30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/2

P8_TA(2017)0205

Plan działania UE na rzecz administracji elektronicznej na lata 2016–2020

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie planu działania UE na rzecz administracji elektronicznej na lata 2016–2020 (2016/2273(INI))

(2018/C 307/01)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając kartę otwartych danych grupy G-8,

—	uwzględniając komunikat Komisji „Europejski plan działań na rzecz administracji elektronicznej na lata 2011–2015. Technologie informacyjno-komunikacyjne w służbie inteligentnej, zrównoważonej i innowacyjnej administracji publicznej” (COM(2010)0743),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 kwietnia 2012 r. pt. „Konkurencyjny jednolity rynek cyfrowy – administracja elektroniczna jako projekt przewodni” (1),

—	uwzględniając komunikat Komisji „Plan działania UE na rzecz administracji elektronicznej na lata 2016–2020. Przyspieszenie transformacji cyfrowej w administracji” (COM(2016)0179),

—	uwzględniając badanie porównawcze administracji elektronicznej z 2016 r. przeprowadzone na zlecenie Komisji,

—	uwzględniając komunikat Komisji „Strategia jednolitego rynku cyfrowego dla Europy” (COM(2015)0192) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji (SWD(2015)0100),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie „W kierunku aktu o jednolitym rynku cyfrowym” (2),

—

uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2240 z dnia 25 listopada 2015 r. ustanawiającą program na rzecz rozwiązań interoperacyjnych i wspólnych ram dla europejskich administracji publicznych, przedsiębiorstw i obywateli (program ISA2) jako środek modernizacji sektora publicznego,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 czerwca 2016 r.„Normy europejskie dla XXI wieku” (COM(2016)0358),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie ochrony krytycznej infrastruktury teleinformatycznej „Osiągnięcia i dalsze działania na rzecz globalnego bezpieczeństwa cyberprzestrzeni” (COM(2011)0163),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 lipca 2014 r.„Ku gospodarce opartej na danych” (COM(2014)0442),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 marca 2016 r. w sprawie dążenia ku dobrze prosperującej gospodarce opartej na danych (3),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument „Łącząc Europę”, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010,

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Łączność dla konkurencyjnego jednolitego rynku cyfrowego: w kierunku europejskiego społeczeństwa gigabitowego” (COM(2016)0587) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji (SWD(2016)0300),

—

uwzględniając wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej Europejski kodeks łączności elektronicznej COM(2016)0590) oraz załączniki I–XI do tego wniosku, a także ocenę skutków (SWD(2016)0303), streszczenie oceny skutków (SWD(2016)0304) streszczenie oceny (SWD(2016)0305),

—	uwzględniając wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014 w odniesieniu do propagowania łączności internetowej w społecznościach lokalnych (COM(2016)0589),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2120 z dnia 25 listopada 2015 r. ustanawiające środki dotyczące dostępu do otwartego internetu oraz zmieniające dyrektywę 2002/22/WE w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników, a także rozporządzenie (UE) nr 531/2012 w sprawie roamingu w publicznych sieciach łączności ruchomej wewnątrz Unii,

—	uwzględniając dyrektywę (UE) 2016/2102 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2016 r. w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego,

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE („rozporządzenie eIDAS”),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/37/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (dyrektywa ISP),

—	uwzględniając wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 stycznia 2017 r. w sprawie wprowadzenia europejskiej e-karty usług oraz powiązanych mechanizmów administracyjnych (COM(2016)0824),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 stycznia 2017 r.„Wymiana i ochrona danych osobowych w zglobalizowanym świecie” (COM(2017)0007),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 stycznia 2017 r.„Budowa europejskiej gospodarki opartej na danych” (COM(2017)0009),

—

uwzględniając wniosek Komisji z dnia 10 stycznia 2017 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poszanowania życia prywatnego i ochrony danych osobowych w łączności elektronicznej oraz uchylającego dyrektywę 2002/58/WE (rozporządzenia w sprawie prywatności i łączności elektronicznej) (COM(2017)0010),

—

uwzględniając wniosek Komisji z dnia 10 stycznia 2017 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych przez instytucje, organy, biura i agencje Unii i swobodnego przepływu tych danych oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 45/2001 i decyzję nr 1247/2002/WE (COM(2017)0008),

—	uwzględniając dyrektywę 96/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 1996 r. w sprawie ochrony prawnej baz danych,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 kwietnia 2016 r.„Europejska inicjatywa dotycząca przetwarzania w chmurze – budowanie w Europie konkurencyjnej gospodarki opartej na danych i wiedzy” (COM(2016)0178),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającą dyrektywę 2004/18/WE,

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/55/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 czerwca 2016 r.„Nowy europejski program na rzecz umiejętności” (COM(2016)0381),

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz opinie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii i Komisji Prawnej (A8-0178/2017),

A.	mając na uwadze, że strategie modernizacji administracji publicznej muszą zostać dostosowane do zmieniającego się środowiska umożliwiającego transformację na rzecz administracji elektronicznej;

mając na uwadze, że cyfryzacja usług rządowych powinna przyczynić się do osiągnięcia pełnego potencjału jednolitego rynku, promocji większego korzystania z obywatelstwa, poprawy jakości życia obywateli oraz rozwoju społecznego i gospodarczego regionów, powszechniejszego zrozumienia usług publicznych przez obywateli i korzystania przez nich z tych usług oraz poprawy ich efektywności i opłacalności, a także pogłębienia uczestnictwa politycznego poprzez wzmocnienie dialogu obywateli z władzami publicznymi oraz przez zwiększenie przejrzystości; mając na uwadze, że UE powinna zachęcać do wymiany najlepszych praktyk i technologii między państwami członkowskimi;

C.	mając na uwadze apel do sektora technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) o pomoc w tej transformacji polegającą na dostarczaniu rozwiązań dostosowanych do potrzeb administracji publicznej;

D.	mając na uwadze, że transformację na rzecz administracji elektronicznej należy zainicjować na szczeblu unijnym, krajowym w państwach członkowskich, regionalnym i lokalnym;

E.	mając na uwadze, że pełen potencjał cyfrowej administracji publicznej jest osiągalny wyłącznie w sytuacji, w której obywatele i przedsiębiorstwa mogą mieć całkowite zaufanie do oferowanych usług;

F.	mając na uwadze, że unijny portal „e-Sprawiedliwość” stanowi podstawowe narzędzie służące uzyskiwaniu dostępu do informacji i wymiaru sprawiedliwości oraz że jest istotnym krokiem na drodze do zmodernizowania administracji publicznej UE;

G.	mając na uwadze, że lepszy dostęp do informacji oraz szersze wykorzystanie udoskonalonych narzędzi cyfrowych umożliwiających dokonywanie formalności związanych z prawem spółek na wszystkich etapach funkcjonowania powinny zwiększyć pewność prawa i ograniczyć wydatki przedsiębiorstw;

H.	mając na uwadze, że obecnie podejmowane są wysiłki na rzecz połączenia unijnych elektronicznych rejestrów przedsiębiorstw i rejestrów dłużników niewypłacalnych, co ma znaczenie z punktu widzenia przejrzystości oraz pewności prawa na rynku wewnętrznym;

mając na uwadze, że indywidualny dostęp do tych rejestrów za pośrednictwem portalu „e-Sprawiedliwość” nie jest jeszcze możliwy z powodu różnic między standardami technicznymi stosowanymi w państwach członkowskich; mając na uwadze, że konieczne są dalsze starania, by narzędzia administracji elektronicznej stały się przystępne, interoperacyjne i przyjazne dla użytkownika oraz dostępne dla ogółu społeczeństwa w UE; mając na uwadze, że ze względu na charakter danych wykorzystywanych w działalności wymiaru sprawiedliwości podstawowym warunkiem korzystania z portalu „e-Sprawiedliwość” jest pewien poziom bezpieczeństwa i ochrony danych w ramach ich przetwarzania;

uważa, że rozwój administracji elektronicznej jest kluczowym elementem jednolitego rynku cyfrowego, oraz wzywa Komisję, aby na podstawie wskaźników efektywności określiła konkretne, realistyczne i wymierne cele planu działania i monitorowała, czy zostały one osiągnięte, oraz co roku przedstawiała Parlamentowi sprawozdania z postępów w jego realizacji; podkreśla, że plan działania na rzecz administracji elektronicznej na lata 2011–2015 przyniósł pozytywne wyniki zarówno na szczeblu UE, jak i na szczeblu państw członkowskich; zachęca Komisję i państwa członkowskie, aby dokonały również oceny potrzeb konsumentów w celu zwiększenia poziomu wykorzystania usług elektronicznych;

Cyfryzacja administracji publicznej

jest zdania, że administracje publiczne powinny być otwarte, przejrzyste, efektywne i powszechne, zapewniając obywatelom i przedsiębiorstwom wolne od granic, spersonalizowane, przyjazne dla użytkownika i dostępne cyfrowe usługi publiczne typu koniec-koniec przed rokiem 2022, a tym samym zmniejszając koszty, bariery i obciążenia administracyjne dla obywateli i przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, oraz w rezultacie czerpiąc wszelkie korzyści z rewolucji cyfrowej; uważa jednak, że powinno to być zgodne z uczciwą restrukturyzacją w administracji publicznej;

popiera plan zakładający oparcie przyszłych inicjatyw na zasadzie „domyślnej cyfrowości” oraz podkreśla znaczenie wdrożenia zasady jednorazowości, która ułatwi obywatelom i przedsiębiorstwom kontakt z administracjami publicznymi przez wyeliminowanie niepotrzebnie czasochłonnych procesów administracyjnych, a także ułatwi ponowne wykorzystanie wcześniej dostarczonych informacji do innych celów; podkreśla, że z badań przeprowadzonych przez Komisję wynika, iż zgodnie z oczekiwaniami wdrożenie zasady jednorazowości na szczeblu UE pozwoli zaoszczędzić około 5 mld EUR rocznie do 2017 r.; wzywa Komisję, aby przedstawiła Parlamentowi sprawozdanie z wyników przeprowadzonego dużego projektu pilotażowego stosowania zasady jednorazowości w odniesieniu do przedsiębiorstw oraz do uruchomienia podobnego projektu w odniesieniu do obywateli przed końcem 2017 r.;

z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji dotyczący jak najwcześniejszego ustanowienia jednego portalu cyfrowego, który zapewniłby obywatelom i przedsiębiorcom zharmonizowany i spójny pakiet usług online w dziedzinie jednolitego rynku zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym, obejmujący informacje o przepisach UE i przepisach krajowych, a także usługi pomocy, oraz dotyczący realizacji najważniejszych procedur dla obywateli i przedsiębiorców w sytuacjach transgranicznych i pomocy we wdrożeniu zasady jednorazowości w UE; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby zapewniły jego szybkie i pełne wdrożenie oraz podjęły wszystkie działania niezbędne do zagwarantowania jego wydajnego funkcjonowania i interoperacyjności, tak aby uruchomić cały jego potencjał i uzyskać dostęp do wynikających zeń korzyści; podkreśla, że należy propagować istniejące najlepsze praktyki stosowane w niektórych państwach członkowskich; uważa, że inicjatywa ta powinna zapewnić, by wszystkie państwa członkowskie posiadały jeden oficjalny portal e-usług dający dostęp do wszystkich ich usług online oraz dostępnych interoperacyjnych usług na szczeblu UE; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia szybkiego i pełnego wdrożenia portali pojedynczych punktów kontaktowych;

