalnym ryzyku wynikającym z takiej działalności w zakresie rozrachunku.
2. EUNGiPW może, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, opracowywać projekty regulacyjnych standardów technicznych doprecyzowujących treść takich przekazywanych informacji.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
3. EUNGiPW opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu ustanowienia standardowych formularzy, szablonów i procedur na potrzeby przekazywania i przesyłania informacji, o których mowa w ust. 1.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
TYTUŁ III
CENTRALNE DEPOZYTY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH
ROZDZIAŁ I
Udzielanie zezwoleń CDPW i nadzór nad nimi
Artykuł 10
Właściwy organ
Bez uszczerbku dla czynności nadzoru realizowanych przez członków ESBC, o których mowa w art. 12 ust. 1, CDPW uzyskuje zezwolenie od właściwego organu państwa członkowskiego pochodzenia i jest nadzorowany przez ten organ.
Artykuł 11
Wyznaczenie właściwego organu
1. Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ odpowiedzialny za wykonywanie obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do udzielania zezwoleń CDPW mającym siedzibę na jego terytorium i nadzoru nad nimi oraz informuje o nim EUNGiPW.
Jeżeli państwo członkowskie wyznacza więcej niż jeden właściwy organ, określa ono zadania poszczególnych organów i wyznacza jeden organ odpowiedzialny za współpracę z właściwymi organami pozostałych państw członkowskich, odpowiednimi organami, EUNGiPW i EUNB w każdym przypadku, gdy jest to wyraźnie przewidziane w przepisach niniejszego rozporządzenia.
2. EUNGiPW publikuje na swojej stronie internetowej wykaz właściwych organów wyznaczonych zgodnie z ust. 1.
3. Właściwe organy posiadają uprawnienia nadzorcze i dochodzeniowe niezbędne do wykonywania swoich zadań.
Artykuł 12
Odpowiednie organy
1. Następujące organy uczestniczą w udzielaniu zezwoleń CDPW i nadzorze nad nimi w każdym przypadku, gdy jest to wyraźnie przewidziane w przepisach niniejszego rozporządzenia:
a) |
organ odpowiedzialny za dozór nad systemem rozrachunku papierów wartościowych prowadzonym przez CDPW w państwie członkowskim, którego prawo stosuje się do tego systemu rozrachunku papierów wartościowych; |
b) |
banki centralne w Unii emitujące najważniejsze waluty, w których dokonywany jest rozrachunek; |
c) |
w stosownych przypadkach, bank centralny w Unii, w którego księgach odbywa się rozrachunek pieniężny transakcji przeprowadzanych w ramach systemu rozrachunku papierów wartościowych prowadzonego przez CDPW. |
2. EUNGiPW publikuje na swojej stronie internetowej wykaz odpowiednich organów, o których mowa w ust. 1.
3. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu sprecyzowania warunków, w których unijne waluty określone w ust. 1 lit. b) uznaje się za najważniejsze, oraz ustaleń służących ustanowieniu skutecznego procesu konsultacji z odpowiednimi organami, o których mowa w lit. b) i c) tego ustępu.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 13
Wymiana informacji
1. Właściwe organy, odpowiednie organy i EUNGiPW, na wniosek i bez zbędnej zwłoki, wymieniają między sobą informacje wymagane do celów wykonywania swoich obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia.
2. Właściwe organy, odpowiednie organy, EUNGiPW i inne podmioty lub osoby fizyczne i prawne otrzymujące informacje poufne w ramach wykonywania obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia wykorzystują je wyłącznie do celów służbowych.
Artykuł 14
Współpraca między organami
1. Właściwe organy, odpowiednie organy oraz EUNGiPW ściśle współpracują ze sobą, m.in. wymieniając wszystkie stosowne informacje do celów stosowania niniejszego rozporządzenia. W stosownych przypadkach we współpracy tej uczestniczą także inne organy i jednostki publiczne, w szczególności te powołane lub wyznaczone na mocy dyrektywy 2003/87/WE.
W celu zapewnienia w Unii spójnych, efektywnych i skutecznych praktyk nadzorczych, w tym współpracy pomiędzy właściwymi organami odpowiednimi organami w zakresie poszczególnych ocen koniecznych do stosowania niniejszego rozporządzenia, EUNGiPW może, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, wydawać wytyczne kierowane do właściwych organów, zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
2. Wykonując swoje ogólne obowiązki, właściwe organy należycie uwzględniają potencjalny wpływ swoich decyzji na stabilność systemu finansowego we wszystkich innych zainteresowanych państwach członkowskich, w szczególności w sytuacjach nadzwyczajnych, o których mowa w art. 15, w oparciu o dostępne informacje.
Artykuł 15
Sytuacje nadzwyczajne
Bez uszczerbku dla procedury powiadamiania przewidzianej w art. 6 ust. 3 dyrektywy 98/26/WE właściwe organy niezwłocznie informują EUNGiPW, Europejską Radę ds. Ryzyka Systemowego ustanowioną rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 (24) i siebie nawzajem o każdej sytuacji nadzwyczajnej dotyczącej CDPW, w tym o wszelkich zmianach na rynkach finansowych, które mogą mieć niekorzystny wpływ na płynność rynku, stabilność waluty, w której dokonuje się rozrachunku, integralność polityki pieniężnej lub stabilność systemu finansowego w dowolnym z państw członkowskich, w których ma siedzibę dany CDPW lub jeden z jego uczestników.
Artykuł 16
Udzielanie zezwoleń CDPW
1. Każda osoba prawna, która odpowiada definicji CDPW, musi przed rozpoczęciem działalności uzyskać zezwolenie od właściwego organu państwa członkowskiego, w którym ma swoją siedzibę.
2. W zezwoleniu tym wskazane są usługi podstawowe wymienione w sekcji A załącznika i niebankowe usługi pomocnicze dopuszczone na mocy sekcji B załącznika, na których świadczenie CDPW uzyskuje zezwolenie.
3. CDPW musi stale spełniać warunki wymagane dla uzyskania zezwolenia.
4. CDPW, a także jego niezależni biegli rewidenci bez zbędnej zwłoki informują właściwy organ o wszelkich istotnych zmianach mających wpływ na spełnianie warunków zezwolenia.
Artykuł 17
Procedura udzielania zezwoleń
1. CDPW będący wnioskodawcą składa wniosek o udzielenie zezwolenia do swojego właściwego organu.
2. Do wniosku o udzielenie zezwolenia załączane są wszystkie niezbędne informacje umożliwiające właściwemu organowi stwierdzenie, że CDPW będący wnioskodawcą ustanowił, na dzień udzielenia zezwolenia, wszystkie mechanizmy niezbędne w celu wywiązania się z obowiązków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu. Wniosek o udzielenie zezwolenia obejmuje plan działalności określający przewidziane rodzaje działalności oraz strukturę organizacyjną CDPW.
3. W ciągu 30 dni pracy od otrzymania wniosku właściwy organ sprawdza kompletność wniosku. Jeżeli wniosek nie jest kompletny, właściwy organ określa termin przekazania dodatkowych informacji przez CDPW będący wnioskodawcą. Właściwy organ informuje CDPW będący wnioskodawcą, że wniosek został uznany za kompletny.
4. Po stwierdzeniu kompletności wniosku właściwy organ przekazuje wszystkie informacje zawarte we wniosku do odpowiednich organów i konsultuje się z tymi organami w sprawie charakterystyki systemu rozrachunku papierów wartościowych prowadzonego przez CDPW będący wnioskodawcą. Każdy odpowiedni organ może przekazać właściwemu organowi swoje opinie w terminie 3 miesięcy od otrzymania informacji przez odpowiedni organ.
5. Każdorazowo gdy CDPW będący wnioskodawcą zamierza świadczyć usługi, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 dyrektywy 2014/65/UE, dodatkowo wobec świadczenia niebankowych usług pomocniczych wyraźnie wymienionych w sekcji B załącznika, właściwy organ przekazuje wszystkie informacje zawarte we wniosku organowi, o którym mowa w art. 67 dyrektywy 2014/65/UE, i zasięga opinii tego organu w sprawie zdolności CDPW będącego wnioskodawcą do spełnienia wymogów dyrektywy 2014/65/UE i rozporządzenia (UE) nr 600/2014.
6. Przed udzieleniem zezwolenia CDPW będącemu wnioskodawcą właściwy organ przeprowadza konsultacje z właściwymi organami drugiego zainteresowanego państwa członkowskiego, w następujących przypadkach:
a) |
CDPW jest jednostką zależną CDPW posiadającego zezwolenie w innym państwie członkowskim; |
b) |
CDPW jest jednostką zależną jednostki dominującej CDPW posiadającego zezwolenie w innym państwie członkowskim; |
c) |
CDPW jest kontrolowany przez te same osoby fizyczne lub prawne, które kontrolują inny CDPW posiadający zezwolenie w innym państwie członkowskim. |
7. Konsultacje, o których mowa w ust. 6, obejmują następujące kwestie:
a) |
odpowiedniość akcjonariuszy i osób, o których mowa w art. 27 ust. 6, oraz reputacja i doświadczenie osób, które faktycznie kierują działalnością CDPW i o których mowa w art. 27 ust. 1 i 4, w każdym przypadku, gdy ci akcjonariusze i te osoby są wspólni dla danego CDPW i CDPW posiadającego zezwolenie w innym państwie członkowskim; |
b) |
ewentualny wpływ związków, o których mowa w ust. 6 lit. a), b) oraz c), pomiędzy CDPW posiadającym zezwolenie w innym państwie członkowskim a CDPW będącym wnioskodawcą na zdolność tego ostatniego CDPW do spełnienia wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu. |
8. W ciągu sześciu miesięcy od złożenia kompletnego wniosku właściwy organ informuje CDPW będący wnioskodawcą, w formie pisemnej decyzji zawierającej pełne uzasadnienie, o udzieleniu bądź nieudzieleniu zezwolenia.
9. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia informacji, które CDPW będący wnioskodawcą musi przedstawić właściwemu organowi we wniosku o udzielenie zezwolenia.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
10. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty wykonawczych standardów technicznych w celu ustanowienia standardowych formularzy, szablonów i procedur na potrzeby wniosków o udzielenie zezwolenia.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 18
Skutki prawne zezwolenia
1. Działalność CDPW posiadającego zezwolenie ogranicza się do świadczenia usług objętych tym zezwoleniem lub notyfikowanych zgodnie z art. 19 ust. 8.
2. Systemy rozrachunku papierów wartościowych mogą być prowadzone wyłącznie przez CDPW posiadające zezwolenie, w tym przez banki centralne działające w charakterze CDPW.
3. CDPW posiadający zezwolenie może posiadać udział kapitałowy tylko w osobie prawnej, której działalność ogranicza się do świadczenia usług wymienionych w sekcjach A i B załącznika, chyba że taki udział został zatwierdzony przez właściwy organ przy uzasadnieniu, że nie zwiększa on znacząco profilu ryzyka danego CDPW.
4. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia kryteriów uwzględnianych przez właściwe organy na potrzeby zatwierdzania udziału kapitałowego CDPW w osobach prawnych innych niż osoby świadczące usługi wymienione w sekcjach A i B załącznika. Kryteria takie mogą obejmować kwestię, czy usługi świadczone przez daną osobę prawną mają charakter uzupełniający względem usług świadczonych przez CDPW; mogą też obejmować zakres ekspozycji CDPW wobec zobowiązań wynikających z takiego udziału.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 19
Rozszerzenie zakresu działalności i usług oraz zlecanie ich na zasadzie outsourcingu
1. CDPW posiadający zezwolenie przedkłada właściwemu organowi państwa członkowskiego pochodzenia wniosek o udzielenie zezwolenia w każdym przypadku, gdy zamierza zlecić osobie trzeciej wykonywanie usługi podstawowej na zasadzie outsourcingu zgodnie z art. 30 lub rozszerzyć zakres swojej działalności o co najmniej jedną z następujących usług:
a) |
dodatkowe usługi podstawowe wymienione w sekcji A załącznika nieobjęte pierwotnym zezwoleniem; |
b) |
usługi pomocnicze dopuszczone na mocy sekcji B załącznika, ale w niej wyraźnie niewymienione, nieobjęte pierwotnym zezwoleniem; |
c) |
prowadzenie innego systemu rozrachunku papierów wartościowych; |
d) |
rozrachunek pieniężny wszystkich lub niektórych transakcji przeprowadzanych w ramach swojego systemu rozrachunku papierów wartościowych w księgach innego agenta rozrachunkowego; |
e) |
ustanowienie połączenia interoperacyjnego, w tym połączeń z CDPW z państw trzecich. |
2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, jest udzielane zgodnie z procedurą określoną w art. 17.
Właściwy organ powiadamia CDPW będący wnioskodawcą o udzieleniu bądź nieudzieleniu zezwolenia w terminie trzech miesięcy od złożenia kompletnego wniosku.
3. CDPW z siedzibą w Unii, które zamierzają ustanowić połączenie interoperacyjne, składają do swoich odpowiednich właściwych organów wniosek o udzielenie zezwolenia zgodnie z wymogami ust. 1 lit. e). Wspomniane organy konsultują się ze sobą w sprawie zatwierdzenia połączenia operacyjnego CDPW. W przypadku rozbieżnych decyzji i o ile zostało to uzgodnione przez oba właściwe organy, sprawę można skierować do EUNGiPW, który może podjąć działania zgodnie z uprawnieniami przyznanymi mu na mocy art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
4. Organy, o których mowa w ust. 3, odmawiają zatwierdzenia połączenia tylko wówczas, gdy takie połączenie interoperacyjne CDPW zagrażałoby sprawnemu i uporządkowanemu funkcjonowaniu rynków finansowych lub stwarzało ryzyko systemowe.
5. Połączenia interoperacyjne CDPW, które zlecają wykonanie niektórych swoich usług – związanych z tymi połączeniami interoperacyjnymi – na zasadzie outsourcingu podmiotowi publicznemu zgodnie z art. 30 ust. 5, i połączenia interoperacyjne CDPW, do których nie odnosi się ust. 1 lit. e), nie podlegają udzieleniu zezwolenia na mocy tej litery, są jednakże notyfikowane właściwym organom i odpowiednim organom dla danych CDPW przed ich realizacją, w drodze przedstawienia wszystkich stosownych informacji, które pozwalają tym organom ocenić zgodność z wymogami przewidzianymi w art. 48.
6. CDPW mający siedzibę i posiadający zezwolenie w Unii może utrzymywać lub ustanowić połączenie z CDPW z państw trzecich, zgodnie z warunkami i procedurami przewidzianymi w niniejszym artykule. W przypadku ustanowienia połączeń z CDPW z państw trzecich informacje przedstawiane przez CDPW będący wnioskodawcą pozwalają właściwemu organowi ocenić, czy połączenia takie spełniają wymogi określone w art. 48 lub wymogi równoważne wymogom przewidzianym w art. 48.
7. Właściwy organ CDPW będącego wnioskodawcą nakłada na CDPW obowiązek zerwania połączenia interoperacyjnego CDPW, które zostało notyfikowane, w przypadku gdy połączenie takie nie spełnia wymogów przewidzianych w art. 48, a tym samym zagrażałoby sprawnemu i uporządkowanemu funkcjonowaniu rynków finansowych lub stwarzało ryzyko systemowe. Jeżeli właściwy organ nakłada na CDPW obowiązek zerwania połączenia interoperacyjnego CDPW stosuje on procedurę przewidzianą w art. 20 ust. 2 i 3.
8. Dodatkowe usługi pomocnicze wyraźnie wymienione w sekcji B załącznika nie podlegają udzieleniu zezwolenia, są jednakże notyfikowane właściwemu organowi przed ich wykonaniem.
Artykuł 20
Cofnięcie zezwolenia
1. Bez uszczerbku dla ewentualnych działań lub środków naprawczych na mocy tytułu V właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia cofa mu zezwolenie w każdym z następujących przypadków, gdy CDPW:
a) |
nie wykorzystał zezwolenia w ciągu 12 miesięcy, jednoznacznie zrzeka się zezwolenia lub też w ciągu ostatnich sześciu miesięcy nie świadczył żadnych usług ani nie prowadził żadnej działalności; |
b) |
uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych oświadczeń lub w jakikolwiek inny sposób sprzeczny z prawem; |
c) |
nie spełnia już warunków, na podstawie których zezwolenie zostało udzielone, i nie podjął w ustalonym terminie działań naprawczych, których zażądał właściwy organ; |
d) |
poważnie lub systematycznie narusza wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu lub, w stosownych przypadkach, dyrektywie 2014/65/UE lub rozporządzeniu (UE) nr 600/2014. |
2. Natychmiast po tym, jak dowie się o wystąpieniu jednej z okoliczności, o których mowa w ust. 1, właściwy organ konsultuje się z odpowiednimi organami, oraz, w stosownych przypadkach, z organem, o którym mowa w art. 67 dyrektywy 2014/65/UE, w sprawie konieczności cofnięcia zezwolenia.
3. EUNGiPW i każdy odpowiedni organ oraz, w stosownych przypadkach, organ, o którym mowa w art. 67 dyrektywy 2014/65/UE, mogą w dowolnym momencie zwrócić się do właściwego organu państwa członkowskiego pochodzenia o zbadanie, czy dany CDPW nadal spełnia warunki, na podstawie których zostało udzielone zezwolenie.
4. Właściwy organ może ograniczyć cofnięcie zezwolenia do określonej usługi, rodzaju działalności lub określonego instrumentu finansowego.
5. CDPW ustanawia, wdraża i utrzymuje odpowiednią procedurę zapewniającą terminowy i uporządkowany rozrachunek i transfer aktywów klientów i uczestników do innego CDPW w przypadku cofnięcia zezwolenia, o którym mowa w ust. 1.
Artykuł 21
Rejestr CDPW
1. Decyzje podjęte przez właściwe organy na mocy art. 16, 19 i 20 są niezwłocznie komunikowane EUNGiPW.
2. Banki centralne bez zbędnej zwłoki informują EUNGiPW o każdym systemie rozrachunku papierów wartościowych, który prowadzą.
3. Nazwa każdego CDPW, który działa zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i który uzyskał zezwolenie lub został uznany zgodnie z art. 16, 19 lub 25, jest wpisywana do rejestru, wraz z informacją o usługach oraz, w stosownych przypadkach, kategoriach instrumentów finansowych, dla których CDPW uzyskał zezwolenie. Rejestr ten obejmuje oddziały prowadzone przez CDPW w innych państwach członkowskich, połączenia operacyjne CDPW i informacje wymagane na mocy art. 31, w przypadku gdy państwa członkowskie skorzystały z możliwości przewidzianej w tym artykule. EUNGiPW udostępnia rejestr na swojej specjalnej stronie internetowej i stale go aktualizuje.
Artykuł 22
Przegląd i ocena
1. Przynajmniej raz w roku właściwy organ dokonuje przeglądu uzgodnień, strategii, procesów i mechanizmów wdrożonych przez CDPW na potrzeby przestrzegania przepisów niniejszego rozporządzenia oraz dokonuje oceny ryzyk, na jakie jest lub może być narażony dany CDPW lub które ten CDPW może stwarzać dla sprawnego funkcjonowania rynków papierów wartościowych.
2. Właściwy organ nakłada na CDPW wymóg przedłożenia właściwym organom odpowiedniego planu naprawy zapewniającego ciągłość jego najważniejszych operacji.
3. Właściwy organ zapewnia sporządzenie i stosowanie odpowiedniego planu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dla każdego CDPW, aby zapewnić ciągłość przynajmniej jego podstawowych funkcji, z uwzględnieniem wielkości, znaczenia systemowego, charakteru, skali i stopnia złożoności działalności danego CDPW oraz ewentualnego stosownego planu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji sporządzonego zgodnie z dyrektywą 2014/59/UE.
4. Właściwy organ ustala częstotliwość i stopień szczegółowości przeglądu i oceny, o których mowa w ust. 1, uwzględniając wielkość, znaczenie systemowe, charakter, skalę i stopień złożoności działalności danego CDPW. Przegląd i ocena podlegają aktualizacji przynajmniej raz w roku.
5. Właściwy organ zapewnia, by CDPW był poddawany kontrolom na miejscu.
6. Dokonując przeglądu i oceny, o których mowa w ust. 1, właściwy organ konsultuje się na wczesnym etapie z odpowiednimi organami, w szczególności w sprawie działania systemów rozrachunku papierów wartościowych prowadzonych przez CDPW, oraz, w stosownych przypadkach, z organem, o którym mowa w art. 67 dyrektywy 2014/65/UE.
7. Właściwy organ regularnie, a co najmniej raz w roku, informuje odpowiednie organy, oraz, w stosownych przypadkach, organ, o którym mowa w art. 67 dyrektywy 2014/65/UE, o wynikach – w tym o ewentualnych działaniach naprawczych lub sankcjach – przeglądu i oceny, o których mowa w ust. 1.
8. Dokonując przeglądu i oceny, o których mowa w ust. 1, właściwe organy odpowiedzialne za nadzór nad CDPW, które utrzymują rodzaje relacji, o których mowa w art. 17 ust. 6 lit. a), b) i c), przekazują sobie wzajemnie wszelkie istotne informacje, które mogą ułatwić im wykonywanie zadań.
9. Właściwy organ żąda od CDPW niespełniającego wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu, aby na wczesnym etapie podjął działania lub kroki konieczne w celu naprawienia tej sytuacji.
10. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia następujących elementów:
a) |
informacji dostarczanych przez CDPW właściwemu organowi na potrzeby przeglądu i oceny, o którym mowa w ust. 1; |
b) |
informacji przekazywanych przez właściwy organ odpowiednim organom, o których mowa w ust. 7; |
c) |
informacji przekazywanych sobie wzajemnie przez właściwe organy, o których mowa w ust. 8. |
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
11. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty wykonawczych standardów technicznych w celu ustanowienia standardowych formularzy, szablonów i procedur dotyczących przekazywania informacji, o których mowa w ust. 10 akapit pierwszy.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 23
Swoboda świadczenia usług w innym państwie członkowskim
1. CDPW posiadający zezwolenie może świadczyć usługi określone w załączniku na terytorium Unii, w tym poprzez utworzenie oddziału, pod warunkiem że dane usługi są objęte zezwoleniem.
2. CDPW posiadający zezwolenie, który zamierza świadczyć usługi podstawowe, o których mowa w sekcji A pkt 1 i 2 załącznika, w odniesieniu do instrumentów finansowych ustanowionych na mocy przepisów innego państwa członkowskiego, o których mowa w art. 49 ust. 1, lub który zamierza utworzyć oddział w innym państwie członkowskim, podlega procedurze określonej w ust. 3–7.
3. Każdy CDPW, który chciałby świadczyć usługi, o których mowa w ust. 2, na terytorium innego państwa członkowskiego po raz pierwszy lub zmienić zakres takich świadczonych usług, przekazuje następujące informacje właściwemu organowi państwa członkowskiego pochodzenia:
a) |
państwo członkowskie, w którym dany CDPW zamierza prowadzić działalność; |
b) |
plan działalności, określający w szczególności usługi, które CDPW zamierza świadczyć; |
c) |
walutę lub waluty, które dany CDPW zamierza stosować; |
d) |
w przypadku gdy chodzi o oddział – strukturę organizacyjną oddziału oraz imiona i nazwiska osób odpowiedzialnych za zarządzanie tym oddziałem; |
e) |
w stosownych przypadkach, ocenę środków, jakie CDPW zamierza podjąć, aby umożliwić swoim użytkownikom przestrzeganie przepisów krajowych, o których mowa w art. 49 ust. 1. |
4. W terminie trzech miesięcy od otrzymania informacji, o których mowa w ust. 3, właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia przekazuje te informacje właściwemu organowi przyjmującego państwa członkowskiego, chyba że, wziąwszy pod uwagę usługi, które mają być świadczone, ma podstawy do zakwestionowania adekwatności struktury administracyjnej lub sytuacji finansowej CDPW chcącego świadczyć swoje usługi w przyjmującym państwie członkowskim.
Właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego niezwłocznie informuje odpowiednie organy tego państwa członkowskiego o wszelkich informacjach otrzymanych na mocy akapitu pierwszego.
5. W przypadku gdy właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia postanowi zgodnie z ust. 4 nie przekazywać wszystkich informacji, o których mowa w ust. 3, właściwemu organowi przyjmującego państwa członkowskiego, przedstawia on zainteresowanemu CDPW uzasadnienie odmowy w ciągu trzech miesięcy od otrzymania wszystkich informacji oraz informuje właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego o swojej decyzji w związku z ust. 6 lit. a). W przypadku gdy informacja zostaje przekazana w odpowiedzi na taki wniosek, właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego nie wydaje zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6 lit. a).
6. CDPW może rozpocząć świadczenie usług, o których mowa w ust. 2, w przyjmującym państwie członkowskim pod następującymi warunkami:
a) |
CDPW otrzymał zawiadomienie od właściwego organu przyjmującego państwa członkowskiego, w którym organ ten potwierdza otrzymanie informacji, o których mowa w ust. 4, oraz, w stosownych przypadkach, zatwierdza ocenę, o której mowa w ust. 3 lit. e); |
b) |
w przypadku nieotrzymania zawiadomienia – po upływie trzech miesięcy od daty przekazania informacji, o których mowa w ust. 4. |
7. W przypadku wprowadzenia zmiany do którejkolwiek z informacji przekazanych zgodnie z ust. 3 CDPW kieruje pisemne powiadomienie o takiej zmianie do właściwego organu państwa członkowskiego pochodzenia co najmniej jeden miesiąc przed jej dokonaniem. Właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia niezwłocznie powiadamia o tych zmianach również właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego.
Artykuł 24
Współpraca między organami państwa członkowskiego pochodzenia i przyjmującego państwa członkowskiego oraz wzajemna ocena
1. W przypadku gdy CDPW posiadający zezwolenie w jednym z państw członkowskich utworzył oddział w innym państwie członkowskim, właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia i właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego ściśle współpracują w wykonywaniu swych obowiązków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, w szczególności w momencie przeprowadzania w tym oddziale kontroli na miejscu. Właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia i właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego mogą, wykonując swoje obowiązki, prowadzić kontrole na miejscu w tym oddziale po poinformowaniu właściwego organu, odpowiednio, przyjmującego państwa członkowskiego lub państwa członkowskiego pochodzenia.
2. Właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia lub przyjmującego państwa członkowskiego mogą żądać od CDPW świadczących usługi zgodnie z art. 23, aby przekazywały im one okresowo sprawozdania z działalności prowadzonej w tych przyjmujących państwach członkowskich, również do celów gromadzenia statystyk. Na wniosek właściwego organu państwa członkowskiego pochodzenia właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego przekazuje te sprawozdania okresowe właściwemu organowi państwa członkowskiego pochodzenia.
3. Na wniosek właściwego organu przyjmującego państwa członkowskiego i bezzwłocznie właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia CDPW informuje o tożsamości emitentów i uczestników systemów rozrachunku papierów wartościowych prowadzonych przez CDPW, który świadczy usługi w tym przyjmującym państwie członkowskim, oraz przekazuje wszelkie inne istotne informacje dotyczące działalności tego CDPW w przyjmującym państwie członkowskim.
4. Jeżeli w świetle sytuacji na rynkach papierów wartościowych w przyjmującym państwie członkowskim działalność CDPW nabrała istotnej wagi dla funkcjonowania rynków papierów wartościowych i ochrony inwestorów w tym przyjmującym państwie członkowskim, właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia i przyjmującego państwa członkowskiego oraz odpowiednie organy państwa członkowskiego pochodzenia i przyjmującego państwa członkowskiego dokonują uzgodnień o współpracy na potrzeby nadzoru nad działalnością tego CDPW w przyjmującym państwie członkowskim.
W przypadku gdy CDPW nabrał istotnej wagi dla funkcjonowania rynków papierów wartościowych i ochrony inwestorów w więcej niż jednym przyjmującym państwie członkowskim, państwo członkowskiego pochodzenia może postanowić, że takie uzgodnienia o współpracy będą obejmowały kolegia organów nadzoru.
5. Jeżeli właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego ma jasne i weryfikowalne podstawy, by sądzić, że CDPW świadczący usługi na jego terytorium zgodnie z art. 23 narusza obowiązki wynikające z przepisów niniejszego rozporządzenia, przekazuje te ustalenia właściwemu organowi państwa członkowskiego pochodzenia i EUNGiPW.
Jeżeli mimo środków podjętych przez właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia lub z uwagi na to, że środki te okażą się nieodpowiednie, CDPW nadal narusza obowiązki wynikające z przepisów niniejszego rozporządzenia, właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego, po poinformowaniu właściwego organu państwa członkowskiego pochodzenia, podejmuje wszystkie stosowne środki niezbędne do zapewnienia przestrzegania przepisów niniejszego rozporządzenia na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego. O takich środkach informuje się bezzwłocznie EUNGiPW.
Właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego i państwa członkowskiego pochodzenia mogą skierować daną sprawę do EUNGiPW, który może podjąć działania zgodnie z uprawnieniami przyznanymi mu na mocy art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
6. Bez uszczerbku dla art. 30 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010, EUNGiPW – po skonsultowaniu się z członkami ESBC – organizuje oraz przeprowadza co najmniej raz na trzy lata wzajemną ocenę nadzoru nad CDPW korzystającymi ze swobody świadczenia usług w innym państwie członkowskim zgodnie z art. 23 lub uczestniczącymi w połączeniu interoperacyjnym.
W kontekście wzajemnej oceny, o której mowa w akapicie pierwszym, EUNGiPW zwraca się, w stosownych przypadkach, z prośbą o opinię lub poradę do Grupy Interesariuszy z Sektora Giełd i Papierów Wartościowych, o której mowa w art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
7. Komisja jest uprawniona do przyjęcia zgodnie z art. 67 aktów delegowanych dotyczących środków służących ustanowieniu kryteriów, na podstawie których działalność CDPW w przyjmującym państwie członkowskim można uznać za mającą istotną wagę dla funkcjonowania rynków papierów wartościowych i ochrony inwestorów w tym przyjmującym państwie członkowskim.
8. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty wykonawczych standardów technicznych w celu ustanowienia standardowych formularzy, szablonów i procedur na potrzeby współpracy, o której mowa w ust. 1, 3 i 5.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 25
Państwa trzecie
1. CDPW z państwa trzeciego może świadczyć usługi określone w załączniku na terytorium Unii, w tym poprzez utworzenie oddziału.
2. Niezależnie od ust. 1 CDPW z państwa trzeciego, który zamierza świadczyć usługi określone w sekcji A pkt 1 i 2 załącznika, w odniesieniu do instrumentów finansowych ustanowionych na mocy przepisów państwa członkowskiego, o których mowa w art. 49 ust. 1 akapit drugi, lub który zamierza utworzyć oddział w państwie członkowskim, podlega procedurze określonej w ust. 4–11 niniejszego artykułu.
3. CDPW mający siedzibę i posiadający zezwolenie w Unii może utrzymywać lub ustanowić połączenie operacyjne z CDPW z państwa trzeciego zgodnie z art. 48.
4. Po skonsultowaniu się z organami, o których mowa w ust. 5, EUNGiPW może uznać CDPW z państwa trzeciego, który złożył wniosek o uznanie do celów świadczenia usług, o których mowa w ust. 2, jeżeli spełnione są następujące warunki:
a) |
Komisja przyjęła decyzję zgodnie z ust. 9; |
b) |
CDPW z państwa trzeciego podlega skutecznym procedurom w zakresie zezwoleń, nadzoru i dozoru lub – jeżeli system rozrachunku papierów wartościowych jest prowadzony przez bank centralny – dozoru, zapewniającym pełną zgodność z wymogami ostrożnościowymi mającymi zastosowanie w tym państwie trzecim; |
c) |
pomiędzy EUNGiPW a organami odpowiedzialnymi w tym państwie trzecim (odpowiedzialne organy państwa trzeciego) zostały zawarte uzgodnienia o współpracy zgodnie z ust. 10; |
d) |
w stosownych przypadkach, CDPW z państwa trzeciego podejmuje konieczne środki, aby umożliwić swoim użytkownikom przestrzeganie stosownych przepisów krajowych państwa członkowskiego, w którym CDPW z państwa trzeciego zamierza świadczyć usługi CDPW, w tym przepisów, o których mowa w art. 49 ust. 1 akapit drugi, a odpowiedni charakter tych środków został potwierdzony przez właściwe organy państwa członkowskiego, w którym CDPW z państwa trzeciego zamierza świadczyć usługi CDPW. |
5. Oceniając, czy spełnione zostały warunki określone w ust. 4, EUNGiPW konsultuje się z:
a) |
właściwymi organami państw członkowskich, w których CDPW z państwa trzeciego zamierza świadczyć usługi CDPW, w szczególności w sprawie sposobu, w jaki dany CDPW z państwa trzeciego zamierza spełnić wymóg, o którym mowa w ust. 4 lit. d); |
b) |
odpowiednimi organami; |
c) |
odpowiedzialnymi organami państwa trzeciego odpowiedzialnymi za udzielanie zezwoleń CDPW, a także za nadzór i dozór nad nimi. |
6. CDPW z państwa trzeciego, o którym mowa w ust. 2, składa wniosek o uznanie do EUNGiPW.
CDPW będący wnioskodawcą przekazuje EUNGiPW wszystkie informacje uważane za niezbędne do jego uznania. W ciągu 30 dni pracy od otrzymania wniosku EUNGiPW sprawdza kompletność wniosku. Jeżeli wniosek nie jest kompletny, EUNGiPW określa termin przekazania dodatkowych informacji przez CDPW będący wnioskodawcą.
Właściwe organy państw członkowskich, w których CDPW z państwa trzeciego zamierza świadczyć usługi CDPW, ocenia zgodność tego CDPW z państwa trzeciego z przepisami, o których mowa w ust. 4 lit. d), i w terminie trzech miesięcy od otrzymania wszystkich niezbędnych informacji od EUNGiPW informuje ten Urząd – w drodze decyzji zawierającej pełne uzasadnienie – czy taka zgodność ma miejsce.
Decyzja w sprawie uznania opiera się na kryteriach określonych w ust. 4.
W ciągu sześciu miesięcy od złożenia kompletnego wniosku EUNGiPW informuje CDPW będący wnioskodawcą, w formie pisemnej decyzji zawierającej pełne uzasadnienie, o jego uznaniu bądź odmowie uznania.
7. W ścisłej współpracy z EUNGiPW właściwe organy państw członkowskich, w których CDPW z państwa trzeciego – należycie uznany na podstawie ust. 4 – świadczy usługi CDPW, mogą zwrócić się do odpowiedzialnych organów państwa trzeciego o:
a) |
przekazywanie im okresowo sprawozdań na temat działalności danego CDPW z państwa trzeciego prowadzonej w tych przyjmujących państwach członkowskich, również do celów gromadzenia statystyk; |
b) |
informowanie, w odpowiednim terminie, o tożsamości emitentów i uczestników systemów rozrachunku papierów wartościowych prowadzonych przez CDPW z państwa trzeciego, który świadczy usługi w tym przyjmującym państwie członkowskim, oraz o przekazywanie wszelkich innych istotnych informacji dotyczących działalności tego CDPW z państwa trzeciego w przyjmującym państwie członkowskim. |
8. W przypadku gdy dany CDPW z państwa trzeciego rozszerza w Unii zakres swoich usług w ramach procedury określonej w ust. 4, 5 oraz 6, EUNGiPW, konsultując się z organami, o których mowa w ust. 5, weryfikuje uznanie tego CDPW z państwa trzeciego.
EUNGiPW cofa uznanie tego CDPW, jeżeli nie spełnia on już warunków określonych w ust. 4 lub w okolicznościach, o których mowa w art. 20.
9. Komisja może przyjąć akty wykonawcze w celu ustalenia, że ramy prawne i nadzorcze państwa trzeciego zapewniają, że CDPW, które uzyskały zezwolenie w tym państwie trzecim, spełniają prawnie wiążące wymogi, które faktycznie są równoważne wymogom określonym w niniejszym rozporządzeniu, oraz że te CDPW podlegają skutecznemu ciągłemu nadzorowi, dozorowi i egzekwowaniu przepisów w tym państwie trzecim, jak również że ramy prawne tego państwa trzeciego zapewniają skuteczny równoważny system uznawania CDPW posiadających zezwolenie na mocy przepisów prawnych państw trzecich. Te akty wykonawcze są przyjmowane zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 68 ust. 2.
Dokonując ustalenia, o którym mowa w akapicie pierwszym, Komisja może również rozważyć, czy te ramy prawne i nadzorcze państwa trzeciego odzwierciedlają uzgodnione na szczeblu międzynarodowym standardy CPSS–IOSCO w zakresie, w jakim te ostatnie nie są sprzeczne z wymogami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.
10. Zgodnie z art. 33 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 EUNGiPW zawiera uzgodnienia o współpracy z odpowiedzialnymi organami państw trzecich, których ramy prawne i nadzorcze uznano za równoważne z niniejszym rozporządzeniem zgodnie z ust. 9. Uzgodnienia takie określają co najmniej:
a) |
mechanizm wymiany informacji między EUNGiPW, właściwymi organami przyjmującego państwa członkowskiego i odpowiedzialnymi organami państwa trzeciego, w tym dostęp do wszystkich informacji dotyczących CDPW posiadających zezwolenie w państwach trzecich, których żąda EUNGiPW, w szczególności dostęp do informacji w przypadkach, o których mowa w ust. 7; |
b) |
mechanizm szybkiego powiadamiania EUNGiPW, w przypadku gdy odpowiedzialny organ państwa trzeciego uważa, że nadzorowany przez niego CDPW narusza warunki udzielonego mu zezwolenia lub inne mające do niego zastosowanie przepisy; |
c) |
procedury dotyczące koordynacji działalności nadzorczej, w tym, w stosownych przypadkach, kontroli na miejscu. |
Jeżeli uzgodnienie o współpracy przewiduje przekazywanie danych osobowych przez państwo członkowskie, dane te muszą być przekazywane zgodnie z przepisami dyrektywy 95/46/WE, a jeżeli uzgodnienie o współpracy przewiduje przekazywanie danych osobowych przez EUNGiPW, dane te muszą być przekazywane zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 45/2001.
11. W przypadku gdy CDPW z państwa trzeciego został uznany zgodnie z ust. 4–8, może on świadczyć usługi określone w załączniku na terytorium Unii, w tym poprzez utworzenie oddziału.
12. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia informacji, które CDPW będący wnioskodawcą przedstawia EUNGiPW we wniosku o uznanie na mocy ust. 6.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
ROZDZIAŁ II
Wymogi obowiązujące CDPW
Artykuł 26
Przepisy ogólne
1. CDPW musi posiadać solidne zasady zarządzania obejmujące jasną strukturę organizacyjną z dokładnie określonymi, przejrzystymi i spójnymi obszarami odpowiedzialności, skuteczne procedury służące rozpoznawaniu ryzyk, na które jest lub może być narażony CDPW, zarządzaniu tymi ryzykami, ich monitorowaniu i zgłaszaniu, a także odpowiednie polityki wynagrodzeń i mechanizmy kontroli wewnętrznej, w tym należyte procedury administracyjne i procedury dotyczące rachunkowości.
2. CDPW przyjmuje strategie i procedury dostatecznie skuteczne, aby zapewnić przestrzeganie przepisów niniejszego rozporządzenia, w tym przestrzeganie wszystkich tych przepisów przez kierownictwo CDPW i jego pracowników.
3. CDPW wprowadza i stosuje skuteczne, określone w formie pisemnej uzgodnienia organizacyjno-administracyjne służące identyfikowaniu wszelkich potencjalnych wewnętrznych konfliktów interesów i zarządzania tymi konfliktami, występujących pomiędzy CDPW, w tym jego kierownictwem, pracownikami, członkami organu zarządzającego lub wszelkimi osobami bezpośrednio lub pośrednio powiązanymi z nimi, a jego uczestnikami lub ich klientami. CDPW wprowadza odpowiednie procedury rozstrzygania konfliktów interesów i stosuje je w przypadku ich wystąpienia.
4. CDPW podaje do wiadomości publicznej zasady zarządzania oraz przepisy regulujące działalność CDPW.
5. CDPW posiada odpowiednie procedury zgłaszania przez pracowników potencjalnych naruszeń niniejszego rozporządzenia wewnętrznie, za pośrednictwem specjalnego mechanizmu.
6. CDPW podlega regularnym i niezależnym kontrolom. Wyniki tych kontroli przekazywane są organowi zarządzającemu i udostępniane właściwemu organowi oraz – w stosownych przypadkach z uwzględnieniem potencjalnych konfliktów interesu między członkami komitetu użytkowników a CDPW – komitetowi użytkowników.
7. W przypadku gdy CDPW jest częścią grupy przedsiębiorstw obejmującej inne CDPW lub instytucje kredytowe, o których mowa w tytule IV, przyjmuje szczegółowe strategie i procedury określające, w jaki sposób wymogi określone w niniejszym artykule mają zastosowanie do grupy oraz do poszczególnych podmiotów wchodzących w skład tej grupy.
8. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych określających na poziomie CDPW oraz na poziomie grupy, o którym mowa w ust. 7:
a) |
narzędzia monitorowania ryzyk CDPW, o których mowa w ust. 1; |
b) |
zakres odpowiedzialności kluczowego personelu w odniesieniu do ryzyk CDPW, o których mowa w ust. 1; |
c) |
potencjalne konflikty interesów, o których mowa w ust. 3; |
d) |
metody kontroli, o których mowa w ust. 6; oraz |
e) |
okoliczności, w których stosowne byłoby – z uwzględnieniem potencjalnych konfliktów interesu między członkami komitetu użytkowników a CDPW – przekazanie komitetowi użytkowników ustaleń z kontroli zgodnie z ust. 6. |
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 27
Kadra kierownicza wyższego szczebla, organ zarządzający i akcjonariusze
1. Kadra kierownicza wyższego szczebla w CDPW cieszy się wystarczająco dobrą opinią i posiada dostateczne doświadczenie, aby zapewnić należyte i ostrożne zarządzanie CDPW.
2. CDPW posiada organ zarządzający, a co najmniej jedna trzecia i nie mniej niż dwóch członków jego składu jest niezależnych.
3. Wynagrodzenie niezależnych i innych niewykonawczych członków organu zarządzającego nie jest powiązane z wynikami działalności CDPW.
4. W skład organu zarządzającego wchodzą odpowiedni członkowie cieszący się wystarczająco dobrą opinią i reprezentujący odpowiednią kombinację kompetencji, doświadczenia oraz znajomości podmiotu i rynku. Niewykonawczy członkowie organu zarządzającego podejmują decyzję w sprawie wartości docelowej reprezentacji niedostatecznie reprezentowanej płci w organie zarządzającym i przygotowuje politykę dotyczącą sposobu zwiększenia liczby osób niedostatecznie reprezentowanej płci w organie zarządzającym, tak aby osiągnąć tę wartość docelową. Wartość docelową, politykę i jej realizację podaje się do wiadomości publicznej.
5. CDPW wyraźnie określa zadania i zakres odpowiedzialności organu zarządzającego zgodnie ze stosownymi przepisami prawa krajowego. CDPW, na żądanie, udostępnia właściwemu organowi i audytorowi protokoły posiedzeń organu zarządzającego.
6. Akcjonariusze CDPW i osoby, które są w stanie sprawować, bezpośrednio lub pośrednio, kontrolę nad zarządzaniem CDPW, są osobami odpowiednimi do zapewnienia należytego i ostrożnego zarządzania CDPW.
7. CDPW ma obowiązek:
a) |
dostarczać właściwemu organowi oraz podawać do publicznej wiadomości informacje dotyczące struktury własnościowej CDPW, a w szczególności tożsamości i wielkości udziałów wszelkich stron będących w stanie sprawować kontrolę nad działalnością CDPW; |
b) |
powiadamiać swój właściwy organ o ewentualnych decyzjach w sprawie przeniesienia praw własności, które prowadzą do zmian w kręgu osób sprawujących kontrolę nad działalnością CDPW, i ubiegać się o zatwierdzenie tych decyzji przez ten organ. Po zatwierdzeniu przez właściwy organ, CDPW podaje do wiadomości fakt przeniesienia praw własności. |
Każda osoba fizyczna lub prawna niezwłocznie informuje CDPW i jego właściwy organ o decyzji o nabyciu lub zbyciu swoich praw własności, które prowadzą do zmian w kręgu osób sprawujących kontrolę nad działalnością danego CDPW.
8. W terminie 60 dni pracy od otrzymania informacji, o których mowa w ust. 7, właściwy organ podejmuje decyzję w sprawie proponowanych zmian dotyczących kontroli nad CDPW. Właściwy organ odmawia zatwierdzenia proponowanych zmian dotyczących kontroli nad CDPW, jeżeli istnieją obiektywne i weryfikowalne podstawy, by sądzić, że stanowiłyby one zagrożenie dla należytego i ostrożnego zarządzania CDPW lub zdolności CDPW do przestrzegania przepisów niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 28
Komitet użytkowników
1. Dla każdego prowadzonego przez siebie systemu rozrachunku papierów wartościowych CDPW ustanawia komitet użytkowników, w którego skład wchodzą przedstawiciele emitentów i uczestników tych systemów rozrachunku papierów wartościowych. Opinie komitetu użytkowników są niezależne od bezpośredniego wpływu kierownictwa CDPW.
2. CDPW określa w sposób niedyskryminacyjny kompetencje każdego ustanowionego komitetu użytkowników, zasady zarządzania konieczne do zapewnienia jego niezależności, procedury operacyjne, a także kryteria przyjmowania i mechanizm wyboru członków komitetu. Zasady zarządzania są podawane do wiadomości publicznej i zapewniają, by komitet użytkowników podlegał bezpośrednio organowi zarządzającemu i odbywał regularne posiedzenia.
3. Komitety użytkowników doradzają organowi zarządzającemu w sprawie najważniejszych uzgodnień, które mają wpływ na ich członków, w tym w sprawie kryteriów dopuszczania emitentów lub uczestników do ich odnośnych systemów rozrachunku papierów wartościowych oraz poziomu usług.
4. Komitety użytkowników mogą przedkładać organowi zarządzającemu niewiążące opinie zawierające szczegółowe uwagi dotyczące struktur opłat w CDPW.
5. Bez uszczerbku dla prawa właściwych organów do uzyskiwania należytych informacji, członków komitetu użytkowników obowiązuje poufność. W przypadku gdy przewodniczący komitetu użytkowników stwierdzi istnienie faktycznego bądź potencjalnego konfliktu interesów danego członka w odniesieniu do określonej kwestii, członek ten nie może w tej kwestii zagłosować.
6. CDPW bezzwłocznie informuje właściwy organ i komitet użytkowników o wszelkich decyzjach, w przypadku których organ zarządzający postanowi nie stosować się do opinii komitetu użytkowników. Komitet użytkowników może informować właściwy organ o wszelkich dziedzinach, w których jego zdaniem nie zastosowano się do opinii komitetu użytkowników.
Artykuł 29
Przechowywanie dokumentacji
1. Przez okres co najmniej dziesięciu lat CDPW przechowuje pełną dokumentację dotyczącą świadczonych usług i prowadzonej działalności, w tym usług pomocniczych, o których mowa w sekcjach B i C załącznika, tak aby umożliwić właściwemu organowi monitorowanie spełniania wymogów wynikających z niniejszego rozporządzenia.
2. Na wniosek właściwego organu i odpowiednich organów oraz wszelkich innych organów publicznych, które na mocy prawa unijnego lub prawa krajowego państwa członkowskiego pochodzenia, są uprawnione do żądania uzyskania dostępu do takiej dokumentacji, CDPW udostępnia dokumentację, o której mowa w ust. 1, na potrzeby wypełniania zadań tych organów.
3. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu szczegółowego określenia dokumentacji, o której mowa w ust. 1 i którą należy przechowywać do celów monitorowania przestrzegania przez CDPW przepisów niniejszego rozporządzenia.
EUNGiPW przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
4. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia formatu dokumentacji, o której mowa w ust. 1 i którą należy przechowywać do celów monitorowania przestrzegania przez CDPW przepisów niniejszego rozporządzenia.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 30
Outsourcing
1. W przypadku gdy CDPW zleca osobie trzeciej wykonywanie usług lub działań na zasadzie outsourcingu, pozostaje on w pełni odpowiedzialny za wywiązywanie się z wszystkich swoich obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia i musi stale spełniać następujące warunki:
a) |
outsourcing nie prowadzi do przekazania odpowiedzialności; |
b) |
nie następuje zmiana relacji CDPW z jego uczestnikami lub emitentami ani jego zobowiązań wobec tych uczestników lub emitentów; |
c) |
nie następuje faktyczna zmiana warunków udzielenia zezwolenia CDPW; |
d) |
outsourcing nie uniemożliwia wykonywania funkcji nadzoru i dozoru, w tym dostępu na miejscu w celu uzyskania wszelkich odpowiednich informacji niezbędnych do pełnienia tych funkcji; |
e) |
outsourcing nie może prowadzić do pozbawienia CDPW systemów i środków kontroli niezbędnych do zarządzania ryzykami, na jakie jest narażony; |
f) |
w sposób ciągły CDPW zachowuje wiedzę specjalistyczną i zasoby niezbędne do oceny jakości świadczonych usług oraz zdolności organizacyjnej i adekwatności kapitałowej usługodawcy, a także na skuteczne nadzorowanie usług zleconych na zasadzie outsourcingu i zarządzanie ryzykami związanymi z outsourcingiem; |
g) |
CDPW ma bezpośredni dostęp do odpowiednich informacji dotyczących usług zleconych na zasadzie outsourcingu; |
h) |
usługodawca współpracuje z właściwym organem i odpowiednimi organami w związku z działaniami zleconymi na zasadzie outsourcingu; |
i) |
CDPW zapewnia spełnianie przez usługodawcę standardów określonych we właściwych przepisach dotyczących ochrony danych, które miałyby zastosowanie, gdyby odnośni usługodawcy mieli siedzibę w Unii. CDPW jest odpowiedzialny za zapewnienie określenia tych standardów w umowie zawieranej pomiędzy stronami oraz ich utrzymywania. |
2. CDPW określa w pisemnej umowie prawa i obowiązki CDPW oraz prawa i obowiązki usługodawcy. Umowa outsourcingu musi przewidywać możliwość jej wypowiedzenia przez CDPW.
3. CDPW i usługodawca udostępniają na żądanie właściwemu organowi i odpowiednim organom wszelkie informacje niezbędne im do oceny tego, czy działania zlecone na zasadzie outsourcingu spełniają wymogi przewidziane w niniejszym rozporządzeniu.
