ISSN 1977-1002

Dziennik Urzędowy

Unii Europejskiej

C 495I

European flag  

Wydanie polskie

Informacje i zawiadomienia

Rocznik 64
9 grudnia 2021


Spis treści

Strona

 

IV   Informacje

 

INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

 

Komisja Europejska

2021/C 495 I/01

Decyzja Komisji z dnia 8 grudnia 2021 r. w sprawie udzielania licencji otwartego oprogramowania na oprogramowanie Komisji i ponownego wykorzystywania tego oprogramowania

1


PL

 


IV Informacje

INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

Komisja Europejska

9.12.2021   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CI 495/1


DECYZJA KOMISJI

z dnia 8 grudnia 2021 r.

w sprawie udzielania licencji otwartego oprogramowania na oprogramowanie Komisji i ponownego wykorzystywania tego oprogramowania

(2021/C 495 I/01)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 249,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)

Komisja posiada w imieniu Unii prawa własności intelektualnej, w tym prawa autorskie, do szerokiego wachlarza programów komputerowych.

(2)

W dniu 21 października 2020 r. Komisja przyjęła nową strategię w zakresie otwartego oprogramowania (1), zachęcającą Komisję do korzystania z otwartego oprogramowania, angażowania się w projekty z zakresu otwartego oprogramowania prowadzone przez strony trzecie oraz udostępniania oprogramowania Komisji na zasadach otwartego oprogramowania. W komunikacie tym stwierdzono, że w miarę możliwości i potrzeby Komisja będzie udostępniać kod źródłowy wszystkich programów komputerowych, do których posiada w imieniu Unii prawa własności intelektualnej.

(3)

Udzielanie licencji otwartego oprogramowania stało się integralną częścią modeli biznesowych w branży oprogramowania i jest stosowane na dużą skalę przez instytucje publiczne w UE i poza nią. Komisja podjęła już szereg inicjatyw w tej dziedzinie, takich jak przyjęcie w 2007 r. licencji publicznej Unii Europejskiej (EUPL), której aktualna wersja została opublikowana w maju 2017 r. (2)

(4)

Niniejsza decyzja powinna określać warunki udostępniania oprogramowania Komisji na zasadach otwartego oprogramowania w celu ułatwienia szerszego ponownego wykorzystywania oprogramowania, promowania innowacji w zakresie oprogramowania oraz idei otwartego oprogramowania, w oparciu o politykę Komisji w zakresie otwartości oraz unikając powodowania niepotrzebnych obciążeń administracyjnych zarówno dla podmiotów ponownie wykorzystujących oprogramowanie, jak i dla służb Komisji.

(5)

Niniejsza decyzja nie powinna nakładać na służby Komisji obowiązku udostępniania oprogramowania Komisji na podstawie licencji otwartego oprogramowania ani ustanawiać żadnego prawa stron trzecich do wymagania, by oprogramowanie Komisji zostało udostępnione na podstawie licencji otwartego oprogramowania. Komisja powinna zachować swobodę decydowania o tym, czy udostępni oprogramowanie Komisji, czy też udzieli na nie licencji na zasadach zamkniętego oprogramowania.

(6)

Niniejsza decyzja powinna dopuszczać wyjątki od możliwości udostępniania oprogramowania na zasadach otwartego oprogramowania, na przykład w sytuacjach, w których publikacja oprogramowania lub udostępnienie jego kodu źródłowego mogłyby stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa, lub w przypadku oprogramowania, które należy uznać za poufne.

(7)

Decyzja Komisji 2011/833/UE (3) dotyczy ponownego wykorzystywania dokumentów Komisji i nie ma zastosowania do oprogramowania.

(8)

Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1024 (4) wprowadzono system minimalnej harmonizacji w odniesieniu do otwartych danych i ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. W motywie 30 tej dyrektywy wyjaśniono, że choć definicja terminu „dokument” w dyrektywie (UE) 2019/1024 nie ma obejmować programów komputerowych, państwa członkowskie mogą rozszerzyć zakres stosowania tej dyrektywy na programy komputerowe.

(9)

W związku z dążeniem do zwiększenia przejrzystości i otwartości działań Komisji niniejsza decyzja powinna mieć zastosowanie, w pierwszej kolejności, do a) oprogramowania, które jest istotne z punktu widzenia określonej inicjatywy Komisji w zakresie polityki publicznej, takiej jak inicjatywa legislacyjna lub projekt badawczy Wspólnego Centrum Badawczego, lub które było wykorzystywane na etapie przygotowania takiej inicjatywy, oraz b) oprogramowania, które było wykorzystywane przy realizacji lub do monitorowania takiej inicjatywy. Ponadto niniejsza decyzja powinna mieć zastosowanie do oprogramowania opracowanego na wewnętrzne potrzeby Komisji w każdym przypadku, w którym udostępnienie takiego oprogramowania uznaje się za właściwe.