wzywa Komisję, aby rozważyła dalsze sposoby promowania rozwiązań cyfrowych w zakresie obsługi formalności w całym okresie funkcjonowania spółki, elektronicznego wypełniania dokumentów spółki oraz dostarczania transgranicznych i innych informacji do rejestrów przedsiębiorstw; zauważa, że w tej dziedzinie jedynym sposobem na ustanowienie właściwych ram prawnych dla rozwiązań cyfrowych w całej UE może być opracowanie odpowiedniego prawodawstwa;

uważa, że należy przyspieszyć prace nad elektronicznym połączeniem rejestrów przedsiębiorstw i rejestrów dłużników niewypłacalnych państw członkowskich, oraz podkreśla znaczenie tego połączenia dla rynku wewnętrznego; podkreśla, że wszelkie otrzymywane w ten sposób informacje powinny być zgodne ze wspólnymi wzorcami lub ramami europejskimi;

podkreśla znaczenie powszechności, dostępności i ogólnego dostępu do cyfrowych usług publicznych, co stanowi zasadniczy czynnik będący podstawą opracowywania i realizacji strategii promujących konkurencyjność, wzrost i zatrudnienie, oraz wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia i stosowania nowej dyrektywy dotyczącej dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego, które będą użyteczne dla osób niepełnosprawnych i starszych;

podkreśla znaczenie idei „otwartych danych”, dzięki której określone informacje z sektora publicznego mogą być wielokrotnie i bez ograniczeń wykorzystywane, w tym przez osoby trzecie, administrację publiczną i pomiędzy jej organami; podkreśla potrzebę zabezpieczeń, które gwarantują poszanowanie praw autorskich i ochronę danych; powtarza, że otwarty i powszechny swobodny przepływ danych umożliwi dalszy rozwój i tworzenie innowacyjnych rozwiązań, a także zwiększy efektywność i przejrzystość; podkreśla, że tego rodzaju dane i informacje publiczne powinny być zatem udostępniane w miarę możliwości z myślą o wspieraniu nowych możliwości dla wiedzy i przyczynieniu się do rozwoju i umocnienia otwartego społeczeństwa; przypomina, że administracja publiczna powinna w miarę możliwości udostępniać informacje, szczególnie gdy objętość generowanych danych jest bardzo duża, jak w przypadku programu Infrastruktura Informacji Przestrzennej w Europie; uważa, że należy zwiększyć wysiłki na rzecz wdrożenia skoordynowanej strategii danych zarówno w instytucjach UE, jak i w państwach członkowskich, obejmującej zwiększenie ilości danych w domenie publicznej oraz szybsze ich przekazywanie do domeny publicznej, zapewnienie lepszej jakości danych i łatwego do nich dostępu oraz udostępnianie e-prawa w formatach nadających się do odczytu maszynowego;

zwraca uwagę na korzyści z e-uczestnictwa i podkreśla, że państwa członkowskie powinny w większym stopniu korzystać z możliwości konsultacji, udzielania informacji i podejmowana decyzji drogą elektroniczną; podkreśla, że aby zapobiec nadużyciom systemów, e-uczestnictwo, szczególnie w odniesieniu do podejmowania decyzji drogą elektroniczną, musi być zgodne z przepisami rozporządzenia eIDAS, tak aby zapewnić odpowiedzialność i przejrzystość;

10.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy podjęte przez wszystkie instytucje UE w celu wzmocnienia mechanizmów e-uczestnictwa na szczeblu UE i państw członkowskich oraz zwraca się do Komisji o dalsze rozwijanie i promowanie narzędzi cyfrowych, takich jak systemy głosowania elektronicznego i portal petycji, które służą zachęceniu obywateli i przedsiębiorców do uczestnictwa w procesie kształtowania polityki UE, a także zwiększaniu tego uczestnictwa;

11.

zwraca uwagę, że w ciągu ostatnich pięciu lat znacząco upowszechniło się korzystanie z urządzeń mobilnych, podczas gdy tylko jedna trzecia ogólnodostępnych stron internetowych nadaje się do przeglądania na takich urządzeniach; w związku z tym apeluje do państw członkowskich o ocenę możliwości rozwoju rozwiązań mobilnych z zakresu usług administracji elektronicznej oraz o zapewnienie, by te rozwiązania były przyjazne dla użytkownika i zawsze ogólnodostępne; podkreśla, że dla zapewnienia trwałego dostępu do usług administracji elektronicznej strony internetowe i instrumenty administracji publicznej muszą być dostosowane do nowoczesnych technologii oraz stale zmieniających się wymogów w zakresie cyberbezpieczeństwa;

12.

apeluje do państw członkowskich o promowanie i wykorzystywanie elektronicznych zamówień publicznych przy zakupie towarów i usług lub przy zamówieniach na roboty budowlane, co zwiększa przejrzystość i efektywność wydatków publicznych, a także prowadzi do obniżenia kosztów i ograniczenia biurokracji; wzywa też państwa członkowskie do wzmożonego stosowania rejestrów umów i interoperacyjnych podpisów elektronicznych w swoich sektorach publicznych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia niezbędnych kroków w celu zapewnienia przejrzystości zamówień publicznych przez udostępnianie informacji w czasie rzeczywistym wszystkim uczestnikom procedury zamówienia; w związku z tym wzywa Komisję do ułatwiania wymiany najlepszych praktyk w zakresie stosowania kryteriów innowacyjności w zamówieniach publicznych, w szczególności przez zapewnienie, aby w zamówieniach nie wykluczano rozwiązań, ale pozostawiono oferentom możliwość zaproponowania innowacyjnych i otwartych rozwiązań; wzywa Komisję, aby kontynuowała prace nad standardami fakturowania elektronicznego, składania ofert i ogłaszania zamówień drogą elektroniczną oraz aby zachęcała do stosowania identyfikacji elektronicznej w wewnętrznych systemach administracyjnych w celu poprawy sprawozdawczości i identyfikowalności wszystkich czynności w tych systemach;

13.

podkreśla znaczenie rozwoju bezpiecznych, niezawodnych i interoperacyjnych transgranicznych usług publicznych, wraz z zapobieganiem dalszej fragmentacji i wspieraniem mobilności; podkreśla, że interoperacyjność i normalizacja stanowią kluczowe elementy sprzyjające wdrażaniu struktur administracji elektronicznej, a zatem przyjmuje z zadowoleniem komunikat Komisji „Normy europejskie dla XXI wieku”, a w związku z tym również planowaną rewizję europejskich ram interoperacyjności; zaznacza, że korzystanie ze standardów otwartych jest kluczowe, aby obywatele UE mogli uczestniczyć w platformach rządowych, i podkreśla, że normy muszą służyć interesom ogółu społeczeństwa, przez co muszą być powszechne i uczciwe, muszą obowiązywać przez długi czas i być opracowywane w otwarty i przejrzysty sposób; apeluje do Komisji i państw członkowskich o promowanie standardów otwartych przy opracowywaniu publicznych rozwiązań cyfrowych i o zwrócenie większej uwagi na interoperacyjność i potencjalne korzyści ze skutecznego stosowania technologii cyfrowych;

14.

ubolewa, że w 2015 r. tylko 28 % europejskich gospodarstw domowych na obszarach wiejskich miało stały dostęp do szybkiego internetu oraz że średni zasięg sieci 4G na obszarach wiejskich wynosił tylko 36 %, mimo że dla całej UE było to 86 %, jak również zwraca uwagę na pilną potrzebę stałego wsparcia w zwiększaniu łączności szerokopasmowej, w szczególności na obszarach wiejskich, ponieważ dostęp do szybkiego łącza szerokopasmowego jest niezbędnym warunkiem korzystania z usług administracji elektronicznej; w związku z tym apeluje do Komisji i państw członkowskich o dalsze zapewnianie odpowiedniego finansowania na rzecz zwiększania łączności szerokopasmowej, infrastruktury usług cyfrowych i transgranicznej interakcji administracji publicznej po roku 2020 w ramach instrumentu „Łącząc Europę” lub innych odpowiednich programów UE, co pozwoli zapewnić długotrwały i zrównoważony rozwój; w tym kontekście wzywa operatorów do zwiększenia nakładów na infrastrukturę w celu poprawy łączności na obszarach wiejskich oraz do zapewnienia, aby również obszary wiejskie skorzystały z sieci 5G o bardzo dużej przepustowości, ponieważ zapewnienie takiej łączności będzie kluczowym aspektem w rozwoju społeczeństwa cyfrowego;

15.

podkreśla, że pełne wdrożenie bezpiecznej, wystarczającej, odpornej na zagrożenia, niezawodnej i wysokowydajnej infrastruktury, np. bardzo szybkich sieci szerokopasmowych i telekomunikacyjnych, ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania usług administracji elektronicznej; dlatego też wzywa do szybkiego przyjęcia europejskiego kodeksu łączności elektronicznej, by osiągnąć strategiczne cele europejskie; uważa za kluczową sprawę, by organy publiczne nadążały za rozwojem technologicznym i miały potencjał wystarczający do przyjmowania innowacyjnych technologii, np. dużych zbiorów danych, internetu rzeczy czy usług mobilnych, takich jak 5G, spełniających potrzeby użytkowników;

16.

uważa, że ponowne użycie technicznych elementów składowych instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) w sektorze publicznym i prywatnym ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania infrastruktury usług cyfrowych; podkreśla potrzebę zapewnienia po 2020 r. długofalowo zrównoważonego charakteru technicznych elementów składowych CEF oraz wyników projektów pilotażowych na dużą skalę i ISA2; podkreśla potencjał, jaki program WiFi4EU może mieć w promowaniu powszechnego dostępu do ultraszybkich sieci; dlatego wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania długofalowej struktury zarządzania służącej osiąganiu celów jednolitego rynku cyfrowego, której priorytetem będzie reagowanie na potrzeby obywateli i przedsiębiorstw i która w miarę możliwości powinna propagować stosowanie wspólnych standardów;

17.

zauważa, że wykorzystanie innowacyjnych rozwiązań w usługach publicznych wymagających intensywnego przetwarzania danych, np. usług w chmurze, odbywa się nadal zbyt wolno i jest rozdrobnione; przypomina, że usługi takie jak INSPIRE generują znaczną ilość danych, co wymaga wyższej mocy obliczeniowej; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą przetwarzania w chmurze oraz uważa, że bazę użytkowników europejskiej chmury dla otwartej nauki należy rozszerzyć na sektor publiczny;

