WSTĘPNA UMOWA O PARTNERSTWIE GOSPODARCZYM

między Wybrzeżem Kości Słoniowej, z jednej Strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony

SPIS TREŚCI

PREAMBUŁA

TYTUŁ I:

CELE

TYTUŁ II:

PARTNERSTWO NA RZECZ ROZWOJU

TYTUŁ III:

HANDEL TOWARAMI

ROZDZIAŁ 1:

Cła i środki pozataryfowe

ROZDZIAŁ 2:

Instrumenty ochrony handlu

ROZDZIAŁ 3:

Procedury celne i ułatwienia w handlu

ROZDZIAŁ 4:

Bariery techniczne w handlu oraz środki sanitarne i fitosanitarne

TYTUŁ IV:

USŁUGI, INWESTYCJE I PRZEPISY ZWIĄZANE Z HANDLEM

TYTUŁ V:

UNIKANIE I ROZSTRZYGANIE SPORÓW

ROZDZIAŁ 1:

Cel i zakres

ROZDZIAŁ 2:

Konsultacje i mediacje

ROZDZIAŁ 3:

Procedury i rozstrzyganie sporów

ROZDZIAŁ 4:

Postanowienia ogólne

TYTUŁ VI:

OGÓLNE WYJĄTKI

TYTUŁ VII:

POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE, OGÓLNE I KOŃCOWE

REPUBLIKA WYBRZEŻA KOŚCI SŁONIOWEJ,

z jednej strony,

oraz

KRÓLESTWO BELGII,

REPUBLIKA BUŁGARII,

REPUBLIKA CZESKA,

KRÓLESTWO DANII,

REPUBLIKA FEDERALNA NIEMIEC,

REPUBLIKA ESTOŃSKA,

IRLANDIA,

REPUBLIKA GRECKA,

KRÓLESTWO HISZPANII,

REPUBLIKA FRANCUSKA,

REPUBLIKA WŁOSKA,

REPUBLIKA CYPRYJSKA,

REPUBLIKA ŁOTEWSKA,

REPUBLIKA LITEWSKA,

WIELKIE KSIĘSTWO LUKSEMBURGA,

REPUBLIKA WĘGIERSKA,

MALTA,

KRÓLESTWO NIDERLANDÓW,

REPUBLIKA AUSTRII,

RZECZPOSPOLITA POLSKA,

REPUBLIKA PORTUGALSKA,

RUMUNIA,

REPUBLIKA SŁOWENII,

REPUBLIKA SŁOWACKA,

REPUBLIKA FINLANDII,

KRÓLESTWO SZWECJI,

ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ,

oraz

WSPÓLNOTA EUROPEJSKA,

z drugiej strony,

PREAMBUŁA

UWZGLĘDNIAJĄC Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony, podpisaną w Kotonu w dniu 23 czerwca 2000 r. i zmienioną w Luksemburgu w dniu 25 czerwca 2005 r., zwaną dalej „umową z Kotonu”;

ZWAŻYWSZY na fakt, że przejściowy preferencyjny system handlowy ustanowiony na mocy umowy z Kotonu wygasa w dniu 31 grudnia 2007 r.;

BIORĄC PO UWAGĘ ewentualny negatywny wpływ na handel między Stronami wynikający z wygaśnięcia przejściowych preferencji handlowych przewidzianych w umowie z Kotonu, w przypadku braku zgodnego z zasadami Światowej Organizacji Handlu (WTO) porozumienia handlowego zawartego do końca 1 stycznia 2008 r.;

UZNAJĄC konieczność ustanowienia wstępnej umowy o partnerstwie gospodarczym, która zagwarantuje interesy gospodarcze i handlowe Stron;

ZWAŻYWSZY, że Strony pragną dalej wzmacniać gospodarcze i handlowe więzi oraz ustanowić bliskie i trwałe stosunki oparte na partnerstwie i współpracy;

BIORĄC POD UWAGĘ znaczenie, jakie Strony przywiązują do zasad i przepisów regulujących handel międzynarodowy, w szczególności prawa i obowiązki określone w Układu ogólnym w sprawie taryf celnych i handlu z 1994 r. (GATT z 1994 r.) oraz innych wielostronnych umowach załączonych do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (porozumienie ustanawiające WTO), a także do konieczności stosowania ich w przejrzysty i niedyskryminacyjny sposób;

POTWIERDZAJĄC swoje przywiązanie do poszanowania praw człowieka, wartości demokratycznych i rządów prawa, które stanowią zasadnicze elementy umowy z Kotonu, oraz do dobrych rządów, które są jej podstawowym elementem;

UWZGLĘDNIAJĄC potrzebę wspomagania oraz przyspieszania rozwoju gospodarczego, kulturalnego i społecznego państw Afryki Zachodniej w celu przyczynienia się do pokoju i bezpieczeństwa oraz do promowania stabilnego politycznego i demokratycznego otoczenia;

BIORĄC POD UWAGĘ znaczenie, jakie Strony przywiązują do uzgodnionych na poziomie międzynarodowym celów w zakresie rozwoju oraz milenijnych celów rozwoju ONZ;

POTWIERDZAJĄC swoje zobowiązanie do wspólnego działania na rzecz osiągnięcia celów umowy z Kotonu, w tym eliminacji ubóstwa, osiągnięcia zrównoważonego rozwoju oraz stopniowego włączania państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) w gospodarkę światową;

PRAGNĄC stworzyć nowe możliwości dla zatrudnienia, przyciągania inwestycji i poprawy warunków życia na terytoriach Stron przy jednoczesnym promowaniu zrównoważonego rozwoju;

ZWAŻYWSZY na znaczenie tradycyjnych więzi między Wspólnotą Europejską, jej państwami członkowskimi i państwami Afryki Zachodniej, w szczególności na więzi historyczne, polityczne i gospodarcze;

UZNAJĄC różnice w rozwoju gospodarczym i społecznym między państwami Afryki Zachodniej a Wspólnotą Europejską;

PRZEKONANI, że niniejsza umowa stworzy nowy, bardziej korzystny klimat dla stosunków w obszarach zarządzania gospodarczego, handlu i inwestycji oraz zapewni nowe możliwości wzrostu i rozwoju;

UZNAJĄC znaczenie współpracy na rzecz rozwoju w celu realizacji niniejszej umowy;

OCZEKUJĄC na zawarcie ogólnej umowy o partnerstwie gospodarczym między państwami Afryki Zachodniej a Unią Europejską, która zapewni rozwój oraz trwałą i harmonijną integrację regionu Afryki Zachodniej;

POTWIERDZAJĄC swoje zobowiązanie do wspierania integracji regionalnej na terytorium państw Afryki Zachodniej, a w szczególności do promowania regionalnej integracji gospodarczej jako podstawowego środka służącego ich integracji z gospodarką światową, poprzez pomaganie im w stawianiu czoła wyzwaniom dotyczącym globalizacji oraz osiąganiu zamierzonego rozwoju gospodarczego i społecznego;

UZGODNILI, CO NASTĘPUJE:

TYTUŁ I

CELE

Artykuł 1

Umowa wstępna

Niniejsza umowa ustanawia wstępne ramy umowy o partnerstwie gospodarczym (UPG).

Artykuł 2

Cele

Cele niniejszej umowy obejmują:

a)

umożliwienie Stronie Wybrzeże Kości Słoniowej skorzystania z rozszerzonego dostępu do rynku przyznanego przez Stronę WE w ramach negocjacji umowy o partnerstwie gospodarczym, a tym samym uniknięcie zakłóceń w handlu między Wybrzeżem Kości Słoniowej i Wspólnotą Europejską w oczekiwaniu na zawarcie pełnej umowy o partnerstwie gospodarczym, w sytuacji gdy w dniu 31 grudnia 2007 r. wygasa przejściowy system handlu określony w umowie z Kotonu;

b)

stworzenie podstaw do negocjowania umowy o partnerstwie gospodarczym, która przyczyni się do zmniejszenia ubóstwa, wspierania integracji regionalnej, współpracy gospodarczej i dobrego sprawowania rządów w Afryce Zachodniej oraz zwiększy możliwości Afryki Zachodniej w zakresie polityki handlowej i zagadnień związanych z handlem;

c)	wspieranie harmonijnej i stopniowej integracji Afryki Zachodniej z gospodarką światową, zgodnie z jej wyborami politycznymi i priorytetami rozwoju;

d)	wzmacnianie istniejących więzi między Stronami na zasadzie solidarności i obopólnego interesu;

e)	stworzenie umowy zgodnej z art. XXIV GATT z 1994 r.

TYTUŁ II

PARTNERSTWO NA RZECZ ROZWOJU

Artykuł 3

Współpraca na rzecz rozwoju w ramach niniejszej umowy

Strony zobowiązują się do współpracy w celu wykonania niniejszej umowy i do udzielenia pomocy Stronie Wybrzeże Kości Słoniowej w osiąganiu celów umowy o partnerstwie gospodarczym. Współpraca ta przyjmuje finansową i niefinansową formę.

Artykuł 4

Współpraca na rzecz finansowania rozwoju w ramach niniejszej umowy

1.   Postanowienia umowy z Kotonu dotyczące współpracy i integracji gospodarczej i regionalnej zostaną wdrożone w celu maksymalizacji korzyści płynących z niniejszej umowy.

2.   Finansowanie wspólnotowe (1) dotyczące współpracy na rzecz rozwoju między Stroną Wybrzeże Kości Słoniowej a Wspólnotą Europejską, wspierającej wykonywanie niniejszej umowy, odbywa się zgodnie z zasadami i odpowiednimi procedurami, określonymi w umowie z Kotonu, w szczególności procedurami programowania Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), oraz w ramach odpowiednich instrumentów finansowanych z budżetu ogólnego Unii Europejskiej. W tym kontekście wsparcie dla wdrażania niniejszej umowy stanowi jeden z priorytetów.

3.   Państwa członkowskie Wspólnoty Europejskiej zobowiązują się wspólnie wspierać, poprzez odpowiednie własne polityki i instrumenty rozwoju, działania na rzecz rozwoju przyczyniające się do regionalnej współpracy gospodarczej oraz do wykonania niniejszej umowy, zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym, zgodnie z zasadami skuteczności i komplementarności pomocy.

4.   Strony współpracują w celu ułatwienia innym gotowym do udzielenia pomocy donatorom wsparcia wysiłków Strony Wybrzeże Kości Słoniowej zmierzających do osiągnięcia celów niniejszej umowy.

5.   Strony uznają przydatność mechanizmów finansowania regionalnego, takich jak Regionalny Fundusz UPG utworzony przez regiony i dla nich w celu ukierunkowania finansowania na poziomie regionalnym i krajowym oraz skutecznego wdrażania środków towarzyszących niniejszej umowie. Wspólnota Europejska zobowiązuje się, że jej pomoc przekazywana będzie poprzez regionalne mechanizmy finansowania lub mechanizmy uzgodnione przez Strony niniejszej umowy, zgodnie z zasadami i procedurami przewidzianymi w umowie z Kotonu, a także zgodnie z zasadą skuteczności pomocy wskazaną w deklaracji paryskiej, mając na celu zapewnienie prostego, skutecznego i szybkiego wykonania.

6.   Przy wykonywaniu postanowień ust. 1 do 5 niniejszego artykułu Strony zobowiązują się do współpracy finansowej i niefinanasowej w obszarach określonych w art. 5, 6, 7 i 8.

Artykuł 5

Otoczenie biznesu

Strony uznają, że otoczenie biznesu stanowi zasadniczy czynnik rozwoju gospodarczego, a w związku z tym postanowienia niniejszej umowy powinny przyczynić się do osiągnięcia tego wspólnego celu. Wybrzeże Kości Słoniowej, jako sygnatariusz traktatu Organizacji dla Harmonizacji Prawa Biznesu w Afryce (OHADA), potwierdza swoje zobowiązanie do stosowania i wdrażania postanowień tego traktatu.

