ISSN 1725-5139

Dziennik Urzędowy

Unii Europejskiej

L 353

European flag  

Wydanie polskie

Legislacja

Tom 49
13 grudnia 2006


Spis treści

 

II   Akty, których publikacja nie jest obowiązkowa

Strona

 

 

Komisja

 

*

Decyzja Komisji z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania na podstawie art. 65 Traktatu EWWiS prowadzonego przeciwko Alfa Acciai S.p.A., Feralpi Siderurgica S.p.A., Ferriere Nord S.p.A., IRO Industrie Riunite Odolesi S.p.A., Leali S.p.A., Acciaierie e Ferriere Leali Luigi S.p.A. w likwidacji, Lucchini S.p.A., Siderpotenza S.p.A., Riva Acciaio S.p.A., Valsabbia Investimenti S.p.A., Ferriera Valsabbia S.p.A. oraz zrzeszeniu przedsiębiorców Federacciai, Federacji Hut Włoskich (sprawa C.37.956 – Pręty zbrojeniowe okrągłe) (notyfikowana jako dokument nr C(2002) 5807)

1

 

*

Decyzja Komisji z dnia 26 maja 2004 r. odnosząca się do procedury przewidzianej w art. 81 Traktatu WE dotycząca The Topps Company Inc, Topps Europe Limited, Topps International Limited, Topps UK Limited oraz Topps Italia SRL (sprawa COMP/C-3/37.980 – Souris-Topps) (notyfikowana jako dokument nr C(2004) 1910)

5

 

*

Decyzja Komisji z dnia 26 października 2004 r. uznająca koncentrację za zgodną ze wspólnym rynkiem i zasadami funkcjonowania Porozumienia EOG (sprawa COMP/M.3436 – Continental/Phoenix) (notyfikowana jako dokument nr C(2004) 4219)  ( 1 )

7

 

*

Decyzja Komisji z dnia 19 stycznia 2005 r. dotycząca postępowania przewidzianego w art. 81 Traktatu WE oraz art. 53 Porozumienia EOG przeciwko Akzo Nobel NV, Akzo Nobel Nederland BV, Akzo Nobel Chemicals BV, Akzo Nobel Functional Chemicals BV, Akzo Nobel Base Chemicals AB, Eka Chemicals AB i Akzo Nobel AB solidarnie, Clariant AG i Clariant GmbH solidarnie, Elf Aquitaine SA i Arkema SA solidarnie oraz Hoechst AG (sprawa C.37.773 – MCAA) (notyfikowana jako dokument nr C(2004) 4876)  ( 1 )

12

 

*

Decyzja Komisji z dnia 22 czerwca 2005 r. w sprawie środków przyznanych przez Włochy na rzecz zawodowych klubów sportowych (Decreto salva calcio) (notyfikowana jako dokument nr C(2005) 1794)  ( 1 )

16

 

*

Decyzja Komisji z dnia 13 lipca 2005 r. uznająca koncentrację za zgodną ze wspólnym rynkiem oraz z funkcjonowaniem Porozumienia EOG (sprawa COMP/M.3653 – Siemens/VA Tech) (notyfikowana jako dokument nr C(2005) 2676)  ( 1 )

19

 

*

Decyzja Komisji z dnia 20 października 2005 r. w sprawie pomocy państwa przyznanej przez Finlandię spółce Componenta w formie pomocy inwestycyjnej (notyfikowana jako dokument nr C(2005) 3871)  ( 1 )

36

 

*

Decyzja Komisji z dnia 20 października 2005 r. dotycząca procedury przewidzianej w art. 81 ust. 1 Traktatu WE (sprawa COMP/C.38.281/B.2 – Surowiec tytoniowy – Włochy) (notyfikowana jako dokument nr C(2005) 4012)

45

 

*

Decyzja Komisji z dnia 21 grudnia 2005 r. dotycząca postępowania przewidzianego w art. 81 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską oraz art. 53 Porozumienia EOG przeciwko Flexsys NV, Bayer AG, Crompton Manufacturing Company Inc. (poprzednio Uniroyal Chemical Company Inc.), Crompton Europe Ltd, Chemtura Corporation (poprzednio Crompton Corporation), General Química SA, Repsol Química SA i Repsol YPF SA (sprawa COMP/F/C.38.443 – Substancje chemiczne stosowane w przemyśle gumowym) (notyfikowana jako dokument nr C(2005) 5592)  ( 1 )

50

 

*

Decyzja Komisji z dnia 3 maja 2006 r. dotycząca postępowania na mocy art. 81 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską i art. 53 Porozumienia o EOG w sprawie przeciwko Akzo Nobel NV, Akzo Nobel Chemicals Holding AB, EKA Chemicals AB, Degussa AG, Edison SpA, FMC Corporation, FMC Foret S.A., Kemira OYJ, L’Air Liquide SA, Chemoxal SA, Snia SpA, Caffaro Srl, Solvay SA/NV, Solvay Solexis SpA, Total SA, Elf Aquitaine SA i Arkema SA (sprawa COMP/F/C.38.620 – Nadtlenek wodoru i nadboran sodu) (notyfikowana jako dokument nr C(2006) 1766)  ( 1 )

54

 

*

Decyzja Komisji z dnia 7 czerwca 2006 r. w sprawie pomocy państwa nr C 8/2005 (ex N 451/2004), którą Niemcy zamierzają przyznać na rzecz Nordbrandenburger UmesterungsWerke (notyfikowana jako dokument nr C(2006) 2088)  ( 1 )

60

 


 

(1)   Tekst mający znaczenie dla EOG

PL

Akty, których tytuły wydrukowano zwykłą czcionką, odnoszą się do bieżącego zarządzania sprawami rolnictwa i generalnie zachowują ważność przez określony czas.

Tytuły wszystkich innych aktów poprzedza gwiazdka, a drukuje się je czcionką pogrubioną.


II Akty, których publikacja nie jest obowiązkowa

Komisja

13.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 353/1


DECYZJA KOMISJI

z dnia 17 grudnia 2002 r.

w sprawie postępowania na podstawie art 65 Traktatu EWWiS prowadzonego przeciwko Alfa Acciai S.p.A., Feralpi Siderurgica S.p.A., Ferriere Nord S.p.A., IRO Industrie Riunite Odolesi S.p.A., Leali S.p.A., Acciaierie e Ferriere Leali Luigi S.p.A. w likwidacji, Lucchini S.p.A., Siderpotenza S.p.A., Riva Acciaio S.p.A., Valsabbia Investimenti S.p.A., Ferriera Valsabbia S.p.A. oraz zrzeszeniu przedsiębiorców Federacciai, Federacji Hut Włoskich

(sprawa C.37.956 – Pręty zbrojeniowe okrągłe)

(notyfikowana jako dokument nr C(2002) 5807)

(2006/894/WE)

(WYŁĄCZNIE WŁOSKA WERSJA JĘZYKOWA JEST AUTENTYCZNA)

W dniu 17 grudnia 2002 r. Komisja przyjęła decyzję w sprawie postępowania wszczętego na podstawie artykułu 65 traktatu EWWiS. Zgodnie z art.. 30 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzania w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu  (1) , w niniejszym obwieszczeniu Komisja publikuje tożsamość zainteresowanych stron oraz główną treść decyzji, w tym także informację o nałożonych karach, uwzględniając uzasadniony interes przedsiębiorstw w zakresie ochrony tajemnicy handlowej. Jawna wersja pełnej treści decyzji dostępna jest w języku oryginału oraz w językach roboczych Komisji na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji, pod następującym adresem: http://europa.eu.int/comm/competition/index_en.html.

I.   OPIS NARUSZENIA

(1)

Adresatami decyzji są: Alfa Acciai S.p.A., Feralpi Siderurgica S.p.A., Ferriere Nord S.p.A, IRO Industrie Riunite Odolesi S.p.A., Leali S.p.A., Acciaierie e Ferriere Leali Luigi S.p.A. w likwidacji, Lucchini S.p.A., Siderpotenza S.p.A., Riva Acciaio S.p.A., Valsabbia Investimenti S.p.A. , Ferriera Valsabbia S.p.A. oraz zrzeszenie przedsiębiorców Federacciai, Federacja Hut Włoskich.

(2)

Adresaci uczestniczyli w jednym, złożonym i trwającym dłuższy czas czynie naruszenia przepisów artykułu 65, ust. 1, traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (w dalszej części zwanego „traktatem”), polegającym na i skutkującym uzgadnianiem cen, w zależności od którego dopuszczano się także ograniczania oraz kontroli wielkości produkcji i sprzedaży na włoskim rynku prętów zbrojeniowych okrągłych w kręgach i prostych.

(3)

Jeżeli chodzi o adresata, spółkę Alfa Acciai S.p.A, jest ona przedsiębiorstwem, któremu należy przypisywać odpowiedzialność nie tylko za działania Alfa Acciai S.p.A., ale także za działania Acciaieria Megara S.p.A. (od 1996r.), Alfa Acciai S.R.L. (przed 1996 r.) oraz Acciaierie di Sicilia S.p.A..

(4)

Jeżeli chodzi o adresata, spółkę Feralpi Siderurgica S.p.A., jest ona przedsiębiorstwem, któremu należy przypisywać odpowiedzialność nie tylko za działania obecnej Feralpi Siderurgica S.p.A., ale także za działania Feralpi Siderurgica S.R.L. (od 1990 r.) oraz poprzedniej Feralpi Siderurgica S.p.A..

(5)

Jeżeli chodzi o adresatów, spółki Leali S.p.A. i Acciaierie e Ferriere Leali Luigi S.p.A. w likwidacji, są one przedsiębiorstwami, którym należy przypisywać odpowiedzialność nie tylko za działania Leali S.p.A. oraz Acciaierie e Ferriere Leali Luigi S.p.A. w likwidacji, ale także za działania Acciaierie e Ferriere Leali Luigi S.p.A. (do listopada 1998 r.), której to spółki są następcami prawnymi. Po tej dacie Leali S.p.A. jest jedynym podmiotem odpowiedzialnym za zakwestionowane działania.

(6)

Jeżeli chodzi o adresatów, spółki Lucchini S.p.A. i Siderpotenza S.p.A., są one przedsiębiorstwami, którym należy przypisywać odpowiedzialność nie tylko za działania Lucchini S.p.A. i della Siderpotenza S.p.A., ale także za działania przedsiębiorstwa wspólnego Siderpotenza S.p.A. (do 1991 r.) oraz Lucchini Siderurgica S.p.A.(do końca 1997 r.).

(7)

Jeżeli chodzi o adresata, spółkę Riva S.p.A., jest ona utożsamiana z przedsiębiorstwem, któremu należy przypisywać odpowiedzialność nie tylko za działania Riva S.p.A., ale także za działania Fire Finanziaria S.p.A., Riva Prodotti Siderurgici S.p.A., Acciaierie e Ferriere di Galtarossa S.p.A. oraz Acciaierie del Tanaro S.p.A..

(8)

Jeżeli chodzi o adresatów, spółki Valsabbia Investimenti S.p.A. i Ferriera Valsabbia S.p.A., są one przedsiębiorstwami, którym należy przypisywać odpowiedzialność nie tylko za działania Valsabbia Investimenti S.p.A. i Ferriera Valsabbia S.p.A., ale także za działania byłej Ferriera Valsabbia S.p.A. (do 2000 r.) i jeszcze wcześniejszej Ferriera Valsabbia S.p.A. (do 1990 r.).

(9)

Jeżeli chodzi o pozostałych adresatów decyzji, są nimi wskazane przedsiębiorstwa i zrzeszenie, jak również wskazane osoby prawne noszące tę samą nazwę, działające na rynku prętów zbrojeniowych, od początku trwania naruszenia (od 1993 r. w przypadku Ferriere Nord S.p.A.).

(10)

Przedsiębiorstwa dopuszczały się czynu naruszenia przepisów przynajmniej w poniżej wyszczególnionych okresach:

 

Alfa Acciai SpA, od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 4 lipca 2000 r.;

 

Feralpi Siderurgica SpA, od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r,.

 

Ferriere Nord SpA, od dnia 1 kwietnia 1993 r. do dnia 4 lipca 2000 r.;

 

IRO Industrie Riunite Odolesi SpA, od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r.;

 

Leali SpA oraz Acciaierie e Ferriere Leali Luigi SpA w likwidacji, od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r.;

 

Lucchini SpA/Siderpotenza SpA, od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r.;

 

Riva SpA, od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r.;

 

Ferriera Valsabbia SpA oraz Valsabbia Investimenti SpA, od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 27 czerwca 2000 r.;

 

Federacciai, Federacja Hut Włoskich, od dnia 6 grudnia 1989 r. do dnia 24 lipca 1998 r.

(11)

Pręty zbrojeniowe okrągłe to wyroby stalowe walcowane na gorąco, w kręgach lub proste, o średnicy 5 mm lub większej, o powierzchni gładkiej, matowej lub żebrowanej, przeznaczone do wykonywania zbrojeń konstrukcji betonowych. Tradycyjną formą, w jakiej dostarczany jest ten materiał, są okrągłe proste pręty (walcowane na gorąco na walcowni prętów). Pręty mogą mieć długość 12, 6, 14 lub, rzadziej, 18 metrów.

(12)

Pręty zbrojeniowe w kręgach mają postać zwojów/szpul, z których użytkownik rozprostowuje i tnie pręty na żądaną długość. Cena prętów w kręgach jest zwykle trochę wyższa od prętów prostych, jednak dąży do wyrównania się z ceną prętów prostych.

(13)

Wszystkie powyższe rodzaje prętów zbrojeniowych wytwarzane są w przekroju okrągłym o różnych średnicach, uzależnionych od przeznaczenia konstrukcyjnego i wahających się od 5 do 40 mm. Pręty zbrojeniowe w kręgach nie przekraczają średnicy 16 mm. Od rozmiaru średnicy wyrobu uzależniona jest dodatkowa cena (tzw. „dodatek wymiarowy”), która zwiększa cenę podstawową prętów.

(14)

Pręty znajdują zastosowanie przede wszystkim w budownictwie, do wzmacniania konstrukcji.

(15)

Spośród piętnastu krajów członkowskich Unii Europejskiej największym producentem prętów zbrojeniowych są Włochy. Wartość sprzedaży prętów zbrojeniowych okrągłych, osiągnięta przez firmy włoskie, będące adresatami niniejszej decyzji, a obejmujących pod koniec okresu trwania przedmiotowego czynu 80 % rynku włoskiego, wyniosła w okresie 2000-2001 około 900 mln euro.

(16)

Federacciai oraz inne współdziałające w tym zrzeszeniu przedsiębiorstwa postanowiły i wdrożyły w życie, przynajmniej od końca 1989 roku, jednolicie ustalane ceny „dodatków wymiarowych” za pręty zbrojeniowe we Włoszech. Począwszy od kwietnia 1992 r. przedsiębiorcy, przy wsparciu Federacciai, rozszerzyli swoje ustalenia i uzgodnienia cenowe, obejmując nimi także cenę podstawową prętów zbrojeniowych we Włoszech. Od tego czasu do września 1995 r. zmowę rozszerzono również o uzgadnianie terminów płatności.

(17)

Przynajmniej od końca 1994 r. zrzeszenie Federacciai w sposób regularny prowadziło działalność organizacyjną, zarówno w zakresie cen, jak i ilości produkcji i sprzedaży prętów zbrojeniowych.

(18)

Od 1995 r. uczestnicy zmowy rozpoczęli uzgadnianie obniżki i kontroli wielkości produkcji i sprzedaży w dążeniu do zmniejszenia ilości prętów zbrojeniowych wprowadzanych na rynek. Część producentów wprowadziła system wzajemnej, wielostronnej, bardziej dokładnej i regularnej kontroli ilości wyrobów produkowanych i sprzedawanych przez poszczególne przedsiębiorstwa.

(19)

Komisja nie dysponuje wystarczającymi informacjami, aby udowodnić istnienie naruszenia zasad wolnej konkurencji w okresie po 4 lipca 2000 r. Należy uściślić, że nie twierdzi się, iż wszystkie przedsiębiorstwa brały z pewnością udział we wszystkich opisywanych tu działaniach oraz że niektóre z nich uczestniczyły w nich przez okres krótszy.

II.   GRZYWNY

(20)

Naruszenie polega na stworzeniu zmowy, jednej, złożonej i trwającej w czasie, której przedmiotem było ustalanie cen oraz ograniczanie i kontrola wielkości produkcji i sprzedaży, co ze swej natury stanowi rażące naruszenie artykułu 65, paragraf 1, traktatu EWWS. Kartel działał na terenie całej Republiki Włoskiej. Zostało stwierdzone, że porozumienia kartelowe były wcielane w życie i że wywołały skutki dla rynku, choć nie zawsze ich efekty były zgodne z oczekiwaniami. Komisja uznaje zatem, iż adresaci dopuścili się rażącego naruszenia przepisów. Fakt, że skutki zmowy ograniczone były do rynku włoskiego nie pozwala na zmianę klasyfikacji czynu z rażącego na poważny, ponieważ należy brać pod uwagę duże znaczenie produkcji włoskiej we Wspólnocie.

(21)

Utrzymując wyżej wymienioną klasyfikację czynu, przy ustalaniu wysokości grzywny podstawowej Komisja wzięła jednak pod uwagę specyfikę tego przypadku, wiążącą się z faktem, iż w przedmiotowym okresie rynek krajowy podlegał szczególnym uregulowaniom traktatu EWWiS oraz że w początkowym okresie trwania naruszenia przedsiębiorstwa, będące adresatami niniejszej decyzji, stanowiły ograniczoną część przedmiotowego rynku.

(22)

Zgodnie z art.65, ust. 5 traktatu EWWiS, na związek przedsiębiorców nie mogą być nałożone grzywny lub kary za zwłokę. Jednakże żaden zapis artykułu 65, ust. 1, nie pozwala stwierdzić, że wprowadzonego przez ten przepis zakazu nie stosuje się także wobec związku, który podjął decyzję mającą na celu uniemożliwienie, ograniczenie lub zakłócenie swobodnej konkurencji. Z tego względu, mimo że nie nałożono na niego żadnej kary pieniężnej za powyższe działania przeciwko wolnej konkurencji, zrzeszenie Federacciai jest odbiorcą niniejszej decyzji.

(23)

W grupie naruszeń rażących, rozpiętość możliwych grzywien pozwala na traktowanie przedsiębiorców w sposób wyraźnie zróżnicowany, aby uwzględnić rzeczywisty potencjał gospodarczy sprawców naruszenia do wyrządzenia znaczącej szkody wolnej konkurencji oraz aby móc ustalić wysokość kary na poziomie zapewniającym jej działanie zniechęcające.

(24)

Komisja uznaje, że udziały w rynku, posiadane przez adresatów niniejszej decyzji w ostatnim pełnym roku trwania naruszenia (1999), nie są reprezentatywne dla ich rzeczywistej obecności na istotnym rynku w omawianym okresie. Pomiędzy rokiem 1990 a 1999 udziały w rynku tych przedsiębiorstw uległy bowiem praktycznie trzykrotnemu wzrostowi. Dlatego też, na podstawie średnich udziałów w rynku w okresie 1990-1999, można wyodrębnić trzy grupy przedsiębiorstw, w porządku malejącym pod względem obecności na rynku. W pierwszej grupie znalazły się Feralpi i Valsabbia. W drugiej Lucchini/Siderpotenza, Alfa, Riva i Leali (posiadające średni udział w rynku na poziomie około 70 % przedsiębiorstw z pierwszej grupy). Natomiast w trzeciej grupie znalazły się Iro i Ferriere Nord (ze średnim udziałem w rynku na poziomie około 35 % w stosunku do przedsiębiorstw z pierwszej grupy).

(25)

W przypadku Riva i Lucchini/Siderpotenza należy podnieść wysokość podstawową grzywny, wyliczoną w oparciu o znaczenie związane z istotnym rynkiem, aby uwzględnić rozmiary i całościowe zasoby tej spółki. Realizowane przez te przedsiębiorstwa obroty wyrobami podlegającymi przepisom EWWiS są bowiem zdecydowanie wyższe (około 3,5 mld euro w przypadku spółki Riva w 2001 r. i około 1,2 mld w przypadku spółki Lucchini) w porównaniu z innymi przedsiębiorstwami, objętymi niniejszym postępowaniem. Należy ponadto przypomnieć, że, jak wynika z akt sprawy, przy wielu okazjach szefowie tych przedsiębiorstw byli bezpośrednio zaangażowani w opisane naruszenia. Dlatego też, w celu uzyskania dostatecznego skutku odstraszającego, należy zwiększyć podstawowy wymiar kary o 225 % w przypadku Lucchini/Siderpotenza, jako że jej obroty produktami podlegającymi EWWiS są około trzykrotnie wyższe w porównaniu z największych z pozostałych przedsiębiorstw, oraz o 375 % w przypadku spółki Riva, której obroty produktami EWWiS są około trzykrotnie wyższe w porównaniu do Lucchini/Siderpotenza. Mnożniki te uwzględniają znaczące różnice pod względem wielkości i całościowych zasobów między tymi dwoma przedsiębiorstwami a pozostałymi adresatami niniejszej decyzji.

(26)

Naruszenie trwało więc ponad dziesięć i pół roku w przypadku wszystkich przedsiębiorstw, z wyjątkiem Ferriere Nord S.p.A., dla której czas trwania naruszenia wyniósł ponad siedem lat. Dlatego też podstawowy wymiar kary powiększa się o 105 % dla wszystkich przedsiębiorstw, z wyjątkiem spółki Ferriere Nord, dla której ulegnie on zwiększeniu o 70 %.

(27)

W niniejszej sprawie Komisja stwierdziła tylko jedną okoliczność obciążającą, w postaci działania w warunkach recydywy w przypadku spółki Ferriere Nord, będącej już uprzednio adresatem decyzji Komisji z dnia 2 sierpnia 1989 r. w sprawie jej udziału w zmowie cenowej i ograniczającej sprzedaż na rynku siatki spawanej elektrycznie (2).

(28)

Komisja uznaje więc za konieczne podniesienie podstawowego wymiaru kary dla spółki Ferriere Nord o 50 %.

(29)

Komisja nie stwierdziła żadnych okoliczności łagodzących.

(30)

Żadne z przedsiębiorstw, będących adresatami niniejszej decyzji, nie kwalifikuje się do uzyskania zwolnienia, zasadniczego lub dużego zmniejszenia grzywny, zgodnie z zapisami punktów B i C obwieszczenia w sprawie łagodzenia kar z 1996 r. (3), ponieważ nie został spełniony żaden z przewidzianych tam warunków. Przedsiębiorstwa te bowiem nie opuściły zmowy ani przed, ani po tym, jak Komisja przystąpiła do badania sprawy i nie dostarczyły żadnych znaczących elementów i żadnych materiałów, mogących służyć jako dowody istnienia kartelu.

(31)

Jeżeli chodzi o punkt D obwieszczenia z 1996 r., Komisja uznaje, że spółka Ferriere Nord dostarczyła jej przydatnych wskazówek, które pozwoliły Komisji lepiej zrozumieć zasady działania porozumienia. Komisja uznaje, że spełnia to warunki punktu D, akapit pierwszy obwieszczenia, który stanowi, że można zastosować zmniejszenie grzywny, jeżeli przed przesłaniem aktu postawienia zarzutów przedsiębiorstwo dostarczy Komisji informacje, dokumenty lub inne dowody, które przyczynią się do potwierdzenia istnienia naruszenia.

(32)

Komisja uznaje, że uzasadnione jest przyznanie Ferriere Nord zmniejszenia o 20 % wysokości grzywny.

Decyzja

1.

Nałożone zostają następujące grzywny:

Feralpi Siderurgica S.p.A.

10,25 mln euro

Valsabbia Investimenti S.p.A. i Ferriera Valsabbia S.p.A., solidarnie,

10,25 mln euro

Lucchini S.p.A. i Siderpotenza S.p.A., solidarnie

16,14 mln euro

Alfa Acciai S.p.A.

7,175 mln euro

Riva Acciaio S.p.A.

26,9 mln euro

Leali S.p.A. i Acciaierie e Ferriere Leali Luigi S.p.A. w likwidacji, solidarnie

6,093 mln euro

Leali SpA (4)

1,082 mln euro

IRO Industrie Riunite Odolesi S.p.A.,

3,58 mln euro

Ferriere Nord S.p.A.

3,57 mln euro

2.

Federacciai i wymienione przedsiębiorstwa natychmiast zaprzestaną działań stanowiących naruszenie, jeżeli jeszcze tego nie uczyniły. Powstrzymają się od ponawiania działań lub zachowań podobnych do naruszenia stwierdzonego w ramach niniejszego postępowania oraz od stosowania działań mających równoważny przedmiot lub skutek.


(1)  Dz. U.. L 1 z 4.1.2003, str. 1.

(2)  Dz.U. L 260 z 6.9.1989, str. 1

(3)  Dz.U. C 45 z 19.2.2002, str. 3.

(4)  Należy odróżnić działania podejmowane przez Acciaierie e Ferriere Leali Luigi S.p.A do dnia postawienia jej w stan likwidacji oraz działania podjęte przez Leali S.p.A. od momentu założenia spółki – odpowiedzialność za pierwsze z nich należy przypisać solidarnie spółkom Acciaierie e Ferriere Leali Luigi S.p.A. w likwidacji oraz Leali S.p.A., natomiast za drugie wyłącznie spółce Leali S.p.A. Dlatego też wysokość grzywny została podzielona na dwa okresy, proporcjonalnie do czasu trwania każdego z nich – jeden od początku trwania naruszenia do 25 listopada 1998 r. i drugi od tej daty do końca trwania naruszenia. Wysokością grzywny odnoszącej się do pierwszego okresu należy obciążyć Leali S.p.A. i Acciaierie e Ferriere Leali Luigi S.p.A. w likwidacji, na zasadzie solidarnej, natomiast grzywną przypadającą na okres drugi wyłącznie Leali SpA.


13.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 353/5


DECYZJA KOMISJI

z dnia 26 maja 2004 r.

odnosząca się do procedury przewidzianej w art. 81 Traktatu WE dotycząca The Topps Company Inc, Topps Europe Limited, Topps International Limited, Topps UK Limited oraz Topps Italia SRL

(sprawa COMP/C-3/37.980 – Souris-Topps)

(notyfikowana jako dokument nr C(2004) 1910)

(2006/895/WE)

(JEDYNIE TEKST W JĘZYKU ANGIELSKIM JEST AUTENTYCZNY)

Dnia 26 maja 2004 r. Komisja przyjęła decyzję odnoszącą się do procedury przewidzianej w art. 81 Traktatu WE. Zgodnie z przepisami art. 30 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003  (1) Komisja niniejszym podaje do wiadomości nazwy stron oraz zasadniczą treść decyzji, mając na uwadze uzasadniony interes przedsiębiorstw związany z ochroną ich działalności handlowej. Wersja bez klauzuli poufności pełnego tekstu omawianej decyzji w oryginalnym języku postępowania oraz w językach roboczych Komisji znajduje się na stronie internetowej DG COMP pod adresem http://europa.eu.int/comm/competition/index_en.html.

I:   STRESZCZENIE OPISU NARUSZENIA

(1)

Niniejsza decyzja jest skierowana do spółek The Topps Company Inc (zwanej dalej „Topps USA”), Topps Europe Ltd (zwanej dalej „Topps Europe”), Topps UK Ltd (zwanej dalej „Topps UK”), Topps International Ltd (zwanej dalej „Topps International”) oraz Topps Italia SRL (zwanej dalej „Topps Italia”) (określanych razem jako „Topps”).

(2)

Adresaci decyzji naruszyli art. 81 ust. 1 Traktatu, uczestnicząc od dnia 4 lutego 2000 r. do dnia 29 listopada 2000 r., wraz z licznymi pośrednikami w Zjednoczonym Królestwie, we Włoszech, w Finlandii, w Niemczech, we Francji oraz w Hiszpanii, w szeregu porozumień i praktyk uzgodnionych mających na celu ograniczenie przywozu równoległego naklejek Pokémon, obrazków tematycznych i innych przedmiotów do kolekcjonowania.

(3)

Sprawę wszczęto na skutek skargi wniesionej przez La Souris Bleue, francuską spółkę zajmującą się sprzedażą detaliczną przedmiotów do kolekcjonowania, która twierdziła, że Topps i jej dystrybutorzy skutecznie uniemożliwili przywóz równoległy naklejek i albumów Pokémon z Hiszpanii do Francji.

(4)

Niniejsza decyzja dotyczy przedmiotów do kolekcjonowania Pokémon. Przedmioty do kolekcjonowania to cieszące się popularnością wśród dzieci naklejki, obrazki tematyczne, usuwalne tatuaże o określonej tematyce (np. obrazki z członkami drużyn sportowych lub z bohaterami seriali animowanych) i tym podobne. Pokémon to nazwa całego szeregu postaci początkowo stworzonych dla gry video Nintendo „Game Boy”, ale później również używanych na licencji przez Topps do ilustrowania przedmiotów do kolekcjonowania. W 2000 r. popyt na tego typu przedmioty do kolekcjonowania Pokémon był znaczny.

(5)

Kwestię definicji odnośnego rynku można pozostawić otwartą, gdyż omawiana sprawa dotyczy ograniczenia konkurencji pod względem celu.

(6)

Niniejsza decyzja stwierdza istnienie zawartych między Topps i siedmioma spośród jej europejskich pośredników porozumień i praktyk uzgodnionych, których ogólnym celem jest ograniczenie przywozu równoległego przedmiotów do kolekcjonowania Pokémon z jednych Państw Członkowskich do drugich. Topps oraz jej pośrednicy realizowali ten cel za pomocą następujących instrumentów i mechanizmów:

Topps w sposób aktywny uzyskiwała od swoich pośredników informacje o przypadkach handlu równoległego;

Topps monitorowała ostateczne miejsce przeznaczenia produktów Pokémon;

kiedy Topps dowiadywała się od swoich pośredników o przypadkach handlu równoległego, prosiła ich o pomoc w dotarciu do źródeł przywozu równoległego;

Topps żądała również i uzyskała od swoich pośredników zapewnienia, że nie zostanie dokonany powrotny wywóz towarów do innych Państw Członkowskich;

w niektórych przypadkach, gdy Topps odnosiła wrażenie, że jej pośrednicy nie współpracowali w zgodny z jej oczekiwaniami sposób, groziła im odcięciem dostaw.

(7)

Topps przyznała, że „prowadziła działania, których skutkiem było zakłócenie transgranicznego handlu na terenie UE” oraz że „całkowity zakaz eksportu oraz zapewnienie szerokiej ochrony terytorialnej jej dystrybutorom w okolicznościach opisanych powyżej jest trudne do pogodzenia z art. 81”.

(8)

Porozumienia i praktyki uzgodnione między Topps i jej dystrybutorami lub agencjami ograniczają konkurencję pod względem celu. Ich celem jest zapobieżenie prowadzeniu wywozu produktów Pokémon przez pośredników, w sposób zarówno aktywny jak i pasywny, poza właściwy obszar objęty umową. Jako że w tym przypadku celem porozumień i praktyk uzgodnionych jest ograniczenie konkurencji, nie jest konieczne rozważanie ich faktycznego wpływu na stan konkurencji. Niezależnie od tego dowody znajdujące się w aktach Komisji pokazują, że przywóz równoległy został w istocie uniemożliwiony.

(9)

Rozporządzenia Komisji o grupowym wyłączeniu nr 1983/83 (obowiązujące do dnia 31 maja 2000 r.) oraz nr 2790/1999 nie mają zastosowania, gdyż ograniczenia miały na celu zapewnienie całkowitej ochrony terytorialnej, obejmując w ten sposób zarówno sprzedaż aktywną, jak i pasywną. Porozumienia te nie mogą również skorzystać z indywidualnego wyłączenia na mocy art. 81 ust. 3 Traktatu, jako że nie skutkowały one żadnym polepszeniem dystrybucji tych produktów oraz miały ujemne skutki dla konsumentów.

(10)

Niniejsza decyzja jest skierowana do wszystkich europejskich spółek zależnych Topps, które uczestniczyły w antykonkurencyjnych porozumieniach i praktykach uzgodnionych, jak również do ostatecznej amerykańskiej spółki dominującej – są one solidarnie odpowiedzialne za omawiane naruszenie. Ostatnia z wyżej wymienionych spółek zostaje pociągnięta do odpowiedzialności, ponieważ miała ona decydujący wpływ na postępowanie posiadanych przez nią w całości spółek zależnych. Komisja zgodnie z prawem zakłada, na podstawie orzecznictwa Trybunału, że wpływu tego rzeczywiście użyto. Topps nie zdołała obalić powyższego domniemania, wręcz przeciwnie, zostało ono potwierdzone przez równoległe zaangażowanie wszystkich europejskich spółek zależnych oraz przez podwójne stanowisko jednego z pracowników Topps, pełniącego równolegle funkcję dyrektora generalnego irlandzkiej spółki zależnej oraz wiceprezesa (na szczeblu międzynarodowym) amerykańskiej spółki dominującej. Niniejsza decyzja nie jest skierowana do pośredników Topps, ponieważ ich odpowiedzialność za naruszenie przepisów była mniej istotna.

II:   GRZYWNA

(11)

Oceniając wagę sprawy Komisja uznaje, że naruszenie przepisów mające na celu uniemożliwienie przywozu równoległego z jednych Państw Członkowskich do drugich jest ze względu na swój charakter bardzo poważnym przypadkiem naruszenia art. 81 ust. 1 Traktatu. Tego typu naruszenia przepisów mają na celu sztuczne podzielenie jednolitego rynku i tym samym stanowią zagrożenie dla jednej z podstawowych zasad Traktatu. W odniesieniu do faktycznego wpływu naruszenia przepisów Komisja bierze pod uwagę fakt, iż nie jest ona w posiadaniu dowodów świadczących o tym, że ograniczenie przywozu równoległego obejmowało planowo wszystkich pośredników czy wszystkie produkty. Wydaje się, że niektóre z porozumień i praktyk uzgodnionych nie były w pełni realizowane i być może miały ograniczoną skuteczność w przeliczeniu na wartość przedmiotowych towarów. Komisja nie jest w posiadaniu dowodów ukazujących istotne skutki ograniczeń na rynku. Co do wielkości właściwego rynku, porozumienia i praktyki uzgodnione ustalone w niniejszej decyzji dotyczyły siedmiu rynków krajowych, ale skutki ograniczające dały się odczuć głównie w jedynie trzech Państwach Członkowskich prowadzących przywóz.

(12)

W związku z powyższym naruszenie przepisów, jakiego dopuściła się Topps, uznaje się za poważne. W świetle powyższej informacji w niniejszej decyzji uznaje się kwotę 2 650 000 EUR za właściwą podstawę obliczenia grzywny. Jako że naruszenie przepisów trwało krótko (od dnia 4 lutego 2000 r. do dnia 29 listopada 2000 r.), podstawowa kwota grzywny nie ulega zwiększeniu.

(13)

Komisja nie uwzględnia w tej sprawie okoliczności obciążających.

(14)

Co do okoliczności łagodzących, Komisja uwzględnia fakt, że naruszenie przez Topps przepisów ustało po pierwszej interwencji Komisji. W świetle powyższego podstawowa kwota grzywny jest zredukowana o 20 % (530 000 EUR). Komisja uważa również, że podczas postępowania Topps efektywnie współpracowała z Komisją. Topps uczyniła więcej, niż było to niezbędne zgodnie z prawem, aby dostosować się do zobowiązań wynikających z art. 11 rozporządzenia nr 17, nie podważała faktów stojących u podstaw naruszenia przepisów oraz znacząco przyczyniła się do ustalenia naruszenia. W świetle powyższego podstawowa kwota grzywny jest zredukowana o dodatkowe 20 % (530 000 EUR).

(15)

W związku z powyższym ostateczna kwota grzywny nałożona na Topps wynosi 1 590 000 EUR.


(1)  Dz.U. L 1 z 4.1.2003, str. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 411/2004 (Dz.U. L 68 z 6.3.2004, str. 1).


13.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 353/7


DECYZJA KOMISJI

z dnia 26 października 2004 r.

uznająca koncentrację za zgodną ze wspólnym rynkiem i zasadami funkcjonowania Porozumienia EOG

(sprawa COMP/M.3436 – Continental/Phoenix)

(notyfikowana jako dokument nr C(2004) 4219)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2006/896/WE)

(JEDYNIE TEKST W JĘZYKU NIEMIECKIM JEST AUTENTYCZNY)

rozporządzeniem Rady (EWG) Nr 4064/89 z dnia 21 grudnia 1989r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw  (1) (rozporządzenie w sprawie połączeń), w szczególności art. 8 ust. 2 tego rozporządzenia. Jawna wersja pełnego tekstu decyzji jest dostępna w oryginalnym języku sprawy oraz w językach roboczych Komisji na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji pod następującym adresem: http://europa.eu.int/comm/competition/index_en.html.

I.   TRANSAKCJA

(1)

W dniu 12 maja 2004 r. do Komisji wpłynęło zgłoszenie planowanej koncentracji, zgodnie z którą przedsiębiorstwo Continental AG nabywa w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) rozporządzenia o połączeniach kontrolę nad całością przedsiębiorstwa Phoenix AG w drodze publicznego przetargu ogłoszonego w dniu 26 kwietnia 2004 r.

1.   Strony

(2)

Continental AG („Continental”) jest wiodącym producentem opon, hamulców, układów zawieszenia oraz innych gumowych produktów technicznych, przeznaczonych głównie dla przemysłu motoryzacyjnego.

(3)

Phoenix AG („Phoenix”) również specjalizuje się w produkcji gumowych produktów technicznych (np. układów zawieszenia, układów antywibracyjnych, przewodów i taśm przenośnikowych), ale nie prowadzi działalności w dziedzinie produkcji opon. Siedziby obydwu spółek znajdują się w Niemczech.

2.   Operacja

(4)

Continental planuje nabycie wyłącznej kontroli w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) rozporządzenia o połączeniach nad całym Phoenix. Transakcja została zgłoszona Komisji w dniu 12 maja 2004 r.; w dniu 28 czerwca Continental nabyło 75,51 % akcji Phoenix w drodze przetargu publicznego.

II.   WŁAŚCIWE RYNKI

(5)

Koncentracja prowadzi do częściowego horyzontalnego pokrywania się kilku rynków asortymentowych w dziedzinie gumowych produktów technicznych. Komisja zidentyfikowała potencjalne problemy związane z konkurencją na czterech rynkach:

resorów pneumatycznych do pojazdów użytkowych;

resorów pneumatycznych do samochodów osobowych;

resorów pneumatycznych do pojazdów szynowych;

ciężkich taśm przenośnikowych z linkami stalowymi.

1.   Resory pneumatyczne do pojazdów użytkowych (OEM/OES)

(6)

Obydwie strony prowadzą działalność w dziedzinie produkcji resorów pneumatycznych do pojazdów użytkowych (2). Resory pneumatyczne zwykle składają się z gumowego mieszka i metalowej płytki wykonanej ze stali. Są one wykorzystywane w pojazdach użytkowych w celu zredukowania drgań pomiędzy osią i podwoziem oraz w celu dostosowania podwozia do zróżnicowanych obciążeń (3). Mimo iż Continental proponuje wyznaczenie rynku obejmującego wszystkie typy układów zawieszenia dla pojazdów użytkowych (stalowe sprężyny śrubowe, płaskie resory wielopłytkowe i resory pneumatyczne), badania rynkowe potwierdzają stanowisko Komisji, że resory pneumatyczne stanowią odrębny rynek asortymentowy. Badania potwierdzają również rozróżnienie na resory pneumatyczne sprzedawane producentom pojazdów (OES/OEM) i resory pneumatyczne sprzedawane na niezależny rynek części zamiennych (IAM). Dalszy podział na mniejsze rynki (np. dla resorów pneumatycznych do ciężarówek/autobusów z jednej strony i do przyczep/osi z drugiej strony) nie zostało poparte badaniami rynkowymi i w żadnym wypadku nie zmieniłoby oceny wpływu na konkurencję.

(7)

Jeśli chodzi o rynek geograficzny, Continental argumentuje, że rynek geograficzny dla resorów pneumatycznych do pojazdów użytkowych ma zakres ogólnoświatowy. Badania rynkowe wykazują jednak, że warunki rynkowe dla resorów pneumatycznych do pojazdów użytkowych w Europie znacznie się różnią od pozostałych regionów. Ze względu na różne wymagania techniczne (np. większe ciężarówki) i różne preferencje klientów (resory europejskie są technicznie bardziej zaawansowane), resory wykorzystywane w ciężarówkach amerykańskich nie mogą być wykorzystywane w Europie i odwrotnie. W efekcie brak jest znaczącego oddziaływania konkurencyjnego na rynek europejski ze strony podmiotów spoza Europy. Jedynie jedna spółka (amerykańskie przedsiębiorstwo Firestone) eksportuje aktualnie resory pneumatyczne do Europy. Resory te są przeznaczone specjalnie na rynek europejski. Zawierają one metalowe komponenty, które są kupowane w Europie, wysyłane do USA, wbudowywane w resory pneumatyczne, a następnie wysyłane z powrotem do Europy. Inna niekorzystna kwestia związana z kosztami wynika z taryf i kosztów transportu. Przywóz ten stanowił ok. 12 % w 2003 r., ale prawdopodobnie zmniejszy się znacznie w najbliższej przyszłości, ponieważ Firestone jest w trakcie budowy zakładu produkcyjnego w Polsce, który będzie gotowy do produkcji w 2005 r. Dlatego zdaniem Komisji, właściwym rynkiem dla resorów pneumatycznych dla OEM/OES jest Europa.

(8)

Jeśli chodzi o resory pneumatyczne sprzedawane przez niezależnych dealerów na rynku części zamiennych (IAM), kwestia właściwego rynku geograficznego może pozostać otwarta, ponieważ badania rynkowe wykazały, że nie wystąpią żadne zagrożenia dla konkurencji na rynku IAM.

2.   Resory pneumatyczne do samochodów osobowych

(9)

Zarówno Continental, jak i Phoenix/Vibracoustic produkują również resory pneumatyczne do samochodów osobowych. W samochodach osobowych resory (moduł mieszkowy/płytkowy) stanowią część bardziej zaawansowanego układu resorowania pneumatycznego, składającego się z resoru pneumatycznego i innych części składowych (np. system ciśnieniowy, jednostki sterujące, itp.). Działalność Continental i Phoenix pokrywa się wyłącznie w obszarze resorów pneumatycznych. Resory pneumatyczne stanowią aktualnie produkt niszowy, wykorzystywany głównie w samochodach luksusowych. Badania rynkowe potwierdziły, że resory pneumatyczne do samochodów osobowych muszą być oceniane odrębnie w stosunku do pozostałych typów resorów (np. resorów stalowych). Dalsza segmentacja klientów na rynku pneumatycznych resorów samochodowych nie wydaje się jednak właściwa (np. „limuzyny”, „samochody rekreacyjno-terenowe typu SUV” i „półciężarówki”), gdyż proces produkcji oraz klienci w tych trzech segmentach są podobni.

(10)

Continental twierdzi, że zakres rynku jest ogólnoświatowy. Jednakże badania rynkowe poparły definicję europejskiego rynku geograficznego. Faktycznie, obecnie istnieje tylko jeden pozaeuropejski dostawca – Gates z USA – działający w Europie. Import stanowił zaledwie ok. [5–10 (4) ] % w 2003 r. Ostatnio przedsiębiorstwo Gates otworzyło nowy zakład do produkcji resorów pneumatycznych w Aachen/Niemcy w celu bezpośredniej obsługi rynku europejskiego. W rzeczywistości większość klientów nie jest skłonna kupować importowanych resorów pneumatycznych. Wynika to głównie z faktu, że rozwój resorów pneumatycznych do samochodów osobowych wymaga ścisłej współpracy pomiędzy klientami, ponieważ resory pneumatyczne są produktami technologicznie wrażliwymi. Ponadto w rozwój całego układu resorowania pneumatycznego zaangażowani są również inni dostawcy części składowych, którzy zwykle są zlokalizowani w Europie. W efekcie większość producentów samochodów woli zaopatrywać się u dwóch producentów europejskich (Phoenix/Vibracoustic lub Conti).

3.   Resory pneumatyczne do pojazdów szynowych

(11)

Obydwie strony produkują również elementy zawieszenia do pojazdów szynowych. Continental i w tym przypadku proponuje zdefiniowanie jednego rynku asortymentowego dla wszystkich typów różnych układów zawieszenia i antywibracyjnych, wykorzystywanych w pojazdach szynowych (np. resory stalowe, układy hydrauliczne, resory pneumatyczne, części gumowo-metalowe). Jednakże badania rynkowe potwierdziły pogląd Komisji, że pomocnicze układy resorowania pneumatycznego (gumowy mieszek plus części gumowo-metalowe) stanowią wyraźny rynek asortymentowy, odrębny w stosunku do innych części zawieszenia podstawowego i pomocniczego. Związane jest to z faktem, że większość klientów kupuje resory pneumatyczne osobno, poza innymi częściami zawieszenia oraz z tym, że know-how dotyczące produkcji resorów pneumatycznych znacznie się różni od know-how dla innych produktów. W przeciwieństwie do obszaru pojazdów użytkowych w przypadku elementów zawieszenia pojazdów szynowych nie występuje rynek IAM.