18.

wzywa Komisję do informowania o tym, jak ważny jest portal „e-Sprawiedliwość”, oraz o płynących z niego korzyściach, a także do przekształcenia tego portalu w kompleksowy punkt obsługi związanej ze wszystkimi odpowiednimi informacjami prawnymi oraz dostępem do wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich; zauważa jednak, że nie wszystkie strony postępowania mają taki sam dostęp i niezbędne umiejętności, by korzystać z technologii informacyjno-komunikacyjnych, co może oznaczać, że mają ograniczony dostęp do wymiaru sprawiedliwości; podkreśla, że szczególną uwagę należy zwrócić na umożliwienie dostępu do portalu „e-Sprawiedliwość” osobom niepełnosprawnym;

19.

z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie projektu e-CODEX, który umożliwia bezpośrednią komunikację między obywatelami a sądami we wszystkich państwach członkowskich, jako głównego etapu w dążeniu do ułatwiania dostępu transgranicznego do usług publicznych;

20.

wyraża uznanie dla Rady i Komisji w związku z ich pracą nad wprowadzeniem europejskiej sygnatury orzecznictwa (ECLI), która jest wielce użyteczna w wypadku analiz prawnych oraz dialogu sądowego, oraz z zadowoleniem przyjmuje utworzenie wyszukiwarki ECLI, która powinna ułatwić dostęp do informacji prawnych w całej Unii;

21.

ponownie wyraża potrzebę podniesienia kompetencji cyfrowych personelu administracyjnego, a także wszystkich obywateli i przedsiębiorstw, przez rozwijanie i wspieranie działań szkoleniowych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym w celu zminimalizowania ryzyka wykluczenia cyfrowego, a także wprowadzenia specjalistycznych kursów szkoleniowych w zakresie usług administracji elektronicznej dla urzędników służby cywilnej i decydentów; podkreśla, że umiejętności cyfrowe są bezwzględnym warunkiem korzystania z administracji elektronicznej; zachęca do tworzenia programów nauczania w zakresie e-uczenia się uznawanych w europejskim systemie transferu i akumulacji punktów (ECTS); uważa, że jednym z podstawowych elementów rozwoju administracji elektronicznej jest nieustanne rozwijanie umiejętności cyfrowych; podkreśla potrzebę zlikwidowania i zapobiegania przepaści cyfrowej między pokoleniami, obszarami geograficznymi i ludźmi pochodzącymi z różnych warstw społeczno-ekonomicznych; apeluje do państw członkowskich o przyjęcie zachęt zawartych w planie działania na rzecz administracji elektronicznej, aby umożliwić szczególnie młodym obywatelom komunikację z administracją zgodną z ich przyzwyczajeniami komunikacyjnymi, i podkreśla, że nauczanie umiejętności cyfrowych ma szczególnie duże znaczenie w przypadku osób starszych, którym często brakuje umiejętności korzystania z e-usług lub pewności siebie przy korzystaniu z nich; uważa, że państwa członkowskie powinny propagować uczenie się przez całe życie i ułatwiać przeprowadzanie kampanii komunikacyjnych i edukacyjnych, włącznie z tworzeniem sieci nauczania umiejętności korzystania z mediów, aby obywatele UE mogli w pełni wykorzystywać możliwości oferowane przez nowe portale i usługi w ramach administracji elektronicznej;

22.

podkreśla potrzebę powszechnego, dwutorowego podejścia obejmującego zarówno korzystanie z internetu, jak i działalność poza nim, tak aby uniknąć wykluczenia, biorąc pod uwagę aktualny poziom analfabetyzmu cyfrowego oraz fakt, że ponad 22 % Europejczyków, w szczególności osób w podeszłym wieku, woli nie korzystać z usług online w kontaktach z administracją publiczną; podkreśla, że u podstaw niechęci do korzystania z usług online leży wiele przyczyn i barier, którymi trzeba się zająć lub które należy wyeliminować, takich jak brak wiedzy, brak umiejętności, brak zaufania czy błędne wyobrażenia; uważa, że chcąc uniknąć wykluczenia cyfrowego lub pogłębienia przepaści cyfrowej, należy zapewnić dostęp do dobrych jakościowo usług administracji elektronicznej obywatelom mieszkającym na obszarach wiejskich, górskich lub oddalonych;

23.

podkreśla, że przejście na technologię cyfrową może przynieść redukcję kosztów ponoszonych przez władze publiczne; rozumie, że cyfryzację i inne wyzwania wynikające z pakietu na rzecz modernizacji często rozpatruje się w kontekście ograniczeń budżetowych i że w nadchodzących latach szczególnie władze regionalne i lokalne mają nadal przed sobą ogrom pracy, wymagający nie tylko przyjęcia rozwiązań cyfrowych opartych na standardach otwartych, co ograniczy koszty utrzymania i zwiększy innowacyjność, ale również promowania partnerstw publiczno-prywatnych; podkreśla, że opłacalność nadejdzie z czasem, ponieważ inwestycje w cyfryzację pomogą obniżyć koszty administracyjne w przyszłości; podkreśla, że w międzyczasie nieunikniona jest potrzeba stosowania podejścia obejmującego zarówno korzystanie z internetu, jak i działalność poza nim;

24.

zauważa, że podczas rozważania cyfryzacji poszczególnych procedur administracyjnych należy uwzględniać zastrzeżenia związane z nadrzędnym interesem publicznym;

Transgraniczna administracja elektroniczna na wszystkich szczeblach administracji

25.

podkreśla, jak ważne jest stworzenie stabilnej transgranicznej infrastruktury administracji elektronicznej w celu uproszczenia dostępu do czterech podstawowych wolności i korzystania z nich;

26.

podkreśla, że transgraniczne usługi administracji elektronicznej odgrywają ważną rolę w życiu codziennym obywateli, oraz zwraca uwagę na korzyści z dalszego rozwijania systemu elektronicznej wymiany informacji dotyczących zabezpieczenia społecznego oraz Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej, a także transgranicznych usług w zakresie e-zdrowia;

27.

z zadowoleniem przyjmuje różne inicjatywy Komisji zmierzające do opracowania zaleceń dotyczących transgranicznych aspektów cyfrowych, w szczególności w odniesieniu do interoperacyjności i normalizacji; podkreśla jednak, że wdrażanie tych rozwiązań jest zdecydowanie zbyt wolne, biorąc pod uwagę wartość i znaczenie tych usług dla obywateli UE; wzywa Komisję do zapewnienia ustanowienia odpowiednich ram w celu umacniania zaufania pomiędzy państwami członkowskimi i przyspieszenia opracowywania zaleceń dotyczących transgranicznych aspektów cyfrowych, począwszy od ochrony danych i bezpieczeństwa przekazywania danych, a skończywszy na wprowadzeniu niezbędnej infrastruktury i niezbędnych usług;

28.

zwraca się do Komisji o dalsze rozwijanie Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej EURES i promowanie korzystania zeń, przez zapewnienie ściślejszej integracji i współdziałania portalu EURES z systemami publicznych służb zatrudnienia, w celu ułatwienia i zwiększenia mobilności pracodawców i osób poszukujących pracy w Unii Europejskiej;

29.

podkreśla, że e-zdrowie może znacząco przyczynić się do poprawy jakości życia obywateli przez zapewnienie pacjentom bardziej dostępnej, racjonalnej pod względem kosztów i skutecznej opieki zdrowotnej;

30.

jest zdania, że w celu osiągnięcia pełnej funkcjonalności transgranicznych usług administracji elektronicznej należy koniecznie wyeliminować ograniczenia językowe oraz że administracje publiczne, w szczególności w regionach przygranicznych, powinny udostępniać informacje i usługi nie tylko w językach ich państw członkowskich, ale także w innych odpowiednich językach europejskich;

31.

podkreśla znaczenie wymiany najlepszych praktyk, przykładów i doświadczeń zdobytych w projektach między wszystkimi szczeblami administracji zarówno w państwach członkowskich, jak i pomiędzy nimi; uznaje, że finansowane przez UE duże programy pilotażowe, takie jak eSENS, eCODEX i TOOP, znacząco przyczyniają się do doskonalenia usług transgranicznych w Europie;

32.

jest zdania, że w ramach kompleksowego monitorowania wyników administracji elektronicznej w państwach członkowskich należy dopilnować, aby metodyka oceny wyników odpowiednio uwzględniała specyfikę krajową; zwraca uwagę na korzyści dla decydentów i opinii publicznej wynikające z wiarygodnego pomiaru wyników w państwach członkowskich;

33.

wskazuje, że interoperacyjność, standardy otwarte i otwarte dane są nie tylko kluczowe w kontekście transgranicznym, ale także potrzebne na szczeblach administracji krajowej, regionalnej i lokalnej w każdym państwie członkowskim, przy uwzględnieniu także konieczności ochrony danych podczas przekazywania informacji;

34.

apeluje do Komisji i pozostałych instytucji unijnych, by stanowiły wzorce do naśladowania w dziedzinie administracji elektronicznej i udostępniły przejrzysty i łatwy w obsłudze portal dla obywateli i przedsiębiorstw, a także cyfrowe usługi typu koniec-koniec, w szczególności w przypadku wniosków o dofinansowanie unijne i zamówień publicznych, i wzywa Komisję do wzmożenia starań na rzecz przetłumaczenia swoich stron internetowych na wszystkie języki urzędowe UE i podkreślenia najlepszych praktyk;

Ochrona i bezpieczeństwo danych

35.

podkreśla, że zaufanie obywateli do ochrony danych osobowych ma kluczowe znaczenie dla zagwarantowania powodzenia planu działania UE na rzecz administracji elektronicznej na lata 2016–2020, i zaznacza, że administracje publiczne muszą postępować z danymi osobowymi w bezpieczny sposób i w całkowitej zgodności z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych oraz przepisami UE o ochronie prywatności, co zwiększy zaufanie do usług cyfrowych;

36.

podkreśla, że plan na rzecz e-zdrowia należy rozpatrywać również w kontekście planu działania na rzecz administracji elektronicznej, ponieważ stanowi on jego ważną część; uważa, że niezbędna jest poprawa w zakresie gromadzenia i przekazywania danych oraz że w pewnych przypadkach należy w miarę konieczności zapewnić możliwość transgranicznego przekazywania danych, ponieważ ułatwi to świadczenie usług zdrowotnych dla wszystkich obywateli UE;

37.

wskazuje, że prawodawstwo w zakresie ochrony danych powinno być postrzegane nie jako przeszkoda, ale jako punkt wyjścia dla rozwoju innowacyjnych rozwiązań administracji elektronicznej, w związku z czym podkreśla potrzebę opracowania skutecznych wytycznych dotyczących stosowania ogólnego rozporządzenia o ochronie danych, a także stałej wymiany informacji z zainteresowanymi stronami;