Strony zobowiązują się zgodnie z postanowieniami art. 4 do stałego wspierania poprawy otoczenia biznesu.

Artykuł 6

Pomoc we wdrażaniu zasad

Strony zgadzają się, że wdrażanie zasad związanych z handlem, w obszarach współpracy wyszczególnionych w poszczególnych rozdziałach niniejszej umowy, przyczynia się w sposób istotny do osiągnięcia celów niniejszej umowy. Współpraca w tym zakresie realizowana jest na warunkach określonych w art. 4.

Artykuł 7

Wzmacnianie i modernizacja sektorów produkcyjnych

W kontekście wykonania niniejszej umowy Strony podkreślają swoją wolę w zakresie promowania konkurencyjności sektorów produkcyjnych Wybrzeża Kości Słoniowej objętych niniejszą umową.

Strony postanawiają współpracować w ramach instrumentów współpracy, jak określono w postanowieniach art. 4, oraz wspomagać:

—	zmiany w sektorze prywatnym w świetle nowych gospodarczych możliwości stworzonych przez niniejszą umowę;

—	określanie i realizację strategii modernizacji;

—	poprawę otoczenia sektora prywatnego i biznesu, jak wskazano w art. 5 i 6;

—	promowanie partnerstwa między sektorami prywatnymi obu Stron.

Artykuł 8

Współpraca w dziedzinie dostosowań fiskalnych

1.   Strony uznają znaczenie wyzwania, jakie może stanowić dla Wybrzeża Kości Słoniowej przewidziane w niniejszej umowie zniesienie lub znaczne zmniejszenie ceł i postanawiają nawiązać w tej dziedzinie dialog i współpracę.

2.   Mając na uwadze uzgodniony przez Strony w niniejszej umowie harmonogram liberalizacji ceł, Strony postanawiają nawiązać pogłębiony dialog na temat środków dostosowań fiskalnych, jakie należy wprowadzić, aby zagwarantować równowagę budżetową Wybrzeża Kości Słoniowej.

3.   Strony postanawiają współpracować, zgodnie z postanowieniami art. 4, w szczególności poprzez ułatwianie wprowadzania środków dodatkowych w następujących dziedzinach:

a)	znaczne wsparcie dotyczące złagodzenia wpływu wynikającego z umowy o partnerstwie gospodarczym na wysokość wpływów netto z podatków, w pełnej zgodności z reformami fiskalnymi;

b)	wsparcie dla reformy fiskalnej towarzyszące dialogowi w tej dziedzinie.

Artykuł 9

Współpraca na forach międzynarodowych

Strony dokładają wszelkich starań, by współpracować na wszystkich forach międzynarodowych, na których omawiane są sprawy wchodzące w zakres niniejszego partnerstwa.

TYTUŁ III

HANDEL TOWARAMI

ROZDZIAŁ 1

Cła i środki pozataryfowe

Artykuł 10

Cła

1.   „Cła” oznaczają wszelkiego rodzaju opłaty lub podatki pobierane przy przywozie lub wywozie towarów, lub związane z takim przywozem lub wywozem, zgodne z zasadami WTO.

Postanowienie to nie może być interpretowane jako mające zastosowanie do opłat lub podatków wewnętrznych lub mających równoważny skutek, pobieranych w momencie opuszczenia terytorium.

2.   Dla każdego produktu podstawową stawkę celną, na podstawie której dokonywane mają być kolejne obniżki, jest stawka wskazana w harmonogramie liberalizacji ceł każdej Strony.

Artykuł 11

Opłaty i inne należności

Strony potwierdzają swoje zobowiązanie do poszanowania postanowień art. VIII GATT z 1994 r.

Artykuł 12

Cła na towary pochodzące z Wybrzeża Kości Słoniowej

Towary pochodzące z Wybrzeża Kości Słoniowej są zwolnione z opłat celnych w przywozie do Strony WE z wyjątkiem towarów wymienionych w załączniku 1 i na warunkach w nim określonych.

Artykuł 13

Cła na towary pochodzące ze Wspólnoty Europejskiej

Cła na przywóz do Wybrzeża Kości Słoniowej produktów pochodzących z WE są zmniejszane lub znoszone zgodnie z harmonogramem liberalizacji ceł zamieszczonym w załączniku 2.

Artykuł 14

Reguły pochodzenia

1.   Do celów niniejszego rozdziału termin „pochodzący” ma zastosowanie do towarów zgodnych z regułami pochodzenia obowiązującymi na terytorium Stron w dniu 1 stycznia 2008 r.

2.   Najpóźniej w dniu 31 lipca 2008 r. Strony ustanowią wspólny i wzajemny system dotyczący reguł pochodzenia, na podstawie reguł pochodzenia określonych w umowie z Kotonu oraz przewidujący usprawnienia, biorąc pod uwagę cele rozwoju Strony Wybrzeże Kości Słoniowej. Ten nowy system zostanie włączony do niniejszej umowy decyzją Komitetu UPG. W przypadku braku porozumienia miedzy Stronami, obowiązywał będzie system handlowy korzystniejszy dla Wybrzeża Kości Słoniowej: system stosowany przez Stronę WE lub zrewidowane zasady ustanowione w umowie z Kotonu.

3.   Najpóźniej w ciągu trzech lat od dnia wejścia w życie niniejszej umowy, Strony dokonają przeglądu obowiązujących postanowień dotyczących reguł pochodzenia w celu uproszczenia koncepcji i metod stosowanych do określania pochodzenia biorąc pod uwagę cele rozwoju Wybrzeża Kości Słoniowej oraz Afryki Zachodniej. W przeglądzie takim Strony uwzględniają rozwój technologiczny, procesy produkcyjne i wszystkie inne czynniki, włącznie z przeprowadzanymi reformami dotyczącymi reguł pochodzenia, które mogłyby wymagać wprowadzenia zmian do wynegocjowanego systemu wzajemnego. Wszelkie zmiany lub zastąpienia dokonywane są decyzją Komitetu UPG.

Artykuł 15

Status quo

1.   Od dnia wejścia w życie niniejszej umowy nie wprowadza się żadnych nowych ceł na przywóz w handlu miedzy Stronami, a cła już obowiązujące nie są zwiększane.

2.   Niezależnie od postanowień ust. 1, w kontekście zakończenia wdrażania wspólnej zewnętrznej taryfy Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS), do dnia 31 grudnia 2011 r. Wybrzeże Kości Słoniowej może dokonać przeglądu swoich podstawowych ceł stosowanych względem towarów pochodzących ze Wspólnoty Europejskiej, dopóki ogólny poziom tych ceł nie jest wyższy od poziomu ceł określonych w załączniku 2. W przypadku dokonania zmian Komitet UPG dostosowuje odpowiednio treść załącznika 2.

Artykuł 16

Cła, podatki oraz inne opłaty i należności wywozowe

1.   Od dnia wejścia w życie niniejszej umowy nie wprowadza się żadnych nowych ceł na wywóz lub równoważnych opłat w handlu miedzy Stronami, a cła już obowiązujące nie są zwiększane.

2.   W wyjątkowych okolicznościach, jeżeli Strona Wybrzeże Kości Słoniowej może wykazać szczególne potrzeby w zakresie dochodów, ochrony powstającego przemysłu lub środowiska, można po konsultacji ze Stroną WE wprowadzić tymczasowe cła na wywóz lub równoważne opłaty w odniesieniu do ograniczonej liczby dodatkowych towarów, a poziom opłat, które już obowiązują może wzrosnąć.

3.   Strony zgadzają się na przeprowadzanie przeglądu postanowień niniejszego artykułu w ramach Komitetu UPG nie później niż trzy lata po wejściu w życie niniejszej umowy, w pełni uwzględniając wpływ na rozwój i dywersyfikację gospodarczą Strony Wybrzeże Kości Słoniowej.

Artykuł 17

Korzystniejsze traktowanie wynikające z umów o wolnym handlu

1.   W odniesieniu do obszarów objętych niniejszym rozdziałem, Strona WE przyznaje Stronie Wybrzeże Kości Słoniowej wszelkie korzystniejsze traktowanie wynikające z zawarcia przez WE umowy o wolnym handlu ze stronami trzecimi po podpisaniu niniejszej umowy.

2.   W odniesieniu do obszarów objętych niniejszym rozdziałem, Strona Wybrzeże Kości Słoniowej przyznaje Stronie WE wszelkie korzystniejsze traktowanie stosowane w wyniku zawarcia przez Stronę Wybrzeże Kości Słoniowej umowy o wolnym handlu ze znaczącym partnerem handlowym po podpisaniu niniejszej umowy.

3.   Jeżeli Strona Wybrzeże Kości Słoniowej uzyska od znaczącego partnera handlowego traktowanie dużo korzystniejsze od tego, które przyznała jej Strona WE, Strony przeprowadzą konsultacje i wspólnie podejmują decyzję o zastosowaniu postanowień ust. 2.

4.   Postanowienia niniejszego rozdziału nie mogą być interpretowane w sposób wymagający od Stron wzajemnego przyznawania sobie traktowania preferencyjnego, które wynikałoby z faktu uczestnictwa jednej ze Stron w umowie o wolnym handlu ze stroną trzecią w dniu podpisania niniejszej umowy.

5.   Do celów niniejszego artykułu „umowa o wolnym handlu” oznacza umowę istotnie liberalizującą handel i znoszącą lub znacznie zmniejszającą dyskryminację między Stronami, poprzez zniesienie obowiązujących środków dyskryminacyjnych lub zakaz wprowadzania nowych środków dyskryminacyjnych oraz środków bardziej dyskryminacyjnych albo z chwilą wejścia w życie takiej umowy, albo na podstawie realistycznego harmonogramu.

6.   Do celów niniejszego artykułu „znaczący partner handlowy” oznacza jakikolwiek rozwinięty kraj lub jakikolwiek kraj, którego udział w światowej wymianie handlowej przekraczał jeden procent w roku poprzedzającym wejście w życie umowy o wolnym handlu, określonej w ust. 2, lub jakąkolwiek grupę krajów działających indywidualnie, wspólnie lub w ramach umowy o wolnym handlu, której wspólny udział w światowym wywozie towarów przekraczał 1,5 % w roku poprzedzającym wejście w życie umowy o wolnym handlu, o której mowa w ust. 2 (2).

Artykuł 18

Zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych

Niezależnie od postanowień art. 23, 24 i 25 z chwilą wejścia w życie niniejszej umowy, zniesione zostają wszelkie zakazy lub ograniczenia przywozowe i wywozowe dotyczące handlu pomiędzy Stronami, poza cłami, podatkami oraz opłatami i innym należnościami przewidzianymi w art. 11, niezależnie czy wprowadzone w ramach kontyngentów, pozwoleń przywozowych lub wywozowych, czy też innych środków. Nie jest dozwolone wprowadzanie jakichkolwiek nowych środków tego rodzaju.

Artykuł 19

Traktowanie narodowe w zakresie podatków i uregulowań wewnętrznych

1.   Przywóz pochodzący z jednej ze Stron nie podlega, w sposób bezpośredni lub pośredni, podatkom wewnętrznym lub innym opłatom wewnętrznym poza tymi, które mają zastosowanie, bezpośrednio lub pośrednio, do podobnych produktów krajowych. Poza tym, żadna ze Stron nie stosuje w inny sposób podatków wewnętrznych lub innych opłat wewnętrznych dla ochrony produkcji krajowej.

2.   Przywóz pochodzący z jednej ze Stron jest traktowany w sposób nie mniej uprzywilejowany, niż podobne produkty krajowe w odniesieniu do wszystkich przepisów ustawowych i wykonawczych oraz wymogów mających wpływ na ich sprzedaż, oferty sprzedaży, kupno, transport, dystrybucję lub wykorzystanie na rynku krajowym. Postanowienia niniejszego ustępu nie wykluczają stosowania zróżnicowanych wewnętrznych opłat transportowych, wyłącznie w oparciu o ekonomiczną eksploatację środków transportu, a nie o pochodzenie towaru.

