ISSN 1977-1002

Dziennik Urzędowy

Unii Europejskiej

C 438

European flag  

Wydanie polskie

Informacje i zawiadomienia

Rocznik 64
28 października 2021


Spis treści

Strona

 

IV   Informacje

 

INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

 

Komisja Europejska

2021/C 438/01

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego – Roczne sprawozdanie finansowe Europejskiego Funduszu Rozwoju za rok 2020

1

2021/C 438/02

Wydawane przez Trybunał poświadczenie wiarygodności dotyczące ósmego, dziewiątego, dziesiątego i jedenastego EFR przedstawiane Parlamentowi Europejskiemu i Radzie – sprawozdanie niezależnego kontrolera

163


PL

 


IV Informacje

INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

Komisja Europejska

28.10.2021   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 438/1


KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU OBRACHUNKOWEGO

Roczne sprawozdanie finansowe Europejskiego Funduszu Rozwoju za rok 2020

(2021/C 438/01)

SPIS TREŚCI

POŚWIADCZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 2
ZASOBY EFR – WYKORZYSTANIE I RACHUNKOWOŚĆ 3
ŚRODKI ZARZĄDZANE PRZEZ KOMISJĘ EUROPEJSKĄ 7
SPRAWOZDANIE FINANSOWE EFR 9
SPRAWOZDANIE FINANSOWE FUNDUSZY POWIERNICZYCH UNII SKONSOLIDOWANYCH W RAMACH EFR 46
SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 DOTYCZĄCE FUNDUSZU POWIERNICZEGO „BÊKOU” 47
SPRAWOZDANIE FINANSOWE FUNDUSZU POWIERNICZEGO UE NA RZECZ AFRYKI ZA 2020 R. 54
SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIA FINANSOWE EFR i FUNDUSZY POWIERNICZYCH UE 61
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI FINANSOWEJ EFR 66
SPRAWOZDANIE ROCZNE Z REALIZACJI – ŚRODKI PIENIĘŻNE ZARZĄDZANE PRZEZ EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY 93

POŚWIADCZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Roczne sprawozdanie finansowe Europejskiego Funduszu Rozwoju za rok budżetowy 2020 zostało przygotowane zgodnie z tytułem X rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju oraz zasadami, regułami i metodami rachunkowości przedstawionymi w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.

Oświadczam, że zgodnie z art. 18 rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju ponoszę odpowiedzialność za sporządzenie i przedstawienie rocznego sprawozdania finansowego dotyczącego Europejskiego Funduszu Rozwoju.

Urzędnik zatwierdzający oraz Europejski Bank Inwestycyjny przekazali mi wszystkie informacje niezbędne do sporządzenia sprawozdania finansowego prezentującego aktywa i zobowiązania Europejskiego Funduszu Rozwoju oraz wykonanie budżetu, gwarantując ich wiarygodność.

Niniejszym poświadczam, że w oparciu o wyżej wymienione informacje oraz kontrole, które uznałam za niezbędne przed podpisaniem sprawozdania finansowego, mam wystarczającą pewność, że sprawozdanie finansowe prawidłowo i rzetelnie przedstawia sytuację finansową Europejskiego Funduszu Rozwoju we wszystkich istotnych aspektach.

Rosa ALDEA BUSQUETS

Księgowy

22 czerwca 2021 r.

ZASOBY EFR – WYKORZYSTANIE I RACHUNKOWOŚĆ

1.   KONTEKST

Unia Europejska (zwana dalej „UE”) współpracuje w zakresie rozwoju z wieloma krajami rozwijającymi się. Głównym celem tych działań jest promowanie rozwoju gospodarczego, społecznego i w dziedzinie środowiska, a w szczególności ograniczanie i eliminacja ubóstwa w perspektywie długoterminowej przez zapewnianie państwom-beneficjentom pomocy rozwojowej i pomocy technicznej. Aby to osiągnąć, UE sporządza – wspólnie z krajami partnerskimi – strategie współpracy i uruchamia środki finansowe w celu ich realizacji. Wspomniane środki przydzielone na cele współpracy na rzecz rozwoju pochodzą z trzech źródeł:

z budżetu Unii Europejskiej,

z Europejskiego Funduszu Rozwoju,

z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

Europejski Fundusz Rozwoju (zwany dalej „EFR”) jest głównym instrumentem umożliwiającym udzielanie pomocy na finansowanie współpracy na rzecz rozwoju dla państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (zwanych dalej „AKP”) oraz krajów i terytoriów zamorskich (zwanych dalej „KTZ”).

EFR nie jest finansowany z budżetu Unii Europejskiej. Powołano go na mocy wewnętrznej umowy przedstawicieli państw członkowskich zgromadzonych w Radzie; zarządza nim specjalny komitet. Komisja Europejska (zwana dalej „Komisją”) odpowiada za finansową realizację działań prowadzonych przy użyciu środków EFR. Natomiast Europejski Bank Inwestycyjny (zwany dalej „EBI”) zarządza instrumentem inwestycyjnym.

W latach 2014–2020 pomoc geograficzna dla państw AKP i KTZ będzie nadal finansowana w głównej mierze przez EFR. Każda edycja funduszu ustanawiana jest zazwyczaj na okres około pięciu lat i podlega osobnemu rozporządzeniu finansowemu, które wymaga sporządzenia sprawozdania finansowego dla każdej edycji EFR. W związku z powyższym dla każdego EFR sporządza się odrębne sprawozdanie finansowe w odniesieniu do części, którą zarządza Komisja Europejska. Sprawozdanie to przedstawia się również w postaci skonsolidowanej, aby zapewnić ogólny ogląd sytuacji finansowej w zakresie środków, za które odpowiada Komisja.

Umowa wewnętrzna ustanawiająca 11. EFR została podpisana przez uczestniczące państwa członkowskie, zebrane w Radzie, w czerwcu 2013 r. (1). Weszła ona w życie dnia 1 marca 2015 r.

W 2018 r. Rada przyjęła rozporządzenie finansowe mające zastosowanie do 11. EFR (2). Rozporządzenie to, które uchyliło poprzednio obowiązujące rozporządzenie, ma zastosowanie do operacji finansowanych z poprzednich EFR, bez uszczerbku dla obowiązujących zobowiązań prawnych. Rozporządzenia tego nie stosuje się do instrumentu inwestycyjnego w ramach poprzednich EFR.

Na podstawie umowy o partnerstwie AKP–UE ustanowiony został instrument inwestycyjny zarządzany przez EBI, który wykorzystuje się w celu wspierania rozwoju sektora prywatnego w państwach AKP w drodze finansowania przede wszystkim inwestycji prywatnych, choć nie jest to jedyny obszar finansowania. Instrument został zaprojektowany jako fundusz odnawialny, tak aby spłaty pożyczek mogły być ponownie inwestowane w inne działania. W ten sposób instrument sam się odnawia i jest niezależny finansowo. Ponieważ Komisja nie zarządza instrumentem inwestycyjnym, nie jest on uwzględniony w pierwszej części rocznego sprawozdania finansowego – w sprawozdaniach finansowych EFR ani w związanym z nimi sprawozdaniu z realizacji finansowej. Sprawozdanie finansowe dotyczące instrumentu inwestycyjnego zostało załączone jako odrębna część sprawozdania rocznego (część II), aby przedstawić pełen obraz pomocy rozwojowej udzielonej w ramach EFR.

2.   W JAKI SPOSÓB FINANSOWANY JEST EFR?

Na posiedzeniu w dniu 2 grudnia 2013 r. Rada przyjęła rozporządzenie (UE, Euratom) nr 1311/2013 określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (3). Postanowiono wówczas nie umieszczać współpracy geograficznej z państwami AKP w budżecie UE, ale w dalszym ciągu finansować ją przy pomocy istniejącego międzyrządowego EFR.

Budżet UE ma charakter jednoroczny i zgodnie z budżetową zasadą jednoroczności wydatki i dochody są zasadniczo planowane i zatwierdzane na jeden rok. W przeciwieństwie do budżetu UE EFR jest funduszem, którego działalność ma charakter wieloletni, co umożliwia wdrażanie współpracy na rzecz rozwoju przez okres wynoszący zwykle pięć lat Ponieważ zasoby są przydzielane na kilkuletnie okresy, mogą one być wykorzystywane przez cały okres trwania EFR. Na to wieloletnie podejście zwraca się uwagę w sprawozdawczości budżetowej, w ramach której wykonanie budżetu EFR mierzy się w odniesieniu do całości środków finansowych.

Zasoby EFR pochodzą z doraźnych wkładów państw członkowskich UE. Mniej więcej co pięć lat przedstawiciele państw członkowskich zbierają się na szczeblu międzyrządowym, aby ustalić łączną kwotę, jaka zostanie przyznana na rzecz Funduszu, oraz nadzorować jej wykorzystanie. Komisja następnie zarządza Funduszem zgodnie z unijną polityką w zakresie współpracy na rzecz rozwoju. W związku z tym, że każde państwo członkowskie ma swoją własną politykę rozwoju i pomocy, realizowaną równocześnie z polityką unijną, państwa członkowskie muszą koordynować swoje strategie z polityką UE, aby zapewnić ich komplementarność.

Poza wspomnianym wkładem państwa członkowskie mogą również zawierać umowy o współfinansowaniu lub dokonywać dobrowolnych wpłat na rzecz EFR.

3.   DZIAŁANIA EFR PO DNIU 31 GRUDNIA 2020 R.

11. EFR wszedł w fazę końcową, ponieważ w dniu 31 grudnia 2020 r. weszła w życie klauzula wygaśnięcia. Klauzula ta określa datę graniczną dla zobowiązań w ramach 11. EFR. Począwszy od 2021 r. w ramach 11. EFR nie można podpisywać żadnych dalszych umów w sprawie finansowania. Umowy szczegółowe dotyczące istniejących umów w sprawie finansowania będą jednak nadal podpisywane do dnia 31 grudnia 2023 r.

Aby zapewnić ciągłość programów rozwojowych, od 2021 r. programy EFR będą włączone do wieloletnich ram finansowych UE (WRF). Oznacza to, że chociaż do tej pory programy EFR były finansowane z dobrowolnych wkładów państw członkowskich UE, od 2021 r. programy rozwojowe będą finansowane z budżetu UE. Oznacza to również, że finansowanie programów rozwojowych będzie podlegało zatwierdzeniu przez Parlament Europejski, a transakcje będą musiały być zgodne z unijnymi przepisami finansowymi tak, jak w przypadku innych unijnych programów finansowania.

4.   WYSTĄPIENIE ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA Z UNII EUROPEJSKIEJ

W dniu 1 lutego 2020 r. Zjednoczone Królestwo przestało być państwem członkowskim Unii Europejskiej. Po zawarciu Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej („umowa o wystąpieniu”) między obiema stronami Zjednoczone Królestwo zobowiązało się spłacić wszystkie swoje zobowiązania w ramach obecnych WRF i w ramach poprzednich perspektyw finansowych, tak jakby nadal było państwem członkowskim. Dalsze zaangażowanie Zjednoczonego Królestwa w EFR omówiono w części piątej rozdział 5 umowy o wystąpieniu.

Zgodnie z art. 152 umowy o wystąpieniu Zjednoczone Królestwo pozostaje stroną EFR do czasu zamknięcia 11. EFR i wszystkich wcześniejszych niezamkniętych EFR oraz w tym względzie wypełnia te same obowiązki co państwa członkowskie. Beneficjenci ze Zjednoczonego Królestwa nadal kwalifikują się do udziału w projektach w ramach 11. EFR i wcześniejszych EFR na takich samych warunkach jak poprzednio. Zjednoczone Królestwo może uczestniczyć w charakterze obserwatora bez prawa głosu w Komitecie EFR i Komitecie Instrumentu Inwestycyjnego (art. 152 ust. 2 umowy o wystąpieniu). Udział Zjednoczonego Królestwa w instrumencie inwestycyjnym EFR jest zwracany Zjednoczonemu Królestwu w terminie zapadalności inwestycji. O ile nie uzgodniono inaczej, udział kapitałowy Zjednoczonego Królestwa nie może być ponownie rozdysponowany po zakończeniu okresu rozliczeniowego 11. EFR ani przeniesiony na kolejne okresy (art. 152 ust. 4 umowy o wystąpieniu).

W przypadku gdy nie zaciągnięto zobowiązań na kwoty z projektów w ramach 10. EFR lub poprzednich EFR albo kwoty te zostały umorzone w dniu wejścia w życie przedmiotowej umowy, wkład Zjednoczonego Królestwa w te kwoty nie będzie ponownie wykorzystany. To samo dotyczy wkładu Zjednoczonego Królestwa w środki, na które nie zaciągnięto zobowiązań lub które zostały umorzone w ramach 11. EFR po dniu 31 grudnia 2020 r. (art. 153).

Zjednoczone Królestwo pozostaje odpowiedzialne za gwarancje udzielone w ramach wszystkich EFR. Jednocześnie ma prawo do udziału we wszelkich kwotach odzyskanych zgodnie z warunkami gwarancji państw członkowskich oraz prawo do salda swojego – jako państwa członkowskiego – rachunku płatnego na żądanie proporcjonalnie do swojego udziału w poszczególnych umowach w sprawie gwarancji (art. 154).

W chwili przekazania niniejszego wstępnego sprawozdania finansowego i w oparciu o postanowienia zawartej i już obowiązującej umowy o wystąpieniu nie stwierdzono żadnych skutków finansowych, jakie należałoby zgłosić w rocznym sprawozdaniu finansowym EFR.

5.   SPRAWOZDAWCZOŚĆ NA KONIEC ROKU

5.1.   ROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE

Zgodnie z art. 18 ust. 3 rozporządzenia finansowego dotyczącego EFR, sprawozdanie finansowe EFR sporządza się w oparciu o system rachunkowości memoriałowej bazujący na Międzynarodowych Standardach Rachunkowości Sektora Publicznego (IPSAS). Reguły rachunkowości przyjęte przez księgowego Komisji stosowane są we wszystkich instytucjach i organach UE, co pozwala na wprowadzenie jednolitych zasad zapisów księgowych oraz wyceny i prezentacji sprawozdań finansowych w celu harmonizacji procesu sporządzania sprawozdań finansowych. Reguły rachunkowości UE stosuje się również do EFR, biorąc pod uwagę szczególny charakter jego działań.

Sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego EFR należy do obowiązków księgowego Komisji, który jest księgowym EFR. Gwarantuje on, że roczne sprawozdanie finansowe prawidłowo i rzetelnie przedstawia sytuację finansową EFR.

Roczne sprawozdanie finansowe zostało przedstawione poniżej:

Część I: Środki zarządzane przez Komisję

 

(i)

Sprawozdanie finansowe i informacja dodatkowa – EFR

(ii)

Sprawozdanie finansowe funduszy powierniczych Unii skonsolidowanych w ramach EFR

(iii)

Skonsolidowane sprawozdania finansowe EFR i funduszy powierniczych Unii

(iv)

Sprawozdanie z realizacji finansowej EFR

Część II: Sprawozdanie roczne z realizacji – fundusze zarządzane przez EBI

 

(i)

Sprawozdanie finansowe dotyczące instrumentu inwestycyjnego

Część „Sprawozdanie finansowe funduszy powierniczych Unii skonsolidowanych w ramach EFR” obejmuje sprawozdanie finansowe dwóch funduszy powierniczych utworzonych w ramach EFR: unijnego funduszu powierniczego „Bêkou” (zob. sekcja „Sprawozdanie finansowe unijnego funduszu powierniczego Bêkou”) i funduszu powierniczego UE dla Afryki (zob. sekcja „Sprawozdanie finansowe funduszu powierniczego UE dla Afryki”). Sprawozdania finansowe poszczególnych funduszy powierniczych są przygotowywane pod kierownictwem Księgowego Komisji i są przedmiotem kontroli zewnętrznej przeprowadzanej przez audytora z sektora prywatnego. Dane liczbowe dotyczące funduszy powierniczych zawarte w tych rocznych sprawozdaniach finansowych są danymi wstępnymi.

Roczne sprawozdanie finansowe EFR musi zostać przyjęte przez Komisję najpóźniej do dnia 31 lipca roku następującego po dniu bilansowym oraz przedłożone Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w celu uzyskania absolutorium.

6.   BADANIE I ABSOLUTORIUM

6.1.   BADANIE

Roczne sprawozdanie finansowe EFR podlega kontroli przeprowadzanej przez zewnętrznego audytora – Europejski Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej „Trybunałem Obrachunkowym”) – który sporządza sprawozdanie roczne dla Parlamentu Europejskiego i Rady.

6.2.   ABSOLUTORIUM

Ostateczna kontrola ma miejsce w ramach procedury udzielenia absolutorium z realizacji finansowej zasobów EFR za dany rok budżetowy. Po skontrolowaniu i ostatecznym zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego Rada wydaje zalecenie, a następnie Parlament Europejski podejmuje decyzję w sprawie udzielenia absolutorium Komisji w związku z realizacją finansową zasobów EFR za dany rok budżetowy. Decyzja ta oparta jest na ocenie sprawozdania finansowego, sprawozdaniu rocznym Trybunału Obrachunkowego (zawierającym formalne poświadczenie wiarygodności) oraz odpowiedziach Komisji na pytania i prośby o udzielenie dodatkowych informacji skierowane do Komisji przez organ udzielający absolutorium.

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI FINANSOWEJ W 2020 R.

Image 1

Kwota netto, tylko 10. i 11. EFR.

Wykonywanie budżetu

W 2020 r. na realizację finansową (10. i 11. EFR) w zakresie decyzji (zobowiązania globalne: 2 687 mln EUR), umów (zobowiązania indywidualne: 3 670 mln EUR) i płatności (4 599 mln EUR) miała wpływ reakcja UE na nieprzewidziany kryzys COVID-19, który stał się priorytetem dla Komisji. Dlatego też rok 2020 był rekordowy pod względem płatności z uwagi na zwiększone wypłaty na projekty przyczyniające się do zwalczania kryzysu związanego z COVID-19. Doprowadziło to również do przyspieszenia okresu absorpcji, który w 2020 r. wydłużył się do 3 lat. Klauzula wygaśnięcia dla 11. EFR została osiągnięta w dniu 31 grudnia 2020 r. Oznacza to, że począwszy od 2021 r. nie będzie dalszych zobowiązań globalnych dotyczących projektów w ramach 11. EFR (szczegółowe informacje można znaleźć w części „Sprawozdanie z realizacji finansowej”).

Wpływ działalności w sprawozdaniu finansowym

W sprawozdaniu finansowym wpływ wspomnianej powyżej działalności jest najbardziej widoczny w następujących pozycjach:

Płatności zaliczkowe (zob. informacja dodatkowa 2.2): wzrost o 29 mln EUR, wynikający głównie z podpisania nowych umów i wypłaty zaliczek w 2020 r.

Koszty instrumentów pomocy (zob. informacja dodatkowa 3.3): znaczny wzrost (o 852 mln EUR) wynikający z nasilenia w ciągu roku działalności mającej na celu zwalczanie negatywnych skutków pandemii COVID-19, w szczególności ze zmiany ukierunkowania projektów w celu zaradzenia kryzysowi, ale także z normalnego cyklu funkcjonowania EFR, w którym działania w ramach 11. EFR osiągają swój szczyt.

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty (zob. informacja dodatkowa 2.5): spadek o 451 mln EUR wynikający ze znacznego wzrostu płatności w ciągu roku w celu pokrycia zwiększonych kosztów oraz zaliczek wypłaconych na poczet nowych umów.

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów (zob. informacja dodatkowa 2.8): wzrost o 208 mln EUR wynikający ze zwiększenia liczby otwartych umów na koniec roku, w przypadku których nie zatwierdzono żadnych zestawień poniesionych wydatków na koniec roku.

