ISSN 1977-1002 |
||
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168 |
|
Wydanie polskie |
Informacje i zawiadomienia |
Rocznik 62 |
Spis treśći |
Strona |
|
|
I Rezolucje, zalecenia i opinie |
|
|
REZOLUCJE |
|
|
Komitet Regionów |
|
2019/C 168/01 |
||
|
OPINIE |
|
|
Komitet Regionów |
|
2019/C 168/02 |
||
|
OPINIE |
|
2019/C 168/03 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Sztuczna inteligencja dla Europy |
|
2019/C 168/04 |
||
2019/C 168/05 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Cyfryzacja sektora zdrowia |
|
2019/C 168/06 |
|
III Akty przygotowawcze |
|
|
KOMITET REGIONÓW |
|
|
Komitet Regionów |
|
2019/C 168/07 |
||
|
KOMITET REGIONÓW |
|
2019/C 168/08 |
||
2019/C 168/09 |
||
2019/C 168/10 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Bezpieczeństwo ruchu drogowego i zautomatyzowana mobilność |
|
2019/C 168/11 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Usprawnienie realizacji sieci TEN-T |
PL |
|
I Rezolucje, zalecenia i opinie
REZOLUCJE
Komitet Regionów
16.5.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168/1 |
Rezolucja Europejskiego Komitetu Regionów – Zwalczanie nawoływania do nienawiści i przestępstw z nienawiści
(2019/C 168/01)
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
— |
głęboko wstrząśnięty i zasmucony zabójstwem prezydenta Gdańska i członka KR-u Pawła Adamowicza, prawdziwego Europejczyka i orędownika wolności, solidarności, demokracji, włączenia społecznego i godności, |
— |
uwzględniając europejską konwencję praw człowieka, |
— |
uwzględniając Kartę praw podstawowych UE, |
— |
uwzględniając swoją opinię z 6 lutego 2019 r.„Zwalczanie dezinformacji w internecie: podejście europejskie”, |
— |
uwzględniając swoją opinię z 15 czerwca 2016 r.„Przeciwdziałanie radykalizacji postaw i brutalnemu ekstremizmowi: mechanizmy zapobiegania na poziomie lokalnym i regionalnym”, |
— |
uwzględniając debatę Parlamentu Europejskiego z 30 stycznia 2019 r.„Zwalczanie atmosfery nienawiści oraz przemocy wobec demokratycznie wybranych osób upoważnionych”, |
— |
uwzględniając prace Unijnej Grupy Wysokiego Szczebla ds. Zwalczania Rasizmu, Ksenofobii i Innych Form Nietolerancji, |
— |
uwzględniając potrzebę pogłębienia dialogu z obywatelami, w tym w kontekście obecnych i przyszłych wyborów na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim, |
1. |
Jest głęboko zaniepokojony nasilaniem się mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści oraz wypaczeniem dyskursu publicznego, co prowadzi do wszelkiego rodzaju przemocy, ekstremizmu, propagandy i nietolerancji w Unii Europejskiej (UE) oraz stanowi zagrożenie dla samych podstaw projektu integracji europejskiej. Jest niepokojące, że pochodzący z wyboru przedstawiciele są w różnych krajach w niedopuszczalny sposób atakowani podczas wykonywania nadanego im demokratycznego mandatu. Populizm i siły niedemokratyczne stanowią wyzwanie dla demokracji i mogą w konsekwencji osłabić jej funkcjonowanie. |
2. |
Zwraca uwagę, że UE opiera się na wspólnym zbiorze podstawowych wartości, które obejmują godność ludzką i niedyskryminację, jak określono w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, a także wolność wypowiedzi przewidzianą w art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka i w art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. |
3. |
Oczekuje, że administracja na poziomie europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym, media, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, podmioty gospodarcze i obywatele będą przestrzegać tych wartości, ponieważ stanowią one podstawę wzajemnego zaufania i zrozumienia oraz są fundamentem otwartych i demokratycznych społeczeństw. |
4. |
Zwraca uwagę, że nienawistna retoryka dzieli nasze społeczeństwo, wywołuje lęk i prowadzi do radykalizacji, zniesławia i dehumanizuje osoby, co może doprowadzić do tragedii. Niszczy nasz wspólny cel, jakim jest silna Europa, zjednoczona w różnorodności, dążąca do pokoju i oparta na wspólnych wartościach. |
5. |
Wzywa wszystkie szczeble sprawowania rządów do przyjęcia środków mających na celu zapobieganie przemocy, nękaniu, mowie nienawiści i przestępstwom z nienawiści oraz ochronę obywateli przed takimi sytuacjami. Ponadto domaga się, by wszystkie partie polityczne – jako fundament skutecznej demokracji – powstrzymywały się od stosowania mowy nienawiści i propagandy jako metody odnoszenia korzyści politycznych. |
6. |
Zwraca uwagę, że ze względu na bliskie kontakty z obywatelami politycy regionalni i lokalni, zwłaszcza burmistrzowie i radni lokalni, częściej padają ofiarami nienawiści i przemocy fizycznej. |
7. |
Wraz z licznymi lokalnymi i regionalnymi inicjatywami oraz podmiotami społeczeństwa obywatelskiego znajdują się oni na pierwszej linii walki z nietolerancją, a jednocześnie spoczywa na nich odpowiedzialność i obowiązek przeciwdziałania agresywnym zachowaniom i mowie nienawiści. |
8. |
Wzywa wszystkie państwa członkowskie UE i wszystkie szczeble sprawowania rządów do inwestowania w edukację oraz do podnoszenia świadomości obywateli na temat potrzeby wzajemnego szacunku i poważnych zagrożeń, jakie dla obywateli, społeczeństwa i demokracji niosą ze sobą mowa nienawiści i przestępstwa z nienawiści. |
9. |
Wzywa do promowania odpowiedzialnego korzystania z internetu oraz umiejętności korzystania z mediów w celu zapewnienia obywatelom, zwłaszcza młodym ludziom, wiedzy i zdolności do rozpoznawania mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści oraz przeciwdziałania im w internecie i poza nim. |
10. |
Wzywa wszystkie media społecznościowe i platformy internetowe do przejęcia zbiorowej odpowiedzialności za promowanie i ułatwianie wolności wypowiedzi, a jednocześnie do zwalczania mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści zgodnie z kodeksem postępowania dotyczącym zwalczania nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie, uzgodnionym przez Facebook, Twitter, Microsoft i YouTube z Komisją Europejską w maju 2016 r. Apeluje również o skuteczne narzędzia mające na celu położenie kresu anonimowości i fałszywym kontom oraz monitorowanie ciemnej sieci, która jest często wykorzystywana do rozpowszechniania radykalnych treści. |
11. |
Odnotowuje czwartą ocenę unijnego kodeksu postępowania w zakresie zwalczania nielegalnego nawoływania do nienawiści w internecie, przedstawioną przez Komisję Europejską 4 lutego 2019 r. Zauważa, że w 72 % przypadków uczestniczące firmy komputerowe reagowały na złożone zawiadomienia o mowie nienawiści poprzez usunięcie treści. Jednocześnie ubolewa, że wskaźnik informacji zwrotnej dostarczanej użytkownikom spadł do 65,4 %. W związku z tym zaleca, by rozważyć uzupełnienie stosowanego w kodeksie podejścia opartego na dobrowolności działaniami regulacyjnymi na poziomie UE. |
12. |
Zachęca do lepszego współdziałania i komunikacji opartej na współpracy między wszystkimi szczeblami sprawowania rządów, policją, prokuraturą i organami sądowymi oraz organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, tak aby zawczasu zidentyfikować przypadki mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści, wdrożyć odpowiednie środki w celu zapobiegania tym zjawiskom i ich zwalczania oraz zapewnić właściwe prowadzenie dochodzeń, odpowiednie ściganie, skazywanie i wydawanie wyroków. |
13. |
Uważa, że zasadnicze znaczenie ma utworzenie w każdym państwie członkowskim, we współpracy z UE oraz władzami regionalnymi i lokalnymi, systemu ostrzegania w celu zapewnienia wsparcia i wytycznych, tak aby znajomi czy rodzina mogli szybko i łatwo szukać pomocy, jeżeli dana osoba zacznie wykazywać skłonności do brutalnego ekstremizmu i przestępstw z nienawiści. |
14. |
Apeluje o wsparcie i solidarność ze wszystkimi ofiarami i świadkami mowy nienawiści i przestępstw z nienawiści oraz zachęca je do zgłaszania takich zachowań odpowiednim organom, które muszą zapewnić ofiarom i świadkom ochronę. Wzywa do wprowadzenia środków i mechanizmów ułatwiających organom wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych skuteczniejsze kontaktowanie się z ofiarami, społeczeństwem obywatelskim i organizacjami środowiskowymi w celu rozwiązania tej kwestii. |
15. |
Zwraca uwagę, że istniejące instrumenty nie zapewniły pełnej ochrony praw człowieka i godności ludzkiej, w związku z czym wzywa państwa członkowskie do współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi oraz z UE w celu opracowania skutecznych przepisów i instrumentów służących zwalczaniu mowy nienawiści i podżegania do przestępstw z nienawiści zgodnie z zasadami pomocniczości i proporcjonalności (1). |
16. |
Zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji Europejskiej, Parlamentowi Europejskiemu, Radzie UE, przewodniczącemu Rady Europejskiej, prezydencji rumuńskiej w Radzie UE oraz partiom politycznym UE. |
Bruksela, dnia 7 lutego 2019 r.
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów
Karl-Heinz LAMBERTZ
(1) Zgodnie z wytycznymi Unijnej Grupy Wysokiego Szczebla ds. Zwalczania Rasizmu, Ksenofobii i Innych Form Nietolerancji.
OPINIE
Komitet Regionów
16.5.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168/4 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – „Odnowiony europejski program na rzecz badań i innowacji – szansa Europy na ukształtowanie własnej przyszłości”
(2019/C 168/02)
Sprawozdawczyni: |
Birgitta SACRÉDEUS (SE/EPL), członkini zgromadzenia regionalnego, okręg Dalarna |
Dokument źródłowy: |
Odnowiony europejski program na rzecz badań i innowacji – szansa Europy na ukształtowanie własnej przyszłości COM(2018) 306 final |
ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
1. |
Przychylnie przyjmuje wyraźne stwierdzenie Komisji, że badania i innowacje nadal będą priorytetem w UE, oraz propozycję położenia większego nacisku na ten obszar w wieloletnich ramach finansowych na okres 2021–2027, ale wskazuje również, że władze na wszystkich szczeblach – unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym – muszą ze sobą współpracować w celu osiągnięcia celów programu. Komitet zgadza się z wnioskiem Komisji, że wyzwania, z którymi zmaga się Europa, oznaczają konieczność opracowania nowego podejścia do badań i innowacji, co z kolei wymaga wspólnego podejścia regionów, państw członkowskich i Komisji. |
2. |
Podkreśla, że władze lokalne i regionalne są kluczowymi podmiotami w tworzeniu skutecznych ekosystemów regionalnych i ośrodków innowacji, np. w opracowywaniu regionalnej strategii inteligentnej specjalizacji. W przypadku tego nowego programu, jak i programów wspierających badania i innowacje, istotne jest zwrócenie uwagi na podmioty sektora publicznego i ich rolę – nie tylko jako odbiorców badań i innowacji, ale także jako zainteresowanych podmiotów w dziedzinie badań i innowacji, które same podejmują takie działania. |
3. |
Podkreśla potrzebę rozszerzenia definicji i pojęć ekosystemów regionalnych i ośrodków innowacji, w tym ustanowienia sieci europejskich ośrodków innowacji cyfrowych, które wyraźnie uznają i uwzględniają władze krajowe, regionalne i lokalne, firmy, niepaństwowy sektor publiczny, uczelnie i instytucje szkolnictwa wyższego, społeczeństwo obywatelskie i sektor niekomercyjny, obywateli oraz ostatecznych użytkowników badań i innowacji, w celu rzeczywistego zrozumienia tych zintegrowanych, ekosystemów zakorzenionych w miejscowej specyfice. |
4. |
Podkreśla, że istnieje bezpośrednia korelacja między słabiej rozwiniętymi regionami a niską stopą inwestycji w innowacje i badania. Ponieważ wyniki badań naukowych i innowacji są nierozerwalnie związane z infrastrukturą badawczą, należy je wzmocnić, kierując część środków UE takich jak fundusze strukturalne lub środki z programu „Horyzont Europa”na obszary Unii Europejskiej, które borykają się z największymi trudnościami w rozwoju społeczno-gospodarczym z powodu bezrobocia, na regiony najbardziej oddalone i na regiony dotknięte poważnymi i trwałymi niekorzystnymi warunkami przyrodniczymi lub demograficznymi, takie jak regiony wyspiarskie, transgraniczne i górskie. |
5. |
Apeluje o włączenie do tekstów prawnych, które zostaną ostatecznie przyjęte, precyzyjnej definicji regionalnych ekosystemów i ośrodków innowacji, co pozwoli na skuteczne uwzględnienie tych ekosystemów przy wdrażaniu wszystkich aspektów przyszłego programu ramowego. |
6. |
Uważa, że innowacje stanowią kluczowy czynnik wzrostu i zrównoważonego rozwoju oraz że przyszłe finansowanie badań i innowacji przez UE musi obejmować w wyważony sposób cały proces badań i innowacji – od badań podstawowych do badań, rozwoju i innowacji stymulowanych zapotrzebowaniem stwierdzonym uprzednio w drodze porozumienia między różnymi uczestnikami systemu – jak też rozpowszechnianie i wykorzystywanie wyników. |
7. |
Uważa, że zasady pomocy państwa należy dalej upraszczać, by ułatwić łączenie różnych programów UE, co jest niezbędne do przezwyciężenia regionalnych różnic w udziale w udanych pracach badawczych i innowacyjnych oraz w występowaniu możliwości podejmowania takich prac. Uważa w tym kontekście, że programy lub działania współfinansowane z różnych funduszy i oparte na narzędziach i zasadach programu ramowego muszą być możliwe do realizacji w ramach prawnych programu ramowego. |
8. |
Uznaje, że w programie „Horyzont Europa”należy położyć nacisk na obszary finansowania, które zapewniają wyraźną europejską wartość dodaną, takie jak cele zrównoważonego rozwoju, oraz że wobec tego priorytet należy nadać projektom z zakresu badań naukowych i innowacji opartych na współpracy między kilkoma uzupełniającymi się zainteresowanymi podmiotami, gdyż są one specjalnie dostosowane do tych celów. |
9. |
Podkreśla, że wyzwaniom społecznym, zwłaszcza osiągnięciu celów zrównoważonego rozwoju ONZ, można stawić czoła tylko ustanawiając ambitniejsze cele na nadrzędnym szczeblu europejskim i poprzez mobilizację skoordynowanych działań wszystkich zainteresowanych podmiotów, w tym miast i regionów, na skalę większą niż pojedyncze projekty badawcze. Podkreśla także, że takie prace wymagają dłuższej perspektywy niż przewidziano w programie „Horyzont 2020”, co z kolei będzie wymagało opracowania struktury programu w taki sposób, by móc uzyskać długoterminowe finansowanie. |
Możliwość inwestowania przez Europę w przyszłościowe rozwiązania
10. |
Zgadza się, że Europa ma silną pozycję, jeśli chodzi o wysokiej jakości badania naukowe, ale należy włożyć więcej szerzej zakrojonego wysiłku w przekształcenie wyników w innowacje i zastosowania, które mogą stymulować zrównoważony rozwój i wzrost gospodarczy, a badaniom, innowacjom i rozwojowi należy zapewnić dużą widoczność w programie „Horyzont Europa”, dbając o to, by wszystkie etapy procesu innowacji zostały wzmocnione w wyważony sposób. |
11. |
W świetle wniosków grupy zadaniowej ds. pomocniczości wzywa do pełnego włączenia władz lokalnych i regionalnych w planowanie strategiczne i w inne organy zarządzające, które będą wytyczały kierunek realizacji programu „Horyzont Europa”, oraz do uwzględnienia w tym kontekście strategii inteligentnej specjalizacji. Uważa tym samym za konieczne uznanie oddziaływania terytorialnego za jeden z elementów składowych pojęcia oddziaływania w odniesieniu do oceny programów i projektów (1). |
12. |
Podkreśla, że badania i innowacje są realizowane w sektorze publicznym, przy udziale lokalnego i regionalnego finansowania, a także przez firmy. Należy z zadowoleniem przyjąć fakt, że odnowiony program obejmuje konkretne działania mające wspierać wkład ze strony sektora publicznego. |
13. |
Zgadza się, że – jak już wcześniej zaznaczył – jednym z kluczowych czynników umożliwiających osiągnięcie dużych zdolności badawczych i innowacyjnych w UE jest poprawa i skuteczniejsza koordynacja wykorzystywania istniejących instrumentów oraz że szczególnie istotna jest koordynacja polityki spójności z polityką w dziedzinie badań i innowacji. Jednocześnie trzeba zapewnić państwom członkowskim niezbędną elastyczność w zakresie kształtowania ich priorytetów zgodnie z ich potrzebami. W tym celu należy przedsięwziąć środki zmierzające do uniknięcia, a w każdym razie skompensowania, wzrostu nierówności między miastami i regionami będącymi głównymi beneficjentami programu ramowego na rzecz badań naukowych i innowacji, których budżet wzrośnie, a pozostałymi miastami i regionami, które odczują skutki zmniejszenia budżetów na politykę spójności (2). |
14. |
Zauważa, że pełne korzyści płynące z inwestycji w technologie i platformy cyfrowe trzeba rozciągnąć na całą Europę. Program „Cyfrowa Europa”odgrywa w tym kluczową rolę jako solidny program inwestycyjny i rozwojowy, mający na celu wykorzystanie szans potrzebnych i stworzonych w celu urzeczywistnienia w pełni funkcjonującego jednolitego rynku cyfrowego. KR podkreśla znaczenie utworzenia sieci ośrodków innowacji cyfrowych o wystarczającym zasięgu dla wszystkich regionów (3). |
15. |
Przyjmuje z zadowoleniem szeroką dyskusję na temat stosunków między badaniami i innowacjami a społeczeństwem, a także wszelkich interakcji między nimi, na podstawie analizy empirycznej i refleksji dotyczącej globalnych zmian oraz ich znaczenia dla społeczności akademickiej i ogółu społeczeństwa, jak również nowych ról, jakich wymagają one od wszystkich zainteresowanych podmiotów w ekosystemach badań naukowych i innowacji wszystkich szczeblach. |
16. |
Pragnie podkreślić bezwarunkowo zasadniczą rolę regionów Europy dla przemysłu i zwrócić uwagę na stanowisko KR-u w sprawie polityki przemysłowej (4). |
Odnowiony program na rzecz silniejszego europejskiego ekosystemu badań naukowych i innowacji
17. |
Zgadza się z podejściem polegającym na postrzeganiu badań i innowacji jako działań w ekosystemie, w ramach którego gromadzą się różne zainteresowane podmioty i współpracują ze sobą, tworząc prężne, dynamiczne środowisko, ale w którym w celu sformułowania udanych strategii istotne jest uwzględnienie lokalnej i regionalnej różnorodności. W związku z tym zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych ma wyraźną wartość dodaną. |
18. |
Podkreśla, że w całej polityce UE zasadnicze znaczenie ma włączenie cyfryzacji, badań i innowacji do wszystkich głównych programów UE oraz do partnerstw na rzecz regionalnych ekosystemów. |
19. |
Zgadza się, że sprawą zasadniczej wagi jest wykorzystanie szczególnych cech europejskich ekosystemów regionalnych i ośrodków innowacji w celu zoptymalizowania ich funkcjonowania, ale uważa również, że podczas opracowywania europejskiej polityki w dziedzinie badań i innowacji należy uznać i uwzględnić znaczenie w tych ekosystemach lokalnych i regionalnych zainteresowanych stron, takich jak gminy i regiony, zarówno jako liderów, producentów, jak i końcowych użytkowników innowacji (5). |
20. |
Uważa, że władze lokalne i regionalne powinny uczestniczyć w opracowywaniu programów w zakresie badań i innowacji oraz zarządzaniu nimi (6). Znaczenia badań i innowacji we wszystkich dziedzinach polityki i w różnych sektorach społeczeństwa nie można przecenić, choć istotne jest, by w każdych okolicznościach uwzględniać w tych systemach nie tylko odgórne czynniki stymulujące, ale też czynniki oddolne, w celu pełnego osiągnięcia celów odnowionego programu i rzeczywistego wzmocnienia tych ekosystemów. To z kolei zapewni, by program obejmował i wspierał nie tylko „otwartą naukę”, ale także „otwarte innowacje”. |
21. |
Jest zdania, że bardziej strategiczne wykorzystanie lokalnych i regionalnych ekosystemów innowacji i położenie większego nacisku na kompleksowe procesy badań i innowacji opartych na współpracy opracowane za pośrednictwem struktur poczwórnej i pięciokrotnej helisy w ramach tych ekosystemów oraz lepsze wykorzystanie wspomnianych procesów stanowi klucz do sukcesu, jeśli chodzi ogólnie o rozwój wiedzy oraz o przekazywanie wiedzy, a także wdrażanie wyników badań i innowacji, gdyż między różnymi instrumentami finansowania a połączeniem różnych obszarów politycznych, takich jak polityka spójności i polityka w dziedzinie badań i innowacji, istnieje ścisła synergia. |
Zabezpieczenie podstawowych inwestycji publicznych i wspieranie inwestycji prywatnych
22. |
Z zadowoleniem przyjmuje zwiększenie inwestycji w badania i innowacje dzięki przydzieleniu około 100 mld EUR na program „Horyzont Europa”oraz inne programy w wieloletnich ramach finansowych, ale podkreśla, że aby inwestycje przyniosły właściwe wyniki, żywotne znaczenie ma dokonanie przeglądu zasad pomocy państwa i ich uproszczenie w celu uzyskania regulacji sprzyjających innowacyjności i umożliwiających łączenie różnych rodzajów finansowania. |
23. |
Zdecydowanie popiera podejście oparte na partnerstwie europejskim, o którym mowa w programie „Horyzont Europa”, jako ważne narzędzie wspierania oddolnych projektów tworzonych przez konsorcja regionalnych ekosystemów i ośrodków innowacji, finansowanych ze środków pochodzących z programu „Horyzont Europa”, innych programów UE, a także krajowych, regionalnych lub lokalnych funduszy publicznych i prywatnych. |
24. |
Wskazuje, że władze lokalne i regionalne finansują badania i innowacje, a w ten sposób część inwestycji publicznych, ale zgadza się, że pozytywnym krokiem jest zachęcenie państw członkowskich do bardziej ambitnych wysiłków, aby osiągnąć cel, jakim jest inwestowanie 3 % PKB w badania i innowacje do roku 2020, oraz by poprawić warunki dla inwestycji prywatnych i zachęcać firmy do dalszych działań. |
25. |
Odnotowuje, że we wniosku Komisji Europejskiej w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Horyzont Europa – program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji za uzasadnione uznaje się specjalne środki na rzecz regionów najbardziej oddalonych UE (przy uwzględnieniu sytuacji strukturalnej, społecznej i gospodarczej) w odniesieniu do dostępu do programów horyzontalnych Unii. Ubolewa, że w proponowanym tekście nie skonkretyzowano takiego uznania, bez którego trudno będzie uwzględnić w programie specyficzne potrzeby tych regionów i ich wyjątkowe walory jako laboratoriów badań naukowych i innowacji w takich dziedzinach jak biogospodarka i zmiana klimatu zgodnie z ich strategiami inteligentnej specjalizacji. |
26. |
Pragnie zwłaszcza podkreślić, że przez uczestnictwo w europejskich konsorcjach władze lokalne i regionalne poczyniły znaczne inwestycje w europejską infrastrukturę badawczą i innowacyjną. Jest to kolejny przykład pokazujący, do jakiego stopnia badania i innowacje są powiązane z miejscem oraz zakorzenione w lokalnym i regionalnym kontekście, co pokazuje, że konieczne jest zintensyfikowanie wysiłków na rzecz zapewnienia dostępu do tych konsorcjów większej liczbie użytkowników z całej UE i regionów. |
27. |
Podkreśla, że do pozytywnych aspektów należy wykorzystanie europejskich funduszy strukturalnych i społecznych, by wspomóc regiony w uczestniczeniu w rozwoju gospodarczym i społecznym opartym na innowacjach i w zrównoważonym wzroście gospodarczym, a także uważa za szczególnie istotne rozwijanie synergii między programem „Horyzont Europa”, funduszem InvestEU, Europejskim Funduszem Rozwoju Regionalnego, Europejskim Funduszem Społecznym, programem Erasmus+, programem „Cyfrowa Europa”, wspólną politykę rolną i programem kosmicznym. Takie synergie powinny wspierać spójność, komplementarność i kompatybilność funduszy, sprzyjając jednocześnie podejściu opartemu na współkonstrukcji i wzmacniając powiązania terytorialne. |
28. |
Przychylnie przyjmuje środki służące zabezpieczeniu dostępu do kapitału wysokiego ryzyka na innowacje przez rozszerzenie inicjatywy VentureEU w europejski fundusz, a także przychylnie przyjmuje rewizję istniejących regulacji za pośrednictwem inicjatywy dotyczącej unii rynków kapitałowych. |
29. |
Zdecydowanie sprzeciwia się jednak możliwości, by o przeniesieniu części środków z polityki spójności do programu „Horyzont Europa”systematycznie decydowały państwa członkowskie. Zdecydowanie nalega, aby z możliwości tej korzystała zainteresowana instytucja zarządzająca oraz aby zasady uruchomienia tych środków były uzgadniane między tą instytucją a Komisją i gwarantowały powrót środków na dany obszar geograficzny (7). |
30. |
Zauważa rosnące znaczenie roli odgrywanej przez Europejski Bank Inwestycyjny we wspieraniu badań naukowych i innowacji poprzez instrumenty finansowe. Dzięki temu dotacje są w coraz większym stopniu uzupełniane przez inne instrumenty finansowe. |
Dostosowanie ram regulacyjnych pod kątem stymulowania innowacji
31. |
Zgadza się, że zasady i przepisy na szczeblu europejskim i krajowym należy przeanalizować, opierając się na ocenie ich wpływu na innowacje. Bardzo pozytywne jest utworzenie, jako konkretnego środka proinnowacyjnego, zbioru przykładów wyraźnie ukierunkowanych na sektor publiczny – a dokładnie na władze lokalne i regionalne – z myślą o ułatwieniu innowacyjnych zamówień publicznych oraz zawieraniu partnerstw publiczno-prywatnych i zwiększaniu w ten sposób zdolności tych władz do działań pionierskich. |
32. |
Przychylnie przyjmuje inicjatywę Komisji zmierzającą do uproszczenia zasad pomocy państwa oraz inne środki wsparcia, na przykład w postaci wspólnych kryteriów oceny jakości dla projektów z zakresu badań naukowych i innowacji. |
33. |
Wskazuje, że zapewnienie spójnych wytycznych dotyczących regulacji w sprawie etyki badawczej jest szczególnie istotnym czynnikiem w ułatwianiu badań i innowacji opartych na współpracy, realizowanych w opiece zdrowotnej, edukacji i pracy socjalnej oraz badaniach interdyscyplinarnych ukierunkowanych na człowieka i jego zachowanie. W ten sposób by ułatwiono transgraniczne badania kliniczne i praktyczne oraz innowacje z uwzględnieniem współpracy między wieloma zainteresowanymi podmiotami w sytuacjach, w których obecnie obowiązują różne regulacje i wymagania krajowe, co na przykład utrudnia synchronizowanie krajowej, regionalnej i lokalnej oceny etycznej w odniesieniu do wszystkich uczestników. |
34. |
Przychylnie przyjmuje opcję stosowania etykiety „pieczęć doskonałości”w odniesieniu do projektów programu „Horyzont Europa”umożliwiającą finansowanie za pośrednictwem funduszy strukturalnych, ale podkreśla, że dla państw członkowskich i regionów przydzielenie zasobów funduszy strukturalnych na projekty powstające w ramach programu „Horyzont Europa”musi zawsze stanowić dobrowolne zobowiązanie oraz że o takich zobowiązaniach muszą decydować właściwe władze regionalne. |
Uczynienie Europy liderem innowacji tworzących rynek
35. |
Przychylnie przyjmuje inicjatywę utworzenia Europejskiej Rady ds. Innowacji. |
36. |
Podkreśla, że zakres działania rady musi również kłaść nacisk na zwiększanie innowacji na wczesnych etapach ich tworzenia oraz na projekty oparte na współpracy lub wystarczająco je wspierać, jak też obejmować innowacje społeczne i społecznościowe, w tym innowacje usługowe, które w ogromnym stopniu są realizowane w gminach i regionach: właśnie tam tworzone są nowe usługi, możliwości rynkowe oraz miejsca pracy, które odpowiadają podstawowym potrzebom społeczeństwa w szerokim znaczeniu, a sama cyfryzacja usług publicznych otwiera drzwi dla przełomowych innowacji (8). |
37. |
Wskazuje, że istnieją olbrzymie możliwości wprowadzania przełomowych innowacji nie tylko w firmach, ale także – co najmniej w tym samym stopniu – w regionach, gminach i sektorze publicznym (9). |
38. |
Podkreśla, jako przykład, badania i innowacje przeprowadzane w gminach oraz regionach, które stanowią „żywe laboratoria”i środowiska testowe, np. w dziedzinie opieki zdrowotnej, miejskiego planowania przestrzennego i ogólnej poprawy koniunktury, a także zwraca uwagę na sposób, w jaki innowacje przynoszące znaczne korzyści ostatecznym użytkownikom i ogółowi społeczeństwa można wprowadzać bezpośrednio w tego rodzaju kontekście lokalnym. |
39. |
W tym względzie należy podkreślić możliwości związane ze zmianą demograficzną, takie jak szanse wynikające ze srebrnej gospodarki dla przedsiębiorstw i podmiotów, które opracowują i oferują innowacyjne produkty i usługi osobom w starszym wieku. To właśnie w regionach dotkniętych zmianami demograficznymi można by najlepiej wykorzystać tę dziedzinę z myślą o innowacjach społecznych i innowacjach usług. |
40. |
Jest zdania, że obok przedstawicieli środowiska akademickiego i firm, w tym małych i średnich przedsiębiorstw, w Europejskiej Radzie ds. Innowacji muszą zasiadać władze lokalne i regionalne w celu ukierunkowania jej prac na kwestie istotne dla społeczeństwa. Działania rady muszą obejmować lokalne i regionalne zainteresowane podmioty. |
41. |
Uważa, że rada powinna umożliwić uczestnictwo władz regionalnych w rozwoju pomocy inwestycyjnej. |
Tworzenie misji w zakresie badań naukowych i innowacji, obejmujących całą UE
42. |
Popiera pomysł organizowania interdyscyplinarnych i multidyscyplinarnych badań i innowacji wokół dokładnie określonych misji z wyraźnie wyznaczonymi celami, które są przedmiotem zainteresowania dla całej UE i wnoszą wyraźną europejską wartość dodaną, a także zamysł stworzenia w ten sposób synergii ze strategiami badań naukowych i innowacji, zwłaszcza strategiami inteligentnej specjalizacji, na szczeblu krajowym, lokalnym i regionalnym. Jednym z przykładów jest biogospodarka (10). |
43. |
Podkreśla, że wspomniane misje muszą mieć wyraźne znaczenie dla społeczeństwa oraz służyć celowi, jakim jest zapewnienie wymiernych korzyści dla obywateli, którzy również powinni być zaangażowani w opracowywanie misji. Ponadto podkreśla jednak, że dobrym pomysłem będzie przewidzenie w strukturze programu miejsca dla oddolnie stymulowanych badań i innowacji wybranych w drodze procedury otwartej oraz dla poszukiwawczych badań i innowacji. |
44. |
Przypomina o potrzebie zaangażowania władz lokalnych i regionalnych w określanie i realizację misji. Uważa, że należy powiązać misje z celami zrównoważonego rozwoju określonymi w Agendzie 2030 ONZ-u i podkreśla zasadniczą rolę miast i regionów we wdrażaniu celów zrównoważonego rozwoju ONZ. |
Wspieranie szybkiego rozpowszechniania innowacji i wprowadzania ich na rynek w całej Unii
45. |
Przychylnie przyjmuje otwarcie europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w celu skuteczniejszego włączenia wszystkich regionów w gospodarkę stymulowaną innowacjami przez wzmocnienie strategii inteligentnej specjalizacji oraz międzyregionalnej pomocy w zakresie innowacji. Jednocześnie formę, w jakiej powinno się to odbywać, należy określić na szczeblu lokalnym i regionalnym, na którym dostępna jest najlepsza wiedza o potrzebach. |
46. |
Zwraca uwagę na analizę (11) różnych sposobów, w jakie regiony podejmują wyzwania, z którymi się zmagają podczas rozwijania międzyregionalnej współpracy na różnych szczeblach, oraz uważa, że należy to uwzględnić podczas opracowywania wszystkich instrumentów finansowych wykorzystywanych do wspierania badań i innowacji w lokalnych oraz regionalnych ekosystemach badań i innowacji. |
47. |
Uważa, że Komisja Europejska i państwa członkowskie zaangażowane w strategie makroregionalne powinny dalej rozwijać i pogłębiać współpracę naukowo-akademicką między swymi uczelniami wyższymi, również z myślą o utworzeniu do 2024 r. europejskich szkół wyższych (12). |
Inwestowanie w umiejętności na wszystkich poziomach i doprowadzenie do tego, aby europejskie uczelnie były bardziej przedsiębiorcze i interdyscyplinarne
48. |
Zgadza się, że innowacyjne i uczące się społeczeństwo także wymaga zmian w instytucjach szkolnictwa wyższego i podstawowego oraz że uczelnie i instytucje szkolnictwa wyższego powinny w większym zakresie współpracować z firmami i społeczeństwem w celu stworzenia systemu edukacyjnego, który będzie w szybki i elastyczny sposób reagował na ich zmieniające się potrzeby w zakresie umiejętności oraz na potrzeby poszczególnych obywateli oraz przedstawicieli zawodów regulowanych w zakresie nabywania umiejętności i szkoleń. |
49. |
Jest zdania, że otwarta nauka, jako zasada przewodnia dla uczelni, instytucji szkolnictwa wyższego i instytutów badawczych, jest dobrym sposobem intensyfikacji rozpowszechniania wiedzy ogólnie w społeczeństwie, ale chciałby również wezwać Komisję do dołożenia wszelkich starań, by wesprzeć szybką transformację w tym kierunku, w tym zapewnić dostęp do wyników badań i innowacji, który sam w sobie oferuje możliwości dla otwartych innowacji i szerszego zaangażowania obywateli w badania i innowacje. |
50. |
Zgadza się, że nowy europejski program na rzecz umiejętności (13) – podobnie jak zasady ustanowione w planie działania w zakresie edukacji cyfrowej i w strategii umiejętności cyfrowych– jest wartościowy pod względem określenia niezbędnych powiązań między edukacją a ekosystemami innowacji. Wskazuje, że jeśli chodzi o uczenie się przez całe życie, istotne jest, by uczelnie i inne instytucje szkolnictwa wyższego potrafiły rozwijać wsparcie dla otwartego uczenia się. |
Bruksela, dnia 6 lutego 2019 r.
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów
Karl-Heinz LAMBERTZ
(1) COR 2017-00854-00-01, opinia „Wymiar lokalny i regionalny programu »Horyzont 2020«oraz nowy program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji”.
(2) COR 2017-00854-00-01, opinia „Wymiar lokalny i regionalny programu »Horyzont 2020«oraz nowy program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji”.
(3) COR-2018-03951-00-01, opinia w sprawie programu „Cyfrowa Europa”na lata 2021–2027.
(4) COR 2017-03214-00-00, opinia „Europejska strategia dla przemysłu: rola i perspektywy władz regionalnych”.
(5) COR 2017-04757-00-00, opinia „Zwiększanie innowacyjności europejskich regionów: Strategie na rzecz trwałego, zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu”.
(6) COR 2017-00854-00-01, opinia „Wymiar lokalny i regionalny programu »Horyzont 2020«oraz nowy program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji”.
(7) COR 2017-00854-00-01, opinia „Wymiar lokalny i regionalny programu »Horyzont 2020«oraz nowy program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji”.
(8) COR 2016-02882-00-01, opinia „Plan działania UE na rzecz administracji elektronicznej na lata 2016–2020”.
(9) COR 2017-03529-00-00, opinia „Wspieranie innowacji w sektorze publicznym za pośrednictwem rozwiązań cyfrowych: perspektywa lokalna i regionalna”.
(10) COR 2017-00044-00-01, opinia „Lokalny i regionalny wymiar biogospodarki oraz rola regionów i miast”.
(11) COR 2017-04757-00-00, opinia „Zwiększanie innowacyjności europejskich regionów: Strategie na rzecz trwałego, zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu”.
(12) Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Wzmocnienie tożsamości europejskiej dzięki edukacji i kulturze – Wkład Komisji Europejskiej w spotkanie przywódców w Göteborgu w dniu 17 listopada 2017 r.”(COM(2017) 673 final).
(13) COR 2016-04094-00-01, opinia „Nowy europejski program na rzecz umiejętności”.