38.

zwraca uwagę, że jedynie 15 % Europejczyków deklaruje, iż ma poczucie pełnej kontroli nad tym, jak są wykorzystywane ich dane osobowe; uznaje, że należy kontynuować analizę kwestii własności danych, i ufa, że przyszłe działania będą mogły opierać się na komunikacie Komisji „Budowa europejskiej gospodarki opartej na danych” i innych powiązanych wnioskach;

39.

wzywa państwa członkowskie, by zapewniły szybkie i całkowite wdrożenie rozporządzenia eIDAS, ponieważ podpis elektroniczny, identyfikacja elektroniczna i uwierzytelnienie elektroniczne stanowią podwaliny transgranicznych cyfrowych usług publicznych; podkreśla znaczenie promowania korzystania przez obywateli, przedsiębiorstwa i administracje publiczne z notyfikowanych systemów identyfikacji elektronicznej w ramach rozporządzenia eIDAS; podkreśla w tym kontekście, że wdrożenie tych elementów podstawowych powinno być priorytetem dla sektora prywatnego i publicznego w procesie rozwoju usług cyfrowych; w związku z tym wzywa Komisję do podjęcia działań mających na celu ułatwianie i promowanie współpracy między sektorem publicznym a prywatnym w zakresie transgranicznego i międzysektorowego korzystania z identyfikacji elektronicznej i podpisu cyfrowego; z zadowoleniem przyjmuje program ISA2, obejmujący wszystkie dziedziny polityki UE wymagające interoperacyjności systemów funkcjonujących na szczeblu unijnym i krajowym;

40.

podkreśla, że ochrona przed cyberatakami i odporność organów administracji w przypadku cyberataku mają duże znaczenie i muszą być rozwijane; zwraca uwagę, że w tym celu niezbędne jest europejskie podejście, szczególnie z uwagi na fakt, że zasada jednorazowości, będąca częścią planu działania UE na rzecz administracji elektronicznej na lata 2016–2020, zakłada wymianę danych obywateli między europejskimi organami administracji;

41.

podkreśla, że bezpieczeństwo danych musi być uwzględnione już na etapie projektowania aplikacji, które muszą być nowoczesne i łatwe w obsłudze, oraz procesów administracyjnych, które muszą być sprawne („bezpieczeństwo na etapie projektowania”), tak aby korzyści związane z nowoczesnymi technologiami były w pełni dostępne dla obywateli i przedsiębiorstw;

o o

42.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Dz.U. C 258 E z 7.9.2013, s. 64.

(2) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0009.

(3) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0089.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/11

P8_TA(2017)0206

Sprawozdanie roczne za rok 2015 dotyczące ochrony interesów finansowych UE – zwalczanie nadużyć finansowych

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie sprawozdania rocznego za rok 2015 dotyczącego ochrony interesów finansowych UE – zwalczanie nadużyć finansowych (2016/2097(INI))

(2018/C 307/02)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając art. 325 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—	uwzględniając swoje rezolucje w sprawie wcześniejszych sprawozdań rocznych Komisji i Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 14 lipca 2016 r. pt. „Ochrona interesów finansowych Unii Europejskiej – Zwalczanie nadużyć finansowych – sprawozdanie roczne za 2015 r.” (COM(2016)0472) oraz towarzyszące mu dokumenty robocze służb Komisji SWD(2016)0234, SWD(2016)0235, SWD(2016)0236, SWD(2016)0237, SWD(2016)0238 i SWD(2016)0239,

—	uwzględniając sprawozdanie roczne OLAF za 2015 r. oraz sprawozdanie roczne z działalności Komitetu Nadzoru OLAF za 2015 r.,

—	uwzględniając sprawozdanie roczne Trybunału Obrachunkowego dotyczące wykonania budżetu za rok budżetowy 2015 wraz z odpowiedziami instytucji,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 lipca 2016 r. pt. „Ochrona budżetu UE do końca 2015 r.” (COM(2016)0486),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 250/2014 z dnia 26 lutego 2014 r. ustanawiające program na rzecz wspierania działalności w dziedzinie ochrony interesów finansowych Unii Europejskiej (program Herkules III) i uchylające decyzję nr 804/2004/WE (1),

—	uwzględniając wniosek Komisji z dnia 17 lipca 2013 r. dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej (COM(2013)0534),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (2),

—	uwzględniając wniosek Komisji z dnia 11 lipca 2012 r. dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zwalczania nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii za pośrednictwem prawa karnego (COM(2012)0363),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (3),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2016 r. w sprawie walki z korupcją i działań następczych w związku z rezolucją komisji CRIM (4),

—	uwzględniając rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (5),

—	uwzględniając zamówione przez Komisję sprawozdanie za 2015 r. w sprawie ubytku dochodów z tytułu podatku VAT oraz komunikat Komisji z dnia 7 kwietnia 2016 r. dotyczący planu działania w sprawie VAT (COM(2016)0148),

—	uwzględniając wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-105/14 Taricco i inni (6),

—	uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 24/2015 z dnia 3 marca 2016 r. zatytułowane „Zwalczanie wewnątrzwspólnotowych oszustw związanych z VAT: wymagane dalsze działania”,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie roli demaskatorów w ochronie interesów finansowych UE (7),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającą dyrektywę 2004/18/WE (8),

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej oraz opinie Komisji Rozwoju Regionalnego, jak również Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0159/2017),

mając na uwadze, że na mocy prawa państwa członkowskie i Komisja dzielą odpowiedzialność za wykonanie około 80 % budżetu Unii; mając jednak na uwadze, że w praktyce to Komisja i państwa członkowskie wydatkują zasoby i są odpowiedzialni za monitorowanie odnośnych projektów związane z zapewnianiem określonego poziomu kontroli; mając na uwadze, że odpowiedzialność za gromadzenie zasobów własnych, m.in. w formie pobierania podatku VAT i ceł, ponoszą przede wszystkim państwa członkowskie;

B.	mając na uwadze, że ochrona interesów finansowych UE powinna być podstawowym elementem polityki UE mającej na celu zwiększenie zaufania obywateli poprzez zapewnienie prawidłowego wykorzystania ich pieniędzy i zgodnie z zasadą „jak najlepiej wykorzystać każde euro”;

C.	mając na uwadze, że osiąganie dobrej wydajności wraz z procesami upraszczania wiąże się z regularną oceną wkładu, produktów, wyników/rezultatów i oddziaływania w drodze kontroli wykonania zadań;

D.	mając na uwadze, że art. 325 ust. 2 TFUE stanowi, że państwa członkowskie podejmują takie same środki do zwalczania nadużyć finansowych naruszających interesy finansowe Unii, jakie podejmują do zwalczania nadużyć finansowych naruszających ich własne interesy finansowe;

E.	mając na uwadze, że art. 325 ust 3. TFUE stanowi, że państwa członkowskie organizują z Komisją ścisłą i regularną współpracę między właściwymi władzami;

mając na uwadze, że różnorodność systemów prawnych i administracyjnych w państwach członkowskich skutkuje trudnymi warunkami dla usuwania nieprawidłowości i zwalczania nadużyć finansowych; mając na uwadze, że w związku z tym Komisja powinna wzmóc wysiłki zmierzające do zadbania o to, by zwalczanie nadużyć finansowych było skuteczne i przynosiło bardziej namacalne i satysfakcjonujące wyniki;

G.	mając na uwadze, że przetwarzanie danych wrażliwych w coraz większym stopniu okazuje się być obarczone ryzykiem nadużyć finansowych;

H.	mając na uwadze, że VAT stanowi ważne i rosnące źródło dochodów państw członkowskich, przynosząc prawie 1 bln EUR w 2014 r., oraz zasilając zasoby własne UE na łączną kwotę 17 667 mln EUR lub 12,27 % całkowitej kwoty przychodów UE w 2014 r.;

mając na uwadze, że obecny system VAT, zwłaszcza stosowany w odniesieniu do transakcji transgranicznych, jest podatny na oszustwa i strategie unikania opodatkowania, w których same tylko wewnątrzwspólnotowe oszustwa typu „znikający podmiot gospodarczy” (MTIC), powszechnie zwane oszustwami karuzelowymi, odpowiadają za ubytek przychodów z VAT wynoszący w przybliżeniu 50 mld EUR w 2014 r.;

J.	mając na uwadze, że luka w podatku VAT wynosiła około 159,5 mld EUR w 2014 r. i waha się od poniżej 5 % do ponad 40 % w zależności od danego kraju;

mając na uwadze, że problem korupcji, szczególnie w formie przestępczości zorganizowanej, dotyczy wszystkich państw członkowskich i nie tylko stanowi obciążenie dla gospodarki UE, ale również osłabia demokrację i praworządność w całej Europie; mając na uwadze, że dokładne dane liczbowe nie są jednak znane, ponieważ Komisja zdecydowała, że nie zamieści tych danych w sprawozdaniu o zwalczaniu korupcji w UE;

L.	mając na uwadze, że nadużycie finansowe jest jednym z przykładów celowego wykroczenia i przestępstwem prawnym, a nieprawidłowość jest brakiem zgodności z zasadami;

mając na uwadze, że wahania liczby nieprawidłowości mogą być powiązane z postępem cyklu wieloletniego programowania (wysoki poziom wykrywania na końcu cyklu spowodowany zamknięciem programu), jak również z późnym zgłaszaniem nieprawidłowości przez określone państwa członkowskie, które mają skłonność do jednoczesnego zgłaszania większości nieprawidłowości z poprzednich wieloletnich programów;

