![]() |
Dziennik Urzędowy |
PL Serie C |
C/2024/1573 |
5.3.2024 |
Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego „Wzmocnienie multilateralizmu i podstawowych międzynarodowych reguł porządku opartego na zasadach w szybko zmieniającym się świecie – znaczenie wkładu społeczeństwa obywatelskiego w system ONZ”
(opinia z inicjatywy własnej)
(C/2024/1573)
Sprawozdawca: |
Christian MOOS |
Współsprawozdawczyni: |
Tanja BUZEK |
Decyzja Zgromadzenia Plenarnego |
25.1.2023 |
Podstawa prawna |
Art. 52 ust. 2 regulaminu wewnętrznego |
|
Opinia z inicjatywy własnej |
Sekcja odpowiedzialna |
Sekcja Stosunków Zewnętrznych |
Data przyjęcia przez sekcję |
16.11.2023 |
Data przyjęcia na sesji plenarnej |
14.12.2023 |
Sesja plenarna nr |
583 |
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) |
194/8/17 |
1. Wnioski i zalecenia
1.1. |
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) przypomina o obowiązku spoczywającym na instytucjach Unii Europejskiej (UE) dotyczącym propagowania uniwersalnych wartości zgodnie z art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz poszanowania zasad Karty Narodów Zjednoczonych. |
1.2. |
EKES i społeczeństwo obywatelskie liczą, że ONZ osiągnie swe cele polegające na utrzymaniu pokoju i bezpieczeństwa, promowaniu zrównoważonego rozwoju i wdrażaniu praw człowieka dla coraz większej liczby ludzi. Wkład społeczeństwa obywatelskiego jest istotny w poszukaniu i wdrażaniu rozwiązań w terenie, osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju, wspieraniu sprawiedliwej transformacji i przeciwdziałaniu zmianie klimatu. |
1.3. |
ONZ jest jedyną organizacją, w której kraje i o zbieżnych, i o całkowicie przeciwstawnych poglądach nadal uczestniczą w dyskusji na temat wielu różnych obszarów polityki. System ten jest jednak podatny na blokowanie działań przez pojedyncze państwa, co osłabia jego zdolność do reagowania na obecne kryzysy i wyzwania. Kraje naruszające Kartę Narodów Zjednoczonych lub ich zobowiązania wynikające z porozumień lub konwencji ONZ nie powinny mieć prawa do pełnego uczestnictwa i do głosowania. |
1.4. |
Społeczeństwo obywatelskie, w tym partnerzy społeczni, oczekują, że UE i jej państwa członkowskie teraz jeszcze bardziej będą dążyć do wzmocnienia ONZ poprzez gruntowną reformę. Aby ONZ była gotowa sprostać nowym wyzwaniom i utrwalić konsensus w sprawie wspólnych wartości i norm, jej system zarządzania musi być bardziej reprezentatywny, integrujący i skuteczny. Dla bardziej wyrównanej reprezentacji globalne Południe musi mieć większą siłę przebicia w ONZ. |
1.5. |
ONZ musi dalej rozwijać swój zintegrowany system organizacji społeczeństwa obywatelskiego (iCSO) poprzez ustanowienie m.in. systemu obejmującego wszystkie kraje członkowskie ONZ i służącego konsultacjom w sprawie kluczowych inicjatyw i prawa do składania petycji. Celem jest większe zaangażowanie obywateli, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, partnerów społecznych, organizacji biznesowych i innych zainteresowanych stron, ze szczególnym naciskiem na poprawę reprezentacji kobiet, młodzieży i słabszych grup społecznych. Trzeba zwrócić większą uwagę na główne grupy i inne zainteresowane strony, wyeksponować je i udzielić im większego wsparcia. |
1.6. |