ŚRODKI ZARZĄDZANE PRZEZ KOMISJĘ EUROPEJSKĄ

SPIS TREŚCI

SPRAWOZDANIE FINANSOWE EFR 9
BILANS EFR 10
SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI EFR 11
RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH EFR 12
ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO EFR 13
BILANS POSZCZEGÓLNYCH EFR 14
SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI POSZCZEGÓLNYCH EFR 16
ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO POSZCZEGÓLNYCH EFR 17
INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO EFR 20
SPRAWOZDANIE FINANSOWE FUNDUSZY POWIERNICZYCH UNII SKONSOLIDOWANYCH W RAMACH EFR 46
SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 DOTYCZĄCE FUNDUSZU POWIERNICZEGO „BÊKOU” 47
BILANS 52
SPRAWOZDANIE Z WYNIKÓW FINANSOWYCH 53
RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 53
SPRAWOZDANIE FINANSOWE FUNDUSZU POWIERNICZEGO UE NA RZECZ AFRYKI ZA 2020 R. 54
BILANS 59
SPRAWOZDANIE Z WYNIKÓW FINANSOWYCH 60
RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 60
SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIA FINANSOWE EFR i FUNDUSZY POWIERNICZYCH UE 61
SKONSOLIDOWANY BILANS 62
SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI 63
SKONSOLIDOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 64
SKONSOLIDOWANE ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO 65
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI FINANSOWEJ EFR 66

SPRAWOZDANIE FINANSOWE EFR (4)

BILANS EFR

(mln EUR)

 

Informacja dodatkowa

31.12.2020

31.12.2019

AKTYWA TRWAŁE

 

 

 

Aktywa finansowe

2.1

33

36

Płatności zaliczkowe

2.2

873

910

Wkłady do funduszu powierniczego

2.3

394

266

 

 

1 300

1 213

AKTYWA OBROTOWE

 

 

 

Płatności zaliczkowe

2.2

1 355

1 288

Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

2.4

140

123

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

2.5

728

1 179

 

 

2 223

2 590

AKTYWA OGÓŁEM

 

3 523

3 803

ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE

 

 

 

Zobowiązania finansowe

2.6

(2)

(19)

 

 

(2)

(19)

ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE

 

 

 

Zobowiązania

2.7

(615)

(516)

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychody przyszłych okresów

2.8

(1 527 )

(1 319 )

 

 

(2 143 )

(1 835 )

ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM

 

(2 145 )

(1 854 )

AKTYWA NETTO

 

1 379

1 948

FUNDUSZE I KAPITAŁY REZERWOWE

 

 

 

Rezerwa odzwierciedlająca wartość godziwą

2.9

(5)

(2)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) – aktywne EFR

2.10

58 986

54 809

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) z zamkniętych EFR, przeniesiony na kolejne okresy

2.10

2 252

2 252

Wynik ekonomiczny przeniesiony z ubiegłych lat

 

(55 111 )

(51 155 )

Wynik ekonomiczny za rok

 

(4 744 )

(3 956 )

AKTYWA NETTO

 

1 379

1 948


SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI EFR

(mln EUR)

 

Informacja dodatkowa

2020

2019

PRZYCHODY

 

 

 

Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany

3.1

 

 

Odzyskiwanie środków

 

92

28

 

 

92

28

Przychody z transakcji wymiany

3.2

 

 

Przychody finansowe

 

6

7

Pozostałe przychody

 

37

39

 

 

43

46

Przychody ogółem

 

135

74

KOSZTY

 

 

 

Instrumenty pomocy

3.3

(4 607 )

(3 755 )

Koszty współfinansowania

3.4

(53)

(14)

Koszty finansowe

3.5

(21)

(1)

Inne koszty

3.6

(197)

(260)

Koszty ogółem

 

(4 878 )

(4 030 )

WYNIK EKONOMICZNY ZA ROK

 

(4 744 )

(3 956 )


RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH EFR

(mln EUR)

 

Informacja dodatkowa

2020

2019

Wynik ekonomiczny za rok

 

(4 744 )

(3 956 )

Działalność operacyjna

 

 

 

Podwyższenie kapitału – wkłady (netto)

 

4 177

4 385

(Zwiększenie)/zmniejszenie wkładów do funduszy powierniczych

 

(127)

(65)

(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu płatności zaliczkowych

 

(29)

136

(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

 

(17)

15

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań finansowych

 

(17)

2

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań

 

99

275

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów i przychodów przyszłych okresów

 

209

37

Pozostałe zmiany stanu pozycji niepieniężnych

 

(3)

(2)

Działalność inwestycyjna

 

 

 

(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży

 

2

(36)

PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO

 

(452)

792

Zwiększenie/(zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

 

(451)

792

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek roku

2.5

1 179

387

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec roku

2.5

728

1 179


ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO EFR

(mln EUR)

 

Kapitał – aktywne EFR

(A)

Kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania) – aktywne EFR

(B)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) – aktywne EFR

(C) = (A)-(B)

Skumulowane kapitały rezerwowe

(D)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) z zamkniętych EFR, przeniesiony na kolejne okresy

(E)

Rezerwa odzwierciedlająca wartość godziwą

(F)

Aktywa netto ogółem

(C)+(D)+(E)+(F)

STAN NA 31.12.2018

73 264

22 840

50 423

(51 155 )

2 252

1 521

Zmiany wartości godziwej

 

 

 

 

(2)

 

(2)

Podwyższenie kapitału – wkłady

(4 385 )

4 385

 

4 385

Wynik ekonomiczny za rok

(3 956 )

 

(3 956 )

STAN NA 31.12.2019

73 264

18 455

54 809

(55 111 )

2 252

(2)

1 948

Zmiany wartości godziwej

 

 

 

 

 

(3)

(3)

Podwyższenie kapitału – wkłady

(223)

(4 400 )

4 177

 

4 177

Wynik ekonomiczny za rok

(4 744 )

 

(4 744 )

STAN NA 31.12.2020

73 041

14 055

58 986

(59 854 )

2 252

(5)

1 378


BILANS POSZCZEGÓLNYCH EFR

(mln EUR)

 

 

31.12.2020

31.12.2019

 

Informacja dodatkowa

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

Ogółem

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

Ogółem

AKTYWA TRWAŁE

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aktywa finansowe

2.1

(2)

35

33

36

36

Płatności zaliczkowe

2.2

3

292

578

873

6

325

580

910

Wkłady do funduszu powierniczego

2.3

29

9

355

394

266

266

 

 

33

299

969

1 300

6

325

882

1 213

AKTYWA OBROTOWE

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Płatności zaliczkowe

2.2

9

341

1 005

1 355

26

441

821

1 288

Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

2.4

181

(177)

1 723

(1 586 )

140

183

121

2 201

(2 382 )

123

Rachunki między EFR

 

181

(246)

1 663

(1 598 )

182

53

2 160

(2 395 )

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

2.5

728

728

1 179

1 179

 

 

362

(414)

3 726

(1 451 )

2 224

365

201

4 801

(2 777 )

2 590

AKTYWA OGÓŁEM

 

362

(381)

4 025

(483)

3 523

365

207

5 127

(1 896 )

3 803

ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania finansowe

2.6

(2)

(2)

(1)

(18)

(19)

 

 

(2)

(2)

(1)

(18)

(19)

ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania

2.7

(1)

(62)

(554)

(615)

(5)

(108)

(404)

(516)

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychody przyszłych okresów

2.8

(67)

(217)

(1 244 )

(1 527 )

(96)

(240)

(983)

(1 319 )

 

 

(67)

(279)

(1 798 )

(2 143 )

(101)

(348)

(1 386 )

(1 835 )

ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM

 

(67)

(279)

(1 800 )

(2 145 )

(101)

(349)

(1 405 )

(1 854 )

AKTYWA NETTO

 

362

(448)

3 747

(2 282 )

1 379

365

106

4 778

(3 300 )

1 948

Rezerwy odzwierciedlające wartość godziwą

2.9

(2)

(4)

(5)

(2)

(2)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) – aktywne EFR

2.10

12 164

10 535

20 960

15 327

58 986

12 164

10 758

20 960

10 927

54 809

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) z zamkniętych EFR, przeniesiony na kolejne okresy

2.10

627

1 625

2 252

627

1 625

2 252

Przesunięcia kapitału wniesionego (zgodnie z wezwaniem) między aktywnymi EFR

2.10

(2 512 )

2 041

188

283

(2 510 )

2 109

265

136

Wynik ekonomiczny przeniesiony z ubiegłych lat

 

(10 098 )

(14 440 )

(18 606 )

(11 966 )

(55 111 )

(10 098 )

(14 406 )

(18 077 )

(8 573 )

(51 155 )

Wynik ekonomiczny za rok

 

36

(457)

(4 324 )

(4 744 )

(34)

(529)

(3 393 )

(3 956 )

AKTYWA NETTO

 

181

(203)

2 084

(683)

1 379

183

53

2 618

(905)

1 948


SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI POSZCZEGÓLNYCH EFR

(mln EUR)

 

 

2020

2019

Informacja dodatkowa

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

Ogółem

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

Ogółem

PRZYCHODY

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany

3.1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Odzyskiwanie środków

 

(1)

5

69

19

92

18

10

28

 

 

(1)

5

69

19

92

18

10

28

Przychody z transakcji wymiany

3.2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Przychody finansowe

 

5

1

1

6

3

4

7

Pozostałe przychody

 

5

18

13

37

1

6

21

12

39

 

 

10

19

13

43

1

6

24

16

46

Przychody ogółem

 

(1)

15

88

32

135

1

6

42

26

74

KOSZTY

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Instrumenty pomocy

3.3

34

(462)

(4 179 )

(4 607 )

(35)

(579)

(3 141 )

(3 755 )

Koszty współfinansowania

3.4

(41)

(12)

(53)

(9)

(5)

(14)

Koszty finansowe

3.5

1

(3)

(16)

(4)

(21)

2

(2)

(1)

(1)

Inne koszty

3.6

(9)

(25)

(162)

(197)

(1)

(8)

20

(272)

(260)

Koszty ogółem

 

1

21

(545)

(4 356 )

(4 878 )

(1)

(40)

(571)

(3 418 )

(4 030 )

WYNIK EKONOMICZNY ZA ROK

 

36

(457)

(4 324 )

(4 744 )

(35)

(529)

(3 393 )

(3 956 )

ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO POSZCZEGÓLNYCH EFR

(mln EUR)

8. EFR

Kapitał – aktywne EFR

(A)

Kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania) – aktywne EFR

(B)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) – aktywne EFR

(C) = (A)-(B)

Skumulowane kapitały rezerwowe

(D)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) z zamkniętych EFR, przeniesiony na kolejne okresy

(E)

Przesunięcia kapitału wniesionego (zgodnie z wezwaniem) między aktywnymi EFR

(F)

Aktywa netto ogółem

(C)+(D)+(E)+(F)

STAN NA 31.12.2018

12 164

12 164

(10 098 )

627

(2 509 )

184

Przesunięcia do/z 10. EFR

 

 

 

 

(1)

(1)

STAN NA 31.12.2019

12 164

12 164

(10 098 )

627

(2 510 )

183

Przesunięcia do/z 10. EFR

 

 

 

 

(2)

(2)

STAN NA 31.12.2020

12 164

12 164

(10 098 )

627

(2 512 )

181


(mln EUR)

9. EFR

Kapitał – aktywne EFR

(A)

Kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania) – aktywne EFR

(B)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) – aktywne EFR

(C) = (A)-(B)

Skumulowane kapitały rezerwowe

(D)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) z zamkniętych EFR, przeniesiony na kolejne okresy

(E)

Przesunięcia kapitału wniesionego (zgodnie z wezwaniem) między aktywnymi EFR

(F)

Aktywa netto ogółem

(C)+(D)+(E)+(F)

STAN NA 31.12.2018

10 773

10 773

(14 406 )

1 625

2 137

129

Przesunięcia do/z 10. EFR

 

15

(15)

 

 

 

(15)

Przesunięcia do/z 10. EFR

 

 

 

 

(27)

(27)

Wynik ekonomiczny za rok

 

 

(34)

 

 

(34)

STAN NA 31.12.2019

10 773

15

10 758

(14 440 )

1 625

2 109

53

Podwyższenie kapitału – wkłady

 

 

 

 

Przesunięcia do/z 10. EFR

 

 

 

 

(69)

(69)

Zwroty dla państw członkowskich

(223)

 

(223)

 

 

 

 

Wynik ekonomiczny za rok

 

 

 

STAN NA 31.12.2020

10 550

15

10 535

(14 440 )

1 625

2 041

(203)


(mln EUR)

10. EFR

Kapitał – aktywne EFR

(A)

Kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania) – aktywne EFR

(B)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) – aktywne EFR

(C) = (A)-(B)

Skumulowane kapitały rezerwowe

(D)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) z zamkniętych EFR, przeniesiony na kolejne okresy

(E)

Przesunięcia kapitału wniesionego (zgodnie z wezwaniem) między aktywnymi EFR

(F)

Aktywa netto ogółem

(C)+(D)+(E)+(F)

STAN NA 31.12.2018

20 960

20 960

(18 077 )

55

2 938

Przesunięcia do/z 8. i 9. EFR

 

 

 

 

28

28

Przesunięcia do/z 11. EFR

 

 

 

 

181

181

Wynik ekonomiczny za rok

 

 

(529)

 

 

(529)

STAN NA 31.12.2019

20 960

20 960

(18 606 )

265

2 618

Przesunięcia do/z 8. i 9. EFR

 

 

 

 

71

71

Przesunięcia do/z 11. EFR

 

 

 

 

(147)

(147)

Wynik ekonomiczny za rok

 

 

(457)

 

(457)

STAN NA 31.12.2020

20 960

20 960

(19 063 )

188

2 084


(mln EUR)

11. EFR

Kapitał – aktywne EFR

(A)

Kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania) – aktywne EFR

(B)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) – aktywne EFR

(C) = (A)-(B)

Skumulowane kapitały rezerwowe

(D)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) z zamkniętych EFR, przeniesiony na kolejne okresy

(E)

Przesunięcia kapitału wniesionego (zgodnie z wezwaniem) między aktywnymi EFR

(F)

Rezerwa odzwierciedlająca wartość godziwą

(G)

Aktywa netto ogółem

(C)+(D)+(E)+(F)+(G)

STAN NA 31.12.2018

29 367

22 840

6 527

(8 573 )

317

(1 729 )

Zmiany wartości godziwej

 

 

 

 

 

(2)

(2)

Podwyższenie kapitału – wkłady

 

(4 400 )

4 400

 

 

 

 

4 400

Przesunięcia do/z 8., 9. i 10. EFR

 

 

 

(181)

 

(181)

Wynik ekonomiczny za rok

 

 

(3 393 )

 

 

(3 393 )

STAN NA 31.12.2019

29 367

18 440

10 927

(11 966 )

136

(2)

(905)

Zmiany wartości godziwej

 

 

 

 

 

 

(2)

(2)

Podwyższenie kapitału – wkłady

 

(4 400 )

4 400

 

 

147

 

4 547

Wynik ekonomiczny za rok

 

 

(4 324 )

 

 

(4 324 )

STAN NA 31.12.2020

29 367

14 040

15 327

(16 290 )

283

(4)

(683)

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO EFR (5)

1.   ISTOTNE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

1.1.   ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Celem sprawozdania finansowego jest dostarczenie przydatnych dla szerokiego kręgu zainteresowanych podmiotów informacji o sytuacji finansowej, wynikach i przepływach pieniężnych danego podmiotu.

Ogólne założenia (lub zasady rachunkowości), których należy przestrzegać przy sporządzaniu sprawozdania finansowego, są określone w regule rachunkowości UE nr 1 („sprawozdania finansowe”) i identyczne z zasadami opisanymi w MSRSP nr 1; obejmują one: rzetelną prezentację, zasadę memoriału, założenie kontynuowania działalności, ciągłość prezentacji, istotność, agregowanie, kompensowanie i porównywalność informacji. Jakościowy charakter sprawozdawczości finansowej polega na tym, że informacje są właściwe, rzetelne (wiarygodne), zrozumiałe, aktualne, porównywalne i weryfikowalne.

1.2.   PODSTAWA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

1.2.1.   Okres sprawozdawczy

Sprawozdanie finansowe prezentowane jest w ujęciu rocznym. Rok obrachunkowy rozpoczyna się dnia 1 stycznia, a kończy dnia 31 grudnia.

1.2.2.   Waluta i zasady przeliczania

Roczne sprawozdanie finansowe prezentowane jest w tysiącach euro, przy czym euro jest walutą funkcjonalną UE. Transakcje w walutach obcych przelicza się na euro według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Dodatnie i ujemne różnice kursowe wynikające z rozliczenia transakcji w walutach obcych oraz z ponownego przeliczenia według kursów wymiany obowiązujących na koniec roku pieniężnych składników aktywów i zobowiązań denominowanych w walutach obcych ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Inne metody przeliczania stosuje się w przypadku rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które zachowują wartość w euro według kursu na dzień zakupu.

Stan na koniec roku aktywów i zobowiązań pieniężnych denominowanych w walutach obcych przelicza się na euro według poniższych kursów wymiany Europejskiego Banku Centralnego obowiązujących na dzień 31 grudnia:

Kurs wymiany EUR

Waluta

31.12.2020

31.12.2019

Waluta

31.12.2020

31.12.2019

BGN

1,9558

1,9558

PLN

4,5597

4,2568

CZK

26,2420

25,4080

RON

4,8683

4,783

DKK

7,4409

7,4715

SEK

10,0343

10,4468

GBP

0,8990

0,8508

CHF

1,0802

1,0854

HRK

7,5519

7,4395

JPY

126,4900

121,9400

HUF

363,8900

330,5300

USD

1,2271

1,1234

1.2.3.   Wykorzystanie szacunków

Zgodnie z IPSAS i ogólnie przyjętymi zasadami rachunkowości kwoty wykazane w sprawozdaniu finansowym muszą opierać się na szacunkach i założeniach kierownictwa, których podstawą są możliwie jak najbardziej wiarygodne dostępne informacje. Istotne szacunki dotyczą m.in.: kwot zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych, rozliczeń międzyokresowych kosztów i przychodów, rezerw, ryzyka finansowego związanego z należnościami, aktywów i zobowiązań warunkowych oraz stopnia utraty wartości w przypadku aktywów. Rzeczywiste wyniki mogą nie pokrywać się z szacunkami.

Racjonalne oszacowanie stanowi istotną część przygotowania sprawozdań finansowych i nie podważa ich wiarygodności. Dana wartość szacunkowa może zostać zweryfikowana, jeśli zmienią się okoliczności będące podstawą dokonanych szacunków lub w wyniku pozyskania nowych informacji czy zdobycia większego doświadczenia. Weryfikacja wartości szacunkowych z założenia nie odnosi się do poprzednich okresów, jak też nie stanowi korekty błędu. Skutek zmiany danej wartości szacunkowej ujmuje się w nadwyżce lub deficycie w okresach, w których zmiana staje się znana.

1.2.4.   Stosowanie nowych i zmienionych reguł rachunkowości UE

Nowe reguły rachunkowości UE mające zastosowanie w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2020 r. lub później

Nie istnieją nowe reguły rachunkowości UE mające zastosowanie w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2020 r. lub później.

Nowe reguły rachunkowości Unii Europejskiej przyjęte, lecz jeszcze nie obowiązujące w dniu 31 grudnia 2020 r.

W dniu 17 grudnia 2020 r. księgowy Komisji Europejskiej przyjął zmienioną regułę rachunkowości UE nr 11 „Instrumenty finansowe”, która obowiązuje w odniesieniu do okresów obrachunkowych rozpoczynających się z dniem 1 stycznia 2021 r. lub później. Zmieniona reguła rachunkowości UE nr 11 została zaktualizowana zgodnie z nowymi MSRSP nr 41 „Instrumenty finansowe” i ustanawia zasady sprawozdawczości finansowej w zakresie aktywów i zobowiązań finansowych posiadanych przez jednostki UE. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w rocznym sprawozdaniu finansowym za rok 2020. Nie przewiduje się istotnego wpływu tej zmiany ze względu na niską wartość instrumentów finansowych w sprawozdaniach finansowych jednostki.

1.3.   BILANS

1.3.1.   Aktywa finansowe

Aktywa finansowe klasyfikowane są do następujących kategorii: „aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt”, „pożyczki i należności”, „inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności” oraz „aktywa finansowe dostępne do sprzedaży”. Klasyfikacja instrumentów finansowych ustalana jest w momencie początkowego ujęcia i podlega ponownej wycenie na każdy dzień bilansowy.

(i)   Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt

Składnik aktywów finansowych zalicza się do tej kategorii, jeżeli został nabyty zasadniczo w celu sprzedaży w perspektywie krótkoterminowej lub jeżeli został do niej zaklasyfikowany przez jednostkę. W kategorii tej ujmuje się również instrumenty pochodne. Należące do tej kategorii aktywa uznaje się za aktywa obrotowe, jeżeli ich zbycie przewidziane jest w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. W ciągu ostatniego roku budżetowego jednostka nie utrzymywała żadnych inwestycji zaliczających się do tej kategorii.