Wykrywanie i zgłaszanie nieprawidłowości

zauważa z zaniepokojeniem, że liczba zgłoszonych w 2015 r. nieprawidłowości związanych oraz niezwiązanych z nadużyciami finansowymi znacząco wzrosła, mianowicie o 36 %, co doprowadziło do wzrostu liczby zarejestrowanych przypadków nieprawidłowości o 5 876 przypadków w porównaniu z 2014 r. do poziomu 22 349 przypadków w związku ze szczególnymi sytuacjami w obszarze polityki spójności, które zaistniały w dwóch państwach członkowskich; zauważa, że chociaż liczba nieprawidłowości wzrosła w 2015 r., to wynikająca z tego kwota (3,21 mld EUR) spadła nieznacznie, tj. o 1 % w stosunku do 2014 r. (3,24 mld EUR);

jest zaniepokojony, że pomimo pozytywnego spadku o 11 % liczby nieprawidłowości zgłaszanych jako nadużycia finansowe z 1 649 przypadków w 2014 r. do 1 461 przypadków w 2015 r., związane z nimi kwoty wzrosły o 18 % z 538 mln EUR w 2014 r. do 637,6 mln EUR w 2015 r.; zwraca uwagę, że najczęściej występującym rodzajem nadużyć były nadużycia związane z fałszywymi lub sfałszowanymi dokumentami i deklaracjami, których odsetek sięgał 34 %, podczas gdy najwięcej nieprawidłowości zgłoszonych jako nadużycia finansowe (52 %) odnotowano w sektorze rolnictwa, a systemy kontroli administracyjnej ustanowione w rozporządzeniach sektorowych umożliwiły wykrycie najwyższego odsetka nieprawidłowości związanych z nadużyciami finansowymi (75 %);

przypomina, że nie wszystkie nieprawidłowości stanowią nadużycia finansowe oraz że należy wyraźnie odróżniać błędy od nadużyć finansowych;

uważa, że współpraca Komisji i państw członkowskich w dziedzinie wykrywania nadużyć finansowych nie jest wystarczająco skuteczna;

nie podziela opinii Komisji, że zwiększenie dostępnych zasobów w budżecie UE o 14 % w ujęciu rok do roku mogłoby uzasadniać wzrost o 36 % liczby nieprawidłowości;

z zadowoleniem przyjmuje pakiet czerech rozporządzeń delegowanych i czterech rozporządzeń wykonawczych Komisji dotyczących przepisów w zakresie zgłaszania nieprawidłowości w obszarze zarządzania dzielonego, którego celem jest poprawa jakości i spójności informacji na temat nieprawidłowości i nadużyć zgłaszanych przez państwa członkowskie; ubolewa, że te rozporządzenia nie określają ram czasowych, w jakich państwa członkowskie miałyby być zobowiązane do zgłaszania nieprawidłowości; ubolewa nad faktem, że jeśli chodzi o zgłoszone nieprawidłowości niezwiązane z nadużyciami finansowymi, w 2015 r. 537 z 538 nieprawidłowości zgłoszonych przez Irlandię dotyczyło dawnego programu sprawozdawczego z lat 2000–2006, a 5 105 z 5 619 nieprawidłowości zgłoszonych przez Hiszpanię dotyczyło nieprawidłowości w sektorze polityki spójności odnotowanych przez cały okres 2007–2013, które zgłoszono łącznie w 2015 r., oraz że Holandia zgłosiła w 2014 r. tylko jeden przypadek dotyczący sektora rybołówstwa, w porównaniu z 53 przypadkami w 2015 r.; zwraca uwagę, że sytuacja, w której państwa członkowskie nie przekazują informacji w określonym terminie lub przekazywane przez nie informacje są nieścisłe, powtarza się od wielu lat; podkreśla, że niemożliwe jest porównywanie tych informacji ani dokonanie obiektywnej oceny skali nadużyć finansowych w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej;

zauważa, że zgodnie z art. 27 ust. 3 dyrektywy Rady 2010/24/UE w sprawie wzajemnej pomocy przy odzyskiwaniu wierzytelności dotyczących podatków, ceł i innych obciążeń Komisja co pięć lat przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie ze stosowania przepisów ustanowionych w niniejszej dyrektywie; wyraża ubolewanie, że ocena zaplanowana najpóźniej na dzień 1 stycznia 2017 r. wciąż nie została opublikowana; wzywa Komisję do niezwłocznego opublikowania tej oceny;

zachęca Komisję do kontynuowania wysiłków z myślą o opracowaniu programów, takich jak REFIT, w celu uproszczenia prawodawstwa UE; podkreśla, że uproszczenie przepisów i procedur przyczynia się do zmniejszenia liczby nieprawidłowości, które często wynikają ze złożonych przepisów i wymogów; zauważa, że mniejsze obciążenia administracyjne niosą ze sobą oszczędności w zakresie kosztów dla administracji publicznej i obywateli UE, a także zachęca beneficjentów do przystępowania do nowych programów; podkreśla, że uproszczenie przepisów powinno być spójne z zasadą budżetu UE ukierunkowanego na wyniki;

przypomina, że państwa członkowskie zarządzają około 80 % budżetu UE, dlatego Komisja musi pomóc im w tworzeniu krajowych strategii zwalczania nadużyć finansowych;

10.

wyraża ubolewanie, że dotychczas nie wszystkie państwa członkowskie zatwierdziły krajowe strategie zwalczania nadużyć finansowych;

11.

powtórnie wzywa Komisję do stworzenia jednolitego systemu zbierania od państw członkowskich porównywalnych danych na temat przypadków nieprawidłowości i nadużyć finansowych, który unormowałby proces zgłaszania i jakość składanych informacji oraz porównywalność danych;

12.

z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1525 z dnia 9 września 2015 r., które usprawniło bieżące ramy wykrywania i prowadzenia dochodzeń w sprawie oszustw celnych na szczeblu unijnym i krajowym;

13.

z uznaniem odnosi się do starań podejmowanych przez państwa członkowskie na rzecz wykrywania, oceniania i zgłaszania nieprawidłowości oraz na rzecz wdrażania skutecznych i proporcjonalnych środków zwalczania nadużyć finansowych; podkreśla, że działania mające na celu zwalczanie nadużyć finansowych umożliwiają pobudzanie rozwoju; zwraca się do Komisji, by używała również pomocy technicznej do umacniania zdolności technicznej i administracyjnej instytucji zarządzających, aby zapewnić skuteczne systemy kontroli, w tym przez wprowadzenie prostszych i bardziej przejrzystych wniosków, które będą w stanie zmniejszyć zagrożenie nadużyciami finansowymi i zagwarantować możliwość pokrycia wszystkich poniesionych strat; zaleca zwiększenie przejrzystości na wszystkich szczeblach zarządzania projektami; zachęca Komisję i państwa członkowskie, by w dalszym ciągu podążały w obranym kierunku i stopniowo włączały do systemów i procedur kontroli systematyczne wykorzystywanie narzędzi informatycznych do celów zwalczania nieprawidłowości; wzywa Komisję do opracowania i przyjęcia specjalnych wytycznych, aby pomóc organom krajowym w wykrywaniu nieprawidłowości;

Dochody – zasoby własne

14.

wyraża zaniepokojenie z powodu luki w podatku VAT i wewnątrzwspólnotowych oszustw związanych z VAT, które są odpowiedzialne za utracone przychody w 2014 r. w wysokości odpowiednio 159,5 mld EUR i 50 mld EUR; odnotowuje, że tylko dwa państwa członkowskie – Zjednoczone Królestwo i Belgia – gromadzą i rozpowszechniają statystyki dotyczące strat w dochodach spowodowanych przez transgraniczne oszustwa związane z VAT;

15.

zwraca uwagę, że Komisja nie ma dostępu do przepływu informacji pomiędzy państwami członkowskimi, aby móc zapobiegać i przeciwdziałać wewnątrzwspólnotowym oszustwom typu „znikający podmiot gospodarczy” (MTIC), powszechnie zwanymi oszustwami karuzelowymi; uważa, że Komisja powinna mieć dostęp do sieci Eurofisc, aby lepiej kontrolować, oceniać i usprawniać wymianę danych między państwami członkowskimi; apeluje do wszystkich państw członkowskich o udział we wszystkich dziedzinach działalności sieci Eurofisc, aby ułatwić i przyspieszyć wymianę informacji z organami wymiaru sprawiedliwości i organami ścigania, takimi jak Europol i OLAF, zgodnie z zaleceniem Trybunału Obrachunkowego; wzywa państwa członkowskie i Radę do udostępnienia tych informacji Komisji w celu wspierania współpracy, poprawy rzetelności danych i walki z przestępczością transgraniczną;

16.

zauważa, że system wymiany informacji o VAT (VIES) okazał się pomocnym narzędziem w zwalczaniu oszustw dzięki umożliwieniu organom podatkowym ujednolicenia danych o podmiotach handlowych w różnych państwach; wzywa państwa członkowskie do poprawy szybkości działania w odniesieniu do dostarczania informacji, odpowiadania na zapytania i reagowania na zgłoszone błędy, zgodnie z zaleceniem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego;

17.

odnotowuje plan działania Komisji w sprawie VAT „W kierunku jednolitego unijnego obszaru VAT” opublikowany dnia 7 kwietnia 2016 r.; wyraża głębokie ubolewanie, że publikacja „Środków mających na celu poprawę współpracy pomiędzy administracjami podatkowymi oraz z organami celnymi i wymiaru sprawiedliwości, jak również wzmocnienie zdolności administracji podatkowych”, przewidziana w planie działania na 2016 r., zostanie opóźniona o jeden rok; podkreśla, że problemy dotyczące transgranicznych nadużyć związanych z VAT wymagają podjęcia zdecydowanych, skoordynowanych i szybkich działań; w związku z tym wzywa Komisję do przyspieszenia procedur i znalezienia rozwiązań, aby zapobiec utracie wpływów z podatków w UE i państwach członkowskich;

18.

podkreśla, że wdrożenie krótkoterminowych środków służących przeciwdziałaniu stratom w poborze VAT nie powinno opóźniać wniosku Komisji dotyczącego ostatecznego systemu VAT, tak jak przewidziano w planie działania;

19.

z pewną satysfakcją zauważa, że nagły wzrost kwoty tradycyjnych zasobów własnych, które były przedmiotem nadużyć finansowych w 2014 r., to problem jednoroczny i że poziomy w 2015 r. (427 mln EUR) powróciły do średniej z lat 2011–2015; jest jednak niezadowolony, że niektóre państwa członkowskie nie zgłaszają żadnych przypadków nieprawidłowości związanych z tradycyjnymi zasobami własnymi;

20.

wzywa państwa członkowskie do szybszego odzyskiwania należnych kwot tradycyjnych zasobów własnych, a szczególnie te państwa, które mają do odzyskania największe kwoty; apeluje do Grecji, Rumunii, Łotwy, Malty i Holandii o poprawę poboru tradycyjnych zasobów własnych, ponieważ w ich przypadku odsetek należności z tytułu tradycyjnych zasobów własnych utrzymuje się znacznie powyżej średniej unijnej w wysokości 1,71 % i wynosi odpowiednio 8,95 %, 5,07 %, 5,04 %, 3,84 % i 3,81 %;

21.

odnotowuje, że liczba przypadków dobrowolnych zgłoszeń nieprawidłowości rośnie i apeluje do państw członkowskich, aby dostosowały do tej okoliczności strategie kontroli celnej, z uwzględnieniem wyników dobrowolnych zgłoszeń;

22.

zwraca szczególną uwagę na fakt, że 75 % wszystkich przypadków zgłoszonych jako nadużycia finansowe dotyczy takich towarów jak wyroby tytoniowe, maszyny elektryczne, obuwie, wyroby włókiennicze, żelazo i stal, oraz że Chiny, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Stany Zjednoczone, Białoruś, Rosja i Ukraina należą do krajów najczęściej zgłaszanych jako kraje pochodzenia takich towarów; podkreśla, że głównym krajem pochodzenia towarów podrobionych są Chiny (80 %), a w następnej kolejności Hongkong, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Turcja oraz Indie; zwraca się do Komisji o poruszenie tych kwestii podczas negocjacji handlowych z tymi krajami;