Pomimo pewnych postępów EKES uważa, że należy poprawić koordynację działań UE. Unia powinna przemawiać jednym głosem i odpowiednio reagować we wszystkich organach ONZ i powiązanych instytucjach. Wkład EKES-u (1) w pierwszy dobrowolny przegląd UE dotyczący realizacji Agendy 2030 oraz jego zaangażowanie podczas oficjalnej prezentacji UE na Forum Politycznym Wysokiego Szczebla w 2023 r. są przykładami do naśladowania dla instytucji UE, a także przykładami zorganizowanego udziału europejskiego społeczeństwa obywatelskiego i jednoczącej roli, którą EKES może odgrywać w tym kontekście. |
1.7. |
Oprócz wprowadzenia większości kwalifikowanej warto rozważyć reformę traktatów UE w dziedzinie polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obrony, aby poprawić zdolność UE do działania, a także zwiększyć jej wpływ w ONZ. |
1.8. |
EKES zobowiązuje się do bardziej zdecydowanego prezentowania swego stanowiska podczas wypracowywania wspólnej pozycji UE we wszystkich kwestiach związanych z ONZ, do ściślejszej współpracy z delegacjami UE i państw członkowskich przy ONZ oraz do opracowania planu działania na rzecz aktywniejszego współdziałania z organami ONZ mającymi znaczenie dla jego prac. |
2. Wyzwania dla multilateralizmu, ładu światowego opartego na zasadach i ONZ
2.1. |
Jako wspólnota wartości UE i ONZ podzielają cel polegający na promowaniu multilateralizmu i porządku światowego opartego na zasadach, a także na utrzymaniu pokoju i bezpieczeństwa. |
2.2. |
Aby osiągnąć zrównoważony rozwój wszystkich narodów i stawić czoła wspólnym globalnym wyzwaniom, ONZ jest jedyną instancją globalną umożliwiającą znalezienie wspólnych rozwiązań, obejmujących wszystkie obszary polityki, które umożliwiają współpracę zarówno z partnerami UE, jak i jej adwersarzami. Liczne wyspecjalizowane agencje ONZ, takie jak Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), a także programy i fundusze ONZ, w tym Konferencja Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD) oraz Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP), tworzą szerokie gremium instytucjonalne zajmujące się aktualnymi kwestiami. |
2.3. |
W wojnie napastniczej przeciwko Ukrainie Rosja narusza zasady Karty Narodów Zjednoczonych i prawo międzynarodowe. |
2.4. |
Jesteśmy świadkami regresu w kierunku autokracji – liczba demokracji zmniejsza się w Europie i na całym świecie. Autokracje podważają wartości i normy, zwłaszcza prawa człowieka i praworządność, zapisane w Karcie Narodów Zjednoczonych i Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Nawet liberalne demokracje, także w UE, przedkładają własne interesy nad te zasady. |
2.5. |
ONZ, założona w 1945 r. w odpowiedzi na okrucieństwa drugiej wojny światowej i skoncentrowana na krajach Zachodu, nie jest w stanie wystarczająco reprezentować państw, które nie są członkami Rady Bezpieczeństwa. Zwłaszcza kraje rozwijające się są nie dość reprezentowane w ONZ. Tymczasem równa reprezentacja jest niezbędna do utrwalenia konsensusu w sprawie wspólnych wartości i norm. |
2.6. |
Aby przyczynić się do realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 17 (partnerstwa na rzecz celów), kilka organów ONZ ustanowiło własne procedury współpracy z zainteresowanymi stronami, w tym ze społeczeństwem obywatelskim. Z myślą o demokratyzacji ONZ i wzmocnieniu jej pozycji w celu sprostania obecnym wyzwaniom współpracę ze społeczeństwem obywatelskim trzeba prowadzić bardziej systematycznie. |
2.7. |