(12)

Continental twierdzi, że zakres rynku jest ogólnoświatowy. Badania rynkowe poparły raczej definicję europejskiego rynku geograficznego, gdyż większość klientów europejskich utrzymuje stosunki handlowe z europejskimi wytwórcami. Definicja rynku geograficznego może jednak pozostać otwarta, ponieważ nawet na rynku o zasięgu europejskim transakcja nie doprowadziłaby do dominującej pozycji Continental i Phoenix.

4.   Ciężkie taśmy przenośnikowe z linkami stalowymi

(13)

Phoenix i Continental specjalizują się również w produkcji taśm przenośnikowych. Taśmy przenośnikowe, wytwarzane z gumy, tkaniny lub PCW są przeznaczone do transportowania towarów. Istnieją trzy podstawowe rodzaje taśm przenośnikowych: lekkie taśmy przenośnikowe, ciężkie taśmy przenośnikowetaśmy specjalne. Ciężkie taśmy przenośnikowe są wykorzystywane do transportowania ciężkich towarów, takich jak węgiel, rudy, żwir czy piasek. Wyróżnić można dwa typy ciężkich taśm przenośnikowych: taśmy przenośnikowe z linkami stalowymitekstylne taśmy przenośnikowe. Strony mają szczególnie silną pozycję w obszarze taśm przenośnikowych z linkami stalowymi. Continental argumentuje, że obydwa typy (tekstylne i z linkami stalowymi) należą do tego samego rynku związanego z ciężkimi taśmami przenośnikowymi. Ten opis rynku nie został jednakże potwierdzony wynikami badań rynkowych.

(14)

Pod względem taśmy tekstylne i taśmy z linkami stalowymi wymagają zupełnie innego procesu produkcyjnego, ponieważ taśmy przenośnikowe z linkami stalowymi są wytwarzane z gumy i stalowych lin, podczas gdy taśmy tekstylne są splatane z różnych warstw włókien technicznych. Ponadto konkurenci i klienci wyjaśniają, że obydwa rodzaje mają swoje osobne zakresy zastosowania ze względu na wyraźnie różne właściwości: taśmy tekstylne mogą być stosowane do lżejszych zastosowań (mniejsze odległości, mniejsze ładunki), natomiast transportowanie ciężkich ładunków na dłuższe odległości (np. do zastosowań odkrywkowych) wymaga bezwzględnie taśm przenośnikowych z linkami stalowymi. Jest to związane z faktem, że taśmy tekstylne są o wiele bardziej elastyczne niż taśmy z linkami stalowymi i dlatego mogą służyć tylko na stosunkowo niewielkich odległościach. Mimo iż Continental słusznie twierdzi, że obydwa rodzaje taśm mogą mieć to samo zastosowanie, badania rynkowe wykazują, że tylko w 5–10 % zastosowań liny stalowe można zastąpić taśmami tekstylnymi. Zatem nie wydaje się, aby ciężkie taśmy przenośnikowe z linkami stalowymi należały do tego samego rynku, co ciężkie tekstylne taśmy przenośnikowe, i należy je oceniać odrębnie.

(15)

Według Continental właściwy rynek geograficzny dla ciężkich taśm przenośnikowych ma zakres ogólnoświatowy. Jednakże wyniki badań rynkowych świadczą o zasięgu europejskim. Wynika to z faktu, że taśmy przenośnikowe z linkami stalowymi są w wielu wypadkach dostosowywane do szczególnych zastosowań. Ponadto, ważną rolę odgrywają problemy związane z transportem i logistyką. W efekcie producenci spoza Europy odgrywają jedynie niewielką rolę na europejskim rynku taśm przenośnikowych z linkami stalowymi. Dlatego Komisja dokonała analizy sytuacji konkurencyjnej na podstawie rynku europejskiego.

III.   OCENA

1.   Resory pneumatyczne do pojazdów użytkowych (OEM/OES)

(16)

Continental i Phoenix miałyby łączny udział w rynku wynoszący [55–65] %. Głównymi konkurentami są CF Gomma [10–15] %, Firestone [10–15] % i Goodyear [5–10] %.

(17)

Tak wysoki udział w rynku byłby już sam w sobie wskaźnikiem dominującej pozycji (5) Continental. Pozycja dominująca jest również prawdopodobna, ze względu na strukturę rynku: udział w rynku połączonego podmiotu będzie cztery razy wyższy niż następnego w kolejności konkurenta.

(18)

Potencjalnych problemów z konkurencją nie wyklucza sam w sobie fakt, że klientami połączonego podmiotu są – przynajmniej do pewnego stopnia – duże spółki motoryzacyjne. Wprawdzie niektórzy więksi producenci ciężarówek nie wyrazili wielu obaw dotyczących połączenia, za to liczni mniejsi producenci osi/przyczep obawiają się negatywnego wpływu transakcji na ceny.

(19)

Istnieją dodatkowe czynniki, które wzmacniają takie obawy. Po pierwsze, w przypadku wzrostu cen połączonego podmiotu, klienci nie będą w stanie przenieść dużych zamówień do konkurentów. Wynika to nie tylko z tego, że w przypadku większości klientów każdy nowy dostawca musiałby przejść procedurę kwalifikacyjną. Co więcej, wszyscy konkurenci są ograniczeni pod względem wydajności. Zarówno CF Gomma, jak i Goodyear wykorzystują prawie całkowicie swoją wydajność. Nowy zakład produkcyjny Firestone w Polsce prawdopodobnie zostanie zapełniony bieżącymi umowami na dostawy.

(20)

Po drugie, transakcja połączyłaby dwie wiodące firmy na rynku OEM/OES. Faktycznie nie wydaje się, aby aktualna pozycja rynkowa Phoenix odzwierciedlała jej prawdziwy potencjał. Phoenix wniosła swoją działalność OEM/OES dotyczącą ciężarówek i autobusów do spółki joint venture z Freudenberg, Vibracoustic. Spółka joint venture skoncentrowała jednak swoje wysiłki rynkowe na resorach pneumatycznych do samochodów osobowych i osiągnęła raczej drugorzędną pozycję na rynku podzespołów do ciężarówek i autobusów. Phoenix jest zobowiązana umową do nieskładania ofert cenowych wytwórcom ciężarówek i autobusów. Jednakże Phoenix zdołała wynegocjować zawieszenie klauzuli kar umownych i mogła wziąć udział w dwóch ostatnich przetargach. W obydwu przypadkach zajęła drugie miejsce za Continental. Klienci plasują Phoenix obok Contitech, jeśli chodzi o umiejętności techniczne, a nawet wyżej pod względem cenowym.

(21)

Po trzecie, w przeciwieństwie do tego, co twierdzi Continental, badania rynkowe wykazały, że patenty są wykorzystywane do tego, by nie dopuścić konkurentów do świadczenia usług w charakterze drugiego dostawcy w ramach obowiązującej umowy na dostawy. Jeden z konkurentów poinformował Komisję, że zwłaszcza Continental wykorzystuje agresywnie zgłaszane prawa własności intelektualnej w celu wykluczenia konkurentów z przetargów.

(22)

Z wyżej wymienionych względów Komisja uważa, że proponowane przejęcie Phoenix przez Continental doprowadziłoby do pozycji dominującej połączonego podmiotu na rynku resorów pneumatycznych do pojazdów użytkowych w Europie.

2.   Resory pneumatyczne do samochodów osobowych

(23)

Przejęcie Phoenix/Vibracoustic przez Continental połączyłoby dwóch jedynych europejskich producentów resorów pneumatycznych do samochodów osobowych. Udział w rynku połączonego podmiotu w Europie wyniósłby około [85–95] % za 2003 r. Mimo że wszyscy klienci zespołów resorów pneumatycznych są dużymi spółkami motoryzacyjnymi i posiadają zwykle dużą siłę nabywczą w stosunku do swoich dostawców, nawet niektórzy z nich wyrazili obawy dotyczące transakcji. Rzeczywiście, badania wykazały, że wielu producentów samochodów posiada wyłącznie jednego dostawcę resorów pneumatycznych. Połączenie wyeliminowałoby możliwość pobudzania przez wytwórców samochodów konkurencji między Continental i Phoenix, pozostawiając im wyłącznie jednego dostawcę działającego w Europie. Z drugiej strony Komisja znalazła dowody na to, że możliwe jest, iż w najbliższej przyszłości na rynek europejski wkroczą nowi uczestnicy rynku spoza Europy.

(24)

Pytanie czy transakcja doprowadziłaby do uzyskania pozycji dominującej na rynku resorów pneumatycznych do samochodów osobowych może pozostać otwarte, ponieważ Continental zobowiązało się ostatnio do zarzucenia działalności Phoenix na tym polu, poprzez sprzedaż udziału Phoenix w spółce joint venture Vibracoustic przedsiębiorstwu Freudenberg. Nabycie udziałów Phoenix w Vibracoustic przez Freudenberg eliminuje obawy zagrożenie dla konkurencji w obszarze resorów pneumatycznych do samochodów osobowych, ponieważ Phoenix działa na rynku resorów pneumatycznych do samochodów osobowych wyłącznie poprzez Vibracoustic.

3.   Resory pneumatyczne do pojazdów szynowych

(25)

Badania rynkowe wykazały, ze łączny udział Continental i Phoenix w rynku pomocniczych układów resorowania pneumatycznego wyniósłby około [55–65] %. Pozostali konkurenci (np. Paulstra, Schwab, Trelleborg czy Toyo) posiadaliby niewielkie udziały wynoszące 5 % lub mniej.

(26)

Pomimo tak stosunkowo wysokiego udziału w rynku Komisja doszła do wniosku, że nie można spodziewać się dominującej pozycji na rynku resorów pneumatycznych do pojazdów szynowych z dwóch głównych względów: Po pierwsze, wszyscy konkurenci (łącznie ze stronami postępowania) muszą kupować do 70 % części układów resorowania pneumatycznego od swoich konkurentów, którzy są wytwórcami gumowych mieszków lub części metalowych. Faktycznie, Continental był w stanie wykazać, że zwiększył ostatnio swoje dostawy gumowych mieszków do jednego z konkurentów w obszarze układów resorowania pneumatycznego, potwierdzając fakt, że wzajemne dostawy w tej branży są powszechną praktyką. Po drugie, istnieje wystarczająco wielu potencjalnych konkurentów na rynku, którzy mogliby niezależnie zapobiec podnoszeniu cen przez strony. Toyo i Sumitomo z Japonii znacznie wzmocniły swoją obecność w Europie poprzez swoje filie w Europie. Były one w stanie zyskać nowych klientów poprzez nowo utworzone filie i prawdopodobnie jeszcze bardziej wzmocnią swoją pozycję rynkową w najbliższej przyszłości. Biorąc pod uwagę długi okres użytkowania pociągów (do 30 lat), klienci będą mieli wystarczająco dużo czasu na ocenę nowych dostawców.

(27)

Dlatego Komisja uważa, że planowane przejęcie nie doprowadzi do wytworzenia pozycji dominującej na rynku resorów pneumatycznych do pojazdów szynowych.

4.   Ciężkie taśmy przenośnikowe z linkami stalowymi

(28)

Operacja połączyłaby dwóch wiodących dostawców europejskich. Rzeczywiście, szczegółowe badania rynkowe doprowadziły do wniosku, że połączony udział w rynku Continental i Phoenix wyniósłby [>70] %. Pozostali konkurenci to Sempertrans [5–15] %, Bridgestone [0–5] % i kilku małych, głównie regionalnych dostawców z udziałami w rynku wynoszącymi mniej niż [0–5] %.

(29)

Transakcja zmniejsza w ten sposób ilość głównych konkurentów europejskich z czterech do trzech, przy czym dwaj pozostali (Sempertrans i Bridgestone) są bardzo mali w porównaniu z połączonym podmiotem. Z jednej strony badania rynkowe wykazały, że główni klienci (duże spółki energetyczne, takie jak RWE) posiadają z pewnością określoną siłę nabywcy, którą mogą wykorzystać w obronie konkurencji na rynku. Przyznają oni jednak, że posiadali tylko ograniczoną ilość – jeśli w ogóle – alternatywnych dostawców po połączeniu. Pozycja rynkowa połączonego podmiotu byłaby szczególnie silna w segmencie taśm dla przemysłu wydobywczego węgla brunatnego i taśm o szerokości większej niż 2,4 m. Klienci w branży wydobycia węgla brunatnego stanowią ponad 50 % całkowitego popytu na taśmy przenośnikowe z linkami stalowymi. W przypadku niektórych szerokości taśm (>2,4 m), połączony podmiot osiągnąłby de facto pozycję monopolistyczną w Europie.

(30)

Z powyższych względów planowane przejęcie Phoenix przez Continental może doprowadzić do pozycji dominującej na rynku ciężkich stalowych taśm przenośnikowych w Europie.

5.   Wniosek

(31)

W związku z tym w decyzji stwierdza się, że zgłoszona koncentracja wzbudza poważne wątpliwości co do jej zgodności ze wspólnym rynkiem w odniesieniu do rynków resorów pneumatycznych do pojazdów użytkowych (OES/OEM)ciężkich taśm przenośnikowych z linkami stalowymi.

IV.   ZOBOWIĄZANIA STRON

(32)

W celu ustosunkowania się do wyżej wymienionych obaw dotyczących konkurencji, strona zgłaszająca przedłożyła zobowiązania w dniu 1 października. Continental zobowiązuje się:

1.

sprzedać 50 procentowy udział w Phoenix w Vibracoustic partnerowi w spółce joint venture, przedsiębiorstwu Freudenberg (6);

2.

sprzedać zakład dostarczający całą produkcję Phoenix dotyczącą resorów pneumatycznych do samochodów osobowych (OES/OEM), zlokalizowany w Nyireghyza na Węgrzech, przedsiębiorstwu Freudenberg;

3.

sprzedać linię produkcyjną do ciężkich taśm przenośnikowych z linkami stalowymi o szerokości 3,2 m swojemu konkurentowi, Sempertrans.

(33)

Zbycie udziałów Phoenix w Vibracoustic da Freudenberg/Vibracoustic możliwość oferowania pełnego asortymentu resorów pneumatycznych do pojazdów użytkowych, łącznie z resorami do przyczep/osi i resorów na rynek IAM. Kontrolując Vibracoustic, Freudenberg może wykorzystać silny dział badań i rozwoju oraz doświadczony zespół dystrybucyjny, aby konkurować na rynkach resorów pneumatycznych. Przejmując produkcję resorów pneumatycznych Phoenix na Węgrzech, Freudenberg/Vibracoustic będzie posiadać swój własny zakład produkujący resory pneumatyczne, co umożliwi mu sprzedaż resorów pneumatycznych nie tylko klientom związanym z ciężarówkami/autobusami, ale również producentom przyczep/osi. Zbycie obejmuje również istniejące umowy na dostawy z klientami Phoenix.

(34)

Całkowita rezygnacja z działalności Phoenix na rynku resorów pneumatycznych dla pojazdów użytkowych (OES/OEM) eliminuje nakładania się udziałów na tym rynku.

(35)

Zobowiązanie się do sprzedaży Sempertrans całej linii produkcyjnej do taśm przenośnikowych z linkami stalowymi o szerokości przekraczającej 2,4 m stanowi również odpowiednie rozwiązanie problemów dotyczących konkurencji na rynku ciężkich taśm przenośnikowych z linkami stalowymi. W istocie, główne zagrożenie na tym rynku dotyczy segmentu taśm dla klientów z branży wydobycia węgla brunatnego. Nabywca Semperit/Sempertrans, wykwalifikowany już w produkcji niektórych rodzajów taśm w tym segmencie, nabywając wspomnianą linię produkcyjną, uzyska dostęp do technologii produkcyjnej związanej z szerokimi taśmami, stanowiącej kluczowy czynnik sukcesu na rynku taśm z linkami stalowymi. Badania rynkowe potwierdziły skuteczność tego zobowiązania, ponieważ wszyscy główni klienci sygnalizowali Komisji, że zbycie linii produkcyjnej uważają za skuteczny środek na pobudzenie konkurencji na rynku taśm z linkami stalowymi. Dlatego Komisja uważa, że operacja ta pozwoli zażegnać obawy związane z konkurencją na tym rynku.

V.   WNIOSKI

(36)

W związku z tym w decyzji stwierdza się na podstawie zobowiązań złożonych przez Strony, że zgłoszona koncentracja nie doprowadzi do pozycji dominującej stron na rynkach resorów pneumatycznych do pojazdów użytkowych (OEM/OES), do samochodów osobowych, do pojazdów szynowych i na rynku ciężkich taśm przenośnikowych z linkami stalowymi, w wyniku której utrudniona zostałaby skuteczna konkurencja na wspólnym rynku lub jego znaczącej części. Połączenie powinno więc zostać uznane za zgodne ze wspólnym rynkiem i Porozumieniem EOG, z zastrzeżeniem pełnego wypełnienia zobowiązań zawartych w Załączniku na mocy art. 2 ust. 2 i art. 8 ust. 2 rozporządzenia o połączeniach i art. 57 Porozumienia EOG.


(1)  Dz.U. L 395 z 30.12.1989r., str. 1; ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) Nr 1310/97: (Dz.U. L 180 z 9.7.1997r., str. 1).

(2)  Phoenix wprowadza na rynek swoje resory pneumatyczne OES/OEM do ciężarówek i autobusów w ramach spółki joint venture („Vibracoustic”) z niemieckim producentem części Freudenberg (patrz: sprawa M.1778 – Freudenberg/Phoenix/JV). Vibracoustic nie posiada jednak własnej produkcji resorów pneumatycznych do pojazdów użytkowych, lecz sprzedaje resory wyprodukowane przez Phoenix.

(3)  Zmieniając ciśnienie powietrza resorów pneumatycznych, można regulować wysokość podwozia.

(4)  Części oryginalnej decyzji są pominięte w tym streszczeniu, w celu zapewnienia nieujawniania informacji poufnych; części te są umieszczone w nawiasach kwadratowych.

(5)  Należy zwrócić uwagę, że sprawa została zgłoszona zgodnie ze starym rozporządzeniem 4064/89.

(6)  Należy zwrócić uwagę, że Freudenberg posiada opcję kupna 50 procentowego udziału Phoenix w Vibracoustic w przypadku przejęcia Phoenix przez inne przedsiębiorstwo. Przy braku zobowiązania nie było jednak jasne, czy Freudenberg skorzystałby z opcji kupna czy nie.


13.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 353/12


DECYZJA KOMISJI

z dnia 19 stycznia 2005 r.

dotycząca postępowania przewidzianego w art. 81 Traktatu WE oraz art. 53 Porozumienia EOG przeciwko Akzo Nobel NV, Akzo Nobel Nederland BV, Akzo Nobel Chemicals BV, Akzo Nobel Functional Chemicals BV, Akzo Nobel Base Chemicals AB, Eka Chemicals AB i Akzo Nobel AB solidarnie, Clariant AG i Clariant GmbHsolidarnie, Elf Aquitaine SA i Arkema SA solidarnie oraz Hoechst AG

(sprawa C.37.773 – MCAA)

(notyfikowana jako dokument nr C(2004) 4876)

(Jedynie teksty w języku angielskim, francuskim i niemieckim są autentyczne)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2006/897/WE)

W dniu 19 stycznia 2005 r. Komisja przyjęła decyzję dotyczącą postępowania przewidzianego w art. 81 traktatu WE oraz w art. 53 Porozumienia EOG. Zgodnie z przepisami art. 30 rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2003  (1) Komisja niniejszym podaje do wiadomości nazwy stron oraz istotną treść decyzji, wraz z informacją na temat wszelkich nałożonych grzywien, mając równocześnie na uwadze uzasadniony interes przedsiębiorstw związany z ochroną ich działalności handlowej. Pełen tekst decyzji w wersji nieopatrzonej klauzulą poufności, w językach autentycznych sprawy oraz w językach roboczych Komisji, znajduje się na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji: http://europa.eu.int/comm/competition.

I.   STRESZCZENIE OPISU NARUSZENIA

(1)

Niniejsza decyzja skierowana jest do przedsiębiorstw Akzo Nobel NV; Akzo Nobel Nederland BV; Akzo Nobel Chemicals BV; Akzo Nobel Functional Chemicals BV; Akzo Nobel Base Chemicals AB; Eka Chemicals AB i Akzo Nobel AB (zwane dalej „Akzo”), solidarnie; Clariant AG i Clariant GmbH (zwane dalej „Clariant”) solidarnie; Elf Aquitaine SA (zwane dalej „Elf Aquitaine”) i Arkema SA (zwane dalej „Arkema”, dawniej Atofina SA), solidarnie; oraz Hoechst AG (zwane dalej „Hoechst”).

(2)

Ze względu na fakt, że Atofina była nazwą używaną w trakcie całego postępowania administracyjnego, niniejsze streszczenie zawiera przede wszystkim odniesienia do Atofina SA (lub Atofina), a nie do Arkema, która jest adresatem niniejszej decyzji.

(3)

Adresaci decyzji dopuścili się pojedynczego i ciągłego naruszenia przepisów art. 81 traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (dalej zwany „traktatem WE” lub „traktatem”) oraz, począwszy od dnia 1 stycznia 1994 r., przepisów art. 53 ust. 1 Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (dalej zwane „porozumieniem EOG”), obejmującego całe terytorium EOG.

(4)

Komisja rozpoczęła dochodzenie na rynku kwasu monochlorooctowego, obejmującym cały obszar EOG, po otrzymaniu w grudniu 1999 r. wniosku o złagodzenie sankcji od firmy Clariant. W trakcie dochodzenia ustalono, że kartel istniał co najmniej od 1 stycznia 1984 r. do 7 maja 1999 r.

(5)

Kwas monochlorooctowy jest aktywnym chemicznie kwasem organicznym, który stanowi półprodukt chemiczny wykorzystywany w produkcji detergentów, spoiw, środków pomocniczych dla włókiennictwa oraz zagęszczaczy stosowanych w żywności, środkach farmaceutycznych i kosmetykach.

(6)

Za rynek geograficzny uznano cały obszar EOG. W 1998 r., który był ostatnim pełnym rokiem występowania przypadku naruszenia konkurencji, wartość tego rynku wynosiła w przybliżeniu 121 mln EUR. W okresie objętym dochodzeniem, działalność kartelu obejmowała prawie cały rynek wspólnotowy i rynek EOG.

(7)

W odniesieniu do organizacji kartelu, można przyjąć, że kontakty między głównymi producentami kwasu monochlorooctowego miały miejsce pod koniec lat siedemdziesiątych i na początku lat osiemdziesiątych; były to w tym okresie głównie kontakty dwustronne, w trakcie których wymieniano informacje dotyczące klientów i cen.

(8)

W okresie od początku do połowy lat osiemdziesiątych zaczęto organizować spotkania wielostronne, a przyjmowane ustalenia stały się bardziej konkretne i miały na celu ochronę udziałów w rynku uczestników kartelu. Na tym etapie uczestnikami kartelu były firmy Hoechst, Akzo oraz Atochem SA (później Atofina SA, obecnie Arkema). W 1997 r., po przejęciu od firmy Hoechst jej działalności w sektorze kwasu monochlorooctowego, do wymienionej grupy przedsiębiorstw dołączyła firma Clariant.

(9)

W tym okresie spotkania uczestników kartelu odbywały się 2 do 4 razy do roku; były to spotkania wielostronne, organizowane na zasadzie rotacji w krajach pochodzenia uczestników kartelu. W dalszym ciągu utrzymywano kontakty dwustronne, uczestnicy spotykali się także na specjalnie zorganizowanych spotkaniach i przy innego typu okazjach.

(10)

W 1993 r. działalność kartelu przybrała bardziej usystematyzowaną formę, co miało pozwolić na sporządzanie bardziej przejrzystych zestawień danych statystycznych, zahamowanie oszustw, zapewnienie większej kontroli nad handlowcami oraz wprowadzenie systemu rekompensat. Ustanowiono także formalny system wymiany danych dotyczących cen i sprzedaży kwartalnej.

(11)

Ponadto, próbując znaleźć uzasadnienie dla takiej wymiany danych dotyczących sytuacji na rynku, odwołano się do usług organizacji statystycznej – […] (dalej „[…]”). […] dostarczała zbiorcze dane statystyczne, a uczestnicy kartelu spotykali się z przedstawicielami firmy dwa razy do roku. Spotkania odbywały się głównie w […], a tematem rozmów były dostarczane przez […] dane oraz inne, istotne dla sektora kwasu monochlorooctowego, kwestie.

(12)

Jednakże te oficjalne spotkania były przykrywką dla rzeczywistego celu, jakim było omawianie przez uczestników wprowadzania w życie przyjętych przez kartel ustaleń. Nielegalne spotkania zasadniczo odbywały się w wieczór poprzedzający spotkanie z firmą […], w innym miejscu niż to spotkanie. W okresie od 1994 do 1999 r. zaplanowano 13 spotkań z przedstawicielami firmy […]; prawdopodobnie ostatnie z nich zostało anulowane.

(13)

O ile sama organizacja kartelu mogła zmieniać się na przestrzeni czasu, jego główne cele nie uległy zmianie. Wśród nich należy wymienić podział rynku pod względem wielkości produkcji i klientów w celu zachowania swoich udziałów w rynku. Dodatkową ochroną dla udziałów w rynku był obowiązujący uczestników kartelu system rekompensat w przypadku zbyt niskiej lub zbyt wysokiej sprzedaży Wymieniono dużą ilość informacji dotyczących sprzedaży i cen, istnieją także dowody na przeprowadzanie uzgodnionych podwyżek cen.

II.   GRZYWNY

(14)

Naruszenie polegało na podziale rynku pod względem klientów i wielkości produkcji, uzgadnianiu podwyżek cen, wprowadzeniu systemu rekompensat, który miał na celu zapewnienie przestrzegania ustalonych podziałów, wymianie informacji dotyczących wielkości sprzedaży i cen oraz regularny udział w spotkaniach, zarówno wielostronnych jak i dwustronnych, jak również innego rodzaju kontakty mające na celu zapewnienie skutecznego funkcjonowania kartelu. Z względu na swój charakter, tego typu działania stanowią bardzo poważne naruszenie przepisów art. 81 traktatu WE oraz ust. 53 ust. 1 Porozumienia EOG.

(15)

Porozumienia kartelowe były realizowane przez producentów, których działalność w omawianym okresie obejmowała większą część wspólnego rynku oraz, od 1 stycznia 1994 r., rynku EOG. Miały one zatem wpływ na rynek kwasu monochlorooctowego we Wspólnocie i w EOG.

(16)

Biorąc pod uwagę charakter działań, będących przedmiotem dochodzenia, Komisja uznała, że przedsiębiorstwa, do których skierowana jest niniejsza decyzja, dopuściły się bardzo poważnego naruszenia art. 81 traktatu WE oraz art. 53 ust. 1 Porozumienia EOG.

(17)

W celu oceny udziału w rynku każdego z przedsiębiorstw, a tym samym rzeczywistego wpływu na rynek, stworzono kilka kategorii przedsiębiorstw, w których zostały one pogrupowane w zależności od ich względnego znaczenia na przedmiotowym rynku.

(18)

Komisja uznała za stosowne przyjęcie za podstawę oceny rzeczywistego znaczenia danego przedsiębiorstwa na przedmiotowym rynku wielkość obrotu towarowego na całym terytorium EOG. Ta ocena, dokonana na podstawie obrotu towarowego na całym terytorium EOG, obejmowała ostatni pełny rok występowania przypadku naruszenia konkurencji – rok 1998 w odniesieniu do wszystkich przedsiębiorstw, z wyłączeniem firmy Hoechst, która wycofała się z rynku kwasu monochlorooctowego w połowie 1997 r. i w związku z tym za referencyjny okres dla tej firmy przyjmuje się rok 1996.

(19)

W 1998 r. głównymi producentami kwasu monochlorooctowego na rynku EOG były firmy Akzo, Clariant i Atofina, których udziały w rynku wynosiły odpowiednio w przybliżeniu 44 %, 34 % i 17 %. W 1996 r., przed wycofaniem się firmy Hoechst z rynku kwasu monochlorooctowego w połowie 1997 r., jej udział w rynku wynosił 28 %. Dokonano następującego podziału przedsiębiorstw: kategoria pierwsza: Akzo; kategoria druga: Hoechst oraz Clariant; kategoria trzecia: Atofina.

(20)

System grzywien nakładanych za bardzo poważne naruszenia pozwala na ustalenie ich wysokości na takim poziomie, aby zapewnić ich dostateczny skutek odstraszający, przy uwzględnieniu wielkości poszczególnych przedsiębiorstw. Komisja przyjęła, że w 2003 r. obroty Atofina/Elf Aquitaine wynosiły 84,5 mld EUR, a firmy Akzo – 13 mld EUR. Dlatego też Komisja uznała za właściwe zwiększyć grzywnę nałożoną na Atofina/Elf Aquitaine mnożąc ją przez współczynnik 2,5, a grzywnę nałożoną na Akzo – przez współczynnik 1,5.

(21)

Naruszenie konkurencji przez Akzo i Atofinę ma charakter długotrwały. Obie firmy były uczestnikami kartelu w okresie od stycznia 1984 r. do maja 1999 r., tj. przez okres piętnastu lat i czterech miesięcy, co jest uzasadnieniem dla zwiększenia o 150 % podstawowej kwoty grzywny dla obu przedsiębiorstw.

(22)

Hoechst również dopuścił się naruszenia przez długi okres czasu, biorąc udział w nielegalnych porozumieniach od stycznia 1984 r. do końca czerwca 1997 r., tj. przez okres 13 lat i 6 miesięcy, co jest uzasadnieniem dla zwiększenia o 135 % podstawowej kwoty grzywny nałożonej na tę firmę.

(23)

Firma Clariant była uczestnikiem kartelu jedynie w okresie od lipca 1997 r., tj. daty przejęcia działalności w sektorze kwasu monochlorooctowego od firmy Hoechst, do maja 1999 r. Jej udział trwał zatem przez okres 1 roku i 10 miesięcy, co jest uzasadnieniem dla zwiększenia o 15 % podstawowej kwoty grzywny nałożonej na tę firmę.

(24)

W okresie wystąpienia przypadku naruszenia, dwa spośród przedsiębiorstw, które są adresatami niniejszej decyzji, były przedmiotem uprzednich decyzji Komisji w sprawach kartelowych. Firma Hoechst była przedmiotem decyzji Komisji PVC II (94/599/WE z dnia 27 lipca 1994 r.) oraz Dyestuffs (69/243/EWG z dnia 24 lipca 1969 r.). Decyzja PVC II była także skierowana do Atofiny. Te okoliczności obciążające są uzasadnieniem dla zwiększenia o 50 % podstawowej kwoty grzywny, nałożonej na przedsiębiorstwa Hoechst i Atofina.

(25)

Akzo złożyła dobrowolne oświadczenie, które pozwoliło Komisji stwierdzić, że Eka Nobel AB, Eka Nobel Skoghall AB oraz Nobel Industrier AB (teraz odpowiednio Eka Chemicals AB, Akzo Nobel Base Chemicals AB oraz Akzo Nobel AB) były niezależnie zaangażowane w działalność kartelu od dnia 15 czerwca 1993 r. do dnia 25 lutego 1994 r., tj. momentu w którym przedsiębiorstwa te stały się częścią grupy Akzo. Na skutek ujawnionych przez Akzo informacji, wysokość nałożonej na te przedsiębiorstwa grzywny jest wyższa niż miałoby to miejsce w przypadku braku współpracy. Mając na celu zapewnienie sprawiedliwego traktowania oraz zważywszy na szczególne okoliczności omawianej sprawy, Komisja uznała zatem za stosowne nałożenie zerowej grzywny za naruszenie przepisów konkurencji, którego wyżej wymienione przedsiębiorstwa dopuściły się jako przedsiębiorstwa niezależne.

(26)

Trzy spośród przedsiębiorstw będących adresatami niniejszej decyzji (Akzo, Atofina i Clariant) współpracowały z Komisją na różnych etapach dochodzenia w sprawie naruszenia w celu uzyskania uprzywilejowanego traktowania, przewidzianego w zawiadomieniu Komisji w sprawie obniżania grzywien z 1996 r. (2)

(27)

W decyzji przepisy zawiadomienia zostały zastosowane w następujący sposób:

1.   Nienakładanie grzywny lub bardzo poważne zmniejszenie jej wymiaru („Sekcja B”: zmniejszenie o 75 % do 100 %).

(28)

Claraint było pierwszym przedsiębiorstwem, które przedstawiło rozstrzygające dowody na istnienie tajnych porozumień kartelowych, mających wpływ na rynek kwasu monochlorooctowego w EOG. W następstwie oświadczenia złożonego przez Clariant w dniu 6 grudnia 1999 r., zawierającego informacje i dowody, Komisja mogła przeprowadzić dochodzenie w pomieszczeniach firm Akzo oraz Atofina. Clariant spełniła także pozostałe wymagania określone w sekcji B: zaprzestała uczestnictwa w kartelu, w pełni współpracowała w trakcie dochodzenia i nie nakłaniała innych przedsiębiorców do uczestnictwa w kartelu. Biorąc pod uwagę wszystkie te elementy, w decyzji przewidziano zmniejszenie o 100 % grzywien, które byłyby nałożone na przedsiębiorstwa Clariant AG oraz Clariant GmbH w przypadku braku współpracy z ich strony.

2.   Poważne zmniejszenie wymiaru grzywny („Sekcja C”: zmniejszenie o 50 % do 75 %).

(29)

Przedsiębiorstwa Akzo i Atofina nie spełniły wymagań określonych w sekcji C zawiadomienia Komisji w sprawie obniżania grzywien.

3.   Poważne zmniejszenie wymiaru grzywny („Sekcja D”: zmniejszenie o 10 % do 50 %).

(30)

Zarówno Akzo jak i Atofina współpracowały z Komisją.

(31)

Zważywszy na fakt, że Atofina była drugim przedsiębiorstwem, które dostarczyło Komisji informacje i dowody, w istotny sposób przyczyniające się do ustalenia istnienia kartelu, uznaje się, że Atofina ściśle współpracowała z Komisją i w związku z tym może uzyskać poważne zmniejszenie grzywny. Ponadto Atofina nie podważała faktów, które posłużyły do stwierdzenia istnienia kartelu. W niniejszej decyzji Komisja oparła się w znacznym stopniu na szczegółowych informacjach i dowodach dostarczonych przez Atofinę. Atofina spełniła wymogi określone w sekcji D. Współpraca firmy jest powodem zmniejszenia o 40 % grzywny, która w przeciwnym przypadku byłaby nałożona na to przedsiębiorstwo.

(32)

Zważywszy na fakt, że Akzo była trzecim przedsiębiorstwem, które dostarczyło Komisji informacje i dowody, potwierdzające istnienie kartelu na rynku kwasu monochlorooctowego, uznaje się, że Akzo może uzyskać poważne zmniejszenie wysokości grzywny. Akzo nie podważyło faktów na których opierała się Komisja w trakcie postępowania. Komisja uznała, że firma Akzo spełniła wymogi określone w sekcji D. Informacje i dowody dostarczone przez Akzo były szczegółowe i zostały wykorzystane przez Komisję. Jest to powodem zmniejszenia o 25 % grzywny, która w przeciwnym przypadku zostałaby nałożona na to przedsiębiorstwo.

(33)

Wymienione poniżej przedsiębiorstwa naruszyły przepisy art. 81 traktatu dokonując podziału rynku pod względem wielkości produkcji, dokonując podziału klientów, przeprowadzając uzgodnione podwyżki cen, wprowadzając system rekompensat, wymieniając informacje dotyczące sprzedaży i cen oraz regularnie uczestnicząc w spotkaniach i utrzymując innego typu kontakty, których celem było uzgadnianie i wprowadzanie w życie wyżej opisanych ustaleń. Począwszy od dnia 1 stycznia 1994 r. działania niżej wymienionych przedsiębiorstw stanowiły także naruszenie przepisów art. 53 ust. 1 Porozumienia EOG.

(a)

Akzo Nobel Chemicals BV, Akzo Nobel Functional Chemicals BV, Akzo Nobel Nederland BV oraz Akzo Nobel NV, od dnia 1 stycznia 1984 r. do 7 maja 1999 r.;

(b)

Akzo Nobel Base Chemicals AB, Eka Chemicals AB oraz Akzo Nobel AB, od dnia 15 czerwca 1993 r. do 7 maja 1999 r.;

(c)

Hoechst AG, od dnia 1 stycznia 1984 r. do 31 czerwca 1997 r.;

(d)

Elf Aquitaine oraz Arkema SA (dawniej Atofina SA), od dnia 1 stycznia 1984 r. do 7 maja 1999 r.;

(e)

Clariant AG, Clariant GmbH, od dnia 1 lipca 1997 r. do 7 maja 1999 r.

(34)

W następstwie wymienionych powyżej naruszeń, nakłada się następujące grzywny:

(a)

Akzo Nobel Chemicals BV, Akzo Nobel Nederland BV, Akzo Nobel NV, Akzo Nobel Functional Chemicals BV, Akzo Nobel Base Chemicals AB, Eka Chemicals AB oraz Akzo Nobel AB

84,38 mln EUR;

(b)

Hoechst AG

74,03 mln EUR;

(c)

Elf Aquitaine oraz Arkema SA (dawniej Atofina SA), solidarnie

45 mln EUR;

(d)

Arkema SA (dawniej Atofina SA)

13,5 mln EUR;

(e)

Clariant AG oraz Clariant GmbH solidarnie

0 mln EUR.

Akzo Nobel Base Chemicals AB, Eka Chemicals AB oraz Akzo Nobel AB są solidarnie odpowiedzialne za uiszczenie grzywny, o której mowa w akapicie pierwszym lit. a), do wysokości 50,63 mln EUR. Pozostałe przedsiębiorstwa grupy Akzo, wymienione w tym punkcie są solidarnie odpowiedzialne za uiszczenie pełnej kwoty grzywny.

(35)

Przedsiębiorstwa wymienione w pkt 1 zobowiązane są niezwłocznie przerwać naruszenie przepisów, o ile nie uczyniły tego do tej pory. Powstrzymają się one także od ponownego podejmowania działań i zachowania takiego jak stwierdzone w tej sprawie naruszenie przepisów oraz od wszelkiego zachowania o równoważnych celach lub skutkach.


(1)  Dz.U. L 1 z 4.1.2003, str. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 411/2004 (Dz.U. L 68 z 6.3.2004, str. 1).

(2)  Zgodnie z pkt 28 zawiadomienia Komisji w sprawie zwalniania z grzywien oraz zmniejszania grzywien w sprawach kartelowych z 2002 r., począwszy od dnia 14 lutego 2002 r., przepisy zawiadomienia z 2002 r. zastępują przepisy zawiadomienia z 1996 r. w przypadkach, gdy żadne przedsiębiorstwo nie skontaktowało się z Komisją w celu skorzystania z łagodnego traktowania przewidzianego w tym zawiadomieniu. Zważywszy na fakt iż w omawianej sprawie kilka przedsiębiorstw zwróciło się do Komisji z wnioskiem o złagodzenie sankcji przed 14 lutego 2002 r., zastosowanie mają przepisy zawiadomienia z 1996 r.


13.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 353/16


DECYZJA KOMISJI

z dnia 22 czerwca 2005 r.

w sprawie środków przyznanych przez Włochy na rzecz zawodowych klubów sportowych (Decreto salva calcio)

(notyfikowana jako dokument nr C(2005) 1794)

(jedynie tekst w języku włoskim jest autentyczny)

(TEKST MAJĄCY ZNACZENIE DLA EOG)

(2006/898/WE)

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 88 ust. 2 akapit pierwszy,

po wezwaniu zainteresowanych stron do przedstawienia uwag zgodnie z wyżej wymienionymi artykułami (1) i po uwzględnieniu tych uwag,

a także mając na uwadze, co następuje:

I.   POSTĘPOWANIE

(1)

Komisja dowiedziała się z prasy, że przekształcając dekret z mocą ustawy nr 282 z dnia 24 grudnia 2002 w ustawę, włoskie władze przyjęły przepisy dotyczące zasad rachunkowości w zawodowych klubach sportowych. W piśmie D/51643 z dnia 12 marca 2003 r. Komisja zwróciła się o informacje w sprawie przedmiotowego środka. W piśmie nr 5243 z dnia 22 kwietnia 2003 r. władze włoskie wystąpiły z wnioskiem o przedłużenie terminu składania informacji do dnia 14 maja. Komisja nie otrzymała żadnej odpowiedzi w ustalonym terminie, w związku z czym wystosowała pismem z dnia 22 maja 2003 r. ponaglenie, w którym przypomniała, że zgodnie z art. 88 ust. 3 traktatu WE środek pomocy nie może zostać wprowadzony w życie, dopóki Komisja nie wyrazi swojego stanowiska w jego sprawie. Odpowiedź władz włoskich wpłynęła dnia 26 czerwca 2003 r.

(2)

W piśmie z dnia 11 listopada 2003 r. Komisja poinformowała Włochy o swojej decyzji o wszczęciu postępowania zgodnie z art. 88 ust. 2 traktatu w odniesieniu do wspomnianego środka pomocy.

(3)

Decyzja Komisji w sprawie wszczęcia postępowania została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej  (2). Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag dotyczących przedmiotowego środka.

(4)

Komisja otrzymała stosowne uwagi od włoskich władz w piśmie z dnia 13 lutego 2004 r. oraz od zainteresowanych stron trzecich w pismach z dnia 19 stycznia 2004 r. oraz 16 lutego 2004 r. W piśmie D/51415 z dnia 25 lutego 2004 r. Komisja przekazała Włochom uwagi stron trzecich, stwarzając tym samym możliwość ich skomentowania.

(5)

W piśmie nr 08/RB/04 z dnia 10 marca 2004 r. włoskie władze zobowiązały się zmienić przedmiotowe przepisy w celu wykluczenia wszelkich skutków podatkowych. Ze względu na planowane zapewnienie zgodności przepisów z odpowiednimi przepisami wspólnotowymi w dziedzinie konkurencji oraz z uwagi na fakt, że przepisy te nie mają bezpośrednich skutków dla pomocy państwa, Komisja wstrzymała postępowanie do czasu faktycznej zmiany omawianych przepisów.

(6)

W piśmie nr 13346 z dnia 11 listopada 2004 r. włoskie władze przedstawiły Komisji treść zmienionej ustawy „Legge Comunitaria 2004”, nad którą debatuje włoski parlament. Zapowiadane zmiany zostały ostatecznie wprowadzone na mocy art. 28 ustawy nr 62 z dnia 18 kwietnia 2005 r.„Przepisy mające na celu wywiązanie się ze zobowiązań wynikających z członkostwa Włoch we Wspólnocie Europejskiej” (Legge n. 62 – „Disposizioni per l adempimento di obblighi derivanti dall appartenenza dell Italia alle Comunità europee. Legge comunitaria 2004”), zwana dalej ustawą 62/2005) (3).

II.   OPIS ŚRODKA POMOCY

(7)

Środek wprowadzony na mocy art. 3 ust. 1a dekretu z mocą ustawy nr 282 z dnia 24 grudnia 2002 r. ustanawiającego nadzwyczajne przepisy dotyczące zgodności z przepisami wspólnotowymi i podatkowymi oraz poboru i procedur rachunkowości, który został przekształcony w ustawę nr 27 z dnia 21 lutego 2003 r. (zwaną dalej ustawą 27/2003), ma zastosowanie do klubów sportowych objętych ustawą nr 91 z dnia 23 marca 1981 r. (zwanej dalej ustawą 91/1981).

(8)

Przedmiotowy środek, o którym mowa w art. 18a ust. 1 ustawy 91/1981, zmienionej ustawą 27/2003, umożliwia zawodowym klubom sportowym ujęcie w odrębnej pozycji w pierwszym bilansie po dniu wejścia ustawy w życie „kwotę strat z tytułu utraty wartości wieloletnich praw do korzystania z usług zawodowych sportowców, ustalonej na podstawie wyceny biegłego eksperta”. Za zgodą izby biegłych rewidentów pozycja ta może zostać ujęta w bilansie po stronie aktywów jako amortyzowane koszty wieloletnie.

(9)

Artykuł 18a ust. 2 ustawy 91/1981, zmienionej ustawą 27/2003, stanowi, że: „spółki korzystające z możliwości, o której mowa w ust. 1, zobowiązane są – do celów związanych z prawem cywilnym oraz do celów podatkowych – amortyzować utratę wartości w dziesięciu rocznych ratach o równej wysokości”.

(10)

W celu ustalenia, czy środek stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 traktatu WE, Komisja musi stwierdzić, czy: i) przedmiotowy środek sprzyja niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, zapewniając korzyści gospodarcze; ii) czy korzyści te mają charakter selektywny i tym samym zakłócają konkurencję lub grożą zakłóceniem konkurencji; iii) czy środek wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi oraz iv) czy został przyznany przy użyciu zasobów państwowych.