(ii)   Pożyczki i należności

Pożyczki i należności to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, ze stałymi lub ustalonymi płatnościami, nienotowane na aktywnym rynku. Powstają one, gdy jednostka przekazuje środki pieniężne, towary lub usługi bezpośrednio dłużnikowi i nie ma zamiaru wprowadzać należności do obrotu. Wykazuje się je w aktywach trwałych, z wyjątkiem składników, których termin zapadalności przypada w terminie 12 miesięcy od dnia bilansowego. Pożyczki i należności obejmują depozyty terminowe o pierwotnym terminie zapadalności powyżej trzech miesięcy.

(iii)   Inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności

Inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności to aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi, ze stałymi lub ustalonymi płatnościami i stałymi terminami zapadalności, które jednostka ma zamiar i może utrzymywać do terminu zapadalności. W ciągu ostatniego roku budżetowego jednostka nie utrzymywała żadnych inwestycji zaliczających się do tej kategorii.

(iv)   Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży to aktywa niebędące instrumentami pochodnymi, które zostały przypisane do niniejszej kategorii lub które nie zaliczają się do żadnej z pozostałych kategorii. Klasyfikuje się je jako aktywa obrotowe lub trwałe, w zależności od okresu, przez który jednostka planuje je posiadać i który zwykle odpowiada terminowi zapadalności. W ciągu ostatniego roku budżetowego jednostka nie utrzymywała żadnych inwestycji zaliczających się do tej kategorii.

Początkowe ujęcie i wycena

Zakup i sprzedaż aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt, utrzymywanych do terminu zapadalności i dostępnych do sprzedaży, ujmuje się na dzień transakcji, tj. dzień, w którym jednostka zobowiązała się kupić lub sprzedać składnik aktywów. Ekwiwalenty środków pieniężnych i pożyczki ujmuje się w dniu zdeponowania środków pieniężnych w instytucji finansowej lub przekazania ich pożyczkobiorcom. Instrumenty finansowe ujmuje się początkowo według wartości godziwej. W przypadku wszystkich aktywów finansowych niewycenianych według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt koszty transakcji dodaje się do wartości godziwej przy początkowym ujęciu.

Instrumenty finansowe usuwa się z ksiąg w przypadku wygaśnięcia praw do otrzymywania przepływów pieniężnych z inwestycji lub w przypadku, gdy jednostka przeniosła zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z prawem własności na inny podmiot.

Późniejsza wycena

Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez nadwyżkę lub deficyt są następnie wykazywane w wartości godziwej, a zyski i straty wynikające ze zmiany wartości godziwej ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności w okresie, w którym powstały.

Pożyczki i należności oraz inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności ujmuje się po zamortyzowanym koszcie w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży wykazuje się następnie w wartości godziwej. Zyski i straty wynikające ze zmiany wartości godziwej ujmuje się w rezerwie odzwierciedlającej wartość godziwą. Odsetki od aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży obliczone w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

Na każdy dzień bilansowy jednostka ocenia, czy istnieją obiektywne dowody utraty wartości składnika aktywów finansowych i czy odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości należy ująć w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

1.3.2.   Płatności zaliczkowe

Zaliczkowanie jest formą płatności z wyprzedzeniem na rzecz beneficjenta, mającą na celu zapewnienie płynności. Może być ono rozbite na szereg płatności w okresie wskazanym w danej umowie, decyzji, porozumieniu lub akcie podstawowym. Płatność lub zaliczka musi zostać wykorzystana na cele, na które była przeznaczona, w okresie wskazanym w umowie lub podlega zwrotowi. Beneficjent, który nie poniesie kosztów kwalifikowalnych, zobowiązany jest do zwrotu jednostce przyznanej zaliczki. Ponieważ jednostka zachowuje kontrolę nad płatnościami zaliczkowymi i jest upoważniona do otrzymania zwrotu z tytułu części niekwalifikowalnej, więc kwotę ujmuje się jako składnik aktywów.

Płatności zaliczkowe początkowo ujmuje się w bilansie w momencie przekazania środków pieniężnych odbiorcy. Wycenia się je w kwocie przekazanej zapłaty. W kolejnych okresach płatności zaliczkowe są wyceniane w kwocie początkowo ujętej w bilansie pomniejszonej o wydatki kwalifikowalne (w tym w stosownych przypadkach kwoty szacunkowe) poniesione w danym okresie.

1.3.3.   Należności

W zasadach rachunkowości UE ustanowiono wymóg odrębnej prezentacji transakcji wymiany i transakcji innych niż transakcje wymiany. Aby odróżnić te dwie kategorie, pojęcie „należności” zastrzega się do transakcji wymiany, natomiast w odniesieniu do „transakcji innych niż transakcje wymiany”, tj. transakcji, w ramach których UE otrzymuje wartości od innej jednostki, nie przekazując bezpośrednio w zamian wartości zbliżonej, stosuje się termin „kwoty należne” (np. kwoty należne od państw członkowskich związane z zasobami własnymi).

Należności z tytułu transakcji wymiany spełniają kryteria definicji instrumentów finansowych i w związku z tym klasyfikuje się je jako pożyczki i należności, i odpowiednio wycenia.

Należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany wykazuje się w kwocie początkowej (skorygowanej o odsetki i kary) pomniejszonej o odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości. Odpisu z tytułu utraty wartości dokonuje się, gdy istnieją obiektywne dowody wskazujące na to, że jednostka nie będzie w stanie odzyskać wszystkich należności na pierwotnie ustalonych warunkach. Kwota odpisu aktualizującego stanowi różnicę między wartością bilansową składnika aktywów a jego wartością odzyskiwalną. Kwota odpisu ujmowana jest w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

1.3.4.   Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty to instrumenty finansowe, które obejmują środki pieniężne w kasie, depozyty bankowe płatne na żądanie i w krótkim terminie oraz inne krótkoterminowe wysoce płynne inwestycje o pierwotnym terminie zapadalności do trzech miesięcy.

1.3.5.   Zobowiązania

Zobowiązania obejmują zarówno kwoty związane z transakcjami wymiany takimi jak zakup towarów i usług, jak i z transakcjami innymi niż transakcje wymiany np. z zestawieniami poniesionych wydatków od beneficjentów, dotacjami lub innymi formami finansowania przez UE lub otrzymanymi płatnościami zaliczkowymi (zob. informacja dodatkowa 1.4.1).

Jeżeli beneficjentom udziela się dotacji lub innego finansowania, zestawienia poniesionych wydatków ujmowane są jako zobowiązania w kwocie roszczenia w momencie otrzymania zestawienia poniesionych wydatków. Po weryfikacji i zatwierdzeniu kosztów kwalifikowalnych zobowiązania wycenia się w wysokości zatwierdzonej i kwalifikowalnej kwoty.

Zobowiązania z tytułu zakupu towarów i usług ujmowane są w momencie otrzymania faktury w wysokości kwoty początkowej. Powiązane koszty ujmowane są w momencie realizacji dostaw i usług i ich akceptacji przez jednostkę.

1.3.6.   Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów

Transakcje i zdarzenia ujmuje się w sprawozdaniu finansowym w okresie, do którego się odnoszą. Na koniec roku, w przypadku gdy faktura nie została jeszcze wystawiona, a usługa lub dostawa została zrealizowana przez jednostkę, lub w przypadku istnienia porozumienia umownego (np. przez odniesienie do umowy), w sprawozdaniu finansowym ujmuje się naliczone przychody. Ponadto na koniec roku, w przypadku gdy faktura została wystawiona, ale usługi lub dostawy nie zostały jeszcze zrealizowane, przychody uznaje się za przychody przyszłych okresów i ujmuje w kolejnym okresie obrachunkowym.

Również koszty ujmuje się w okresie, do którego się odnoszą. Na koniec okresu obrachunkowego bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów są ujmowane w oparciu o szacowaną kwotę zobowiązań do przeniesienia przypadających na dany okres. Obliczenia biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dokonuje się zgodnie z wydanymi przez księgowego szczegółowymi wytycznymi operacyjnymi i praktycznymi. Mają one zapewnić wierne odzwierciedlenie w sprawozdaniu finansowym zjawisk ekonomicznych i innych zjawisk, które ma ono przedstawiać. Analogicznie, jeżeli płatność została dokonana z góry za usługi, których jeszcze nie uzyskano, lub towary, których jeszcze nie otrzymano, koszty zostaną odroczone i ujęte w kolejnym okresie obrachunkowym.

1.4.   SPRAWOZDANIE Z WYNIKÓW FINANSOWYCH

1.4.1.   Przychody

Przychody stanowią wpływy brutto korzyści ekonomicznych lub potencjał usługowy, które już uzyskano lub które mają zostać uzyskane przez jednostkę, skutkujące przyrostem aktywów netto innym niż przyrost wynikający z wkładów właścicieli.

W zależności od charakteru operacji leżących u podstaw rozliczeń w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności rozróżnia się:

(i)   Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany

Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany to podatki i transfery, ponieważ jednostka przekazująca zapewnia środki organowi będącemu odbiorcą, który w zamian nie zapewnia bezpośrednio zbliżonej wartości. Transfery to wpływy przyszłych korzyści ekonomicznych lub potencjał usługowy z transakcji innych niż transakcje wymiany, inne niż podatki. W przypadku jednostek UE transfery obejmują głównie środki otrzymane od Komisji (np. dotacja równoważąca dla tradycyjnych agencji, dotacja operacyjna na umowy o przyznanie wkładu).

W przypadku transferów jednostka wykazuje składnik aktywów, jeżeli w wyniku przeszłego zdarzenia (transfer) kontroluje zasoby i spodziewa się uzyskać z tych zasobów przyszłe korzyści ekonomiczne lub potencjał usługowy, oraz jeżeli można w sposób rzetelny dokonać pomiaru wartości godziwej. Wpływ zasobów z transakcji innych niż transakcje wymiany ujmowany jako składnik aktywów (tj. środki pieniężne) ujmuje się także jako przychody, chyba że jednostka ma obecny obowiązek w odniesieniu do tego transferu (warunek), który trzeba wypełnić, zanim transfer będzie można ująć jako przychody. Do czasu wypełnienia warunku przychody uznaje się za przychody przyszłych okresów i ujmuje jako zobowiązanie.

(ii)   Przychody z transakcji wymiany

Przychody ze sprzedaży towarów i usług ujmuje się, gdy znaczące ryzyko oraz korzyści wynikające z własności towarów zostają przeniesione na kupującego. Przychody związane ze świadczeniem usług ujmuje się przez odniesienie do etapu realizacji transakcji na dzień sprawozdawczy.

1.4.2.   Koszty

Koszty to zmniejszenie korzyści ekonomicznych lub potencjału usługowego w okresie sprawozdawczym w postaci wypływów lub zużycia aktywów lub też zaciągnięcia zobowiązań, które prowadzi do zmniejszenia aktywów netto. Obejmują one zarówno koszty związane z transakcjami wymiany, jak i koszty związane z transakcjami innymi niż transakcje wymiany.

Koszty związane z transakcjami wymiany wynikające z zakupu towarów i usług ujmuje się z chwilą realizacji dostaw i ich akceptacji przez jednostkę. Wycenia się je po koszcie wytworzenia określonym na fakturze. Ponadto na dzień bilansowy koszty związane z usługami dostarczonymi w okresie, za który jeszcze nie otrzymano lub nie zaakceptowano faktury, ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności.

Koszty z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany odnoszą się do transferów na rzecz beneficjentów i dzielą się na trzy rodzaje: wierzytelności, transfery na mocy umów oraz dotacje, wkłady i darowizny uznaniowe. Transfery ujmuje się jako koszty w okresie, w którym miały miejsce zdarzenia leżące u ich podstaw, pod warunkiem że przepisy rozporządzenia finansowego dopuszczają tego rodzaju transfer lub została podpisana umowa dopuszczająca taki transfer, beneficjent spełnia wszelkie kryteria kwalifikowalności oraz możliwe jest wiarygodne oszacowanie kwoty.

Otrzymany wniosek o płatność lub zestawienie poniesionych wydatków spełniające kryteria ujmowania wykazywane są jako koszt w wysokości kwalifikowalnej kwoty. Na koniec roku poniesione koszty kwalifikowalne należne beneficjentom, lecz jeszcze przez nich nie zgłoszone, szacuje się i ujmuje jako bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

1.5.   AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE

1.5.1.   Aktywa warunkowe

Składnik aktywów warunkowych to składnik aktywów, który może powstać na skutek przeszłych zdarzeń i którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero przez wystąpienie lub niewystąpienie niepewnego przyszłego zdarzenia lub kilku takich zdarzeń, które nie są w pełni zależne od jednostki. Informacje o aktywach warunkowych ujawnia się, jeśli wpływ korzyści ekonomicznych lub potencjału usługowego jest prawdopodobny.

1.5.2.   Zobowiązania warunkowe

Zobowiązanie warunkowe to zobowiązanie, którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero przez wystąpienie lub niewystąpienie niepewnego przyszłego zdarzenia lub kilku takich zdarzeń, które nie są w pełni zależne od jednostki; albo obecne zobowiązanie, jeżeli nie jest prawdopodobne, aby w celu wykonania zobowiązania konieczny był wypływ środków reprezentujących korzyści ekonomiczne lub świadczenia.

Zobowiązanie warunkowe powstaje również w rzadkich okolicznościach, gdy obecne zobowiązanie istnieje, ale nie można go wycenić z wystarczającą wiarygodnością.

Zobowiązania warunkowe nie są ujmowane w sprawozdaniu finansowym. Zobowiązania warunkowe wykazuje się, chyba że możliwość wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne lub świadczenia jest odległa.

1.6.   KAPITAŁ

Państwa członkowskie należące do EFR wnoszą do funduszu wkłady na realizację programów EFR, jak określono w umowie wewnętrznej każdego EFR. Zgodnie z obowiązującą podstawą prawną wezwania do wniesienia kapitału, czyli wnioski o finansowanie na dany rok N, są przyjmowane decyzją Rady w roku N-1, a środki, które mają wpłynąć, są wyraźnie przypisywane do określonych przyszłych okresów.

Wkłady spełniają kryteria wkładów właścicieli (reguła rachunkowości UE nr 1) i dlatego w sprawozdaniu finansowym EFR traktowane są jako kapitał. Kapitał to całkowita kwota wkładów, które mają zostać przekazane przez państwa członkowskie należące do EFR. Ponieważ kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania) odlicza się w sposób otwarty od całkowitego kapitału funduszu (zob. zestawienie zmian w aktywach netto), w bilansie wykazuje się jedynie kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem).

W związku z tym, że uzgodnione wkłady przypisuje się określonym okresom sprawozdawczym, a roszczenie prawne EFR wobec państw członkowskich EFR powstaje wyłącznie w tych okresach, wszelkie kwoty otrzymane z góry ujmuje się jako odroczone wpłaty na poczet kapitału w pozycji „Zobowiązania”, a nie jako kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem).

1.7.   WSPÓŁFINANSOWANIE

Otrzymane wkłady na współfinansowanie spełniają kryteria przychodów z transakcji innych niż transakcje wymiany pod pewnymi warunkami i są przedstawiane jako zobowiązania wobec państw członkowskich, państw niebędących członkami UE i innych państw. EFR ma obowiązek wykorzystania wkładów w celu świadczenia usług na rzecz osób trzecich lub zwrócenia aktywów (otrzymanych wkładów). Pozostające do spłaty zobowiązania z tytułu umów o współfinansowanie są równe kwocie otrzymanego wkładu z tytułu współfinansowania pomniejszonej o koszty poniesione w związku z projektem. Nie wpływają one na stan aktywów netto.

Koszty związane ze współfinansowaniem projektów są ujmowane w miarę ponoszenia. Odpowiadająca im kwota wkładów jest uznawana za przychody operacyjne i wpływ na wynik ekonomiczny za rok jest zerowy.

2.   INFORMACJA DODATKOWA DO BILANSU

AKTYWA

2.1.   AKTYWA FINANSOWE

Aktywa finansowe EFR na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosiły 33 mln EUR (w 2019 r.: 36 mln EUR). Obejmują one aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, które niemal w całości stanowią inwestycje w instrumenty kapitałowe.

2.2.   PŁATNOŚCI ZALICZKOWE

Wiele umów przewiduje wypłatę zaliczek przed rozpoczęciem prac, realizacją dostaw lub świadczeniem usług. W niektórych przypadkach określone w umowach harmonogramy płatności przewidują płatności na podstawie sprawozdań z postępów prac. Zaliczki są zazwyczaj wypłacane w walucie kraju lub terytorium, gdzie realizowany jest projekt.

Okres wykorzystania zaliczkowania decyduje o tym, czy wykazywane jest ono w aktywach jako zaliczkowanie krótkoterminowe czy długoterminowe.- Wykorzystanie jest określane w umowie dotyczącej danego projektu. Wszelkie wykorzystanie zapadalne w terminie krótszym niż dwanaście miesięcy od dnia sprawozdawczego wykazuje się jako zaliczkowanie krótkoterminowe.- Ponieważ wiele z projektów EFR ma charakter długoterminowy, powiązane z nimi zaliczki powinny być dostępne przez okres dłuższy niż jeden rok. Tym samym takie kwoty zaliczek wykazuje się jako aktywa długoterminowe.-

(mln EUR)

 

Informacja dodatkowa

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Zaliczkowanie długoterminowe

2.2.1

3

292

578

873

910

Zaliczkowanie krótkoterminowe

2.2.2

9

341

1 005

1 355

1 288

Ogółem

 

12

633

1 583

2 228

2 199

Zwiększenie łącznego zaliczkowania o 29 mln EUR na dzień 31 grudnia 2020 r. wynika łącznie ze zwiększenia zaliczkowania 11. EFR (w 2019 r.: 1 401 mln EUR) oraz zmniejszenia zaliczkowania 10. EFR (w 2019 r.: 766 mln EUR).

Zwiększenie zaliczkowania w przypadku 11. EFR można wytłumaczyć przede wszystkim zwiększeniem zaliczek wypłacanych z tytułu nowych umów podpisanych w ciągu roku. 11. EFR rozpoczął funkcjonowanie w 2015 r., a 2020 r. zawarto największą liczbę umów na działania w ramach ERF. Wskutek tego liczba otwartych umów zwiększyła się z ok. 3 400 w 2019 r. do 3 550 w 2020 r. Zwiększenie zaliczkowania doprowadziło do zwiększenia wypływów środków pieniężnych, a co za tym idzie do zmniejszenia stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów (zob. informacja dodatkowa 2.5).

Zmniejszenie zaliczkowania w przypadku 10. EFR jest konsekwencją zwykłego cyklu działania EFR. W wyniku stopniowego wygaszania 10. EFR zakończono i zamknięto wiele umów. Liczba otwartych umów w ramach tego EFR zmniejszyła się z ok. 2 600 w 2019 r. do ok. 2 500 w 2020 r. W rezultacie kwota płatności zaliczkowych wypłacanych beneficjentom zmniejszyła się, natomiast poziom rozliczenia płatności zaliczkowych wzrósł.

2.2.1.   Zaliczkowanie długoterminowe według sposobów zarządzania

(mln EUR)

 

31.12.2020

31.12.2019

Zarządzanie bezpośrednie

 

 

Podmiot(-y) wykonujący(-e):

 

 

 

Komisja

139

190

 

Agencje wykonawcze UE

8

6

 

Delegatury UE

25

49

 

171

244

Zarządzanie pośrednie

 

 

Podmiot(-y) wykonujący(-e):

 

 

 

EBI i EFI

266

313

 

Organizacje międzynarodowe

347

291

 

Podmioty prawa prywatnego wypełniające zadania służby publicznej

28

22

 

Podmioty prawa publicznego

49

22

 

Państwa trzecie

11

17

 

Organy UE i partnerstwo publiczno-prywatne

1

1

 

702

666

Ogółem

873

910

2.2.2.   Zaliczkowanie krótkoterminowe

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Płatności zaliczkowe (brutto)

98

1 527

3 472

5 097

5 030

Rozliczone w procedurze zakończenia księgowań na koniec roku

(89)

(1 186 )

(2 467 )

(3 742 )

(3 742 )

Ogółem

9

341

1 005

1 355

1 288

2.2.3.   Zaliczkowanie krótkoterminowe według sposobów zarządzania

(mln EUR)

 

31.12.2020

31.12.2019

Zarządzanie bezpośrednie

 

 

Podmiot(-y) wykonujący(-e):

 

 

 

Komisja

(40)

80

 

Agencje wykonawcze UE

14

15

 

Delegatury UE

206

188

 

180

283

Zarządzanie pośrednie

 

 

Podmiot(-y) wykonujący(-e):

 

 

 

EBI i EFI

224

50

 

Organizacje międzynarodowe

572

569

 

Podmioty prawa prywatnego wypełniające zadania służby publicznej

73

86

 

Podmioty prawa publicznego

146

119

 

Państwa trzecie

155

180

 

Organy UE i partnerstwo publiczno-prywatne

4

1

 

1 175

1 005

Ogółem

1 355

1 288

2.2.4.   Gwarancje otrzymane w związku z zaliczkowaniem

Utrzymuje się gwarancje, które mają na celu zabezpieczenie zaliczkowania oraz które są zwalniane po zapłacie ostatniego roszczenia w ramach projektu.