ONZ wciąż jest jedyną globalną platformą umożliwiającą wypracowanie globalnych rozwiązań w celu reagowania na zmianę klimatu oraz łagodzenia jej skutków. Bez sprawiedliwej transformacji, respektującej prawo każdego społeczeństwa do zrównoważonego rozwoju, będą wybuchać nowe konflikty, zmuszające większą liczbę osób do ucieczki z własnego kraju. |
2.8. |
Pandemia COVID-19 obnażyła podatność naszych społeczeństw na nagłe kryzysy i jeszcze bardziej pogłębiła nierówności w podziale bogactwa i perspektywach życiowych między globalną Północą a Południem. O ile kraje o wysokim dochodzie powróciły do poziomu sprzed pandemii COVID-19 pod względem rozwoju społecznego i gospodarczego, to kraje o niskich dochodach w nadchodzących latach ciągle jeszcze będą zmagać się z trudnościami. |
3. ONZ w XXI wieku
3.1. |
EKES uznaje udział ONZ w utrzymywaniu pokoju i bezpieczeństwa, wspieraniu praw człowieka oraz promowaniu zrównoważonego rozwoju w ciągu ostatnich 77 lat. Jest to najlepszy dowód, że ONZ pozostaje jedyną platformą umożliwiającą wspólne stawianie czoła globalnym wyzwaniom. |
3.2. |
EKES popiera reformę ONZ i wzywa wszystkie kraje do dołożenia starań, by dostosować tę organizację do zmieniających się warunków geopolitycznych. Apeluje zwłaszcza do państw członkowskich UE, by skoordynowały i propagowały wspólną wizję i stanowisko przy ścisłym zaangażowaniu zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego. |
3.3. |
EKES popiera prace Rady Konsultacyjnej Wysokiego Szczebla ds. Skutecznego Multilateralizmu i uważa, że plan działania „A Breakthrough for People and Planet” (2) stanowi istotny wkład w opracowanie konkretnych zaleceń dotyczących reformy ONZ. |
3.4. |
EKES uważa, że Szczyt Przyszłości jest dla UE, jej państw członkowskich, obywateli i społeczeństwa obywatelskiego okazją do aktywnego działania na rzecz reform. Młodzi ludzie mogą zabrać znaczący głos dzięki dobrej praktyce EKES-u polegającej na włączeniu przedstawiciela młodzieży do jego delegacji (3) na Konferencję Stron ONZ w sprawie zmiany klimatu (4) oraz dzięki inicjatywie dotyczącej wysłannika sekretarza generalnego ONZ ds. młodzieży. EKES zwraca uwagę na inicjatywę Komisji – Plan działania na rzecz młodzieży w ramach działań zewnętrznych UE na lata 2022–2027 – i jest zdania, że może to stanowić punkt odniesienia dla inicjatyw ONZ oraz działań UE na forum ONZ. |
3.5. |
„Nowy program na rzecz pokoju” to okazja do wznowienia zdolności ONZ w dziedzinie zapobiegania konfliktom oraz budowania i utrzymywania pokoju. Aby jednak zwiększyć skuteczność Narodów Zjednoczonych w wysiłkach na rzecz pokoju, trzeba zreformować proces decyzyjny ONZ, w tym w Radzie Bezpieczeństwa. |
3.6. |
Rozwiązania, które oferuje sprawiedliwa transformacja, mogą być skutecznym sposobem zapobiegania konfliktom. Obejmują one: promowanie rokowań zbiorowych na wszystkich szczeblach, aby antycypować zmiany w gospodarkach niskoemisyjnych oraz środki na rzecz łagodzenia skutków zmiany klimatu i nimi zarządzać; zapewnienie wszystkim społeczeństwom możliwości zrównoważonego rozwoju; poprawę warunków pracy oraz osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju. |
3.7. |
EKES z zadowoleniem przyjmuje to, że w swych działaniach na rzecz zapobiegania konfliktom i ich rozwiązywania ONZ zamierza szczególnie zaakcentować ochronę kobiet, dzieci i słabszych grup społecznych. W tym celu główne grupy i inne zainteresowane strony powinny mieć silniejszy głos, wsparcie i uznanie. |
3.8. |