(11)

W decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego zgodnie z art. 88 ust. 2 traktatu Komisja stwierdziła między innymi, że:

a)

kluby sportowe będące beneficjentami środka pomocy prowadzą działalność gospodarczą i muszą w związku z tym zostać uznane za przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 87 ust. 1. Środek umożliwiałby klubom kompensowanie przez dłuższy czas strat poniesionych w przeszłości przyszłymi zyskami: możliwość przedłużenia okresu, w którym możliwe byłoby odliczenie strat, stanowiłaby korzyść gospodarczą;

b)

środek ma charakter selektywny, ponieważ skierowany jest wyłącznie do klubów sportowych objętych ustawą nr 91 z dnia 23 marca 1981 r. i stanowi w związku z tym pomoc sektorową;

c)

zawodowe kluby sportowe prowadzą różnego rodzaju działalność gospodarczą. Co najmniej niektóre z nich prowadzą część działalności na rynkach międzynarodowych. Ponieważ na rynkach tych obecne są także kluby sportowe i inne podmioty gospodarcze z innych państw członkowskich, przedmiotowy środek może mieć wpływ na wewnątrzwspólnotową wymianę handlową;

d)

środek wymagałby użycia zasobów państwowych, gdyż powodowałby utratę dochodów podatkowych. Jak już wskazano, środek umożliwiałby klubom sportowym przenoszenie strat stanowiących koszt uzyskania przychodu przez okres dłuższy niż dopuszczają obecnie obowiązujące przepisy, zapewniając przy tym możliwość zmniejszenia stawek amortyzacyjnych w pierwszych latach. Dając klubom sportowym możliwość wyboru między dwoma alternatywnymi metodami opodatkowania, państwo umożliwiałoby tym podatnikom wybór najbardziej korzystnej dla nich metody, zrzekając się tym samym części dochodów podatkowych.

(12)

W świetle powyższej skróconej analizy wydaje się, że środek zawiera wszystkie elementy pomocy państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 traktatu.

(13)

Ponadto z powodów określonych w pkt 22-29 decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego nie stwierdzono okoliczności, na podstawie których można by stwierdzić, że pomoc jest zgodna ze wspólnym rynkiem.

III.   OCENA ŚRODKA POMOCY

(14)

Artykuł 28 ustawy 62/2005 zmienił art. 18a ust. 2 ustawy 91/1981, o którym mowa w pkt 9. Wyrażenie „dla celów związanych z prawem cywilnym oraz dla celów podatkowych” w ustawie 62/2005 zastąpiono wyrażeniem „wyłącznie dla celów związanych z prawem cywilnym”.

(15)

Zmiana ta wyklucza możliwość wykorzystania dla celów podatkowych różnych metod rachunkowości określonych w ustawie 91/1981, zmienionej ustawą 27/2003, dopuszczającej taką opcję. W związku z powyższym kluby sportowe nie mogą już przedłużać okresu, przez który mogą odliczać ewentualne straty dla celów podatkowych.

(16)

Ustawa 91/1981, zmieniona ustawą 27/2003, w dalszym ciągu zapewnia korzyści klubom sportowym ze względu na korzystne podejście księgowe, jednak w nowym brzmieniu nie zapewnia już żadnych korzyści podatkowych. Ponadto ponieważ wcześniej dostępne korzyści podatkowe mogłyby zostać zrealizowane wyłącznie w przyszłości (4), środek nie zapewniał korzyści podatkowych w okresie obowiązywania zmienionych przepisów.

(17)

Środek nie powoduje już utraty dochodów podatkowych, a zatem nie wymaga użycia zasobów państwowych. W związku z powyższym wyeliminowana została jedna z podstawowych przesłanek świadczących o istnieniu pomocy państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 traktatu. Komisja uznała zatem, że w związku ze zmianami wprowadzonymi do ustawy 62/2005 („Legge Comunitaria 2004”) środek nie stanowi pomocy państwa.

(18)

W związku z powyższym dokładana analiza uwag władz włoskich i stron trzecich nie jest konieczna.

IV.   WNIOSKI

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Środek na rzecz zawodowych klubów sportowych, wprowadzony przez Włochy na mocy ustawy nr 27 z dnia 21 lutego 2003 r., zmienionej ustawą nr 62 z dnia 18 kwietnia 2005 r., nie stanowi pomocy państwa.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja skierowana jest do Włoch.

Sporządzono w Brukseli, dnia 22.06.2005.

W imieniu Komisji

Neelie KROES

Członek Komisji


(1)  Dz.U. C 308 z 18.12.2003, str. 9.

(2)  Patrz przypis 1.

(3)  Opublikowana w Dzienniku Urzędowym Włoch nr 96 z dnia 27 kwietnia 2005 r. (Gazzetta ufficiale della Repubblica italiana n. 96 del 27 aprile 2005), suplement nr 76.

(4)  Tzn. po standardowym okresie 5 lat przewidzianym na przenoszenie strat na kolejne lata.


13.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 353/19


Decyzja Komisji

z dnia 13 lipca 2005 r.

uznająca koncentrację za zgodną ze wspólnym rynkiem oraz z funkcjonowaniem Porozumienia EOG

(sprawa COMP/M.3653 – Siemens/VA Tech)

(notyfikowana jako dokument nr C(2005) 2676)

(Jedynie tekst w języku niemieckim jest autentyczny)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2006/899/WE)

W dniu 13.07.2005 r. Komisja przyjęła decyzję w sprawie połączenia na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. dotyczącego kontroli koncentracji przedsiębiorstw, a w szczególności art. 8 ust. 2 tego rozporządzenia. Pełny tekst decyzji, w wersji nieopatrzonej klauzulą poufności, w oryginalnym języku postępowania oraz w językach roboczych Komisji znajduje się na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji pod następującym adresem: http://ec.europa.eu/comm/competition/index_en.html

I.   KRÓTKIE STRESZCZENIE

(1)

Sprawa dotyczy przejęcia austriackiego koncernu technologicznego VA Tech przez przedsiębiorstwo Siemens.

(2)

Przedsiębiorstwo Siemens jest zdywersyfikowaną grupą technologiczną, którego działalność obejmuje następujące dziedziny: teleinformatyka, automatyka i technika napędowa, energetyka, transport, oświetlenie ulic i urządzenia medyczne.

(3)

Przedsiębiorstwo VA Tech z siedzibą w Linzu, zatrudnia ok. 17 000 pracowników i osiąga obrót roczny w wysokości 4,3 mld EUR, co czyni go największą grupą przemysłową w Austrii. Cztery podstawowe dziedziny działalności gospodarczej to: wytwarzanie, przesył i dystrybucja energii, metalurgia, produkcja urządzeń elektrycznych i technika infrastrukturalna.

(4)

Dnia 10 grudnia 2004 r. przedsiębiorstwo Siemens złożyło publiczną ofertę przejęcia przedsiębiorstwa VA Tech w celu zwiększenia swojego dotychczasowego udziału w wysokości 16,45 % praw głosu do minimum 50 % plus jedna akcja. […] (1). Jedynym jeszcze niespełnionym warunkiem, aby oferta nabrała mocy obowiązującej, jest zatwierdzenie jej przez Komisję.

(5)

Planowane nabycie, które da przedsiębiorstwu Siemens wyłączną kontrolę nad VA Tech, stanowi koncentrację w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) rozporządzenia w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw.

(6)

Łączny światowy obrót zainteresowanych przedsiębiorstw wynosi więcej niż 5 mld EUR (Siemens 74 mld EUR w roku obrotowym trwającym od dnia 01.10.2002 r. do dnia 30.09.2003 r. i VA Tech 3,9 mld w roku obrotowym 2003). Łączny obrót każdego z przedsiębiorstw przypadający na Wspólnotę wynosi więcej niż 250 mln EUR […] (1). Żadne z przedsiębiorstw nie uzyskało więcej niż dwie trzecie swoich łącznych obrotów przypadających na Wspólnotę w jednym i tym samym państwie członkowskim. Zgłoszona koncentracja ma zatem wymiar wspólnotowy.

(7)

Badanie rynku przeprowadzone przez Komisję wykazało, że transakcja spowoduje liczne zbieżności horyzontalne i wertykalne w następujących sektorach: wytwarzanie energii (patrz rozdział A.), przesył i dystrybucja energii (B.), technika transportu szynowego (C.), przetwornice częstotliwości (D.), produkcja urządzeń metalurgicznych i elektrycznych (E.), rozdzielnice niskiego napięcia (F.), instalacje wewnętrzne (G.), infrastruktura i koleje linowe (H.), inne usługi informatyczne (I.).

(8)

Uwzględniając zobowiązania złożone przez strony odnośnie do sektorów (i) urządzeń do elektrowni wodnych oraz (ii) produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych, Komisja doszła w decyzji do wniosku, że zgłoszona koncentracja nie spowoduje istotnego osłabienia skutecznej konkurencji w żadnym z tych sektorów wspólnego rynku lub jego znaczącej części.

II.   SZCZEGÓŁOWE STRESZCZENIE

A.   WYTWARZANIE ENERGII

A1.   URZĄDZENIA DO ELEKTROWNI WODNYCH

Właściwe rynki

(9)

Wyposażenie elektrowni wodnych obejmuje szereg oddzielnych komponentów, jak turbiny wodne, generatory i różne komponenty mechaniczne i elektryczne („mechanical (electrical) balance of plant”). Klienci często ogłaszają przetargi osobno na poszczególne komponenty, w szczególności dotyczy to Europy, gdzie znaczna część popytu wynika z wymiany części lub modernizacji istniejących elektrowni wodnych. Z punktu widzenia klientów różne komponenty nie są substytutywne. W wyniku szeregu koncentracji producentów mechanicznych i elektrycznych urządzeń do elektrowni wodnych przedsiębiorstwa Siemens i VA Tech oraz ich główni konkurenci są w stanie zaoferować kompletną paletę komponentów. Czynniki przedstawione z punktu widzenia dostawców skłaniają Komisję do tego, aby zgodzić się z przedsiębiorstwem Siemens, że dla urządzeń do elektrowni wodnych istnieje tylko jeden właściwy rynek produktów, przy czym produkty na tym rynku znacznie się od siebie różnią.

(10)

W odniesieniu do właściwego rynku geograficznego decyzja zawiera stwierdzenie, że w poszczególnych regionach świata istnieją różne grupy konkurentów, jednak główni europejscy dostawcy, przedsiębiorstwa Siemens, VA Tech, Alstom i GE Hydro, działają w skali światowej. W szczególności w Chinach i pozostałych krajach azjatyckich działa szereg przedsiębiorstw chińskich, indyjskich i japońskich, które nie są wiarygodnymi dostawcami dla klientów w Europie. Klienci Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo nie znają tych producentów, albo oceniają ich wyraźnie gorzej niż dostawców europejskich. Dotychczas nie otrzymali oni żadnego zlecenia w EOG ani nie składali żadnych ofert (Siemens wymienił dwa pomyślnie przeprowadzone projekty chińskich dostawców w Albanii w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych).

(11)

[…] (1) Ostatecznie w decyzji stwierdza się, że warunki popytu i podaży w EOG i w innych regionach świata znacznie się od siebie różnią, co skłania do uznania EOG za właściwy rynek geograficzny.

Ocena zgodności z regułami konkurencji

(12)

Przedsiębiorstwo Siemens podało, że łączny udział w rynku EOG przedsiębiorstw Siemens i VA Tech w latach od 2000 r. do 2004 r. wynosił [40-50] (1) % (Voith Siemens [20-30] (1) % (2) , VA Tech [20-30] (1)). Przedsiębiorstwo VA Tech podało [40-50] (1) %, natomiast Alstom ocenia łączny udział w rynku przedsiębiorstw Siemens i VA Tech na 61 %. Również klienci szacują udział w rynku na tym poziomie, przy czym Andino, mniejsze przedsiębiorstwo konkurencyjne, sądzi, że udział w rynku EOG przedsiębiorstw Siemens i VA Tech wynosi 70 %. Na podstawie danych liczbowych dotyczących obrotu za ten sam pięcioletni okres, które przekazali główni konkurenci, obliczono następujące udziały w rynku (łącznie z danymi wymienionymi przez Siemens w pozycji obrót „inne”):

EOG 2000-2004

mln €

Udział w rynku w %

Siemens

318

[10-20] (1) %

VA Tech

 

[30-40] (1) %

Razem

 

50 %

Alstom

 

[20-30] (1) %

GE Hydro

 

[0-10] (1) %

Ansaldo

 

[<1] (1) %

Andritz

 

[<1] (1) %

Inni

473

[20-30] (1) %

Suma

 

100 %

Źródło: Badanie rynku przeprowadzone przez Komisję

(13)

Siemens twierdzi wprawdzie, że udziały w rynku z roku na rok ulegały znacznym wahaniom […] (1), jednak szereg czynników skłania do wyciągnięcia wniosku, że dane dotyczące udziału w rynku zawierają ważne informacje o podziale sił na tym rynku. Przy tym należy zauważyć, że przetargi odbywają się często, ich przedmiotem są produkty znacznie zróżnicowane i dostosowane do indywidualnych potrzeb klientów, a wartość przetargów jest niska (tylko […] (1) z […] (1) ofert przedsiębiorstwa Siemens miała wartość wyższą niż […] (1) EUR). W przypadku zleceń o znacznej wartości oferent, któremu udzielono zlecenia, początkowo nie jest pewien konkretnej wartości (tzn. rentowności) przedsięwzięcia. Spadek liczby wiarygodnych oferentów powoduje jednak wzrost najniższej oferowanej ceny. W związku z wysokim łącznym udziałem w rynku przedsiębiorstw Siemens i VA Tech, stosunkowo nieznaczną wielkością pozostałych konkurentów i wyłączeniem istotnego oferenta, wzrasta prawdopodobieństwo, że koncentracja przyczynia się do stworzenia pozycji dominującej.

(14)

Odpowiedzi udzielone w trakcie badania rynku […] (1) pozwalają na wyodrębnienie grupy czterech głównych konkurentów (Siemens, VA Tech, Alstom i GE Hydro). Klienci uważają, że te przedsiębiorstwa są wiarygodnymi dostawcami dużych urządzeń do elektrowni wodnych. Wszyscy pozostali konkurenci są oceniani znacznie niżej lub nie produkują porównywalnych urządzeń, chociaż mogliby być brani pod uwagę przy mniejszych zleceniach. Aby uzasadnić te wnioski, w decyzji podano ilościowe zestawienie ocen, które klienci przyznali poszczególnym producentom urządzeń. […] (1).

(15)

Z […] (1) wykazów oferentów przedłożonych przez przedsiębiorstwo Siemens wynika, że Siemens częściej konkuruje w przetargach z VA Tech (w […] (1) % przetargów o wartości powyżej […] (1) EUR) […] (1) niż z Alstom [..] (1) lub GE […] (1). W […] (1) przetargów tylko przedsiębiorstwa Siemens i VA Tech reprezentowały wielką czwórkę, składając oferty. To, że oba przedsiębiorstwa tak często uczestniczą w tych samych przetargach wynika częściowo z tego, że GE Hydro rzadko składa oferty poza Skandynawią oraz Zjednoczonym Królestwem (GE Hydro powstało w wyniku przejęcia działu energii wodnej przedsiębiorstwa Kvaerner przez przedsiębiorstwo GE). Alstom częściej uczestniczy w przetargach w różnych regionach Europy, jednak trochę częściej ma to miejsce na Półwyspie Iberyjskim niż w innych regionach. Ponadto częściej składa oferty dotyczące większych przedsięwzięć.

(16)

Wielu klientów i konkurentów twierdziło w uwagach przekazanych zgodnie z art. 11, że przejęcie spowoduje podniesienie cen, jeżeli dwóch głównych konkurentów połączy się na już i tak skoncentrowanym rynku.

(17)

Najwyraźniej Siemens zgadza się z wnioskiem Komisji, że przedsiębiorstwa Siemens, VA Tech i Alstom są obecnie głównymi, konkurującymi ze sobą przedsiębiorstwami na rynku urządzeń do elektrowni wodnych w EOG. Jako uzasadnienie transakcji Siemens wysuwa głównie dynamiczne argumenty.

(18)

Wynika z nich, że dostawcy z Chin oraz mniejsi dostawcy z Europy są w stanie bez większych przeszkód dostarczać konkurencyjne urządzenia, jeżeli przedsiębiorstwa Siemens i VA Tech podwyższyłyby ceny po przeprowadzeniu koncentracji. Istniejące od dawna stosunki handlowe z dostawcami dotychczas uniemożliwiały nowym dostawcom wejście na rynek, a klientom pozyskanie nowych źródeł dostaw. Siemens nie może jednak udowodnić, że dostawcy, którzy jeszcze nie działają w Europie, planują udział w przetargach w EOG. Oprócz producentów chińskich Siemens wymienia szereg mniejszych europejskich producentów małych urządzeń do elektrowni wodnych oraz dostawców małych komponentów, których produkty można zastosować m.in. w elektrowniach wodnych. Jednak udziały w rynku tych przedsiębiorstw wynoszą mniej niż 1 %, a ich produkty nie są równoważne z produktami przedsiębiorstw Siemens i VA Tech.

(19)

W decyzji stwierdza się, że argumenty przedsiębiorstwa Siemens to spekulacje, które prowadzą do ogólnego wniosku, że długoterminowo każdy monopol przyciąga na rynek nowe przedsiębiorstwa. W związku z wysokim łącznym udziałem w rynku przedsiębiorstw Siemens i VA Tech, spadkiem liczby wiarygodnych dostawców z 4 do 3, danymi oferentów, z których wynika, że Siemens i VA Tech dostarczają produkty będące bliskimi substytutami, a także w związku z licznymi skargami klientów Komisja doszła do wniosku, że koncentracja stworzyłaby pozycję dominującą na rynku urządzeń do elektrowni wodnych, w rezultacie czego wyraźnie osłabiona zostałaby skuteczna konkurencja.

A2.   TRADYCYJNE URZĄDZENIA DO ELEKTROWNI WODNYCH

(20)

Jeśli chodzi o tradycyjne urządzenia do elektrowni wodnych, VA Tech zaopatruje elektrownie turbinowe gazowo-parowe i pełni rolę integratora systemów, stosując przeważnie komponenty dostarczone przez firmy trzecie, szczególnie turbiny gazowe produkowane przez GE, w połączeniu z własnymi turbogeneratorami. Po przeprowadzeniu koncentracji konkurencja na rynku projektów „pod klucz” nadal będzie liczna, w szczególności działać będą producenci turbin: Siemens, GE, Alstom i Mitsubishi, ale także generalni wykonawcy, jak Bechtel oraz producent kotłów Foster&Wheeler. Udział firmy VA Tech na rynku projektów „pod klucz” w EOG wynosi poniżej 15 % […] (1). Przejęcie oznaczałoby likwidację jednego kanału zbytu turbin oraz rezygnację z jednego dostawcy generatorów do turbin produkowanych przez VA Tech. W związku ze strategiczną rolą turbin gazowych w elektrowniach z turbinami gazowymi i parowymi oraz w związku z wiodącą pozycją na tym rynku przedsiębiorstwa GE w decyzji stwierdza się, że GE jest w stanie znaleźć inny kanał zbytu w miejsce VA Tech. Przedsiębiorstwo GE jest w stanie samo produkować generatory. Nie zgłosiło ono zastrzeżeń odnośnie do przejęcia. W związku z tym decyzja nie zawiera zastrzeżeń na temat wpływu na konkurencję w tym zakresie.

B.   PRZESYŁ I DYSTRYBUCJA ENERGII (TRANSMISSION & DISTRIBUTION – T&D)

(21)

Podobnie jak miało to miejsce w przypadku urządzeń do wytwarzania energii również rynek przesyłu i dystrybucji energii obejmuje szeroką gamę różnych komponentów, które dostarczane są klientom (przeważnie krajowym operatorom sieci oraz miejscowym/regionalnym dystrybutorom energii) na określonym poziomie zbiorczym. Siemens proponuje, aby w związku z horyzontalnymi zbieżnościami między przedsiębiorstwami Siemens i VA Tech wyznaczyć właściwe rynki na poziomie grup produktów wymienionych w lit. a) do e).

a.

APARATURA WYSOKICH NAPIĘĆ (DO SIECI PRZESYŁOWYCH O NAPIĘCIACH OD 52 DO 800 KV)

(i)

rozdzielnice z izolacją powietrzną

(ii)

rozdzielnice z izolacją gazową

(iii)

wyłączniki

(iv)

odłączniki

(v)

przekładniki

(vi)

dławiki

b.

TRANSFORMATORY

(i)

transformatory mocy

(ii)

transformatory rozdzielcze

c.

SYSTEMY AUTOMATYKI STACJI ELEKTROENERGETYCZNYCH I SYSTEMY ZARZĄDZANIA SIECIĄ

(i)

systemy zarządzania siecią

(ii)

przekaźniki zabezpieczające

d.

PROJEKTY „POD KLUCZ”

(i)

projekty wysokich napięć

(ii)

projekty średnich napięć

e.

USŁUGI ZWIĄZANE Z PRZESYŁEM I DYSTRYBUCJĄ ENERGII

(i)

serwis urządzeń

(ii)

planowanie sieci

(22)

Badanie rynku stwarza przesłanki do stwierdzenia, że na rynkach produktów, wbrew stanowisku prezentowanemu przez przedsiębiorstwo Siemens, przynajmniej dla niektórych komponentów wymienionych w punktach I, II, ... każdego rozdziału można wyznaczyć oddzielne właściwe rynki geograficzne. Na potrzeby tej decyzji nie trzeba jednak definiować rynku produktów, ponieważ żadna z potencjalnych definicji rynku nie wywołałaby zastrzeżeń odnośnie do wpływu na konkurencję.

(23)

W decyzji stwierdza się, że właściwym rynkiem geograficznym dla przesyłu i dystrybucji energii jest rynek EOG. Normy techniczne nie stanowią już przeszkody dla operatorów sieci połączonych, aby kupować produkty za granicą, w szczególności urządzenia wysokiego napięcia, które w dużej mierze stanowią rozwiązania indywidualne. Duzi dostawcy wygrywają przetargi na urządzenia do przesyłu i dystrybucji energii w całym EOG.

(24)

Poniższe udziały w rynku oraz nazwy konkurentów na poszczególnych rynkach, które podało przedsiębiorstwo Siemens w zgłoszeniu, zostały w dużej mierze potwierdzone przez badanie rynku. Wyjątek stanowią projekty wysokich napięć realizowane „pod klucz”, gdzie żaden z uczestników rynku nie ocenił udziału przedsiębiorstwa Siemens na [50-60] (1) %. Rynek projektów „pod klucz” obejmuje jednak całą paletę produktów i komponentów, z tego powodu uczestnicy badania rynku mogli inaczej przyporządkować obroty przypadające na usługi „pod klucz”, niż miało to miejsce w przypadku komponentów, dla których wykonano usługi.

Produkt

Siemens

VA Tech

Razem

Główni konkurenci

a.

Aparatura wysokich napięć

[10-20] (3)

[0-10] (3)

[20-30] (3)

Areva 18, ABB 15

(i)

rozdzielnice z izolacją powietrzną

[0-10] (3)

[0-10] (3)

[10-20] (3)

Areva 12; ABB 9, Cegelec 6, EFACEC 6

(ii)

rozdzielnice z izolacją gazową

[30-40] (3)

[10-20] (3)

[40-50] (3)

ABB 33, Areva 23

(iii)

wyłączniki

[30-40] (3)

[0-10] (3)

[40-50] (3)

Areva 30, ABB 28

(iv)

odłączniki

[30-40] (3)

[20-30] (3)

[30-40] (3)

Areva 21, HAPAM 14

(v)

przekładniki

10-20] (3)

[0-10] (3)

[10-20] (3)

Areva 20-25, ABB 10-15, Ritz 10-15, Arteche 10-15, Pfiffner 3-8

(vi)

dławiki

[20-30] (3)

[10-20] (3)

[40-50] (3)

Areva 22-27, ABB 17-22, Trafomec 5-10

b.

Transformatory

[10-20] (3)

[0-10] (3)

[20-30] (3)

ABB 18-23, Areva 13-18, RWE Solutions 8-13, Schneider 4-7, Pauwels 4-7, inni

(i)

transformatory mocy

[10-20] (3)

[10-20] (3)

[20-30] (3)

ABB 20-25, Areva 15-20,RWE Solutions 7-14, Pauwels 2-5, EFACEC 2-5, inni

(ii)

transformatory rozdzielcze

[10-20] (3)

[0-10] (3)

[10-20] (3)

ABB 12-17, Schneider 10-15, RWE Solutions 8-13, Areva 7-12, Pauwels 5-10, inni

c.

Systemy automatyki stacji elektroenergetycznych i systemy zarządzania siecią

 

 

 

 

(i)

systemy zarządzania siecią

[10-20] (3)

[10-20] (3)

[20-30] (3)

ABB 8-12, Areva 6-10, inni (m.in. różne firmy programistyczne)

(ii)

przekaźniki zabezpieczające

[20-30] (3)

[0-10] (3)

[20-30] (3)

Areva 23-27, ABB 13-17, Schneider 4-8

d.

Projekty „pod klucz”

[20-30] (3)

[0-10] (3)

[30-40] (3)

ABB 18, Areva 14, Cegelec 9

(i)

projekty wysokich napięć

[50-60] (3)

[10-20] (3)

[70-80] (3)

ABB 21, Areva 9

(ii)

projekty średnich napięć

[10-20] (3)

[0-10] (3)

[10-20] (3)

ABB 17, Areva 16, Cegelec 12

e.

Usługi związane z przesyłem i dystrybucją energii

Brak odpowiednich rynków na poziomie EOG lub krajowym

(25)

Siemens, VA Tech, Areva i ABB dostarczają szeroką paletę komponentów do przesyłu i dystrybucji energii, tymczasem mniejsi konkurenci, jak Cegelec, EFACEC, Ansaldo, HAPAM lub Pauwels, obejmują tylko mniejsze segmenty produktowe.

(26)

W wyniku przejęcia udziały w rynku wyniosą ponad [30-40] (1) % na wielu potencjalnych rynkach przesyłu i dystrybucji energii, a mianowicie na rynku rozdzielnic z izolacją gazową, wyłączników i projektów wysokich napięć realizowanych „pod klucz”. Ponadto na rynkach produktowych liczba wiarygodnych oferentów spadnie z 4 do 3 (Siemens/VA Tech, Areva i ABB). Te trzy rynki są powiązane wertykalnie, ponieważ głównym komponentem dużej części projektów wysokich napięć realizowanych „pod klucz” są rozdzielnice z izolacją gazową. Wyłączniki są z kolei komponentami urządzeń z izolacją gazową. Siemens, VA Tech, Areva i ABB działają na tych trzech wertykalnie połączonych poziomach.

(27)

Na pozostałych rynkach przesyłu i dystrybucji energii łączne udziały przedsiębiorstw Siemens i VA Tech są niższe, ponadto działają tam dodatkowi konkurenci. Na tych rynkach nie ma zastrzeżeń odnośnie do wpływu na konkurencję.

(28)

Odpowiedzi klientów i konkurentów na badanie rynku przeprowadzone przez Komisję były, ogólnie rzecz biorąc, mniej negatywne niż miało to miejsce w przypadku urządzeń do elektrowni wodnych. Negatywne uwagi miały raczej charakter ogólny i odnosiły się do faktu, że ubędzie jeden konkurent na i tak już skoncentrowanym rynku. Z tego powodu Komisja skoncentrowała się w swoim badaniu na potencjalnych skutkach zmniejszenia się liczby wiarygodnych oferentów z czterech do trzech na niektórych potencjalnych rynkach.

(29)

Na rynku projektów wysokich napięć realizowanych „pod klucz” zbieżności między przedsiębiorstwami Siemens i VA Tech dotyczą głównie rozdzielnic z izolacją gazową produkowanych „pod klucz”. Siła rynkowa w przypadku projektów wysokich napięć realizowanych „pod klucz” wiąże się zatem z pozycją rynkową dostawcy komponentów, z których produkowane są rozdzielnice z izolacja gazową. Rynek projektów „pod klucz” jest w dużej mierze uzależniony od realizowanych projektów i charakteryzuje się silnymi wahaniami udziałów w rynku. W ciągu pięciu lat od 1999 r. do 2003 r. udziały w rynku przedsiębiorstwa Siemens wahały się między [5-10] (1) % w 2000 r. a [50-60] (1) % w 2003 r., natomiast udziały przedsiębiorstwa VA Tech między [0-5] (1) w 1999 r. a [15-20] (1) % w 2002 r. Zlecenia na pozostałe projekty w tych latach otrzymały przedsiębiorstwa ABB i Areva. Nawet jeden duży projekt może zdecydowanie wpłynąć na udział w rynku dostawców w danym roku. W związku z tym pozycja na rynku w 2003 r. była silna i wynosiła [50-60] (1) %. Decyzja zawiera wniosek, że rynek projektów wysokich napięć realizowanych „pod klucz” jest rynkiem oferentów, na którym konkuruje się „dla rynku”, a nie „na rynku”, co znaczy, że udziały w rynku nie świadczą o możliwościach otrzymania zleceń w przyszłości przez danego konkurenta.

(30)

W Europejskim Obszarze Gospodarczym w sektorze rozdzielnic z izolacją gazową działają ci sami konkurenci, co w sektorze projektów wysokich napięć realizowanych „pod klucz”, a mianowicie Siemens, VA Tech, ABB i Areva. Według informacji przedsiębiorstwa Siemens jego udział w rynku razem z przedsiębiorstwem VA Tech wynosił [40-50] (1) % w 2003 r. (Siemens [30-40] (1) %, VA Tech [10-15] (1) %). Łączne udziały w rynku w okresie od 1999 r. do 2003 r. wahały się między [40-50] (1) % a [60-70] (1) %. Udziały w rynku poszczególnych przedsiębiorstw wykazywały jednak wyższe wahania (Siemens [10-15] (1) %-[40-50] (1) % i VA Tech ([10-15] (1) %-[40-50] (1)). Podobnie jak to miało miejsce w przypadku projektów „pod klucz” pozostałe udziały w rynku w EOG przypadają przedsiębiorstwom ABB i Areva.

(31)

Wymagania bezpieczeństwa stawiane aparaturze wysokich napięć ograniczają liczbę dostawców akceptowaną przez europejskich dostawców energii elektrycznej, przy czym urządzenia, na które odbywają się przetargi, a które dostarczają czterej główni producenci, różnią się między sobą tylko nieznacznie. Te okoliczności (rynek oferentów, nieznaczne różnice między produktami największych producentów) sprawiają, że na rynku rozdzielnic z izolacja gazową oraz projektów wysokich napięć realizowanych „pod klucz” nadal będzie istniała konkurencja, nawet jeżeli pozostanie tylko trzech wiarygodnych dostawców.

(32)

Badanie rynku obejmowało wykazy oferentów uczestniczących w przetargach na projekty wysokich napięć realizowane „pod klucz”, rozdzielnice z izolacja gazową i wyłączniki, a także dane za okres od 1999 r., które przedłożyło przedsiębiorstwo Siemens oraz jego konkurenci. Wynika z nich, że najczęściej z przedsiębiorstwem Siemens konkurowało w przetargach przedsiębiorstwo ABB, na kolejnym miejscu znalazło się przedsiębiorstwo Areva. Przedsiębiorstwo VA Tech rzadziej uczestniczyło w przetargach na rozdzielnice z izolacją gazową, a jeśli brało w nich udział, to praktycznie nie stanowiło konkurencji dla przedsiębiorstwa Siemens. To, że przedsiębiorstwa Siemens i VA Tech tak rzadko uczestniczyły w tych samych przetargach, może wynikać z faktu, że działalność przedsiębiorstwa VA Tech w sektorze rozdzielnic z izolacją gazową w Europie jest skutkiem przejęcia działu wysokich napięć przedsiębiorstwa Schneider z Grenoble. Tak więc koncentruje się ono na rynku francuskim, podczas gdy Siemens od dawna działa w innych rejonach Europy.

(33)

Od chwili przystąpienia Węgier do UE przedsiębiorstwo Ganz-Transelektro złożyło szereg ofert w EOG. Ostatnio otrzymało ono wspólnie z przedsiębiorstwem Corus zlecenie na rozdzielnice z izolacją gazową w Niderlandach. Toshiba-Mitsubishi (TM) i JAEPS, japońscy producenci rozdzielnic z izolacją gazową, ograniczyli swoją działalność w EOG do przetargów w Islandii i na Cyprze.

(34)

Komisja porównała oferty z […] (1) przetargów, w których uczestniczyły wszystkie cztery przedsiębiorstwa, aby sprawdzić, czy któreś z tych przedsiębiorstw często składało oferty z najniższą ceną lub drugą najniższą ceną. Taka sytuacja nie miała miejsca.

(35)

Decyzja zawiera stwierdzenie, że rynek rozdzielnic z izolacją gazową może być konkurencyjny także z tylko trzema wiarygodnymi dostawcami, jeżeli w koncentracji nie uczestniczy przedsiębiorstwo składające oferty z najniższą lub drugą najniższą ceną, lub jego konkurent, którzy oferują szczególnie bliskie substytuty w innym wymiarze wielkościowym. Przedłożone informacje na temat oferentów nie prowadzą do takiego wniosku.

(36)

W decyzji zbadano również, czy transakcja może prowadzić do koordynacji działań. Struktura rynków rozdzielnic z izolacją gazową, projektów wysokich napięć realizowanych „pod klucz” i wyłączników (trzej ściśle konkurujący dostawcy, niejednorodne produkty, klientami są głównie duże przedsiębiorstwa) oraz stwierdzone typowe cechy oferentów (wszyscy konkurenci z powodzeniem uczestniczą w przetargach w całej Europie) pozwalają wnioskować, że skuteczny mechanizm koordynacji na rynku rozdzielnic z izolacją gazową jest problemem wymyślonym i byłby trudny do zrealizowania.

(37)

W decyzji stwierdza się, że żadna z potencjalnych definicji rynku produktowego nie wskazuje na odczuwalne ograniczenie skutecznej konkurencji na rynku przesyłu i dystrybucji energii.

C.   TECHNIKA KOLEJOWA

C1.   POJAZDY SZYNOWE

(38)

Przejęcie przedsiębiorstwa VA Tech powoduje, że przedsiębiorstwo VA Tech Elin EBG Traction (zwane dalej ETR) nie będzie już samodzielnie oferowało napędów elektrycznych do tramwajów, wagonów metra oraz pociągów regionalnych. Klientami ETR są również grupy producentów pojazdów szynowych, którzy tworzą konsorcja produkujące szczególne rodzaje tramwajów i pociągów, między innymi z przedsiębiorstwami Bombardier i Siemens.

(39)

Opierając się na wcześniejszych decyzjach, wpływ transakcji na rynek napędów elektrycznych w EOG oraz na krajowe rynki pojazdów szynowych zostanie zbadany w tej decyzji oddzielnie dla różnych rodzajów pojazdów, jak np. tramwaje, metro, pociągi regionalne i lokomotywy. Zbieżności na rynku napędów elektrycznych są nieuniknione i nie budzą zastrzeżeń odnośnie do wpływu na konkurencję. W związku z pozycją przedsiębiorstw ETR i Siemens koncentracja ma jednak wpływ wertykalny na rynki w niektórych państwach członkowskich.

(40)

Badanie rynku wykazało, że na rynkach, których dotyczy koncentracja, tzn. rynku tramwajów w Hiszpanii, Polsce, Austrii i Czechach, rynku wagonów metra w Belgii oraz rynku pociągów regionalnych w Niemczech i Austrii, konkurencja będzie wystarczająca nawet po przeprowadzeniu transakcji. W celu rozdzielenia powiązań między przedsiębiorstwami ETR i Bombardier zgodnie z decyzją Komisji COMP/M.2139 w sprawie Bombardier/Adtranz z dnia 3 kwietnia 2001 r. proponuje się równoczesne wydanie decyzji zgodnie z art. 8 ust. 2, która zniosłaby jedno ze zobowiązań podjętych w tamtej sprawie przez przedsiębiorstwo Bombardier, jeżeli Siemens przejmie wyłączną kontrolę nad przedsiębiorstwem VA Tech. Zobowiązanie to zmusza przedsiębiorstwo Bombardier do oferowania tramwaju City-Runner typ „Linz” wyłącznie z napędem produkowanym przez ETR.

(41)

Przedsiębiorstwa niezintegrowane nie zostaną wykluczone z rynku z następujących powodów: po pierwsze na rynku pozostanie po jednym niezależnym dostawcy napędów elektrycznych do tramwajów (Kiepe) i do wagonów metra (Mitsubishi). Po drugie niezintegrowani producenci mogą się połączyć w ciągu dwóch lub trzech lat, jak to miało miejsce w przypadku przedsiębiorstwa Stadler w zakresie tramwajów i pociągów regionalnych. Ponadto istnieje jeszcze trzecia możliwość, że zintegrowani i niezintegrowani dostawcy połączą swoje siły, jak miało to już miejsce w przeszłości. Konkurencja na rynku pojazdów szynowych będzie wystarczająca również w przyszłości, nawet jeśli niezintegrowani dostawcy będą musieli wycofać się z rynku pojazdów szynowych z napędem elektrycznym. W decyzji stwierdza się, że transakcja nie osłabia w wyraźny sposób skutecznej konkurencji na rynku napędów elektrycznych oraz na rynku tramwajów, wagonów metra, pociągów regionalnych i lokomotyw.

C2.   SIECI TRAKCYJNE

(42)

Decyzja zawiera stwierdzenie, że kwestia, czy istnieje rynek całościowy obejmujący wszystkie rodzaje sieci trakcyjnych, czy raczej mniejsze rynki produktowe, np. rynek sieci trakcyjnych dla ruchu dalekobieżnego, może pozostać nierozstrzygnięta. Koncentracja ma wpływ tylko na jeden rynek krajowy. Łączny udział przedsiębiorstw Siemens i VA Tech w niemieckim rynku wynosi ok. [30-40] (1) % całego rynku, na kolejnym miejscu znajduje się przedsiębiorstwo Balfour Beatty z podobnym udziałem w rynku, a dalej pięciu mniejszych konkurentów. Na podstawie badania rynku Komisja doszła do wniosku, że koncentracja nie spowoduje odczuwalnego osłabienia skutecznej konkurencji. To samo dotyczy mniejszego potencjalnego rynku produktowego sieci trakcyjnych dla ruchu dalekobieżnego, na którym istnieje tylko jeden klient na produkt, dla którego zachodzą zbieżności – a mianowicie kolej niemiecka Deutsche Bahn – natomiast przynajmniej czterech wiarygodnych konkurentów. Ponadto okazało się, że przedsiębiorstwa Siemens i VA Tech rzadko ze sobą konkurowały. Również milczące porozumienie między połączonymi przedsiębiorstwami a przedsiębiorstwem Balfour Beatty jest mało prawdopodobne, ponieważ rynek kurczy się z roku na rok, a VA Tech nie można uznać za przedsiębiorstwo bez powiązań, które można by przejąć i które ułatwiałoby koordynację. Decyzja zawiera wniosek, że nic nie wskazuje na odczuwalne ograniczenie skutecznej konkurencji na rynku sieci trakcyjnych.

C3.   ZASILANIE TRAKCJI

(43)

Zasilanie trakcji polega na zasilaniu prądem sieci trakcyjnych operatora przez podstacje zasilające (punkty zasilające). Decyzja wyodrębnia dwa rynki produktowe, rynek wszystkich podstacji zasilania oraz rynek komponentów. Na rynku usług serwisowych agregatów prądotwórczych dla kolei w Niemczech zachodzi zbieżność. Koncentracja ma wpływ na dwa krajowe rynki zasilania trakcji. Łączny udział w rynku przedsiębiorstw Siemens i VA Tech w Austrii wynosiłby [40-50] (1) % całego rynku. Oprócz przedsiębiorstw Siemens i VA Tech na rynku obecnych jest jeszcze czterech wiarygodnych konkurentów, którzy działają na skalę międzynarodową, a mianowicie ABB, Areva, Balfour Beatty i SAG (RWE) z udziałami w rynku od 5 do 25 %, a także kilku mniejszych dostawców. Rynek po stronie popytu jest w dużym stopniu skoncentrowany, ponieważ ponad 90 % popytu na tym względnie małym rynku, na którym zleceń udziela się w trybie przetargów, przypada na koleje austriackie Österreichische Bundesbahnen oraz przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej Wiener Linien. To powoduje znaczne wahania na tym rynku oferentów.

(44)

Udział w rynku przedsiębiorstw Siemens i VA Tech w Niemczech kształtuje się na podobnym poziomie jak w Austrii. Przedsiębiorstwa konkurencyjne to ABB, Balfour Beatty, Elpro i Spitzke. VA Tech działa prawie wyłącznie w segmencie ruchu dalekobieżnego, gdzie jedynym klientem są koleje niemieckie Deutsche Bahn. Ponieważ mamy do czynienia z rynkiem oferentów z jednym potężnym klientem w segmencie, w którym zachodzi zbieżność, nie istnieje problem konkurencji na rynku wszystkich podstacji zasilania sieci trakcyjnych. Zwrócono Komisji uwagę na to, że połączony podmiot może osiągnąć pozycję monopolisty w przypadku określonych komponentów podstacji zasilania, ponieważ posiada potencjał umożliwiający wykluczenie konkurentów z rynku. Badanie rynku wykazało jednak, że Siemens nie oferuje żadnego z trzech przedmiotowych komponentów, dwa z tych komponentów oferują również konkurenci, a w przypadku jednego z komponentów, który znajduje się wyłącznie w ofercie przedsiębiorstwa VA Tech, koleje niemieckie Deutsche Bahn starały się aktywnie, aby zbadał i zatwierdził to Urząd Regulacji. Decyzja zawiera wniosek, że nic nie wskazuje na odczuwalne ograniczenie skutecznej konkurencji na rynku zasilania sieci trakcyjnych. To samo dotyczy usług konserwacyjnych agregatów prądotwórczych dla kolei, w przypadku których przedsiębiorstwo VA Tech dostarczyło tylko jeden z około 20 agregatów, który najlepiej będzie samo konserwować, a także dlatego, że Siemens i VA Tech mają wielu wiarygodnych konkurentów.

C4.   PRZEJAZDY KOLEJOWE

(45)

Zarówno Siemens jak i VA Tech oferują przejazdy kolejowe. VA Tech działa wyłącznie w Austrii, przedsiębiorstwo Siemens może być uważane za potencjalnego nowego uczestnika na rynku austriackim. Jeden z klientów postawił pytanie, czy po przeprowadzeniu koncentracji Siemens wycofa produkt oferowany przez VA Tech i zastąpi go własnym. Badanie rynku wykazało jednak, że produkt oferowany przez VA Tech należy do innego niemieckiego przedsiębiorstwa, które ma prawo przenieść prawa do dystrybucji na inne przedsiębiorstwo. W związku z tym liczba oferentów na rynku austriackim nie zmieni się.

D.   PRZETWORNICE CZĘSTOTLIWOŚCI

(46)

Zarówno Siemens jak i VA Tech mają w swojej ofercie przetwornice częstotliwości. Badanie rynku potwierdza stanowisko przedsiębiorstwa Siemens, że EOG jest właściwym rynkiem geograficznym dla rynku przetwornic częstotliwości. Zgodnie z wcześniejszymi decyzjami właściwy rynek produktowy należy podzielić na przetwornice częstotliwości o mocy powyżej i poniżej 100 kW. Kwestia, czy przetwornice częstotliwości o mocy powyżej 100 kW należy jeszcze podzielić na przetwornice chłodzone wodą i czterokwadrantowe przekształtniki, może pozostać otwarta, ponieważ nie ma to wpływu na ocenę zgodności z regułami konkurencji.

(47)

Łączny udział w rynku przetwornic częstotliwości o mocy poniżej 100 kW przedsiębiorstw Siemens i VA Tech wynosi mniej niż [15-20] (1) %. Ponieważ przedsiębiorstwo VA Tech utworzyło w 2004 r. wspólne przedsiębiorstwo z firmami Schneider i Toshiba (STI), należy doliczyć udział w rynku firmy STI. Ale nawet w tym przypadku łączny udział w rynku wynosi mniej niż [30-40] (1) %. Znaczącymi konkurentami są ABB i Danfoss z udziałami w wysokości 10-20 %, Lenze, SEW Eurodrive, Vacon i Yaskawa/Omron, każdy z udziałem w rynku w wysokości 5-10 %. Na rynkach lokalnych działają liczne mniejsze, ale prężne przedsiębiorstwa. Łączny udział w rynku przetwornic o mocy powyżej 100 kW, włączając w to wspólne przedsiębiorstwo STI, wynosi mniej niż [20-30] (1) %. Łączny udział w rynku przetwornic chłodzonych wodą i czterokwadrantowych przekształtników wynosi mniej niż [20-30] (1) %. W związku z tym Komisja doszła do wniosku, że żadna z potencjalnych definicji rynku produktowego nie budzi zastrzeżeń odnośnie do wpływu na konkurencję.