OPINIE
16.5.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168/11 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Sztuczna inteligencja dla Europy
(2019/C 168/03)
Sprawozdawca |
Jan TREI (EE/EPL), burmistrz gminy wiejskiej Viimsi |
Dokument źródłowy |
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Sztuczna inteligencja dla Europy” COM(2018) 237 final |
ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
Uwagi ogólne
1. |
Z zadowoleniem przyjmuje komunikat „Sztuczna inteligencja dla Europy” i w pełni popiera cel, jakim jest wypracowanie wspólnego podejścia w celu pobudzania inwestycji, przygotowania się do zmian społeczno-gospodarczych, zwiększenia pewności prawa w stosunku do operacji związanych ze sztuczną inteligencją (SI) oraz opracowania wytycznych w zakresie etyki. Ubolewa jednak nad bardzo krótkim terminem wyznaczonym przez Komisję Europejską na przeprowadzenie konsultacji w sprawie projektu wytycznych (1). |
2. |
Zgadza się z opinią Komisji Europejskiej dotyczącą niezwykłej przełomowej zmiany związanej z nadejściem sztucznej inteligencji. Podkreśla znaczenie, jakie sztuczna inteligencja może mieć dla uczynienia Unii Europejskiej bardziej konkurencyjnej i zrównoważonej i w większym stopniu sprzyjającej włączeniu społecznemu, co przyczyni się do wdrażania celów zrównoważonego rozwoju (CZR) i poprawy jakości życia jej mieszkańców. |
3. |
Zachęca UE do skorzystania z szansy na zautomatyzowanie procesów i powtarzalnych zadań za pomocą maszyn i sztucznej inteligencji (SI). Maszyny i SI są w stanie wykonać takie zadania znacznie szybciej i w znacznie większym zakresie, niż byłoby to możliwe dla człowieka. Jednocześnie ostrzega przed zagrożeniami, jakie niesie ze sobą nienadzorowane uczenie się maszyn i zautomatyzowane podejmowanie decyzji, zjawiska te bowiem osłabiają wymiar ludzki i zmniejszają wartość dodaną wnoszoną przez ludzi. |
4. |
Podkreśla, że SI obecnie zapoczątkowuje istotną przemianę europejskiej gospodarki i społeczeństwa. Jako że tendencja ta będzie się pogłębiać, uważa, że niezbędne są jasne ramy europejskie dotyczące sztucznej inteligencji. |
5. |
Podziela pogląd, że decydenci polityczni muszą zapewnić utworzenie środowiska funkcjonowania SI, a także opracowanie wytycznych etycznych dotyczących otoczenia dla SI. Jednak zauważa, że pilnie potrzebne są wnioski ustawodawcze na szczeblu europejskim. |
6. |
Zauważa wspólne starania podmiotów publicznych (na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym) i prywatnych, by do 2020 r. oraz w kolejnych latach stopniowo zwiększać całkowitą wielkość inwestycji w tym zakresie. |
7. |
Podkreśla znaczenie ściślejszej koordynacji różnych obszarów polityki i programów Unii Europejskiej (m.in. EFIS, europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, programów „Horyzont Europa” i Erasmus oraz Europejskiej agendy cyfrowej), aby propagować sztuczną inteligencję. |
8. |
Jest zdania, że władze lokalne i regionalne w nadchodzących latach powinny przyczyniać się do tworzenia warunków oraz sprzyjającego otoczenia dla zwiększenia inwestycji w SI. Działania te powinny być koordynowane na poziomie krajowym i europejskim, aby umożliwić Europejczykom stanie się zarówno wytwórcami, jak i użytkownikami innowacji. |
9. |
Stwierdza, że inwestycje w SI muszą iść w parze z przystosowaniem ram prawnych, określeniem ich interakcji z usługami publicznymi i z przyjęciem regulacyjnego podejścia do wykorzystania danych, w tym w obrębie przestrzeni publicznej, oraz ze szkoleniem ogółu społeczności, pracowników, przedsiębiorców, administracji i młodych pokoleń. |
10. |
Przypomina o zobowiązaniach w sprawie administracji elektronicznej zawartych w deklaracji z Tallina (2) i wskazuje, że zastosowanie sztucznej inteligencji w e-administracji może poprawić w całej UE skuteczność, przejrzystość i dostęp do usług publicznych. |
11. |
Podkreśla, jak ważne są zwiększenie inwestycji w badania nad automatyzacją przemysłu za pomocą SI oraz znaczny wzrost produktywności we wszystkich regionach europejskich. |
12. |
Stwierdza, że SI oraz powiązane z nią inwestycje w przełomowe innowacje należy traktować poważnie na najwyższym szczeblu politycznym, gdyż przyczyni się to do poprawy konkurencyjności Europy i dobrobytu europejskich obywateli. |
13. |
Docenia wysiłki na rzecz zwiększenia inwestycji w SI zarówno w bieżącym okresie, jak i we wnioskach dotyczących następnych wieloletnich ram finansowych. Wyraża jednak zaniepokojenie tym, że proponowana kwota nie wystarczy do podjęcia przyszłych wyzwań i do reagowania na politykę innych krajów na świecie. |
14. |
Ubolewa, że proponowana strategia nie jest wiążąca dla państw członkowskich, choć przecież SI odgrywa niezwykle ważną rolę w generowaniu wzrostu gospodarczego. Jeżeli Europa naprawdę zamierza rozwijać sztuczną inteligencję, to niezbędne będzie autentyczne polityczne i finansowe zaangażowanie na różnych szczeblach. |
15. |
Podkreśla zwłaszcza że poszczególne obszary polityki i programy UE (np. EFIS, europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, programy „Horyzont Europa” i Erasmus, Europejska agenda cyfrowa itd.) muszą być lepiej ze sobą skoordynowane, aby wnosić postęp w rozwój SI. Domaga się w tym zakresie jasnej wizji. |
16. |
Podkreśla, że należy opracować bardziej elastyczne mechanizmy wdrażania SI i finansowania związanych z nią innowacji, ponieważ sektor ten szybko się rozwija i powolne tradycyjne mechanizmy finansowania nie są wystarczająco elastyczne, aby za tymi zmianami nadążyć. |
17. |
Zgadza się, że interoperacyjność i jak najlepsze wykorzystanie zdolności cyfrowych, w tym sztucznej inteligencji, mają zasadnicze znaczenie dla sektora publicznego i sektorów interesu publicznego. |
18. |
Zauważa, że w komunikacie skoncentrowano się na wspólnych działaniach (krajowego i europejskiego) sektora publicznego i prywatnego, aby stymulować technologiczny i przemysłowy potencjał UE oraz stosowanie SI we wszystkich sektorach. |
19. |
Zwraca uwagę, że w działaniach tych nie uwzględniono sektora publicznego na szczeblu lokalnym i regionalnym. Uważa jednak, że tych dwóch poziomów administracji i sprawowania władzy nie wolno pomijać, ponieważ odgrywają one ważną rolę w inwestowaniu w SI, wspieraniu inwestycji i promowaniu otoczenia dla SI na swym obszarze. |
20. |
Podkreśla w związku z tym, że trzeba wzmocnić współpracę międzyregionalną za pośrednictwem strategii inteligentnej specjalizacji. Oznacza to współpracę w obrębie regionów i między regionami polegającą na współdziałaniu i współdecydowaniu zainteresowanych stron reprezentujących przemysł, środowisko badawcze i twórców innowacji. W ten sposób łatwiej powstawać będą innowacje wynikające z popytu i wspólne rozwiązania, które mogą utorować drogę SI zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym. |
21. |
W tym kontekście uważa, że tworzenie ekosystemów regionalnych i centrów innowacji może stanowić znaczący przyczynek do ustanowienia efektywnych połączeń terytorialnych i do zwiększenia konkurencyjności i spójności UE. |
22. |
Popiera pomysł utworzenia szerokiej platformy zrzeszającej wiele zainteresowanych stron – europejskiego sojuszu na rzecz SI – która zajmowałaby się wszystkimi aspektami SI. Zaznacza, że w prace te powinny być zaangażowane również podmioty regionalne i lokalne. |
23. |
Popiera promowanie interakcji europejskiego sojuszu na rzecz SI z Parlamentem Europejskim, państwami członkowskimi, Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Europejskim Komitetem Regionów. |
24. |
Z zadowoleniem przyjmuje planowane wsparcie tworzenia infrastruktury do przeprowadzania testów i eksperymentów otwartej dla przedsiębiorstw różnej wielkości i pochodzących ze wszystkich regionów. |
25. |
Popiera propozycję utworzenia „platformy sztucznej inteligencji na żądanie”, do której centra innowacji cyfrowych zapewniałyby ułatwiony dostęp. |
26. |
Uważa, że centra innowacji cyfrowych mogą odegrać decydującą rolę w edukacji i rozwoju umiejętności cyfrowych zarówno w sektorze prywatnym, jak i w sektorze publicznym. |
27. |
Zauważa, że inicjatywa na rzecz cyfryzacji przemysłu europejskiego ma zapewnić, by do roku 2020 w każdym regionie funkcjonowało centrum innowacji cyfrowych. Wiele regionów jest jednak wciąż niedostatecznie reprezentowanych w istniejącej sieci. |
28. |
Wzywa do szybkiego podjęcia działań mających na celu doskonalenie dostosowanych do potrzeb umiejętności cyfrowych i wiedzy obywateli w sektorze publicznym i prywatnym, aby zapobiec powstawaniu nierówności między obywatelami, regionami i sektorami w UE. |
29. |
Podkreśla potrzebę wsparcia publicznych projektów pilotażowych w regionach, aby krzewić stosowanie SI w przyszłości w realnych warunkach (w dziedzinie transportu odpowiadającego potrzebom, usług społecznych, inteligentnych miast itp.) oraz ułatwić obywatelom zaakceptowanie sztucznej inteligencji i korzystanie z niej dla własnych korzyści. |
30. |
Zwraca uwagę, że sztuczna inteligencja może wspierać zrównoważony wzrost poprzez korzyści skali, ale także tworzy ogromną wartość dodaną w postaci nowych produktów, usług i innowacji bazujących na SI. |
31. |
Podkreśla, że należy zapewnić władzom lokalnym i regionalnym możliwości przekwalifikowania oraz odpowiednie środki finansowe na organizowanie przekwalifikowania dla pracowników na takich miejscach pracy, które zostaną przekształcone lub zlikwidowane wraz ze stosowaniem SI. |
32. |
Zaznacza, że w ramach przyszłej perspektywy finansowej UE na lata 2021–2027 należy przewidzieć znaczne zasoby finansowe na rozwój SI (m.in. na program „Cyfrowa Europa” na lata 2021–2027). |
33. |
Uwypukla fakt, że interfejs między rozwojem miast, technologią, infrastrukturą i wymogami kapitałowymi oferuje miastom i regionom unikalny zestaw możliwości i wyzwań, co stwarza potrzebę wielopoziomowego sprawowania rządów i inwestycji w infrastrukturę fizyczną, cyfrową i społeczną. Zwraca uwagę na znaczenie współdziałania z sektorem prywatnym w trosce o zapewnienie, by przepisy w tej dziedzinie były adekwatne do celów. |
34. |
Podkreśla, że SI nie jest celem samym w sobie i że w przyszłości musi być dostosowana do administracji elektronicznej i usług publicznych. |
35. |
Z naciskiem przypomina o zagwarantowaniu ochrony prywatności i dóbr osobistych przy rozwijaniu SI. |
36. |
Podkreśla znaczenie sztucznej inteligencji oraz powiązania z rozszerzoną rzeczywistością (XR), VR, AR, technologiami 3D i robotyką, które stworzą nową podstawę dla globalnego biznesu, gospodarki platform i platform edukacyjnych. Pomoże to zapewnić równy dostęp do różnych treści edukacyjnych i kulturalnych oraz umożliwi wprowadzenie innowacyjnych platform transferu wiedzy z myślą o przekwalifikowaniu pracowników. |
37. |
Podkreśla, że rozwijanie zdolności w zakresie sztucznej inteligencji stanowi czynnik wspierający transformację cyfrową przemysłu i sektora publicznego. |
38. |
Podkreśla, że aby udało się stworzyć Europę cyfrową, Unia potrzebuje zwłaszcza rynków pracy i systemów kształcenia i szkolenia adekwatnych do epoki cyfrowej. Zaawansowane technologie cyfrowe takie jak obliczenia wielkiej skali, cyberbezpieczeństwo i sztuczna inteligencja są obecnie wystarczająco dojrzałe, by wyjść poza etap badań i przejść do fazy wdrożenia, zastosowania i następnie rozwoju w skali całej Unii. |
Bruksela, dnia 6 lutego 2019 r.
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów
Karl-Heinz LAMBERTZ
(1) https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/draft-ethics-guidelines-trustworthy-ai
(2) Deklarację z Tallina w sprawie administracji elektronicznej podpisano na posiedzeniu ministerialnym w dniu 6 października 2017 r. w trakcie trwania estońskiej prezydencji Rady UE.
16.5.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168/15 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Zwalczanie dezinformacji w internecie: podejście europejskie
(2019/C 168/04)
Sprawozdawca: |
Olgierd GEBLEWICZ (PL/EPL), marszałek województwa zachodniopomorskiego |
Dokument źródłowyL |
COM(2018) 236 final |
ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
Uwagi
1. |
Zauważa, że ostatnie lata przynoszą duże i szybko przebiegające zmiany w globalnym ekosystemie medialnym. Wpływ tych zmian na życie społeczne i polityczne jest trudny do przecenienia; rośnie rola tzw. mediów społecznościowych, platform takich jak Facebook, Twitter, WhatsApp, YouTube czy Instagram, które w przeciągu kilku lat zmieniły sposób, w jaki rozpowszechniane są informacje i opinie, i które stały się głównym środkiem komunikacji między ludźmi. Jednocześnie osłabieniu ulega wpływ, autorytet i opiniotwórczy charakter tradycyjnych mediów. |
2. |
Podkreśla, że w niedalekiej przyszłości przeważająca większość informacji przekazywana będzie za pomocą kanałów internetowych, a media społecznościowe mogą być głównym środkiem ich przekazywania obywatelom, zwłaszcza w krajach zachodnich: już obecnie ponad połowa Europejczyków korzysta z sieci społecznościowych codziennie lub dwa lub trzy razy w tygodniu. |
3. |
Odnotowuje, że naczelną specyfiką mediów społecznościowych jest to, że dają one niespotykaną w przeszłości i w innych rodzajach mediów możliwość przekazu „wszyscy do wszystkich”(„many to many”): każdy użytkownik dowolnej platformy może, przynajmniej potencjalnie, dotrzeć ze swoim własnym przekazem do pozostałych milionów użytkowników, bez pośrednictwa jakiejkolwiek redakcji. Ma to zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje. |
4. |
Zauważa, że wyróżnikiem mediów społecznościowych jest też to, że w mediach „tradycyjnych”– prasie, radiu i telewizji – wyodrębniona grupa twórców (dziennikarzy, redaktorów i administratorów) decyduje o tym, co jest publikowane czy też emitowane. Osoby te mogą za swoje decyzje bezpośrednio ponieść różnego typu odpowiedzialność. W przypadku mediów społecznościowych jest to często nieporównywalnie trudniejsze, choćby dlatego, że najpierw konieczne jest ustalenie autora oraz kanałów upowszechniania danych treści. Jednocześnie media społecznościowe umożliwiają błyskawiczne – „viralne”– rozpowszechnianie wśród szerokiego grona odbiorców także nieprawdziwych informacji. |
5. |
Podkreśla, że wspomniany brak odpowiedzialności – charakterystyczny dla mediów społecznościowych – jest wynikiem obowiązujących regulacji prawnych, ale także masowej anonimowości, tolerowanej przez wszystkie platformy społecznościowe. |
6. |
Z niepokojem zauważa, że połączenie masowości, braku odpowiedzialności i anonimowości na platformach społecznościowych doprowadziło do naruszenia praktyk, zasad, gwarancji prawnych i zwyczajów, które miały dotychczas gwarantować wiarygodność przekazu informacyjnego. |
7. |
Ze szczególnym niepokojem zauważa, że media społecznościowe stały się przekaźnikiem dezinformacji i narzędziem wykorzystywanym do manipulacji politycznej, ekonomicznej i społecznej przez aktorów wewnętrznych i zewnętrznych. Skala manipulacji obecnej w mediach społecznościowych jest trudna do opisania: z dostępnych badań naukowych wynika, że w samym tylko 2018 r. formalnie zorganizowane kampanie manipulacji i dezinformacji w mediach społecznościowych miały miejsce w 48 krajach, zaś różne siły polityczne (partie, rządy itp.) na całym świecie wydały ponad pół miliarda dolarów na wdrażanie operacji psychologicznych i manipulacji opinią publiczną w mediach społecznościowych. |
8. |
Podkreśla ponadto, że wspomniana dezinformacja jest często wykorzystywana w celu rozpowszechniania opinii niezgodnych z „niepodzielnymi, powszechnymi wartościami godności osoby ludzkiej, wolności, równości i solidarności” w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej oraz europejskiej konwencji praw człowieka. |
9. |
Zwraca uwagę, że skuteczność kampanii dezinformacyjnych znacząco rośnie dzięki dostępowi do szczegółowych danych osobowych użytkowników mediów społecznościowych, które pozyskuje się z mediów społecznościowych lub kupuje od nich i następnie wykorzystuje do personalizowania dezinformacji. Prowadzi to do wzmocnienia efektu. |
10. |
Ostrzega, że obecne mechanizmy działania mediów społecznościowych w większym stopniu niż mechanizmy wszelkich innych kanałów informacji sprzyjają rozprzestrzenianiu się kłamstw: niektóre badania naukowe wskazują na to, że fałszywa informacja pojawiająca się np. na platformie Twitter ma aż o 70 % większe szanse na „podanie dalej” użytkownika (tzw. retweet) niż informacja prawdziwa. |
11. |
Podkreśla też, że dostępne badania identyfikują inne niepokojące zjawiska: użytkownicy mediów społecznościowych mają podstawowe kłopoty z oceną zasadności i wiarygodności informacji przekazywanych za pośrednictwem tych mediów. |
12. |
Jest zaniepokojony, że Unia Europejska i jej państwa członkowskie nie są tak naprawdę przygotowane, by przeciwdziałać nowej fali dezinformacji, którą może wywołać sztuczna inteligencja. Dezinformację już obecnie uznaje się za jeden z najgroźniejszych instrumentów przyszłych wojen. |
13. |
Popiera przesłanie Parlamentu Europejskiego (1) dotyczące znaczenia współpracy między UE i państwami członkowskimi z jednej strony, a dostawcami społecznościowych usług medialnych z drugiej, w celu przeciwdziałania rozpowszechnianiu przez kanały mediów społecznościowych propagandy, która mogłaby zagrozić spójności naszych terytoriów i doprowadzić do radykalizacji obywateli, zwłaszcza naszej młodzieży. |
14. |
Z satysfakcją odnotowuje dotychczasowy przebieg debaty na temat tzw. fake news (dezinformacji), toczącej się na poziomie europejskim. Przyjęty przez Komisję Europejską komunikat „Zwalczanie dezinformacji w internecie: podejście europejskie” kluczowym punktem odniesienia w toczącej się dyskusji o tym, jak powstrzymywać dezinformację w sieci. |
15. |
Podkreśla, że Komunikat Komisji Europejskiej identyfikuje cztery główne elementy strategii walki z dezinformacją w sieci:
|
16. |
Z zainteresowaniem odnotowuje raport powołanej przez Komisję grupy eksperckiej wysokiego szczebla ds. fałszywych wiadomości i dezinformacji w internecie, który powinien być traktowany jako istotne uzupełnienie komunikatu Komisji. Grupa ekspercka zidentyfikowała obszary, w których dotychczasowe działania zawiodły: np. nieprzejrzystość działania algorytmów wykorzystywanych przez platformy społecznościowe do hierarchizowania i ustalania porządku publikacji treści przekazywanych odbiorcom. |
17. |
Wskazuje na pożyteczną działalność East StratCom, specjalnej komórki działającej w ramach Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, skoncentrowanej na odsłanianiu działań propagandowych i dezinformacyjnych prowadzonych przez Rosję. |
18. |
Odnotowuje również dyskusję, która w sprawie internetowej dezinformacji toczyła się w Parlamencie Europejskim: choć nie wypracował on jednolitego stanowiska co do sposobów walki z dezinformacją (grupy polityczne prezentowały różne stanowiska), w trakcie dyskusji podkreślono zwłaszcza że istotnym powodem do obaw powinien być wpływ rosyjskich źródeł propagandy na opinię publiczną w krajach UE. |
Priorytety
19. |
Podkreśla, że Karta praw podstawowych Unii Europejskiej gwarantuje każdemu mieszkańcowi Unii Europejskiej prawo do wolności wypowiedzi, które obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Celem działania instytucji europejskich musi być zagwarantowanie, że prawo do bycia poinformowanym jest skutecznie realizowane. |
20. |
Przypomina, że zagrożenie dezinformacją dotyka demokratycznych społeczeństw i instytucji na każdym szczeblu; celowo kolportowane fałszywe informacje w sieci mogą mieć taki sam destrukcyjny wpływ na lokalną społeczność (i na procesy polityczne, w tym na wybory europejskie, krajowe i samorządowe) jak i na całe państwa. Przeciwdziałanie dezinformacji musi być więc priorytetem przed wyborami europejskimi zarówno dla instytucji europejskich, jak i sieci mediów społecznościowych, aby zapewnić wolne i uczciwe wybory. |
21. |
Przypomina również, że dezinformacja naraża społeczności na straty w wielu wymiarach: nie tylko prowadzi do decyzji politycznych opartych na fałszywych przesłankach, ale jest w stanie także wywołać nienawiść, agresję, narazić obywateli na straty (materialne) oraz wywołać zagrożenie dla zdrowia i życia. W dłuższej perspektywie dezinformacja podważy również zaufanie obywateli do wszelkich źródeł informacji oraz do instytucji, władzy i demokracji. |
22. |
Podkreśla zarazem, że walka z dezinformacją w sieci nie może odbywać się kosztem wolności słowa i innych fundamentalnych wartości europejskiej wspólnoty ani kosztem prawa do ochrony danych osobowych, które w każdym przypadku muszą pozostać nienaruszalną własnością użytkownika. To on jako jedyny może autoryzować, anulować czy kontrolować dostęp do części lub całości danych. Jakakolwiek forma cenzury jest niedopuszczalna. Przyjmowane rozwiązania muszą być proporcjonalne. |
23. |
Przyjmuje do wiadomości, że wysiłek głównych aktorów na rynku mediów społecznościowych, przy wsparciu ze strony instytucji europejskich, jest obecnie skoncentrowany na zwalczaniu dezinformacji poprzez „samoregulację” społecznościowych i ich dobrowolną współpracę z podmiotami zewnętrznymi (np. organizacjami zajmującymi się sprawdzaniem faktów) oraz instytucjami państwa. Platformy mediów społecznościowych muszą włożyć więcej wysiłków w przeciwdziałanie fałszywym informacjom, włączając w to zgłaszanie treści, sprawdzanie faktów oraz działania zmierzające do zamknięcia fałszywych kont, a także przeznaczyć wystarczające zasoby na monitorowanie przepływów informacji w różnych językach we wszystkich państwach członkowskich UE. Ponadto powinny zabiegać o weryfikację kont użytkowników takich sieci jak Facebook, Twitter, Instagram czy YouTube, by można je było uznać za wiarygodne i etyczne źródła. |
24. |
Zwraca uwagę, że w przypadku gdyby podejmowane obecnie działania (np. dobrowolny kodeks dobrych praktyk w zwalczaniu dezinformacji, przyjęty w 2018 r. dobrowolnie przez Facebooka, Twittera oraz inne platformy) okazały się niewystarczające, a problem dezinformacji narastał – niezbędne może się okazać sięgnięcie po narzędzia prawne, wymuszające określone działania podmiotów kontrolujących media społecznościowe. |
Rola samorządów w walce z dezinformacją
25. |
Przypomina, że dezinformacja, wpływając m.in. na lokalne procesy polityczne i społeczne, może wpłynąć też na organizację życia społeczności lokalnych, a w konsekwencji – także na jakość życia obywateli. |
26. |
Podkreśla, że Komitet Regionów, jako traktatowy reprezentant samorządów regionalnych i lokalnych Unii Europejskiej, jest szczególnie dobrze predystynowany do tego, by brać udział w dyskusji poświęconej zagrożeniu dezinformacją oraz inicjować i koordynować działania podejmowane przez europejskie samorządy wobec tego problemu, zgodnie z powszechnie akceptowaną zasadą, że zwalczanie dezinformacji musi opierać się na współpracy wielu różnych instytucji. |
27. |
Identyfikuje trzy podstawowe obszary, w których Komitet Regionów oraz władze samorządowe mogą wykazać się inicjatywą i skutecznie wesprzeć wysiłki w walce z dezinformacją obecną w sieci: edukację obywatelską, wsparcie dla organizacji pozarządowych i społeczeństwa obywatelskiego oraz wsparcie dla etycznych mediów lokalnych. |
Edukacja obywatelska
28. |
Zgadza się z konkluzją m.in. raportu grupy eksperckiej wysokiego szczebla ds. fałszywych wiadomości i dezinformacji w internecie, że edukowanie oraz uczenie obywateli odpowiedzialnego i świadomego korzystania z mediów internetowych, w tym zwłaszcza mediów społecznościowych, jest najlepszą, długofalową metodą walki z dezinformacją. |
29. |
Z zainteresowaniem odnotowuje propozycję Komisji Europejskiej dotyczącą nowego programu na lata 2021–2027 „Cyfrowa Europa”; jednocześnie zachęca Parlament Europejski do zaproponowania uwzględnienia w Europejskim Funduszu Społecznym na lata 2021–2027 priorytetu poświęconego budowaniu społeczeństwa świadomego, odpornego na propagandę oraz posiadającego kompetencje w zakresie weryfikacji informacji rozprzestrzenianych za pomocą internetu. |
30. |
Zwraca uwagę, że samorządy jako poziom władzy najbliższy obywatelowi – i często odpowiedzialny za organizację edukacji stopnia podstawowego i średniego – są najlepiej umocowane, by uruchamiać programy edukacyjne, uczące odpowiedzialnego korzystania z internetowych źródeł informacji oraz umiejętności odróżniania wiarygodnych i niewiarygodnych źródeł. |
31. |
Zachęca samorządy do podjęcia właściwych kroków w celu zagwarantowania, że zajęcia uczące właściwego korzystania z mediów internetowych staną się częścią programu szkół, począwszy od szkół podstawowych. |
32. |
Zarazem przypomina, że wdrażane programy edukacyjne muszą być tak zaprojektowane, by łatwo było je modyfikować i uzupełniać, uwzględniając nieustannie zmieniający się charakter mediów online, w tym zwłaszcza mediów społecznościowych. |
33. |
Wskazuje też, że nauka świadomego korzystania z mediów internetowych musi mieć wzgląd na fakt, że przekaz w mediach społecznościowych często odwołuje się do emocji, niekiedy podświadomie odczuwanych przez odbiorców. W tym celu konieczne jest wykształcenie nauczycieli, aby mogli dostarczyć odbiorcom (osobom uczestniczącym w programach edukacyjnych) dostosowane do wieku i wykształcenia narzędzia pozwalające uniknąć pułapki emocjonalnego odbioru, tak samo jak pułapki tzw. błędu poznawczego – brania za prawdziwe tylko tych informacji i opinii, które potwierdzają własne, wcześniejsze przekonanie. |
34. |
Zauważa, że szkolenia i narzędzia dla nauczycieli powinny być traktowane priorytetowo, zważywszy na trudność w nauczaniu inteligencji emocjonalnej i krytycznego myślenia. Ogólnie rzecz biorąc nauczyciele nie posiadają szkoleń w tej dziedzinie i niekoniecznie są świadomi nie tylko ich znaczenia, ale i samego faktu ich istnienia. Trudność w nauczaniu skomplikowanej umiejętności – jeśli nauczyciel sam jej nie posiada – należy skompensować narzędziami i procesami współmiernymi do wagi tych umiejętności nie tylko w celu przeciwdziałania dezinformacji, lecz także z myślą o rozwoju danej osoby jako obywatela i pracownika. |
35. |
Przypomina o konieczności uświadamiania odbiorcom, że sposób funkcjonowania niektórych mediów społecznościowych i – do pewnego stopnia – niektórych mediów tradycyjnych może prowadzić do powstawania „baniek informacyjnych” przestrzeni echa, w których odbiorcy natykają się tylko na takie poglądy i informacje, które im są miłe, w pewnych okolicznościach nawet na fałszywe informacje, których sprostowanie jest poza zakresem przesyłanych im treści. Poza tym wydaje się, że mechanizmy funkcjonowania mediów społecznościowych często utrudniają rzeczowy dialog obejmujący różne poglądy i punkty widzenia oraz dążenie do kompromisu, który stanowi zasadniczy element demokracji |
36. |
Zachęca samorządy i instytucje odpowiedzialne za kształcenie do ciągłego uzmysłowiania konsumentom, zwłaszcza młodym, że obrona przed dezinformacją w sieci jest w ich najlepiej pojętym interesie. Dezinformacja nie ogranicza się bowiem tylko do obszaru polityki i spraw społecznych: równie intensywnie występuje w obszarze komercji – usług finansowych, sprzedaży online oraz w obszarze porad zdrowotnych; podjęcie ważnych decyzji w oparciu o dezinformację może się okazać tragiczne w skutkach. |
37. |
Deklaruje wolę wsparcia samorządów w tym zakresie, m.in. zbierając różne doświadczenia ze wszystkich państw członkowskich UE i inicjując tworzenie kodeksów dobrych praktyk. |
Wsparcie dla organizacji pozarządowych
38. |
Zachęca samorządy i społeczności do tworzenia ram wsparcia dla organizacji trzeciego sektora zajmujących się zwalczaniem dezinformacji (poprzez np. sprawdzanie faktów lub edukację obywatelską). |
39. |
Podkreśla, że tego typu wsparcie jest konieczne, jako że koszt weryfikacji informacji jest o rząd wielkości większy niż koszt „stworzenia” łszywki; niezależne organizacje, które podejmują się weryfikacji danych, podobnie jak te, które chcą edukować obywateli jak rozpoznawać kłamstwa – powinny móc liczyć na pomoc materialną. |
40. |
Zwraca uwagę, że to właśnie samorządy lokalne i regionalne mają możliwości, by takiego wsparcia udzielić, w różnej formie: konkursów grantowych, preferencyjnego wynajmu lokali i innych form pomocy. |
41. |
Sygnalizuje możliwość odegrania przez Komitet Regionów roli koordynatora, definiującego najlepsze praktyki i ułatwiającego wymianę doświadczeń. |
Wsparcie dla mediów lokalnych
42. |
Zwraca uwagę, że ogromna część dezinformacji rozprzestrzeniającej się w sieci ma lokalny charakter. Z tego też względu istniejące media lokalne i regionalne mogą odegrać ważną rolę w jej prostowaniu poprzez przestrzeganie odnośnych protokołów i dzięki odpowiedniemu wsparciu. Między innymi z tego powodu KR podkreśla znaczenie wysokiego poziomu mediów lokalnych i regionalnych, w tym dynamicznych podmiotów medialnych na szczeblu lokalnym i regionalnym, przy czym szczególnie istotna rola przypada tu także podmiotom publicznym. Jest to ważne także w obliczu zmieniającego się modelu korzystania z mediów i tworzenia produktów medialnych. |
43. |
Zwraca uwagę, że media lokalne – ze względu na swoją różnorodność – stanowią gwarancję ochrony pluralizmu politycznego i pluralizmu informacji we wszystkich regionach. Ochrona tego pluralizmu powinna więc mieć pierwszorzędne znaczenie. Obecnie w wielu krajach Unii Europejskiej sytuacja mediów lokalnych jest trudna; to właśnie wejście mediów społecznościowych na rynek, wraz z ich możliwościami technicznymi (dotarcie do pojedynczych osób, możliwości precyzyjnego ukierunkowywania przekazu do konkretnych osób) podcięła finansowy filar funkcjonowania mediów lokalnych, jakim są ogłoszenia drobne. W wielu przypadkach towarzyszą temu świadome działania polityczne zmierzające do osłabienia pluralizmu mediów. Osłabione materialnie media lokalne ma w oczywisty sposób mniejsze możliwości aktywnego przeciwstawiania się kłamstwom rozpowszechnianym online. |
44. |
Apeluje więc o zainicjowanie paneuropejskiej debaty o sposobach wsparcia dla mediów lokalnych. Dyskusja winna skoncentrować się na dwóch niewykluczających się wątkach: wsparciu mediów w rozwijaniu trwałych modeli biznesowych oraz pomocy, jaką samorządy (społeczności lokalne, ale także instytucje szczebla centralnego bądź europejskiego) mogą udzielić mediom lokalnym, np. za pomocą subsydiów, tak by zagwarantować zdrowy pluralizm opinii i jednocześnie pozostać w zgodzie z unijnymi zasadami jednolitego rynku, w tym zwłaszcza regułami pomocy publicznej. Zaleca, by organy lokalne i regionalne wprowadziły tymczasowe środki wsparcia lokalnej prasy w celu zagwarantowania jej przetrwania. |
Bruksela, dnia 6 lutego 2019 r.
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów
Karl-Heinz LAMBERTZ
(1) Parlament Europejski, 2016/2030 (INI).