23.

podkreśla, że przemyt wysoko opodatkowanych towarów przyczynia się do znacznej utraty dochodów w budżecie UE i państw członkowskich oraz że szacowana bezpośrednia utrata przychodów z należności celnych w wyniku przemytu samych papierosów wynosi ponad 10 mld EUR rocznie;

24.

zauważa z zaniepokojeniem, że przemyt wyrobów tytoniowych do UE wzrósł w ostatnich latach i według danych szacunkowych oznacza straty dla dochodów publicznych do budżetów UE i państw członkowskich w wysokości 10 mld EUR rocznie, a zarazem jest jednym z największych źródeł przestępczości zorganizowanej, w tym terroryzmu; podkreśla, że nielegalny obrót wyrobami tytoniowymi poważnie szkodzi zarówno legalnemu handlowi, jak i gospodarkom krajowym; ponadto zwraca uwagę, że znaczna część przemycanych wyrobów tytoniowych pochodzi z Białorusi; wzywa UE i państwa członkowskie do wywarcia nacisku na Białoruś, aby kraj ten podjął walkę z nielegalnym obrotem wyrobami tytoniowymi i przestępczością zorganizowaną, a w razie potrzeby do wprowadzenia sankcji; wzywa państwa członkowskie do zacieśnienia współpracy w tej dziedzinie;

25.

odnotowuje pozytywne wyniki licznych wspólnych operacji celnych obejmujących współpracę OLAF i państw członkowskich z różnymi służbami państw trzecich, których efektem było przejęcie m.in. 16 mln sztuk papierosów i 2 ton konopi indyjskich; zwraca uwagę, że podczas operacji Baltica prowadzonej pod przewodnictwem polskich organów celnych we współpracy z OLAF, Europolem oraz pięcioma państwami członkowskim (Finlandią, Estonią, Łotwą, Litwą i Szwecją) przechwycono 13 mln papierosów pochodzących z państw trzecich, w tym z Białorusi i Rosji;

26.

odnotowuje 241 zgłoszonych przypadków przemytu papierosów, które przyniosły straty w tradycyjnych zasobach własnych szacowane na 31 mln EUR; kwestionuje czujność służb celnych wniektórych państwach członkowskich, które w 2015 r. nie zgłosiły ani jednego przypadku przemytu papierosów;

27.

zauważa, że kontrole celne prowadzone podczas odpraw towarów i kontrole prowadzone przez służby ds. zwalczania nadużyć finansowych stanowiły najskuteczniejsze metody wykrywania przypadków nadużyć finansowych w odniesieniu do przychodów do budżetu UE w 2015 r.;

28.

wyraża głębokie zaniepokojenie, że redukcja personelu celnego mogłaby negatywnie wpłynąć na liczbę kontroli, a tym samym wpłynąć niekorzystnie na wykrywanie nadużyć w sektorze dochodów UE;

29.

przypomina, że skuteczne kontrole celne mają kluczowe znaczenie dla ochrony interesów finansowych UE, a środki budżetowe nie powinny uniemożliwiać organom państw członkowskich wykonywania ich zadań;

30.

wyraża zaniepokojenie kwestią kontroli celnych oraz związanego z nimi poboru podatków, które stanowią element zasobów własnych budżetu Unii; przypomina, że to organy celne państw członkowskich mają przeprowadzać kontrole mające na celu sprawdzenie, czy importerzy przestrzegają przepisów dotyczących stawek i przywozu, oraz wzywa Komisję do zapewnienia odpowiedniej i zharmonizowanej kontroli na granicach UE, tak aby zagwarantować bezpieczeństwo Unii i ochronę jej interesów gospodarczych, podejmując w szczególności działania na rzecz walki z handlem nielegalnymi i podrobionymi produktami;

31.

z zadowoleniem przyjmuje zalecenie Komisji, że państwa członkowskie powinny osiągnąć właściwą równowagę pomiędzy ułatwieniami w handlu a ochroną interesów finansowych UE; w tym kontekście wskazuje na przyspieszone procedury stosowane przez organy celne wobec przedsiębiorstw niskiego ryzyka, które mogą stanowić dobry system szybkiej odprawy towarów, choć okazało się, że nie są odporne na praktyki korupcyjne stosowane przez funkcjonariuszy celnych;

Wydatki

32.

dostrzega niski odsetek zgłoszonych nieprawidłowości (związanych oraz niezwiązanych z nadużyciami finansowymi) dotyczących funduszy zarządzanych bezpośrednio przez Komisję, który wynosi mniej niż 0,7 %; zwraca się do Komisji o bardziej szczegółowe informacje na temat odzyskiwania – od legalnych rezydentów krajów spoza UE, w ramach zarządzania bezpośredniego prowadzonego przez Komisję – niewłaściwie zarządzanych funduszy UE;

33.

zauważa, że liczba związanych z wydatkami nieprawidłowości, które zgłoszone zostały jako nadużycia finansowe, spadła o 10 % w 2015 r.;

34.

zauważa, że wykryte nieprawidłowości związane oraz niezwiązane z nadużyciami finansowymi po stronie wydatków dotyczą 1,98 % płatności z budżetu UE w 2015 r.;

35.

zauważa, że w 2015 r. liczba zgłoszonych nieprawidłowości związanych z nadużyciami finansowymi obejmującymi środki krajowe po stronie wydatków z budżetu zmalała o 14 % w porównaniu z 2014 r., a kwota, której te nieprawidłowości dotyczą, wzrosła o 8 %; wyraża zaniepokojenie, że liczba nieprawidłowości niezwiązanych z nadużyciami finansowymi w 2015 r. wzrosła o 28 %, a kwota, której te nieprawidłowości dotyczą, wzrosła o 44 %;

36.

jest głęboko zaniepokojony faktem, że liczba zgłoszonych nieprawidłowości związanych oraz niezwiązanych z nadużyciami finansowymi w Europejskim Funduszu Rolniczym Gwarancji (EFRG) oraz Europejskim Funduszu Rolnym na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) od co najmniej pięciu kolejnych lat zwiększa się co roku wraz z liczbą zgłoszonych przypadków, która uległa zwiększeniu z 1 970 przypadków w 2011 r. do 4 612 przypadków w 2015 r.; zauważa jednak, że liczba nieprawidłowości dotyczących EFRG utrzymuje się na stałym poziomie (wzrost o 6 % w porównaniu z 2014 r. i o 10 % w porównaniu z 2011 r.), podczas gdy liczba nieprawidłowości związanych z EFRROW stale rośnie; zauważa, że odnośne kwoty finansowe zmalały z 211 mln EUR w 2011 r. do 119 mln EUR w 2012 r., później jednak stale rosły do 394 mln EUR w 2015 r., a poziom zgłoszonych nieprawidłowości związanych z EFRROW wyniósł blisko 2 % całego funduszu; apeluje do państw członkowskich o najwyższej liczbie zgłoszonych nieprawidłowości niezwiązanych z nadużyciami finansowymi – Rumunii, Włoch, Hiszpanii, Polski, Węgier, Portugalii i Litwy – o pilne i skuteczne uregulowanie sytuacji w celu odwrócenia tej tendencji;

37.

wyraża ubolewanie, że ponad dwie trzecie błędów szacowanego poziomu błędów w wydatkach EFRR w 2015 r. wynikało z braku dokumentów poświadczających poniesione wydatki i niezgodności z zasadami udzielania zamówień publicznych; przypomina, że warunkiem skutecznego monitorowania jest pełna przejrzystość, również w odniesieniu do podwykonawstwa; wzywa Komisję i państwa członkowskie do natychmiastowego wyeliminowania tych uchybień; wzywa Komisję do jak najszybszego przystąpienia do monitorowania i oceny transpozycji do prawa krajowego dyrektyw 2014/24/UE oraz 2014/25/UE dotyczących zamówień publicznych;

38.

wyraża zaniepokojenie stwierdzoną dysproporcją między poszczególnymi państwami członkowskimi pod względem dokonanych zgłoszeń; podkreśla, że duża liczba zgłoszeń może również wynikać z wysokiej skuteczności krajowego systemu kontroli w zakresie wykrywania i stwierdzania nieprawidłowości; wzywa Komisję, aby w dalszym ciągu podejmowała wszelkie wysiłki w celu wspierania państw członkowskich w dążeniu do podniesienia poziomu i jakości kontroli, również za pośrednictwem jednostek ds. koordynacji zwalczania nadużyć finansowych (AFCOS), a także do zakończenia procesu ustanawiania we wszystkich państwach członkowskich krajowej strategii zwalczania nadużyć finansowych (NAF);

39.

wyraża zadowolenie, że do końca 2015 r. sześć państw członkowskich uchwaliło krajowe strategie zwalczania nadużyć finansowych i apeluje do pozostałych państw członkowskich o niezwłoczne wdrożenie trwałych założeń lub opracowanie krajowych strategii zwalczania nadużyć finansowych;

40.

jest głęboko zaniepokojony, że nieprawidłowości związane oraz niezwiązane z nadużyciami finansowymi dotyczące wspólnej polityki rybołówstwa wzrosły w 2015 r. dwukrotnie od 2014 r., i że ich poziom jest najwyższy w historii, mianowicie 202 przypadki (w tym 19 związanych z nadużyciami finansowymi i 183 niezwiązane z nadużyciami finansowymi) opiewające na kwotę 22,7 mln EUR (w tym 3,2 mln EUR w odniesieniu do przypadków związanych z nadużyciami finansowymi);

41.

podkreśla, że uproszczenie przepisów administracyjnych zmniejszy liczbę nieprawidłowości niezwiązanych z nadużyciami finansowymi, ułatwi rozpoznawanie przypadków nadużyć finansowych oraz zwiększy dostępność środków unijnych dla beneficjentów;

42.

wyraża ubolewanie z powodu gwałtownego wzrostu liczby nieprawidłowości niezwiązanych z nadużyciami finansowymi dotyczących polityki spójności, które wzrosły w latach 2014–2015 o 104 % w odniesieniu do okresów programowania sprzed lat 2007–2013 i o 108 % w odniesieniu do okresu programowania 2007–2013; zauważa jednak, że kwoty nieprawidłowości niezwiązanych z nadużyciami finansowymi w 2015 r. wrosły o nie więcej niż 9 % w porównaniu z 2014 r.; ponadto wyraża ubolewanie, że liczba nieprawidłowości związanych z nadużyciami finansowymi w 2015 r. wzrosła o 21 %, a kwota, której te nieprawidłowości dotyczą, wzrosła o 74 %;

43.

uważa, że analiza porównawcza danych znajdujących się w sprawozdaniu rocznym z porównywalnymi danymi na temat krajowych systemów wydatkowania środków, w tym z danymi na temat nieprawidłowości i nadużyć finansowych, mogłaby pomóc w wyciąganiu ukierunkowanych wniosków dotyczących wydatków na politykę spójności, w tym na potrzeby związane z budowaniem zdolności;