4. Outsourcing usługi podstawowej wymaga uzyskania zezwolenia właściwego organu zgodnie z art. 19.
5. Przepisy ust. 1–4 nie mają zastosowania, gdy CDPW zleca część swoich usług lub działań na zasadzie outsourcingu podmiotowi publicznemu i gdy ten outsourcing podlega specjalnym ramom prawnym, regulacyjnym i operacyjnym, które zostały wspólnie uzgodnione i sformalizowane pomiędzy podmiotem publicznym a danym CDPW oraz zatwierdzone przez właściwe organy w oparciu o wymogi ustanowione w niniejszym rozporządzeniu.
Artykuł 31
Usługi świadczone przez strony inne niż CDPW
1. Niezależnie od art. 30 oraz w przypadku gdy wymagają tego przepisy krajowe, osoba inna niż CDPW może być odpowiedzialna za dokonywanie zapisów księgowych w rachunkach papierów wartościowych prowadzonych przez CDPW.
2. Państwa członkowskie, które zgodnie z ust. 1 zezwalają stronom innym niż CDPW na świadczenie określonych usług podstawowych, o których mowa w sekcji A załącznika, określają w drodze przepisów krajowych wymogi, które będą miały w takim przypadku zastosowanie. Wymogi te obejmują przepisy niniejszego rozporządzenia mające zastosowanie zarówno do CDPW, jak i – w stosownych przypadkach – do drugiej zainteresowanej strony.
3. Państwa członkowskie, które zgodnie z ust. 1 zezwalają stronom innym niż CDPW na świadczenie niektórych usług podstawowych, o których mowa w sekcji A załącznika, przekazują EUNGiPW wszelkie stosowne informacje dotyczące świadczenia takich usług, łącznie ze swoimi odnośnymi przepisami krajowymi.
EUNGiPW wprowadza te informacje do rejestru CDPW, o którym mowa w art. 21.
Artykuł 32
Przepisy ogólne
1. CDPW ma wyraźnie określone, możliwe do realizacji, cele, np. w obszarach minimalnych poziomów usług, oczekiwań odnośnie do zarządzania ryzykiem i priorytetów dotyczących działalności.
2. CDPW posiada przejrzyste zasady dotyczące rozpatrywania skarg.
Artykuł 33
Wymogi dotyczące uczestnictwa
1. Dla każdego prowadzonego przez siebie systemu rozrachunku papierów wartościowych CDPW posiada kryteria dotyczące uczestnictwa, które zapewniają sprawiedliwy i otwarty dostęp wszystkim osobom prawnym zamierzającym zostać uczestnikami i które są udostępniane publicznie. Kryteria te są przejrzyste, obiektywne i niedyskryminujące, tak aby zapewnić sprawiedliwy i otwarty dostęp do CDPW, z należytym uwzględnieniem ryzyk dla stabilności finansowej oraz organizacji rynków. Kryteria ograniczające dostęp do CDPW są dozwolone wyłącznie w zakresie, w jakim ich celem jest uzasadniona kontrola konkretnego ryzyka, na jakie narażony jest CDPW.
2. CDPW rozpatruje wnioski o dostęp bezzwłocznie, udzielając odpowiedzi na wniosek najpóźniej w terminie jednego miesiąca, i udostępnia publicznie procedury dotyczące rozpatrywania wniosków o dostęp.
3. CDPW odmawia dostępu uczestnikowi spełniającemu kryteria, o których mowa w ust. 1, wyłącznie jeśli zostanie to należycie uzasadnione na piśmie, a podstawą odmowy jest kompleksowa ocena ryzyka.
W przypadku odmowy uczestnik będący wnioskodawcą ma prawo złożyć skargę do organu właściwego dla CDPW, który odmawia mu dostępu.
Właściwy organ należycie bada skargę, oceniając podstawę odmowy, i przekazuje uczestnikowi będącemu wnioskodawcą odpowiedź z uzasadnieniem.
Właściwy organ konsultuje się z organem właściwym dla miejsca siedziby uczestnika będącego wnioskodawcą w sprawie swojej oceny skargi. Jeżeli organ właściwy dla uczestnika będącego wnioskodawcą nie zgadza się z przedstawioną oceną, każdy z tych dwóch właściwych organów może skierować sprawę do EUNGiPW, który może podjąć działania zgodnie z uprawnieniami przyznanymi mu na mocy art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Jeżeli odmowa CDPW dotycząca udzielenia dostępu uczestnikowi będącemu wnioskodawcą zostanie uznana za nieuzasadnioną, właściwy organ dla CDPW, który odmawia dostępu, wydaje nakaz udzielenia przez CDPW dostępu uczestnikowi będącemu wnioskodawcą.
4. CDPW dysponuje obiektywnymi i przejrzystymi procedurami zawieszania uczestników oraz uporządkowanego występowania przez nich z CDPW, jeśli nie spełniają oni już kryteriów uczestnictwa, o których mowa w ust. 1.
5. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia ryzyk, które CDPW muszą wziąć pod uwagę przy dokonywaniu kompleksowej analizy ryzyka, a właściwe organy przy dokonywaniu oceny uzasadnienia odmowy zgodnie z ust. 3, a także w celu określenia elementów procedury, o której mowa w ust. 3.
EUNGiPW przedstawi te projekty regulacyjnych standardów technicznych Komisji do dnia do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
6. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty wykonawczych standardów technicznych w celu ustanowienia standardowych formularzy i szablonów na potrzeby procedury, o której mowa w ust. 3.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 34
Przejrzystość
1. Dla każdego prowadzonego przez siebie systemu rozrachunku papierów wartościowych oraz dla każdej z pozostałych świadczonych przez siebie usług podstawowych CDPW podaje do publicznej wiadomości ceny i opłaty związane ze świadczonymi usługami podstawowymi wymienionymi w sekcji A załącznika. CDPW podaje do publicznej wiadomości ceny i opłaty za każdą świadczoną usługę i funkcję oddzielnie, w tym zniżki i rabaty oraz warunki korzystania z tych zniżek i rabatów. CDPW umożliwia swoim klientom oddzielny dostęp do poszczególnych świadczonych przez siebie usług.
2. CDPW publikuje swój cennik, aby ułatwić porównywanie ofert i umożliwić klientom uprzednie sprawdzenie ceny, jaką będą musieli zapłacić za korzystanie z usług.
3. CDPW jest związany opublikowaną polityką cenową za swoje usługi podstawowe.
4. CDPW przekazuje swoim klientom informacje umożliwiające uzgodnienie faktur z opublikowanymi cennikami.
5. CDPW ujawnia wszystkim klientom informacje umożliwiające im ocenę ryzyk związanych ze świadczonymi usługami.
6. CDPW wykazuje osobno koszty i przychody związane ze świadczonymi usługami podstawowymi oraz przekazuje te informacje właściwemu organowi.
7. CDPW wykazuje osobno koszty i przychody świadczonych usług pomocniczych jako całości oraz przekazuje te informacje właściwemu organowi.
8. Aby zapewnić skuteczne stosowanie unijnych zasad dotyczących konkurencji i umożliwić identyfikację m.in. subsydiowania skrośnego usług pomocniczych przez usługi podstawowe, CDPW prowadzi analityczną rachunkowość swoich działań. Takie konta analityczne wykazują oddzielnie przynajmniej koszty i przychody związane z każdą z usług podstawowych oraz koszty i przychody związane z usługami pomocniczymi.
Artykuł 35
Procedury komunikacji z uczestnikami i innymi infrastrukturami rynkowymi
CDPW wykorzystują w swoich procedurach komunikacji z uczestnikami prowadzonych przez siebie systemów rozrachunku papierów wartościowych i z infrastrukturami rynkowymi, z którymi mają styczność, międzynarodowe otwarte procedury i standardy komunikacji dotyczące komunikatów i danych referencyjnych, w celu ułatwienia skutecznej rejestracji, płatności i rozrachunku.
Artykuł 36
Przepisy ogólne
Dla każdego prowadzonego przez siebie systemu rozrachunku papierów wartościowych CDPW posiada odpowiednie zasady i procedury, w tym solidne praktyki i środki kontrolne w zakresie rachunkowości, przyczyniające się do zapewnienia integralności emisji papierów wartościowych, ograniczenia ryzyk związanych z przechowywaniem i rozrachunkiem transakcji na papierach wartościowych oraz zarządzania tymi ryzykami.
Artykuł 37
Integralność emisji
1. CDPW stosuje odpowiednie środki uzgodnieniowe, aby sprawdzać, czy przekazana CDPW liczba papierów wartościowych stanowiąca wielkość emisji papierów wartościowych lub część tej emisji jest równa liczbie papierów wartościowych zarejestrowanych na rachunkach papierów wartościowych uczestników systemu rozrachunku papierów wartościowych prowadzonego przez ten CDPW oraz, w stosownych przypadkach, na rachunkach własnych prowadzonych przez CDPW. Takie środki uzgodnieniowe są stosowane co najmniej raz dziennie.
2. W stosownych przypadkach oraz gdy w procesie uzgodnieniowym dla określonej emisji papierów wartościowych uczestniczą inne podmioty, takie jak emitent, podmioty rejestrujące, agenci emisji, agenci transferowi, wspólni depozytariusze, inne CDPW lub inne podmioty, CDPW i którekolwiek z tych podmiotów organizują między sobą odpowiednie środki w zakresie współpracy i wymiany informacji w celu zachowania integralności emisji.
3. W ramach systemu rozrachunku papierów wartościowych prowadzonego przez CDPW niedozwolone jest przekroczenie stanu rachunku papierów wartościowych, salda ujemne ani tworzenie papierów wartościowych.
4. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia środków uzgodnieniowych, które CDPW stosuje zgodnie z ust. 1, 2 oraz 3.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 38
Ochrona papierów wartościowych uczestników i ich klientów
1. Dla każdego prowadzonego przez siebie systemu rozrachunku papierów wartościowych CDPW prowadzi ewidencję i rachunkowość, które pozwalają mu, w dowolnym momencie i bez zwłoki, rozróżnić, na rachunkach prowadzonych w CDPW, papiery wartościowe dowolnego uczestnika i papiery wartościowe każdego innego uczestnika oraz, w stosownych przypadkach, własne aktywa CDPW.
2. CDPW prowadzi ewidencję i rachunkowość, które pozwalają każdemu uczestnikowi odróżnić jego własne papiery wartościowe od papierów wartościowych klientów tego uczestnika.
3. CDPW prowadzi ewidencję i rachunkowość, które pozwalają każdemu uczestnikowi posiadać na jednym rachunku papierów wartościowych papiery wartościowe należące do różnych klientów tego uczestnika („segregacja grupy klientów”).
4. CDPW prowadzi ewidencję i rachunkowość, które pozwalają uczestnikowi rozróżnić papiery wartościowe każdego klienta tego uczestnika, na żądanie tego uczestnika i w żądany przez niego sposób („segregacja indywidualnych klientów”).
5. Uczestnik oferuje swoim klientom co najmniej wybór między segregacją grupy klientów i segregacją indywidualnych klientów oraz informuje ich o kosztach i ryzykach związanych z każdą z tych opcji.
Niemniej jednak CDPW i jego uczestnicy stosują segregację indywidualnych klientów w odniesieniu do obywateli i rezydentów danego państwa członkowskiego i w odniesieniu do osób prawnych mających siedzibę w danym państwie członkowskim, jeżeli wymagają tego przepisy krajowe państwa członkowskiego, na mocy których powstały papiery wartościowe, w brzmieniu obowiązującym na dzień 17 września 2014 r. Obowiązek ten ma zastosowanie dopóki odnośne przepisy krajowe nie zostaną zmienione lub uchylone i dopóki cele tych przepisów nie stracą ważności.
6. CDPW i jego uczestnicy podają do wiadomości publicznej poziomy ochrony i koszty związane z poszczególnymi poziomami segregacji, które oferują; usługi te oferują na rozsądnych warunkach komercyjnych. Informacje dotyczące poszczególnych poziomów segregacji obejmują opis najważniejszych skutków prawnych odnośnych oferowanych poziomów segregacji, w tym informacje na temat prawa dotyczącego niewypłacalności mającego zastosowanie w odnośnych jurysdykcjach.
7. CDPW nie wykorzystuje w żadnym celu papierów wartościowych, które do niego nie należą. CDPW może jednak wykorzystać papiery wartościowe uczestnika, w przypadku gdy otrzymał na to uprzednio wyraźną zgodę tego uczestnika. CDPW wymaga, by jego uczestnicy uzyskali od swoich klientów wszelkie uprzednie zgody.
Artykuł 39
Ostateczność rozrachunku
1. CDPW zapewnia, by prowadzony przez niego system rozrachunku papierów wartościowych oferował uczestnikom odpowiedni poziom ochrony. Państwa członkowskie wyznaczają i zgłaszają systemy rozrachunku papierów wartościowych prowadzone przez CDPW zgodnie z procedurami, o których mowa w art. 2 lit. a) dyrektywy 98/26/WE.
2. CDPW zapewnia, by każdy prowadzony przez niego system rozrachunku papierów wartościowych definiował moment wprowadzenia zleceń transferu do danego systemu rozrachunku papierów wartościowych oraz moment nieodwracalności zleceń transferu zgodnie z art. 3 i 5 dyrektywy 98/26/WE.
3. CDPW ujawnia zasady regulujące kwestię ostateczności transferów papierów wartościowych i środków pieniężnych w systemie rozrachunku papierów wartościowych.
4. Ust. 2 i 3 mają zastosowanie bez uszczerbku dla przepisów mających zastosowanie do połączeń operacyjnych CDPW i bez uszczerbku dla art. 48 ust. 8.
5. CDPW podejmuje wszystkie racjonalne kroki zapewniające, by – zgodnie z zasadami, o których mowa w ust. 3 – transfery papierów wartościowych i środków pieniężnych, o których mowa w ust. 3, stawały się ostateczne w czasie rzeczywistym albo w ujęciu śróddziennym, a w każdym razie nie później niż przed końcem dnia roboczego w faktycznej dacie rozrachunku.
6. W przypadku gdy CDPW oferuje usługi, o których mowa w art. 40 ust. 2, zapewnia, by odbiorcy dysponowali wpływami pieniężnymi z rozrachunków papierów wartościowych nie później niż przed końcem dnia roboczego w zamierzonej dacie rozrachunku.
7. Wszystkie transakcje na papierach wartościowych w zamian za płatność pieniężną oraz dokonywane pomiędzy bezpośrednimi uczestnikami systemu rozrachunku papierów wartościowych prowadzonego przez CDPW i podlegające rozrachunkowi w tym systemie rozrachunku papierów wartościowych są poddawane rozrachunkowi na zasadzie „dostawy za płatność” (DPV).
Artykuł 40
Rozrachunek pieniężny
1. W przypadku transakcji denominowanych w walucie państwa, w którym odbywa się rozrachunek, CDPW, o ile jest to wykonalne i możliwe, dokonuje rozrachunku płatności pieniężnych w ramach swojego systemu rozrachunku papierów wartościowych przez rachunki otworzone w banku centralnym emitującym daną walutę.
2. Jeżeli przeprowadzanie rozrachunku na rachunkach banku centralnego zgodnie z ust. 1 nie jest wykonalne ani możliwe, CDPW może oferować rozrachunek płatności pieniężnych dokonywanych w ramach wszystkich lub części swoich systemów rozrachunku papierów wartościowych przez rachunki otworzone w instytucji kredytowej lub przez swoje własne rachunki. Jeżeli CDPW oferuje rozrachunek przez rachunki otworzone w instytucji kredytowej lub przez swoje własne rachunki, stosuje się przy tym do przepisów tytułu IV.
3. CDPW zapewnia, by wszelkie informacje przekazywane uczestnikom rynku na temat ryzyk i kosztów związanych z rozrachunkiem na rachunkach instytucji kredytowej lub poprzez swoje własne rachunki były jasne, uczciwe i nie wprowadzały w błąd. CDPW udostępnia klientom lub potencjalnym klientom wystarczające informacje, aby umożliwić im zidentyfikowanie i ocenę ryzyk oraz kosztów związanych z rozrachunkiem na rachunkach instytucji kredytowej lub poprzez swoje własne rachunki; przedstawia takie informacje na żądanie.
Artykuł 41
Zasady i procedury dotyczące niewywiązania się z zobowiązania przez uczestnika
1. Dla każdego prowadzonego przez siebie systemu rozrachunku papierów wartościowych CDPW posiada skuteczne i jasno określone zasady i procedury dotyczące zarządzania przypadkami niewywiązania się z zobowiązania przez uczestnika lub uczestników, zapewniające CDPW możliwość podjęcia w odpowiednim terminie działań w celu ograniczenia strat i presji na płynność oraz utrzymania zdolności do wywiązywania się ze swoich zobowiązań.
2. CDPW podaje do wiadomości publicznej swoje zasady i stosowne procedury dotyczące niewywiązania się z zobowiązania.
3. CDPW przeprowadza wspólnie ze swoimi uczestnikami i innymi odpowiednimi zainteresowanymi stronami okresowe testy i przeglądy swoich procedur dotyczących niewywiązania się z zobowiązania w celu zapewnienia ich użyteczności i skuteczności.
4. W celu zapewnienia jednolitego stosowania niniejszego artykułu EUNGiPW może, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, wydawać wytyczne zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 42
Wymogi ogólne
CDPW przyjmuje należyte ramy zarządzania ryzykiem służące kompleksowemu zarządzaniu ryzykiem prawnym, ryzykiem prowadzenia działalności, ryzykiem operacyjnym oraz innymi ryzykami bezpośrednimi lub pośrednimi, w tym środki ograniczające oszustwa i zaniedbania.
Artykuł 43
Ryzyka prawne
1. Do celów zezwolenia udzielanego CDPW i nadzoru nad nim, jak również do celów informowania jego klientów, CDPW posiada jasne i zrozumiałe regulaminy, procedury i umowy dotyczące wszystkich prowadzonych przez niego systemów rozrachunku papierów wartościowych i wszystkich innych świadczonych przez niego usług.
2. CDPW sporządza swoje regulaminy, procedury i umowy w taki sposób, aby były one możliwe do egzekwowania we wszystkich odnośnych jurysdykcjach, w tym w przypadku niewywiązania się z zobowiązania przez uczestnika.
3. CDPW prowadzący działalność w różnych jurysdykcjach podejmuje wszelkie rozsądne kroki, by zidentyfikować i ograniczyć ryzyka wynikające z wszelkich potencjalnych kolizji przepisów prawa różnych jurysdykcji.
Artykuł 44
Ogólne ryzyko prowadzenia działalności
CDPW posiada solidne systemy zarządzania i kontroli, a także narzędzia informatyczne do celów identyfikowania i monitorowania ogólnych ryzyk prowadzenia działalności, w tym strat wynikających z niewłaściwej realizacji strategii biznesowej, przepływów pieniężnych i kosztów operacyjnych, oraz do celów zarządzania tymi ryzykami.
Artykuł 45
Ryzyka operacyjne
1. CDPW identyfikuje źródła ryzyka operacyjnego, zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne, oraz ogranicza do minimum ich wpływ, stosując odpowiednie narzędzia informatyczne, środki kontroli i procedury, w tym dla wszystkich systemów rozrachunku papierów wartościowych, które prowadzi.
2. CDPW utrzymuje odpowiednie narzędzia informatyczne zapewniające wysoki poziom bezpieczeństwa i niezawodność działania oraz mające dostateczną wydajność. Narzędzia informatyczne umożliwiają odpowiednie uwzględnienie złożoności, różnorodności i rodzaju świadczonych usług i prowadzonej działalności, tak aby zapewnić wysokie standardy bezpieczeństwa oraz integralność i poufność posiadanych informacji.
3. W odniesieniu do świadczonych przez siebie usług oraz dla każdego prowadzonego przez siebie systemu rozrachunku papierów wartościowych CDPW ustanawia, wprowadza i utrzymuje odpowiednią strategię ciągłości działania oraz plan przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej, aby zapewnić zachowanie swoich usług, szybkie przywrócenie działalności i wywiązywanie się z obowiązków CDPW w przypadku zdarzeń stwarzających poważne ryzyko zakłócenia działalności.
4. Plan, o którym mowa w ust. 3, pozwala na przywrócenie wszystkich transakcji i pozycji uczestników istniejących w momencie wystąpienia zakłócenia, tak aby umożliwić uczestnikom CDPW dalsze działanie z zachowaniem pewności oraz ukończenie rozrachunku w wyznaczonym terminie, w tym poprzez zapewnienie, by najważniejsze systemy informatyczne mogły niezwłocznie wznowić transakcje od momentu wystąpienia zakłócenia. Plan ten obejmuje utworzenie drugiej lokalizacji, w której przetwarzane są zlecenia, dysponującej wystarczającymi zasobami, zdolnościami, funkcjami i odpowiednio przygotowanej pod względem personelu.
5. CDPW planuje i realizuje program testów rozwiązań, o których mowa w ust. 1–4.
6. CDPW identyfikuje i monitoruje ryzyka dla jego działalności, które mogą stwarzać najważniejsi uczestnicy prowadzonych przez niego systemów rozrachunku papierów wartościowych oraz dostawcy usług i mediów, a także inne CDPW lub inne infrastruktury rynkowe, oraz zarządza tymi ryzykami. Na żądanie przedstawia właściwym i odpowiednim organom informacje dotyczące wszelkich takich zidentyfikowanych ryzyk.
Niezwłocznie informuje także właściwy organ i odpowiednie organy o wszelkich zdarzeniach operacyjnych wynikających z takich ryzyk.
7. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia ryzyk operacyjnych, o których mowa w ust. 1 i 6, metod testowania, usuwania lub ograniczania do minimum tych ryzyk, w tym strategii ciągłości działania i planu przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej, o których mowa w ust. 3 i 4, oraz metod ich oceny.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 46
Polityka inwestycyjna
1. CDPW przechowuje swoje aktywa finansowe w bankach centralnych, instytucjach kredytowych posiadających zezwolenie lub CDPW posiadających zezwolenie.
2. W razie potrzeby CDPW dysponuje szybkim dostępem do swoich aktywów.
3. CDPW inwestuje swoje zasoby finansowe wyłącznie w środki pieniężne lub wysoce płynne instrumenty finansowe o minimalnym ryzyku rynkowym i ryzyku kredytowym. Inwestycje te można upłynnić w krótkim terminie przy minimalnym negatywnym wpływie na cenę.
4. Kwota kapitału, obejmująca zyski zatrzymane i kapitał rezerwowy CDPW, która nie została zainwestowana zgodnie z ust. 3, nie jest uwzględniana do celów art. 47 ust. 1.
5. CDPW zapewnia, by jego ogólna ekspozycja na ryzyko wobec każdej pojedynczej instytucji kredytowej posiadającej zezwolenie lub CDPW posiadającym zezwolenie, w których przechowuje on swoje aktywa finansowe, pozostawała w dopuszczalnych granicach koncentracji.
6. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych określających instrumenty finansowe, które można uznać za wysoce płynne o minimalnym ryzyku rynkowym i ryzyku kredytowym, o czym mowa w ust. 3, odpowiedni termin dostępu do aktywów, o którym mowa w ust. 2, i granice koncentracji, o których mowa w ust. 5. Takie projekty regulacyjnych standardów technicznych są w stosownych przypadkach dostosowywane do regulacyjnych standardów technicznych przyjętych zgodnie z art. 47 ust. 8 rozporządzenia (UE) nr 648/2012.
EUNGiPW przedstawia Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 47
Wymogi kapitałowe
1. Wysokość kapitału, wraz z zyskami zatrzymanymi i kapitałem rezerwowym CDPW, jest proporcjonalna do ryzyk wynikających z działalności CDPW. Musi ona być stale wystarczająca, aby:
a) |
zapewniać odpowiednią ochronę CDPW przed ryzykiem operacyjnym, prawnym, prowadzenia działalności, ryzykiem związanym z przechowywaniem aktywów i ryzykiem inwestycyjnym, tak by CDPW mógł kontynuować świadczenie usług; |
b) |
zapewniać przeprowadzenie uporządkowanej likwidacji lub restrukturyzacji działalności CDPW w odpowiednim czasie wynoszącym co najmniej sześć miesięcy w ramach określonej gamy scenariuszy warunków skrajnych. |
2. CDPW musi posiadać plan dotyczący:
a) |
pozyskania dodatkowego kapitału w przypadku gdy wysokość jego kapitału własnego nie spełnia już wymogów określonych w ust. 1 lub spełnia je z trudnością; |
b) |
zapewnienia uporządkowanej likwidacji lub restrukturyzacji jego działalności i usług w przypadku, gdy nie jest w stanie pozyskać nowego kapitału. |
Plan ten jest zatwierdzany przez organ zarządzający lub stosowny komitet organu zarządzającego i regularnie aktualizowany. Właściwy organ jest informowany o każdej aktualizacji tego planu. Właściwy organ może wymagać od CDPW podjęcia dodatkowych środków lub zapewnienia ewentualnych alternatywnych zabezpieczeń, w przypadku gdy uzna, że plan CDPW jest niewystarczający.
3. EUNB, w ścisłej współpracy z EUNGiPW i członkami ESBC, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia wymogów dotyczących kapitału, zysków zatrzymanych i kapitału rezerwowego CDPW, o których mowa w ust. 1.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 48
Połączenia operacyjne CDPW
1. Przed ustanowieniem połączenia operacyjnego CDPW i na bieżąco po jego ustanowieniu wszystkie zainteresowane CDPW identyfikują, oceniają i monitorują wszystkie potencjalne źródła ryzyka dla nich samych oraz ich uczestników wynikającego z danego połączenia operacyjnego CDPW, zarządzają tymi źródłami ryzyka oraz podejmują stosowne działania służące ograniczeniu tych ryzyk.
2. CDPW, które zamierzają ustanowić połączenia interoperacyjne, składają do właściwych organów CDPW będącego wnioskodawcą wniosek o udzielenie zezwolenia zgodnie z wymogami art. 19 ust. 1 lit. e) lub powiadamiają organy właściwe i odpowiednie dla CDPW będącego wnioskodawcą zgodnie z wymogami art. 19 ust. 5.
3. Połączenie operacyjne zapewnia odpowiednią ochronę połączonym CDPW i ich uczestnikom, w szczególności w zakresie ewentualnych kredytów zaciąganych przez CDPW oraz w zakresie ryzyka koncentracji i ryzyka utraty płynności wynikających z odnośnego porozumienia w sprawie połączenia operacyjnego.
Połączenie operacyjne jest przedmiotem odpowiednich ustaleń umownych, w których określone są odnośne prawa i obowiązki połączonych CDPW oraz, w razie konieczności, uczestników CDPW. W ustaleniach umownych, których mogą dotyczyć przepisy różnych państw, konieczne jest jednoznaczne wskazanie prawa regulującego każdy aspekt działania tego połączenia operacyjnego.
4. W przypadku czasowych transferów papierów wartościowych pomiędzy połączonymi CDPW zakazuje się dokonywania transferu zwrotnego papierów wartościowych, zanim ten pierwszy transfer stanie się ostateczny.
5. CDPW korzystający z połączenia pośredniego lub usług pośrednika do obsługi połączenia operacyjnego CDPW z innym CDPW mierzy i monitoruje dodatkowe ryzyka wynikające z wykorzystania takiego połączenia pośredniego lub usług pośrednika i zarządza tymi ryzykami, a także podejmuje stosowne działania służące ich ograniczeniu.
6. Połączone CDPW stosują solidne procedury uzgodnieniowe, aby zapewnić prawidłowość swojej dokumentacji.
7. Połączenia operacyjne pomiędzy CDPW umożliwiają przeprowadzanie rozrachunku transakcji pomiędzy uczestnikami połączonych CDPW na zasadzie „dostawy za płatność”, kiedy tylko jest to wykonalne i możliwe. Właściwe i odpowiednie organy należy zawiadomić o wszelkich przypadkach, gdy połączenie operacyjne CDPW nie pozwala na stosowanie rozrachunku na zasadzie „dostawy za płatność” i podać szczegółowe przyczyny takiej sytuacji.
8. Interoperacyjne systemy rozrachunku papierów wartościowych i CDPW korzystające ze wspólnej infrastruktury rozrachunkowej ustanawiają identyczne momenty:
a) |
wprowadzania zleceń transferu do systemu; |
b) |
nieodwracalności zleceń transferu. |
Systemy rozrachunku papierów wartościowych i CDPW, o których mowa w akapicie pierwszym, stosują równoważne zasady dotyczące momentu ostateczności transferów papierów wartościowych i środków pieniężnych.
9. Do dnia 18 września 2019 r. wszystkie połączenia interoperacyjne między CDPW działającymi w państwach członkowskich muszą stać się połączeniami interoperacyjnymi obsługującymi rozrachunek na zasadzie „dostawy za płatność”.
10. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia warunków przewidzianych w ust. 3, zgodnie z którymi każdy rodzaj porozumienia w sprawie połączenia operacyjnego przewiduje odpowiednią ochronę powiązanych CDPW i ich uczestników, w szczególności w przypadku, gdy CDPW zamierza uczestniczyć w systemie rozrachunku papierów wartościowych prowadzonym przez inny CDPW, monitorowania dodatkowych ryzyk, o których mowa w ust. 5, wynikających z korzystania z usług pośredników i zarządzania tymi ryzykami, metod uzgodnieniowych, o których mowa w ust. 6, przypadków, w których rozrachunek na zasadzie „dostawy za płatność” za pomocą połączeń operacyjnych CDPW jest wykonalny i możliwy zgodnie z ust. 7, oraz metod oceny spełnienia powyższych wymogów.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
ROZDZIAŁ III
Dostęp do CDPW
Artykuł 49
Swoboda emisji w ramach CDPW posiadającego zezwolenie w Unii
1. Emitent ma prawo poczynić kroki w celu zarejestrowania swoich papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynkach regulowanych lub wielostronnej platformie obrotu lub będących przedmiotem obrotu w systemach obrotu w dowolnym CDPW z siedzibą w dowolnym państwie członkowskim, z zastrzeżeniem spełnienia przez dany CDPW warunków, o których mowa w art. 23.
Bez uszczerbku dla prawa emitenta, o którym mowa w akapicie pierwszym, przepisy prawa spółek i inne podobne przepisy państwa członkowskiego, na mocy których dane papiery wartościowe powstały, nadal mają zastosowanie.
Państwa członkowskie zapewniają sporządzenie wykazu kluczowych stosownych przepisów prawnych, o których mowa w akapicie drugim. Właściwe organy przekazują ten wykaz EUNGiPW w terminie do dnia 18 grudnia 2014 r. EUNGiPW publikuje ten wykaz w terminie do dnia 18 stycznia 2015 r.
CDPW może pobierać rozsądną opłatę handlową za świadczenie usług na rzecz emitentów zgodnie z metodą koszt plus, chyba że obie strony uzgodnią inaczej.
2. Po złożeniu przez emitenta wniosku o rejestrację jego papierów wartościowych w CDPW, CDPW niezwłocznie i w sposób niedyskryminacyjny rozpatruje ten wniosek i w terminie trzech miesięcy udziela odpowiedzi emitentowi będącemu wnioskodawcą.
3. CDPW może odmówić świadczenia usług emitentowi. Podstawą takiej odmowy może być jedynie kompleksowa ocena ryzyka lub fakt, że dany CDPW nie świadczy usług, o których mowa w sekcji A pkt 1 załącznika, w odniesieniu do papierów wartościowych, które powstały na mocy przepisów prawa spółek lub innych podobnych przepisów odnośnego państwa członkowskiego.
4. Bez uszczerbku dla dyrektywy 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (25) oraz dyrektywy Komisji 2006/70/WE (26), w przypadku odmowy świadczenia usług emitentowi CDPW przedstawia temu emitentowi będącemu wnioskodawcą pełne uzasadnienie odmowy na piśmie.
W przypadku odmowy emitent będący wnioskodawcą ma prawo złożyć skargę do organu właściwego dla CDPW, który odmawia mu świadczenia usług.
Organ właściwy dla tego CDPW należycie bada skargę, sprawdzając podstawę odmowy przedstawioną przez CDPW, i przekazuje emitentowi odpowiedź z uzasadnieniem.
Organ właściwy dla CDPW konsultuje się z organem właściwym dla miejsca siedziby emitenta będącego wnioskodawcą w sprawie swojej oceny skargi. Jeżeli właściwy organ w miejscu siedziby emitenta będącego wnioskodawcą nie zgadza się z tą oceną, każdy z tych dwóch właściwych organów może skierować sprawę do EUNGiPW, który może podjąć działania zgodnie z uprawnieniami przyznanymi mu na mocy art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Jeżeli odmowa świadczenia usług emitentowi przez CDPW zostanie uznana za nieuzasadnioną, odpowiedzialny właściwy organ wydaje nakaz świadczenia usług przez CDPW na rzecz emitenta będącego wnioskodawcą.
5. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia ryzyk, które CDPW muszą wziąć pod uwagę przy dokonywaniu kompleksowej analizy ryzyka, a właściwe organy przy dokonywaniu oceny uzasadnienia odmowy zgodnie z ust. 3 i 4, a także w celu określenia elementów procedury, o której mowa w ust. 4.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
6. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty wykonawczych standardów technicznych w celu ustanowienia standardowych formularzy i szablonów na potrzeby procedury, o której mowa w ust. 4.
EUNGiPW przedstawia Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych do dnia do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 50
Dostęp przez standardowe połączenie operacyjne
CDPW ma prawo zostać uczestnikiem innego CDPW i ustanowić standardowe połączenie z tym CDPW zgodnie z art. 33 i z zastrzeżeniem uprzedniego notyfikowania połączenia operacyjnego CDPW zgodnie z art. 19 ust. 5.
Artykuł 51
Dostęp przez niestandardowe połączenie operacyjne
1. W przypadku gdy CDPW zwraca się do innego CDPW o utworzenie niestandardowego połączenia operacyjnego zapewniającego dostęp do niego, CDPW będący adresatem takiego wniosku może mu odmówić tylko ze względu na czynniki ryzyka. Podstawą odmowy nie może być ewentualna utrata udziału w rynku.
2. CDPW będący adresatem wniosku może pobrać od CDPW będącego wnioskodawcą rozsądną opłatę handlową zgodnie z metodą koszt plus za umożliwienie dostępu przez niestandardowe połączenie operacyjne, chyba że obie strony uzgodnią inaczej.
Artykuł 52
Procedura dotycząca połączeń operacyjnych CDPW
1. Po złożeniu przez CDPW wniosku o dostęp na mocy art. 50 i 51 do innego CDPW, ten ostatni niezwłocznie rozpatruje wniosek i w terminie trzech miesięcy udziela odpowiedzi CDPW będącemu wnioskodawcą.
2. CDPW odmawia dostępu CDPW będącemu wnioskodawcą jedynie w przypadku, gdy dostęp ten zagrażałby sprawnemu i uporządkowanemu funkcjonowaniu rynków finansowych lub stwarzał ryzyko systemowe. Podstawą takiej odmowy może być jedynie kompleksowa ocena ryzyka.
W przypadku odmowy dostępu przez CDPW przedstawia on CDPW będącemu wnioskodawcą pełne uzasadnienie odmowy.
W przypadku odmowy CDPW będący wnioskodawcą ma prawo złożyć skargę do organu właściwego dla CDPW, który odmawia mu dostępu.
Właściwy organ CDPW będącego adresatem wniosku należycie bada skargę, sprawdzając podstawę odmowy, i przekazuje CDPW będącemu wnioskodawcą odpowiedź z uzasadnieniem.
Właściwy organ CDPW będącego adresatem wniosku konsultuje się z organem właściwym dla CDPW będącego wnioskodawcą oraz z odpowiednim organem właściwym dla CDPW będącego wnioskodawcą, o którym to organie mowa w art. 12 ust. 1 lit. a), w sprawie swojej oceny skargi. Jeżeli którykolwiek z organów właściwych dla CDPW będącego wnioskodawcą nie zgadza się z tą oceną, każdy z nich może skierować sprawę do EUNGiPW, który może podjąć działania zgodnie z uprawnieniami przyznanymi mu na mocy art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Jeżeli odmowa CDPW dotycząca udzielenia dostępu CDPW będącemu wnioskodawcą zostanie uznana za nieuzasadnioną, właściwy organ CDPW będącego adresatem wniosku wydaje nakaz udzielenia przez CDPW dostępu CDPW będącemu wnioskodawcą.
3. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia ryzyk, które CDPW muszą wziąć pod uwagę przy dokonywaniu kompleksowej analizy ryzyka, a właściwe organy przy dokonywaniu oceny uzasadnienia odmowy zgodnie z ust. 2, a także w celu określenia elementów procedury, o której mowa w ust. 2.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
4. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty wykonawczych standardów technicznych w celu ustanowienia standardowych formularzy i szablonów na potrzeby procedur, o których mowa w ust. 1 i 2.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 53
Wzajemny dostęp pomiędzy CDPW a inną infrastrukturą rynkową
1. Na wniosek CDPW kontrahent centralny i system obrotu udostępniają temu CDPW dane transakcyjne w sposób niedyskryminacyjny i przejrzysty oraz mogą pobrać od CDPW będącego wnioskodawcą rozsądną opłatę handlową za udostępnienie takich danych transakcyjnych zgodnie z metodą koszt plus, chyba że obie strony uzgodnią inaczej.
CDPW udziela kontrahentowi centralnemu lub systemowi obrotu dostępu do swoich systemów rozrachunku papierów wartościowych w sposób niedyskryminacyjny i przejrzysty oraz może pobrać rozsądną opłatę handlową za taki dostęp zgodnie z metodą koszt plus, chyba że obie strony uzgodnią inaczej.
2. Po złożeniu przez stronę wniosku o dostęp do innej strony zgodnie z ust. 1, wniosek ten jest niezwłocznie rozpatrywany, a odpowiedź jest udzielana stronie będącej wnioskodawcą w terminie trzech miesięcy.
3. Strona będąca adresatem wniosku odmawia dostępu jedynie w przypadku, gdy naruszałby on na sprawne i uporządkowane funkcjonowanie rynków finansowych lub stwarzał ryzyko systemowe. Podstawą odmowy nie może być ewentualna utrata udziału w rynku.
Strona odmawiająca dostępu przekazuje stronie będącej wnioskodawcą pełne uzasadnienie tej odmowy w oparciu o kompleksową ocenę ryzyka. W przypadku odmowy uczestnik będący wnioskodawcą ma prawo złożyć skargę do organu właściwego dla CDPW, który odmawia mu dostępu.
Właściwy organ strony będącej adresatem i odpowiedni organ, o którym mowa w art. 12 ust. 1 lit. a), należycie badają skargę, sprawdzając podstawę odmowy, i przekazują stronie będącej wnioskodawcą odpowiedź z uzasadnieniem.
Właściwy organ strony będącej adresatem konsultuje się z właściwym organem strony będącej wnioskodawcą oraz odpowiednim organem, o którym mowa w art. 12 ust. 1 lit. a), wnioskodawcy w sprawie swojej oceny skargi. Jeżeli którykolwiek z organów właściwych dla wnioskodawcy nie zgadza się z przedstawioną oceną, każdy z nich może skierować sprawę do EUNGiPW, który może podjąć działania zgodnie z uprawnieniami przyznanymi mu na mocy art. 19 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Jeżeli odmowa udzielenia dostępu przez stronę zostanie uznana za nieuzasadnioną, odpowiedzialny właściwy organ wydaje nakaz udzielenia przez tę stronę dostępu do swoich usług w terminie trzech miesięcy.
4. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia ryzyk, które CDPW muszą wziąć pod uwagę przy dokonywaniu kompleksowej analizy ryzyka, a właściwe organy przy dokonywaniu oceny uzasadnienia odmowy zgodnie z ust. 3, a także w celu określenia elementów procedury, o której mowa w ust. 3.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
5. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC, projekty wykonawczych standardów technicznych w celu ustanowienia standardowych formularzy i szablonów na potrzeby procedury, o której mowa w ust. 2 i 3.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
TYTUŁ IV
ŚWIADCZENIE BANKOWYCH USŁUG POMOCNICZYCH NA RZECZ UCZESTNIKÓW CDPW
Artykuł 54
Zezwolenie na świadczenie bankowych usług pomocniczych i wyznaczenie do świadczenia tych usług
1. CDPW nie może sam świadczyć żadnych bankowych usług pomocniczych określonych w sekcji C załącznika, chyba że uzyskał dodatkowe zezwolenie na świadczenie takich usług zgodnie z niniejszym artykułem.
2. CDPW zamierzający dokonywać rozrachunku pieniężnego dla całości lub części swojego systemu rozrachunku papierów wartościowych zgodnie z art. 40 ust. 2 lub zamierzający świadczyć w inny sposób jakiekolwiek bankowe usługi pomocnicze, o których mowa w ust. 1, uzyskuje zezwolenie na:
a) |
oferowanie we własnym zakresie takich usług na warunkach określonych w niniejszym artykule; lub |
b) |
wyznaczenie w tym celu co najmniej jednej instytucji kredytowej posiadającej zezwolenie zgodnie z art. 8 dyrektywy 2013/36/UE. |
3. W przypadku gdy CDPW ubiega się o możliwość świadczenia jakichkolwiek rodzajów bankowych usług pomocniczych w ramach tego samego podmiotu prawnego co podmiot prawny prowadzący system rozrachunku papierów wartościowych, zezwolenie, o którym mowa w ust. 2, jest udzielane wyłącznie wtedy, gdy spełnione są następujące warunki:
a) |
CDPW posiada zezwolenie na działalność jako instytucja kredytowa zgodnie z art. 8 dyrektywy 2013/36/UE; |
b) |
CDPW spełnia wymogi ostrożnościowe określone w art. 59 ust. 1, 3 i 4 oraz wymogi nadzorcze określone w art. 60; |
c) |
zezwolenie, o którym mowa w lit. a) niniejszego akapitu, jest wykorzystywane wyłącznie do świadczenia bankowych usług pomocniczych, o których mowa w sekcji C załącznika, i nie dotyczy prowadzenia żadnych innych działań; |
d) |
CDPW podlega dodatkowemu wymogowi kapitałowemu, który odzwierciedla ryzyka, w tym ryzyko kredytowe i ryzyko utraty płynności, wynikające z udzielania kredytu śróddziennego m.in. uczestnikom systemu rozrachunku papierów wartościowych lub innym użytkownikom usług CDPW; |
e) |
co najmniej raz w miesiącu właściwemu organowi, a raz w roku w ramach publicznego ujawniania informacji zgodnie z przepisami części ósmej rozporządzenia (UE) nr 575/2013, CDPW przedstawia sprawozdanie na temat zakresu śróddziennego ryzyka utraty płynności i zarządzania nim, zgodnie z art. 59 ust. 4 lit. j) niniejszego rozporządzenia; |
f) |
CDPW przedstawił właściwemu organowi odpowiedni plan naprawy zapewniający ciągłość jego najważniejszych operacji, w tym również w sytuacjach, gdy ryzyko utraty płynności lub ryzyko kredytowe są wynikiem świadczenia bankowych usług pomocniczych. |
W przypadku rozbieżności pomiędzy przepisami niniejszego rozporządzenia, rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i dyrektywy 2013/36/UE, CDPW, o którym mowa w akapicie pierwszym lit. a), musi spełnić bardziej rygorystyczne wymogi dotyczące nadzoru ostrożnościowego. W regulacyjnych standardach technicznych, o których mowa w art. 47 i 59 niniejszego rozporządzenia, wyjaśnia się rozbieżności przepisów.
4. W przypadku gdy CDPW ubiega się o wyznaczenie instytucji kredytowej do świadczenia jakichkolwiek rodzajów bankowych usług pomocniczych w ramach odrębnego podmiotu prawnego, który może należeć do tej samej grupy przedsiębiorstw ostatecznie kontrolowanych przez tę samą jednostkę dominującą lub nie, zezwolenie, o którym mowa w ust. 2, jest udzielane wyłącznie wtedy, gdy spełnione są następujące warunki:
a) |
odrębny podmiot prawny posiada zezwolenie na działalność jako instytucja kredytowa zgodnie z art. 8 dyrektywy 2013/36/UE; |
b) |
odrębny podmiot prawny spełnia wymogi ostrożnościowe określone w art. 59 ust. 1, 3 i 4 oraz wymogi nadzorcze określone w art. 60; |
c) |
odrębny podmiot prawny nie świadczy sam żadnych usług podstawowych, o których mowa w sekcji A załącznika; |
d) |
zezwolenie, o którym mowa w lit. a), jest wykorzystywane wyłącznie do świadczenia bankowych usług pomocniczych, o których mowa w sekcji C załącznika, i nie dotyczy prowadzenia żadnych innych działań; |
e) |
odrębny podmiot prawny podlega dodatkowemu wymogowi kapitałowemu, który odzwierciedla ryzyka, w tym ryzyko kredytowe i ryzyko utraty płynności, wynikające z udzielania kredytu śróddziennego m.in. uczestnikom systemu rozrachunku papierów wartościowych lub innym użytkownikom usług CDPW; |
f) |
co najmniej raz w miesiącu właściwemu organowi, a raz w roku w ramach publicznego ujawniania informacji zgodnie z przepisami części ósmej rozporządzenia (UE) nr 575/2013, odrębny podmiot prawny przedstawia sprawozdanie na temat zakresu śróddziennego ryzyka utraty płynności i zarządzania nim, zgodnie z art. 59 ust. 4 lit. j) niniejszego rozporządzenia; oraz |
g) |
odrębny podmiot prawny przedstawił właściwemu organowi odpowiedni plan naprawy zapewniający ciągłość jego najważniejszych operacji, w tym również w sytuacjach, gdy ryzyko utraty płynności lub ryzyko kredytowe są wynikiem świadczenia bankowych usług pomocniczych w ramach odrębnego podmiotu prawnego. |
5. Ust. 4 nie ma zastosowania do instytucji kredytowych, o których mowa w ust. 2 lit. b), które oferują rozrachunek płatności pieniężnych w odniesieniu do części systemu rozrachunku papierów wartościowych danego CDPW, jeżeli całkowita wartość takiego rozrachunku pieniężnego poprzez rachunki otwarte w tych instytucjach kredytowych, obliczona w okresie jednego roku, jest niższa niż 1 % całkowitej wartości wszystkich transakcji na papierach wartościowych, w zamian za środki pieniężne, których to transakcji rozrachunek przeprowadzono w księgach CDPW, i nie przekracza maksymalnej kwoty 2,5 mld EUR rocznie.
Właściwy organ co najmniej raz w roku monitoruje przestrzeganie progu określonego w akapicie pierwszym i przekazuje swoje ustalenia EUNGiPW. W przypadku gdy właściwy organ stwierdzi, że próg został przekroczony, nakłada na dany CDPW wymóg ubiegania się o zezwolenie zgodnie z ust. 4. Dany CDPW składa wniosek o udzielenie zezwolenia w terminie 6 miesięcy.
6. Właściwy organ może nałożyć na CDPW wymóg wyznaczenia więcej niż jednej instytucji kredytowej lub wyznaczenia instytucji kredytowej dodatkowej w stosunku do samodzielnego świadczenia przez CDPW usług zgodnie z ust. 2 lit. a) niniejszego artykułu, w przypadku gdy uważa on, że ekspozycja jednej instytucji kredytowej na koncentrację ryzyk, o których mowa w art. 59 ust. 3 i 4, nie została w wystarczającym stopniu ograniczona. Wyznaczone instytucje kredytowe są uznawane za agentów rozrachunkowych.
7. CDPW posiadający zezwolenie na świadczenie wszelkich rodzajów bankowych usług pomocniczych oraz instytucja kredytowa wyznaczona zgodnie z ust. 2 lit. b) muszą przez cały czas spełniać warunki wymagane dla uzyskania zezwolenia na mocy niniejszego rozporządzenia oraz niezwłocznie informują właściwe organy o wszelkich istotnych zmianach mających wpływ na warunki zezwolenia.
8. EUNB opracowuje, w ścisłej współpracy z EUNGiPW i członkami ESBC, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia dodatkowego wymogu kapitałowego opartego na ryzyku, o którym to wymogu mowa w ust. 3 lit. e) i ust. 4 lit. e).
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 55
Procedura udzielania i odmowy zezwolenia na świadczenie bankowych usług pomocniczych
1. CDPW składa wniosek o udzielenie zezwolenia na wyznaczenie instytucji kredytowej lub świadczenie jakichkolwiek bankowych usług pomocniczych zgodnie z wymogami art. 54 do właściwego organu państwa członkowskiego pochodzenia.
2. Wniosek ten zawiera wszystkie niezbędne informacje umożliwiające właściwemu organowi stwierdzenie, że dany CDPW i, w stosownych przypadkach, wyznaczona instytucja kredytowa ustanowiły, na dzień udzielenia zezwolenia, wszystkie mechanizmy niezbędne w celu wywiązania się z ich obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia. Zawiera on plan działalności określający planowane bankowe usługi pomocnicze, strukturę organizacyjną relacji pomiędzy CDPW a wyznaczonymi instytucjami kredytowymi, w stosownych przypadkach, oraz opis, w jaki sposób ten CDPW lub, w stosownych przypadkach, wyznaczona instytucja kredytowa zamierzają spełnić wymogi ostrożnościowe określone w art. 59 ust. 1, 3 i 4 oraz pozostałe warunki określone w art. 54.
3. Właściwy organ stosuje procedurę określoną w art. 17 ust. 3 i 8.
4. Z chwilą uznania wniosku za kompletny właściwy organ przekazuje wszystkie informacje zawarte we wniosku następującym organom:
a) |
odpowiednim organom; |
b) |
właściwemu organowi, o którym mowa w art. 4 ust.1 pkt 40 rozporządzenia (UE) nr 575/2013; |
c) |
właściwym organom w państwach członkowskich, w których CDPW ustanowił połączenia interoperacyjne z innym CDPW, z wyjątkiem przypadków, gdy CDPW ustanowił połączenia interoperacyjne, o których mowa w art. 19 ust. 5; |
d) |
właściwym organom w przyjmującym państwie członkowskim, w przypadku gdy działalność tego CDPW ma istotne znaczenie dla funkcjonowania rynków papierów wartościowych i ochrony inwestorów w rozumieniu art. 24 ust. 4; |
e) |
właściwym organom odpowiedzialnym za nadzór nad uczestnikami CDPW mającymi siedzibę w trzech państwach członkowskich o największych wartościach rozrachunku w systemie rozrachunku papierów wartościowych danego CDPW w ujęciu zagregowanym w okresie jednego roku; |
f) |
EUNGiPW; oraz |
g) |
EUNB. |
5. Organy, o których mowa w ust. 4 lit. a)–e), wydają uzasadnioną opinię na temat zezwolenia w terminie 30 dni od otrzymania informacji, o których mowa w ust. 4. W przypadku gdy organ nie przedstawi w tym terminie opinii, uznaje się, że opinia ta jest pozytywna.
W przypadku gdy co najmniej jeden z organów, o których mowa w ust. 4 lit. a)–e), wyda negatywną uzasadnioną opinię, właściwy organ chcący udzielić zezwolenia w terminie 30 dni przedstawia organom, o których mowa w ust. 4 lit. a)–e), uzasadnioną decyzję odnoszącą się do negatywnej opinii.