16.5.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168/21 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Cyfryzacja sektora zdrowia
(2019/C 168/05)
Sprawozdawca: |
Fernando López MIRAS (ES/EPL), przewodniczący regionu Murcja |
Dokument źródłowy: |
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie umożliwienia transformacji cyfrowej opieki zdrowotnej i społecznej na jednolitym rynku cyfrowym, wzmacniania pozycji obywateli i budowania zdrowszego społeczeństwa (COM(2018) 233) |
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
Uwagi ogólne
1. |
Przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Komisji mającą na celu wspieranie współpracy między państwami członkowskimi UE, aby przyspieszyć transformację cyfrową opieki zdrowotnej w celu osiągnięcia efektywniejszej opieki zdrowotnej w Europie, dokonania postępów w badaniach naukowych, poprawy zapobiegania chorobom oraz świadczenia spersonalizowanej opieki nad pacjentami, a także aby ułatwić obywatelom równy dostęp do wysokiej jakości opieki. Należy przy tym zawsze pamiętać o tym, że organizacja systemów opieki zdrowotnej należy do kompetencji państw członkowskich. |
2. |
Ma świadomość wyzwań, przed jakimi stoją zdecentralizowane poziomy sprawowania rządów w całej Unii Europejskiej: starzenie się społeczeństwa i związany z nim wzrost częstotliwości chorób przewlekłych i współwystępowania wielu chorób, które sprawiają, że zapotrzebowanie na zasoby rośnie i konieczne staje się przyjęcie innego podejścia do modelu opieki. |
3. |
Zwraca uwagę na znaczną liczbę danych dotyczących zdrowia gromadzonych obecnie w odrębnych systemach i stwierdza, że mogłyby one być wykorzystywane skuteczniej za pomocą ich wzajemnego połączenia, natomiast analiza dużych zbiorów danych mogłaby pomóc udoskonalić systemy zabezpieczenia społecznego i opieki zdrowotnej i uczynić je bardziej zrównoważonymi. |
4. |
Podkreśla potrzebę transformacji cyfrowej w dziedzinie opieki zdrowotnej i usług opiekuńczych, aby stawić czoła wyzwaniom, przed którymi stoi obecnie Europa. |
5. |
Uważa, że przyjęcie rozwiązań cyfrowych w dziedzinie opieki zdrowotnej i ogólnie opieki wciąż postępuje bardzo powoli i że występują pod tym względem znaczne różnice między poszczególnymi państwami członkowskimi i ich regionami. Ponadto istnieje ryzyko, iż korzyści płynące ze społeczeństwa informacyjnego skoncentrują się jedynie na obszarach metropolitalnych i w najbardziej rozwiniętych regionach. Pozostawiłoby to w tyle najbardziej oddalone regiony, obszary wiejskie lub obszary o niskiej gęstości zaludnienia i wyspiarskie, choć to właśnie one powinny być ich odbiorcami w pierwszej kolejności, ponieważ rozwiązania te stwarzałyby możliwość załagodzenia ich izolacji. |
6. |
Przyznaje, że pomimo dotychczasowych wysiłków, w elektronicznych systemach dokumentacji medycznej w UE nadal stosowane są wzajemnie niekompatybilne formaty i standardy. |
7. |
Uznaje za konieczny bezpieczny dostęp i transgraniczną wymianę informacji genomowych i innych danych dotyczących zdrowia, aby dokonywać postępów badawczych oraz zwiększyć precyzyjność diagnostyki i wprowadzić bardziej indywidualne metody leczenia chorób, co stanowiłoby postęp w medycynie spersonalizowanej. |
8. |
Przyjmuje z zadowoleniem inicjatywy Komisji zmierzające do wspierania wdrożenia sieci e-zdrowia w poszczególnych regionach jako narzędzia sprostania wyzwaniu starzenia się społeczeństwa; przyjmuje także z zadowoleniem struktury współpracy, takie jak Europejskie partnerstwo na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu, wyznaczanie obiektów wzorcowych aktywnego starzenia się w dobrym zdrowiu (AHA Reference Sites) czy wsparcie dla inicjatywy „Blueprint for Digital Transformation of Health and Care for the Ageing Society” [Plan transformacji cyfrowej służby zdrowia i opieki w starzejącym się społeczeństwie]. |
9. |
Wita z zadowoleniem nowe wnioski w sprawie finansowania na okres 2021–2027, w których zwrócono uwagę na cyfryzację opieki zdrowotnej, zwłaszcza projekt rozporządzenia w sprawie programu „Cyfrowa Europa” na lata 2021–2027. Z naciskiem zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia, by sektor publiczny i obszary interesów publicznych, takie jak zdrowie i opieka, edukacja itd., miały możliwość dostępu do najnowszych technologii cyfrowych i stosowania ich; zwłaszcza do obliczeń wielkiej skali, sztucznej inteligencji, bezpieczeństwa informacyjnego i cyberbezpieczeństwa. |
Europejska elektroniczna kartoteka medyczna i transgraniczna opieka zdrowotna: bezpieczny dostęp obywateli do swoich danych dotyczących zdrowia
10. |
Przyjmuje z zadowoleniem fakt, że we wnioskach Komisji za zasadniczą kwestię uznano zasadę ochrony danych, uwzględniając jednocześnie szanse, jakie stwarza nowe ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO), aby osiągnąć postęp w zapewnianiu bezpiecznego dostępu do danych dotyczących zdrowia. |
11. |
Zaznacza, że konieczna jest poprawa zdolności do samodzielnej opieki i alfabetyzacji obywateli w zakresie zdrowia, zarówno ze względu na wpływ tych działań na zdrowie, jak i po to, aby sprzyjać trwałości systemów opieki zdrowotnej, natomiast technologie ICT stanowią w tym zakresie podstawowy element wsparcia. Ponadto uważa, że organy ds. zdrowia muszą zapewniać odpowiednie wskazówki, aby zaradzić obecnemu szerzeniu się nieprawdziwych, pozbawionych podstaw naukowych informacji („infoksykacja” ) w sieci w dziedzinie zdrowia. |
12. |
Podkreśla, że większość obywateli nie zna możliwych skutków narażenia ich danych osobowych na ujawnienie ani skomplikowanych zasad rządzących dostępem do tych danych. |
13. |
Ubolewa w związku z tym, że we wnioskach Komisji zabrakło konkretnych środków podnoszenia poziomu świadomości w społeczeństwie, i zagwarantowania, aby obywatele i pacjenci w pełni zrozumieli ramy ustawodawcze służące ochronie prywatności danych dotyczących zdrowia, oraz zaleca Komisji, aby wspierała kampanie komunikacyjne w całej UE wyjaśniające, jak chronione będą dane dotyczące zdrowia w nowych ramach prawnych. |
14. |
Wzywa Komisję do dalszego promowania działań w celu wyeliminowania przeszkód w interoperacyjności systemów e-zdrowia, co wymaga wydajniejszych systemów, biorąc pod uwagę, że brak interoperacyjności wiąże się z rzeczywistymi i wymiernymi kosztami. |
15. |
Popiera przyjęcie zalecenia Komisji w sprawie specyfikacji technicznych dotyczących europejskiego formatu wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej; wspiera także dalszy rozwój infrastruktury usług cyfrowych w zakresie e-zdrowia, aby umożliwić obywatelom i pacjentom dostęp do swoich danych osobowych dotyczących zdrowia i posługiwać się nimi w celach związanych z ochroną zdrowia publicznego i badaniami naukowymi, jak również aby ułatwić swobodny przepływ osób, które są do tego obecnie zniechęcane w przypadku występowania u nich chorób złożonych. |
16. |
Zwraca się do państw członkowskich o unikanie centralnej lokalizacji usług na podstawie mylnego założenia, że usługi zlokalizowane są bezpieczniejsze, i o stosowanie rozproszonej archiwizacji danych z wykorzystaniem technologii, które to umożliwiają, takich jak blockchain. Ważne jest również promowanie zastosowania otwartych norm międzynarodowych w celu uniknięcia rozwiązań prowadzących do zależności od konkretnego świadczeniodawcy. |
17. |
Podkreśla, że należy chronić dane pacjentów i odpowiednio je zabezpieczać, tak aby ich dane nie były wykorzystywane w niewłaściwy sposób. Podobnie podkreśla, że możliwości wynikające z lepszego dostępu do danych pacjentów nie powinny w żaden sposób przyczyniać się do sytuacji, która może zagrażać prawom pacjentów, lecz powinny przynosić korzyści indywidualnym pacjentom. W związku z tym wzywa Komisję do rozważenia sposobów ochrony pacjentów przed możliwą nierównowagą sił pomiędzy nimi a podmiotami świadczącymi opiekę zdrowotną, która może powstać na skutek tego rodzaju zwiększonego dostępu do danych na temat stanu zdrowia. |
18. |
Podkreśla, że elektroniczna dokumentacja medyczna może zapewnić lepszą koordynację opieki na szczeblu krajowym i regionalnym, umożliwiając wymianę danych dotyczących zdrowia w czasie rzeczywistym między podmiotami świadczącymi opiekę zdrowotną, zwłaszcza w przypadku pacjentów cierpiących na złożone choroby wielonarządowe i choroby rzadkie. |
19. |
Zwraca również uwagę, że w niektórych państwach członkowskich władze publiczne dokonały dużych inwestycji w rozwój elektronicznych kartotek i platform cyfrowych umożliwiających pacjentom dostęp do całości lub części własnych danych dotyczących zdrowia. Ważne jest, by nie zapomnieć o tych znaczących inwestycjach, by uwzględnić doświadczenia tych państw członkowskich i by nie obciążać organów na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym dalszymi i zbędnymi wydatkami. |
20. |
Proponuje Komisji, aby poszła o krok dalej niż sam rozwój europejskiego formatu elektronicznej wymiany dokumentacji medycznej i by promowała, wraz z tym formatem, pełnoprawną europejską elektroniczną kartotekę medyczną. Pacjent byłby właścicielem danych – zawsze w oparciu o bezpieczny dostęp do nich – wydając stosowne upoważnienie i przeprowadzając późniejszą kontrolę tego dostępu. |
21. |
Zwraca także uwagę, że władze w niektórych państwach członkowskich stworzyły lub są w trakcie tworzenia cyfrowych struktur administracyjnych i systemów dla oświadczeń o wyrażeniu zgody, plików rejestrowych itp. w kontekście danych pacjentów i dostępu do tych danych. Doświadczenia zebrane w tym obszarze na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym należy uwzględnić w dalszych pracach nad europejską kartoteką medyczną. |
Poprawa jakości baz danych, aby wspierać profilaktykę, badania i medycynę spersonalizowaną
22. |
Uważa, że wymiana danych osobowych dotyczących zdrowia ma zasadnicze znaczenie dla badań w dziedzinie zdrowia publicznego i badań klinicznych, tak by państwa członkowskie mogły je przekształcić w wiedzę służącą obywatelowi bez naruszania podstawowego prawa do ochrony danych. |
23. |
Uważa, że konieczna jest poprawa koordynacji między istniejącymi inicjatywami krajowymi i regionalnymi, aby dzielić się danymi genomowymi i innymi danymi dotyczącymi zdrowia w obszarze badań naukowych i medycyny spersonalizowanej, i zachęca państwa członkowskie do przyłączenia się do deklaracji „W kierunku dostępu do miliona genomów sekwencjonowanych w UE w 2022 r.”. |
24. |
Wzywa Komisję do rozważenia możliwości, by badania genetyczne europejskich obywateli prowadzone ze względów klinicznych miały niepowtarzalny kod identyfikacyjny ułatwiający zastosowanie tych informacji w profilaktyce, diagnostyce czy też terapii, których obywatel może potrzebować w ciągu swego życia, zawsze za jego zgodą, zważywszy że pacjent będzie przez cały czas właścicielem tych danych. Technologia blockchain jest obecnie bezpiecznym protokołem umożliwiającym zagwarantowanie dostępności danych, przy jednoczesnym zachowaniu ich poufności i utrzymaniu ich pod kontrolą obywateli. |
25. |
Zwraca się do Komisji o przyjęcie bezpiecznych i gwarantujących anonimowość środków, aby przyspieszyć wdrożenie technologii wykorzystywania danych w zakresie opieki zdrowotnej, uwzględniając potencjał kluczowych technologii takich jak sztuczna inteligencja lub wysokowydajne systemy obliczeniowe, poprzez poprawę koordynacji między podmiotami działającymi w ramach systemu służby zdrowia, który obejmuje regiony, sektory publiczny i prywatny (w tym MŚP w zakresie e-zdrowia), jednostki badawcze oraz inne zaangażowane podmioty. |
26. |
Przyjmuje z zadowoleniem zamiar poparcia przez Komisję opracowania technicznych specyfikacji bezpiecznego dostępu do danych genomowych i danych dotyczących zdrowia oraz ich wymiany transgranicznej w celach badawczych, a także wdrożenia stosownych działań pilotażowych koordynujących odpowiednie programy, inicjatywy i podmioty na szczeblu krajowym i unijnym; jednocześnie podkreśla konieczność zapewnienia silniejszych gwarancji w przypadku wykorzystywania danych genomowych. |
27. |
Popiera zamiar Komisji dotyczący ustanowienia mechanizmu dobrowolnej koordynacji między władzami krajowymi UE, aby przekazywać dane genomowe i inne dane dotyczące zdrowia, co pozwoliłoby poczynić postępy w dziedzinie profilaktyki, badań nad zdrowiem ludności i medycyny spersonalizowanej. |
28. |
Zwraca się do Komisji, aby środki, które przyjmie w związku z dostępem do danych będących w posiadaniu organów administracji publicznej i ich ponownym wykorzystywaniem były skoordynowane z pozostałymi wspieranymi przez nią działaniami, np. z komunikatem Komisji „W kierunku wspólnej europejskiej przestrzeni danych” (COM(2018) 232). |
29. |
Zwraca się do Komisji, aby propagowała możliwości oferowane przez europejskie sieci referencyjne w ramach dyrektywy w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej, w celu ułatwienia realizacji międzynarodowych badań międzysektorowych, w tym badań nad medycyną spersonalizowaną dla pacjentów cierpiących na choroby rzadkie lub mało rozpowszechnione lub na choroby złożone. |
30. |
Zachęca Komisję do zainicjowania debaty na skalę europejską o konsekwencjach etycznych, prawnych i społecznych posługiwania się danymi genomowymi i dotyczącymi zdrowia, zarówno w dziedzinie zdrowia publicznego, jak i badań naukowych, oraz uważa, że konsekwencje te muszą stanowić część podejścia regulacyjnego Komisji i państw członkowskich, uwzględniając rolę przypadającą komisjom etycznym i komisjom ekspertów oraz autonomię użytkowników usług zdrowotnych. |
31. |
Zachęca państwa członkowskie do wzmocnienia i w razie potrzeby rozszerzenia istniejących zdolności, aby zagwarantować stałe i regularne gromadzenie danych dotyczących zdrowia, ponieważ przyczyni się to do poprawy jakości międzynarodowych danych dostępnych dla takich organizacji jak WHO i OECD. |
32. |
Zachęca państwa członkowskie do dzielenia się danymi w ramach realizacji polityki otwartego dostępu, zgodnie z celami otwartej nauki i utworzenia europejskiej chmury dla otwartej nauki. |
Narzędzia cyfrowe służące wzmocnieniu pozycji pacjentów i opiece skupionej na osobie: integracja opieki, starzenie się, choroby przewlekłe i współwystępowanie wielu chorób
33. |
Podkreśla, że starzenie się społeczeństwa, prowadzące do wzrostu częstotliwości chorób przewlekłych i współwystępowania wielu chorób, a zatem do wzrostu kosztów opieki, sprawia, że konieczne jest multidyscyplinarne i zintegrowane podejście do opieki. Usługi e-zdrowia i elektroniczna wymiana danych między pacjentami, ich opiekunami i podmiotami świadczącymi usługi opieki zdrowotnej ułatwiają opiekę ukierunkowaną na jednostkę i przejście od opieki instytucjonalnej do opieki środowiskowej. |
34. |
Podkreśla, że edukacja stanowi kluczowy element aktywnego uczestnictwa obywateli w transformacji cyfrowej, wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie, aby poświęciły więcej uwagi poprawie poziomu umiejętności cyfrowych obywateli i pacjentów poprzez opracowanie odpowiednich programów edukacyjnych. Przypomina także, że w dalszym ciągu istnieją grupy obywateli europejskich, którzy nie mają dostępu do internetu lub nie posiadają wystarczających umiejętności cyfrowych, aby móc korzystać z usług cyfrowych. Trzeba podjąć aktywne wysiłki w celu zwiększenia włączenia cyfrowego. |
35. |
Zaznacza, że powodzenie transformacji cyfrowej zdrowia nie będzie możliwe bez przystosowania edukacji, kształcenia i ustawicznego doskonalenia zawodowego pracowników służby zdrowia. |
36. |
Podkreśla, że technologia cyfrowa może umożliwiać lub udoskonalać dostęp do usług na rzecz zdrowia, zwłaszcza osobom o ograniczonej mobilności. Należy koniecznie uwzględnić podejście terytorialne w celu zachęcania do tego, by większa liczba osób w regionach oddalonych, słabo zaludnionych lub zubożałych, która mogłaby pozostawać wykluczona lub otrzymywać niewystarczającą opiekę ze strony krajowych systemów opieki zdrowotnej, zyskała dostęp do wysokiej jakości informacji i środków profilaktycznych w dziedzinie zdrowia, a także do łatwo dostępnego i przystępnego leczenia. |
37. |
Zaznacza, że ważne jest zagwarantowanie, aby cyfryzacja opieki zdrowotnej ograniczała nierówności społeczne i zwiększała dostępność dla osób niepełnosprawnych i starszych. |
38. |
Zaznacza, że w dostępie do usług ICT nadal istnieją znaczne różnice między regionami, w związku z czym zwraca się do Komisji o dalsze wspieranie pracy nad politykami ułatwiania dostępu do nich na obszarach znajdujących się w niekorzystnej sytuacji. |
39. |
Zaznacza, że zdrowie mobilne (m-zdrowie) ma kluczowe znaczenie dla wysiłków na rzecz wzmocnienia pozycji obywateli i że oprócz tego stanowi element konieczny do zapewnienia trwałości systemów opieki, a także uważa, że stosowanie opłacalnych i skutecznych pod względem zdrowotnym rozwiązań cyfrowych stanowi krok w kierunku osiągnięcia trwałości systemów opieki zdrowotnej i społecznej. |
40. |
Uważa, że konieczne jest ustanowienie odpowiednich narzędzi gwarantujących zachowanie dynamicznej równowagi między podażą a popytem oraz sprzyjanie procesom współtworzenia rozwiązań cyfrowych, wzorując się na doświadczeniach niektórych regionów w tym zakresie (1). |
41. |
Zwraca się do Komisji o zapewnienie nowych instrumentów promujących zamówienia publiczne na innowacje (PPI), w uzupełnieniu do obecnych przedkomercyjnych zamówień publicznych (PCP) i PPI, których wdrażanie jest skomplikowane i silnie uzależnione od jednorazowego finansowania, na przykład poprzez łączenie programów finansowania europejskiego z funduszami strukturalnymi. |
42. |
Wyraża zadowolenie w związku z tym, że wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie oceny technologii medycznych rozszerza pole działania o technologie i urządzenia medyczne, choć uważa też, że prawodawstwo UE powinno uprościć procedury dopuszczania do obrotu urządzeń medycznych i umożliwić poczynienie postępów, aby dysponować procedurami udoskonalającymi aktualne standardy zatwierdzania. |
43. |
Uważa, że aby dokonywać postępów w kierunku trwalszych systemów, wskazane byłoby rozszerzenie zakresu rozporządzenia na wszystkie etapy rozwoju technologii, włączając w to ocenę skutków. |
44. |
Podkreśla, że pojawienie się nowych aplikacji i urządzeń dla pacjentów i pracowników służby zdrowia (aplikacje, urządzenia pomiarowe zewnętrzne lub w telefonach komórkowych itp.) powinno skutkować procesem akredytacji, certyfikacji lub oznakowania ważnego na szczeblu europejskim, aby można było określić, które z nich uznaje się za użyteczne lub które z nich mogą być nawet przepisywane przez pracowników służby zdrowia. Ograniczy to bariery administracyjne, co sprawi, że rozwiązania zatwierdzone w jednym państwie członkowskim będzie można łatwo wprowadzić do obrotu w innym kraju, w związku z czym zwraca się do Komisji o podjęcie działań w tym kierunku. |
45. |
Podkreśla, że narzędzia i aplikacje przeznaczone dla pacjentów i pracowników służby zdrowia powinny być proste i łatwe w użyciu oraz powinny stanowić raczej uzupełnienie tych już istniejących w państwach członkowskich, a nie dodatek do nich. |
46. |
Zauważa trudności związane z wdrażaniem i przyjmowaniem na dużą skalę rozwiązań technologicznych zatwierdzonych za pomocą studiów pilotażowych, w związku z czym zwraca się do Komisji o wsparcie dla regionów i promowanie współpracy między nimi, aby wdrażać takie nowe rozwiązania technologiczne. |
47. |
Proponuje również, by zastanowić się nad tym, czy europejskie programy finansowania powinny przewidywać, by propozycje projektów zawierały zobowiązanie do realizacji projektu w razie jego powodzenia, co gwarantowałoby jego szerokie zastosowanie w społeczeństwie w celu zapewnienia równości dostępu i spójności po zakończeniu procesu innowacji poprzez efekt skali. |
Wsparcie finansowe
48. |
Przyjmuje z zadowoleniem ponowne zdefiniowanie zakresu nowego instrumentu „Łącząc Europę” oraz wniosek w sprawie programu „Cyfrowa Europa” na lata 2021–2027 mające na celu przyspieszenie cyfrowej transformacji opieki zdrowotnej w Europie. |
49. |
Wzywa Komisję do wspierania koniecznego uzgodnienia planów i strategii cyfrowych na szczeblu europejskim, krajowym i regionalnym, jak również, w perspektywie kolejnego okresu programowania 2021–2027, odpowiedniej komplementarności między różnymi programami finansowania europejskiego oraz finansowania publicznego i prywatnego, aby dokonać wdrożenia na szeroką skalę zintegrowanych usług opieki opartych na bazie cyfrowej i skoncentrowanych na jednostce. |
50. |
Zauważa, że odpowiednia technologia często istnieje i funkcjonuje, jednak przeszkody administracyjne utrudniają lub opóźniają przyjmowanie stosownych rozwiązań, w związku z czym zwraca się do Komisji o zainicjowanie nowych modeli zwrotu kosztów związanych z przyjmowaniem innowacji cyfrowych, ukierunkowanych na przykład na płatność za wyniki uzyskane w dziedzinie zdrowia, tak aby ułatwić wprowadzanie modeli biznesowych stosowanych przez działające w obszarze e-zdrowia i m-zdrowia przedsiębiorstwa świadczące wysokiej jakości usługi wspierane technologią cyfrową. |
51. |
Odnotowuje, że w następnym okresie 2021–2027 obecny program w dziedzinie zdrowia pozostanie w ramach EFS+, a przeznaczone na niego środki ulegną zmniejszeniu, w związku z czym wzywa współprawodawców UE do zwiększenia proponowanych środków budżetowych przyznanych na transformację cyfrową Europy w wieloletnich ramach finansowych UE na okres 2021–2027. |
Pomocniczość
52. |
Zwraca się do Komisji, aby realizując plan działania, brała pod uwagę nie tylko państwa członkowskie, lecz także podmioty lokalne i regionalne, które odgrywają kluczową rolę w komunikacji z pacjentami i ich informowaniu, w edukacji i kształceniu profesjonalistów oraz w rozwoju e-zdrowia. |
Bruksela, dnia 7 lutego 2019 r.
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów
Karl Heinz LAMBERTZ
(1) https://www.indemandhealth.eu/;
Projekt inDEMAND promuje innowacje łączące dwa czynniki: to, by na podstawie popytu określono zapotrzebowanie, oraz to, by rozwiązania były współtworzone przez pracowników służby zdrowia i przedsiębiorstwa technologiczne.
16.5.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168/27 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – W kierunku ósmego unijnego programu działań w zakresie środowiska (EAP)
(2019/C 168/06)
Sprawozdawca: |
Cor LAMERS (NL/EPL), burmistrz Schiedam |
Dokument źródłowy: |
Opinia z inicjatywy własnej |
ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
A. Wprowadzenie
1. |
Podkreśla, że UE musi wykazać większe ambicje we wszystkich istotnych obszarach polityki, zwłaszcza kwestiach środowiska, różnorodności biologicznej i klimatu, tak aby zrealizować cele porozumienia paryskiego i cele zrównoważonego rozwoju ONZ. |
2. |
Zauważa, że niewystarczające wdrażanie polityki i prawodawstwa w zakresie ochrony środowiska i klimatu oraz różnorodności biologicznej UE szkodzi długoterminowej zrównoważoności naszego stylu życia, niesie ze sobą poważne zagrożenia dla zdrowia i obniża jakość życia obywateli UE. |
3. |
Zwraca uwagę, że rosnąca liczba ludności na świecie wymaga większej ilości żywności, energii i surowców. Konsekwencje – zmiana klimatu, utrata rezerw naturalnych na dużą skalę i zmniejszenie różnorodności biologicznej – są często katastrofalne. |
4. |
W tym kontekście jest głęboko przekonany, że unijne programy działań w zakresie środowiska (EAP) określają strategiczne wytyczne, wizje długoterminowe i możliwości zapewniania spójności między celami w dziedzinie środowiska i klimatu, zapewniając tym samym wartość dodaną. |
5. |
Podkreśla, że wiele osiągnięto w ramach EAP, gdyż ogólny poziom zanieczyszczeń zaczął się powoli obniżać, przyroda jest lepiej chroniona, a przechodzenie w kierunku gospodarki niskoemisyjnej i gospodarki o obiegu zamkniętym się nasiliło, lecz do zrobienia pozostaje jeszcze wiele. |
6. |
Zwraca uwagę, że chociaż w siódmym programie działań w zakresie środowiska jako główny priorytet wskazano lepsze wdrażanie, niewystarczające wdrażanie polityki i prawodawstwa w dziedzinie ochrony środowiska – np. z powodu słabego zintegrowania kierunków polityki – pozostaje poważnym problemem. |
7. |
W związku z tym wzywa Komisję Europejską, Radę i Parlament Europejski do opracowania 8. programu działań w zakresie środowiska zgodnie z celami przedstawionymi w niniejszej opinii. |
B. OCENA 7. EAP
8. |
Popiera wnioski ze sprawozdania Parlamentu Europejskiego na temat wdrożenia 7. unijnego programu działań w zakresie środowiska z 17 kwietnia 2018 r. (1) oraz wyniki badania Biura Analiz Parlamentu Europejskiego z listopada 2017 r. (2), a także przytacza – w oparciu o wcześniejsze opinie KR-u (3) – wyzwania takie jak brak integracji polityki, kwestia dostępnych środków oraz informacje na temat dobrych praktyk. |
9. |
Odnotowuje jednak, że wyniki w odniesieniu do głównych zagadnień 7. EAP są nierównomierne i niewystarczające:
|
10. |
Wskazuje cztery główne przyczyny niedociągnięć we wdrażaniu:
|
11. |
Stwierdza, że 7. EAP wykazał swoją wartość dodaną i miał pozytywny wpływ na politykę UE w dziedzinie środowiska, na obywateli, środowisko i gospodarkę. Długoterminowa wizja ma zasadnicze znaczenie dla stworzenia stabilnego klimatu dla zrównoważonych inwestycji i wzrostu w kontekście ekologicznych ograniczeń planety. |
12. |
Podkreśla, że 7. EAP był kompleksowy i bardzo złożony oraz zawierał wiele celów cząstkowych i szczegółowych opisów. Ponadto ze względu na fakt, że cele w ramach 7. EAP ustalano na określony okres czasu (miały więc raczej statyczny charakter), nie było łatwo zareagować na rozwój nowych technologii, zmieniające się okoliczności i nowe strategie międzynarodowe. |
13. |
Przypomina, że w 7. EAP określono działania na rzecz poprawy zrównoważonego charakteru miast, ale pominięto inne rodzaje społeczności takie jak obszary wiejskie, przybrzeżne, górskie, wyspiarskie, archipelagi lub regiony najbardziej oddalone. Chociaż miasta są ważnymi węzłami dla osiągania celów, to jednak nie istnieją w oderwaniu od swojego otoczenia. Należy zwrócić większą uwagę na wzajemne zależności między miastami a obszarami przyległymi. |
14. |
Popiera wnioski ze sprawozdania Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), w którym zasygnalizowano sześć powodów niedostatecznego wdrażania prawodawstwa UE w zakresie ochrony środowiska: nieefektywna koordynacja między organami lokalnymi, regionalnymi i krajowym, brak zdolności administracyjnych i niewystarczające finansowanie, brak wiedzy i danych, niewystarczające mechanizmy zapewniania zgodności oraz brak integracji polityki (5). |
C. Główne zasady służące opracowaniu 8. EAP
Zmieniony kontekst europejskiej polityki ochrony środowiska oraz jej oddziaływanie na poziomie lokalnym i regionalnym
15. |
Podkreśla, że jedność i różnorodność to dwie ważne cechy UE. Te dwa pojęcia mają podstawowe znaczenie dla samej istoty UE, zwłaszcza przy określaniu celów polityki i opracowywaniu nowego prawodawstwa. |
16. |
Zwraca uwagę na fakt, że najsilniejszym symbolem jedności jest wspólnotowy dorobek prawny. Uznaje go zatem za podstawę 8. EAP. Składające się na niego przepisy, normy i wartości pozostają ważnymi narzędziami, które zapewniają ochronę środowiska i zajęcie się kwestią bezpieczeństwa i zagrożeń oraz gwarantują jakość życia. Dorobek prawny UE zapewnia obywatelom europejskim równe prawa a przemysłowi i handlowi równe warunki działania. |
17. |
Podkreśla, że istnieje również wyraźne zobowiązanie UE do poszanowania politycznego, społecznego, gospodarczego, geograficznego i biokulturowego zróżnicowania między państwami członkowskimi, regionami i miastami. Znaczące wysiłki UE nie zawsze sprowadziły do pożądanych rezultatów. Ponieważ na horyzoncie pojawiają się duże procesy transformacyjne, 8. EAP powinien odejść od podejścia odgórnego i uniwersalnych rozwiązań i stworzyć pomost między jednością a różnorodnością poprzez znalezienie równowagi między określaniem zharmonizowanych standardów a zapewnianiem przestrzeni dla opracowywania rozwiązań dostosowanych do indywidualnych potrzeb zgodnie z warunkami lokalnymi. Dlatego ważne jest, by polityka i ustawodawstwo, zarówno szczeblu UE jak i krajowym, zapewniały wystarczającą swobodę dla określania konkretnych działań lokalnych i regionalnych. |
18. |
Podkreśla, że 8. EAP powinien wspierać skuteczne wdrożenie obecnego dorobku prawnego Wspólnoty z tradycyjną rolą Komisji Europejskiej jako strażniczki acquis. |
19. |
Zauważa w tym kontekście, że chociaż tradycyjna polityka ochrony środowiska była skuteczna przez ponad 40 lat, nie jest ona już wystarczająca. Nawet jeśli zostaną osiągnięte wartości dopuszczalne, niedostateczna jakość powietrza, gleby i wody może jednak mieć negatywne skutki dla zdrowia ludzkiego i przyrody. Ponadto problemów z wdrażaniem nie da się rozwiązać jedynie poprzez opracowywanie kolejnych nowych przepisów. W celu spełnienia norm i wartości docelowych potrzebne są także mechanizmy wsparcia, nowe podejścia i innowacje (oprócz dorobku wspólnotowego). |
20. |
W tym kontekście podkreśla problem, że niektóre państwa członkowskie wprowadziły przepisy krajowe, które pozwalają przenieść kary finansowe wynikające z unijnego postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom na gminy i regiony. Taka „decentralizacja” odpowiedzialności za przestrzeganie przepisów unijnych jest problematyczna, ponieważ władze krajowe często koncentrują się tylko na wdrożeniu prawnym, tzn. transpozycji do prawa krajowego, a władze regionalne i lokalne nie otrzymują koniecznych narzędzi do faktycznego wdrażania dorobku UE w praktyce. W większości przypadków to władze szczebla unijnego i krajowego dysponują odpowiednimi zasobami finansowymi, prawnymi i administracyjnymi, a zatem powinny ponosić odpowiedzialność za uiszczanie kar za nieprzestrzeganie przepisów. |
21. |
Zdecydowanie uważa, że UE powinna szukać nowych ambitnych wyzwań w ramach przemian, takich jak przechodzenie do gospodarki o obiegu zamkniętym, do bardziej zrównoważonej energii, mobilności oraz produkcji i konsumpcji żywności. Powinna także zachęcać państwa członkowskie, regiony i miasta, które pełnią rolę przewodnią, do zapewnienia jakości środowiska, która przekracza normy UE. Komisja Europejska musiałaby je zmotywować do dalszych działań. |
22. |
Wzywa do uznania wysiłków regionów, które są pionierami w dziedzinie gospodarki o obiegu zamkniętym, a także zrównoważonej produkcji i konsumpcji żywności oraz zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza, zanieczyszczenia hałasem i zanieczyszczenia świetlnego, a zatem do wspierania tych wysiłków i ułatwiania powielania najlepszych praktyk w całej Europie. |
23. |
Podkreśla, że zmienił się kontekst, w którym polityka w dziedzinie ochrony środowiska została opracowana i jest obecnie realizowana, co wymaga znalezienia nowej równowagi między starymi a nowymi podejściami, w tym z uwzględnieniem następujących aspektów:
|
24. |
Podkreśla, że ten nowy kontekst wymaga zmiany myślenia i powinien koncentrować się na współzależności wszystkich pięciu komponentów ram przyczynowych EEA, tj. czynników, obciążeń, stanów, skutków i reagowania. Klasyczna polityka ochrony środowiska koncentruje się na stanach i skutkach. Jednak aby móc poradzić sobie z obecnymi i przyszłymi zanieczyszczeniami, polityka unijna i krajowa powinna także koncentrować się na czynnikach i obciążeniach. Podejście takie leży w centrum gospodarki o obiegu zamkniętym i innych zmian: problemy należy rozwiązywać u źródła. |
Zintegrowanie polityki
25. |
Jest głęboko przekonany, że 8. EAP powinien zapewnić zintegrowanie polityki. |
26. |
Podkreśla, że zintegrowane podejście pozwala uniknąć rozbieżności i łączy różne aspekty, takie jak:
|
27. |
Podkreśla, że kluczową kwestią jest to, w jaki sposób na szczeblu UE i na innych poziomach administracji rządowej można efektywnie integrować polityki, a zwłaszcza – jak pogodzić cele środowiskowe, społeczne i gospodarcze. |
28. |
Zwraca uwagę, że ponieważ zintegrowanie polityki wymaga innego podejścia, w 8. EAP należy:
|
Finansowanie i inwestycje
29. |
Podkreśla, że wyzwania środowiskowe, klimatyczne i związane z transformacją wymagają znaczących zielonych i niebieskich inwestycji oraz innowacji. |
30. |
Podkreśla potrzebę zapewnienia większej synergii pomiędzy różnymi źródłami finansowania na szczeblu unijnym, krajowym i regionalnym, jak również wzmocnienia powiązań między finansowaniem publicznym i prywatnym w celu zwiększenia skuteczności 8. EAP. |
31. |
Zauważa, że możliwości inwestycyjne władz lokalnych i regionalnych są ograniczone i wywierana jest na nie presja. Z jednej strony kwestie społeczne, takie jak bezrobocie, starzenie się społeczeństwa czy kształcenie, to często istotne pozycje kosztów w budżetach lokalnych i regionalnych. Z drugiej zaś strony transformacje takie jak transformacja energetyki wymagają dużych inwestycji. Aby osiągnąć znaczący postęp w transformacjach, konieczne jest stworzenie masy krytycznej inwestycji, a w tym celu władze lokalne i regionalne potrzebują dodatkowych środków. |
32. |
Z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący opracowania programu InvestEU i jego skupienie na kwestii zrównoważonego rozwoju, a także wniosek Komisji dotyczący wieloletnich ram finansowych (WRF) na okres po 2020 r., w którym autorzy koncentrują się na zrównoważonym rozwoju i włączaniu polityki ochrony środowiska do wszystkich działów budżetu. Jednakże pragnąłby, żeby na uwzględnianie polityki przeciwdziałania zmianie klimatu zarezerwowano ponad 30 % budżetu. Wzywa również do utworzenia na szczeblu UE funduszu na rzecz sprawiedliwej transformacji sektora energetycznego, aby sprostać wyzwaniom środowiskowym, gospodarczym i społecznym w regionach przechodzących transformację sektora energetyki, a także do zapewnienia wystarczającego wsparcia w zakresie gospodarki odpadami i mobilności we wszystkich regionach, które byłoby dodatkowe w stosunku do funduszy spójności i zgodne z nimi. |
33. |
Zdecydowanie przyjmuje z zadowoleniem horyzontalne zasady wniosku Komisji w sprawie wieloletnich ram finansowych po 2020 r., w których wspiera się zintegrowany rozwój społeczny, gospodarczy, kulturalny i środowiskowy i bezpieczeństwo na obszarach miejskich, wiejskich i przybrzeżnych. |
Podejście ukierunkowane na konkretne miejsce lub obszar
34. |
Uważa, że niezbędne jest podejście indywidualne, ponieważ regiony i jednostki administracji lokalnej:
|
35. |
Opowiada się za podejściem całościowym, ukierunkowanym na konkretne miejsce lub obszar, jako najlepszym sposobem na wprowadzenie zdrowego trybu życia z uwzględnieniem cech szczególnych danego miejsca lub obszaru. |
36. |
Zaleca, by – z należytym poszanowaniem zasad pomocniczości i proporcjonalności, a także struktur rządowych i kultury poszczególnych państw członkowskich – 8. EAP rozwinął szereg strategii ukierunkowanych na konkretne obszary, np. zdrowe i zamożne obszary miejskie i metropolitalne, zdrowe i żywotne obszary wiejskie oraz bezpieczne i atrakcyjne obszary przybrzeżne, regiony wyspiarskie, archipelagi i regiony najbardziej oddalone. Strategia miejska mogłaby koncentrować się na konkretnych aspektach miejskich, takich jak mobilność i urbanizacja, podczas gdy strategia obszarów wiejskich koncentruje się na przyrodzie, innowacjach w rolnictwie i zmianach demograficznych. Celem zalecanych strategii byłoby wspieranie różnych ścieżek transformacji z uwzględnieniem zdrowia ludzkiego i przyrody, gospodarki oraz potrzeby zapewnienia dobrych warunków życia w rozumieniu celów zrównoważonego rozwoju. W tym kontekście 8. EAP odzwierciedla horyzontalne zasady wniosku Komisji w sprawie WRF po 2020 r. |
Podejście wielopoziomowe
37. |
Wzywa zatem do wprowadzenia sprawnie funkcjonujących ram wielopoziomowego sprawowania rządów. Radykalne i trwałe zmiany stylu życia, niezbędne do stworzenia sprawiedliwego, zrównoważonego i niskoemisyjnego społeczeństwa, wymagają podejścia zarówno oddolnego, jak i odgórnego. Dlatego też KR jest zdania, że 8. EAP powinien być wyraźniej powiązany ze strategiami i planami przygotowywanymi na poziomie unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym. |
38. |
Wzywa zatem wszystkie poziomy sprawowania rządów, aby dołożyły wszelkich starań w celu zachęcenia do współpracy wykraczającej poza granice administracyjne, w tym do współpracy rządów na różnych poziomach, międzyregionalnej, międzygminnej i transgranicznej. Podobnie 8. EAP powinien nadal zachęcać – w odniesieniu do struktur rządowych i sytuacji geograficznej w państwach członkowskich – miasta, gminy i władze regionalne do wzajemnej współpracy oraz do współpracy na terenie całej UE. |
39. |
Popiera unijne inicjatywy takie jak partnerstwa w ramach agendy miejskiej UE. Zaleca wykorzystanie istniejących partnerstw na rzecz zrównoważonego użytkowania gruntów, transformacji energetycznej, przystosowania się do zmiany klimatu, mobilności w miastach, jakości powietrza i gospodarki o obiegu zamkniętym oraz aktywne rozważenie utworzenia nowych przekrojowych partnerstw w dziedzinie środowiska i klimatu, tak aby wspierać wdrażanie dorobku prawnego UE. |
40. |
Podkreśla, że przekładanie celów na szczeblu UE na konkretne cele lokalne jest trudne, ale niezbędne do osiągnięcia wyników i uzyskania zaufania obywateli. Dlatego też uważa, że należy zapewnić zachęty skłaniające do osiągnięcia lepszych wyników. Należy rozszerzyć konkursy takie jak konkurs o tytuł Zielonej Stolicy Europy i nagrodę Europejskiego Zielonego Liścia na mniejsze miasta i wsie. Konieczne jest ponadto dalsze promowanie dobrowolnych działań, takich jak inicjatywa Porozumienie Burmistrzów w sprawie Klimatu i Energii i Centrum Monitorowania Mobilności Miejskiej. |
41. |
Zaleca państwom członkowskim, by ściślej współpracowały z władzami lokalnymi i regionalnymi oraz zachęca miasta i regiony do większego zaangażowania się w opracowywanie i wdrażanie krajowych strategii i planów. |
42. |
Dlatego wzywa państwa członkowskie do utworzenia odpowiednich instytucjonalnych struktur lub platform ściślejszej współpracy i stałych konsultacji, takich jak wertykalne zespoły międzyrządowe, dzięki którym eksperci reprezentujący różne poziomy sprawowania rządów wspólnie sporządzaliby krajowe plany i strategie. |
43. |
Podkreśla, że koordynacja pomiędzy różnymi poziomami sprawowania rządów nie jest wystarczająca do skutecznego zarządzania. W związku z tym wzywa regiony i miasta do utworzenia ścisłych powiązań ze społeczeństwem obywatelskim, sektorem prywatnym i instytutami naukowymi na swoim terytorium i poza nim oraz do wspierania współpracy międzyregionalnej w tych dziedzinach, ponieważ takie długoterminowe partnerstwa przyczynią się do dobrego kształtowania polityki. |
44. |
Podkreśla, że pomogłoby to w propagowaniu dialogu i dyskusji między podmiotami o różnych interesach, różnym pochodzeniu i odmiennych ograniczeniach, co prowadziłoby do podejmowania lepszych decyzji. |
45. |
Zachęca państwa członkowskie UE do określania i finansowania ukierunkowanych na znalezienie rozwiązań, kompleksowych transdyscyplinarnych projektów badawczych, w ramach ich krajowych funduszy badawczych. |
D. Wniosek dotyczący 8. EAP
Nowe podejście w 8. EAP
46. |
Podkreśla, że w nowych ramach polityki ochrony środowiska 8. EAP powinien:
|
47. |
Wzywa Zjednoczone Królestwo i UE – w kontekście umowy o wystąpieniu i jej wdrażania – do opracowania wspólnych ustaleń, które zapewnią utrzymanie wysokich norm środowiskowych i wzajemności, w tym ambitnych celów w następnym programie działań na rzecz środowiska. |
48. |
Podkreśla, że przyszłe EAP powinny ustalać programy działań i prowadzić do włączenia kryteriów zrównoważonego rozwoju do innych polityk UE, priorytetów makroekonomicznych i instrumentów finansowych. Czynniki środowiskowe są również wskaźnikiem stopnia zrównoważenia naszego rozwoju gospodarczego. Z tego względu opowiada się za synergią między 8. EAP a WRF i europejskim semestrem. |
49. |
W związku z tym wyraża ubolewanie z powodu niedopasowania przyjęcia 8. EAP oraz WRF na okres po roku 2020. Proces decyzyjny przyszłego EAP powinien być dostosowany do harmonogramu WRF, tak aby proponowane wieloletnie ramy finansowe dobrze odzwierciedlały cele EAP. |
50. |
Proponuje, aby 8. EAP stał się środowiskowym i klimatycznym filarem nowej strategii dla Europy po 2020 r. |
Proponowane tematy 8. EAP
51. |
Uważa, że podejście promujące zdrowy styl życia w miastach i na obszarach wiejskich jest praktyczne i zintegrowane. Takie podejście, oparte na jakości życia, łączy trzy filary zrównoważonego rozwoju – aspekty gospodarcze, środowiskowe i społeczno-kulturowe – i umieszcza ludzkie zdrowie i przyrodę w szerszym kontekście zrównoważonego rozwoju. Jest także związane z wdrażaniem celów zrównoważonego rozwoju (SDG). |
52. |
Proponuje, aby 8. EAP był strategią UE na rzecz promowania zdrowego życia dla wszystkich, która łączyłaby następujące elementy:
|
53. |
Wzywa UE do przyjęcia podejścia polegającego na zdrowym stylu życiu jako podstawy wszystkich unijnych strategii politycznych, priorytetów makroekonomicznych i instrumentów finansowych. Podejście to powinno być również promowane i realizowane na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. KR proponuje, aby UE ściślej współpracowała z sieciami zajmującymi się zdrowym stylem życia, takimi jak sieć zdrowych miast WHO. |
54. |
Podkreśla, że 8. EAP powinien dotyczyć wyzwań związanych z transformacją, takich jak transformacja sektora energetycznego, gospodarka o obiegu zamkniętym, przejście w kierunku mobilności, przemiany w produkcji i konsumpcji żywności oraz przechodzenie od szarej do zielonej i niebieskiej infrastruktury. Produkcja, konsumpcja i transport to kluczowe czynniki zanieczyszczenia powietrza, wody, gleby i zanieczyszczenia hałasem. Przemiany te są zgodne z polityką dotycząca źródeł zanieczyszczeń i dlatego będą wspierać wdrażanie obecnego prawodawstwa UE. Są powiązane ze zmianami w jakości życia: zmianami na rzecz zdrowego życia na obszarach miejskich oraz na rzecz lepszych warunków życia i witalności obszarów wiejskich. W 8. EAP trzeba ułatwić te przejścia i opracować harmonogramy wdrożenia. |
55. |
Proponuje utrzymanie głównych tematów 7. EAP – ochronę, zachowanie i zwiększenie kapitału naturalnego UE, przekształcenie UE w zasobooszczędną, zieloną i konkurencyjną gospodarkę neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla, w tym zagwarantowanie ram dostępnego, zrównoważonego transportu osób i towarów, zapewniającego ekologiczna mobilność w obszarach miejskich i wiejskich, ochronę obywateli UE przed utrzymującą się presją wywieraną na środowisko oraz poprawę zdrowia i dobrostanu – gdyż tematy te są nadal bardzo istotne (z ewentualnym uzupełnieniem o dodatkowe zagadnienia). |
56. |
Podkreśla, że 8. EAP powinien spełniać wymogi porozumienia paryskiego i uwzględniać 17 celów zrównoważonego rozwoju. Powinien być wystarczająco elastyczny, aby uwzględniać rozwój wydarzeń na świecie i nowe umowy międzynarodowe. |
Proponowana struktura 8. EAP
57. |
Proponuje prostą i przejrzystą strukturę 8. EAP składającą się z pięciu głównych rozdziałów: wdrażanie, transformacja, innowacja, szersze wyzwania globalne i komunikacja. |
58. |
Proponuje, aby rozdziały te były realizowane poprzez programy działań UE obejmujące wymierne cele, ukierunkowane działania, finansowanie, inwestycje, narzędzia i jasny mechanizm monitorowania, np. poprzez proces europejskiego przeglądu wdrażania. Dzięki tym programom UE może zapewnić wzajemne oddziaływanie na siebie pięciu rozdziałów 8. EAP, opracować indywidualne rozwiązania ukierunkowane na poszczególne obszary i odpowiednio reagować na nowe wydarzenia i innowacyjne praktyki. Z kolei plany działania UE mogą stanowić inspirację dla krajowych, regionalnych i lokalnych planów działania. |
59. |
Jest przekonany, że – przy poszanowaniu zasady pomocniczości i proporcjonalności, jak również struktur rządowych i kultury poszczególnych państw członkowskich – 8. EAP powinien zachęcać do przyjmowania krajowych lub regionalnych planów działania. W gestii państw członkowskich leży podjęcie decyzji, czy będą miały jeden plan krajowy czy kilka planów regionalnych czy też obie te możliwości, ponieważ decyzje te są ściśle powiązane z krajowymi i regionalnymi strukturami rządowymi. W przyszłym EAP powinno się określić wytyczne dla władz lokalnych i regionalnych dotyczące podejmowania działań i nalegania na przyjęcie dobrowolnych lokalnych celów i planów. Pomogłoby to w realizacji EAP z jednoczesnym dopuszczeniem pewnej elastyczności, która pozwoliłaby uwzględnić lokalne potrzeby, zdolności, wiedzę i doświadczenie przy rozwiązywaniu problemów lokalnych. |
60. |
Proponuje, aby w pierwszym rozdziale 8. EAP znajdowały się główne tematy 7. EAP. Zagadnienia te wymagają skutecznego wdrożenia. |
61. |
Podkreśla, że pierwszy rozdział wymaga programów działań wdrożeniowych UE, które obejmują działania wskazane w europejskim przeglądzie wdrażania (7) i towarzyszące cele 7. EAP, takie jak:
|
62. |
Wzywa, by 8. EAP dalej wzmacniał platformę techniczną na rzecz współpracy w dziedzinie środowiska ustanowioną przez Komisję ENVE i DG ds. Środowiska w celu wspierania dialogu i gromadzenia informacji na temat lokalnych i regionalnych wyzwań i rozwiązań w zakresie stosowania prawa ochrony środowiska. Proponuje utworzenie w ramach platformy sieci ambasadorów w celu promowania wdrażania prawodawstwa w dziedzinie środowiska na wszystkich szczeblach zarządzania, co pozwoli uzupełnić narzędzia EIR i TAIEX. |
63. |
Proponuje skoncentrować się w większym stopniu na aspektach/wyzwaniach związanych z wdrażaniem polityki ochrony środowiska UE za pośrednictwem opinii KR-u, jak również na pracach przyszłych ośrodków regionalnych (8) w celu zlikwidowania luk i znalezienia rozwiązań dostosowanych do potrzeb. |
64. |
Proponuje, by drugi rozdział przedstawiał główne przemiany (transformację sektora energetycznego, gospodarkę o obiegu zamkniętym, transformację w kierunku mobilności, przemiany w produkcji i konsumpcji żywności oraz przechodzenie od szarej do zielonej i niebieskiej infrastruktury) i przedstawiał niezbędne ramy prawne i finansowe w celu ułatwienia przeprowadzenia tych zmian w sprawiedliwy sposób, aby jeszcze bardziej pobudzać innowacje w pionierskich regionach i wspierać regiony charakteryzujące się wysokim poziomem emisji dwutlenku węgla, w których następują kosztowne przemiany energetyczne. |
65. |
Podkreśla, że rozdział drugi wymaga realizacji poprzez unijne programy transformacji obejmujące działania i finansowanie w celu ułatwienia każdej transformacji, a także dalszego wdrażania innowacji w terenie. Obejmuje to konkretne działania na szczeblu regionalnym i lokalnym. 8. EAP powinien stymulować rozwój krajowych i regionalnych programów transformacji. Programy te, które określają wyzwania, wspólne działania i odpowiednie reakcje polityczne, można by opracować poprzez wspólne działania. |
66. |
Proponuje, aby w rozdziale trzecim poparto zielone innowacje i inwestycje. W obliczu wyzwań związanych z ochroną środowiska i klimatem podstawowe znaczenie mają dalsze innowacje. W rozdziale tym należy przyznać badaniom bardziej znaczącą rolę w opracowywaniu odpowiednich rozwiązań politycznych. |
67. |
Podkreśla, że rozdział trzeci wymaga wdrażania poprzez program UE na rzecz ekologicznych innowacji: program działań na rzecz zdrowego stylu życia, zrównoważonego społeczeństwa i gospodarki o obiegu zamkniętym. Program ten powinien wspierać badania i rozwój. Powinien on być efektem współpracy między decydentami politycznymi (na szczeblu unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym), przemysłem i środowiskiem akademickim, a także powinien określać wyzwania, rozwiązania polityczne i wspólne sposoby podejścia do rozwiązywania problemów. Taki program zachęciłby Komisję Europejską, państwa członkowskie, miasta i regiony do stosowania systemowych podejść innowacyjnych oraz do tworzenia lub ułatwiania partnerstw w zakresie projektów na rzecz innowacji ekologicznych, a także do zajęcia się rolą rządów jako „podmiotów ułatwiających uruchamianie”. |
68. |
Proponuje, aby w rozdziale czwartym zająć się szerszymi wyzwaniami globalnymi. Wydarzenia i strategie międzynarodowe takie jak porozumienie paryskie, cele zrównoważonego rozwoju, Konwencja o różnorodności biologicznej i agenda miejska ONZ mają znaczący wpływ na politykę w zakresie środowiska i klimatu. Ponadto wiele z celów priorytetowych 8. EAP można osiągnąć jedynie we współpracy z krajami partnerskimi lub jako część ogólnego podejścia, a zatem poprawa zdolności władz regionalnych i lokalnych do zaangażowania się we współpracę zdecentralizowaną może przynieść znaczące korzyści. Walka z zanieczyszczeniem powodowanym przez przemysł, turystykę i czynności o charakterze domowym, oraz reagowanie na przestępstwa przeciwko środowisku wymagają międzynarodowego zobowiązania, a następnie wspólnych działań. |
69. |
Podkreśla, że rozdział czwarty wymaga wdrożenia za pośrednictwem międzynarodowej agendy w dziedzinie środowiska i klimatu dla UE, aby pomóc Unii w sprostaniu tym wyzwaniom i odegraniu wiodącej roli na arenie międzynarodowej poprzez wykorzystanie polityki gospodarczej i handlowej z korzyścią dla globalnego środowiska i klimatu. |
70. |
Proponuje, aby rozdział piąty poświęcony był zagadnieniom komunikacji i skupiał się na podnoszeniu świadomości znaczenia i korzyści płynących z należytego wdrożenia 8. EAP, a także wartości dodanej tego programu dla obywateli, przedsiębiorstw i środowiska. Realizacja EAP zostałaby znacznie ułatwiona dzięki lepszemu zrozumieniu wśród obywateli i innych zainteresowanych stron priorytetów UE w zakresie ochrony środowiska, działań, które należy podjąć, oraz konkretnych wyników, jakie mogą one przynieść. |
Bruksela, dnia 7 lutego 2019 r.