3.   Niezależnie od postanowień dotyczących reguł pochodzenia, żadna ze Stron nie ustanawia i nie utrzymuje wewnętrznych regulacji dotyczących mieszania, przetwarzania lub wykorzystywania produktów w ustalonych ilościach lub proporcjach, co wymagałoby, bezpośrednio lub pośrednio, aby określona ilość lub proporcja produktu będącego przedmiotem takich regulacji musiała zostać dostarczona ze źródeł krajowych. Poza tym, żadna ze Stron nie stosuje w inny sposób wewnętrznych regulacji ilościowych dla ochrony produkcji krajowej.

4.   Postanowień niniejszego artykułu nie stosuje się do przepisów ustawowych i wykonawczych, procedur lub praktyk dotyczących zamówień publicznych.

5.   Postanowienia niniejszego artykułu nie naruszają postanowień rozdziału 2 dotyczącego instrumentów ochrony handlu.

6.   W kwestiach dotyczących wypłaty subsydiów krajowym producentom Strony odwołują się do WTO.

Artykuł 20

Bezpieczeństwo żywnościowe

Jeśli przestrzeganie postanowień niniejszej umowy prowadzi do problemów z dostępnością środków spożywczych niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, a także jeżeli sytuacja ta powoduje lub może powodować poważne trudności dla Strony Wybrzeże Kości Słoniowej, Wybrzeże Kości Słoniowej może wprowadzić odpowiednie środki zgodnie z procedurami określonymi w art.25.

Artykuł 21

Szczególne postanowienia dotyczące współpracy administracyjnej

1.   Strony uzgadniają, że współpraca administracyjna jest niezbędna do wdrażania i kontroli traktowania preferencyjnego przyznanego w niniejszym rozdziale i podkreślają swoje zobowiązanie do zwalczania nieprawidłowości i nadużyć finansowych w sprawach celnych i związanych z cłami.

2.   W przypadku, gdy jedna ze Stron stwierdzi na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia finansowe, Strona ta może tymczasowo zawiesić traktowanie preferencyjne danego produktu lub produktów zgodnie z niniejszym artykułem.

3.   Do celów niniejszego artykułu brak współpracy administracyjnej oznacza między innymi:

a)	powtarzające się przypadki niedopełnienia obowiązku weryfikacji statusu pochodzenia danego produktu lub produktów;

b)	powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w przeprowadzaniu późniejszej weryfikacji dowodu pochodzenia lub przekazywaniu jej wyników;

c)	powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w wydawaniu zezwolenia na przeprowadzenie misji współpracy w celu weryfikacji autentyczności dokumentów lub dokładności informacji dotyczących przyznawania omawianego traktowania preferencyjnego.

4.   Stosowanie czasowego zawieszenia podlega następującym warunkom:

a)

Strona, która stwierdziła na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia finansowe, bezzwłocznie powiadamia o tym Komitet UPG, przekazując jednocześnie te obiektywne informacje, oraz rozpoczyna konsultacje w ramach Komitetu UPG w oparciu o wszelkie stosowne informacje i obiektywne dowody w celu znalezienia rozwiązania zadowalającego obie Strony.

b)

W przypadku gdy Strony rozpoczęły konsultacje, o których mowa powyżej, w ramach Komitetu UPG i nie osiągnęły zadowalającego rozwiązania w ciągu trzech miesięcy od przekazania informacji, zainteresowana Strona może tymczasowo zawiesić traktowanie preferencyjne danego produktu lub produktów. Informację o tymczasowym zawieszeniu bezzwłocznie podaje się do wiadomości Komitetu UPG.

c)

Tymczasowe zawieszenia przewidziane w niniejszym artykule ograniczają się do środków niezbędnych do ochrony interesów finansowych zainteresowanej Strony. Nie przekraczają one okresu sześciu miesięcy, który może zostać przedłużony. Informację o tymczasowych zawieszeniach podaje się do wiadomości Komitetu UPG bezzwłocznie po ich przyjęciu. Stanowią one przedmiot okresowych konsultacji w ramach Komitetu UPG, w szczególności w celu ich zniesienia bezzwłocznie po ustaniu warunków, które przyczyniły się do ich zastosowania.

5.   Równocześnie z powiadomieniem Komitetu UPG, zgodnie z ust. 4 lit. a) niniejszego artykułu, zainteresowana Strona publikuje zawiadomienie dla importerów w swoim dzienniku urzędowym. W zawiadomieniu dla importerów powinna być zawarta informacja, że w odniesieniu do danego produktu stwierdzono na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub istnienie nieprawidłowości lub nadużyć.

Artykuł 22

Usuwanie błędów administracyjnych

W przypadku popełnienia przez właściwe organy błędu w zarządzaniu systemem preferencyjnym dotyczącym wywozu, a zwłaszcza w stosowaniu postanowień dotyczących definicji pojęcia „produktów pochodzących” i metod współpracy administracyjnej, jeżeli błąd ten wywiera skutki w zakresie przywozu i wywozu, Strona, której dotyczą takie skutki, może zwrócić się do Komitetu UPG o zbadanie możliwości podjęcia wszelkich możliwych środków celem rozwiązania takiego problemu.

ROZDZIAŁ 2

Instrumenty ochrony handlu

Artykuł 23

Środki antydumpingowe i wyrównawcze

1.   Z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu, żadne z postanowień niniejszej umowy nie stanowi przeszkody dla wprowadzenia przez Stronę WE lub Wybrzeże Kości Słoniowej środków antydumpingowych lub wyrównawczych zgodnie z odpowiednimi porozumieniami WTO. Do celów niniejszego artykułu pochodzenie ustala się zgodnie z niepreferencyjnymi regułami pochodzenia obowiązującymi na terytorium Stron.

2.   Przed wprowadzeniem ostatecznych środków antydumpingowych lub wyrównawczych w odniesieniu do towarów Strony rozważają możliwość konstruktywnych rozwiązań przewidzianych w odpowiednich porozumieniach WTO. W tym celu Strony mogą prowadzić odpowiednie konsultacje.

3.   Strona WE powiadamia Wybrzeże Kości Słoniowej o otrzymaniu właściwie udokumentowanej skargi przed wszczęciem dochodzenia.

4.   Postanowienia niniejszego artykułu stosuje się we wszystkich dochodzeniach wszczętych po wejściu w życie niniejszej umowy.

5.   Postanowienia niniejszego artykułu nie podlegają postanowieniom niniejszej umowy dotyczącym rozstrzygania sporów.

Artykuł 24

Wielostronne środki ochronne

1.   Z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu, żadne z postanowień niniejszej umowy nie stanowi przeszkody dla podjęcia przez Wybrzeże Kości Słoniowej i Stronę WE środków zgodnie z art. XIX GATT z 1994 r., porozumieniem w sprawie środków ochronnych i art. 5 porozumienia WTO w sprawie rolnictwa. Do celów niniejszego artykułu pochodzenie ustala się zgodnie z niepreferencyjnymi regułami pochodzenia obowiązującymi na terytorium Stron.

2.   Nie naruszając postanowień ust. 1, biorąc pod uwagę zawarte w niniejszej umowie ogólne cele dotyczące rozwoju oraz niewielki rozmiar gospodarki Wybrzeża Kości Słoniowej, Strona WE wykluczy przywóz z Wybrzeża Kości Słoniowej ze stosowania jakichkolwiek środków wprowadzanych zgodnie z art. XIX GATT z 1994 r., porozumieniem w sprawie środków ochronnych i art. 5 porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

3.   Postanowienia ust. 2 obowiązują przez okres pięciu lat od daty wejścia w życie niniejszej umowy. Nie później niż 120 dni przed końcem tego okresu, Komitet UPG dokona przeglądu wdrożenia tych postanowień, biorąc pod uwagę potrzeby Wybrzeża Kości Słoniowej w zakresie rozwoju, w celu ustalenia, czy przedłużyć ich stosowanie na dłuższy okres.

4.   Postanowienia ust. 1 nie podlegają postanowieniom niniejszej umowy dotyczącym rozstrzygania sporów.

Artykuł 25

Dwustronne środki ochronne

1.   Po zbadaniu innych rozwiązań Strona może zastosować środki ochronne o ograniczonym czasie obowiązywania, które stanowią odstępstwo od postanowień art. 12 i 13, na warunkach i zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule.

2.   Środki ochronne, o których mowa w ust. 1, mogą być wprowadzone, jeśli przywóz produktu jednej Strony na terytorium drugiej Strony odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że powoduje on lub może powodować:

a)	poważną szkodę dla krajowego przemysłu produktów podobnych lub bezpośrednio konkurujących na terytorium Strony dokonującej przywozu,

b)	zakłócenia w sektorze gospodarczym, szczególnie jeżeli zakłócenia te stwarzają poważne problemy społeczne lub trudności, które mogłyby spowodować znaczne pogorszenie sytuacji gospodarczej Strony dokonującej przywozu, lub

c)	zakłócenia na rynkach podobnych lub bezpośrednio konkurujących produktów rolnych (3) lub w mechanizmach regulacji tych rynków na terytorium Strony dokującej przywozu.

3.   Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, nie przekraczają poziomu niezbędnego dla uniknięcia poważnej szkody czy zakłóceń lub dla ich naprawienia, jak określono w ust. 2, 4 i 5. Środki ochronne Strony dokonującej przywozu mogą obejmować wyłącznie jedno lub kilka z następujących działań:

a)	zawieszenie dalszego zmniejszania stawki cła przywozowego dla danego towaru, jak przewidziano w niniejszej umowie;

b)	zwiększenie stawki celnej dla danego produktu do poziomu nieprzekraczającego stawki celnej stosowanej dla innych członków WTO, oraz

c)	wprowadzenie kontyngentów taryfowych na dany produkt.

4.   Niezależnie od postanowień ust. 1 i 2, jeśli przywóz jakiegokolwiek produktu pochodzącego z Wybrzeża Kości Słoniowej odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że w przypadku jednego lub kilku regionów najbardziej oddalonych WE powoduje on lub może powodować sytuacje opisane w art. 2 lit. a), b) i c), Strona WE może wprowadzić środki nadzoru lub środki ochronne ograniczone do danego regionu lub regionów, zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6 do 9.

5.

a) Jeśli przywóz jakiegokolwiek produktu pochodzącego z WE odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że powoduje on lub może powodować jedną z sytuacji opisanych w art. 2 lit. a), b) i c), Wybrzeże Kości Słoniowej może wprowadzić środki nadzoru lub środki ochronne ograniczone do swojego terytorium, zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6 do 9. b) Niezależnie od postanowień ust. 1 i 2, Wybrzeże Kości Słoniowej może wprowadzić środki ochronne, o których mowa w ust. 3, jeżeli przywóz produktu pochodzącego ze Strony WE odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że powoduje on lub może powodować zakłócenia w funkcjonowaniu powstającego przemysłu produktów podobnych lub bezpośrednio konkurujących.

Powyższe postanowienie obowiązuje wyłącznie przez okres dziesięciu lat od daty wejścia w życie niniejszej umowy. Jednakże, po uzgodnieniu przez obie Strony, okres ten może zostać przedłużony, jeżeli pomimo potencjału rozwoju przemysłowego i faktycznie podejmowanych wysiłków, wskazany cel nie zostanie osiągnięty z powodu światowej sytuacji gospodarczej lub poważnych trudności napotkanych przez Wybrzeże Kości Słoniowej.

Środki muszą być podjęte zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6 do 9.