W przypadku gdy 30 dni po przedstawieniu takiej decyzji którykolwiek z organów, o których mowa w ust. 4 lit. a)–e), wyda negatywną opinię, a właściwy organ wciąż chciałby udzielić zezwolenia, dowolny z organów, który wydał negatywną opinię, może skierować sprawę do EUNGiPW w celu uzyskania pomocy wynikającej z art. 31 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
W przypadku gdy 30 dni po skierowaniu sprawy do EUNGiPW kwestia wciąż nie została rozstrzygnięta, właściwy organ chcący udzielić zezwolenia podejmuje ostateczną decyzję i przedstawia szczegółowe pisemne wyjaśnienie swojej decyzji organom, o których mowa w ust. 4 lit. a)–e).
W przypadku gdy właściwy organ chciałby odmówić udzielenia zezwolenia, sprawy nie kieruje się do EUNGiPW.
Negatywne opinie zawierają pełne i szczegółowe pisemne uzasadnienie powodów, dla których wymogi ustanowione w niniejszym rozporządzeniu lub innych przepisach prawa unijnego nie zostały spełnione.
6. W przypadku gdy EUNGiPW uważa, że właściwy organ udzielił zezwolenia, które może być niezgodne z prawem unijnym, podejmuje działania zgodnie z art. 17 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
7. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC i z EUNB, projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu określenia informacji, które CDPW przedstawia właściwemu organowi do celów uzyskania stosownych zezwoleń na świadczenie usług bankowych o charakterze pomocniczym względem rozrachunku.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
8. EUNGiPW opracowuje, w ścisłej współpracy z członkami ESBC i z EUNB, projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia standardowych formularzy, wzorów i procedur na potrzeby konsultacji z organami, o których mowa w ust. 4, przed udzieleniem zezwolenia.
EUNGiPW przedstawi Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
Artykuł 56
Rozszerzenie zakresu bankowych usług pomocniczych
1. CDPW, który zamierza rozszerzyć zakres bankowych usług pomocniczych, do świadczenia których wyznacza instytucję kredytową lub które świadczy samodzielnie zgodnie z art. 54, przedkłada właściwemu organowi państwa członkowskiego pochodzenia wniosek dotyczący takiego rozszerzenia.
2. Wniosek o rozszerzenie podlega procedurze określonej w art. 55.
Artykuł 57
Cofnięcie zezwolenia
1. Bez uszczerbku dla ewentualnych działań lub środków naprawczych na mocy tytułu V właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia CDPW cofa mu zezwolenia, o których mowa w art. 54, w każdym z następujących przypadków:
a) |
gdy CDPW nie wykorzystał zezwolenia w ciągu 12 miesięcy, jednoznacznie zrzeka się zezwolenia lub też gdy wyznaczona instytucja kredytowa w ciągu ostatnich sześciu miesięcy nie świadczyła żadnych usług ani nie prowadziła żadnej działalności; |
b) |
gdy CDPW uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych oświadczeń lub w jakikolwiek inny sposób sprzeczny z prawem; |
c) |
gdy CDPW lub wyznaczona instytucja kredytowa nie spełniają już warunków, na podstawie których zezwolenie zostało udzielone, i nie podjęły w ustalonym terminie działań naprawczych, których zażądał właściwy organ; |
d) |
gdy CDPW lub wyznaczona instytucja kredytowa poważnie i systematycznie naruszają wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu. |
2. Natychmiast po uzyskaniu informacji o jednej z okoliczności, o których mowa w ust. 1, właściwy organ konsultuje się z organami, o których mowa w art. 55 ust. 4, w sprawie konieczności cofnięcia zezwolenia.
3. EUNGiPW, każdy odpowiedni organ, o którym mowa w art. 12 ust. 1 lit. a), oraz każdy organ, o którym mowa w art. 60 ust. 1, lub, odpowiednio, organy, o których mowa w art. 55 ust. 4, mogą w dowolnym momencie zwrócić się do właściwego organu państwa członkowskiego pochodzenia CDPW, o zbadanie, czy CDPW i, w stosownych przypadkach, wyznaczona instytucja kredytowa nadal spełniają warunki, na podstawie których zostało udzielone zezwolenie.
4. Właściwy organ może ograniczyć cofnięcie zezwolenia do określonej usługi, rodzaju działalności lub określonego instrumentu finansowego.
5. CDPW i wyznaczona instytucja kredytowa ustanawiają, wdrażają i stosują odpowiednią procedurę zapewniającą terminowy i uporządkowany rozrachunek i transfer aktywów klientów i uczestników do innego agenta rozrachunkowego w przypadku cofnięcia zezwolenia, o którym mowa w ust. 1.
Artykuł 58
Rejestr CDPW
1. Decyzje podjęte przez właściwe organy na mocy art. 54, 56 i 57 są zgłaszane EUNGiPW.
2. EUNGiPW umieszcza w rejestrze, który ma obowiązek udostępniać na swojej specjalnej stronie internetowej zgodnie z art. 21 ust. 3, następujące informacje:
a) |
nazwę każdego CDPW, którego dotyczyły decyzje wydane na mocy art. 54, 56 i 57; |
b) |
nazwę każdej wyznaczonej instytucji kredytowej; |
c) |
wykaz bankowych usług pomocniczych, na których świadczenie na rzecz uczestników CDPW posiada zezwolenie wyznaczona instytucja kredytowa lub CDPW, który uzyskał zezwolenie na mocy art. 54. |
3. Właściwe organy zgłaszają EUNGiPW te podmioty, które świadczą bankowe usługi pomocnicze zgodnie z wymogami prawa krajowego, w terminie do dnia 16 grudnia 2014 r.
Artykuł 59
Wymogi ostrożnościowe mające zastosowanie do instytucji kredytowych lub CDPW posiadających zezwolenie na świadczenie bankowych usług pomocniczych
1. Instytucja kredytowa wyznaczona do świadczenia bankowych usług pomocniczych na mocy art. 54 ust. 2 lit. b) lub CDPW, który uzyskał zezwolenie na mocy art. 54 ust. 2 lit. a) na świadczenie bankowych usług pomocniczych, świadczą wyłącznie te usługi określone w sekcji C załącznika, które są objęte zezwoleniem.
2. Instytucja kredytowa wyznaczona do świadczenia bankowych usług pomocniczych na mocy art. 54 ust. 2 lit. b) lub CDPW, który uzyskał zezwolenie na mocy art. 54 ust. 2 lit. a) na świadczenie bankowych usług pomocniczych, stosują się do wszelkich obowiązujących obecnie i w przyszłości przepisów prawa mających zastosowanie do instytucji kredytowych.
3. Instytucja kredytowa wyznaczona do świadczenia bankowych usług pomocniczych na mocy art. 54 ust. 2 lit. b) lub CDPW, który uzyskał zezwolenie na mocy art. 54 ust. 2 lit. a) na świadczenie bankowych usług pomocniczych, spełniają, w odniesieniu do każdego systemu rozrachunku papierów wartościowych, następujące szczegółowe wymogi ostrożnościowe dotyczące ryzyk kredytowych związanych z tymi usługami:
a) |
ustanawiają solidne ramy zarządzania odpowiednimi ryzykami kredytowymi; |
b) |
często i regularnie wskazują źródła takich ryzyk kredytowych, mierzą i monitorują odpowiadające im ekspozycje kredytowe oraz stosują odpowiednie narzędzia zarządzania ryzykiem w celu kontrolowania tych ryzyk; |
c) |
w pełni zabezpieczają odpowiednie ekspozycje kredytowe wobec indywidualnych uczestników zaciągających pożyczki, wykorzystując zabezpieczenia i inne równoważne zasoby finansowe; |
d) |
jeżeli do zarządzania ich odpowiednim ryzykiem kredytowym stosowane jest zabezpieczenie, przyjmują wysoce płynne zabezpieczenia o minimalnym ryzyku kredytowym i minimalnym ryzyku rynkowym; mogą stosować inne rodzaje zabezpieczenia w konkretnych sytuacjach przy jednoczesnym zastosowaniu odpowiedniej redukcji wartości; |
e) |
ustanawiają i stosują odpowiednio ostrożne redukcje wartości i limity koncentracji w odniesieniu do wartości zabezpieczeń ustanowionych w celu zabezpieczenia ekspozycji kredytowych, o których mowa w lit. c), z uwzględnieniem celów w postaci zapewnienia możliwości szybkiego upłynnienia zabezpieczenia bez znaczącego negatywnego wpływu na cenę; |
f) |
ustalają limity swoich odpowiednich ekspozycji kredytowych; |
g) |
analizują i planują metody postępowania z wszelkimi ewentualnymi rezydualnymi ekspozycjami kredytowymi oraz przyjmują regulaminy i procedury wdrażające takie plany; |
h) |
udzielają kredytu tylko uczestnikom, którzy posiadają w danej instytucji rachunki pieniężne; |
i) |
ustanawiają skuteczne procedury spłaty kredytu śróddziennego i zniechęcają do korzystania z kredytu overnight poprzez stosowanie odsetek karnych, które działają jako skuteczny środek odstraszający. |
4. Instytucja kredytowa wyznaczona do świadczenia bankowych usług pomocniczych na mocy art. 54 ust. 2 lit. b) lub CDPW, który uzyskał zezwolenie na mocy art. 54 ust. 2 lit. a) na świadczenie bankowych usług pomocniczych, spełniają, w odniesieniu do każdego systemu rozrachunku papierów wartościowych, następujące szczegółowe wymogi ostrożnościowe dotyczące ryzyk utraty płynności związanych z tymi usługami:
a) |
posiadają solidne ramy i narzędzia służące mierzeniu i monitorowaniu ich ryzyk utraty płynności, w tym ryzyka utraty śróddziennej płynności, i zarządzaniu tymi ryzykami, dla każdej waluty systemu rozrachunku papierów wartościowych, dla którego działają one jako agent rozrachunkowy; |
b) |
mierzą i monitorują na bieżąco i terminowo – co najmniej raz dziennie – swoje potrzeby dotyczące płynności i poziom posiadanych aktywów płynnych; czyniąc to, określają wartość swoich dostępnych aktywów płynnych, z uwzględnieniem odpowiednich redukcji wartości tych aktywów; |
c) |
posiadają wystarczające zasoby płynne we wszystkich stosownych walutach do celów terminowego świadczenia usług rozrachunkowych z uwzględnieniem szerokiej gamy potencjalnych scenariuszy warunków skrajnych, jednak bez ograniczenia do ryzyka utraty płynności spowodowanego niewywiązaniem się z zobowiązania przez co najmniej jednego uczestnika, w tym jego jednostki dominujące i jednostki zależne, wobec których mają swoje największe ekspozycje; |
d) |
ograniczają odpowiednie ryzyka utraty płynności za pomocą kwalifikujących się zasobów płynnych w każdej walucie, takich jak środki pieniężne w banku centralnym emisji i w innych instytucjach finansowych mających zdolność kredytową, zatwierdzone linie kredytowe lub podobne uzgodnienia oraz wysoce płynne zabezpieczenia lub inwestycje, które są łatwo dostępne i zamienne na środki pieniężne, o wcześniej określonych i wysoce wiarygodnych ustaleniach dotyczących finansowania, nawet w skrajnych, lecz prawdopodobnych warunkach rynkowych oraz identyfikują, mierzą i monitorują swoje ryzyko utraty płynności pochodzące z rozmaitych instytucji finansowych, z których korzystają do celów zarządzania swoimi ryzykami utraty płynności; |
e) |
każdorazowo gdy stosowane są wcześniej określone ustalenia dotyczące finansowania, na dostawców płynności wybierają wyłącznie instytucje finansowe mające zdolność kredytową; ustanawiają i stosują odpowiednie limity koncentracji dla każdego z odpowiednich dostawców płynności, w tym swojej jednostki dominującej i jednostek zależnych; |
f) |
określają i testują, poprzez regularne i rygorystyczne stosowanie testu warunków skrajnych, czy odpowiednie zasoby są wystarczające; |
g) |
analizują i planują metody postępowania z wszelkimi nieprzewidzianymi i potencjalnie niepokrytymi brakami płynności oraz przyjmują regulaminy i procedury wdrażające takie plany; |
h) |
w przypadku gdy jest to wykonalne i możliwe, bez uszczerbku dla zasad kwalifikowalności określonych przez bank centralny, mają dostęp do rachunków w banku centralnym i innych usług banku centralnego w celu wzmocnienia swojego zarządzania ryzykami utraty płynności, a unijne instytucje kredytowe deponują odpowiednie środki pieniężne na specjalnych rachunkach w unijnych bankach centralnych emisji; |
i) |
dysponują wcześniej określonymi i wysoce wiarygodnymi ustaleniami służącymi zapewnieniu możliwości terminowego upłynnienia zabezpieczenia otrzymanego od swojego klienta niewywiązującego się z zobowiązania; |
j) |
składają regularne sprawozdania organom, o których mowa w art. 60 ust. 1, dotyczące sposobów, jakie stosują do mierzenia i monitorowania swoich ryzyk utraty płynności, w tym ryzyk utraty śróddziennej płynności, oraz do zarządzania tymi ryzykami oraz ujawniają publicznie te sposoby. |
5. EUNB, w ścisłej współpracy z EUNGiPW i członkami ESBC, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu dalszego doprecyzowania szczegółów ram i narzędzi służących monitorowaniu i mierzeniu ryzyka kredytowego oraz ryzyka utraty płynności, w tym ryzyk pojawiających się w trybie śróddziennym, o których mowa w ust. 3 i 4, oraz zarządzaniu tymi ryzykami, sprawozdań na ich temat i ich ujawniania publicznego. Takie projekty regulacyjnych standardów technicznych są w stosownych przypadkach dostosowywane do regulacyjnych standardów technicznych przyjętych zgodnie z art. 46 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 648/2012.
EUNB przedstawi Komisji te projekty regulacyjnych standardów technicznych w terminie do dnia 18 czerwca 2015 r.
Komisja jest uprawniona do przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 10–14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
Artykuł 60
Nadzór nad wyznaczonymi instytucjami kredytowymi i CDPW posiadającymi zezwolenie na świadczenie bankowych usług pomocniczych
1. Bez uszczerbku dla art. 17 i 22 niniejszego rozporządzenia właściwe organy zdefiniowane w art. 4 ust. 1 pkt 40 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, są – na warunkach przewidzianych w rozporządzeniu (UE) nr 575/2013 i dyrektywie 2013/36/UE – odpowiedzialne za udzielanie zezwoleń jako instytucjom kredytowym wyznaczonym instytucjom kredytowym i CDPW posiadającym zezwolenie na mocy niniejszego rozporządzenia do świadczenia bankowych usług pomocniczych oraz za ich nadzorowanie jako instytucji kredytowych.
Właściwe organy, o których mowa w akapicie pierwszym, są również odpowiedzialne za nadzór nad wyznaczonymi instytucjami kredytowymi i CDPW, o których mowa w tym akapicie, w odniesieniu do spełniania przez nie wymogów ostrożnościowych określonych w art. 59 niniejszego rozporządzenia.
Właściwe organy, o których mowa w akapicie pierwszym, regularnie, a co najmniej raz w roku, oceniają, czy wyznaczona instytucja kredytowa lub CDPW posiadające zezwolenie na świadczenie bankowych usług pomocniczych spełniają wymogi art. 59, i odpowiednio informuje organ właściwy dla CDPW, który następnie informuje organy, o których mowa w art. 55 ust. 4, o wynikach – w tym ewentualnych działaniach naprawczych lub sankcjach – nadzoru prowadzonego przez siebie na mocy niniejszego ustępu.
2. Organ właściwy dla CDPW, po skonsultowaniu się z właściwymi organami, o którym mowa w ust. 1, dokonuje co najmniej raz w roku przeglądu i oceny następujących elementów:
a) |
w przypadku, o którym mowa w art. 54 ust. 2 lit. b) – czy wszystkie niezbędne uzgodnienia pomiędzy wyznaczonymi instytucjami kredytowymi a CDPW pozwalają im wypełniać obowiązki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu; |
b) |
w przypadkach, o których mowa w art. 54 ust. 2 lit. a) – czy uzgodnienia dotyczące zezwolenia na świadczenie bankowych usług pomocniczych pozwalają CDPW wypełniać jego obowiązki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu. |
Organ właściwy dla CDPW regularnie, a co najmniej raz w roku, informuje organy, o których mowa w art. 55 ust. 4, o wynikach, w tym o ewentualnych działaniach naprawczych lub sankcjach, przeglądu i oceny przeprowadzanych przez siebie na mocy niniejszego ustępu.
W przypadku gdy CDPW wyznacza posiadającą zezwolenie instytucję kredytową zgodnie z art. 54, w celu ochrony uczestników prowadzonych przez niego systemów rozrachunku papierów wartościowych CDPW zapewnia uzyskanie od wyznaczonej przez siebie instytucji kredytowej dostępu do wszystkich informacji koniecznych do celów niniejszego rozporządzenia i zgłasza wszelkie naruszenia w tym zakresie właściwym organom CDPW oraz właściwym organom, o których mowa w ust. 1.
3. W celu zapewnienia w Unii spójnego, wydajnego i skutecznego nadzoru nad instytucjami kredytowymi i CDPW posiadającymi zezwolenie na świadczenie bankowych usług pomocniczych EUNB, w ścisłej współpracy z EUNGiPW i członkami ESBC, może wydawać wytyczne skierowane do właściwych organów zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
TYTUŁ V
SANKCJE
Artykuł 61
Sankcje administracyjne i inne środki
1. Bez uszczerbku dla prawa państw członkowskich do wprowadzania i nakładania sankcji karnych, państwa członkowskie ustanawiają przepisy dotyczące sankcji administracyjnych i innych środków mających zastosowanie w okolicznościach określonych w art. 63 w stosunku do osób odpowiedzialnych za naruszenie przepisów niniejszego rozporządzenia; zapewniają także, by ich właściwe organy mogły nakładać takie sankcje i środki, oraz podejmują wszelkie środki konieczne dla zapewnienia stosowania tych przepisów. Takie sankcje i inne środki muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
Do dnia 18 września 2016 r. państwa członkowskie mogą postanowić, że nie będą przyjmować przepisów dotyczących sankcji administracyjnych zgodnie z akapitem pierwszym w odniesieniu do naruszeń, o których mowa w akapicie pierwszym, które podlegają już sankcjom karnym zgodnie z ich przepisami krajowego prawa karnego. W takim przypadku państwa członkowskie informują szczegółowo Komisję i EUNGiPW o odpowiednich przepisach swojego prawa karnego.
W terminie do dnia 18 września 2016 r. państwa członkowskie powiadamiają Komisję i EUNGiPW o przepisach, o których mowa w akapicie pierwszym. Państwa członkowskie bez zbędnej zwłoki powiadamiają Komisję i EUNGiPW o wszelkich późniejszych zmianach tych przepisów.
2. Właściwe organy mogą stosować sankcje administracyjne i inne środki wobec CDPW, wyznaczonych instytucji kredytowych oraz, z zastrzeżeniem warunków określonych w prawie krajowym w dziedzinach, których niniejsze rozporządzenie nie harmonizuje, wobec członków ich organów zarządzających i wszelkich innych osób, które sprawują faktyczną kontrolę nad ich działalnością, a także wobec wszelkich innych osób prawnych lub fizycznych, które – zgodnie z prawem krajowym – ponoszą odpowiedzialność za naruszenie.
3. Wykonując swoje uprawnienia do nakładania sankcji w okolicznościach określonych w art. 63, właściwe organy ściśle ze sobą współpracują w celu zapewnienia, by sankcje administracyjne i inne środki przyniosły zamierzone w niniejszym rozporządzeniu rezultaty, oraz koordynują swoje działania w celu uniknięcia wszelkich przypadków powielania lub pokrywania się działań przy stosowaniu sankcji administracyjnych i innych środków w sytuacjach transgranicznych zgodnie z art. 14.
4. W przypadku gdy państwa członkowskie postanowiły, zgodnie z ust. 1, ustanowić sankcje karne za naruszenia przepisów, o których mowa w art. 63, zapewniają wprowadzenie odpowiednich środków, tak by właściwe organy miały wszystkie niezbędne uprawnienia do współdziałania z organami sądowymi w ramach ich jurysdykcji na potrzeby otrzymywania szczegółowych informacji dotyczących dochodzeń lub postępowań karnych wszczętych w związku z możliwymi naruszeniami niniejszego rozporządzenia oraz przekazywania podobnych informacji innym właściwym organom i EUNGiPW w celu wypełnienia swojego obowiązku wzajemnej współpracy i współpracy z EUNGiPW do celów niniejszego rozporządzenia.
5. Właściwe organy mogą również współpracować z właściwymi organami innych państw członkowskich w zakresie ułatwiania pobierania kar pieniężnych.
6. Państwa członkowskie co roku przekazują EUNGiPW zbiorcze informacje o wszystkich sankcjach i innych środkach nałożonych zgodnie z ust. 1. EUNGiPW publikuje te informacje w sprawozdaniu rocznym.
W przypadku gdy państwa członkowskie postanowiły, zgodnie z ust. 1, ustanowić sankcje karne za naruszenia przepisów, o których mowa w art. 63, ich właściwe organy co roku przedstawiają EUNGiPW dane w postaci zagregowanej i anonimowej dotyczące wszystkich prowadzonych postępowań karnych i nałożonych sankcji karnych. EUNGiPW publikuje dane dotyczące nałożonych sankcji karnych w sprawozdaniu rocznym.
7. W przypadku gdy właściwy organ podaje do wiadomości publicznej informacje o sankcji administracyjnej lub środku administracyjnym lub sankcji karnej, powiadamia o tym jednocześnie EUNGiPW.
8. Właściwe organy wykonują swoje funkcje i uprawnienia zgodnie ze swoimi ramami krajowymi:
a) |
bezpośrednio; |
b) |
we współpracy z innymi organami; |
c) |
na własną odpowiedzialność, delegując zadania podmiotom, którym wykonanie danych zadań powierzono zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia; lub |
d) |
poprzez składanie wniosków do właściwych organów sądowych. |
Artykuł 62
Publikowanie decyzji
1. Państwa członkowskie zapewniają, by właściwe organy publikowały na swoich urzędowych stronach internetowych każdą decyzję o sankcji administracyjnej lub innym środku administracyjnym nałożonym za naruszenie niniejszego rozporządzenia niezwłocznie po poinformowaniu osoby, na którą nałożono sankcję, o danej decyzji, Publikacja zawiera co najmniej informacje na temat rodzaju i charakteru naruszenia oraz tożsamości osoby fizycznej lub prawnej, na którą dana sankcja została nałożona.
W przypadku gdy od decyzji o nałożeniu sankcji lub innego środka przysługuje prawo do odwołania do odpowiednich organów sądowych lub do innych odpowiednich organów, właściwe organy bez zbędnej zwłoki publikują na swoich urzędowych stronach internetowych również informacje o statusie postępowania odwoławczego i o jego wyniku. Ponadto publikuje się również wszelkie decyzje unieważniające poprzednią decyzję nakładającą sankcję lub środek.
W przypadku gdy właściwy organ uzna, że opublikowanie tożsamości osób prawnych lub danych osobowych osób fizycznych byłoby nieproporcjonalne, w oparciu o indywidualną ocenę przeprowadzoną w odniesieniu do proporcjonalności opublikowania takich danych, lub w przypadku gdy taka publikacja zagroziłaby stabilności rynków finansowych lub trwającemu dochodzeniu, państwa członkowskie zapewniają, by właściwe organy podjęły jedno z następujących działań:
a) |
odroczyły publikację decyzji o nałożeniu sankcji lub innego środka do momentu, kiedy przyczyny nieopublikowania przestaną być aktualne; |
b) |
opublikowały decyzję o nałożeniu sankcji lub innego środka w formie anonimowej w sposób zgodny z prawem krajowym, o ile taka anonimowa publikacja zapewnia skuteczną ochronę danych osobowych; |
c) |
w ogóle nie publikowały decyzji o nałożeniu sankcji lub innego środka, jeśli warianty określone w lit. a) i b) powyżej uznaje się za niewystarczające w celu zapewnienia:
|
W przypadku podjęcia decyzji o opublikowaniu informacji o sankcji lub innym środku w formie anonimowej, opublikowanie odpowiednich danych może zostać odroczone o rozsądny okres, jeżeli przewiduje się, że w tym okresie przyczyny publikowania informacji w formie anonimowej przestaną być aktualne.
Właściwe organy informują EUNGiPW o wszystkich administracyjnych sankcjach nałożonych, lecz nieopublikowanych zgodnie z akapitem trzecim lit. c), w tym o wszelkich odwołaniach ich dotyczących oraz o ich wyniku. Państwa członkowskie zapewniają, by właściwe organy otrzymywały informacje oraz końcowe orzeczenie, dotyczące wszelkich nałożonych sankcji karnych, oraz by przekazywały te dane EUNGiPW. EUNGiPW prowadzi centralną bazę danych o zgłoszonych mu sankcjach wyłącznie do celów wymiany informacji między właściwymi organami. Wspomniana baza danych jest dostępna wyłącznie dla właściwych organów i jest aktualizowana na podstawie informacji przedstawionych przez właściwe organy.
2. Właściwe organy zapewniają, by wszelkie dane opublikowane zgodnie z niniejszym artykułem widniały na ich urzędowej stronie internetowej przez co najmniej pięć lat po opublikowaniu. Opublikowane dane osobowe widnieją na urzędowej stronie internetowej właściwego organu jedynie przez okres, który jest konieczny zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami o ochronie danych.
Artykuł 63
Sankcje za naruszenia
1. Niniejszy artykuł ma zastosowanie do następujących przepisów niniejszego rozporządzenia:
a) |
świadczenie usług określonych w sekcji A, B i C załącznika stanowiące naruszenie art. 16, 25 i 54; |
b) |
uzyskanie zezwoleń wymaganych w art. 16 i 54 na podstawie fałszywych oświadczeń lub w dowolny inny niezgodny z prawem sposób, zgodnie z art. 20 ust. 1 lit. b) i art. 57 ust. 1 lit. b); |
c) |
niewywiązywanie się przez CDPW z obowiązku utrzymywania wymaganego kapitału stanowiące naruszenie art. 47 ust. 1; |
d) |
nieprzestrzeganie przez CDPW wymogów organizacyjnych stanowiące naruszenie art. 26–30; |
e) |
nieprzestrzeganie przez CDPW zasad prowadzenia działalności stanowiące naruszenie art. 32–35; |
f) |
nieprzestrzeganie przez CDPW wymogów dotyczących usług CDPW stanowiące naruszenie art. 37–41; |
g) |
nieprzestrzeganie przez CDPW wymogów ostrożnościowych stanowiące naruszenie art. 43–47; |
h) |
nieprzestrzeganie przez CDPW wymogów dotyczących połączeń operacyjnych CDPW stanowiące naruszenie art. 48; |
i) |
nieuzasadnione odmowy udzielenia przez CDPW poszczególnych rodzajów dostępu stanowiące naruszenie art. 49–53; |
j) |
nieprzestrzeganie przez wyznaczone instytucje kredytowe szczegółowych wymogów ostrożnościowych dotyczących ryzyk kredytowych stanowiące naruszenie art. 59 ust. 3; |
k) |
nieprzestrzeganie przez wyznaczone instytucje kredytowe szczegółowych wymogów ostrożnościowych dotyczących ryzyk utraty płynności stanowiące naruszenie art. 59 ust. 4. |
2. Bez uszczerbku dla uprawnień nadzorczych właściwych organów, co najmniej w przypadku naruszenia, o którym mowa w niniejszym artykule, właściwe organy posiadają zgodnie z prawem krajowym uprawnienia do stosowania co najmniej następujących sankcji administracyjnych i innych środków:
a) |
podanie do publicznej wiadomości informacji wskazującej osobę odpowiedzialną za naruszenie oraz charakter naruszenia zgodnie z art. 62; |
b) |
nakaz zobowiązujący osobę odpowiedzialną za naruszenie do zaprzestania określonego postępowania oraz niepodejmowania takiego działania w przyszłości; |
c) |
cofnięcie zezwoleń udzielonych na mocy art. 16 lub 54, zgodnie z art. 20 lub 57; |
d) |
tymczasowy lub – w przypadku wielokrotnych poważnych naruszeń – stały zakaz sprawowania funkcji zarządzających w instytucji wobec członka organu zarządzającego instytucji lub wobec każdej innej osoby fizycznej, uznanych za odpowiedzialnych za popełnienie naruszenia; |
e) |
maksymalne administracyjne sankcje pieniężne równe co najmniej dwukrotności kwoty zysków uzyskanych w wyniku naruszenia, o ile kwoty takie można ustalić; |
f) |
w przypadku osoby fizycznej – maksymalne administracyjne sankcje pieniężne równe co najmniej 5 mln EUR lub, w państwach członkowskich, których walutą nie jest euro, równowartość tej kwoty w walucie krajowej na dzień przyjęcia niniejszego rozporządzenia; |
g) |
w przypadku osoby prawnej – maksymalne administracyjne sankcje pieniężne w wysokości co najmniej 20 mln EUR lub sięgające 10 % całkowitego rocznego obrotu tej osoby prawnej, ustalonego na podstawie ostatniego dostępnego sprawozdania finansowego zatwierdzonego przez organ zarządzający; w przypadku gdy dana osoba prawna jest jednostką dominującą lub jednostką zależną jednostki dominującej, która musi sporządzić skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z dyrektywą 2013/34/UE, stosowny całkowity roczny obrót oznacza całkowity roczny obrót lub analogiczny rodzaj dochodu zgodnie z właściwymi dyrektywami o rachunkowości, ustalony na podstawie ostatniego dostępnego skonsolidowanego sprawozdania finansowego zatwierdzonego przez organ zarządzający ostatecznej jednostki dominującej. |
3. Właściwe organy mogą posiadać inne uprawnienia do nakładania sankcji oprócz uprawnień, o których mowa w ust. 2, oraz mogą przewidzieć administracyjne sankcje pieniężne w większej wysokości niż określono w tym ustępie.
Artykuł 64
Skuteczne stosowanie sankcji
Państwa członkowskie zapewniają uwzględnianie przez właściwe organy – przy ustalaniu rodzaju oraz wysokości sankcji administracyjnych lub innych środków – wszelkich istotnych okoliczności, w tym w stosownych przypadkach:
a) |
wagi naruszenia i czasu jego trwania; |
b) |
stopnia odpowiedzialności osoby odpowiedzialnej za dane naruszenie; |
c) |
sytuacji finansowej osoby odpowiedzialnej za dane naruszenie, której wyznacznikiem jest np. wysokość całkowitych obrotów odpowiedzialnej osoby prawnej lub roczny dochód odpowiedzialnej osoby fizycznej; |
d) |
skali zysków uzyskanych, strat unikniętych przez osobę odpowiedzialną za dane naruszenie lub strat poniesionych przez osoby trzecie w wyniku naruszenia, o ile można je ustalić; |
e) |
zakresu współpracy osoby odpowiedzialnej za dane naruszenie z właściwym organem, bez uszczerbku dla potrzeby zapewnienia rekompensaty zysków uzyskanych lub strat unikniętych przez tę osobę; |
f) |
poprzednich naruszeń popełnionych przez osobę odpowiedzialną za dane naruszenie. |
Artykuł 65
Zgłaszanie naruszeń
1. Państwa członkowskie zapewniają ustanowienie przez właściwe organy skutecznych mechanizmów zachęcających do zgłaszania właściwym organom potencjalnych lub faktycznych naruszeń przepisów niniejszego rozporządzenia.
2. Mechanizmy, o których mowa w ust. 1, obejmują przynajmniej:
a) |
specjalne procedury dotyczące otrzymywania i badania zgłoszeń dotyczących potencjalnych lub faktycznych naruszeń oraz działań następczych, w tym ustanowienie bezpiecznych kanałów komunikacji na potrzeby takich zgłoszeń; |
b) |
stosowną ochronę pracowników instytucji, którzy zgłaszają potencjalne lub faktyczne naruszenia popełnione w danej instytucji, przynajmniej przed działaniami odwetowymi, dyskryminacją lub innymi rodzajami niesprawiedliwego traktowania; |
c) |
ochronę danych osobowych zarówno osoby dokonującej zgłoszenia potencjalnych lub faktycznych naruszeń, jak i osoby fizycznej, której zarzuca się popełnienie naruszenia, zgodnie z zasadami określonymi w dyrektywie 95/46/WE; |
d) |
ochronę tożsamości zarówno osoby dokonującej zgłoszenia naruszeń, jak i osoby fizycznej, której zarzuca się popełnienie naruszenia, na wszystkich etapach procedur, chyba że takie ujawnienie informacji wymagane jest prawem krajowym w kontekście dalszego śledztwa lub późniejszego postępowania administracyjnego lub sądowego. |
3. Państwa członkowskie wymagają, by instytucje posiadały odpowiednie procedury zgłaszania przez swoich pracowników potencjalnych lub faktycznych naruszeń wewnętrznie, za pośrednictwem specjalnego, niezależnego i autonomicznego kanału.
Takim kanałem mogą być również rozwiązania zapewniane przez partnerów społecznych. Zastosowanie ma taka sama ochrona, jak w przypadku ust. 2 lit. b), c) i d).
Artykuł 66
Prawo do odwołania
Państwa członkowskie zapewniają, aby decyzje i środki podejmowane na podstawie niniejszego rozporządzenia były właściwie uzasadnione i podlegały prawu do odwołania się przed sądem. Prawo do odwołania się przed sądem ma zastosowanie w przypadku, gdy w terminie sześciu miesięcy od daty złożenia wniosku o zezwolenie zawierającego wszelkie informacje wymagane zgodnie z obowiązującymi przepisami nie zostanie wydana żadna decyzja.
TYTUŁ VI
DELEGOWANIE UPRAWNIEŃ, UPRAWNIENIA WYKONAWCZE, PRZEPISY PRZEJŚCIOWE, ZMIENIAJĄCE ORAZ KOŃCOWE
Artykuł 67
Wykonywanie przekazanych uprawnień
1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjęcia aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.
2. Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 2 ust. 2, art. 7 ust. 14 oraz w art. 24 ust. 7, powierza się na czas nieokreślony od dnia 17 września 2014 r.
3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 2 ust. 2, art. 7 ust. 14 oraz w art. 24 ust. 7, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.
4. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
5. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 2 ust. 2, art. 7 ust. 14 oraz art. 24 ust. 7 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie trzech miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o trzy miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.
Artykuł 68
Procedura komitetowa
1. Komisję wspomaga Europejski Komitet Papierów Wartościowych ustanowiony na mocy decyzji Komisji 2001/528/WE (27). Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu zastosowanie ma art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
Artykuł 69
Przepisy przejściowe
1. Właściwe organy przekazują EUNGiPW informacje o instytucjach prowadzących działalność jako CDPW w terminie do dnia 16 grudnia 2014 r.
2. CDPW składają wniosek o wszelkie zezwolenia konieczne do celów niniejszego rozporządzenia i powiadamiają o stosownych połączeniach operacyjnych CDPW w terminie sześciu miesięcy od daty wejścia w życie wszystkich regulacyjnych standardów technicznych przyjętych na mocy art. 17, 26, 45, 47, 48 i, w stosownych przypadkach, art. 55 i 59.
3. W terminie sześciu miesięcy od daty wejścia w życie regulacyjnych standardów technicznych przyjętych na mocy art. 12, 17, 25, 26, 45, 47, 48 i, w stosownych przypadkach, art. 55 i 59 lub decyzji wykonawczej, o której mowa w art. 25 ust. 9 – w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza – CDPW z państwa trzeciego składa wniosek o uznanie przez EUNGiPW, jeżeli zamierza świadczyć swoje usługi na podstawie art. 25.
4. Do czasu podjęcia na mocy niniejszego rozporządzenia decyzji w sprawie udzielenia CDPW zezwolenia na działalność lub uznania CDPW i ich działalności, w tym w odniesieniu do połączeń operacyjnych CDPW, nadal mają zastosowanie odnośne krajowe przepisy dotyczące udzielania zezwoleń CDPW i uznawania CDPW.
5. CDPW prowadzone przez podmioty, o których mowa w art. 1 ust. 4, muszą spełnić wymogi niniejszego rozporządzenia nie później niż w terminie jednego roku od daty wejścia w życie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w ust. 2.
Artykuł 70
Zmiany w dyrektywie 98/26/WE
W dyrektywie 98/26/WE wprowadza się następujące zmiany:
1) |
art. 2 lit. a) akapit pierwszy tiret trzecie otrzymuje brzmienie:
|
2) |
w art. 11 dodaje się ustęp w brzmieniu: „3. Nie później niż do dnia 18 marca 2015 r. państwa członkowskie przyjmują, publikują i zgłaszają Komisji środki konieczne do wykonania przepisów art. 2 lit. a) akapit pierwszy tiret trzecie.”. |
Artykuł 71
Zmiany w dyrektywie 2014/65/UE
W dyrektywie 2014/65/UE wprowadza się następujące zmiany:
1) |
art. 2 ust. 1 lit. o) otrzymuje brzmienie:
(28) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie usprawnienia rozrachunku papierów wartościowych w Unii Europejskiej i w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych, zmieniające dyrektywy 98/26/WE i 2014/65/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 236/2012 (Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 1).”;" |
2) |
w art. 4 ust. 1 dodaje się punkt w brzmieniu:
|
3) |
w załączniku I, sekcja B, pkt 1 otrzymuje brzmienie:
|
Artykuł 72
Zmiana w rozporządzeniu (UE) nr 236/2012
Uchyla się art. 15 rozporządzenia (UE) nr 236/2012.
Artykuł 73
Stosowanie dyrektywy 2014/65/UE i rozporządzenia(UE) nr 600/2014
CDPW posiadające zezwolenie udzielone zgodnie z art. 16 niniejszego rozporządzenia nie muszą posiadać zezwolenia na mocy dyrektywy 2014/65/UE na potrzeby świadczenia usług wyraźnie wymienionych w sekcjach A i B załącznika do niniejszego rozporządzenia.
W przypadku gdy CDPW posiadający zezwolenie udzielone zgodnie z art. 16 niniejszego rozporządzenia świadczy co najmniej jedną usługę inwestycyjną lub prowadzi co najmniej jeden rodzaj działalności inwestycyjnej oprócz świadczenia usług wyraźnie wymienionych w sekcjach A i B załącznika do niniejszego rozporządzenia, zastosowanie mają dyrektywa 2014/65/UE – z wyjątkiem art. 5–8, art. 9 ust. 1, 2 i 4–6 oraz art. 10–13 – oraz rozporządzenie (UE) nr 600/2014.
Artykuł 74
Sprawozdania
1. EUNGiPW, we współpracy z EUNB i właściwymi organami i odpowiednimi organami składa Komisji roczne sprawozdania zawierające oceny tendencji, potencjalnych ryzyk i słabych punktów, a w razie potrzeby także zalecenia dotyczące działań zapobiegawczych lub naprawczych na rynkach usług objętych niniejszym rozporządzeniem. Sprawozdania te zawierają co najmniej ocenę następujących elementów:
a) |
wydajności rozrachunku dla operacji krajowych i transgranicznych w każdym państwie członkowskim, na podstawie liczby i wolumenu przypadków nieprzeprowadzenia rozrachunku, wysokości sankcji, o których mowa w art. 7 ust. 2, liczby i wolumenu transakcji zakupu na otwartym rynku, o których mowa w art. 7 ust. 3 i 4, oraz wszelkich innych stosownych kryteriów; |
b) |
stosowności sankcji za nieprzeprowadzenie rozrachunku, w szczególności ocenę potrzeby zwiększenia elastyczności, jeżeli chodzi o sankcje za nieprzeprowadzenie rozrachunku w odniesieniu do niepłynnych instrumentów finansowych, o których mowa w art. 7 ust. 4; |
c) |
skali rozrachunku, który nie jest przeprowadzany w systemach rozrachunku papierów wartościowych prowadzonych przez CDPW, na podstawie liczby i wolumenu transakcji w oparciu o informacje otrzymane na mocy art. 9 oraz wszelkich innych stosownych kryteriów; |
d) |
transgranicznego świadczenia usług objętych niniejszym rozporządzeniem, na podstawie liczby i rodzajów połączeń operacyjnych CDPW, liczby zagranicznych uczestników systemów rozrachunku papierów wartościowych prowadzonych przez CDPW, liczby i wolumenu transakcji z udziałem takich uczestników, liczby zagranicznych emitentów rejestrujących swoje papiery wartościowe w CDPW zgodnie z art. 49 oraz wszelkich innych stosownych kryteriów; |
e) |
rozpatrywania wniosków o dostęp zgodnie z art. 49, 52 i 53 w celu określenia powodów odrzucania wniosków o dostęp przez CDPW, kontrahentów centralnych i systemy obrotu, ewentualnych tendencji odnoszących się do takiego odrzucania wniosków oraz możliwych sposobów ograniczania w przyszłości stwierdzonych ryzyk, tak by umożliwić udzielenie dostępu, a także w celu określenia ewentualnych innych istotnych przeszkód dla konkurencji w sektorze finansowych usług rozliczania i rozrachunku transakcji; |
f) |
rozpatrywania wniosków złożonych zgodnie z procedurami, o których mowa w art. 23 ust. 3–7 i art. 25 ust. 4–10; |
g) |
w stosownych przypadkach – ocenę ustaleń wynikających z procesu wzajemnej oceny w dziedzinie nadzoru transgranicznego, o którym to procesie mowa w art. 24 ust. 6, oraz tego, czy w przyszłości można by zmniejszyć częstotliwość takich wzajemnych ocen, łącznie z informacją, czy takie ustalenia wskazują na potrzebę skorzystania z bardziej formalnych kolegiów organów nadzoru; |
h) |
stosowania przepisów państw członkowskich dotyczących odpowiedzialności cywilnej za straty, które można przypisać CDPW; |
i) |
procedur i warunków, na jakich CDPW uzyskały zezwolenie na wyznaczenie instytucji kredytowych lub na samodzielne świadczenie bankowych usług pomocniczych zgodnie z art. 54 i 55, w tym ocenę skutków, jakie świadczenie takich usług może mieć dla stabilności finansowej i konkurencji w dziedzinie usług rozrachunku i bankowych usług pomocniczych w Unii; |
j) |
stosowania przepisów, o których mowa w art. 38, dotyczących ochrony papierów wartościowych uczestników i ich klientów, w szczególności przepisów przewidzianych w art. 38 ust. 5; |
k) |
ocenę stosowania sankcji, w szczególności ocenę konieczności dalszej harmonizacji sankcji administracyjnych za naruszenie wymogów niniejszego rozporządzenia. |
2. Sprawozdania, o których mowa w ust. 1, obejmujące jeden rok kalendarzowy są przekazywane Komisji do dnia 30 kwietnia następnego roku kalendarzowego.
Artykuł 75
Przegląd
Do dnia 18 września 2019 r. Komisja dokona przeglądu i przygotuje ogólne sprawozdanie na temat niniejszego rozporządzenia. Sprawozdanie to zawiera w szczególności ocenę kwestii, o których mowa w art. 74 ust. 1 lit. a)–k), wskazuje, czy istnieją inne istotne przeszkody dla konkurencji w odniesieniu do usług objętych niniejszym rozporządzeniem, które to przeszkody nie są przedmiotem wystarczających działań, a także wskazuje na ewentualną potrzebę podjęcia dalszych środków w celu ograniczenia wpływu niewydolności CDPW na podatników. Komisja przedkłada to sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wraz z wszelkimi stosownymi wnioskami.
Artykuł 76
Wejście w życie i stosowanie
1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
2. Art. 3 ust. 1 stosuje się od dnia 1 stycznia 2023 r. do zbywalnych papierów wartościowych wyemitowanych po tym terminie i od dnia 1 stycznia 2025 r. do wszystkich zbywalnych papierów wartościowych.
3. Art. 5 ust. 2 stosuje się od dnia 1 stycznia 2015 r.
W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego niniejszego ustępu, w przypadku systemu obrotu mającego dostęp do CDPW, o którym mowa w art. 30 ust. 5, art. 5 ust. 2 ma zastosowanie co najmniej sześć miesięcy zanim taki CDPW zleci wykonanie swojej działalności na zasadzie outsourcingu stosownemu podmiotowi publicznemu i w każdym przypadku od dnia 1 stycznia 2016 r.
4. Środki dyscypliny rozrachunku, o których mowa w art. 6 ust. 1–4, stosuje się od daty wejścia w życie regulacyjnych standardów technicznych, przyjętych przez Komisję zgodnie z art. 6 ust. 5.
5. Środki dyscypliny rozrachunku, o których mowa w art. 7 ust. 1–13, i zmianę określoną w art. 72 stosuje się od daty wejścia w życie aktu delegowanego przyjętego przez Komisję zgodnie z art. 7 ust. 15.
Wielostronna platforma obrotu spełniająca kryteria określone w art. 33 ust. 3 dyrektywy 2014/65/UE podlega art. 7 ust. 3 akapit drugi niniejszego rozporządzenia do chwili:
a) |
ostatecznego rozpatrzenia jej wniosku o rejestrację na podstawie art. 33 dyrektywy 2014/65/UE; lub |
b) |
w przypadku, gdy wielostronna platforma obrotu nie złożyła wniosku o rejestrację na podstawie art. 33 dyrektywy 2014/65/UE – do dnia 13 czerwca 2017 r. |
6. Środki sprawozdawcze, o których mowa w art. 9 ust. 1, stosuje się od dnia wejścia w życie aktu wykonawczego przyjętego przez Komisję zgodnie z art. 9 ust. 3.
7. Odesłania w niniejszym rozporządzeniu do dyrektywy 2014/65/UE i rozporządzenia (UE) nr 600/2014 odczytuje się przed dniem 3 stycznia 2017 r. jako odesłania do dyrektywy 2004/39/WE zgodnie z tabelą korelacji zawartą w załączniku IV do dyrektywy 2014/65/UE w zakresie, w jakim ta tabela korelacji zawiera przepisy odnoszące się do dyrektywy 2004/39/WE.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 23 lipca 2014 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego
M. SCHULZ
Przewodniczący
W imieniu Rady
S. GOZI
Przewodniczący
(1) Dz.U. C 310 z 13.10.2012, s. 12.
(2) Dz.U. C 299 z 4.10.2012, s. 76.
(3) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 15 kwietnia 2014 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 23 lipca 2014 r.
(4) Dyrektywa 98/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie zamknięcia rozliczeń w systemach płatności i rozrachunku papierów wartościowych (Dz.U. L 166 z 11.6.1998, s. 45).
(5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/77/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 84).
(6) Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE (Dz.U. L 275 z 25.10.2003, s. 32).
(7) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349).
(8) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 600/2014 z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 84).
(9) Dyrektywa 2002/47/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie uzgodnień dotyczących zabezpieczeń finansowych (Dz.U. L 168 z 27.6.2002. s. 43).
(10) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (Dz.U. L 201 z 27.7.2012, s. 1).
(11) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 82/891/WE i dyrektywy 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/UE oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 190).
(12) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz.U. L 182 z 29.6.2013, s. 19).
(13) Zb. Orz. 2004, s. I-04829.
(14) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 338).
(15) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013. s. 1).
(16) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 12).
(17) Rozporządzenie Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r. powierzające Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (Dz.U. L 287 z 29.10.2013, s. 63).
(18) Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz.U. L 281 z 23.11.1995, s. 31).
(19) Rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych (Dz.U. L 8 z 12.1.2001, s. 1).
(20) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).
(21) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/78/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie zmiany dyrektyw 98/26/WE, 2002/87/WE, 2003/6/WE, 2003/41/WE, 2003/71/WE, 2004/39/WE, 2004/109/WE, 2005/60/WE, 2006/48/WE, 2006/49/WE i 2009/65/WE w odniesieniu do uprawnień Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 120).
(22) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 236/2012 z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie krótkiej sprzedaży i wybranych aspektów dotyczących swapów ryzyka kredytowego (Dz.U. L 86 z 24.3.2012, s. 1).
(23) Dyrektywa 2003/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z publiczną ofertą lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych i zmieniająca dyrektywę 2001/34/WE (Dz.U. L 345 z 31.12.2003, s. 64).
(24) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie unijnego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym i ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 1).
(25) Dyrektywa 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005 r. w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (Dz.U. L 309 z 25.11.2005, s. 15).
(26) Dyrektywa Komisji 2006/70/WE z dnia 1 sierpnia 2006 r. ustanawiająca środki wykonawcze do dyrektywy 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do definicji osoby zajmującej eksponowane stanowisko polityczne, jak również w odniesieniu do technicznych kryteriów stosowania uproszczonych zasad należytej staranności wobec klienta oraz wyłączenia z uwagi na działalność finansową prowadzoną w sposób sporadyczny lub w bardzo ograniczonym zakresie (Dz.U. L 214 z 4.8.2006, s. 29).
(27) Decyzja Komisji 2001/528/WE z dnia 6 czerwca 2001 r. ustanawiająca Europejski Komitet Papierów Wartościowych (Dz.U. L 191 z 13.7.2001, s. 45).