E.   PRODUKCJA URZĄDZEŃ METALURGICZNYCH ORAZ INNYCH URZĄDZEŃ PRZEMYSŁOWYCH

1.   WŁAŚCIWE RYNKI PRODUKTOWE

a.   Podstawowe różnice

(48)

Produkcję urządzeń przemysłowych można podzielić wg branż (np. metalurgia, przemysł chemiczny, papierniczy, produkcja cementu itp.). Omawiany przypadek dotyczy głównie produkcji urządzeń metalurgicznych. Ten dział można podzielić na produkcję mechanicznych i elektrycznych urządzeń przemysłowych oraz na konserwację urządzeń i usługi.

(49)

Produkcja mechanicznych urządzeń przemysłowych obejmuje planowanie zastosowania maszyn w poszczególnych procesach produkcyjnych, produkcję parku maszynowego oraz zainstalowanie maszyn na linii produkcyjnej. VA Tech działa w tym sektorze, składając oferty przez swoją spółkę-córkę VAI. Siemens nie ma takich produktów w ofercie, posiada jednak […] (1) udziałów w przedsiębiorstwie SMS Demag, jednym z dwóch głównych konkurentów przedsiębiorstwa VA Tech.

(50)

Produkcja elektrycznych urządzeń przemysłowych obejmuje ogólną instalację elektryczną urządzenia, projektowanie i montaż napędów, a także właściwą automatykę, która składa się z elektrycznych systemów kontrolnych i sterujących oraz z systemów automatyki procesów. Zarówno Siemens, jak i VA Tech mają w swojej ofercie produkty z tego sektora, VA Tech działa przez swoje spółki-córki: VAI (sektor metalurgiczny) oraz Elin EBG (różne sektory).

(51)

Konserwacja urządzeń i usługi obejmują bieżące naprawy oraz świadczenie usług, natomiast nie obejmują projektowania nowych części maszyn i urządzeń. Siemens i VA Tech oferują konserwację urządzeń i usługi dla sektora metalurgicznego.

b.   Produkcja mechanicznych urządzeń metalurgicznych

(52)

Siemens uważa, że mechaniczne urządzenia przemysłowe wymagają indywidualnych rozwiązań dla poszczególnych branż i dlatego zakłada istnienie oddzielnego rynku produktowego mechanicznych urządzeń metalurgicznych. Przedsiębiorstwo nie dokonuje jednak dalszego podziału według poszczególnych procesów, jak to uczyniła Komisja w decyzji SMS/Mannesman Demag (4), lecz jest zdania, że w tym przypadku mamy do czynienia tylko z segmentami większego rynku produktowego mechanicznych urządzeń metalurgicznych.

(53)

Na podstawie wyników badania rynku Komisja doszła do wniosku, że także w tej decyzji należy zastosować podział na procesy, jak to miało miejsce w sprawie SMS/Mannesman Demag w przypadku produkcji mechanicznych urządzeń przemysłowych w sektorze żelaza i stali. Należy przy tym rozróżnić następujące rynki produktowe: produkcja surówki, produkcja stali, maszyny do odlewania ciągłego, walcarki do walcowania na gorąco, walcarki do walcowania na zimno, walcarki profilowe, taśmociągi oraz prasy i młoty do odkuwania. Należy ponadto rozróżnić urządzenia metalurgiczne do produkcji żelaza i stali oraz metali nieżelaznych, w szczególności aluminium i miedzi.

(54)

Jednak kwestia dokładnej definicji rynku produktowego mechanicznych urządzeń metalurgicznych może pozostać otwarta.

c.   Produkcja elektrycznych urządzeń metalurgicznych

(55)

Produkcja elektrycznych urządzeń metalurgicznych obejmuje poziom 0 – automatyka (zasilanie i napędy elektryczne), właściwa automatyka (poziom 1 i 2) oraz nowszą dziedzinę, a mianowicie oprogramowanie wspierające logistykę urządzeń/MES (systemy zarządzania produkcją) (poziom 3).

Brak jednolitego rynku

(56)

Siemens jest zdania, że produkcja elektrycznych urządzeń przemysłowych dla branży metalurgicznej nie wymaga indywidualnych rozwiązań dla tej branży i nie stanowi odrębnego rynku.

(57)

Większość uczestników rynku biorących udział w badaniu rynku twierdziła jednak, że produkcja elektrycznych urządzeń dla branży metalurgicznej wymaga specjalnego know-how. W wypowiedziach konkurenci podkreślali przede wszystkim specjalistyczną wiedzę swoich inżynierów. Znaczenie list referencyjnych w odpowiedziach nadesłanych w trakcie badania rynku świadczy o tym, że większość klientów oczekuje od dostawców bogatego doświadczenia w branży metalurgicznej. […] (1). Kolejną oznaką postępującej specjalizacji branżowej jest rosnąca pozycja przedsiębiorstw Danieli, SMS Demag i VAI w zakresie produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych, które to przedsiębiorstwa wyspecjalizowały się wcześniej w produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych.

(58)

Produkty poziomu 0 (elektryka, napędy) tylko w niewielkim stopniu są rozwiązaniami indywidualnymi dla branży metalurgicznej, inaczej jest natomiast w przypadku produktów poziomu 1 i 2 (właściwa automatyka). Wynika to z konieczności zastosowania na tych poziomach specyficznych rozwiązań branżowych (moduły oprogramowania). Aktualnie Siemens oraz przedsiębiorstwa konkurencyjne opracowują takie rozwiązania dla grup produktów z sektora produkcji elektrycznych urządzeń przemysłowych.

(59)

Z wyżej wymienionych powodów, wyznaczając rynek produktowy, przynajmniej w branży metalurgicznej, należy założyć istnienie oddzielnego rynku produkcji urządzeń elektrycznych. Taki rynek można zdefiniować albo jako całościowy rynek produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych z potencjalnymi częściami rynku włącznie, albo – w wąskim rozumieniu – jako potencjalny całościowy rynek produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych na poziomach automatyki 0-2 w sektorze żelaza i stali.

Potencjalne oddzielne rynki poszczególnych grup procesów i procesów

(60)

Niektórzy uczestnicy rynku są zdania, że rynek produkcji urządzeń elektrycznych można podzielić jeszcze na poszczególne procesy produkcji metalurgicznej. Badanie rynku to potwierdza, jednak kwestia, czy istnieją oddzielne rynki produktowe urządzeń elektrycznych dla trzech głównych procesów produkcyjnych elektrycznych urządzeń metalurgicznych (proces wytapiania, podgrzewania i chłodzenia) oraz dla szczególnego obszaru walcowania długich produktów, może pozostać otwarta. Na potrzeby tej decyzji można pozostawić nierozstrzygniętą kwestię, czy konieczny jest dalszy podział na poszczególne procesy.

Oddzielne części rynku dla poziomów automatyki 1 i 2?

(61)

W tej decyzji można również pozostawić otwartą kwestię, czy należy założyć istnienie oddzielnych rynków produktowych łącznie dla poziomów 1 i 2, czy też części tych rynków.

Oddzielne rynki dla sektora żelaza i stali oraz sektora aluminium, w szczególności walcowania aluminium na gorąco i na zimno

(62)

Również kwestia, czy należy wyodrębnić rynki produktowe żelaza i stali oraz walcowania aluminium, może pozostać otwarta.

Potencjalny rynek oprogramowania wspierającego logistykę urządzeń/MES/poziom 3

(63)

Badanie rynku przeprowadzone przez Komisję wykazało, że w branży metalurgicznej rozwija się specyficzny, oddzielny rynek produktowy oprogramowania wspierającego logistykę urządzeń/MES/poziom 3. Jednak kwestia, czy jest to oddzielna gałąź i czy należy ją włączyć lub wyłączyć z rynku produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych, również może pozostać otwarta.

d.   Konserwacja i usługi

(64)

Przedsiębiorstwo Siemens stoi na stanowisku, że usługi związane z urządzeniami metalurgicznymi stanowią oddzielny rynek. Badanie rynku przeprowadzone przez Komisję potwierdza ten pogląd. Jednak kwestia dokładnej definicji rynku dla tego sektora może pozostać otwarta.

e.   Produkcja elektrycznych urządzeń przemysłowych dla innych branż niż branża metalurgiczna

(65)

Na potrzeby tej decyzji nie trzeba definiować rynku produkcji elektrycznych urządzeń przemysłowych dla innych branż niż branża metalurgiczna, ponieważ niezależnie od definicji rynku produktowego (kilka branż razem lub oddzielne rynki dla poszczególnych branż) planowana koncentracja nie budzi zastrzeżeń pod względem wpływu na konkurencję.

f.   Wniosek dotyczący definicji rynku produktowego w zakresie produkcji urządzeń metalurgicznych oraz urządzeń przemysłowych dla innych branż

(66)

W tej decyzji należy założyć następujące rynki produktowe w sektorze produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych:

całościowy rynek produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych, albo ograniczony do metali żelaznych, albo obejmujący metale żelazne i nieżelazne;

potencjalne części rynku dla poszczególnych etapów procesów w produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych.

(67)

W tej decyzji należy założyć następujące rynki produktowe w sektorze produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych:

całościowy rynek produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych, włączając w to poniższe potencjalne części rynku;

potencjalny całościowy (w węższym rozumieniu) rynek produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych na poziomach automatyki 0-2 w sektorze żelaza i stali;

potencjalne części rynku produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych przeznaczonych do procesu wytapiania, podgrzewania, chłodzenia i walcowania wyrobów długich (rynki grup procesów) w sektorze żelaza i stali, następnie potencjalne rynki procesów (lub dalszy podział wg poziomów automatyki) oraz potencjalne części rynku na poziomach 1 i 2;

rynki walcowania aluminium na gorąco i zimno oraz

potencjalny rynek oprogramowania wspierającego logistykę urządzeń/MES/poziom 3.

(68)

Niniejsza decyzja zakłada ponadto istnienie co najmniej jednego oddzielnego rynku produktowego konserwacji urządzeń metalurgicznych i związanych z nimi usług.

(69)

Kwestia dokładnej definicji rynku produktowego produkcji elektrycznych urządzeń przemysłowych dla innych branż może pozostać otwarta.

2.   RYNKI WŁAŚCIWE GEOGRAFICZNIE

a.   Produkcja mechanicznych urządzeń metalurgicznych

(70)

Przedsiębiorstwo Siemens prezentuje stanowisko, że właściwym rynkiem dla produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych jest rynek światowy, albo przynajmniej rynek EOG z silną tendencją do rozszerzania się do rynku światowego.

(71)

Na potrzeby tej decyzji nie trzeba jednak definiować właściwego rynku geograficznego, ponieważ niezależnie od definicji rynku geograficznego (rynek EOG lub większy) koncentracja budzi zastrzeżenia odnośnie do wpływu na konkurencję w sektorze produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych.

b.   Produkcja elektrycznych urządzeń metalurgicznych

(72)

Również w sektorze produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych Siemens zakłada istnienie rynku światowego.

(73)

Wyniki badania rynku pokazują, że właściwym rynkiem geograficznym w rozumieniu tej decyzji jest przynajmniej rynek EOG, jednak należy również rozważyć istnienie większego rynku.

(74)

Dotyczy to wszystkich potencjalnych części rynku i rynków produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych z potencjalnym rynkiem oprogramowania wspierającego logistykę urządzeń/MES/poziom 3 włącznie.

(75)

Siemens zgadza się z definicją rynku geograficznego produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych określoną przez Komisję tylko o tyle, o ile Komisja jest gotowa rozważyć istnienie rynku szerszego niż rynek EOG, nie podziela jednak poglądu, że do właściwego rynku nie można włączyć określonych regionów Azji. Odpowiednie części rynku są dostępne dla zagranicznych dostawców bez żadnych ograniczeń.

(76)

Komisja potwierdza jednak swoje stanowisko, że w określonych częściach świata panują różne warunki konkurencji, które nie wynikają wyłącznie z czynników historycznych. Jednak kwestia, czy mamy do czynienia z rynkiem EOG lub szerszym (możliwe, że nawet rynkiem światowym), może pozostać otwarta.

c.   Konserwacja i usługi

(77)

Siemens twierdzi, że ten rynek obejmuje EOG. Jednak większość uczestników rynku uważa, że jest on mniejszy, ponieważ szczególne znaczenie ma tutaj niewielka odległość do dostawcy, a także możliwość porozumiewania się w tym samym języku. Wielu klientów nie wybrałoby dostawcy z innego państwa członkowskiego niż to, w którym znajduje się ich zakład produkcyjny, nawet jeśli ceny usług dotychczasowego oferenta wzrosłyby o 5 do 10 %. Dotyczy to zarówno sektora urządzeń mechanicznych, jak i elektrycznych.

(78)

Jednak na potrzeby tej decyzji kwestia dokładnej definicji rynku może pozostać otwarta. Z pewnością jednak właściwy rynek geograficzny jest nie mniejszy niż rynek krajowy i nie większy niż rynek EOG.

d.   Produkcja elektrycznych urządzeń przemysłowych dla innych branż

(79)

Wewnętrzna organizacja przedsiębiorstwa VA Tech, tzn. jego powiązanie z przedsiębiorstwem VAI, producentem urządzeń metalurgicznych działającym na rynku światowym, oraz z przedsiębiorstwem Elin EBG, producentem urządzeń elektrycznych działającym głównie na rynku austriackim, a ponadto producentem urządzeń przemysłowych działającym w Europie Środkowej, pokazuje, że rynek lub rynki geograficzne produkcji innych elektrycznych urządzeń przemysłowych należy wyznaczyć węziej niż rynki specjalistycznej produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych. Pogląd ten potwierdziło badanie rynku, w trakcie którego wiele przedsiębiorstw przemysłowych założyło, że określone właściwe rynki geograficzne są raczej rynkami krajowymi lub regionalnymi. W przypadku wyspecjalizowanych procesowych gałęzi przemysłu, jak przemysł papierniczy i chemiczny, można rozważyć również istnienie szerszego rynku geograficznego. Jednak badanie rynku nie wskazuje na to, że istnieje rynek geograficzny, który obejmowałby terytorium większe niż EOG.

(80)

Na potrzeby tej decyzji kwestia dokładnego wyznaczenia właściwego rynku geograficznego może pozostać otwarta. Z pewnością jednak właściwe rynki lub właściwy rynek są nie mniejsze niż rynki krajowe i nie większe niż rynek EOG

3.   OCENA ZGODNOŚCI Z REGUŁAMI KONKURENCJI

a.   Produkcja mechanicznych urządzeń metalurgicznych

(81)

Na rynku obejmującym EOG lub na światowym rynku produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych, lub też w częściach tego rynku, tj. rynku produkcji mechanicznych urządzeń do produkcji stali oraz do odlewania ciągłego, koncentracja powoduje znaczne osłabienie konkurencji między przedsiębiorstwami Siemens i VAI a ich głównym konkurentem SMS. W związku z osiągnięciem pozycji dominującej przez przedsiębiorstwa Siemens i VAI koncentracja spowoduje odczuwalne osłabienie skutecznej konkurencji w wymienionych częściach rynku.

(1)   Sytuacja na rynku

(82)

W przeciwieństwie do VA Tech przedsiębiorstwo Siemens nie działa w tym sektorze. Siemens podaje, że udział przedsiębiorstwa VA Tech we wszystkich potencjalnych częściach rynku wynosi mniej niż [10-15] (1) %.

(83)

Jednak uczestnicy rynku podawali znacznie wyższe udziały przedsiębiorstwa VA Tech w potencjalnych rynkach produktowych urządzeń mechanicznych. Udziały przedsiębiorstwa VA Tech w rynku światowym oraz w rynku EOG w sektorze produkcji urządzeń metalurgicznych oceniono mniej więcej na tym samym poziomie, co udziały dotychczasowego jedynego lidera rynku, przedsiębiorstwa SMS-Demag (zwanego dalej SMS), na kolejnym miejscu znalazło się przedsiębiorstwo Danieli, trzeci i ostatni dostawca rozwiązań kompleksowych na rynku EOG. W poszczególnych potencjalnych częściach rynku urządzeń mechanicznych przedsiębiorstwo VA Tech jest uważane za niekwestionowanego lidera.

(84)

Wypowiedzi uczestników rynku wskazują na to, że rynek lub rynki produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych są mocno skoncentrowane.

(85)

SMS uważa VAI za swojego głównego konkurenta w prawie wszystkich dziedzinach działalności. SMS podaje własne udziały i udziały VAI w rynku mechanicznych urządzeń metalurgicznych w wysokości 24 lub 20 %. Łączne udziały obu wiodących przedsiębiorstw w rynkach poszczególnych procesów są znacznie wyższe. Udziały przedsiębiorstw VAI i SMS w rynku procesu produkcji stali są porównywalne (każde po 33 %), podczas gdy udział VAI w rynku procesu odlewania ciągłego jest znacznie wyższy niż udział SMS (SMS: 23 %, VAI: 62 %). W oświadczeniach podawanych do wiadomości publicznej przedsiębiorstwo VAI potwierdziło swoją wiodącą pozycję w sektorze odlewania ciągłego oraz wysokie udziały w rynku.

(2)   Całościowy rynek produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych w sektorze żelaza i stali lub całościowy rynek z sektorem metali nieżelaznych włącznie: znaczne osłabienie skutecznej konkurencji

(86)

Badanie rynku wykazało, że w związku z mniejszościowym udziałem przedsiębiorstwa Siemens w SMS koncentracja może spowodować znaczne osłabienie obecnej konkurencji między VAI a SMS. W związku ze szczególnie silną pozycją VAI na tym mocno skoncentrowanym rynku, bardzo bliskimi zależnościami konkurencyjnymi między przedsiębiorstwami VAI i Siemens, a także faktem, że inni konkurenci nie są w stanie wystarczająco ograniczyć pozycji przedsiębiorstw Siemens i VAI, jeżeli przedsiębiorstwo SMS nie będzie już wywierało silnej presji na Siemens i VAI, koncentracja z pewnością spowoduje odczuwalne osłabienie skutecznej konkurencji w wyniku nieskoordynowanych działań oraz być może również poprzez osiągnięcie dominującej pozycji na rynku przez Siemens i VAI.

(87)

VAI i SMS są najbliższymi konkurentami na przedmiotowym rynku. W związku z bliskimi zależnościami konkurencyjnymi klient, który nie zechce skorzystać z oferty VA Tech przy określonym przedsięwzięciu w branży metalurgicznej, najprawdopodobniej zwróci się do SMS. Wynika to z kolejności podanej przez konkurentów i klientów, którzy wzięli udział w badaniu rynku.

(88)

Przedsiębiorstwo Danieli uważane jest ogólnie za trzeciego w kolejności konkurenta, choć jego pozycja jest znacznie słabsza niż pozycja SMS i VAI. Silna strona tego przedsiębiorstwa to przede wszystkim walcowanie wyrobów długich, tutaj Danieli jest liderem na rynku. W związku ze swoją pozycją rynkową oraz kolejnością podaną przez klientów przedsiębiorstwo Danieli nie mogłoby zapobiec osłabieniu konkurencji na rynku produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych lub przeciwdziałać dominującej pozycji, którą może osiągnąć VAI dzięki korzyściom wynikającym z wymiany informacji między przedsiębiorstwami Siemens i VAI. Ponadto, aby prowadzić skuteczne negocjacje w sektorze produkcji urządzeń metalurgicznych, klienci muszą dysponować co najmniej trzema ofertami.

(89)

Inni konkurenci nie wywierają wyraźnego nacisku. Więksi dostawcy, wymienieni przez przedsiębiorstwo Siemens obok trzech liderów rynku, rzadko lub w ogóle nie działają w Europie, a co za tym idzie nie są odpowiednią alternatywą dla klientów europejskich. Jest mało prawdopodobne, że mniejsi oferenci mogą wygrywać przetargi na duże zlecenia. Za wyjątkiem trzech liderów na rynku konkurencja jest rozdrobniona i nie jest w stanie przeciwstawić się sile rynkowej trzech głównych dostawców.

(90)

Duży producent mechanicznych urządzeń metalurgicznych ma wielu klientów, na których przypada większość jego zleceń, co oznacza, że nie jest on szczególnie zależny od pojedynczych klientów.

(91)

Koncentracja znacznie osłabi nacisk konkurencji, który SMS wywiera na przedsiębiorstwa Siemens i VAI. Spowoduje ona, że Siemens oprócz już posiadanych 28 % udziałów w SMS zdobędzie kontrolę nad VA Tech. Wprawdzie w związku ze szczególnymi okolicznościami tego przypadku (patrz poniższy akapit: wcześniejsze skorzystanie z opcji sprzedaży; generalnie wartość akcji należy ustalić w dniu 31.12.2004 r.) nie można założyć z wystarczającą pewnością, że posiadanie przez Siemens 28 % akcji przedsiębiorstwa SMS (oraz z reguły wiążącego się z tym udziału w zyskach przedsiębiorstwa SMS) spowoduje, że Siemens i VA Tech osłabią swoje działania konkurencyjne w stosunku do SMS. […] (1)

(92)

Przedsiębiorstwo Siemens skorzystało z opcji sprzedaży, aby sprzedać swój udział w SMS udziałowcowi większościowemu. Jednak wartość udziału posiadanego przez Siemens jest sporna, a przed sądami niemieckimi toczy się spór prawny, który może długo potrwać. Dopóki nie zostanie on rozstrzygnięty oraz nie zostanie sfinalizowana sprzedaż udziału przedsiębiorstwa Siemens w wysokości 28 %, […] (1).

(93)

[…] (1).

(94)

[…] (1).

(95)

[…] (1). Ponieważ udział w SMS nadal będzie wynosił 28 %, koncentracja znacznie osłabi konkurencję między przedsiębiorstwami Siemens i VAI z jednej strony a SMS z drugiej. Nierozstrzygnięta może pozostać kwestia, czy wynikająca z wymiany informacji korzyść w stosunku do najsilniejszego konkurenta, przedsiębiorstwa SMS, oraz przewaga siły rynkowej w stosunku do przedsiębiorstwa Danieli spowodują, że Siemens i VAI osiągną pozycję dominującą. Koncentracja z pewnością będzie miała znaczny negatywny wpływ na konkurencję wskutek nieskoordynowanych działań przedsiębiorstw. Z tego wynika znaczne osłabienie skutecznej konkurencji na całym rynku produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych.

(3)   Części rynku produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych: osiągnięcie dominującej pozycji

(96)

Te wnioski o wiele bardziej dotyczą potencjalnych części rynku procesów produkcji urządzeń mechanicznych do produkcji stali i odlewania ciągłego. Jednak nie można jednoznacznie stwierdzić, czy koncentracja spowoduje znaczne osłabienie skutecznej konkurencji w pozostałych potencjalnych częściach rynku produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych.

(97)

Klienci i konkurenci, którzy wzięli udział w badaniu rynku przeprowadzonym przez Komisję, na potencjalnym rynku produkcji mechanicznych urządzeń do produkcji stali najwyżej ocenili przedsiębiorstwo VAI. Na drugim miejscu znalazło się przedsiębiorstwo SMS. VAI i SMS mają znaczne udziały w tym skoncentrowanym rynku na terenie EOG oraz na rynku światowym. Udział w rynku światowym każdego z tych przedsiębiorstw wynosi od 30 do 40 %; ich udziały w rynku EOG są z pewnością wyższe. Wysokie udziały pozwalają wywnioskować, iż już obecnie mamy do czynienia z bardzo skoncentrowanym rynkiem, co zapewne powoduje znaczne negatywne skutki dla klientów. Wynika to przede wszystkim z bliskiej konkurencji między dwoma najsilniejszymi dostawcami, która po koncentracji osłabnie na rzecz wiodącego przedsiębiorstwa. VAI i SMS są najbliższymi konkurentami. Na trzecim miejscu, daleko za czołówką, znajduje się przedsiębiorstwo Danieli, jednak nie jest ono tak bliskim konkurentem. Pozostała konkurencja jest rozdrobniona. Przy dużych przedsięwzięciach mniejsi oferenci nie stanowią konkurencji dla dużych oferentów lub są skazani na współpracę z nimi, lub też specjalizują się w poszczególnych produktach niszowych.

(98)

Na potencjalnym rynku produkcji mechanicznych urządzeń do odlewania ciągłego klienci i konkurenci wskazali przedsiębiorstwo VAI jako zdecydowanego lidera na rynku, i to zarówno na rynku EOG, jak i na rynku światowym. Udziały przedsiębiorstwa VAI w rynku EOG oraz w rynku światowym wynoszą najprawdopodobniej powyżej 50 %. Na drugim miejscu znajduje się przedsiębiorstwo SMS, najbliższy konkurent przedsiębiorstwa VAI. Na trzecim miejscu, daleko za czołówką, znajduje się Danieli. Konkurencja jest rozdrobniona i nie jest w stanie zagrozić silnej pozycji rynkowej przedsiębiorstwa VAI.

(99)

W związku z tymi okolicznościami […] (1) spowodują osiągnięcie pozycji dominującej przez przedsiębiorstwo Siemens na potencjalnych rynkach urządzeń mechanicznych do produkcji stali oraz urządzeń mechanicznych do odlewania ciągłego, w rezultacie czego nastąpi odczuwalne osłabienie skutecznej konkurencji.

b.   Produkcja elektrycznych urządzeń metalurgicznych

Rynek produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych (poziom 0-2, sektor żelaza i stali), potencjalne części rynku grup procesów i procesów

Struktura rynku i udziały w rynku

(100)

Badanie rynku wykazało, że wielu uczestników rynku wskazało przedsiębiorstwo Siemens jako najważniejszego dostawcę elektrycznych urządzeń metalurgicznych dla sektora żelaza i stali na terenie EOG oraz w skali światowej. Dotyczy to potencjalnego całościowego rynku oraz prawie wszystkich części rynku z wyjątkiem potencjalnej części rynku walcowania wyrobów długich, gdzie liderem jest Danieli. W tych sektorach na drugim miejscu wskazywano przedsiębiorstwo VAI jako silnego konkurenta, a w sektorze odlewania ciągłego postawiono je nawet na równi z przedsiębiorstwem Siemens. Należy jednak podkreślić, że czterech kolejnych konkurentów ma silną pozycję i uważa się ich za wiarygodnych dostawców. Są to przede wszystkim ABB, Alstom, SMS i Danieli, a w niektórych sektorach, w szczególności w skali światowej, Toshiba (lub TMEIC-GE) oraz Sundwig-Andritz, Ingelectric i ASI Robicon.

Udziały w rynku

(101)

W tym jednorodnym i skomplikowanym sektorze produktów i usług bardzo trudno jest ustalić udziały w rynku. Komisja posiada dane szacunkowe sporządzone przez przedsiębiorstwo Siemens, częściowo na potrzeby postępowania, a częściowo znacznie przed wszczęciem postępowania. Dostępne są również dane szacunkowe sporządzone przez VA Tech przed wszczęciem postępowania oraz dane szacunkowe sporządzone na prośbę Komisji w trakcie postępowania. Na potrzeby postępowania Komisja otrzymała również dane szacunkowe od przedsiębiorstwa SMS. Z tych danych szacunkowych wynika duża rozpiętość udziałów w rynku. Dane szacunkowe przedsiębiorstwa Siemens zakładają łączny udział w rynku poniżej 20 %, podczas gdy dane przedsiębiorstwa VAI mówią o znacznie wyższym udziale w wysokości 40-50 %. Najwyższe liczby dla niektórych rynków procesów podało przedsiębiorstwo SMS.

(102)

Komisja (oraz niektórzy z wymienionych konkurentów) nie uznaje powyższych danych szacunkowych za szczególnie wiarygodne.

(103)

Komisja przeanalizowała pozycję najważniejszych konkurentów w głównej części wymienionego rynku, tzn. na rynku zleceń o wartości powyżej 1 mln EUR w latach 2002-2004. Zebrała od konkurentów dane o wszystkich zleceniach, które otrzymali oni w przedmiotowym okresie, i wykonała obliczenia. Wyniki badania odzwierciedlają względną wielkość pytanych przedsiębiorstw. W późniejszej fazie postępowania przedsiębiorstwo Siemens przedłożyło szczegółowe dane dotyczące konkurentów w procesie wytapiania. Komisja sprawdziła te dane i uwzględniła je po tym, jak potwierdzili je klienci i/lub konkurenci. Zdaniem Komisji wyliczenia te w przybliżeniu odzwierciedlają rzeczywiste udziały w rynku. Podane udziały w rynku należy potraktować jako górną granicę, podczas gdy rzeczywiste udziały w rynku są najprawdopodobniej niższe.

(104)

Te liczby pokazują, że koncentracja z dużym prawdopodobieństwem nie spowoduje osiągnięcia udziałów w rynku powyżej 35-40 %. W każdej grupie procesów i w każdym procesie na rynku nadal będzie działać przynajmniej czterech silnych oferentów, w przypadku których można sądzić, że będą oni wywierać wystarczający nacisk konkurencyjny na połączone przedsiębiorstwa.

Analiza przetargów

(105)

Właściwy rynek/właściwe rynki są rynkami oferentów, a udziały w rynku są jedynie wielkością orientacyjną. Decydujący jest silny nacisk konkurencji, który wywierają na siebie nawzajem przedsiębiorstwa składające oferty w przetargach, przy czym długoterminowe udziały w rynku są ważnym wskaźnikiem tej siły.

(106)

Analiza przetargów pod kątem danych przedsiębiorstw Siemens i VAI pokazuje, że tylko przedsiębiorstwa Siemens i VAI można uważać za bliskich konkurentów na niektórych potencjalnych częściach rynku (odlewanie ciągłe, proces wytapiania), ale nawet w tych częściach rynku nie są one najbliższymi konkurentami.

Skutki posiadania udziałów przez Siemens w SMS

(107)

Zobowiązania dotyczące […] (1) posiadanych udziałów w SMS, a nałożone na przedsiębiorstwo Siemens, aby rozwiać wątpliwości odnośnie do wpływu na konkurencję w sektorze produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych, zapobiegają istotnemu osłabieniu konkurencji spowodowanemu już wyłącznie posiadaniem tych udziałów […] (1) przynajmniej w sektorze produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych (dotyczy to również wszystkich innych rynków produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych).

Potencjalne rynki systemów automatyki na poziomie 1 i 2

(108)

Badanie rynku potwierdziło, że konkurenci uważają oprogramowanie poziomu 1 i 2 za miarodajny wskaźnik siły rynkowej.

(109)

[…] (1). Również na tych rynkach liczba silnych konkurentów jest wystarczająca, a należą do nich przedsiębiorstwa SMS, Danieli, ABB, Alstom i TMEIC-GE. Ponadto działają liczni inni konkurenci, przede wszystkim na poziomie 1, gdzie progi dostępu do rynku są niższe niż na poziomie 2, lub oferując rozwiązania niszowe, konkurencyjne w stosunku do oferty Siemens i VA Tech. Potwierdza to również analiza siły rynkowej modułów oprogramowania na poziomie 1 i 2 w niektórych procesach. Komisja nie dysponowała danymi dotyczącymi udziałów poszczególnych głównych konkurentów, jednak udało się przeanalizować najgorszą możliwą sytuację, co potwierdziło istnienie silnej konkurencji na potencjalnych rynkach.

Produkcja elektrycznych urządzeń metalurgicznych do walcowania aluminium na gorąco i na zimno

(110)

W porównaniu z rynkami produkcji walcarek do stali potencjalne rynki produkcji walcarek do aluminium są bardzo małe. Chociażby z tego powodu powyższa analiza rynków walcowania stali nie zmieniłaby się znacząco, gdyby obejmowała łącznie rynki walcowania stali i aluminium.

(111)

Zdecydowana większość klientów uważa, że wpływ koncentracji na produkcję elektrycznych urządzeń do walcarek do walcowania aluminium na zimno i na gorąco nie stwarza żadnych problemów. Faktem jest, że przedsiębiorstwa Siemens i VA Tech są często wymieniane pośród głównych oferentów. Wśród oferentów, którzy otrzymują zlecenia, wymienia się również inne przedsiębiorstwa, jak ABB, TMEIC, Alstom, ASI Robicon i IAS.

(112)

Progi dostępu do rynku w sektorze aluminium są znacznie niższe dla dostawców mechanicznych walcarek do aluminium oraz dla przedsiębiorstw, które już oferują systemy automatyki na poziomie 1 i 2 w sektorze stali. Silna pozycja po stronie popytu z pewnością wynika z daleko idącej koncentracji na rynku zakupów, co może sprzyjać wejściu na rynek nowych oferentów z tej grupy. W tym kontekście wymienia się przede wszystkim SMS.

Oprogramowanie wspierające logistykę urządzeń/MES/poziom 3

(113)

Transakcja nie budzi zastrzeżeń odnośnie do wpływu na konkurencję na tym stosunkowo młodym i prężnie rozwijającym się rynku. W związku z tym nie ma szczególnego znaczenia, czy ten mały sektor zostanie uwzględniony w analizie potencjalnego całościowego rynku produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych.

Wnioski dotyczące potencjalnego całościowego rynku produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych, z wszystkimi wyżej wymienionymi i wszystkimi potencjalnymi częściami rynku włącznie

(114)

W żadnej z potencjalnych części całościowego rynku produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych nie występują problemy z konkurencją, tak więc nie występują one również na potencjalnym całościowym rynku. Na żadnym z potencjalnych rynków produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych nie pojawia się kwestia zdobycia lub umocnienia pozycji dominującej, lub innego odczuwalnego osłabienia skutecznej konkurencji. Również dodatkowe badanie potencjalnych, niehoryzontalnych skutków nie wskazuje na zakłócenie konkurencji na rynku produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych.

c.   Konserwacja urządzeń metalurgicznych i usługi

(115)

Również na tym rynku działalność przedsiębiorstw Siemens i VA Tech wykazuje zbieżności. Badanie rynku nie wykazało jednak żadnych oznak problemów z konkurencją na rynku konserwacji urządzeń metalurgicznych i usług. Progi dostępu do tego rynku są znacznie niższe niż do rynków produkcji urządzeń elektrycznych i mechanicznych. W tym sektorze działa też wystarczająca liczba lokalnych konkurentów. Poza tym klienci producentów urządzeń metalurgicznych mogą wykonywać te prace we własnym zakresie.

(116)

W związku z tym koncentracja nie spowoduje osiągnięcia lub umocnienia pozycji dominującej, lub innego odczuwalnego osłabienia skutecznej konkurencji na tym rynku.

d.   Produkcja elektrycznych urządzeń przemysłowych dla innych branż

(117)

Niezależnie od definicji rynku produktowego produkcji elektrycznych urządzeń przemysłowych dla innych branż niż metalurgia, planowana koncentracja nie budzi zastrzeżeń odnośnie do wpływu na konkurencję.

e.   Wnioski dotyczące rynków produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych oraz rynków/rynku produkcji elektrycznych urządzeń przemysłowych dla innych branż niż branża metalurgiczna

(118)

Z wymienionych powyżej powodów zgłoszona transakcja nie powoduje osiągnięcia lub umocnienia pozycji dominującej, lub innego odczuwalnego osłabienia konkurencji na właściwych rynkach produkcji elektrycznych urządzeń metalurgicznych lub na rynku/rynkach produkcji elektrycznych urządzeń przemysłowych dla innych branż niż branża metalurgiczna.

F.   ROZDZIELNICE NISKIEGO NAPIĘCIA

(119)

Właściwy rynek produktowy rozdzielnic niskiego napięcia można podzielić według zastosowanych wyłączników na trzy części, a mianowicie wyłączniki dużej mocy ACB, wyłączniki miniaturowe MCB i wyłączniki kompaktowe MCCB. Ponadto istnieje jeszcze oddzielny rynek koryt kabli elektrycznych, które są kolejnym komponentem. Dalszymi komponentami są systemy sterowania z programowalną pamięcią oraz odgałęzienia sieci do odbiorców. Zgodnie z poprzednią decyzją zbadano rynki komponentów oraz zastosowanych z nimi rozdzielnic w poszczególnych państwach członkowskich, ponieważ jednak zgłoszona koncentracja nie budzi zastrzeżeń odnośnie do wpływu na konkurencję w EOG, kwestia ta może pozostać otwarta.

(120)

Na tej podstawie rynkami rozdzielnic niskiego napięcia i niektórych komponentów w Austrii oraz innych komponentów w EOG i w niektórych państwach członkowskich są rynki, na które transakcja ma wpływ horyzontalny i/lub wertykalny. VA Tech jest producentem obwodów drukowanych i kupuje komponenty potrzebne do budowy tablic rozdzielczych niskiego napięcia od firm trzecich. Siemens samodzielnie produkuje zarówno obwody drukowane, jak i wszystkie potrzebne komponenty. Niezależnie od wybranej definicji rynku łączny udział w żadnym z rynków, na które transakcja ma wpływ horyzontalny, nie przekracza [30-40] (1) %, ponadto na wszystkich rynkach działają silni konkurenci, którzy albo produkują własne komponenty, albo posiadają własne, niezależne źródła zakupów; w związku z tym przedsiębiorstwo Siemens nie ma możliwości wykluczenia tych konkurentów z rynku. Tym samym Komisja doszła do wniosku, że nie ma żadnych zastrzeżeń co do wpływu koncentracji na konkurencję.

G.   INSTALACJE WEWNĘTRZNE I ZARZĄDZANIE URZĄDZENIAMI

1.   WŁAŚCIWE RYNKI PRODUKTOWE

G1.   Instalacje wewnętrzne

(121)

Siemens i VA Tech oferują instalacje wewnętrzne, dla których zdaniem przedsiębiorstwa Siemens można wyodrębnić poziom komponentów, poziom systemu i poziom urządzeń. Zdaniem przedsiębiorstwa Siemens istnieją wprawdzie rynki zarządzania budynkami (patrz G.2), inne usługi należy jednak przyporządkować do poszczególnych rynków głównych. Poziom komponentów i poziom systemu należy dalej podzielić zgodnie z ich przeznaczeniem. Na poziomie komponentów należy przede wszystkim wyodrębnić elektryczne instalacje techniczne, systemy bezpieczeństwa, systemy sterowania procesami oraz instalacje grzewcze, klimatyzacyjne, wentylacyjne i sanitarne, a na poziomie systemu systemy bezpieczeństwa oraz systemy sterowania procesami. Wreszcie na poziomie urządzeń należy wyodrębnić urządzenia elektryczne i mechaniczne. Zgodnie z wynikami badania rynku systemy bezpieczeństwa należy podzielić przynajmniej na (i) ochronę przeciwpożarową i (ii) sygnalizację włamań i kontrolę dostępu. Na potrzeby tej decyzji kwestia dalszego podziału może pozostać otwarta.

(122)

Poziom urządzeń można podzielić na elektryczne i mechaniczne urządzenia do budynków. Badanie rynku wykazało, że może istnieć również odrębny, obejmujący wymienione sektory, rynek produkcji urządzeń elektrycznych i mechanicznych (5) przez wykonawcę generalnego. Jednak kwestia dokładnego rozgraniczenia może pozostać otwarta.

G2.   Zarządzanie budynkami

(123)

Badanie rynku wykazało, że ten rynek można podzielić na zarządzanie budynkami pod względem technicznym, ekonomicznym i ogólnym. Jednak kwestia dokładnej definicji rynku produktowego może pozostać otwarta.

2.   WŁAŚCIWE RYNKI GEOGRAFICZNE

G1.   Instalacje wewnętrzne

(124)

Zdaniem przedsiębiorstwa Siemens wszystkie rynki wymienione w części G (z wyjątkiem komponentów instalacji wewnętrznych) obejmują co najmniej EOG. Badanie rynku daje podstawę do stwierdzenia, że właściwe są rynki krajowe. Jednak kwestia definicji rynku geograficznego może pozostać otwarta.

G2.   Zarządzanie budynkami

(125)

To samo dotyczy rynku/rynków zarządzania budynkami.

3.   OCENA ZGODNOŚCI Z REGUŁAMI KONKURENCJI

G1.   Instalacje wewnętrzne

(126)

Na poziomie komponentów mogą istnieć tylko rynki, na które transakcja ma wpływ wertykalny, ponieważ VA Tech nie działa na tych rynkach.

(127)

Badanie rynku wykazało, że nie ma wystarczających dowodów na to, że w wyniku koncentracji przedsiębiorstwo Siemens mogłoby zamknąć dostęp do rynku komponentów w Austrii dla swoich konkurentów na poziomie komponentów. Na podporządkowanych rynkach systemów i urządzeń panuje wystarczająca konkurencja. Na bezpośrednio podporządkowanym poziomie systemów wzrost udziału w rynku w wyniku koncentracji jest nieznaczny. Na głównych rynkach komponentów Siemens konkuruje z dużymi, międzynarodowymi przedsiębiorstwami (m.in. ABB i Möller lub Honeywell, Johnson Controls i Sauter).

(128)

Zgodnie z informacjami podanymi przez VA Tech, przedsiębiorstwo to nie działa na poziomie systemów. Swoje obroty w tym sektorze zalicza do produkcji urządzeń. Horyzontalne skutki koncentracji dla poszczególnych branż poza Austrią nie mają znaczenia. Również na terenie Austrii nie ma rynków, na których odnotowano by wzrost udziałów ponad 10 %. Na rynku działa wystarczająca liczba alternatywnych przedsiębiorstw oferujących systemy i integrację systemów. Również wertykalnie koncentracja nie spowoduje odczuwalnego osłabienia skutecznej konkurencji.

(129)

Na poziomie urządzeń tylko w Austrii zachodzą istotne zbieżności między przedsiębiorstwami VA Tech i Siemens. Bezpośrednia konkurencja oraz siła rynkowa przedsiębiorstw Siemens i VA Tech jest najbardziej widoczna w potencjalnej części rynku obejmującej generalnych wykonawców instalacji technicznych. Koncentracja spowoduje wprawdzie zmniejszenie się liczby oferentów w Austrii, jednak będą tam nadal działać duże przedsiębiorstwa oferujące usługi generalnego wykonawstwa instalacji technicznych, takie jak RWE Solutions, MCE, niderlandzka grupa Imtech (poprzez swoją niemiecką spółkę-córkę) oraz M+W Zander (Niemcy). Średni producenci urządzeń elektrycznych, jak np. Klenk & Meder, Landsteiner i Bostelmann działają na tym rynku poprzez konsorcja. Klienci wypowiadali się, że jeżeli w poszczególnych przypadkach, np. w przy dużych przedsięwzięciach, uznają, że jest za mało oferentów, podzielą przetargi na mniejsze części (na poszczególne systemy/branże zamiast jednego całościowego zlecenia na generalne wykonawstwo instalacji technicznych). Klienci albo samodzielnie wykonają projekty i integrację, albo zlecą to zadanie do biura inżynierskiego. W związku z tym koncentracja nie spowoduje odczuwalnego osłabienia konkurencji. To samo dotyczy produkcji urządzeń elektrycznych i mechanicznych.

G2.   Zarządzanie budynkami

(130)

Większość klientów przedsiębiorstw Siemens i VA Tech wypowiedziało się podczas badania rynku, że oferty ich konkurentów nie miały dużych szans w procedurach przetargowych oraz podczas negocjacji prowadzonych w celu udzielenia zlecenia. W Austrii, jedynym rynku, na który koncentracja może mieć wpływ na konkurencję, działa wystarczająca liczba innych dużych oferentów, których usługi w zakresie zarządzania infrastrukturą techniczną budynków zasadniczo są oceniane przez klientów na tym samym poziomie co VA Tech i Siemens. Również małe przedsiębiorstwa, w szczególności na rynkach regionalnych, wywierają silny nacisk konkurencyjny na wymienionych dużych konkurentów. W związku z tym transakcja nie spowoduje odczuwalnego osłabienia skutecznej konkurencji w tym sektorze.

H.   INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I KOLEJE LINOWE

H1.   URZĄDZENIA INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ

(131)

W przypadku urządzeń infrastruktury transportowej na terenie Austrii zachodzi kilka niewielkich zbieżności pomiędzy przedsiębiorstwami Siemens i VA Tech, które dotyczą oświetlenia ulic, sygnalizacji świetlnej, urządzeń parkingowych oraz urządzeń kontroli ruchu. Kwestię właściwych rynków produktowych i geograficznych dla tych sektorów można pozostawić otwartą. Klienci mają wystarczający wybór. Koncentracja nie spowoduje odczuwalnego osłabienia skutecznej konkurencji.

H2.   URZĄDZENIA DO UZDATNIANIA WODY

(132)

To samo dotyczy urządzeń do uzdatniania wody.

H3.   URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE DO KOLEI LINOWYCH

(133)

To samo dotyczy urządzeń elektrycznych do kolei linowych.

I.   INNE USŁUGI INFORMATYCZNE

(134)

To samo dotyczy urządzeń elektrycznych do świadczenia` innych usług informatycznych.