6.

a) Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, utrzymywane są wyłącznie przez okres niezbędny dla uniknięcia lub naprawienia poważnej szkody czy zakłóceń, jak określono w ust. 2, 4 i 5. b) Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, nie są stosowane przez okres dłuższy niż dwa lata. Jeżeli nadal występują okoliczności uzasadniające stosowanie środków ochronnych, środki takie mogą zostać przedłużone maksymalnie o kolejne dwa lata. Jeżeli Wybrzeże Kości Słoniowej stosuje środek ochronny, lub jeżeli Strona WE stosuje środek ograniczony do terytorium jednego lub kilku ze swoich najbardziej oddalonych regionów, środki takie mogą być stosowane przez okres nieprzekraczający czterech lat, a w przypadku, gdy nadal występują okoliczności uzasadniające stosowanie środków ochronnych, ich obowiązywanie może zostać przedłużone na kolejny okres czterech lat. c) Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, stosowane przez okres dłuższy niż jeden rok, zawierają wyraźne elementy prowadzące do stopniowego usuwania przyczyn szkód i zakłóceń oraz do znoszenia środków najpóźniej na końcu wyznaczonego terminu. d) Oprócz wyjątkowych okoliczności przedstawionych do zatwierdzenia przez Komitet UPG, nie stosuje się żadnych środków ochronnych, o których mowa w niniejszym artykule, w odniesieniu do produktu, co do którego wcześniej zastosowano takie środki, przez okres co najmniej roku, licząc od dnia zakończenia stosowania środka.

7.   W celu realizacji ust. 1 do 6 stosuje się następujące postanowienia:

a)	w przypadku, gdy zdaniem Strony zachodzi jedna z okoliczności określonych w ust. 2, 4 lub 5, niezwłocznie informuje ona o tym Komitet UPG;

b)

Komitet UPG może formułować zalecenia w celu zaradzenia zaistniałym okolicznościom. Jeżeli Komitet UPG nie wydał zaleceń w celu zaradzenia zaistniałej sytuacji lub jeżeli zadowalające rozwiązanie nie zostało znalezione w ciągu trzydziestu dni od powiadomienia tego Komitetu, wówczas Strona dokonująca przywozu może podjąć odpowiednie środki w celu zaradzenia sytuacji, zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu;

c)

przed podjęciem jakichkolwiek środków określonych w niniejszym artykule lub w przypadkach przewidzianych w ust 8, zainteresowana Strona dostarczy możliwie jak najszybciej Komitetowi UPG wszelkich informacji przydatnych dla pełnej analizy sytuacji w celu znalezienia rozwiązania możliwego do przyjęcia przez Strony;

d)	przy wyborze środków ochronnych pierwszeństwo należy przyznać tym, które umożliwiają skuteczne i szybkie rozwiązanie problemu, jednocześnie w jak najmniejszym stopniu zakłócając funkcjonowanie niniejszej umowy;

e)	wszelkie środki ochronne podjęte na podstawie niniejszego artykułu są niezwłocznie zgłaszane Komitetowi UPG i są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego Komitetu, w szczególności w celu ustalenia harmonogramu ich zniesienia, gdy tylko okoliczności na to pozwalają.

8.   Gdy wyjątkowe okoliczności wymagają podjęcia natychmiastowych działań, zainteresowana Strona dokonująca przywozu, w zależności od przypadku Strona WE lub Wybrzeże Kości Słoniowej, może tymczasowo przyjąć środki określone w ust. 3, 4 lub 5, nawet jeżeli nie są spełnione wymogi określone w ust. 7. Takie działanie może zostać podjęte na maksymalny okres 180 dni, gdy środki są wprowadzane przez Stronę WE, oraz na maksymalny okres 200 dni, gdy środki są wprowadzane przez Wybrzeże Kości Słoniowej lub gdy środki Strony WE ograniczają się do jednego lub większej ilości regionów najbardziej oddalonych. Okres stosowania takiego tymczasowego środka liczony jest jako część okresu początkowego lub okresu przedłużenia, o którym mowa w ust. 6. Przy wprowadzaniu takich środków tymczasowych należy uwzględnić interesy wszystkich zainteresowanych Stron. Zainteresowana Strona dokonująca przywozu zawiadamia drugą zainteresowaną Stronę i niezwłocznie przekazuje sprawę do rozpatrzenia Komitetowi UPG.

9.   Jeżeli dana Strona dokonująca przywozu stosuje w odniesieniu do przywozu danego produktu procedurę administracyjną mającą na celu dostarczenie aktualnych informacji na temat trendów w zakresie przepływów handlowych mogących powodować problemy, o których mowa w niniejszym artykule, niezwłocznie informuje o tym Komitet UPG.

10.   Strony nie będą powoływały się na porozumienia WTO w celu uniemożliwienia przyjęcia przez jedną ze Stron środków ochronnych zgodnych z postanowieniami niniejszego artykułu.

Artykuł 26

Współpraca

1.   Strony uznają znaczenie współpracy w dziedzinie środków ochrony handlu.

2.   Strony postanawiają współpracować, zgodnie z postanowieniami art. 4, w szczególności poprzez ułatwianie wprowadzania środków dodatkowych, zwłaszcza w następujących dziedzinach:

a)	tworzenie regulacji i instytucji w celu zapewnienia ochrony handlu,

b)	rozwój zdolności związanych z wykorzystaniem środków ochrony handlu przewidzianych w niniejszej umowie.

ROZDZIAŁ 3

Procedury celne i ułatwienia w handlu

Artykuł 27

Cele

1.   Strony uznają znaczenie kwestii celnych i ułatwień w wymianie handlowej w zmieniającym się kontekście światowego handlu. Strony uzgadniają, że wzmocnią współpracę w tej dziedzinie w celu zapewnienia, że odpowiednie przepisy prawne i procedury, a także zdolności administracyjne właściwych organów spełniają cele skutecznej kontroli i promowania ułatwień w handlu oraz wspierają rozwój i integrację regionalną krajów sygnatariuszy.

2.   Strony uznają, że uzasadnione cele polityki publicznej, w tym odnoszące się do bezpieczeństwa i zapobiegania nadużyciom, nie mogą być w jakikolwiek sposób zagrożone.

3.   Strony zobowiązują się zapewnić swobodny przepływ towarów objętych niniejszą umową na swoich terytoriach.

Artykuł 28

Współpraca w sprawach celnych i administracyjnych

1.   Dla zapewnienia zgodności z postanowieniami tego tytułu i aby skutecznie osiągnąć cele wyznaczone w art. 27, Strony:

a)	wymieniają informacje na temat prawodawstwa i procedur celnych;

b)	rozwijają wspólne inicjatywy dotyczące procedur przywozu, wywozu i tranzytu, jak również inicjatywy mające na celu świadczenie skutecznych usług dla biznesu;

c)	współpracują w zakresie automatyzacji procedur celnych i handlowych oraz, w stosownych przypadkach, współpracują poprzez tworzenie wspólnych standardów wymiany danych;

d)	wypracowują, w miarę możliwości, wspólne stanowisko w dziedzinie ceł w organizacjach międzynarodowych, takich jak WTO, Światowa Organizacja Celna (WCO), Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) i Konferencja Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD);

e)	współpracują w zakresie planowania i dostarczania pomocy technicznej, zwłaszcza w celu usprawnienia reform systemów celnych i ułatwień w handlu, zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy; oraz

f)	propagują współpracę wśród wszystkich zainteresowanych podmiotów, zarówno na poziomie krajowym, jaki i międzynarodowym.

2.   Niezależnie od ust. 1 administracje obu Stron udzielają sobie wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych zgodnie z postanowieniami Protokołu w sprawie wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych.

Artykuł 29

Prawodawstwo i procedury celne

1.   Strony uzgadniają, że ich odpowiednie przepisy oraz procedury handlowe i celne opierają się na międzynarodowych instrumentach i normach w dziedzinie ceł i handlu, włącznie z istotnymi elementami Konwencji dotyczącej uproszczenia i harmonizacji postępowania celnego sporządzonej w Kioto dnia 18 maja 1973 r. i zmienionej w Brukseli dnia 26 czerwca 1999 r. (zmieniona Konwencja z Kioto), z ramami standardów dla zabezpieczenia i uproszczenia handlu globalnego WCO, zbiorem danych WCO oraz międzynarodową konwencją w sprawie zharmonizowanego systemu oznaczania i kodowania towarów („ZH”).

Strony gwarantują swobodny tranzyt towarów przez swoje terytorium, wykorzystujący najbardziej odpowiednie trasy dla tranzytu.

Jakiekolwiek ograniczenia, kontrole lub wymogi muszą mieć charakter zgodny z uzasadnionymi celami polityki publicznej, niedyskryminujący, proporcjonalny i powinny być stosowane w sposób równomierny.

Bez uszczerbku dla uzasadnionych kontroli celnych, Strony przyznają towarom będącym przedmiotem tranzytu w kierunku lub z terytorium drugiej Strony traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane towarom krajowym, w zakresie ich wywozu, przywozu i przemieszczania.

Strony ustanawiają transportowe procedury celne zezwalające na tranzyt towarów bez uiszczania opłat celnych ani innych opłat, pod warunkiem dostarczenia odpowiednich zabezpieczeń.

Strony działają na rzecz promowania i wdrażania uzgodnień tranzytowych na szczeblu regionalnym w celu usuwania przeszkód w handlu.

Strony stosują międzynarodowe normy i instrumenty mające zastosowanie do tranzytu towarów.

Strony zapewniają koordynację i współpracę wszystkich zainteresowanych podmiotów na ich terytoriach w celu ułatwienia ruchu tranzytowego i promowania współpracy transgranicznej.

2.   Dla usprawnienia metod pracy oraz zapewnienia przestrzegania zasad niedyskryminacji, przejrzystości, skuteczności, praworządności i rozliczalności działań, Strony:

a)	podejmują środki niezbędne w celu zmniejszenia, uproszczenia i standaryzacji danych i dokumentacji wymaganych przez organy celne i inne uprawnione podmioty;

b)	w miarę możliwości, upraszczają wymogi i formalności celne dotyczące szybkiego zwalniania i odprawy towarów;

c)

zapewniają skuteczne, szybkie i niedyskryminacyjne procedury przewidujące prawo do odwołania się od działań i decyzji administracyjnych organów celnych mających wpływ na przywóz, wywóz lub tranzyt towarów. Procedury muszą być łatwo dostępne, również dla małych i średnich przedsiębiorstw, a wszelkie koszty muszą być uzasadnione i współmierne do kosztów procedur odwoławczych;

d)	zapewniają zachowanie najwyższych standardów etycznych poprzez wykorzystanie środków odzwierciedlających zasady stosownych konwencji międzynarodowych i instrumentów w tej dziedzinie.

Artykuł 30

Stosunki ze środowiskiem biznesu

Strony uzgadniają, że:

a)	dopilnują, by wszelkie przepisy, procedury oraz opłaty, a także, w miarę możliwości, stosowne wyjaśnienia były udostępniane publicznie, o ile to możliwe, w formie elektronicznej;

b)

potrzebne są odpowiednio wcześnie przeprowadzane i systematyczne konsultacje z przedstawicielami handlu na temat projektów legislacyjnych oraz procedur celnych i handlowych. W tym celu każda Strona wprowadza odpowiednie mechanizmy regularnych konsultacji pomiędzy administracjami i środowiskiem biznesu;

c)	musi upłynąć wystarczający okres między momentem publikacji, a datą wejścia w życie wszelkich nowych lub zmienionych przepisów prawnych, procedur i opłat;

Strony publikują właściwe komunikaty administracyjne, zawierające wymagania agencji i procedury wjazdowe, godziny pracy i procedury robocze biur celnych w portach i na przejściach granicznych oraz punkty kontaktowe udzielające informacji;

d)	promują współpracę podmiotów gospodarczych z właściwymi organami administracji poprzez zastosowanie niearbitralnych i ogólnodostępnych procedur, takich jak protokoły ustaleń oparte na tych, które zostały ogłoszone przez WCO;

e)	dopilnują, by ich odpowiednie cła i związane z nimi wymogi oraz procedury odpowiadały potrzebom środowiska biznesu, były zgodne z najlepszymi praktykami i w jak najmniejszym możliwym stopniu ograniczały wymianę handlową.