EKES przypomina, że zagwarantowanie na światową skalę praw zapisanych w Powszechnej deklaracji praw człowieka musi stać się kluczowym priorytetem prac ONZ. |
3.9. |
Samo zobowiązanie w ramach celów zrównoważonego rozwoju do poprawy jakości życia wszystkich ludzi wydaje się nieskuteczne (5), jak podkreślono również w niedawnej opinii EKES-u „UE a Agenda 2030” (6). UE i jej państwa członkowskie są szczególnie odpowiedzialne za wysiłki, by zmniejszyć nierówności w podziale bogactwa między globalną Północą a Południem oraz by do 2030 r. osiągnąć cele zrównoważonego rozwoju. |
3.10. |
Obecny system zarządzania ONZ nie odzwierciedla realiów geopolitycznych i społecznych XXI wieku. Aby poparcie dla ONZ oraz jej wspólnych norm i wartości było większe, jej system zarządzania musi stać się bardziej reprezentatywny, integrujący i skuteczny. Zarówno w Radzie Bezpieczeństwa, jak i we wszystkich innych organach ONZ kraje rozwijające muszą być lepiej reprezentowane. |
3.11. |
ONZ musi, utrzymując swą strukturę międzyrządową, w bardziej inkluzywny i przejrzysty sposób współpracować z obywatelami, demokratycznymi organizacjami i ruchami obywatelskimi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, innymi zainteresowanymi stronami, parlamentami, władzami szczebla niższego niż krajowy i innymi oficjalnymi podmiotami oraz oferować tym podmiotom dodatkowe możliwości uczestnictwa (włączając w to główne grupy i inne zainteresowane strony). Zgodnie z celem zrównoważonego rozwoju nr 17 inkluzywny proces decyzyjny w ONZ ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia jej celów i muszą mu towarzyszyć większa rozliczalność i przejrzystość. |
3.12. |
ONZ będzie uważana za uprawniony organ tylko wtedy, gdy będzie osiągać własne cele z korzyścią dla coraz większej rzeszy osób. W tym celu procesy decyzyjne ONZ muszą stać się bardziej skuteczne, przejrzyste i nie mogą prowadzić do impasu. |
3.13. |
ONZ wymaga odpowiednich zasobów i zdolności, aby zapewnić inkluzywne podejmowanie decyzji. Aby umożliwić obywatelom i organizacjom z całego świata współpracę z ONZ, te procesy muszą być dopasowane do społeczeństwa obywatelskiego, którego zdolności znacznie się różnią. |
4. Unia Europejska w Organizacji Narodów Zjednoczonych
4.1. |
Aby promować wielostronne rozwiązania globalnych wyzwań, Unia ustanawia wszelkie właściwe formy współpracy z organami Organizacji Narodów Zjednoczonych i jej organizacjami wyspecjalizowanymi (art. 220 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). |
4.2. |
Skoro UE i jej 27 państw członkowskich wnoszą największy wkład do budżetu ONZ, mają jednego stałego członka w Radzie Bezpieczeństwa i stanowią ponad 13 % wszystkich członków ONZ, to mogą wywierać znaczny wpływ na tę organizację. |
4.3. |
Mimo to UE nadal nie potrafi w pełni wykorzystać swoich atutów, aby w ramach ONZ odgrywać rolę lidera wobec globalnych wyzwań. Godnym odnotowania wyjątkiem jest tu walka ze zmianą klimatu, w której Unia faktycznie przewodzi globalnym działaniom. |
4.4. |
Formalny udział UE w organach i agencjach ONZ pozostaje ograniczony. Krokiem naprzód było uzyskanie w 2011 r. wzmocnionego statusu obserwatora w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ i w podległych mu organach (7), w tym prawa do zabierania głosu i ustnego przedstawiania wniosków i poprawek. |
4.5. |