(mln EUR)

 

 

31.12.2020

31.12.2019

Gwarancje dotyczące płatności zaliczkowych

 

49

46

Zwiększenie gwarancji dotyczących płatności zaliczkowych jest konsekwencją zwiększenia zaliczkowania.

Większość zaliczek wypłacana jest w ramach zarządzania pośredniego. W tej sytuacji beneficjentem gwarancji nie jest EFR, tylko instytucja zamawiająca. Chociaż EFR nie jest beneficjentem, gwarancje te zabezpieczają jego aktywa.

2.3.   WKŁADY DO FUNDUSZU POWIERNICZEGO

Pozycja ta przedstawia kwoty wpłacone jako wkłady do funduszu powierniczego UE dla Afryki i unijnego funduszu powierniczego „Bêkou”. Wkłady nie obejmują kosztów, które zostały poniesione przez fundusze powiernicze i które można przypisać EFR.

Wkłady do funduszu powierniczego podlegają wykonaniu przez Komisję przy użyciu metody zarządzania bezpośredniego.

(mln EUR)

 

Wkład netto na 31.12.2019

Wkłady wniesione w 2020 r.

Alokacja kosztów netto funduszy powierniczych – 2020

Wkład netto na 31.12.2020

Afryka

263

771

(649)

385

Bêkou

4

29

(24)

9

Ogółem

266

800

(673)

394

Wkłady do funduszy powierniczych zwiększyły się z 600 mln EUR w 2019 r. do 800 mln EUR w 2020 r. Zwiększenia finansowania było konieczne, aby zagwarantować środki na intensywniejszą działalność funduszy powierniczych wiążącą się z wyższymi kosztami w tym obszarze.

2.4.   NALEŻNOŚCI Z TYTUŁU TRANSAKCJI INNYCH NIŻ TRANSAKCJE WYMIANY I NALEŻNOŚCI Z TYTUŁU TRANSAKCJI WYMIANY

Transakcje wymiany to transakcje, które polegają na tym, że jednostka otrzymuje aktywa lub usługi lub że zobowiązania jednostki zostają wygaszone, w zamian za co jednostka przekazuje bezpośrednio drugiej stronie mniej więcej taką samą wartość (przede wszystkim w postaci towarów, usług lub użytkowania aktywów). Transakcje inne niż transakcje wymiany to transakcje, które polegają na tym, że jednostka otrzymuje wartość od innej jednostki, nie przekazując w zamian bezpośrednio mniej więcej takiej samej wartości, albo przekazuje wartość innej jednostce, nie otrzymując w zamian bezpośrednio mniej więcej takiej samej wartości.

(mln EUR)

 

Informacja dodatkowa

31.12.2020

31.12.2019

Należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

2.4.1

48

32

Należności z tytułu transakcji wymiany

2.4.2

92

91

Ogółem

 

140

123

2.4.1.   Należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Państwa członkowskie

1

Klienci

5

50

5

61

27

Podmioty publiczne

11

14

2

27

21

Państwa trzecie

1

2

1

4

7

Odpis aktualizujący wartość

(15)

(28)

(4)

(49)

(27)

Rachunki wewnątrzgrupowe w instytucjach UE

4

4

5

Ogółem

2

38

8

48

32

2.4.2.   Należności z tytułu transakcji wymiany

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Naliczone przychody

67

21

88

88

Rachunki między EFR

181

(246)

1 663

(1 598 )

Inne

4

4

4

Ogółem

181

(179)

1 684

(1 594 )

92

91

W pozycji „Naliczone przychody” ujęto kwoty naliczonych odsetek z tytułu płatności zaliczkowych, mianowicie kwotę 62,6 mln EUR dotyczącą projektu umorzenia długu realizowanego z Bankiem Światowym oraz kwotę 18 mln EUR dotyczącą Funduszu powierniczego UE na rzecz infrastruktury w Afryce realizowanego z EBI.

Pozycja „Inne” obejmuje w całości należność na rzecz Globalnego Funduszu Efektywności Energetycznej oraz Energii Odnawialnej (GEEREF).

W celu zapewnienia efektywności do 11. EFR przyporządkowano ogólną pulę środków finansowych obejmującą wszystkie EFR. W związku z tym operacje realizowane pomiędzy poszczególnymi EFR są rozliczane na rachunkach między EFR pomiędzy bilansami poszczególnych EFR.

Rachunki między EFR są przedstawiane wyłącznie w poszczególnych EFR. Całkowita suma rachunków między EFR wynosi zero.

2.5.   ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY (6)

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Rachunki specjalne

 

 

 

 

 

 

Banki centralne

693

693

729

 

693

693

729

Rachunki bieżące

 

 

 

 

 

 

Banki komercyjne

8

8

421

Środki pieniężne związane z instrumentami finansowymi

27

27

30

 

35

35

450

Ogółem

728

728

1 179

Zmniejszenie kwot w tej pozycji o 451 mln EUR można wyjaśnić głównie wzrostem płatności dokonywanych z rachunków w bankach komercyjnych, który jest zgodny ze wzrostem kosztów (zob. informacja dodatkowa 3.3) oraz wzrostem płatności zaliczkowych (zob. informacja dodatkowa 2.2). Płatności netto w ramach EFR osiągnęły w 2020 r. rekordową wysokość 4 605 mln EUR (w 2019 r.: 3 910 mln EUR), głównie ze względu na wpływ pandemii COVID-19. W odpowiedzi na pandemię UE dostosowuje swoje priorytety i programy z krajami partnerskimi, co doprowadziło do zwiększenia wypłat, w szczególności na projekty mające na celu zwalczanie kryzysu związanego z COVID-19.

Podobnie jak w latach ubiegłych celem ograniczenia ryzyka kontrahenta na rachunkach prowadzonych w bankach centralnych przechowywano więcej środków pieniężnych niż na rachunkach prowadzonych w bankach komercyjnych (zob. informacja dodatkowa 5.1).

ZOBOWIĄZANIA

2.6.   ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE

2.6.1.   Zobowiązania z tytułu współfinansowania

Zobowiązania z tytułu współfinansowania odpowiadają środkom otrzymanym przez EFR w związku z umowami o współfinansowanie. EFR ma obowiązek wykorzystania tych wkładów w celu świadczenia uzgodnionych usług na rzecz osób trzecich i zwrócenia niewykorzystanych środków stronom wnoszącym wkład. Okres wykorzystania kwot współfinansowania decyduje o tym, czy kwoty te wykazuje się jako krótkoterminowe czy długoterminowe.

Na koniec roku wszystkie zobowiązania z tytułu współfinansowania poddaje się indywidualnej ocenie – w rezultacie tej oceny wszystkie kwoty, które prawdopodobnie nie zostaną wykorzystane w ciągu kolejnych 12 miesięcy, uznaje się za zobowiązania długoterminowe. Kwoty bieżące wykazano w informacji dodatkowej 2.7.2.

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Długoterminowe zobowiązania z tytułu współfinansowania

2

2

19

Krótkoterminowe zobowiązania z tytułu współfinansowania

10

32

42

69

Ogółem

10

34

44

88

Spadek zobowiązań z tytułu współfinansowania ogółem o 44 mln EUR wynika głównie ze wzrostu kosztów poniesionych w związku ze współfinansowanymi projektami (53,2 mln EUR), a mianowicie w związku z 11. EFR (zob. informacja dodatkowa 3.4), który został częściowo zrównoważony przez nowe projekty współfinansowania opiewające na 9 mln EUR. Znaczny spadek współfinansowania długoterminowego jest zgodny z cyklem życia projektów współfinansowania: na koniec roku przeprowadza się indywidualną analizę otwartego współfinansowania i tylko kwoty, które nie zostaną wydatkowane w następnym roku, klasyfikuje się jako współfinansowanie długoterminowe.

2.7.   ZOBOWIĄZANIA

(mln EUR)

 

Informacja dodatkowa

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Zobowiązania krótkoterminowe

2.7.1

1

53

291

345

182

Zobowiązania różne

2.7.2

8

262

270

334

Ogółem

 

1

62

553

615

516

2.7.1.   Zobowiązania krótkoterminowe

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Dostawcy

4

44

93

141

97

Państwa członkowskie

2

Państwa trzecie

2

187

189

78

Podmioty publiczne

21

79

100

92

Inne zobowiązania krótkoterminowe

(4)

(13)

(68)

(85)

(88)

Ogółem

53

291

345

182

Zobowiązania obejmują głównie zestawienia poniesionych wydatków otrzymane przez EFR w związku z dotacjami udzielonymi beneficjentom. Są one rejestrowane w momencie otrzymania zestawienia poniesionych wydatków i w pełnej wysokości zestawienia poniesionych wydatków. Po sprawdzeniu kwalifikowalności beneficjentom wypłaca się jedynie kwoty kwalifikowalne. Na koniec roku analizuje się nierozliczone zestawienia poniesionych wydatków, a szacunkowe kwoty kwalifikowalne związane z tymi zestawieniami ujmuje się w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności. Szacunkowe kwoty niekwalifikowalne wykazuje się w pozycji „Inne zobowiązania krótkoterminowe”.

Wzrost zobowiązań, w szczególności wobec dostawców i państw trzecich, wynika z kilku faktur, które nie zostały zatwierdzone i zapłacone przed końcem roku.

2.7.2.   Zobowiązania różne

(mln EUR)

 

Informacja dodatkowa

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Zobowiązania z tytułu współfinansowania

2.6.1

10

32

42

69

Odroczone wpłaty na poczet kapitału

2.7.2.1

223

223

264

Inne zobowiązania różne

 

(2)

7

5

1

Ogółem

 

8

262

270

334

2.7.2.1.   Odroczone wpłaty na poczet kapitału

Na dzień 31 grudnia 2020 r. cała kwota 223 mln EUR dotyczy zwrotu na rzecz państw członkowskich umorzonych lub niewykorzystanych środków z projektów w ramach 8. i 9. EFR (zob. informacja dodatkowa 2.10.1). Państwa członkowskie zgodziły się, aby zwrot został skompensowany wkładami z 11. EFR podczas pierwszego wezwania do wniesienia wkładów w 2021 r.

Na dzień 31 grudnia 2020 r. oprócz zwrotu nie stwierdzono żadnych wpłat na poczet kapitału wniesionych z góry.

2.8.   BIERNE ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW I PRZYCHODY PRZYSZŁYCH OKRESÓW

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów

67

217

1 243

1 526

1 318

Inne bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychody przyszłych okresów

1

1

1

Ogółem

67

217

1 244

1 527

1 319

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów obejmują szacunkowe koszty operacyjne w związku z istniejącymi lub zakończonymi umowami bez zatwierdzonych zestawień poniesionych wydatków, przy czym koszty kwalifikowalne poniesione przez beneficjentów oszacowano na podstawie najlepszych dostępnych informacji. Część oszacowanych biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, która odnosi się do wypłaconych płatności zaliczkowych, została ujęta jako zmniejszenie kwot płatności zaliczkowych (zob. informacja dodatkowa 2.2 powyżej).

Wzrost kwoty ujętej w tej pozycji wynika łącznie ze zwiększenia biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w ramach 11. EFR (w 2019 r.: 983 mln EUR) oraz ze spadku biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w ramach 10. EFR (w 2019 r.: 240 mln EUR). Tendencja ta jest zgodna z cyklem działania EFR i wynika również ze zmiany liczby otwartych umów w ramach tych EFR: w 2020 r. 11. EFR znajdował się na poziomie pełnej operacyjności, dlatego też na dzień 31 grudnia 2020 r. istniało znacznie więcej otwartych umów, w odniesieniu do których należało oszacować i naliczyć koszty (zob. informacja dodatkowa 2.2).

AKTYWA NETTO

2.9.   REZERWA ODZWIERCIEDLAJĄCA WARTOŚĆ GODZIWĄ

Zgodnie z zasadami rachunkowości korekta do wartości godziwej aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży jest ujmowana w rezerwie odzwierciedlającej wartość godziwą.

(mln EUR)

 

31.12.2020

31.12.2019

Rezerwa odzwierciedlająca wartość godziwą

5

2

2.10.   KAPITAŁ

2.10.1.   Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) – aktywne EFR

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

Ogółem

Kapitał

12 164

10 773

20 960

29 367

73 264

Kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania)

(15)

(18 440 )

(18 455 )

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) na 31.12.2019

12 164

10 758

20 960

10 927

54 809

Kapitał

12 164

10 550

20 960

29 367

73 041

Kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania)

(15)

(14 040 )

(14 055 )

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) na 31.12.2020

12 164

10 535

20 960

15 327

58 986

Kapitał to całkowita kwota wkładów państw członkowskich na rzecz danego EFR zgodnie z poszczególnymi umowami wewnętrznymi. Kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania) stanowi kwoty niebędące jeszcze należnością od państw członkowskich. Kapitałem wniesionym (zgodnie z wezwaniem) są wkłady, których dotyczy wezwanie wystosowane przez EFR i które państwa członkowskie przekazują na rachunki zasobów finansowych (zob. poniżej).

Na mocy decyzji Rady (UE) 2020/1708 (7) wkłady państw członkowskich określone w umowach wewnętrznych dotyczących ósmego i dziewiątego EFR zmniejszono odpowiednio o kwotę 223 mln EUR ze środków umorzonych w ramach ósmego i dziewiątego EFR. Ponieważ środki umorzone w ramach ósmego EFR zostały już przesunięte do innych EFR, kwota 223 mln EUR została odjęta od kapitału dziewiątego EFR. Zwroty wynikające z tego zmniejszenia zostały zbilansowane poprzez dodatkowe wezwania do wniesienia kapitału w ramach 11. EFR. W rzeczywistości zwrot ten zostanie wykorzystany na pierwszą ratę w 2021 r., co wyjaśnia 223 mln EUR kapitału odroczonego (zob. informacja dodatkowa 2.7.2).

W dniu 1 lutego 2020 r. Zjednoczone Królestwo przestało być państwem członkowskim Unii Europejskiej. Zjednoczone Królestwo pozostaje stroną EFR do czasu zamknięcia wszystkich programów i przyjmuje na siebie takie same zobowiązania jak państwa członkowskie, zgodnie z art. 153 umowy o wystąpieniu, jednak jego udział w niewykorzystanych i umorzonych środkach z ósmego, dziewiątego i dziesiątego EFR nie może zostać ponownie wykorzystany.

2.10.2.   Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) i kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania) w podziale na państwa członkowskie i Zjednoczone Królestwo

(mln EUR)

Wkłady w ramach 11. EFR

%

Kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania) na 31.12.2019

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) w 2020 r.

Kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania) na 31.12.2020

Austria

2,40

442

(105)

337

Belgia

3,25

599

(143)

456

Bułgaria

0,22

40

(10)

31

Chorwacja

0,23

42

(10)

32

Cypr

0,11

21

(5)

16

Republika Czeska

0,80

147

(35)

112

Dania

1,98

365

(87)

278

Estonia

0,09

16

(4)

12

Finlandia

1,51

278

(66)

212

Francja

17,81

3 285

(784)

2 501

Niemcy

20,58

3 795

(906)

2 889

Grecja

1,51

278

(66)

212

Węgry

0,61

113

(27)

86

Irlandia

0,94

173

(41)

132

Włochy

12,53

2 311

(551)

1 759

Łotwa

0,12

21

(5)

16

Litwa

0,18

33

(8)

25

Luksemburg

0,26

47

(11)

36

Malta

0,04

7

(2)

5

Niderlandy

4,78

881

(210)

671

Polska

2,01

370

(88)

282

Portugalia

1,20

221

(53)

168

Rumunia

0,72

132

(32)

101

Słowacja

0,38

69

(17)

53

Słowenia

0,22

41

(10)

32

Hiszpania

7,93

1 463

(349)

1 114

Szwecja

2,94

542

(129)

413

Zjednoczone Królestwo

14,68

2 707

(646)

2 061

Ogółem

100,00

18 440

(4 400 )

14 040

Ponieważ do opłacenia kapitału 8., 9. i 10. EFR wezwano w poprzednich latach i został on wniesiony w całości, kwota 4 400 mln EUR, do której opłacenia wezwano w 2020 r., odnosi się w całości do 11. EFR.

2.10.3.   Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) z zamkniętych EFR, przeniesiony na kolejne okresy

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Kapitał przeniesiony z zamkniętych EFR

627

1 625

2 252

2 252

Pozycja ta obejmuje środki przeniesione z zamkniętych EFR do 8. i 9. EFR.

2.10.4.   Przesunięcia kapitału wniesionego (zgodnie z wezwaniem) między aktywnymi EFR

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

Ogółem

Stan na 31.12.2018

(2 509 )

2 137

55

317

Przesunięcie umorzonych kwot z poprzednich EFR do rezerwy na wykonanie 10. EFR

(1)

(27)

28

Przesunięcie umorzonych kwot z poprzednich EFR do rezerwy na wykonanie 11. EFR

181

(181)

Stan na 31.12.2019

(2 510 )

2 109

265

136

Przesunięcie umorzonych kwot z poprzednich EFR do rezerwy na wykonanie 10. EFR

(2)

(69)

71

Przesunięcie umorzonych kwot z poprzednich EFR do rezerwy na wykonanie 11. EFR

(147)

147

Stan na 31.12.2020

(2 512 )

2 041

188

283

Pozycja ta obejmuje środki przesunięte między aktywnymi EFR.

Po wejściu w życie umowy z Kotonu wszystkie środki niewykorzystane w ramach wcześniejszych aktywnych EFR po umorzeniu przesuwa się do ostatnio uruchomionego EFR. Środki przesunięte z innych EFR zwiększają środki funduszu docelowego, a zmniejszają środki funduszu pochodzenia. Środki przesunięte do rezerwy na wykonanie 10. i 11. EFR mogą zostać zaangażowane tylko na szczególnych warunkach określonych w umowie wewnętrznej.

3.   INFORMACJE DODATKOWE DO SPRAWOZDANIA Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI

PRZYCHODY

(mln EUR)

 

Informacja dodatkowa

2020

2019

Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany

3.1

92

28

Przychody z transakcji wymiany

3.2

43

46

Ogółem

 

135

74

3.1.   PRZYCHODY Z TRANSAKCJI INNYCH NIŻ TRANSAKCJE WYMIANY

(mln EUR)

 

Informacja dodatkowa

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

2020

2019

Odzyskanie wydatków

 

(1)

5

28

7

39

13

Przychody w związku ze współfinansowaniem

3.1.1

41

12

53

14

Ogółem

 

(1)

5

69

19

92

28

Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany można przedstawić następująco w rozbiciu na sposoby zarządzania:

(mln EUR)

 

2020

2019

Zarządzanie bezpośrednie

 

 

Podmiot(-y) wykonujący(-e):

 

 

 

Komisja

2

1

 

Delegatury UE

11

6

 

13

6

Zarządzanie pośrednie

 

 

Podmiot(-y) wykonujący(-e):

 

 

 

Państwa trzecie

42

15

 

Podmioty prawa publicznego

13

 

 

Organizacje międzynarodowe

17

5

 

Podmioty prawa prywatnego wypełniające zadania służby publicznej

7

2

 

79

22

Ogółem

92

28

3.1.1.   Przychody w związku ze współfinansowaniem

Otrzymane wkłady na współfinansowanie spełniają kryteria przychodów z transakcji innych niż transakcje wymiany pod pewnymi warunkami i jako takie nie powinny mieć wypływu na sprawozdanie z finansowych wyników działalności. Wkłady zalicza się do zobowiązań (zob. informacja dodatkowa 2.6.12.7.2), dopóki nie zostaną spełnione warunki związane z przekazanymi środkami pieniężnymi, tj. dopóki nie zostaną poniesione koszty kwalifikowalne (zob. informacja dodatkowa 3.4). Odpowiednią kwotę ujmuje się następnie w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności jako przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany w związku ze współfinansowaniem.- Wpływ na wynik ekonomiczny za rok jest zatem zerowy.