Artykuł 31

Wartość celna

1.   Art. VII GATT z 1994 r. oraz porozumienie WTO w sprawie wykonania artykułu VII GATT z 1994 r. określają zasady dotyczące ustalania wartości celnej stosowane w odniesieniu do wymiany handlowej między Stronami.

2.   Strony współpracują w celu wypracowania wspólnego podejścia do kwestii dotyczących ustalania wartości celnej.

Artykuł 32

Integracja regionalna

Strony zobowiązują się sprzyjać postępom reform celnych ułatwiających wymianę handlową w regionie Afryki Zachodniej.

Artykuł 33

Dalsze negocjacje w dziedzinie ułatwień celnych i handlowych

W ramach negocjacji dotyczących pełnej umowy o partnerstwie gospodarczym Strony postanawiają kontynuować negocjacje w sprawie niniejszego rozdziału, aby ująć go w kontekście regionalnym.

Artykuł 34

Komitet Specjalny ds. ułatwień handlowych i celnych

W ramach Komitetu UPG Strony utworzą Komitet Specjalny ds. ułatwień handlowych i celnych, w którym uczestniczyć będą przedstawiciele Stron. Komitet ten będzie składać sprawozdania Komitetowi UPG. Na jego forum omawiane będą wszelkie kwestie celne mogące ułatwić handel między Stronami oraz prowadzony będzie monitoring wykonania i stosowania postanowień niniejszego rozdziału, a także stosowania reguł pochodzenia.

Artykuł 35

Współpraca

1.   Strony uznają znaczenie współpracy w dziedzinie celnej i ułatwień w handlu dla wykonania niniejszej umowy.

2.   Strony postanawiają współpracować, zgodnie z postanowieniami art. 4, również poprzez ułatwianie wprowadzania środków dodatkowych, zwłaszcza w następujących dziedzinach:

a)	opracowywanie odpowiednich uproszczonych przepisów ustawowych i wykonawczych;

b)	informowanie i zwiększanie wiedzy podmiotów gospodarczych, w tym szkolenie pracowników;

c)	rozwijanie zdolności, modernizacja i wzajemne połączenia administracji celnych.

ROZDZIAŁ 4

Bariery techniczne w handlu oraz środki sanitarne i fitosanitarne

Artykuł 36

Zobowiązania wielostronne

Strony potwierdzają swoje prawa i obowiązki ustanowione w porozumieniu WTO, w szczególności w porozumieniu WTO w sprawie stosowania środków sanitarnych i fitosanitarnych („porozumienie SPS”) oraz w sprawie barier technicznych w handlu („porozumienie TBT”). Strony również potwierdzają swoje prawa i obowiązki w ramach Międzynarodowej konwencji ochrony roślin (IPPC), kodeksu żywnościowego (Codex Alimentarius) i Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE).

Strony potwierdzają swoje zobowiązanie do poprawy zdrowia publicznego w Wybrzeżu Kości Słoniowej, zwłaszcza poprzez wzmacnianie zdolności do wykrywania produktów niespełniających wymogów.

Te zobowiązania, prawa i obowiązki stanowią podstawę dla działań Stron w ramach niniejszego rozdziału.

Artykuł 37

Cele

Celami niniejszego rozdziału są: ułatwianie wymiany handlowej między Stronami, poprawa zdolności Stron do określania, zapobiegania i eliminowania zbędnych przeszkód w handlu między Stronami wynikających z przepisów technicznych, norm i procedur oceny zgodności stosowanych przez każdą ze Stron, przy równoczesnym zachowaniu zdolności Stron do ochrony zdrowia publicznego, roślin i zwierząt.

Artykuł 38

Zakres i definicje

1.   Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje się do przepisów technicznych, norm i procedur oceny zgodności, jak zdefiniowano w porozumieniu TBT, oraz do środków sanitarnych i fitosanitarnych (zwanych dalej „środkami SPS”), w takim zakresie, w jakim wpływają one na handel między Stronami.

2.   Dla celów niniejszego rozdziału, o ile nie wskazano inaczej, obowiązują definicje zawarte w porozumieniach SPS i TBT, kodeksu żywnościowego, IPPC i OIE; ma to zastosowanie również w przypadku, gdy w niniejszym rozdziale oraz w dodatkach do niniejszej umowy dokonywane są odniesienia do „produktów”.

Artykuł 39

Właściwe organy

Właściwe organy Stron w zakresie wykonania środków, o których mowa w niniejszym rozdziale, opisane są w dodatku II.

Strony informują się wzajemnie, zgodnie z art. 41, o każdej istotnej zmianie właściwych organów wskazanych w dodatku II. Komitet UPG przyjmuje wszelkie niezbędne zmiany wprowadzane do dodatku II.

Artykuł 40

Regionalizacja sanitarna i fitosanitarna

Przy określaniu warunków przywozu Strony będą mogły zaproponować i określić, osobno dla każdego przypadku, obszary o zróżnicowanym statusie sanitarnym i fitosanitarnym, z uwzględnieniem art. 6 porozumienia SPS.

Artykuł 41

Przejrzystość warunków wymiany handlowej i wymiany informacji

1.   Strony informują się wzajemnie o wszelkich zmianach swoich technicznych wymogów odnoszących się do towarów (w tym produktów pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego).

2.   Strony uzgadniają, że będą w najszybszym możliwym terminie wzajemnie się informować na piśmie o środkach podjętych, aby zakazać przywozu danego towaru w celu rozwiązania problemu mającego związek ze zdrowiem (publicznym, zwierząt lub roślin), bezpieczeństwem i środowiskiem naturalnym, zgodnie z zaleceniami określonymi w porozumieniu SPS.

3.   Strony postanawiają wymieniać informacje w duchu współpracy, tak by ich produkty spełniały techniczne regulacje i normy wymagane przy dostępie do ich odpowiednich rynków.

4.   Strony stosują również bezpośrednią wymianę informacji na temat innych spraw, co do których uważają wspólnie, iż mają one potencjalne znaczenie dla ich stosunków handlowych, włącznie z kwestiami bezpieczeństwa żywności, występowaniem chorób zwierząt i roślin, opiniami naukowymi oraz innymi istotnymi wydarzeniami związanymi z bezpieczeństwem produktów. W szczególności Strony zobowiązują się do wymiany informacji w przypadku stosowania zasady regionalizacji obszarów wolnych od szkodników lub chorób oraz obszarów niewielkiego występowania szkodników lub chorób, jak wskazano w art. 6 porozumienia SPS.

5.   Strony postanawiają wymieniać informacje na temat nadzoru epidemiologicznego chorób zwierzęcych. W odniesieniu do ochrony roślin Strony wymieniają również informacje na temat występowania szkodników, które stanowią znane i bezpośrednie zagrożenie dla drugiej Strony.

6.   Strony postanawiają współpracować, aby wcześnie ostrzegać się w sytuacjach, gdy nowe regionalne przepisy mogłyby wpłynąć na ich wymianę handlową.

Artykuł 42

Współpraca w organach międzynarodowych

Strony uzgadniają, że będą współpracowały w ramach międzynarodowych organów normalizacyjnych, między innymi w celu ułatwiania uczestnictwa przedstawicieli Strony Wybrzeże Kości Słoniowej w posiedzeniach tych organów.

Artykuł 43

Współpraca

1.   Strony uznają znaczenie współpracy w dziedzinie przepisów technicznych, norm i procedur oceny zgodności, aby osiągnąć cele niniejszego rozdziału.

2.   Strony uzgadniają, że będą współpracowały, zgodnie z postanowieniami art. 4, w celu poprawy jakości i konkurencyjności produktów priorytetowych dla Wybrzeża Kości Słoniowej oraz dostępu do rynku WE, w tym poprzez zapewnianie pomocy, zwłaszcza finansowej, w następujących dziedzinach:

a)	wdrażanie odpowiednich uzgodnień dotyczących wymiany informacji i wiedzy specjalistycznej między Stronami;

b)	przyjmowanie przepisów i norm technicznych, a także procedur oceny zgodności oraz zharmonizowanych środków sanitarnych i fitosanitarnych na poziomie regionalnym, na podstawie odpowiednich norm międzynarodowych;

c)	rozwój zdolności podmiotów publicznych i prywatnych, włącznie z wymianą informacji i szkoleniami, w celu osiągnięcia zgodności z przepisami i normami Wspólnoty Europejskiej oraz w celu uczestnictwa w międzynarodowych organizacjach;

d)	rozwój krajowego potencjału dotyczącego oceny zgodności produktów oraz dostępu do rynku Wspólnoty Europejskiej.

TYTUŁ IV:

USŁUGI, INWESTYCJE I PRZEPISY ZWIĄZANE Z HANDLEM

Artykuł 44

Korzystając z osiągnięć dokonanych w ramach umowy z Kotonu, Strony zobowiązują się podjąć wszelkie konieczne środki lub współpracować w celu wspierania negocjacji i jak najszybszego zawarcia ogólnej umowy o partnerstwie gospodarczym, zgodnie ze stosownymi przepisami WTO, między Stroną WE i całym regionem Afryki Zachodniej i WE w następujących dziedzinach:

a)	handel usługami i handel elektroniczny;

b)	inwestycje;

c)	płatności bieżące i przepływ kapitału;

d)	konkurencja;

e)	własność intelektualna;

f)	zamówienia publiczne;

g)	zrównoważony rozwój;

h)	ochrona danych osobowych.

Strony podejmą wszelkie niezbędne środki zmierzające do zawarcia ogólnej umowy o partnerstwie gospodarczym między Stroną WE i regionem Afryki Zachodniej przed końcem 2008 r.

TYTUŁ V

UNIKANIE I ROZSTRZYGANIE SPORÓW

ROZDZIAŁ 1

Cel i zakres

Artykuł 45

Cel

Celem niniejszego tytułu jest unikanie sporów między Stronami i ich rozstrzyganie z myślą o osiągnięciu, w miarę możliwości, wspólnie uzgodnionego rozwiązania.

Artykuł 46

Zakres

1.   Postanowienia niniejszego tytułu mają zastosowanie w przypadku wszelkich sporów dotyczących interpretacji i stosowania niniejszej umowy, oprócz tytułu II, chyba że określono inaczej.

2.   Niezależnie od postanowień ust. 1 procedura określona w art. 98 umowy z Kotonu ma zastosowanie w przypadku sporów dotyczących finansowania współpracy na rzecz rozwoju określonej w umowie z Kotonu.

ROZDZIAŁ 2

Konsultacje i mediacje

Artykuł 47

Konsultacje

1.   Strony dokładają starań, by rozwiązać wszelkie spory, o których mowa w art. 46, poprzez podejmowanie konsultacji prowadzonych w dobrej wierze w celu osiągnięcia satysfakcjonującego dla wszystkich rozwiązania.

2.   Strona wnioskująca o przeprowadzenie konsultacji czyni to przesyłając drugiej Stronie pisemny wniosek, którego kopia zostaje przesłana Komitetowi UPG, z określeniem przedmiotowego środka oraz postanowień umowy, z którym w opinii Strony środek ten jest sprzeczny.

3.   Konsultacje przeprowadza się w ciągu 40 dni od daty złożenia wniosku. Konsultacje uznaje się za zakończone w ciągu 60 dni od daty złożenia wniosku, chyba że obie Strony postanawiają je kontynuować po upływie powyższego terminu. Wszystkie informacje ujawnione podczas konsultacji są poufne.

4.   Konsultacje w nagłych przypadkach, w szczególności tych dotyczących towarów nietrwałych lub sezonowych, przeprowadza się w ciągu 15 dni od daty złożenia wniosku i uznaje się za zakończone w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku.

5.   Jeśli w terminie określonym w ust. 3 lub 4, konsultacje nie odbyły się, lub po ich zakończeniu nie osiągnięto satysfakcjonującego dla wszystkich rozwiązania, wówczas Strona skarżąca może bezpośrednio wnioskować o powołanie zespołu arbitrażowego zgodnie z art. 49.