ZAŁĄCZNIK
WYKAZ USŁUG
SEKCJA A
Usługi podstawowe centralnych depozytów papierów wartościowych
1. |
Pierwsza rejestracja papierów wartościowych w systemie zapisów księgowych („usługa notarialna”). |
2. |
Zapewnianie i prowadzenie rachunków papierów wartościowych na najwyższym poziomie ewidencji („centralna usługa prowadzenia rachunku”). |
3. |
Prowadzenie systemu rozrachunku papierów wartościowych („usługa rozrachunku”). |
SEKCJA B
Niebankowe usługi pomocnicze świadczone przez CDPW, niezwiązane z ryzykiem kredytowym lub ryzykiem utraty płynności
Usługi świadczone przez CDPW, które przyczyniają się do większego bezpieczeństwa oraz większej wydajności i przejrzystości rynków papierów wartościowych, które to usługi mogą obejmować m.in.:
1. |
Usługi związane z usługą rozrachunku, takie jak:
|
2. |
Usługi związane z usługą notarialną i centralną usługą prowadzenia rachunku, takie jak:
|
3. |
Ustanawianie połączeń operacyjnych CDPW, zapewnianie, prowadzenie lub obsługa rachunków papierów wartościowych w związku z usługą rozrachunku, zarządzaniem zabezpieczeniami, innymi usługami pomocniczymi. |
4. |
Wszelkie inne usługi, takie jak:
|
SEKCJA C
Bankowe usługi pomocnicze
Usługi bankowe bezpośrednio związane z usługami podstawowymi lub pomocniczymi wymienionymi w sekcjach A i B, takie jak:
a) |
udostępnianie rachunków pieniężnych na rzecz, i przyjmowanie depozytów od uczestników systemu rozrachunku papierów wartościowych oraz posiadaczy rachunków papierów wartościowych, w rozumieniu pkt 1 załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE; |
b) |
udzielanie kredytów gotówkowych na spłatę nie później niż następnego dnia roboczego, pożyczek gotówkowych na wstępne finansowanie zdarzeń korporacyjnych oraz udzielanie pożyczek papierów wartościowych posiadaczom rachunków papierów wartościowych, w rozumieniu pkt 2 załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE; |
c) |
usługi płatnicze obejmujące przetwarzanie transakcji gotówkowych i transakcji walutowych, w rozumieniu pkt 4 załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE; |
d) |
gwarancje i zobowiązania związane z udzielaniem i zaciąganiem pożyczek papierów wartościowych, w rozumieniu pkt 6 załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE; |
e) |
operacje skarbcowe obejmujące wymianę walut i zbywalne papiery wartościowe związane z zarządzaniem saldami długich pozycji uczestników, w rozumieniu pkt 7 lit. b) i e) załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE. |
28.8.2014 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 257/73 |
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 910/2014
z dnia 23 lipca 2014 r.
w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (1),
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (2),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) |
Budowanie zaufania do środowiska online jest kluczowe dla rozwoju gospodarczego i społecznego. Brak zaufania, spowodowany w szczególności odczuwanym brakiem pewności prawa, sprawia, że konsumenci, przedsiębiorstwa i organy publiczne wahają się, czy przeprowadzać transakcje elektroniczne i wdrażać nowe usługi. |
(2) |
Celem niniejszego rozporządzenia jest zwiększenie zaufania do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym poprzez zapewnienie wspólnej podstawy bezpiecznej interakcji elektronicznej między obywatelami, przedsiębiorstwami i organami publicznymi, co pozwoli podnieść efektywność publicznych i prywatnych usług online, e-biznesu i e-handlu w Unii. |
(3) |
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/93/WE (3) dotyczyła podpisów elektronicznych, nie zapewniając szczegółowych ram transgranicznych i międzysektorowych, które pozwoliłyby na bezpieczne, wiarygodne i łatwe w użyciu transakcje elektroniczne. Niniejsze rozporządzenie umacnia i poszerza dorobek tej dyrektywy. |
(4) |
W komunikacie Komisji z dnia 26 sierpnia 2010 r. zatytułowanym „Europejska agenda cyfrowa” stwierdzono, że rozdrobnienie rynku cyfrowego, brak interoperacyjności i rosnąca cyberprzestępczość stanowią główne przeszkody w pozytywnym cyklu rozwoju gospodarki cyfrowej. W sprawozdaniu na temat obywatelstwa UE z 2010 r. zatytułowanym „Usuwanie przeszkód w zakresie praw obywatelskich UE” Komisja ponownie podkreśliła konieczność rozwiązania głównych problemów, które uniemożliwiają obywatelom Unii czerpanie korzyści z jednolitego rynku cyfrowego i transgranicznych usług cyfrowych. |
(5) |
W konkluzjach z dnia 4 lutego 2011 r. i z dnia 23 października 2011 r. Rada Europejska zwróciła się do Komisji o utworzenie jednolitego rynku cyfrowego do 2015 r. w celu osiągnięcia szybkiego postępu w kluczowych obszarach gospodarki cyfrowej oraz propagowania w pełni zintegrowanego jednolitego rynku cyfrowego poprzez ułatwianie transgranicznego korzystania z usług online, ze szczególnym uwzględnieniem ułatwiania bezpiecznej elektronicznej identyfikacji i uwierzytelniania. |
(6) |
W konkluzjach z dnia 27 maja 2011 r. Rada zwróciła się do Komisji o wsparcie rozwoju jednolitego rynku cyfrowego poprzez tworzenie odpowiednich warunków sprzyjających wzajemnemu transgranicznemu uznawaniu głównych aktywatorów, takich jak elektroniczna identyfikacja, dokumenty elektroniczne, podpisy elektroniczne i usługi doręczeń elektronicznych, oraz odpowiednich warunków sprzyjających interoperacyjności usług administracji elektronicznej w całej Unii Europejskiej. |
(7) |
Parlament Europejski w rezolucji z dnia 21 września 2010 r. dotyczącej ostatecznego utworzenia wewnętrznego rynku handlu elektronicznego (4) podkreślił znaczenie bezpieczeństwa usług elektronicznych, zwłaszcza podpisów elektronicznych, i potrzebę stworzenia infrastruktury klucza publicznego na poziomie ogólnoeuropejskim, a także wezwał Komisję do stworzenia bramki europejskich urzędów walidacyjnych w celu zapewnienia transgranicznej interoperacyjności podpisów elektronicznych i podniesienia bezpieczeństwa transakcji przeprowadzanych przy użyciu internetu. |
(8) |
Dyrektywa 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (5) nakłada na państwa członkowskie obowiązek utworzenia pojedynczych punktów kontaktowych dla zapewnienia, aby wszelkie procedury i formalności dotyczące podejmowania i prowadzenia działalności usługowej były łatwe do wypełnienia na odległość oraz drogą elektroniczną, poprzez odpowiedni pojedynczy punkt kontaktowy i w odpowiednich właściwych organach. Wiele usług online dostępnych za pośrednictwem pojedynczych punktów kontaktowych wymaga elektronicznej identyfikacji, uwierzytelnienia i podpisu. |
(9) |
W większości przypadków obywatele nie mogą korzystać ze swojej identyfikacji elektronicznej w celu uwierzytelnienia się w innym państwie członkowskim, ponieważ krajowe systemy identyfikacji elektronicznej w ich kraju nie są uznawane w innych państwach członkowskich. Ta bariera elektroniczna nie pozwala dostawcom usług w pełni korzystać z rynku wewnętrznego. Wzajemnie uznawane środki identyfikacji elektronicznej ułatwią transgraniczne świadczenie licznych usług na rynku wewnętrznym i umożliwią przedsiębiorstwom prowadzenie działalności za granicą bez konieczności zmagania się z przeszkodami w kontaktach z organami publicznymi. |
(10) |
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE (6) ustanawia sieć organów krajowych odpowiedzialnych za e-zdrowie. Aby zwiększyć bezpieczeństwo i ciągłość transgranicznej opieki zdrowotnej, sieć musi opracować wytyczne w sprawie transgranicznego dostępu do danych i usług związanych z e-zdrowiem, również poprzez wspieranie „wspólnych środków identyfikacji i uwierzytelniania, aby ułatwić przenoszalność danych w transgranicznej opiece zdrowotnej”. Zapewnienie wzajemnego uznawania elektronicznej identyfikacji i uwierzytelniania jest niezbędne, aby urzeczywistnić transgraniczną opiekę zdrowotną dla obywateli Europy. Gdy obywatele wyjeżdżają w celu podjęcia leczenia, ich dane medyczne muszą być dostępne w kraju, w którym prowadzone jest leczenie. Wymaga to stworzenia solidnych, bezpiecznych i wiarygodnych ram identyfikacji elektronicznej. |
(11) |
Niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane w pełnej zgodności z zasadami dotyczącymi ochrony danych osobowych przewidzianymi w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (7). W tym względzie, jeżeli chodzi o zasadę wzajemnego uznawania ustanowioną w niniejszym rozporządzeniu, uwierzytelnianie dla usługi online powinno dotyczyć przetwarzania tylko tych danych identyfikacyjnych, które są adekwatne, właściwe i nie wykraczają poza cele przyznania dostępu do tej usługi online. Ponadto dostawcy usług zaufania i organy nadzoru powinny przestrzegać wymogów na mocy dyrektywy 95/46/WE dotyczących poufności i bezpieczeństwa przetwarzania. |
(12) |
Jednym z celów niniejszego rozporządzenia jest zniesienie, przynajmniej w przypadku usług publicznych, istniejących barier w transgranicznym stosowaniu środków identyfikacji elektronicznej stosowanych w państwach członkowskich w celu uwierzytelniania. Celem niniejszego rozporządzenia nie jest ingerowanie w systemy zarządzania tożsamością elektroniczną i w powiązane z nimi infrastruktury ustanowione w państwach członkowskich. Jego celem jest zapewnienie bezpiecznej elektronicznej identyfikacji i uwierzytelniania na potrzeby dostępu do transgranicznych usług online oferowanych przez państwa członkowskie. |
(13) |
Państwa członkowskie powinny zachować swobodę w stosowaniu lub wprowadzaniu środków dostępu do usług online do celów identyfikacji elektronicznej. Powinny również mieć możliwość podjęcia decyzji, czy w dostarczanie tych środków należy zaangażować sektor prywatny. Państwa członkowskie nie powinny być zobowiązane do notyfikowania Komisji swoich systemów identyfikacji elektronicznej. Do państw członkowskich należy wybór tego, czy notyfikować Komisji wszystkie, niektóre lub żaden z systemów identyfikacji elektronicznej używanych na szczeblu krajowym dla uzyskiwania dostępu przynajmniej do publicznych usług online lub szczególnych usług. |
(14) |
W niniejszym rozporządzeniu należy ustanowić pewne warunki dotyczące tego, które środki identyfikacji elektronicznej muszą być uznawane i w jaki sposób należy notyfikować systemy identyfikacji elektronicznej. Warunki te powinny pomóc państwom członkowskim w zbudowaniu niezbędnego wzajemnego zaufania do stosowanych przez nie systemów identyfikacji elektronicznej oraz we wzajemnym uznawaniu środków identyfikacji elektronicznej objętych notyfikowanymi systemami. Zasada wzajemnego uznawania powinna mieć zastosowanie, jeżeli system identyfikacji elektronicznej notyfikującego państwa członkowskiego spełnił warunki notyfikacji i notyfikacja ta została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Jednak zasada wzajemnego uznawania powinna odnosić się wyłącznie do uwierzytelniania dla usługi online. Dostęp do tych usług online i ich ostateczne wykonanie na rzecz wnioskodawcy powinny być ściśle powiązane z prawem do korzystania z takich usług na warunkach określonych w przepisach krajowych. |
(15) |
Obowiązek uznawania środka identyfikacji elektronicznej powinien odnosić się wyłącznie do tych środków, których poziom bezpieczeństwa tożsamości jest równy poziomowi wymaganemu w odniesieniu do danej usługi online lub wyższy od tego poziomu. Ponadto obowiązek ten powinien mieć zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy dany podmiot sektora publicznego używa „średniego” lub „wysokiego” poziomu bezpieczeństwa w odniesieniu do dostępu do tej usługi online. Państwa członkowskie powinny mieć nadal swobodę, zgodnie z prawem unijnym, w zakresie uznawania środków identyfikacji elektronicznej charakteryzujących się niższymi poziomami bezpieczeństwa. |
(16) |
Poziomy bezpieczeństwa powinny oznaczać stopień, w jakim można mieć zaufanie do środka identyfikacji elektronicznej przy ustalaniu tożsamości danej osoby, dając tym samym pewność, że osoba podająca daną tożsamość jest faktycznie osobą, której przypisano tę tożsamość. Poziom bezpieczeństwa zależy od stopnia zaufania, jaki ten środek identyfikacji elektronicznej zapewnia co do podawanej lub zgłaszanej tożsamości danej osoby, przy uwzględnieniu procesów (na przykład potwierdzanie i weryfikacja tożsamości oraz uwierzytelnianie), działań zarządczych (na przykład jednostka wydająca środek identyfikacji elektronicznej i procedura wydawania takiego środka) oraz stosowanych zabezpieczeń technicznych. W wyniku wielkoskalowych projektów pilotażowych finansowanych na szczeblu unijnym, standaryzacji i działań międzynarodowych istnieją różne techniczne definicje i opisy poziomów bezpieczeństwa. W szczególności wielkoskalowy projekt pilotażowy STORK i ISO 29115 odnoszą się między innymi do poziomów 2, 3 i 4, które powinny być szczególnie brane pod uwagę przy ustalaniu minimalnych technicznych wymogów, standardów i procedur dotyczących niskiego, średniego i wysokiego poziomu bezpieczeństwa w rozumieniu niniejszego rozporządzenia, przy zapewnieniu spójnego stosowania niniejszego rozporządzenia, w szczególności w odniesieniu do wysokiego poziomu bezpieczeństwa związanego z potwierdzeniem tożsamości do celów wydania kwalifikowanych certyfikatów. Ustanowione wymogi powinny być neutralne pod względem technologicznym. Spełnienie niezbędnych wymogów bezpieczeństwa powinno być możliwe za pomocą różnych technologii. |
(17) |
Państwa członkowskie powinny zachęcać sektor prywatny do dobrowolnego korzystania ze środków identyfikacji elektronicznej w ramach notyfikowanego systemu do celów identyfikacji, gdy jest ona potrzebna do celów usług online lub transakcji elektronicznych. Możliwość korzystania z takich środków identyfikacji elektronicznej sprawiłaby, że sektor prywatny mógłby polegać na elektronicznej identyfikacji i uwierzytelnianiu stosowanych już powszechnie w wielu państwach członkowskich przynajmniej w odniesieniu do usług publicznych, a przedsiębiorstwom i obywatelom ułatwiłaby transgraniczny dostęp do ich usług online. Aby ułatwić transgraniczne korzystanie z takich środków identyfikacji elektronicznej przez sektor prywatny, możliwość uwierzytelniania zapewniona przez jakiekolwiek państwo członkowskie powinna być dostępna dla stron ufających z sektora prywatnego mających siedzibę poza terytorium tego państwa członkowskiego na tych samych warunkach co warunki stosowane do stron ufających z sektora prywatnego mających siedzibę na terytorium tego państwa członkowskiego. W rezultacie, jeżeli chodzi o strony ufające z sektora prywatnego, notyfikujące państwo członkowskie może określić warunki dostępu do środków uwierzytelniania. W takich warunkach dostępu można podawać, czy środki uwierzytelniania powiązane z notyfikowanym systemem są obecnie dostępne dla stron ufających z sektora prywatnego. |
(18) |
Niniejsze rozporządzenie powinno przewidywać, że notyfikujące państwo członkowskie, strona wydająca środek identyfikacji elektronicznej oraz strona przeprowadzająca procedury uwierzytelniania przyjmują odpowiedzialność za niewypełnienie odpowiednich obowiązków na mocy niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie powinno być jednak stosowane zgodnie z krajowymi przepisami dotyczącymi odpowiedzialności. Nie narusza ono zatem tych przepisów krajowych, na przykład dotyczących definicji odszkodowania lub odpowiednich obowiązujących przepisów proceduralnych, w tym przepisów krajowych dotyczących ciężaru dowodu. |
(19) |
Bezpieczeństwo systemów identyfikacji elektronicznej ma kluczowe znaczenie dla wiarygodnego transgranicznego wzajemnego uznawania środków identyfikacji elektronicznej. W tym kontekście państwa członkowskie powinny współpracować w odniesieniu do bezpieczeństwa i interoperacyjności systemów identyfikacji elektronicznej na szczeblu unijnym. W każdym przypadku, gdy systemy identyfikacji elektronicznej nakładają wymóg korzystania przez strony ufające na szczeblu krajowym z konkretnego sprzętu lub oprogramowania, transgraniczna interoperacyjność oznacza wymóg nienakładania przez te państwa członkowskie takich wymogów i powiązanych kosztów na strony ufające mające siedzibę poza ich terytorium. W takim przypadku należy w zakresie ram interoperacyjności omówić i opracować odpowiednie rozwiązania. Niemniej jednak nieuniknione są wymogi techniczne wynikające ze specyfikacji właściwych krajowym środkom identyfikacji elektronicznej i mogące wpływać na posiadaczy takich środków elektronicznych (np. kart elektronicznych). |
(20) |
Współpraca między państwami członkowskimi powinna ułatwiać techniczną interoperacyjność notyfikowanych systemów identyfikacji elektronicznej w celu uzyskania wysokiego poziomu zaufania i bezpieczeństwa, stosownie do poziomu ryzyka. We współpracy tej pomóc powinna wymiana informacji i najlepszych praktyk między państwami członkowskimi mająca na celu wzajemne uznawanie ich systemów. |
(21) |
W niniejszym rozporządzeniu należy również ustanowić ogólne ramy prawne dotyczące korzystania z usług zaufania. Nie należy jednak wprowadzać ogólnego obowiązku korzystania z nich ani instalowania punktu dostępu dla wszystkich istniejących usług zaufania. W szczególności niniejsze rozporządzenie nie powinno obejmować świadczenia usług wykorzystywanych wyłącznie w obrębie systemów zamkniętych przez określoną grupę uczestników i niemających skutków dla stron trzecich. Wymogom niniejszego rozporządzenia nie powinny na przykład podlegać systemy utworzone w przedsiębiorstwach lub administracjach publicznych w celu zarządzania procedurami wewnętrznymi przy użyciu usług zaufania. Wymogi określone w rozporządzeniu powinny spełniać jedynie usługi zaufania świadczone na rzecz społeczeństwa, mające skutki dla stron trzecich. Niniejsze rozporządzenie nie powinno również obejmować aspektów związanych z zawieraniem i ważnością umów lub innych obowiązków prawnych, w przypadku gdy istnieją wymogi dotyczące formy wprowadzone na mocy prawa krajowego lub unijnego. Dodatkowo nie powinno ono mieć wpływu na krajowe wymogi w zakresie formy dotyczące rejestrów publicznych, w szczególności rejestrów handlowych i rejestrów gruntów. |
(22) |
Aby wspierać ogólne transgraniczne korzystanie z usług zaufania, należy zapewnić możliwość używania tych usług jako dowodu w postępowaniach sądowych we wszystkich państwach członkowskich. W prawie krajowym należy określić skutki prawne usług zaufania, o ile w niniejszym rozporządzeniu nie postanowiono inaczej. |
(23) |
W zakresie, w jakim niniejsze rozporządzenie tworzy obowiązek uznania usługi zaufania, taka usługa zaufania może nie zostać uznana wyłącznie wtedy, gdy adresat tego obowiązku nie może jej odczytać lub zweryfikować z powodów technicznych będących poza bezpośrednią kontrolą tego adresata. Jednak obowiązek ten nie powinien sam w sobie nakładać na organ publiczny wymogu uzyskania sprzętu i oprogramowania niezbędnych do zapewnienia technicznej możliwości odczytania wszystkich istniejących usług zaufania. |
(24) |
Państwa członkowskie mogą utrzymać lub wprowadzić przepisy krajowe, zgodne z prawem unijnym, odnoszące się do usług zaufania, o ile usługi te nie są w pełni zharmonizowane w drodze niniejszego rozporządzenia. Jednak usługi zaufania spełniające wymogi niniejszego rozporządzenia powinny podlegać swobodnemu obrotowi na rynku wewnętrznym. |
(25) |
Państwa członkowskie powinny zachować swobodę określania innych rodzajów usług zaufania oprócz tych, które figurują w zamkniętym wykazie usług zaufania przewidzianym w niniejszym rozporządzeniu, do celów uznania ich na szczeblu krajowym jako kwalifikowanych usług zaufania. |
(26) |
Ze względu na tempo zmian technologicznych w niniejszym rozporządzeniu należy przyjąć podejście otwarte na innowacje. |
(27) |
Niniejsze rozporządzenie powinno być neutralne pod względem technologicznym. Określone w nim skutki prawne powinny być osiągalne za pomocą dowolnego środka technicznego, o ile spełnione zostaną wymogi niniejszego rozporządzenia. |
(28) |
Aby zwiększyć w szczególności zaufanie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz konsumentów do rynku wewnętrznego i propagować korzystanie z usług i produktów zaufania, należy wprowadzić pojęcia kwalifikowanych usług zaufania i kwalifikowanego dostawcy usług zaufania w celu wskazania wymogów i obowiązków mających zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa wszelkich świadczonych kwalifikowanych usług zaufania lub stosowanych produktów. |
(29) |
Zgodnie z obowiązkami wynikającymi z Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, zatwierdzonej decyzją Rady 2010/48/WE (8), w szczególności art. 9 tej konwencji, osoby niepełnosprawne powinny mieć możliwość korzystania z usług zaufania i produktów przeznaczonych dla użytkownika końcowego stosowanych do świadczenia tych usług na równych zasadach z innymi konsumentami. Dlatego, gdy jest to wykonalne, świadczone usługi zaufania i produkty przeznaczone dla użytkownika końcowego stosowane do świadczenia tych usług powinny być dostępne dla osób niepełnosprawnych. Ocena wykonalności powinna obejmować między innymi względy techniczne i gospodarcze. |
(30) |
Państwa członkowskie powinny wyznaczyć organ nadzoru lub organy nadzoru do celów prowadzenia działań nadzorczych na mocy niniejszego rozporządzenia. Państwa członkowskie powinny także mieć możliwość podjęcia decyzji, za obopólnym porozumieniem z innym państwem członkowskim, w sprawie wyznaczenia organu nadzoru na terytorium tego innego państwa członkowskiego. |
(31) |
Organy nadzoru powinny współpracować z organami ochrony danych na przykład przez informowanie ich o wynikach audytów kwalifikowanych dostawców usług zaufania, w przypadku gdy wydaje się, że zostały naruszone przepisy dotyczące ochrony danych osobowych. Przekazywanie informacji powinno obejmować w szczególności incydenty związane z bezpieczeństwem oraz przypadki naruszenia ochrony danych osobowych. |
(32) |
Na wszystkich dostawcach usług zaufania powinien spoczywać obowiązek stosowania dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa dostosowanych do zagrożeń związanych z ich działalnością, tak aby zwiększyć zaufanie użytkowników do jednolitego rynku. |
(33) |
Przepisy dotyczące używania pseudonimów w certyfikatach nie powinny uniemożliwiać państwom członkowskim wymogu identyfikacji osób zgodnie z prawem unijnym lub prawem krajowym. |
(34) |
W celu zapewnienia porównywalnego poziomu bezpieczeństwa kwalifikowanych usług zaufania wszystkie państwa członkowskie powinny stosować wspólne podstawowe wymogi dotyczące nadzoru. Aby ułatwić spełnianie tych wymogów w jednolity sposób w całej Unii, państwa członkowskie powinny przyjąć porównywalne procedury i powinny wymieniać się informacjami na temat swoich działań nadzorczych oraz najlepszymi praktykami stosowanymi w tej dziedzinie. |
(35) |
Wszyscy dostawcy usług zaufania powinni podlegać wymogom niniejszego rozporządzenia, w szczególności wymogom dotyczącym bezpieczeństwa i odpowiedzialności, aby zapewnić należytą staranność, przejrzystość i rozliczalność ich operacji i usług. Biorąc jednak pod uwagę rodzaj usług świadczonych przez dostawców usług zaufania, należy, w odniesieniu do tych wymogów, dokonać rozróżnienia między kwalifikowanymi i niekwalifikowanymi dostawcami usług zaufania. |
(36) |
Ustanowienie systemu nadzoru dla wszystkich dostawców usług zaufania powinno zapewnić jednakowe zasady dotyczące bezpieczeństwa i rozliczalności ich operacji i usług, przyczyniając się w ten sposób do ochrony użytkowników i do funkcjonowania rynku wewnętrznego. Niekwalifikowani dostawcy usług zaufania powinni podlegać łagodnym i reaktywnym działaniom nadzorczym ex post, uzasadnionym przez charakter ich usług i operacji. Organ nadzoru nie powinien zatem mieć ogólnego obowiązku nadzorowania niekwalifikowanych dostawców usług. Organ nadzoru powinien podejmować działania wyłącznie wtedy, gdy został poinformowany (na przykład przez samego niekwalifikowanego dostawcę usług zaufania, przez inny organ nadzoru, w drodze zgłoszenia od użytkownika lub partnera handlowego lub na podstawie własnego dochodzenia), że niekwalifikowany dostawca usług zaufania nie spełnia wymogów niniejszego rozporządzenia. |
(37) |
Niniejsze rozporządzenie powinno przewidywać odpowiedzialność wszystkich dostawców usług zaufania. W szczególności ustanawia system odpowiedzialności, w ramach którego wszyscy dostawcy usług zaufania powinni być odpowiedzialni za szkody wyrządzone osobie fizycznej lub osobie prawnej w związku z niewypełnieniem obowiązków na mocy niniejszego rozporządzenia. Aby ułatwić ocenę ryzyka finansowego, które dostawcy usług zaufania mogą być zmuszeni ponosić lub które powinni pokryć za pomocą polis ubezpieczeniowych, niniejsze rozporządzenie umożliwia dostawcom usług zaufania ustalanie, pod pewnymi warunkami, ograniczeń w zakresie korzystania ze świadczonych przez nich usług i zwalnia ich z odpowiedzialności za szkody wynikające z korzystania z usług wykraczających poza takie ograniczenia. Klienci powinni być z góry należycie informowani o tych ograniczeniach. Te ograniczenia powinny być uznawalne przez stronę trzecią, na przykład poprzez zawieranie informacji o nich w warunkach świadczonej usługi lub za pomocą innych uznawalnych środków. Do celów nadania tym zasadom mocy obowiązującej niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane zgodnie z krajowymi przepisami dotyczącymi odpowiedzialności. Niniejsze rozporządzenie nie wpływa zatem na przepisy krajowe dotyczące, na przykład, definicji szkód, zamiaru, zaniedbania lub odpowiednich obowiązujących zasad proceduralnych. |
(38) |
Zgłaszanie przypadków naruszenia bezpieczeństwa i przeprowadzanie ocen ryzyka w zakresie bezpieczeństwa ma zasadnicze znaczenie pod względem zapewnienia odpowiednich informacji zainteresowanym stronom w razie naruszenia bezpieczeństwa lub utraty integralności. |
(39) |
Aby Komisja i państwa członkowskie mogły ocenić skuteczność mechanizmu zgłaszania naruszeń wprowadzonego niniejszym rozporządzeniem, należy zwrócić się do organów nadzoru o dostarczenie Komisji i Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA) zbiorczych informacji. |
(40) |
Aby Komisja i państwa członkowskie mogły ocenić skuteczność usprawnionego mechanizmu nadzoru wprowadzonego niniejszym rozporządzeniem, należy zwrócić się do organów nadzoru o składanie sprawozdań ze swojej działalności. Sprawozdania te w zasadniczy sposób ułatwiłyby wymianę dobrych praktyk między organami nadzoru i umożliwiłyby sprawdzenie jednolitości i skuteczności wdrażania podstawowych wymogów dotyczących nadzoru we wszystkich państwach członkowskich. |
(41) |
Aby zapewnić stabilność i trwałość kwalifikowanych usług zaufania oraz zwiększyć zaufanie użytkowników do ciągłości kwalifikowanych usług zaufania, organy nadzoru powinny weryfikować istnienie i prawidłowe stosowanie przepisów dotyczących planów zakończenia działalności, w przypadkach gdy kwalifikowani dostawcy usług zaufania zaprzestają swojej działalności. |
(42) |
Aby ułatwić nadzór nad kwalifikowanymi dostawcami usług zaufania, na przykład w sytuacji, gdy dostawca świadczy swoje usługi na terytorium innego państwa członkowskiego i nie podlega tam nadzorowi lub gdy komputery dostawcy znajdują się na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo, w którym ma siedzibę, należy utworzyć system wzajemnej pomocy między organami nadzoru w państwach członkowskich. |
(43) |
Aby zapewnić przestrzeganie przez kwalifikowanych dostawców usług zaufania wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu i zgodność świadczonych przez nich usług z tymi wymogami, jednostka oceniająca zgodność powinna przeprowadzać ocenę zgodności, a będące jej wynikiem raporty z oceny zgodności powinny być przekazywane przez kwalifikowanych dostawców usług zaufania organowi nadzoru. W każdym przypadku, gdy organ nadzoru nakłada na kwalifikowanego dostawcę usług zaufania wymóg przekazywania raportów z oceny zgodności ad hoc, organ nadzoru powinien przestrzegać w szczególności zasad dobrego zarządzania, w tym obowiązku uzasadniania swoich decyzji, a także zasady proporcjonalności. Organ nadzoru powinien zatem należycie uzasadnić swą decyzję ustanawiającą wymóg przeprowadzenia oceny zgodności ad hoc. |
(44) |
Niniejsze rozporządzenie służy zapewnieniu spójnych ram z myślą o zagwarantowaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa i pewności prawa w odniesieniu do usług zaufania. W tym względzie, zajmując się oceną zgodności produktów i usług, Komisja powinna w stosownych przypadkach dążyć do synergii z istniejącymi odpowiednimi europejskimi i międzynarodowymi systemami, takimi jak rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 (9) ustanawiające wymogi w zakresie akredytacji jednostek oceniających zgodność i nadzoru rynku produktów. |
(45) |
Aby umożliwić efektywne zainicjowanie procedury, która powinna doprowadzić do umieszczenia kwalifikowanych dostawców usług zaufania i świadczonych przez nich kwalifikowanych usług zaufania na zaufanych listach, należy dążyć do nawiązania wstępnych interakcji między potencjalnymi kwalifikowanymi dostawcami usług zaufania a właściwym organem nadzoru w celu ułatwienia należytej staranności niezbędnej do świadczenia kwalifikowanych usług zaufania. |
(46) |
Zaufane listy są podstawowym elementem procesu budowania zaufania wśród operatorów rynku, ponieważ wskazują kwalifikowany status dostawcy usługi podczas nadzoru. |
(47) |
Zaufanie do usług online i ich wygoda mają podstawowe znaczenie dla użytkowników, by mogli w pełni korzystać z zalet usług elektronicznych i świadomie na tych usługach polegali. W tym celu należy stworzyć unijny znak zaufania, aby oznaczać kwalifikowane usługi zaufania świadczone przez kwalifikowanych dostawców usług zaufania. Taki unijny znak zaufania dotyczący kwalifikowanych usług zaufania pozwoliłby na wyraźne odróżnienie kwalifikowanych usług zaufania od innych usług zaufania, przyczyniając się tym samym do przejrzystości na rynku. Używanie unijnego znaku zaufania przez kwalifikowanych dostawców usług zaufania powinno być dobrowolne i nie powinno prowadzić do jakiegokolwiek wymogu innego niż wymogi przewidziane w niniejszym rozporządzeniu. |
(48) |
Mimo iż w celu zapewnienia wzajemnego uznawania podpisów elektronicznych konieczny jest wysoki poziom bezpieczeństwa, w niektórych przypadkach, na przykład w kontekście decyzji Komisji 2009/767/WE (10), akceptowane powinny być również podpisy elektroniczne o niższym poziomie bezpieczeństwa. |
(49) |
Niniejsze rozporządzenie powinno wprowadzić zasadę, że nie należy kwestionować skutku prawnego podpisu elektronicznego z tego powodu, że podpis ten ma postać elektroniczną lub że nie spełnia wszystkich wymogów kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Jednakże to w prawie krajowym należy zdefiniować skutek prawny podpisów elektronicznych, z wyjątkiem wymogów przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, zgodnie z którymi kwalifikowany podpis elektroniczny powinien mieć skutek prawny równoważny podpisowi własnoręcznemu. |
(50) |
Ponieważ właściwe organy w państwach członkowskich używają obecnie różnych formatów zaawansowanych podpisów elektronicznych do elektronicznego podpisywania swoich dokumentów, państwa członkowskie powinny zapewnić możliwość obsługi pod względem technicznym co najmniej kilku formatów zaawansowanego podpisu elektronicznego przy odbiorze dokumentów podpisanych elektronicznie. Podobnie, kiedy właściwe organy w państwach członkowskich używają zaawansowanych pieczęci elektronicznych, należałoby zapewnić możliwość obsługi co najmniej kilku formatów zaawansowanej pieczęci elektronicznej. |
(51) |
Podpisującemu należy umożliwić powierzanie kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego stronie trzeciej pod warunkiem wdrożenia odpowiednich mechanizmów i procedur zapewniających, aby podpisujący miał wyłączną kontrolę nad używaniem swoich danych służących do składania podpisu elektronicznego i aby urządzenie użytkowane było ze spełnieniem wymogów dotyczących kwalifikowanego podpisu elektronicznego. |
(52) |
Coraz powszechniejsze będzie składanie podpisu elektronicznego na odległość, w przypadku którego środowiskiem składania podpisu elektronicznego zarządza dostawca usług zaufania w imieniu podpisującego, gdyż wiąże się ono z licznymi korzyściami gospodarczymi. Jednakże w celu zapewnienia, aby takie podpisy elektroniczne były prawnie uznawane na równi z podpisami elektronicznymi składanymi w środowisku, nad którym całkowicie panuje użytkownik, dostawcy usługi składania podpisu elektronicznego na odległość powinni stosować szczególne procedury zarządzania i szczególne administracyjne procedury bezpieczeństwa, używać wiarygodnych systemów i produktów, w tym bezpiecznych kanałów komunikacji elektronicznej, aby zagwarantować niezawodność środowiska składania podpisu elektronicznego oraz korzystanie z tego środowiska pod wyłączną kontrolą podpisującego. W przypadku kwalifikowanego podpisu elektronicznego składanego za pomocą urządzenia do składania podpisu elektronicznego na odległość należy stosować wymogi mające zastosowanie do kwalifikowanych dostawców usług zaufania, określone w niniejszym rozporządzeniu. |
(53) |
Zawieszenie kwalifikowanych certyfikatów jest utrwaloną praktyką operacyjną stosowaną przez dostawców usług zaufania w wielu państwach członkowskich, którą należy odróżnić od unieważnienia i która wiąże się z czasową utratą ważności certyfikatu. Ze względu na pewność prawa status zawieszenia certyfikatu musi być zawsze jasno wskazany. W tym celu dostawcy usług zaufania powinni mieć obowiązek jasnego wskazania statusu certyfikatu, a w razie jego zawieszenia – dokładnego okresu, na jaki certyfikat został zawieszony. Niniejsze rozporządzenie nie powinno nakładać na dostawców usług zaufania ani na państwa członkowskie obowiązku stosowania zawieszenia, ale powinno przewidzieć przepisy dotyczące przejrzystości, w przypadku gdy taka praktyka jest możliwa. |
(54) |
Transgraniczna interoperacyjność i transgraniczne uznawanie kwalifikowanych certyfikatów stanowią warunek wstępny transgranicznego uznawania kwalifikowanych podpisów elektronicznych. Dlatego kwalifikowane certyfikaty nie powinny podlegać żadnym obowiązkowym wymogom przekraczającym wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu. Jednak na szczeblu krajowym należy dopuścić zawieranie w kwalifikowanych certyfikatach szczególnych atrybutów, takich jak unikalne identyfikatory, pod warunkiem że takie szczególne atrybuty nie utrudniają transgranicznej interoperacyjności i transgranicznego uznawania kwalifikowanych certyfikatów i podpisów elektronicznych. |
(55) |
Certyfikacja bezpieczeństwa informatycznego oparta na normach międzynarodowych, takich jak ISO 15408 i powiązane metody oceny i ustalenia dotyczące wzajemnego uznawania, jest ważnym narzędziem weryfikacji bezpieczeństwa kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego i należy ją propagować. Jednakże innowacyjne rozwiązania i usługi, takie jak mobilny podpis i podpisywanie w chmurze, polegają na technicznych i organizacyjnych rozwiązaniach, jakimi są kwalifikowane urządzenia do składania podpisu elektronicznego, w odniesieniu do których mogą jeszcze nie być dostępne normy bezpieczeństwa lub pierwsza certyfikacja bezpieczeństwa informatycznego jeszcze trwa. Poziom bezpieczeństwa takich kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego można by poddawać ocenie przy użyciu alternatywnych procedur tylko w przypadku, gdy takie normy bezpieczeństwa nie są dostępne lub gdy pierwsza certyfikacja bezpieczeństwa informatycznego jeszcze trwa. Procedury te powinny być porównywalne z normami certyfikacji bezpieczeństwa informatycznego w zakresie, w jakim ich poziomy bezpieczeństwa są równoważne. Procedury te mogłaby ułatwić wzajemna ocena. |
(56) |
Niniejsze rozporządzenie określa wymogi dla kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego w celu zapewnienia funkcjonalności zaawansowanych podpisów elektronicznych. Niniejsze rozporządzenie nie obejmuje całego środowiska systemowego, w którym działają takie urządzenia. Dlatego zakres certyfikacji kwalifikowanych urządzeń do składania podpisów powinien być ograniczony do sprzętu i oprogramowania systemowego używanego do zarządzania danymi służącymi do składania podpisu tworzonymi, przechowywanymi lub przetwarzanymi w ramach urządzenia do składania podpisu oraz do ochrony tych danych. Zgodnie z wyszczególnieniem w odpowiednich normach zakres obowiązku certyfikacji nie powinien obejmować aplikacji służących do składania podpisu. |
(57) |
Aby zagwarantować pewność prawa w odniesieniu do ważności podpisu, niezbędne jest wyszczególnienie elementów kwalifikowanego podpisu elektronicznego, które powinny być ocenione przez stronę ufającą dokonującą walidacji. Ponadto wyszczególnienie wymogów dla kwalifikowanych dostawców usług zaufania mogących świadczyć kwalifikowane usługi walidacji na rzecz stron ufających, które same nie chcą lub nie są w stanie dokonać walidacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych, powinno zachęcić sektory prywatny i publiczny do inwestowania w takie usługi. Dzięki tym obu elementom walidacja kwalifikowanych podpisów elektronicznych powinna być łatwa i wygodna dla wszystkich stron na poziomie Unii. |
(58) |
Gdy transakcja wymaga od osoby prawnej użycia kwalifikowanej pieczęci elektronicznej, akceptowalny powinien być również kwalifikowany podpis elektroniczny upoważnionego przedstawiciela osoby prawnej. |
(59) |
Pieczęcie elektroniczne powinny służyć jako dowód wydania danego dokumentu elektronicznego przez daną osobę prawną, dając pewność co do pochodzenia i integralności dokumentu. |
(60) |
Dostawcy usług zaufania wydający kwalifikowane certyfikaty pieczęci elektronicznych powinni wdrożyć niezbędne środki, aby móc ustalić tożsamość osoby fizycznej reprezentującej osobę prawną, której świadczony jest kwalifikowany certyfikat pieczęci elektronicznej, gdy taka identyfikacja jest niezbędna na szczeblu krajowym w kontekście postępowań sądowych lub administracyjnych. |
(61) |
Niniejsze rozporządzenie powinno zapewnić długoterminową konserwację informacji w celu zapewnienia prawnej ważności podpisów elektronicznych i pieczęci elektronicznych przez wydłużone okresy oraz zagwarantowania możliwości ich walidacji bez względu na przyszłe zmiany technologiczne. |
(62) |
Aby zapewnić bezpieczeństwo kwalifikowanych elektronicznych znaczników czasu, niniejsze rozporządzenie powinno wprowadzić wymóg używania zaawansowanej pieczęci elektronicznej lub zaawansowanego podpisu elektronicznego lub innych równoważnych metod. Można przewidzieć, że dzięki innowacjom mogą powstać nowe technologie, które mogą zapewnić znacznikom czasu równoważny poziom bezpieczeństwa. W każdym przypadku, gdy używana jest metoda inna niż zaawansowana pieczęć elektroniczna lub zaawansowany podpis elektroniczny, do kwalifikowanego dostawcy usługi zaufania powinno należeć wykazanie w raporcie z oceny zgodności, że taka metoda zapewnia równoważny poziom bezpieczeństwa i spełnia obowiązki określone w niniejszym rozporządzeniu. |
(63) |
Dokumenty elektroniczne są ważne dla dalszego rozwoju transgranicznych transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym. Niniejsze rozporządzenie powinno wprowadzić zasadę, że nie należy kwestionować skutku prawnego dokumentu elektronicznego z tego powodu, że dokument ten ma postać elektroniczną, tak aby zapewnić, aby transakcja elektroniczna nie została odrzucona wyłącznie z tego powodu, że dokument ma postać elektroniczną. |
(64) |
Zajmując się formatami zaawansowanych podpisów i pieczęci elektronicznych, Komisja powinna opierać się na istniejących praktykach, standardach i przepisach, w szczególności decyzji Komisji 2011/130/UE (11). |
(65) |
Pieczęcie elektroniczne mogą być używane nie tylko do uwierzytelnienia dokumentu wydanego przez osobę prawną, lecz również do uwierzytelnienia wszelkich zasobów cyfrowych osoby prawnej, takich jak kod oprogramowania lub serwery. |
(66) |
Istotne jest ustanowienie ram prawnych służących ułatwieniu transgranicznego uznawania między istniejącymi krajowymi systemami prawnymi, związanego z usługami rejestrowanego doręczenia elektronicznego. Ramy te mogłyby stworzyć także nowe możliwości rynkowe dla unijnych dostawców usług zaufania w odniesieniu do oferowania nowych ogólnoeuropejskich usług rejestrowanego doręczenia elektronicznego. |
(67) |
Usługi uwierzytelniania witryn internetowych zapewniają środki, za pomocą których odwiedzający daną witrynę internetową może być pewny, że za tą witryną internetową stoi prawdziwy i prawowity podmiot. Usługi te przyczyniają się do budowy zaufania do prowadzenia przedsiębiorstwa online, ponieważ użytkownicy będą mieli zaufanie do witryny internetowej, która została uwierzytelniona. Świadczenie i używanie usług uwierzytelniania witryny internetowej jest całkowicie dobrowolne. Jednak aby uwierzytelnianie witryny internetowej stało się środkiem wzbudzającym zaufanie, zapewniającym użytkownikowi lepsze doświadczenie i wspierającym wzrost na rynku wewnętrznym, niniejsze rozporządzenie powinno określać minimalne obowiązki w zakresie bezpieczeństwa i odpowiedzialności dla dostawców i ich usług. W tym celu uwzględnione zostały wyniki istniejących inicjatyw prowadzonych przez branżę, na przykład Forum Organów Certyfikacji/Twórców Przeglądarek – Forum CA/B. Dodatkowo niniejsze rozporządzenie nie powinno utrudniać używania innych środków lub metod uwierzytelniania witryny internetowej nieobjętych niniejszym rozporządzeniem ani nie powinno uniemożliwiać tego, aby dostawcy usług uwierzytelniania witryn internetowych z państw trzecich świadczyli swoje usługi klientom w Unii. Jednak usługi uwierzytelniania witryny internetowej świadczone przez dostawcę z państwa trzeciego można uznać za kwalifikowane, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, wyłącznie wtedy, gdy zawarta została umowa międzynarodowa między Unią a krajem siedziby tego dostawcy. |
(68) |
Pojęcie „osób prawnych” zgodnie z postanowieniami Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) dotyczącymi prowadzenia przedsiębiorstwa pozostawia podmiotom gospodarczym swobodę wyboru formy prawnej, którą uznają za odpowiednią dla prowadzenia swojej działalności. Dlatego też termin „osoby prawne” w rozumieniu TFUE oznacza wszystkie podmioty ustanowione na mocy prawa państwa członkowskiego lub podlegające temu prawu, niezależnie od ich formy prawnej. |
(69) |
Zachęca się instytucje, organy, urzędy i agencje Unii do uznawania identyfikacji elektronicznej i usług zaufania objętych niniejszym rozporządzeniem do celów współpracy administracyjnej korzystającej, w szczególności, z istniejących dobrych praktyk i wyników bieżących projektów w obszarach objętych niniejszym rozporządzeniem. |
(70) |
W celu uzupełnienia w elastyczny i szybki sposób niektórych szczegółowych i technicznych aspektów niniejszego rozporządzenia należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do kryteriów, które mają spełniać organy odpowiedzialne za certyfikację kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. |
(71) |
W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze, w szczególności w odniesieniu do określenia numerów referencyjnych norm, których stosowanie prowadzi do powstania domniemania spełnienia niektórych wymogów przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (12). |
(72) |
Przy przyjmowaniu aktów delegowanych lub wykonawczych Komisja powinna w należyty sposób uwzględniać normy i specyfikacje techniczne opracowywane przez europejskie i międzynarodowe organizacje i organy normalizacyjne, w szczególności Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN), Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI), Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO) lub Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU), tak aby zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa i interoperacyjności identyfikacji elektronicznej i usług zaufania. |
(73) |
Ze względu na pewność i przejrzystość prawa należy uchylić dyrektywę 1999/93/WE. |
(74) |
Aby zagwarantować pewność prawa operatorom rynku stosującym już kwalifikowane certyfikaty wydane osobom fizycznym zgodnie z dyrektywą 1999/93/WE, należy przewidzieć odpowiedni okres przejściowy. Podobnie należy ustanowić środki przejściowe w odniesieniu do bezpiecznych urządzeń do składania podpisu, których zgodność została ustalona zgodnie z dyrektywą 1999/93/WE, a także w odniesieniu do podmiotów świadczących usługi certyfikacyjne, wydających kwalifikowane certyfikaty przed dniem 1 lipca 2016 r. Ponadto należy również zapewnić Komisji środki do przyjmowania aktów wykonawczych i delegowanych przed tym dniem. |
(75) |
Daty rozpoczęcia stosowania określone w niniejszym rozporządzeniu nie wpływają na istniejące obowiązki, które już dotyczą państw członkowskich na mocy prawa Unii, w szczególności na mocy dyrektywy 2006/123/WE. |
(76) |
Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia nie mogą być osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na skalę działań możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów. |
(77) |
Zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady (13) przeprowadzono konsultacje z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 27 września 2012 r. (14), |
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
ROZDZIAŁ I
PRZEPISY OGÓLNE
Artykuł 1
Przedmiot
W celu zapewnienia właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego i w dążeniu do osiągnięcia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa środków identyfikacji elektronicznej i usług zaufania niniejsze rozporządzenie:
a) |
określa warunki uznawania przez państwa członkowskie środków identyfikacji elektronicznej osób fizycznych i prawnych, objętych notyfikowanym systemem identyfikacji elektronicznej innego państwa członkowskiego; |
b) |
określa przepisy dotyczące usług zaufania, w szczególności transakcji elektronicznych; oraz |
c) |
ustanawia ramy prawne dla podpisów elektronicznych, pieczęci elektronicznych, elektronicznych znaczników czasu, dokumentów elektronicznych, usług rejestrowanego doręczenia elektronicznego i usług certyfikacyjnych uwierzytelniania witryn internetowych. |
Artykuł 2
Zakres stosowania
1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do systemów identyfikacji elektronicznej, które zostały notyfikowane przez państwo członkowskie, oraz do dostawców usług zaufania mających siedzibę w Unii.
2. Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do świadczenia usług zaufania wykorzystywanych wyłącznie w obrębie zamkniętych systemów wynikających z prawa krajowego lub z porozumień zawartych przez określoną grupę uczestników.
3. Niniejsze rozporządzenie nie ma wpływu na prawo krajowe ani unijne związane z zawieraniem i ważnością umów lub innych zobowiązań prawnych lub proceduralnych, dotyczące ich formy.
Artykuł 3
Definicje
Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
1) |
„identyfikacja elektroniczna” oznacza proces używania danych w postaci elektronicznej identyfikujących osobę, unikalnie reprezentujących osobę fizyczną lub prawną, lub osobę fizyczną reprezentującą osobę prawną; |
2) |
„środek identyfikacji elektronicznej” oznacza materialną lub niematerialną jednostkę zawierającą dane identyfikujące osobę i używaną do celów uwierzytelniania dla usługi online; |
3) |
„dane identyfikujące osobę” oznaczają zestaw danych umożliwiających ustalenie tożsamości osoby fizycznej lub prawnej, lub osoby fizycznej reprezentującej osobę prawną; |
4) |
„system identyfikacji elektronicznej” oznacza system identyfikacji elektronicznej, w ramach którego wydaje się środki identyfikacji elektronicznej osobom fizycznym lub prawnym, lub osobom fizycznym reprezentującym osoby prawne; |
5) |
„uwierzytelnianie” oznacza proces elektroniczny, który umożliwia identyfikację elektroniczną osoby fizycznej lub prawnej, lub potwierdzenie pochodzenia oraz integralności weryfikowanych danych w postaci elektronicznej; |
6) |
„strona ufająca” oznacza osobę fizyczną lub prawną, która polega na identyfikacji elektronicznej lub usłudze zaufania; |
7) |
„podmiot sektora publicznego” oznacza organ państwowy, regionalny lub lokalny, podmiot prawa publicznego lub stowarzyszenie utworzone przez jeden lub kilka takich organów lub jeden lub kilka takich podmiotów prawa publicznego, lub jednostkę prywatną, której co najmniej jeden z tych organów, podmiotów lub jedno z takich stowarzyszeń udzieliły upoważnienia do świadczenia usług publicznych, gdy działa ona na podstawie takiego upoważnienia; |
8) |
„podmiot prawa publicznego” oznacza podmiot zdefiniowany w art. 2 ust. 1 pkt 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE (15); |
9) |
„podpisujący” oznacza osobę fizyczną, która składa podpis elektroniczny; |
10) |
„podpis elektroniczny” oznacza dane w postaci elektronicznej, które są dołączone lub logicznie powiązane z innymi danymi w postaci elektronicznej, i które użyte są przez podpisującego jako podpis; |
11) |
„zaawansowany podpis elektroniczny” oznacza podpis elektroniczny, który spełnia wymogi określone w art. 26; |
12) |
„kwalifikowany podpis elektroniczny” oznacza zaawansowany podpis elektroniczny, który jest składany za pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego i który opiera się na kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego; |
13) |
„dane służące do składania podpisu elektronicznego” oznaczają unikalne dane, których podpisujący używa do składania podpisu elektronicznego; |
14) |
„certyfikat podpisu elektronicznego” oznacza poświadczenie elektroniczne, które przyporządkowuje dane służące do walidacji podpisu elektronicznego do osoby fizycznej i potwierdza co najmniej imię i nazwisko lub pseudonim tej osoby; |
15) |
„kwalifikowany certyfikat podpisu elektronicznego” oznacza certyfikat podpisu elektronicznego, który jest wydawany przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania i spełnia wymogi określone w załączniku I; |
16) |
„usługa zaufania” oznacza usługę elektroniczną zazwyczaj świadczoną za wynagrodzeniem i obejmującą:
|
17) |
„kwalifikowana usługa zaufania” oznacza usługę zaufania, która spełnia stosowne wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu; |
18) |
„jednostka oceniająca zgodność” oznacza jednostkę określoną w art. 2 pkt 13 rozporządzenia (WE) nr 765/2008, która jest akredytowana zgodnie z tym rozporządzeniem jako właściwa do przeprowadzania oceny zgodności kwalifikowanego dostawcy usługi zaufania i świadczonych przez niego kwalifikowanych usług zaufania; |
19) |
„dostawca usług zaufania” oznacza osobę fizyczną lub prawną, która świadczy przynajmniej jedną usługę zaufania, jako kwalifikowany lub niekwalifikowany dostawca usług zaufania; |
20) |
„kwalifikowany dostawca usług zaufania” oznacza dostawcę usług zaufania, który świadczy przynajmniej jedną kwalifikowaną usługę zaufania i któremu status kwalifikowany nadał organ nadzoru; |
21) |
„produkt” oznacza sprzęt lub oprogramowanie lub odpowiednie komponenty sprzętu lub oprogramowania, które są przeznaczone do wykorzystania w świadczeniu usług zaufania; |
22) |
„urządzenie do składania podpisu elektronicznego” oznacza skonfigurowane oprogramowanie lub skonfigurowany sprzęt, które wykorzystuje się do składania podpisu elektronicznego; |
23) |
„kwalifikowane urządzenie do składania podpisu elektronicznego” oznacza urządzenie do składania podpisu elektronicznego, które spełnia wymogi określone w załączniku II; |
24) |
„podmiot składający pieczęć” oznacza osobę prawną, która składa pieczęć elektroniczną; |
25) |
„pieczęć elektroniczna” oznacza dane w postaci elektronicznej dodane do innych danych w postaci elektronicznej lub logicznie z nimi powiązane, aby zapewnić autentyczność pochodzenia oraz integralność powiązanych danych; |
26) |
„zaawansowana pieczęć elektroniczna” oznacza pieczęć elektroniczną, która spełnia wymogi określone w art. 36; |
27) |
„kwalifikowana pieczęć elektroniczna” oznacza zaawansowaną pieczęć elektroniczną, która została złożona za pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania pieczęci elektronicznej i która opiera się na kwalifikowanym certyfikacie pieczęci elektronicznej; |
28) |
„dane służące do składania pieczęci elektronicznej” oznaczają niepowtarzalne dane, które podmiot składający pieczęć wykorzystuje do złożenia pieczęci elektronicznej; |
29) |
„certyfikat pieczęci elektronicznej” oznacza poświadczenie elektroniczne, które łączy dane służące do walidacji pieczęci elektronicznej z osobą prawną i potwierdza nazwę tej osoby; |
30) |
„kwalifikowany certyfikat pieczęci elektronicznej” oznacza certyfikat pieczęci elektronicznej, który jest wydawany przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania i spełnia wymogi określone w załączniku III; |
31) |
„urządzenie do składania pieczęci elektronicznej” oznacza skonfigurowane oprogramowanie lub skonfigurowany sprzęt, które wykorzystuje się do składania pieczęci elektronicznej; |
32) |
„kwalifikowane urządzenie do składania pieczęci elektronicznej” oznacza urządzenie do składania pieczęci elektronicznej, które spełnia odpowiednio wymogi określone w załączniku II; |
33) |
„elektroniczny znacznik czasu” oznacza dane w postaci elektronicznej, które wiążą inne dane w postaci elektronicznej z określonym czasem, stanowiąc dowód na to, że te inne dane istniały w danym czasie; |
34) |
„kwalifikowany elektroniczny znacznik czasu” oznacza elektroniczny znacznik czasu, który spełnia wymogi określone w art. 42; |
35) |
„dokument elektroniczny” oznacza każdą treść przechowywaną w postaci elektronicznej, w szczególności tekst lub nagranie dźwiękowe, wizualne lub audiowizualne; |
36) |
„usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego” oznacza usługę umożliwiającą przesłanie danych między stronami trzecimi drogą elektroniczną i zapewniającą dowody związane z posługiwaniem się przesyłanymi danymi, w tym dowód wysłania i otrzymania danych, oraz chroniącą przesyłane dane przed ryzykiem utraty, kradzieży, uszkodzenia lub jakiejkolwiek nieupoważnionej zmiany; |
37) |
„kwalifikowana usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego” oznacza usługę rejestrowanego doręczenia elektronicznego, która spełnia wymogi określone w art. 44; |
38) |
„certyfikat uwierzytelniania witryn internetowych” oznacza poświadczenie, które umożliwia uwierzytelnianie witryn internetowych i przyporządkowuje witrynę internetową do osoby fizycznej lub prawnej, której wydano certyfikat; |
39) |
„kwalifikowany certyfikat uwierzytelniania witryn internetowych” oznacza certyfikat uwierzytelniania witryn internetowych, który jest wydawany przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania i spełnia wymogi określone w załączniku IV; |
40) |
„dane służące do walidacji” oznaczają dane używane do walidacji podpisu elektronicznego lub pieczęci elektronicznej; |
41) |
„walidacja” oznacza proces weryfikacji i potwierdzenia ważności podpisu elektronicznego lub pieczęci. |
Artykuł 4
Zasada rynku wewnętrznego
1. Nie ogranicza się świadczenia usług zaufania na terytorium państwa członkowskiego przez dostawcę usług zaufania mającego siedzibę w innym państwie członkowskim z powodów związanych z dziedzinami objętymi niniejszym rozporządzeniem.