44.

odnosi się w tym względzie do sprawozdania specjalnego Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 10/2015 zalecającego między innymi, aby Komisja i państwa członkowskie zainwestowały w systematyczną analizę błędów związanych z zamówieniami publicznymi, oraz zwraca się do Komisji, aby przedstawiła Parlamentowi taką szczegółową analizę; zachęca Komisję zwłaszcza do wyrażenia opinii na temat powtarzających się błędów oraz do wyjaśnienia, dlaczego te błędy nie miałyby zostać uznane za przejawy potencjalnych nieprawidłowości; wzywa Komisję do szybkiego ukończenia prac nad wytycznymi dotyczącymi zamówień publicznych, dostosowanymi do niedawno przyjętej dyrektywy o zamówieniach publicznych;

45.

podkreśla, że pełna przejrzystość sprawozdawczości wydatków ma zasadnicze znaczenie przede wszystkim w odniesieniu do przedsięwzięć infrastrukturalnych finansowanych bezpośrednio przez fundusze europejskie lub instrumenty finansowe; wzywa Komisję do zapewnienia obywatelom Unii pełnego dostępu do informacji o współfinansowanych projektach;

46.

zwraca się o szczegółowe wyjaśnienia ze strony Komisji co do przyczyn wysokiego poziomu przypadków nadużyć finansowych w odniesieniu do badań i rozwoju technologicznego (R&TD) oraz innowacji i przedsiębiorczości, które wzrosły z 6 do 91 zgłoszonych przypadków rocznie w okresie programowania 2007–2013, na kwotę 263 mln EUR, co stanowi ponad 20 % wszystkich zgłoszonych przypadków nadużyć finansowych w odniesieniu do polityki spójności;

47.

z zadowoleniem przyjmuje ogólny spadek liczby zgłoszonych nieprawidłowości w ramach pomocy przedakcesyjnej (IPA); zauważa jednak, że liczba nieprawidłowości w ramach Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA I) stale wzrasta, a Turcja była podmiotem zgłaszającym 46 % przypadków, co stanowi 83 % kwoty zgłoszonych nieprawidłowości; zachęca Komisję do rozważenia stosowania zasady „więcej za więcej” w jej negatywnym sensie („mniej za mniej”), biorąc pod uwagę fakt, że obecna sytuacja polityczna w Turcji stwarza bezpośrednie zagrożenie dla zdolności absorpcyjnych tego kraju;

Zidentyfikowane problemy i wymagane działania

Lepsza sprawozdawczość

48.

ubolewa, że pomimo licznych apeli Parlamentu o ustanowienie jednolitych zasad zgłaszania obowiązujących we wszystkich państwach członkowskich sytuacja pozostaje wysoce niezadowalająca i wciąż występują znaczne rozbieżności w liczbie zgłaszanych przez poszczególne państwa członkowskie nieprawidłowości związanych oraz niezwiązanych z nadużyciami finansowymi; uważa, że problem ten zniekształca rzeczywisty obraz sytuacji dotyczącej poziomu nadużyć oraz ochrony interesów finansowych UE; ponownie wzywa Komisję do podjęcia wzmożonych wysiłków w celu ujednolicenia stosowanych przez państwa członkowskie rozbieżnych metod zapobiegania nieprawidłowościom oraz ich wykrywania i zgłaszania, a także przypadków niespójnego interpretowania obowiązujących ram prawnych UE; wzywa do stworzenia jednolitego systemu przekazywania danych;

49.

ponownie wzywa Komisję do opracowania systemu wymiany informacji pomiędzy właściwymi organami w celu przeprowadzania kontroli krzyżowej księgowań dotyczących transakcji pomiędzy co najmniej dwoma państwami członkowskimi, aby uniknąć transnarodowych nadużyć finansowych w obszarze funduszy strukturalnych i inwestycyjnych i tym samym zagwarantować stosowanie horyzontalnego i całościowego podejścia do ochrony interesów finansowych państw członkowskich;

50.

podkreśla, że we wnioskach z projektu „Cooperation project in the anti-fraud sector” [Współpraca w sektorze zwalczania nadużyć], finansowanego z programu Herkules III, wzywa się Komisję, by przedstawiła konkretny wniosek ustawodawczy dotyczący wzajemnej pomocy administracyjnej w odniesieniu do funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, stanowiącej prawny instrument współpracy, niezbędny, by zapobiec ryzyku przywłaszczania środków przez przestępców, w oparciu o wyniki trwającego przeglądu śródokresowego dotyczącego stosowania rozporządzenia (UE, Euratom) nr 883/2013 dotyczącego dochodzeń prowadzonych przez OLAF;

51.

przypomina, że w sytuacji nadzwyczajnej, takiej jak wykorzystanie funduszy w celu pomocy uchodźcom, często stosuje się odstępstwa od normalnej procedury udzielania zamówień publicznych, umożliwiając bezpośredni dostęp do funduszy; wzywa Komisję do sprawowania skutecznego nadzoru nad stosowaniem tych odstępstw oraz nad powszechną praktyką podziału zamówień publicznych w taki sposób, aby nie doszło do przekroczenia progów finansowych, dzięki czemu można pominąć wymóg przeprowadzania standardowych postępowań przetargowych;

52.

popiera podejście Komisji, aby zalecić wzmożenie działań państw członkowskich, które nadal zgłaszają bardzo małą liczbę nieprawidłowości związanych z nadużyciami finansowymi w odniesieniu do wykrywania i / lub zgłaszania nadużyć finansowych;

53.

z zadowoleniem odnotowuje wzrost liczby danych publikowanych przez Komisję dotyczących nieprawidłowości związanych oraz niezwiązanych z nadużyciami finansowymi i jakości oceny statystycznej zgłoszonych nieprawidłowości;

54.

wzywa państwa członkowskie do pełnej ratyfikacji dyrektywy UE w sprawie prania pieniędzy, z wprowadzeniem publicznego rejestru własności przedsiębiorstw, obejmującego również trusty;

55.

podkreśla, że w wielu państwach członkowskich nie istnieją specjalne przepisy mające na celu zwalczanie przestępczości zorganizowanej, choć jest ona coraz bardziej zaangażowana w działalność transgraniczną oraz działalność w obszarach naruszających interesy finansowe Unii, takich jak przemyt i fałszowanie pieniądza; uważa, że kwestią o zasadniczym znaczeniu jest wdrożenie przez państwa członkowskie środków określonych w jego rezolucjach w sprawie zwalczania przestępczości zorganizowanej (9);

56.

podkreśla, że działania zapobiegawcze powinny obejmować ciągłe szkolenia i wsparcie dla pracowników właściwych organów odpowiedzialnych za zarządzanie środkami finansowymi i ich kontrolowanie, a także wymianę informacji i najlepszych praktyk między państwami członkowskimi; przypomina o decydującej roli, jaką odgrywają organy lokalne i regionalne oraz zainteresowane strony w walce z nadużyciami finansowymi; wzywa Komisję i państwa członkowskie do przestrzegania przepisów określających warunki ex ante w polityce spójności, w szczególności w obszarze udzielania zamówień publicznych; zwraca się do państw członkowskich o wzmożenie wysiłków w obszarach, na które szczególną uwagę zwróciła Komisja w swoim sprawozdaniu rocznym, zwłaszcza jeśli chodzi o udzielanie zamówień publicznych, przestępstwa finansowe, konflikty interesów, korupcję, sygnalizowanie nieprawidłowości i definicję nadużycia finansowego;

57.

zaleca podjęcie kroków w celu usprawnienia wprowadzania środków upraszczających na okres 2014–2020 i z myślą o ramach regulacyjnych dla europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na okres po 2020 r., które to ramy stanowią narzędzie ograniczania ryzyka nieprawidłowości wynikających z błędów; podkreśla znaczenie stosowania zasady jednorazowej kontroli; uważa, że uproszczenie przepisów i procedur pomoże ograniczyć liczbę nieprawidłowości niezwiązanych z nadużyciami finansowymi; zachęca państwa członkowskie oraz ich organy lokalne i regionalne do dzielenia się najlepszymi praktykami w tym względzie, przy czym należy zawsze uwzględniać konieczność zachowania właściwej równowagi między narzędziami nadzoru a uproszczonymi procedurami;

Lepsze kontrole

58.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że za sprawą wspólnotowych środków kontroli ex ante i ex post wykrywa się coraz więcej przypadków nieprawidłowości; uważa jednak, że zapobieganie stratom jest łatwiejsze niż ich odzyskiwanie i że zawsze należy przeprowadzić niezależną ocenę ex ante projektów, które mają być finansowane; wzywa zatem państwa członkowskie do lepszego przeprowadzania kontroli ex ante z pomocą Komisji oraz do wykorzystywania wszystkich dostępnych informacji w celu unikania błędów oraz nieprawidłowych płatności związanych z funduszami unijnymi; przypomina w związku z tym, że nie można powoływać się na ograniczenia budżetowe jako na przyczynę zmniejszenia liczby pracowników przydzielonych do przeprowadzania kontroli ex ante, ponieważ inwestycje w zapobieganie nieprawidłowościom zwracają się;

59.

zachęca Komisję do dalszego wzmacniania swojej roli nadzorczej poprzez audyt, kontrole, inspekcje, plany działań zaradczych i pisemne ostrzeżenia na wczesnym etapie, aby ograniczyć liczbę nieprawidłowości;

60.

apeluje do Komisji o utrzymanie rygorystycznej polityki wstrzymywania i zawieszania płatności jako działania zapobiegawczego wymierzonego w nieprawidłowości wpływające na budżet UE, zgodnie z odpowiednią podstawą prawną;

61.

popiera program Herkules III, który jest dobrym przykładem podejścia opartego na zasadzie „jak najlepiej wykorzystać każde euro”; podkreśla znaczenie tego programu oraz jego wkład we wzmacnianie zdolności urzędów celnych do kontroli transgranicznej przestępczości zorganizowanej i zapobieganiu dostawom podrobionych produktów i towarów pochodzących z przemytu do państw członkowskich; zwraca się do Komisji o dokonanie okresowej oceny osiągniętych rezultatów programu Herkules III w zakresie jego celów oraz monitorowanie wykorzystania i efektywności dotacji przyznanych w ramach tego programu;

62.

zwraca się do Komisji o zbadanie możliwości wprowadzenia obowiązkowego stosowania instrumentu obliczania ryzyka ARACHNE przez wszystkie państwa członkowskie, aby zwiększyć środki służące zwalczaniu nadużyć finansowych;

63.

oczekuje śródokresowej oceny Komisji w 2018 r. w celu stwierdzenia, czy nowa struktura regulacyjna dla polityki spójności skuteczniej zapobiega nieprawidłowościom i ogranicza ryzyko wystąpienia nieprawidłowości, w tym nadużyć finansowych, oraz liczy również na uzyskanie szczegółowych informacji na temat wpływu nowych przepisów na systemy zarządzania i kontroli, tak w kontekście ryzyka nieprawidłowości i nadużyć finansowych, jak i w kontekście ogólnej realizacji polityki;