(10)

Niniejsza decyzja powinna mieć również zastosowanie do oprogramowania, które w dniu jej przyjęcia znajduje się w fazie rozwoju. W zależności od dostępnych zasobów służby Komisji powinny mieć również możliwość postanowienia, że będą stosować niniejszą decyzję do oprogramowania, którego rozwój w dniu przyjęcia niniejszej decyzji został już zakończony.

(11)

Komisja powinna korzystać z zaufanego repozytorium stanowiącego pojedynczy punkt dostępu, by ułatwić dostęp do oprogramowania Komisji i jego ponowne wykorzystywanie.

(12)

W przypadku gdy modele lub komponenty sztucznej inteligencji opracowane przez służby Komisji zawierają elementy oprogramowania, niniejsza decyzja powinna mieć zastosowanie do tych elementów, bez uszczerbku dla ewentualnego zastosowania decyzji 2011/833/UE do innych elementów, takich jak dane towarzyszące. Wyboru odpowiedniej licencji otwartej w takich przypadkach należy dokonać zgodnie z charakterem i funkcją tych elementów.

(13)

Należy powołać grupę skupiającą przedstawicieli różnych służb Komisji w celu omawiania kwestii będących przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz monitorowania wdrażania niniejszej decyzji,

STANOWI, CO NASTĘPUJE:

Artykuł 1

Przedmiot

Niniejsza decyzja określa warunki ponownego wykorzystywania i licencjonowania oprogramowania wyprodukowanego przez Komisję lub w jej imieniu, w odniesieniu do którego Komisja posiada prawa własności intelektualnej.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszej decyzji stosuje się następujące definicje:

„oprogramowanie” oznacza program komputerowy w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/24/WE (5);

„oprogramowanie Komisji” oznacza (i) oprogramowanie, do którego prawa własności intelektualnej posiada w imieniu Unii Komisja, oraz (ii) oprogramowanie będące własnością osoby trzeciej, dostępne na podstawie licencji otwartego oprogramowania i zmodyfikowane przez Komisję lub przez osobę trzecią na zlecenie Komisji;

„ponowne wykorzystywanie” oznacza użytkowanie oprogramowania przez osoby fizyczne lub prawne do celów komercyjnych lub niekomercyjnych, w tym prawo tych użytkowników do używania, badania, kopiowania, udostępniania i modyfikowania oprogramowania;

„EUPL” oznacza licencję publiczną Unii Europejskiej, standardową licencję otwartego oprogramowania, której aktualna wersja (wersja 1.2) została przyjęta decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2017/863, a także wszelkie przyszłe wersje tej licencji;

„licencja” oznacza udzielenie zgody na ponowne wykorzystywanie oprogramowania na określonych warunkach;

„licencja otwartego oprogramowania” oznacza licencję, w przypadku której na podstawie jednostronnej deklaracji podmiotu praw autorskich dozwolone jest ponowne wykorzystywanie oprogramowania do wszystkich określonych celów oraz w ramach której użytkownikom udostępniane są kody źródłowe oprogramowania;

„standardowa licencja otwartego oprogramowania” oznacza licencję otwartego oprogramowania powszechnie uznaną za taką przez organizacje otwartego oprogramowania;

„repozytorium” oznacza znajdujący się w środowisku online punkt dostępu do kodu źródłowego oprogramowania i związanych z nim informacji, takich jak skrypty kompilacyjne i instalacyjne, zestawienie podstawowych komponentów, prawa autorskie, uznanie autorstwa oraz dokumentacja licencyjna.

Artykuł 3

Zasada ogólna

Służby Komisji mogą zdecydować o udostępnieniu oprogramowania Komisji do ponownego wykorzystywania zgodnie z niniejszą decyzją. Takie oprogramowanie jest licencjonowane na podstawie licencji otwartego oprogramowania wybranej zgodnie z art. 5 i jest udostępniane za pośrednictwem repozytorium, o którym mowa w art. 6, po przeprowadzeniu procedury opisanej w art. 8.