2. Produkty i usługi zaufania spełniające wymogi niniejszego rozporządzenia dopuszcza się do swobodnego obrotu na rynku wewnętrznym.
Artykuł 5
Przetwarzanie i ochrona danych
1. Przetwarzanie danych osobowych prowadzone jest zgodnie z przepisami dyrektywy 95/46/WE.
2. Bez uszczerbku dla skutku prawnego, jaki prawo krajowe przyznaje pseudonimom, nie zakazuje się używania pseudonimów w transakcjach elektronicznych.
ROZDZIAŁ II
IDENTYFIKACJA ELEKTRONICZNA
Artykuł 6
Wzajemne uznawanie
1. Jeżeli zgodnie z prawem krajowym lub zgodnie z krajową praktyką administracyjną dostęp do usługi online świadczonej przez podmiot sektora publicznego w jednym państwie członkowskim wymaga identyfikacji elektronicznej przy użyciu środka identyfikacji elektronicznej oraz uwierzytelnienia, w tym pierwszym państwie członkowskim na potrzeby transgranicznego uwierzytelnienia dla tej usługi online uznaje się środek identyfikacji elektronicznej wydany w innym państwie członkowskim, pod warunkiem że spełnione są następujące warunki:
a) |
środek identyfikacji elektronicznej jest wydany w ramach systemu identyfikacji elektronicznej wymienionego w wykazie publikowanym przez Komisję na podstawie art. 9; |
b) |
poziom bezpieczeństwa środka identyfikacji elektronicznej odpowiada poziomowi bezpieczeństwa równemu lub wyższemu od poziomu bezpieczeństwa wymaganego przez odpowiedni podmiot sektora publicznego na potrzeby dostępu do tej usługi online w pierwszym państwie członkowskim, pod warunkiem że poziom bezpieczeństwa tego środka identyfikacji elektronicznej odpowiada średniemu lub wysokiemu poziomowi bezpieczeństwa; |
c) |
odpowiedni podmiot sektora publicznego korzysta ze średniego lub wysokiego poziomu bezpieczeństwa w odniesieniu do dostępu do tej usługi online. |
Takiego uznania dokonuje się nie później niż 12 miesięcy po opublikowaniu przez Komisję wykazu, o którym mowa w akapicie pierwszym lit. a).
2. Środek identyfikacji elektronicznej, który jest wydawany w ramach systemu identyfikacji elektronicznej wymienionego w wykazie publikowanym przez Komisję na podstawie art. 9 i który odpowiada niskiemu poziomowi bezpieczeństwa, może być uznany przez podmioty sektora publicznego na potrzeby transgranicznego uwierzytelniania dla usługi online świadczonej przez te podmioty.
Artykuł 7
Systemy identyfikacji elektronicznej kwalifikujące się do notyfikowania
System identyfikacji elektronicznej kwalifikuje się do notyfikowania na podstawie art. 9 ust. 1, jeżeli spełnione zostaną wszystkie następujące warunki:
a) |
środki identyfikacji elektronicznej w ramach systemu identyfikacji elektronicznej są wydawane:
|
b) |
środki identyfikacji elektronicznej w ramach systemu identyfikacji elektronicznej mogą być używane w celu uzyskania dostępu do co najmniej jednej usługi świadczonej przez podmiot sektora publicznego, wymagającej identyfikacji elektronicznej w notyfikującym państwie członkowskim; |
c) |
system identyfikacji elektronicznej i środki identyfikacji elektronicznej wydane w jego ramach spełniają wymogi co najmniej jednego z poziomów bezpieczeństwa określonych w akcie wykonawczym, o którym mowa w art. 8 ust. 3; |
d) |
notyfikujące państwo członkowskie zapewnia, aby dane identyfikujące osobę unikalnie reprezentujące daną osobę przyporządkowane były – zgodnie z technicznymi specyfikacjami, standardami i procedurami dotyczącymi odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa określonego w akcie wykonawczym, o którym mowa w art. 8 ust. 3 – osobie fizycznej lub prawnej, o której mowa w art. 3 pkt 1, w momencie wydania środka identyfikacji elektronicznej w ramach tego systemu; |
e) |
strona wydająca środek identyfikacji elektronicznej w ramach tego systemu zapewnia, aby środek identyfikacji elektronicznej był przyporządkowany osobie, o której mowa w lit. d) niniejszego artykułu, zgodnie z technicznymi specyfikacjami, standardami i procedurami dotyczącymi odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa określonego w akcie wykonawczym, o którym mowa w art. 8 ust. 3; |
f) |
notyfikujące państwo członkowskie zapewnia dostępność uwierzytelniania online, tak aby każda strona ufająca mająca siedzibę na terytorium innego państwa członkowskiego mogła potwierdzić dane identyfikujące osobę otrzymane w postaci elektronicznej. W odniesieniu do stron ufających innych niż podmioty sektora publicznego notyfikujące państwo członkowskie może określić warunki dostępu do tego uwierzytelnienia. Transgraniczne uwierzytelnienie jest świadczone bezpłatnie, gdy jest ono dokonywane w powiązaniu z usługą online świadczoną przez podmiot sektora publicznego. Państwa członkowskie nie nakładają żadnych specjalnych niewspółmiernych wymogów technicznych na strony ufające, które zamierzają dokonać takiego uwierzytelnienia, w przypadku gdyby takie wymogi miały uniemożliwić lub znacznie utrudnić interoperacyjność notyfikowanych systemów identyfikacji elektronicznej; |
g) |
co najmniej sześć miesięcy przed notyfikacją na podstawie art. 9 ust. 1 notyfikujące państwo członkowskie przekazuje innym państwom członkowskim do celów wykonania obowiązku na mocy art. 12 ust. 5 opis tego systemu zgodnie z warunkami proceduralnymi ustanowionymi w aktach wykonawczych, o których mowa w art. 12 ust. 7; |
h) |
system identyfikacji elektronicznej spełnia wymogi określone w akcie wykonawczym, o którym mowa w art. 12 ust. 8. |
Artykuł 8
Poziomy bezpieczeństwa systemów identyfikacji elektronicznej
1. System identyfikacji elektronicznej notyfikowany na podstawie art. 9 ust. 1 określa niski, średni lub wysoki poziom bezpieczeństwa w odniesieniu do środka identyfikacji elektronicznej wydanego w ramach tego systemu.
2. Niski, średni i wysoki poziom bezpieczeństwa oznaczają spełnienie, odpowiednio, następujących kryteriów:
a) |
niski poziom bezpieczeństwa odnosi się w kontekście systemu identyfikacji elektronicznej do środka identyfikacji elektronicznej, który zapewnia ograniczony stopień zaufania względem podawanej lub zgłaszanej tożsamości danej osoby i jest charakteryzowany w odniesieniu do technicznych specyfikacji, standardów i procedur powiązanych z nim, w tym zabezpieczeń technicznych, których celem jest obniżenie ryzyka podszycia się lub modyfikacji tożsamości; |
b) |
średni poziom bezpieczeństwa odnosi się w kontekście systemu identyfikacji elektronicznej do środka identyfikacji elektronicznej, który zapewnia średni stopień zaufania względem podawanej lub zgłaszanej tożsamości danej osoby i jest charakteryzowany w odniesieniu do technicznych specyfikacji, standardów i procedur powiązanych z nim, w tym zabezpieczeń technicznych, których celem jest znaczne obniżenie ryzyka podszycia się lub modyfikacji tożsamości; |
c) |
wysoki poziom bezpieczeństwa odnosi się w kontekście systemu identyfikacji elektronicznej do środka identyfikacji elektronicznej, który zapewnia wyższy stopień zaufania względem podawanej lub zgłaszanej tożsamości danej osoby niż środek identyfikacji elektronicznej o średnim poziomie pewności i jest charakteryzowany w odniesieniu do technicznych specyfikacji, standardów i procedur powiązanych z nim, w tym zabezpieczeń technicznych, których celem jest zapobieganie podszyciu się lub modyfikacji tożsamości. |
3. Do dnia 18 września 2015 r., przy uwzględnieniu odpowiednich standardów międzynarodowych i z zastrzeżeniem ust. 2, Komisja określi w drodze aktów wykonawczych minimalne techniczne specyfikacje, standardy i procedury, w odniesieniu do których określone zostaną niski, średni i wysoki poziom bezpieczeństwa dla środka identyfikacji elektronicznej do celów ust. 1.
Te minimalne techniczne specyfikacje, standardy i procedury są określane przez odniesienie do wiarygodności i jakości następujących elementów:
a) |
procedury wykazującej i weryfikującej tożsamość osób fizycznych lub prawnych wnioskujących o wydanie środka identyfikacji elektronicznej; |
b) |
procedury wydawania wnioskowanego środka identyfikacji elektronicznej; |
c) |
mechanizmu uwierzytelniania, w którym osoba fizyczna lub prawna używa środka identyfikacji elektronicznej do potwierdzenia swojej tożsamości wobec strony ufającej; |
d) |
jednostki wydającej środek identyfikacji elektronicznej; |
e) |
każdego innego organu zaangażowanego w ramach wniosku o wydanie środka identyfikacji elektronicznej; oraz |
f) |
specyfikacji technicznych i specyfikacji bezpieczeństwa wydanego środka identyfikacji elektronicznej. |
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 9
Notyfikacja
1. Notyfikujące państwo członkowskie notyfikuje Komisji następujące informacje i, bez zbędnej zwłoki, wszelkie późniejsze w nich zmiany:
a) |
opis systemu identyfikacji elektronicznej, w tym jego poziomy bezpieczeństwa oraz wydawcę lub wydawców środków identyfikacji elektronicznej w ramach tego systemu; |
b) |
mający zastosowanie system nadzoru i informacje na temat systemu odpowiedzialności w odniesieniu do następujących stron:
|
c) |
organ lub organy odpowiedzialne za system identyfikacji elektronicznej; |
d) |
informacje na temat jednostki lub jednostek, które zarządzają rejestracją unikalnych danych identyfikujących osobę; |
e) |
opis sposobu spełnienia wymogów określonych w aktach wykonawczych, o których mowa w art. 12 ust. 8; |
f) |
opis uwierzytelnienia, o którym mowa w art. 7 lit. f); |
g) |
ustalenia dotyczące zawieszania lub unieważniania notyfikowanego systemu identyfikacji elektronicznej lub uwierzytelnienia lub też ich skompromitowanych części. |
2. Rok od daty rozpoczęcia stosowania aktów wykonawczych, o których mowa w art. 8 ust. 3 i art. 12 ust. 8, Komisja opublikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wykaz systemów identyfikacji elektronicznej, które zostały notyfikowane na mocy ust. 1 niniejszego artykułu, oraz podstawowe informacje na ich temat.
3. Jeżeli Komisja otrzyma notyfikację po upływie okresu, o którym mowa w ust. 2, publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zmiany w wykazie, o którym mowa w ust. 2, w terminie dwóch miesięcy od daty otrzymania tej notyfikacji.
4. Państwo członkowskie może przekazać Komisji wniosek o usunięcie z wykazu, o którym mowa w ust. 2, systemu identyfikacji elektronicznej notyfikowanego przez to państwo członkowskie. Komisja publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej odpowiednie zmiany w wykazie w terminie jednego miesiąca od daty otrzymania wniosku państwa członkowskiego.
5. Komisja może w drodze aktów wykonawczych określić okoliczności, formaty i procedury dotyczące notyfikacji określonej w ust. 1. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 10
Naruszenie bezpieczeństwa
1. W przypadku gdy nastąpi naruszenie lub częściowa kompromitacja systemu identyfikacji elektronicznej notyfikowanego na podstawie art. 9 ust. 1, albo uwierzytelnienia, o którym mowa w art. 7 lit. f), mające wpływ na wiarygodność transgranicznego uwierzytelnienia tego systemu, notyfikujące państwo członkowskie bezzwłocznie zawiesza lub unieważnia to transgraniczne uwierzytelnianie lub dane skompromitowane części oraz powiadamia o tym pozostałe państwa członkowskie i Komisję.
2. W przypadku gdy naruszenie lub kompromitacja, o których mowa w ust. 1, zostanie wyeliminowane, notyfikujące państwo członkowskie przywraca transgraniczne uwierzytelnianie i bez zbędnej zwłoki powiadamia o tym pozostałe państwa członkowskie i Komisję.
3. Jeżeli naruszenie lub kompromitacja, o których mowa w ust. 1, nie zostanie wyeliminowane w ciągu trzech miesięcy od zawieszenia lub unieważnienia, notyfikujące państwo członkowskie powiadamia pozostałe państwa członkowskie i Komisję o wycofaniu systemu identyfikacji elektronicznej.
Komisja bez zbędnej zwłoki publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej odpowiednie zmiany w wykazie, o którym mowa w art. 9 ust. 2.
Artykuł 11
Odpowiedzialność
1. Notyfikujące państwo członkowskie jest odpowiedzialne za szkody wyrządzone, w sposób zamierzony lub z powodu zaniedbania, osobie fizycznej lub prawnej w związku z niewypełnieniem swoich obowiązków na mocy art. 7 lit. d) i f), w ramach transgranicznej transakcji.
2. Strona wydająca środek identyfikacji elektronicznej jest odpowiedzialna za szkody wyrządzone, w sposób zamierzony lub z powodu zaniedbania, osobie fizycznej lub prawnej w związku z niewypełnieniem obowiązku, o którym mowa w art. 7 lit. e), w ramach transgranicznej transakcji.
3. Strona przeprowadzająca procedurę uwierzytelniania jest odpowiedzialna za szkody wyrządzone, w sposób zamierzony lub z powodu zaniedbania, osobie fizycznej lub prawnej w związku z niezapewnieniem poprawnego przebiegu uwierzytelniania, o którym mowa w art. 7 lit. f), w ramach transgranicznej transakcji.
4. Ust. 1, 2 i 3 mają zastosowanie zgodnie z krajowymi przepisami dotyczącymi odpowiedzialności.
5. Ust. 1, 2 i 3 pozostają bez uszczerbku dla odpowiedzialności, na mocy prawa krajowego właściwego dla stron transakcji, na potrzeby której zastosowano środki identyfikacji elektronicznej objęte systemem identyfikacji elektronicznej notyfikowanym na podstawie art. 9 ust. 1.
Artykuł 12
Współpraca i interoperacyjność
1. Krajowe systemy identyfikacji elektronicznej notyfikowane na podstawie art. 9 ust. 1 muszą być interoperacyjne.
2. Do celów ust. 1 ustanowia się ramy interoperacyjności.
3. Ramy interoperacyjności spełniają następujące kryteria:
a) |
są neutralne pod względem technologicznym i nie dyskryminują żadnych konkretnych krajowych rozwiązań technicznych w zakresie identyfikacji elektronicznej w danym państwie członkowskim; |
b) |
są zgodne, w miarę możliwości, z europejskimi i międzynarodowymi standardami; |
c) |
ułatwiają wdrożenie zasady uwzględniania ochrony prywatności już w fazie projektowania; oraz |
d) |
zapewniają, aby dane osobowe były przetwarzane zgodnie z dyrektywą 95/46/WE. |
4. Ramy interoperacyjności zawierają:
a) |
odniesienie do minimalnych wymogów technicznych powiązanych z poziomami bezpieczeństwa określonych w art. 8; |
b) |
przyporządkowanie krajowych poziomów bezpieczeństwa notyfikowanych systemów identyfikacji elektronicznej względem poziomów bezpieczeństwa na mocy art. 8; |
c) |
odniesienie do minimalnych wymogów technicznych dotyczących interoperacyjności; |
d) |
odniesienie do minimalnego zbioru danych identyfikujących osobę unikalnie reprezentujących osobę fizyczną lub prawną, dostępnego w ramach systemów identyfikacji elektronicznej; |
e) |
regulamin wewnętrzny; |
f) |
ustalenia dotyczące rozstrzygania sporów; oraz |
g) |
wspólne operacyjne standardy bezpieczeństwa. |
5. Państwa członkowskie współpracują ze sobą, mając na uwadze następujące kwestie:
a) |
interoperacyjność systemów identyfikacji elektronicznej notyfikowanych na podstawie art. 9 ust. 1 i systemów identyfikacji elektronicznej, które państwa członkowskie zamierzają notyfikować; oraz |
b) |
bezpieczeństwo systemów identyfikacji elektronicznej. |
6. Współpraca między państwami członkowskimi obejmuje:
a) |
wymianę informacji, doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie systemów identyfikacji elektronicznej, a w szczególności wymogów technicznych związanych z interoperacyjnością i poziomami bezpieczeństwa; |
b) |
wymianę informacji, doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie pracy z poziomami bezpieczeństwa systemów identyfikacji elektronicznej określonych w art. 8; |
c) |
wzajemną ocenę systemów identyfikacji elektronicznej objętych niniejszym rozporządzeniem; oraz |
d) |
analizę istotnych zmian w sytuacji w sektorze identyfikacji elektronicznej. |
7. Do dnia 18 marca 2015 r. Komisja ustanowi w drodze aktów wykonawczych niezbędne proceduralne warunki ułatwiania współpracy między państwami członkowskimi, o której mowa w ust. 5 i 6, w celu zapewnienia wysokiego poziomu zaufania i bezpieczeństwa, stosownie do poziomu ryzyka.
8. Do dnia 18 września 2015 r., do celów określenia jednolitych warunków realizacji wymogu, o którym mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem kryteriów określonych w ust. 3 i z uwzględnieniem wyników współpracy między państwami członkowskimi, Komisja przyjmie akty wykonawcze dotyczące ram interoperacyjności określonych w ust. 4.
9. Akty wykonawcze, o których mowa w ust. 7 i 8 niniejszego artykułu, przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
ROZDZIAŁ III
USŁUGI ZAUFANIA
SEKCJA 1
Przepisy ogólne
Artykuł 13
Odpowiedzialność i ciężar dowodu
1. Bez uszczerbku dla ust. 2, dostawcy usług zaufania są odpowiedzialni za szkody wyrządzone w sposób zamierzony lub z powodu zaniedbania osobie fizycznej lub prawnej w związku z niewypełnieniem obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu.
Ciężar dowiedzenia zamiaru lub zaniedbania niekwalifikowanego dostawcy usług zaufania spoczywa na osobie fizycznej lub prawnej zgłaszającej szkodę, o której mowa w akapicie pierwszym.
Domniemywa się zamiar lub zaniedbanie kwalifikowanego dostawcy usług zaufania, chyba że kwalifikowany dostawca usług zaufania udowodni, że szkoda, o której mowa w akapicie pierwszym, nie powstała z powodu zamierzonego działania lub zaniedbania tego kwalifikowanego dostawcy usług zaufania.
2. W przypadku gdy dostawcy usług zaufania z wyprzedzeniem należycie powiadomią swoich klientów o ograniczeniach w korzystaniu ze świadczonych przez siebie usług i ograniczenia te mogą być rozpoznane przez strony trzecie, dostawcy usług zaufania nie są odpowiedzialni za szkody powstałe w wyniku korzystania z usług przekraczającego wskazane ograniczenia.
3. Ust. 1 i 2 mają zastosowanie zgodnie z krajowymi przepisami dotyczącymi odpowiedzialności.
Artykuł 14
Aspekty międzynarodowe
1. Usługi zaufania świadczone przez dostawców usług zaufania mających siedzibę w państwie trzecim są uznawane za prawnie równoważne kwalifikowanym usługom zaufania świadczonym przez kwalifikowanych dostawców usług zaufania mających siedzibę w Unii, w przypadku gdy usługi zaufania pochodzące z państwa trzeciego są uznawane na mocy umowy zawartej między Unią a danym państwem trzecim lub organizacją międzynarodową zgodnie z art. 218 TFUE.
2. Umowy, o których mowa w ust. 1, zapewniają w szczególności, aby:
a) |
wymogi mające zastosowanie do kwalifikowanych dostawców usług zaufania mających siedzibę w Unii i do świadczonych przez nich kwalifikowanych usług zaufania były spełniane przez dostawców usług zaufania w państwie trzecim lub organizacjach międzynarodowych, z którymi zawarta została umowa, oraz przez świadczone przez nich usługi zaufania; |
b) |
kwalifikowane usługi zaufania świadczone przez kwalifikowanych dostawców usług zaufania mających siedzibę w Unii były uznawane za prawnie równoważne usługom zaufania świadczonym przez dostawców usług zaufania w państwie trzecim lub organizacjach międzynarodowych, z którymi zawarta została umowa. |
Artykuł 15
Dostępność dla osób niepełnosprawnych
Gdy jest to wykonalne, świadczone usługi zaufania i produkty przeznaczone dla użytkownika końcowego stosowane do świadczenia tych usług są dostępne dla osób niepełnosprawnych.
Artykuł 16
Sankcje
Państwa członkowskie ustanawiają przepisy o sankcjach mających zastosowanie w przypadku naruszeń niniejszego rozporządzenia. Przewidziane sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
SEKCJA 2
Nadzór
Artykuł 17
Organ nadzoru
1. Państwa członkowskie wyznaczają organ nadzoru z siedzibą na swoim terytorium lub, za obopólnym porozumieniem z innym państwem członkowskim, organ nadzoru z siedzibą w tym innym państwie członkowskim. Organ ten jest odpowiedzialny za zadania nadzoru w wyznaczającym państwie członkowskim.
Organom nadzoru przyznaje się uprawnienia i odpowiednie zasoby niezbędne do wykonywania ich zadań.
2. Państwa członkowskie notyfikują Komisji nazwy i adresy wyznaczonych przez siebie organów nadzoru.
3. Organ nadzoru odgrywa następującą rolę:
a) |
sprawuje nadzór nad kwalifikowanymi dostawcami usług zaufania mającymi siedzibę na terytorium wyznaczającego państwa członkowskiego w celu zapewnienia – za pomocą działań nadzorczych ex ante i ex post – aby kwalifikowani dostawcy usług zaufania i świadczone przez nich kwalifikowane usługi zaufania spełniały wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu; |
b) |
podejmuje, w razie konieczności, działania w odniesieniu do niekwalifikowanych dostawców usług zaufania mających siedzibę na terytorium wyznaczającego państwa członkowskiego – za pomocą działań nadzorczych ex post – gdy dowiaduje się, że niekwalifikowani dostawcy usług zaufania lub świadczone przez nich usługi zaufania rzekomo nie spełniają wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu. |
4. Do celów ust. 3 i z zastrzeżeniem ograniczeń w nim określonych, zadania organu nadzoru obejmują w szczególności:
a) |
współpracę z innymi organami nadzoru i udzielanie im pomocy zgodnie z art. 18; |
b) |
analizowanie raportów z oceny zgodności, o których mowa w art. 20 ust. 1 i art. 21 ust. 1; |
c) |
informowanie innych organów nadzoru i społeczeństwa o naruszeniach bezpieczeństwa lub utracie integralności zgodnie z art. 19 ust. 2; |
d) |
składanie sprawozdań Komisji na temat jego głównych działań zgodnie z ust. 6 niniejszego artykułu; |
e) |
przeprowadzanie audytów lub zwracanie się do jednostki oceniającej zgodność o przeprowadzenie oceny zgodności kwalifikowanych dostawców usług zaufania zgodnie z art. 20 ust. 2; |
f) |
współpracę z organami ochrony danych, w szczególności przez informowanie ich, bez zbędnej zwłoki, o wynikach audytów kwalifikowanych dostawców usług zaufania, w przypadku gdy, jak się wydaje, doszło do naruszenia przepisów dotyczących ochrony danych osobowych; |
g) |
przyznawanie dostawcom usług zaufania i świadczonym przez nich usługom statusu kwalifikowanego dostawcy usług zaufania i kwalifikowanych usług, a także odebranie tego statusu zgodnie z art. 20 i 21; |
h) |
informowanie organu odpowiedzialnego za krajową zaufaną listę, o której mowa w art. 22 ust. 3, o swoich decyzjach o przyznaniu lub odebranie statusu kwalifikowanego, chyba że ten organ jest również organem nadzoru; |
i) |
weryfikacja istnienia i prawidłowego stosowania przepisów dotyczących planów zakończenia działalności, w przypadkach gdy kwalifikowany dostawca usług zaufania zaprzestaje swojej działalności, w tym tego, w jaki sposób zapewnia się dalszą dostępność informacji zgodnie z art. 24 ust. 2 lit. h); |
j) |
wymaganie, aby dostawcy usług zaufania eliminowali wszelkie przypadki niespełnienia wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu. |
5. Państwa członkowskie mogą wymagać, by organ nadzoru utworzył, utrzymywał i aktualizował infrastrukturę zaufania zgodnie z warunkami określonymi w prawie krajowym.
6. Do dnia 31 marca każdego roku każdy organ nadzoru przekazuje Komisji sprawozdanie z jego głównych działań w poprzednim roku kalendarzowym wraz z zestawieniem notyfikacji dotyczących naruszeń otrzymanych od dostawców usług zaufania zgodnie z art. 19 ust. 2.
7. Komisja udostępnia państwom członkowskim roczne sprawozdanie, o którym mowa w ust. 6.
8. Komisja może w drodze aktów wykonawczych określić formaty i procedury dotyczące sprawozdania, o którym mowa w ust. 6. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 18
Wzajemna pomoc
1. Organy nadzoru prowadzą współpracę, w ramach której wymieniają się dobrymi praktykami.
Organ nadzoru, na uzasadniony wniosek innego organu nadzoru, udziela temu organowi pomocy, tak aby działania organów nadzoru były prowadzone w spójny sposób. Wzajemna pomoc może obejmować w szczególności wnioski o informacje i środki nadzorcze, takie jak wnioski o przeprowadzenie inspekcji związanych z raportami z oceny zgodności, o których mowa w art. 20 i 21.
2. Organ nadzoru, do którego kierowany jest wniosek o pomoc, może odrzucić ten wniosek z któregokolwiek z poniższych względów:
a) |
organ nadzoru nie jest właściwy do udzielenia pomocy, której dotyczy wniosek; |
b) |
pomoc, której dotyczy wniosek, nie jest proporcjonalna do działań nadzorczych organu nadzoru prowadzonych zgodnie z art. 17; |
c) |
udzielenie pomocy, której dotyczy wniosek, byłoby niezgodne z niniejszym rozporządzeniem. |
3. W stosownych przypadkach państwa członkowskie mogą upoważnić swoje odpowiednie organy nadzoru do prowadzenia wspólnych dochodzeń, w których biorą udział pracownicy z organów nadzoru innych państw członkowskich. Ustalenia i procedury dotyczące takich wspólnych działań są uzgadniane i określane przez zainteresowane państwa członkowskie zgodnie z ich prawem krajowym.
Artykuł 19
Wymogi w zakresie bezpieczeństwa mające zastosowanie do dostawców usług zaufania
1. Kwalifikowani i niekwalifikowani dostawcy usług zaufania przyjmują odpowiednie środki techniczne i organizacyjne w celu zarządzania ryzykiem, na jakie narażone jest bezpieczeństwo świadczonych przez nich usług zaufania. Przy uwzględnieniu najnowszych osiągnięć w dziedzinie technologii środki te zapewniają poziom bezpieczeństwa współmierny ze stopniem ryzyka. W szczególności należy podjąć środki zapobiegające incydentom związanym z bezpieczeństwem lub minimalizujące ich wpływ oraz należy informować zainteresowane strony o negatywnych skutkach wszelkich takich incydentów.
2. Kwalifikowani i niekwalifikowani dostawcy usług zaufania, bez zbędnej zwłoki, a w każdym razie nie później niż 24 godziny od otrzymania informacji o wystąpieniu zdarzenia, zawiadamiają organ nadzoru i, w stosownych przypadkach, inne właściwe podmioty, takie jak właściwy krajowy organ ds. bezpieczeństwa informacji lub organ ochrony danych, o wszelkich przypadkach naruszenia bezpieczeństwa lub utraty integralności, które mają znaczący wpływ na świadczoną usługę zaufania lub przetwarzane w jej ramach dane osobowe..
W przypadku gdy prawdopodobne jest, że naruszenie bezpieczeństwa lub utrata integralności niekorzystnie wpłyną na osobę fizyczną lub prawną, na rzecz której świadczona była usługa zaufania, dostawca usług zaufania bez zbędnej zwłoki zawiadamia także tę osobę fizyczną lub prawną o tym naruszeniu bezpieczeństwa lub utracie integralności.
W stosownych przypadkach, w szczególności jeżeli naruszenie bezpieczeństwa lub utrata integralności dotyczą dwóch lub większej liczby państw członkowskich, zawiadomiony organ nadzoru powiadamia organy nadzoru w pozostałych zainteresowanych państwach członkowskich oraz ENISA.
Zawiadomiony organ nadzoru podaje zaistniałe fakty do wiadomości publicznej lub nakłada taki obowiązek na dostawcę usług zaufania, w przypadku gdy uzna, że ujawnienie naruszenia bezpieczeństwa lub utraty integralności leży w interesie publicznym.
3. Raz do roku organ nadzoru przekazuje ENISA zestawienie zawiadomień o naruszeniach bezpieczeństwa lub utraty integralności otrzymanych od dostawców usług zaufania.
4. Komisja może w drodze aktów wykonawczych:
a) |
określić bardziej szczegółowo środki, o których mowa w ust. 1; oraz |
b) |
określić formaty i procedury, w tym również terminy, mające zastosowanie na użytek ust. 2. |
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
SEKCJA 3
Kwalifikowane usługi zaufania
Artykuł 20
Nadzór nad kwalifikowanymi dostawcami usług zaufania
1. Kwalifikowani dostawcy usług zaufania podlegają audytowi, na ich własny koszt co najmniej raz na 24 miesiące, przeprowadzanemu przez jednostkę oceniającą zgodność. Celem audytu jest potwierdzenie, że kwalifikowani dostawcy usług zaufania oraz świadczone przez nich kwalifikowane usługi zaufania spełniają wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu. Kwalifikowani dostawcy usług zaufania przedkładają powstały w ten sposób raport z oceny zgodności organowi nadzoru w terminie trzech dni roboczych od jego otrzymania.
2. Bez uszczerbku dla ust. 1, organ nadzoru może w dowolnym momencie przeprowadzić audyt – lub zwrócić się do jednostki oceniającej zgodność o przeprowadzenie oceny zgodności – kwalifikowanych dostawców usług zaufania, na koszt tych dostawców usług zaufania, aby potwierdzić, że dostawcy ci oraz świadczone przez nich kwalifikowane usługi zaufania spełniają wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu. W przypadku gdy wydaje się, że zostały naruszone przepisy dotyczące ochrony danych, organ nadzoru informuje o wynikach swoich audytów organy ochrony danych.
3. W przypadku gdy organ nadzoru nakłada na kwalifikowanego dostawcę usług zaufania wymóg wyeliminowania przypadków niespełnienia wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu i ten dostawca nie podejmie odpowiednich działań, w stosownych przypadkach w terminie ustalonym przez organ nadzoru, organ nadzoru, biorąc pod uwagę w szczególności zakres, czas trwania i skutki tego niespełnienia wymogów, może odebrać status kwalifikowany temu dostawcy lub świadczonej przez niego usłudze, której to dotyczy, i informuje organ, o którym mowa w art. 22 ust. 3, do celów zaktualizowania zaufanych list, o których mowa w art. 22 ust. 1. Organ nadzoru informuje kwalifikowanego dostawcę usług zaufania o odebraniu jego statusu kwalifikowanego lub statusu kwalifikowanego danej usługi.
4. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne następujących norm:
a) |
norm dotyczących akredytacji jednostek oceniających zgodność i dotyczących raportu z oceny zgodności, o którym mowa w ust. 1; |
b) |
norm dotyczących zasad audytów, zgodnie z którymi jednostki oceniające zgodność będą przeprowadzać oceny zgodności kwalifikowanych dostawców usług zaufania, o których mowa w ust. 1. |
Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 21
Inicjowanie kwalifikowanej usługi zaufania
1. W przypadku gdy dostawcy usług zaufania nieposiadający statusu kwalifikowanych dostawców usług zaufania zamierzają rozpocząć świadczenie kwalifikowanych usług zaufania, zgłaszają organowi nadzoru swój zamiar wraz z raportem z oceny zgodności wydanym przez jednostkę oceniającą zgodność.
2. Organ nadzoru weryfikuje, czy dostawca usług zaufania i świadczone przez niego usługi zaufania spełniają wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu, w szczególności wymogi dotyczące kwalifikowanych dostawców usług zaufania i świadczonych przez nich kwalifikowanych usług zaufania.
Jeżeli organ nadzoru stwierdzi, że dostawca usług zaufania i świadczone przez niego usługi zaufania spełniają wymogi, o których mowa w akapicie pierwszym, organ nadzoru przyznaje dostawcy status kwalifikowanego dostawcy usług zaufania i status kwalifikowanych usług zaufania świadczonym przez niego usługom oraz informuje organ, o którym mowa w art. 22 ust. 3, w celu zaktualizowania przez niego zaufanych list, o których mowa w art. 22 ust. 1, nie później niż trzy miesiące po zgłoszeniu zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu.
Jeżeli weryfikacja nie została zakończona w terminie trzech miesięcy od zgłoszenia, organ nadzoru informuje dostawcę usług zaufania o przyczynach opóźnienia oraz podaje termin, w którym weryfikacja zostanie zakończona.
3. Kwalifikowani dostawcy usług zaufania mogą rozpocząć świadczenie kwalifikowanej usługi zaufania, po tym jak ich kwalifikowany status zostanie wskazany w zaufanych listach, o których mowa w art. 22 ust. 1.
4. Komisja może w drodze aktów wykonawczych określić formaty i procedury na użytek ust. 1 i 2. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 22
Zaufane listy
1. Każde państwo członkowskie sporządza, prowadzi i publikuje zaufane listy zawierające informacje dotyczące kwalifikowanych dostawców usług zaufania, za których jest ono odpowiedzialne, wraz z informacjami dotyczącymi świadczonych przez nich kwalifikowanych usług zaufania.
2. Państwa członkowskie sporządzają, prowadzą i publikują – w zabezpieczony sposób – elektronicznie podpisane lub opatrzone pieczęcią elektroniczną zaufane listy, o których mowa w ust. 1, w postaci dostosowanej do automatycznego przetwarzania.
3. Bez zbędnej zwłoki państwa członkowskie przekazują Komisji informacje o podmiocie odpowiedzialnym za sporządzenie, prowadzenie i publikowanie krajowych zaufanych list wraz ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi miejsca publikacji tych list, certyfikatów użytych do podpisania lub opatrzenia pieczęcią zaufanych list i wszelkich zmian, jakie są do nich wprowadzane.
4. Komisja udostępnia publicznie informacje, o których mowa w ust. 3, w elektronicznie podpisanej lub opatrzonej pieczęcią elektroniczną postaci dostosowanej do automatycznego przetwarzania, używając w tym celu zabezpieczonego kanału komunikacji.
5. Do dnia 18 września 2015 r. Komisja w drodze aktów wykonawczych określi informacje, o których mowa w ust. 1, oraz techniczne specyfikacje i formaty dotyczące zaufanych list mające zastosowanie na użytek ust. 1–4. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 23
Znak zaufania UE dla kwalifikowanych usług zaufania
1. Po tym jak w zaufanej liście, o której mowa w art. 22 ust. 1, wskazany zostanie status kwalifikowany, o którym mowa w art. 21 ust. 2 akapit drugi, kwalifikowani dostawcy usług zaufania mogą używać znaku zaufania UE, aby w prosty, rozpoznawalny i jasny sposób wskazać świadczone przez siebie kwalifikowane usługi zaufania.
2. Gdy kwalifikowani dostawcy usług zaufania używają znaku zaufania UE w odniesieniu do kwalifikowanych usług zaufania, o których mowa w ust. 1, zapewniają, aby na ich witrynie internetowej dostępny był link do odpowiedniej zaufanej listy.
3. Do dnia 1 lipca 2015 r. Komisja w drodze aktów wykonawczych wprowadza specyfikacje dotyczące formy, a w szczególności prezentacji, kompozycji, rozmiaru i wzoru znaku zaufania UE dla kwalifikowanych usług zaufania. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 24
Wymogi dla kwalifikowanych dostawców usług zaufania
1. Wydając kwalifikowany certyfikat dla usługi zaufania, kwalifikowany dostawca usług zaufania weryfikuje, za pomocą odpowiednich środków i zgodnie z prawem krajowym, tożsamość i, w stosownym przypadku, wszelkie specjalne atrybuty osoby fizycznej lub prawnej, której wydaje kwalifikowany certyfikat.
Informacje, o których mowa w akapicie pierwszym, są weryfikowane przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania albo bezpośrednio, albo polegając na stronie trzeciej zgodnie z prawem krajowym:
a) |
przez fizyczną obecność osoby fizycznej lub upoważnionego przedstawiciela osoby prawnej; lub |
b) |
zdalnie, przy użyciu środka identyfikacji elektronicznej, w przypadku którego przed wydaniem kwalifikowanego certyfikatu zapewniono fizyczną obecność osoby fizycznej lub upoważnionego przedstawiciela osoby prawnej i który spełnia wymogi określone w art. 8 w odniesieniu do średniego lub wysokiego poziomu bezpieczeństwa; lub |
c) |
za pomocą certyfikatu kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub kwalifikowanej pieczęci elektronicznej wydanych zgodnie z lit. a) lub b); lub |
d) |
przy użyciu innych metod identyfikacji uznanych na szczeblu krajowym, które zapewniają pewność równoważną, pod względem wiarygodoności, fizycznej obecności. Równoważna pewność musi być potwierdzona przez jednostkę oceniającą zgodność. |
2. Dostawca kwalifikowanych usług zaufania świadczący kwalifikowane usługi zaufania:
a) |
informuje organ nadzoru o wszelkich zmianach w świadczeniu kwalifikowanych usług zaufania oraz o zamiarze zaprzestania swej działalności; |
b) |
zatrudnia pracowników i, w stosownym przypadku, podwykonawców, którzy posiadają niezbędną wiedzę fachową, wiarygodność, doświadczenie i kwalifikacje i którzy przeszli odpowiednie szkolenia na temat przepisów dotyczących bezpieczeństwa i ochrony danych osobowych oraz którzy stosują procedury administracyjne i zarządcze odpowiadające europejskim lub międzynarodowym standardom; |
c) |
w odniesieniu do ryzyka związanego z odpowiedzialnością za szkody zgodnie z art. 13 utrzymuje dostateczne zasoby finansowe lub dysponuje stosownym ubezpieczeniem od odpowiedzialności zgodnie z prawem krajowym; |
d) |
przed wejściem w stosunek umowny informuje, w jasny i szczegółowy sposób, wszystkie osoby pragnące skorzystać z kwalifikowanej usługi zaufania o dokładnych warunkach korzystania z tej usługi, w tym o wszelkich ograniczeniach korzystania z niej; |
e) |
używa wiarygodnych systemów i produktów, które są chronione przed modyfikacją i zapewniają techniczne bezpieczeństwo i wiarygodność procesów przez niego obsługiwanych; |
f) |
używa wiarygodnych systemów do przechowywania przekazanych mu danych w sprawdzalnej postaci, tak aby:
|
g) |
podejmuje odpowiednie środki zapobiegające fałszowaniu i kradzieży danych; |
h) |
rejestruje i udostępnia przez odpowiedni okres, w tym po zaprzestaniu działalności przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania, wszelkie odpowiednie informacje dotyczące danych wydanych i otrzymanych przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania, w szczególności do celów przedstawienia dowodów w postępowaniach sądowych i do celów zapewnienia ciągłości usług. Rejestracja może odbywać się drogą elektroniczną; |
i) |
ma aktualny plan zakończenia działalności, aby zapewnić ciągłość usług zgodnie z przepisami zweryfikowanymi przez organ nadzoru na mocy art. 17 ust. 4 lit. i); |
j) |
zapewnia zgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych zgodnie z dyrektywą 95/46/WE; |
k) |
w przypadku kwalifikowanych dostawców usług zaufania wydających kwalifikowane certyfikaty – tworzy i aktualizuje bazę danych dotyczącą certyfikatów. |
3. Jeżeli kwalifikowany dostawca usług zaufania wydający kwalifikowane certyfikaty postanowi unieważnić certyfikat, rejestruje on takie unieważnienie w swojej bazie danych dotyczącej certyfikatów i publikuje informację o statusie unieważnienia certyfikatu w odpowiednim czasie, ale w każdym razie w ciągu 24 godzin po otrzymaniu wniosku. Unieważnienie staje się skuteczne natychmiast po jego opublikowaniu.
4. W odniesieniu do ust. 3 kwalifikowani dostawcy usług zaufania wydający kwalifikowane certyfikaty dostarczają każdej stronie ufającej informacje o statusie ważności lub unieważnienia wydanych przez siebie kwalifikowanych certyfikatów. Informacje te są dostępne co najmniej na poziomie certyfikatu w automatyczny sposób, który jest wiarygodny, nieodpłatny i wydajny, w każdym momencie, także po upływie okresu ważności certyfikatu.
5. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących wiarygodnych systemów i produktów, które spełniają wymogi określone w ust. 2 lit. e) i f) niniejszego artykułu. W przypadku gdy wiarygodne systemy i produkty spełniają te standardy, domniemywa się zgodność z wymogami określonymi w niniejszym artykule. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
SEKCJA 4
Podpisy elektroniczne
Artykuł 25
Skutki prawne podpisów elektronicznych
1. Podpisowi elektronicznemu nie można odmówić skutku prawnego ani dopuszczalności jako dowodu w postępowaniu sądowym wyłącznie z tego powodu, że podpis ten ma postać elektroniczną lub że nie spełnia wymogów dla kwalifikowanych podpisów elektronicznych.
2. Kwalifikowany podpis elektroniczny ma skutek prawny równoważny podpisowi własnoręcznemu.
3. Kwalifikowany podpis elektroniczny oparty na kwalifikowanym certyfikacie wydanym w jednym państwie członkowskim jest uznawany za kwalifikowany podpis elektroniczny we wszystkich pozostałych państwach członkowskich.
Artykuł 26
Wymogi dla zaawansowanych podpisów elektronicznych
Zaawansowany podpis elektroniczny musi spełniać następujące wymogi:
a) |
jest unikalnie przyporządkowany podpisującemu; |
b) |
umożliwia ustalenie tożsamości podpisującego; |
c) |
jest składany przy użyciu danych służących do składania podpisu elektronicznego, których podpisujący może, z dużą dozą pewności, użyć pod wyłączną swoją kontrolą; oraz |
d) |
jest powiązany z danymi podpisanymi w taki sposób, że każda późniejsza zmiana danych jest rozpoznawalna. |
Artykuł 27
Podpisy elektroniczne w usługach publicznych
1. Jeżeli państwo członkowskie wymaga zaawansowanego podpisu elektronicznego do korzystania z usługi online oferowanej przez podmiot sektora publicznego lub w jego imieniu, to państwo członkowskie uznaje zaawansowane podpisy elektroniczne, zaawansowane podpisy elektroniczne oparte na kwalifikowanym certyfikacie podpisów elektronicznych oraz kwalifikowane podpisy elektroniczne co najmniej w formatach lub wykorzystujące metody określone w aktach wykonawczych, o których mowa w ust. 5.
2. Jeżeli państwo członkowskie wymaga zaawansowanego podpisu elektronicznego opartego na kwalifikowanym certyfikacie do skorzystania z usługi online oferowanej przez podmiot sektora publicznego lub w jego imieniu, to państwo członkowskie uznaje zaawansowane podpisy elektroniczne oparte na kwalifikowanym certyfikacie i kwalifikowane podpisy elektroniczne co najmniej w formatach lub wykorzystujące metody określone w aktach wykonawczych, o których mowa w ust. 5.
3. W przypadku transgranicznego użycia w usłudze online oferowanej przez podmiot sektora publicznego państwa członkowskie nie wymagają podpisu elektronicznego o wyższym poziomie bezpieczeństwa niż kwalifikowany podpis elektroniczny.
4. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących zaawansowanych podpisów elektronicznych. W przypadku gdy zaawansowany podpis elektroniczny spełnia te normy, domniemywa się zgodność z wymogami dotyczącymi zaawansowanych podpisów elektronicznych, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu i w art. 26. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
5. Do dnia 18 września 2015 r. i przy uwzględnieniu istniejących praktyk, standardów i unijnych aktów prawnych Komisja określa w drodze aktów wykonawczych formaty referencyjne zaawansowanych podpisów elektronicznych lub metody referencyjne, w przypadku gdy używane są formaty alternatywne. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 28
Kwalifikowane certyfikaty podpisów elektronicznych
1. Kwalifikowane certyfikaty podpisów elektronicznych muszą spełniać wymogi określone w załączniku I.
2. Kwalifikowane certyfikaty podpisów elektronicznych nie podlegają żadnym obowiązkowym wymogom wykraczającym poza wymogi określone w załączniku I.
3. Kwalifikowane certyfikaty podpisów elektronicznych mogą zawierać nieobowiązkowe dodatkowe szczególne atrybuty. Atrybuty te nie mogą wpływać na interoperacyjność i uznawanie kwalifikowanych podpisów elektronicznych.
4. Jeżeli kwalifikowany certyfikat podpisów elektronicznych został unieważniony po początkowej aktywacji, traci on ważność od momentu jego unieważnienia i w żadnym przypadku nie można przywrócić jego poprzedniego statusu.
5. Państwa członkowskie mogą ustanawiać przepisy krajowe dotyczące tymczasowego zawieszenia kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego z zastrzeżeniem następujących warunków:
a) |
jeżeli kwalifikowany certyfikat podpisu elektronicznego został czasowo zawieszony, certyfikat ten traci ważność na okres zawieszenia; |
b) |
okres zawieszenia jest jasno wskazywany w bazie danych dotyczącej certyfikatów i informacja o zawieszeniu jest widoczna, w okresie zawieszenia, na podstawie usługi informawania o statusie certyfikatu. |
6. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących kwalifikowanych certyfikatów podpisów elektronicznych. W przypadku gdy kwalifikowany certyfikat podpisu elektronicznego spełnia te normy, domniemywa się zgodność z wymogami określonymi w załączniku I. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 29
Wymogi dla kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego
1. Kwalifikowane urządzenia do składania podpisu elektronicznego muszą spełniać wymogi określone w załączniku II.
2. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego. Jeżeli kwalifikowane urządzenie do składania podpisu elektronicznego spełnia te normy, domniemywa się zgodność z wymogami określonymi w załączniku II. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 30
Certyfikacja kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego
1. Zgodność kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego z wymogami określonymi w załączniku II jest certyfikowana przez odpowiednie publiczne lub prywatne podmioty wyznaczone przez państwa członkowskie.
2. Państwa członkowskie zgłaszają Komisji nazwy i adresy podmiotów publicznych lub prywatnych, o których mowa w ust. 1. Komisja udostępnia te informacje państwom członkowskim.