WNIOSEK

(135)

W projekcie decyzji stwierdza się zatem, że zgłoszona transakcja spowoduje odczuwalne osłabienie skutecznej konkurencji, w szczególności wskutek osiągnięcia dominującej pozycji na rynkach (i) urządzeń do elektrowni wodnych i (ii) produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych.

J.   ZOBOWIĄZANIA

(136)

Aby rozwiać wątpliwości odnośnie do rynków (i) urządzeń do elektrowni wodnych oraz (ii) produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych, strony podjęły następujące zobowiązania.

(137)

W sektorze urządzeń do elektrowni wodnych zostanie sprzedane przedsiębiorstwo VA Tech Hydro, spółka-córka przedsiębiorstwa VA Tech, która działa na rynku urządzeń do elektrowni wodnych oraz urządzeń do elektrowni z turbinami gazowymi i parowymi. Ten ostatni sektor nie budzi zastrzeżeń pod względem wpływu na konkurencję, jednak jego przeważająca część jest w dużym stopniu zintegrowana z działalnością w sektorze elektrowni wodnych, i to zarówno fizycznie, jak i finansowo. Test rynkowy potwierdził, że sprzedaż przedsiębiorstwa VA Tech Hydro (co spowoduje usunięcie wszystkich zbieżności konkurencyjnych na rynku elektrowni wodnych) rozwiąże problem wpływu na konkurencję na tym rynku.

(138)

Na rynku produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych: sprzedaż 28 % udziałów przedsiębiorstwa Siemens w SMS Demag, najważniejszym konkurencie przedsiębiorstwa VA Tech, aby wykluczyć odczuwalne osłabienie skutecznej konkurencji. Przedsiębiorstwo Siemens już skorzystało z opcji sprzedaży ze skutkiem w dniu 31 grudnia 2004 r. i sprzedało swój udział akcjonariuszowi, który posiada pakiet kontrolny w SMS Demag. W związku ze sporem prawnym z SMS na temat wyceny akcji, transakcja sprzedaży nie zostanie jednak sfinalizowana przez trudny do określenia czas. Aby przeciwdziałać wszelkim zakłóceniom konkurencji w związku z nadal posiadanym udziałem […] (1), przedsiębiorstwo Siemens złożyło zapewnienie w odniesieniu do przedsiębiorstwa SMS oraz interesów gospodarczych swojego przyszłego konkurenta. Zgodnie z tym zapewnieniem, przedstawiciele przedsiębiorstwa Siemens w komitecie akcjonariuszy i w radzie nadzorczej przedsiębiorstwa SMS zostaną zastąpieni przez powiernika. Ważne, strategiczne informacje na temat przyszłych działań przedsiębiorstwa SMS nie będą przekazywane przedsiębiorstwu Siemens. Powiernik będzie przekazywał przedsiębiorstwu Siemens tylko te informacje, które są niezbędne do skutecznej obrony w postępowaniu sądowym oraz do sporządzenia rocznych sprawozdań finansowych. Pierwsze z nich dotyczą okresu do dnia 31.12.2004 r., a drugie zostaną podane do wiadomości nie na podstawie porozumienia akcjonariuszy, ale na podstawie zwykłych praw związanych z udziałem mniejszościowym. Ponadto rezygnacja z odkupu oraz stwierdzenie, że wartość udziału przedsiębiorstwa Siemens należy ustalić na dzień 31 grudnia 2004 r., a także fakt, że Siemens nie może liczyć na dywidendy, rozwiewają wszelkie wątpliwości co do tego, że Siemens może nadal brać pod uwagę przyszłe zyski w związku z udziałem w SMS Demag. Do zakończenia sporu prawnego zobowiązanie to w daleko idący sposób jest równoważne z całkowitą sprzedażą udziału w SMS Demag. Test rynkowy zobowiązania w sektorze produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych wypadł pozytywnie.

(139)

Uwzględniając zobowiązania złożone przez strony, Komisja doszła w wydanej decyzji do wniosku, że zgłoszona koncentracja nie spowoduje zdobycia przez strony pozycji dominującej w sektorach (i) urządzeń do elektrowni wodnych oraz (ii) produkcji mechanicznych urządzeń metalurgicznych.

K.   WNIOSEK

(140)

W decyzji stwierdzono, że planowana koncentracja nie spowoduje osłabienia skutecznej konkurencji na wspólnym rynku lub jego znaczącej części, pod warunkiem całkowitego spełnienia zobowiązań złożonych przez strony. W związku z tym Komisja uznała, że zgodnie z art. 2 ust. 2 i art. 8 ust. 2 rozporządzenia w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw, a także art. 57 Porozumienia EOG koncentracja jest zgodna ze wspólnym rynkiem oraz Porozumieniem EOG.

III.   KOMITET DORADCZY

(141)

Komitet Doradczy ds. Koncentracji na 133. posiedzeniu w dniu 29 czerwca 2005 r. jednogłośnie poparł projekt decyzji Komisji o zatwierdzeniu koncentracji po określeniu warunków i obowiązków wynikających ze zobowiązań złożonych przez strony.

(142)

Zgodnie z art. 19 ust. 7 rozporządzenia w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw Komisja podaje opinię Komitetu Doradczego wraz z decyzją do publicznej wiadomości, uwzględniając uzasadnione interesy przedsiębiorstw w odniesieniu do ochrony ich tajemnic handlowych. W niniejszym przypadku opinia Komitetu Doradczego nie zawiera żadnych tajemnic handlowych.


(1)  Opuszczono niektóre fragmenty tekstu, aby zagwarantować, że informacje poufne nie zostaną podane do wiadomości publicznej; te fragmenty są oznaczone nawiasem kwadratowym i gwiazdką.

(2)  Voith Siemens jest wspólnym przedsiębiorstwem, przez które Siemens działa na rynku elektrowni wodnych.

(3)  Mniejszościowy udział w wysokości 40 %; 60 % sprzedano przedsiębiorstwu Southern States LLC (USA) w 2004 r.

(4)  IV/M.1450 – SMS/Mannesmann Demag.

(5)  Działalność stron obejmuje przede wszystkim budowę mieszkań, biur, sal koncertowych, muzeów, szpitali i tuneli.


13.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 353/36


DECYZJA KOMISJI

z dnia 20 października 2005 r.

w sprawie pomocy państwa przyznanej przez Finlandię spółce Componenta w formie pomocy inwestycyjnej

(notyfikowana jako dokument nr  C(2005) 3871)

(jedynie teksty w języku fińskim i szwedzkim są autentyczne)

(tekst mający znaczenie dla EOG)

(2006/900/WE)

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 88 ust. 2 akapit pierwszy,

uwzględniając Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym, w szczególności jego art. 62 ust. 1 lit. a),

wezwawszy zainteresowane strony do przedstawienia uwag zgodnie z powołanymi wyżej przepisami (1),

a także mając na uwadze, co następuje:

I.   PROCEDURA

(1)

Pismem z dnia 10 marca 2004 r. związek zawodowy pracowników przemysłu metalowego w szwedzkiej spółce Componenta Alvesta (Metalls Verkstadsklubb vid Componenta Alvesta AB) poinformował Komisję o transakcji zawartej pomiędzy miastem Karkkila a posiadającą w tym mieście siedzibę spółką Componenta Oyj z podejrzeniem, że transakcja obejmowała pomoc państwa. Na podstawie tych informacji Komisja zwróciła się z prośbą do Finlandii o wyjaśnienie sprawy. Strona fińska dostarczyła Komisji wyjaśnienia pismem z dnia 22 czerwca 2004 r.

(2)

Pismem z dnia 19 listopada 2004 r. Komisja poinformowała stronę fińską o podjęciu decyzji o wszczęciu procedury określonej w art. 88 ust. 2 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską w sprawie kwestionowanej pomocy.

(3)

Podjęta przez Komisję decyzja w sprawie wszczęcia procedury została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej  (2). Komisja zwróciła się do zainteresowanych stron o przedstawienie uwag dotyczących sprawy.

(4)

Komisja nie otrzymała uwag od zainteresowanych stron.

II.   SZCZEGÓŁOWY OPIS POMOCY

(5)

Spółka Componenta Oyj (zwana dalej Componenta) jest działającym na arenie międzynarodowej przedsiębiorstwem z branży przemysłu metalowego z główną siedzibą w mieście Karkkila. Componenta posiada zakłady produkcyjne na terenie Finlandii, Niderlandów oraz Szwecji. W roku 2004 większość obrotów spółki, wynoszących 316 mln euro, przypadała na państwa skandynawskie oraz Europę Środkową. Koncern zatrudnia łącznie ok. 2 200 osób.

(6)

Kwestionowana pomoc została przyznana spółce Componenta w grudniu 2003 r. i składała się z dwóch części. Po pierwsze Componenta otrzymała pomoc w związku z transakcją, gdzie miasto Karkkila (zwane dalej Karkkila) kupiło 50 procent akcji zajmującej się obrotem nieruchomościami spółki Karkkilan Keskkustakiinteistöt Oy (zwanej dalej KK). Udziały KK po połowie posiadały Karkkila i Componenta. Po drugie miasto Karkkila przyznało KK nieoprocentowaną pożyczkę, którą KK spłaciła pożyczkę w tej samej wysokości, przyznaną KK w roku 1996 przez spółkę Componenta. Całkowita wartość transakcji wynosiła 2 383 276,50 euro (713 092,50 euro za akcje i 1 670 184 euro w postaci spłaty pożyczki) (3).

(7)

Cenę akcji ustalono w oparciu o szacunkową wartość przedsiębiorstwa netto (wartość aktywów pomniejszona o wartość pasywów), którą podzielono na pół, ponieważ Componenta posiadała 50 procent udziałów KK. Wartość netto KK oszacowano na 1 495 918 euro, więc wartość 50 procent udziałów wynosiła 747 958 euro. Cenę akcji obniżono do 713 092,50 euro.

(8)

W zawartej pomiędzy miastem Karkkila (kupującym) a spółką Componenta (sprzedającym) umowie sprzedaży zawarto następujące postanowienia:

a.

„Sprzedający zobowiązuje się do realizacji na terenie miasta Karkkila określonej szczegółowo w załączniku nr 1 inwestycji zwiększającej produkcję spółki Componenta Karkkila Oy. Szacuje się, że inwestycja bezpośrednio przyczyni się do utworzenia w roku 2004 od 50 do 70 nowych, pełnoetatowych miejsc pracy (liczba miejsc pracy w roku 2003 wynosiła ok. 130).

b.

Kupujący może zerwać umowę w przypadku, gdy realizacja określonej w umowie inwestycji sprzedającego nie rozpocznie się w roku 2004 w sposób opisany w punkcie powyżej.”

(9)

W załączniku nr 1 do umowy sprzedaży stwierdzono, że Componenta połączy działalność dwóch należących do koncernu odlewni (znajdującej się na terenie Szwecji odlewni w Alvesta i odlewni w Karkkila). Wyrażono również zamiar połączenia wymienionych zakładów, które nie wykorzystują swoich mocy produkcyjnych, oraz konieczność przeprowadzenia analiz, na podstawie których można by podjąć decyzję w sprawie lokalizacji odlewni i rozpocząć negocjacje pomiędzy pracownikami a pracodawcą w sprawie zamknięcia odlewni Alvesta lub Karkkila, a także stwierdzono, że niezbędne jest sporządzenie szczegółowych planów nowej odlewni oraz przeniesienia urządzeń z jednej odlewni do drugiej. Z tego powodu jasne jest, że decyzja dotyczyła przeniesienia zakładu produkcyjnego z jednej z dwóch lokalizacji do drugiej.

(10)

Według sprawozdania rocznego spółki Componenta za rok 2004 znajdującą się na terenie Szwecji odlewnię Alvesta zamknięto w maju 2004 roku, a produkcję oraz urządzenia przeniesiono do Karkkila. Według danych otrzymanych od przedsiębiorstwa łączne koszty zakończenia produkcji w Szwecji i zrealizowanej na terenie Finlandii inwestycji wyniosły 13 milionów euro.

(11)

Strona fińska twierdzi, że transakcja pomiędzy spółką Componenta a miastem Karkkila została przeprowadzona w zgodzie z zasadami rynkowymi i nie obejmowała pomocy państwa. W decyzji dotyczącej formalnego wszczęcia postępowania wyjaśniającego Komisja wyraziła jednak wątpliwości, czy transakcję rzeczywiście przeprowadzono w oparciu o zasady rynku. Komisja stwierdziła, że zawyżenie wartości rynkowej udziałów oznaczałoby pomoc dla spółki Componenta. Wysokość otrzymanej pomocy byłaby więc różnicą pomiędzy zapłaconą spółce Componenta przez miasto Karkkila sumą 2,4 miliona euro oraz ceną, którą za udziały gotów byłby zapłacić inwestor prywatny.

(12)

Ponadto zdaniem Komisji przytoczone powyżej warunki umowy sprzedaży wyraźnie świadczą o tym, że transakcja nie została przeprowadzona w zgodzie z zasadami rynkowymi, lecz była rekompensatą dla spółki Componenta za realizację na terenie miasta Karkkila nowych inwestycji, związanych z zamknięciem odlewni Alvesta.

(13)

Po nabyciu od spółki Componenta posiadanych przez nią udziałów KK miasto Karkkila zdecydowało o zakończeniu działalności KK oraz przekazaniu gruntów na rzecz miasta.

III.   UWAGI STRONY FIŃSKIEJ

(14)

Ponieważ jedynym znaczącym majątkiem KK były posiadane przez spółkę grunty, strona fińska wyjaśniła, w jaki sposób oszacowano wartość należących do KK gruntów w związku z kalkulacją ceny udziałów.

a.

W przypadku działek pod zabudowę jednorodzinną oraz zabudowę wielopiętrową i szeregową wykorzystano zasady wyceny stosowane przy sprzedaży gruntów należących do miasta. Strona fińska jest zdania, że przedstawione wyceny odpowiadały wartościom rynkowym lub były poniżej tych wartości. Strona fińska dostarczyła dodatkowo kopię sporządzonego przez licencjonowanego pośrednika w obrocie nieruchomościami pisma, w którym stwierdzono, że cena rynkowa za metr kwadratowy gruntów o zróżnicowanym przeznaczeniu była nieco wyższa od ceny skalkulowanej na potrzeby transakcji.

b.

W przypadku znajdującego się w centrum miasta Karkkila dużego terenu o nazwie Asemansuo strona fińska jest zdania, że cenę zakupu skalkulowano na podstawie określonej w planie zagospodarowania przestrzennego minimalnej powierzchni z prawem zabudowy. Strona fińska nie dostarczyła jednak informacji na temat sposobu skalkulowania ceny za metr kwadratowy.

c.

Wartość gruntów przeznaczonych pod parki oszacowana na 456 000 euro odpowiada według pośrednika w obrocie nieruchomościami wartości rynkowej tych gruntów.

(15)

Komisja zwróciła się do strony fińskiej z prośbą o wycenę wartości rynkowej posiadanych przez KK gruntów na chwilę dokonywania transakcji. Strona fińska odpowiedziała, iż jest to zbędne, ponieważ Karkkila i Componenta zleciły pośrednikowi w obrocie nieruchomościami oszacowanie wartości gruntów odpowiadających gruntom będącym przedmiotem transakcji. Z tego powodu uznano, że wycena wartości rynkowej została już dokonana.

(16)

Strona fińska kwestionuje stwierdzenie Komisji, zgodnie z którym zawarty w umowie sprzedaży warunek mówiący o nabyciu przez miasto Karkkila udziałów KK od spółki Componenta wyłącznie w przypadku, kiedy Componenta zainwestuje w nowe zakłady produkcyjne (przenosząc odlewnię z Alvesta w Szwecji do miasta Karkkila) oznacza, iż transakcja nie została przeprowadzona w zgodzie z zasadami rynkowymi. Strona fińska uzasadnia to postanowienia faktem, że zwiększenie działalności spółki Componenta na terenie miasta Karkkila byłoby korzystne dla miasta, przyczyniając się do zwiększenia jego dochodów. Zwiększyłby się również popyt na nieruchomości, a dzięki temu zwiększyłaby się wartość gruntów posiadanych przez KK. W innym przypadku miasto Karkkila nie miałoby „potrzeby” doprowadzenia do tej transakcji.

(17)

Strona fińska odpowiedziała Komisji, że spółka Componenta nie starała się szukać drugiego nabywcy udziałów, ponieważ miasto Karkkila miało prawo pierwokupu udziałów po cenie rynkowej w przypadku, gdyby Componenta wyraziła wolę zbycia swoich udziałów w KK.

(18)

Odnośnie pożyczki strona fińska potwierdza, że spłacenie pożyczki udzielonej przez spółkę Componenta za pomocą nowych środków przyznanych KK przez miasto Karkkila było integralną częścią transakcji pomiędzy miastem Karkkila a spółką Componenta oraz że na „całkowitą wartość transakcji” składała się cena za akcje oraz zwrot pożyczki.

(19)

Strona fińska twierdzi, że pożyczka została udzielona w zgodzie z zasadami wolnego rynku, ponieważ łączna suma, na którą składa się wartość udziałów spółki Componenta oraz pożyczki, tj. 2,37 miliona euro, stanowi mniej niż połowę wartości rynkowej KK. Dodatkowo strona fińska stwierdza, że sytuacja ekonomiczna KK uległa poprawie od roku 1996, to jest od roku, w którym Componenta udzieliła pożyczki KK.

IV.   OCENA POMOCY

(20)

Zgodnie z art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi ma miejsce wówczas, jeżeli beneficjent pomocy prowadzi taką działalność gospodarczą, która polega na wymianie handlowej między państwami członkowskimi.

(21)

Działalność spółki Componenta obejmuje wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi. Zatem przyznana przedsiębiorstwu pomoc byłaby objęta zakresem stosowania art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Pojęcie zasobów państwa obejmuje pomoc przyznawaną przez władze regionalne i lokalne (4).

(22)

W decyzji w sprawie formalnego wszczęcia postępowania wyjaśniającego Komisja stwierdziła, że wysokość przyznanej pomocy odpowiada różnicy uzyskanej po odjęciu od ceny zbycia udziałów w wysokości 2,37 miliona euro kwoty, jaką za udziały te byłby gotów zapłacić inwestor prywatny.

(23)

Zdaniem Komisji łączna wartość transakcji składa się z dwóch części. Po pierwsze Componenta otrzymała 0,7 miliona euro gotówką za udziały, a po drugie uzyskała zwrot udzielonej KK pożyczki w kwocie 1,67 miliona euro. Łącznie Componenta uzyskała z transakcji 2,37 miliona euro. Każda z tych części będzie oceniana oddzielnie.

(24)

Komisja stwierdza, że spółka Componenta posiadała alternatywę w postaci przeniesienia swojej działalności z miasta Karkkila do Alvesta. Z tego powodu jest zrozumiałe, że miasto Karkkila mogłoby być zaniepokojone potencjalną utratą zakładów produkcyjnych i tym samym miejsc pracy.

(25)

Jest prawdopodobne, że zwiększyłby się popyt na grunty, skoro duży pracodawca zwiększałby swoją działalność zamiast jej ograniczania. Fakt, że nabycie udziałów KK oraz udzielenie pożyczki KK były w umowie powiązane z decyzją w sprawie inwestycji oraz że miasto miało nawet prawo do zerwania transakcji w przypadku, gdyby Componenta nie wywiązałaby się z realizacji inwestycji na terenie miasta Karkkila świadczy o tym, że decyzja miasta o przeprowadzeniu transakcji ze spółką Componenta nie opierała się wyłącznie na wartości rynkowej KK, lecz miały na nią wpływ również inne czynniki.

(26)

Zgodnie z potwierdzoną przez Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich zasadą inwestora działającego w warunkach gospodarki rynkowej, inwestor działający w takich warunkach w procesie podejmowania decyzji bierze pod uwagę oczekiwany dochód bez uwzględniania czynników społecznych czy regionalno-politycznych. Ponieważ zrealizowanie przez Componenta inwestycji w nowy zakład produkcyjny było bezpośrednim warunkiem dokonania transakcji, można wnioskować, że postępowanie miasta Karkkila nie odpowiada zasadzie inwestora działającego w warunkach gospodarki rynkowej. Uwzględnienie zwiększenia dochodów z podatków oraz ogólnego dobrobytu gminy wśród przesłanek branych pod uwagę przez inwestora działającego w warunkach gospodarki rynkowej doprowadziłoby do zatarcia podziału pomiędzy rolami miasta jako władzy publicznej oraz jako komercyjnego właściciela KK.

(27)

Komisja podkreśla ponadto, że na sesji w dniu 1 września 2003 r. Rada Miasta stwierdziła, że transakcja ze spółką Componenta jest bezpośrednio związana z decyzją tej spółki dotyczącą inwestycji w mieście Karkkila oraz że dzięki nabyciu przez miasto udziałów KK Componenta będzie dysponowała odpowiednimi środkami na dokonanie inwestycji w odlewni w Karkkila.

(28)

Niniejsze przesłanki potwierdzają przedstawiony dalej wniosek Komisji, zgodnie z którym transakcja nie była przeprowadzona w oparciu o zasady rynkowe.

(29)

Cena zbycia udziałów KK jest jednym z elementów transakcji pomiędzy miastem Karkkila i spółką Componenta. Należy zatem sprawdzić, czy cena zbycia udziałów miała charakter rynkowy.

(30)

Strona fińska uzasadnia cenę udziałów KK wartością netto majątku KK. W rozpatrywanym przypadku nie chodzi jednak o transakcję sprzedaży nieruchomości, lecz o nabycie udziałów w przedsiębiorstwie. Podejmując decyzję o takiej inwestycji, inwestor działający w warunkach gospodarki rynkowej jako podstawę oszacowania ceny rynkowej przyjąłby oczekiwany zwrot z planowanej inwestycji. Wynika to z faktu, że działający w warunkach rynkowych inwestor inwestuje z powodu oczekiwanych dochodów wynikających z inwestycji. Z tego powodu działający w warunkach gospodarki rynkowej inwestor wziąłby pod uwagę proporcje oczekiwanego zwrotu rocznego do zainwestowanego kapitału, aby rozstrzygnąć, czy inwestycja przyniesie oczekiwane dochody w porównaniu z innymi możliwościami inwestycyjnymi.

(31)

Na podstawie wyników z kilku ostatnich lat, zwrot z inwestycji w spółkę KK jest wyraźnie ujemny. Nie ma też przesłanek świadczących, że w przyszłości sytuacja spółki miałaby się poprawić. Strona fińska nie dostarczyła żadnego planu działalności gospodarczej KK, który przedstawiałby planowane środki mające na celu poprawę rentowności. Strona fińska nie stwierdziła nawet, że miasto Karkkila oczekiwało poprawy dochodów i zysku.

(32)

Przyczyną ujemnych wyników jest fakt, że spółka KK najwyraźniej znalazła się w trudnej sytuacji, popyt na posiadane przez nią grunty był niski, a uzyskiwane z nich dochody były nikłe. Działalność spółki od ostatnich czterech lat przynosiła straty, sprzedaż była bardzo niska, spółka nie była w stanie dokonać wypłaty dywidendy i znajdowała się w bardzo niepewnej sytuacji finansowej. Można również dodać, że trudna sytuacja finansowa spółki miała miejsce pomimo przyznania spółce nieoprocentowanych pożyczek. Jeżeli spółka finansowałaby swoją działalność ze zwykłych, oprocentowanych kredytów, jej sytuacja byłaby jeszcze gorsza. Na podstawie wcześniejszych doświadczeń i ze względu na brak perspektyw poprawy sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, inwestor działający w warunkach gospodarki rynkowej nie mógłby więc oczekiwać żadnego zwrotu z inwestycji, kupując udziały KK. Na tej podstawie Komisja uważa, że wartość udziałów KK była zerowa.

(33)

Wniosek ten potwierdza fakt, że działalność KK w dużej mierze była finansowana dwiema nieoprocentowanymi pożyczkami udziałowców, jak opisano powyżej. Oznacza to, że wraz z obejmowanymi udziałami nowy udziałowiec powinien przejąć również nieoprocentowane pożyczki, czego działający w warunkach gospodarki rynkowej inwestor nigdy by nie zaakceptował, jak wyjaśniono poniżej.

(34)

Jak stwierdzono powyżej, decydującym czynnikiem jest oczekiwany zwrot z inwestycji w długim okresie, który może się różnić od zwrotu faktycznie wypracowanego w latach poprzednich. Działający w warunkach gospodarki rynkowej inwestor bierze jednak pod uwagę również wcześniejsze wyniki. W przypadku oczekiwanej stopy zwrotu decydująca jest odpowiedź na pytanie, czy można oczekiwać, że KK osiągnie odpowiednie dochody ze sprzedaży i dzierżawy swoich działek. Ma to związek z określeniem łącznej wartości nieruchomości, jak to opisano poniżej.

(35)

Strona fińska wyjaśniła, iż za podstawę wyceny udziałów przyjęto wartość posiadanych przez KK gruntów. Jest prawdą fakt, że działający w warunkach gospodarki rynkowej inwestor przy podejmowaniu decyzji bierze pod uwagę wartość netto majątku. Uzasadnienie oszacowania wartości udziałów przez stronę fińską przedstawiono w poniższej tabeli:

Tabela 1

Wartość KK według strony fińskiej:

Typ gruntów

Wartość według strony fińskiej (w euro)

Działki pod zabudowę jednorodzinną

1 031 565

Działki pod zabudowę szeregową oraz wielopiętrową

1 136 849

Asemansuo

2 358 158

Parki i tereny ogólne

491 738

Inne tereny (Haapala)

49 678

Łączna wartość gruntów

5 067 988

Wartość księgowa kapitału KK

- 231 595

Pasywa KK

-3 340 475

Wartość netto KK

1 495 918

50 % wartości netto KK

747 959

Cena zapłacona przez miasto

713 092

Pomoc

0

(36)

Komunikat Komisji dotyczący elementów pomocy państwa udzielanej w formie sprzedaży gruntów i budynków dokonywanej przez władze publiczne  (5) nie może mieć tu bezpośredniego zastosowania, ponieważ przedmiotem transakcji nie są prywatne nieruchomości, lecz udziały w spółce. Komunikat można jednak zastosować w tym przypadku przez analogię, ponieważ komunikat Komisji, który ma na celu zagwarantowanie, aby zawierane pomiędzy publicznymi a prywatnymi przedsiębiorstwami transakcje nie zawierały pomocy, dotyczy w równej mierze zawieranych przez przedsiębiorstwa publiczne transakcji sprzedaży jak i kupna, oraz ponieważ w tym przypadku strona fińska jest zdania, że wyceny udziałów dokonano na podstawie wartości gruntów. Zgodnie z komunikatem w przypadku, kiedy sprzedaż ma miejsce z pominięciem procedury przetargu nieograniczonego, przed zawarciem transakcji należy zlecić jednemu lub kilku niezależnym rzeczoznawcom dokonanie niezależnej wyceny nieruchomości celem ustalenia jej wartości rynkowej na podstawie powszechnie przyjętych wskaźników rynkowych i standardów wyceny.

(37)

Komisja stwierdza, że wartości gruntów nie ustalono w drodze przetargu nieograniczonego. Z tego powodu wyceny powinien dokonać niezależny rzeczoznawca. Istotnym jest więc pytanie, czy przeprowadzona przez stronę fińską wycena spełnia kryteria niezależności. Komisja stwierdza po pierwsze, że w dostarczonej przez stronę opinii sporządzonej przez pośrednika sprzedaży nieruchomości nie stwierdzono wyraźnie, że dotyczy wyceny gruntów posiadanych przez KK. Dogłębna ocena istotności wspomnianej opinii zostanie przeprowadzona w dalszej części.

(38)

Komisja stwierdza, że wycenę posiadanych przez KK gruntów przeprowadzono różnymi sposobami w zależności od typu gruntu (działki pod zabudowę jednorodzinną, działki pod zabudowę szeregową i wielopiętrową, teren Asemansuo oraz parki i tereny ogólne). Analiza tych różnych typów gruntów zostanie przeprowadzona oddzielnie.

(39)

Wycena działek przeznaczonych pod zabudowę jednorodzinną ustalona została na podstawie oficjalnej stosowanej przez miasto Karkkila ceny za metr kwadratowy, która w przypadku domków jednorodzinnych wynosiła 10,19 euro/m2. Komisja stwierdza, że wymieniona cena jest ceną detaliczną, tj. ceną obowiązującą w przypadku sprzedaży przez miasto działek osobom fizycznym. Strona fińska dostarczyła również sporządzoną przez eksperta z branży nieruchomości opinię dotyczącą cen za metr kwadratowy różnego rodzaju gruntów w mieście Karkkila (ceny sprzedaży dla nabywców końcowych, czyli w tym przypadku ceny detaliczne). W opinii eksperta ceny za metr kwadratowy rzeczonych działek w mieście Karkkila w roku 2003 wahały się pomiędzy 9,43 do 14,76 euro, a ceny przyjęte przez miasto Karkkila są bliskie wartości rynkowej, przy czym opinia ta nie została poparta żadnym uzasadnieniem.

(40)

Komisja stwierdza mimo to, że rzeczywista i niezależna wycena wartości posiadanych przez KK działek pod zabudowę jednorodzinną nie została przeprowadzona. Nie ustalono również ceny hurtowej działek. Zdaniem Komisji jest oczywiste, że wartość działek w sprzedaży detalicznej jest znacząco wyższa niż w przypadku sprzedaży większej ilości gruntów (tak jak w tym przypadku, kiedy KK posiadała 80 działek pod zabudowę jednorodzinną), które kupujący zamierza przeznaczyć do dalszej sprzedaży, a nie na potrzeby własne.

(41)

Z tego powodu wycena polegająca na prostym przemnożeniu wartości detalicznej określonego rodzaju gruntu przez łączną ilość gruntów będących w posiadaniu KK zawiera dwa błędy. Po pierwsze nie dokonano wyceny konkretnych gruntów, o których mowa. Po drugie przeprowadzona wycena nie odpowiadała cenie, jaką działający w warunkach gospodarki rynkowej inwestor byłby gotów zapłacić przy zakupie całego gruntu w chwili dokonania transakcji, w szczególności biorąc pod uwagę ograniczoną wielkość rynku na tego typu działki.

(42)

W przypadku działek przeznaczonych pod zabudowę szeregową i wielopiętrową, których wartość oszacowano na 1 136 849 euro, strona fińska powołuje się na wycenę sporządzoną przez niezależnego eksperta w dziedzinie nieruchomości. Komisja stwierdza, że zgodnie z wyceną eksperta cena działek pod zabudowę szeregową wynosi 70-80 euro za metr kwadratowy powierzchni użytkowej, natomiast cena działek pod zabudowę wielopiętrową wynosi 60-75 euro za metr kwadratowy powierzchni użytkowej. Przyjęte przez stronę fińską wartości wynosiły odpowiednio w przypadku działek pod zabudowę szeregową 74,02 euro za metr kwadratowy powierzchni użytkowej oraz w przypadku działek pod zabudowę wielopiętrową 79,56 euro za metr kwadratowy powierzchni użytkowej. Przyjęte ceny odpowiadają zatem średnim cenom podanym przez eksperta lub są od nich nieco wyższe. Ekspert dodatkowo podkreśla, że w ciągu ostatnich lat podobnego typu transakcji przeprowadzono niewiele, a popyt jest nadal mały.

(43)

Komisja stwierdza, że również w przypadku działek o tego rodzaju przeznaczeniu ekspert podał ceny detaliczne, a nie wartość hurtową, tj. cenę, jaką działający w warunkach gospodarki rynkowej inwestor byłby gotów zapłacić, kupując za jednym razem cały teren. Ponieważ ekspert podkreśla fakt małego popytu na działki tego rodzaju, Komisja jest zdania, że cena hurtowa za tego rodzaju działki w chwili dokonywania transakcji została znacznie przeszacowana.

(44)

Nie jest znany sposób określenia wartości rynkowej znajdującego się w centrum miasta Karkkila terenu Asemansuo. Wartość wspomnianego gruntu odpowiada około połowie szacowanej wartości posiadanych przez KK gruntów (2 358 158 euro). Strona fińska przyjęła cenę za metr kwadratowy powierzchni pod zabudowę (79,56 euro) i pomnożyła tę wartość przez powierzchnię terenu, w stosunku do którego uzyskano pozwolenie na budowę (29 640 m2). Natomiast powoływany przez stronę fińską pośrednik w obrocie nieruchomościami wycenił rzeczony grunt na 50 euro za metr kwadratowy powierzchni pod zabudowę, co daje wartość 1 480 200 euro. Różnica pomiędzy przytoczonymi wycenami wynosi 877 958 euro. Ponieważ w grę wchodzi duży teren, można przypuszczać, że podana przez eksperta z branży nieruchomości cena dotycząca terenu Asemansuo jest ceną detaliczną, w związku z czym Komisja może uznać dokonaną przez niego wycenę za wiarygodną. Strona fińska nie wyjaśniła istotnej różnicy w stosunku do wyceny sporządzonej przez eksperta.

(45)

Komisja kwestionuje również oszacowaną na 491 738 euro wartość terenów przeznaczonych pod park oraz do użytku publicznego, ponieważ tereny tego typu nie przynoszą dochodów, a działający w warunkach gospodarki rynkowej inwestor nie byłby gotów do zapłacenia za te tereny wysokiej sumy.

(46)

Na podstawie przedstawionych powyżej faktów Komisja uważa, że wartość posiadanych przez KK gruntów nie została oszacowana poprawnie, a ich wycena nie była oparta na standardach wyceny zawartych w komunikacie Komisji dotyczącym elementów pomocy państwa udzielanej w formie sprzedaży gruntów i budynków dokonywanej przez władze publiczne.

(47)

Tylko na podstawie zawyżonej wyceny terenu Asemansuo łączna wartość posiadanych przez KK gruntów i w ten sposób wartość przedsiębiorstwa, jeżeli jest ona szacowana na podstawie posiadanego majątku, zmniejszy się z 876 158 do 619 760 euro.

(48)

Dodatkowo Komisja jest zdania, że wycena działek pod zabudowę jednorodzinną, działek pod zabudowę szeregową i wielopiętrową oraz wartość terenów do użytku publicznego oraz terenów pod parki została zawyżona, ponieważ opierała się na dwóch wcześniej wymienionych błędach: że nie dokonano wyceny konkretnych gruntów, o których mowa, oraz że wycena nie odpowiadała cenie, jaką działający w warunkach gospodarki rynkowej inwestor byłby gotów zapłacić przy zakupie całego gruntu w chwili dokonania transakcji. Według strony fińskiej łączna wartość tych terenów wynosi 2 660 152 euro. Komisja jest zdania, że ich szacunkowa wartość została zawyżona o co najmniej 619 760 euro. Jest to wartość netto KK po dokonaniu korekty przeszacowanej wartości terenu Asemansuo według kalkulacji strony fińskiej. W rezultacie nawet przy zastosowaniu tej metody kalkulacji cena zapłacona przez miasto Karkkila za udziały KK stanowiła w całości pomoc przyznaną spółce Componenta.

Tabela 2

Wycena Komisji dotycząca pomocy związanej z ceną za udziały KK

 

Euro

Wartość netto KK wg strony fińskiej

1 495 918

Pomniejszenie oparte o wycenę dotyczącą terenu Asemansuo sporządzoną przez eksperta

876 158

Wartość netto KK po korekcie

619 760

Przeszacowanie wartości innych terenów wg Komisji

co najmniej 619 760

Wartość netto KK na podstawie majątku

0

(49)

Ponieważ inwestor kupujący udziały KK nie mógł oczekiwać zwrotu z kapitału oraz ponieważ wartość gruntów została zawyżona, Komisja przyjmuje, że wartość netto udziałów KK wynosi zero. Dodatkowo Componenta nawet nie próbowała znaleźć innego nabywcy dla swoich udziałów w KK. Jest to kolejny fakt potwierdzający, że miasto Karkkila zapłaciło cenę powyżej wartości rynkowej, ponieważ samo dążenie do znalezienia dla udziałów drugiego nabywcy stworzyłoby możliwość określenia ich wartości rynkowej.

(50)

Z tego powodu Komisja jest zdania, na podstawie wyceny posiadanych przez KK gruntów oraz wyceny KK jako przedsiębiorstwa, że w momencie przenoszenia własności udziały KK nie posiadały żadnej wartości, a zapłacona przez miasto Karkkila cena (713 092 euro) za udziały KK stanowi w całości pomoc przyznaną spółce Componenta.

(51)

Jeżeli strona fińska jest w stanie przedstawić dowody, że przedstawione powyżej przeszacowanie wartości gruntów jest mniejsze niż 617 760 euro, zawarty w transakcji dotyczącej udziałów element pomocy można by odpowiednio zmniejszyć. Dowody powinny być oparte na dokładnej wycenie sporządzonej przez niezależnego rzeczoznawcę. Rzeczoznawcą może być osoba ciesząca się dobrą reputacją, która zdała odpowiedni egzamin lub uzyskała odpowiednie wykształcenie akademickie bądź równoważne kwalifikacje oraz posiada odpowiednie doświadczenie i kompetencje w zakresie wyceny gruntów i budynków danego rodzaju w danej lokalizacji. W wycenie należałoby uwzględnić cenę hurtową posiadanych przez KK gruntów w chwili dokonywania transakcji tj. cenę, jaką KK mogłaby uzyskać, jeżeli wszystkie grunty byłby sprzedane w tym czasie na warunkach rynkowych.

(52)

W ramach drugiej części transakcji pomiędzy miastem Karkkila i spółką Componenta miasto Karkkila przyznało KK nieoprocentowaną pożyczkę w wysokości 1,67 miliona euro, którą KK natychmiast spłaciła pożyczkę przyznaną jej przez spółkę Componenta w roku 1996. W roku 1996 KK przyznano dwie pożyczki tej samej wysokości i na tych samych warunkach. Jednej z nich udzieliło miasto Karkkila, a drugiej spółka Componenta. Pożyczek udzielono, ponieważ KK nie była wówczas w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań wobec prywatnych wierzycieli. Łączna wartość wspomnianych pożyczek wynosiła 3,34 miliona euro.

(53)

Strona fińska twierdzi, że w roku 2003 sytuacja ekonomiczna KK była dobra, i odwołuje się do zawartego w sprawozdaniu rocznym KK za rok 2003 przypisu, zgodnie z którym stwierdzono, że aktualna wartość posiadanych przez KK gruntów wynosi 5 052 459 euro, tj. o 1 971 845 euro więcej niż wartość księgowa gruntów. Jak stwierdzono powyżej, zgodnie z wyceną Komisji nie odpowiada to wartości posiadanych przez KK gruntów.

(54)

Kluczowe dane zawarte w sprawozdaniach rocznych KK za lata 2001-2003:

(dane w euro)

Przychód ze sprzedaży

Wynik

Gotówka (na koniec roku)

Kapitał własny (na koniec roku)

2000

19 883

-14 817

94 147

- 207 052

2001

25 127

-16 180

65 576

- 223 233

2002

50 015

-1 879

53 425

- 225 113

2003

48 044

-6 481

28 256

- 231 595

(55)

Z tabeli jasno wynika, że w ciągu podanych czterech lat popyt na grunty był bardzo mały. Wynika z niej również, że przedsiębiorstwo uzyskiwało ze sprzedaży lub dzierżawy posiadanych przez siebie gruntów bardzo niskie przychody. Jest również jasne, że zasoby gotówkowe przedsiębiorstwa kończyły się, a sytuacja bilansowa przy ciągle ujemnych wartościach kapitału własnego była dziwna. Dodatkowo należy podkreślić fakt przyznania KK nieoprocentowanych pożyczek (przyznanych przez miasto Karkkila i spółkę Componenta na łączną sumę 3,34 miliona euro). Jeżeli pożyczki byłby normalnie oprocentowane, sytuacja ekonomiczna KK byłaby jeszcze gorsza.

(56)

Na podstawie tych danych Komisja nie zgadza się ze stroną fińską, która twierdzi, że sytuacja ekonomiczna KK była dobra.

(57)

Należałoby sprawdzić, czy KK byłaby w stanie spłacić spółce Componenta dług bez pomocy ze strony miasta Karkkila.

(58)

Komisja stwierdza po pierwsze, że w celu ratowania sytuacji KK spółce przyznano w roku 1996 dwie nieoprocentowane pożyczki tej samej wysokości. Jednej z nich udzieliła spółka Componenta, a drugiej miasto Karkkila. Obydwie pożyczki przynosiły KK wyraźne korzyści. Działający w warunkach gospodarki rynkowej inwestor udzielający tego typu pożyczki wymagałby, aby spłaty dokonywane były w równej wysokości na rzecz obu pożyczkodawców. Z tego względu pożyczki powinny zostać spłacone (częściowo lub w całości) równomiernie obu pożyczkodawcom, aby nie faworyzować żadnego z nich.

(59)

Ponieważ w ramach ocenianej transakcji spłacono całość pożyczki udzielonej przez spółkę Componenta, należałoby sprawdzić, czy w normalnych warunkach rynkowych KK byłaby w stanie obok długu wobec spółki Componenta spłacić również pożyczkę udzieloną przez miasto Karkkila. Fakt ten mógłby potwierdzić, że Componenta nie zyskała dzięki temu dodatkowych korzyści. Pytanie dotyczy więc tego, czy KK uzyskałaby z rynku 3,34 miliona euro na spłacenie pożyczek.

(60)

Jeżeli działalność KK nie zostałaby dofinansowana nieoprocentowanymi pożyczkami, a spółka musiałaby zapłacić od pożyczki o wartości 3,34 miliona euro odsetki, wynosiłby by one w skali roku co najmniej 265 000 euro. Kalkulacja ta opiera się na przyjętej przez Komisję stopie bazowej za rok 2003, powiększonej o 4 punkty procentowe, które Komisja zwykle dolicza w przypadku przedsiębiorstw w trudnej sytuacji (3,95 % + 4 % = 7,59 % x 3,4 mln).

(61)

Biorąc pod uwagę przychody przedsiębiorstwa w poprzednich latach oraz sytuację dotyczącą posiadanej gotówki, KK musiałaby szybko zwiększyć swoje przychody, aby móc spłacać odsetki od oprocentowanej pożyczki tej wysokości. Ponieważ dzierżawa gruntów nie przyniosła dochodów lub przyniosła je w nikłej wysokości, KK byłaby w stanie spłacać odsetki od zaciągniętej pożyczki jedynie znacznie przyspieszając sprzedaż działek.

(62)

Ponieważ ekspert z branży nieruchomości przedstawił opinię, zgodnie z którą popyt na większą część działek (działki pod zabudowę szeregową i wielopiętrową) był niski, a teren Asemansuo nie był gotowy do użytku, nie wydaje się prawdopodobne, aby KK mogła nagle znacząco zwiększyć swoje dochody.

(63)

Jeszcze bardziej znaczący jest jednak fakt, że tego rodzaju transakcje dokonywane w celu spłaty odsetek oznaczałyby pozbywanie się przez przedsiębiorstwo swojego najważniejszego majątku tylko w celu obsługi zadłużenia. Jeżeli KK sprzedawałaby rocznie grunty za co najmniej 300 000 euro w celu spłacenia odsetek oraz pokrycia kosztów administracyjnych, to np. po 10 latach nie posiadałaby już majątku, ale wciąż miałaby zadłużenie w wysokości 3,34 miliona euro.

(64)

Komisja wnioskuje zatem, że nawet na podstawie prostej kalkulacji jest oczywiste, iż KK nie była w stanie zastąpić dwóch nieoprocentowanych pożyczek kredytem oprocentowanym na warunkach rynkowych. Z powodu sytuacji finansowej nie jest również prawdopodobne, aby KK mogła uzyskać mniejszy kredyt na warunkach rynkowych, którym mogłaby spłacić część nieoprocentowanych pożyczek.

(65)

W opinii Komisji transakcja, dzięki której KK uzyskała od miasta Karkkila pożyczkę w wysokości 1,67 miliona euro, którą KK natychmiast spłaciła pożyczkę uzyskaną od spółki Componenta, nie była przeprowadzona w oparciu o zasadę inwestora działającego w warunkach rynkowych i stanowi pomoc państwa przyznaną spółce Componenta.

(66)

Na podstawie informacji dostarczonych przez stronę fińską wysokość pomocy odpowiada całej sumie, jaka została wypłacona spółce Componenta. Składa się ona z części uzyskanej za zbyte udziały (713 092,50 euro) oraz z pożyczki przyznanej KK (1 670 184 euro), którą ta spłaciła pożyczkę udzieloną przez spółkę Componenta. Łączna wysokość pomocy wynosi więc 2 383 276,50 euro. Jeżeli strona fińska jest w stanie przedstawić dowody na to, że przedstawione powyżej przeszacowanie wartości gruntów jest mniejsze niż 617 760 euro, zawarty w transakcji dotyczącej udziałów element pomocy można by odpowiednio zmniejszyć.

(67)

Komisja stwierdza, że przedstawione przez nią wątpliwości dotyczące przeprowadzenia transakcji pomiędzy miastem Karkkila i spółką Componenta zostały potwierdzone, a Componenta otrzymała 2 383 276,50 euro pomocy.