Artykuł 48

Mediacje

1.   Jeśli w wyniku konsultacji nie osiągnięto satysfakcjonującego dla wszystkich rozwiązania, wówczas Strony mogą, za obopólną zgodą, odwołać się do mediatora. O ile Strony nie postanowią inaczej, zakres objęty mediacjami ogranicza się do sprawy, której dotyczy wniosek o konsultacje.

2.   O ile Strony nie wyznaczą osoby mediatora w ciągu 10 dni od daty złożenia wniosku o mediację, przewodniczący Komitetu UPG lub osoba przez niego delegowana wyznacza mediatora w drodze losowania spośród grona osób figurujących na liście, o której mowa w art. 64, niebędących obywatelami żadnej ze Stron. Wyboru dokonuje się w ciągu 20 dni od daty porozumienia w sprawie złożenia wniosku o mediację oraz w obecności przedstawiciela każdej ze Stron. Mediator zwołuje spotkanie ze Stronami najpóźniej w ciągu 30 dni od swego wyznaczenia. Mediator otrzymuje oświadczenia od Stron nie później niż 15 dni przed spotkaniem i wydaje opinię nie później niż w ciągu 45 dni od swego wyznaczenia.

3.   Opinia mediatora może zawierać zalecenia dotyczące tego, jak rozstrzygnąć spór, zgodne z postanowieniami art. 53. Opinia mediatora ma charakter niewiążący.

4.   Strony mogą porozumieć się w sprawie zmiany terminów określonych w ust. 2. Mediator może również podjąć decyzję o zmianie tych terminów na wniosek jednej ze Stron lub z własnej inicjatywy, uwzględniając szczególne trudności, jakie napotyka dana Strona lub ze względu na złożony charakter sprawy.

5.   Postępowanie obejmujące mediację, w szczególności wszystkie ujawnione informacje oraz stanowiska, jakie Strony zajęły podczas postępowania, są poufne.

ROZDZIAŁ 3

Procedury i rozstrzyganie sporów

Sekcja I

Procedura arbitrażowa

Artykuł 49

Wszczęcie procedury arbitrażowej

1.   W przypadku, gdy Stronom nie uda się rozstrzygnąć sporu w drodze konsultacji przewidzianych w art. 47 lub w drodze mediacji przewidzianej w art. 48, Strona skarżąca może złożyć wniosek o powołanie zespołu arbitrażowego.

2.   Wniosek o powołanie zespołu arbitrażowego przedkłada się na piśmie Stronie, przeciwko której wniesiono zarzut, oraz Komitetowi UPG. Strona skarżąca określa w swoim wniosku szczególne środki przedmiotowe oraz wyjaśnia, w jaki sposób środki te naruszają postanowienia niniejszej umowy.

Artykuł 50

Powołanie zespołu arbitrażowego

1.   W skład zespołu arbitrażowego wchodzi trzech arbitrów.

2.   W ciągu 10 dni od daty złożenia do Komitetu UPG wniosku o powołanie zespołu arbitrażowego Strony konsultują się w celu osiągnięcia porozumienia co do jego składu.

3.   W przypadku gdy Strony nie są w stanie porozumieć się w tej kwestii w terminie wyznaczonym w ust. 2, jedna ze Stron może zwrócić się do przewodniczącego Komitetu UPG, by ten samodzielnie lub za pośrednictwem osoby przez siebie delegowanej wyznaczył wszystkich trzech członków zespołu arbitrażowego w drodze losowania spośród listy kandydatów ustanowionej na mocy art. 64 – jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżącą, jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę, przeciwko której wniesiono zarzut, i jednego spośród osób wytypowanych przez Strony na stanowisko przewodniczącego. W przypadku, gdy Strony porozumieją się co do jednego lub większej liczby członków zespołu arbitrażowego, pozostałych członków wyznacza się według tej samej procedury.

4.   Przewodniczący Komitetu UPG lub osoba przez niego delegowana wyznacza arbitrów w ciągu pięciu dni od złożenia przez jedną ze Stron wniosku, o którym mowa w ust. 3, oraz w obecności przedstawiciela każdej ze Stron.

5.   Za datę powołania zespołu arbitrażowego uznaje się dzień wyznaczenia trzech arbitrów.

Artykuł 51

Okresowe sprawozdanie zespołu arbitrażowego

Zgodnie z zasadą ogólną zespół arbitrażowy przekazuje Stronom sprawozdanie okresowe zawierające zarówno część opisową, jak i jego ustalenia i wnioski, nie później niż w ciągu 120 dni od daty jego powołania. Każda ze Stron może na piśmie złożyć do zespołu arbitrażowego swoje komentarze dotyczące szczegółowych aspektów sprawozdania w ciągu piętnastu dni od przekazania tego sprawozdania.

Artykuł 52

Decyzja zespołu arbitrażowego

1.   W ciągu 150 dni od daty swego powołania zespół arbitrażowy powiadamia o swojej decyzji Strony oraz Komitet UPG. Jeżeli zespół uzna, że nie zdoła dotrzymać tego terminu, przewodniczący zespołu arbitrażowego zobowiązany jest powiadomić o tym na piśmie Strony oraz Komitet UPG, podając przyczyny opóźnienia oraz przewidywany termin zakończenia prac. W każdym przypadku decyzję należy wydać nie później niż w ciągu 180 dni od daty powołania zespołu.

2.   W nagłych wypadkach, włączając w to przypadki związane z towarami nietrwałymi i sezonowymi, zespół arbitrażowy czyni wszystko, co w jego mocy, aby wydać decyzję w ciągu 75 dni od daty jego powołania. W żadnym przypadku decyzja nie może zostać wydana później niż w ciągu 90 dni od daty powołania zespołu. Jeżeli zespół arbitrażowy uzna daną sprawę za pilną, może wydać decyzję wstępną w ciągu dziesięciu dni od daty jego powołania.

3.   Każda ze Stron może złożyć do zespołu arbitrażowego wniosek o wydanie zaleceń co do sposobu, w jaki Strona, przeciwko której wniesiono zarzut, może przywrócić zgodność z postanowieniami umowy.

Sekcja II

Wykonanie decyzji

Artykuł 53

Wykonanie decyzji zespołu arbitrażowego

Każda ze Stron podejmuje wszelkie środki konieczne do wykonania decyzji zespołu arbitrażowego, a Strony starają się ustalić między sobą czas na wykonanie tej decyzji.

Artykuł 54

Rozsądnie krótki czas na wykonanie decyzji

1.   Nie później niż trzydzieści dni po przekazaniu Stronom decyzji zespołu arbitrażowego, Strona, przeciwko której wniesiono zarzut, powiadamia Stronę skarżącą oraz Komitet UPG o tym, ile czasu potrzebuje na wykonanie decyzji (dalej „rozsądnie krótki czas”).

2.   Jeżeli Strony nie mogą się porozumieć co do rozsądnie krótkiego czasu, w którym należy wykonać decyzję zespołu arbitrażowego, Strona skarżąca składa w ciągu 20 dni od powiadomienia dokonanego przez Stronę, przeciwko której wniesiono zarzut, pisemny wniosek do zespołu arbitrażowego w celu ustalenia długości rozsądnie krótkiego czasu. O złożeniu takiego wniosku należy powiadomić jednocześnie drugą Stronę oraz Komitet UPG. W ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku zespół arbitrażowy powiadamia Strony oraz Komitet UPG o swojej decyzji.

3.   Ustalając długość rozsądnie krótkiego czasu, zespół arbitrażowy bierze pod uwagę okres czasu niezbędny Stronie, przeciwko której wniesiono zarzut, do przyjęcia w zwykłych okolicznościach środków prawnych lub administracyjnych porównywalnych do tych, które Strona skarżąca określiła jako niezbędne do wykonania decyzji. Zespół arbitrażowy bierze również pod uwagę możliwe do wykazania przeszkody, które mogą mieć wpływ na proces przyjmowania przez Stronę, przeciwko której wniesiono zarzut, niezbędnych środków.

4.   Jeżeli zespół arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedury określone w art. 50. Termin przekazania decyzji wynosi 45 dni od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2.

5.   Rozsądnie krótki czas może zostać przedłużony za obopólnym porozumieniem Stron.

Artykuł 55

Przegląd środków podjętych w celu wykonania decyzji zespołu arbitrażowego

1.   Strona, przeciwko której wniesiono zarzut, przed upływem rozsądnie krótkiego czasu powiadamia drugą Stronę oraz Komitet UPG o wszelkich środkach, które podjęła w celu wykonania decyzji zespołu arbitrażowego.

2.   W przypadku braku porozumienia Stron co do zgodności środka zgłoszonego na podstawie ust. 1 z postanowieniami niniejszej umowy Strona skarżąca może wystąpić z pisemnym wnioskiem do zespołu arbitrażowego o wydanie decyzji w tej sprawie. Wniosek taki określa szczególne środki przedmiotowe oraz wyjaśnia, w jaki sposób środki te naruszają postanowienia niniejszej umowy. Zespół arbitrażowy przekazuje swoją decyzję w ciągu 90 dni od daty złożenia takiego wniosku. W nagłych wypadkach, w tym w przypadkach związanych z towarami nietrwałymi i sezonowymi, zespół arbitrażowy przekazuje swoją decyzję w ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku.

3.   Jeżeli zespół arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedury określone w art. 50. Termin przekazania decyzji wynosi 105 dni od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2.

Artykuł 56

Tymczasowe środki zaradcze w przypadku niewykonania decyzji

1.   Jeżeli przed upływem rozsądnie krótkiego czasu Strona, przeciwko której wniesiono zarzut, nie powiadomi o podjęciu środków służących wykonaniu decyzji zespołu arbitrażowego lub jeżeli zespół ten uzna, że środki zgłoszone na podstawie art. 55 ust. 1 są sprzeczne z zobowiązaniami nałożonymi na tę Stronę na mocy postanowień art. 53, Strona, przeciwko której wniesiono zarzut, jest zobowiązana, na wniosek Strony skarżącej, do przedstawienia propozycji rekompensaty doraźnej.

2.   Jeżeli w ciągu 30 dni od upłynięcia rozsądnie krótkiego okresu czasu lub od wydania decyzji zespołu arbitrażowego na mocy art. 55 stwierdzającej, że dany środek jest sprzeczny z postanowieniami art. 53, Strony nie dojdą do porozumienia co do rekompensaty, Strona skarżąca uzyska prawo, po wcześniejszym powiadomieniu drugiej Strony, do wprowadzenia odpowiednich środków. Czyniąc to, Strona skarżąca dokłada wszelkich starań, by wybrać środki, które mają najmniejszy negatywny wpływ na osiągnięcie celów niniejszej umowy, oraz bierze pod uwagę ich wpływ na gospodarkę Strony, przeciwko której wniesiono zarzut.

Odpowiednie środki, o których mowa w niniejszym ustępie, nie mają w żadnym przypadku wpływu na pomoc na rzecz rozwoju przeznaczoną dla Wybrzeża Kości Słoniowej.

3.   Strona WE zachowuje stosowny umiar w żądaniu rekompensaty lub wprowadzaniu odpowiednich środków zgodnie z ust. 1 i 2 oraz bierze pod uwagę sytuację Wybrzeża Kości Słoniowej będącego krajem rozwijającym się.

4.   Odpowiednie środki lub rekompensata mają charakter tymczasowy i stosuje się je jedynie do czasu wycofania środka uznanego za sprzeczny z postanowieniami art. 53 lub do czasu zmiany takiego środka w sposób zapewniający jego zgodność z tymi postanowieniami, lub też do czasu rozstrzygnięcia sporu przez Strony.