Pomimo ograniczonych postępów w zwiększaniu praw uczestnictwa Unia ma jedynie status obserwatora w większości organów i agencji ONZ. W obszarach polityki wchodzących w zakres wyłącznych kompetencji UE, takich jak handel, Komisja wypowiada się w imieniu wszystkich 27 państw członkowskich, prezentując uzgodnione stanowisko, np. na forum Komisji Narodów Zjednoczonych do spraw Międzynarodowego Prawa Handlowego (UNCITRAL). |
4.6. |
Natomiast w większości obszarów polityki, wchodzących w zakres zainteresowania Narodów Zjednoczonych, UE często nie ma spójnego stanowiska, ponieważ nie udaje się go wystarczająco skoordynować między instytucjami UE a państwami członkowskimi. EKES wzywa Unię i wszystkie państwa członkowskie do zwiększenia widoczności UE w celu wzmocnienia jej wpływu w ONZ. |
4.7. |
EKES może przyczynić się do promowania celów ONZ, na przykład poprzez stworzenie platformy spotkań i wymiany poglądów zainteresowanych stron społeczeństwa obywatelskiego z przedstawicielami ONZ. W lipcu 2023 r. EKES zorganizował okrągły stół z Wysokim Komisarzem ONZ ds. Praw Człowieka (UNHCR), co było okazją do wymiany specjalistycznej wiedzy z członkiniami i członkami własnej grupy EKES-u ds. praw podstawowych i praworządności (8). |
4.8. |
EKES zbada możliwość nawiązania stałej współpracy z głównymi grupami i innymi zainteresowanymi stronami i ich koordynatorami regionalnymi w celu przedstawienia ich stanowiska organom UE i ONZ oraz lepszego wyeksponowania ich żądań. |
5. Rozważania
5.1. |
Ze względu na rolę instytucjonalną EKES-u jako organu doradczego jego szeroko zakrojone prace są istotne dla wielu organów i agencji ONZ. W bezpośrednich relacjach EKES-u z różnymi organami, agencjami i programami ONZ stanowisko Komitetu jest uwzględniane. Niemniej, aby naprawdę się liczyło, potrzeba ustrukturyzowanych i bieżących ram, by można je było przekazywać na czas za pośrednictwem instytucji UE. |
5.2. |
EKES zamierza przyjąć ustrukturyzowane podejście, by jego stanowiska dotyczące zagadnień związanych z ONZ wyraźniej wybrzmiewały podczas formułowania wspólnej unijnej narracji dla ONZ. Sprawozdawcy EKES-u muszą w odpowiednim czasie współpracować bezpośrednio z kluczowymi podmiotami odpowiedzialnymi za opracowanie wspólnego stanowiska UE. |
5.3. |
EKES będzie ściślej współpracował z delegaturami UE i państw członkowskich przy ONZ i liczy na to, że jego opinie będą monitorowane przez odpowiednie jednostki w Komisji Europejskiej zajmujące się ONZ i organami wielostronnymi. |
5.4. |
EKES dostrzega również potrzebę polepszenia współpracy między swymi sekcjami, by odejść od hermetycznego sposobu myślenia wewnątrz swej organizacji, zważywszy, że zwłaszcza cele zrównoważonego rozwoju dotyczą prac wszystkich sekcji. Z myślą o ściślejszej koordynacji między wszystkimi sekcjami oraz z przewodniczącym EKES-u Komitet powierza wszystkim sekcjom opracowanie planu działania na rzecz lepszej reprezentacji swych prac w ONZ oraz nawiązanie bardziej inkluzywnych kontaktów z odpowiednimi organami ONZ. Podczas mapowania z udziałem wszystkich sekcji trzeba wskazać organy ONZ o kluczowym znaczeniu oraz wymienić bieżące działania i istniejące powiązania z organami i procesami ONZ w celu podsumowania aktualnej sytuacji i rozważenia możliwości dalszej współpracy. |
5.5. |
EKES uważa, że należy lepiej koordynować stanowiska UE w kwestiach związanych z ONZ. Zgodnie z postanowieniami art. 34 ust. 2 TUE dotyczącymi Rady Bezpieczeństwa wysoki przedstawiciel powinien reprezentować stanowisko Unii we wszystkich organach ONZ w imieniu wszystkich państw członkowskich UE. Natomiast dopóki UE nie ma formalnych praw do uczestnictwa, przedstawiciele rządów krajowych reprezentują wspólne stanowisko UE i podejmują odpowiednie działania. |