3.2.   PRZYCHODY Z TRANSAKCJI WYMIANY

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

2020

2019

Przychody finansowe

5

1

1

6

7

Pozostałe przychody

5

18

13

37

39

Ogółem

10

19

14

43

46

Przychody finansowe obejmują zasadniczo narosłe odsetki od przeterminowanych nakazów odzyskania środków (1,5 mln EUR) i odsetki od płatności zaliczkowych (4,7 mln EUR). Pozostałe przychody odnoszą się głównie do dodatnich różnic kursowych. Odpowiednie ujemne różnice kursowe księguje się w pozycji „Inne koszty” (zob. informacja dodatkowa 3.6).

KOSZTY

Pozycja ta obejmuje koszty poniesione w związku z działalnością operacyjną.

3.3.   INSTRUMENTY POMOCY

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

2020

2019

Pomoc programowana

244

2 646

2 889

2 120

Wsparcie makroekonomiczne

(8)

(8)

29

Polityka sektorowa

3

3

(0)

Projekty w ramach AKP

(22)

212

829

1 019

951

Pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych

(7)

5

21

19

112

Wsparcie instytucjonalne

2

10

13

7

Wkłady do funduszy powierniczych

673

673

535

Ogółem

(33)

462

4 179

4 607

3 755

Koszty operacyjne EFR obejmują różne instrumenty pomocy i przyjmują różne formy w zależności od sposobu wypłacania środków i zarządzania nimi.

W 2020 r. wydatki operacyjne wzrosły znacznie, bo aż o 852 mln EUR, głównie w wyniku wzrostu kosztów w ramach 11. EFR (z 3 141 tys. EUR w 2019 r. do 4 179 tys. EUR w 2020 r.). Kryzys związany z COVID-19 doprowadził do wzrostu kosztów w ramach 11. EFR, w szczególności ze względu na zmianę ukierunkowania projektów w celu zaradzenia kryzysowi. Ponadto zmiany stanu pozycji kosztów w ramach 10. i 11. EFR są również zgodne z cyklem działania EFR i wynikają ze zmiany liczby otwartych umów w ramach tych EFR. 11. EFR osiągnął etap dojrzałości w 2020 r., co oznacza, że na koniec roku było znacznie więcej umów, w ramach których poniesiono koszty (zob. informacja dodatkowa 2.2). Z kolei w 2020 r. w ramach 10. EFR i wcześniejszych EFR zakończono i zamknięto wiele umów, co sprawiło, że w ramach tych EFR ponoszono mniejsze koszty.

W ramach 11. EFR wzrost kosztów wynika głównie ze zwiększenia pomocy podlegającej programowaniu (wzrost z 2 120 tys. EUR w 2019 r. do 2 889 tys. EUR w 2020 r.) oraz wkładów do funduszy powierniczych (wzrost z 535 mln EUR w 2019 r. do 673 mln EUR w 2020 r.). Z drugiej strony koszty związane z pomocą w sytuacjach nadzwyczajnych zmniejszyły się o 92 mln EUR. Jak wspomniano powyżej, przede wszystkim w ramach 11. EFR struktura kosztów związanych z instrumentami pomocy zmieniła się w porównaniu z 2019 r., tak aby można było uwzględnić potrzeby wywołane pandemią COVID-19.

Ujemna kwota w ramach dziewiątego EFR wynika głównie z odwrócenia zapisów księgowych na zakończenie 2019 r.

3.4.   KOSZTY WSPÓŁFINANSOWANIA

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

2020

2019

Współfinansowanie

41

12

53

14

Pozycja ta obejmuje koszty poniesione w związku ze współfinansowanymi projektami w 2020 r. Należy zwrócić uwagę, że poniesione koszty obejmują szacunkowe kwoty związane z zakończeniem księgowań (i w związku z tym odwróceniem zapisów dotyczących szacunkowych kwot odnoszących się do roku poprzedniego).

W 2020 r. wiele projektów współfinansowanych w ramach 11. EFR zostało zakończonych lub osiągnęło etap dojrzałości, co doprowadziło do zwiększenia kosztów i zmniejszenia zobowiązań z tytułu współfinansowania (zob. informacja dodatkowa 2.6.12.7.2).

Zgodnie z regułami rachunkowości dotyczącymi współfinansowania poniesione kwoty nie wywarły żadnego wpływu na wynik za rok, ponieważ ujęto je zarówno jako wydatki związane ze współfinansowaniem, jak i jako przychody związane ze współfinansowaniem (informacja dodatkowa 3.1.1).

Instrumenty pomocy i koszty współfinansowania według rodzaju zarządzania

(mln EUR)

 

2020

2019

Zarządzanie bezpośrednie

 

 

Podmiot(-y) wykonujący(-e):

 

 

 

Komisja

168

86

 

Agencje wykonawcze UE

14

(13)

 

Fundusze powiernicze

19

483

 

Delegatury UE

1 969

1 141

 

2 170

1 697

Zarządzanie pośrednie

 

 

Podmiot(-y) wykonujący(-e):

 

 

 

EBI i EFI

(67)

145

 

Organizacje międzynarodowe

1 268

1 003

 

Podmioty prawa prywatnego wypełniające zadania służby publicznej

243

126

 

Podmioty prawa publicznego

248

184

 

Państwa trzecie

795

613

 

Organy UE z partnerstwem publiczno-prywatnym

2

1

 

2 490

2 073

Ogółem

4 660

3 770

3.5.   KOSZTY FINANSOWE

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

2020

2019

Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości należności

(1)

3

16

4

21

1

Wzrost w tej pozycji wynika ze wzrostu szacowanych kosztów z tytułu nieściągalnych kwot wynikających z przeterminowanych nakazów odzyskania środków (ponad 2 lata), upadłości i umorzeń.

3.6.   INNE KOSZTY

Pozycja „Koszty administracyjne i informatyczne” obejmuje kwoty wynikające z wewnętrznej umowy EFR, przydzielone Komisji na pokrycie kosztów administracyjnych poniesionych przez siedzibę główną i delegatury w związku z zarządzaniem programami EFR. Tak zwane „wydatki na wsparcie” odnoszą się głównie do kosztów związanych z przygotowaniem, monitorowaniem i oceną projektów oraz powiązanymi działaniami następczymi, a także kosztów związanych z sieciami komputerowymi, pomocą techniczną, zarządzaniem finansowym i prognozowaniem itp.

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

2020

2019

Koszty administracyjne i informatyczne

120

120

220

Rezerwa na ryzyko i obciążenia

Poniesione straty z należności z tytułu dostaw i usług

4

1

4

3

Ujemne różnice kursowe

6

24

42

72

37

Ogółem

(0)

9

25

162

196

260

Obniżenie kwoty ujętej w tej pozycji wynika łącznie ze znacznego obniżenia szacunków na koniec roku w zakresie kosztów administracyjnych i informatycznych (2019: 220 mln EUR) oraz zwiększenia kosztów związanych z ujemnymi różnicami kursowymi (2019: 37 mln EUR).

4.   AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE ORAZ INNE ISTOTNE POZYCJE

4.1.   AKTYWA WARUNKOWE

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Gwarancje wykonania

7

4

12

15

Gwarancje kwot zatrzymanych

5

3

9

9

Ogółem

13

7

21

24

Gwarancji wykonania wymaga się w celu zapewnienia, aby beneficjenci finansowania w ramach EFR wywiązali się ze swych zobowiązań przewidzianych w umowach zawartych z EFR.

Gwarancje kwot zatrzymanych odnoszą się wyłącznie do umów na roboty budowlane. Zazwyczaj zatrzymuje się 10 % płatności okresowych na rzecz beneficjentów, aby zapewnić wypełnienie zobowiązań przez wykonawców. Kwoty zatrzymane wykazuje się jako zobowiązania. Z zastrzeżeniem akceptacji instytucji zamawiającej wykonawca może zamiast tego dostarczyć gwarancję kwot zatrzymanych, która zastępuje zatrzymane kwoty płatności okresowych. Te gwarancje środków zatrzymanych wykazuje się jako składnik aktywów warunkowych.

W przypadku umów zarządzanych w ramach zarządzania pośredniego gwarancje należą do instytucji zamawiających innych niż EFR i nie są w związku z tym wykazywane przez EFR.

4.2.   INNE ISTOTNE POZYCJE

4.2.1.   Zobowiązania pozostające do spłaty nieujęte jeszcze jako koszty

Poniższa kwota stanowi budżetowe zobowiązania pozostające do spłaty (RAL)) pomniejszone o powiązane kwoty, które ujęto w sprawozdaniu z finansowych wyników działalności jako koszty. Zobowiązania budżetowe pozostające do spłaty (RAL) to kwota zobowiązań, w przypadku których nie dokonano jeszcze płatności lub umorzenia. Jest to normalną konsekwencją istnienia programów wieloletnich.

(mln EUR)

 

8. EFR

9. EFR

10. EFR

11. EFR

31.12.2020

31.12.2019

Zobowiązania pozostające do spłaty nieujęte jeszcze jako koszty

42

580

6 602

7 224

8 564

Na dzień 31 grudnia 2020 r. zobowiązania budżetowe pozostające do spłaty wynosiły ogółem 9 286 mln EUR (w 2019 r.: 10 270 mln EUR).

5.   ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM

Poniższe pozycje dotyczące zarządzania ryzykiem finansowym EFR odnoszą się do operacji skarbcowych przeprowadzanych przez Komisję w imieniu EFR w celu wykorzystania jego zasobów.

5.1.   POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ORAZ DZIAŁALNOŚĆ ZABEZPIECZAJĄCA

Zasady zarządzania operacjami skarbcowymi zostały określone w rozporządzeniu finansowym mającym zastosowanie do 11. EFR oraz w umowie wewnętrznej.

Na mocy wspomnianego rozporządzenia obowiązują następujące zasady główne:

a)

Swoje wkłady na EFR państwa członkowskie wpłacają na specjalne rachunki bankowe otwarte w banku centralnym każdego państwa członkowskiego lub wyznaczonej przez nie instytucji finansowej. Wkłady pozostają na tych rachunkach specjalnych do momentu, gdy konieczne jest dokonanie płatności przez EFR.

b)

Wkłady na EFR są wpłacane przez państwa członkowskie w euro, natomiast płatności EFR są denominowane w euro i w innych walutach.

c)

Nie można przekraczać stanu rachunków bankowych otwartych przez Komisję w imieniu EFR.

Oprócz rachunków specjalnych Komisja otwiera w imieniu EFR inne rachunki w instytucjach finansowych (bankach centralnych i bankach komercyjnych) w celu dokonywania płatności i otrzymywania wpływów innych niż wkłady państw członkowskich do budżetu.

Operacje finansowe i płatnicze są w dużej mierze zautomatyzowane i opierają się na nowoczesnych systemach informatycznych. Aby zagwarantować bezpieczeństwo systemu oraz zapewnić rozdział obowiązków zgodnie z przepisami rozporządzenia finansowego, standardami kontroli wewnętrznej Komisji i zasadami audytu, stosuje się określone procedury.

Zarządzanie operacjami skarbcowymi i płatniczymi regulują pisemne wytyczne i procedury, które mają na celu ograniczenie ryzyka operacyjnego i finansowego oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu kontroli. Wspomniane wytyczne i procedury odnoszą się do różnych obszarów działań, a ich przestrzeganie jest regularnie sprawdzane.

5.2.   RYZYKO WALUTOWE

Ekspozycja EFR na ryzyko walutowe na koniec roku – pozycja netto

(mln EUR)

 

31.12.2020

31.12.2019

 

USD

GBP

DKK

SEK

EUR

Inne

Ogółem

USD

GBP

DKK

SEK

EUR

Inne

Ogółem

Aktywa finansowe

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Należności

65

69

6

140

115

8

123

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

2

726

728

1

1 178

1 179

 

67

795

6

868

1

1 293

8

1 302

Zobowiązania finansowe

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Długoterminowe zobowiązania finansowe

(2)

(2)

(19)

(19)

Zobowiązania

(16)

(6)

(603)

10

(615)

(7)

(509)

(516)

 

(16)

(6)

(605)

10

(617)

(7)

(528)

(535)

Ogółem

51

(6)

190

16

251

(6)

765

8

767

Wszystkie wkłady są deponowane w euro; inne waluty kupuje się jedynie wówczas, gdy są konieczne w celu realizacji płatności. W związku z tym operacje skarbcowe EFR nie są narażone na ryzyko walutowe.

5.3.   RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ

EFR nie zaciąga pożyczek pieniężnych, w związku z czym nie jest narażony na ryzyko stopy procentowej. Ponieważ jednak stopa depozytowa EBC jest ujemna (-0,5 % od września 2019 r.), depozyty w euro generują ujemne odsetki.

Wkłady do budżetu EFR są przekazywane przez każde państwo członkowskie na specjalny rachunek otwarty w wyznaczonej przez nie instytucji finansowej. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) 2016/888 (8) koszty ujemnych odsetek na tych rachunkach ponosi dane państwo członkowskie.

Salda jednodniowych depozytów składanych na rachunkach w bankach komercyjnych podlegają jednak ujemnemu oprocentowaniu. W związku z tym Komisja, w imieniu EFR, wprowadziła procedury zarządzania środkami pieniężnymi w celu zminimalizowania sald utrzymywanych na tych rachunkach i maksymalnego ograniczenia kosztów z tytułu ujemnych odsetek. Odsetki oblicza się na podstawie zmiennego oprocentowania rynkowego, do którego stosuje się marżę umowną (dodatnią lub ujemną). Wprowadzono środki kontroli w celu zagwarantowania, że odsetki te są zgodne z warunkami umów.

5.4.   RYZYKO KREDYTOWE (RYZYKO KONTRAHENTA)

Aktywa finansowe, które nie są przeterminowane ani nie nastąpiła w ich przypadku utrata wartości

(mln EUR)

 

Ogółem

Nieprzeterminowane i które nie utraciły wartości

Przeterminowane, ale które nie utraciły wartości

< 1 rok

1–5 lat

> 5 lat

Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

140

124

7

9

Ogółem na 31.12.2020

140

124

7

9

Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

123

100

16

7

Ogółem na 31.12.2019

123

100

16

7


Aktywa finansowe według kategorii ryzyka:

(mln EUR)

 

31.12.2020

31.12.2019

Należności

Środki pieniężne

Ogółem

Należności

Środki pieniężne

Ogółem

Kontrahenci posiadający zewnętrzny rating kredytowy

 

 

 

 

 

 

Najwyższy i wysoki

9

372

381

7

958

965

Średniowysoki

211

211

220

220

Średni

145

145

1

1

Niski

 

9

728

737

7

1 179

1 186

Kontrahenci nieposiadający zewnętrznego ratingu kredytowego

 

 

 

 

 

 

Grupa 1 (dłużnicy, którzy dotychczas zawsze wywiązywali się z zobowiązań)

131

131

116

116

Grupa 2 (dłużnicy, którzy w przeszłości nie wywiązali się z zobowiązań)

Ogółem

131

131

116

116

Ogółem

140

728

868

123

1 179

1 302

Środki w kategoriach niski ratingśredni rating odnoszą się głównie do wkładów państw członkowskich do EFR wpłaconych na specjalne rachunki otwarte przez państwa członkowskie zgodnie z art. 20 ust. 3 rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do EFR. Zgodnie z tym rozporządzeniem wkłady te pozostają na tych specjalnych rachunkach do momentu, gdy konieczne jest dokonanie płatności.

Większa część zasobów finansowych EFR jest przechowywana, zgodnie z rozporządzeniem finansowym mającym zastosowanie do EFR, na rachunkach specjalnych otwartych przez państwa członkowskie w celu wpłacania wkładów. Większość tego rodzaju rachunków to rachunki prowadzone przez administracje finansowe państw członkowskich lub w narodowych bankach centralnych. Z tymi instytucjami wiąże się najniższe ryzyko kontrahenta z perspektywy EFR (ekspozycja na ryzyko przechodzi na państwa członkowskie).

Jeżeli chodzi o część zasobów finansowych EFR przechowywanych w bankach komercyjnych, aby możliwe było dokonywanie płatności, środki na tych rachunkach są uzupełniane dopiero wtedy, kiedy jest to niezbędne, i podlegają automatycznemu zarządzaniu przez system zarządzania środkami pieniężnymi Komisji. Na każdym rachunku utrzymywany jest minimalny stan środków pieniężnych, proporcjonalny do średniej wartości dokonywanych z niego dziennie płatności. W związku z powyższym kwoty przetrzymywane na tych rachunkach przez noc są zawsze bardzo niskie, dzięki czemu ekspozycja EFR na ryzyko jest ograniczona.

Dodatkowo przy wyborze banków komercyjnych zastosowanie mają szczegółowe wytyczne w celu zminimalizowania ryzyka kontrahenta, na które narażony jest EFR.

Wszystkie banki komercyjne są wybierane w drodze zaproszenia do składania ofert. Aby zostać dopuszczonym do udziału w procedurach przetargowych, wymagane jest posiadanie minimalnego krótkoterminowego ratingu kredytowego na poziomie P-1, przyznanego przez agencję ratingową Moody’s, lub na poziomie równoważnym (S&P A-1 lub Fitch F1). W szczególnych i należycie uzasadnionych okolicznościach można dopuścić niższy poziom ratingu.

5.5.   RYZYKO PŁYNNOŚCI

Analiza zobowiązań finansowych stosownie do okresu pozostałego do umownego terminu wymagalności

(mln EUR)

 

< 1 rok

1–5 lat

> 5 lat

Ogółem

Zobowiązania finansowe na 31.12.2020

615

2

617

Zobowiązania finansowe na 31.12.2019

516

2

17

535

Dzięki zasadom budżetowym stosowanym w odniesieniu do EFR stan ogółu środków pieniężnych w okresie budżetowym jest zawsze wystarczający w celu realizacji płatności. Wkład państw członkowskich ogółem jest bowiem równy łącznej kwocie środków na płatności na dany okres budżetowy.

Wkłady państw członkowskich do EFR są jednak wnoszone w trzech ratach rocznie, natomiast płatności charakteryzuje sezonowość.

Aby zagwarantować stan zasobów finansowych zawsze wystarczający na zrealizowanie płatności, których należy dokonać w danym miesiącu, między działem Komisji odpowiedzialnym za zarządzanie zasobami finansowymi a odnośnymi departamentami odpowiedzialnymi za wydatki ma miejsce regularna wymiana informacji dotyczących sytuacji w zakresie zasobów finansowych.

Ponadto w zakresie operacji finansowych EFR zautomatyzowane narzędzia zarządzania środkami pieniężnymi zapewniają każdego dnia odpowiednią płynność na każdym z rachunków bankowych EFR.

6.   UJAWNIENIE INFORMACJI NA TEMAT PODMIOTÓW POWIĄZANYCH

Podmioty powiązane z EFR to fundusz powierniczy Bêkou, fundusz powierniczy UE dla Afryki i Komisja Europejska. Transakcje między tymi jednostkami stanowią część normalnych operacji EFR i jako takie – zgodnie z regułami rachunkowości UE – nie są objęte szczególnymi obowiązkami informacyjnymi.

Ponieważ Komisja zarządza EFR, nie ma on osobnego kierownictwa. Świadczenia przysługujące kadrze kierowniczej UE najwyższego szczebla, w tym Komisji, wykazano w skonsolidowanym sprawozdaniu rocznym Unii Europejskiej w pozycji 7.2 „Świadczenia przysługujące kadrze kierowniczej najwyższego szczebla”.

7.   ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU BILANSOWYM

Na dzień przekazania niniejszego sprawozdania finansowego księgowy EFR nie wiedział ani nie został powiadomiony o żadnych istotnych zdarzeniach poza wydarzeniami omówionymi powyżej, które wymagałyby zamieszczenia odrębnych informacji w niniejszej sekcji. Roczne sprawozdanie finansowe i powiązane informacje dodatkowe opracowano, wykorzystując najnowsze dostępne informacje, co znalazło swoje odzwierciedlenie powyżej.

8.   UZGODNIENIE WYNIKU EKONOMICZNEGO Z WYNIKIEM BUDŻETU

Wynik ekonomiczny za dany rok oblicza się w oparciu o zasadę rachunkowości memoriałowej. Wynik budżetu oblicza się natomiast zgodnie z metodą kasową. Ponieważ oba wspomniane wyniki bazują na tych samych operacjach leżących u podstaw rozliczeń, ich uzgodnienie stanowi przydatny rodzaj kontroli. W poniższej tabeli przedstawiono to uzgodnienie, z wyróżnieniem istotnych dla uzgodnienia kwot w podziale na pozycje przychodów i kosztów. Informacje dodatkowe do tabeli zawierają bardziej szczegółowe dane na temat charakteru kluczowych pozycji uzgadnianych.