(68)

Komisja jest dodatkowo zdania, że przyznana przez państwo pomoc łamie zasady, ponieważ nie poinformowano o niej Komisji.

(69)

Komisja stwierdza również, że działalność spółki Componenta obejmuje wymianę handlową między państwami członkowskimi, a za zasoby państwowe uznaje się pomoc finansową przyznawaną przez władze regionalne i lokalne (6).

(70)

Na tej podstawie Komisja jest zdania, że pomoc, której istnienie wykazano powyżej, należy do zakresu zakazu zawartego w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską art. 87 ust. 1, ponieważ została ona przyznana z zasobów państwowych i zagraża zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom (Componenta) oraz wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

(71)

Zakaz można pominąć jedynie w przypadkach, jeśli pomoc zalicza się do odstępstw wymienionych w art. 87 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Ponieważ założeniem pomocy było sfinansowanie nowej inwestycji w miejscowości Karkkila, Komisja rozpatrywała, czy spółce Componenta można było przyznać pomoc inwestycyjną. Zdaniem Komisji nie było to możliwe z dwóch powodów.

(72)

Po pierwsze zgodnie z mapą pomocy regionalnej dla Finlandii na lata 2000-2006 Karkkila nie znajduje się na obszarach objętych pomocą. Po drugie Componenta nie zalicza się do małych i średnich przedsiębiorstw według kryteriów określonych w załączniku I do rozporządzenia Komisji (WE) nr 70/2001 (7) z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw. Obrót spółki Componenta w roku 2003 wynosił 178 milionów euro, podczas gdy zgodnie z rozporządzeniem obrót roczny małego lub średniego przedsiębiorstwa może wynieść maksymalnie 40 milionów euro. Liczba zatrudnionych pracowników wyniosła w 2003 roku 1 595 osób, podczas gdy maksymalna liczba zatrudnionych w małych i średnich przedsiębiorstwach zgodnie z rozporządzeniem może wynosić 250 osób.

(73)

Komisja jest również zdania, że pomocy nie można zatwierdzić w oparciu o inne odstępstwa przewidziane w Traktacie, w szczególności w jego art. 87. Z tego powodu udzielona niezgodnie z prawem pomoc nie odpowiada zasadom wspólnego rynku i należy ją zwrócić wraz z odsetkami.

V.   WNIOSKI

(74)

Komisja stwierdza, że Finlandia niezgodnie z prawem przyznała pomoc o łącznej wartości 2 383 276,50 euro, z naruszeniem art. 88 ust. 3 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Miasto Karkkila (Finlandia) przyznało niezgodną z prawem pomoc spółce Componenta Oyj w dwóch częściach.

(75)

Część pierwsza ma wartość 713 092,50 euro i udzielona została w formie wyższej niż rynkowa ceny zapłaconej spółce Componenta Oyj za posiadane przez nią udziały spółki Karkkilan Keskustakiinteistöt Oy. Sumę tę można pomniejszyć o szacowaną teoretyczną wartość KK, o ile strona fińska przedstawi dowody potwierdzające, że wspomniane wcześniej przeszacowanie wartości gruntów wynosi mniej niż 619 760 euro.

(76)

Część druga ma wartość 1 670 184 euro. Część tę spółka Componenta Oyj otrzymała w postaci przyznanej spółce Karkkilan Keskustakiinteistöt Oy pożyczki, którą spłacono pożyczkę w tej samej wysokości spółce Componenta Oyj.

(77)

Pomoc jest niezgodna ze wspólnym rynkiem i z tego powodu powinna zostać ona zwrócona przez beneficjenta tj. spółkę Componenta Oyj wraz z odsetkami,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł 1

Pomoc państwa, której wysokość wynosi 2 383 276,50 euro, przyznana przez Finlandię w formie ceny zapłaconej spółce Componenta Oyj przez miasto Karkkila za udziały w spółce Karkkilan Keskustakiinteistöt Oy w wysokości 713 092,50 euro oraz w formie przyznanej przez miasto Karkkila spółce Karkkilan Keskustakiinteistöt Oy nieoprocentowanej pożyczki w wysokości 1 670 184 euro, którą spółka Karkkilan Keskustakiinteistöt spłaciła dług tej samej wysokości spółce Componenta Oyj, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem.

Wysokość pomocy wynoszącej 713 092,50 euro można zmniejszyć, o ile strona fińska dostarczy dowodów, zgodnie z którymi opisane powyżej przeszacowanie wartości wynosi mniej niż 619 760 euro. W takim wypadku wysokość pomocy zostanie pomniejszona o wartość sprzedanych miastu Karkkila udziałów w spółce Karkkilan Keskustakiinteistöt Oy.

Artykuł 2

1.   Strona fińska zobowiązana jest do przedsięwzięcia odpowiednich środków w celu odzyskania wspomnianej w art. 1 pomocy przyznanej niezgodnie z prawem od beneficjenta tej pomocy tj. spółki Componenta Oyj.

2.   Pomoc należy zwrócić niezwłocznie zgodnie z procedurami prawa krajowego, o ile umożliwia ono natychmiastowe i skuteczne wykonanie niniejszej decyzji.

3.   Od zwróconej pomocy należy zapłacić odsetki od dnia, w którym pomoc została oddana do dyspozycji beneficjenta, do dnia rzeczywistego spłacenia pomocy.

4.   Stopę procentową należy obliczyć zgodnie z przepisami zawartymi w rozdziale V rozporządzenia Komisji (WE) nr 794/2004 (8).

Artykuł 3

1.   Strona fińska zobowiązana jest do poinformowania Komisji w terminie dwóch miesięcy od daty wydania niniejszej decyzji o przedsięwziętych oraz zaplanowanych środkach w celu odzyskania pomocy opisanej w art. 1. Informacje te należy dostarczyć, wypełniając formularz stanowiący załącznik 1 do niniejszej decyzji.

2.   Strona fińska zobowiązana jest do dostarczenia w terminie dwóch miesięcy od wydania niniejszej decyzji dokumentów poświadczających, że proces odzyskiwania środków od spółki Componenta Oyj został rozpoczęty.

Artykuł 4

Niniejsza decyzja skierowana jest do Republiki Finlandii.

Sporządzono w Brukseli, dnia 20.października.2005 r.

W imieniu Komisji

Neelie KROES

Członek Komisji


(1)  Dz.U. C 49 z 25.2.2005, str. 11.

(2)  Patrz przypis 1.

(3)  W dalszej części decyzji sumy są zaokrąglane ze względów praktycznych.

(4)  Sprawa 248/84, Niemcy przeciw Komisji [1987] ECR 4013, punkt 17.

(5)  Dz.U. C 209 z 10.7.1997, str. 3.

(6)  Sprawa 248/84, Niemcy przeciw Komisji [1987] ECR 4013, paragraf 17.

(7)  Dz.U. L 10 z 13.1.2001, str. 33, rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 364/2004 (Dz.U. L 63 z 28.2.2004, str. 22).

(8)  Dz.U. L 140 z 30.4.2004, str. 1.


ZAŁĄCZNIK I

Informacje dotyczące wykonania decyzji Komisji 2006//WE

1.   Kalkulacja wysokości zwrotu

1.1.

Informacje dotyczące wysokości pomocy państwa przyznanej niezgodnie z prawem na rzecz beneficjenta:

Dzień płatności (1)

Wysokość pomocy (2)

Waluta

Beneficjent

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Uwagi:

1.2.

Prosimy o szczegółowe wyjaśnienie sposobu, w jaki kalkulowana będzie stopa procentowa zwracanej pomocy.

2.   Przedsięwzięte i zaplanowane środki w celu odzyskania pomocy

2.1.

Prosimy o szczegółowy opis środków, jakie zostały już przedsięwzięte oraz środków planowanych w celu skutecznego odzyskania pomocy. Jakie inne alternatywne środki można przedsięwziąć w oparciu o prawo krajowe w celu odzyskania pomocy? Prosimy również w razie potrzeby o podanie podstawy prawnej przedsięwziętych środków.

2.2.

Do kiedy planowana jest realizacja zwrotu pomocy?

3.   Wysokość zwróconej pomocy

3.1.

Prosimy o podanie szczegółowych informacji dotyczących wysokości pomocy, która już została odzyskana od beneficjenta:

Data (3)

Wysokość spłaty

Waluta

Beneficjent

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.2.

Prosimy o dostarczenie potwierdzeń spłat zgłoszonych w tabeli 3.1.


(1)  

(°)

Dni, kiedy pomoc lub jej raty oddano do dyspozycji beneficjenta (jeżeli wypłata miała miejsce w formie kilku rat, informacje należy wypełnić w oddzielnych wierszach)

(2)  Wysokość pomocy przyznanej na rzecz beneficjenta (jako równowartość pomocy brutto)

Uwagi:

(3)  

(°)

Data spłat(y).


13.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 353/45


DECYZJA KOMISJI

z dnia 20 października 2005 r.

dotycząca procedury przewidzianej w art. 81 ust. 1 Traktatu WE

(sprawa COMP/C.38.281/B.2 – Surowiec tytoniowy – Włochy)

(notyfikowana jako dokument nr C(2005) 4012)

(Jedynie teksty w języku angielskim i włoskim są autentyczne)

(2006/901/WE)

STRESZCZENIE DECYZJI

1.   Wstęp

W dniu 20 października 2005 r. Komisja przyjęła decyzję dotyczącą postępowania na podstawie art. 81 Traktatu WE („decyzja”). Zgodnie z przepisami art. 30 rozporządzenia nr 1/2003 Komisja niniejszym podaje do wiadomości nazwy stron oraz zasadniczą treść decyzji, wraz z informacją na temat wszelkich nałożonych grzywien, mając na uwadze uzasadnione prawo przedsiębiorstw do ochrony ich tajemnicy handlowej. Pełen tekst wspomnianej decyzji w wersji nieopatrzonej klauzulą poufności, w językach autentycznych sprawy oraz w językach roboczych Komisji, znajduje się na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji: http://europa.eu.int/comm/competition/index_en.html.

Począwszy od roku 1995 do początku 2002 r. czterech głównych włoskich przetwórców surowca tytoniowego, tj. Deltafina, Dimon (obecnie Mindo), Transcatab oraz Romana Tabacchi (dalej zwani łącznie „przetwórcami”) zawarło porozumienia i/lub uczestniczyło w uzgodnionych praktykach, których celem było ustalanie warunków transakcji związanych z zakupem surowca tytoniowego we Włoszech (zarówno w odniesieniu do zakupów bezpośrednich od producentów, jak i do zakupów od podmiotów trzecich zajmujących się pakowaniem), w tym także ustalanie cen oraz podział rynku.

W decyzji rozważono także dwa oddzielne przypadki naruszenia przepisów dotyczących konkurencji, które miały miejsce przynajmniej w okresie między początkiem 1999 r. a końcem 2001 r., polegające na ustalaniu przez zawodowe stowarzyszenie włoskich przetwórców tytoniu (Associazione Professionale Trasformatori Tabacchi Italiani, dalej „APTI”) cen umownych, które stowarzyszenie miałoby negocjować w imieniu swoich członków w celu zawarcia porozumień międzybranżowych z włoską konfederacją stowarzyszeń producentów surowca tytoniowego, Unione Italiana Tabacco („UNITAB”), oraz ustalaniu przez UNITAB cen, które konfederacja miałaby negocjować w imieniu swoich członków z APTI w celu zawarcia tych samych porozumień.

2.   Geneza sprawy oraz procedura

Po otrzymaniu pewnych informacji o istnieniu porozumień sektorowych służących wyznaczaniu przedziałów cen dla różnych klas jakości jednej lub kilku odmian surowca tytoniowego, w dniu 15 stycznia 2002 r. Komisja zwróciła się do branżowych stowarzyszeń przetwórców i producentów (odpowiednio APTI i UNITAB) z prośbą o przekazanie informacji; stowarzyszenia udzieliły odpowiedzi dnia 12 lutego 2002 r.

Dnia 19 lutego 2002 r. Komisja otrzymała wniosek od spółki Deltafina S.p.A. („Deltafina”, czołowy przetwórca włoski) dotyczący złagodzenia sankcji, zgodnie z warunkami określonymi w nowo przyjętym wówczas Obwieszczeniu Komisji w sprawie zwolnienia z grzywien oraz zmniejszania grzywien w przypadkach karteli („obwieszczenie w sprawie łagodzenia sankcji”). Dnia 6 marca 2002 r. Komisja warunkowo odstąpiła od wymierzenia grzywny wobec spółki Deltafina zgodnie z pkt 15 obwieszczenia w sprawie łagodzenia sankcji.

Dnia 4. i 10. kwietnia 2002 r. Komisja otrzymała dwa inne wnioski o złagodzenie sankcji odpowiednio od spółek: Dimon S.r.l. („Dimon”) oraz Transcatab S.p.A. („Transcatab”).

W dniach 18-19 kwietnia 2002 r. Komisja przeprowadziła dochodzenie na terenie spółek Dimon, Transcatab Trestina Azienda Tabacchi S.p.A. („Trestina”) oraz Romana Tabacchi s.r.l. („Romana Tabacchi”).

Dnia 8 października 2002 r. Komisja poinformowała spółki Dimon oraz Transcatab o swoim zamiarze złagodzenia grzywien wobec tych przedsiębiorstw na koniec postępowania (odpowiednio w przedziale 30 %-50 % oraz 20 %-30 %).

Dnia 25 lutego 2004 r. Komisja wszczęła postępowanie w tej sprawie i przyjęła pisemne zgłoszenie zastrzeżeń, na które adresaci mieli możliwość odpowiedzieć na piśmie, a także podczas spotkania wyjaśniającego w dniu 22 czerwca 2004 r.

Uzupełnienie do pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń z dnia 25 lutego 2004 r. (dalej zwane także „uzupełnieniem”) zostało przyjęte dnia 21 grudnia 2004 r. Drugie spotkanie wyjaśniające odbyło się 1 marca 2005 r.

3.   Strony:

3.1.   Przetwórcy:

Deltafina jest włoską spółką zależną, należącą w całości do Universal Corporation („Universal”), największej na świecie firmy prowadzącej handlem tytoniem. W 2001 r. (ostatni pełny rok występowania przypadku naruszenia konkurencji przez przetwórców) spółka Deltafina zakupiła ok. 25 % włoskiego surowca tytoniowego. Niniejsza decyzja skierowana jest zarówno do spółki Deltafina, jak i Universal.

W czasie trwania naruszenia przepisów dotyczących konkurencji DimonTranscatab były włoskimi spółkami zależnymi, należącymi w całości odpowiednio do Dimon Incorporated („Dimon Inc.”) oraz Standard Commercial Corporation („SCC”), tj. drugiej i trzeciej pod względem wielkości firmy na świecie prowadzącej handlem tytoniem. Od września 2004 r. Dimon prowadzi działalność pod nową nazwą, a mianowicie Mindo S.r.l. („Mindo”) i nie należy już do grupy Dimon Inc. Dnia 13 kwietnia 2005 r. spółki Dimon Inc. oraz SCC połączyły się, tworząc Alliance One International Inc. („Alliance”). W 2001 r. spółka Dimon zakupiła około 11,28 % surowca tytoniowego produkowanego we Włoszech, natomiast spółka Transcatab – 10,8 %. Niniejsza decyzja skierowana jest do spółek Mindo, Transcatab oraz Alliance.

Romana Tabacchini jest przedsiębiorstwem rodzinnym. Do 1997 r. firma działała w charakterze przedstawiciela międzynarodowej firmy handlowej (która następnie została przejęta przez spółkę Dimon Inc.) Od 1997 r. przedsiębiorstwo prowadzi działalność jako niezależna firma handlowa. W 2001 r. spółka Romana Tabacchi zakupiła 9,5 % surowca tytoniowego wyprodukowanego we Włoszech.

APTI jest włoskim stowarzyszeniem przetwórców surowca tytoniowego. Stowarzyszenie APTI liczy 17 członków spośród łącznej liczby 59 przetwórców we Włoszech.

3.2.   Producenci

UNITAB Italia jest włoską konfederacją stowarzyszeń producentów tytoniu, reprezentującą około 80 % wszystkich producentów.

4.   Sektor gospodarki: Włoski surowiec tytoniowy

Produkcja surowca tytoniowego w UE stanowi około 5 % światowej produkcji tego surowca. Grecja, Włochy oraz Hiszpania są wiodącymi producentami tytoniu wśród państw członkowskich, a ich udział w produkcji tytoniu w UE wynosi odpowiednio 38 %, 37,5 % oraz 12 %.

Surowiec tytoniowy nie jest produktem jednorodnym. Najbardziej rozpowszechnione we Włoszech są odmiany Burley i Bright. W ramach każdej kategorii rozróżnia się różne klasy jakości. Po wysuszeniu producenci sprzedają tytoń przetwórcom w partiach, których cena różni się w zależności od jakości zawartego w nich tytoniu.

Włoscy przetwórcy surowca tytoniowego kupują surowiec tytoniowy od producentów oraz stowarzyszeń producentów we Włoszech (a także tytoń wstępnie przetworzony od innych pośredników) oraz go przetwarzają (lub ponownie przetwarzają) i odsprzedają w odpowiedniej postaci zakładom produkcji wyrobów tytoniowych we Włoszech i na świecie. Są oni zwani „pierwszymi przetwórcami”, ponieważ jako pierwsi dokonują przetworzenia tytoniu (w odróżnieniu od drugiego przetworzenia, którego dokonują producenci papierosów) lub „firmy prowadzące handel liśćmi tytoniu”, ponieważ pełnią rolę pośrednika między producentami i wytwórcami produktu końcowego.

Określenie „eksporter” jest zazwyczaj używane w odniesieniu do przetwórców, którzy dysponują urządzeniami do żyłowania tytoniu, które pozwalają na wytworzenie gotowego produktu przetworzonego (tytoniu odżyłowanego mechanicznie) pozyskiwanego przez producentów papierosów. Przetwórcy, którzy są w stanie wytwarzać jedynie liście luzem, zwani są „podmiotami trzecimi zajmującymi się pakowaniem” lub po prostu „podmiotami pakującymi”. Po pierwszej obróbce (np. oczyszczeniu i posortowaniu) podmioty pakujące przekazują tytoń eksporterom w celu dalszego przetworzenia, tak by tytoń mógł zostać sprzedany producentom. Przetwórcy, do których skierowana jest niniejsza decyzja, kwalifikowani są jako „eksporterzy”.

5.   Ramy prawne

Zarówno produkcja surowca tytoniowego, jak i jego sprzedaż przetwórcom podlega przepisom prawa wspólnotowego i krajowego.

5.1.   Wspólna organizacja rynków w sektorze surowca tytoniowego

Wspólna organizacja rynków w sektorze surowca tytoniowego (1) przewiduje (i) system kwot produkcyjnych oraz (ii) zwiększenie dochodu producentów poprzez system premii w odniesieniu do produkcji surowca tytoniowego.

Premia przyznawana jest tylko w odniesieniu do tytoniu wyprodukowanego w ramach kwot (z uwzględnieniem pewnych korekt). Od 1998 r. płatność części premii wspólnotowej (tzw. części zmiennej) powiązana jest z jakością wyprodukowanego tytoniu, której odzwierciedleniem jest cena tytoniu. Wypłatę części zmiennej premii powierza się grupom producentów.

Wspólna organizacja rynków wymaga, by każdy producent lub każda grupa producentów, a także każdy pierwszy przetwórca zawierał co roku na początku kampanii (w okresie od marca do maja, kiedy sadzonki tytoniu są przesadzane) tzw. umowę kontraktacji, w zakresie której uzgadniana jest cena umowna dla każdej odmiany tytoniu w ramach każdej klasy jakości. Na tym etapie ceny wyrażone są często w postaci cen minimalnych lub przedziałów cenowych. Należy zwrócić jednak uwagę, że cena ostateczna (lub „cena dostawy”) może zostać określona dopiero przy zbiorze (tj. w okresie od października do stycznia) i może znacznie odbiegać od ceny określonej w umowie kontraktacji, w zależności od jakości, ilości oraz dalszych negocjacji.

Prawo wspólnotowe sprzyja tworzeniu organizacji międzybranżowych, w ramach których producenci i przetwórcy nawiązują współpracę dla zapewniania sprawnego funkcjonowania rynku. Ustalanie cen i kwot jest jednak wyraźnie zakazane. Żadne ze stowarzyszeń związanych z tą sprawą nie jest organizacją międzybranżową w rozumieniu prawa wspólnotowego.

5.2.   Ustawodawstwo krajowe

We Włoszech istnieje ustawa 88/88 regulująca porozumienia międzybranżowe (tzn. porozumienia o zasięgu sektorowym), umowy kontraktacji oraz sprzedaż produktów rolnych. W szczególności art. 5 ust. 1 lit. b) ustawy nr 88/88 stanowi, że porozumienia międzybranżowe winny określać produkt będący przedmiotem porozumienia, sposoby i terminy dostaw produktu oraz cenę minimalną. Producenci i przetwórcy przestrzegający warunków porozumień międzybranżowych mają możliwość korzystania z pewnych dodatkowych udogodnień (zwłaszcza z pomocy na warunkach preferencyjnych). Ustawa nr 88/88 znalazła zastosowanie w wielu sektorach rolnictwa, w tym także w sektorze tytoniowym, w ramach którego APTI oraz UNITAB zawarły w latach 1999 – 2001 wiele porozumień międzybranżowych (przewidujących ceny mające zastosowanie do umów kontraktacji, wyrażone w postaci cen minimalnych lub przedziałów cenowych).

6.   Praktyki, do których odnosi się niniejsza decyzja

6.1.   Naruszenie przepisów dotyczących konkurencji przez przetwórców

Od 1995 r. do początku 2002 r. spółki Deltafina, Dimon, Transcatab oraz Romana Tabacchi zawierały porozumienia i/lub uczestniczyły w praktykach uzgodnionych, mających na celu ustalanie warunków transakcji związanych z zakupem surowca tytoniowego we Włoszech (zarówno w odniesieniu do zakupów bezpośrednich od producentów, jak i do zakupów od podmiotów trzecich zajmujących się pakowaniem), w tym w działaniach obejmujących: a) ustalanie wspólnych cen zakupu, jakie przetwórcy mieliby płacić przy dostawie tytoniu oraz innych warunków transakcji; b) podział dostawców i przydział ilości; c) wymianę informacji w celu skoordynowania konkurencyjnych działań w zakresie zakupów; d) określanie ilości oraz cen w odniesieniu do nadwyżek produkcji oraz e) koordynacji ofert na licytacje publiczne w 1995 oraz 1998 r.

6.2.   Naruszenie przepisów dotyczących konkurencji przez APTI

Od 1999 r. do końca 2001 r. stowarzyszenie APTI określało swoje stanowisko negocjacyjne w odniesieniu do cen dla każdej odmiany tytoniu w ramach każdej klasy jakości do uzgodnienia z UNITAB w kontekście zawierania porozumień międzybranżowych.

6.3.   Naruszenie przepisów dotyczących konkurencji przez UNITAB

Od 1999 r. do końca 2001 r. stowarzyszenie UNITAB określało swoje stanowisko negocjacyjne w odniesieniu do cen dla każdej odmiany tytoniu w ramach każdej klasy jakości do uzgodnienia z APTI w kontekście zawierania porozumień międzybranżowych.

7.   Ocena prawna

W decyzji Komisja uznaje, że praktyki opisane powyżej stanowią trzy oddzielne (pojedyncze i ciągłe) przypadki naruszenia art. 81 traktatu.

Wszyscy uczestnicy tych naruszeń przepisów dotyczących, do których skierowana jest niniejsza decyzja, są przedsiębiorstwami, związkami przedsiębiorstw lub stowarzyszeniami związków przedsiębiorstw w rozumieniu art. 81 traktatu bądź też stanowią ich część.

Porozumienia i/lub praktyki uzgodnione, które w sposób pośredni lub bezpośredni służą ustalaniu cen transakcji lub przydziałowi ilości, ze względu na swój przedmiot powodują ograniczenie konkurencji. W szczególności koordynacja działań w zakresie zakupów przez przetwórców wpłynęła w tym przypadku na zasadnicze aspekty zachowania konkurencyjnego tych podmiotów i z definicji mogła wpłynąć na zachowanie tych samych podmiotów na innym rynku, w tym także na rynku stanowiącym kolejne ogniwo działań rynkowych. Działania te wyszczególnione zostały w art. 81 ust. 1 TWE.

Działania takie mogą, przynajmniej potencjalnie, mieć wpływ na handel surowcem tytoniowym odbywający się między Włochami a innymi państwami członkowskimi, ponieważ obejmują one istotną część zakupów włoskiego surowca tytoniowego i odnoszą się do produktu (surowca tytoniowego), który jest produktem pośrednim względem tytoniu przetworzonego, produktu w dużej mierze eksportowanego.

Decyzja dotyczy kwestii zastosowania rozporządzenia Rady nr 26 z dnia 4 kwietnia 1962 r. (dotyczącego stosowania niektórych reguł konkurencji w odniesieniu do produkcji rolnej i handlu produktami rolnymi – „rozporządzenie nr 26”) do rozpatrywanych praktyk. W decyzji stwierdza się, że praktyki ograniczające konkurencję nie mogą zostać uznane za „niezbędne” do osiągnięcia celów wspólnej polityki rolnej i dlatego w pełni podlegają zastosowaniu art. 81 ust. 1 traktatu.

Na koniec w decyzji stwierdza się, że ani prawo krajowe, ani krajowa praktyka administracyjna nie zobowiązywały przetwórców do uzgadniania średnich lub maksymalnych cen zakupu surowca tytoniowego ani do rozdziału ilości tytoniu, które miałyby zostać zakupione przez każdego przetwórcę. Ponadto takie ramy prawne nie nakładały na przetwórców ani producentów wymogu wspólnego uzgadniania cen umownych ani też nie eliminowały całkowicie możliwości zachowania konkurencyjnego tych podmiotów. W związku z tym porozumienia i/lub praktyki uzgodnione przedstawicieli producentów z jednej strony oraz przetwórców z drugiej strony całkowicie wchodzą w zakres art. 81 ust. 1 traktatu.

8.   Odpowiedzialność spółek macierzystych spółki delftafina: Transcatab oraz Dimon

W decyzji uznaje się, że spółka Universal (w przypadku Delfina), Dimon Inc. (w przypadku Dimon) oraz SCC (w przypadku Transcatab) wywierały decydujący wpływ na swoje spółki zależne w przedmiotowym okresie i w związku z tym powinny zostać uznane za odpowiedzialne solidarnie za zachowanie swoich spółek zależnych.

9.   Grzywny

9.1.   Grzywny nałożone w związku z naruszeniem przepisów dotyczących konkurencji przez UNITAB oraz APTI

Jeśli chodzi o zachowanie przedstawicieli producentów i przetwórców, w decyzji za odpowiednią uznaje się grzywnę w wysokości 1 000 EUR.

Wprawdzie zawarcie porozumień międzybranżowych zgodnie z ustawą nr 88/88 nie było obowiązkowe i w istocie przez kilka lat nie zostało zawarte żadne porozumienie międzybranżowe, ustawa nr 88/88 (zgodnie z dalszym zastosowaniem w praktyce administracyjnej ministerstwa) zachęcała do zawierania porozumień międzybranżowych określających ceny minimalne. Należy także zauważyć, że ustawa nr 88/88 znalazła zastosowanie w kilku przypadkach w sektorze rolnictwa, zanim zostały zawarte porozumienia międzybranżowe rozpatrywane w niniejszej decyzji; miało to także miejsce w sektorze tytoniu, a zachowanie stron negocjujących te porozumienia nigdy nie zostało podważone ani na mocy przepisów prawa krajowego, ani prawa wspólnotowego, mimo że porozumienia te były dostępne publiczne, a informacje ich dotyczące przekazane zostały ministerstwu.

9.2.   Grzywny nałożone w związku z naruszeniem przepisów dotyczących konkurencji przez przetwórców

9.2.1.   Waga naruszenia przepisów dotyczących konkurencji przez przetwórców

Naruszenie przepisów ze strony przetwórców uznane jest za poważne, ponieważ dotyczy ono ustalania cen odmian włoskiego surowca tytoniowego oraz rozdziału ilości. Kartele dotyczące zakupów mogą rzeczywiście zakłócać gotowość produkcyjną producentów oraz ograniczać konkurencję pomiędzy przetwórcami na rynkach stanowiących kolejne ogniwo działań rynkowych. Ma to szczególne znaczenie w sprawach takich, jak przypadek obecny, gdzie produkt, z którym związany był kartel dotyczący zakupów (surowca tytoniowego), stanowi istoty wkład w działania prowadzone przez uczestników kolejnych ogniw działań rynkowych (w tym przypadku jest to pierwsze przetwarzanie oraz sprzedaż tytoniu przetworzonego). Produkcja surowca tytoniowego we Włoszech stanowi około 38 % produkcji w ramach kwot Wspólnotowych. Łączna wartość tej produkcji wynosiła 67,338 mln EUR w 2001 r. (który był ostatnim pełnym rokiem występowania przypadku naruszenia konkurencji).

9.2.2.   Waga indywidualna naruszenia przepisów i skutek odstraszający

Komisja uważa, że grzywny dla czterech przetwórców biorących udział w naruszeniu przepisów powinny zostać wyznaczone z uwzględnieniem ich pozycji rynkowej. Wyższa kwota wyjściowa powinna mieć zastosowanie w odniesieniu do spółki Deltafina, ponieważ wydaje się, że jest ona większym nabywcą, którego udział w rynku wynosił ok. 25 % w 2001 r. (ostatni pełny rok występowania przypadku naruszenia konkurencji). Zważywszy na mniejsze udziały w rynku surowca tytoniowego we Włoszech, spółki Transcatab, Dimon oraz Romana Tabacchi (pomiędzy 8,86 % i 11,28 %) należy rozpatrywać łącznie i przyjąć dla nich niższe kwoty wyjściowe.

Ponieważ spółki Deltafina, Transcatab oraz Dimon (obecnie Mindo) należą (lub jak w przypadku spółki Mindo – należały) do większych grup, które również są adresatami niniejszej decyzji, w odniesieniu do nałożonych na grzywien zastosowany zostanie mnożnik dla zapewnienia odpowiedniego skutku odstraszającego.

Z tych przyczyn kwoty wyjściowe dla grzywien w tym przypadku są następujące:

w przypadku Deltafina

37 500 000 EUR

w przypadku Transcatab

12 500 000 EUR

w przypadku Dimon (Mindo)

12 500 000 EUR

w przypadku Romana Tabacchi

10 000 000 EUR

9.2.3.   Czas trwania naruszenia przepisów dotyczących konkurencji

Naruszenie konkurencji przez spółki Deltafina, Dimon oraz Transcatab trwało około 6 lat i 5 miesięcy. Uznaje się, że udział spółki Romana Tabacchi w naruszeniu przepisów trwał dłużej niż 2 lata i 9 miesięcy.

Z tych przyczyn kwoty wyjściowe dla grzywien nakładanych w tym przypadku powinny być następujące:

w przypadku Deltafina

60 000 000 EUR

w przypadku Transcatab

20 000 000 EUR

w przypadku Dimon (Mindo)

20 000 000 EUR

w przypadku Romana Tabacchi

12 500 000 EUR

9.2.4.   Okoliczności łagodzące

Za okoliczność łagodzącą działającą na korzyść spółki Romana Tabacchi uznano brak udziału w niektórych elementach działalności kartelu oraz działanie wbrew celom kartelu, co spowodowało wspólną reakcję pozostałych uczestników.

Okolicznością łagodząca działającą na korzyść spółki Deltafina jest skuteczna współpraca podczas postępowania. Jak wyjaśniono poniżej, spółka Deltafina utraciła prawo do zwolnienia z grzywny zgodnie z warunkami określonymi w obwieszczeniu w sprawie łagodzenia sankcji. Jednak zważywszy na wyjątkowe okoliczności tej sprawy (jest to pierwsza sprawa, w której złożono wniosek zgodnie z obwieszczeniem w sprawie łagodzenia sankcji, i pierwsza sprawa, w której obwieszczenie to zastosowano w decyzji), do współpracy ze strony spółki Deltafina należy odnieść się w sposób przychylny. Współpraca ze strony spółki Deltafina była rzeczywiście znacząca i trwała przez cały czas prowadzenia postępowania (z wyjątkiem faktów, o których mowa poniżej) i dlatego powinna stanowić okoliczność łagodzącą.

9.2.5.   Górny pułap grzywny

Jeśli chodzi o grzywny, które mają być nałożone na spółki Universal/Deltafina oraz Alliance/Transcatab-Mindo, pułap 10 % obrotu określony w art. 23 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 najwyraźniej nie został przekroczony. Jednak ponieważ spółka Mindo nie ma już żadnych powiązań z dawną grupą Dimon, jej odpowiedzialność solidarna powinna zostać określona w ramach 10 % obrotu spółki w ostatnim roku obrotowym (tj. 2,59 mln EUR).

Ograniczenie w ramach 10 % konieczne jest w przypadku spółki Romana Tabacchi.

W związku z tym otrzymuje się następujące kwoty:

w przypadku Deltafina

30 000 000 EUR

w przypadku Dimon (Mindo)

20 000 000 EUR

w przypadku Transcatab

20 000 000 EUR

w przypadku Romana Tabacchi

2 050 000 EUR

9.3.   Zastosowanie obwieszczenia w sprawie łagodzenia sankcji

Spółki Deltafina, Dimon oraz Transcatab złożyły wnioski o złagodzenie sankcji zgodnie z obwieszczeniem w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. (patrz poniżej sekcja 2).

9.3.1.   Wniosek o zwolnienie z grzywny złożony przez spółkę Deltafina

W obwieszczeniu w sprawie łagodzenia sankcji zwolnienie z sankcji uzależniono od wypełnienia łącznych warunków określonych w pkt 11 obwieszczenia. W szczególności, pkt 11 lit. a) zawiera wymóg, by przedsiębiorstwa (w przypadku których warunkowo odstąpiono od wymierzenia grzywien) współpracowały „w pełni [i] stale […]”.

Na przesłuchaniu w dniu 22 czerwca 2004 r. okazało się, że spółka Deltafina ujawniła fakt złożenia wniosku o zwolnienie z grzywny na spotkaniu komitetu zarządzającego APTI, w którym uczestniczyli także przedstawiciele spółek Dimon, Transcatab oraz Trestina. Ujawnienie to nastąpiło, zanim Komisja miała możliwość przeprowadzenia dochodzenia i mogło temu takiemu dochodzeniu zagrozić.

W decyzji stwierdza się, że spółka Deltafina, działając w ten sposób, naruszyła obowiązek współpracy, któremu podlegała na mocy pkt 11 lit. a) obwieszczenia w sprawie łagodzenia sankcji. W związku z tym w przypadku spółce Deltafina nie można udzielić zwolnienia z grzywny.

W odpowiedzi na argumenty przywołane przez spółkę Deltafina na swoją obronę, w decyzji stwierdza się, że pkt 11 lit. a) obwieszczenia dotyczącego łagodzenia sankcji przewiduje obowiązek przestrzegania poufności wniosku o zwolnienie z grzywny, co uzasadnione jest koniecznością zapewnienia obiektywności wyniku dochodzenia przeprowadzanego następnie przez Komisję. Spółka Deltafina była świadoma tego, że Komisja ma zamiar przeprowadzić niezapowiedziane dochodzenia. Kontrole zostały faktycznie zorganizowane i przeprowadzone tak, jak zostało to przedstawione spółce Deltafina na spotkaniu przedstawicieli spółki ze służbami Komisji.

W każdym przypadku, w którym uczestnik kartelu postanawia złożyć wniosek o zwolnienie z grzywny, istnieje pewna trudność związana z przestrzeganiem poufności takiego wniosku. Jednakże trudność taka (lub fakt poinformowania o tym Komisji) nie upoważnia podmiotu wnioskującego do dobrowolnego ujawnienia faktu złożenia wniosku na spotkaniach ze swoimi konkurentami.

9.3.2.   Alternatywny wniosek spółki Deltafina o obniżenie grzywny

Wniosek o zwolnienie z grzywny złożony przez spółkę Deltafina zawierał także wniosek o obniżenie grzywny, który zresztą miałby zastosowanie w tej sprawie wyłącznie w razie „odrzucenia przez Dyrekcję Generalną ds. Konkurencji wniosku spółki o zwolnienie z grzywny”.

W decyzji stwierdza się (zważywszy na wymowę obwieszczenia w sprawie łagodzenia sankcji, a także na jego wykładnię teleologiczną i systematyczną), że wnioski dodatkowe o obniżenie grzywien mogą zostać przyjęte wyłącznie w tych przypadkach, gdy nie ma możliwości warunkowego zwolnienia z grzywny w chwili składania wniosku oraz że wnioski dodatkowe tracą wszelką wartość prawną z chwilą udzielenia warunkowego zwolnienia z grzywny. Zważywszy na fakt, że spółce Deltafina początkowo udzielono warunkowego zwolnienia z grzywny, a następnie spółka utraciła to prawo, naruszając obowiązek współpracy, któremu podlegała, nie może ona skorzystać z możliwości obniżenia grzywny.

9.3.3.   Zastosowanie obwieszczenia w sprawie łagodzenia sankcji wobec spółek Dimon i Transcatab

W decyzji stwierdza się, że niezastosowanie ostatecznego zwolnienia z grzywny wobec spółki Deltafina nie ma bezpośredniego znaczenia dla sposobu zastosowania obwieszczenia w sprawie łagodzenia sankcji wobec spółek Dimon i Transcatab. W szczególności obwieszczenie w sprawie łagodzenia sankcji nie gwarantuje poprawy ich sytuacji w następstwie ostatecznej odmowy udzielania spółce Deltafina zwolnienia z grzywny.

Uznano, że zarówno spółka Dimon, jak i Transcatab spełniły warunki nałożone na nie z tytułu wniosku o obniżenie grzywny. Po dokonaniu oceny dowodów przedstawionych Komisji oraz zważywszy na współpracę spółek Dimon oraz Transcatab z Komisją w trakcie postępowania, w niniejszej decyzji spółkom tym przyznana zostaje największa obniżka grzywny, jaka przewidziana jest w przedziałach wskazanych im w odpowiedzi na wnioski o obniżenie grzywny (tj. odpowiednio 50 % i 30 %).

W związku z powyższym ostateczne kwoty grzywien w tej sprawie wynoszą:

w przypadku spółek Deltafina i Universal, solidarnie

30 000 000 EUR

w przypadku spółek Dimon (Mindo) oraz Alliance One International

10 000 000 EUR

przy czym spółka Alliance One International jest odpowiedzialna za całość grzywny, a odpowiedzialność solidarna spółki Mindo obejmuje kwotę 3,99 mln EUR

w przypadku spółek Transcatab i Alliance One International, solidarnie

14 000 000 EUR

w przypadku spółki Romana Tabacchi

2 050 000 EUR

w przypadku APTI

1 000 EUR

w przypadku UNITAB

1 000 EUR


(1)  Rozporządzenie Rady (EWG) nr 727/70 z dnia 21 kwietnia 1970 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku surowca tytoniowego, zwane dalej „rozporządzeniem 727/70” (Dz.U. L 94 z 28.4.1970, str. 1), zmienione rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2075/92 z dnia 30 czerwca 1992 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku surowca tytoniowego, zwanego dalej „rozporządzeniem 2075/92” (Dz.U. L 215 z 30.7.1992, str. 70) (ostatnio zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 864/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. (Dz.U. L 161 z 30.4.2004, str. 48)). Patrz także rozporządzenie Rady (WE) nr 1636/98 z dnia 20 lipca 1998 r. zmieniające rozporządzenie 2075/92, zwane dalej „rozporządzeniem 1636/98” (Dz.U. L 210 z 28.7.1998, str. 23) oraz rozporządzenie Komisji (WE) nr 2848/98 z dnia 22 grudnia 1998 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2075/92 w zakresie systemu premii, określania kwot produkcyjnych i przyznawania specjalnej pomocy grupom producentów w sektorze surowca tytoniowego, zwane dalej „rozporządzeniem 2848/98” (Dz.U. L 358 z 31.12.1998, str. 17), ostatnio zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1983/2002 z dnia 7 listopada 2002 r. (Dz.U. L 306 z 8.11.2002, str. 8).


13.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 353/50


DECYZJA KOMISJI

z dnia 21 grudnia 2005 r.

dotycząca postępowania przewidzianego w art. 81 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską oraz art. 53 Porozumienia EOG przeciwko Flexsys NV, Bayer AG, Crompton Manufacturing Company Inc. (poprzednio Uniroyal Chemical Company Inc.), Crompton Europe Ltd, Chemtura Corporation (poprzednio Crompton Corporation), General Química SA, Repsol Química SA i Repsol YPF SA

(sprawa COMP/F/C.38.443 – Substancje chemiczne stosowane w przemyśle gumowym)

(notyfikowana jako dokument nr C(2005) 5592)

(jedynie teksty w językach angielskim, niemieckim i hiszpańskim są autentyczne)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2006/902/WE)

1.   STRESZCZENIE NARUSZENIA

1.1.   Adresaci

(1)

Niniejsza decyzja jest skierowana do następujących przedsiębiorstw:

Flexsys N.V.;

Bayer AG;

Crompton Manufacturing Company, Inc. (dawniej Uniroyal Chemical Company Inc.);

Crompton Europe Ltd;

Chemtura Corporation (dawniej Crompton Corporation);

General Química SA;

Repsol Química SA;

Repsol YPF SA.

(2)

Adresaci decyzji dopuścili się pojedynczego, złożonego i ciągłego naruszenia przepisów art. 81 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską i art. 53 Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, polegającego na ustalaniu cen i wymianie poufnych informacji dotyczących pewnych substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym (antyutleniaczy, antyozonantów oraz pierwotnych przyspieszaczy) na rynku EOG i rynku światowym.

1.2.   Sektor substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym

(3)

Substancje chemiczne stosowane w przemyśle gumowym są to syntetyczne lub organiczne substancje chemiczne, które usprawniają produkcję lub poprawiają charakterystykę wyrobów gumowych w procesie produkcji gumy, przeznaczonej głównie na opony do pojazdów. W 2001 r. wartość rynku EOG szacowana była na 200 mln EUR; rynek ten obejmował kategorie antyutleniaczy, antyozonantów oraz pierwotnych przyspieszaczy, na które wywierał wpływ kartel.

(4)

Głównymi globalnymi producentami substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym są Flexsys, Bayer i Chemtura (dawniej Crompton), obejmujący wspólnie około połowy światowego rynku substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym. Istnieje kilku ważnych mniejszych konkurentów, takich jak General Química (Hiszpania), Duslo (Słowacja), Istrochem (Słowacja), Noveon (USA) i Great Lakes (USA), jak również wielu małych konkurentów, głównie w Azji.

(5)

Głównymi klientami kupującymi substancje chemiczne stosowane w przemyśle gumowym są działające w skali świata duże przedsiębiorstwa produkujące opony: Michelin (Francja), Goodyear (USA), Bridgestone/Firestone (Japonia), Continental (Niemcy) i Pirelli (Włochy), stanowiące razem około 35-40 % światowych odbiorców wyrobów przemysłu gumowego.

(6)

Geograficzny zasięg przemysłu substancji chemicznych zmienił się stopniowo w połowie lat dziewięćdziesiątych z regionalnego na globalny. Fakt ten miał również wpływ na zasięg kartelu, który po roku 1995 dochodził głównie do porozumień na temat światowych wzrostów cen.

1.3.   Funkcjonowanie kartelu

(7)

Chociaż wiele wskazuje na wspólne, przynajmniej okazjonalne działania w sektorze substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym już w latach siedemdziesiątych, Komisja dysponuje wystarczająco pewnymi dowodami na istnienie kartelu jedynie w okresie lat 1996-2001; do kartelu należały przedsiębiorstwa Flexsys, Bayer i Crompton (obecnie Chemtura) (łącznie z Crompton Europe i Uniroyal Chemical Company). Przedsiębiorstwa te zdecydowały wspólnie o podwyżce cen na niektóre substancje chemiczne stosowane w przemyśle gumowym (antyutleniacze, antyozonanty oraz pierwotne przyspieszacze) na rynku EOG i na rynku światowym przynajmniej w latach 1996, 1998, 1999, 2000 i 2001. General Química, przedsiębiorstwo, które należy uznać za marginalnego członka kartelu, brało udział w tych ustaleniach w 1999 r. i 2000 r.

(8)

Koordynacja wzrostów cen przebiegała zazwyczaj zgodnie z ogólnym wzorem, na który składały się kontakty pomiędzy konkurentami w fazie przygotowawczej przed powiadomieniem klientów, w czasie negocjacji z klientami i ostatecznie po zawarciu kontraktów, aby monitorować spójność i sukces rynkowy. Podczas kontaktów poprzedzających skoordynowane działanie, strony szukały wsparcia dla planowanej podwyżki cen i umawiały się co do jej wysokości, odnośnych produktów i zasięgu terytorialnego, jak również co do kolejności i czasu ogłaszania podwyżek. W czasie wprowadzania podwyżek w życie koncentrowano się na reakcjach klientów na ogłoszone podwyżki cen i na wymianie stanowisk co do negocjacji cenowych z klientami. Kontakty późniejsze dotyczyły zazwyczaj wymiany szczegółowych informacji na temat ilości i cen zapisanych w kontraktach zawartych z poszczególnymi klientami.