Artykuł 4

Wyjątki

Niniejsza decyzja nie ma zastosowania do:

a)

oprogramowania, w przypadku którego Komisja nie ma możliwości zezwolenia na ponowne wykorzystywanie z uwagi na prawa własności intelektualnej przysługujące osobom trzecim;

b)

oprogramowania Komisji, w przypadku którego z publikacją lub udostępnieniem kodu źródłowego wiązałoby się rzeczywiste lub potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa systemów informacyjnych lub baz danych Komisji, innej instytucji lub agencji europejskiej lub innego organu europejskiego;

c)

oprogramowania Komisji, które należy uznać za poufne zgodnie z mającymi zastosowanie zasadami lub przepisami, zobowiązaniami umownymi lub ze względu na jego charakter lub treść;

d)

przypadków, w których z uwagi na jeden z wyjątków wymienionych w art. 4 rozporządzenia (WE)1049/2001 (6), z niezbędnymi zmianami, oprogramowanie Komisji nie może być udostępniane lub może być udostępnione danej stronie jedynie na podstawie szczególnych zasad regulujących uprzywilejowany dostęp;

e)

oprogramowania Komisji będącego rezultatem trwających projektów badawczych prowadzonych przez Komisję lub w jej imieniu, których nie opublikowano i w przypadku których publikacja (i) miałaby negatywny wpływ na walidację tymczasowych wyników badań lub (ii) stanowiłaby powód odmowy rejestracji praw własności przemysłowej na korzyść Komisji, w przypadkach, w których taka rejestracja zostanie uznana za właściwą.

W takich przypadkach oprogramowania nie udostępnia się na podstawie licencji otwartego oprogramowania.

Artykuł 5

Wybór odpowiedniej licencji otwartego oprogramowania

Wyboru odpowiedniej licencji otwartego oprogramowania w każdym przypadku dokonuje się zgodnie z następującymi zasadami, po sprawdzeniu praw własności intelektualnej, o których mowa w art. 8:

a)

licencją otwartego oprogramowania przyznaną przez Komisję jest EUPL, z wyjątkiem przypadków wymienionych w lit. b) i c);

b)

jeżeli ze względu na klauzule zakazu wprowadzania zmian i ograniczeń do licencji („copyleft”), które mają zastosowanie do części oprogramowania pochodzących od osoby trzeciej, obowiązkowe jest korzystanie z innej licencji otwartego oprogramowania, lub w przypadku gdy w odniesieniu do konkretnego oprogramowania inną licencję otwartego oprogramowania uznaje się za preferowaną w stosunku do EUPL, w szczególności w celu ułatwienia jej przyjęcia przez społeczność użytkowników, ta inna licencja otwartego oprogramowania może być wykorzystana pod warunkiem, że jest to standardowa licencja otwartego oprogramowania;

c)

jeżeli z uwagi na klauzule licencji mające zastosowanie do części oprogramowania pochodzących od osoby trzeciej istnieje możliwość wyboru między kilkoma standardowymi licencjami otwartego oprogramowania, z wyłączeniem EUPL, pierwszeństwo przyznaje się licencji otwartego oprogramowania przyznającej użytkownikom najszersze prawa użytkowania („licencje permisywne”).

Artykuł 6

Repozytorium

Komisja wykorzystuje repozytorium jako pojedynczy punkt dostępu do oprogramowania Komisji, by ułatwić dostęp do tego oprogramowania i jego ponowne wykorzystywanie.

Służby Komisji mogą zidentyfikować i stopniowo udostępniać za pośrednictwem repozytorium oprogramowanie Komisji, które zostało opracowane przed przyjęciem niniejszej decyzji, jeżeli jego udostępnienie zostanie uznane za użyteczne, zgodnie z procedurą wewnętrzną opisaną w art. 8.

Służby Komisji mogą również udostępnić za pośrednictwem tego repozytorium oprogramowanie Komisji, które było licencjonowane na podstawie licencji otwartego oprogramowania przed przyjęciem niniejszej decyzji.

Na wniosek innych instytucji, organów i jednostek UE w repozytorium może być udostępniane oprogramowanie, do którego posiadają one prawa własności intelektualnej.

Artykuł 7

Formaty oprogramowania Komisji dostępnego do ponownego wykorzystywania

1.   Oprogramowanie Komisji udostępnia się elektronicznie w repozytorium jako kod źródłowy czytelny dla człowieka oraz, w stosownych przypadkach, w formie nadającej się do przetwarzania automatycznego.

W stosownych przypadkach wraz z oprogramowaniem Komisji udostępnia się również niezbędną dokumentację.