(mln EUR)

 

2020

2019

WYNIK EKONOMICZNY ZA ROK

(4 744 )

(3 956 )

Przychody

 

 

Należności niemające wpływu na wynik budżetu

(2)

Należności ustalone w bieżącym roku, ale jeszcze niepobrane

(23)

(16)

Należności ustalone w poprzednich latach i pobrane w bieżącym roku

13

23

Wynik netto zaliczkowania

61

53

Naliczone przychody (netto)

(33)

(67)

Inne

(3)

Koszty

 

 

Dotychczas niepokryte koszty za rok bieżący

119

107

Koszty z lat ubiegłych pokryte w roku bieżącym

(817)

(672)

Wynik netto zaliczkowania

(281)

(44)

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów (netto)

1 102

719

WYNIK BUDŻETU ZA ROK

(4 604 )

(3 856 )

8.1.   POZYCJE UZGADNIANE – PRZYCHODY

Faktyczne przychody budżetowe za dany rok budżetowy odpowiadają przychodom pobranym z tytułu należności ustalonych w ciągu tego roku oraz kwotom otrzymanym z tytułu należności ustalonych w latach ubiegłych.

Należności niemające wpływu na wynik budżetu są ujmowane w wyniku ekonomicznym, ale z perspektywy budżetowej nie mogą one być traktowane jako przychody, gdyż zainkasowana kwota jest przenoszona do rezerw i nie może zostać ponownie przydzielona bez decyzji Rady.

Należności ustalone w bieżącym roku, ale jeszcze nie pobrane, odlicza się od wyniku ekonomicznego na użytek uzgodnienia, jako że nie są one częścią przychodów budżetowych. Z kolei należności ustalone w latach ubiegłych i pobrane w roku bieżącym dolicza się na użytek uzgodnienia do wyniku ekonomicznego.

Linia dotycząca wyniku netto zaliczkowania odnosi się do rozliczania płatności zaliczkowych za pomocą kwot odzyskanych od beneficjentów. Te wpływy gotówkowe stanowią przychody budżetowe, ale nie wywierają wpływu na wynik ekonomiczny, dlatego też należy zsumować je do celów uzgodnienia.

Naliczone przychody netto składają się głównie z rozliczeń międzyokresowych dokonanych na potrzeby zamknięcia księgowań na koniec danego roku. Uwzględnia się jedynie wynik netto, tj. naliczone przychody za bieżący rok pomniejszone o wpływy z tytułu naliczonych przychodów za poprzedni rok.

8.2.   POZYCJE UZGADNIANE – KOSZTY

Dotychczas niepokryte koszty za rok bieżący należy zsumować do celów uzgodnienia, jako że są one częścią wyniku ekonomicznego, ale nie należą do kosztów budżetowych. Natomiast koszty z lat ubiegłych pokryte w roku bieżącym muszą zostać odjęte od wyniku ekonomicznego do celów uzgodnienia, ponieważ są one częścią kosztów budżetowych z bieżącego roku, ale albo nie mają wpływu na wynik ekonomiczny, albo wiążą się ze zmniejszeniem kosztów w przypadku korekt.

Wpływy gotówkowe z tytułu anulowanych płatności nie mają wpływu na wynik ekonomiczny, ale mają wpływ na wynik budżetu.

Wynik netto zaliczkowania obejmuje nowe kwoty zaliczkowania wypłacone w roku bieżącym (ujęte jako koszty budżetowe tego roku) i rozliczenie płatności zaliczkowych wypłaconych w bieżącym roku lub we wcześniejszych latach przez zatwierdzenie kosztów kwalifikowalnych. Te ostatnie stanowią koszt zgodnie z zasadą rachunkowości memoriałowej, jednak koszt ten nie jest ujmowany na kontach budżetowych, jako że płatność początkowych zaliczek została już uwzględniona jako koszt budżetowy w momencie jej dokonania.

Na bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów netto składają się głównie rozliczenia międzyokresowe dokonane na użytek zamknięcia księgowań na koniec danego roku, tj. koszty kwalifikowalne, które zostały poniesione przez beneficjentów środków EFR i jeszcze nie zostały zgłoszone EFR. Uwzględnia się jedynie wynik netto, tj. bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów za bieżący rok pomniejszone o pokryte koszty za poprzedni rok.

SPRAWOZDANIE FINANSOWE FUNDUSZY POWIERNICZYCH UNII SKONSOLIDOWANYCH W RAMACH EFR

SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 DOTYCZĄCE FUNDUSZU POWIERNICZEGO „BÊKOU” (9)

INFORMACJE WSTĘPNE DOTYCZĄCE UNIJNEGO FUNDUSZU POWIERNICZEGO „BÊKOU”

Informacje ogólne na temat funduszy powierniczych Unii

Zakład

Zgodnie z art. 234 i 235 rozporządzenia w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (rozporządzenie finansowe UE) (10) i art. 35 rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju (11) Komisja Europejska jest upoważniona do tworzenia na potrzeby działań zewnętrznych funduszy powierniczych Unii („fundusze powiernicze Unii”). Unijne fundusze powiernicze tworzy się na podstawie umowy zawieranej z innymi darczyńcami na potrzeby działań w sytuacjach nadzwyczajnych i pokryzysowych niezbędnych do reagowania na kryzys lub na potrzeby działań tematycznych.

Unijne fundusze powiernicze ustanawia Komisja Europejska na podstawie decyzji podjętej po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Radą lub po jej zatwierdzeniu przez te organy. Decyzja ta obejmuje umowę ustanawiającą zawieraną z innymi darczyńcami.

Unijne fundusze powiernicze ustanawia się i wdraża wyłącznie z zastrzeżeniem spełnienia następujących warunków:

istnieje wartość dodana interwencji Unii: cele unijnych funduszy powierniczych, w szczególności ze względu na ich skalę lub potencjalne skutki, można osiągnąć lepiej na szczeblu unijnym niż na szczeblu krajowym, a wykorzystanie istniejących instrumentów finansowych nie wystarczyłoby do osiągnięcia celów polityki Unii,

unijne fundusze powiernicze zapewniają wyraźną widoczność działań politycznych Unii oraz korzyści w zarządzaniu oraz umożliwiają lepsze kontrolowanie przez Unię ryzyk i wypłacania wkładów Unii i innych darczyńców,

unijne fundusze powiernicze nie powielają innych istniejących kanałów finansowania lub podobnych instrumentów, nie wnosząc żadnej dodatkowości,

cele unijnych funduszy powierniczych są spójne z celami unijnych instrumentów lub pozycji w budżecie, z których te fundusze są finansowane.

Istniejące fundusze powiernicze UE

Dotychczas Komisja utworzyła cztery fundusze powiernicze UE:

fundusz powierniczy „Bêkou”, którego celem jest wsparcie wszystkich aspektów wyjścia Republiki Środkowoafrykańskiej z kryzysu i działań służących odbudowie tego kraju. Ustanowiono go dnia 15 lipca 2014 r.,

fundusz powierniczy UE „Madad”, regionalny fundusz powierniczy Unii Europejskiej w odpowiedzi na kryzys w Syrii. Ustanowiono go dnia 15 grudnia 2014 r.,

fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki – kryzysowy fundusz powierniczy UE na rzecz stabilności oraz eliminowania przyczyn migracji nieuregulowanej i wysiedleń w Afryce. Ustanowiono go dnia 12 listopada 2015 r.,

fundusz powierniczy UE dla Kolumbii, którego celem jest wsparcie wdrażania porozumienia pokojowego w procesie wstępnej odbudowy i stabilizacji po zakończeniu konfliktu. Ustanowiono go dnia 12 grudnia 2016 r.

Misja

Fundusz powierniczy „Bêkou” został utworzony w celu wspierania stabilizacji i odbudowy Republiki Środkowoafrykańskiej (RCA). Jego głównym celem, jak określono w umowie założycielskiej, jest „zapewnienie spójnej, ukierunkowanej pomocy na rzecz odporności słabszych grup społecznych oraz wsparcia dla wszystkich aspektów wyjścia z kryzysu i odbudowy Republiki Środkowoafrykańskiej, koordynacja działań w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej oraz pomoc krajom sąsiadującym w radzeniu sobie ze skutkami kryzysu”.

Główne działania operacyjne

Unijny fundusz powierniczy łączy zasoby pochodzące od różnych darczyńców w celu finansowania programów na podstawie uzgodnionych celów. Od czasu swojego powstania w lipcu 2014 r. w ramach funduszu powierniczego „Bêkou” przyjęto 22 programy i dotarto do ponad 2,5 mln beneficjentów. Wspomniane programy służą udzieleniu Republice Środkowoafrykańskiej i jej mieszkańcom pomocy w następstwie kryzysu z 2013 r. Ściślej rzecz biorąc, celem funduszu powierniczego „Bêkou” jest zapewnienie dostępu do podstawowych usług (głównie zdrowia, wody i infrastruktury sanitarnej), wspieranie ożywienia gospodarczego i tworzenia miejsc pracy, a także promowanie spójności społecznej i pojednania.

Zarządzanie

Komisja Europejska zarządza funduszem powierniczym EUTF Bêkou oraz pełni również funkcję sekretariatu dwóch organów zarządzających – zarządu i komitetu operacyjnego. Zarząd i komitet operacyjny funduszu powierniczego „Bêkou” składają się z przedstawicieli darczyńców, Komisji, Parlamentu Europejskiego, przedstawicieli władz Republiki Środkowoafrykańskiej i obserwatorów. Zasady dotyczące składu zarządu i jego przepisy wewnętrzne określone są w umowie ustanawiającej unijny fundusz powierniczy.

Głównym zadaniem zarządu jest ustalanie i weryfikacja ogólnej strategii funduszu powierniczego. Komitet operacyjny jest odpowiedzialny za wybór działań finansowanych przez fundusz i nadzoruje ich realizację. Komitet zatwierdza również roczne sprawozdanie finansowe i sprawozdanie roczne dotyczące działań finansowanych przez fundusz powierniczy.

Źródła finansowania

Fundusz powierniczy „Bêkou” jest finansowany z wkładów darczyńców.

Roczne sprawozdanie finansowe

Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

Ramy prawne i terminy sporządzania rocznego sprawozdania finansowego określa „Umowa ustanawiająca fundusz powierniczy Unii na rzecz Republiki Środkowoafrykańskiej, unijny fundusz powierniczy »Bêkou«, oraz jej regulamin wewnętrzny” („umowa założycielska”). Zgodnie z tą umową założycielską sprawozdanie finansowe sporządza księgowy Komisji zgodnie z przyjętymi przez regułami rachunkowości (reguły rachunkowości UE) opartymi na Międzynarodowych Standardach Rachunkowości Sektora Publicznego (MSRSP).

Księgowy

Księgowy Komisji pełni funkcję księgowego unijnych funduszy powierniczych. Księgowy odpowiada za ustanowienie praktyk księgowych oraz planu kont wspólnych dla wszystkich unijnych funduszy powierniczych. Audytor wewnętrzny Komisji, OLAF oraz Trybunał Obrachunkowy wykonują w odniesieniu do unijnego funduszu powierniczego te same uprawnienia co w odniesieniu do innych działań realizowanych przez Komisję. Każdego roku unijne fundusze powiernicze poddawane są również niezależnemu audytowi zewnętrznemu.

Struktura rocznego sprawozdania finansowego

Roczne sprawozdanie finansowe obejmuje okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia i składa się ze sprawozdania finansowego oraz sprawozdań z wykonania budżetu. Podczas gdy sprawozdanie finansowe i informacje dodatkowe sporządza się zgodnie z rachunkowością memoriałową, sprawozdania z wykonania budżetu opierają się głównie na przepływach pieniężnych.

Proces od wstępnego sprawozdania finansowego do udzielenia absolutorium

Roczne sprawozdanie finansowe jest przedmiotem niezależnego badania przez audytora zewnętrznego. Księgowy sporządza wstępne roczne sprawozdanie finansowe, które przekazuje do dnia 1 marca następnego roku firmie audytorskiej wybranej przez podmiot w drodze procedury przetargowej. Po przeprowadzeniu audytu księgowy przygotowuje ostateczne roczne sprawozdanie finansowe i przedkłada je komitetowi operacyjnemu do zatwierdzenia (art. 8.3.4 lit. c)).

Roczne sprawozdanie finansowe funduszu powierniczego „Bêkou” jest uwzględnione w rocznym sprawozdaniu finansowym Europejskiego Funduszu Rozwoju.

Najważniejsze wydarzenia operacyjne

Osiągnięcia w danym roku

W lipcu 2014 r. UE uruchomiła swój pierwszy w historii fundusz powierniczy (EUTF), nazwany „Bêkou” (co oznacza „nadzieję” w języku Sango), aby udzielić Republice Środkowoafrykańskiej (RCA) i jej ludności pomocy w następstwie kryzysu z 2013 r. Celem funduszu powierniczego „Bêkou” jest zapewnienie dostępu do podstawowych usług (głównie służby zdrowia, wody i infrastruktury sanitarnej), wspieranie rozwoju obszarów wiejskich i ożywienia gospodarczego, a także promowanie pojednania. Od czasu utworzenia funduszu powierniczego „Bêkou” w jego ramach przyjęto 23 programy, a liczba beneficjentów przekroczyła 2,8 mln.

Pomimo demokratycznie wybranego rządu i podpisania porozumienia pokojowego w lutym 2019 r. sytuacja związana z bezpieczeństwem w Republice Środkowoafrykańskiej jest w dalszym ciągu niestabilna. To właśnie w tym złożonym i delikatnym kontekście fundusz powierniczy „Bêkou” wykorzystuje swoją przewagę komparatywną, jaką jest elastyczność i zdolność dostosowywania się do zmieniających się okoliczności. Fundusz powierniczy „Bêkou” pozostaje ponadto obecnie jedynym instrumentem służącym budowaniu odporności zarówno społeczeństwa, jak i państwa, w ramach prawdziwego podejścia polegającego na łączeniu pomocy doraźnej, odbudowy i rozwoju (LRRD).

Najważniejsze wydarzenia operacyjne w 2020 r.:

W kwietniu w ramach funduszu powierniczego „Bêkou” przyjęło trzy nowe programy w drodze procedury pisemnej. Obejmują one trzecią fazę programu na rzecz równouprawnienia płci, drugą fazę działania na rzecz pojednania, która przewiduje kontynuację wsparcia dla środkowoafrykańskich stacji radiowych, a w szczególności dla Radia Ndeke Luka, jak również nowy program dotyczący szkolenia zawodowego w sektorze wiejskim.

W odpowiedzi na wybuch epidemii COVID-19 fundusz powierniczy „Bêkou” dołożył wszelkich starań, aby ponownie ukierunkować, przyspieszyć i ustalić priorytety działań w celu jak najskuteczniejszej reakcji na kryzys. W tym kontekście programy „Zdrowie” oraz „Woda” i „Infrastruktura sanitarna” miały kluczowe znaczenie dla wspierania reakcji Drużyny Europy na kryzys, który spotęgował potrzeby istniejące w tych dwóch sektorach. W czerwcu w ramach funduszu powierniczego „Bêkou” zatwierdzono przegląd tych dwóch działań, zwiększając budżet programu w dziedzinie zdrowia o 2,2 mln EUR, a programu w dziedzinie wody i infrastruktury sanitarnej o 2 mln EUR.

W grudniu w ramach funduszu powierniczego „Bêkou” przyjęto program wspierający rozmieszczenie środków ochrony ludności na łączną kwotę 4 mln EUR. Ponadto, aby uniknąć luki finansowej w tak ważnym sektorze ochrony zdrowia, fundusz powierniczy „Bêkou” ponownie zwiększył budżet trwającego programu ochrony zdrowia (faza III) (dodatkowe 10 mln EUR).

Projekty w ramach funduszu powierniczego „Bêkou” były realizowane w zmiennych warunkach pod względem bezpieczeństwa (lokalne konflikty w Bangi oraz w głębi kraju, po których następowały okresy względnej stabilizacji), a także w okresie niepewności związanej ze zbliżającymi się wyborami prezydenckimi w grudniu 2020 r.

W grudniu 2020 r., w odpowiedzi na oficjalny wniosek zarządu funduszu powierniczego, UE podjęła decyzję o przedłużeniu działania funduszu powierniczego „Bêkou” do dnia 31 grudnia 2021 r., dzięki czemu całkowity czas trwania tego instrumentu wydłuży się z 78 do 90 miesięcy. Pozwoli to funduszowi powierniczemu „Bêkou” zaangażować i zakontraktować wszystkie otrzymane wkłady w sposób terminowy i odpowiadający potrzebom RCA. Jest to drugie i ostatnie przedłużenie funduszu powierniczego UE.

Budżet i wykonanie budżetu

Pod względem finansowym do końca 2020 r. zobowiązania podjęte przez strony wnoszące wkład do funduszu powierniczego UE osiągnęły poziom niemal 308,3 mln EUR. Stanowi to wzrost o 12,5 mln EUR w porównaniu z 2019 r. Z przedmiotowych 308,3 mln EUR kwota 1 mln EUR nadal musi zostać poświadczona.

Pod względem umów w 2020 r. w ramach funduszu powierniczego „Bêkou” podpisano 7 nowych umów i 9 aneksów do umów przedłużających okres działań i podnoszących kwotę kosztów kwalifikowalnych na łączną kwotę prawie 53 mln EUR. Przyczyniają się one do realizacji programów funduszu w sektorach zdrowia, wody i infrastruktury sanitarnej, rozwoju obszarów wiejskich i odbudowy gospodarczej oraz pojednania.

Co więcej, płatności zwiększyły się w 2020 r. o ponad 46 mln EUR w porównaniu z płatnościami dokonanymi w ubiegłych latach; łączne wypłaty od czasu utworzenia funduszu powierniczego „Bêkou” osiągnęły kwotę niemal 197 mln EUR.

Główny wpływ COVID-19 na wykonanie budżetu funduszu powierniczego „Bêkou” w 2020 r. jest następujący:

mniej umów w wyniku trudności z przygotowaniem działań,

zmniejszenie kosztów w wyniku niemożności realizacji projektów oraz trudności z finalizacją sprawozdań finansowych i sprawozdań z weryfikacji wydatków.

Wpływ działalności w sprawozdaniu finansowym

W sprawozdaniu finansowym wpływ wspomnianej powyżej działalności jest najbardziej widoczny w następujących pozycjach:

koszty operacyjne (zob. informacja dodatkowa 3.3): które ogólnie zmniejszyły się o 661 tys. EUR; koszty związane z podstawową opieką zdrowotną wzrosły jednak w wyniku zwiększenia budżetu w odpowiedzi na dodatkowe wyzwania związane z pandemią COVID-19,

płatności zaliczkowe (zob. informacja dodatkowa 2.1): zmniejszyły się o 3 685 tys. EUR w wyniku wypłacenia mniejszej liczby zaliczek ze względu na mniejszą liczbę podpisanych umów (siedem nowych umów w 2020 r. w porównaniu z jedenastoma w 2019 r.),

zobowiązania finansowe (zob. informacja dodatkowa 2.4): zmniejszyły się o 11 889 tys. EUR, głównie ze względu na fakt, że zainkasowane wkłady od darczyńców nie wystarczają na pokrycie rocznych wypływów płatności. Doprowadziło to również do zmniejszenia stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów (zob. informacja dodatkowa 2.3).