3. Certyfikacja, o której mowa w ust. 1, opiera się na następujących elementach:
a) |
procedurze oceny bezpieczeństwa, przeprowadzanej zgodnie z jedną z norm dotyczących oceny bezpieczeństwa produktów informatycznych uwzględnionych na liście sporządzonej zgodnie z akapitem drugim; lub |
b) |
procedurze innej niż procedura, o której mowa w lit. a), pod warunkiem że w procedurze tej stosuje się porównywalne poziomy bezpieczeństwa i podmiot publiczny lub prywatny, o którym mowa w ust. 1, zgłosi tę procedurę Komisji. Procedura ta może zostać zastosowana wyłącznie w razie braku norm, o których mowa w lit. a), lub gdy procedura oceny bezpieczeństwa, o której mowa w lit. a), wciąż trwa. |
Komisja sporządza w drodze aktów wykonawczych listę norm dotyczących oceny bezpieczeństwa produktów informatycznych, o których mowa w lit. a). Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2
4. Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych, zgodnie z art. 47, dotyczących ustanowienia specjalnych kryteriów, które muszą spełniać wyznaczone podmioty, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu.
Artykuł 31
Publikacja listy certyfikowanych kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego
1. Bez zbędnej zwłoki i nie później niż jeden miesiąc po zakończeniu certyfikacji państwa członkowskie przekazują Komisji informacje o kwalifikowanych urządzeniach do składania podpisu elektronicznego, które uzyskały certyfikaty od podmiotów, o których mowa w art. 30 ust. 1. Bez zbędnej zwłoki i nie później niż jeden miesiąc po odwołaniu certyfikacji państwa członkowskie przekazują również Komisji informacje o urządzeniach do składania podpisu elektronicznego, które nie są już certyfikowane.
2. Na podstawie otrzymanych informacji Komisja sporządza, publikuje i prowadzi listę certyfikowanych kwalifikowanych urządzeń do składania podpisu elektronicznego.
3. Komisja może w drodze aktów wykonawczych określić formaty i procedury mające zastosowanie na użytek ust. 1. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 32
Wymogi dla walidacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych
1. Proces walidacji kwalifikowanego podpisu elektronicznego potwierdza ważność kwalifikowanego podpisu elektronicznego, pod warunkiem że:
a) |
certyfikat, który towarzyszy podpisowi, był w momencie składania podpisu kwalifikowanym certyfikatem podpisu elektronicznego zgodnym z załącznikiem I; |
b) |
kwalifikowany certyfikat został wydany przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania i był ważny w momencie składania podpisu; |
c) |
dane służące do walidacji podpisu odpowiadają danym dostarczonym stronie ufającej; |
d) |
unikalny zestaw danych reprezentujących podpisującego umieszczony w certyfikacie jest prawidłowo dostarczony stronie ufającej; |
e) |
jeżeli w momencie składania podpisu użyty został pseudonim, zostaje to wyraźnie wskazane stronie ufającej; |
f) |
podpis elektroniczny został złożony za pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego; |
g) |
integralność podpisanych danych nie została naruszona; |
h) |
wymogi przewidziane w art. 26 zostały spełnione w momencie składania podpisu. |
2. System wykorzystany do walidacji kwalifikowanego podpisu elektronicznego zapewnia stronie ufającej prawidłowy wynik procesu walidacji i umożliwia stronie ufającej wykrycie wszelkich problemów związanych z bezpieczeństwem.
3. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących walidacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych. Jeżeli walidacja kwalifikowanych podpisów elektronicznych spełnia te normy, domniemywa się zgodność z wymogami określonymi w ust. 1. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 33
Kwalifikowana usługa walidacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych
1. Kwalifikowaną usługę walidacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych może świadczyć wyłącznie kwalifikowany dostawca usług zaufania, który:
a) |
zapewnia walidację zgodnie z art. 32 ust. 1; oraz |
b) |
umożliwia stronom ufającym otrzymanie wyniku procesu walidacji w automatyczny, wiarygodny i skuteczny sposób oraz przy użyciu zaawansowanego podpisu elektronicznego lub zaawansowanej pieczęci elektronicznej dostawcy kwalifikowanej usługi walidacji. |
2. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących kwalifikowanej usługi walidacji, o której mowa w ust. 1. W przypadku gdy usługa walidacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych spełnia te normy, domniemywa się zgodność z wymogami określonymi w ust. 1. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 34
Kwalifikowana usługa konserwacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych
1. Kwalifikowaną usługę konserwacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych może świadczyć wyłącznie kwalifikowany dostawca usług zaufania, który stosuje procedury i technologie umożliwiające przedłużenie wiarygodności kwalifikowanego podpisu elektronicznego poza techniczny okres ważności.
2. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących kwalifikowanej usługi konserwacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych. W przypadku gdy ustalenia w zakresie kwalifikowanej usługi konserwacji kwalifikowanych podpisów elektronicznych spełniają te normy, domniemywa się zgodność z wymogami określonymi w ust. 1. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
SEKCJA 5
Pieczęcie elektroniczne
Artykuł 35
Skutki prawne pieczęci elektronicznych
1. Pieczęci elektronicznej nie można odmówić skutku prawnego ani dopuszczalności jako dowodu w postępowaniu sądowym wyłącznie z tego powodu, że pieczęć ta ma postać elektroniczną lub że nie spełnia wymogów dla kwalifikowanych pieczęci elektronicznych.
2. Kwalifikowana pieczęć elektroniczna korzysta z domniemania integralności danych i autentyczności pochodzenia tych danych, z którymi kwalifikowana pieczęć elektroniczna jest powiązana.
3. Kwalifikowana pieczęć elektroniczna oparta na kwalifikowanym certyfikacie wydanym w jednym państwie członkowskim jest uznawana za kwalifikowaną pieczęć elektroniczną we wszystkich pozostałych państwach członkowskich.
Artykuł 36
Wymogi dla zaawansowanych pieczęci elektronicznych
Zaawansowana pieczęć elektroniczna musi spełniać następujące wymogi:
a) |
jest unikalnie przyporządkowana podmiotowi składającemu pieczęć; |
b) |
umożliwia ustalenie tożsamości podmiotu składającego pieczęć; |
c) |
jest składana przy użyciu danych służących do składania pieczęci elektronicznej, które podmiot składający pieczęć może, mając je z dużą dozą pewności pod swoją kontrolą, użyć do złożenia pieczęci elektronicznej; oraz |
d) |
jest powiązana z danymi, do których się odnosi, w taki sposób, że każda późniejsza zmiana danych jest rozpoznawalna. |
Artykuł 37
Pieczęcie elektroniczne w usługach publicznych
1. Jeżeli państwo członkowskie wymaga zaawansowanej pieczęci elektronicznej do skorzystania z usługi online oferowanej przez podmiot sektora publicznego lub w jego imieniu, to państwo członkowskie uznaje zaawansowane pieczęcie elektroniczne, zaawansowane pieczęcie elektroniczne oparte na kwalifikowanym certyfikacie pieczęci elektronicznych i kwalifikowane pieczęcie elektroniczne co najmniej w formatach lub wykorzystujące metody określone w aktach wykonawczych, o których mowa w ust. 5.
2. Jeżeli państwo członkowskie wymaga zaawansowanej pieczęci elektronicznej opartej na kwalifikowanym certyfikacie do skorzystania z usługi online oferowanej przez podmiot sektora publicznego lub w jego imieniu, to państwo członkowskie uznaje zaawansowane pieczęcie elektroniczne oparte na kwalifikowanym certyfikacie i kwalifikowane pieczęcie elektroniczne co najmniej w formatach lub wykorzystujące metody określone w aktach wykonawczych, o których mowa w ust. 5.
3. W przypadku transgranicznego użycia w usłudze online oferowanej przez podmiot sektora publicznego państwa członkowskie nie wymagają pieczęci elektronicznej o wyższym poziomie bezpieczeństwa niż kwalifikowana pieczęć elektroniczna.
4. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących zaawansowanych pieczęci elektronicznych. W przypadku gdy zaawansowana pieczęć elektroniczna spełnia te normy, domniemywa się zgodność z wymogami dotyczącymi zaawansowanych pieczęci elektronicznych, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu i w art. 36. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
5. Do dnia 18 września 2015 r. i przy uwzględnieniu istniejących praktyk, standardów i aktów prawnych Unii Komisja określa w drodze aktów wykonawczych formaty referencyjne zaawansowanych pieczęci elektronicznych lub metody referencyjne, w przypadku gdy używane są formaty alternatywne. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 38
Kwalifikowane certyfikaty pieczęci elektronicznej
1. Kwalifikowane certyfikaty pieczęci elektronicznych muszą spełniać wymogi określone w załączniku III.
2. Kwalifikowane certyfikaty pieczęci elektronicznych nie podlegają żadnym obowiązkowym wymogom wykraczającym poza wymogi określone w załączniku III.
3. Kwalifikowane certyfikaty pieczęci elektronicznych mogą zawierać nieobowiązkowe dodatkowe szczególne atrybuty. Atrybuty te nie mogą wpływać na interoperacyjność i uznawanie kwalifikowanych pieczęci elektronicznych.
4. Jeżeli kwalifikowany certyfikat pieczęci elektronicznej został unieważniony po początkowej aktywacji, traci on ważność od momentu jego unieważnienia i w żadnym przypadku nie można przywrócić jego poprzedniego statusu.
5. Państwa członkowskie mogą ustanawiać przepisy krajowe dotyczące tymczasowego zawieszenia kwalifikowanych certyfikatów pieczęci elektronicznych z zastrzeżeniem następujących warunków:
a) |
jeżeli kwalifikowany certyfikat pieczęci elektronicznej został czasowo zawieszony, certyfikat ten traci ważność na okres zawieszenia; |
b) |
okres zawieszenia jest jasno wskazywany w bazie danych dotyczącej certyfikatów i podmiot udzielający informacji o statusie certyfikatu zapewnia widoczność statusu zawieszenia podczas okresu zawieszenia. |
6. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących kwalifikowanych certyfikatów pieczęci elektronicznych. W przypadku gdy kwalifikowany certyfikat pieczęci elektronicznej spełnia te normy, domniemywa się zgodność z wymogami określonymi w załączniku III. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
Artykuł 39
Kwalifikowane urządzenia do składania pieczęci elektronicznej
1. Art. 29 stosuje się odpowiednio do wymogów dotyczących kwalifikowanych urządzeń do składania pieczęci elektronicznej.
2. Art. 30 stosuje się odpowiednio do certyfikacji kwalifikowanych urządzeń do składania pieczęci elektronicznej.
3. Art. 31 stosuje się odpowiednio do publikacji listy certyfikowanych kwalifikowanych urządzeń do składania pieczęci elektronicznej.
Artykuł 40
Walidacja i konserwacja kwalifikowanych pieczęci elektronicznych
Art. 32, 33 i 34 stosuje się odpowiednio do walidacji i konserwacji kwalifikowanych pieczęci elektronicznych.
SEKCJA 6
Elektroniczne znaczniki czasu
Artykuł 41
Skutki prawne elektronicznych znaczników czasu
1. Nie jest kwestionowany prawny skutek elektronicznego znacznika czasu ani jego dopuszczalność jako dowodu w postępowaniu sądowym wyłącznie z tego powodu, że znacznik ten ma postać elektroniczną lub że nie spełnia wymogów kwalifikowanego elektronicznego znacznika czasu.
2. Kwalifikowany elektroniczny znacznik czasu korzysta z domniemania dokładności daty i czasu, jakie wskazuje, oraz integralności danych, z którymi wskazywane data i czas są połączone.
3. Kwalifikowany elektroniczny znacznik wydany w jednym państwie członkowskim jest uznawany za kwalifikowany elektroniczny znacznik czasu we wszystkich państwach członkowskich.
Artykuł 42
Wymogi dla kwalifikowanych elektronicznych znaczników czasu
1. Kwalifikowany elektroniczny znacznik czasu musi spełniać następujące wymogi:
a) |
wiąże on datę i czas z danymi tak, aby w wystarczający sposób wykluczyć możliwość niewykrywalnej zmiany danych; |
b) |
oparty jest na precyzyjnym źródle czasu powiązanym z uniwersalnym czasem koordynowanym; oraz |
c) |
jest podpisany przy użyciu zaawansowanego podpisu elektronicznego lub opatrzony zaawansowaną pieczęcią elektroniczną kwalifikowanego dostawcy usług zaufania lub w inny równoważny sposób. |
2. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących powiązania daty i czasu z danymi oraz precyzyjnych źródeł czasu. W przypadku gdy powiązanie daty i czasu z danymi i precyzyjne źródło czasu spełniają te normy, domniemywa się zgodność z wymogami określonymi w ust. 1. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
SEKCJA 7
Usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego
Artykuł 43
Skutek prawny usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego
1. Nie jest kwestionowany skutek prawny danych wysłanych i otrzymanych przy użyciu usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego ani ich dopuszczalność jako dowodu w postępowaniu sądowym wyłącznie z tego powodu, że dane te mają postać elektroniczną lub że nie spełniają wszystkich wymogów kwalifikowanej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego.
2. Dane wysłane i otrzymane przy użyciu kwalifikowanej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego korzystają z domniemania integralności danych, wysłania tych danych przez zidentyfikowanego nadawcę i otrzymania ich przez zidentyfikowanego adresata oraz dokładności daty i czasu wysłania i otrzymania wskazanych przez kwalifikowaną usługę rejestrowanego doręczenia elektronicznego.
Artykuł 44
Wymogi dla kwalifikowanych usług rejestrowanego doręczenia elektronicznego
1. Kwalifikowane usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego muszą spełniają następujące wymogi:
a) |
są świadczone przez co najmniej jednego kwalifikowanego dostawcę usług zaufania; |
b) |
z dużą dozą pewności zapewniają identyfikację nadawcy; |
c) |
zapewniają identyfikację adresata przed dostarczeniem danych; |
d) |
wysłanie i otrzymanie danych jest zabezpieczone zaawansowanym podpisem elektronicznym lub zaawansowaną pieczęcią elektroniczną kwalifikowanego dostawcy usług zaufania w taki sposób, by wykluczyć możliwość niewykrywalnej zmiany danych; |
e) |
każda zmiana danych niezbędna do celów wysłania lub otrzymania danych jest wyraźnie wskazana nadawcy i adresatowi danych; |
f) |
data i czas wysłania, otrzymania i wszelkiej zmiany danych są wskazane za pomocą kwalifikowanego elektronicznego znacznika czasu. |
W przypadku przesyłania danych między co najmniej dwoma kwalifikowanymi dostawcami usług zaufania wymogi określone w lit. a)–f) mają zastosowanie do wszystkich kwalifikowanych dostawców usług zaufania.
2. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących procedur wysyłania i otrzymywania danych. W przypadku gdy proces wysyłania i otrzymywania danych spełnia te normy, domniemywa się zgodność z wymogami określonymi w ust. 1. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
SEKCJA 8
Uwierzytelnianie witryn internetowych
Artykuł 45
Wymogi dla kwalifikowanych certyfikatów uwierzytelniania witryn internetowych
1. Kwalifikowane certyfikaty uwierzytelniania witryn internetowych muszą spełniać wymogi określone w załączniku IV.
2. Komisja może w drodze aktów wykonawczych podać numery referencyjne norm dotyczących kwalifikowanych certyfikatów uwierzytelniania witryn internetowych. W przypadku gdy kwalifikowany certyfikat uwierzytelniania witryn internetowych spełnia te normy, domniemywa się zgodność z wymogami określonymi w załączniku IV. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 48 ust. 2.
ROZDZIAŁ IV
DOKUMENTY ELEKTRONICZNE
Artykuł 46
Skutki prawne dokumentów elektronicznych
Nie jest kwestionowany skutek prawny dokumentu elektronicznego ani jego dopuszczalność jako dowodu w postępowaniu sądowym wyłącznie z tego powodu, że dokument ten ma postać elektroniczną.
ROZDZIAŁ V
PRZEKAZANIE UPRAWNIEŃ I PRZEPISY WYKONAWCZE
Artykuł 47
Wykonywanie przekazanych uprawnień
1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.
2. Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 30 ust. 4, powierza się Komisji na czas nieokreślony od dnia 17 września 2014 r.
3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 30 ust. 4, może zostać odwołane w dowolnym momencie przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność żadnych już obowiązujących aktów delegowanych.
4. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
5. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 30 ust. 4 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.
Artykuł 48
Procedura komitetowa
1. Komisję wspomaga komitet. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
ROZDZIAŁ VI
PRZEPISY KOŃCOWE
Artykuł 49
Przegląd
Komisja dokona przeglądu stosowania niniejszego rozporządzenia i przekaże sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie nie później niż dnia 1 lipca 2020 r. Komisja oceni w szczególności, czy należy zmienić zakres stosowania niniejszego rozporządzenia lub jego poszczególnych przepisów, w tym art. 6, art. 7 lit. f), art. 34, 43, 44 i 45, biorąc pod uwagę doświadczenia zdobyte przy stosowaniu niniejszego rozporządzenia, a także rozwój technologiczny, sytuację rynkową i prawną.
Do sprawozdania, o którym mowa w akapicie pierwszym, załączone zostaną w stosownych przypadkach wnioski ustawodawcze.
Ponadto, co cztery lata po sporządzeniu sprawozdania, o którym mowa w akapicie pierwszym, Komisja przekazuje Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie dotyczące postępów w osiąganiu celów niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 50
Uchylenie
1. Dyrektywę 1999/93/WE uchyla się z dniem 1 lipca 2016 r.
2. Odesłania do uchylonej dyrektywy odczytuje się jako odesłania do niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 51
Środki przejściowe
1. Bezpieczne urządzenia do składania podpisu, których zgodność ustalono zgodnie z art. 3 ust. 4 dyrektywy 1999/93/WE, uznaje się za kwalifikowane urządzenia do składania podpisu elektronicznego na mocy niniejszego rozporządzenia.
2. Kwalifikowane certyfikaty wydane osobom fizycznym na mocy dyrektywy 1999/93/WE uznaje się za kwalifikowane certyfikaty podpisów elektronicznych na mocy niniejszego rozporządzenia do czasu ich wygaśnięcia.
3. Podmiot świadczący usługi certyfikacyjne, wydający kwalifikowane certyfikaty na mocy dyrektywy 1999/93/WE, przekazuje raport z oceny zgodności organowi nadzoru jak najszybciej, ale nie później niż dnia 1 lipca 2017 r. Do czasu przekazania takiego raportu z oceny zgodności i zakończenia oceny przez organ nadzoru podmiot świadczący usługi certyfikacyjne jest uważany za kwalifikowanego dostawcę usług zaufania w rozumieniu niniejszego rozporządzenia.
4. Jeżeli podmiot świadczący usługi certyfikacyjne, wydający kwalifikowane certyfikaty na mocy dyrektywy 1999/93/WE, nie przekaże raportu z oceny zgodności organowi nadzoru w terminie, o którym mowa w ust. 3, wówczas ten podmiot świadczący usługi certyfikacyjne, od dnia 2 lipca 2017 r., nie jest uważany za kwalifikowanego dostawcę usług zaufania w rozumieniu niniejszego rozporządzenia
Artykuł 52
Wejście w życie
1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
2. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 lipca 2016 r., z wyjątkiem następujących przepisów:
a) |
art. 8 ust. 3, art. 9 ust. 5, art. 12 ust. 2–9, art. 17 ust. 8, art. 19 ust. 4, art. 20 ust. 4, art. 21 ust. 4, art. 22 ust. 5, art. 23 ust. 3, art. 24 ust. 5, art. 27 ust. 4 i 5, art. 28 ust. 6, art. 29 ust. 2, art. 30 ust. 3 i 4, art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 3, art. 33 ust. 2, art. 34 ust. 2, art. 37 ust. 4 i 5, art. 38 ust. 6, art. 42 ust. 2, art. 44 ust. 2, art. 45 ust. 2, art. 47 i 48 mają zastosowanie od dnia 17 września 2014 r.; |
b) |
art. 7, art. 8 ust. 1 i 2, art. 9, 10, 11 i art. 12 ust. 1 mają zastosowanie od dnia rozpoczęcia stosowania aktów wykonawczych, o których mowa w art. 8 ust. 3 i art. 12 ust. 8; |
c) |
art. 6 ma zastosowanie od dnia przypadającego trzy lata od dnia rozpoczęcia stosowania aktów wykonawczych, o których mowa w art. 8 ust. 3 i art. 12 ust. 8. |
3. W przypadku gdy notyfikowany system identyfikacji elektronicznej został umieszczony w wykazie publikowanym przez Komisję na podstawie art. 9 przed dniem, o którym mowa w ust. 2 lit. c) niniejszego artykułu, uznanie środka identyfikacji elektronicznej w ramach tego systemu na mocy art. 6 następuje nie później niż 12 miesięcy po opublikowaniu tego systemu, ale nie wcześniej niż w dniu, o którym mowa w ust. 2 lit. c) niniejszego artykułu.
4. Niezależnie od ust. 2 lit. c) niniejszego artykułu państwo członkowskie może postanowić, że środki identyfikacji elektronicznej w ramach systemu identyfikacji elektronicznej notyfikowanego na podstawie art. 9 ust. 1 przez inne państwo członkowskie są uznawane w pierwszym państwie członkowskim z dniem rozpoczęcia stosowania aktów wykonawczych, o których mowa w art. 8 ust. 3 i art. 12 ust. 8. Zainteresowane państwa członkowskie informują o tym Komisję. Komisja podaje te informacje do wiadomości publicznej.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 23 lipca 2014 r.
W imieniu Parlamentu
M. SCHULZ
Przewodniczący
W imieniu Rady
S. GOZI
Przewodniczący
(1) Dz.U. C 351 z 15.11.2012, s. 73.
(2) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 3 kwietnia 2014 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) i decyzja Rady z dnia 23 lipca 2014 r.
(3) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/93/WE z dnia 13 grudnia 1999 r. w sprawie wspólnotowych ram w zakresie podpisów elektronicznych (Dz.U. L 13 z 19.1.2000, s. 12).
(4) Dz.U. C 50 E z 21.2.2012, s. 1.
(5) Dyrektywa 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotycząca usług na rynku wewnętrznym (Dz.U. L 376 z 27.12.2006, s. 36).
(6) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej (Dz.U. L 88 z 4.4.2011, s. 45).
(7) Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz.U. L 281 z 23.11.1995, s. 31).
(8) Decyzja Rady 2010/48/WE z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych (Dz.U. L 23 z 27.1.2010, s. 35).
(9) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiające wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 339/93 (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 30).
(10) Decyzja Komisji 2009/767/WE z dnia 16 października 2009 r. ustanawiająca środki ułatwiające korzystanie z procedur realizowanych drogą elektroniczną poprzez „pojedyncze punkty kontaktowe” zgodnie z dyrektywą 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącą usług na rynku wewnętrznym (Dz.U. L 274 z 20.10.2009, s. 36).
(11) Decyzja Komisji 2011/130/UE z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie ustalenia minimalnych wymagań dotyczących transgranicznego przetwarzania dokumentów podpisanych elektronicznie przez właściwe organy zgodnie z dyrektywą 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącą usług na rynku wewnętrznym (Dz.U. L 53 z 26.2.2011, s. 66).
(12) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).
(13) Rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych (Dz.U. L 8 z 12.1.2001, s. 1).
(14) Dz.U. C 28 z 30.1.2013, s. 6.
(15) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE (Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65).
ZAŁĄCZNIK I
WYMOGI DLA KWALIFIKOWANYCH CERTYFIKATÓW PODPISÓW ELEKTRONICZNYCH
Kwalifikowane certyfikaty podpisów elektronicznych zawierają następujące informacje:
a) |
wskazanie – co najmniej w postaci pozwalającej na automatyczne przetwarzanie – że dany certyfikat został wydany jako kwalifikowany certyfikat podpisu elektronicznego; |
b) |
zestaw danych jednoznacznie reprezentujących kwalifikowanego dostawcę usług zaufania wydającego kwalifikowane certyfikaty, obejmujący co najmniej państwo członkowskie, w którym dostawca ma siedzibę, oraz
|
c) |
co najmniej imię i nazwisko podpisującego lub jego pseudonim; jeżeli używany jest pseudonim, fakt ten jest jasno wskazany; |
d) |
dane służące do walidacji podpisu elektronicznego, które odpowiadają danym służącym do składania podpisu elektronicznego; |
e) |
dane dotyczące początku i końca okresu ważności certyfikatu; |
f) |
kod identyfikacyjny certyfikatu, który musi być niepowtarzalny dla kwalifikowanego dostawcy usług zaufania; |
g) |
zaawansowany podpis elektroniczny lub zaawansowaną pieczęć elektroniczną wydającego kwalifikowanego dostawcy usług zaufania; |
h) |
miejsce, w którym nieodpłatnie dostępny jest certyfikat towarzyszący zaawansowanemu podpisowi elektronicznemu lub zaawansowanej pieczęci elektronicznej, o których mowa w lit. g); |
i) |
miejsce usług, z którego można skorzystać w celu złożenia zapytania o status ważności kwalifikowanego certyfikatu; |
j) |
w przypadku gdy dane służące do składania podpisu elektronicznego powiązane z danymi służącymi do walidacji podpisu elektronicznego znajdują się w kwalifikowanym urządzeniu do składania podpisu elektronicznego, odpowiednie wskazanie tego faktu co najmniej w postaci pozwalającej na automatyczne przetwarzanie. |
ZAŁĄCZNIK II
WYMOGI DLA KWALIFIKOWANYCH URZĄDZEŃ DO SKŁADANIA PODPISU ELEKTRONICZNEGO
1. |
Kwalifikowane urządzenia do składania podpisu elektronicznego zapewniają dzięki właściwym środkom technicznym i proceduralnym co najmniej:
|
2. |
Kwalifikowane urządzenia do składania podpisu elektronicznego nie zmieniają danych, które mają być podpisane, ani nie uniemożliwiają przedstawienia tych danych podpisującemu przed złożeniem podpisu. |
3. |
Dane służące do składania podpisu elektronicznego mogą być generowane lub zarządzane w imieniu podpisującego wyłącznie przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania. |
4. |
Bez uszczerbku dla pkt 1 lit. d) kwalifikowani dostawcy usług zaufania zarządzający danymi służącymi do składania podpisu elektronicznego w imieniu podpisującego mogą kopiować dane służące do składania podpisu elektronicznego wyłącznie w celu utworzenia kopii zapasowej, pod warunkiem że spełnione są następujące wymogi:
|
ZAŁĄCZNIK III
WYMOGI DLA KWALIFIKOWANYCH CERTYFIKATÓW PIECZĘCI ELEKTRONICZNYCH
Kwalifikowane certyfikaty pieczęci elektronicznych zawierają:
a) |
wskazanie – co najmniej w postaci pozwalającej na automatyczne przetwarzanie – że dany certyfikat został wydany jako kwalifikowany certyfikat pieczęci elektronicznej; |
b) |
zestaw danych jednoznacznie reprezentujących kwalifikowanego dostawcę usług zaufania wydającego kwalifikowane certyfikaty, obejmujący co najmniej państwo członkowskie, w którym dostawca ma siedzibę, oraz
|
c) |
co najmniej nazwę podmiotu składającego pieczęć i, w stosownym przypadku, numer rejestrowy zgodnie z oficjalnym rejestrem; |
d) |
dane służące do walidacji pieczęci elektronicznej, które odpowiadają danym służącym do składania pieczęci elektronicznej; |
e) |
dane dotyczące początku i końca okresu ważności certyfikatu; |
f) |
kod identyfikacyjny certyfikatu, który musi być niepowtarzalny dla kwalifikowanego dostawcy usług zaufania; |
g) |
zaawansowany podpis elektroniczny lub zaawansowaną pieczęć elektroniczną wydającego kwalifikowanego dostawcy usług zaufania; |
h) |
miejsce, w którym nieodpłatnie dostępny jest certyfikat towarzyszący zaawansowanemu podpisowi elektronicznemu lub zaawansowanej pieczęci elektronicznej, o których mowa w lit. g); |
i) |
miejsce usług, z których można skorzystać w celu złożenia zapytania o status ważności kwalifikowanego certyfikatu; |
j) |
jeżeli dane służące do składania pieczęci elektronicznej powiązane z danymi służącymi do walidacji pieczęci elektronicznej znajdują się w kwalifikowanym urządzeniu do składania pieczęci elektronicznej, odpowiednie wskazanie tego faktu co najmniej w postaci pozwalającej na automatyczne przetwarzanie. |
ZAŁĄCZNIK IV
WYMOGI DLA KWALIFIKOWANYCH CERTYFIKATÓW UWIERZYTELNIANIA WITRYN INTERNETOWYCH
Kwalifikowane certyfikaty uwierzytelniania witryn internetowych zawierają:
a) |
wskazanie – co najmniej w postaci pozwalającej na automatyczne przetwarzanie – że dany certyfikat został wydany jako kwalifikowany certyfikat uwierzytelniania witryn internetowych; |
b) |
zestaw danych jednoznacznie reprezentujących kwalifikowanego dostawcę usług zaufania wydającego kwalifikowane certyfikaty, obejmujący co najmniej państwo członkowskie, w którym dostawca ma siedzibę, oraz
|
c) |
w odniesieniu do osób fizycznych: co najmniej imię i nazwisko osoby, której wydano certyfikat, lub pseudonim. Jeżeli używany jest pseudonim, wymaga to wyraźnego wskazania; w odniesieniu do osób prawnych: co najmniej nazwę osoby prawnej, której wydano certyfikat, i, w stosownym przypadku, numer rejestrowy zgodnie z oficjalnym rejestrem; |
d) |
elementy adresu, w tym co najmniej miasto i państwo, osoby fizycznej lub prawnej, którym wydano certyfikat, i, w stosownym przypadku, zgodnie z oficjalnym rejestrem; |
e) |
nazwę(-y) domen, którymi posługuje się osoba fizyczna lub prawna, której wydano certyfikat; |
f) |
dane dotyczące początku i końca okresu ważności certyfikatu; |
g) |
kod identyfikacyjny certyfikatu, który musi być niepowtarzalny dla kwalifikowanego dostawcy usług zaufania; |
h) |
zaawansowany podpis elektroniczny lub zaawansowaną pieczęć elektroniczną wydającego kwalifikowanego dostawcy usług zaufania; |
i) |
miejsce, w którym nieodpłatnie dostępny jest certyfikat towarzyszący zaawansowanemu podpisowi elektronicznemu lub zaawansowanej pieczęci elektronicznej, o których mowa w lit. h); |
j) |
miejsce usług statusu ważności certyfikatu, z których można skorzystać w celu złożenia zapytania o status ważności kwalifikowanego certyfikatu. |
28.8.2014 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 257/115 |
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 911/2014
z dnia 23 lipca 2014 r.
w sprawie wieloletniego finansowania działań Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego w zakresie reagowania na zanieczyszczenia morza spowodowane przez statki oraz instalacje naftowe i gazowe
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 100 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (1),
po konsultacji z Komitetem Regionów,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (2),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) |
Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1406/2002 (3) ustanowiono Europejską Agencję Bezpieczeństwa Morskiego (zwaną dalej „Agencją”) w celu zapewnienia wysokiego, jednolitego i skutecznego poziomu bezpieczeństwa morskiego i zapobiegania zanieczyszczeniom powodowanym przez statki. |
(2) |
W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 724/2004 (4) zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1406/2002, w odpowiedzi na wypadki na wodach Unii, zwłaszcza wypadki z udziałem tankowców „Erika” i „Prestige”, wyznaczono Agencji nowe zadania w zakresie zapobiegania zanieczyszczeniom powodowanym przez statki i reagowania na nie. |
(3) |
W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 100/2013 (5) zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1406/2002 wyznaczono Agencji nowe zadania w zakresie reagowania na zanieczyszczenia morza spowodowane przez instalacje naftowe i gazowe oraz rozszerzono zasięg jej działania na państwa ubiegające się o przystąpienie do Unii i państwa partnerskie objęte europejską polityką sąsiedztwa. |
(4) |
W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2038/2006 (6) ustanowiono wieloletnie finansowanie działań Agencji w zakresie reagowania na zanieczyszczenia morza spowodowane przez statki, które to finansowanie dobiegło końca z dniem 31 grudnia 2013 r. |
(5) |
Z uwagi na potencjalnie szkodliwy wpływ na środowisko oraz bardzo wysokie koszty gospodarcze wypadków powodujących zanieczyszczenie, a także ewentualny wpływ społeczno-gospodarczy takich wypadków na inne sektory, takie jak turystyka i rybołówstwo, Agencja powinna dysponować wystarczającymi środkami umożliwiającymi wykonywanie powierzonych jej zadań w zakresie reagowania na zanieczyszczenia morza spowodowane przez statki oraz instalacje naftowe i gazowe. Zadania te są ważne dla zapobiegania dalszym szkodom o charakterze zarówno finansowym, jak i niefinansowym. |
(6) |
Z myślą o realizacji zadań związanych z zapobieganiem zanieczyszczeniom powodowanym przez statki i reagowaniem na nie Rada Administracyjna Agencji przyjęła w dniu 22 października 2004 r. plan działania w zakresie gotowości do zwalczania i reagowania na zanieczyszczenia olejami, określający działania Agencji w zakresie reagowania na zanieczyszczenia olejami i mający na celu optymalne wykorzystanie dostępnych dla niej środków finansowych. W dniu 12 czerwca 2007 r. Rada Administracyjna Agencji przyjęła plan działania w zakresie gotowości do zwalczania i reagowania na zanieczyszczenia substancjami niebezpiecznymi i szkodliwymi substancjami. Zgodnie z art. 15 rozporządzenia (WE) nr 1406/2002 oba plany działania są co roku aktualizowane za pomocą rocznych planów prac Agencji. |
(7) |
Należy zwrócić uwagę na obowiązujące porozumienia dotyczące przypadkowych zanieczyszczeń, które ułatwiają wzajemną pomoc i współpracę między państwami członkowskimi w tej dziedzinie, jak również na międzynarodowe konwencje i porozumienia dotyczące ochrony europejskich obszarów morskich przed zanieczyszczeniami pochodzącymi z wypadków, wymagającymi podjęcia przez strony wszelkich odpowiednich środków w zakresie gotowości i reagowania w przypadku wypadków powodujących zanieczyszczenie olejami. |
(8) |
Działalność Agencji w zakresie reagowania na zanieczyszczenia, określona w jej planach działania, jest związana z działaniami w dziedzinie informacji, współpracy i koordynacji, w tym w odniesieniu do zanieczyszczeń morza spowodowanych przez substancje niebezpieczne i szkodliwe. Przede wszystkim ta działalność w zakresie reagowania jest związana z udzielaniem poszkodowanym państwom członkowskim lub państwom trzecim dzielącym regionalny basen morski z Unią (zwanym dalej „poszkodowanymi państwami”) pomocy operacyjnej poprzez dostarczanie – na wniosek – dodatkowych statków do zwalczania zanieczyszczeń, w celu usunięcia zanieczyszczeń olejami spowodowanych przez statki, a także zanieczyszczeń morza spowodowanych przez instalacje naftowe i gazowe. Agencja powinna zwracać szczególną uwagę na te obszary, które zostały określone jako najbardziej wrażliwe, bez uszczerbku dla wszelkich innych wymagających tego obszarów. |
(9) |
Działania Agencji w zakresie reagowania na zanieczyszczenia powinny być zgodne z istniejącymi ustaleniami dotyczącymi wzajemnej pomocy w przypadku zanieczyszczenia morza. Unia przystąpiła do różnych organizacji regionalnych i przygotowuje się do przystąpienia do kolejnych spośród nich. |
(10) |
Działania Agencji powinny być skoordynowane z działaniami podejmowanymi na podstawie dwustronnych i regionalnych porozumień, których Unia jest stroną. W przypadku zanieczyszczenia morza Agencja powinna udzielić pomocy poszkodowanym państwom, pod których nadzorem prowadzona jest operacja oczyszczania. |
(11) |
Agencja powinna odgrywać aktywną rolę w utrzymywaniu i dalszym rozwijaniu europejskiego systemu satelitarnego monitorowania rozlewów ropy (CleanSeaNet) z myślą o nadzorze, o wczesnym wykrywaniu zanieczyszczeń oraz o identyfikacji statków lub instalacji naftowych i gazowych odpowiedzialnych za zanieczyszczenie, na przykład w przypadku zrzutów oleju ze statków oraz zrzutów operacyjnych i przypadkowych rozlewów z platform morskich. System ten powinien poprawić dostępność danych oraz skuteczność i terminowość reagowania na zanieczyszczenia. |
(12) |
Dodatkowe środki dostarczane poszkodowanym państwom przez Agencję powinny być udostępniane za pomocą Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, ustanowionego decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/UE (7). |
(13) |
Informacje dotyczące publicznych i prywatnych mechanizmów reagowania na zanieczyszczenia i powiązanej z nimi zdolności do reagowania w różnych regionach Unii powinny być udostępniane przez państwa członkowskie za pośrednictwem wspólnego systemu łączności i informacji w sytuacjach nadzwyczajnych (CECIS) ustanowionego decyzją Rady 2007/779/WE, Euratom (8), kiedy będzie on dostępny do tego celu. |
(14) |
Aby zwiększyć efektywność pomocy operacyjnej udzielanej przez Agencję z myślą o rozszerzeniu jej uprawnień w zakresie reagowania na zanieczyszczenia na państwa trzecie dzielące regionalny basen morski z Unią, Agencja powinna dołożyć starań w celu zachęcenia tych państw trzecich do wymiany informacji oraz do współpracy przy prowadzeniu przez Agencję wykazu mechanizmów reagowania oraz powiązanej z nimi zdolności do reagowania. |
(15) |
Aby poprawić skuteczność działań Agencji w zakresie reagowania na zanieczyszczenia, państwa członkowskie powinny dzielić się z nią wynikami ewentualnie przeprowadzonych badań naukowych – które mogłyby okazać się użyteczne w związku z tymi działaniami – nad wpływem chemikaliów stosowanych jako środki dyspergujące. |
(16) |
W celu zapewnienia wszechstronnego wdrożenia planów działania Agencji należy jej zagwarantować rentowny i racjonalny pod względem kosztów system finansowania, w szczególności pomocy operacyjnej udzielanej przez nią poszkodowanym państwom. |
(17) |
Dlatego należy zapewnić bezpieczeństwo finansowe w celu finansowania zadań powierzonych Agencji w zakresie reagowania na zanieczyszczenia i powiązanych działań na podstawie wieloletniego zobowiązania. Wielkość tego wieloletniego zobowiązania powinna odzwierciedlać poszerzenie kompetencji Agencji w zakresie reagowania na zanieczyszczenia, a także potrzebę zwiększenia przez nią efektywności wykorzystywania przyznanych jej środków finansowych, w kontekście ograniczeń budżetowych. Roczne kwoty wkładu Unii powinny być określane przez Parlament Europejski i Radę zgodnie z roczną procedurą budżetową. Jest szczególnie ważne, aby Komisja przeprowadziła śródokresową ocenę zdolności Agencji do skutecznego i racjonalnego pod względem kosztów wypełniania obowiązków w zakresie reagowania na zanieczyszczenia morza spowodowane przez statki oraz instalacje naftowe i gazowe. |
(18) |
Kwoty przeznaczone na finansowanie reagowania na zanieczyszczenia powinny obejmować okres od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2020 r., zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi określonymi w rozporządzeniu Rady (EU, Euratom) nr 1311/2013 (9) („wieloletnie ramy finansowe”). Dlatego należy ustanowić pulę środków finansowych obejmującą ten sam okres. |
(19) |
Pomoc Agencji udzielaną państwom ubiegającym się o przystąpienie do Unii i państwom partnerskim objętym europejską polityką sąsiedztwa należy finansować za pomocą istniejących programów Unii dla tych państw i dlatego nie powinna ona wchodzić w zakres wieloletniego finansowania Agencji. |
(20) |
W celu optymalnego przydziału środków i w celu uwzględnienia zmian w zakresie reagowania na zanieczyszczenia spowodowane przez statki konieczne jest zapewnienie ciągłego monitorowania konkretnego zapotrzebowania na działania, tak aby umożliwić dostosowanie rocznych zobowiązań finansowych. |
(21) |
Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1406/2002 Agencja powinna zdawać sprawę z realizacji wieloletniego finansowania Agencji w swoim sprawozdaniu rocznym. |
(22) |
Należy zapewnić ciągłość wsparcia finansowego udzielanego w ramach działalności Agencji w zakresie reagowania na zanieczyszczenia morza spowodowane przez statki oraz instalacje naftowe i gazowe, a także dostosować okres stosowania niniejszego rozporządzenia do okresu stosowania rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1311/2013. Dlatego niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane od dnia 1 stycznia 2014 r., |
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Przedmiot
1. Niniejsze rozporządzenie określa szczegółowe rozwiązania dotyczące wkładu finansowego Unii do budżetu Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego (zwanej dalej „Agencją”) w celu realizacji powierzonych jej zadań w zakresie reagowania na zanieczyszczenia morza spowodowane przez statki oraz instalacje naftowe i gazowe, zgodnie z art. 1 i 2 rozporządzenia (WE) nr 1406/2002.
2. Działania Agencji w zakresie reagowania na zanieczyszczenia nie zwalniają państw przybrzeżnych ze spoczywającego na nich obowiązku posiadania odpowiednich mechanizmów reagowania na zanieczyszczenia.
Artykuł 2
Definicje
Na potrzeby niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
a) |
„olej” oznacza ropę naftową w każdej postaci, łącznie z surową ropą, paliwem olejowym, szlamem, odpadami olejowymi i produktami rafinowanymi, zgodnie z ustaleniami Międzynarodowej konwencji z 1990 r. o gotowości do zwalczania zanieczyszczeń morza olejami oraz współpracy w tym zakresie, przyjętej przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO); |
b) |
„substancje niebezpieczne i szkodliwe” oznaczają wszelkie substancje niebędące olejem, które po wprowadzeniu do środowiska morskiego mogą z dużym prawdopodobieństwem powodować zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, szkodzić żywym zasobom i organizmom morskim, uszkadzać infrastrukturę lub przeszkadzać w innych zgodnych z prawem sposobach wykorzystywania morza, zgodnie z Protokołem IMO z 2000 r. w sprawie gotowości do zwalczania zanieczyszczeń spowodowanych przez substancje niebezpieczne i szkodliwe oraz współpracy w tym zakresie; |
c) |
„instalacja naftowa i gazowa” oznacza stacjonarny obiekt stały lub ruchomy lub zespół obiektów na stałe połączonych łącznikami lub innymi elementami, wykorzystywany do prowadzenia działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich lub w związku z tą działalnością; pojęcie „instalacja naftowa i gazowa” obejmuje ruchome platformy wiertnicze wyłącznie, gdy są one umiejscowione w wodach morskich do celów wiercenia, wydobycia lub innego rodzaju działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich, a także infrastrukturę i wyposażenie służące do transportu ropy naftowej i gazu ziemnego z morza na ląd i do terminali lądowych. |
Artykuł 3
Zakres stosowania
Wkład finansowy Unii, o którym mowa w art. 1, przyznaje się Agencji w celu finansowania działań w zakresie reagowania na zanieczyszczenia morza spowodowane przez statki oraz instalacje naftowe i gazowe, o których mowa w szczegółowym planie ustanowionym zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. k) rozporządzenia (WE) nr 1406/2002, w szczególności związanych z:
a) |
pomocą operacyjną i wspieraniem – za pomocą dodatkowych środków, takich jak statki przystosowane do zwalczania zanieczyszczeń zdolne do podjęcia działań na wezwanie, zdjęcia satelitarne i sprzęt – działań w zakresie reagowania na zanieczyszczenia podejmowanych na wniosek poszkodowanych państw zgodnie z art. 2 ust. 3 lit. d) oraz art. 2 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1406/2002 w razie przypadkowych lub zamierzonych zanieczyszczeń morza spowodowanych przez statki lub instalacje naftowe i gazowe; |
b) |
współpracą i koordynacją oraz świadczeniem na rzecz państw członkowskich i Komisji pomocy technicznej i naukowej w ramach odnośnych działań Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, IMO oraz właściwych organizacji regionalnych; |
c) |
informowaniem, a w szczególności gromadzeniem, analizą i rozpowszechnianiem najlepszych praktyk, wiedzy specjalistycznej, technik i innowacji w dziedzinie reagowania na zanieczyszczenia morza spowodowane przez statki oraz instalacje naftowe i gazowe. |
Artykuł 4
Finansowanie ze środków Unii
1. W granicach limitów określonych w wieloletnich ramach finansowych Agencja otrzymuje środki niezbędne do skutecznego i racjonalnego pod względem kosztów wypełniania obowiązków w zakresie reagowania na zanieczyszczenia morza spowodowane przez statki oraz instalacje naftowe i gazowe.
2. Pula środków finansowych przeznaczona na realizację zadań, o których mowa w art. 3, na okres od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. wynosi 160 500 000 EUR po cenach bieżących.
3. Parlament Europejski i Rada określają roczne przydziały środków w granicach limitów określonych w wieloletnich ramach finansowych. W związku z tym należy zapewnić niezbędne finansowanie pomocy operacyjnej dla państw członkowskich zgodnie z art. 3 lit. a).
Artykuł 5
Monitorowanie istniejących zdolności reagowania
1. Aby określić wymogi i poprawić efektywność udzielania przez Agencję pomocy operacyjnej, na przykład w postaci statków do zwalczania zanieczyszczeń dodatkowych w stosunku do potencjału państw członkowskich, Agencja prowadzi wykaz publicznych oraz, o ile są dostępne, prywatnych mechanizmów reagowania na zanieczyszczenia oraz powiązanej zdolności do reagowania w różnych regionach Unii.
2. Agencja prowadzi wykaz na podstawie informacji przekazywanych przez państwa członkowskie. Prowadząc ten wykaz, Agencja dąży do uzyskania od państw trzecich dzielących regionalny basen morski z Unią informacji dotyczących mechanizmów reagowania na zanieczyszczenia oraz powiązanej z nimi zdolności do reagowania.
3. Przy podejmowaniu decyzji o działaniach Agencji w zakresie reagowania na zanieczyszczenie w ramach rocznych programów prac Rada Administracyjna Agencji bierze pod uwagę ten wykaz oraz inne odpowiednie informacje dotyczące celów w zakresie reagowania na zanieczyszczenia określonych w art. 1 rozporządzenia (WE) nr 1406/2002, takie jak informacje zawarte w ocenach ryzyka i analizach naukowych dotyczących chemikaliów wykorzystywanych jako środki dyspergujące. W tym kontekście Agencja zwraca szczególną uwagę na te dziedziny, które zostały określone jako najbardziej wrażliwe, bez uszczerbku dla wszelkich innych wymagających tego dziedzin.
Artykuł 6
Ochrona interesów finansowych Unii
1. Komisja i Agencja zapewniają ochronę interesów finansowych Unii podczas realizacji działań finansowanych na podstawie niniejszego rozporządzenia poprzez stosowanie środków zapobiegających nadużyciom, korupcji oraz innym nielegalnym działaniom, za pomocą skutecznych kontroli i inspekcji oraz, w przypadku wykrycia nieprawidłowości, odzyskiwania wszelkich nienależnie wypłaconych kwot i nakładania skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających sankcji, zgodnie z rozporządzeniami Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 (10) i (Euratom, WE) nr 2185/96 (11) oraz z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 (12).
2. W przypadku działań Unii finansowanych na podstawie niniejszego rozporządzenia pojęcie „nieprawidłowości”, o którym mowa w art. 1 ust. 2 rozporządzenia (WE, Euratom) nr 2988/95, oznacza wszelkie naruszenie przepisów prawa Unii lub zobowiązań umownych, wynikające z działania lub zaniechania przez podmiot gospodarczy, które przynosi lub mogłoby przynieść ogólnemu budżetowi Unii lub budżetom zarządzanym przez nią szkodę w postaci nieuzasadnionej pozycji wydatków.
3. W ramach swoich kompetencji Komisja i Agencja zapewniają osiąganie optymalnego stosunku efektów do kosztów przy finansowaniu działań Unii na podstawie niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 7
Ocena śródokresowa
1. Nie później niż dnia 31 grudnia 2017 r., na podstawie informacji dostarczonych przez Agencję, Komisja składa Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z wykonania niniejszego rozporządzenia. W sprawozdaniu tym, które jest sporządzane bez uszczerbku dla roli Rady Administracyjnej Agencji, określa się wyniki wykorzystania wkładu Unii, o którym mowa w art. 4, pod względem zobowiązań i wydatków obejmujących okres od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.
2. W sprawozdaniu tym Komisja przedstawia ocenę zdolności Agencji do wypełniania obowiązków w sposób skuteczny i racjonalny pod względem kosztów. Na lata 2018–2020, na podstawie oceny oraz uwzględniając potrzebę wykonywania przez Agencję powierzonych jej zadań, Komisja proponuje w razie konieczności odpowiednie dostosowanie, do poziomu najwyżej 8 %, wieloletniej puli środków finansowych przyznanej Agencji w celu realizacji zadań, o których mowa w art. 3. Ewentualne dostosowanie musi mieścić się w granicach limitów określonych w wieloletnich ramach finansowych i pozostawać bez uszczerbku dla rocznych procedur budżetowych lub zbliżającego się przeglądu wieloletnich ram finansowych.
3. Sprawozdanie to zawiera dostępne informacje dotyczące społeczno-gospodarczych, ekologicznych i finansowych skutków gotowości Agencji do reagowania na zanieczyszczenia morza spowodowane przez statki oraz instalacje naftowe i gazowe.
4. Ponadto na podstawie tego sprawozdania Komisja może przedstawić w razie potrzeby wnioski dotyczące zmian do niniejszego rozporządzenia, w szczególności w celu uwzględnienia postępu naukowego w dziedzinie zwalczania zanieczyszczeń morza spowodowanych przez statki oraz instalacje naftowe i gazowe, w tym w odniesieniu do zanieczyszczeń substancjami niebezpiecznymi i szkodliwymi, a także w celu uwzględnienia odpowiednich zmian w aktach ustanawiających organizacje regionalne, których działania w zakresie reagowania na zanieczyszczenia wpisują się w zakres działalności Agencji i do których Unia przystąpiła.
Artykuł 8
Wejście w życie i okres stosowania
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2020 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 23 lipca 2014 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego
M. SCHULZ
Przewodniczący
W imieniu Rady
S. GOZI
Przewodniczący
(1) Dz.U. C 327 z 12.11.2013, s. 108.
(2) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 15 kwietnia 2014 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 23 lipca 2014 r.
(3) Rozporządzenie (WE) nr 1406/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2002 r. ustanawiające Europejską Agencję ds. Bezpieczeństwa na Morzu (Dz.U. L 208 z 5.8.2002, s. 1).
(4) Rozporządzenie (WE) nr 724/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1406/2002 ustanawiające Europejską Agencję ds. Bezpieczeństwa na Morzu (Dz.U L 129 z 29.4.2004, s. 1).