Artykuł 57

Ocena środków podjętych w celu wykonania decyzji po przyjęciu odpowiednich środków

1.   Strona, przeciwko której wniesiono zarzut, powiadamia drugą Stronę oraz Komitet UPG o środkach podjętych w celu wykonania decyzji zespołu arbitrażowego oraz o jej wniosku o zakończenie stosowania przez Stronę skarżącą odpowiednich środków.

2.   Jeżeli w ciągu 30 dni od daty takiego powiadomienia Strony nie osiągną porozumienia w kwestii zgodności zgłoszonego środka z postanowieniami niniejszej umowy, Strona skarżąca może zwrócić się do zespołu arbitrażowego z pisemnym wnioskiem o wydanie decyzji w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku należy powiadomić jednocześnie drugą Stronę oraz Komitet UPG. W ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku zespół arbitrażowy powiadamia Strony oraz Komitet UPG o swojej decyzji. Uznawszy, że środek podjęty w celu wykonania decyzji jest sprzeczny z postanowieniami niniejszej umowy, zespół arbitrażowy ustala, czy Strona skarżąca może utrzymać stosowanie odpowiednich środków. Jeśli zespół arbitrażowy uzna, że środki podjęte w celu wykonania decyzji są zgodne z postanowieniami niniejszej umowy, stosowanie odpowiednich środków należy zakończyć.

3.   Jeżeli zespół arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedury określone w art. 50. Termin przekazania decyzji wynosi 60 dni od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2.

Sekcja III

Postanowienia wspólne

Artykuł 58

Satysfakcjonujące dla wszystkich rozwiązanie

Na mocy niniejszego tytułu Strony mogą w dowolnym momencie uzgodnić satysfakcjonujące dla wszystkich rozwiązanie sporu. O takim rozwiązaniu powiadamiają Komitet UPG. Po przejęciu satysfakcjonującego dla wszystkich rozwiązania procedurę należy zakończyć.

Artykuł 59

Regulamin

1.   Procedury rozstrzygania sporów dotyczących rozdziału 3 niniejszego tytułu regulowane są przez Regulamin, który zostaje przyjęty przez Komitet UPG w trzy miesiące po jego utworzeniu.

2.   Posiedzenia zespołu arbitrażowego są otwarte dla publiczności zgodnie z Regulaminem, chyba że zespół ten na własny wniosek lub na wniosek Stron postanowi inaczej.

Artykuł 60

Informacje ogólne i porady techniczne

Zespół arbitrażowy na wniosek jednej ze Stron lub z własnej inicjatywy może z dowolnego źródła, w tym również od Stron zaangażowanych w spór, uzyskać informacje, jakie uzna za stosowne dla procedury arbitrażowej. Zespół arbitrażowy ma także prawo w razie potrzeby zwrócić się o opinię do specjalistów. Zainteresowane strony mogą składać zespołowi arbitrażowemu raporty amicus curiae zgodnie z Regulaminem. Wszelkie uzyskane w ten sposób informacje należy ujawnić obu Stronom, dając im możliwość zgłoszenia swoich uwag.

Artykuł 61

Języki oświadczeń

Wszelkie oświadczenia w formie pisemnej i ustnej składane są w dowolnym języku urzędowym Stron. Strony będą jednakże dążyć, w miarę możliwości, do przyjęcia wspólnego dla obu Stron języka urzędowego jako języka roboczego oraz uwzględnią sytuację Wybrzeża Kości Słoniowej będącego krajem rozwijającym się, w szczególności w zakresie problemów związanych z tłumaczeniem.

Artykuł 62

Reguły interpretacji

Zespół arbitrażowy interpretuje postanowienia niniejszej umowy zgodnie z zasadami wykładni międzynarodowego prawa publicznego, w tym zgodnie z zasadami zawartymi w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów. Decyzje zespołu arbitrażowego nie mogą rozszerzać ani ograniczać praw i obowiązków przewidzianych w niniejszej umowie.

Artykuł 63

Decyzje zespołu arbitrażowego

1.   Zespół arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby decyzje podejmowane były w drodze konsensu. Jednak w przypadku, gdy decyzja nie może być podjęta w drodze konsensu, sprawa będąca przedmiotem decyzji rozstrzygana jest większością głosów. W żadnym jednak wypadku odrębne opinie arbitrów nie są publikowane.

2.   W decyzji podaje się fakty ustalone w sprawie, odniesienie do odpowiednich postanowień niniejszej umowy oraz uzasadnienie ustaleń i wniosków zespołu arbitrażowego. Komitet UPG podaje decyzje zespołu arbitrażowego do wiadomości publicznej, chyba że postanowi inaczej.

ROZDZIAŁ 4

Postanowienia ogólne

Artykuł 64

Lista arbitrów

1.   Komitet UPG nie później niż w ciągu trzech miesięcy od tymczasowego stosowania niniejszej umowy sporządzi listę 15 osób chcących i mogących pełnić rolę arbitra. Każda ze Stron wyznacza pięć osób mogących pełnić rolę arbitra. Strony ustalają także wspólnie listę pięciu osób mogących pełnić rolę przewodniczącego zespołu arbitrażowego, niebędących obywatelami żadnej ze Stron. Komitet UPG dopilnowuje, aby na liście znajdowała się zawsze taka liczba osób.

2.   Arbitrzy posiadają specjalistyczną wiedzę lub doświadczenie w dziedzinie prawa i handlu międzynarodowego. Powinny to być osoby niezależne, działające w imieniu własnym, niedziałające na polecenie żadnego rządu czy organizacji, oraz niepowiązane z rządem żadnej ze Stron, a ich postępowanie powinno być zgodne z kodeksem postępowania znajdującym się w załączniku do Regulaminu.

3.   Komitet UPG może sporządzić dodatkową listę 15 osób posiadających fachową wiedzę sektorową w zakresie szczególnych zagadnień objętych niniejszą umową. W przypadku odwołania się do procedury wyznaczania członków, o której mowa w art. 50 ust. 2, przewodniczący Komitetu UPG może skorzystać z takiej listy sektorowej za zgodą obu Stron.

Artykuł 65

Odniesienie do zobowiązań WTO

1.   Zespoły arbitrażowe ustanowione na mocy niniejszej umowy nie orzekają w sporach dotyczących praw i obowiązków Stron wynikających z porozumienia ustanawiającego WTO.

2.   Odwołanie do postanowień niniejszej umowy dotyczących rozstrzygania sporów pozostanie bez uszczerbku dla ewentualnych działań w ramach WTO, w tym również działań z zakresu rozstrzygania sporów. Jeżeli jednak jedna ze Stron w odniesieniu do konkretnego środka wszczęła postępowanie o rozstrzygnięcie sporu, czy to na mocy art. 49 ust. 1, czy to na mocy porozumienia ustanawiającego WTO, do czasu zakończenia tego postępowania nie może ona wszcząć postępowania rozstrzygania sporu w odniesieniu do tego samego środka na innym forum. Na potrzeby niniejszego ustępu postępowanie rozstrzygania sporu na mocy porozumienia ustanawiającego WTO uznaje się za rozpoczęte z chwilą wniesienia przez jedną ze Stron wniosku o powołanie zespołu orzekającego na mocy art. 6 Uzgodnienia w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów WTO.

3.   Żadne z postanowień niniejszej umowy nie wyklucza możliwości wprowadzenia zawieszenia zobowiązań przez jedną ze Stron lub, jeżeli zezwala na to Organ Rozstrzygania Sporów WTO.

Artykuł 66

Terminy

1.   Wszystkie terminy określone w niniejszym tytule, łącznie z terminami dotyczącymi przekazywania decyzji przez organ arbitrażowy, liczy się w dniach kalendarzowych od dnia następującego po wykonaniu czynności lub wystąpieniu faktu, do którego się odnoszą.

2.   Każdy termin, o którym mowa w niniejszym tytule, można przedłużyć za obopólnym porozumieniem Stron.

Artykuł 67

Zmiana tytułu V

Wniosek o wprowadzenie zmian do niniejszego tytułu może złożyć zarówno Komitet UPG, jak i każda ze Stron. Wniosek o zmiany zostanie zbadany przez Komitet UPG. Zmiany wejdą w życie dopiero po zatwierdzeniu ich przez obie Strony.

TYTUŁ VI

OGÓLNE WYJĄTKI

Artykuł 68

Ogólna klauzula wyjątkowa

Pod warunkiem że środki takie nie są stosowane w sposób stanowiący arbitralną lub nieuzasadnioną dyskryminację pomiędzy Stronami, w których panują podobne warunki, albo ukrytego ograniczenia dla handlu towarami, usługami lub dla zatrudnienia, żadne z postanowień niniejszej umowy nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca przyjęcie lub stosowanie przez Strony środków:

a)	niezbędnych dla ochrony bezpieczeństwa publicznego oraz moralności publicznej lub utrzymania porządku publicznego;

b)	niezbędnych dla ochrony życia lub zdrowia ludzi, zwierząt lub roślin;

c)

niezbędnych dla zapewnienia przestrzegania ustaw i przepisów, które nie są sprzeczne z postanowieniami niniejszej umowy, łącznie z tymi odnoszącymi się do: (i) zapobiegania działaniom o charakterze oszukańczym i podstępnym lub postępowania ze skutkami niewywiązywania się z płatności w ramach umów; (ii) ochrony życia prywatnego osób w zakresie przetwarzania i rozpowszechniania danych osobowych oraz ochrony poufności ich osobistych akt i rachunków; (iii) bezpieczeństwa; (iv) egzekwowania prawa celnego; lub (v) ochrony praw własności intelektualnej;

d)	odnoszących się do przywozu lub wywozu złota lub srebra;

e)	niezbędnych dla ochrony narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej;

f)	odnoszących się do zachowania nieodnawialnych zasobów naturalnych, o ile środki te wprowadzane są w powiązaniu z ograniczeniami dotyczącymi krajowej produkcji lub konsumpcji towarów, krajowego świadczenia lub konsumpcji usług oraz inwestorów krajowych;

g)	odnoszących się do produktów pracy więźniów; lub

h)	niezgodnych z art. 19 w sprawie traktowania narodowego, pod warunkiem, że zróżnicowane traktowanie ma na celu zapewnienie skutecznego lub sprawiedliwego opodatkowania lub poboru podatków bezpośrednich w odniesieniu do działalności gospodarczej, inwestorów lub dostawców usług drugiej Strony.

Artykuł 69

Wyjątki ze względów bezpieczeństwa

1.   Żadne z postanowień niniejszej umowy nie będzie interpretowane jako:

a)	wymagające od Stron dostarczenia informacji, których ujawnienie uważa się za sprzeczne z podstawowymi interesami bezpieczeństwa;

b)

uniemożliwiające Stronom przeprowadzanie jakiegokolwiek działania uznanego za niezbędne dla ochrony jego podstawowych interesów bezpieczeństwa: (i) odnoszącego się do materiałów rozszczepialnych i materiałów do syntezy jądrowej lub materiałów służących do ich uzyskania; (ii) odnoszącego się do działalności gospodarczej prowadzonej bezpośrednio lub pośrednio dla celów dostaw dla sił zbrojnych lub ich zaopatrzenia; (iii) związanego z produkcją broni, amunicji i materiałów wojskowych lub handlem nimi; (iv) odnoszącego się do zamówień rządowych niezbędnych dla bezpieczeństwa narodowego lub dla celów obronności kraju; lub (v) podjętego w czasie wojny lub w obliczu innego zagrożenia w stosunkach międzynarodowych; lub

c)	uniemożliwiające Stronom podjęcie jakiegokolwiek działania w celu wywiązania się z obowiązków, jakie na siebie przyjęły, aby zapewnić utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.

2.   Komitet UPG jest informowany, w możliwie najpełniejszym zakresie, o środkach stosowanych na mocy ust. 1 lit. b) i c) oraz o dacie ich wygaśnięcia.