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów
Karl-Heinz LAMBERTZ
(1) Dok. P8_TA(2018)0100.
(2) Na temat śródokresowego przeglądu wdrożenia 7. programu działań w zakresie środowiska (2014–2020).
(3) Następujące opinie KR-u: ENVE-V-044 (Dz.U. C 271 z 19.8.2014, s. 25), ENVE-V-045 (Dz.U. C 271 z 19.8.2014, s. 45), ENVE-V-046 (Dz.U. C 415 z 20.11.2014, s. 23), ENVE-VI/001 ( Dz.U. C 260 z 7.8.2015, s. 6 ), ENVE-VI/005 (Dz.U. C 51 z 10.2.2016, s. 48), ENVE-VI/008 (Dz.U. C 240 z 1.7.2016, s. 15), ENVE-VI/011 (Dz.U. C 88 z 21.3.2017, s. 83), ENVE-VI/013 ( Dz.U. C 88 z 21.3.2017, s. 43 ), ENVE-VI/014 (Dz.U. C 207 z 30.6.2017, s. 45), ENVE-VI/015 (Dz.U. C 207 z 30.6.2017, s. 51), ENVE-VI/021 (Dz.U. C 54 z 13.2.2018, s. 21), ENVE-VI-024 ( Dz.U. C 54 z 13.2.2018, s. 9 ), ENVE-VI-028 (Dz.U. C 361 z 5.10.2018, s. 46), ENVE-VI-029 (Dz.U. C 461 z 21.12.2018, s. 30) i ENVE-VI-030 (Dz.U. C 387 z 25.10.2018, s. 42).
(4) Badanie KR-u „W kierunku ósmego unijnego programu działań w zakresie środowiska: wymiar lokalny i regionalny”.
(5) Europejska Agencja Środowiska, „Environmental indicator report 2017. In support of the monitoring of the Seventh Environment Action Programme” (sprawozdanie EEA 21/2017); EEA, 2015. „The European Environment: State and Outlook 2015” , sprawozdanie podsumowujące, Europejska Agencja Środowiska, Kopenhaga.
(6) Opinia KR-u ENVE-V-046.
(7) Opinia KR-u ENVE-VI/021.
(8) https://ec.europa.eu/commission/files/report-task-force-subsidiarity-proportionality-and-doing-less-more-efficiently_pl
III Akty przygotowawcze
KOMITET REGIONÓW
Komitet Regionów
16.5.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168/37 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Program „Kreatywna Europa”i nowy europejski program na rzecz kultury
(2019/C 168/07)
Sprawozdawca: |
János Ádám KARÁCSONY (HU/EPP), Local councillor, Tahitótfalu village |
Dokument źródłowy: |
Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program „Kreatywna Europa”(2021–2027) oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 1295/2013 COM(2018) 366 final Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Nowy europejski program na rzecz kultury” COM(2018) 267 final |
I. ZALECANE POPRAWKI
Poprawka 1
Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program „Kreatywna Europa”(2021–2027) oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 1295/2013 Preambuła, motyw 6
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Program powinien uwzględniać dwoisty charakter sektora kultury i sektora kreatywnego, uznając, z jednej strony, wewnętrzną i artystyczną wartość kultury, a z drugiej strony wartość ekonomiczną tych sektorów, w tym ich szerszy wkład we wzrost i konkurencyjność, kreatywność i innowacyjność. Wymaga to silnego europejskiego sektora kultury i sektora kreatywnego, w szczególności dynamicznego europejskiego przemysłu audiowizualnego, z uwzględnieniem możliwości dotarcia do szerokiego kręgu odbiorców oraz jego znaczenia gospodarczego, w tym dla innych sektorów kreatywnych oraz turystyki kulturalnej. […] |
Program powinien uwzględniać dwoisty charakter sektora kultury i sektora kreatywnego, uznając, z jednej strony, wewnętrzną i artystyczną wartość kultury, a z drugiej strony wartość ekonomiczną tych sektorów oraz ich szerszy wkład we wzmacnianie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w Unii Europejskiej, jak również w konkurencyjność, kreatywność i innowacyjność. Wymaga to silnego europejskiego sektora kultury i sektora kreatywnego, w szczególności dynamicznego europejskiego przemysłu audiowizualnego, z uwzględnieniem możliwości dotarcia do szerokiego kręgu odbiorców oraz jego znaczenia gospodarczego, w tym dla innych sektorów kreatywnych, rozwoju terytorialnego i jego powiązań ze strategią inteligentnej specjalizacji oraz turystyki kulturalnej. |
Uzasadnienie
Regionalna i europejska współpraca terytorialna przyczynia się do wzrostu gospodarczego i tworzy miejsca pracy oraz promuje Europę jako docelowe miejsce podróży, również za pośrednictwem makroregionalnych szlaków kulturowych. Można wykorzystać te doświadczenia, aby wpływ kultury na danym terytorium uwzględniał przepisy art. 174 TFUE, a także wzmocnić rolę kultury w opartym na innowacjach rozwoju terytorialnym. Jak wskazano w planie działania związanym z nowym europejskim programem na rzecz kultury, Komisja zamierza „nadal wspierać regiony realizujące strategię inteligentnej specjalizacji oraz strategię makroregionalną skoncentrowane na kulturze i propagowaniu zrównoważonej turystyki kulturalnej”.
Poprawka 2
Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego program „Kreatywna Europa”(2021–2027) oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 1295/2013 Preambuła, motyw 20
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Odzwierciedlając znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie ze zobowiązaniami Unii na rzecz realizacji porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, niniejszy program przyczyni się do uwzględnienia działań w dziedzinie klimatu i do osiągnięcia celu ogólnego, w ramach którego wydatki na realizację celów klimatycznych w budżecie Unii mają sięgnąć 25 %. Stosowne działania zostaną określone podczas opracowania i wdrażania programu i ponownie ocenione w kontekście odpowiednich ocen i procesów przeglądu. |
Odzwierciedlając znaczenie przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie ze zobowiązaniami Unii jako lidera na rzecz realizacji porozumienia paryskiego i celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, niniejszy program przyczyni się do uwzględnienia działań w dziedzinie klimatu i do osiągnięcia celu ogólnego, w ramach którego wydatki na realizację celów klimatycznych w budżecie Unii mają sięgnąć 30 %, jak również do uwzględnienia celów zrównoważonego rozwoju we wszystkich politykach UE . Stosowne działania zostaną określone podczas opracowania i wdrażania programu i ponownie ocenione w kontekście odpowiednich ocen i procesów przeglądu. |
Uzasadnienie
Poprawka ma podkreślić znaczenie celów zrównoważonego rozwoju i odzwierciedlić stanowisko KR-u w sprawie ich finansowania.
Poprawka 3
Preambuła, motyw 22
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Europejska Akademia Filmowa, od momentu jej utworzenia, wypracowała wyjątkową wiedzę ekspercką i znajduje się w uprzywilejowanej pozycji, by stworzyć ogólnoeuropejską społeczność filmowców i specjalistów z branży filmowej, promować i rozpowszechniać europejskie filmy poza granicami krajów produkcji oraz rozwijać prawdziwie europejską publiczność. Orkiestra powinna zatem kwalifikować się do bezpośredniego wsparcia Unii. |
|
Uzasadnienie
Zapis ten stanowi nieuzasadnioną pozytywną dyskryminację na korzyść tego organu. Nie ma wystarczającego uzasadnienia potrzeby bezpośredniego wsparcia UE dla tego organu, a wszelkie bezpośrednie wsparcie nie byłoby przejrzyste.
Poprawka 4
Preambuła, motyw 23
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Młodzieżowa Orkiestra Unii Europejskiej, od momentu jej utworzenia, wypracowała wyjątkową wiedzę ekspercką w zakresie promowania dialogu międzykulturowego, wzajemnego poszanowania i zrozumienia poprzez kulturę. Szczególny charakter Młodzieżowej Orkiestry Unii Europejskiej polega na tym, że jest to orkiestra europejska, która przekracza granice kultur i składa się z młodych muzyków wybranych na podstawie surowych kryteriów artystycznych w wyniku organizowanych co roku rygorystycznych przesłuchań we wszystkich państwach członkowskich. Orkiestra powinna zatem kwalifikować się do bezpośredniego wsparcia Unii. |
Młodzieżowa Orkiestra Unii Europejskiej, od momentu jej utworzenia, wypracowała wyjątkową wiedzę ekspercką w zakresie promowania dialogu międzykulturowego, wzajemnego poszanowania i zrozumienia poprzez kulturę. Szczególny charakter Młodzieżowej Orkiestry Unii Europejskiej polega na tym, że jest to orkiestra europejska, która przekracza granice kultur i składa się z młodych muzyków wybranych na podstawie surowych kryteriów artystycznych w wyniku organizowanych co roku rygorystycznych przesłuchań we wszystkich państwach członkowskich. Zatem, pod warunkiem że wszystkie zainteresowane strony będą w pełni przestrzegać niniejszego rozporządzenia , orkiestra powinna kwalifikować się do bezpośredniego wsparcia Unii. |
Uzasadnienie
Ze względów wymienionych w tekście Komisji, Młodzieżowa Orkiestra Europejska powinna kwalifikować się do otrzymania bezpośredniego wsparcia od UE i w ramach programu „Kreatywna Europa”na lata 2021 – 2027, pod warunkiem że wszystkie zasady finansowania są przestrzegane.
Poprawka 5
Preambuła, motyw 25
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
W celu zapewnienia skutecznego przydziału środków z budżetu ogólnego Unii konieczne jest zapewnienie europejskiej wartości dodanej wszystkich działań prowadzonych w ramach programu, ich komplementarności z działaniami państw członkowskich, przy jednoczesnym dążeniu do spójności, i synergii z programami finansowania wspierającymi obszary polityki ściśle powiązane ze sobą, jak również z przekrojowymi politykami, takimi jak unijna polityka konkurencji, oraz komplementarności wobec nich. |
W celu zapewnienia skutecznego przydziału środków z budżetu ogólnego Unii konieczne jest zapewnienie europejskiej wartości dodanej wszystkich działań prowadzonych w ramach programu, ich komplementarności z działaniami państw członkowskich i regionów , przy jednoczesnym dążeniu do spójności, i synergii z programami finansowania wspierającymi obszary polityki ściśle powiązane ze sobą, jak również z przekrojowymi politykami, takimi jak unijna polityka konkurencji, oraz komplementarności wobec nich. |
Uzasadnienie
Należy również uwzględnić komplementarność z działaniami regionów, gdyż na tym poziomie sprawowania rządów istnieją strategie polityczne powiązane ze specyfiką tych obszarów, a zwłaszcza regionów najbardziej oddalonych.
Poprawka 6
Preambuła, dodać nowy motyw po motywie 34
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
|
Zgodnie z art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej program powinien uwzględniać szczególną sytuację regionów najbardziej oddalonych (strukturalną, społeczną i gospodarczą). Należy przyjąć środki w ramach wszystkich komponentów programu, aby zwiększyć udział regionów najbardziej oddalonych oraz ułatwić wymianę kulturalną między tymi regionami a resztą UE i światem. Ponadto przewiduje się działania następcze i ocenę tych środków. |
Uzasadnienie
Program musi zawierać odniesienie do szczególnej sytuacji tych regionów, ponieważ mimo odległości stanowią one część niektórych państw członkowskich UE. Ponieważ wzbogacają one europejską kulturę, należy wzmocnić ich stosunki kulturalne z Unią, nawet jeśli obecny program nie zawiera odniesienia do nich.
Poprawka 7
Artykuł 3 ustęp 2
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||
|
|
Uzasadnienie
Należy poszerzyć zakres celów szczegółowych programu poza sektor kultury i sektor kreatywny poprzez skoncentrowanie się na mikroprzedsiębiorstwach oraz małych i średnich przedsiębiorstwach, by w sposób bardziej precyzyjny odzwierciedlić rzeczywiste warunki pracy w wymienionych sektorach.
Poprawka 8
Artykuł 4
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||||||||||||||||||||||
Zgodnie z celami, o których mowa w art. 3, komponent KULTURA ma następujące priorytety:
|
Zgodnie z celami, o których mowa w art. 3, komponent KULTURA ma następujące priorytety:
|
Uzasadnienie
Szczególną uwagę należy zwrócić na odległe obszary o utrudnieniach geograficznych. Ta specyficzna sytuacja regionów najbardziej oddalonych została uznana w art. 349 TFUE.
Poprawka 9
Artykuł 6
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||
|
|
Uzasadnienie
Jak podkreślono w sprawozdaniu z oceny śródokresowej programu „Kreatywna Europa”(2014–2020), program dociera do obywateli za pośrednictwem wspieranych prac i działań i wzbogaca ich tożsamość europejską. Ogólne powodzenie programu zależy od skuteczności rozpowszechniania informacji i przekazywania wiedzy na temat możliwości i wyzwań na odpowiednim szczeblu. Biura programu „Kreatywna Europa”należy zachęcać do rozwijania ich roli, przez dzielenie się sukcesami nie tylko z własnych krajów, ale przede wszystkim na szczeblu paneuropejskim, jak też w układzie lokalnym i regionalnym.
Poprawka 10
Artykuł 7 ustęp 1
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||||||||||
Pula środków finansowych na realizację programu na lata 2021–2027 wynosi 1 850 000 000 EUR według cen bieżących. Program jest realizowany zgodnie z następującym orientacyjnym podziałem finansowym:
|
Pula środków finansowych na realizację programu na lata 2021–2027 wynosi 2 000 000 000 EUR według cen bieżących. Program jest realizowany zgodnie z następującym orientacyjnym podziałem finansowym:
|
Uzasadnienie
Kultura i dziedzictwo kulturowe należy lepiej włączać do priorytetów kolejnych WRF zarówno poprzez uwzględnianie ich w głównym nurcie polityki, jak i poprzez przyznanie środków przekraczających 2 mld EUR na program „Kreatywna Europa”. Na komponent MEDIA planuje się niemal 78 % środków finansowych więcej niż na komponent KULTURA, mimo iż komponent KULTURA obejmuje więcej sektorów sztuki. Proponujemy zatem przeznaczyć powiększenie puli środków wysokości 150 000 000 EUR na komponent KULTURA.
Poprawka 11
Artykuł 7 ustęp 4
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Środki przydzielone państwom członkowskim w ramach zarządzania dzielonego mogą, na ich wniosek, zostać przeniesione do programu. Komisja wykonuje te środki bezpośrednio zgodnie z [art. 62 ust. 1 lit. a)] rozporządzenia finansowego lub pośrednio zgodnie z [art. 62 ust. 1 lit. c)] tego rozporządzenia. W miarę możliwości środki te wykorzystuje się na rzecz danego państwa członkowskiego. |
Środki przydzielone państwom członkowskim w ramach zarządzania dzielonego mogą, na ich wniosek, zostać przeniesione do programu. Komisja wykonuje te środki bezpośrednio zgodnie z [art. 62 ust. 1 lit. a)] rozporządzenia finansowego lub pośrednio zgodnie z [art. 62 ust. 1 lit. c)] tego rozporządzenia. Środki te wykorzystuje się na rzecz danego państwa członkowskiego. |
Uzasadnienie
Art. 7 ust. 4 wniosku, mówiący o tym, że państwo członkowskie przekazuje część wspólnie zarządzanych zasobów na program „Kreatywna Europa”, budzi pewne obawy. W tym przypadku państwo członkowskie nie ma wystarczających gwarancji, że te zasoby zostaną przydzielone na jego korzyść. Dlatego wniosek należy opracować w taki sposób, by te zasoby na pewno były wykorzystywane z korzyścią dla danego państwa członkowskiego.
Poprawka 12
Nowy artykuł 13
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||||||
|
Procedura komitetowa
|
Uzasadnienie
Zasady pomocniczości i proporcjonalności mogą zostać w pełni zrealizowane jedynie, jeśli we wniosku zostanie przywrócona „procedura komitetowa”w celu zapewnienia kontroli państw członkowskich nad zarządzaniem programem.
Poprawka 13
Artykuł 15
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Komisja, we współprac y z państwami członkowskimi, zapewnia ogólną spójność programu ze stosownymi politykami i programami – w szczególności dotyczącymi równowagi płci, edukacji, młodzieży i solidarności, zatrudnienia i włączenia społecznego, badań naukowych i innowacji, przemysłu i przedsiębiorstw, rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, środowiska i działań w dziedzinie klimatu, polityki spójności, polityki regionalnej i miejskiej, pomocy państwa oraz współpracy międzynarodowej i rozwoju – oraz komplementarność wobec tych polityk i programów. |
Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, zapewnia ogólną spójność programu ze stosownymi politykami i programami – w szczególności dotyczącymi równowagi płci, edukacji, młodzieży i solidarności, ochrony mniejszości, a w szczególności ochrony dziedzictwa autochtonicznych mniejszości narodowych, etnicznych i językowych , zatrudnienia i włączenia społecznego, badań naukowych i innowacji, zrównoważonej turystyki , przemysłu i przedsiębiorstw, rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, środowiska i działań w dziedzinie klimatu, polityki spójności, polityki regionalnej i miejskiej, pomocy państwa oraz współpracy międzynarodowej i rozwoju – oraz komplementarność wobec tych polityk i programów. |
Uzasadnienie
Turystyka związana z dziedzictwem kulturowym w dużej mierze przyczynia się do atrakcyjności Europy, jej regionów, miast i obszarów wiejskich z punktu widzenia przychodzących inwestycji sektora prywatnego, rozwoju kreatywnych dzielnic kulturalnych oraz przyciągania talentów i przedsiębiorstw wybierających swobodnie miejsce działalności, co podnosi konkurencyjność regionów i krajów zarówno w Europie, jak i na świecie. Ponadto, jako że liczni obywatele Unii Europejskiej (ok. 50 mln osób) mają obywatelstwo, które nie odpowiada ich językowi ojczystemu i ich narodowości, należy w unijnym procesie legislacyjnym wziąć także pod uwagę ich interesy.
Poprawka 14
Artykuł 18 ustęp 2
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Ocena śródokresowa programu przeprowadzana jest z chwilą, gdy dostępne są wystarczające informacje na temat realizacji programu, jednak nie później niż w ciągu czterech lat od rozpoczęcia realizacji programu. |
Ocena śródokresowa programu przeprowadzana jest z chwilą, gdy dostępne są wystarczające informacje na temat realizacji programu, jednak sprawozdanie z oceny śródokresowej przedkłada się nie później niż w ciągu czterech lat od rozpoczęcia realizacji programu. |
Uzasadnienie
Sprawozdanie z oceny śródokresowej ma instrumentalne znaczenie dla opracowania następnego programu ramowego, dlatego musi być gotowe i udostępnione odpowiednio wcześnie przed następnym okresem planowania.
Poprawka 15
Załącznik 1 komponent KULTURA
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||||||||||||||
Działania sektorowe:
|
Działania sektorowe:
|
Uzasadnienie
Tradycyjne formy kultury ludowej (rzemiosło, muzyka, taniec itp.) stanowią ważne źródło żywotności w szczególności osiedli wiejskich, źródło rozwoju lokalnego i regionalnego oraz europejskiej wymiany kulturowej, a także narzędzie służące umocnieniu europejskiej tożsamości kulturowej i zachowaniu zasady „jedność w różnorodności”.
II. ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
Program „Kreatywna Europa”
1. |
Przychylnie przyjmuje wniosek Komisji dotyczący kontynuacji bieżącego programu „Kreatywna Europa”jako samodzielnego programu, uwzględniającego wszystkie podmioty z sektora kultury. Autonomiczne ramy finansowe są najlepszym sposobem na zapewnienie kontynuacji osiągnięć z okresu 2014–2020, jak też umożliwienie dokonania rzetelnej oceny w przyszłości. |
2. |
Przypomina, że program „Kreatywna Europa”jest elementem szerszego wniosku dotyczącego następnych wieloletnich ram finansowych (opublikowanego w dniu 2 maja 2018 r.), zatem wynik negocjacji w sprawie projektu budżetu ma duży wpływ na ostateczną formę i treść programu. Program „Kreatywna Europa”ma istotne znaczenie dla rozwijania sektora kultury i jego umiędzynarodowienia. Dlatego zwiększenie zasobów programu przyjmuje się z zadowoleniem. Niezwykle ważne jest, aby nie zmniejszać udziału programu w całkowitym budżecie UE, szczególnie z racji wyzwań związanych ze współpracą europejską. |
3. |
Zwraca uwagę na rozwój kultury jako obszaru politycznego: rośnie liczba projektów międzysektorowych związanych z kulturą, obejmujących takie obszary jak rewitalizacja obszarów miejskich, niezależność młodych ludzi, zdrowie, dobrostan oraz włączenie społeczne. Komitet z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wniosek odzwierciedla to zjawisko. |
4. |
Jeśli chodzi o rolę kultury i sztuki w budowaniu tożsamości i zapewnianiu spójności, podkreśla znaczenie wolności artystycznej i wolności wypowiedzi, które należy zagwarantować zgodnie z uniwersalnymi wartościami takimi jak godność osoby ludzkiej, równość i solidarność, a także zgodnie z zasadami demokracji i praworządności. |
5. |
Ponadto aby rozwijać „europejską tożsamość obywatelską”, istotne są działania i środki na rzecz upowszechniania wiedzy o tym, co wspólne dla wszystkich Europejczyków, w takich obszarach jak historia, kultura i dziedzictwo. W związku z tym szczególne znaczenie mają poszerzony program „Kreatywna Europa”i program na rzecz kultury. |
6. |
Wyraża zadowolenie, że wniosek odzwierciedla społeczny, gospodarczy i zewnętrzny wymiar, jak również dziedzictwo kulturowe i cyfrowe jako dwa przekrojowe działania nowego europejskiego programu na rzecz kultury przez przypisywanie im odpowiednich działań. |
7. |
Z zadowoleniem przyjmuje wzmocnienie międzynarodowego wymiaru wniosku, ale zwraca uwagę na wyzwania wiążące się z uzgadnianiem priorytetów w ramach UE i poza nią. |
8. |
Z zadowoleniem przyjmuje odniesienia w programie do synergii z – między innymi – polityką regionalną oraz polityką dotyczącą obszarów miejskich i wiejskich, która „ma instrumentalne znaczenie dla promowania przywrócenia dziedzictwa kulturowego oraz wspierania sektora kultury i sektora kreatywnego” (1). |
9. |
Proponuje dalsze uwypuklenie odniesienia do kluczowej roli samorządów terytorialnych w promowaniu i wychwalaniu życia artystycznego i kulturalnego ich społeczności oraz nawołuje do zwiększenia udziału tych samorządów w programie. Podkreśla w tym kontekście, że należy znaleźć odpowiednią równowagę między przeznaczaniem zasobów na duże, szeroko zakrojone projekty a finansowaniem środków i działań skupionych na poziomie lokalnym i regionalnym, w tym realizowanych przez MŚP. |
10. |
Ponownie przypomina, że mikroprzedsiębiorstwa, MŚP oraz firmy prowadzone przez osoby pracujące na własny rachunek stanowią większość przedsiębiorstw działających w sektorze kultury i sektorze kreatywnym, co wymaga podejmowania inicjatyw i odpowiedniej organizacji na szczeblu lokalnym. Taki układ stanowi pozytywny aspekt dla regionów, ponieważ stymuluje lokalną gospodarkę, ale także ułatwia zatrzymywanie utalentowanych osób i utrzymywanie odpowiednich miejsc pracy na szczeblu lokalnym. Dlatego też należy zwracać uwagę na szczególną sytuację przedsiębiorców i pracowników działających w sektorze kultury, w tym w regionach o trwałych i strukturalnych ograniczeniach (2). |
11. |
Wyraża zaniepokojenie, że Młodzieżowa Orkiestra Unii Europejskiej (EUYO) została bezpośrednio wymieniona w preambule wniosku jako podmiot, który powinien „kwalifikować się do bezpośredniego wsparcia Unii”, choć zmiana do aktualnego rozporządzenia uzgodniona przez państwa członkowskie wyraźnie wskazuje, że „[w] drodze wyjątku należy przyznać EUYO fundusze do zakończenia bieżącego programu „Kreatywna Europa”w dniu 31 grudnia 2020 r.”; Europejski Komitet Regionów chciałby w tym względzie uzyskać gwarancję, że wszystkie odnośne strony działają w pełnej zgodności z aktualnym rozporządzeniem zmienionym rozporządzeniem (UE) 2018/596 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 kwietnia 2018 r. |
12. |
Ze względu na szczególną sytuację twórców kultury i przedsiębiorców sektora kultury podkreśla, jak ważne jest, by w ramach programu „Kreatywna Europa”poinformować o systemie poręczeń utworzonym w poprzednim okresie programowania oraz zachęcać do jego stosowania, nawet jeśli system ten jest zlokalizowany w innym miejscu. |
Komponent KULTURA
13. |
Wyraża obawę o zrównoważenie działań horyzontalnych i nowych działań sektorowych, ponieważ niewielkie zwiększenie budżetu nie oznacza automatycznie możliwości realizacji dużo większej liczby priorytetów. |
14. |
W odniesieniu do działań sektorowych:
|
15. |
Zaleca wprowadzenie silniejszego powiązania z art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) w części, która w kontekście komponentu KULTURA odnosi się do tożsamości europejskiej i europejskich wartości, tak aby zapewnić osiągnięcie celu i aby program nie został niewłaściwie zrozumiany. |
16. |
Zdecydowanie zachęca wszystkie sektory kultury i sektory audiowizualne – takie jak sektor muzyczny – do przekazywania wiedzy i umiejętności cyfrowych z myślą o zacieśnianiu stosunków i nawiązywaniu innowacyjnej współpracy także na szczeblu lokalnym i regionalnym. |
Komponent MIĘDZYSEKTOROWY
17. |
Z zadowoleniem przyjmuje nowe priorytety i wzmocnienie tego komponentu, zapewniające synergię w ramach programu; jednocześnie wskazuje, że w porównaniu z omawianym wnioskiem w programie „Kreatywna Europa”na okres 2014–2020 położono większy nacisk na zbieranie danych i statystyki w tym komponencie, co powinno zostać uwzględnione także w przyszłym programie. |
Komponent MEDIA
18. |
Zauważa zmianę paradygmatu, którą niesie ze sobą transformacja cyfrowa, poprzez zmianę sposobu tworzenia dóbr kultury, zarządzania nimi, ich rozpowszechniania, udostępniania, wykorzystywania i uzyskiwania z nich przychodów. Cyfryzacja zapewnia nowe możliwości także dla kontaktów między regionami w Europie podczas wymiany prac audiowizualnych i zapoznawania się z nowymi sposobami tworzenia powiązań i wymiany treści. Cyfryzacja może ułatwić przyciągnięcie nowych odbiorców, wykorzystanie treści alternatywnych, świadczenie nowych usług i lepsze wyeksponowanie treści pochodzących z różnych regionów (3). Transformacja cyfrowa sprawi, że propagatorzy kultury staną się – za pośrednictwem nowych narzędzi wielokierunkowej i wielokanałowej komunikacji cyfrowej – innowacyjnymi podmiotami kształtującymi powiązania lojalnościowe z danym terytorium, a tym samym staną się też aktywnymi czynnikami zrównoważonego i inteligentnego rozwoju kulturalnego i wzrostu gospodarczego. |
19. |
W tym kontekście zwraca uwagę na znaczną liczbę artystów, których prace i rozwój, choć nie są cyfrowe, są równie ważne, jak również na podmioty oferujące społeczeństwu możliwości i narzędzia szkoleniowe, takie jak biblioteki. |
20. |
Zdecydowanie zachęca wszystkie sektory kultury i sektory audiowizualne – takie jak sektor muzyczny – do przekazywania wiedzy i umiejętności cyfrowych z myślą o zacieśnianiu stosunków i nawiązywaniu innowacyjnej współpracy także na szczeblu lokalnym i regionalnym. |
21. |
W tym kontekście zwraca uwagę na fakt, że nadal istnieje niecyfrowy nurt twórczości oraz rozwoju artystycznego, który jako taki również powinien znaleźć godne miejsce w społeczeństwie XXI wieku. |
Budżet
22. |
Wyraża obawy dotyczące proponowanego budżetu nowego programu ze względu na następujące czynniki:
|
23. |
Proponuje w tym względzie zwiększenie środków budżetowych do ponad 2 mld EUR, jak również podkreśla potrzebę lepszego włączenia kultury i dziedzictwa kulturowego do priorytetów kolejnych WRF przez uwzględnianie ich w głównym nurcie, jak i synergię z innymi programami i polityką w innych obszarach. |
24. |
Zdecydowanie podkreśla, że należy regularnie prowadzić konsultacje z samorządami terytorialnymi w zakresie koncepcji i wdrożenia środków służących finansowaniu sektora kultury i sektora kreatywnego w Europie oraz zarządzania tymi środkami, przy zwróceniu uwagi na odpowiednio szeroki zasięg geograficzny. |
25. |
Jeśli chodzi o wyjście Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej, wyraża nadzieję, że korzystając ze wspólnych osiągnięć i dotychczasowych doświadczeń kulturalnych, UE i Wielka Brytania będą mogły kontynuować i dalej rozwijać korzystne dla obu stron stosunki w dziedzinie kultury. |
26. |
Uważa, że zasady pomocniczości i proporcjonalności mogą zostać w pełni zrealizowane jedynie, jeśli we wniosku zostanie przywrócona „procedura komitetowa”w celu zapewnienia kontroli państw członkowskich nad zarządzaniem programem; analogicznie należy systematycznie przeprowadzać konsultacje na szczeblu lokalnym i regionalnym w zakresie kierunków i rocznych programów prac. |
Nowy europejski program na rzecz kultury
27. |
Z zadowoleniem przyjmuje nowy europejski program na rzecz kultury jako istotny, kompleksowy fundament polityki mającej za zadanie wzmocnić tożsamość europejską przez uznanie różnorodności kultur w Europie, ożywić europejski sektor kultury i sektor kreatywny oraz ich stosunki z partnerami spoza Europy, jak też wzmocnić powiązania między obszarami polityki dotyczącymi kultury, kształcenia i innych dziedzin. |
28. |
Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że nowy program europejski, przez wprowadzenie pojęcia „potencjału kulturowego”, uwzględnia wyzwanie związane ze zmianą oczekiwań odbiorców, wymagające większego zaangażowania lokalnej ludności w kształtowanie programów kulturalnych poprzez wykorzystanie ich pomysłów czy nawet ich udział we wdrożeniu. |
29. |
Wyraża zadowolenie, że w komunikacie bezpośrednio wymienia się miasta i regiony jako jeden z trzech ekosystemów, na których należy się skoncentrować; jednocześnie podkreśla znaczenie uwzględnienia kluczowej roli samorządów terytorialnych w praktycznej realizacji priorytetów. |
30. |
Jednocześnie zauważa w tym kontekście, że Komitet podkreślił już wcześniej, że samorządy terytorialne, jako najbliższe obywatelom, są na strategicznie najlepszej pozycji, by reagować na konkretne potrzeby i wymagania różnych grup kulturalnych w Unii Europejskiej, co wiąże się także z dużym zakresem odpowiedzialności (5). |
31. |
Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że nowy program uznaje potrzebę zmiany paradygmatu ze STEM (nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria i matematyka) na STEAM (z uwzględnieniem sztuki) oraz rozszerzenia w obecnym momencie kreatywnego i krytycznego myślenia na wszystkie szczeble kształcenia i szkolenia, jak też zerwania z wyraźnym podziałem na nauki ścisłe i humanistyczne. Sztuka oferuje potencjał tworzenia nowych i pożytecznych idei. Uwzględnienie sztuki i kreatywności w nauczaniu STEM sprawi, że przedmioty te staną się jeszcze bardziej atrakcyjne, kreatywne i innowacyjne. Przedmioty artystyczne wspierają rozwój talentów i kultury i z tego właśnie powodu należy zintegrować je z technologią. |
32. |
Kultura autochtonicznych mniejszości narodowych, etnicznych i językowych jest istotnym elementem dziedzictwa kulturowego Unii Europejskiej. Władze lokalne i regionalne są odpowiedzialne za zachowanie i wspieranie tej kultury oraz zapewnienie wszystkim dostępu do niej. Ponadto UE powinna udzielić finansowego wsparcia w tej dziedzinie, włączając w to ukierunkowane środki przeznaczone na zadania przydzielone władzom regionalnym w odniesieniu do ochrony środowiska kulturowego mniejszości. Należy zwrócić szczególną uwagę na wykorzystywanie innowacyjnych narzędzi wirtualnych oraz zadbać o promowanie różnych kultur mniejszościowych na poziomie UE. |
33. |
Nawołuje, by UE i rządy na szczeblu krajowym uznały innowacje w sektorze kulturalnym i sektorze kreatywnym za czynnik napędzający całościowy rozwój lokalny i regionalny. |
34. |
Przypomina, że samorządy terytorialne w ramach swych strategii rozwoju z powodzeniem uwzględniły sektor kultury i sektor kreatywny w wielu dziedzinach i przyczyniło się to do wzmocnienia lokalnej gospodarki oraz skłoniło ludzi do pozostania na tych obszarach (6). |
35. |
Zaznacza jednak, że włączenie strategii inteligentnej specjalizacji do strategii regionalnego rozwoju nadal jest wyzwaniem, dlatego regiony potrzebują szerszego wsparcia instytucji UE w realizacji inteligentnej specjalizacji, uważanej za ramy polityki regionalnej w zakresie wzrostu stymulowanego przez innowacje. |
36. |
Podkreśla, że Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego 2018 wyraźnie zintensyfikował powiązaną z nim aktywność w terenie i uruchomił tysiące działań w całej Europie, zachęcił do udostępniania dziedzictwa kulturowego Europy i jego docenienia jako wspólnego zasobu, zwiększył wiedzę o historii i wspólnych wartościach europejskich oraz wzmocnił poczucie przynależności do wspólnej przestrzeni europejskiej. |
37. |
Wnosi, by wykorzystać, wspierać i spożytkować wpływ i pozytywne rezultaty Roku oraz by partnerstwa i sieci powstałe w trakcie Roku dalej funkcjonowały w ramach unijnej współpracy kulturalnej. Europejski Komitet Regionów pozytywnie odnosi się zatem do przedstawionych w grudniu 2018 r. europejskich ram na rzecz dziedzictwa kulturowego, obejmujących pięć konkretnych obszarów działań, których celem jest spowodowanie rzeczywistej zmiany w sposobie naszego korzystania z europejskiego dziedzictwa kulturowego, jego ochrony i promocji. |
38. |
Akceptuje art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 167 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jako wybraną podstawę prawną; uznaje znaczenie art. 173 i 208 TFUE oraz popiera trzy strategiczne cele (wymiar społeczny, gospodarczy i zewnętrzny) oraz dwa przekrojowe działania (dziedzictwo kulturowe i cyfryzacja). |
39. |
Zaleca, by w wymiarze społecznym punkt „ochrona i propagowanie dziedzictwa kulturowego Europy jako wspólnego zasobu, aby podnieść poziom wiedzy na temat naszej wspólnej historii i wartości oraz wzmocnić poczucie wspólnej tożsamości europejskiej”wspierał ochronę i poszanowanie dziedzictwa religijnego Europy i promował podstawowe europejskie wartości, o których mowa w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). |
40. |
Jeśli chodzi o trzeci wymiar (stosunki zewnętrzne): „Wyraźnie wskazuje na potrzebę solidniejszej i głębszej współpracy na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym w odniesieniu do inicjowania i rozwijania strategii wspierających międzynarodowe stosunki kulturalne i działalność w tym obszarze” (7) i uważa, że dyplomacja miast mogłaby stanowić krok naprzód w promowaniu europejskiej tożsamości kulturowej na całym świecie. |
41. |
Uważa, że lepiej byłoby umieścić mobilność osób związanych zawodowo z kulturą wśród działań przekrojowych, biorąc pod uwagę fakt, że zapewnia ona istotną wartość dodaną dla wszystkich trzech wymiarów. |
42. |
Ponownie podkreśla potrzebę usprawnienia zbierania danych i statystyk w zakresie kultury, gdyż jest to warunek wstępny opracowania w przyszłości rzetelnej polityki popartej faktami, i nawołuje do przyjęcia strategicznego podejścia badawczego ułatwiającego przekazywanie wiedzy w ramach obecnie rozproszonych inicjatyw, gwarantującego uwzględnienie wszystkich sektorów we współpracy z zainteresowanymi podmiotami w sferze kultury. |
Bruksela, dnia 6 lutego 2019 r.
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów
Karl-Heinz LAMBERTZ
(1) COM(2018) 366 final.
(2) CdR 401/2011 fin.
(3) CdR 293/2010 fin.
(4) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52011AR0401&from=EN.
(5) CdR 44/2006 fin.
(6) CdR 181/2010 fin.
(7) COR-2016-05110-00-00-AC-TRA
KOMITET REGIONÓW
16.5.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168/49 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Erasmus: program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu
(2019/C 168/08)
Sprawozdawca |
Ulrike HILLER (DE/PES), senator, przedstawicielka Wolnego hanzeatyckiego miasta Brema w rządzie federalnym odpowiedzialna za sprawy europejskie |
Dokument źródłowy |
Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego „Erasmus”: unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu oraz uchylającego rozporządzenie (UE) nr 1288/2013 COM(2018) 367 final |
I. ZALECANE POPRAWKI
Poprawka 1
Preambuła, motyw 1
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
W kontekście szybkich i głębokich zmian wywołanych rewolucją technologiczną i globalizacją, inwestowanie w mobilność edukacyjną, współpracę i rozwój polityki innowacji w dziedzinach kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu ma kluczowe znaczenie dla tworzenia włączających, spójnych i odpornych społeczeństw oraz zachowania konkurencyjności Unii, wnosząc jednocześnie wkład we wzmacnianie tożsamości europejskiej i bardziej demokratyczną Unię. |
W kontekście szybkich i głębokich zmian wywołanych rewolucją technologiczną i globalizacją, inwestowanie w upowszechnianie wiedzy i kultury , mobilność edukacyjną, współpracę i rozwój polityki innowacji w dziedzinach kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu ma kluczowe znaczenie dla tworzenia włączających, spójnych i odpornych społeczeństw oraz zachowania konkurencyjności Unii, wnosząc jednocześnie wkład we wzmacnianie tożsamości europejskiej i bardziej demokratyczną Unię. |
Poprawka 2
Preambuła, motyw 4
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
W Europejskim filarze praw socjalnych, uroczyście ogłoszonym i podpisanym dnia 17 listopada 2017 r. przez Parlament Europejski, Radę i Komisję, stanowi się jako jego pierwszą zasadę, że każda osoba ma prawo do edukacji włączającej, charakteryzującej się dobrą jakością, szkoleń i uczenia się przez całe życie w celu utrzymania i nabywania umiejętności, które pozwolą jej w pełni uczestniczyć w życiu społeczeństwa i skutecznie radzić sobie ze zmianami na rynku pracy. |
W Europejskim filarze praw socjalnych, uroczyście ogłoszonym i podpisanym dnia 17 listopada 2017 r. przez Parlament Europejski, Radę i Komisję, stanowi się jako jego pierwszą zasadę, że każda osoba ma prawo do edukacji włączającej, charakteryzującej się dobrą jakością, szkoleń i uczenia się przez całe życie w celu utrzymania i nabywania umiejętności, które pozwolą jej w pełni uczestniczyć w życiu społeczeństwa i skutecznie radzić sobie ze zmianami na rynku pracy. Ma to duże znaczenie zwłaszcza dla tych wszystkich młodych osób w Europie, które obecnie nie mają pracy. Należy zagwarantować równy dostęp do kształcenia bez względu na płeć, pochodzenie rasowe lub etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną lub lokalizację geograficzną, z należytym uwzględnieniem praw mniejszości językowych. |
Uzasadnienie
W Europejskim filarze praw socjalnych nie podkreśla się wyzwań związanych z edukacją stojących przed mieszkańcami terenów oddalonych lub przedstawicielami mniejszości językowych.