2.   Niniejsza decyzja nie zobowiązuje Komisji, w odniesieniu do oprogramowania Komisji udostępnionego za pośrednictwem repozytorium, do:

a)

adaptowania lub aktualizowania oprogramowania;

b)

zapewniania dodatkowych wersji językowych oprogramowania i związanych z nim informacji innych niż wersje językowe, które są już dostępne w repozytorium;

c)

dalszego rozwijania lub przechowywania oprogramowania lub zachowywania oprogramowania w określonym formacie;

d)

stworzenia lub wspierania społeczności użytkowników oprogramowania.

Artykuł 8

Procedura udzielania licencji na oprogramowanie Komisji

Procedura stosowania niniejszej decyzji obejmuje: (i) proces identyfikacji oprogramowania, (ii) sprawdzenie praw własności intelektualnej do oprogramowania zgodnie z wytycznymi wdrożeniowymi, które zostaną opracowane przez Centralną Służbę ds. Własności Intelektualnej, oraz (iii) weryfikację pod kątem bezpieczeństwa.

Artykuł 9

Wkład w zewnętrzne projekty z zakresu otwartego oprogramowania

Służby Komisji mogą brać udział w zewnętrznych projektach z zakresu otwartego oprogramowania oraz wnosić w nie wkład, o ile projekty te są uznawane za leżące w interesie Unii lub związane z jednym z jej celów politycznych Jeżeli wymagają tego zasady mające zastosowanie do danego projektu, prawa własności intelektualnej do wniesionego oprogramowania mogą zostać przeniesione na podmiot publiczny lub prywatny odpowiedzialny za dany projekt z zakresu otwartego oprogramowania.

Artykuł 10

Licencje zamkniętego oprogramowania

W drodze odstępstwa od ogólnej zasady określonej w art. 3 Komisja może zdecydować, że oprogramowanie Komisji zostanie udostępnione na warunkach licencji zamkniętego oprogramowania tylko jednemu lub kilku wybranym licencjobiorcom, na przykład w celu świadczenia usługi w interesie publicznym lub w przypadkach obiektywnie uzasadnionych z uwagi na porządek publiczny, względy polityczne lub kwestie związane z transferem technologii. W razie potrzeby licencja zamkniętego oprogramowania może zostać udzielona na zasadzie wyłączności i może wiązać się z uiszczaniem opłat licencyjnych.

W takich przypadkach zastosowanie ma przekazanie uprawnień w dziedzinie własności intelektualnej określone w (SEC(2001) 1397) i przyjmuje się decyzję Komisji.

Artykuł 11

Grupa skupiająca przedstawicieli różnych służb Komisji

Ustanawia się grupę skupiającą przedstawicieli różnych służb Komisji, której przewodniczy dyrektor generalny odpowiedzialny za administracyjne wykonywanie decyzji dotyczących praw własności intelektualnej w Komisji. W skład tej grupy wchodzą przedstawiciele dyrekcji generalnych i służb Komisji. Omawia ona kwestie będące przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz sporządza sprawozdania z wdrażania niniejszej decyzji zgodnie z art. 12, chyba że przewodniczący uzna to za zbędne.

Artykuł 12

Przegląd

Niniejsza decyzja podlega przeglądowi po raz pierwszy 3 lata po jej przyjęciu, a następnie co 5 lat.

Artykuł 13

Publikacja

Niniejsza decyzja jest publikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – seria C.

Sporządzono w Brukseli dnia 8 grudnia 2021 r.

W imieniu Komisji

Mariya GABRIEL

Członek Komisji


(1)  Komunikat do Komisji, Strategia w zakresie otwartego oprogramowania na lata 2020–2023, „Think Open”, 21 października 2020, C(2020) 7149 final.

(2)  Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/863 z dnia 18 maja 2017 r. aktualizująca licencję otwartego oprogramowania EUPL w celu dalszego ułatwienia wymiany i ponownego wykorzystywania oprogramowania opracowanego przez administracje publiczne (Dz.U. L 128 z 19.5.2017, s. 59).

(3)  Decyzja Komisji z dnia 12 grudnia 2011 r. w sprawie ponownego wykorzystywania dokumentów Komisji (2011/833/UE) (Dz.U. L 330 z 14.12.2011, s. 39).

(4)  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1024 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie otwartych danych i ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (Dz.U. L 172 z 26.6.2019, s. 56).

(5)  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/24/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych (Dz.U. L 111 z 5.5.2009, s. 16).

(6)  Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (Dz.U. L 145 z 31.5.2001, s. 43).