(5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 100/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1406/2002 ustanawiające Europejską Agencję ds. Bezpieczeństwa na Morzu (Dz.U L 39 z 9.2.2013, s. 30).
(6) Rozporządzenie (WE) nr 2038/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie wieloletniego finansowania działań Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego w zakresie reagowania na zanieczyszczenie spowodowane przez statki (Dz.U. L 394 z 30.12.2006, s. 1).
(7) Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/UE z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 924).
(8) Decyzja Rady 2007/779/WE, Euratom z dnia 8 listopada 2007 r. ustanawiająca wspólnotowy mechanizm ochrony ludności (Dz.U. L 314 z 1.12.2007, s. 9).
(9) Rozporządzenie Rady (EU, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884).
(10) Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1).
(11) Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2).
(12) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1).
28.8.2014 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 257/121 |
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 912/2014
z dnia 23 lipca 2014 r.
ustanawiające ramy zarządzania odpowiedzialnością finansową związaną z trybunałami do spraw rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, utworzonymi na mocy umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 207 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (1),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) |
Od czasu wejścia w życie Traktatu z Lizbony bezpośrednie inwestycje zagraniczne znajdują się w wykazie kwestii wchodzących w zakres wspólnej polityki handlowej. Zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. e) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) Unia ma wyłączne kompetencje w odniesieniu do wspólnej polityki handlowej i może być stroną umów międzynarodowych obejmujących postanowienia dotyczące bezpośrednich inwestycji zagranicznych. |
(2) |
Umowy przewidujące ochronę inwestycji mogą obejmować mechanizm rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, który pozwala inwestorowi z państwa trzeciego występować z roszczeniem wobec państwa, w którym dokonał inwestycji. Rozstrzyganie sporów między inwestorem a państwem może prowadzić do przyznania odszkodowania pieniężnego. Ponadto w każdej takiej sprawie nieuniknione są znaczne koszty postępowania arbitrażowego oraz koszty związane z obroną w danej sprawie. |
(3) |
Międzynarodowa odpowiedzialność za traktowanie stanowiące przedmiot toczącego się sporu odpowiada podziałowi kompetencji między Unią a państwami członkowskimi. W konsekwencji Unia będzie co do zasady odpowiedzialna za odniesienie się do wszelkich roszczeń dotyczących zarzutu naruszenia zasad zawartych w umowie podlegających wyłącznej kompetencji Unii, bez względu na to, czy dane traktowanie jest przyznane przez samą Unię, czy przez państwo członkowskie. |
(4) |
Umowy zawierane przez Unię powinny przyznawać zagranicznym inwestorom tak samo wysoki poziom ochrony, jak ten, który zgodnie z prawem Unii i ogólnymi zasadami wspólnymi dla ustawodawstw państw członkowskich przysługuje inwestorom z Unii, ale nie poziom wyższy. Umowy zawierane przez Unię powinny zapewniać, by respektowane i chronione były jej uprawnienia ustawodawcze i prawo do regulowania. |
(5) |
W przypadku gdy Unia, jako podmiot posiadający osobowość prawną, ponosi odpowiedzialność międzynarodową za przyznane traktowanie, oczekuje się, że zgodnie z prawem międzynarodowym dokona wszelkich płatności wynikających z niekorzystnego orzeczenia i poniesie koszty wszelkich sporów. Niekorzystne orzeczenie może jednak potencjalnie wynikać z traktowania przyznanego przez samą Unię albo z traktowania przyznanego przez państwo członkowskie. Dokonywanie płatności wynikających z orzeczenia i kosztów arbitrażu z budżetu Unii, w przypadku gdy traktowanie zostało przyznane przez państwo członkowskie, byłoby zatem niesprawiedliwe, chyba że dane traktowanie jest wymagane przez prawo Unii. Dlatego należy podzielić odpowiedzialność finansową, w rozumieniu prawa Unii, między samą Unię a państwo członkowskie odpowiedzialne za przyznane traktowanie, na podstawie kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu. |
(6) |
W swojej rezolucji z dnia 6 kwietnia 2011 r. w sprawie przyszłej europejskiej polityki inwestycji międzynarodowych Parlament Europejski wyraźnie wezwał do stworzenia mechanizmu przewidzianego w niniejszym rozporządzeniu. Ponadto w swoich konkluzjach z dnia 25 października 2010 r. na temat kompleksowej polityki dotyczącej inwestycji międzynarodowych Rada zwróciła się do Komisji o zbadanie tej kwestii. |
(7) |
Odpowiedzialność finansową należy przypisać jednostce odpowiedzialnej za traktowanie uznane za sprzeczne z odpowiednimi postanowieniami umowy. Sama Unia powinna zatem ponosić odpowiedzialność finansową, w przypadku gdy odnośne traktowanie przyznane jest przez instytucję, organ lub jednostkę organizacyjną Unii. Zainteresowane państwo członkowskie powinno ponosić odpowiedzialność finansową, w przypadku gdy odnośne traktowanie zostało przyznane przez to państwo członkowskie. Jeśli jednak państwo członkowskie działa w sposób wymagany przez prawo Unii, na przykład dokonując transpozycji dyrektywy przyjętej przez Unię, to właśnie Unia powinna ponosić odpowiedzialność finansową w zakresie, w jakim traktowanie to jest wymagane przez prawo Unii. Niniejsze rozporządzenie powinno również przewidywać możliwość, że indywidualne przypadki dotyczą zarówno traktowania przyznanego przez państwo członkowskie, jak i wymaganego przez prawo Unii, i powinno obejmować wszystkie działania podejmowane przez państwa członkowskie i przez Unię. W takich przypadkach państwa członkowskie i Unia powinny ponosić odpowiedzialność finansową za dane traktowanie przyznane przez dane państwo członkowskie lub Unię. |
(8) |
Unia powinna zawsze występować jako pozwany, w przypadku gdy spór dotyczy wyłącznie traktowania przyznanego przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii, tak aby to Unia ponosiła potencjalną odpowiedzialność finansową wynikającą ze sporu zgodnie z powyższymi kryteriami. |
(9) |
W przypadku gdy państwo członkowskie ponosiłoby potencjalną odpowiedzialność finansową wynikającą ze sporu, sprawiedliwym i odpowiednim rozwiązaniem jest, by takie państwo członkowskie występowało jako pozwany, aby mogło uzasadnić traktowanie, jakie przyznało inwestorowi. Ustalenia określone w niniejszym rozporządzeniu mają zapewnić, by budżet Unii i niefinansowe zasoby Unii nie były obciążone, nawet tymczasowo, kosztami postępowania spornego ani płatnościami wynikającymi z orzeczenia wydanego na niekorzyść zainteresowanego państwa członkowskiego. |
(10) |
Państwa członkowskie mogą jednak preferować, żeby w tego rodzaju sporach jako pozwany występowała Unia, na przykład ze względu na techniczną wiedzę fachową. Dlatego też państwa członkowskie powinny mieć możliwość, by odmówić występowania w charakterze pozwanego, bez uszczerbku dla ich odpowiedzialności finansowej. |
(11) |
W celu zapewnienia odpowiedniej ochrony interesów Unii istotne jest, by w wyjątkowych okolicznościach sama Unia występowała jako pozwany w sporach dotyczących traktowania przyznanego przez państwo członkowskie. Okoliczności te ograniczają się do przypadków, w których spór obejmuje również traktowanie przyznane przez Unię, gdy okazuje się, że traktowanie przyznane przez państwo członkowskie jest wymagane prawem Unii oraz gdy podobne traktowanie zostało zakwestionowane w powiązanym roszczeniu przeciwko Unii skierowanym do Światowej Organizacji Handlu (WTO), gdzie ustanowiono zespół orzekający, a roszczenie to dotyczy tej samej konkretnej kwestii prawnej i niezbędne jest zapewnienie spójnej argumentacji w sprawie na forum WTO. |
(12) |
W przypadku gdy Unia występuje jako pozwany w sprawach dotyczących środków państw członkowskich, Komisja powinna prowadzić jej obronę w sposób, który chroni interesy finansowe zainteresowanego państwa członkowskiego. |
(13) |
Decyzje dotyczące tego, czy jako pozwany powinna występować Unia czy państwo członkowskie, powinny być podejmowane w ramach ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu. Właściwe jest, by Komisja niezwłocznie informowała Parlament Europejski i Radę o sposobie, w jaki ramy te zastosowano. |
(14) |
Niniejsze rozporządzenie powinno określić pewne praktyczne ustalenia dotyczące prowadzenia postępowania arbitrażowego w przypadku sporów dotyczących traktowania przyznanego przez państwo członkowskie. Ustalenia te powinny mieć na celu jak najlepsze pokierowanie sporem przy jednoczesnym zapewnieniu zgodności z obowiązkiem lojalnej współpracy, o której mowa w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), oraz obrony i ochrony interesów zainteresowanego państwa członkowskiego. |
(15) |
W przypadku gdy jako pozwany występuje Unia, ustalenia takie powinny przewidywać bardzo bliską współpracę, w tym szybkie powiadamianie o wszelkich znaczących krokach proceduralnych, dostarczanie odpowiednich dokumentów, częste konsultacje i uczestnictwo w delegacji biorącej udział w postępowaniu. |
(16) |
W przypadku gdy jako pozwany występuje państwo członkowskie, powinno ono – zgodnie z obowiązkiem lojalnej współpracy, o której mowa w art. 4 ust. 3 TUE – informować Komisję o postępach w sprawie, a w szczególności zapewnić informowanie w odpowiednim czasie o wszelkich znaczących krokach proceduralnych, dostarczanie odpowiednich dokumentów, częste konsultacje i uczestnictwo w delegacji biorącej udział w postępowaniu. Należy również zapewnić Komisji odpowiednią możliwość wskazania wszelkich zagadnień prawnych lub wszelkich innych elementów będących przedmiotem zainteresowania Unii podniesionych w ramach sporu. |
(17) |
Bez uszczerbku dla wyniku postępowania arbitrażowego państwo członkowskie powinno mieć możliwość przyjęcia w każdej chwili odpowiedzialności finansowej w razie konieczności wypłaty odszkodowania. W takim przypadku państwo członkowskie i Komisja powinni mieć możliwość zawarcia porozumienia dotyczącego okresowej płatności kosztów oraz wypłaty odszkodowania. Takie przyjęcie odpowiedzialności nie oznacza akceptacji przez państwo członkowskie zasadności roszczenia, którego dotyczy spór. W takim przypadku Komisja powinna mieć możliwość przyjęcia decyzji zobowiązującej państwo członkowskie do utworzenia rezerwy na pokrycie takich kosztów. W przypadku gdy trybunał zasądzi koszty na rzecz Unii, Komisja powinna zapewnić, by każda zaliczka na koszty postępowania została niezwłocznie zwrócona zainteresowanemu państwu członkowskiemu. |
(18) |
W niektórych przypadkach, w celu uniknięcia kosztownego i zbędnego arbitrażu, właściwe może być osiągnięcie ugody. Należy ustanowić procedurę zawierania takich ugód. Procedura taka powinna umożliwić Komisji, stanowiącej zgodnie z procedurą sprawdzającą, zawarcie ugody w danej sprawie wiążącej się z odpowiedzialnością finansową Unii, jeżeli byłoby to w interesie Unii. W przypadku gdy sprawa dotyczy również traktowania przyznanego przez państwo członkowskie, Unia powinna mieć możliwość zawarcia ugody w sprawie sporu, wyłącznie jeśli ugoda nie będzie mieć żadnego wpływu na finanse ani na budżet zainteresowanego państwa członkowskiego. W takich przypadkach właściwe jest utrzymywanie bliskiej współpracy i konsultacji między Komisją a zainteresowanym państwem członkowskim. Państwo członkowskie powinno mieć przez cały czas możliwość zawarcia ugody, pod warunkiem że akceptuje pełną odpowiedzialność finansową i że ugoda taka jest zgodna z prawem Unii. |
(19) |
Jeżeli orzeczenie wydano na niekorzyść Unii, należy niezwłocznie dokonać płatności wynikającej z tego orzeczenia. Komisja powinna dokonać ustaleń dotyczących takich płatności, chyba że państwo członkowskie przyjęło już odpowiedzialność finansową. |
(20) |
Komisja powinna prowadzić ścisłe konsultacje z zainteresowanym państwem członkowskim w celu osiągnięcia porozumienia w sprawie rozdziału odpowiedzialności finansowej. W przypadku gdy Komisja stwierdzi, że odpowiedzialne jest państwo członkowskie, a państwo członkowskie nie akceptuje tego ustalenia, Komisja powinna dokonać płatności wynikającej z orzeczenia, ale powinna również wydać decyzję skierowaną do tego państwa członkowskiego z żądaniem przekazania odnośnych kwot do budżetu Unii, wraz z mającymi zastosowanie odsetkami. Należne odsetki należy określić na podstawie art. 78 ust. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (2). W przypadkach gdy państwo członkowskie uzna, że decyzja nie spełnia kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu, może powołać się na art. 263 TFUE. |
(21) |
Budżet Unii powinien zapewniać pokrycie wydatków wynikających z umów obejmujących postanowienia dotyczące bezpośrednich inwestycji zagranicznych, których stroną jest Unia i które przewidują rozstrzyganie sporów między inwestorem a państwem. W przypadku gdy państwa członkowskie ponoszą odpowiedzialność finansową na podstawie niniejszego rozporządzenia, Unia powinna być w stanie zgromadzić wkłady zainteresowanego państwa członkowskiego przed realizacją odpowiednich wydatków albo najpierw zrealizować te wydatki, a następnie otrzymać ich zwrot od zainteresowanego państwa członkowskiego. Powinno być możliwe stosowanie obu tych mechanizmów budżetowych, w zależności od tego, co jest wykonalne, zwłaszcza biorąc pod uwagę terminy. W przypadku obu mechanizmów wkłady lub zwroty wypłacane przez zainteresowane państwo członkowskie powinny być traktowane jako wewnętrzne dochody budżetu Unii przeznaczone na określony cel. Środki uzyskane dzięki tym wewnętrznym dochodom przeznaczonym na określony cel powinny nie tylko pokrywać odpowiednie wydatki, ale powinny kwalifikować się również do zasilenia innych części budżetu Unii, z których pochodziły pierwotne środki na realizację odpowiednich wydatków w ramach drugiego mechanizmu. |
(22) |
W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. |
(23) |
Wykonywanie uprawnień wykonawczych dotyczących art. 9 ust. 2 i 3, art. 13 ust. 1, art. 14 ust. 8, art. 15 ust. 3 oraz art. 16 ust. 3 powinno odbywać się zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (3). |
(24) |
W przypadku przyjmowania decyzji dotyczących tego, że Unia będzie występować jako pozwany zgodnie z art. 9 ust. 2, należy stosować procedurę doradczą, biorąc pod uwagę, że Unia powinna przejąć obronę w takich sprawach, jednakże nadal powinno to podlegać kontroli ze strony państw członkowskich. Do celów przyjmowania decyzji dotyczących rozstrzygania sporów zgodnie z art. 15 ust. 3 należy stosować procedurę doradczą, biorąc pod uwagę, że decyzje te będą miały co najwyżej tymczasowy wpływ na budżet Unii, ponieważ zainteresowane państwo członkowskie będzie zobowiązane do poniesienia wszelkiej odpowiedzialności finansowej wynikającej ze sporu, oraz ze względu na określone w niniejszym rozporządzeniu szczegółowe kryteria dotyczące dopuszczalności takich ugód, |
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
ROZDZIAŁ I
PRZEPISY OGÓLNE
Artykuł 1
Zakres stosowania
1. Bez uszczerbku dla podziału kompetencji ustanowionego przez TFUE niniejsze rozporządzenie stosuje się do rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem prowadzonych na podstawie umowy, której stroną jest Unia lub Unia i jej państwa członkowskie, i wszczynanych przez skarżącego z państwa trzeciego. W szczególności przyjęcie i stosowanie niniejszego rozporządzenia nie ma wpływu na określenie kompetencji ustanowionych Traktatami, w tym w stosunku do traktowania przyznanego przez państwa członkowskie lub Unię i zakwestionowanego przez skarżącego w ramach rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem na podstawie umowy.
2. Do celów informacyjnych Komisja publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i uaktualnia wykaz umów objętych zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 2
Definicje
Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
a) |
„umowa” oznacza każdą umowę międzynarodową obejmującą postanowienia dotyczące bezpośrednich inwestycji zagranicznych, której stroną jest Unia lub Unia i jej państwa członkowskie i która przewiduje rozstrzyganie sporów między inwestorem a państwem; |
b) |
„koszty wynikające z arbitrażu” oznaczają opłaty i koszty trybunału arbitrażowego i instytucji arbitrażowej oraz koszty zastępstwa i wydatki przyznane skarżącemu przez trybunał arbitrażowy, takie jak koszty tłumaczenia, koszty analizy prawnej i ekonomicznej, a także inne odpowiednie koszty odnoszące się do postępowania arbitrażowego; |
c) |
„spór” oznacza roszczenie wysunięte przez skarżącego przeciwko Unii lub państwu członkowskiemu na podstawie umowy i rozstrzygane przez trybunał arbitrażowy; |
d) |
„rozstrzyganie sporów między inwestorem a państwem” oznacza mechanizm przewidziany w umowie, przy pomocy którego skarżący może występować z roszczeniami wobec Unii lub państwa członkowskiego; |
e) |
„państwo członkowskie” oznacza co najmniej jedno państwo członkowskie Unii Europejskiej; |
f) |
„zainteresowane państwo członkowskie” oznacza państwo członkowskie, które przyznało traktowanie, co do którego twierdzi się, że jest niezgodne z umową; |
g) |
„odpowiedzialność finansowa” oznacza zobowiązanie do zapłaty kwoty przyznanej przez trybunał arbitrażowy lub uzgodnionej w ramach ugody i obejmującej koszty wynikające z arbitrażu; |
h) |
„ugoda” oznacza każde porozumienie między Unią lub państwem członkowskim, lub oboma, z jednej strony, oraz skarżącym, z drugiej strony, zgodnie z którym skarżący zgadza się nie dochodzić swoich roszczeń w zamian za wypłacenie pewnej kwoty lub za działanie inne niż wypłacenie środków pieniężnych, włączając w to przypadki, w których ugoda jest ujęta w orzeczeniu trybunału arbitrażowego; |
i) |
„trybunał arbitrażowy” oznacza każdą osobę lub organ wyznaczone na mocy umowy do orzekania w sporach między inwestorem a państwem; |
j) |
„skarżący” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która może wystąpić z roszczeniem w ramach rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem na podstawie umowy lub każdą osobę fizyczną lub prawną, na której rzecz zgodnie z prawem przeniesiono roszczenia skarżącego wynikające z umowy; |
k) |
„prawo Unii” oznacza TFUE i TUE, a także wszelkie akty prawne Unii, o których mowa w art. 288 akapit drugi, trzeci i czwarty TFUE oraz wszelkie umowy międzynarodowe, których stroną jest Unia lub Unia i jej państwa członkowskie; wyłącznie do celów niniejszego rozporządzenia „prawo Unii” nie oznacza przepisów dotyczących ochrony inwestycji zawartych w umowie; |
l) |
„wymagane przez prawo Unii” odnosi się do traktowania, w przypadku którego zainteresowane państwo członkowskie mogło uniknąć zarzucanego mu naruszenia umowy tylko poprzez niewywiązanie się z obowiązku wynikającego z prawa Unii, na przykład gdy nie ma ono prawa decydowania ani marginesu uznania w odniesieniu do rezultatu, jaki ma zostać osiągnięty. |
ROZDZIAŁ II
ROZDZIAŁ ODPOWIEDZIALNOŚCI FINANSOWEJ
Artykuł 3
Kryteria rozdziału
1. Odpowiedzialność finansową powstałą wskutek sporu wynikającego z umowy rozdziela się według następujących kryteriów:
a) |
Unia ponosi odpowiedzialność finansową wynikającą z traktowania przyznanego przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii; |
b) |
zainteresowane państwo członkowskie ponosi odpowiedzialność finansową wynikającą z traktowania przyznanego przez to państwo członkowskie; |
c) |
w drodze wyjątku od lit. b) Unia ponosi odpowiedzialność finansową wynikającą z traktowania przyznanego przez państwo członkowskie, w przypadku gdy takie traktowanie było wymagane przez prawo Unii. |
Niezależnie od akapitu pierwszego lit. c), w przypadku gdy zainteresowane państwo członkowskie jest zobowiązane do działania zgodnie z prawem Unii w celu usunięcia niezgodności wcześniejszego aktu prawnego z prawem Unii, to państwo członkowskie ponosi odpowiedzialność finansową, chyba że taki wcześniejszy akt prawny był wymagany przez prawo Unii.
2. W przypadkach przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu Komisja przyjmuje decyzję określającą odpowiedzialność finansową zainteresowanego państwa członkowskiego zgodnie z kryteriami ustanowionymi w ust. 1. Parlament Europejski i Rada są informowane o takiej decyzji.
3. Niezależnie od ust. 1 niniejszego artykułu, zainteresowane państwo członkowskie ponosi odpowiedzialność finansową, w przypadku gdy:
a) |
przyjęło ono potencjalną odpowiedzialność finansową zgodnie z art. 12; lub |
b) |
zawiera ono ugodę zgodnie z art. 15. |
4. Niezależnie od ust. 1 niniejszego artykułu, Unia ponosi odpowiedzialność finansową, w przypadku gdy występuje jako pozwany zgodnie z art. 4.
ROZDZIAŁ III
PROWADZENIE SPORÓW
SEKCJA 1
Prowadzenie sporów dotyczących traktowania przyznanego przez Unię
Artykuł 4
Traktowanie przyznane przez Unię
1. Unia występuje jako pozwany w przypadku, gdy spór dotyczy traktowania przyznanego przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii.
2. W przypadku gdy Komisja otrzyma od skarżącego wniosek o konsultacje lub zawiadomienie, w którym skarżący deklaruje swój zamiar wszczęcia postępowania arbitrażowego zgodnie z umową, niezwłocznie powiadamia o tym Parlament Europejski i Radę.
SEKCJA 2
Prowadzenie sporów dotyczących traktowania przyznanego przez państwo członkowskie
Artykuł 5
Traktowanie przyznane przez państwo członkowskie
Niniejszą sekcję stosuje się w sporach dotyczących, w pełni lub częściowo, traktowania przyznanego przez państwo członkowskie.
Artykuł 6
Współpraca i konsultacje między Komisją a zainteresowanym państwem członkowskim
1. Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy, o której mowa w art. 4 ust. 3 TUE, Komisja i zainteresowane państwo członkowskie podejmują wszelkie niezbędne kroki w celu obrony i ochrony interesów Unii i zainteresowanego państwa członkowskiego.
2. Komisja i zainteresowane państwo członkowskie podejmują konsultacje dotyczące kierowania sporami zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, mając na uwadze terminy określone w niniejszym rozporządzeniu i w odnośnej umowie, oraz udostępniają sobie wzajemnie informacje, gdy są one istotne dla prowadzenia sporów.
Artykuł 7
Wniosek o konsultacje
1. W przypadku gdy Komisja otrzyma od skarżącego wniosek o konsultacje zgodnie z umową, niezwłocznie powiadamia o tym zainteresowane państwo członkowskie. W przypadku gdy państwo członkowskie zostało powiadomione o wniosku o konsultacje lub taki wniosek otrzymało, niezwłocznie informuje o tym Komisję.
2. Przedstawiciele zainteresowanego państwa członkowskiego i Komisji wchodzą w skład delegacji Unii biorącej udział w konsultacjach.
3. Zainteresowane państwo członkowskie i Komisja niezwłocznie dostarczają sobie wzajemnie istotne informacje dotyczące sprawy.
4. Komisja informuje Parlament Europejski i Radę o wszelkich takich wnioskach o konsultacje.
Artykuł 8
Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia postępowania arbitrażowego
1. W przypadku gdy Komisja otrzyma zawiadomienie, w którym skarżący deklaruje swój zamiar wszczęcia postępowania arbitrażowego zgodnie z umową, niezwłocznie powiadamia o tym zainteresowane państwo członkowskie. W przypadku gdy skarżący deklaruje zamiar wszczęcia postępowania arbitrażowego przeciwko Unii lub państwu członkowskiemu, Komisja przekazuje Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w terminie 15 dni roboczych od otrzymania tego zawiadomienia informacje o: nazwisku lub nazwie skarżącego, postanowieniach umowy, co do których twierdzi się, że zostały naruszone, sektorze gospodarczym, którego dotyczy sprawa, traktowaniu, co do którego twierdzi się, że stanowi naruszenie umowy, oraz wysokości roszczonego odszkodowania.
2. W przypadku gdy państwo członkowskie otrzyma zawiadomienie, w którym skarżący deklaruje swój zamiar wszczęcia postępowania arbitrażowego, niezwłocznie powiadamia o tym Komisję.
3. Komisja informuje Parlament Europejski i Radę o wszelkich takich zawiadomieniach o zamiarze wszczęcia postępowania arbitrażowego.
Artykuł 9
Status pozwanego
1. Zainteresowane państwo członkowskie występuje jako pozwany, chyba że zachodzi jedna z następujących sytuacji:
a) |
Komisja po konsultacjach przeprowadzonych na mocy art. 6 podejmuje decyzję zgodnie z ust. 2 lub 3 niniejszego artykułu w terminie 45 dni od otrzymania zawiadomienia lub powiadomienia, o których mowa w art. 8; albo |
b) |
państwo członkowskie po konsultacjach przeprowadzonych na mocy art. 6 potwierdziło Komisji na piśmie w terminie 45 dni od otrzymania zawiadomienia lub powiadomienia, o których mowa w art. 8, że nie zamierza występować jako pozwany. |
W przypadku zaistnienia którejkolwiek z sytuacji, o których mowa w lit. a) lub b), Unia występuje jako pozwany.
2. Komisja może, w drodze aktów wykonawczych, podjąć decyzję, opierając się na pełnej i wyważonej analizie stanu faktycznego oraz uzasadnieniu prawnym dostarczonych państwom członkowskim, zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 22 ust. 2, o występowaniu Unii jako pozwanego, jeżeli zachodzi jedna lub więcej z następujących okoliczności:
a) |
Unia ponosiłaby całość lub przynajmniej część potencjalnej odpowiedzialności finansowej powstałej wskutek sporu zgodnie z kryteriami określonymi w art. 3; lub |
b) |
spór dotyczy również traktowania przyznanego przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii. |
3. Komisja może podjąć decyzję, w drodze aktów wykonawczych, opierając się na pełnej i wyważonej analizie stanu faktycznego oraz uzasadnieniu prawnym dostarczonych państwom członkowskim, zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 22 ust. 3, o występowaniu Unii jako pozwanego, jeżeli podobne traktowanie zostało zakwestionowane w powiązanym roszczeniu przeciwko Unii skierowanym do WTO, gdzie ustanowiono zespół orzekający, a roszczenie to dotyczy tej samej konkretnej kwestii prawnej i jeżeli niezbędne jest zapewnienie spójnej argumentacji w sprawie na forum WTO.
4. Podejmując działania zgodnie z niniejszym artykułem, Komisja zapewnia, by obrona Unii chroniła interesy finansowe zainteresowanego państwa członkowskiego.
5. Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia lub powiadomienia, o których mowa w art. 8, Komisja i zainteresowane państwo członkowskie podejmują konsultacje zgodnie z art. 6 dotyczące kierowania sprawą zgodnie z niniejszym artykułem. Komisja i zainteresowane państwo członkowskie zapewniają przestrzeganie wszelkich terminów określonych w umowie.
6. W przypadku gdy Unia występuje jako pozwany zgodnie z ust. 2 i 5 Komisja przed sfinalizowaniem i przedłożeniem jakiegokolwiek pisma procesowego lub jakiejkolwiek uwagi konsultuje się w ich sprawie z zainteresowanym państwem członkowskim. Przedstawiciele zainteresowanego państwa członkowskiego na wniosek tego państwa członkowskiego i na jego koszt wchodzą w skład delegacji Unii na wszelkie przesłuchania, a Komisja należycie uwzględnia interes tego państwa członkowskiego.
7. Komisja niezwłocznie informuje Parlament Europejski i Radę o każdym sporze, w którym stosuje się przepisy niniejszego artykułu, oraz o sposobie, w jaki zostały one zastosowane.
Artykuł 10
Prowadzenie postępowania arbitrażowego przez państwo członkowskie
1. W przypadku gdy państwo członkowskie występuje jako pozwany, na wszystkich etapach sporu, w tym na etapie ewentualnego unieważnienia, odwołania lub kontroli sądowej, państwo członkowskie zgodnie z art. 6:
a) |
dostarcza Komisji w odpowiednim czasie wszelkie odpowiednie dokumenty dotyczące postępowania; |
b) |
informuje Komisję w odpowiednim czasie o wszelkich istotnych krokach proceduralnych oraz podejmuje na wniosek konsultacje z Komisją w celu należytego uwzględnienia wszelkich kwestii prawnych lub innych elementów interesu Unii podniesionych w ramach sporu i wskazanych przez Komisję w niewiążącej pisemnej analizie dostarczonej zainteresowanemu państwu członkowskiemu; oraz |
c) |
zezwala przedstawicielom Komisji, na jej wniosek i jej własny koszt, na wejście w skład delegacji reprezentującej to państwo członkowskie. |
2. Komisja dostarcza państwu członkowskiemu wszelkie odpowiednie dokumenty dotyczące postępowania, tak aby zapewnić jak najskuteczniejszą obronę.
3. Natychmiast po wydaniu orzeczenia, państwo członkowskie informuje Komisję. Komisja informuje Parlament Europejski i Radę.
Artykuł 11
Prowadzenie postępowania arbitrażowego przez Unię
1. Zgodnie z art. 6 następujące przepisy mają zastosowanie w postępowaniu arbitrażowym, w przypadku gdy Unia występuje jako pozwany w sporach, w których państwo członkowskie ponosiłoby całość lub część potencjalnej odpowiedzialności finansowej:
a) |
Komisja podejmuje wszelkie niezbędne środki mające na celu obronę i ochronę interesów zainteresowanego państwa członkowskiego; |
b) |
zainteresowane państwo członkowskie zapewnia Komisji wszelką niezbędną pomoc; |
c) |
Komisja dostarcza zainteresowanemu państwu członkowskiemu odpowiednie dokumenty dotyczące postępowania, na bieżąco informuje państwo członkowskie o wszelkich istotnych krokach proceduralnych i na wniosek zainteresowanego państwa członkowskiego w każdym przypadku podejmuje konsultacje z państwem członkowskim, tak aby zapewnić jak najskuteczniejszą obronę; |
d) |
Komisja i zainteresowane państwo członkowskie przygotowują obronę, ściśle ze sobą współpracując; oraz |
e) |
w skład delegacji Unii uczestniczącej w postępowaniu wchodzą Komisja i przedstawiciele zainteresowanego państwa członkowskiego, chyba że zainteresowane państwo członkowskie poinformuje Komisję, że nie zamierza wchodzić w skład delegacji uczestniczącej w postępowaniu. |
2. Komisja regularnie informuje Parlament Europejski i Radę o postępach w postępowaniu arbitrażowym, o którym mowa w ust. 1.
Artykuł 12
Przyjęcie przez zainteresowane państwo członkowskie potencjalnej odpowiedzialności finansowej, w przypadku gdy pozwanym jest Unia
W przypadku gdy Unia występuje jako pozwany w jakimkolwiek sporze, w którym państwo członkowskie ponosiłoby całość lub część potencjalnej odpowiedzialności finansowej, zainteresowane państwo członkowskie może w dowolnym momencie przyjąć wszelką potencjalną odpowiedzialność finansową wynikającą z arbitrażu. W tym celu zainteresowane państwo członkowskie i Komisja mogą poczynić ustalenia dotyczące, między innymi:
a) |
mechanizmów okresowej płatności kosztów wynikających z arbitrażu; |
b) |
mechanizmów płatności wynikających z wszelkich orzeczeń wydanych na niekorzyść Unii. |
ROZDZIAŁ IV
UGODOWE ROZWIĄZYWANIE SPORÓW, W PRZYPADKU GDY POZWANYM JEST UNIA
Artykuł 13
Ugodowe rozwiązywanie sporów dotyczących traktowania przyznanego przez Unię
1. Jeżeli Komisja uzna, że w interesie Unii leży ugodowe rozwiązanie sporu dotyczącego traktowania przyznanego wyłącznie przez Unię, może ona przyjąć akt wykonawczy w celu zatwierdzenia ugody. Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 22 ust. 3.
2. Jeżeli ugoda wiąże się potencjalnie z działaniem innym niż zapłata kwoty pieniężnej, stosuje się procedury właściwe dla takich działań.
Artykuł 14
Ugodowe rozwiązywanie sporów dotyczących traktowania przyznanego w całości lub częściowo przez państwo członkowskie, w przypadku gdy Unia chce zawrzeć ugodę
1. W przypadku gdy Unia jest pozwanym w sporze dotyczącym traktowania przyznanego, w całości lub częściowo, przez państwo członkowskie, a Komisja uzna, że ugodowe rozwiązanie sporu leży w interesie finansowym Unii, Komisja w pierwszej kolejności przeprowadza konsultacje z zainteresowanym państwem członkowskim zgodnie z art. 6. Państwo członkowskie również może zainicjować takie konsultacje z Komisją.
2. Jeżeli Komisja i zainteresowane państwo członkowskie zgadzają się na ugodowe rozwiązanie sporu, zainteresowane państwo członkowskie dokłada wszelkich starań, aby poczynić z Komisją ustalenia określające elementy niezbędne do wynegocjowania i wykonania ugody.
3. W przypadku gdy Unia jest pozwanym w sporze, w wyniku którego państwo członkowskie poniosłoby odpowiedzialność finansową, a nie zachodzi żadna odpowiedzialność finansowa Unii, jedynie zainteresowane państwo członkowskie może ugodowo rozwiązać spór zgodnie z art. 15.
4. W przypadku gdy Unia jest pozwanym zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. b), Komisja może, po konsultacjach zgodnie z art. 6 ust. 1, podjąć decyzję o ugodowym rozwiązaniu sporu, jeżeli ugoda leży w interesie finansowym Unii. Podejmując taką decyzję, Komisja dostarcza pełną i wyważoną i analizę stanu faktycznego oraz uzasadnienie prawne wykazujące interesy finansowe Unii.
5. W przypadku gdy Unia jest pozwanym w sporze zgodnie z art. 9 ust. 2, który dotyczy jedynie odpowiedzialności finansowej Unii, a nie zachodzi żadna odpowiedzialność finansowa państwa członkowskiego, Komisja może podjąć decyzję o ugodowym rozwiązaniu sporu.
6. W przypadku gdy Unia jest pozwanym w sporze zgodnie z art. 9 ust. 2, który dotyczy odpowiedzialności finansowej Unii i państwa członkowskiego, Komisja nie może ugodowo rozwiązać sporu bez zgody zainteresowanego państwa członkowskiego. Zainteresowane państwo członkowskie może przedłożyć pełną analizę wpływu proponowanej ugody na jego interesy finansowe. W przypadku gdy państwo członkowskie nie zgadza się na ugodowe rozwiązanie sporu, Komisja może mimo wszystko podjąć decyzję o ugodowym rozwiązaniu sporu – pod warunkiem że taka ugoda nie ma żadnych finansowych ani budżetowych konsekwencji dla zainteresowanego państwa członkowskiego – na podstawie pełnej i wyważonej analizy stanu faktycznego oraz uzasadnienia prawnego, przy uwzględnieniu analizy państwa członkowskiego i wykazaniu interesów finansowych Unii i zainteresowanego państwa członkowskiego. W tym przypadku art. 19 nie ma zastosowania.
7. Warunki ugody na mocy ust. 4, 5 i 6 nie obejmują działań ze strony zainteresowanego państwa członkowskiego innych niż wypłata kwoty pieniężnej.
8. Wszelkie ugody na mocy niniejszego artykułu podlegają zatwierdzeniu w drodze aktów wykonawczych. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 22 ust. 3.
Artykuł 15
Ugodowe rozwiązywanie sporów dotyczących traktowania przyznanego wyłącznie przez państwo członkowskie, w przypadku gdy państwo członkowskie chce zawrzeć ugodę
1. W przypadku gdy Unia jest pozwanym w sporze dotyczącym wyłącznie traktowania przyznanego przez państwo członkowskie, zainteresowane państwo członkowskie może zaproponować zawarcie ugody, jeżeli:
a) |
zainteresowane państwo członkowskie przyjmuje wszelką potencjalną odpowiedzialność finansową wynikającą z ugody; |
b) |
wszelkie ustalenia dotyczące ugody są egzekwowane jedynie od zainteresowanego państwa członkowskiego; oraz |
c) |
warunki ugody są zgodne z prawem Unii. |
2. Komisja i zainteresowane państwo członkowskie podejmują konsultacje w celu oceny zamiaru zawarcia ugody przez państwo członkowskie.
3. Zainteresowane państwo członkowskie przedstawia Komisji projekt ugody. Uznaje się, że Komisja zatwierdziła projekt ugody, chyba że w terminie 90 dni od zgłoszenia przez państwo członkowskie projektu ugody zadecyduje ona inaczej w drodze aktu wykonawczego przyjętego zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 22 ust. 2, w związku z tym, że projekt ugody nie spełnia wszystkich warunków określonych w ust. 1 niniejszego artykułu. Po zaakceptowaniu projektu ugody Komisja podejmuje wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia skuteczności ustaleń w ramach ugody.
Artykuł 16
Ugodowe rozwiązywanie sporów dotyczących traktowania przyznanego częściowo przez państwo członkowskie, w przypadku gdy państwo członkowskie chce zawrzeć ugodę
1. W przypadku gdy Unia jest pozwanym w sporze dotyczącym traktowania przyznanego częściowo przez państwo członkowskie i państwo członkowskie uważa, że ugodowe rozwiązanie sporu leży w jego interesie finansowym, w pierwszej kolejności przeprowadza ono konsultacje z Komisją zgodnie z art. 6.
2. Jeżeli Komisja i zainteresowane państwo członkowskie zgadzają się na ugodowe rozwiązanie sporu, zainteresowane państwo członkowskie dokłada wszelkich starań, aby poczynić z Komisją ustalenia określające elementy niezbędne do wynegocjowania i wykonania ugody.
3. W przypadku gdy Komisja nie zgadza się na ugodowe rozwiązanie sporu, Komisja może – na podstawie pełnej i wyważonej analizy stanu faktycznego oraz uzasadnienia prawnego dostarczonych państwom członkowskim – podjąć decyzję o odmowie ugodowego rozwiązania sporu w drodze aktu wykonawczego. Ten akty wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 22 ust. 3.
ROZDZIAŁ V
PŁATNOŚCI WYNIKAJĄCE Z OSTATECZNEGO ORZECZENIA LUB UGODY
Artykuł 17
Zakres stosowania
Niniejszy rozdział ma zastosowanie w przypadku, gdy Unia występuje jako pozwany w sporze.
Artykuł 18
Procedura płatności wynikających z orzeczenia lub ugody
1. Po otrzymaniu ostatecznego orzeczenia na podstawie umowy, skarżący może złożyć do Komisji wniosek o płatność wynikającą z tego orzeczenia. Wszelkich takich płatności wynikających z orzeczenia dokonuje Komisja, chyba że zainteresowane państwo członkowskie przyjęło odpowiedzialność finansową zgodnie z art. 12, w którym to przypadku państwo członkowskie dokonuje takiej płatności wynikającej z orzeczenia.
2. W przypadku gdy ugoda zgodnie z art. 13 lub 14 nie jest ujęta w orzeczeniu, skarżący może złożyć do Komisji wniosek o płatność wynikającą z ugody. Komisja dokonuje płatności wynikającej z ugody w odpowiednim terminie określonym w ugodzie.
Artykuł 19
Procedura w przypadku braku porozumienia co do odpowiedzialności finansowej
1. W przypadku gdy Unia występuje jako pozwany zgodnie z art. 9, a Komisja uważa, że płatność wynikająca z orzeczenia lub ugody lub koszty wynikające z odnośnego arbitrażu powinny zostać, w całości lub częściowo, pokryte przez zainteresowane państwo członkowskie na podstawie kryteriów ustanowionych w art. 3 ust. 1, stosuje się procedurę określoną w ust. 2–5 niniejszego artykułu.
2. Komisja i zainteresowane państwo członkowskie niezwłocznie podejmują konsultacje w celu osiągnięcia porozumienia co do odpowiedzialności finansowej zainteresowanego państwa członkowskiego, a w stosownych przypadkach – Unii.
3. W terminie trzech miesięcy od dnia otrzymania przez Komisję wniosku o płatność wynikającą z orzeczenia lub ugody lub koszty wynikające z arbitrażu Komisja przyjmuje decyzję skierowaną do zainteresowanego państwa członkowskiego, określając kwotę, która ma zostać wypłacona przez to państwo członkowskie. Komisja informuje Parlament Europejski i Radę o takiej decyzji i jej finansowym uzasadnieniu.
4. Jeśli w terminie dwóch miesięcy od daty wejścia w życie decyzji, o której mowa w ust. 3, zainteresowane państwo członkowskie nie wyrazi sprzeciwu co do określonej przez Komisję kwoty, zainteresowane państwo członkowskie zwraca do budżetu Unii kwotę wynikającą z orzeczenia lub ugody lub koszty wynikające z arbitrażu w terminie sześciu miesięcy od daty wejścia w życie decyzji Komisji. Zainteresowane państwo członkowskie ponosi odpowiedzialność za wszelkie należne odsetki według stawki mającej zastosowanie do innych środków pieniężnych należnych na rzecz budżetu Unii.
5. Jeżeli zainteresowane państwo członkowskie wyraża sprzeciw, a Komisja nie zgadza się ze sprzeciwem zgłoszonym przez to państwo członkowskie, w terminie sześciu miesięcy od otrzymania sprzeciwu państwa członkowskiego Komisja przyjmuje decyzję zobowiązującą zainteresowane państwo członkowskie do zwrotu kwoty wypłaconej przez Komisję wraz z odsetkami według stawki mającej zastosowanie do innych środków pieniężnych należnych na rzecz budżetu Unii.
6. Decyzje podjęte przez Komisję zgodnie z ust. 3 i 5 zostają opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Artykuł 20
Zaliczki na poczet kosztów wynikających z arbitrażu
1. Komisja może przyjąć decyzję zobowiązującą zainteresowane państwo członkowskie do dokonania zaliczkowych wkładów finansowych do budżetu Unii w odniesieniu do przewidywanych lub poniesionych kosztów wynikających z arbitrażu. Taka decyzja dotycząca wkładów finansowych musi być proporcjonalna, uwzględniając kryteria określone w art. 3.
2. W zakresie, w jakim trybunał arbitrażowy przyzna Unii koszty wynikające z arbitrażu, zaś zainteresowane państwo członkowskie dokonywało okresowych płatności kosztów wynikających z arbitrażu, Komisja zapewnia przekazanie kosztów państwu członkowskiemu, które dokonywało płatności z góry, wraz z odsetkami według stawki mającej zastosowanie do innych środków pieniężnych należnych na rzecz budżetu Unii.
Artykuł 21
Płatność przez państwo członkowskie
Zwrot lub płatność dokonywana przez państwo członkowskie do budżetu Unii za płatność wynikającą z orzeczenia lub ugody lub koszty wynikające z arbitrażu, w tym te, o których mowa w art. 20 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, uważa się za wewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel w rozumieniu art. 21 ust. 4 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 966/2012. Mogą one być wykorzystane na pokrycie wydatków wynikających z umów zawartych na podstawie art. 218 TFUE przewidujących rozstrzyganie sporów między inwestorem a państwem lub na uzupełnienie środków przeznaczonych pierwotnie na pokrycie płatności wynikających z orzeczenia lub ugody lub koszty wynikające z arbitrażu.
ROZDZIAŁ VI
PRZEPISY KOŃCOWE
Artykuł 22
Procedura komitetowa
1. Komisję wspomaga Komitet ds. Umów Inwestycyjnych ustanowiony na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1219/2012 (4). Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 4 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
3. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
Artykuł 23
Sprawozdanie i przegląd
1. Komisja w regularnych odstępach czasu przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie szczegółowe sprawozdanie na temat funkcjonowania niniejszego rozporządzenia. Sprawozdanie to zawiera wszelkie odpowiednie informacje, w tym wykaz roszczeń wniesionych przeciwko Unii lub państwom członkowskim, odnośnych postępowań i orzeczeń oraz skutków finansowych dla budżetu Unii. Pierwsze sprawozdanie zostanie przedłożone do dnia 18 września 2019 r. Kolejne sprawozdania przedkłada się następnie co trzy lata.
2. Raz w roku Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wykaz wniosków o konsultacje otrzymanych od skarżących, roszczeń oraz orzeczeń arbitrażowych.
3. Wraz ze sprawozdaniem, o którym mowa w ust. 1, i w oparciu o swoje ustalenia Komisja może również przedstawić wniosek do Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczący zmiany niniejszego rozporządzenia.
Artykuł 24
Spory wynikające z umów zawartych przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia
W odniesieniu do sporów wynikających z umów objętych art. 1 i zawartych przed dniem 17 września 2014 r. niniejsze rozporządzenie stosuje się jedynie do sporów, w których przypadku poddanie roszczenia arbitrażowi nastąpiło po dniu 17 września 2014 r. i które dotyczą traktowania przyznanego po dniu 17 września 2014 r.
Artykuł 25
Wejście w życie
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 23 lipca 2014 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego
M. SCHULZ
Przewodniczący
W imieniu Rady
S. GOZI
Przewodniczący
(1) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 16 kwietnia 2014 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 23 lipca 2014 r.
(2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1).
(3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).
(4) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1219/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. ustanawiające przepisy przejściowe w zakresie dwustronnych umów inwestycyjnych między państwami członkowskimi a państwami trzecimi (Dz.U. L 351 z 20.12.2012, s. 40).
Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji
Przyjęcie i stosowanie niniejszego rozporządzenia pozostaje bez uszczerbku dla podziału kompetencji ustanowionego w Traktatach i nie jest interpretowane jako wykonywanie przez Unię kompetencji dzielonych, w obszarach, w których kompetencja Unii nie została wykonana.