BILANS

(tys. EUR)

 

Informacja dodatkowa

31.12.2020

31.12.2019

AKTYWA TRWAŁE

 

 

 

Płatności zaliczkowe

2.1

2 418

3 273

 

 

2 418

3 273

AKTYWA OBROTOWE

 

 

 

Płatności zaliczkowe

2.1

15 482

18 312

Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

2.2

5 340

1 853

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

2.3

7 339

17 432

 

 

28 161

37 597

AKTYWA OGÓŁEM

 

30 579

40 870

ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE

 

 

 

Zobowiązania finansowe

2.4

(17 838 )

(29 727 )

 

 

(17 838 )

(29 727 )

ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE

 

 

 

Zobowiązania

2.5

(795)

(10)

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów

2.6

(11 947 )

(11 133 )

 

 

(12 741 )

(11 143 )

ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM

 

(30 579 )

(40 870 )

AKTYWA NETTO

 

FUNDUSZE I KAPITAŁY REZERWOWE

 

 

 

Wkłady członków

 

Skumulowana nadwyżka

 

Wynik ekonomiczny za rok

 

AKTYWA NETTO

 

SPRAWOZDANIE Z WYNIKÓW FINANSOWYCH

(tys. EUR)

 

Informacja dodatkowa

2020

2019

PRZYCHODY

 

 

 

Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany

 

 

 

Przychody z darowizn

3.1

47 889

48 343

Odzyskanie wydatków

3.2

115

68

 

 

48 004

48 410

Przychody z transakcji wymiany

 

 

 

Przychody finansowe

 

(2)

 

 

(2)

Przychody ogółem

 

48 004

48 408

KOSZTY

 

 

 

Koszty operacyjne

3.3

(46 959 )

(47 620 )

Koszty finansowe

3.4

(68)

Inne koszty

3.5

(978)

(789)

Koszty ogółem

 

(48 004 )

(48 408 )

WYNIK EKONOMICZNY ZA ROK

 

 

 

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

(tys. EUR)

 

2020

2019

(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu płatności zaliczkowych

3 685

11 405

(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

(3 487 )

(715)

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań finansowych

(11 889 )

(13 010 )

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań

784

(908)

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów

814

6 734

PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO

(10 093 )

3 506

Zwiększenie/(zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

(10 093 )

3 506

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek roku

17 432

13 926

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec roku

7 339

17 432

SPRAWOZDANIE FINANSOWE FUNDUSZU POWIERNICZEGO UE NA RZECZ AFRYKI ZA 2020 R. (12)

INFORMACJE WSTĘPNE DOTYCZĄCE FUNDUSZU POWIERNICZEGO UE NA RZECZ AFRYKI

Informacje ogólne na temat funduszy powierniczych Unii

Zakład

Zgodnie z art. 234 i 235 rozporządzenia w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (rozporządzenie finansowe UE) (13) i art. 35 rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju (14) Komisja Europejska jest upoważniona do tworzenia na potrzeby działań zewnętrznych funduszy powierniczych Unii („fundusze powiernicze Unii”). Unijne fundusze powiernicze tworzy się na podstawie umowy zawieranej z innymi darczyńcami na potrzeby działań w sytuacjach nadzwyczajnych i pokryzysowych niezbędnych do reagowania na kryzys lub na potrzeby działań tematycznych.

Unijne fundusze powiernicze ustanawia Komisja Europejska na podstawie decyzji podjętej po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Radą lub po jej zatwierdzeniu przez te organy. Decyzja ta obejmuje umowę ustanawiającą zawieraną z innymi darczyńcami.

Unijne fundusze powiernicze ustanawia się i wdraża wyłącznie z zastrzeżeniem spełnienia następujących warunków:

istnieje wartość dodana interwencji Unii: cele unijnych funduszy powierniczych, w szczególności ze względu na ich skalę lub potencjalne skutki, można osiągnąć lepiej na szczeblu unijnym niż na szczeblu krajowym, a wykorzystanie istniejących instrumentów finansowych nie wystarczyłoby do osiągnięcia celów polityki Unii,

unijne fundusze powiernicze zapewniają wyraźną widoczność działań politycznych Unii oraz korzyści w zarządzaniu oraz umożliwiają lepsze kontrolowanie przez Unię ryzyk i wypłacania wkładów Unii i innych darczyńców,

unijne fundusze powiernicze nie powielają innych istniejących kanałów finansowania lub podobnych instrumentów, nie wnosząc żadnej dodatkowości,

cele unijnych funduszy powierniczych są spójne z celami unijnych instrumentów lub pozycji w budżecie, z których te fundusze są finansowane.

Istniejące fundusze powiernicze UE

Dotychczas Komisja utworzyła cztery fundusze powiernicze UE:

fundusz powierniczy „Bêkou”, którego celem jest wsparcie wszystkich aspektów wyjścia Republiki Środkowoafrykańskiej z kryzysu i działań służących odbudowie tego kraju. Ustanowiono go dnia 15 lipca 2014 r.,

fundusz powierniczy UE „Madad”, regionalny fundusz powierniczy Unii Europejskiej w odpowiedzi na kryzys w Syrii. Ustanowiono go dnia 15 grudnia 2014 r.,

fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki – kryzysowy fundusz powierniczy UE na rzecz stabilności oraz eliminowania przyczyn migracji nieuregulowanej i wysiedleń w Afryce. Ustanowiono go dnia 12 listopada 2015 r.,

fundusz powierniczy UE dla Kolumbii, którego celem jest wsparcie wdrażania porozumienia pokojowego w procesie wstępnej odbudowy i stabilizacji po zakończeniu konfliktu. Ustanowiono go dnia 12 grudnia 2016 r.

Misja

Głównym celem tego funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki jest wspieranie wszelkich aspektów stabilności i przyczynianie się do lepszego zarządzania migracją, a także eliminowania przyczyn destabilizacji, przymusowych wysiedleń i migracji nieuregulowanej, m.in. przez wspieranie odporności, możliwości gospodarczych, równości szans, bezpieczeństwa i rozwoju oraz zwalczanie naruszeń praw człowieka.

Główne działania operacyjne

Unijny fundusz powierniczy łączy zasoby pochodzące od różnych darczyńców w celu finansowania działań na podstawie uzgodnionych celów. Fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki działa w trzech głównych obszarach geograficznych, tj. w regionie Sahelu i regionie Jeziora Czad, Rogu Afryki i Afryce Północnej. Beneficjentami projektów realizowanych w ramach funduszu mogą być w indywidualnych przypadkach również kraje sąsiadujące z kwalifikującymi się krajami. Fundusz powierniczy został ustanowiony na określony czas, aby można było podejmować krótko- i średnioterminowe działania w odpowiedzi na wyzwania w tych regionach.

Zarządzanie

Komisja Europejska zarządza funduszem powierniczym UE na rzecz Afryki oraz pełni również funkcję sekretariatu dwóch organów zarządzających – zarządu i komitetu operacyjnego. Zarząd i komitet operacyjny funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki składają się z przedstawicieli darczyńców oraz Komisji, jak również z przedstawicieli państw członkowskich UE niewnoszących wkładu, władz kwalifikujących się państw oraz organizacji regionalnych w charakterze obserwatorów. Zasady dotyczące składu zarządu i jego przepisy wewnętrzne określone są w umowie ustanawiającej unijny fundusz powierniczy.

Głównym zadaniem zarządu jest ustalanie i weryfikacja ogólnej strategii funduszu powierniczego. Komitet operacyjny jest odpowiedzialny za wybór działań finansowanych przez fundusz i nadzoruje ich realizację. Komitet zatwierdza również roczne sprawozdanie finansowe i sprawozdanie roczne dotyczące działań finansowanych przez fundusz powierniczy.

Źródła finansowania

Fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki jest finansowany z wkładów darczyńców.

Roczne sprawozdanie finansowe

Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

Ramy prawne i terminy sporządzania rocznego sprawozdania finansowego określono w umowie ustanawiającej kryzysowy fundusz powierniczy UE na rzecz stabilności oraz eliminowania przyczyn migracji nieuregulowanej i wysiedleń w Afryce oraz jego wewnętrzne zasady („umowa założycielska”). Zgodnie z tą umową założycielską sprawozdanie finansowe sporządza księgowy Komisji zgodnie z przyjętymi przez regułami rachunkowości (reguły rachunkowości UE) opartymi na Międzynarodowych Standardach Rachunkowości Sektora Publicznego (MSRSP).

Księgowy

Na podstawie umowy założycielskiej księgowy Komisji pełni funkcję księgowego funduszu powierniczego.

Struktura rocznego sprawozdania finansowego

Roczne sprawozdanie finansowe obejmuje okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia i składa się ze sprawozdania finansowego oraz sprawozdań z wykonania budżetu. Podczas gdy sprawozdanie finansowe i informacje dodatkowe sporządza się zgodnie z rachunkowością memoriałową, sprawozdania z wykonania budżetu opierają się głównie na przepływach pieniężnych.

Proces od wstępnego sprawozdania finansowego do udzielenia absolutorium

Roczne sprawozdanie finansowe jest przedmiotem niezależnego badania przez audytora zewnętrznego. Księgowy sporządza wstępne roczne sprawozdanie finansowe, które przekazuje do dnia 1 marca następnego roku firmie audytorskiej wybranej przez podmiot w drodze procedury przetargowej. Po przeprowadzeniu audytu księgowy przygotowuje ostateczne roczne sprawozdanie finansowe i przedkłada je komitetowi operacyjnemu do zatwierdzenia.

Roczne sprawozdanie finansowe funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki jest uwzględnione w rocznym sprawozdaniu finansowym Europejskiego Funduszu Rozwoju.

Najważniejsze wydarzenia operacyjne

Osiągnięcia w danym roku

W 2020 r. fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki po raz kolejny dowiódł, że stanowi sprawnie działające i skuteczne narzędzie wdrażania. Ułatwił dialog polityczny z afrykańskimi krajami partnerskimi, umożliwił zastosowanie innowacyjnych podejść oraz przyniósł wymierne rezultaty w trzech objętych nim regionach (region Sahelu i region Jeziora Czad, Róg Afryki i Afryka Północna) dzięki gromadzeniu środków finansowych i wiedzy fachowej różnych zainteresowanych stron.

Osiągnięcia funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki we współpracy z agencjami rozwoju państw członkowskich UE, organizacjami ONZ, organizacjami pozarządowymi i krajami partnerskimi zostały dodatkowo ugruntowane dzięki zatwierdzeniu kolejnych 37 programów i 26 dopłat uzupełniających na obszarze trzech wspomnianych regionów przez komitety operacyjne. Całkowita kwota tych programów i dopłat wyniosła 560 mln EUR. Doprowadziło to do zwiększenia łącznej liczby zatwierdzonych programów do 254, w tym czterech programów międzysegmentowych, przy czym łączny budżet tych programów wynosi ponad 4,8 mld EUR. W 2020 r. z partnerami wykonawczymi podpisano nowe umowy o wartości ponad 1 mld EUR, dzięki czemu łączna kwota podpisanych umów wzrosła do ponad 4,5 mld EUR. Do końca 2020 r. kwota płatności osiągnęła poziom około 3 mld EUR.

W 2020 r. w ramach funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki kontynuowano działania na rzecz realizacji dwóch celów, tj. wspierania stabilności oraz wyeliminowania przyczyn leżących u podstaw zjawiska przymusowego wysiedlenia i migracji nieuregulowanej w regionie Sahelu i regionie Jeziora Czad, Rogu Afryki i Afryce Północnej. W ramach funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki kontynuowano zrównoważone podejście do eliminowania problemów związanych z migracją nieuregulowaną, koncentrując się na obszarach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania UE i Afryki. Obszary te obejmują zwalczanie przemytu migrantów i handlu ludźmi oraz wspieranie dobrowolnych powrotów migrantów do ich państw pochodzenia i ich zrównoważonej reintegracji w tych państwach.

W ubiegłym roku fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki skorzystał z dodatkowych zobowiązań finansowych opiewających na 361,9 mln EUR, w tym kwoty 29,2 mln EUR od państw członkowskich UE i innych darczyńców. W rezultacie łączna kwota zasobów zadeklarowanych na rzecz funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r. wyniosła ponad 5 mld EUR, z czego 619,7 mln EUR zostało zadeklarowane przez państwa członkowskie UE i innych darczyńców (Norwegię i Szwajcarię).

Fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki kontynuował współpracę w ramach stabilnego partnerstwa z szerokim spektrum partnerów wykonawczych (agencjami państw członkowskich, ONZ, organizacjami międzynarodowymi i organizacjami pozarządowymi działającymi na szczeblu lokalnym i międzynarodowym) w tych samych obszarach, co w 2019 r.

Śródokresowa ocena funduszu powierniczego na rzecz Afryki, rozpoczęta w 2019 r. w celu zapewnienia służbom współpracy zewnętrznej UE i szerszej opinii publicznej ogólnej niezależnej śródokresowej oceny funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki, została w pełni przeprowadzona w 2020 r. Zakres oceny obejmował ponad 200 z 600 projektów realizowanych w latach 2016–2019. Przeprowadzono konsultacje ze wszystkimi właściwymi służbami Komisji, ESDZ i delegaturami UE w trzech regionach. Wizyty w terenie przeprowadzono w sześciu państwach: Etiopia, Libia, Maroko, Niger, Senegal i Somalia. Sprawozdanie końcowe ukończone w 2020 r. zostanie opublikowane wiosną 2021 r.

Przez cały rok w sprawozdaniach dotyczących regionu Sahelu i regionu Jeziora Czad oraz Rogu Afryki sporządzanych w ramach systemu monitorowania i wyciągania wniosków można było zaobserwować wymierne rezultaty osiągnięte przez fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki w różnych dziedzinach. W ramach systemu monitorowania i wyciągania wniosków dla regionu Afryki Północnej opracowano dwa sprawozdania monitorujące dostępne na stronie internetowej funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki, których celem jest analiza, w jaki sposób projekty finansowane ze środków tego funduszu przyczyniają się do realizacji pięciu celów strategicznych funduszu w regionie Afryki Północnej.

Zwiększono rozliczalność i przejrzystość dzięki usprawnieniu komunikacji, w tym regularnym aktualizacjom na stronie internetowej funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki, publikowaniu postów w mediach społecznościowych i organizowaniu wydarzeń komunikacyjnych.

W 2020 r. pandemia COVID-19 wywarła głęboki wpływ, m.in. na Afrykę. W odpowiedzi na wybuch pandemii COVID-19 w kwietniu 2020 r. Komisja przyjęła wspólny komunikat w sprawie światowej reakcji UE na COVID-19, w którym wezwano do skupienia się na osobach znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, w tym migrantach, uchodźcach, osobach wewnętrznie przesiedlonych i społecznościach przyjmujących. UE i państwa członkowskie, działając wspólnie jako „Drużyna Europy”, podjęły kompleksowe i zdecydowane działania, aby stawić czoła niszczycielskim skutkom COVID-19, dostosowując priorytety i programy, w tym programy w ramach funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki, wraz z krajami partnerskimi w celu rozwiązania kryzysu.

W regionie Sahelu i Jeziora Czad masowe przesiedlenia w połączeniu ze zmianą klimatu, niekontrolowanym wzrostem liczby ludności, endemicznym ubóstwem i pandemią COVID-19 zwiększyły istniejącą wcześniej presję i miały coraz większy wpływ na migrację i konflikty. W ciągu roku nasilająca się przemoc i masowe przymusowe przesiedlenia doprowadziły do wzrostu poziomu braku bezpieczeństwa w regionie. W związku z tym komitet operacyjny funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki zatwierdził 15 nowych programów i 10 dopłat uzupełniających na łączną kwotę 225,9 mln EUR. Aby poprawić sprawowanie rządów i zwiększyć spójność społeczną, 57 % działań w ramach funduszu powierniczego na rzecz Afryki, zatwierdzonych w 2020 r., zostało ukierunkowanych na zapewnienie stabilizacji. Szczególną uwagę poświęcono również pomocy migrantom zablokowanym oraz przesiedleńcom wewnętrznym. 24 % nowych działań w ramach funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki nakierowano na wzmocnienie odporności beneficjentów poprzez wspieranie bezpieczeństwa żywnościowego i żywieniowego, ochronę zagrożonych środków utrzymania i promowanie systemów ochrony socjalnej dla osób w najtrudniejszej sytuacji, a także przesiedleńców wewnętrznych, uchodźców i społeczności przyjmujących.

Wybuch pandemii COVID-19 na początku 2020 r. jeszcze bardziej zaostrzył niestabilność w regionie Rogu Afryki, który już wcześniej był dotknięty następującymi po sobie suszami i powodziami, konfliktami i brakiem bezpieczeństwa; przedłużającymi się kryzysami związanymi z uchodźcami i przesiedleniami wewnętrznymi; oraz najgorszą od dziesięcioleci plagą szarańczy pustynnej. Wszystkie państwa w regionie cierpiały na poważny brak opieki medycznej i sprzętu, dostęp do podstawowych usług utrudniały godziny policyjne i obostrzenia, a kilka wydarzeń politycznych zostało odłożonych w czasie, w tym wybory powszechne w Etiopii. W ramach kilku istniejących projektów zmieniono kierunek działań w celu zwalczania rozprzestrzeniania się wirusa i złagodzenia gospodarczych skutków pandemii. Mając na uwadze to wyzwanie, podjęto nowe zobowiązania, dokonano realokacji środków i wniesiono dopłaty uzupełniające. Ogółem w 2020 r. komitet operacyjny zatwierdził 12 nowych programów i 13 dopłat uzupełniających na łączną kwotę 212,15 mln EUR.

W 2020 r. fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki musiał kompleksowo reagować na wyzwania w regionie Afryki Północnej, aby ratować życie, chronić osoby wymagające szczególnego traktowania, wspierać społeczności przyjmujące, zapewnić możliwość bezpiecznego i zorganizowanego przemieszczania się oraz zwalczać skutki pandemii COVID-19. W segmencie na rzecz Afryki Północnej kontynuowano prace zgodnie z kierunkami działań uzgodnionymi przez zarząd strategiczny funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki, w tym wsparcie na rzecz poprawy zarządzania migracją, wspieranie migracji pracowników i mobilności, ochronę migrantów w trudnej sytuacji, dobrowolne powroty i trwałą reintegrację, a także stabilizację społeczności, a także zintegrowane zarządzanie granicami. Ogółem w 2020 r. komitet operacyjny zatwierdził 10 nowych działań na łączną kwotę 113,6 mln EUR. Obejmuje to również 30 mln EUR realokowanych środków z programu zarządzania granicami w Libii (etap II), którego kwota została zmniejszona do 15 mln EUR. Ponadto komitet operacyjny zatwierdził kwotę 12,3 mln EUR w ramach trzech dopłat uzupełniających budżet z przeznaczeniem na bieżące działania.

Budżet i wykonanie budżetu

Łączna kwota zobowiązań budżetowych w 2020 r. wyniosła 740,7 mln EUR, w porównaniu z 722,7 mln EUR w 2019 r. Łączna kwota środków zakontraktowanych w 2020 r. wyniosła 1,1 mld EUR, podczas gdy w 2019 r. osiągnęła 951,3 mln EUR.

W 2020 r. pod względem dostępnych środków na zobowiązania wykorzystanych w ramach umów wykonanie budżetu osiągnęło poziom 99 %, natomiast płatności w okresie sprawozdawczym przekroczyły 1 mld EUR. Łączne płatności w 2020 r. były o 143 mln EUR wyższe niż w 2019 r.

W regionie Sahelu / Jeziora Czad połączony efekt COVID-19 i rosnącej przemocy znacznie obciążył system opieki zdrowotnej, a kilka programów w ramach funduszu powierniczego UE zostało utworzonych lub zaangażowanych w działania, które miały na celu wsparcie reakcji na pandemię i zaradzenie jej skutkom gospodarczym. Ogółem 377,6 mln EUR przeznaczono na wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej w krajach partnerskich, wprowadzenie środków reagowania kryzysowego i zapobiegania oraz wsparcie działań gospodarczych w odpowiedzi na pandemię COVID-19.

W regionie Rogu Afryki, zaraz na początku pandemii, w ramach kilku projektów funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki zmieniono kierunek działań w celu zwalczania rozprzestrzeniania się wirusa, złagodzenia skutków gospodarczych i wspierania grup ludności wymagających szczególnego traktowania, w tym uchodźców i migrantów zablokowanych. W tym regionie w ramach funduszu powierniczego UE na rzecz Afryki przeznaczono łącznie 56,1 mln EUR na podtrzymanie systemów opieki zdrowotnej oraz 144,05 mln EUR na przeciwdziałanie gospodarczym skutkom pandemii COVID-19.

W obliczu trudnej sytuacji spowodowanej przez COVID-19, fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki zapewnił ciągłość swoich bieżących działań w Afryce Północnej, w tym szybką realokację istniejących działań i przyjęcie nowych działań w celu zaradzenia skutkom pandemii. W szczególności fundusz powierniczy UE na rzecz Afryki bardzo szybko przyjął program reagowania na COVID-19 w wysokości 20 mln EUR dla Libii oraz instrument reagowania kryzysowego na koronawirusa w wysokości 10 mln EUR, aby objąć nimi kraje Afryki Północnej, skupiając się na grupach ludności wymagających szczególnego traktowania.