1.4.   Procedura

(9)

Dochodzenie w sektorze substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym rozpoczęto w następstwie wniosku o warunkowe zwolnienie z grzywien, złożonego przez przedsiębiorstwo Flexsys w kwietniu 2002 r., którego udzielono w czerwcu 2002 r. W późniejszym czasie Komisja przeprowadziła kontrole na terenie przedsiębiorstw Bayer, Crompton Europe i General Química, we wrześniu 2002 r.

(10)

Crompton (obecnie Chemtura), Bayer i General Química wnioskowały o obniżenie grzywien odpowiednio dnia 8 października 2002 r., 24 października 2002 r. i 7 czerwca 2004 r. Komisja we właściwym czasie poinformowała wszystkich wnioskodawców o zamiarze obniżenia grzywien.

(11)

Dnia 12 kwietnia 2005 r. Komisja przyjęła pisemne zgłoszenie zastrzeżeń w stosunku do przedsiębiorstw Bayer, Crompton, Crompton Europe, Uniroyal Chemical Company, Flexsys, Akzo Nobel, Pharmacia (poprzednio Monsanto), General Química, Repsol Química, Repsol YPF, Duslo, Prezam, Vagus i Istrochem. Spotkanie wyjaśniające w tej sprawie odbyło się dnia 18 lipca 2005 r. Postępowania przeciwko Akzo Nobel NV, Pharmacia Corporation, Duslo a.s., Prezam a.s., Vagus a.s. i Istrochem a.s. zostały następnie zamknięte.

1.5.   Odpowiedzialność

(12)

Repsol YPF SA i Repsol Química SA, pomimo iż same nie brały udziału w porozumieniach kartelowych, są jednak odpowiedzialne za postępowanie należącej do nich w całości spółki zależnej General Química.

2.   GRZYWNY

2.1.   Kwota podstawowa

(13)

Podstawowa kwota grzywny jest określana na podstawie stopnia i czasu trwania naruszenia przepisów.

2.1.1.   Stopień naruszenia przepisów

(14)

Oceniając stopień naruszenia przepisów, Komisja bierze pod uwagę jego rodzaj, jego rzeczywisty wpływ na rynek, jeżeli jest on wymierny oraz zasięg geograficzny danego rynku.

(15)

Biorąc pod uwagę rodzaj naruszenia przepisów i jego zasięg geograficzny (naruszenie przepisów w tym wypadku polegało głównie na niejawnym porozumieniu między członkami kartelu, dotyczącym ustalania cen na obszarze EOG i w innych rejonach, popartym wymianą poufnych informacji), musi ono zostać potraktowane jako bardzo poważne.

2.1.2.   Zróżnicowane traktowanie

(16)

System grzywien nakładanych za bardzo poważne naruszenia pozwala na zastosowanie zróżnicowanego traktowania przedsiębiorstw, tak aby uwzględniona została efektywna zdolność gospodarcza przedsiębiorstwa dopuszczającego się naruszenia przepisów do spowodowania znaczącego zakłócenia konkurencji, oraz aby poziom grzywny posiadał wystarczający skutek odstraszający.

(17)

W związku z tym, że i geograficzny zasięg kartelu, i sektor substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym dotyczą zasadniczo rynku światowego, udziały w rynku światowym w 2001 r. – ostatnim pełnym roku, w którym miało miejsce naruszenie przepisów – zostały wykorzystane jako wartości odnośne przy określaniu wysokości grzywien.

(18)

Flexsys był największym przedsiębiorstwem na rynku światowym, posiadającym udziały w rynku w wysokości około 20-30 %. Dlatego też został umiejscowiony w pierwszej kategorii. Bayer, przedsiębiorstwo o udziałach w rynku w wysokości około 10-20 %, zaliczone zostało do drugiej kategorii. Crompton, przedsiębiorstwo o udziałach w rynku w wysokości około 10-20 %, należy do kategorii trzeciej. General Química, przedsiębiorstwo o udziałach w rynku w wysokości około 0-10 %, zaliczone zostało do czwartej kategorii. Kwoty początkowe zostaną określone proporcjonalnie, aczkolwiek nie arytmetycznie, z uwzględnieniem udziałów w rynku.

2.1.3.   Odpowiedni skutek odstraszający

(19)

System grzywien nakładanych za bardzo poważne naruszenia przepisów pozwala na ustalenie ich wysokości na takim poziomie, aby zapewnić ich wystarczający skutek odstraszający, przy uwzględnieniu wielkości poszczególnych przedsiębiorstw. W 2004 r. całkowite obroty przedsiębiorstw były następujące: Bayer 29,7 mld EUR; Crompton około 2 mld EUR; Flexsys około 425 mln EUR i Repsol YPF 41,7 mld EUR. Tym samym Komisja uważa, że kwotę grzywny nałożoną na przedsiębiorstwo Bayer należy pomnożyć przez 2, a w przypadku Repsol przez 2,5.

2.1.4.   Podwyższenie kwoty grzywny ze względu na czas trwania naruszenia przepisów

(20)

Flexsys, Bayer i Uniroyal (łącznie z Crompton Europe) dopuszczały się naruszenia przepisów przez sześć lat, a Crompton Corporation (obecnie Chemtura) odpowiada za naruszenie przepisów trwające pięć lat i cztery miesiące. Wszystkie te przedsiębiorstwa dopuściły się naruszenia długoterminowego, dlatego też początkowe kwoty grzywien w ich przypadku zostaną powiększone o 10 % za każdy pełny rok trwania naruszenia.

(21)

General Química dopuściła się naruszenia trwającego osiem miesięcy. Ponieważ czas trwania tego naruszenia nie przekroczył jednego roku, kwota grzywny nałożona na to przedsiębiorstwo nie będzie podwyższona.

2.2.   Okoliczności łagodzące

(22)

W przypadku General Química należy obniżyć kwotę grzywny o 50 % ze względu na niewielką i pasywną rolę tego przedsiębiorstwa w naruszeniu przepisów w porównaniu z innymi członkami kartelu.

2.3.   Zastosowanie zawiadomienia Komisji w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien w sprawach kartelowych z 2002 r.

2.3.1.   Nienakładanie grzywien

(23)

Flexsys było pierwszym przedsiębiorstwem, które przedstawiło dowody umożliwiające Komisji przeprowadzenie dochodzenia w związku z domniemanym istnieniem kartelu w sektorze substancji chemicznych stosowanych w przemyśle chemicznym. Przedsiębiorstwo to współpracowało z Komisją w pełni, stale i sprawnie w toku procedur administracyjnych oraz dostarczało Komisji wszelkich dostępnych mu dowodów dotyczących domniemanego naruszenia przepisów. Przedsiębiorstwo Flexsys przestało brać udział w domniemanym naruszeniu przepisów nie później niż w momencie przekazania dowodów zgodnie z zawiadomieniem w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien i nie podjęło żadnych kroków zmierzających do nakłonienia innych przedsiębiorstw do wzięcia udziału w naruszeniu przepisów. Tym samym Flexsys spełnia warunki do nienakładania grzywny.

(24)

Crompton sprzeciwiło się nienakładaniu grzywny na przedsiębiorstwo Flexsys, twierdząc między innymi, że nie spełniło ono wymogów niezbędnych do nienakładania grzywny ze względu na nakłanianie innych stron do brania udziału w naruszeniu przepisów po złożeniu wniosku o nienakładanie grzywny. Po dokładnym zbadaniu zarzutów przedsiębiorstwa Crompton, Komisja stwierdza, że nie istnieje decydujący materiał dowodowy na poparcie tych zarzutów.

2.3.2.   Punkt 23 lit. b), tiret pierwsze (obniżenie o 30-50 %)

(25)

Crompton jako pierwsze z przedsiębiorstw spełniło wymogi pkt 21 zawiadomienia Komisji w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien w sprawach kartelowych, dostarczając Komisji dowodów mających znaczną dodatkową wartość w porównaniu z dowodami będącymi już wcześniej w posiadaniu Komisji. Tym samym przedsiębiorstwo to spełnia warunki obniżenia grzywny o 30-50 % zgodnie z pkt 23, lit. b), tiret pierwsze.

(26)

Ze względu na wczesne podjęcie współpracy, wagę dostarczonych dowodów oraz daleko idącą nieprzerwaną współpracę przez cały czas trwania postępowania Komisja uznała, że Crompton spełnia warunki obniżenia grzywny o całe 50 %.

2.3.3.   Punkt 23 lit. b), tiret pierwsze (obniżenie o 20-30 %)

(27)

Bayer jako drugie z przedsiębiorstw spełniło wymogi pkt 21 zawiadomienia Komisji w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien w sprawach kartelowych, dostarczając Komisji dowody mające znaczną dodatkową wartość w porównaniu z dowodami będącymi już wcześniej w posiadaniu Komisji. Tym samym przedsiębiorstwo to spełnia warunki obniżenia grzywny o 20-30 % zgodnie z pkt 23, ust b, tiret pierwsze. Waga wkładu wniesionego przez Bayer do sprawy jest ograniczona; ponadto przedsiębiorstwo to przyznało się do udziału w naruszaniu przepisów jedynie w ciągu ostatnich czterech lat jego trwania. Dlatego też Komisja uznała, że Bayer spełnia warunki minimalnego obniżenia grzywny w danym zakresie, to jest do obniżenia o 20 %.

2.3.4.   Punkt 23 lit. b), tiret pierwsze (obniżenie o maksymalnie 20 %)

(28)

General Química jako trzecie z przedsiębiorstw spełniło wymogi pkt 21 zawiadomienia Komisji w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien w sprawach kartelowych, dostarczając Komisji dowodów mających znaczną dodatkową wartość w porównaniu z dowodami będącymi już wcześniej w posiadaniu Komisji. Tym samym przedsiębiorstwo to spełnia warunki obniżenia grzywny o maksymalnie 20 % zgodnie z pkt 23, lit b), tiret pierwsze. Zważywszy, że General Química spełniła warunek wniesienia znaczącego dodatkowego wkładu do sprawy stosunkowo późno w trakcie trwania postępowania, po upływie ponad półtora roku od przeprowadzonej przez Komisję kontroli na jej terenie, a także ze względu na nieznaczną wartość dowodową tego wkładu, Komisja uznała, że General Química (oraz Repsol) są uprawnione do 10 % obniżenia wysokości grzywny, która zostałaby nałożona w przeciwnym wypadku.

2.3.5.   Końcowa uwaga dotycząca zastosowania zawiadomienia w sprawie nienakładania lub obniżania grzywien w sprawach kartelowych

(29)

Przy okazji niniejszej sprawy Komisja wystosowała również poważne ostrzeżenie w stosunku do wnioskujących o nienakładanie lub obniżenie grzywien, którzy próbują ograniczyć zdolność Komisji do udowodnienia naruszenia przepisów w sprawach, w których łącznie istnieją spójne przesłanki i dowody na istnienie kartelu. Komisja uznała, że takie podejście poddaje w wątpliwość zasięg i ciągłość współpracy wnioskujących o nienakładanie lub obniżenie grzywien.

3.   DECYZJA

(30)

Niniejsze przedsiębiorstwa dopuściły się naruszenia przepisów art. 81 ust. 1 traktatu i art. 53 Porozumienia EOG poprzez branie udziału, w wymienionych poniżej okresach czasu, w serii porozumień i w uzgodnionych działaniach, na które składało się ustalanie cen i wymiana poufnych informacji w sektorze substancji chemicznych stosowanych w przemyśle gumowym na obszarze EOG:

a)

Bayer AG, od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 2001 r.;

b)

Crompton Manufacturing Company Inc., od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 2001 r.;

c)

Crompton Europe Ltd., od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 2001 r.;

d)

Chemtura Corporation, od 21 sierpnia 1996 r. do 31 grudnia 2001 r.;

e)

Flexsys N.V., od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 2001 r.;

f)

General Química SA, od 31 października 1999 r. do 30 czerwca 2000 r.;

g)

Repsol Química SA, od 31 października 1999 r. do 30 czerwca 2000 r.;

h)

Repsol YPF SA, od 31 października 1999 r. do 30 czerwca 2000 r.

(31)

Wymienione przedsiębiorstwa zobowiązane są niezwłocznie przerwać naruszanie przepisów wymienionych powyżej, o ile nie uczyniły tego do tej pory, a także powstrzymać się od ponownego podejmowania czynów lub zachowań takich jak opisane powyżej oraz od wszelkich czynów lub zachowań o równoważnych celach lub skutkach.

(32)

W związku z naruszeniem przepisów opisanym powyżej, na poniższe przedsiębiorstwa nałożone zostają następujące grzywny:

a)

Flexsys N.V

0 EUR

b)

Crompton Manufacturing Company, Inc. solidarnie z Crompton Europe Ltd.

13,60 mln EUR

z czego solidarnie z Chemtura Corporation

12,75 mln EUR

c)

Bayer AG

58,88 mln EUR

d)

General Química SA, solidarnie z Repsol Química SA i Repsol YPF SA

3,38 mln EUR.

Pełen tekst wspomnianej decyzji w wersji nieopatrzonej klauzulą poufności, w językach autentycznych sprawy oraz w językach roboczych Komisji, znajduje się na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji: http://ec.europa.eu/comm/competition/.


13.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 353/54


DECYZJA KOMISJI

z dnia 3 maja 2006 r.

dotycząca postępowania na mocy art. 81 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską i art. 53 Porozumienia o EOG w sprawie przeciwko Akzo Nobel NV, Akzo Nobel Chemicals Holding AB, EKA Chemicals AB, Degussa AG, Edison SpA, FMC Corporation, FMC Foret S.A., Kemira OYJ, L’Air Liquide SA, Chemoxal SA, Snia SpA, Caffaro Srl, Solvay SA/NV, Solvay Solexis SpA, Total SA, Elf Aquitaine SA i Arkema SA

(sprawa COMP/F/C.38.620 – Nadtlenek wodoru i nadboran sodu)

(notyfikowana jako dokument nr C(2006) 1766)

(jedynie teksty w językach angielskim, francuskim i włoskim są autentyczne)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(2006/903/WE)

1.   STRESZCZENIE OPISU NARUSZENIA

1.1.   Adresaci decyzji

(1)

Decyzja jest skierowana do następujących przedsiębiorstw:

Akzo Nobel NV („Akzo”)

Akzo Nobel Chemicals Holding AB („ANCH”)

EKA Chemicals AB („EKA”)

Degussa AG („Degussa”)

Edison SpA („Edison”)

FMC Corporation („FMC”)

FMC Foret S.A. („Foret”)

Kemira OYJ („Kemira”)

L’Air Liquide SA („Air Liquide”)

Chemoxal SA („Chemoxal”)

Snia SpA („Snia”)

Caffaro Srl („Caffaro”)

Solvay SA/NV („Solvay”)

Solvay Solexis SpA („Solexis”)

Total SA („Total”)

Elf Aquitaine SA („Elf Aquitaine”)

Arkema SA („Atofina”).

(2)

Adresaci decyzji dopuścili się pojedynczego i ciągłego naruszenia postanowień art. 81 traktatu oraz art. 53 Porozumienia o EOG na całym terytorium EOG (dalej zwanego „naruszeniem”) w odniesieniu do nadtlenku wodoru i jego związku pochodnego – nadboranu sodu. Niniejsza decyzja dotyczy okresu naruszenia od 31 stycznia 1994 r. do 31 grudnia 2000 r. Naruszenie polegało głównie na wymianie między konkurentami informacji istotnych z handlowego punktu widzenia oraz ważnych i poufnych informacji dotyczących rynku i/lub przedsiębiorstw, na ograniczaniu i/lub kontrolowaniu produkcji oraz potencjalnych i faktycznych zdolności produkcyjnych, na podziale udziałów w rynku i odbiorców, a także na ustalaniu i monitorowaniu cen (docelowych).

1.2.   Sektor nadtlenku wodoru i nadboranu sodu

(3)

Nadtlenek wodoru to silny środek utleniający o różnych zastosowaniach w przemyśle. Jest to klarowna, bezbarwna ciecz, w handlu dostępna w postaci wodnego roztworu, głównie o stężeniach od 30 % do 70 %. Jako produkt końcowy, nadtlenek wodoru wykorzystuje się jako środek bielący w sektorze produkcji celulozy i papieru, do bielenia tkanin, dezynfekcji oraz do innych zastosowań ukierunkowanych na ochronę środowiska, takich jak oczyszczanie ścieków. Nadtlenek wodoru stosuje się również jako surowiec do produkcji innych produktów nadtlenkowych, takich jak sole kwasu nadtlenowego (w tym nadboran sodu) i kwas nadoctowy.

(4)

Nadboran sodu oraz peroksyhydrat węglanu sodu wykorzystywane są głównie jako substancja czynna w detergentach syntetycznych i proszkach do prania. Nadboran sodu i peroksyhydrat węglanu sodu były przedmiotem dochodzenia w ramach niniejszego postępowania, jednak po uzyskaniu odpowiedzi na pisemne zgłoszenie zastrzeżeń oraz na podstawie argumentów przedstawionych podczas ustnego złożenia wyjaśnień nie można uznać, że naruszenie miało miejsce również w odniesieniu do peroksyhydratu węglanu sodu . W związku z tym, decyzja dotyczy tylko naruszeń w odniesieniu do nadtlenku wodoru i nadboranu sodu, natomiast nie uwzględnia peroksyhydratu węglanu sodu, pomimo że w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń wymieniono także peroksyhydrat węglanu sodu.

1.3.   Podaż

(5)

Nadtlenek wodoru: w okresie naruszeń na terytorium EOG działało sześciu głównych dostawców: przedsiębiorstwem dominującym było Solvay, którego udział w rynku wynosił w przybliżeniu [20-30] %, drugie w kolejności było EKA. Pozostali uczestnicy rynku to Atofina, Kemira, Degussa i Foret. Air Liquide oraz Ausimont sprzedawały nadtlenek wodoru odpowiednio do czerwca 1998 r. i maja 2002 r. Ponadto istniało kilku pośredników, którzy sprowadzali nadtlenek wodoru z Europy Wschodniej oraz spoza Europy. W ostatnich latach na rynku nie pojawiły się żadne nowe podmioty.

(6)

Nadboran sodu: na terytorium EOG działały – przez cały okres naruszeń lub jego część – następujące przedsiębiorstwa: Degussa, Foret, Solvay, Caffaro (które jednak zawiesiło produkcję w 1999 r.), Atofina (które zaniechało produkcji w 1999 r.), Air Liquide (zakończyło produkcję w 1994 r.) oraz Ausimont.

1.4.   Popyt

(7)

Podstawowych nabywców nadtlenku wodoru w okresie naruszeń było stosunkowo niewielu (od sześciu do ośmiu), głównie z sektora produkcji celulozy i papieru, natomiast wynegocjowane przez nich kontrakty obejmowały swym zakresem cały EOG i ustalały ceny na poziomie EOG.

(8)

Podstawowi odbiorcy (tacy jak producenci celulozy i papieru z Niemiec i Skandynawii) wynegocjowali kontrakty uwzględniające jedną cenę dla dostaw wielomiejscowych na terytorium całego EOG. Koszty transportu ponosił zatem dostawca, który w związku z tym był zainteresowany pozyskiwaniem nadtlenku wodoru ze źródła znajdującego się jak najbliżej zakładów odbiorcy.

(9)

W sektorze soli kwasu nadtlenowego istniało w okresie naruszeń bardzo niewiele dużych międzynarodowych przedsiębiorstw, będących odbiorcami danych produktów: 75-80 % zakupów soli kwasu nadtlenowego w EOG skoncentrowanych było w rękach niewielkiej liczby odbiorców. Każdy z nich scentralizował swoje transakcje kupna na poziomie europejskim, negocjując zakup dwa razy w roku. Zazwyczaj nabywali oni sole kwasu nadtlenowego od więcej niż jednego dostawcy, próbując w ten sposób utrzymać presję konkurencji na określonym poziomie.

1.5.   Zasięg geograficzny

(10)

Naruszenie obejmuje swym zasięgiem wszystkie miejsca na terytorium EOG, w których występowało zapotrzebowanie na produkty objęte dochodzeniem.

1.6.   Działanie kartelu

(11)

Decyzja niniejsza dotyczy okresu naruszenia od 31 stycznia 1994 r. do 31 grudnia 2000 r.

(12)

Ukartowane praktyki można podzielić na następujące kategorie: wymiana informacji dotyczących rynku (w tym cen i wolumenów sprzedaży), podział rynku, ograniczenie/kontrola produkcji i źródeł dostaw oraz ustalanie cen nadtlenku wodoru i nadboranu sodu. Uważa się, że zmowa dotycząca wymienionych dwóch produktów wiązała się z występowaniem jednego ogólnego systemu, w ramach którego miała miejsce, w związku z czym stanowi ona pojedyncze naruszenie, pomimo że każde z działań odnoszących się do nadtlenku wodoru i nadboranu sodu oddzielnie podlegałoby tak samo zakazowi określonemu w art. 81 ust. 1 Traktatu.

1.7.   Procedura

(13)

W grudniu 2002 r. przedsiębiorstwo Degussa poinformowało Komisję o istnieniu kartelu w sektorze nadtlenku wodoru i nadboranu sodu, oraz wyraziło chęć współpracy z Komisją, w myśl jej obwieszczenia z 2002 w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien (tzw. „obwieszczenie w sprawie obniżania grzywien”) (1). Degussa dostarczyło Komisji dowody, które w marcu 2003 r. umożliwiły przeprowadzenie inspekcji w siedzibach wymienionych trzech przedsiębiorstw (najpierw przeprowadzono dochodzenie przeciwko pozostałym przedsiębiorstwom na podstawie wniosków o udzielenie informacji).

(14)

Po przeprowadzeniu inspekcji pięć pozostałych przedsiębiorstw złożyło wniosek o obniżenie grzywien. Dla trzech z nich obniżono grzywny, zgodnie z pkt 23 i 26 obwieszczenia. Były to przedsiębiorstwa EKA, Atofina i Solvay. Wnioski przedsiębiorstw Kemira i Solexis odrzucono.

2.   GRZYWNY

2.1.   Kwota podstawowa

(15)

Kwotę podstawową grzywny ustala się według wagi i czasu trwania naruszenia.

2.1.1.   Waga

(16)

Oceniając wagę naruszenia, Komisja uwzględnia jego charakter, faktyczne skutki dla rynku, o ile dokonanie takiego pomiaru jest możliwe, oraz zasięg geograficzny właściwego rynku.

(17)

Mając na uwadze charakter naruszenia oraz fakt, że musiało ono mieć skutki, a także że obejmowało swym zasięgiem cały EOG, na którym łączna wartość rynku nadtlenku wodoru i nadboranu sodu wyniosła w 1999 r. około 470 mln, oraz uwzględniając ostatni cały rok naruszenia, Komisja stoi na stanowisku, że przedsiębiorstwa będące adresatami niniejszej decyzji dopuściły się poważnego naruszenia art. 81 traktatu i art. 53 Porozumienia o EOG.

2.1.2.   Różne traktowanie

(18)

W ramach kategorii bardzo poważnych naruszeń, skala odpowiednich grzywien umożliwia różne potraktowanie przedsiębiorstw, w celu uwzględnienia rzeczywistej zdolności ekonomicznej poszczególnych przedsiębiorstw do wyrządzenia znacznych szkód dla konkurencji. Jest to właściwe podejście, gdyż tak samo jak w omawianym przypadku, udział w rynku przedsiębiorstw dopuszczających się naruszenia jest w bardzo zróżnicowany.

(19)

Oceniając obroty każdego przedsiębiorstwa w zakresie poszczególnych produktów oraz zestawiając je z ogólnymi obrotami związanymi z nadtlenkiem wodoru i nadboranu sodu do celów określenia indywidualnej wagi, Komisja uwzględniła fakt, że działalność niektórych przedsiębiorstw na rynku związana była tylko z jednym z tych dwóch produktów. Komisja wzięła przy tym pod uwagę rzeczywiste skutki bezprawnego postępowania każdego przedsiębiorstwa dla konkurencji. Z uwagi na różne odmiany sprzedawanych nadtlenku wodoru i nadboranu sodu okazuje się, że bardziej wiarygodnym wskaźnikiem zdolności podmiotów gospodarczych jest sprzedaż oceniana na podstawie łącznej wartości. Według tych liczb, Solvay było największym podmiotem na rynku EOG, natomiast jego udział w łącznej sprzedaży wyniósł około [20-30] %. Dlatego też przedsiębiorstwo to zaliczono do pierwszej kategorii. Przedsiębiorstwo Degussa, z udziałem w rynku wynoszącym [10-20] %, zaliczono do drugiej kategorii. Przedsiębiorstwa Foret, EKA, Atofina, Kemira i Ausimont, których udział wyniósł odpowiednio od [5 do 15] %, zaliczono do kategorii trzeciej. Natomiast do czwartej kategorii zaliczono przedsiębiorstwo Caffaro, którego udział w rynku nadboranu sodu wynosił około [5-10] % w 1998 r. (ostatnim pełnym roku działalności), a udział w sprzedaży na połączonym rynku nadtlenku wodoru i nadboranu sodu był na poziomie [1-5] %.

(20)

W przypadku Caffaro, mimo różnych powiązań między dwoma produktami, Komisja uwzględnia fakt, iż nie ustalono, czy Caffaro zdawało sobie sprawę z istnienia ogólnego systemu antykonkurencyjnych uzgodnień lub musiało na pewno wiedzieć o jego istnieniu. W związku z tym, mając na uwadze okoliczności sprawy, wyjściową kwotę grzywny dla Cafaro zmniejszono o 25 %.

2.1.3.   Odpowiedni skutek odstraszający

(21)

W ramach kategorii bardzo poważnych naruszeń, skala możliwych grzywien pozwala na nałożenie grzywien na poziomie, który zapewni odpowiedni skutek odstraszający kar, biorąc pod uwagę wielkość każdego przedsiębiorstwa. W tym przypadku Komisja zwraca uwagę, że w 2005 r., czyli w roku finansowym poprzedzającym bezpośrednio niniejszą decyzję, ogólnoświatowy obrót przedsiębiorstwa Total wyniósł 143 mld EUR, obrót Elf Aquitaine wyniósł 120 mld EUR, Akzo – 13 mld EUR, Degussa – 11,750 mld EUR, Solvay – 8,560 mld EUR i Edison – 6,650 mld EUR. W związku z tym Komisja uważa za stosowne pomnożyć grzywnę dla Total przez współczynnik 3, przyjęty na podstawie wielkości przedsiębiorstw macierzystych – Elf Aquitaine i Total, z których każde osiągnęło obrót znacznie powyżej 100 mld EUR. Przedsiębiorstwa Akzo i Degussa, z których każde osiągnęło obrót wynoszący około 10 % obrotu Total, są również bardzo dużymi przedsiębiorstwami, o obrocie znacznie przekraczającym kwotę 10 mld EUR. W związku z tym, uważa się za stosowne pomnożyć grzywnę dla tych przedsiębiorstw przez współczynnik 1,75. Z uwagi na fakt, że obrót Solvay wyniósł 8,560 mld EUR, Komisja uważa, że grzywnę dla Solvay należy pomnożyć przez współczynnik 1,5. Mając na uwadze, że obrót Edison wyniósł 6,650 mld EUR, Komisja stoi na stanowisku, że grzywnę dla tego przedsiębiorstwa należy pomnożyć przez współczynnik 1,25. Uwzględniając fakt przekazania Ausimont innemu przedsiębiorstwu oraz okoliczności sprawy, mnożnik stosuje się tylko do grzywny, która ma zostać nałożona na przedsiębiorstwo Edison.

2.1.4.   Zwiększenie grzywny z uwagi na czas trwania naruszenia

(22)

Degussa, Solvay i Kemira dopuszczały się naruszenia w okresie od 31 stycznia 1994 r. do 31 grudnia 2000 r., czyli przez sześć lat i jedenaście miesięcy. Okres naruszenia w przypadku tych przedsiębiorstw był długi. Wyjściowe kwoty grzywien należy zatem zwiększyć o 10 % za każdy pełny rok naruszenia. Dodatkowo należy je zwiększyć o 5 % za każdy pozostały okres przekraczający sześć miesięcy, lecz nieprzekraczający roku. Skutkuje to wzrostem wyjściowej kwoty dla każdego przedsiębiorstwa o 65 %. Przedsiębiorstwo EKA dopuszczało się naruszenia od 31 stycznia 1994 r. do 31 grudnia 1999 r., czyli przez pięć lat i jedenaście miesięcy, natomiast Atofina i Ausimont uczestniczyły w procederze od 12 maja 1995 r. do 31 grudnia 2000 r., a zatem przez pięć lat i siedem miesięcy. Skutkuje to wzrostem wyjściowej kwoty dla każdego przedsiębiorstwa o 55 % (2). Przedsiębiorstwo Foret dopuszczało się naruszenia w okresie od 29 maja 1997 r. do 13 grudnia 1999 r., czyli przez dwa lata i siedem miesięcy. Skutkuje to wzrostem wyjściowej kwoty o 25 %. Caffaro uczestniczyło w procederze przez rok i siedem miesięcy, od 29 maja 1997 r. do 31 grudnia 1998 r. Skutkuje to wzrostem wyjściowej kwoty o 15 %.

2.2.   Okoliczności obciążające

(23)

W czasie, w którym doszło do naruszenia, przedsiębiorstwa Atofina, Degussa, Edison i Solvay były już adresatami poprzednich decyzji Komisji dotyczących działalności kartelowej (3). Fakt ponownego dopuszczenia się przez te przedsiębiorstwa tego samego rodzaju postępowania w tej samej gałęzi przemysłu, a także w sektorach innych niż te, za działalność w których zostały już ukarane, wskazuje że pierwsze grzywny nie skłoniły ich do zmiany postępowania. Komisja uznaje to za okoliczność obciążającą, która uzasadnia zwiększenie podstawowej kwoty grzywny, jaka ma zostać nałożona na wymienione wyżej przedsiębiorstwa, o 50 % (4).

2.3.   Okoliczności łagodzące

(24)

Grzywnę dla Caffaro należy obniżyć o 50 % w stosunku do grzywien nałożonych na innych członków kartelu, ze względu na bierną i pomniejszą rolę tego przedsiębiorstwa w całym procederze naruszenia.

2.4.   Zastosowanie limitu 10 % obrotu

(25)

Art. 23 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1/2003 stanowi, że grzywna nakładana na przedsiębiorstwo nie może przekraczać 10 % jego obrotu. Jeśli chodzi o limit 10 % obrotu, jeżeli „kilku adresatów tworzy ‘przedsiębiorstwo’ będące podmiotem gospodarczym odpowiedzialnym za karane naruszenie […] w dniu przyjęcia decyzji, […] limit można obliczyć na podstawie całkowitego obrotu tego przedsiębiorstwa, to znaczy uwzględniając wszystkie jego elementy razem. Jeżeli natomiast dana jednostka gospodarcza ulegnie następnie rozpadowi, każdy adresat decyzji ma prawo do zastosowania wobec niego omawianego limitu indywidualnie (5).

(26)

Ogólnoświatowy obrót przedsiębiorstwa Solexis w 2005 r. wyniósł 256 190 307 EUR. Dlatego też grzywna nałożona na Solexis nie może przekroczyć kwoty 25 619 mln EUR.

2.5.   Zastosowanie obwieszczenia w sprawie zwalniania z grzywien lub zmniejszania grzywien w sprawach kartelowych z 2002 r.

(27)

Przedsiębiorstwa Degussa, EKA, Atofina, Solvay, Solexis i Kemira złożyły wnioski o obniżenie grzywien na podstawie obwieszczenia. Przedsiębiorstwa te współpracowały z Komisją na różnych etapach dochodzenia, aby skorzystać z możliwości uprzywilejowanego traktowania, przewidzianego we wspomnianym obwieszczeniu.

2.5.1.   Punkt 8(a) Immunitet

(28)

Degussa było pierwszym europejskim przedsiębiorstwem produkującym nadtlenek wodoru i sole kwasu nadtlenowego, które poinformowało Komisję o istnieniu kartelu na rynku nadtlenku wodoru oraz na powiązanym z nim rynku nadboranu sodu. Podczas całej procedury administracyjnej Komisji, Degussa stale i sprawnie współpracowało z jej służbami. Dostarczyło Komisji wszystkie dowody dotyczące rozpatrywanego naruszenia będące w jego posiadaniu, podając szczegółowe informacje o spotkaniach między konkurentami poświęconych obu produktom, dzięki czemu Komisja mogła udowodnić istnienie kartelu w odniesieniu do obu produktów. Degussa zaprzestało domniemanego naruszenia nie później niż z dniem złożenia dowodów na mocy pkt 8 lit. a) obwieszczenia oraz nie podejmowało żadnych kroków, aby zmusić inne przedsiębiorstwa do udziału w procederze naruszenia. W związku z tym Degussa kwalifikuje się do uzyskania pełnego immunitetu od grzywny, która w innej sytuacji zostałaby nałożona na to przedsiębiorstwo.

2.5.2.   Punkt 23 lit. b), tiret pierwsze (obniżka o 30-50 %)

(29)

EKA było drugim przedsiębiorstwem, które zwróciło się do Komisji na mocy obwieszczenia w dniu 29 marca 2003 r. oraz pierwszym przedsiębiorstwem, które spełniło wymogi pkt 21 tego obwieszczenia, gdyż dostarczyło Komisji dowody posiadające znaczną wartość dodaną w stosunku do dowodów będących wtedy w posiadaniu Komisji.

(30)

EKA zaprzestało ostatecznie dopuszczać się naruszenia nie później niż w czasie złożenia przez nie dowodów. W związku z tym Komisja zastosuje obniżkę grzywien w wysokości od 30 do 50 %. Komisja przyznała EKA obniżkę grzywny w wysokości 40 %.

(31)

Za sprawą dowodów dostarczonych przez EKA Komisja mogła prześledzić działalność kartelu od dnia 31 stycznia 1994 r. Dowody EKA, dotyczące okresu naruszenia przed 14 października 1997 r., dotyczyły faktów uprzednio nieznanych Komisji, mających bezpośredni związek z czasem trwania działalności podejrzewanego kartelu. Zgodnie z pkt 23 obwieszczenia, Komisja nie uwzględniła tych czynników do celów ustalania wysokości grzywny, jaka miała zostać nałożona na EKA.

2.5.3.   Punkt 23 lit. b), tiret drugie (obniżka o 20-30 %)

(32)

Atofina (obecnie Arkema) było drugim przedsiębiorstwem, które spełniło wymogi pkt 21 obwieszczenia, dostarczając Komisji dowody stanowiące znaczną wartość dodaną w stosunku do dowodów będących w posiadaniu Komisji w czasie złożenia materiałów przez to przedsiębiorstwo. Według informacji posiadanych przez Komisję, Atofina zaprzestało naruszenia nie później niż z dniem złożenia dowodów. W związku z tym, na mocy pkt 23 lit. b), tiret drugie obwieszczenia, kwalifikuje się ono do obniżki grzywny o 20-30 %. Oceniając poziom obniżki w przedziale od 20 do 30 %, Komisja uwzględniła czas złożenia dowodów stanowiących znaczną wartość dodaną oraz skalę wartości dodanej, którą one zapewniają. Komisja obniżyła spółce Atofina o 30 % grzywnę, która w innym przypadku zostałaby nałożona.

2.5.4.   Punkt 23 lit. b), tiret trzecie (obniżka do 20 %)

(33)

Solvay było trzecim przedsiębiorstwem, które spełniło wymogi pkt 21 obwieszczenia. Dnia 4 kwietnia 2003 r., również w krótkim czasie po inspekcji w siedzibie przedsiębiorstwa na mocy art. 14 rozporządzenia nr 17, przeprowadzonej 25 marca 2003 r., Solvay wystąpiło z wnioskiem na podstawie obwieszczenia w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien. Składając wniosek w dniu 4 kwietnia 2003 r., Atofina spełniło wymogi pkt 21 obwieszczenia, gdyż dostarczyło Komisji dowody stanowiące znaczną wartość dodaną w stosunku do dowodów, w których posiadaniu znajdowała się Komisja. Według informacji posiadanych przez Komisję, Solvay zaprzestało naruszenia nie później niż z dniem złożenia dowodów.

(34)

Solvay zwraca uwagę, że kontaktowało się z Komisją telefonicznie dnia 3 kwietnia 2003 r. w godzinach rannych, w celu poinformowania jej o swoim zamiarze złożenia wniosku na mocy obwieszczenia. Wniosek przedsiębiorstwa Atofina, złożony 3 kwietnia 2003 r. o godz. 15:50, zawierał trzynaście dokumentów, które zdaniem Solvay były nieczytelne i/lub niezrozumiałe bez innej kopii czy innej formy wyjaśnień, zatem Komisja nie mogła z nich skorzystać do czasu złożenia pełnych wyjaśnień w dniu 26 maja 2003 r., co bez wątpienia miało miejsce po złożeniu przez Solvay wniosku o złagodzenie sankcji.

(35)

Solvay twierdzi, że decydującym czynnikiem w ustaleniu, czy wniosek o złagodzenie sankcji kwalifikuje przedsiębiorstwo do obniżenia grzywny na mocy obwieszczenia, jest obiektywna ocena jakości dostarczonych informacji pod względem ich przydatności dla Komisji. Solvay zwraca uwagę, że jego wniosek o złagodzenie sankcji został prawidłowo przedłożony w dniu 3 kwietnia 2003 r., oraz że miał znaczną wartość dodaną pod względem informacji dotyczących nadtlenku wodoru i nadboranu sodu. W związku z tym przedsiębiorstwo kwalifikuje się do uzyskania maksymalnej obniżki (50 %) grzywny nałożonej w odniesieniu do obu produktów.

(36)

Komisja stoi na stanowisku, że wnioski EKA i Atofina miały znaczną wartość dodaną na podstawie pkt 21 obwieszczenia, zanim Solvay złożyło swój pierwszy wniosek, co miało miejsce dopiero w dniu 4 kwietnia 2003 r. W związku z tym Komisja odrzuca argumenty przedsiębiorstwa Solvay.

(37)

Komisja obniżyła o 10 % grzywnę, która w innej sytuacji zostałaby nałożona na przedsiębiorstwo Solvay.

2.5.5.   Inne wnioski na mocy obwieszczenia

(38)

Solvay Solexis i Kemira również złożyły wnioski na podstawie sekcji B obwieszczenia, lecz z uwagi na fakt, że nie miały one znacznej wartości dodanej, nie przyznano tym przedsiębiorstwom obniżki grzywien. .

3.   DECYZJA

(39)

Niżej wymienione przedsiębiorstwa dopuściły się naruszenia art. 81 ust. 1 traktatu oraz art. 53 porozumienia EOG, uczestnicząc we wskazanych okresach w pojedynczym i ciągłym naruszeniu w odniesieniu do nadtlenku wodoru i nadboranu sodu, na całym terytorium EOG. Naruszenie polegało głównie na wymianie między konkurentami informacji dotyczących cen i wolumenów sprzedaży, na porozumieniach w sprawie cen, porozumieniach dotyczących ograniczenia zdolności produkcyjnych w EOG, oraz na monitorowaniu antykonkurencyjnych uzgodnień:

(a)

Akzo Nobel NV, od 25 lutego 1994 r. do 31 grudnia 1999 r.;

(b)

Akzo Nobel Chemicals Holding AB, od 31 stycznia 1994 r. do 31 grudnia 1999 r.;

(c)

EKA Chemicals AB, od 31 stycznia 1994 r. do 31 grudnia 1999 r.;

(d)

Degussa AG, od 31 stycznia 1994 r. do 31 grudnia 2000 r.;

(e)

Edison SpA, od 12 maja 1995 r. do 31 grudnia 2000 r.;

(f)

FMC Corporation, od 29 maja 1997 r. do 13 grudnia 1999 r.;

(g)

FMC Foret S.A., od 29 maja 1997 r. do 13 grudnia 1999 r.;

(h)

Kemira OYJ, od 31 stycznia 1994 r. do 31 grudnia 2000 r.;

(i)

L’Air Liquide SA, od 12 maja 1995 r. do 31 grudnia 1997 r.;

(j)

Chemoxal SA, od 12 maja 1995 r. do 31 grudnia 1997 r.;

(k)

Snia SpA, 29 maja 1997 r. do 31 grudnia 1998 r.;

(l)

Caffaro Srl, od 29 maja 1997 r. do 31 grudnia 1998 r.;

(m)

Solvay SA/NV, od 31 stycznia 1994 r. do 31 grudnia 2000 r.;

(n)

Solvay Solexis SpA, od 12 maja 1995 r. do 31 grudnia 2000 r.;

(o)

Total SA, od 30 kwietnia 2000 r. do 31 grudnia 2000 r.;

(p)

Elf Aquitaine SA, od 12 maja 1995 r. do 31 grudnia 2000 r.;

(q)

Arkema SA, od 12 maja 1995 r. do 31 grudnia 2000 r.

(40)

Za naruszenia, o których mowa powyżej, nałożone zostały następujące grzywny:

(a)

Akzo Nobel NV, Akzo Nobel Chemicals Holding AB i EKA Chemicals AB – solidarnie: 25,2 mln EUR;

(b)

Degussa AG – 0 EUR;

(c)

Edison SpA – 58,12558,125 mln EUR, z czego solidarnie z Solvay Solexis SpA: 25,619 mln EUR;

(d)

FMC Corporation i FMC Foret S.A. – solidarnie: 25 mln EUR;

(e)

Kemira OYJ: 33 mln EUR;

(f)

L’Air Liquide SA i Chemoxal SA: 0 EUR;

(g)

Snia SpA i Caffaro Srl – solidarnie: 1,078 mln EUR;

(h)

Solvay SA/NV: 167,062 mln EUR;

(i)

Arkema SA: 78,663 mln EUR, z czego solidarnie z Total SA: 42 mln EUR, oraz solidarnie z Elf Aquitaine SA : 65,1 mln EUR.

(41)

Wymienionym wyżej przedsiębiorstwom nakazano niezwłocznie zaprzestać naruszeń określonych w wymienionym artykule, o ile nie uczyniły tego do tej pory oraz powstrzymać się od działań lub postępowania opisanego w pkt 2, o takim samym lub zbliżonym celu lub skutku.


(1)  Dz.U. C 45 z 19.2.2002, str. 3.

(2)  Zważywszy że dowody EKA umożliwiły Komisji wsteczne zbadanie kartelu od dnia 31 stycznia 1994 r., zgodnie z pkt 23 obwieszczenia w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien w sprawach kartelowych, elementy te nie będą brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości grzywny, w związku z czym grzywna dla tego przedsiębiorstwa za czas trwania naruszenia zostanie zwiększona o 20 % zamiast o 55 %.

(3)  Do takich decyzji należą: W odniesieniu do przedsiębiorstwa Degussa: decyzja Komisji z dnia 23 listopada 1984 r. dotycząca postępowania na mocy art. 85 traktatu EWG (IV/30.907 – Produkty nadtlenkowe, Dz.U. L 35 z 7.2.1985, str. 1), decyzja Komisji z dnia 23 kwietnia 1986 r. dotycząca postępowania na mocy art. 85 traktatu EWG (IV/31.149 – Polipropylen, Dz.U. L 230 z 18.8.1986, str. 1). w odniesieniu do przedsiębiorstwa Edison: decyzja Komisji z dnia 27 lipca 1994 r. dotycząca postępowania na mocy art. 85 traktatu EWG (IV/31865 – PVC II, Dz.U. L 239 z 14.9.1994, str. 14). W odniesieniu do przedsiębiorstwa Solvay: przytoczona wyżej decyzja Komisji z dnia 23 listopada 1984 r. (Produkty nadtlenkowe), przytoczona wyżej decyzja Komisji z dnia 23 kwietnia 1986 r. (Polipropylen), przytoczona wyżej decyzja Komisji z dnia 27 lipca 1994 r. (PVC II). W odniesieniu do przedsiębiorstwa Atofina/Arkema: przytoczona wyżej decyzja Komisji z dnia 23 listopada 1984 r. (Produkty nadtlenkowe), przytoczona wyżej decyzja Komisji z dnia 27 lipca 1994 r. (PVC II).

(4)  Zwiększenie kary za ponowne naruszenie stosuje się wyłącznie w stosunku do przedsiębiorstwa Atofina, a nie do jego przedsiębiorstw macierzystych, czyli do Elf Aquitaine i Total, gdyż w czasie poprzednich naruszeń nie pozostawały one pod kontrolą Atofina. W obliczeniach nie uwzględniono współczynnika 3, przez który ma zostać pomnożona grzywna dla Total. Do celów obliczenia grzywny za ponowne naruszenie stosuje się natomiast mnożnik 1,25, który należałoby zastosować, gdyby Atofina było jedynym adresatem decyzji (mając na uwadze ogólnoświatowy obrót tego przedsiębiorstwa w wysokości 5,7 mld EUR w 2005 r.). W związku z tym, na przedsiębiorstwo Atofina nakłada się oddzielną grzywnę, obliczoną w stosunku do tej kwoty.