Poprawka 3
Preambuła, motyw 8
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
W swoim komunikacie pt. „Nowoczesny budżet dla Unii, która chroni, wspiera i broni – Wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027”, przyjętym w dniu 2 maja 2018 r., Komisja zaproponowała położenie większego nacisku na „młodzież”w kolejnych wieloletnich ramach finansowych, szczególnie dzięki ponad dwukrotnemu zwiększeniu w porównaniu do lat 2014–2020 budżetu programu Erasmus+, będącego jednym z najbardziej widocznych osiągnięć Unii. W nowym programie nacisk powinien zostać położony na włączenie społeczne i dotarcie do większej liczby młodych osób o mniejszych szansach. Powinno to umożliwić większej liczbie młodych ludzi przeniesienie się do innego kraju, aby uczyć się lub pracować. |
W swoim komunikacie pt. „Nowoczesny budżet dla Unii, która chroni, wspiera i broni – Wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027”, przyjętym w dniu 2 maja 2018 r., Komisja zaproponowała położenie większego nacisku na „młodzież”w kolejnych wieloletnich ramach finansowych, szczególnie dzięki ponad dwukrotnemu zwiększeniu w porównaniu do lat 2014–2020 budżetu programu Erasmus+, będącego jednym z najbardziej widocznych osiągnięć Unii. W nowym programie nacisk powinien zostać położony na włączenie społeczne i dotarcie do większej liczby młodych osób o mniejszych szansach. Powinno to umożliwić większej liczbie młodych ludzi przeniesienie się do innego kraju, aby uczyć się lub pracować. Aby możliwe było jak najszybsze wdrożenie zasady „brak możliwości ukończenia szkoły lub studiów bez uczestnictwa w projekcie europejskim”, program powinien być odpowiednio zaadresowany również do kadry kształcenia pozaszkolnego, zawodowego i ogólnego, obejmować zachęty i kształcenie ich pod kątem zmotywowania jak największego odsetka młodzieży. |
Uzasadnienie
W związku z tym, że rola nauczycieli kształcenia pozaszkolnego, ogólnego i zawodowego dla osób o mniejszych szansach jest często decydująca, jeśli chodzi o zachęcanie bądź zniechęcanie do udziału (tzw. gate keeper), trzeba koniecznie inwestować także w ich szkolenie. Jednocześnie należy należycie uwzględnić zjawisko drenażu mózgów.
Poprawka 4
Preambuła, motyw 9
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
W tym kontekście niezbędne jest ustanowienie kolejnego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu (zwanego dalej „programem”) będącego kontynuacją programu Erasmus+ ustanowionego na lata 2014–2020 rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013. Należy zachować zintegrowany charakter programu z lat 2014–2020, obejmujący uczenie się we wszystkich kontekstach – formalnym, pozaformalnym i nieformalnym, na wszystkich etapach życia – aby rozszerzyć elastyczne ścieżki uczenia się, umożliwiając osobom rozwój tych kompetencji, które są niezbędne do sprostania wyzwaniom XXI wieku. |
W tym kontekście niezbędne jest ustanowienie kolejnego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu (zwanego dalej „programem”) będącego kontynuacją programu Erasmus+ ustanowionego na lata 2014–2020 rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013. Należy zachować zintegrowany charakter programu z lat 2014–2020, obejmujący uczenie się we wszystkich kontekstach – formalnym, pozaformalnym i nieformalnym, na wszystkich etapach życia – aby rozszerzyć elastyczne ścieżki uczenia się i zdobywanie doświadczeń życiowych w celu wzmocnienia tożsamości europejskiej i zrozumienia kulturowej różnorodności krajów Europy , umożliwiając osobom rozwój tych kompetencji, które są niezbędne do sprostania wyzwaniom XXI wieku. |
Uzasadnienie
Należy wyraźnie zwrócić uwagę, że rozwój przyszłościowych kompetencji zawodowych poprzez zdobywanie doświadczeń życiowych w innym kraju europejskim daje istotne impulsy do działania i jest ściśle związany z rozwojem tożsamości europejskiej.
Poprawka 5
Preambuła, motyw 10
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Program powinien być zaprojektowany w taki sposób, by w jeszcze większym stopniu przyczyniał się do realizacji celów i priorytetów polityki unijnej w dziedzinach kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu. Spójne podejście polegające na uczeniu się przez całe życie ma kluczowe znaczenie dla zarządzania różnymi zmianami, z którymi ludzie będą mieli do czynienia w ciągu swojego życia. Stosując to podejście, kolejny program powinien utrzymać ścisłe powiązanie z ogólnymi ramami strategicznymi unijnej współpracy politycznej w dziedzinach kształcenia, szkolenia i młodzieży, w tym programami strategicznymi dla szkolnictwa, szkolnictwa wyższego, kształcenia i szkolenia zawodowego i kształcenia dorosłych, przy jednoczesnym wzmocnieniu i rozwoju nowych synergii z innymi powiązanymi programami i obszarami polityki unijnej. |
Program powinien być zaprojektowany w taki sposób, by w jeszcze większym stopniu przyczyniał się do realizacji celów i priorytetów polityki unijnej w dziedzinach kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu. Mając to na uwadze, program powinien wzmacniać uczenie i akceptację podstawowych wartości, które leżą u podstaw Unii Europejskiej: poszanowania godności ludzkiej, wolności (w tym wolność słowa), demokracji, równości, praworządności i poszanowania praw człowieka. Wartości te są wspólne państwom członkowskim w społeczeństwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwości, solidarności oraz na równości kobiet i mężczyzn. Ponadto spójne podejście polegające na uczeniu się przez całe życie ma kluczowe znaczenie dla zarządzania różnymi zmianami, z którymi ludzie będą mieli do czynienia w ciągu swojego życia. Stosując to podejście, kolejny program powinien utrzymać ścisłe powiązanie z ogólnymi ramami strategicznymi unijnej współpracy politycznej w dziedzinach kształcenia, szkolenia i młodzieży, w tym programami strategicznymi dla szkolnictwa, szkolnictwa wyższego, kształcenia i szkolenia zawodowego i kształcenia dorosłych, przy jednoczesnym wzmocnieniu i rozwoju nowych synergii z innymi powiązanymi programami i obszarami polityki unijnej. |
Uzasadnienie
Zaproponowana poprawka podkreśla tę konieczność – zgodnie z paryską deklaracją ministrów oświaty w sprawie promowania poprzez edukację poczucia obywatelstwa oraz wspólnych wartości, którymi są wolność, tolerancja i brak dyskryminacji – i precyzuje „polityczne cele i priorytety Unii”.
Poprawka 6
Preambuła, motyw 11
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Program jest ważnym składnikiem działań na rzecz europejskiego obszaru edukacji. Powinien zostać zaprojektowany w sposób umożliwiający wniesienie wkładu w program stanowiący kontynuację strategicznych ram współpracy na rzecz kształcenia i szkolenia oraz europejski program na rzecz umiejętności, dzięki wspólnemu rozumieniu strategicznego znaczenia umiejętności i kompetencji dla zachowania miejsc pracy, wzrostu i konkurencyjności. Program powinien wspierać państwa członkowskie w osiągnięciu celów wskazanych w deklaracji paryskiej w sprawie promowania – poprzez edukację – poczucia obywatelstwa oraz wspólnych wartości, którymi są wolność, tolerancja i niedyskryminacja. |
Program jest ważnym składnikiem działań na rzecz europejskiego obszaru edukacji. Powinien zostać zaprojektowany w sposób umożliwiający wniesienie wkładu w program stanowiący kontynuację strategicznych ram współpracy na rzecz kształcenia i szkolenia oraz europejski program na rzecz umiejętności, dzięki wspólnemu rozumieniu strategicznego znaczenia umiejętności i kompetencji dla zachowania miejsc pracy, wzrostu i konkurencyjności. Program powinien wspierać państwa członkowskie w osiągnięciu celów wskazanych w deklaracji paryskiej w sprawie promowania – poprzez edukację – poczucia obywatelstwa oraz wspólnych wartości, którymi są wolność, tolerancja i niedyskryminacja, aby pomóc młodym ludziom stać się zaangażowanymi obywatelami Unii, którzy są świadomi europejskich wartości i mogą bronić tych wartości i korzystać z nich . Dlatego właśnie program przedstawia strategiczne znaczenie umiejętności i kompetencji dla zachowania miejsc pracy, wzrostu i konkurencyjności. |
Uzasadnienie
Należy wyraźnie zwrócić uwagę, że rozwój przyszłościowych kompetencji zawodowych poprzez zdobywanie doświadczeń życiowych w innym kraju europejskim daje istotne impulsy do działania i jest ściśle związany z rozwojem tożsamości europejskiej.
Poprawka 7
Preambuła, motyw 12
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Program powinien być spójny z nową strategią UE na rzecz młodzieży, ramami współpracy europejskiej w dziedzinie młodzieży na lata 2019–2027, opartymi na komunikacie Komisji z dnia 22 maja 2018 r. pt. „Angażowanie, łączenie i wzmacnianie pozycji osób młodych: strategia UE na rzecz młodzieży”. |
Program powinien być spójny z nową strategią UE na rzecz młodzieży, ramami współpracy europejskiej w dziedzinie młodzieży na lata 2019–2027, opartymi na komunikacie Komisji z dnia 22 maja 2018 r. pt. „Angażowanie, łączenie i wzmacnianie pozycji osób młodych: strategia UE na rzecz młodzieży”, oraz uwzględniać plan prac UE na rzecz młodzieży . |
Uzasadnienie
W celu poprawy spójności polityki należy uwzględnić plan prac UE na rzecz młodzieży.
Poprawka 8
Preambuła, motyw 14
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Program powinien przyczynić się do wzmocnienia unijnego potencjału innowacyjności, szczególnie dzięki wspieraniu działań z zakresu mobilności i współpracy, które pobudzają rozwój kompetencji w przyszłościowych dziedzinach badań lub dyscyplinach, takich jak nauka, technologie, inżynieria i matematyka, zmiany klimatu, środowisko naturalne, czysta energia, sztuczna inteligencja, robotyka, analiza danych i sztuka/projektowanie, aby pomóc ludziom w rozwoju wiedzy, umiejętności i kompetencji potrzebnych w przyszłości. |
Program powinien przyczynić się do wzmocnienia unijnego potencjału innowacyjności, szczególnie dzięki wspieraniu działań z zakresu mobilności i współpracy, które pobudzają rozwój kompetencji w przyszłościowych dziedzinach badań lub dyscyplinach, takich jak nauka, technologie, inżynieria i matematyka, zmiany klimatu, środowisko naturalne, czysta energia, sztuczna inteligencja, robotyka, analiza danych i projektowanie, a także sztuka i nauki humanistyczne , aby pomóc ludziom w rozwoju wiedzy, umiejętności i kompetencji potrzebnych w przyszłości. Ta kompleksowa edukacja będzie sprzyjać pogłębianiu wiedzy o demokracji, wspierać krytyczną analizę współczesnych realiów i ich międzykulturowości oraz będzie korzystna dla rozwoju kompetencji społecznych, takich jak np. współpraca międzykulturowa, empatia, tolerancja oraz zdolność do nauki poprzez samodzielną pracę. Wszystkie te elementy są niezwykle ważne. |
Uzasadnienie
W związku z tym, że koncepcja innowacji Unii zależy nie tylko od kompetencji z określonych dziedzin i dyscyplin, lecz także od umiejętności związanych ze sztuką i naukami humanistycznymi, a także od rozwijania kompetencji społecznych (przyszłych) pracowników oraz kadry kierowniczej, wszystkie te aspekty powinny zostać należycie uwzględnione w programie.
Poprawka 9
Preambuła, motyw 15
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Efekt synergii z programem „Horyzont Europa”powinien zapewnić, aby połączone zasoby programu i programu „Horyzont Europa” (1) zostały wykorzystane do wspierania działań poświęconych wzmocnieniu i zmodernizowaniu europejskich instytucji szkolnictwa wyższego. „Horyzont Europa”będzie w stosownych przypadkach uzupełniał wsparcie programu dla inicjatywy dotyczącej europejskich szkół wyższych, zwłaszcza jej wymiaru badawczego, w ramach opracowywania nowych, wspólnych, zintegrowanych długoterminowych i zrównoważonych strategii na rzecz edukacji, badań naukowych i innowacji. Dzięki synergii z programem „Horyzont Europa”promowana będzie integracja obszaru edukacji i prac badawczych w instytucjach szkolnictwa wyższego. |
Efekt synergii z programem „Horyzont Europa”powinien zapewnić, aby połączone zasoby programu i programu „Horyzont Europa”[1] zostały wykorzystane do wspierania działań poświęconych wzmocnieniu i zmodernizowaniu europejskich instytucji szkolnictwa wyższego, z należytym uwzględnieniem wyzwań związanych z obszarami wiejskimi, najbardziej oddalonymi regionami Unii, regionami, które cierpią na skutek poważnych i trwałych niekorzystnych warunków przyrodniczych lub demograficznych, takimi jak regiony wyspiarskie, transgraniczne i górskie, oraz z obszarami państw członkowskich dotkniętymi klęskami żywiołowymi . „Horyzont Europa”będzie w stosownych przypadkach uzupełniał wsparcie programu dla inicjatywy dotyczącej europejskich szkół wyższych, zwłaszcza jej wymiaru badawczego, w ramach opracowywania nowych, wspólnych, zintegrowanych długoterminowych i zrównoważonych strategii na rzecz edukacji, badań naukowych i innowacji. Dzięki synergii z programem „Horyzont Europa”promowana będzie integracja obszaru edukacji i prac badawczych w instytucjach szkolnictwa wyższego, również po to, by sprzyjać konwergencji pozostających w tyle regionów w tym sektorze . |
|
Uzasadnienie
Edukacja i badania naukowe są decydującymi czynnikami dla rozwoju społeczno-gospodarczego i możliwości zatrudnienia, w związku z tym należytą uwagę należy zwrócić także na peryferyjne i pozostające w tyle regiony UE.
Poprawka 10
Preambuła, motyw 16
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Program powinien mieć bardziej włączający charakter dzięki docieraniu do osób o mniejszych szansach, w tym dzięki elastyczniejszym formułom mobilności edukacyjnej oraz dzięki pobudzaniu uczestnictwa mniejszych organizacji, szczególnie organizacji po raz pierwszy korzystających z programu oraz społecznościowych organizacji lokalnych, pracujących bezpośrednio z osobami uczącymi się w każdej grupie wiekowej, będącymi w niekorzystnej sytuacji. Należy wspierać formuły wirtualne, takie jak współpraca wirtualna czy mobilność mieszana lub wirtualna, aby dotrzeć do większej liczby uczestników, w szczególności tych o mniejszych szansach i tych, dla których przemieszczenie się do państwa innego niż państwo zamieszkania stanowiłoby trudność. |
Program powinien mieć bardziej włączający charakter dzięki docieraniu do osób o mniejszych szansach, w tym dzięki elastyczniejszym formułom mobilności edukacyjnej oraz dzięki pobudzaniu uczestnictwa mniejszych organizacji, szczególnie organizacji po raz pierwszy korzystających z programu oraz społecznościowych organizacji lokalnych, również na poziomie lokalnym i regionalnym , pracujących bezpośrednio z osobami uczącymi się w każdej grupie wiekowej, będącymi w niekorzystnej sytuacji. Poza tym instytucje kształcenia pozaszkolnego, zawodowego i ogólnego, które koncentrują się na osobach uczących się, a które jeszcze nigdy lub dawno nie brały udziału w programach europejskich, mają teraz możliwość współpracy z wykwalifikowanymi ośrodkami nieformalnego kształcenia na poziomie lokalnym i regionalnym w trakcie przygotowywania projektu. Należy wspierać formuły wirtualne, takie jak współpraca wirtualna czy mobilność mieszana lub wirtualna, aby dotrzeć do większej liczby uczestników, w szczególności tych o mniejszych szansach i tych, dla których przemieszczenie się do państwa innego niż państwo zamieszkania stanowiłoby trudność. Wspieranie tych wirtualnych formatów powinno uwzględniać potrzebę dostępu do szybkiego internetu dla wszystkich w całej Europie oraz konieczność przestrzegania wspólnych europejskich przepisów dotyczących ochrony danych. |
|
Należy poczynić wszelkie starania, aby umożliwić fizyczną mobilność również osobom w trudniejszej sytuacji, zwłaszcza osobom z niepełnosprawnością fizyczną, sensoryczną lub poznawczą. |
Uzasadnienie
Należy wspierać aktywny udział organizacji podstawowych na poziomie lokalnym i regionalnym. W związku z tym, że w wielu przypadkach – według aktualnych badań – istotną rolę odgrywa lęk przed projektami europejskimi, postrzeganymi jako zbyt skomplikowane, należy umożliwić personelowi tych organizacji dokształcenie się w ramach pracy i współpracę z ośrodkami pedagogicznymi.
Choć mobilność wirtualna może stanowić uzupełnienie mobilności fizycznej, nie będąc z nią równoznaczna, to niezbędnym warunkiem wstępnym jest dostęp do sieci szerokopasmowych w całej UE oraz pełna zgodność z zasadami ochrony danych. Ponadto należy umożliwić każdemu korzystanie ze wszystkich form mobilności, w tym uczącym się osobom z niepełnosprawnością zarówno fizyczną, jak i kognitywną, które to osoby często potrzebują ukierunkowanego wsparcia.
Poprawka 11
Preambuła, motyw 17
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
W swoim komunikacie w sprawie wzmocnienia tożsamości europejskiej dzięki edukacji i kulturze Komisja zwracała uwagę na zasadniczą rolę edukacji, kultury i sportu w propagowaniu aktywnej postawy obywatelskiej i wspólnych wartości wśród najmłodszych pokoleń. Wzmocnienie tożsamości europejskiej i pobudzanie aktywnego udziału ludzi w procesach demokratycznych ma istotne znaczenie dla przyszłości Europy i naszych demokratycznych społeczeństw. Wyjazd za granicę w celu studiowania, nauki, szkolenia, pracy lub udziału w aktywnościach młodzieżowych i sportowych przyczynia się do wzmocnienia tej tożsamości europejskiej w całej jej różnorodności, a także poczucia przynależności do społeczności kulturowej, jak również pobudzania takiej aktywnej postawy obywatelskiej wśród ludzi należących do wszystkich kategorii wiekowych. Osoby uczestniczące w działaniach mobilności należy włączyć w ich społeczności lokalne, a także zaangażować w dzielenie się doświadczeniami wśród społeczności lokalnych w ich kraju pochodzenia. Należy wspierać działania związane ze wzmacnianiem wszystkich aspektów kreatywności w dziedzinach kształcenia, szkolenia i młodzieży, a także z poszerzaniem poszczególnych kluczowych kompetencji. |
W swoim komunikacie w sprawie wzmocnienia tożsamości europejskiej dzięki edukacji i kulturze Komisja zwracała uwagę na zasadniczą rolę edukacji, kultury i sportu w propagowaniu aktywnej postawy obywatelskiej i wspólnych wartości wśród najmłodszych pokoleń. Wzmocnienie tożsamości europejskiej i pobudzanie aktywnego udziału ludzi w procesach demokratycznych ma istotne znaczenie dla przyszłości Europy i naszych demokratycznych społeczeństw. Wyjazd za granicę w celu studiowania, nauki, szkolenia, pracy, odbycia krótko-, średnioterminowej lub dłuższej praktyki jako uczeń szkoły zawodowej lub ogólnokształcącej , lub w celu udziału w aktywnościach młodzieżowych i sportowych przyczynia się do wzmocnienia tej tożsamości europejskiej w całej jej różnorodności, a także poczucia przynależności do społeczności kulturowej, jak również pobudzania takiej aktywnej postawy obywatelskiej wśród ludzi należących do wszystkich kategorii wiekowych. Osoby uczestniczące w działaniach mobilności należy włączyć w ich społeczności lokalne, a także zaangażować w dzielenie się doświadczeniami wśród społeczności lokalnych w ich kraju pochodzenia. Organizacje, które nawiązują i utrzymują kontakty między studentami i instytucjami kształcenia pozaszkolnego i zawodowego, a także ogólnego, zwłaszcza takimi, które pracują z młodzieżą o mniejszych szansach, powinny być wspierane w swojej pracy oraz w sieci lokalnej i europejskiej. Należy wspierać działania związane ze wzmacnianiem wszystkich aspektów kreatywności w dziedzinach kształcenia, szkolenia i młodzieży, a także z poszerzaniem poszczególnych kluczowych kompetencji. |
Uzasadnienie
W związku z tym, że praktyki w szkołach zawodowych są wspierane w ramach trwającego aktualnie programu „Erasmus+”i mają one bardzo duże znaczenie, należy dalej rozwijać tę opcję i rozszerzyć ją na sektor orientacji zawodowej w szkołach ogólnokształcących.
Praca organizacji, polegająca na rozwijaniu kontaktów pomiędzy studentami oraz instytucjami kształcenia ogólnego i zawodowego, pokazała, że takie pośrednictwo sprawdza się. Zapewnia ono studentom z programu „Erasmus”wgląd w system edukacji kraju przyjmującego, a uczniom ułatwiony bezpośredni kontakt z rówieśnikami z Europy. Jest to istotne zwłaszcza dla młodzieży o mniejszych szansach.
Poprawka 12
Preambuła, motyw 18
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Trzeba poszerzyć międzynarodowy wymiar programu, dążąc do zapewnienia większej liczby możliwości w zakresie mobilności, współpracy i dialogu politycznego z krajami trzecimi niestowarzyszonymi z programem. W oparciu o skuteczną realizację działań w zakresie międzynarodowego szkolnictwa wyższego i młodzieży w ramach poprzednich programów w dziedzinach kształcenia, szkolenia i młodzieży, działania w zakresie międzynarodowej mobilności należy rozszerzyć na inne sektory, na przykład kształcenie i szkolenie zawodowe. |
Trzeba poszerzyć międzynarodowy wymiar programu, dążąc do zapewnienia większej liczby możliwości w zakresie mobilności, współpracy i dialogu politycznego z krajami trzecimi niestowarzyszonymi z programem. W oparciu o skuteczną realizację działań w zakresie międzynarodowego szkolnictwa wyższego i młodzieży w ramach poprzednich programów w dziedzinach kształcenia, szkolenia i młodzieży, działania w zakresie międzynarodowej mobilności należy rozszerzyć na inne sektory, na przykład kształcenie i szkolenie zawodowe, także z uwzględnieniem tych cech społeczno-ekonomicznych i geograficznych zainteresowanych krajów, które wpływają na tworzenie miejsc pracy, jak również na przedsiębiorczość oraz zdolność do zatrudnienia młodzieży i dorosłych . |
Uzasadnienie
Celem tej poprawki jest stworzenie silniejszego związku między kształceniem i szkoleniem z jednej strony a konkretną rzeczywistością społeczną i ekonomiczną obszaru, w szczególności oddalonego i znajdującego się w niekorzystnym położeniu, z drugiej strony.
Poprawka 13
Preambuła, motyw 19
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Podstawowa struktura programu z lat 2014–2020 w trzech rozdziałach – kształcenie i szkolenie, młodzież i sport – uporządkowana wokół trzech akcji kluczowych okazała się skuteczna i należy ją utrzymać. Należy wprowadzić zmiany służące usprawnieniu i racjonalizacji działań wspieranych przez program. |
Podstawowa struktura programu z lat 2014–2020 w trzech rozdziałach – kształcenie i szkolenie, młodzież i sport – uporządkowana wokół trzech akcji kluczowych okazała się skuteczna i należy ją utrzymać. Należy wprowadzić zmiany służące usprawnieniu i racjonalizacji działań wspieranych przez program. Dlatego należy wprowadzić specyficzne dla danego sektora, maksymalnie uproszczone procedury składania wniosków, aby osiągnąć pożądane zwiększenie liczby uczestników i gotowości kadry do składania wniosków. To wymaga intensywnego doradztwa, wsparcia i pomocy na poziomie lokalnym i regionalnym, który najlepiej zna lokalne potrzeby, a także wsparcia partnerstw na małą skalę z udziałem małych, lokalnych organizacji, wymagających prostych i nieobciążających formalności administracyjnych. |
Uzasadnienie
Czas przeznaczony na składanie wniosków, i to także przez doświadczony personel, ocenia się na 40–80 godzin, w zależności od typu projektu. W poprzednich programach nie było to tak powszechne, dlatego przyjęcie za punkt odniesienia obowiązujących wówczas standardów może okazać się pomocne. Ta problematyka dotyczy zwłaszcza sektora kształcenia ogólnego i zawodowego oraz nieformalnego, ponieważ w odróżnieniu od uczelni wyższych zwykle nie ma tam biur ds. kontaktów z zagranicą i tę pracę administracyjną trzeba wykonać dodatkowo, oprócz regularnych zadań.
Poprawka 14
Preambuła, motyw 20
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Program powinien wzmacniać istniejące możliwości w zakresie mobilności edukacyjnej, szczególnie w tych sektorach, gdzie program może przynieść największy przyrost wydajności, aby poszerzyć jego zasięg i sprostać wysokiemu, niezaspokojonemu popytowi. Należy tego dokonać dzięki zwiększeniu i ułatwieniu działań w zakresie mobilności dla studentów, uczniów i osób uczących się w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego. Partnerstwa na rzecz współpracy powinny uwzględniać mobilność nisko wykwalifikowanych uczących się dorosłych. Należy również poszerzyć szanse mobilności dla młodzieży uczestniczącej w działaniach z zakresu pozaformalnego uczenia się, aby dotrzeć do większej liczby młodych ludzi. Ponadto należy wzmocnić mobilność kadry w sektorach kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu, ze względu na efekt dźwigni. Zgodnie z wizją prawdziwego europejskiego obszaru edukacji, program powinien również poszerzać mobilność i wymiany oraz promować udział studentów w działaniach edukacyjnych i kulturalnych dzięki wspieraniu cyfryzacji procedur, np. europejskiej karty studenckiej. Inicjatywa ta może być ważnym krokiem dla urzeczywistnienia mobilności dla wszystkich, umożliwiając instytucjom szkolnictwa wyższego wysyłanie i przyjmowanie większej liczby studentów w ramach wymiany, przy jednoczesnym dalszym podnoszeniu jakości mobilności studentów, a także ułatwiając studentom dostęp do różnych usług (bibliotek, transportu, zakwaterowania) przed przybyciem do zagranicznej instytucji. |
Program powinien wzmacniać istniejące możliwości w zakresie mobilności edukacyjnej, szczególnie dzięki zwiększeniu i ułatwieniu działań w zakresie mobilności dla studentów, uczniów i osób uczących się w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego. Partnerstwa na rzecz współpracy powinny uwzględniać mobilność nisko wykwalifikowanych uczących się dorosłych. Należy również poszerzyć szanse mobilności dla młodzieży uczestniczącej w działaniach z zakresu pozaformalnego uczenia się, aby dotrzeć do większej liczby młodych ludzi. Ponadto należy wzmocnić mobilność kadry w sektorach kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu, ze względu na efekt dźwigni. Zgodnie z wizją prawdziwego europejskiego obszaru edukacji, program powinien również poszerzać mobilność i możliwości wymiany oraz promować udział studentów w działaniach edukacyjnych i kulturalnych dzięki wspieraniu organizacji młodzieżowych, organizacji rozwijających w kraju przyjmującym kontakty pomiędzy studentami oraz instytucjami kształcenia pozaszkolnego i zawodowego, a także ogólnego, zwłaszcza takimi, które pracują z młodzieżą o mniejszych szansach, a dodatkowo dzięki cyfryzacji procedur np. europejskiej legitymacji studenckiej. Inicjatywa ta może być ważnym krokiem dla urzeczywistnienia mobilności dla wszystkich, umożliwiając instytucjom szkolnictwa wyższego wysyłanie i przyjmowanie większej liczby studentów w ramach wymiany, przy jednoczesnym dalszym podnoszeniu jakości mobilności studentów, a także ułatwiając studentom dostęp do różnych usług (bibliotek, transportu, zakwaterowania) przed przybyciem do zagranicznej instytucji. Aby zwiększyć ogólną mobilność osób uczących się, należy wcześniej systematycznie informować zainteresowanych na ten temat, co pomoże im w przygotowaniach. Ponadto należy zachęcać do systematycznego gromadzenia dobrych praktyk, użytecznych dla studentów. |
Uzasadnienie
Praca organizacji, polegająca na rozwijaniu kontaktów pomiędzy studentami oraz instytucjami kształcenia ogólnego i zawodowego, pokazała, że takie pośrednictwo sprawdza się. Zapewnia ono studentom z programu „Erasmus”wgląd w system edukacji kraju przyjmującego, a uczniom ułatwiony bezpośredni kontakt z rówieśnikami z Europy. Jest to istotne zwłaszcza dla młodzieży o mniejszych szansach.
Poprawka 15
Preambuła, motyw 21
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Program powinien pobudzać udział młodzieży w europejskim życiu demokratycznym, w tym dzięki wspieraniu projektów partycypacyjnych dla młodych ludzi, służących angażowaniu się i uczeniu się uczestnictwa w społeczeństwie obywatelskim, podnoszeniu znajomości wspólnych wartości europejskich, w tym praw podstawowych, zbliżaniu młodzieży i decydentów na szczeblu lokalnym, krajowym i unijnym, a także wkładowi w proces integracji europejskiej. |
Program powinien pobudzać udział młodzieży w europejskim życiu demokratycznym, w tym dzięki wspieraniu projektów partycypacyjnych oraz umacnianiu i poszerzaniu istniejących sprawdzonych rozwiązań i środków w ramach programu Erasmus dla młodych ludzi, służących angażowaniu się i uczeniu się uczestnictwa w społeczeństwie obywatelskim, podnoszeniu znajomości wspólnych wartości europejskich, w tym praw podstawowych, zbliżaniu młodzieży i decydentów na szczeblu lokalnym, regionalnym , krajowym i unijnym, a także wkładowi w proces integracji europejskiej. |
Uzasadnienie
Należy uwzględnić zarówno uwarunkowania lokalne, jak i regionalne.
Poprawka 16
Preambuła, motyw 22
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Program powinien oferować osobom młodym więcej możliwości odkrywania Europy poprzez naukę za granicą. Osiemnastolatkowie, w szczególności osoby o mniejszych szansach, powinni mieć możliwość odbycia pierwszej krótkiej podróży po Europie, indywidualnie lub grupowo, w ramach nieformalnej aktywności edukacyjnej mającej na celu pogłębienie ich poczucia przynależności do Unii Europejskiej i odkrywanie jej różnorodności kulturowej. Program powinien określić organy odpowiedzialne za docieranie do uczestników i ich wybór oraz wspierać działania mające na celu promowanie wymiaru edukacyjnego takiego doświadczenia. |
Program powinien oferować osobom młodym więcej możliwości odkrywania Europy poprzez naukę za granicą. Osiemnastolatkowie, w szczególności osoby o mniejszych szansach, powinni mieć możliwość odbycia pierwszej własnej krótkiej podróży po Europie, indywidualnie lub grupowo, w ramach nieformalnej aktywności edukacyjnej mającej na celu pogłębienie ich poczucia przynależności do Unii Europejskiej i odkrywanie jej różnorodności kulturowej. W całej Europie wszyscy młodzi ludzie z różnymi doświadczeniami edukacyjnymi powinni mieć możliwość wzięcia udziału w programie na równych warunkach, niezależnie od miejsca zamieszkania, w tym w wypadku, gdy zamieszkują w regionach najbardziej oddalonych, aby móc poznać osoby z różnych środowisk i ze wszystkich części Europy. Warte rozważenia byłoby, aby młodzieży o mniejszych szansach, oprócz pokrycia kosztów podróży, zapewnić również środki na wyżywienie i zakwaterowanie oraz – w razie potrzeby – opiekuna. Ten program mógłby stać się projektem w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, aby szybciej wygenerować wartość dodaną – również pod względem finansowym, – np. w branży mobilności i turystyki. Aktywne włączenie grup społeczeństwa obywatelskiego w wyżej wspomniane partnerstwa i innowacyjne formy współpracy może również umożliwić im odgrywanie dynamicznej roli, dzięki czemu program Erasmus może stać się skuteczniejszy i mieć szerszy zakres. Program powinien określić organy szczebla lokalnego lub regionalnego , odpowiedzialne za dotarcie do potencjalnych uczestników poprzez rozpowszechnianie informacji w odpowiednich mediach oraz za pośrednictwem właściwych instytucji formalnego lub nieformalnego kształcenia , oraz wspierać działania mające na celu promowanie wymiaru edukacyjnego takiego doświadczenia. |
Uzasadnienie
Aby ta oferta nieformalnej nauki rzeczywiście trafiła m.in. do młodych bezrobotnych lub niepełnosprawnych, nie wystarczy posługiwać się tradycyjnymi kanałami rozpowszechniania informacji. Pomocne będzie nie tylko sfinansowanie kosztów podróży, lecz również przyznanie stypendiów, które pokryją dodatkowe koszty, których można spodziewać się w tych przypadkach. Jednocześnie również regiony słabiej rozwinięte powinny wchodzić w rachubę jako miejsca docelowe zdobywania doświadczeń edukacyjnych za granicą. Dlatego ważne jest wzbudzenie zainteresowania i entuzjazmu młodych ludzi także odnośnie do tych regionów.
Poprawka 17
Preambuła, motyw 23
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Program powinien również popularyzować uczenie się języków, w szczególności dzięki szerszemu wykorzystaniu narzędzi internetowych, ponieważ e-kształcenie oferuje dodatkowe korzyści w nauce języków pod względem dostępności i elastyczności. |
Program powinien również popularyzować uczenie się języków, w szczególności dzięki szerszemu wykorzystaniu narzędzi internetowych, ponieważ e-kształcenie oferuje dodatkowe korzyści w nauce języków pod względem dostępności i elastyczności. W tym celu program powinien poświęcać należytą uwagę językom regionalnym i mniejszościowym, m.in. zgodnie z art. 22 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, w kontekście różnorodności kulturowej, religijnej i językowej. |
Uzasadnienie
Prawodawca powinien docenić kulturową i tożsamościową wartość języków regionalnych i mniejszościowych zgodnie z art. 22 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i z Europejską kartą języków regionalnych lub mniejszościowych Rady Europy (1992), którą podpisało 16 państw członkowskich UE.
Poprawka 18
Preambuła, motyw 24
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Program powinien wspierać działania wzmacniające współpracę między instytucjami i organizacjami działającymi w sektorach kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu, dostrzegając ich zasadniczą rolę w zapewnianiu osobom wiedzy, umiejętności i kompetencji potrzebnych do radzenia sobie w zmieniającym się świecie, a także odpowiedniego wykorzystywania potencjału innowacji, kreatywności i przedsiębiorczości, szczególnie w gospodarce cyfrowej . |
Program powinien wspierać działania wzmacniające współpracę między instytucjami i organizacjami działającymi w sektorach kształcenia pozaszkolnego, zawodowego i ogólnego szkolenia oraz sportu w obrębie poszczególnych trybów kształcenia, jak również – z zachowaniem przejrzystości – przekrojowo w różnych trybach w zależności od warunków lokalnych , dostrzegając ich zasadniczą rolę w zapewnianiu osobom wiedzy, umiejętności i kompetencji potrzebnych do radzenia sobie w zmieniającym się świecie, a także odpowiedniego wykorzystywania potencjału innowacji, kreatywności i przedsiębiorczości. |
Uzasadnienie
W związku z tym, że również poza gospodarką cyfrową istnieją kreatywne i innowacyjne ośrodki kształcenia, przewidziana koncentracja oznaczałaby nieusprawiedliwione wykluczenie.
Poprawka 19
Preambuła, motyw 32
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Program ten – odzwierciedlający znaczenie, jakie ma przeciwdziałanie zmianie klimatu zgodnie z zobowiązaniem Unii do wdrożenia porozumienia paryskiego i osiągnięcia wyznaczonych przez Organizację Narodów Zjednoczonych celów zrównoważonego rozwoju – przyczyni się do ujednolicenia działań w zakresie klimatu w strategiach Unii oraz do osiągnięcia ogólnego celu, jakim jest przeznaczenie 25 % wydatków z budżetu unijnego na wsparcie celów w zakresie klimatu. Stosowne działania zostaną określone podczas opracowania i wdrażania programu i ponownie ocenione w kontekście odpowiednich ocen i procesów przeglądu. |
Program ten – odzwierciedlający znaczenie, jakie ma przeciwdziałanie zmianie klimatu zgodnie z zobowiązaniem Unii do wdrożenia porozumienia paryskiego i osiągnięcia wyznaczonych przez Organizację Narodów Zjednoczonych celów zrównoważonego rozwoju – przyczyni się do ujednolicenia działań w zakresie klimatu w strategiach Unii oraz do osiągnięcia ogólnego celu, jakim jest przeznaczenie 25 % wydatków z budżetu unijnego na wsparcie celów w zakresie klimatu. Stosowne działania, dotyczące również szkoleń związanych ze zmianą klimatu i transferu umiejętności młodym Europejczykom , zostaną określone podczas opracowania i wdrażania programu i ponownie ocenione w kontekście odpowiednich ocen i procesów przeglądu. |
Uzasadnienie
Ważne jest, by kształcić młodych ludzi w dziedzinie łagodzenia i ograniczania zagrożeń związanych ze zmianą klimatu oraz zapobiegania tym zagrożeniom, co obejmuje wynikające z nich klęski żywiołowe.
Poprawka 20
Preambuła, motyw 37
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Państwa trzecie będące członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) mogą uczestniczyć w programie w ramach współpracy ustanowionej na mocy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG), które przewiduje wprowadzenie w życie programów Unii w drodze decyzji wydanej na mocy tego porozumienia. Państwa trzecie mogą uczestniczyć w programie również na podstawie innych instrumentów prawnych. Niniejsze rozporządzenie powinno przyznawać niezbędne uprawnienia i prawa dostępu właściwemu urzędnikowi zatwierdzającemu, Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu, pozwalające im na całościowe wykonywanie ich odpowiednich kompetencji. Pełny udział państw trzecich w programie powinien podlegać warunkom ustanowionym w porozumieniach szczegółowych obejmujących kwestię uczestnictwa zainteresowanego państwa trzeciego w programie. Ponadto pełny udział wymaga ustanowienia agencji narodowej i zarządzania niektórymi działaniami w ramach programu na szczeblu pozacentralnym. Osoby i podmioty z państw trzecich, które nie są stowarzyszone z programem, powinny mieć możliwość uczestnictwa w niektórych działaniach programu, jak określono w programie prac i opublikowanych przez Komisję zaproszeniach do składania wniosków. Przy realizacji programu można wziąć pod uwagę szczególne ustalenia dotyczące osób fizycznych i podmiotów z minipaństw europejskich. |
Państwa trzecie będące członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) mogą uczestniczyć w programie w ramach współpracy ustanowionej na mocy Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG), które przewiduje wprowadzenie w życie programów Unii w drodze decyzji wydanej na mocy tego porozumienia. Państwa trzecie mogą uczestniczyć w programie również na podstawie innych instrumentów prawnych i zorganizowanych form współpracy, takich jak strategie makroregionalne Unii Europejskiej . Niniejsze rozporządzenie powinno przyznawać niezbędne uprawnienia i prawa dostępu właściwemu urzędnikowi zatwierdzającemu, Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu, pozwalające im na całościowe wykonywanie ich odpowiednich kompetencji. Pełny udział państw trzecich w programie powinien podlegać warunkom ustanowionym w porozumieniach szczegółowych obejmujących kwestię uczestnictwa zainteresowanego państwa trzeciego w programie. Ponadto pełny udział wymaga ustanowienia agencji narodowej i zarządzania niektórymi działaniami w ramach programu na szczeblu pozacentralnym. Osoby i podmioty z państw trzecich, które nie są stowarzyszone z programem, powinny mieć możliwość uczestnictwa w niektórych działaniach programu, jak określono w programie prac i opublikowanych przez Komisję zaproszeniach do składania wniosków. Przy realizacji programu można wziąć pod uwagę szczególne ustalenia dotyczące osób fizycznych i podmiotów z minipaństw europejskich. |
Uzasadnienie
Uzupełnienie powinno podkreślać makroregionalny wymiar działań europejskich, przy czym wskazuje się również na udział w programie „Erasmus”państw trzecich, które są zaangażowane w cztery istniejące obecnie strategie makroregionalne.