Wpływ działalności w sprawozdaniu finansowym

W sprawozdaniu finansowym wpływ wspomnianej powyżej działalności jest najbardziej widoczny w następujących pozycjach:

płatności zaliczkowe (zob. informacja dodatkowa 2.1): wzrost o 184 933 tys. EUR, wynikający z podpisania nowych umów i wypłaty zaliczek w 2020 r.,

koszty operacyjne (zob. informacja dodatkowa 3.4): wzrost o 133 110 tys. EUR, wynikający z nasilenia w ciągu roku działalności mającej na celu w szczególności zwalczanie negatywnych skutków pandemii COVID-19,

przychody z darowizn (zob. informacja dodatkowa 3.1): znaczący wzrost (wzrost o 146 923 tys. EUR w porównaniu z rokiem 2019), aby sfinansować wzrost kosztów,

zobowiązania finansowe (zob. informacja dodatkowa 2.4): wzrost o 161 968 tys. EUR, głównie ze względu na zwiększenie zainkasowanych wkładów otrzymanych od darczyńców w ciągu roku.

BILANS

(tys. EUR)

 

Informacja dodatkowa

31.12.2020

31.12.2019

AKTYWA TRWAŁE

 

 

 

Płatności zaliczkowe

2.1

92 655

48 539

 

 

92 655

48 539

AKTYWA OBROTOWE

 

 

 

Płatności zaliczkowe

2.1

559 386

418 569

Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

2.2

6 346

18 471

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

2.3

57 971

26 915

 

 

623 703

463 955

AKTYWA OGÓŁEM

 

716 359

512 495

ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE

 

 

 

Zobowiązania finansowe

2.4

(546 379 )

(384 411 )

 

 

(546 379 )

(384 411 )

ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE

 

 

 

Zobowiązania

2.5

(45 377 )

(25 969 )

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów

2.6

(124 602 )

(102 114 )

 

 

(169 979 )

(128 083 )

ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM

 

(716 359 )

(512 495 )

AKTYWA NETTO

 

FUNDUSZE I KAPITAŁY REZERWOWE

 

 

 

Wkłady członków

 

Skumulowana nadwyżka

 

Wynik ekonomiczny za rok

 

AKTYWA NETTO

 

SPRAWOZDANIE Z WYNIKÓW FINANSOWYCH

(tys. EUR)

 

Informacja dodatkowa

2020

2019

PRZYCHODY

 

 

 

Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany

 

 

 

Odzyskanie wydatków

 

467

Przychody z darowizn

3.1

921 014

774 090

 

 

921 014

774 557

Przychody z transakcji wymiany

 

 

 

Przychody finansowe

 

(7)

Pozostałe dochody pozapodatkowe

3.2

2 883

1 855

 

 

2 883

1 848

Przychody ogółem

 

923 897

776 405

KOSZTY

 

 

 

Koszty operacyjne

3.3

(889 014 )

(755 904 )

Koszty finansowe

3.4

(518)

(9)

Inne koszty

3.5

(34 365 )

(20 492 )

Koszty ogółem

 

(923 897 )

(776 405 )

WYNIK EKONOMICZNY ZA ROK

 

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

(tys. EUR)

 

2020

2019

Wynik ekonomiczny za rok

Działalność operacyjna

 

 

(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu płatności zaliczkowych

(184 933 )

(159 750 )

(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

12 125

(1 815 )

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań finansowych

161 968

14 412

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań

19 408

13 236

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów

22 488

13 968

PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO

31 056

(119 949 )

Zwiększenie/(zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

31 056

(119 949 )

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek roku

26 915

146 864

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec roku

57 971

26 915

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIA FINANSOWE EFR i FUNDUSZY POWIERNICZYCH UE (15)

SKONSOLIDOWANY BILANS

(mln EUR)

 

31.12.2020

31.12.2019

AKTYWA TRWAŁE

 

 

Aktywa finansowe

33

36

Wkłady do funduszu powierniczego

(2)

Płatności zaliczkowe

968

962

 

999

998

AKTYWA OBROTOWE

 

 

Płatności zaliczkowe

1 930

1 725

Należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

152

143

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

793

1 223

 

2 875

3 092

AKTYWA OGÓŁEM

3 874

4 090

ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE

 

 

Zobowiązania finansowe

(173)

(167)

 

(173)

(167)

ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE

 

 

Zobowiązania

(661)

(542)

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychody przyszłych okresów

(1 664 )

(1 432 )

 

(2 325 )

(1 974 )

ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM

(2 498 )

(2 141 )

AKTYWA NETTO

1 376

1 948

FUNDUSZE I KAPITAŁY REZERWOWE

 

 

Rezerwa odzwierciedlająca wartość godziwą

(5)

(2)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) – aktywne EFR

58 986

54 809

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) z zamkniętych EFR, przeniesiony na kolejne okresy

2 252

2 252

Wynik ekonomiczny przeniesiony z ubiegłych lat

(55 111 )

(51 155 )

Wynik ekonomiczny za rok

(4 746 )

(3 956 )

AKTYWA NETTO

1 376

1 948

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z FINANSOWYCH WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI

(mln EUR)

 

2020

2019

PRZYCHODY

 

 

Przychody z transakcji innych niż transakcje wymiany

 

 

Odzyskiwanie środków

92

28

Przychody z darowizn na rzecz funduszy powierniczych

296

287

 

388

316

Przychody z transakcji wymiany

 

 

Przychody finansowe

6

7

Pozostałe przychody

40

41

 

46

48

Przychody ogółem

434

364

KOSZTY

 

 

Instrumenty pomocy

(3 937 )

(3 220 )

Koszty poniesione przez fundusze powiernicze

(936)

(804)

Koszty współfinansowania

(53)

(14)

Koszty finansowe

(22)

(1)

Inne koszty

(232)

(282)

Koszty ogółem

(5 180 )

(4 320 )

WYNIK EKONOMICZNY ZA ROK

(4 746 )

(3 956 )

SKONSOLIDOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

(mln EUR)

 

2020

2019

Wynik ekonomiczny za rok

(4 746 )

(3 956 )

Działalność operacyjna

 

 

Podwyższenie kapitału – wkłady

4 177

4 385

(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu płatności zaliczkowych

(210)

(12)

(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu należności z tytułu transakcji wymiany i należności z tytułu transakcji innych niż transakcje wymiany

(7)

13

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań finansowych

6

(62)

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu zobowiązań

119

288

Zwiększenie/(zmniejszenie) stanu biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów i przychodów przyszłych okresów

232

58

Pozostałe zmiany stanu pozycji niepieniężnych

(3)

(2)

Działalność inwestycyjna

 

 

(Zwiększenie)/zmniejszenie stanu aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży

2

(36)

PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO

(431)

676

Zwiększenie/(zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

(430)

676

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek roku

1 223

548

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec roku

793

1 223

SKONSOLIDOWANE ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO

(mln EUR)

 

Kapitał – aktywne EFR

(A)

Kapitał niewniesiony (wobec braku wezwania) – aktywne EFR

(B)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) – aktywne EFR

(C) = (A)-(B)

Skumulowane kapitały rezerwowe

(D)

Kapitał wniesiony (zgodnie z wezwaniem) z zamkniętych EFR, przeniesiony na kolejne okresy

(E)

Rezerwa odzwierciedlająca wartość godziwą

(F)

Aktywa netto ogółem

(C)+(D)+(E)+(F)

STAN NA 31.12.2018

73 264

22 840

50 423

(51 155 )

2 252

1 521

Zmiany wartości godziwej

 

 

 

 

 

(2)

(2)

Podwyższenie kapitału – wkłady

 

(4 385 )

4 385

 

4 385

Wynik ekonomiczny za rok

(3 956 )

 

(3 956 )

STAN NA 31.12.2019

73 264

18 455

54 809

(55 111 )

2 252

(2)

1 948

Zmiany wartości godziwej

 

 

 

 

 

(3)

(3)

Podwyższenie kapitału – wkłady

 

(4 400 )

4 400

 

 

 

4 400

Zwroty dla państw członkowskich

(223)

 

 

 

 

 

Wynik ekonomiczny za rok

 

 

(4 746 )

 

 

(4 746 )

STAN NA 31.12.2020

73 041

14 055

58 986

(59 857 )

2 252

(5)

1 376

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI FINANSOWEJ EFR

SPIS TREŚCI

1.

KONTEKST 68

1.1.

Poprzednie EFR 68

1.2.

10. i 11. EFR 68

2.

REALIZACJA FINANSOWA 70

2.1.

Wynik finansowy 70

2.2.

Przychody 76

2.3.

Koszty operacyjne i programy szczegółowe 77

3.

GLOSARIUSZ 89 88

1.   KONTEKST

Uruchomiony w 1959 r. Europejski Fundusz Rozwoju (EFR) jest głównym instrumentem umożliwiającym udzielanie pomocy unijnej na finansowanie współpracy na rzecz rozwoju dla państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) oraz krajów i terytoriów zamorskich (KTZ). Ma ona służyć zmniejszaniu, a docelowo wyeliminowaniu ubóstwa.

EFR powołano na mocy wewnętrznej umowy przedstawicieli państw członkowskich; zarządza nim specjalny komitet. Zasoby EFR pochodzą z doraźnych wkładów państw członkowskich UE, które decydują o łącznej kwocie, jaka ma zostać przydzielona na fundusz (w okresie pięciu lat). Poza wspomnianym wkładem państwa członkowskie mogą również zawierać umowy o współfinansowaniu lub dokonywać dobrowolnych wpłat na rzecz EFR. Komisja Europejska odpowiada za finansową realizację działań prowadzonych przy użyciu zasobów EFR. Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) zarządza instrumentem inwestycyjnym.

EFR jest funduszem, którego działalność ma charakter wieloletni. Każda edycja funduszu ustanawiana jest na okres około pięciu lat i podlega osobnemu rozporządzeniu finansowemu, które wymaga sporządzenia sprawozdania finansowego dla każdej edycji EFR. W związku z powyższym dla każdego EFR sporządza się odrębne sprawozdanie finansowe w odniesieniu do części, którą zarządza Komisja Europejska.

W dniu 1 marca 2015 r. weszła w życie umowa wewnętrzna ustanawiająca ostatni EFR, czyli 11. EFR (2014–2020). Począwszy od 2021 r., współpraca z państwami AKP jest objęta Instrumentem Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR). Trwające projekty, finansowane w ramach EFR, będą jednak nadal realizowane w oparciu o odpowiednią podstawę prawną EFR.

Niniejsze sprawozdanie sporządzono zgodnie z art. 39 rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 11. EFR (16). Przedstawia ono prawdziwy i rzetelny obraz operacji po stronie dochodów i wydatków z zasobów EFR, ze szczególnym uwzględnieniem istotnych wydarzeń, które miały znaczący wpływ na realizację finansową roku 2020.

Biorąc pod uwagę, że w ramach poprzednich EFR (17) nie są prowadzone obecnie żadne operacje, niniejsze sprawozdanie zawiera dane liczbowe dotyczące jedynie 10. i 11. EFR.

1.1.   POPRZEDNIE EFR

Szósty EFR zamknięto w 2006 r., a siódmy w 2008 r. W 2019 r. Komisja zamknęła pozostałe nierozliczone transakcje dotyczące projektów w ramach 8. EFR. Rocznemu sprawozdaniu finansowemu za 2019 r. towarzyszy sprawozdanie końcowe z realizacji 8. EFR. Komisja zamierza zamknąć 9. EFR do końca 2021 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 2 lit. b) umowy wewnętrznej dotyczącej 9. EFR salda środków i kwoty umorzone z poprzednich EFR przesunięto do 9. EFR.

1.2.   10. i 11. EFR

Umowa o partnerstwie AKP-WE, podpisana dnia 23 czerwca 2000 r. w Kotonu przez państwa członkowskie Wspólnoty Europejskiej i przez państwa Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP). Weszła ona w życie z dniem 1 kwietnia 2003 r. (ustanawiając 9. EFR). Umowę z Kotonu zmieniono dwukrotnie: najpierw umową podpisaną w Luksemburgu w dniu 25 czerwca 2005 r. (ustanawiającą 10. EFR), a następnie umową podpisaną w Wagadugu w dniu 22 czerwca 2010 r. (ustanawiającą 11. EFR).

Decyzja Rady 2001/822/WE (18) z dnia 27 listopada 2001 r. w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich ze Wspólnotą Europejską (Decyzja o Stowarzyszeniu Zamorskim) weszła w życie w dniu 2 grudnia 2001 r. Decyzja ta została zmieniona w dniu 19 marca 2007 r. (decyzja 2007/249/WE) (19).

Umowa wewnętrzna w sprawie finansowania pomocy wspólnotowej na podstawie wieloletnich ram finansowych na okres 2014–2020 zgodnie ze zmienioną umową z Kotonu, przyjęta przez przedstawicieli rządów państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej w sierpniu 2013 r., weszła w życie w marcu 2015 r.

Na podstawie umowy z Kotonu całkowity budżet 10. EFR przewidziany na drugi okres (2008–2013) wynosił 22 682 mln EUR. Z kwoty tej:

21 966 mln EUR przydzielono państwom AKP,

286 mln EUR przydzielono KTZ, a

430 mln EUR przydzielono Komisji na wydatki na wsparcie w zakresie programowania i wdrażania EFR.

Kwotę dla państw AKP dzieli się w następujący sposób:

17 766 mln EUR na krajowe i regionalne programy orientacyjne,

2 700 mln EUR na współpracę między państwami AKP i współpracę wewnątrzregionalną oraz

1 500 mln EUR na instrument inwestycyjny.

W szczególności większy udział w budżecie przeznaczono na programy regionalne, czym podkreślono znaczenie regionalnej integracji gospodarczej jako podstawowych ram rozwoju krajowego i lokalnego. Nowością w ramach 10. EFR było utworzenie „kwot zachęt” dla poszczególnych państw.

Zgodnie z umową z Kotonu pomoc wspólnotowa na rzecz państw AKP i KTZ w trzecim okresie (2014–2020) jest finansowana z 11. EFR, przy czym całkowita kwota przeznaczona na ten cel wynosi 30 506 mln EUR, w tym:

29 089 mln EUR przydzielono państwom AKP zgodnie z art. 1 ust. 2 lit. a) i art. 2 lit. d) umowy wewnętrznej, z czego kwotą 27 955 mln EUR zarządza Komisja Europejska;

364,5 mln EUR przydzielono KTZ zgodnie z art. 1 ust. 2 lit. a) i art. 3 ust. 1 umowy wewnętrznej, z czego kwotą 359,5 mln EUR zarządza Komisja Europejska;

1 052,5 mln EUR przypada Komisji na pokrycie kosztów wynikających z programowania i wykorzystania środków 11. EFR zgodnie z art. 1 ust. 2 lit. a) umowy wewnętrznej.

2.   REALIZACJA FINANSOWA

2.1.   WYNIK FINANSOWY

ZMIANY STANU ŚRODKÓW 10. EFR

10. EFR

ZMIANY STANU ŚRODKÓW: 31 grudnia 2020 r.

ANALIZA ŚRODKÓW W PODZIALE NA INSTRUMENTY

(mln EUR)

 

INSTRUMENT

STAN POCZĄTKOWY

ZWIĘKSZENIE/ZMNIEJSZENIE ŁĄCZNYCH ZASOBÓW NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2019 R.

ZWIĘKSZENIE LUB ZMNIEJSZENIE ZASOBÓW W 2020 R.

Uwagi

STAN OBECNY

AKP

Regularne wkłady państw członkowskich

20 896

60

(340)

 

20 616

Współfinansowanie

0

202

(0)

 

202

AKP SUMA CZĄSTKOWA

20 896

262

(340)

 

20 818

KTZ

Regularne wkłady państw członkowskich

0

271

(28)

 

243

KTZ SUMA CZĄSTKOWA

0

271

(28)

 

243

 

10. EFR OGÓŁEM

20 896

533

(368)

 

21 061


ZMIANY STANU ŚRODKÓW 11. EFR

11. EFR

ZMIANY STANU ŚRODKÓW: 31 grudnia 2020 r.

ANALIZA ŚRODKÓW W PODZIALE NA INSTRUMENTY

(mln EUR)

 

INSTRUMENT

STAN POCZĄTKOWY

ZWIĘKSZENIE/ZMNIEJSZENIE ŁĄCZNYCH ZASOBÓW NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2019 R.

ZWIĘKSZENIE LUB ZMNIEJSZENIE ZASOBÓW W 2020 R.

Uwagi

STAN OBECNY

AKP

Regularne wkłady państw członkowskich

29 008

172

124

 

29 304

Współfinansowanie

0

73

3

 

75

Wewnętrzna umowa KE o gwarantowanym poziomie usług

0

1

 

 

1

AKP SUMA CZĄSTKOWA

29 008

246

127

 

29 381

KTZ

Regularne wkłady państw członkowskich

0

355

(4)

 

351

Współfinansowanie

0

0

 

 

0

Wewnętrzna umowa KE o gwarantowanym poziomie usług

0

0

 

 

0

KTZ SUMA CZĄSTKOWA

0

355

(4)

 

351

 

11. EFR OGÓŁEM

29 008

601

123

 

29 731


ZMIANY STANU ZOBOWIĄZAŃ, PRZYZNANYCH ŚRODKÓW I PŁATNOŚCI W RAMACH 10. EFR

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE EFR NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2020 R.

RODZAJ POMOCY

AKP + KTZ – 10. ERF

(mln EUR)

 

 

ŚRODKI

DECYZJE

PRZYZNANE ŚRODKI

PŁATNOŚCI

ZBIORCZO

ROCZNIE

%

ZBIORCZO

ROCZNIE

%

ZBIORCZO

ROCZNIE

%

(1)

(2)

 

(2):(1)

(3)

 

(3):(2)

(4)

 

(4):(3)

 

Regularne wkłady państw członkowskich

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

AKP

PRZYDZIAŁY KRAJOWE (pula środków A) (objęte programowaniem)

12 513

12 500

(150)

100 %

12 382

(57)

99 %

12 047

193

97 %

PRZYDZIAŁY KRAJOWE (pula środków B) (objęte programowaniem)

1 980

1 980

(11)

100 %

1 968

(2)

99 %

1 955

5

99 %

KOSZTY REALIZACJI I PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK

529

526

18

99 %

522

15

99 %

507

 

97 %

PRZYDZIAŁY W RAMACH AKP

3 691

3 683

83

100 %

3 460

321

94 %

3 074

100

89 %

PRZYDZIAŁY REGIONALNE

1 857

1 851

(45)

100 %

1 807

(20)

98 %

1 667

43

92 %

Współfinansowanie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PRZYDZIAŁY KRAJOWE

185

180

(0)

97 %

177

0

98 %

161

9

91 %

KOSZTY REALIZACJI I PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK

5

5

0

111 %

3

0

65 %

3

0

87 %

PRZYDZIAŁY W RAMACH AKP

12

11

(0)

91 %

11

0

100 %

11

 

100 %

Rezerwa niepodlegająca uruchomieniu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

REZERWA NIEPODLEGAJĄCA URUCHOMIENIU

46

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Regularne wkłady państw członkowskich

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KTZ

PRZYDZIAŁY KRAJOWE

186

186

(0)

100 %

183

1

98 %

167

10

91 %

PRZYDZIAŁY KRAJOWE

15

15

0

100 %

14

0

99 %

14

0

100 %

KOSZTY REALIZACJI I PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK

5

5

0

100 %

5

 

100 %

5

 

100 %

PRZYDZIAŁY REGIONALNE

36

35

(3)

98 %

34

(2)

96 %

34

(0)

99 %

Rezerwa niepodlegająca uruchomieniu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

REZERWA NIEPODLEGAJĄCA URUCHOMIENIU

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

OGÓŁEM: AKP+KTZ (W TYM REZERWY) (A+B)

21 061

20 978

(110)

100 %

20 567

256

98 %

19 645

360

96 %


ZMIANY STANU ZOBOWIĄZAŃ, PRZYZNANYCH ŚRODKÓW I PŁATNOŚCI W RAMACH 11. EFR

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE EFR NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2020 R.

RODZAJ POMOCY

AKP + KTZ – 11. ERF

(mln EUR)

 

 

ŚRODKI

DECYZJE

PRZYZNANE ŚRODKI

PŁATNOŚCI

ZBIORCZO

ROCZNIE

%

ZBIORCZO

ROCZNIE

%

ZBIORCZO

ROCZNIE

%

(1)

(2)

 

(2):(1)

(3)

 

(3):(2)

(4)

 

(4):(3)

 

Regularne wkłady państw członkowskich

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

AKP

PULA ŚRODKÓW A – PRZYDZIAŁY KRAJOWE (objęte programowaniem)

15 582

15 555

1 294

100 %

13 093

1 960

84 %

8 332

2 204

64 %

PULA ŚRODKÓW B – PRZYDZIAŁY KRAJOWE (sytuacja wyjątkowa)

1 072

1 064

219

99 %

926