5.6. |
EKES wzywa wysokiego przedstawiciela UE do objęcia wiodącej roli w debacie na temat reformy ONZ w imieniu UE i jej państw członkowskich. Tylko Unia przemawiająca jednym głosem, zajmująca jasne stanowiska, może wywrzeć wpływ na przyszłość ONZ. |
5.7. |
EKES zdecydowanie popiera wysiłki Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych zmierzające do rozszerzenia zakresu praw UE, w ramach jej wzmocnionego statusu obserwatora, w kolejnych organach ONZ. |
5.8. |
Komitet zobowiązuje się do udzielenia społeczeństwu obywatelskiemu silnego głosu podczas Szczytu Przyszłości poprzez pogłębienie dotychczasowej współpracy z Radą Gospodarczą i Społeczną ONZ (ECOSOC). Rządy państw członkowskich ECOSOC powinny na szczeblu krajowym konsultować się ze społeczeństwem obywatelskim i partnerami społecznymi i wymieniać z nimi poglądy na temat swoich działań oraz regularniej je o tych działaniach informować. EKES może stanowić forum dyskusji na temat prac ECOSOC. |
5.9. |
Komitet uznaje Szczyt Przyszłości za kluczowy moment, by wywiązać się z obecnych zobowiązań międzynarodowych, a zwłaszcza – by przyspieszyć realizację celów zrównoważonego rozwoju i opracować nowy program na rzecz pokoju, i zamierza rozwinąć swe wewnętrzne podejście obejmujące wszystkie sekcje oraz kontynuować stały dialog z organami ONZ w celu wskazania możliwości zwiększenia roli społeczeństwa obywatelskiego w ramach przygotowań do Szczytu. |
5.10. |
EKES popiera pomysł pluralistycznych konsultacji ze społeczeństwem obywatelskim w sprawie nowej struktury zaangażowania zainteresowanych stron w zarządzanie ONZ w całym procesie projektowania. Niektóre organy ONZ oferują już zaawansowane możliwości uczestnictwa, a kolejne jej struktury powinny pójść za tym przykładem. |
5.11. |
EKES wzywa UE do przyjęcia roli lidera w poprawie możliwości współpracy z demokratycznymi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w ramach systemu ONZ. EKES powinien tu służyć pomocą. W swej polityce zagranicznej UE powinna pomagać w budowaniu zdolności społeczeństwa obywatelskiego na całym świecie, w tym jego zdolności do lepszego uczestnictwa w ONZ. |
5.12. |
EKES proponuje dalsze rozwijanie praktyki UNCITRAL polegającej na zwracaniu się do zainteresowanych stron o pisemne uwagi w ramach konsultacji ONZ w sprawie kluczowych inicjatyw oraz ustanowienie prawa do składania petycji do ONZ, co umożliwiłoby obywatelom, organizacjom społeczeństwa obywatelskiego i innym zainteresowanym stronom bezpośrednie angażowanie się. |
5.13. |
EKES apeluje o usprawnienie struktur ONZ i zwiększenie przejrzystości jej procesów decyzyjnych, aby poprawić legitymację jej działań. Jednocześnie należy zadbać o bardziej długofalową podstawę finansową ONZ. |
5.14. |
EKES popiera formułowany od dawna postulat zreformowania ONZ, w tym Rady Bezpieczeństwa, tak by zapewnić w nich krajom ze wszystkich kontynentów równą reprezentację oraz wprowadzić skuteczniejszy proces decyzyjny, mniej podatny na blokowanie przez pojedyncze kraje członkowskie. Członkowie ONZ, w tym członkowie Rady Bezpieczeństwa naruszający Kartę Narodów Zjednoczonych, muszą utracić prawo głosu do czasu powrotu do ścisłego przestrzegania prawa międzynarodowego. Członkowie ONZ, którzy nie wywiązują się ze swoich zobowiązań wynikających z umów lub konwencji ONZ, nie powinni być wybierani na przywódczą funkcję w ONZ lub organie powiązanym. Ostatni taki przypadek dotyczył Kataru, który przewodniczył tegorocznej Międzynarodowej Konferencji Pracy, mimo że nie wywiązał się ze swoich zobowiązań wobec Rady Administracyjnej MOP w zakresie reform, podważając reputację i rolę MOP jako strażniczki międzynarodowych norm pracy. |