Poprawka 21
Preambuła, motyw 38
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Zgodnie z komunikatem Komisji „Silniejsze i odnowione partnerstwo strategiczne z regionami najbardziej oddalonymi UE”w programie należy uwzględnić szczególną sytuację tych regionów. Wprowadzone zostaną środki w celu zwiększenia udziału regionów najbardziej oddalonych we wszystkich działaniach. Należy wspierać wymiany w ramach programów wspierania mobilności i współpracę między osobami i organizacjami z tych regionów i państw trzecich, w szczególności państw sąsiadujących. Takie działania będą monitorowane i regularnie poddawane ocenie. |
Zgodnie z art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i z komunikatem Komisji „Silniejsze i odnowione partnerstwo strategiczne z regionami najbardziej oddalonymi UE”w programie należy uwzględnić szczególną sytuację tych regionów. Wprowadzone zostaną środki w celu zwiększenia udziału regionów najbardziej oddalonych we wszystkich działaniach. Należy wspierać wymiany w ramach programów wspierania mobilności i współpracę między osobami i organizacjami z tych regionów i państw trzecich, w szczególności państw sąsiadujących. Takie działania będą monitorowane i regularnie poddawane ocenie. |
Uzasadnienie
Motyw ten powinien zawierać podstawę prawną, jaką jest art. 349 TFUE, potwierdzający specyfikę regionów najbardziej oddalonych, dlatego proponujemy nowe brzmienie.
Poprawka 22
Preambuła, motyw 38
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
|
W każdym z działań przewidzianych w programie należy również uwzględnić potrzebę zwiększenia udziału regionów, które cierpią na skutek poważnych i trwałych niekorzystnych warunków przyrodniczych lub demograficznych takich jak regiony wyspiarskie, transgraniczne i górskie wskazane w art. 174 ust. 3 TFUE. |
Uzasadnienie
Nie wymaga uzasadnienia.
Poprawka 23
Preambuła, motyw 42
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Należy zapewnić odpowiednie działania informacyjne, reklamę i rozpowszechnianie możliwości i wyników działań objętych wsparciem w ramach programu, na szczeblu europejskim, krajowym i lokalnym. Działania informacyjne, reklama i upowszechnianie powinny być realizowane przez wszystkie organy wdrażające program, w tym, w stosownych przypadkach, przy wsparciu innych kluczowych zainteresowanych stron. |
Należy zapewnić odpowiednie działania informacyjne, reklamę i rozpowszechnianie możliwości i wyników działań objętych wsparciem w ramach programu, na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym. Działania informacyjne, reklama i upowszechnianie powinny być realizowane przez wszystkie organy wdrażające program, w tym, w stosownych przypadkach, przy wsparciu innych kluczowych zainteresowanych stron. |
Uzasadnienie
Należy uwzględnić zarówno uwarunkowania lokalne, jak i regionalne.
Poprawka 24
Preambuła, motyw 44
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Aby zapewnić skuteczne i sprawne wdrożenie niniejszego rozporządzenia, program powinien w jak największym stopniu wykorzystywać już istniejące mechanizmy realizacji. Należy zatem powierzyć wdrażanie programu Komisji oraz agencjom narodowym. Gdy jest to możliwe i aby zmaksymalizować efektywność, agencja krajowa może być tym samym podmiotem, który wyznaczono do zarządzania poprzednim programem. Zakres oceny zgodności ex ante powinien być ograniczony do wymogów, które są nowe i szczególne dla programu, chyba, że jest to uzasadnione, jak w przypadku poważnych niedociągnięć lub nienależytego wykonania po stronie właściwej agencji narodowej. |
Aby zapewnić skuteczne i sprawne wdrożenie niniejszego rozporządzenia, program powinien w jak największym stopniu wykorzystywać już istniejące mechanizmy realizacji i zostać bardziej rozbudowany na poziomie regionalnym . Należy zatem powierzyć wdrażanie programu Komisji oraz agencjom narodowym, które w większym stopniu współpracują ze szczeblem regionalnym . Gdy jest to możliwe i aby zmaksymalizować efektywność, agencja krajowa, która intensywnie współpracuje z ośrodkami szczebla regionalnego , może być tym samym podmiotem, który wyznaczono do zarządzania poprzednim programem. Aby zwiększyć efektywność i akceptację działań podejmowanych przez agencje narodowe, agencje te powinny współpracować z kluczowymi podmiotami, radami i biurami rzeczników na poziomie lokalnym lub regionalnym, które pomogą im poprawić procedury i podejmowanie decyzji oraz ułatwią rozwiązywanie w sposób przejrzysty, rzeczowy i neutralny ewentualnych sporów pomiędzy agencjami narodowymi i beneficjentami. Zakres oceny zgodności ex ante powinien być ograniczony do wymogów, które są nowe i szczególne dla programu, chyba, że jest to uzasadnione, jak w przypadku poważnych niedociągnięć lub nienależytego wykonania po stronie właściwej agencji narodowej. |
Uzasadnienie
Pozytywne doświadczenia, jakie wiążą się z utworzeniem przez niemiecki Federalny Instytut Kształcenia Zawodowego (BIBB) rady słuchaczy, powinny zostać wykorzystane również przez inne agencje narodowe, aby zaangażowane podmioty mogły jeszcze intensywniej uczestniczyć w programie, a zwłaszcza w jego wdrażaniu.
W przeszłości wciąż dochodziło do sprzeciwu wobec dofinansowania agencji narodowych, a jednocześnie agencje narodowe nie powinny samodzielnie rozpatrywać odwołania od swoich własnych decyzji. Dlatego zaleca się – co jest już praktykowane w Austrii – utworzenie odpowiednich biur rzeczników, którzy przyczynią się do zwiększenia przejrzystości procesów decyzyjnych i wprowadzenia fachowych, a przy tym neutralnych rozwiązań.
Poprawka 25
Preambuła, motyw 46
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Państwa członkowskie powinny dążyć do podejmowania wszelkich odpowiednich środków w celu usunięcia prawnych i administracyjnych przeszkód we właściwym funkcjonowaniu programu. Obejmuje to rozwiązanie – tam, gdzie to możliwe i bez uszczerbku dla prawa Unii w zakresie wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich – kwestii powodujących trudności z uzyskaniem wiz i dokumentów pobytowych. Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/801 (2), państwa członkowskie zachęca się do ustanowienia przyspieszonych procedur przyjmowania. |
Państwa członkowskie powinny podejmować wszelkie odpowiednie środki w celu usunięcia prawnych i administracyjnych przeszkód we właściwym funkcjonowaniu programu. Obejmuje to zwolnienie z opodatkowania stypendiów naukowych, jak również rozwiązanie – tam, gdzie to możliwe i bez uszczerbku dla prawa Unii w zakresie wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich – kwestii powodujących trudności z uzyskaniem wiz i dokumentów pobytowych. Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/801 (3), państwa członkowskie zachęca się do ustanowienia przyspieszonych procedur przyjmowania. |
Uzasadnienie
Jest to zgodne z motywem 49.
Poprawka 26
Preambuła, motyw 49
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Aby uprościć wymagania wobec beneficjentów, należy w możliwie najszerszym zakresie stosować uproszczone dotacje w formie płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych oraz stawek ryczałtowych. W uproszczonych dotacjach na działania programu w zakresie mobilności, których wysokość określa Komisja, należy uwzględnić koszty życia i utrzymania w państwie przyjmującym. Komisja i agencje narodowe państw wysyłających powinny mieć możliwość dostosowania tych uproszczonych dotacji na podstawie obiektywnych kryteriów, w szczególności celem zapewnienia dostępu osobom o mniejszych szansach. Należy też zachęcać państwa członkowskie, aby zgodnie z prawem krajowym zwalniały dotacje z jakiegokolwiek opodatkowania i kosztów socjalnych. Takie samo zwolnienie należy stosować wobec podmiotów publicznych lub prywatnych, udzielających takiego wsparcia finansowego zainteresowanym osobom. |
Aby uprościć wymagania wobec beneficjentów, należy w możliwie najszerszym zakresie stosować uproszczone dotacje w formie płatności ryczałtowych, kosztów jednostkowych oraz stawek ryczałtowych. Uproszczone dotacje na działania programu w zakresie mobilności, których wysokość określa Komisja, powinny być poddawane regularnemu przeglądowi i dostosowywane do kosztów życia i utrzymania w państwie i regionie przyjmującym. Komisja i agencje narodowe państw wysyłających powinny mieć możliwość dostosowania tych uproszczonych dotacji na podstawie obiektywnych kryteriów, w szczególności celem zapewnienia dostępu osobom o mniejszych szansach, których całkowite koszty pobytu powinny być pokrywane przez dotacje . Państwa członkowskie powinny też, zgodnie z prawem krajowym, zwalniać dotacje z jakiegokolwiek opodatkowania i kosztów socjalnych. Takie samo zwolnienie należy stosować wobec podmiotów publicznych lub prywatnych, udzielających takiego wsparcia finansowego zainteresowanym osobom. |
Uzasadnienie
Nie wymaga uzasadnienia.
Poprawka 27
Preambuła, motyw 51
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Konieczne jest zapewnienie komplementarności działań prowadzonych w ramach programu wobec działań podejmowanych przez państwa członkowskie oraz wobec innych działań unijnych, zwłaszcza w obszarach edukacji, kultury i mediów, młodzieży i solidarności, zatrudnienia i włączenia społecznego, badań naukowych i innowacji, przemysłu i przedsiębiorczości, rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich z naciskiem na młodych rolników, polityki spójności, polityki regionalnej oraz współpracy międzynarodowej i rozwoju. |
Konieczne jest zapewnienie komplementarności działań prowadzonych w ramach programu wobec działań podejmowanych przez państwa członkowskie i regiony oraz wobec innych działań unijnych, zwłaszcza w obszarach edukacji, kultury i mediów, młodzieży i solidarności, zatrudnienia i włączenia społecznego, badań naukowych i innowacji, przemysłu i przedsiębiorczości, rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich z naciskiem na młodych rolników, polityki spójności, polityki regionalnej oraz współpracy międzynarodowej i rozwoju. |
Uzasadnienie
Należy także wziąć pod uwagę komplementarność działań prowadzonych w ramach programu na poziomie regionów.
Poprawka 28
Preambuła, motyw 52
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Podczas gdy ramy regulacyjne umożliwiły państwom członkowskim i regionom stworzenie już w poprzednim okresie programowania synergii między programem Erasmus+ a innymi instrumentami unijnymi, na przykład europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, które również wspierają jakościowy rozwój systemów kształcenia, szkolenia i młodzieży w Unii, ten potencjał był dotychczas niedostatecznie wykorzystywany, ograniczając w ten sposób systemowe skutki projektów i wpływ na politykę. Na szczeblu krajowym należy zapewnić skuteczną komunikację i współpracę między instytucjami krajowymi odpowiedzialnymi za zarządzanie tymi różnymi instrumentami, aby zmaksymalizować ich właściwy wpływ. Program powinien umożliwić aktywną współpracę z tymi instrumentami. |
Podczas gdy ramy regulacyjne umożliwiły państwom członkowskim i regionom stworzenie już w poprzednim okresie programowania synergii między programem Erasmus+ a innymi instrumentami unijnymi, na przykład europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, które również wspierają jakościowy rozwój systemów kształcenia, szkolenia i młodzieży w Unii, ten potencjał był dotychczas niedostatecznie wykorzystywany, ograniczając w ten sposób systemowe skutki projektów i wpływ na politykę. Na szczeblu krajowym należy zapewnić skuteczną komunikację i współpracę między instytucjami krajowymi i regionalnymi odpowiedzialnymi za zarządzanie tymi różnymi instrumentami, aby zmaksymalizować ich właściwy wpływ. Program powinien umożliwić aktywną współpracę z tymi instrumentami. |
Uzasadnienie
Ważne jest też, by rozważyć współpracę z organami regionalnymi, gdyż to na tym poziomie istnieją instytucje zarządzające innymi instrumentami wspólnotowymi takimi jak europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne.
Poprawka 29
Rozdział I, artykuł 2, punkt 6 (Definicje)
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
„sport masowy”oznacza sport w formie zorganizowanej, uprawiany na poziomie lokalnym przez amatorów oraz sport dla wszystkich; |
„sport masowy”oznacza sport w formie zorganizowanej, uprawiany na poziomie lokalnym i regionalnym przez amatorów oraz sport dla wszystkich; |
Uzasadnienie
Nie wymaga uzasadnienia.
Poprawka 30
Rozdział I, artykuł 2, punkt 14 (Definicje)
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
„partnerstwo”oznacza umowę między grupą instytucji lub organizacji w celu przeprowadzenia wspólnych działań i projektów; |
„partnerstwo”oznacza umowę między grupą instytucji lub organizacji w celu przeprowadzenia wspólnych działań i projektów w ramach programu ; |
Uzasadnienie
Należy dopilnować, aby nie każda forma współpracy była określana jako „partnerstwo”w myśl rozporządzenia.
Poprawka 31
Rozdział I, artykuł 2, punkt 25 (Definicje)
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
„osoby o mniejszych szansach”oznaczają osoby zmagające się z trudnościami uniemożliwiającymi im skuteczny dostęp do możliwości oferowanych przez program z przyczyn ekonomicznych, społecznych, kulturowych, geograficznych lub zdrowotnych, ze względu na pochodzenie ze środowisk migracyjnych lub z powodu niepełnosprawności lub trudności w nauce ; |
„osoby o mniejszych szansach”oznaczają osoby zmagające się z utrudnieniami uniemożliwiającymi im skuteczny dostęp do możliwości oferowanych przez program z przyczyn ekonomicznych, społecznych, kulturowych, językowych , geograficznych lub zdrowotnych, ze względu na pochodzenie ze środowisk migracyjnych lub z powodu niepełnosprawności fizycznej lub kognitywnej lub trudności w uczeniu się; wyeliminowanie tych utrudnień jest nadrzędnym celem programu, mającym pierwszeństwo przed aspektom ilościowym lub finansowym . |
Uzasadnienie
Równy dostęp do możliwości wymaga usunięcia przeszkód, takich jak bariery językowe lub trudności w uczeniu się.
Poprawka 32
Rozdział I, artykuł 2, nowy punkt 28 (Definicje)
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
|
„język obcy”to każdy język, który nie jest językiem ojczystym osoby uczącej się; |
Uzasadnienie
Wspierana przez ten program nauka nowych języków nie powinna ograniczać się do języków urzędowych UE.
Poprawka 33
Rozdział I, artykuł 2, nowy punkt 29 (Definicje)
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
|
„osoby niepełnosprawne”oznaczają osoby, które mają długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, umysłową, intelektualną lub w zakresie zmysłów, co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im pełny i skuteczny udział w życiu społecznym, na zasadzie równości z innymi osobami; |
Uzasadnienie
Definicja pojęcia analogiczna do Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych, artykuł 1, zdanie 2.
Poprawka 34
Rozdział II, artykuł 4, akcja kluczowa 1 Mobilność edukacyjna
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
||||||||||||||||||||||||
W dziedzinie kształcenia i szkolenia program wspiera następujące działania w ramach akcji kluczowej 1:
|
W dziedzinie kształcenia zawodowego i ogólnego program wspiera następujące działania w ramach akcji kluczowej 1, które można wdrożyć również w połączeniu z wirtualnymi projektami wymiany :
|
Uzasadnienie
(a–e) |
Mobilność edukacyjna powinna zostać udostępniona przede wszystkim dla tego kręgu osób i dla tego typu kształcenia oraz zapewniać odpowiednie przygotowanie w celu stworzenia wysokiej jakości oferty. |
(f) |
Chodzi o promowanie i wspieranie uczenia się przez całe życie i kształcenia osób dorosłych i starszych w celu poszerzania ich wiedzy i kompetencji, poprawy ich standardu życia, wspierania ich integracji i propagowania tożsamości europejskiej we wszystkich grupach wiekowych. |
(g) |
W poprawce wspomina się jedynie o obszarze bardziej akademickiego, formalnego kształcenia. Wskazane byłoby włączenie punktu dotyczącego mobilności osób młodych i osób pracujących z młodzieżą w ramach kluczowego działania 1. |
Poprawka 35
Rozdział II, artykuł 5, akcja kluczowa 2 Współpraca między organizacjami i instytucjami
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
||||||||||||||||
W dziedzinie kształcenia i szkolenia program wspiera następujące działania w ramach akcji kluczowej 2:
|
W dziedzinie kształcenia i szkolenia program wspiera następujące działania w ramach akcji kluczowej 2:
|
Uzasadnienie
Centra doskonałości zawodowej mogą osiągnąć swój cel tylko wtedy, gdy będą bazować na istniejących strukturach i pracować razem z zainteresowanymi podmiotami, a nie przeciwko nim.
Poprawka 36
Rozdział II, artykuł 6, akcja kluczowa 3 Wsparcie rozwoju polityki i współpracy
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
||||||||||||||||||||||||||
Akcja kluczowa 3 Wsparcie rozwoju polityki i współpracy W dziedzinie kształcenia i szkolenia program wspiera następujące działania w ramach akcji kluczowej 3:
|
Akcja kluczowa 3 Wsparcie rozwoju polityki i współpracy W dziedzinie kształcenia i szkolenia program wspiera następujące działania w ramach akcji kluczowej 3:
|
||||||||||||||||||||||||||
Uzasadnienie
Proponuje się, aby program „Erasmus”uwzględniał również szczebel makroregionalny w celu wspierania właściwych strategii współpracy gospodarczej, społecznej i terytorialnej państw członkowskich między sobą oraz między państwami członkowskimi i krajami trzecimi.
Poprawka 37
Rozdział II, artykuł 7 Działania „Jean Monnet”
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
||||||||||||||
Działania „Jean Monnet” Program wspiera nauczanie, uczenie się, badania i dyskusje na temat integracji europejskiej za pomocą następujących działań:
|
Działania „Jean Monnet” Program wspiera nauczanie, uczenie się, badania i dyskusje na temat integracji europejskiej za pomocą następujących działań:
|
Uzasadnienie
Przez uzupełnienie wzmocnione mają zostać działania „Jean Monnet”przewidziane w programie.
Poprawka 38
Rozdział IV, artykuł 11
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
|
Ponadto wspiera się mobilność w dziedzinie sportu amatorskiego związaną z udziałem w zawodach, zwłaszcza na rzecz obszarów oddalonych, wyspiarskich lub najbardziej oddalonych. |
Uzasadnienie
Ważne jest, aby wspierać mobilność sportowców, którzy ze względu na miejsce pochodzenia mają większe trudności w przemieszczaniu się, by wziąć udział w zawodach. Mobilność powinna być dostępna na równych warunkach dla wszystkich sportowców.
Poprawka 39
Rozdział IV, artykuł 12
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
||||
|
|
Uzasadnienie
W związku z tym, że wiele działań jest organizowanych przez małe partnerstwa lokalne lub regionalne, w interesie szerszego i bardziej włączającego dostępu należy zezwolić na to zdecydowanie obniżenie dolnej granicy uczestniczących krajów.
Poprawka 40
Rozdział IV, artykuł 14
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
6. […] |
6. […] 7. Fundusze przeznaczone na mobilność edukacyjną osób, o której mowa w art. 4, dostosowuje się do rzeczywistych kosztów życia w przyjmującym regionie, przy czym koszty te podlegają regularnemu przeglądowi. |
Uzasadnienie
Konieczne jest dostosowywanie kosztów życia w państwie przyjmującym do zaktualizowanych kosztów rzeczywistych w danym regionie przyjmującym, gdyż średnie krajowe mogą tu być mylące.
Poprawka 41
Rozdział VIII, artykuł 22, ustęp 1
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Agencje narodowe, o których mowa w art. 24, opracowują spójną strategię dotyczącą skutecznego informowania, jak również rozpowszechniania i wykorzystywania wyników działań wspieranych w ramach akcji, którymi zarządzają w ramach programu, oraz wspomagają Komisję w wypełnianiu ogólnego zadania dotyczącego rozpowszechniania informacji na temat programu, w tym informacji w odniesieniu do akcji i działań, którymi zarządza się na poziomie krajowym i unijnym, oraz jego wyników, a także informują zainteresowane grupy docelowe o akcjach i działaniach podejmowanych w ich państwie. |
Agencje narodowe, o których mowa w art. 24, opracowują spójną strategię dotyczącą skutecznego informowania, która ukazuje poszczególne sektory programu , jak również rozpowszechniania i wykorzystywania wyników działań wspieranych w ramach akcji, którymi zarządzają w ramach programu, oraz wspomagają Komisję w wypełnianiu ogólnego zadania dotyczącego rozpowszechniania informacji na temat programu, w tym informacji w odniesieniu do akcji i działań, którymi zarządza się na poziomie krajowym i unijnym, oraz jego wyników, a także informują zainteresowane grupy docelowe – od przedszkoli po wyższe uczelnie zawodowe i uniwersytety – za pośrednictwem odpowiednich mediów i w porozumieniu z zainteresowanymi podmiotami , o akcjach i działaniach podejmowanych w ich państwie. |
Uzasadnienie
Dla osiągnięcia założonego potrojenia liczby potencjalnych uczestników programu konieczne jest uwzględnienie tych sektorów programu w komunikacji zewnętrznej, jak i wewnętrznej, aby móc osiągnąć efekt mnożnikowy.
Poprawka 42
Rozdział IX, artykuł 23, ustęp 2
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Państwa członkowskie podejmują wszystkie konieczne i właściwe działania w celu usunięcia barier prawnych i administracyjnych utrudniających prawidłowe funkcjonowanie programu, w tym w miarę możliwości środki mające na celu rozwiązanie kwestii powodujących trudności w otrzymywaniu wiz. |
Państwa członkowskie podejmują wszystkie konieczne i właściwe działania w celu usunięcia barier prawnych i administracyjnych utrudniających prawidłowe funkcjonowanie programu, w tym środki mające na celu uniknięcie opodatkowania dotacji, zapewnienie przenoszenia uprawnień między systemami społecznymi UE oraz , w miarę możliwości, rozwiązanie kwestii powodujących trudności w otrzymywaniu wiz. |
Uzasadnienie
Zapewnienie spójności z poprzednimi motywami.
Poprawka 43
Rozdział IX, artykuł 25, nowy ustęp 8
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
|
Komisja Europejska wyznaczy radę, w której najważniejsze – także lokalne i regionalne – zaangażowane podmioty będą stale doradzać Komisji na temat wdrażania programu, przyczyniając się w ten sposób do lepszego osiągnięcia celów programu; |
Uzasadnienie
Pozytywne doświadczenia, jakie wiążą się z utworzeniem przez niemiecki Federalny Instytut Kształcenia Zawodowego (BIBB) rady słuchaczy, powinny zostać wykorzystane również przez Komisję Europejską, aby zaangażowane podmioty mogły jeszcze intensywniej uczestniczyć w programie, a zwłaszcza w jego wdrażaniu.
Poprawka 44
Rozdział XI, artykuł 29, ustęp 4
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Działania kwalifikujące się do programu, które zostały ocenione w zaproszeniu do składania wniosków w ramach programu i które spełniają minimalne wymagania jakościowe tego zaproszenia do składania wniosków, lecz nie otrzymują finansowania ze względu na ograniczenia budżetowe, mogą być wyznaczone do finansowania z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. W tym przypadku zastosowanie mają stopy współfinansowania i zasady kwalifikowalności w oparciu o niniejsze rozporządzenie. Działania te są realizowane przez instytucję zarządzającą, o której mowa w art. [65] rozporządzenia (UE) nr XX [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów], zgodnie z zasadami określonymi w tym rozporządzeniu i w rozporządzeniach dotyczących poszczególnych funduszy, w tym z zasadami dotyczącymi korekt finansowych. |
Działania kwalifikujące się do programu, które zostały ocenione w zaproszeniu do składania wniosków w ramach programu i które spełniają minimalne wymagania jakościowe tego zaproszenia do składania wniosków, lecz nie otrzymują finansowania ze względu na ograniczenia budżetowe, mogłyby otrzymać pieczęć doskonałości, aby uznać ich wysoką jakość. Mogłoby to ułatwić składanie wniosków o finansowanie i ewentualne wyznaczanie do finansowania z innych źródeł, w tym z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych W tym przypadku zastosowanie mają stopy współfinansowania i zasady kwalifikowalności w oparciu o niniejsze rozporządzenie. Działania te są realizowane przez instytucję zarządzającą, o której mowa w art. [65] rozporządzenia (UE) nr XX [rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów], zgodnie z zasadami określonymi w tym rozporządzeniu i w rozporządzeniach dotyczących poszczególnych funduszy, w tym z zasadami dotyczącymi korekt finansowych. |
Uzasadnienie
Pieczęć doskonałości jest z powodzeniem stosowana do projektów w obszarze badań naukowych i innowacji. W związku z tym warto rozważyć rozszerzenie tego programu na projekty „Erasmus”.
Poprawka 45
Rozdział XII, artykuł 31, ustęp 2
Tekst zaproponowany przez Komisję |
Poprawka KR-u |
Komitet może zbierać się w szczególnym składzie, aby rozstrzygać kwestie sektorowe. W stosownych przypadkach, zgodnie z jego regulaminem oraz w sposób doraźny, eksperci zewnętrzni, w tym przedstawiciele partnerów społecznych, mogą być zapraszani do uczestnictwa w jego posiedzeniach w roli obserwatorów. |
Komitet może zbierać się w szczególnym składzie, aby rozstrzygać kwestie sektorowe. W stosownych przypadkach, zgodnie z jego regulaminem oraz w sposób doraźny, eksperci zewnętrzni, w tym przedstawiciele partnerów społecznych lub kluczowe regionalne zaangażowane podmioty , mogą być zapraszani do uczestnictwa w jego posiedzeniach w roli obserwatorów. |
Uzasadnienie
Nie wymaga uzasadnienia.
II. ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
Uwagi ogólne
1. |
Z zadowoleniem przyjmuje cel ogólny, którym jest wspieranie rozwoju osobistego, edukacyjnego i zawodowego w obszarze kształcenia pozaszkolnego, zawodowego i ogólnego oraz wyższego w Europie i poza nią, co przyczyni się do zrównoważonego wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy i spójności społecznej, jak również wzmocnienia tożsamości europejskiej. To istotne przedsięwzięcie rozpoczyna się już na poziomie lokalnym i regionalnym, dlatego musi być intensywnie związane z poziomem europejskim. |
2. |
Z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji, by podwoić budżet programu, jednak uważa zaplanowany cel potrojenia liczby uczestników programu w obecnych warunkach, obejmujących wzmocnienie włączającego charakteru programu, jako trudny do osiągnięcia. Ponadto pożądane byłoby w przyszłości wyeliminowanie coraz większych obciążeń administracyjnych związanych z programem. Jednocześnie uznaje za dobrą praktykę działania prowadzone przez liczne władze lokalne i regionalne, które przyczyniają się finansowo do zwiększenia wsparcia, jakie otrzymuje młodzież korzystająca z programu „Erasmus+”. |
3. |
Apeluje o przejrzysty, równy podział środków na całe siedem lat, aby przede wszystkim na początku programu móc zaoferować większą ilość środków i sprostać oczekiwaniom stawianym programowi. Budżet nie powinien być rozdzielany tylko między poszczególne sektory edukacji, w tym uczelnie wyższe, lecz również między różne akcje kluczowe, aby wiadomo było, jakimi udziałami może w sposób centralny gospodarować Komisja, a jakimi w sposób zdecentralizowany państwa członkowskie i regiony. |
4. |
Uważa, że w celu zwiększenia udziału w programie, stypendia naukowe powinny być zwolnione od podatku, a dotacje powinny w pełni pokrywać uczestnictwo osób mających mniejsze możliwości. |
5. |
Zdecydowanie domaga się znacznego uproszczenia procedur składania wniosków, zarządzania projektami i wykonywania obowiązków związanych z dokumentacją dla wszystkich sektorów programu. Apeluje o ponowne wprowadzenie wymogu wizyt przygotowawczych jako elementu planowania wniosków. Wnosi, by robocza platforma telematyczna została zintegrowana z platformami innych programów europejskich, takich jak „Horyzont 2020”, i dzieliła z nimi dostępne usługi, tak aby faza przygotowania i przedkładania wniosków oraz zarządzanie projektami były dla użytkowników jak najbardziej praktyczne i przejrzyste. Ponadto pieczęć doskonałości, która jest z powodzeniem stosowana do projektów w zakresie badań naukowych i innowacji, powinna być również przyznawana wysokiej jakości działaniom kwalifikującym się w ramach programu, lecz nie otrzymującym finansowania z powodu ograniczeń budżetowych. Ułatwiłoby to składanie wniosków i ewentualne wyznaczenie do finansowania z innych instrumentów finansowych UE. |
6. |
Wskazuje na znaczenie podejścia polegającego na uczeniu się przez całe życie. Dlatego wszystkie grupy wiekowe oraz formalne i nieformalne rodzaje kształcenia muszą być w taki sam sposób wspierane przez program. Podkreśla, że kształcenie nie ogranicza się do poprawy zdolności do zatrudnienia, lecz musi mieć ogólniejszy cel, którym jest rozwój całościowy rozwój osób, wiedzy i umiejętności. |
7. |
Uważa wniosek Komisji za uzasadniony, aby program stał się dostępny dla organizacji mających niewielkie doświadczenie lub mniejsze możliwości operacyjne lub niemających żadnego doświadczenia. Dlatego z zadowoleniem przyjmuje informację o wdrożeniu specjalnego działania, tzw. partnerstwa na małą skalę. |
8. |
Zgadza się z Komisją, że podstawą zaproponowanego programu „Erasmus”są cele określone w art. 165 i 166 TFUE i że program należy wdrażać zgodnie z zasadą pomocniczości. Dlatego jest sprawą najwyższej wagi, by władze lokalne i regionalne oraz lokalni i regionalni decydenci uczestniczyli w opracowywaniu i wdrażaniu przedstawionych środków oraz w zarządzaniu nimi. Ponieważ są oni bliżej zainteresowanych podmiotów, posiadają kluczowe kompetencje w zakresie polityki kształcenia i szkolenia oraz odgrywają istotną rolę w zakresie polityki młodzieżowej i rynku pracy. Uznaje w tym kontekście, że wniosek Komisji jest zgodny z zasadami pomocniczości i proporcjonalności. |
9. |
Z zadowoleniem przyjmuje zwłaszcza informację o rozwoju i wspieraniu działań na rzecz mobilności oraz to, że młodzież uczestnicząca w edukacji pozaformalnej będzie miała większe szanse udziału w aktywnościach sportowych i w działaniach kulturalnych i badawczych. Ponadto z zadowoleniem przyjmuje, że w tym kontekście wyraźnie wymieniono także wolontariuszy. |
10. |
Z zadowoleniem przyjmuje to, że Komisja Europejska włączyła wyniki oceny śródokresowej do aktualnego programu „Erasmus+”i zachowała strukturę poprzedniego programu. |
11. |
Stwierdza, że projekt rozporządzenia jest bardzo ogólny i pozwala na dużą elastyczność podczas wdrożenia. W związku z tym wskazuje na znaczenie przepisów wykonawczych i wzywa Komisję, aby bezpośrednio włączyła w ich opracowanie kraje członkowskie, agencje narodowe, władze regionalne oraz zainteresowane podmioty. |
12. |
Ubolewa, że program nie będzie się już nazywał „Erasmus+”, lecz „Erasmus”. W związku z tym, że akronim „Erasmus”oznacza „European Region Action Scheme for the Mobility of University Students”, Komitet Regionów wskazuje na konieczność podjęcia odpowiednich działań związanych z zapewnieniem widoczności poszczególnych sektorów edukacji lub wsparcia, aby mieć pewność, że marka „Еrasmus”będzie kojarzona ze wszystkimi sektorami edukacji oraz ze sportem i młodzieżą. |
13. |
Z zadowoleniem przyjmuje zebranie w przyszłości większości działań w zakresie mobilności, obejmujących również wszystkie formuły mobilności edukacyjnej i badawczej, a szczególnie mobilności uczniów, w ramach akcji kluczowej 1 „Mobilność edukacyjna osób”. |
14. |
Postuluje, aby Zjednoczone Królestwo po opuszczeniu Unii Europejskiej mogło nadal uczestniczyć w programie na ustalonych wcześniej warunkach, i przyjmuje z zadowoleniem informację o zapewnieniu tej możliwości zgodnie z art. 16 ust. 1 lit. d) „Państwa trzecie stowarzyszone z programem”. |
15. |
Apeluje o rozważenie, czy dzięki stworzonym przez ten program możliwościom wirtualnej współpracy stopniowo nie otwierać się również na projekty kształcenia ogólnego i zawodowego we współpracy z instytucjami z państw regionu Morza Śródziemnego i Afryki. |
16. |
Zaleca stworzenie efektywnych zachęt dla każdej mobilności edukacyjnej, aby zwiększyć chęć korzystania z przyjaznych dla środowiska środków transportu oraz osiągnąć ogólny cel, jakim jest przeznaczenie 25 % wydatków z budżetu unijnego na wsparcie celów w zakresie klimatu. |
17. |
Nalega, aby środki finansowe i poszczególne dotacje na mobilność edukacyjną były dostosowywane do rzeczywistych kosztów życia w regionie przyjmującym, przy czym koszty te muszą podlegać regularnemu przeglądowi. |
18. |
Apeluje o utrzymanie i wzmocnienie zarządzanych w sposób zdecentralizowany partnerstw strategicznych w sektorze kształcenia zawodowego i ogólnego, ponieważ ta forma współpracy sprawdziła się, natomiast wprowadzona niedawno koncepcja „partnerstwa na rzecz współpracy”wydaje się mniej ambitna. |
19. |
Podkreśla swoje szczególne zainteresowanie dalszym prowadzeniem z Komisją merytorycznego dialogu na ten temat i w tym kontekście zwraca uwagę na znaczenie sprawozdania z oceny skutków, które Komisja przedłoży w odpowiednim terminie, zgodnie z podpisanym z KR-em porozumieniem o współpracy. |
Szkolenie i kształcenie
20. |
Ubolewa, że gotowość zakładów do wysyłania praktykantów do innych krajów biorących udział w programie w dalszym ciągu jest mała. W tym przypadku należy stworzyć odpowiednie zachęty i bardziej przekonywać do tego instytucjonalne podmioty gospodarcze, np. izby rzemieślniczo-handlowe oraz zakłady prowadzące naukę zawodu i ich organizacje i stowarzyszenia, zwłaszcza na poziomie regionalnym i lokalnym. |
21. |
Zachęca do wyróżniania firm tytułem „europejskiego zakładu”, aby bardziej zmotywować zakłady i przedsiębiorstwa do otwierania swych programów szkoleń i ich uczestników na perspektywę europejską poprzez możliwości oferowane przez program „Erasmus”. W związku z tym sugeruje, by Komisja Europejska utworzyła rejestr przedsiębiorstw biorących udział w programie „Erasmus”, którym można by przyznać logo „przedsiębiorstwa Erasmus”. |
22. |
Apeluje o wspieranie zarówno krótszych, jak i dłuższych pobytów za granicą w ramach kształcenia zawodowego, aby sprostać wymogom funkcjonowania małych i średnich przedsiębiorstw, a także indywidualnym możliwościom uczestników. Poza tym program powinien wspierać językowe i interkulturalne działania przygotowawcze poprzez systematyczne wspieranie praktykantów. |
23. |
Wskazuje na to, że grupa docelowa uczących się dorosłych obejmuje dorosłych w każdym wieku i o każdym statusie społecznym, nie tylko osoby z niższymi (formalnymi) kwalifikacjami. |
24. |
Ponadto wskazuje, że kształcenie dorosłych ma być wspierane w ramach szerszej koncepcji rozwoju i nie może być ograniczone tylko do kształcenia zawodowego. W programie kształcenia dorosłych należy uwzględnić również osoby pracujące w wolnych zawodach i wolontariuszy. |
25. |
Z zadowoleniem przyjmuje rozszerzenie mobilności edukacyjnej w szkolnictwie, przede wszystkim możliwość indywidualnej mobilności. Apeluje niemniej o równoległe opracowanie rozwiązań strategicznych mogących poprawić mobilność uczniów i studentów, lecz również ułatwić ich ewentualny powrót do regionu pochodzenia. |
26. |
Z zadowoleniem przyjmuje utworzenie sieci europejskich uniwersytetów, mając świadomość, że wpłynie to na większe obciążenie dla budżetu. Podkreśla, że europejskie sieci muszą być inicjowane, prowadzone i zdominowane przez uczelnie wyższe, aby trwale kształtować obraz szkolnictwa wyższego w Europie dzięki trzem elementom trójkąta wiedzy (kształcenie, badania, innowacje), przy finansowaniu i wsparciu ze strony administracji publicznej, z uwzględnieniem finansowania prywatnego. |
27. |
Opowiada się za rozwijaniem, zwłaszcza w sektorze kształcenia zawodowego, sieci szkół europejskich, w duchu zasady uniwersytetów europejskich, które sprzyjałyby stałej współpracy ośrodków z kilku państw członkowskich w zakresie wymiany młodzieży i kadry, dopasowania programu nauczania i wirtualnej współpracy. |
28. |
Z zadowoleniem przyjmuje rozszerzenie działań „Jean Monnet”w zakresie szkolnictwa wyższego na inne dziedziny kształcenia zawodowego i przekazywanie wiedzy na temat integracji europejskiej szerszemu gronu odbiorców. |
Młodzież
29. |
Zaleca, aby bardziej uwzględniać istniejące lokalne i regionalne ośrodki kształcenia młodzieży jako podmioty uprawnione do składania wniosków. |
30. |
Z zadowoleniem przyjmuje to, że nowy program „DiscoverEU”umożliwi osobom w wieku powyżej 18 lat zwiedzenie pociągiem krajów UE w określonym przedziale czasowym. Zauważa jednak, że choć program ten duży akcent kładzie na aspekt nauki, to nie może się to odbywać kosztem mobilności w zakresie edukacji, co powinno pozostać podstawowym działaniem w ramach programu „Erasmus”. Podkreśla, że najlepiej byłoby, gdyby wszystkie młode osoby w UE miały możliwość poznania i doświadczenia różnorodności kultur i natury oraz poznania innych osób, niezależnie od zasobności portfela rodziców. Zachęca do rozważenia opcji finansowania takich przedsięwzięć przez partnerstwa publiczno-prywatne, zwłaszcza z udziałem branży mobilności i turystyki. |
31. |
Z zadowoleniem przyjmuje spójność z nową strategią UE na rzecz młodzieży i innymi inicjatywami na rzecz młodzieży, takimi jak np. Europejski Korpus Solidarności. |
Sport
32. |
Wskazuje na znaczenie niekomercyjnych wydarzeń sportowych i uważa za słuszne zniesienie dotychczasowej górnej granicy 10 % budżetu sportowego, który może zostać wykorzystany na wydarzenia sportowe. Wyraża swoje pełne poparcie dla wspierania w przyszłości również mniejszych wydarzeń, w których udział bierze mniej niż 10 krajów uczestniczących w programie. |
33. |
Opowiada się za tym, by zwłaszcza w dziedzinie sportu masowego znacznie zwiększyć liczbę krajów biorących udział w programie, ponieważ europejski sport tradycyjnie wykracza poza granice Unii Europejskiej. |
Bruksela, dnia 6 lutego 2019 r.
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów
Karl-Heinz LAMBERTZ
(1) COM(2018) [].
(2) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/801 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu prowadzenia badań naukowych, odbycia studiów, szkoleń, udziału w wolontariacie, programach wymiany młodzieży szkolnej lub projektach edukacyjnych oraz podjęcia pracy w charakterze au pair (Dz.U. L 132 z 21.5.2016, s. 21).
(3) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/801 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu prowadzenia badań naukowych, odbycia studiów, szkoleń, udziału w wolontariacie, programach wymiany młodzieży szkolnej lub projektach edukacyjnych oraz podjęcia pracy w charakterze au pair (Dz.U. L 132 z 21.5.2016, s. 21).
(4) W szczególności jednolitych ram unijnych dla przejrzystości kwalifikacji i kompetencji; europejskich ram kwalifikacji; europejskich ram odniesienia na rzecz zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym; europejskiego systemu transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym; europejskiego systemu transferu i akumulacji punktów; europejskiego rejestru agencji ds. zapewniania jakości; Europejskiego Stowarzyszenia na Rzecz Zapewnienia Jakości w Szkolnictwie Wyższym; europejskiej sieci centrów informacyjnych w regionie europejskim i krajowych ośrodków ds. uznawalności akademickiej i informacji w Unii Europejskiej; oraz sieci Euroguidance.