Artykuł 70

Opodatkowanie

1.   Żadne z postanowień niniejszej umowy lub innych uzgodnień przyjętych na mocy niniejszej umowy nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca Stronom, w ramach stosowania odpowiednich przepisów własnego ustawodawstwa podatkowego, zróżnicowane traktowanie podatników znajdujących się w odmiennej sytuacji, w szczególności pod względem ich miejsca zamieszkania lub miejsca, gdzie inwestują swój kapitał.

2.   Żadne z postanowień niniejszej umowy, ani innych porozumień przyjętych na mocy niniejszej umowy, nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca przyjęcie lub stosowanie przez Strony jakiegokolwiek środka mającego na celu zapobieganie unikaniu lub uchylaniu się od płacenia podatków wynikających z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowywania lub innych porozumień podatkowych, lub krajowego ustawodawstwa podatkowego.

3.   Żadne z postanowień niniejszej umowy nie ma wpływu na prawa i obowiązki Stron wynikające z jakiejkolwiek konwencji podatkowej. W przypadku niezgodności między taką konwencją a niniejszą umową, pierwszeństwo w zakresie, którego dotyczy niezgodność, mają postanowienia konwencji.

TYTUŁ VII

POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE, OGÓLNE I KOŃCOWE

Artykuł 71

Dalsze negocjacje i wykonanie umowy

1.   Strony kontynuują negocjacje zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy.

2.   Po zakończeniu negocjacji wynikające z nich projekty poprawek zostaną przekazane właściwym organom wewnętrznym do zatwierdzenia.

Artykuł 72

Definicja Stron i wypełnienie zobowiązań

1.   Umawiającymi się Stronami niniejszej umowy są Republika Wybrzeża Kości Słoniowej, zwana „Stroną Wybrzeże Kości Słoniowej” lub „Wybrzeżem Kości Słoniowej”, z jednej strony, oraz Wspólnota Europejska lub jej państwa członkowskie albo Wspólnota Europejska i jej państwa członkowskie, w ich właściwych obszarach kompetencji określonych w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską, zwane „Stroną WE”, z drugiej strony.

2.   Dla celów niniejszej umowy określenie „Strona” odnosi się do Wybrzeża Kości Słoniowej albo do Strony WE, zależnie od okoliczności. Określenie „Strony” odnosi się do Wybrzeża Kości Słoniowej i do Strony WE.

3.   Strony wprowadzają wszelkie ogólne lub szczególne środki wymagane od nich w celu wypełnienia ich zobowiązań w ramach niniejszej umowy oraz zapewniają wykonanie celów określonych w niniejszej umowie.

Artykuł 73

Komitet UPG

1.   W celu wykonania niniejszej umowy w ciągu trzech miesięcy od daty podpisania niniejszej umowy zostanie utworzony Komitet UPG.

2.   Strony zgadzają się, że skład, organizacja i działanie Komitetu UPG będą zgodne z zasadą równości. Komitet UPG określi swoje zasady dotyczące organizacji i funkcjonowania.

3.   Komitet UPG odpowiedzialny jest za zarządzanie wszystkimi dziedzinami objętymi niniejszą umową i realizację wszystkich zadań, o których w niej mowa.

4.   Aby ułatwić komunikację i zapewnić skuteczne wykonanie niniejszej umowy, każda ze Stron wyznacza osobę odpowiedzialną za kontakty w ramach Komitetu UPG.

5.   Posiedzenia Komitetu UPG mogą być otwarte dla stron trzecich. Komisje Unii Gospodarczej i Walutowej Afryki Zachodniej (UEMOA) i ECOWAS mogą być zapraszane do uczestniczenia w posiedzeniach Komitetu UPG, zgodnie z ich Regulaminem.

Artykuł 74

Najbardziej oddalone regiony Wspólnoty

1.   Uwzględniając bliskość geograficzną najbardziej oddalonych regionów Wspólnoty Europejskiej i Wybrzeża Kości Słoniowej, oraz aby wzmocnić gospodarcze i społeczne powiązania pomiędzy tymi regionami i Wybrzeżem Kości Słoniowej, Strony dokładają wszelkich starań, by ułatwić współpracę we wszystkich obszarach objętych niniejszą umową oraz aby ułatwić handel towarami i usługami, promować inwestycje i wspierać połączenia transportowe i komunikacyjne pomiędzy najbardziej oddalonymi regionami i Wybrzeżem Kości Słoniowej.

2.   Do osiągnięcia celów przedstawionych w ust. 1 dąży się również, w miarę możliwości, poprzez wspieranie wspólnego uczestnictwa Wybrzeża Kości Słoniowej i najbardziej oddalonych regionów w programach ramowych oraz szczególnych Wspólnoty Europejskiej dotyczących obszarów objętych niniejszą umową.

3.   Strona WE dokłada wszelkich starań, by zapewnić koordynację pomiędzy różnymi instrumentami finansowymi polityki spójności i rozwoju Wspólnoty Europejskiej w celu wspierania współpracy pomiędzy Wybrzeżem Kości Słoniowej i najbardziej oddalonymi regionami Wspólnoty Europejskiej w obszarach objętych niniejszą umową.

4.   Żadna z części niniejszej umowy nie uniemożliwia Stronie WE stosowania istniejących środków związanych z sytuacją społeczną i gospodarczą najbardziej oddalonych regionów zgodnie z art. 299 ust. 2 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.

Artykuł 75

Wejście w życie i wypowiedzenie

1.   Podpisanie, ratyfikacja lub zatwierdzenie niniejszej umowy następuje zgodnie z wymogami konstytucyjnymi każdej ze Stron lub, w odniesieniu do Strony WE, zgodnie z wewnętrznymi procedurami i przepisami.

2.   Niniejsza umowa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym Strona Wybrzeże Kości Słoniowej i Strona WE poinformowały się wzajemnie o zakończeniu procedur niezbędnych do tego celu.

3.   Powiadomienia przesłane zostają do Sekretariatu Generalnego Rady Unii Europejskiej, który jest depozytariuszem niniejszej umowy.

4.   W oczekiwaniu na wejście w życie niniejszej umowy Strony postanawiają stosować ją tymczasowo zgodnie z ich odpowiednimi przepisami prawa lub poprzez ratyfikacje umowy.

5.   Depozytariusz jest informowany o tymczasowym stosowaniu umowy. umowę stosuje się tymczasowo od 10. dnia po otrzymaniu powiadomienia o tymczasowym stosowaniu od Wspólnoty Europejskiej lub Wybrzeża Kości Słoniowej.

6.   Niezależnie od postanowień ust. 4, Strona WE i Wybrzeże Kości Słoniowej mogą stosować umowę, w całości lub częściowo, przed rozpoczęciem jej tymczasowego stosowania, w zakresie, w jakim zezwala na to ich prawo wewnętrzne.

7.   Każda ze Stron może powiadomić drugą Stronę na piśmie o chęci wypowiedzenia niniejszej umowy. Wypowiedzenie nabiera mocy po sześciu miesiącach od powiadomienia drugiej Strony.

8.   Niniejsza umowa zostanie zastąpiona ogólną umową o partnerstwie gospodarczym, w dniu jej wejścia w życie, zawartą na poziomie regionalnym ze Stroną WE. W takim przypadku Strony dołożą wszelkich starań, by zapewnić, że umowa o partnerstwie gospodarczym zawarta na poziomie regionalnym utrzymuje większość korzyści uzyskanych przez Wybrzeże Kości Słoniowej na mocy niniejszej umowy.

Artykuł 76

Terytorialny zakres stosowania

Niniejsza umowa ma zastosowanie, z jednej strony, do terytoriów, do których stosuje się Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, i zgodnie z warunkami określonymi w tym Traktacie oraz, z drugiej strony, do Wybrzeża Kości Słoniowej.

Artykuł 77

Przystąpienie nowych państw członkowskich do Unii Europejskiej

1.   Komitet UPG jest informowany o każdym wniosku złożonym przez państwo trzecie pragnące zostać członkiem Unii Europejskiej. Podczas negocjacji między Unią Europejską a państwem ubiegającym się o członkostwo Strona WE przekazuje Stronie Wybrzeże Kości Słoniowej wszelkie istotne informacje, natomiast Strona Wybrzeże Kości Słoniowej przedstawia Stronie WE swoje obawy, tak aby ta mogła je w pełni uwzględnić. Wybrzeże Kości Słoniowej powiadamiane jest o przystąpieniu nowego państwa do Unii Europejskiej.

2.   Każde nowe państwo członkowskie Unii Europejskiej staje się stroną niniejszej umowy z dniem przystąpienia do Unii Europejskiej na mocy odpowiedniej klauzuli zawartej w Akcie przystąpienia. Jeśli Akt przystąpienia do Unii Europejskiej nie przewiduje takiego automatycznego przystąpienia nowego państwa członkowskiego do niniejszej umowy, zainteresowane państwo członkowskie Unii Europejskiej przystępuje do niej, składając Akt przystąpienia w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej, który przesyła jego uwierzytelniony odpis do Strony Wybrzeże Kości Słoniowej.

3.   Strony dokonują przeglądu skutków przystąpienia do niniejszej umowy nowych państw członkowskich Unii Europejskiej. Komitet UPG może zdecydować o podjęciu wszelkich środków przejściowych lub środków wprowadzających niezbędne zmiany, które mogą okazać się konieczne.

Artykuł 78

Dialog w sprawach finansowych

Strony postanawiają wspierać dialog, przejrzystość i wymianę najlepszych praktyk w obszarze polityki i administracji fiskalnej.

Artykuł 79

Współpraca w walce przeciwko nielegalnym praktykom finansowym

Strona WE i Wybrzeże Kości Słoniowej dążą do zapobiegania i zwalczania nielegalnych, opartych na oszustwie i korupcyjnych działań, prania brudnych pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. W tym celu Strony podejmują wszelkie niezbędne środki prawne i administracyjne, aby spełniać międzynarodowe standardy, w tym określone w Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i protokołach do niej, Konwencji Narodów Zjednoczonych o zwalczaniu finansowania terroryzmu i zaleceniach Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy. Strona WE i Wybrzeże Kości Słoniowej postanawiają wymieniać informacje i współpracować w tych obszarach.

Artykuł 80

Stosunek do innych umów

1.   Z wyjątkiem postanowień dotyczących współpracy na rzecz rozwoju zawartych w tytule II części III umowy z Kotonu, w przypadku wszelkich niezgodności pomiędzy postanowieniami niniejszej umowy a postanowieniami tytułu II części III umowy z Kotonu, charakter nadrzędny mają postanowienia niniejszej umowy.

2.   Żadne z postanowień niniejszej umowy nie jest interpretowane w sposób uniemożliwiający przedsięwzięcie przez Stronę WE lub Wybrzeże Kości Słoniowej środków, w tym środków dotyczących handlu, uznanych za właściwe, jak przewiduje się w art. 11 lit. b), art. 96 i 97 umowy z Kotonu.

3.   Strony zgadzają się, że żadne z postanowień niniejszej umowy nie wymaga od nich działania w sposób niezgodny z ich zobowiązaniami w ramach WTO.

Artykuł 81

Autentyczne wersje językowe

Niniejszą umowę sporządzono w dwóch egzemplarzach w następujących językach: angielskim, bułgarskim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, rumuńskim, węgierskim i włoskim, przy czym każdy z tych tekstów jest tak samo autentyczny.

W przypadku sprzeczności rozstrzygające jest brzmienie w języku, w którym negocjowano niniejszą umowę, tj. w języku francuskim.

Artykuł 82

Załączniki

Załączniki i protokoły do niniejszej umowy stanowią jej integralną część.

---

(1)  Z wyłączeniem państw członkowskich.

(2)  Do celów takich obliczeń zostaną wykorzystane oficjalne dane WTO dotyczące głównych światowych eksporterów w światowym handlu towarami (z wyłączeniem handlu wewnątrz UE).

(3)  Do celów niniejszego za produkty rolne uważa się produkty objęte załącznikiem I porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.