5.15. |
EKES oczekuje, że realizacja konkretnych działań uzgodnionych w „Pakcie na rzecz przyszłości” będzie dla nowego Parlamentu Europejskiego i Komisji w 2024 r. zasadniczym priorytetem stosunków zewnętrznych UE podczas kadencji w latach 2024–2029. Propagowanie multilateralizmu i porządku opartego na zasadach powinno być obszarem priorytetowym w wytycznych politycznych kolejnej Komisji i znaleźć odzwierciedlenie w programie prac oraz w nowym programie strategicznym Rady Europejskiej. |
5.16. |
EKES wzywa instytucje UE do szybkiego wdrażania zaleceń Konferencji w sprawie przyszłości Europy, zmierzających do wzmocnienia międzynarodowej roli UE oraz do rozpoczęcia globalnego multilateralizmu i nadania większej roli MOP (9). Jednocześnie w polityce zagranicznej UE należy wprowadzić podejmowanie decyzji większością kwalifikowaną. Warto rozważyć reformę traktatów UE w celu znacznej poprawy zdolności UE do działania, a także zwiększenia jej wpływu w ONZ. |
5.17. |
EKES proponuje utworzenie koalicji organizacji regionalnych o podobnych poglądach, aby organizacje te mogły być lepiej reprezentowane w ONZ, m.in. poprzez zapewnienie przedstawicielom tej koalicji większych praw do uczestnictwa w różnych organach i agencjach ONZ. Aby zapewnić lepszą reprezentację globalnego Południa, UE powinna w szczególności współpracować z najbliższym sąsiadem – Unią Afrykańską – w realizacji wspólnych reform w ONZ. |
Bruksela, dnia 14 grudnia 2023 r.
Oliver RÖPKE
Przewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
(1) Wkład EKES-u w przeprowadzany przez UE dobrowolny przegląd wdrażania Agendy 2030.
(2) Rada Konsultacyjna Wysokiego Szczebla ds. Skutecznego Multilateralizmu: A Breakthrough for People and Planet: Effective and Inclusive Global Governance for Today and the Future, Nowy Jork, 2023.
(3) https://www.eesc.europa.eu/pl/initiatives/climate-change-conferences-cop/eesc-youth-delegate.
(4) Konferencja Stron (COP) Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC).
(5) Zgromadzenie Ogólne Rady Gospodarczej i Społecznej, Progress towards the Sustainable Development Goals: Towards a Rescue Plan for People and Planet, sprawozdanie sekretarza generalnego (wydanie specjalne) (A/78/80 -E/2023/64, s. 2).
(6) Opinia EKES-u „UE a Agenda 2030: wzmocnienie realizacji celów zrównoważonego rozwoju” (Dz.U. C, C/2024/876, 6.2.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/876/oj).
(7) Zgromadzenie Ogólne ONZ, Participation of the European Union in the work of the United Nations (A/RES/65/276).
(8) „Wzmocnienie walki o prawa człowieka”, konferencja EKES-u dnia 20 lipca 2023 r., Bruksela (https://www.eesc.europa.eu/pl/news-media/news/strengthening-fight-human-rights-eesc-president-exchanges-un-high-commissioner-volker-turk-and-csos).
(9) Końcowe sprawozdanie z Konferencji w sprawie przyszłości Europy, maj 2022 r., propozycja 24, nr 5.
ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/1573/oj
ISSN 1977-1002 (electronic edition)