(5) W szczególności jednolitych ram unijnych dla przejrzystości kwalifikacji i kompetencji; europejskich ram kwalifikacji; europejskich ram odniesienia na rzecz zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym; europejskiego systemu transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym; europejskiego systemu transferu i akumulacji punktów; europejskiego rejestru agencji ds. zapewniania jakości; Europejskiego Stowarzyszenia na Rzecz Zapewnienia Jakości w Szkolnictwie Wyższym; europejskiej sieci centrów informacyjnych w regionie europejskim i krajowych ośrodków ds. uznawalności akademickiej i informacji w Unii Europejskiej; oraz sieci Euroguidance.
16.5.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168/74 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej
(2019/C 168/09)
Sprawozdawca generalny: |
Anna MAGYAR (HU/EPP), wiceprzewodnicząca Rady Komitatu Csongrád Megye |
Dokument źródłowy: |
Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz uchylającego wspólne działanie Rady 98/700/WSiSW, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1052/2013 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1624 Wkład Komisji Europejskiej w spotkanie przywódców w Salzburgu w dniach 19–20 września 2018 r. COM(2018) 631 final |
I. ZALECANE POPRAWKI
Poprawka 1
COM(2018) 631 final, art. 2 pkt 16
Definicje
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
„personel operacyjny”oznacza funkcjonariuszy straży granicznej, eskorty powrotu, specjalistów ds. powrotów oraz innych właściwych członków personelu wchodzących w skład „stałej służby Europejskiego Korpusu Straży Granicznej i Przybrzeżnej”. Zgodnie z trzema kategoriami określonymi w art. 55 ust. 1 personel operacyjny jest zatrudniany przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej jako personel statutowy (kategoria 1), personel oddelegowany do Agencji przez państwa członkowskie (kategoria 2) lub personel przewidziany do celów krótkoterminowego rozmieszczenia przez państwa członkowskie (kategoria 3). Personel operacyjny ma działać w charakterze członków zespołów zarządzania granicami, zespołów wspierających zarządzanie migracjami lub zespołów powrotowych mających uprawnienia wykonawcze . W skład personelu operacyjnego wchodzi również personel statutowy odpowiedzialny za funkcjonowanie centralnej jednostki ETIAS; |
„personel operacyjny”oznacza funkcjonariuszy straży granicznej, eskorty powrotu, specjalistów ds. powrotów oraz innych właściwych członków personelu wchodzących w skład „stałej służby Europejskiego Korpusu Straży Granicznej i Przybrzeżnej”. Zgodnie z czterema kategoriami określonymi w art. 55 ust. 1 personel operacyjny jest zatrudniany przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej jako personel statutowy (kategoria 1), personel oddelegowany do Agencji przez państwa członkowskie (kategoria 2) lub personel przewidziany do celów krótkoterminowego rozmieszczenia lub interwencji szybkiego reagowania przez państwa członkowskie (kategorie 3 i 4 ). Personel operacyjny ma działać w charakterze członków zespołów zarządzania granicami, zespołów wspierających zarządzanie migracjami lub zespołów powrotowych. Personel kategorii 2, 3 i 4 może posiadać uprawnienia wykonawcze. W skład personelu operacyjnego wchodzi również personel statutowy odpowiedzialny za funkcjonowanie centralnej jednostki ETIAS; |
Uzasadnienie
—
Poprawka 2
COM(2018) 631 final, art. 3 lit. a)
Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||
|
|
Uzasadnienie
Główne działania w zakresie zarządzania granicami muszą również uwzględniać operacyjne rozwiązanie kwestii walki z przestępczością transgraniczną.
Poprawka 3
COM(2018) 631 final, art. 8 ust. 4, 6 i 7
Wieloletni cykl polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
4) W oparciu o strategiczną analizę ryzyka dotyczącą europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, o której mowa w art. 30 ust. 2, Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 118 w ramach opracowywania wieloletniej polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. Taki akt delegowany określa priorytety polityki oraz wskazuje strategiczne wytyczne na kolejne cztery lata w odniesieniu do elementów określonych w art. 3. […] 6) W celu wdrożenia aktu delegowanego, o którym mowa w ust. 4, państwa członkowskie ustanawiają krajowe strategie zintegrowanego zarządzania granicami przez ścisłą współpracę wszystkich organów krajowych odpowiedzialnych za zarządzanie granicami i powroty. Wspomniane krajowe strategie są zgodne z art. 3, aktem delegowanym, o którym mowa w ust. 4, oraz strategią techniczną i operacyjną, o której mowa w ust. 5. 7) W okresie czterdziestu dwóch miesięcy od przyjęcia aktu delegowanego, o którym mowa w ust. 4, Komisja przeprowadza, przy wsparciu Agencji, dokładną ocenę jego wdrożenia. Wyniki oceny uwzględnia się przy przygotowaniu kolejnego cyklu. |
4) W terminie [do potwierdzenia] Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie projekt wieloletniej polityki strategicznej dla pierwszego wieloletniego cyklu polityki strategicznej w oparciu o strategiczną analizę ryzyka dotyczącą europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, o której mowa w art. 30 ust. 2. W terminie [do potwierdzenia] od przedstawienia projektu przez Komisję zwoływane jest posiedzenie Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w celu omówienia projektu wieloletniej polityki strategicznej. Po omówieniu projektu Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 118 w ramach opracowywania wieloletniej polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. Taki akt delegowany określa priorytety polityki oraz wskazuje strategiczne wytyczne na kolejne cztery lata w odniesieniu do elementów określonych w art. 3. […] 6) W celu wdrożenia aktu delegowanego, o którym mowa w ust. 4, państwa członkowskie ustanawiają krajowe strategie zintegrowanego zarządzania granicami przez ścisłą współpracę wszystkich organów krajowych odpowiedzialnych za zarządzanie granicami i powroty oraz w konsultacji z właściwymi władzami regionalnymi i lokalnymi odnośnych terytoriów szczebla niższego niż krajowy . Wspomniane krajowe strategie są zgodne z art. 3, aktem delegowanym, o którym mowa w ust. 4, oraz strategią techniczną i operacyjną, o której mowa w ust. 5. 7) W okresie czterdziestu dwóch miesięcy od przyjęcia aktu delegowanego, o którym mowa w ust. 4, Komisja przeprowadza, przy wsparciu Agencji, dokładną ocenę jego wdrożenia. Wyniki oceny uwzględnia się przy przygotowaniu kolejnego cyklu. Komisja przekazuje ocenę Radzie, Parlamentowi Europejskiemu i Europejskiemu Komitetowi Regionów. |
Uzasadnienie
Krajowe strategie zintegrowanego zarządzania granicami należy konsultować z lokalnymi i regionalnymi władzami tych terytoriów, które są w dużej mierze przedmiotem bieżących, przewidywanych lub potencjalnych silnych przepływów migracyjnych lub które stoją przed innymi wyzwaniami mającymi poważne konsekwencje dla szczebla lokalnego lub regionalnego. Ponadto Komisja powinna zdawać sprawę współustawodawcom (popr. 23 w projekcie opinii Komisji LIBE), a także politycznej reprezentacji władz lokalnych i regionalnych na poziomie UE.
Poprawka 4
COM(2018) 631 final, art. 21 ust. 1 i 3
Krajowy ośrodek koordynacji
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||
1) Każde państwo członkowskie wyznacza, prowadzi i utrzymuje krajowy ośrodek koordynacji, które służy koordynacji i wymianie informacji między wszystkimi organami prowadzącymi działania w zakresie kontroli granic zewnętrznych na poziomie krajowym, a także z pozostałymi krajowymi ośrodkami koordynacji oraz z Agencją. Każde państwo członkowskie powiadamia Komisję o utworzeniu swojego krajowego ośrodka koordynacji, a następnie Komisja przekazuje tę informację pozostałym państwom członkowskim i Agencji. […] 3) Krajowy ośrodek koordynacji:
|
1) Każde państwo członkowskie wyznacza, prowadzi i utrzymuje krajowy ośrodek koordynacji, które służy koordynacji i wymianie informacji między wszystkimi organami prowadzącymi działania w zakresie kontroli granic zewnętrznych na poziomie krajowym – oraz w stosownych przypadkach z właściwymi organami regionalnymi i lokalnymi – a także z pozostałymi krajowymi ośrodkami koordynacji oraz z Agencją. Każde państwo członkowskie powiadamia Komisję o utworzeniu swojego krajowego ośrodka koordynacji, a następnie Komisja przekazuje tę informację pozostałym państwom członkowskim i Agencji. […] 3) Krajowy ośrodek koordynacji:
|
Uzasadnienie
Należy zapewnić właściwe upowszechnianie i wymianę informacji na poziomie lokalnym i regionalnym, jeśli kwestia ta dotyczy tego poziomu.
Poprawka 5
COM(2018) 631 final, art. 39 ust. 3 lit. m)
Plan operacyjny wspólnych operacji
Tekst proponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||||||||
|
|
Uzasadnienie
W czasie wspólnej operacji konieczne jest także określenie mechanizmu przyspieszonej procedury wobec obywateli państw trzecich nielegalnie przybywających na terytorium państwa członkowskiego, tak by wobec tych osób można jak najszybciej wydać decyzję nakazującą powrót.
Poprawka 6
COM(2018) 631 final, art. 55 ust. 1
Stała służba Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||||||||||||
1. Stała służba Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej w składzie 10 000 członków personelu operacyjnego jest częścią Agencji. W skład stałej służby wchodzą następujące trzy kategorie personelu zgodnie z systemem rocznego dostępu określonym w załączniku I:
|
1. Stała służba Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej w składzie 10 000 członków personelu operacyjnego jest częścią Agencji. W skład stałej służby wchodzą następujące cztery kategorie personelu zgodnie z systemem rocznego dostępu określonym w załączniku I:
|
Uzasadnienie
Dodanie czwartej kategorii personelu operacyjnego złagodziłoby potencjalne obciążenie władz lokalnych i regionalnych pod względem rozmieszczenia, a jednocześnie uzupełniłoby stały korpus szybkiej interwencji na granicy (popr. 55 i popr. 64 projektu sprawozdania Komisji LIBE).
Poprawka 7
COM(2018) 631 final, art. 64 ust. 6
Rezerwa wyposażenia technicznego
Tekst proponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
[…] Jeżeli minimalna liczba elementów wyposażenia technicznego jest niewystarczająca do wykonania planu operacyjnego uzgodnionego na potrzeby takich działań, Agencja zmienia tę liczbę na podstawie uzasadnionych potrzeb oraz porozumienia z państwami członkowskimi. |
[…] Jeżeli minimalna liczba elementów wyposażenia technicznego jest niewystarczająca do wykonania planu operacyjnego uzgodnionego na potrzeby takich działań, Agencja zmienia tę liczbę i zapewnia dostępność tego wyposażenia na podstawie uzasadnionych potrzeb oraz porozumienia z państwami członkowskimi. |
Uzasadnienie
Aby zagwarantować wykonanie planów operacyjnych, w stosownych przypadkach Agencja zapewnia minimalną ilość wyposażenia technicznego po przeanalizowaniu potrzeb poszczególnych planów operacyjnych.
Poprawka 8
COM(2018) 631 final, art. 84 ust. 1, nowa lit. e)
Dokument akredytacyjny
Tekst proponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||||||||
|
|
Uzasadnienie
Każdy dokument musi zawierać niepowtarzalny numer identyfikacyjny posiadacza dowodu w zależności od rodzaju rozmieszczenia i piastowanego w jego czasie stanowiska. Niepowtarzalny numer identyfikacyjny pomoże również w szybszej identyfikacji w systemie rejestracji.
Poprawka 9
COM(2018) 631 final, art. 102 ust. 4–6
Posiedzenia zarządu
Tekst proponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
4. Do udziału w posiedzeniach Zarządu zapraszana jest Irlandia. 5. Zjednoczone Królestwo jest zapraszane do udziału w posiedzeniach zarządu odbywających się przed datą wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii. 6. Do udziału w posiedzeniach zarządu zaprasza się przedstawicieli Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu i Europolu. Zarząd może też zaprosić przedstawiciela stosownych instytucji, organów, urzędów i agencji Unii. |
4. Do udziału w posiedzeniach Zarządu zapraszana jest Irlandia jako obserwator . 5. Zjednoczone Królestwo jest zapraszane jako obserwator do udziału w posiedzeniach zarządu odbywających się przed datą wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii. 6. Do udziału w posiedzeniach zarządu zaprasza się jako obserwatorów przedstawicieli Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu i Europolu. Zarząd może też zaprosić przedstawiciela stosownych instytucji, organów, urzędów i agencji Unii w charakterze obserwatora . |
Uzasadnienie
Prawo głosu na posiedzeniach zarządu mają jedynie członkowie. Inne podmioty są zapraszane i mogą uczestniczyć w posiedzeniach w charakterze obserwatora, bez możliwości głosowania.
Poprawka 10
COM(2018) 631 final, art. 116 ust. 1
Ocena
Tekst proponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||
|
|
Uzasadnienie
W rozumieniu art. 4 Agencja zapewnia istnienie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej.
II. ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
1. |
Potwierdza potrzebę wzmocnienia pomocniczej roli i mandatu Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (zwanej dalej Agencją), zwłaszcza w kwestii współpracy z państwami trzecimi, aby zapewnić skuteczną ochronę granic zewnętrznych UE i w celu znacznego zwiększenia skuteczności powrotów nielegalnych migrantów. Jednocześnie zwraca uwagę, że poszerzony mandat powoduje konieczność wzmocnienia zabezpieczeń mających zagwarantować, że wszystkie podejmowane w jego ramach działania są w pełni zgodne z prawami podstawowymi oraz z międzynarodowymi zobowiązaniami UE i jej państw członkowskich, zwłaszcza z zasadą non-refoulement. Chodzi także o uniknięcie zaangażowania Agencji w jakiekolwiek operacje, podczas których niemożliwe będzie zapewnienie przestrzegania praw podstawowych. |
2. |
Uznaje, że skuteczna kontrola granic zewnętrznych UE jest ważnym elementem kompleksowej polityki UE w zakresie migracji, a w tym kontekście proponowane wzmocnienie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej może okazać się niezbędne. Podkreśla jednak, jak wskazano w niedawnej opinii KR-u w sprawie Funduszu Migracji i Azylu, że zwiększeniu środków finansowych i operacyjnych na ochronę granic muszą towarzyszyć odpowiednie wysiłki mające na celu wzmocnienie innych aspektów polityki migracyjnej UE w celu zagwarantowania zrównoważonego podejścia. |
3. |
Podkreśla, że swobodny przepływ obywateli UE jest jednym z największych osiągnięć Unii i zaznacza, że na obszarze bez granic wewnętrznych nieudokumentowana migracja przez granice zewnętrzne poważnie wpływa na funkcjonowanie systemu Schengen pod względem prawnym, gospodarczym i w zakresie bezpieczeństwa. |
4. |
Zwraca uwagę na to, że tymczasowe przywrócenie kontroli granicznych na granicach wewnętrznych poważnie zagraża zdolności regionów sąsiedzkich do współpracy ze sobą, a ponadto ma bardzo istotny wpływ na gospodarki regionalne. Zatem niezbędne są skuteczne kontrole na granicach zewnętrznych. |
5. |
Podkreśla, że skuteczna ochrona granic zewnętrznych przyczynia się do walki z handlem ludźmi i do ostatecznego przerwania modelu biznesowego przemytników, zapobiegając tym samym tragicznym stratom życia ludzkiego. Ponadto skuteczna kontrola granic zewnętrznych może przyczynić się do zapobiegania niektórym zagrożeniom dla bezpieczeństwa wewnętrznego, porządku publicznego i zdrowia publicznego na poziomie władz lokalnych i regionalnych, zwłaszcza w przypadku obszarów usytuowanych wzdłuż zewnętrznych granic UE. |
6. |
Jest zdania, że niezbędnym warunkiem właściwego funkcjonowania polityki migracyjnej jest kompleksowe podejście do migracji obejmujące wzmocnioną kontrolę zewnętrznych granic UE, a także dobrze funkcjonujący wspólny europejski system azylowy, wspólna strategia zajmowania się osobami potrzebującymi ochrony międzynarodowej, spójny system legalnych dróg migracji oraz o wiele spójniejsza polityka dotycząca zewnętrznego wymiaru i przyczyn migracji. |
7. |
Podkreśla, że skuteczna polityka powrotowa jest kluczowym elementem kompleksowego podejścia do migracji oraz że Agencja musi w związku z tym mieć możliwość wspierania państw członkowskich w obszarze powrotów, zgodnie z prawem międzynarodowym i unijnym i przy zapewnieniu przestrzegania zasady non-refoulement. |
8. |
Przyjmuje z zadowoleniem rozszerzenie mandatu Agencji w celu zapewnienia kompleksowego wsparcia państwom członkowskim i krajom trzecim w dziedzinie skutecznych i humanitarnych operacji powrotowych. Może to również obejmować w szczególnych przypadkach ewentualne zapewnienie wsparcia operacyjnego państwom trzecim na żądanie, bez ograniczeń geograficznych, w celu zapobieżenia eskalacji sytuacji kryzysowych. Takie przypadki wymagają jednak jasnych gwarancji i zabezpieczeń dotyczących poszanowania praw podstawowych i prawa międzynarodowego, a także odpowiednich mechanizmów, aby zagwarantować odpowiedzialność Agencji za jej działania poza jurysdykcją państw członkowskich. |
9. |
Zaznacza, że ochrona granic zewnętrznych należy do wspólnych kompetencji UE i państw członkowskich, zatem omawiany wniosek powinien gwarantować, że KE nadzoruje koordynację i kontrolę granic zewnętrznych Unii. |
10. |
Uznaje za konieczne nałożenie na państwa członkowskie zobowiązań do pomocy w przeprowadzaniu wspólnych operacji przez Agencję, jednak jest zaniepokojony propozycją utworzenia stałego korpusu złożonego z maksymalnie 10 000 pracowników operacyjnych, ponieważ rozmieszczenie krajowych funkcjonariuszy straży granicznej i personelu krajowego w ramach Agencji może doprowadzić do ewentualnego drenażu mózgów. Podkreśla, że utworzenie takich nowych struktur nie może stanowić dodatkowego obciążenia dla władz lokalnych i regionalnych, szczególnie w regionach przygranicznych. Nie może też zagrażać wykonywaniu przeprowadzanych na granicach zewnętrznych zadań istniejących struktur krajowych, regionalnych lub lokalnych. W związku z tym proponuje, by w załączniku I przewidziano bardziej realistyczne i stopniowe ustanowienie stałego korpusu. |
11. |
Jest zaniepokojony brakiem odpowiedniej oceny kilku aspektów skutków wniosku, w tym jego potencjalnego oddziaływania terytorialnego, i uznaje za konieczne zbadanie możliwości zapewnienia wspierającej roli Agencji w najbardziej racjonalny pod względem kosztów sposób. W takiej ocenie skutków należy również rozważyć konsekwencje finansowe zarówno w sytuacjach normalnych, jak i kryzysowych, a także złożone kwestie prawne, które mogą się pojawić zwłaszcza w odniesieniu do operacji poza terytorium UE. |
12. |
Podkreśla wielopodmiotowy charakter zarządzania granicami i rolę, jaką może odgrywać w tych ramach poziom lokalny i regionalny, co zostało odzwierciedlone w art. 22. Zauważa w tym kontekście, że władze lokalne i regionalne, których dotyczy ta kwestia (np. podmioty zarządzające granicami i regionami przybrzeżnymi), powinny być odpowiednio zaangażowane w wymianę informacji, zwłaszcza w odniesieniu do krajowych ośrodków koordynacji (art. 21), oraz w przygotowywanie krajowych strategii zintegrowanego zarządzania granicami (art. 8). |
13. |
Podkreśla, że nieuregulowana migracja wywiera znaczną presję na władze lokalne i regionalne i stwarza problemy w ukierunkowaniu ograniczonych usług publicznych na osoby, wobec których mamy międzynarodowe zobowiązanie do udzielenia schronienia i azylu. Podkreśla zatem, że zasadnicze znaczenie mają szybkie powroty osób, którym nie udzielono azylu, i zagwarantowanie poszanowania legalnych dróg migracji. |
14. |
Jest zdania, że ochrona granic zewnętrznych UE jest przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz że cele proponowanych przepisów nie mogą być w wystarczającym stopniu osiągnięte przez same państwa członkowskie i władze regionalne. Uważa w związku z tym, że wniosek jest zgodny z zasadami pomocniczości i proporcjonalności. |
Bruksela, dnia 6 lutego 2019 r.
Karl-Heinz LAMBERTZ
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów
16.5.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168/81 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Bezpieczeństwo ruchu drogowego i zautomatyzowana mobilność
(2019/C 168/10)
Sprawozdawca: |
József RIBÁNYI (HU/EPL), wiceprzewodniczący Rady Komitatu Tolna |
Dokument źródłowy: |
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Droga do zautomatyzowanej mobilności: strategia UE na rzecz mobilności w przyszłości” COM(2018) 283 final Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Europa w ruchu – Zrównoważona mobilność dla Europy: bezpieczna, połączona i ekologiczna” COM(2018) 293 final Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2008/96/WE w sprawie zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej COM(2018) 274 final |
I. ZALECANE POPRAWKI
Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2008/96/WE w sprawie zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej (COM(2018) 274 – final)
Poprawka 1
Motyw 5
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Duża część wypadków drogowych ma miejsce na niewielkiej części sieci drogowej, gdzie natężenie ruchu i prędkość są wysokie, a ruch odbywa się w szerokim zakresie prędkości. W związku z tym ograniczone rozszerzenie zakresu dyrektywy 2008/96/WE na autostrady i drogi główne nienależące do sieci TEN-T powinno znacząco przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa infrastruktury drogowej w całej Unii. |
Duża część wypadków drogowych ma miejsce na niewielkiej części sieci drogowej, gdzie natężenie ruchu i prędkość są wysokie, a ruch odbywa się w szerokim zakresie prędkości. W związku z tym rozszerzenie zakresu dyrektywy 2008/96/WE na autostrady i inne drogi główne nienależące do sieci TEN-T powinno znacząco przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa infrastruktury drogowej w całej Unii i zapewnić ten sam poziom bezpieczeństwa wszystkim użytkownikom dróg. Konieczne jest zaangażowanie podmiotów lokalnych i regionalnych we wdrażanie rozszerzonego zakresu dyrektywy, zwłaszcza w odniesieniu do ustalania, które drogi są objęte przepisami dyrektywy. Tego rodzaju podejście pozwoliłoby stwierdzić, że wniosek Komisji jest zgodny z zasadami pomocniczości i proporcjonalności. |
Uzasadnienie
Zgodnie z krajową klasyfikacją rozszerzenie zakresu dyrektywy ograniczone jest do autostrad i innych głównych dróg.
Ponieważ podmioty regionalne i lokalne znają sytuację w terenie, ich udział gwarantuje rzeczywiście uzasadnione rozszerzenie zakresu dyrektywy na niektóre odcinki dróg. Jeżeli takie podejście będzie oparte na wielopoziomowym sprawowaniu rządów i zgodne z zasadami pomocniczości i proporcjonalności, proponowane rozszerzenie zakresu ułatwi harmonizację wymogów bezpieczeństwa dla wszystkich obywateli Unii.
Poprawka 2
Nowy motyw po motywie 5
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
|
W celu zapewnienia, aby takie rozszerzenie zakresu stosowania odniosło zamierzony skutek, inne drogi główne powinny zgodnie z logiką obejmować co najmniej te drogi, które łączą duże miasta lub regiony i należą do najwyższej kategorii dróg poniżej kategorii autostrad w krajowej klasyfikacji dróg. |
Uzasadnienie
W dyrektywie należy skupić się przede wszystkim na istotnych drogach w UE, tzn. na drogach łączących duże miasta lub regiony.
Poprawka 3
Motyw 6
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Ponadto obowiązkowe stosowanie procedur określonych w dyrektywie 2008/96/WE w odniesieniu do każdego projektu dotyczącego infrastruktury drogowej poza obszarami miejskimi, realizowanego przy wykorzystaniu finansowania unijnego, powinno zapobiec wykorzystywaniu środków unijnych do budowy dróg niespełniających wymogów bezpieczeństwa. |
Ponadto obowiązkowe stosowanie procedur określonych w dyrektywie 2008/96/WE w odniesieniu do każdego projektu dotyczącego infrastruktury drogowej poza obszarami miejskimi, realizowanego przy wykorzystaniu finansowania unijnego, powinno zapobiec wykorzystywaniu środków unijnych do budowy dróg niespełniających wymogów bezpieczeństwa. Podobnie należy zwrócić uwagę na sytuację na istniejących drogach niespełniających wymogów bezpieczeństwa. W tym względzie programy rozwoju transportu regionalnego dysponują środkami czterokrotnie większymi niż instrument „Łącząc Europę”; w obydwu przypadkach pule środków finansowych mogą być dostosowywane do potrzeb planowania i tworzenia nowych odcinków dróg. Dlatego należy przeznaczyć odpowiednie środki na modernizację istniejących dróg. Należy przy tym rozważyć środki, które umożliwią mniejszym regionom i miastom udźwignięcie kosztów inwestycji wymaganych do zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej. |
Uzasadnienie
Bezpieczny transport drogowy powinien być dostępny we wszystkich europejskich miejscowościach i regionach; będzie to wymagało ukierunkowanych źródeł finansowania na planowanie dróg, ich tworzenie i eksploatację, zwłaszcza w regionach, które nie dysponują wymaganymi zasobami i środkami finansowymi na takie cele. Mając na uwadze, że nowe odcinki dróg podlegają przy wydawaniu zezwoleń wyższym normom bezpieczeństwa ruchu drogowego, istniejące drogi wymagają systematycznych remontów, aby spełniać obowiązujące kryteria zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej.
Poprawka 4
Motyw 7
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Oparta na analizie ryzyka ocena dróg obejmująca całą sieć okazała się skutecznym i efektywnym narzędziem służącym do identyfikacji odcinków sieci, które powinny być przedmiotem bardziej szczegółowych kontroli bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz do priorytetowego traktowania inwestycji w zależności od ich potencjału w zakresie poprawy bezpieczeństwa w całej sieci. W związku z tym cała sieć drogowa objęta zakresem niniejszej dyrektywy powinna być systemowo oceniana w celu zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego w całej Unii. |
Oparta na analizie ryzyka ocena dróg obejmująca całą sieć okazała się skutecznym i efektywnym narzędziem służącym do identyfikacji odcinków sieci, które powinny być przedmiotem bardziej szczegółowych kontroli bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz do priorytetowego traktowania inwestycji w zależności od ich potencjału w zakresie poprawy bezpieczeństwa w całej sieci. W związku z tym cała sieć drogowa objęta zakresem niniejszej dyrektywy powinna być systemowo oceniana w celu zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego w całej Unii. Ponieważ bezpieczny transport drogowy powinien być dostępny we wszystkich europejskich miejscowościach i regionach, metodyka opartej na analizie ryzyka oceny dróg obejmującej całą sieć powinna należycie uwzględniać wielopoziomowy system zarządzania. Jednostkom terytorialnym wyższego szczebla należy nadać funkcje koordynacyjne w zarządzaniu bezpieczeństwem infrastruktury drogowej, natomiast funkcje wykonywane przez państwo i gminy powinny zostać zsynchronizowane. |
Uzasadnienie
Ponieważ bezpieczeństwo ruchu drogowego jest elementem przyszłej wizji miejscowości i regionów, odpowiednie jednostki terytorialne powinny wnosić wkład w to bezpieczeństwo zgodnie z ich poziomem kompetencji. To sprawia, że istotna jest synchronizacja funkcji wykonywanych przez gminy i państwo.
Poprawka 5
Motyw 10
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Należy poprawić stan bezpieczeństwa na istniejących drogach poprzez ukierunkowane inwestycje realizowane na określonych odcinkach dróg charakteryzujących się największą koncentracją wypadków lub największymi możliwościami ich ograniczenia. |
Należy poprawić stan bezpieczeństwa na istniejących drogach poprzez ukierunkowane inwestycje realizowane na określonych odcinkach dróg charakteryzujących się największą koncentracją wypadków lub największymi możliwościami ich ograniczenia. Należy przy tym równolegle rozwijać infrastrukturę fizyczną i cyfrową dróg publicznych, do której odnosi się dyrektywa. W tym względzie do umożliwienia bezpiecznego i skutecznego funkcjonowania ruchu drogowego powinny przyczynić się pojazdy zautomatyzowane wyposażone w adaptacyjne tempomaty i systemy wsparcia transportu. Należy dopilnować, by również mniejsze regiony, regiony w trudnej sytuacji demograficznej i regiony najbardziej oddalone mogły zapewnić powszechną dostępność infrastruktury cyfrowej. |
Uzasadnienie
Jako że bezpieczeństwo ruchu drogowego to złożone zagadnienie, należy w jego ramach rozważyć również aspekty ekonomii skali. Ukierunkowanie inwestycji w tym względzie na odcinki, na których najczęściej dochodzi do wypadków i ofiar śmiertelnych, powinno obejmować kompleksowe rozwijanie infrastruktury fizycznej i cyfrowej, jak również ułatwianie rozszerzania zakresu stosowania zautomatyzowanych pojazdów wyposażonych w adaptacyjne tempomaty i technologie transportowe.
Poprawka 6
Motyw 12
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
W 2016 r. niechronieni użytkownicy drogi stanowili 46 % ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w Unii. Zapewnienie uwzględnienia interesów tych użytkowników we wszystkich procedurach zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej powinno zatem przyczynić się do poprawy ich bezpieczeństwa na drodze. |
W 2016 r. niechronieni użytkownicy drogi stanowili 46 % ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w Unii. Zapewnienie uwzględnienia interesów tych użytkowników we wszystkich procedurach zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej powinno zatem przyczynić się do poprawy ich bezpieczeństwa na drodze. Cel zapobiegania sytuacjom nadzwyczajnym w ruchu drogowym z udziałem pieszych, rowerzystów i motocyklistów lub zarządzania tymi sytuacjami należy osiągać w ramach narzędzi kształcenia i szkoleń, a jednocześnie przez opracowanie wymogów wysokiej jakości infrastruktury, która będzie wspierała mobilność i bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów, tj. tworzenie oznakowania poziomego i oznakowania pionowego oraz wystarczającej liczby przejść dla pieszych, zwłaszcza w pobliżu przystanków komunikacji publicznej i budynków publicznych, jak również tworzenie podniesionych, wydzielonych stref do jazdy na rowerze i chodników wzdłuż wszystkich odcinków dróg. |
Poprawka 7
Motyw 13
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Projektowanie i utrzymanie oznakowania poziomego i pionowego stanowi ważny element zapewniający bezpieczeństwo infrastruktury drogowej, zwłaszcza w kontekście rozwoju pojazdów wyposażonych w układy wspomagania kierowcy lub wyższe poziomy automatyzacji. W szczególności konieczne jest zapewnienie, aby oznakowanie poziome i pionowe mogło być łatwo i bezbłędnie rozpoznawane przez takie pojazdy. |
Projektowanie i utrzymanie oznakowania poziomego i pionowego stanowi ważny element zapewniający bezpieczeństwo infrastruktury drogowej, zwłaszcza w kontekście rozwoju pojazdów wyposażonych w układy wspomagania kierowcy lub wyższe poziomy automatyzacji. W szczególności konieczne jest zapewnienie, aby oznakowanie poziome i pionowe mogło być łatwo i bezbłędnie rozpoznawane przez takie pojazdy. Podobnie inteligentne drogi z inteligentnym oznakowaniem poziomym i pionowym zwiększają bezpieczeństwo na drogach w europejskich regionach i miastach. Należy także zwrócić uwagę na warunki klimatyczne w tych regionach i miastach, ponieważ przykładowo instalowanie czujników i sygnalizacji w nawierzchni jest zależne od lokalnego klimatu. Należy ponadto dopilnować, aby czujniki te rejestrowały także niechronionych użytkowników dróg i niepołączonych użytkowników dróg. |
Uzasadnienie
Bezpieczny transport drogowy powinien wiązać się z instalowaniem oznakowania poziomego i pionowego oraz sygnalizacji rozpoznawanych we wszystkich warunkach klimatycznych.
Poprawka 8
Dodać nowy motyw po motywie 18:
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
|
Przeprowadzanie oceny dróg obejmującej całą sieć i kontroli bezpieczeństwa ruchu drogowego powinno mieć ustalony realistyczny termin wykonania, z uwzględnieniem zdolności administracyjnych i finansowych krajowych, regionalnych i lokalnych podmiotów zaangażowanych w planowanie i realizowanie zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej, zwłaszcza w wiejskich, górskich, oddalonych i słabiej rozwiniętych regionach europejskich. |
Poprawka 9
Art. 1 ust. 2
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do dróg wchodzących w skład transeuropejskiej sieci drogowej, autostrad i dróg głównych, znajdujących się na etapie projektu, budowy lub użytkowania. |
Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do dróg wchodzących w skład transeuropejskiej sieci drogowej, autostrad i innych dróg głównych, znajdujących się na etapie projektu, budowy lub użytkowania. |
Uzasadnienie
Zgodnie z krajową klasyfikacją rozszerzenie zakresu dyrektywy ograniczone jest do autostrad i innych głównych dróg.
Poprawka 10
Artykuł 1, dodać nowy ustęp po ust. 2
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
|
Każde państwo członkowskie określa na swoim terytorium drogi główne, zgodnie z obowiązującą w danym kraju klasyfikacją dróg oraz po odpowiednich konsultacjach z właściwymi władzami lokalnymi i regionalnymi. Najpóźniej 24 miesiące po wejściu w życie niniejszej dyrektywy każde państwo członkowskie poinformuje Komisję o drogach głównych na swoim terytorium. Państwa członkowskie informują następnie o wszelkich kolejnych odnośnych zmianach. |
Uzasadnienie
Zgodnie z zasadą pomocniczości decyzje w sprawie klasyfikacji sieci drogowej powinny być podejmowane przez państwa członkowskie.