(5)  Patrz: wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 15 czerwca 2005 r. w połączonych sprawach T-71/03, T-74/03, T-87/03 i T-91/03, Tokai Carbon Co. Ltd. i inni przeciwko Komisji, dotychczas niepublikowany w Zbiorze (patrz: Dz.U. C 205 z 20.8.2005, str. 18), ust. 390.


13.12.2006   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 353/60


DECYZJA KOMISJI

z dnia 7 czerwca 2006 r.

w sprawie pomocy państwa nr C 8/2005 (ex N 451/2004), którą Niemcy zamierzają przyznać na rzecz Nordbrandenburger UmesterungsWerke

(notyfikowana jako dokument nr  C(2006) 2088)

(jedynie tekst w języku niemieckim jest autentyczny)

(tekst mający znaczenie dla EOG)

(2006/904/WE)

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 88 ust. 2 akapit pierwszy,

uwzględniając Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym, w szczególności jego art. 62 ust. 1 lit. a),

po wezwaniu zainteresowanych stron do przedstawienia uwag zgodnie z przywołanymi artykułami (1),

a także mając na uwadze, co następuje:

1.   PROCEDURA

(1)

Pismem z dnia 11 października 2004 r., zarejestrowanym dnia 12 października 2004 r., Niemcy zgłosiły Komisji zamiar przyznania pomocy regionalnej na rzecz NUW Nordbrandenburger Umesterungs-Werke. Środek został zarejestrowany po numerem N451/2004 jako zgłoszona pomoc. Dnia 6 listopada 2004 r. Komisja poprosiła o dodatkowe informacje, które następnie zostały dostarczone przez Niemcy dnia 16 grudnia 2004 r.

(2)

Pismem z dnia 16 lutego 2005 r. Komisja poinformowała Niemcy, że w związku ze zgłoszoną pomocą podjęta została decyzja w sprawie wszczęcia postępowania, o którym mowa w art. 88 ust. 2 traktatu WE.

(3)

Decyzja Komisji dotycząca wszczęcia postępowania została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej  (2). Zainteresowane strony zostały wezwane do przedstawienia uwag w sprawie środka pomocy.

(4)

W piśmie z dnia 22 marca 2005 r., zarejestrowanym dnia 23 marca 2005 r., w związku z wszczęciem postępowania Niemcy przedłożyły Komisji dodatkowe obszerne informacje.

(5)

Komisja nie otrzymała żadnych uwag od zainteresowanych stron.

(6)

W wyniku własnego dochodzenia Komisja stwierdziła, że informacje przedstawione przez Niemcy są niekompletne i w piśmie z dnia 8 listopada 2005 r. zwróciła się do Niemiec z kolejnymi pytaniami. Niemcy odpowiedziały dnia 13 stycznia 2006 r. i udzieliły dalszych informacji.

2.   OPIS POMOCY

2.1.   Beneficjent i projekt

(7)

Beneficjentem pomocy jest przedsiębiorstwo NUW Nordbrandenburger UmesterungsWerke GmbH & Co. KG (zwane dalej „NUW”) z siedzibą w Schwedt, Brandenburgia (Niemcy), na obszarze objętym pomocą zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. a) traktatu WE. NUW został utworzony dnia 4 maja 2004 r. Do czasu wdrożenia zaplanowanej inwestycji przedsiębiorstwo nie będzie prowadzić żadnej działalności produkcyjnej. W związku z tym w październiku 2004 r. NUW nie zatrudniał ani pracowników na pełnym, ani na niepełnym etacie.

(8)

NUW planuje budowę i eksploatowanie instalacji do produkcji biodiesla o przewidywanej zdolności produkcyjnej 130 000 ton rocznie, przy czym kwalifikowane koszty inwestycyjne wynoszą 41,84 mln EUR. Paliwo to ma być dostarczane głównie do rafinerii PCK Raffinerie GmbH Schwedt (zwanej dalej „PCK”), której instalacje przygotowywane są obecnie do przetwarzania biopaliw.

2.2.   Środki finansowe

(9)

Kraj związkowy Brandenburgia zamierza przyznać na rzecz NUW pomoc w wysokości 50 % kosztów kwalifikowanych kwoty łącznej, która nie przekroczy 20,92 mln EUR, w ramach programów pomocy zatwierdzonych przez Komisję.

(10)

Pomoc zostanie udzielona w formie bezpośredniej dotacji inwestycyjnej w wysokości 14,204 mln EUR jak również w formie premii inwestycyjnej w wysokości 6,716 mln EUR przyznanej na podstawie Wspólnego planu ramowego rządu federalnego i krajów związkowych „Poprawa regionalnej struktury gospodarczej” (3) (zwanego dalej „wspólnym planem ramowym”) oraz w ramach programu pomocy „Premia inwestycyjna na inwestycje produkcyjne w 2004 r.” (4). Niemcy zagwarantują nieprzekroczenie górnego pułapu intensywności pomocy wynoszącego 50 %.

2.3.   Przyczyny wszczęcia formalnego postępowania wyjaśniającego

(11)

Ponieważ pomoc opiera się na zatwierdzonych programach pomocy, Komisja ogranicza swoje postępowanie wyjaśniające do kwestii tego, czy beneficjent zalicza się do MŚP i tym samym jest uprawniony do otrzymania premii dla MŚP w wysokości 15 %, która zawiera się w kwocie pomocy.

(12)

Zgodnie z art. 2 Załącznika do zalecenia Komisji nr 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (zalecenie w sprawie MŚP) (5) małe i średnie przedsiębiorstwa definiuje się jako przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 250 osób, o obrocie rocznym wynoszącym maksymalnie 50 mln EUR i/lub o rocznej sumie bilansowej w wysokości maksymalnie 43 mln EUR.

(13)

Definicja przedsiębiorstwa nie wymaga, żeby beneficjent ograniczony był do posiadania jednej osobowości prawnej, ale może on także stanowić grupę przedsiębiorstw gospodarczych, na którą składa się więcej niż jedno MŚP. Przedsiębiorstwa mogą być postrzegane jako powiązane, jeśli łączy je osoba fizyczna oraz jeśli prowadzą one działalność na tym samym rynku lub na rynkach pokrewnych.

(14)

Związek pomiędzy NUW i innymi przedsiębiorstwami, zachodzący za sprawą osób fizycznych, a zwłaszcza członków rodziny Sauterów, może prowadzić do wspólnej działalności na tym samym rynku lub na rynkach pokrewnych. Powiązane przedsiębiorstwa będą wspólnie brane pod uwagę na potrzeby zweryfikowania statusu MŚP i przy obliczaniu liczby pracowników przedsiębiorstwa.

(15)

Ze względu na relacje między wymienionymi przedsiębiorstwami Komisja wyraziła wątpliwość, czy beneficjent pomocy inwestycyjnej rzeczywiście wymaga przyznania korzyści, które powstałyby dla NUW dzięki różnym programom i środkom pomocy na rzecz MŚP, oraz czy NUW kwalifikuje się do otrzymania zgłoszonej premii dla MŚP. Komisja poddała również w wątpliwość, czy beneficjent spełnia kryteria definicji MŚP w rozumieniu zalecenia w sprawie MŚP.

3.   UWAGI ZAINTERSOWANYCH STRON

(16)

Komisja nie otrzymała żadnych uwag od zainteresowanych stron.

4.   UWAGI NIEMIEC

(17)

Niemcy wyjaśniły, że NUW Verwaltung GmbH nie ma udziału finansowego w przedsiębiorstwie beneficjenta NUW. Jedynym zadaniem NUW Verwaltung GmbH jest objęcie kierownictwa NUW i poręczenie za jego zobowiązania. Również inne spółki komplementarne („Verwaltung GmbH”) ponoszą odpowiedzialność jedynie za swoje spółki z o.o. i nie prowadzą żadnej innej działalności.

(18)

Udziały Danieli Sauter w NUW wynoszą 74 %, natomiast jej udziały w NBE Nordbrandenburger BioEnergie GmbH & Co. KG, MBE Mitteldeutsche BioEnergie GmbH & Co. KG i SBE Swiss BioEnergy AG nie przekraczają 50 %. Niemcy twierdzą, że NUW nie jest powiązany z innymi przedsiębiorstwami.

(19)

Jeśli chodzi o przedsiębiorstwa partnerskie, według danych przedstawionych przez Niemcy Daniela Sauter posiada 50 % udziałów w NBE i 38 % w MBE; jej udziały w SBE wynoszą 20 %. Tym samym znaczenie dla określenia wielkości beneficjenta mają jedynie udziały w NBE i MBE.

(20)

W odniesieniu do kwestii możliwej współpracy grupy osób fizycznych Niemcy poinformowały Komisję, że Daniela Sauter i dr Georg Pollert jako główni komandytariusze NUW występują wspólnie jedynie w przypadku tego przedsiębiorstwa, a nie innych przedsiębiorstw. Ich wspólny obszar zainteresowania obejmuje jedynie NUW; oprócz umowy spółki nie istnieją żadne inne porozumienia.

(21)

Niemcy podkreślają, że nie istnieje jednolita struktura udziałów rodzeństwa, rodziców czy też szwagierki, która wskazywałaby na wspólnotę interesów. Oprócz stopnia pokrewieństwa nie istnieją między tymi osobami żadne związki prawne ani gospodarcze. Oprócz umowy spółki nie istnieją żadne inne porozumienia.

(22)

Według informacji przedstawionych przez Niemcy, NUW i MUW Mitteldeutsche UmesterungsWerke GmbH & Co. KG działają na tym samym rynku, ale mają różnych klientów. Przedsiębiorstwa te są powiązane za pośrednictwem osoby dr Pollerta, fakt ten nie ma jednak większego znaczenia ze względu na ograniczony charakter kontaktów między nimi.

(23)

Zgodnie z informacjami przedstawionymi przez Niemcy NUW produkuje biodiesel, a NBE i MBE działają na rynku bioetanolu. Klientami wszystkich trzech przedsiębiorstw są wprawdzie duże spółki naftowe, ale wykorzystują one zupełnie inne surowce naturalne i używają innych metod produkcyjnych.

(24)

Z końcem 2004 r. pan Heidenreich przestał być dyrektorem NBE Verwaltung GmbH. Według informacji przedstawionych przez Niemcy na czele pozostałych branych pod uwagę przedsiębiorstw stoją różne osoby i nie istnieją powiązania pomiędzy kierownictwami poszczególnych przedsiębiorstw.

(25)

Niemcy obliczają dane finansowe i dane dotyczące zatrudnienia wychodząc z założenia, że NUW, MBE i NBE są przedsiębiorstwami partnerskimi, a nie powiązanymi. Zdaniem Niemiec powyższa grupa nie osiąga wartości progowych w przypadku żadnego z kryteriów dotyczących MŚP.

(26)

NUW zleciła przedsiębiorstwu SBE budowę instalacji do produkcji biodiesla. Celem działalności przedsiębiorstwa SBE jest budowa i eksploatacja instalacji chemicznych do produkcji biodiesla na skalę europejską oraz handel paliwami biogennymi. Pomimo tego, że część inwestycji będzie finansowana przez SBE, Niemcy zapewniają, że nie ma żadnych innych zależności pomiędzy wymienionymi dwoma przedsiębiorstwami. Aby uniknąć uzależnienia od SBE, NUW może sam określić termin spłaty pożyczki.

(27)

Poza tym SBE, począwszy od roku 2004, tymczasowo pokryje koszty inwestycyjne finansowane docelowo z bezpośredniej dotacji inwestycyjnej. Niemcy podkreślają, że umowa pomiędzy SBE i NUW została tak sformułowana, aby SBE nie mogła wywierać żadnego wpływu na podejmowane przez NUW decyzje dotyczące jego działalności.

(28)

Według danych przedstawionych przez Niemcy sprzedaż paliw stanowi jedynie 1 % obrotów przedsiębiorstwa i nie ma tym samym większego znaczenia. Sauter Verpachtung GmbH nie prowadzi zgodnie z przedłożonymi danymi żadnej znaczącej działalności w dziedzinie przetwarzania biodiesla lub bioetanolu ani handlu tymi produktami.

(29)

Przedsiębiorstwo to było jednak głównym zleceniobiorcą przy budowie instalacji do produkcji bioetanolu należącej do NBE.

(30)

Sauter Verpachtung nie ma bezpośrednich kontaktów prawnych ani gospodarczych z NUW.

(31)

Ponieważ powiązania pomiędzy NBE i MBE zachodzą jedynie za pośrednictwem osoby Danieli Sauter i nie istnieją żadne inne znaczące powiązania z innymi przedsiębiorstwami, Niemcy wnioskują, że NUW można zaliczyć do MŚP. Komandytariusze NUW nie tworzą wspólnie działającej grupy osób fizycznych. Zdaniem kraju związkowego Brandenburgii powiązania rodzinne nie są wystarczające, aby na ich podstawie wyciągnąć wniosek o istnieniu wspólnoty interesów w rozumieniu definicji MŚP.

5.   DODATKOWE INFORMACJE PRZEKAZANE PRZEZ NIEMCY

(32)

W trakcie własnego postępowania wyjaśniająego Komisja znalazła dowody na to, że członkowie rodziny Sauterów są również w posiadaniu innych przedsiębiorstw, o których Niemcy nie poinformowały Komisji. W odpowiedzi na dodatkowe pytania Komisji w tej sprawie z dnia 8 listopada 2005 r. Niemcy przekazały dnia 13 stycznia 2006 r. dodatkowe informacje.

(33)

Oprócz różnych spółek działających w branży energii wiatrowej i gruntów (co do których nie przedstawiono dalszych informacji) członkowie rodziny Sauterów posiadają większościowe udziały w szesnastu przedsiębiorstwach. Daniela Sauter ma większość 74 % udziałów w NUW, dla którego zgłoszono premię dla MŚP; jest ona siostrą Bernda i Clausa Sauterów. Alois i Albertina Sauterowie to rodzice Danieli, Bernda i Clausa Sauterów. Marion Sauter jest żoną Clausa Sautera. Ponadto Georg Pollert, niespokrewniony z rodziną Sauterów, posiada 24 % udziałów w NUW.

(34)

Z wyjątkiem NUW Nordbrandenburger Umesterungswerke Verwaltung GmbH (6) (Daniela Sauter: 50 %) rodzina Sauterów kontroluje wszystkie przedsiębiorstwa rodziny Sauterów poprzez większościowe udziały:

SBE Swiss BioEnergy AG (100 %), Sauter Verpachtung GmbH (100 %), Alois Sauter Landesprodukten-Großhandlung GmbH & Co. KG (100 %), Sauter GmbH (100 %), Compos Entsorgung GmbH (100 %), MUW Mitteldeutsche UmesterungsWerke GmbH & Co. KG (66 %), MUW Mitteldeutsche UmesterungsWerke Verwaltungs GmbH (66 %), AIIEN GmbH (100 %), Autokontor Bayern GmbH (66 %), Autokontor Vertriebs GmbH (60 %), MBE Mitteldeutsche BioEnergie GmbH & Co. KG (100 %), MBE Mitteldeutsche BioEnergie Verwaltung GmbH (100 %), NBE Nordbrandenburger BioEnergie GmbH & Co. KG (100 %), NBE Nordbrandenburger BioEnergie Verwaltung GmbH (100 %) oraz NUW (74 %).

(35)

Celem działalności NUW Nordbrandenburger Umesterungswerke Verwaltung GmbH, MUW Mitteldeutsche UmesterungsWerke Verwaltung GmbH, Mitteldeutsche BioEnergie Verwaltung GmbH oraz NBE Nordbrandenburger BioEnergie Verwaltung GmbH jest zarządzanie i reprezentowanie innych przedsiębiorstw.

(36)

Według Niemiec określenia „grupa Sauter” używa się publicznie tylko w stosunku do przedsiębiorstw Alois Sauter Landesproduktengroßhandlung, Sauter Verpachtung i Compos Entsorgung, które ściśle ze sobą współpracują w dziedzinie składowania odpadów i transportu. Na pojazdach należących do Sauter Verpachtung i Alois Sauter Landesproduktengroßhandlung GmbH & Co. KG znajdują się reklamy biodiesla. Niemcy nie potrafią wyjaśnić, dlaczego instytucje kredytowe, takie jak NordLB, stosują pojęcie „grupa” jako nazwę zbiorczą dla kilku przedsiębiorstw należących do rodziny Sauterów.

(37)

Przedsiębiorstwa te prowadzą ze sobą liczne interesy, których według Niemiec nie sposób wyliczyć pojedynczo:

(a)

SBE Swiss BioEnergy AG ma zbudować jako główny wykonawca instalację do produkcji biodiesla dla zapropowanego beneficjenta NUW. Ponadto firma ta ma częściowo pokryć koszty inwestycji i tymczasowo pokryć koszty inwestycji finansowane docelowo z bezpośredniej dotacji inwestycyjnej. Sauter Verpachtung GmbH była w przeszłości głównym wykonawcą instalacji do produkcji bioetanolu dla MBE GmbH i NBE GmbH, jak również instalacji do produkcji biodiesla dla MUW. Ponadto zbudowała ona różne instalacje do produkcji energii wiatrowej dla MUW i MBE. Na jej zakładowych stacjach benzynowych tankują samochody należące do MBE i Autokontor Bayern.

(b)

Compos Entsorgung GmbH używa do usuwania osadów ściekowych przeważnie pojazdów należących do Alois Sauter Landesproduktengrosshandlung GmbH i do Sauter Verpachtung GmbH. Sauter Verpachtung dzieli budynek zarządu z Compos Entsorgung GmbH i Autokontor Bayern GmbH

(c)

Klientami MUW są Alois Sauter Landesproduktengroßhandlung, Autokontor Bayern, Sauter Verpachtung i MBE. SBE dostarcza przedsiębiorstwu MUW surową ropę naftową i rafinat do produkcji biodiesla.

(d)

Alois Sauter Landesproduktengroßhandlung wynajmuje budynek i powierzchnie przedsiębiorstwu Autokontor Bayern oraz naprawia i serwisuje pojazdy należące do Sauter Verpachtung, Autokontor Bayern, MBE i MUW. Utrzymuje ona zakładową stację benzynową na potrzeby MUW, MBE, Sauter Verpachtung i Autokontor Bayern.

(e)

Przez jakiś czas zarządy MBE i Sauter Verpachtung zajmowały ten sam budynek. MBE świadczy usługi transportowe na rzecz Sauter Verpachtung i Autokontor Bayern.

(f)

Przedsiębiorstwo SBE współpracuje z MUW, NUW, MBE, NBE i Autokontor Bayern.

(38)

Dyrektor NUW, pan Niesmann, był poprzednio kierownikiem w MUW. Do roku 2004 dyrektor MBE, dr Klotz, był pełnomocnikiem firmy Sauter Verpachtung.

(39)

Daniela Sauter, posiadająca większościowy udział akcji w przedsiębiorstwie będącym beneficjentem pomocy, jest dyrektorem NBE.

(40)

Pan Johne jest pełnomocnikiem SBE, a do grudnia 2004 r. był zatrudniony w MUW. Pan Heidenreich był Dyrektorem w NBE, poczym objął taką samą funkcję w NUW.

(41)

W pojedynczych przypadkach pracownicy jednego z przedsiębiorstw rodziny Sauterów podejmowali pracę w innym przedsiębiorstwie.

(42)

Przedsiębiorstwa Bunge Deutschland GmbH i Cargill dostarczają olej roślinny do MUW i NUW. SBE jest klientem NUW, MUW, MBE i NBE.

6.   OCENA STATUSU MŚP

(43)

W Załączniku zalecenia Komisji w sprawie MŚP tego rodzaju firmy są zdefiniowane jako przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 osób, które osiągają roczne obroty w wysokości nie większej niż 50 mln EUR i/lub których roczna suma bilansowa nie przekracza 43 mln EUR.

(44)

Artykuł 87 ust. 1 traktatu WE wykorzystuje pojęcie przedsiębiorstwa na potrzeby definicji beneficjenta pomocy. Pojęcie to nie ogranicza się, co potwierdził Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (7), jedynie do pojedynczego podmiotu prawnego, ale może też obejmować całą grupę przedsiębiorstw.

(45)

Zgodnie z obowiązującym orzecznictwem Komisja może najpierw sprawdzić, czy przedsiębiorstwo jest członkiem grupy, którą można traktować jako jednostkę gospodarczą, a dopiero później stwierdzić, czy dana grupa spełnia kryteria zalecenia Komisji w sprawie MŚP. Kiedy odrębne prawnie osoby fizyczne lub prawne tworzą jednostkę gospodarczą, na potrzeby wspólnotowego prawa o konkurencji należy je traktować jako jedno przedsiębiorstwo. Należy również wykluczyć istnienie prawnych form zorganizowania MŚP w gospodarczą grupę, której możliwości dalece wykraczają poza możliwości zwykłego MŚP, a także nie dopuścić do obejścia definicji MŚP ze względu na aspekty czysto formalne. Trybunał Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich stwierdził wyraźnie, że w gestii Komisji leży stwierdzenie, czy spółki należące do koncernu należy traktować jako jedną jednostkę gospodarczą (8).

(46)

Na takim założeniu oparte jest także zalecenie Komisji w sprawie MŚP. W art. 3 ust. 3 Załącznika do tego zalecenia stwierdza się, że przedsiębiorstwa, które mają znaczący wpływ na inne przedsiębiorstwa za sprawą osób fizycznych bądź grupy wspólnie działających osób fizycznych uznaje się za przedsiębiorstwa powiązane, jeśli działają one całkowicie lub częściowo na tym samym lub na pokrewnych rynkach. Rynek pokrewny to rynek zbytu produktu lub usługi, który pozostaje w bezpośrednim sąsiedztwie danego rynku.

(47)

W wyroku Trybunału w sprawie Włochy przeciwko Komisji (9) określony został sposób podejmowania decyzji przez Komisję w sprawie zasadności przyznania premii dla MŚP: „Jeśli przedsiębiorstwo nie boryka się w rzeczywistości z problemami typowymi dla MŚP, Komisja może odmówić przyznania dodatkowej pomocy. Przyznanie pomocy dla przedsiębiorstw, które pomimo iż spełniają formalne kryteria definicji MŚP, nie stoją w obliczu trudności charakterystycznych dla takich przedsiębiorstw, naruszałoby art. 87 traktatu WE, ponieważ pomoc taka grozi zakłóceniem konkurencji i tym samym może zmienić warunki wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem w rozumieniu art. 87 ust. 3 lit. c) traktatu WE”.

(48)

W celu stwierdzenia konieczności zwiększenia intensywności pomocy na rzecz przedsiębiorstwa będącego beneficjentem, Komisja uważa za konieczne przyjrzenie się takim czynnikom, jak struktura udziałów, osoby dyrektorów, stopień powiązań gospodarczych i wszystkie inne związki pomiędzy danymi przedsiębiorstwami. Na podstawie przedstawionych zasad Komisja stwierdzi, czy NUW spełnia kryteria definicji MŚP i czy mógłby spełniać warunki zwiększenia intensywności pomocy.

(49)

Struktura własności jest głównym kryterium analizy uprawnień do kontroli nad przedsiębiorstwem. Umożliwia ona wykazanie związków pomiędzy pojedynczymi przedsiębiorstwami i pozwala na wyciągnięcie wniosków co do jednostek gospodarczych.

(50)

Za wyjątkiem NUW Nordbrandenburger Umesterungswerke Verwaltung GmbH (nie wykazuje obrotów, nie zatrudnia pracowników, suma bilansowa wynosi 32 000 EUR), w którym Daniela Sauter ma 50 % udziałów, rodzina Sauterów kontroluje dzięki większościowym udziałom piętnaście przedsiębiorstw (porównaj pkt 34 i Załącznik)

(51)

Jeśli chodzi o związki pomiędzy osobami fizycznymi, które kontrolują pojedyncze przedsiębiorstwa, stosunki rodzinne wydają się szczególnie bliskie, ponieważ udziały są w posiadaniu jedynie sześciu osób.

(52)

Daniela Sauter ma większość udziałów w NUW (74 %), dla którego zgłoszono premię dla MŚP; jest ona siostrą Bernda i Clausa Sauterów. Alois i Albertina Sauterowie to rodzice Danieli, Bernda i Clausa Sauterów. Marion Sauter jest żoną Clausa Sautera. Tym samym Daniela, Bernd, Claus, Alois i Albertina należą do tradycyjnego trzonu rodziny, a Marion Sauter jest szwagierką. Stosunki rodzinne ograniczone jedynie do sześciu osób wydają się być szczególnie wartościowe i intensywne.

(53)

Powiązania gospodarcze, jak na przykład związki na płaszczyźnie prowadzenia interesów, punkty styczne w stosunku do dostawców i klientów, wspólne użytkowanie bazy logistycznej (np. środków transportu, budynków i pomieszczeń biurowych) są w tym przypadku również traktowane jako kryteria oceny relacji między przedsiębiorstwami. Na podstawie tych wskaźników można udowodnić, czy powiązania osób fizycznych są nie tylko nieformalne, ale też formalnie prowadzą do powstania związków w pojedynczych dziedzinach i działaniach gospodarczych.

(54)

Według informacji Niemiec przedsiębiorstwa te mają tak liczne powiązania gospodarcze, że trudno byłoby je wszystkie wyliczyć. SBE Swiss BioEnergy AG i Sauter Verpachtung pełnią rolę głównych wykonawców instalacji do produkcji bioetanolu i biodiesla, które będą eksploatowane przez przedsiębiorstwa pozostające w posiadaniu rodziny. Współpraca między przedsiębiorstwami kontrolowanymi przez rodzinę Sauterów, szczególnie w dziedzinie transportu, zarządzania, personelu i klienteli pokazuje, że działalność poszczególnych przedsiębiorstw wzajemnie się uzupełnia i że celowo dążą one do wspólnego działania.

(55)

Powiązania pomiędzy poszczególnymi przedsiębiorstwami rodziny Sauterów są wyraźnie widoczne na trzech przykładach przytoczonych przez Niemcy dla zilustrowania licznych wspólnych działań i współpracy. Na pojazdach należących do Sauter Verpachtung GmbH i Alois Sauter Landesproduktengroßhandlung GmbH & Co. KG znajdują się reklamy biodiesla. Sauter Landesproduktengroßhandlung GmbH & Co. KG posiada ponadto helikopter, którego używają wszyscy członkowie rodziny w ramach czynności służbowych. To samo przedsiębiorstwo serwisuje i naprawia pojazdy należące do Sauter Verpachtung GmbH, Autokontor Bayern GmbH, MBE i MUW.

(56)

Oprócz tych powiązań gospodarczych dają się zauważyć ścisłe związki pomiędzy członkami rodziny Sauterów w różnych spółkach działających w branży gruntów i energii wiatrowej.

(57)

Dlatego też Komisja jest zdania, że grupa tych przedsiębiorstw także z gospodarczego punktu widzenia powinna być traktowana jako całość. Przede wszystkim ze względu na powiązania poprzez osoby fizyczne – rodzinę Sauterów – jak również kontakty gospodarcze i powiązania organizacyjne, rodzina Sauterów może bez problemu koordynować nie tylko swoją działalność gospodarczą, ale również strategię rozwoju. Związki pomiędzy przedsiębiorstwami nie są nowe, a wydają się być oparte na wspólnej przeszłości i na zaplanowanym wspólnym programie rozwoju.

(58)

W Internecie przedsiębiorstwa Landesprodukten-Großhandlung GmbH, Sauter GmbH, Compos Entsorgung GmbH, MUW GmbH, AIIEN GmbH, Autokontor Bayern GmbH i Biodiesel Production S.A same prezentują się pod adresem http://www.sauter-logistik.de/Sauter_Gruppe.htm jako grupa Sauter, co pozwala zakładać, że prowadzą one wspólną działalność.

(59)

Ponadto banki, takie jak NordLB, nazywają liczne przedsiębiorstwa kontrolowane przez rodzinę Sauterów grupą Sauter. Wspólne występowanie przedsiębiorstw rodziny Sauter w ramach grupy zostało potwierdzone w analizie przeprowadzonej przez bank. Niemcy nie potrafiły wyjaśnić, dlaczego banki w taki sposób odnoszą się do badanych tutaj przedsiębiorstw.

(60)

Konkretne relacje gospodarcze pomiędzy NUW i SBE Swiss BioEnergy AG podkreślają daleko idące powiązanie NUW z siecią przedsiębiorstw znajdujących się w rękach rodziny Sauterów. Jak już wspomniano, SBE Swiss BioEnergy AG ma być głównym wykonawcą instalacji do produkcji biodiesla dla zapropowanego beneficjenta NUW. Ponadto SBE ma częściowo pokryć koszty inwestycji i tymczasowo pokryć koszty inwestycji finansowane docelowo z bezpośredniej dotacji inwestycyjnej.

(61)

Z informacji przekazanych przez Niemcy (porównaj rozdział 4 i 5) Komisja wyciąga wniosek, że przedsiębiorstwa, w których członkowie rodziny Sauterów w pojedynkę lub wspólnie mają udziały większościowe, stanowią jeden podmiot gospodarczy. Powszechnie wiadomo, że członkowie rodziny tworzą wspólnie działającą grupę osób w rozumieniu art. 3 ust. 3 Załącznika do zalecenia w sprawie MŚP, podejmującą wspólne działania gospodarcze.

(62)

Różne przedsiębiorstwa działają w dużej mierze na tym samym lub sąsiadujących ze sobą rynkach. W związku z tym należy podkreślić, że NUW, MUW, MBE i NBE dostarczają swoje produkty przedsiębiorstwu CBE Swiss BioEnergy AG, oraz że trzy przedsiębiorstwa z tej grupy (NUW, NBE i MBE) sprzedają swoje produkty dużym koncernom naftowym. Z drugiej strony zarówno NUW, jak i MUW kupują olej rośliny, najważniejszy surowiec produkcyjny, od firm Bunge Deutschland GmbH i Cargill GmbH. Wydaje się równie ważne, że SBE Swiss BioEnergy AG zarówno buduje jak i eksploatuje instalacje chemiczne do produkcji biopaliw – takie instalacje produkcyjne są eksploatowane przez liczne przedsiębiorstwa będące w posiadaniu rodziny Sauterów – oraz że SBE Swiss BioEnergy AG prowadzi handel biopaliwami. Sauter Verpachtung GmbH, Alois Sauter Landesproduktenhandlung i Autokontor Bayern prowadzą działalność w dziedzinie usług transportowych, które mogą być w szerokim zakresie potrzebne i wykorzystane przez liczne przedsiębiorstwa należące do grupy, kiedy zachodzi taka potrzeba. Ponadto zarówno biodiesel, jak i bioetanol są paliwami dla pojazdów. Z punktu widzenia analizy sąsiadujących rynków nie pozostaje bez znaczenia fakt, że biodiesel jest bezpośrednio wykorzystywany w samochodach ciężarowych, a bioetanol po wymieszaniu z olejem mineralnym używany jest w samochodach osobowych. Oba produkty rozprowadzane są podobnymi lub nawet tymi samymi kanałami dystrybucji i handlu, a docelowo wykorzystywane przez pojazdy w sektorze usług transportowych. Dlatego też liczba zatrudnionych i dane finansowe wszystkich przedsiębiorstw muszą być traktowane zbiorczo przy sprawdzaniu statusu MŚP firmy NUW.

(63)

Zgodnie z zaleceniem Komisji w sprawie MŚP na potrzeby sprawdzenia, czy w przypadku przedsiębiorstwa beneficjenta mamy do czynienia z MŚP, należy wziąć pod uwagę rok, którego dotyczy ostatnie roczne sprawozdanie finansowe. Przedsiębiorstwo, które przekroczy wartości progowe dotyczące liczby zatrudnionych lub finansowe wartości progowe, traci status MŚP tylko w przypadku, kiedy powtórzy się to w ciągu dwóch kolejnych lat budżetowych. W przypadku przedsiębiorstwa nowopowstałego, które nie mogło jeszcze przedłożyć sprawozdania finansowego za pełen okres rozrachunkowy, dokonuje się wiarygodnego oszacowania odpowiednich wartości w bieżącym roku budżetowym.

(64)

Niezależnie od tego, jakie lata zostaną wzięte pod uwagę (2002, 2003, 2004 i 2005), grupa Sauter zawsze przekraczała wartości progowe obrotów rocznych i rocznej sumy bilansowej. W latach 2004 i 2005 przekroczone zostały wszystkie wartości progowe łącznie z liczbą zatrudnionych.

(65)

Z informacji przedłożonych przez Niemcy na temat przedsiębiorstw będących w posiadaniu rodziny Sauterów poprzez udziały większościowe (oprócz NUW Verwaltung GmbH) za lata 2002, 2003, 2004 i 2005 wynikają następujące dane finansowe i dotyczące zatrudnienia:

 

2002 r.

2003 r.

2004 r.

2005 r.

Liczba zatrudnionych

122

164

332

412

Obrót roczny w EUR

79 819 124

107 082 928

296 332 725

421 855 238

Roczna suma bilansowa w EUR

135 966 984

327 657 218

331 071 069

404 652 910

Dokładniejsze informacje na temat stanu zatrudnienia i danych finansowych poszczególnych przedsiębiorstw zawarte są w Załączniku.

(66)

W Załączniku do zalecenia Komisji w sprawie MŚP definiuje się MŚP jako przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 250 osób, o obrocie rocznym nieprzekraczającym 50 mln EUR albo o rocznej sumie bilansowej nie większej niż 43 mln EUR. Grupa Sauter przekroczyła wartości progowe dotyczące obrotu rocznego i rocznej sumy bilansowej w latach 2002 i 2003, a w latach 2004 i 2005 wszystkie trzy kryteria. W związku z tym NUW jako przedsiębiorstwo należące do tej grupy nie może zostać uznane za MŚP i tym samym nie jest uprawnione do premii dla MŚP.

(67)

Ze względu na strukturę grupy Sauter, relacje między dyrektorami poszczególnych przedsiębiorstw i powiązania gospodarcze pomiędzy poszczególnymi przedsiębiorstwami grupy, ani cała grupa ani też NUW jako przedsiębiorstwo należące do tej grupy nie borykają się z trudnościami typowymi dla MŚP: wziąwszy pod uwagę obrót i roczną sumę bilansową grupy można stwierdzić, że NUW ma nieograniczony dostęp do rynków finansowych i że może sfinansować zaplanowane inwestycje na podobnych warunkach jak każde duże przedsiębiorstwo.

(68)

Przynajmniej NUW, NBE i MBE posiadają wśród swoich klientów duże przedsiębiorstwa branży olejów mineralnych. Dlatego też przedsiębiorstwa należące do grupy Sauter mogą dokonywać dostaw poza granice rynku regionalnego czy niemieckiego. Szczególnie dzięki SBE Swiss BioEnergy AG mają one również dostęp do koniecznych technologii. Ponieważ przedsiębiorstwa należące do grupy prowadzą działalność na różnych etapach cyklu produkcyjnego i sprzedaży, grupa Sauter jest w stanie występować jako zintegrowana grupa – a nie jako typowe MŚP. Komisja dochodzi do wniosku, że NUW i grupa Sauter nie są MŚP w rozumieniu definicji określonej w zaleceniu w sprawie MŚP, i tym samym nie dotyczą ich typowe trudności wynikające z funkcjonowania jako MŚP. Dlatego też nie są uprawnieni do otrzymania premii dla MŚP.

7.   WNIOSKI:

(69)

Po uwzględnieniu wszystkich przedstawionych faktów Komisja stwierdza, że pomoc państwa w postaci premii dla MŚP, którą Niemcy zamierzają przyznać na rzecz NUW, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem.

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ :

Artykuł 1

Pomoc w postaci premii dla MŚP, którą Niemcy zamierzają przyznać na rzecz NUW Nordbrandenburger UmesterungsWerke GmbH & Co. KG, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem. Z tego powodu pomoc nie może zostać przyznana.

Artykuł 2

Niniejsza decyzja skierowana jest do Republiki Federalnej Niemiec.

Bruksela, dnia 7 czerwca 2006 r.

W imieniu Komisji

Neelie KROES

Członek Komisji


(1)  Dz.U. C 27 z 27.1.2005, str. 2.

(2)  Dz.U. C 86 z 8.4.2001, str. 44.

(3)  Gesetz über die Gemeinschaftsaufgabe (GA) „’Verbesserung der regionalen Wirtschaftsstruktur’ vom 6. Oktober 1969 in Verbindung mit den einschlägigen Bestimmungen von Teil II des 31. Rahmenplans zur GA”, the latest prolongation approved by Commission decision under the number N 642/02 on 1.10.2003, OJ C 284, 27.11.2003, p. 2.

(4)  „Investitionszulage für betriebliche Investitionen im Jahr 2004” zatwierdzona pod numerem N 336/2003 dnia 10.12.2003 r. na podstawie „Investitionszulagengesetz 1999 in der Fassung der Bekanntmachung vom 11. Oktober 2002 unter Berücksichtigung des Entwurfs des Steueränderungsgesetzes 2003” (Dz.U. C 67 z 17.3.2004, str. 12).

(5)  Dz.U. L 124 z 20.5.2003, str. 36.

(6)  NUW Nordbrandenburger Umesterungswerke Verwaltung GmbH jest spółką powiązaną z NUW.

(7)  Orzeczenie ETS z 14.11.1984, Sprawa 323/82 Intermills przeciwko Komisji [1984] ECR 3808.

(8)  Orzeczenie Sądu Pierwszej Instancji z 14.10.2004, Sprawa T-137/02 Pollmeier Malchow przeciwko Komisji [2005] ECR II-3541.

(9)  Orzeczenie ETS z 29.04.2004, Sprawa C-91/01 Włochy przeciwko Komisji [2004] ECR I-4355, ustęp 54.


ZAŁĄCZNIK

Przedsiębiorstwa rodziny Sauterów według informacji przedstawionych przez Niemcy

Udziały

Bernd Sauter:

33 %

Bernd Sauter:

33 %

Mario Biele:

1 %

 

 

Bernd Sauter:

12 %

Bernd Sauter:

12 %

 

 

 

 

Claus Sauter:

33 %

Claus Sauter:

33 %

Karl-Heinz Reipert:

1 %

 

 

Claus Sauter:

12 %

Claus Sauter:

12 %

 

 

 

 

Dr Georg Pollert

34 %

Dr Georg Pollert:

34 %

Daniela Sauter :

74 %

Daniela Sauter:

50 %

Daniela Sauter:

38 %

Daniela Sauter:

38 %

Daniela Sauter:

50 %

Daniela Sauter:

50 %

 

 

 

 

Dr Georg Pollert:

24 %

Dr Georg Pollert:

50 %

Marion Sauter:

38 %

Marion Sauter:

38 %

Marion Sauter:

50 %

Marion Sauter:

50 %

Kierownictwo

Dr Georg Pollert

Dr Georg Pollert

Theodor Niesmann

Theodor Niesmann

Dr Bernd Klotz

Dr Bernd Klotz

Daniela Sauter i Klaus-Dieter Bettin

Daniela Sauter i Klaus-Dieter Bettin

MUW Mitteldeutsche UmesterungsWerke GmbH & Co KG

MUW Mitteldeutsche UmesterungsWerke Verwaltungs GmbH

NUW Nordbrandenburger UmesterungsWerke GmbH & Co KG

NUW Nordbrandenburger UmesterungsWerke Verwaltung GmbH

MBE Mitteldeutsche BioEnergie Verwaltung GmbH

MBE Mitteldeutsche BioEnergie GmbH & Co KG

NBE Nordbrandenburger BioEnergie Verwaltung GmbH

NBE Nordbrandenburger BioEnergie GmbH & Co KG

reprezentowana przez

MUW Mitteldeutsche UmesterungsWerke GmbH

 

reprezentowana przez

NUW Nordbrandenburger Umesterungswerke Verwaltung GmbH

 

 

reprezentowana przez

MBE Mitteldeutsche BioEnergie Verwaltung GmbH

 

reprezentowana przez

Nordbrandenburger BioEnergie Verwaltung GmbH

produkt: biodiesel

produkt: biodiesel

produkt: biodiesel

produkt: biodiesel

produkt: bioetanol

produkt: bioetanol

produkt: bioetanol

produkt: bioetanol

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

obrót:

110 358 000

obrót:

0

obrót:

0

obrót:

0

obrót:

0

obrót:

4 104 087

obrót:

0

obrót:

12 531 681

suma bilansowa:

73 788 863

suma bilansowa:

48 084

suma bilansowa:

25 085 041

suma bilansowa:

28 000

suma bilansowa

48 084

suma bilansowa

60 894 944

suma bilan-sowa

36 147

suma bilan-sowa

67 919 722

zatru-dnionych:

44

zatru-dnionych:

0

zatru-dnionych:

2

zatru-dnionych:

0

zatru-dnionych:

0

zatru-dnionych:

76

zatru-dnionych

0

zatru-dnionych

65

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

obrót:

120 000 000

obrót:

0

obrót:

10 200 000

obrót:

0

obrót:

0

obrót:

26 135 000

obrót:

0

obrót:

35 300 000

suma bilansowa:

60 000 000

suma bilansowa:

50 000

suma bilansowa:

48 000 000

suma bilansowa:

32 000

suma bilansowa

50 000

suma bilansowa

60 900 000

suma bilan-sowa

40 000

suma bilan-sowa

70 000 000

zatru-dnionych:

44

zatru-dnionych:

0

zatru-dnionych:

45

zatru-dnionych:

0

zatru-dnionych:

0

zatru-dnionych:

95

zatru-dnionych

0

zatru-dnionych

70

Udziały

Bernd Sauter:

40 %

Albertina Sauter:

25 %

Bernd Sauter:

50 %

Bernd Sauter:

50 %

 

 

 

 

 

 

 

 

Claus Sauter:

40 %

Alois Sauter:

25 %

Claus Sauter:

50 %

Claus Sauter:

50 %

Claus Sauter:

100 %

Bernd Sauter:

50 %

Bernd Sauter:

33,33 %

Bernd Sauter:

40 %

Daniela Sauter:

20 %

Bernd Sauter:

25 %

Sauter GmbH:

0 %

 

 

 

 

Claus Sauter:

50 %

Claus Sauter:

33,33 %

Claus Sauter:

20 %

 

 

Claus Sauter:

25 %

 

 

 

 

 

 

 

 

Roland Koch:

33,33 %

Roland Koch:

40 %

Kierownictwo

Claus Sauter

Bernd Sauter and Alois Sauter

Bernd Sauter

Bernd Sauter

Alois Sauter

Bernd Sauter

Bernd Sauter i Roland Koch

Roland Koch

SBE Swiss BioEnergie AG

Sauter Verpachtung GmbH

Alois Sauter Landesprodukten-Großhandlung GmbH & Co KG

Sauter GmbH

Compos Entsorgungs GmbH

ALLEN GmbH

Autokontor Bayern GmbH

Autokontor Vertriebs GmbH

handel paliwami biogennymi

wynajem i dzierżawa, handel, przetwórstwo i sprzedaż surowców odnawialnych

reprezentowana przez Sauter GmbH

handel produktami rolnymi

handel produktami rolnymi

usuwanie osadów ściekowych i kompostu

instalacje do produkcji energii

prowadzenie salonu samochodowego, handel samochodami, transport

prowadzenie salonu samochodowego, handel samochodami, transport

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

2004

EUR

obrót:

41 923 832

obrót:

99 610 485

obrót:

5 078 988

obrót:

0

obrót:

1 120 786

obrót:

0

obrót:

18 203 975

obrót:

3 400 000

suma bilansowa:

33 947 576

suma bilansowa:

54 695 450

suma bilansowa:

5 938 678

suma bilansowa:

41 790

suma bilansowa

1 787 142

suma bilansowa

1 442 219

suma bilansowa

4 006 114

suma bilansowa

1 400 000

zatru-dnionych:

4

zatru-dnionych:

61

zatru-dnionych:

37

zatru-dnionych:

0

zatru-dnionych:

4

zatru-dnionych:

0

zatru-dnionych:

32

zatru-dnionych:

7

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

2005

EUR

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

(kwota szacunkowa)

obrót:

172 220 238

obrót:

25 000 000

obrót:

4 800 000

obrót:

0

obrót:

1 200 000

obrót:

0

obrót:

27 000 000

obrót:

0

suma bilansowa:

95 677 910

suma bilansowa:

55 000 000

suma bilansowa:

5 900 000

suma bilansowa:

43 000

suma bilansowa

1 800 000

suma bilansowa

1 100 000

suma bilansowa

6 000 000

suma bilansowa

100 000

zatru-dnionych:

7

zatru-dnionych:

50

zatru-dnionych:

37

zatru-dnionych:

0

zatru-dnionych:

4

zatru-dnionych:

0

zatru-dnionych:

60

zatru-dnionych:

0