DYREKTYWY
28.8.2014 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 257/135 |
DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2014/89/UE
z dnia 23 lipca 2014 r.
ustanawiająca ramy planowania przestrzennego obszarów morskich
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 43 ust. 2, art. 100 ust. 2, art. 192 ust. 1 i art. 194 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (1),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów (2),
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (3),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) |
Wysoki i szybko rosnący popyt na przestrzeń morską do wykorzystania w różnych celach, takich jak instalacje w celu wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, poszukiwanie i eksploatacja ropy naftowej i gazu, transport morski i działalność połowowa, ochrona ekosystemu i różnorodności biologicznej, wydobycie surowców, turystyka, urządzenia akwakultury i podwodne dziedzictwo kulturowe, jak również występowanie licznych presji na zasoby przybrzeżne, wymagają zintegrowanego podejścia w zakresie planowania i zarządzania. |
(2) |
Takie podejście do zarządzania oceanami i morzami zostało przedstawione w Zintegrowanej polityce morskiej Unii Europejskiej („ZPM”), obejmującej – jako filar środowiskowy – dyrektywę 2008/56/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (4). Celem ZPM jest wspieranie zrównoważonego rozwoju mórz i oceanów oraz rozwijanie skoordynowanego, spójnego i przejrzystego procesu decyzyjnego w odniesieniu do unijnych polityk sektorowych dotyczących oceanów, mórz, wysp, obszarów przybrzeżnych i regionów najbardziej oddalonych oraz sektorów morskich, w tym poprzez strategie dotyczące basenów morskich lub strategie makroregionalne, a jednocześnie zapewnienie dobrego stanu środowiska zgodnie z dyrektywą 2008/56/WE. |
(3) |
W ZPM wskazano planowanie przestrzenne obszarów morskich za przekrojowe narzędzie prowadzenia polityki umożliwiające organom publicznym i zainteresowanym stronom stosowanie skoordynowanego, zintegrowanego i transgranicznego podejścia. Stosowanie podejścia ekosystemowego przyczyni się do propagowania zrównoważonego rozwoju i wzrostu gospodarki morskiej i przybrzeżnej oraz zrównoważonego wykorzystania zasobów morskich i przybrzeżnych. |
(4) |
Planowanie przestrzenne obszarów morskich wspiera i ułatwia realizację strategii „Europa 2020” na rzecz inteligentnego, trwałego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego („strategia »Europa 2020« ”), przyjętej przez Radę Europejską w konkluzjach z dnia 17 czerwca 2010 r., która ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu zatrudnienia, wydajności i spójności społecznej, w tym promowanie gospodarki bardziej konkurencyjnej, efektywnie korzystającej z zasobów i bardziej przyjaznej dla środowiska. Przybrzeżne i morskie sektory dysponują znacznym potencjałem w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i mają kluczowe znaczenie dla wdrażania strategii „Europa 2020”. |
(5) |
W komunikacie zatytułowanym „ »Niebieski wzrost« szanse dla zrównoważonego wzrostu w sektorach morskich” Komisja wskazała liczne realizowane inicjatywy Unii, które służą wdrażaniu strategii „Europa 2020” oraz szereg działań, na których inicjatywy „niebieskiego wzrostu” mogłyby się koncentrować w przyszłości i które można odpowiednio wspierać poprzez zwiększenie zaufania inwestorów i zagwarantowanie im większej pewności za pośrednictwem planowania przestrzennego obszarów morskich. |
(6) |
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1255/2011 (5) wsparło i ułatwiło wdrażanie planowania przestrzennego obszarów morskich oraz zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną. Europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, w tym Europejski Fundusz Morski i Rybacki (6), dostarczą możliwości wsparcia wprowadzenia w życie niniejszej dyrektywy w latach 2014–2020. |
(7) |
Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza z 1982 r. („UNCLOS”) stanowi w preambule, że kwestie odnoszące się do wykorzystania obszarów morskich są ściśle ze sobą powiązane i wymagają rozpatrywania jako całość. Planowanie obszarów morskich stanowi logiczny postęp i element porządkujący zobowiązania i korzystanie z praw przyznanych na mocy konwencji UNCLOS i jest praktycznym narzędziem wspierania państw członkowskich w wypełnianiu ich obowiązków. |
(8) |
W celu propagowania zrównoważonego współistnienia różnych sposobów wykorzystania i, w stosownych przypadkach, odpowiedniego rozdziału przestrzeni morskiej między różne sposoby wykorzystania należy wprowadzić ramy przewidujące co najmniej tworzenie i wdrażanie przez państwa członkowskie systemu planowania przestrzennego obszarów morskich, w wyniku którego stworzone zostaną plany. |
(9) |
Planowanie przestrzenne obszarów morskich przyczyni się do skutecznego zarządzania działaniami morskimi i do zrównoważonego wykorzystania zasobów morskich i przybrzeżnych poprzez stworzenie ram spójnego, przejrzystego, zrównoważonego i opartego na dowodach procesu podejmowania decyzji. W dążeniu do realizacji celów określonych w niniejszej dyrektywie należy ustanowić zobowiązania do stworzenia procesu planowania w odniesieniu do obszarów morskich, w wyniku którego powstanie plan lub plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich; taki proces planowania powinien uwzględniać wzajemne oddziaływanie między lądem i morzem oraz wspierać współpracę między państwami członkowskimi. Bez uszczerbku dla dorobku prawnego Unii w dziedzinie energii, transportu, rybołówstwa i ochrony środowiska, niniejsza dyrektywa nie powinna nakładać żadnych nowych zobowiązań, szczególnie w odniesieniu do konkretnych wyborów państw członkowskich dotyczących sposobu realizacji polityki sektorowej w tych dziedzinach, a jej celem powinno być wsparcie tych dziedzin polityki w ramach procesu planowania. |
(10) |
W celu zapewnienia spójności i jasności prawnej należy określić zasięg geograficzny planowania przestrzennego obszarów morskich zgodnie z istniejącymi instrumentami prawnymi Unii oraz międzynarodowym prawem morskim, zwłaszcza konwencją UNCLOS. Niniejsza dyrektywa nie ma wpływu na kompetencje państw członkowskich w odniesieniu do granic morskich i jurysdykcji na obszarach morskich. |
(11) |
O ile zadaniem Unii jest ustanowienie ram dla planowania przestrzennego obszarów morskich, o tyle państwa członkowskie są nadal odpowiedzialne i kompetentne za wytworzenie i określenie, w granicach swoich wód morskich, formy i treści takich planów, w tym rozwiązań instytucjonalnych, a we właściwych przypadkach rozdziału przestrzeni morskiej odpowiednio między różne działania i sposoby jej wykorzystania. |
(12) |
W celu poszanowania zasady proporcjonalności i pomocniczości, jak również zminimalizowania dodatkowych obciążeń administracyjnych, transpozycja i wdrożenie niniejszej dyrektywy powinny w jak największym stopniu opierać się na istniejących przepisach i mechanizmach krajowych, regionalnych i lokalnych, w tym na postanowieniach zawartych w zaleceniu 2002/413/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (7) lub decyzji Rady 2010/631/UE (8). |
(13) |
W obszarach morskich ekosystemy oraz zasoby morskie podlegają znaczącym presjom. Działalność człowieka, ale także skutki zmiany klimatu, zagrożenia naturalne i zjawiska dynamiki linii brzegowej, takie jak erozja i akumulacja, mogą mieć zasadniczy wpływ na rozwój i wzrost gospodarczy w obszarach przybrzeżnych, jak również na ekosystemy morskie, prowadząc do pogorszenia się stanu środowiska, utraty różnorodności biologicznej i degradacji funkcji ekosystemu. Przy opracowywaniu planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich należy poświęcić tym różnym typom presji należytą uwagę. Ponadto zdrowe ekosystemy morskie oraz ich liczne usługi, o ile zostaną uwzględnione w decyzjach planistycznych, mogą przynieść znaczne korzyści w zakresie produkcji żywności, rekreacji i turystyki, łagodzenia skutków zmiany klimatu i dostosowania do niej, kontroli dynamiki linii brzegowej oraz zapobiegania klęskom żywiołowym. |
(14) |
W celu wspierania trwałego wzrostu gospodarek morskich, zrównoważonego rozwoju obszarów morskich oraz zrównoważonego wykorzystania zasobów morskich w planowaniu przestrzennym obszarów morskich należy stosować podejście ekosystemowe, o którym mowa w art. 1 ust. 3 dyrektywy 2008/56/WE, w celu zadbania o to, by zbiorowa presja wszystkich działań utrzymywała się w granicach poziomów odpowiadających osiągnięciu dobrego stanu środowiska oraz by zdolność adaptacyjna ekosystemów morskich do reagowania na zmiany antropogeniczne nie ulegała osłabieniu, a jednocześnie przyczyniając się do zrównoważonego użytkowania zasobów i usług morskich przez obecne i przyszłe pokolenia. Ponadto, podejście ekosystemowe powinno być realizowane w sposób dostosowany do poszczególnych ekosystemów i innych warunków charakterystycznych dla poszczególnych regionów morskich, a także uwzględniać bieżące prace nad regionalnymi konwencjami morskimi opierając się o istniejącą wiedzę i doświadczenie. Takie podejście pozwoli na zarządzanie adaptacyjne, które zapewni udoskonalenie i dalszy rozwój, w miarę jak zwiększają się doświadczenie i wiedza, przy uwzględnieniu dostępności danych i informacji na poziomie całego basenu morskiego służących zastosowaniu takiego podejścia. Państwa członkowskie powinny uwzględnić zasadę ostrożności oraz zasady działania zapobiegawczegozgodnie z art. 191 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. |
(15) |
Planowanie przestrzenne obszarów morskich będzie się między innymi przyczyniać do osiągnięcia celów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE (9), rozporządzenia Rady (WE) nr 2371/2002 (10), dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE (11), dyrektywy Rady 92/43/EWG (12), decyzji nr 884/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (13), dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (14), dyrektywy 2008/56/WE, przywołując komunikat Komisji z dnia 3 maja 2011 r. zatytułowany „Nasze ubezpieczenie na życie i nasz kapitał naturalny – unijna strategia ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r.”, komunikat Komisji z dnia 20 września 2011 r. zatutułowany „Europa efektywnie korzystająca z zasobów”, komunikat Komisji z dnia 16 kwietnia 2013 r. zatytułowany „Strategia UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu” oraz komunikat Komisji z dnia 21 stycznia 2009 r. zatytułowany „Strategiczne cele i zalecenia w zakresie polityki transportu morskiego UE do 2018 r.”, a także w stosownych przypadkach, celów polityki regionalnej Unii, w tym strategii dotyczących basenów morskich oraz strategii makroregionalnych. |
(16) |
Działania na morzu i w obszarach przybrzeżnych są często ściśle ze sobą powiązane. W celu promowania zrównoważonego wykorzystania przestrzeni morskiej, planowanie przestrzenne obszarów morskich powinno uwzględniać wzajemne oddziaływania między lądem a morzem. Dlatego też planowanie przestrzenne obszarów morskich może być bardzo przydatne w określaniu kierunków związanych ze zrównoważonym i zintegrowanym zarządzaniem działalnością człowieka na morzu, zachowaniem żywych zasobów, wrażliwością ekosystemów przybrzeżnych, erozją oraz czynnikami społecznymi i gospodarczymi. W planowaniu przestrzennym obszarów morskich należy mieć na celu integrację morskiego wymiaru niektórych zastosowań lub działalności przybrzeżnej oraz ich wpływu, a w konsekwencji umożliwić zintegrowaną strategiczną wizję. |
(17) |
Niniejsza dyrektywa ramowa nie narusza kompetencji państw członkowskich w zakresie planowania przestrzennego obszarów miejskich i wiejskich, w tym wszelkiego naziemnego lub lądowego systemu planowania przestrzennego stosowanego przy planowaniu sposobów wykorzystywania obszarów lądowych i przybrzeżnych. Jeżeli państwa członkowskie stosują planowanie naziemne do wód przybrzeżnych lub ich części, niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do tych wód. |
(18) |
Planowanie przestrzenne obszarów morskich powinno obejmować cały cykl identyfikacji problemu i możliwości, gromadzenia informacji, planowania, podejmowania decyzji, wdrażania, przeglądu lub aktualizacji i monitorowania wdrażania, oraz powinno uwzględniać należycie wzajemne oddziaływania między lądem i morzem oraz najlepszą dostępną wiedzę. Należy jak najlepiej wykorzystać mechanizmy ustanowione w aktualnych i przyszłych przepisach prawnych, w tym w decyzji Komisji 2010/477/UE (15) oraz inicjatywy Komisji „Wiedza o morzu 2020”. |
(19) |
Głównym celem planowania przestrzennego obszarów morskich jest promowanie zrównoważonego rozwoju i zdefiniowanie wykorzystania obszarów morskich do różnych celów oraz do zarządzania sposobami wykorzystania przestrzeni i konfliktami na obszarach morskich. Planowanie przestrzenne obszarów morskich służy także określeniu sposobów wielorakiego wykorzystywania obszaru morskiego i zachęcaniu do ich stosowania, zgodnie z odnośnymi strategiami i przepisami krajowymi. Aby osiągnąć ten cel, państwa członkowskie powinny przynajmniej zapewnić, że wynikiem procesu lub procesów planowania jest kompleksowy plan przedstawiający różne sposoby wykorzystania przestrzeni morskiej i uwzględniający długotrwałe zmiany spowodowane zmianą klimatu. |
(20) |
Państwa członkowskie powinny konsultować i koordynować swoje plany z właściwymi państwami członkowskimi i współpracować z organami państw trzecich w danym regionie morskim, zgodnie z prawami i zobowiązaniami tych państw członkowskich oraz zainteresowanych państw trzecich wynikającymi z prawa unijnego i międzynarodowego. Skuteczna współpraca transgraniczna między państwami członkowskimi oraz z sąsiadującymi państwami trzecimi wymaga wskazania właściwych organów w każdym państwie członkowskim. Państwa członkowskie wyznaczają w tym celu właściwy organ lub organy odpowiedzialne za wykonywanie niniejszej dyrektywy. Ze względu na różnice pomiędzy poszczególnymi regionami lub podregionami morskimi i obszarami przybrzeżnymi nie jest właściwe szczegółowe ustanawianie w niniejszej dyrektywie form, jakie te mechanizmy współpracy powinny przybierać. |
(21) |
Zarządzanie obszarami morskimi jest złożone i angażuje na różnych poziomach organy, podmioty gospodarcze i inne zainteresowane strony. W celu skutecznego wspierania zrównoważonego rozwoju istotne są konsultacje z zainteresowanymi stronami, organami i społeczeństwem na odpowiednim etapie opracowywania planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich w oparciu o niniejszą dyrektywę, zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa Unii. Dobry przykład przepisów dotyczących konsultacji publicznych można znaleźć w art. 2 ust. 2 dyrektywy 2003/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (16). |
(22) |
Poprzez plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich państwa członkowskie mogą zmniejszyć obciążenie administracyjne i koszty wspierania swoich działań na rzecz wdrożenia innych stosownych aktów prawnych Unii. Harmonogramy dotyczące planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich powinny zatem być w miarę możliwości spójne z harmonogramami określonymi w innych powiązanych przepisach prawa, a w szczególności: dyrektywie 2009/28/WE, która wymaga, aby udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w 2020 r., wyniósł co najmniej 20 % i która określa procedury koordynacji zatwierdzania, certyfikacji i planowania, w tym planowania przestrzennego, jako ważny wkład w osiągnięcie celów Unii w zakresie energii ze źródeł odnawialnych; dyrektywie 2008/56/WE i części A pkt 6 załącznika do decyzji 2010/477/UE, które wymagają od państw członkowskich podjęcia niezbędnych środków na rzecz osiągnięcia lub utrzymania dobrego stanu ekologicznego środowiska morskiego do 2020 r. i które określają morskie planowanie przestrzenne jako narzędzie wspierające podejście ekosystemowe do zarządzania działalnością człowieka w celu osiągnięcia dobrego stanu środowiska; decyzji nr 884/2004/WE, która nakłada obowiązek ustanowienia do 2020 r. transeuropejskiej sieci transportowej poprzez integrację europejskich sieci infrastruktury transportu lądowego, morskiego i lotniczego. |
(23) |
Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (17) ustanawia ocenę oddziaływania na środowisko jako ważne narzędzie umożliwiające uwzględnienie aspektów ochrony środowiska podczas przygotowywania i przyjmowania planów i programów. Plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich, które mogą mieć znaczący wpływ na środowisko, podlegają dyrektywie 2001/42/WE. W przypadku gdy plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich obejmują obszary Natura 2000, w celu uniknięcia powielania działań ocena oddziaływania na środowisko może zostać połączona z wymaganiami zawartymi w art. 6 dyrektywy 92/43/EWG. |
(24) |
W celu zadbania o to, by plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich opierały się na wiarygodnych danych, oraz w celu uniknięcia dodatkowych obciążeń administracyjnych konieczne jest wykorzystywanie przez państwa członkowskie najlepszych dostępnych danych i informacji poprzez zachęcanie odpowiednich zainteresowanych stron do dzielenia się danymi i informacjami oraz poprzez wykorzystanie istniejących instrumentów i narzędzi gromadzenia danych, takich jak normy opracowane w ramach inicjatywy „Wiedza o morzu 2020” i dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (18). |
(25) |
W celu zapewnienia monitorowania przez Komisję wdrażania niniejszej dyrektywy państwa członkowskie powinny przesyłać Komisji kopie swoich planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich oraz wszelkich aktualizacji tych planów. Komisja będzie korzystać z informacji przekazanych przez państwa członkowskie oraz wszelkich istniejących informacji dostępnych na mocy przepisów prawa Unii w celu informowania Parlamentu Europejskiego i Rady o postępach dokonanych we wdrażaniu niniejszej dyrektywy. |
(26) |
Terminowa transpozycja niniejszej dyrektywy ma istotne znaczenie, ponieważ Unia przyjęła liczne inicjatywy polityczne, które winny być zrealizowane do roku 2020 i których wsparcie i uzupełnienie jest celem niniejszej dyrektywy. |
(27) |
Gdyby państwa członkowskie nieposiadające dostępu do morza musiały transponować i wprowadzić w życie niniejszą dyrektywę, stanowiłoby to nieproporcjonalny i niepotrzebny obowiązek. Takie państwa członkowskie powinny być zatem wyłączone z obowiązku transponowania i stosowania niniejszej dyrektywy, |
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
ROZDZIAŁ I
PRZEPISY OGÓLNE
Artykuł 1
Przedmiot
1. Niniejsza dyrektywa ustanawia ramy planowania przestrzennego obszarów morskich mającego na celu propagowanie zrównoważonego wzrostu w gospodarce morskiej, zrównoważonego rozwoju obszarów morskich oraz zrównoważonego wykorzystania zasobów morza.
2. W ramach zintegrowanej polityki morskiej Unii ramy te umożliwiają ustanowienie i wdrożenie przez państwa członkowskie planowania przestrzennego obszarów morskich w celu przyczynienia się do realizacji celów określonych w art. 5, z uwzględnieniem wzajemnego oddziaływania lądu i morza oraz ściślejszej współpracy transgranicznej, zgodnie z odpowiednimi przepisami konwencji UNCLOS.
Artykuł 2
Zakres
1. Niniejszą dyrektywę stosuje się do wód morskich państw członkowskich, bez uszczerbku dla innych przepisów unijnych. Nie ma ona zastosowania do wód przybrzeżnych lub ich części objętych w danym państwie członkowskim planowaniem przestrzennym obszarów miejskich i wiejskich, pod warunkiem że zostanie to określone w planach zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich.
2. Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do działań, których wyłącznym celem jest obrona lub bezpieczeństwo narodowe.
3. Niniejsza dyrektywa nie wpływa na kompetencje państw członkowskich do planowania i określania, w granicach ich wód morskich, zakresu i zawartości ich planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich. Nie ma ona zastosowania do planowania przestrzennego obszarów miejskich i wiejskich.
4. Niniejsza dyrektywa nie narusza suwerennych praw i jurysdykcji państw członkowskich nad wodami morskimi wynikających z właściwego prawa międzynarodowego, w szczególności UNCLOS. W szczególności stosowanie niniejszej dyrektywy pozostoje bez wpływu na wyznaczanie i wytyczanie granic morskich przez państwa członkowskie zgodnie z właściwymi przepisami UNCLOS.
Artykuł 3
Definicje
Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:
1) |
„zintegrowana polityka morska” (ZPM) oznacza politykę Unii, której celem jest wspieranie skoordynowanego i spójnego procesu podejmowania decyzji w celu osiągnięcia maksymalnego zrównoważonego rozwoju, wzrostu gospodarczego i spójności społecznej państw członkowskich, a w szczególności przybrzeżnych, wyspiarskich i najbardziej oddalonych regionów Unii, a także sektorów morskich, poprzez spójne strategie polityczne związane z sektorem morskim oraz odpowiednią współpracę międzynarodową; |
2) |
„planowanie przestrzenne obszarów morskich” oznacza proces, za pośrednictwem którego właściwe organy państw członkowskich analizują i organizują działalność ludzką na obszarach morskich aby osiągnąć cele ekologiczne, gospodarcze i społeczne; |
3) |
„region morski” oznacza region morski, o którym mowa w art. 4 dyrektywy 2008/56/WE; |
4) |
„wody morskie” oznaczają wody, dno morskie i skałę macierzystą, jak określono w art. 3 pkt 1 lit. a) dyrektywy 2008/56/WE, oraz wody przybrzeżne, jak określono w art. 2 pkt 7 dyrektywy 2000/60/WE, ich dno morskie i skałę macierzystą. |
ROZDZIAŁ II
PLANOWANIE PRZESTRZENNE OBSZARÓW MORSKICH
Artykuł 4
Ustanawianie i wdrażanie planowania przestrzennego obszarów morskich
1. Każde państwo członkowskie ustanawia i wdraża planowanie przestrzenne obszarów morskich.
2. Czyniąc to, państwa członkowskie uwzględniają wzajemne oddziaływanie lądu i morza.
3. Wynikający z tego plan lub plany opracowuje się i realizuje na szczeblu instytucjonalnym i na szczeblu zarządzania określonym przez państwa członkowskie. Niniejsza dyrektywa nie wpływa na kompetencje państw członkowskich w zakresie planowania oraz określania formy i treści tego planu lub tych planów.
4. Planowanie przestrzenne obszarów morskich przyczynia się do osiągnięcia celów wymienionych w art. 5 oraz spełnia wymagania, o których mowa w art. 6 i 8.
5. Ustanawiając planowanie przestrzenne obszarów morskich, państwa członkowskie należycie uwzględniają specyfikę regionów morskich oraz odpowiednie istniejące i przyszłe działania i sposoby wykorzystania tych obszarów, ich wpływ na środowisko i na zasoby naturalne, jak również biorą pod uwagę wzajemne oddziaływanie lądu i morza.
6. Państwa członkowskie mogą włączyć do planów lub opracować plany w oparciu o istniejące krajowe strategie, regulacje lub mechanizmy, które zostały lub zostaną ustanowione przed wejściem w życie niniejszej dyrektywy, lub opierać się nich, pod warunkiem że ich treść jest zgodna z wymaganiami niniejszej dyrektywy.
Artykuł 5
Cele planowania przestrzennego obszarów morskich
1. Przy stanowieniu i wdrażaniu planowania przestrzennego obszarów morskich państwa członkowskie biorą pod uwagę aspekty gospodarcze, społeczne i środowiskowe, aby wspierać zrównoważony rozwój i wzrost w sektorze morskim, stosując podejście ekosystemowe i wspierając współistnienie odpowiednich działań i sposobów wykorzystania.
2. Przy pomocy swoich planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich państwa członkowskie dążą do wspierania zrównoważonego rozwoju sektora energii na morzu, transportu morskiego, sektora rybołówstwa i akwakultury oraz zachowania, ochrony i poprawy stanu środowiska naturalnego, w tym odporności na zmianę klimatu. Ponadto państwa członkowskie mogą realizować inne cele, takie jak propagowanie zrównoważonej turystyki i zrównoważone wydobycie surowców.
3. Niniejsza dyrektywa nie narusza kompetencji państw członkowskich do decydowania o tym, w jaki sposób te różne cele znajdują odzwierciedlenie w ich planie lub planach zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich.
Artykuł 6
Minimalne wymagania dotyczące planowania przestrzennego obszarów morskich
1. Państwa członkowskie ustanawiają, z uwzględnieniem istotnych działań i sposobów wykorzystania wód morskich, działania proceduralne mające przyczynić się do osiągnięcia celów wymienionych w art. 5.
2. Czyniąc to, państwa członkowskie:
a) |
uwzględniają wzajemne oddziaływanie lądu i morza; |
b) |
uwzględniają aspekty środowiskowe, gospodarcze i społeczne, jak też aspekty bezpieczeństwa; |
c) |
dążą do wspierania spójności między planowaniem przestrzennym obszarów morskich i wynikającym z niego planem lub planami a innymi procesami, takimi jak zintegrowane zarządzanie obszarami przybrzeżnymi lub równoważne działania formalne lub nieformalne; |
d) |
zapewniają zaangażowanie zainteresowanych stron, zgodnie z art. 9; |
e) |
organizują sposób wykorzystania najlepszych dostępnych danych, zgodnie z art. 10; |
f) |
zapewniają współpracę transgraniczną między państwami członkowskimi zgodnie z art. 11; |
g) |
propagują współpracę z państwami trzecimi, zgodnie z art. 12. |
3. Plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich podlegają przeglądom dokonywanym przez państwa członkowskie, w sposób określony przez te państwa, lecz co najmniej raz na dziesięć lat.
Artykuł 7
Wzajemne oddziaływanie lądu i morza
1. W celu uwzględnienia interakcji między lądem i morzem, zgodnie z art. 4 ust. 2, o ile nie stanowi to części samego planowania przestrzennego obszarów morskich, państwa członkowskie mogą stosować inne procesy formalne i nieformalne, takie jak zintegrowane zarządzanie obszarami przybrzeżnymi. Wyniki są przedstawiane przez państwa członkowskie w ich planach zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich.
2. Bez uszczerbku dla art. 2 ust. 3, państwa członkowskie dążą, za pośrednictwem planowania przestrzennego obszarów morskich, do wspierania spójności powstałego w jego następstwie planu lub planów z innymi istotnymi procesami.
Artykuł 8
Sporządzanie planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich
1. W ramach ustanawiania i wdrażania polityki planowania przestrzennego obszarów morskich państwa członkowskie sporządzają plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich, w których określają przestrzenny i czasowy rozkład istotnych realizowanych już lub przyszłych działań oraz sposobów wykorzystania wód morskich, w dążeniu do realizacji celów wyznaczonych w art. 5.
2. Czyniąc to, a także postępując zgodnie z art. 2 ust. 3, państwa członkowskie uwzględniają odpowiednie wzajemne oddziaływania między działaniami i sposobami wykorzystania. Bez uszczerbku dla kompetencji państw członkowskich ewentualne działania i sposoby wykorzystania oraz interesy mogą obejmować:
— |
obszary akwakultury, |
— |
łowiska, |
— |
instalacje i infrastrukturę do poszukiwania, eksploatacji i wydobywania ropy naftowej, gazu oraz innych źródeł energii, minerałów i kruszy, a także wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych, |
— |
morskie trasy żeglugowe i ciągi ruchu, |
— |
poligony wojskowe, |
— |
obszary ochrony przyrody i gatunków oraz obszary chronione, |
— |
obszary wydobywania surowców, |
— |
badania naukowe, |
— |
przebieg podwodnych kabli i rurociągów, |
— |
turystykę, |
— |
podwodne dziedzictwo kulturowe. |
Artykuł 9
Udział społeczeństwa
1. Państwa członkowskie ustanawiają środki zapewniające udział społeczeństwa poprzez informowanie zainteresowanych stron oraz poprzez prowadzenie konsultacji z odpowiednimi zainteresowanymi podmiotami i organami oraz społecznościami, których to dotyczy na wczesnym etapie opracowywania planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich, zgodnie z odpowiednimi przepisami ustanowionymi w prawodawstwie Unii.
2. Państwa członkowskie zapewniają także, aby odpowiednie zainteresowane strony, organy i społeczności miały dostęp do planów, gdy tylko zakończą się nad nimi prace.
Artykuł 10
Wykorzystywanie danych i dzielenie się nimi
1. Państwa członkowskie organizują wykorzystanie najlepszych dostępnych danych i decydują o tym, w jaki sposób zorganizować dzielenie się informacjami niezbędnymi do sporządzenia planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich.
2. Dane, o których mowa w ust. 1, mogą obejmować między innymi:
a) |
dane środowiskowe, społeczne i gospodarcze gromadzone zgodnie z przepisami prawa unijnego odnoszące się do działań, o których mowa w art. 8; |
b) |
morskie dane fizyczne odnoszące się do wód morskich. |
3. Stosując postanowienia zawarte w ust. 1, państwa członkowskie wykorzystują odpowiednie instrumenty i narzędzia, w tym te, które są już dostępne w ramach ZPM oraz innych odnośnych strategii Unii, takich jak te, o których mowa w dyrektywie 2007/2/WE.
Artykuł 11
Współpraca między państwami członkowskimi
1. W ramach procesu planowania i zarządzania nadbrzeżne państwa członkowskie współpracują w celu zapewnienia, aby plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich były spójne i skoordynowane w ramach całego regionu morskiego, którego te plany dotyczą. Współpraca ta uwzględnia w szczególności kwestie ponadnarodowe.
2. Współpraca, o której mowa w ust. 1, jest realizowana poprzez:
a) |
istniejące regionalne struktury współpracy instytucjonalnej takie jak regionalne konwencje morskie; lub |
b) |
sieci lub struktury właściwych organów państw członkowskich; lub |
c) |
wszelkie inne metody spełniające wymogi przedstawione w ust. 1, np. w kontekście strategii dotyczących basenów morskich. |
Artykuł 12
Współpraca z państwami trzecimi
O ile jest to możliwe, państwa członkowskie dążą do podjęcia współpracy z krajami trzecimi w ich działaniach w zakresie planowania przestrzennego obszarów morskich w odpowiednich regionach morskich, zgodnie z prawem międzynarodowym i konwencjami międzynarodowymi, między innymi poprzez wykorzystanie forów międzynarodowych lub regionalnej współpracy instytucjonalnej.
ROZDZIAŁ III
WYKONANIE
Artykuł 13
Właściwe organy
1. Każde państwo członkowskie wyznacza właściwy organ lub organy odpowiedzialne za wdrażanie niniejszej dyrektywy.
2. Każde państwo członkowskie przekazuje Komisji wykaz tych właściwych organów wraz z informacjami wymienionymi w załączniku do niniejszej dyrektywy.
3. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o wszelkich zmianach dotyczących informacji przekazanych zgodnie z ust. 1 w terminie sześciu miesięcy od daty wprowadzenia w życie takiej zmiany.
Artykuł 14
Monitorowanie i sprawozdawczość
1. Państwa członkowskie przekazują Komisji i wszelkim innym zainteresowanym państwom członkowskim kopie planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich, w tym istotne istniejące materiały wyjaśniające dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy, oraz wszystkie kolejne uaktualnienia w terminie trzech miesięcy od daty ich opublikowania.
2. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z postępów we wdrażaniu niniejszej dyrektwy najpóźniej rok po terminie, w którym należy ustanowić plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich, a następnie co cztery lata.
ROZDZIAŁ IV
PRZEPISY KOŃCOWE
Artykuł 15
Transpozycja
1. Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy do dnia 18 września 2016 r. Niezwłocznie powiadamiają o tym Komisję.
Te przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.
2. Organ lub organy, o których mowa w art. 13 ust. 1, należy wyznaczyć do dnia 18 września 2016 r.
3. Plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich, o których mowa w art. 4, należy opracować jak najszybciej, a najpóźniej do dnia 31 marca 2021 r.
4. Obowiązek transponowania i stosowania niniejszej dyrektywy nie ma zastosowania do państw członkowskich nieposiadających dostępu do morza.
Artykuł 16
Wejście w życie
Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Artykuł 17
Adresaci
Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 23 lipca 2014 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego
M. SCHULZ
Przewodniczący
W imieniu Rady
S. GOZI
Przewodniczący
(1) Dz.U. C 341 z 21.11.2013, s. 67.
(2) Dz.U. C 356 z 5.12.2013, s. 124.
(3) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 17 kwietnia 2014 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 23 lipca 2014 r.
(4) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. ustanawiająca ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej) (Dz.U. L 164 z 25.6.2008, s. 19.).
(5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1255/2011 z dnia 30 listopada 2011 r. ustanawiające Program na rzecz dalszego rozwoju zintegrowanej polityki morskiej (Dz.U. L 321 z 5.12.2011, s. 1).
(6) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 508/2014 z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (WE) nr 2328/2003, (WE) nr 861/2006, (WE) nr 1198/2006 i (WE) nr 791/2007 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1255/2011 (Dz.U. L 149 z 20.5.2014, s. 1).
(7) Zalecenie 2002/413/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2002 r. dotyczące wdrożenia zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną w Europie (Dz.U. L 148 z 6.6.2002, s. 24.).
(8) Decyzja Rady 2010/631/UE z dnia 13 września 2010 r. w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Protokołu dotyczącego zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną Morza Śródziemnego do Konwencji o ochronie środowiska morskiego i regionu przybrzeżnego Morza Śródziemnego (Dz.U. L 279 z 23.10.2010, s. 1).
(9) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz.U. L 140 z 5.6.2009, s. 16.).
(10) Rozporządzenie Rady (WE) nr 2371/2002 z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie ochrony i zrównoważonej eksploatacji zasobów rybołówstwa w ramach wspólnej polityki rybołówstwa (Dz.U. L 358 z 31.12.2002, s. 59.).
(11) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz.U. L 20 z 26.1.2010, s. 7.).
(12) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7.).
(13) Decyzja nr 884/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. zmieniająca decyzję nr 1692/96/WE w sprawie wspólnotowych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej (Dz.U. L 167 z 30.4.2004, s. 1.).
(14) Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.U. L 327 z 22.12.2000, s. 1.).
(15) Decyzja Komisji 2010/477/UE z dnia 1 września 2010 r. w sprawie kryteriów i standardów metodologicznych dotyczących dobrego stanu środowiska wód morskich (Dz.U. L 232 z 2.9.2010, s. 14).
(16) Dyrektywa 2003/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. przewidująca udział społeczeństwa w odniesieniu do sporządzania niektórych planów i programów w zakresie środowiska oraz zmieniająca w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości dyrektywy Rady 85/337/EWG i 96/61/WE (Dz.U. L 156 z 25.6.2003, s. 17).
(17) Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz.U. L 197 z 21.7.2001, s. 30).
(18) Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (Dz.U. L 108 z 25.4.2007, s. 1).
ZAŁĄCZNIK
WŁAŚCIWE ORGANY
1. |
Nazwa i adres właściwego organu lub organów – oficjalna nazwa i adres wskazanego właściwego organu lub właściwych organów. |
2. |
Status prawny właściwego organu lub właściwych organów – krótki opis statusu prawnego właściwego organu lub właściwych organów. |
3. |
Zakres odpowiedzialności – krótki opis obowiązków prawnych i administracyjnych właściwego organu lub organów i ich rola w odniesieniu do przedmiotowych wód morskich. |
4. |
Członkostwo – w przypadku gdy właściwy organ lub organy działają jako organy koordynujące w stosunku do innych właściwych organów, wymagany jest wykaz tych organów wraz z krótkim opisem relacji instytucjonalnych ustanowionych w celu zapewnienia koordynacji. |
5. |
Koordynacja regionalna – wymagany jest opis mechanizmów ustanowionych w celu zapewnienia koordynacji pomiędzy państwami członkowskimi, których wody są objęte niniejszą dyrektywą i należą do tego samego regionu lub podregionu morskiego. |
28.8.2014 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 257/146 |
DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2014/90/UE
z dnia 23 lipca 2014 r.
w sprawie wyposażenia morskiego i uchylająca dyrektywę Rady 96/98/WE
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 100 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (1),
po konsultacji z Komitetem Regionów,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (2),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) |
Globalny wymiar żeglugi morskiej wymaga od Unii stosowania i wspierania międzynarodowych ram regulacyjnych w zakresie bezpieczeństwa na morzu. Międzynarodowe konwencje w dziedzinie bezpieczeństwa na morzu zobowiązują państwa bandery do zapewnienia zgodności wyposażenia wykorzystywanego na statkach z określonymi wymogami bezpieczeństwa dotyczącymi rozwiązań projektowych, konstrukcyjnych i eksploatacyjnych oraz do wydawania odpowiednich certyfikatów. W tym celu Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) oraz europejskie i międzynarodowe organy normalizacyjne opracowały szczegółowe normy eksploatacyjne i normy badań dla niektórych rodzajów wyposażenia morskiego. |
(2) |
Instrumenty międzynarodowe pozostawiają organom administracyjnym państw bandery znaczący margines swobody. Brak harmonizacji prowadzi do różnic w poziomie bezpieczeństwa produktów, które zostały certyfikowane przez właściwe organy krajowe jako zgodne z tymi konwencjami i normami; ma to w efekcie wpływ na sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego, ponieważ państwa członkowskie nie mogą w prosty sposób – bez dalszych weryfikacji – uznać wyposażenia certyfikowanego w innym państwie członkowskim, które ma być umieszczone na statkach pływających pod ich banderą. |
(3) |
Harmonizacja na szczeblu unijnym rozwiązuje te problemy. Dyrektywą Rady 96/98/WE (3) ustanowiono zatem wspólne przepisy w celu zniwelowania różnic we wdrażaniu międzynarodowych norm za pomocą wyraźnie określonego zbioru wymogów i jednolitych procedur certyfikacji. |
(4) |
Istnieją różne inne instrumenty prawa unijnego, które określają wymogi i warunki mające na celu – między innymi – zapewnienie swobodnego przepływu towarów na rynku wewnętrznym lub służące ochronie środowiska; dotyczą one określonych produktów o charakterze zbliżonym do wyposażenia wykorzystywanego na statkach; produkty te jednak nie spełniają wymogów norm międzynarodowych, które mogą w znacznym stopniu różnić się od wewnętrznych przepisów Unii i stale się zmieniają. Produkty te nie mogą zatem być certyfikowane przez państwa członkowskie zgodnie z właściwymi międzynarodowymi konwencjami w dziedzinie bezpieczeństwa na morzu. Wyposażenie, które ma zostać umieszczone na statkach UE zgodnie z międzynarodowymi normami bezpieczeństwa, powinno zatem być regulowane wyłącznie niniejszą dyrektywą, która powinna zostać bezwzględnie uznana za lex specialis; ponadto należy ustanowić specjalne oznakowanie, które wskazywałoby, że wyposażenie opatrzone danym znakiem spełnia wymogi określone w odpowiednich konwencjach i instrumentach międzynarodowych, które weszły w życie. |
(5) |
Instrumenty międzynarodowe określają szczegółowe normy eksploatacyjne i normy badań dla wyposażenia morskiego, a także w pewnych przypadkach dopuszczają środki, które odbiegają od ustanowionych przepisami wymogów, lecz które – pod pewnymi warunkami – są odpowiednie, by cel wymogów został osiągnięty. Na mocy Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu z 1974 r. (konwencja SOLAS) poszczególne państwa członkowskie działające na własną odpowiedzialność mogą stosować inne rozwiązania projektowe i ustalenia. |
(6) |
Doświadczenia zdobyte podczas wdrażania dyrektywy 96/98/WE pokazały, że konieczne jest przyjęcie dodatkowych środków, aby usprawnić mechanizmy wdrażania i egzekwowania przepisów tej dyrektywy oraz uprościć otoczenie regulacyjne, zapewniając jednocześnie, aby wymogi IMO były stosowane i wdrażane w całej Unii w sposób zharmonizowany. |
(7) |
Należy zatem ustanowić wymogi dla wyposażenia morskiego, zgodnie z którymi będzie ono musiało być zgodne z normami bezpieczeństwa ustanowionymi w obowiązujących instrumentach międzynarodowych, w tym z odpowiednimi normami badań, w celu zapewnienia swobodnego obrotu wyposażeniem, które spełnia przedmiotowe wymogi, na rynku wewnętrznym i zapewnienia możliwości jego umieszczania na statkach pływających pod banderą dowolnego państwa członkowskiego. |
(8) |
Aby umożliwić uczciwą konkurencję w opracowywaniu wyposażenia morskiego, należy dołożyć wszelkich starań, by promować stosowanie otwartych norm, tak aby były one dostępne nieodpłatnie lub za symboliczną opłatą oraz by wszyscy mieli pozwolenie na ich kopiowanie, dystrybuowanie i stosowanie bez jakichkolwiek opłat lub za symboliczną opłatą. |
(9) |
Decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE (4) ustanowiono wspólne zasady i przepisy odniesienia, które mają być w zamierzeniu stosowane w całym prawodawstwie branżowym, tak aby zapewnić spójne podstawy dla nowelizacji lub przekształcania tego prawodawstwa. Decyzja ta stanowi ogólne ramy o horyzontalnym charakterze dla przyszłego prawodawstwa harmonizującego zasady wprowadzania do obrotu produktów oraz służy jako tekst referencyjny dla obowiązującego prawodawstwa. Tego rodzaju ogólne ramy stanowią odpowiednie rozwiązanie problemów wskazanych podczas wdrażania dyrektywy 96/98/WE. Należy zatem włączyć definicje i przepisy odniesienia z decyzji nr 768/2008/WE do niniejszej dyrektywy, dostosowując je w sposób właściwy dla specyfiki sektora wyposażenia morskiego. |
(10) |
Aby dać organom nadzoru rynku dodatkowe, konkretne środki, które ułatwią im wykonywanie ich zadań, znak koła sterowego mógłby zostać w odpowiednim czasie uzupełniony lub zastąpiony oznakowaniem elektronicznym. |
(11) |
Obowiązki podmiotów gospodarczych powinny zostać określone w sposób, który jest proporcjonalny i niedyskryminujący dla tych podmiotów gospodarczych, które mają siedzibę w Unii, biorąc pod uwagę, że znaczna część wyposażenia morskiego objętego zakresem niniejszej dyrektywy może nigdy nie zostać przywieziona na terytorium państw członkowskich ani nie być na nim dystrybuowana. |
(12) |
Fakt, że wyposażenie morskie jest umieszczane na statkach podczas ich budowy lub remontu w dowolnym miejscu na świecie, stanowi szczególne utrudnienie z punktu widzenia nadzoru rynku, a przy tym zadania tego nie da się skutecznie wesprzeć kontrolami granicznymi. Dlatego należy jasno określić odpowiednie obowiązki państw członkowskich i podmiotów gospodarczych w ramach Unii. Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby na statkach pływających pod ich banderami montowano jedynie wyposażenie zgodne z przepisami oraz aby dopełniano tego obowiązku przez wydawanie, zatwierdzanie lub wznawianie certyfikatów dla takich statków przez administrację państwa bandery zgodnie z konwencjami międzynarodowymi, a także poprzez obowiązujące krajowe uzgodnienia w zakresie nadzoru rynku zgodnie z unijnymi ramami nadzoru rynku określonymi w rozdziale III rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 (5). Państwa członkowskie powinny być wspierane w wykonywaniu tych obowiązków przez udostępnione przez Komisję systemy informacyjne służące do oceny, notyfikacji oraz monitorowania organów upoważnionych do wykonywania zadań związanych z oceną zgodności, wymianą informacji w odniesieniu do zatwierdzonego wyposażenia morskiego, cofniętych lub odrzuconych wniosków oraz niezgodności wyposażenia. |
(13) |
Naniesienie znaku koła sterowego na wyposażenie morskie przez producenta lub, w stosownych przypadkach, importera powinno być przede wszystkim gwarancją, zgodnie z ich obowiązkami w myśl niniejszej dyrektywy, że wyposażenie to jest zgodne z przepisami i może zostać wprowadzone do obrotu w celu umieszczenia na statku UE. Następnie konieczne są również pewne przepisy w celu zapewnienia ciągłości i stosowania znaku koła sterowego po jego naniesieniu oraz w celu skutecznego wywiązywania się z zadań przez krajowe organy nadzoru rynku. Producent lub, w stosownych przypadkach, importer lub dystrybutor powinni być zobowiązani do zapewnienia właściwym organom pełnych i zgodnych z prawdą informacji w odniesieniu do wyposażenia, na które nanieśli znak koła sterowego w celu zapewnienia, że wyposażenie morskie jest nadal bezpieczne. Producent powienien mieć obowiązek współpracy z organami nadzoru rynku, w tym w odniesieniu do norm, zgodnie z którymi wyprodukował on dane wyposażenie i je certyfikował, a także powinien zachowywać również należytą staranność w stosunku do wyposażenia morskiego, które wprowadza do obrotu. W związku z tym producent spoza Unii powinien wyznaczyć upoważnionego przedstawiciela w celu zapewnienia współpracy z właściwymi organami krajowymi. |
(14) |
Przestrzegania międzynarodowych norm badań można najskuteczniej dowieść za pomocą procedur oceny zgodności, takich jak procedury określone w decyzji nr 768/2008/WE. Producentom należy jednak zezwolić na korzystanie jedynie z tych procedur oceny zgodności, które spełniają wymogi instrumentów międzynarodowych. |
(15) |
Aby zapewnić uczciwe i skuteczne procedury przy badaniu podejrzeń o niezgodność z przepisami, należy zachęcać państwa członkowskie do przyjęcia wszelkich środków prowadzących do wnikliwej i obiektywnej oceny ryzyka. Jeżeli Komisja ma pewność, że warunek ten został spełniony, nie powinna być zobowiązywana do powtarzania tej oceny, kiedy dokonywać będzie przeglądu środków ograniczających przyjętych przez dane państwo członkowskie w odniesieniu do wyposażenia, które nie spełnia wymogów. |
(16) |
Podczas pełnienia swoich obowiązków w zakresie postępowania wyjaśniającego w odniesieniu do jednostek notyfikowanych Komisja powinna stale informować państwa członkowskie i w jak największym stopniu z nimi współpracować, z odpowiednim uwzględnieniem swej niezależnej roli. |
(17) |
Jeżeli organy nadzoru jakiegokolwiek państwa członkowskiego uznają, że wyposażenie morskie objęte niniejszą dyrektywą może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa na morzu, dla zdrowia lub dla środowiska, powinny przeprowadzić analizy lub badania dotyczące danego wyposażenia. W przypadku stwierdzenia ryzyka państwo członkowskie powinno wezwać dany podmiot gospodarczy do podjęcia odpowiednich działań naprawczych lub nawet do wycofania lub odzyskania tego wyposażenia. |
(18) |
Stosowanie wyposażenia morskiego, którego nie opatrzono znakiem koła sterowego, powinno zostać dopuszczone w wyjątkowych okolicznościach, szczególnie w przypadku, gdy dostarczenie wyposażenia oznaczonego znakiem koła sterowego dla statku w porcie lub obiekcie poza Unią jest niemożliwe lub gdy wyposażenie to nie jest dostępne na rynku. |
(19) |
Należy dbać, aby realizacja celów niniejszej dyrektywy nie została zakłócona przez brak norm międzynarodowych lub przez poważne niedociągnięcia lub anomalie w istniejących normach, w tym w normach badań, w przypadku określonych elementów wyposażenia morskiego wchodzących w zakres niniejszej dyrektywy. Należy również wskazać określone elementy wyposażenia morskiego, w przypadku których oznakowanie elektroniczne mogłoby być przydatne. Ponadto należy zapewnić bieżącą aktualizację elementu innego niż istotne elementy niniejszej dyrektywy, tj. odniesienia do norm, o których mowa w załączniku III, z chwilą wprowadzania nowych norm. Należy zatem przyznać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów prawnych zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w zakresie przyjmowania, na określonych warunkach i na zasadzie tymczasowej, zharmonizowanych specyfikacji technicznych i norm badań i w celu dokonywania zmian w tych odniesieniach. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na szczeblu ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. |
(20) |
Aby zrealizować cele niniejszej dyrektywy, instrumenty międzynarodowe powinny zostać wdrożone na rynku wewnętrznym w sposób jednolity. Dlatego konieczne jest, aby dla każdego elementu wyposażenia morskiego, w odniesieniu do którego konwencje międzynarodowe wymagają zatwierdzenia przez państwo bandery, wskazano w jasny sposób i bez zwłoki wymogi w zakresie projektu, budowy i działania oraz związane z nimi normy badań określone w instrumentach międzynarodowych dla danego wyposażenia, i przyjęto wspólne kryteria i procedury, w tym ramy czasowe, wdrażania tych wymogów i norm przez jednostki notyfikowane, organy państw członkowskich i podmioty gospodarcze, w tym wszelkie podmioty gospodarcze odpowiedzialne za umieszczanie wyposażenia na statku UE. Ponadto należy zapewnić, aby wady obowiązujących specyfikacji technicznych i norm badań lub brak odpowiednich norm opracowanych przez IMO dla wyposażenia morskiego objętego zakresem niniejszej dyrektywy nie uniemożliwiły realizacji jej celów. |
(21) |
Instrumenty międzynarodowe, z wyjątkiem norm badań, powinny być automatycznie stosowane w najnowszych wersjach. Aby zmniejszyć ryzyko, że wprowadzenie nowych norm badań do przepisów unijnych spowoduje niewspółmierne utrudnienia dla floty Unii i dla podmiotów gospodarczych pod względem jasności i pewności prawa, wejście w życie tych nowych norm badań nie powinno następować automatycznie, lecz powinno być wyraźnie wskazywane przez Komisję. |
(22) |
W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszej dyrektywy należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (6). |
(23) |
Aby ułatwić zharmonizowane, szybkie i proste wdrożenie niniejszej dyrektywy, akty wykonawcze przyjmowane na jej podstawie powinny mieć formę rozporządzeń Komisji. |
(24) |
Zgodnie z ustaloną praktyką komitet, o którym mowa w niniejszej dyrektywie, może, zgodnie ze swoim regulaminem, odegrać pomocną rolę w analizowaniu spraw związanych ze stosowaniem tej dyrektywy, poruszanych przez jego przewodniczącego lub przez przedstawiciela państwa członkowskiego. |
(25) |
W przypadku analizowania spraw dotyczących niniejszej dyrektywy, innych niż jej wdrożenie lub jej naruszenia, na przykład na szczeblu grupy ekspertów Komisji, Parlament Europejski powinien, zgodnie z ustaloną praktyką, otrzymywać pełne informacje i dokumentację oraz, w stosownych przypadkach, zaproszenie do uczestnictwa w posiedzeniach. |
(26) |
Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1406/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (7), w skutecznym wdrażaniu odpowiednich wiążących aktów prawnych Unii oraz w wykonywaniu zadań powierzonych Komisji na ich mocy, Komisję wspomaga Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego. |
(27) |
Właściwe organy i wszystkie podmioty gospodarcze powinny dołożyć wszelkich starań, aby ułatwić komunikację pisemną zgodnie z praktyką międzynarodową, tak aby znaleźć wspólny sposób komunikowania się. |
(28) |
Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie zwiększenie bezpieczeństwa na morzu i zapobieganie zanieczyszczaniu mórz poprzez jednolite stosowanie odpowiednich instrumentów międzynarodowych dotyczących wyposażenia umieszczanego na statkach oraz zapewnienie swobodnego przepływu tego wyposażenia w ramach Unii, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast z uwagi na skalę tego przedsięwzięcia można je skuteczniej zrealizować na szczeblu unijnym, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia wspomnianych celów. |
(29) |
Środki, które mają zostać przyjęte, oznaczają dużą zmianę w przepisach dyrektywy 96/98/WE i dlatego, dla zachowania jasności, dyrektywę tę należy uchylić i zastąpić niniejszą dyrektywą, |
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
ROZDZIAŁ 1
PRZEPISY OGÓLNE
Artykuł 1
Cel
Celem niniejszej dyrektywy jest zwiększenie bezpieczeństwa na morzu i zapobieganie zanieczyszczaniu wód morskich poprzez jednolite stosowanie odpowiednich instrumentów międzynarodowych dotyczących wyposażenia morskiego, które ma zostać umieszczone na statkach UE, oraz zapewnienie swobodnego przepływu tego wyposażenia w Unii.
Artykuł 2
Definicje
Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:
1) |
„wyposażenie morskie” oznacza wyposażenie objęte zakresem niniejszej dyrektywy zgodnie z art. 3; |
2) |
„statek UE” oznacza statek pływający pod banderą państwa członkowskiego i objęty zakresem konwencji międzynarodowych; |
3) |
„konwencje międzynarodowe” oznaczają następujące konwencje wraz z obowiązkowo stosowanymi protokołami i kodeksami do tych konwencji, przyjęte pod auspicjami Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), które weszły w życie i które określają szczegółowe warunki zatwierdzania przez państwo bandery wyposażenia umieszczanego na statkach:
|
4) |
„normy badań” oznaczają normy badań dla wyposażenia morskiego ustanowione przez:
|
5) |
„instrumenty międzynarodowe” oznaczają konwencje międzynarodowe wraz z rezolucjami i okólnikami IMO, mającymi na celu stosowanie tych konwencji w ich najnowszych wersjach, i normami badań; |
6) |
„znak koła sterowego” oznacza symbol, o którym mowa w art. 9, przedstawiony w załączniku I lub, w stosownych przypadkach, oznakowanie elektroniczne, o którym mowa w art. 11; |
7) |
„jednostka notyfikowana” oznacza organizację wyznaczoną przez właściwy organ administracji krajowej państwa członkowskiego zgodnie z art. 17; |
8) |
„udostępnienie na rynku” oznacza dowolną dostawę wyposażenia morskiego na rynku unijnym w ramach działalności handlowej, odpłatną lub nieodpłatną; |
9) |
„wprowadzenie do obrotu” oznacza udostępnienie wyposażenia morskiego na rynku unijnym po raz pierwszy; |
10) |
„producent” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną, która produkuje wyposażenie morskie lub która zleca zaprojektowanie lub wyprodukowanie wyposażenia morskiego, oraz wprowadza to wyposażenie do obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym; |
11) |
„upoważniony przedstawiciel” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną mającą siedzibę w Unii, która otrzymała pisemne pełnomocnictwo producenta do wykonywania w jego imieniu określonych zadań; |
12) |
„importer” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną mającą siedzibę w Unii, która wprowadza do obrotu na rynku unijnym wyposażenie morskie z państwa trzeciego; |
13) |
„dystrybutor” oznacza każdą osobę fizyczną lub prawną w łańcuchu dostaw, inną niż producent lub importer, która udostępnia wyposażenie morskie na rynku; |
14) |
„podmiot gospodarczy” oznacza producenta, upoważnionego przedstawiciela, importera i dystrybutora; |
15) |
„akredytacja” oznacza akredytację w rozumieniu art. 2 pkt 10 rozporządzenia (WE) nr 765/2008; |
16) |
„krajowa jednostka akredytująca” oznacza krajową jednostkę akredytującą w rozumieniu art. 2 pkt 11 rozporządzenia (WE) nr 765/2008; |
17) |
„ocena zgodności” oznacza proces realizowany przez jednostki notyfikowane, zgodnie z art. 15, wykazujący, czy wyposażenie morskie jest zgodne z wymogami określonymi w niniejszej dyrektywie; |
18) |
„jednostka oceniająca zgodność” oznacza organ, który wykonuje czynności z zakresu oceny zgodności, w tym wzorcowanie, badanie, certyfikację i inspekcję; |