Poprawka 11
Artykuł 1, dodać nowy ustęp po ust. 2
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
|
2a) w art. 4 dodaje się ust. 6 w brzmieniu: Komisja ustali wytyczne zawierające precyzyjne dane techniczne dotyczące zapewniania i utrzymywania „poboczy wybaczających błędy”(dróg inteligentnie zaplanowanych, dzięki którym błędy kierowców nie mają natychmiastowych katastrofalnych konsekwencji) na podstawie doświadczeń wszystkich władz krajowych, regionalnych i lokalnych i będzie je propagowała wśród audytorów i planistów w zakresie transportu. Komisja zapewni właściwym władzom wsparcie techniczne i finansowe przy wdrażaniu wytycznych. |
II. ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
„Droga do zautomatyzowanej mobilności”– technologia, infrastruktura i spójność
1. |
Uznaje, że choć oparta na sieci i zautomatyzowana mobilność stanowi zagadnienie związane z infrastrukturą drogową, jest to także zagadnienie dotyczące pojazdów; podkreśla, że na obszarach wiejskich priorytet należy przyznać opracowywaniu inteligentnych pojazdów, natomiast na terenach miejskich większy nacisk należy położyć na rozwijanie inteligentnych dróg. |
2. |
Zwraca uwagę na czasową i przestrzenną harmonizację transportu, która wymaga rozszerzenia zakresu stosowania zautomatyzowanej mobilności. Podkreśla się znaczenie w ruchu mieszanym (pojazdów kierowanych przez człowieka, pojazdów z systemami wspomagającymi i pojazdów zautomatyzowanych) wyznaczonych stref ruchu, by unikać dużego zagęszczenia ruchu. |
3. |
Podkreśla potencjalny wkład opartej na sieci i zautomatyzowanej mobilności w osiąganie unijnych celów dotyczących spójności; zauważa w szczególności, że dzięki takim usługom rozbieżności międzyregionalne mogłyby ulec zmniejszeniu, a dłuższe dojazdy do pracy stałyby się dogodniejsze, co przyczyniłoby się do przeciwdziałania nasyceniu głównych obszarów miejskich i wyludnianiu się obszarów peryferyjnych. |
4. |
Wskazuje na fakt, że zdolność dowozowa pojazdów zautomatyzowanych ułatwia dojazd do węzłów transportowych w ramach zintegrowanego transportu. KR podkreśla korzyści wynikające z rozszerzenia zakresu stosowania pojazdów autonomicznych na obszarach wiejskich w celu zapewnienia elastycznego dowozowego transportu drogowego dla autokarów lub pociągów. |
5. |
Zauważa również w tym kontekście, że transport publiczny leży w znacznej mierze w kompetencji władz lokalnych i regionalnych, oraz wzywa Komisję do stworzenia odpowiednich ram i wytycznych dla regionów i społeczności, które pragną zintegrować na wyższym poziomie administracyjnym (regionalnym, krajowym lub europejskim) systemy biletów i rozkładów jazdy, a także systemy dla pojazdów prywatnych, zgodnie z praktykami stosowanymi przez podmioty działające na rynku. |
6. |
Zauważa, że w okresach szczytowego i niskiego natężenia ruchu zautomatyzowana mobilność zapewnia elastyczność cen i możliwość zamówienia przejazdu, pozwalając na bardziej równomierne wykorzystanie przepustowości. Dodaje, że w ramach zintegrowanych systemów biletowych zabezpieczenie przed opóźnieniami w świadczeniu usług zautomatyzowanego transportu połączonego i odwoływaniem tych usług pozwala zapobiec spóźnieniom i gwarantuje dotarcie do miejsca przeznaczenia. Uważa, że niezmiernie ważne jest, by ta większa elastyczność została wykorzystana do poprawy transportu publicznego, co nie tylko doprowadziłoby do ograniczenia emisji i hałasu z ruchu kołowego, ale również poprawiłoby dostępność dla wszystkich i równość w systemie transportu. |
7. |
Uważa, że choć w zautomatyzowanym transporcie towarowym konwój autonomicznych ciężarówek jest możliwy w tunelach, nie nadaje się on do wykorzystania w transporcie miejskim przy złożonej interakcji użytkowników dróg. Regiony muszą móc uczestniczyć w podejmowaniu decyzji w sprawie szerzej zakrojonych projektów w zakresie zautomatyzowanych systemów jazdy. Niezbędne mogłyby być tutaj szczególne ustalenia. |
8. |
Podkreśla znaczny potencjał zdecentralizowanych źródeł energii odnawialnej do zasilania pojazdów zautomatyzowanych i zaleca, by energia wymagana do eksploatacji inteligentnej infrastruktury drogowej pochodziła z lokalnych inteligentnych sieci. |
9. |
Wskazuje na wyzwania dotyczące interoperacyjności różnych rodzajów jazdy autonomicznej i podkreśla, że będzie potrzebna harmonizacja różnych poziomów jazdy autonomicznej obecnie wykorzystywanych na różnych kontynentach pod kątem bezpiecznego stosowania odpowiednich technologii wspomagających lub zautomatyzowanych na kontynencie europejskim. KR podkreśla także kwestie etyczne wynikające z wprowadzenia europejskich samochodów bez kierowcy (poziom 5), natomiast w przypadku jazdy półautomatycznej lub wspomaganej (poziomy 1–4) należy zająć się dodatkowymi kosztami i złożonością prowadzenia pojazdu. Należy starannie rozważyć konsekwencje dla bezpieczeństwa transportu w sytuacji, gdy znaczną część parku samochodowego będą stanowiły albo pojazdy półautomatyczne albo pojazdy z systemem wspomagania kierowcy. |
10. |
Proponuje, by szkolenie prowadzące do otrzymania prawa jazdy obejmowało technologie z zakresu systemów wspomagających. Przemysł samochodowy, wraz z gminami, mógłby oferować w tym względzie kursy i tereny szkoleniowe dla kierowców niezawodowych i zawodowych; przypomina istotny wkład, jaki budowa i modernizacja infrastruktury może wnieść w spójność terytorialną i konwergencję gospodarczą, uwzględniając, że inwestycje w infrastrukturę w państwach UE nadal osiągają poziom znacząco niższy niż przed kryzysem. Podkreśla w tym kontekście znaczenie zapewnienia dostępności odpowiednich zasobów finansowych na modernizację infrastruktury i środki bezpieczeństwa ruchu drogowego w nadchodzących latach, w tym na wsparcie dla mniejszych i słabiej rozwiniętych regionów oraz budowanie zdolności. W kontekście proponowanych WRF na lata 2021–2027 krytycznego znaczenia nabierze potrzeba pełnego wykorzystania możliwości dostępnych we wszystkich instrumentach finansowania oraz zoptymalizowania synergii (instrument „Łącząc Europę”w okresie po 2020 r., „Horyzont Europa”, proponowany program „Cyfrowa Europa”itd.). |
Zapewnienie europejskiego jednolitego rynku zautomatyzowanej mobilności – rola władz lokalnych i regionalnych
11. |
Z zadowoleniem przyjmuje terminowe przedstawienie unijnego programu opartej na sieci i zautomatyzowanej mobilności oraz stopniową budowę ram prawnych i politycznych, które mają wspierać rozwój bezpiecznej opartej na sieci i zautomatyzowanej mobilności. |
12. |
Podkreśla znaczenie ścisłej współpracy między ustawodawcami w dziedzinie pojazdów autonomicznych i zainteresowanymi podmiotami w obszarze organizacji i prowadzenia transportu oraz opracowywania pojazdów; KR nawołuje do przyjęcia w tym kontekście podejścia polegającego na wielopoziomowym zarządzaniu, przypominając, że mobilność i transport podlegają kompetencji władz lokalnych i regionalnych, które odpowiadają za opracowanie i wdrażanie polityki mobilności oraz za świadczenie usług transportu publicznego na ich terytorium. |
13. |
Zauważa zwiększającą się w krótkiej perspektywie czasu dostępność rozwiązań w zakresie jazdy półautomatycznej oraz podkreśla potrzebę jak najszybszego wprowadzenia solidnych ram prawnych i regulacyjnych w odniesieniu do takich technologii. |
14. |
Potwierdza swoje wsparcie dla sprawniejszej współpracy transgranicznej w zakresie testów opartej na sieci i zautomatyzowanej mobilności oraz zaleca, by przyszłe fora współpracy zapewniały udział odpowiednich władz lokalnych i regionalnych. |
Wpływ na społeczeństwo i gospodarkę
15. |
Podkreśla, że zautomatyzowana mobilność zwiększa konkurencyjność transportu publicznego dzięki spersonalizowanym usługom współdzielonej, energooszczędnej mobilności wysokiej jakości opartym nie na rozkładzie jazdy, ale na faktycznym zapotrzebowaniu, które są świadczone w obrębie miejscowości i poza nimi. Dalsze postępy w tym kierunku wymagają, by rozwój techniki szedł w parze z rozwojem ram prawnych. |
16. |
Zauważa, że w słabo rozwiniętych, peryferyjnych lub najbardziej oddalonych regionach Europy usługi wspólnego użytkowania samochodów, wspólnych przejazdów i zamawiania przejazdów połączone z rozwiązaniami cyfrowymi umożliwiają lokalnym mieszkańcom dotarcie do bardziej odległych ośrodków przy mniejszym wpływie na środowisko, a jednocześnie zapobiegają wyludnianiu się takich terenów. Podkreśla zwłaszcza potencjał zautomatyzowanej mobilności w zakresie zapewniania dostępu i zmniejszania kosztów mobilności w społecznościach rozproszonych i borykających się z trudnościami demograficznymi. Zauważa jednak, że przy projektowaniu, opracowywaniu i testowaniu systemów przyjaznych dla użytkownika należy uwzględniać potrzeby starszych użytkowników. |
17. |
Ponownie podkreśla znaczenie oceny społecznych i środowiskowych skutków zautomatyzowanej mobilności za pośrednictwem projektów pilotażowych. Proponuje, aby w celu zapewnienia akceptacji społecznej dla zautomatyzowanych systemów jazdy taki pilotażowy pasażerski i towarowy transport drogowy był wdrażany stopniowo i w kontrolowanych warunkach. Zwraca się także uwagę na potrzebę przewidzenia szczególnego wsparcia dla regionów, w których skutki społeczno-ekonomiczne przejścia na zautomatyzowaną mobilność będą najprawdopodobniej największe. |
18. |
Zwraca uwagę na fakt, że edukacja i podnoszenie świadomości odgrywają kluczową rolę w promowaniu zautomatyzowanej mobilności i uzyskiwaniu dla niej poparcia. W szczególności należy przeszkolić, oprócz kierowców, wszystkich użytkowników dróg z podstawowych zasad i sposobu działania sztucznej inteligencji, która odgrywa kluczową rolę w zautomatyzowanych systemach mobilności. |
19. |
Podkreśla, że transport dowozowy i transport na ostatnim etapie przewozu (ang. last mile) w ramach zautomatyzowanego transportu drogowego towarów w obrębie miejscowości i pomiędzy nimi pociągają za sobą głębokie zmiany w koncepcjach łańcucha dostaw. |
20. |
Zwraca uwagę, że w wieloetnicznej Unii Europejskiej należy stosować rozwiązania transportu zautomatyzowanego, w tym uniwersalne oznakowanie, których sposób działania jest powszechnie rozumiany i czytelny. |
21. |
Zaleca, by praktyki miejskiego i międzymiastowego planowania przestrzennego oraz regionalnego planowania przestrzennego stosowane w europejskich miastach i miejscowościach obejmowały wyznaczenie obszarów dla zautomatyzowanego transportu i mobilności, jak również ponowną ocenę praktyk planowania opartego na niewspomaganej i niezautomatyzowanej mobilności. Proponuje uprzednie przeprowadzenie analizy skutków zautomatyzowanej mobilności pod kątem miejskiego i regionalnego planowania przestrzennego na obszarach metropolitalnych – na przykład efektywne stosowanie zautomatyzowanej mobilności będzie skutkować zwiększoną dostępnością miejsc parkingowych, co także skłania do przemyślenia metod miejskiego planowania przestrzennego. Chodzi tu m.in. o poprawę dostępności dla pieszych i rowerzystów, zwłaszcza na przystankach komunikacji publicznej, oraz zapewnienie wszystkim (pieszym i rowerzystom) bezpiecznych i atrakcyjnych przestrzeni i możliwości parkowania oraz uwzględnienie w ramach regionalnych instrumentów planowania potencjalnych systemów współkorzystania z rowerów w węzłach transportowych. Podkreśla, że stosowanie automatyzacji z myślą o udoskonaleniu sieci transportu publicznego i zwiększeniu ich efektywności społeczno-gospodarczej oraz wykorzystania jest koniecznością. |
22. |
Zaznacza jednak, że problemów z mobilnością w miastach nie można rozwiązać wyłącznie poprzez podejście sektorowe, oraz że należy uwzględnić powiązania między wymiarem miejskim polityki transportowej a szerszą koncepcją gospodarki przestrzennej, co nie tylko pozwoli na usprawnienie transportu miejskiego i infrastruktury, lecz przyczyni się również do zwalczania niekontrolowanego rozrastania się miast i do ponownego rozważenia relacji między miastem a jego otoczeniem. |
23. |
Potwierdza, że zaleca się stosowanie najwyższych możliwych standardów jakości w odniesieniu do zautomatyzowanej mobilności. Dodaje, że choć bezpieczeństwo jest zawsze najważniejsze, jest także ściśle powiązane z kwestiami efektywności. |
24. |
Z zadowoleniem przyjmuje większe zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych w projektowanie środków i strategii zapewniania bezpieczeństwa na drogach. Uważa, że temu większemu zaangażowaniu powinno towarzyszyć doprecyzowanie formy strategii, programów i środków, zwłaszcza w kontekście finansowania umożliwiającego regionom ich realizację. |
25. |
Zauważa, że w regionach miejskich jazda zautomatyzowana może znacząco zwiększać natężenie ruchu drogowego i wykorzystanie transportu publicznego. Dla zapewnienia konkurencyjnego transportu publicznego ważne jest m.in. to, aby koncepcja mobilności jako usługi dotrzymywała kroku rozwojowi technologicznemu w dziedzinie jazdy zautomatyzowanej. System zautomatyzowanej jazdy należy rozumieć jako część szerszej koncepcji mobilności, która opiera się na jasnym wyobrażeniu tego, w jaki sposób mobilność jako usługa może należycie uwzględnić wymogi zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym. |
26. |
Zauważa ponadto, że Komisja jak dotąd poświęca dużo uwagi samochodowemu transportowi drogowemu, tymczasem systemy zautomatyzowane są także rozwijane w kilku formach transportu publicznego i prywatnego. |
27. |
Domaga się, by za pomocą ukierunkowanych środków wspierano połączenie i interoperacyjność z transportem publicznym oraz pomiędzy różnymi rodzajami transportu. |
Ewolucja środowiska cyfrowego – możliwości i wyzwania
28. |
Zauważa, że technologia 5G jeszcze nie jest wszędzie dostępna, ale rozwiązania 3G i 4G skutecznie łączą pojazdy transportu drogowego. Proponuje, by wspierać istniejące szeroko rozpowszechnione technologie łączności między pojazdami. |
29. |
Zauważa, że niektóre bariery finansowe lub bariery w zakresie wdrażania utrudniające rozwój fizycznej infrastruktury drogowej można eliminować poprzez cyfryzację. Zaleca jej wykorzystywanie, gdyż modernizacja infrastruktury cyfrowej jest tańsza, infrastruktura ta zapewnia lepsze i bardziej aktualne cyfrowe obrazy oraz może połączyć rozwój w sektorze publicznym z rozwojem w sektorze prywatnym. |
30. |
Zaleca prostsze i uniwersalne łączenie inteligentnych systemów drogowych i pojazdów (aplikacja Waze, dane o ruchu drogowym w Google itp.). |
31. |
Z niecierpliwością oczekuje na moment, gdy wykorzystanie smartfonów i inteligentnych urządzeń oraz komunikacja między nimi pozwoli rozszerzyć zakres wspomaganej i zautomatyzowanej mobilności oraz ułatwi stosowanie na szerszą skalę metod organizacji ruchu. Zdaje sobie sprawę, że dane zebrane w ramach tej sieci pomogłyby władzom miejskim lepiej zrozumieć wymogi logistyki miejskiej, podniosłyby wydajność przejazdów i wskazywałyby lepsze trasy dla pojazdów, co przyniosłoby ze sobą obniżenie emisji. |
32. |
Przypomina, że aktualizując mapy i bazy danych wykorzystywane do zautomatyzowanej mobilności, należy korzystać w pierwszej kolejności z rozwiązań pochodzących z Europy, i zachęca w tej kwestii do przyjęcia podejścia ogólnoeuropejskiego. |
33. |
Zwraca uwagę, że z powodu czynników zewnętrznych, np. śniegu, mgły i deszczu, nie zawsze można zagwarantować, że oznakowania poziome i pionowe będą łatwo i jednoznacznie odczytywane przez ludzi, czy też przez pojazdy z systemami wspomagania kierowcy lub na wyższym poziomie zautomatyzowania. Na przykład podczas silnych opadów śniegu, nawet mimo bardzo intensywnego odśnieżania i odladzania dróg aż do czarnej nawierzchni, nie można zagwarantować, że autostrady będą stale pozbawione śniegu. Nieprzerwanej widoczności oznakowań na jezdni nie sposób też systemowo zagwarantować przy odśnieżaniu do nawierzchni białej, czyli kiedy świeży opad śniegu zostaje usuwany na pobocze, a pozostała na jedni warstwa śniegu jest zajeżdżana. Należy wykluczyć sytuację, kiedy za wszelkie wypadki spowodowane błędnym odczytaniem przez system wspomagania kierowcy lub przez pojazdy na wyższym poziomie zautomatyzowania odpowiedzialność ponosić będą zarządy dróg. Mogłoby to w konsekwencji prowadzić do przenoszenia przez przemysł motoryzacyjny na zarządy dróg ryzyka zawodności systemów wspomagania kierowcy. |
34. |
Podkreśla potrzebę komunikacji między pojazdami, jak również opracowania i ujednolicenia oznakowania poziomego i pionowego, w tym oznakowania miejsc w przestrzeni publicznej. Rzeczą niezbędną dla systemu zautomatyzowanej jazdy będzie też jasność i jednoznaczność lokalnych przepisów ruchu drogowego i informacji kartograficznych. |
35. |
Zauważa, że wielu użytkowników dróg, w tym niechronieni użytkownicy dróg, tacy jak rowerzyści i piesi, mogliby nadal pozostać odłączeni od sieci i że wszelkie prawne, cyfrowe i materialne ramy dla inteligentnych pojazdów będą musiały uwzględniać ruch mieszany. |
36. |
Podkreśla, że władze publiczne i operatorzy flot powinni być przygotowani do zarządzania smogiem elektromagnetycznym wytwarzanym przez pojazdy zautomatyzowane. |
37. |
Zauważa, że sprawiedliwy i bezpośredni dostęp do danych pojazdu powinien z jednej strony umożliwić kierowcom ustalenie ich wykorzystania, a z drugiej strony zapewnić możliwości biznesowe innym podmiotom i usługodawcom, co jednak nie może mieć wpływu na prawa użytkowników do prywatności i ochrony danych. KR podkreśla potrzebę zapewnienia odpowiedniego dostępu do takich danych władzom lokalnym i regionalnym, które są największym operatorem sieci dróg w Unii. W tym kontekście ważne jest, by sektor publiczny ułatwiał i wspierał realizację projektów pilotażowych, przeciwdziałał efektom bariery i udostępniał dane. |
38. |
Wzywa zatem do przyjęcia środków zapewniających odpowiednią ochronę danych osobowych i innych danych użytkowników, które są decydującym czynnikiem udanego wprowadzenia pojazdów współpracujących, połączonych i zautomatyzowanych. |
39. |
Apeluje o podjęcie bardziej dalekosiężnych środków w celu wykorzystania pełnego potencjału zautomatyzowanej mobilności i komunikacji pojazdu z pojazdem oraz spełnienia celów długoterminowych: w pełni zautomatyzowanego, niskoemisyjnego transportu multimodalnego, mobilności jako usługi i transportu od drzwi do drzwi, zwłaszcza na rzecz promowania włączenia społecznego. |
Bruksela, dnia 6 lutego 2019 r.
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów
Karl-Heinz LAMBERTZ
16.5.2019 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 168/91 |
Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Usprawnienie realizacji sieci TEN-T
(2019/C 168/11)
Sprawozdawca: |
Michiel SCHEFFER (NL/ALDE), członek zarządu prowincji Geldria |
Dokument źródłowy: |
Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie usprawnienia środków na rzecz poczynienia postępów w realizacji transeuropejskiej sieci transportowej COM(2018) 277 final |
I. ZALECANE POPRAWKI
Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie usprawnienia środków na rzecz poczynienia postępów w realizacji transeuropejskiej sieci transportowej
COM(2018) 277 final
Poprawka 1
Motyw 1
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 określa wspólne ramy tworzenia nowoczesnych, interoperacyjnych sieci rozwoju rynku wewnętrznego. Transeuropejska sieć transportowa (TEN-T) posiada dwupoziomową strukturę: sieć kompleksowa zapewnia łączność wszystkich regionów UE, natomiast sieć bazowa składa się z tych części sieci, które mają dla Unii największe znaczenie strategiczne. Rozporządzenie (UE) nr 1315/2013 określa wiążące cele ukończenia wdrażania, zgodnie z którymi sieć bazowa ma zostać ukończona do 2030 r., natomiast sieć kompleksowa – do 2050 r. |
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 określa wspólne ramy tworzenia nowoczesnych, interoperacyjnych sieci rozwoju rynku wewnętrznego oraz dla spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej Unii. Transeuropejska sieć transportowa (TEN-T) posiada dwupoziomową strukturę: sieć kompleksowa zapewnia łączność wszystkich regionów UE, jak również niezbędne kanały dystrybucyjne uzupełniające sieć podstawową , natomiast sieć bazowa składa się z tych części sieci, które mają również największe znaczenie strategiczne dla UE i w związku z tym służą jako transgraniczne i multimodalne czynniki przyspieszenia dla powstania jednolitej europejskiej przestrzeni transportu i mobilności . Rozporządzenie (UE) nr 1315/2013 określa wiążące cele ukończenia wdrażania, zgodnie z którymi sieć bazowa ma zostać ukończona do 2030 r., natomiast sieć kompleksowa – do 2050 r. Ponadto rozporządzenie (UE) nr 1315/2013 koncentruje się na połączeniach transgranicznych, które poprawią interoperacyjność między różnymi rodzajami transportu oraz przyczynią się do integracji unijnego transportu multimodalnego. |
Uzasadnienie
TEN-T służy wielu celom, w tym spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej. Współpraca transgraniczna musi być jak najprostsza i jak najłatwiejsza, tak aby usprawnić niskoemisyjną mobilność transgraniczną zgodnie z punktem 18 zaleceń politycznych.
Poprawka 2
Motyw 2
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Niezależnie od konieczności i wiążących terminów, z doświadczenia wynika, że w przypadku wielu inwestycji mających na celu ukończenie sieci TEN-T problem stanowią złożone procedury wydawania pozwoleń, transgraniczne postępowania o udzielenie zamówienia oraz inne procedury. Sytuacja ta wpływa negatywnie na czas realizacji projektów, a w wielu przypadkach jest ona przyczyną znaczących opóźnień i zwiększonych kosztów. Aby rozwiązać te problemy i umożliwić zsynchronizowane ukończenie sieci TEN-T, niezbędne jest zharmonizowane działanie na szczeblu unijnym. |
Niezależnie od konieczności i wiążących terminów, z doświadczenia wynika, że w przypadku wielu inwestycji mających na celu ukończenie sieci TEN-T problem stanowią złożone procedury wydawania pozwoleń, transgraniczne postępowania o udzielenie zamówienia oraz inne procedury. Ponadto udział społeczeństwa już na wczesnym etapie i budowanie konsensusu są często zaniedbywane, co powoduje brak wsparcia obywateli ze względu na brak przejrzystości. Sytuacja ta wpływa negatywnie na czas realizacji projektów, a w wielu przypadkach jest ona przyczyną znaczących opóźnień i zwiększonych kosztów. Aby rozwiązać te problemy i umożliwić zsynchronizowane ukończenie sieci TEN-T, niezbędne jest zharmonizowane i uproszczone działanie w odpowiednim czasie na szczeblu unijnym. |
Uzasadnienie
Procedury udzielania zezwoleń nie są jedynym powodem opóźnienia projektów. Brak udziału społeczeństwa oraz budowania konsensusu również powodują opóźnienia.
Poprawka 3
Motyw 3
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
W ramach prawnych wielu państw członkowskich przyznaje się preferencyjne traktowanie konkretnym kategoriom projektów, opierając się na znaczeniu strategicznym, jakie mają one dla gospodarki . Preferencyjne traktowanie charakteryzuje się krótszymi terminami, prowadzonymi równocześnie procedurami lub ograniczonymi ramami czasowymi odwołań, przy jednoczesnym zapewnieniu osiągnięcia celów innych horyzontalnych obszarów polityki. Jeżeli takie ramy istnieją w obrębie krajowych ram prawnych, automatycznie powinny mieć one zastosowanie do projektów unijnych, które na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1315/2013 uznano za projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania. |
W ramach prawnych wielu państw członkowskich przyznaje się preferencyjne traktowanie konkretnym kategoriom projektów, opierając się na znaczeniu strategicznym, jakie mają one dla spójności terytorialnej, gospodarczej i społecznej Unii i środków na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu. Preferencyjne traktowanie charakteryzuje się krótszymi terminami, prowadzonymi równocześnie procedurami lub ograniczonymi ramami czasowymi odwołań, przy jednoczesnym zapewnieniu osiągnięcia celów innych horyzontalnych obszarów polityki. Jeżeli takie ramy istnieją w obrębie krajowych ram prawnych, automatycznie powinny mieć one zastosowanie do projektów unijnych, które na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1315/2013 uznano za projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania. Gdy takie ramy nie istnieją, właściwe władze powinny priorytetowo traktować harmonizację administracyjnych procedur wydawania pozwoleń i realizacji projektów lub, w stosownych przypadkach, podejmować niezbędne kroki w celu ułatwienia utworzenia wspólnego organu zarządzającego. |
Uzasadnienie
Przeciwdziałanie zmianom klimatu musi być jednym z podstawowych celów unijnej polityki transportowej.
Poprawka 4
Motyw 4
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Aby poprawić skuteczność ocen oddziaływania na środowisko i uprościć proces decyzyjny, w przypadku gdy obowiązek przeprowadzenia ocen dotyczących kwestii środowiskowych projektów sieci bazowej wynika jednocześnie z dyrektywy 2011/92/UE zmienionej dyrektywą 2014/52/UE oraz z innych przepisów Unii, takich jak dyrektywa 92/43/EWG, dyrektywa 2009/147/WE, dyrektywa 2000/60/WE, dyrektywa 2008/98/WE, dyrektywa 2010/75/UE, dyrektywa 2012/18/UE i dyrektywa 2011/42/WE, państwa członkowskie powinny zapewnić wspólną procedurę spełniającą wymogi określone w tych dyrektywach. |
Aby poprawić skuteczność ocen oddziaływania na środowisko i uprościć proces decyzyjny, w przypadku gdy obowiązek przeprowadzenia ocen dotyczących kwestii środowiskowych projektów sieci bazowej wynika jednocześnie z dyrektywy 2011/92/UE zmienionej dyrektywą 2014/52/UE oraz z innych przepisów Unii, takich jak dyrektywa 92/43/EWG, dyrektywa 2009/147/WE, dyrektywa 2000/60/WE, dyrektywa 2008/98/WE, dyrektywa 2010/75/UE, dyrektywa 2012/18/UE i dyrektywa 2011/42/WE, państwa członkowskie powinny zapewnić wspólną procedurę spełniającą wymogi określone w tych dyrektywach, bez konieczności ustanawiania nowych procedur, jeżeli odpowiednie procedury już istnieją . |
Uzasadnienie
Niektóre państwa członkowskie już włączyły procedury do swoich przepisów i wprowadzanie nowych procedur byłoby dodatkowym obciążeniem administracyjnym.
Poprawka 5
Motyw 8
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Biorąc pod uwagę konieczność ukończenia sieci bazowej TEN-T, uproszczeniu procedur wydawania pozwoleń powinno towarzyszyć określenie terminu, w którym odpowiedzialne właściwe organy powinny podjąć decyzję kompleksową dotyczącą konstrukcji projektu. Termin ten powinien skłaniać do sprawniejszego prowadzenia procedur oraz w żadnym wypadku nie powinien powodować uszczerbku dla wysokich standardów Unii w zakresie ochrony środowiska i udziału społeczeństwa. |
Biorąc pod uwagę konieczność ukończenia sieci bazowej TEN-T, uproszczeniu procedur wydawania pozwoleń powinno towarzyszyć określenie terminu, w którym odpowiedzialne właściwe organy powinny podjąć decyzję kompleksową dotyczącą konstrukcji projektu. Termin ten powinien skłaniać do sprawniejszego prowadzenia procedur oraz w żadnym wypadku nie powinien powodować uszczerbku dla wysokich standardów Unii w zakresie ochrony środowiska i udziału społeczeństwa. W związku z tym termin powinien być określony dopiero po początkowych, wczesnych konsultacjach publicznych w sprawie planowanych projektów, w tym z władzami lokalnymi i regionalnymi. |
Uzasadnienie
Nie wymaga uzasadnienia. Procedury udzielania zezwoleń nie są jedynym powodem opóźnienia projektów. Brak udziału społeczeństwa oraz budowania konsensusu również powodują opóźnienia.
Poprawka 6
Motyw 11
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Zamówienia publiczne w kontekście transgranicznych projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania należy realizować zgodnie z Traktatem oraz dyrektywami 2014/25/UE lub 2014/24/UE. Aby zapewnić efektywne ukończenie transgranicznych projektów sieci bazowej będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, zamówienia publiczne przeprowadzane przez wspólny podmiot powinny podlegać przepisom jednego prawodawstwa krajowego. Na zasadzie odstępstwa od przepisów Unii dotyczących zamówień publicznych mające zastosowanie przepisy krajowe co do zasady powinny być przepisami krajowymi państwa członkowskiego, w którym znajduje się siedziba statutowa wspólnego podmiotu. Powinna istnieć możliwość określenia mających zastosowanie przepisów w umowie międzyrządowej. |
Zamówienia publiczne w kontekście transgranicznych projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania należy realizować zgodnie z Traktatem oraz dyrektywami 2014/25/UE lub 2014/24/UE. Aby zapewnić efektywne ukończenie transgranicznych projektów sieci TEN-T będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, zamówienia publiczne przeprowadzane przez wspólny podmiot zarządzający powinny, na mocy wspólnego porozumienia między stronami , podlegać przepisom jednego prawodawstwa unijnego lub, w odpowiednich przypadkach , krajowego. Na zasadzie odstępstwa od przepisów Unii dotyczących zamówień publicznych mające zastosowanie przepisy krajowe co do zasady powinny być przepisami krajowymi państwa członkowskiego, w którym znajduje się siedziba statutowa wspólnego podmiotu. Powinna istnieć możliwość określenia mających zastosowanie przepisów w umowie międzyrządowej. |
Uzasadnienie
Ułatwiłoby to współpracę transgraniczną zgodnie z punktem 18 zaleceń politycznych.
Poprawka 7
Artykuł 1
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Przedmiot i zakres stosowania W niniejszym rozporządzeniu określa się wymogi mające zastosowanie do procedur administracyjnych stosowanych przez właściwe organy państw członkowskich w związku z wydawaniem zezwoleń na wszystkie projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania w zakresie sieci bazowej transeuropejskiej sieci transportowej oraz realizacją tych projektów. |
Przedmiot i zakres stosowania W niniejszym rozporządzeniu określa się wymogi mające zastosowanie do procedur administracyjnych stosowanych przez właściwe organy państw członkowskich (władze krajowe, regionalne lub lokalne lub inne podmioty odpowiedzialne za projekty) w związku z wydawaniem zezwoleń na wszystkie części składowe i wymogi infrastruktury dotyczące wszystkich projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w zakresie sieci bazowej transeuropejskiej sieci transportowej oraz realizacją tych projektów o statusie priorytetowym określonym w art. 3 . |
Uzasadnienie
Zamiast stosowania proponowanej procedury wobec wszystkich projektów TEN-T, w rozporządzeniu należy określić, jakie projekty wchodzą w zakres jego stosowania, w celu określenia najważniejszych projektów i przyspieszenie ich realizacji. Państwa członkowskie powinny decydować o tym, jakie priorytetowe projekty wchodzą w zakres stosowania rozporządzenia.
Poprawka 8
Artykuł 2 litera e)
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
„transgraniczny projekt będący przedmiotem wspólnego zainteresowania” oznacza projekt będący przedmiotem wspólnego zainteresowania zgodnie z art. 7 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013 obejmujący odcinek transgraniczny określony w art. 3 lit. m) wspomnianego rozporządzenia , który jest realizowany przez wspólny podmiot. |
„transgraniczny projekt będący przedmiotem wspólnego zainteresowania” oznacza projekt będący przedmiotem wspólnego zainteresowania zgodnie z art. 7 rozporządzenia (UE) nr 1315/2013 obejmujący odcinek transgraniczny w ramach porozumienia o współpracy lub wszelkich innych umów między państwami członkowskimi lub między państwami członkowskimi a władzami regionalnymi i lokalnymi lub pomiędzy władzami regionalnymi lub lokalnymi w różnych państwach członkowskich lub pomiędzy państwami członkowskimi a krajami trzecimi na rzecz planowania i realizowania infrastruktury transportowej , które jest realizowane przez wspólny podmiot. |
Uzasadnienie
Ważne jest, aby docenić potencjał władz lokalnych i regionalnych w projektach transgranicznych.
Poprawka 9
Artykuł 3
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||||||||||
„Priorytetowy status” projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania
|
„Priorytetowy status”projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania
|
Uzasadnienie
Zob. poprawka 7.
Poprawka 10
Artykuł 4 ust. 1
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
W celu dotrzymania terminów określonych w art. 6 i zmniejszenia obciążenia administracyjnego związanego z ukończeniem projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania wszystkie procedury administracyjne wynikające z mających zastosowanie przepisów, zarówno krajowych , jak i unijnych , są zintegrowane i skutkują przyjęciem wyłącznie jednej decyzji kompleksowej. |
W celu dotrzymania terminów określonych w art. 6 i zmniejszenia obciążenia administracyjnego związanego z ukończeniem projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania wszystkie procedury administracyjne wynikające z mających zastosowanie przepisów, w tym odpowiednie oceny środowiskowe, jak również kampanie informacyjne i partycypacyjne dla obywateli, zarówno na szczeblu krajowym , jak i unijnym , są zintegrowane i skutkują przyjęciem wyłącznie jednej decyzji kompleksowej. |
Uzasadnienie
Przeciwdziałanie zmianom klimatu musi być jednym z podstawowych celów unijnej polityki transportowej.
POPRAWKA 11
Artykuł 5 ustęp 1
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Do dnia ... (OP please insert the date one year of the entry into force of this Regulation) każde państwo członkowskie wyznacza jeden jedyny właściwy organ, który jest odpowiedzialny za ułatwianie procesu wydawania pozwoleń, w tym za podejmowanie decyzji kompleksowej. |
Do dnia ... (OP please insert the date one year of the entry into force of this Regulation) każde państwo członkowskie wyznacza jeden właściwy organ /właściwe organy , który jest odpowiedzialny za ułatwianie procesu wydawania kompleksowych pozwoleń, w tym za podejmowanie decyzji kompleksowej. Jeżeli państwo członkowskie wyznaczyło już jeden właściwy organ/właściwe organy, może ono potwierdzić wyznaczenie tego właściwego organu/organów. |
Uzasadnienie
Niektóre państwa członkowskie już włączyły procedury do swoich przepisów lub wyznaczyły właściwe organy. Wprowadzanie nowych procedur lub wyznaczanie nowych właściwych organów byłoby zatem dla nich dodatkowym obciążeniem administracyjnym.
POPRAWKA 12
Artykuł 5 ustęp 2
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||||||||||
K ompetencje jedynego właściwego organu, o których mowa w ust. 1, lub związane z nimi zadania mogą być przekazywane innemu organowi na odpowiednim szczeblu administracyjnym, bądź wykonywane przez taki organ , w odniesieniu do poszczególnych projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania lub określonych kategorii projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, na następujących warunkach :
Jedyny właściwy organ może zachować kompetencje w zakresie ustalania terminów, bez uszczerbku dla terminów określonych zgodnie z art. 6. |
Państwa członkowskie mogą przekazywać k ompetencje jedynego właściwego organu, o których mowa w ust. 1, lub związane z nimi zadania istniejącemu lub nowo utworzonemu organowi na odpowiednim szczeblu administracyjnym, z uwzględnieniem kompetencji krajowych, regionalnych i lokalnych , w odniesieniu do poszczególnych projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania lub określonych kategorii projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, pod warunkiem że :
|
Uzasadnienie
Rozporządzenie nie powinno ingerować w struktury konstytucyjne państw członkowskich, w szczególności dlatego, że w niektórych państwach członkowskich zadania te wykonują różne poziomy administracji.
Terminy powinny zostać określone w ścisłej współpracy z projektodawcą, aby można było dopasować ramy czasowe do projektów. Włączenie na wczesnym etapie wszystkich zainteresowanych stron, z wystarczającą ilością czasu na wypracowanie konsensusu między nimi, znacznie poprawi wdrażanie projektów.
POPRAWKA 13
Artykuł 5 ustęp 5
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
Jeżeli projekt będący przedmiotem wspólnego zainteresowania wymaga podjęcia decyzji w dwóch lub większej liczbie państw członkowskich, odpowiednie właściwe organy podejmują wszystkie czynności niezbędne do skutecznej i efektywnej współpracy i koordynacji ich działań. Bez uszczerbku dla obowiązków wynikających ze stosownych przepisów unijnych i międzynarodowych państwa członkowskie podejmują starania na rzecz zapewnienia wspólnych procedur, w szczególności w odniesieniu do oceny wpływu na środowisko. |
Jeżeli projekt będący przedmiotem wspólnego zainteresowania wymaga podjęcia decyzji w dwóch lub większej liczbie państw członkowskich, odpowiednie właściwe organy podejmują wszystkie czynności niezbędne do skutecznej i efektywnej współpracy i koordynacji ich działań. Bez uszczerbku dla obowiązków wynikających ze stosownych przepisów unijnych i międzynarodowych państwa członkowskie podejmują starania na rzecz zapewnienia wspólnych procedur, w szczególności w odniesieniu do oceny wpływu na środowisko. Zwłaszcza w przypadkach, gdy wspólny podmiot jest utworzony przez uczestniczące państwa członkowskie lub właściwe władze lokalne i regionalne, podmiot ten korzysta ze wspólnych procedur i koordynacji między państwami członkowskimi i powinien kontaktować się z jednym organem wydającym zezwolenia. |
Uzasadnienie
–
POPRAWKA 14
Artykuł 6 ustęp 2
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
||||||||||||||||||||||||||||||
Czas trwania i przebieg procedury wydawania pozwoleń
|
Czas trwania i przebieg procedury wydawania pozwoleń
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Uzasadnienie
Dzięki przyjęciu podejścia dostosowanego do każdego projektu oraz angażowaniu społeczeństwa na wczesnych etapach można znacznie ograniczyć opóźnienia w wydawaniu pozwoleń, ponieważ mniej będzie odwołań od wyników procedury planowania. Nie można zatem ustalić ogólnych ram czasowych niezbędnych do budowania konsensusu wśród zainteresowanych stron. Należy je raczej ustalić w zależności od wymiernych czynników związanych z realizacją projektu oraz różnych kompromisów wypracowanych na drodze do porozumienia ze wszystkimi zainteresowanymi stronami. Takie elastyczne, dostosowane do potrzeb podejście mogłoby nawet przyspieszyć realizację projektu w porównaniu z sytuacją, w której narzucono by ścisłe ramy czasowe.
POPRAWKA 15
Artykuł 7 ustęp 1
Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
W przypadku projektów, które dotyczą dwóch lub większej liczby państw członkowskich, właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich uzgadniają swoje harmonogramy i przyjmują wspólny plan. |
W przypadku projektów, które dotyczą dwóch lub większej liczby państw członkowskich, właściwe organy zainteresowanych państw członkowskich uzgadniają swoje harmonogramy i przyjmują wspólny plan. Jeżeli wspólny podmiot utworzony przez uczestniczące państwa członkowskie ubiega się o pozwolenie, kontaktuje się wyłącznie z jednym właściwym organem. Zadaniem właściwego organu będzie koordynacja z innym zainteresowanym organem/organami, aby zapewnić wypełnienie wszystkich zobowiązań na mocy przepisów obowiązujących we wszystkich państwach członkowskich, których dotyczy projekt, jak określono w art. 5 ust. 5. |
Uzasadnienie
Ma to na celu ułatwienie transgranicznego wydawania pozwoleń na zasadzie punktu kompleksowej obsługi dla wspólnych podmiotów.
II. ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
Główne punkty
1. |
Podkreśla, że ukończenie sieci bazowej i kompleksowej TEN-T ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia spójności terytorialnej, gdyż wszystkie regiony staną się dzięki temu bardziej dostępne i pobudzony zostanie rozwój gospodarczy obszarów peryferyjnych i regionów transgranicznych. |
2. |
Zwraca uwagę, że rozwój infrastruktury transportowej należy często do kompetencji władz lokalnych i regionalnych, które są odpowiedzialne za planowanie przestrzenne, zatwierdzanie planów realizacji i wydawanie pozwoleń na swoim obszarze. |
3. |
Przypomina, że instrument „Łącząc Europę” i rozporządzenie w sprawie TEN-T wyznaczyły ambitne cele dotyczące rozwoju infrastruktury w Europie. Sieć bazowa TEN-T powinna być ukończona do 2030 r., jednak trudno będzie uzyskać środki finansowe na osiągnięcie tego ambitnego celu. |
4. |
Uznaje, że usprawnianie – obok rozwijania sekwencji projektów, poszerzania puli środków finansowych i finansowania (instrument „Łącząc Europę”) oraz tworzenia środowiska sprzyjającego inwestycjom – stanowi istotny filar unijnej polityki dotyczącej sieci TEN-T. |
5. |
Z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji, zwłaszcza w kontekście przyspieszenia realizacji sieci TEN-T i dążenia do osiągnięcia celów porozumienia paryskiego. Bardzo ważna jest również harmonizacja procedur i norm technicznych i zwiększenie interoperacyjności. |
6. |
Przypomina o następujących trzech podstawowych zasadach:
|
7. |
Pragnie podkreślić znaczenie usprawniania procedur itp. w regionach przygranicznych. Uproszczenie zezwoleń administracyjnych, procedur wydawania pozwoleń i innych procedur regulacyjnych powinno mieć na celu ułatwienie ukończenia sieci TEN-T. |
8. |
Podkreśla, że jeśli państwa członkowskie usprawniły już istniejące procedury, powinny mieć możliwość stosowania własnych usprawnionych procedur. |
9. |
Sugeruje, by zamiast stosować proponowane procedury do wszystkich projektów TEN-T, rozporządzenie określało, jakie projekty wchodzą w zakres jego stosowania. Państwa członkowskie powinny np. mieć możliwość decydowania, jakie projekty wejdą w zakres rozporządzenia. |
10. |
Uznaje, że terminowe ukończenie sieci TEN-T jest zagrożone w wyniku opóźnień spowodowanych przez długie procedury wydawania pozwoleń. Jednakże te pozwolenia są wydawane w zintegrowanych ramach administracji krajowych, z poszanowaniem przepisów europejskich i krajowych w dziedzinie planowania przestrzennego, ochrony środowiska i praw obywatelskich. Trudno jest wdrożyć tę skomplikowaną procedurę przy użyciu jednego, uniwersalnego podejścia. Bardziej odpowiednie jest podejście zindywidualizowane. |
11. |
Przypomina, że uproszczenie i zmniejszenie obciążeń administracyjnych stanowi jeden z głównych celów obecnej Komisji. Wniosek odzwierciedla to do pewnego stopnia. Jednak obciążenia administracyjne nie powinny być upraszczane i ograniczane kosztem pomocniczości i proporcjonalności. Jeżeli dane państwo członkowskie już usprawniło istniejące procedury, należy w takim przypadku umożliwić podejście zindywidualizowane. |
12. |
Przypomina, że aby osiągnąć cele porozumienia paryskiego, konieczne jest przyspieszenie rozwoju infrastruktury kolejowej, nadanie priorytetu likwidacji wąskich gardeł i uzupełnieniu brakujących odcinków oraz zapewnienie wsparcia dla infrastruktury transgranicznej umożliwiającej mobilność ekologiczną, zgodnie z opiniami „Brakujące połączenia transportowe w regionach przygranicznych” i „Osiągnięcie mobilności niskoemisyjnej”. Zauważa, że UE mogłaby w większym stopniu przyczyniać się do osiągnięcia rentowności finansowej zielonej mobilności poprzez aktywne wspieranie międzynarodowego systemu handlu emisjami, jak również europejskiego systemu handlu emisjami ze stałymi, wysokimi cenami węgla, które nie będą zmieniać się tylko na skutek spekulacji, zgodnie z opinią KR-u w sprawie racjonalnych pod względem kosztów redukcji emisji i niskoemisyjnych inwestycji. |
13. |
Przypomina o potrzebie zachowania równowagi między interesem ogólnym – nie zawsze jasno wyrażonym – użytkowników (obywateli i podmiotów gospodarczych) w duchu swobody przemieszczania się osób i towarów, z interesami tych, których dotyka bezpośrednio rozwój infrastruktury. |
Aspekty transgraniczne
14. |
Podkreśla potrzebę dalszego prowadzenia współpracy transgranicznej, ponadnarodowej i międzyregionalnej w ramach dążenia do większej spójności terytorialnej zgodnie z art. 174 TFUE. |
15. |
Zwraca uwagę, że nadal aktualne są niektóre jego uwagi dotyczące ograniczeń wynikających z przyjmowania odmiennych podejść proceduralnych lub organizacyjnych w odniesieniu do projektów transgranicznych (np. w opinii „Brakujące połączenia transportowe w regionach przygranicznych”) oraz apele o usunięcie przeszkód prawnych i administracyjnych w rozwoju transgranicznej infrastruktury transportowej (np. w opinii „Zwiększanie wzrostu gospodarczego i spójności w regionach przygranicznych UE”); |
16. |
Z zadowoleniem przyjmuje wyrażony we wniosku zamiar, by ułatwić współpracę transgraniczną na rzecz rozwoju połączeń transportowych i dodania brakujących ogniw. Niemniej jednak w wypadku projektów transgranicznych i czysto krajowych różne są warunki wstępne i odgórne podejście może nie być odpowiednie do ich specyfiki. |
17. |
Przypomina, że chociaż sieć TEN-T stanowi instrument planowania służący opracowaniu paneuropejskich połączeń transportowych, to w wypadku poszczególnych projektów TEN-T należy utrzymać podejście dostosowane do warunków lokalnych. Planowanie przestrzenne, a także udział społeczeństwa i zainteresowanych stron, muszą mieć miejsce na szczeblu lokalnym i regionalnym. |
18. |
Apeluje do Komisji o zachęcanie do podejmowania działań, których celem jest ułatwienie realizacji transgranicznych projektów i likwidacji wąskich gardeł w ramach TEN-T poprzez usprawnienie procedur i wymogów administracyjnych. |
Bruksela, dnia 7 lutego 2019 r.
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów
Karl-Heinz LAMBERTZ