64.

jest zdania, że przed przyjęciem nowych wieloletnich ram finansowych (WRF) należy dokonać oceny systemu kontroli finansowej Funduszu Spójności w celu skorygowania wad systemu;

65.

podkreśla, że w swojej śródokresowej ocenie polityki spójności zaplanowanej na 2018 r. Komisja powinna uwzględnić konieczność zapobiegania ryzyku nieprawidłowości, w tym nieprawidłowości związanych z nadużyciami finansowymi, i ograniczania tego ryzyka; ubolewa nad tym, że złożone procedury zmniejszają atrakcyjność finansowania z funduszy UE; zwraca się do Komisji, by przeprowadziła analizę korzyści płynących z wprowadzenia zachęt, aby zwiększyć efektywność wydatkowania środków; wzywa Komisję, by utworzyła mechanizm wymiany informacji między właściwymi organami krajowymi umożliwiający porównywanie dokumentacji księgowej dotyczącej transakcji zawieranych między państwami członkowskimi w celu wsparcia wykrywania wszelkich transnarodowych nadużyć finansowych w kontekście WRF na lata 2014–2020;

66.

wyraża zaniepokojenie co do poziomu współpracy między wszystkimi strukturami kontrolnymi w państwach członkowskich; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by wspierały inicjatywy mające na celu zwiększenie potencjału w zakresie koordynacji działań struktur kontrolnych, zwłaszcza tych struktur, które prowadzą działania kontrolne bezpośrednio w kontakcie z beneficjentami; przypomina, że nadużycia finansowe i korupcja przybierają coraz bardziej ponadnarodowy charakter; podkreśla w tym kontekście celowość utworzenia niezależnej Prokuratury Europejskiej, aby chronić interesy finansowe UE, przy czym należy jednocześnie zadbać o to, by relacje między tą prokuraturą a istniejącymi organami UE zostały precyzyjnie określone oraz by ich kompetencje zostały wyraźnie rozgraniczone, co pozwoli uniknąć zbytecznego pokrywania się zakresów kompetencji;

Ochrona waluty UE

67.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2014 r. weszła w życie dyrektywa 2014/62/UE, zgodnie z którą za przestępstwa uznaje się czyny popełnione umyślnie, jak np. podrabianie lub przerabianie pieniędzy, wprowadzanie takich pieniędzy do obiegu, a także współsprawstwo, pomocnictwo w tych czynach i usiłowanie ich popełnienia; ubolewa nad faktem, że Belgia, Francja i Irlandia muszą jeszcze transponować dyrektywę w przewidzianym terminie, czyli do dnia 23 maja 2016 r.;

68.

zwraca uwagę, że według Europejskiego Banku Centralnego w okresie od wprowadzenia euro w 2002 r. fałszywe pieniądze spowodowały do 2016 r. straty finansowe w gospodarce UE sięgające co najmniej 500 mln EUR;

Demaskatorzy

69.

podkreśla rolę demaskatorów w zapobieganiu nadużyciom oraz ich wykrywaniu i zgłaszaniu oraz potrzebę zapewnienia im ochrony; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2015 r. Komisja zainicjowała we współpracy z państwami członkowskimi „program wymiany doświadczeń” z myślą o koordynowaniu i wymianie najlepszych praktyk mających na celu zapobieganie korupcji;

70.

podkreśla, że korupcja i nadużycia mają zasadniczo negatywny wpływ na interesy finansowe UE i chociaż UE ma odpowiedni wielowarstwowy mechanizm kontrolny, rola jednostki na najniższym szczeblu w systemie kontroli jest absolutnie niezastąpiona; podkreśla, że z tego powodu demaskatorzy muszą być jednoznacznie uwzględnieni w ramach legislacyjnych UE i państw członkowskich, które w wyraźny sposób określą ich prawa i obowiązki; apeluje do Komisji i państw członkowskich o zagwarantowanie europejskim demaskatorom minimalnego poziomu ochrony;

71.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Parlament, Komisja, Rada, Trybunał Sprawiedliwości, Trybunał Obrachunkowy, Europejska Służba Działań Zewnętrznych, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Komitet Regionów, Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich, Europejski Inspektor Ochrony Danych oraz większość agencji UE wprowadzili przepisy wewnętrzne chroniące demaskatorów, zgodnie z art. 22a, 22b i 22c regulaminu pracowniczego, oraz oczekuje dalszego wzmocnienia przepisów dotyczących ochrony demaskatorów;

72.

przypomina swoją rezolucję z dnia14 lutego 2017 r. w sprawie roli jaką odgrywają demaskatorzy w ochronie interesów finansowych UE (10) i apeluje o szybkie wdrożenie przez państwa członkowskie i Komisję zawartych w niej postulatów oraz o informowanie Parlamentu o działaniach następczych podjętych w związku z tą rezolucją; powtarza apel do Komisji o pilne przedłożenie wniosku ustawodawczego dotyczącego ochrony demaskatorów, aby skutecznie zapobiegać nadużyciom naruszającym interesy finansowe Unii Europejskie oraz z nimi walczyć;

Korupcja

73.

zauważa, że w 2015 r. walka z korupcją pozostawała kwestią priorytetową w ramach europejskiego semestru oraz związanego z nim procesu zarządzania gospodarczego; z zadowoleniem przyjmuje środki podjęte w zakresie walki z korupcją, takie jak organizacja spotkań z krajowymi punktami kontaktowymi państw członkowskich, uruchomienie „programu wymiany doświadczeń” dla państw członkowskich, udział OLAF w imieniu Komisji w europejskich i międzynarodowych forach ds. walki z korupcją;

74.

ubolewa nad faktem, że Komisja nie widzi potrzeby dalszego publikowania sprawozdania o zwalczaniu korupcji w UE, co wpłynęło niekorzystnie na ocenę skali korupcji w 2015 r.; w szczególności wyraża ubolewanie, że ta decyzja została podjęta bez konsultacji z Parlamentem; jest zdania, że – niezależnie od zamiarów Komisji w zakresie zwalczania korupcji – ta rezygnacja, dokonana w ostatniej chwili, wysyła niewłaściwy sygnał nie tylko do państw członkowskich, ale również do obywateli; zwraca uwagę, że odkąd w dniu 12 listopada 2008 r. Unia Europejska została stroną Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji (UNCAC), nie uczestniczyła ona w mechanizmie wzajemnej oceny przewidzianym w ramach tej konwencji ani nie podjęła działań w celu dokonania samooceny tego, w jaki sposób wypełnia swoje obowiązki wynikające z konwencji; wzywa Unię Europejską do wypełniania obowiązków w ramach UNCAC poprzez dokonanie samooceny tego, w jaki sposób wypełnia ona swoje obowiązki wynikające z konwencji oraz uczestniczy w mechanizmie wzajemnej oceny; wzywa Komisję do ponownego rozważenia jej stanowiska w sprawie sprawozdania o zwalczaniu korupcji w UE; apeluje do Komisji o przeprowadzenie bardziej szczegółowej analizy – na poziomie zarówno instytucji unijnych, jak i państw członkowskich – środowiska, w którym wdrażane są strategie polityczne, aby określić nieodłączne czynniki krytyczne, delikatne obszary i czynniki ryzyka sprzyjające korupcji;

75.

wzywa UE do jak najszybszego złożenia wniosku o członkostwo w Grupie Państw przeciwko Korupcji Rady Europy (GRECO) oraz do stałego informowania Parlamentu Europejskiego o biegu nadanemu temu wnioskowi;

76.

podtrzymuje opinię, że korupcja nadal stanowi ogromne wyzwanie dla UE i państw członkowskich oraz że brak skutecznych działań wymierzonych przeciwko korupcji prowadzi do pogorszenia wyników gospodarczych UE, podważenia praworządności i osłabienia wiarygodności demokratycznych instytucji w Unii;

77.

wzywa Komisję do opublikowania drugiego sprawozdania o zwalczaniu korupcji oraz do regularnego przedkładania takich sprawozdań, aby informować społeczeństwo o osiągnięciach w zwalczaniu korupcji, m.in. w kontekście programu wymiany doświadczeń w obszarze walki z korupcją;

78.

wyraża zaniepokojenie wynikami badań, które pokazują, że ryzyko nadużyć i korupcji jest wyższe, kiedy państwo członkowskie wydatkuje środki europejskie, szczególnie w sytuacji, gdy wysokość finansowania europejskiego przekracza 50 % całkowitych kosztów; w związku z tym jest zdania, że w tych przypadkach państwa członkowskie nie spełniają w całości wymogów art. 325 ust. 2 TFUE, który stanowi, że państwa członkowskie podejmują takie same środki do zwalczania nadużyć finansowych naruszających interesy finansowe Unii, jakie podejmują do zwalczania nadużyć finansowych naruszających ich własne interesy finansowe; wzywa zatem państwa członkowskie, aby w pełni stosowały się do zasady określonej w art. 325 ust. 2, a Komisję, aby sprawdziła, czy państwa członkowskie rzeczywiście to robią;

79.

ponownie wzywa Komisję do opracowania systemu rygorystycznych wskaźników i łatwych do stosowania jednolitych kryteriów opartych na wymogach określonych w programie sztokholmskim w celu oceny poziomu korupcji w państwach członkowskich i oceny ich polityki antykorupcyjnej; zachęca Komisję do opracowania wskaźnika korupcji w celu dokonania klasyfikacji państw członkowskich; jest zdania, że wskaźnik korupcji mógłby stanowić dla Komisji solidną podstawę do ustanowienia mechanizmu kontroli dla poszczególnych krajów w związku z kontrolą wydatkowania środków UE;

Dziennikarstwo śledcze

80.

uważa, że dziennikarstwo śledcze odgrywa kluczową rolę we wspieraniu niezbędnego poziomu przejrzystości w UE i państwach członkowskich; jest zdania, że należy stymulować i wspierać dziennikarstwo śledcze na drodze prawnej w państwach członkowskich i w UE oraz popiera działania przygotowawcze prowadzące do ustanowienia systemu transgranicznego dziennikarstwa śledczego, który ma zostać rozpowszechniony przez organizację pośredniczącą, a mianowicie Europejskie Centrum Wolności Prasy i Mediów w Lipsku;

Dyrektywa w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii (dyrektywa PIF) i rozporządzenie w sprawie ustanowienia Prokuratury Europejskiej

81.

z zadowoleniem przyjmuje zakończone sukcesem negocjacje na temat wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie zwalczania oszustw na szkodę interesów finansowych Unii za pośrednictwem prawa karnego (dyrektywa PIF), obejmującej swoim zakresem oszustwa związane z VAT; zwraca uwagę, że ta dyrektywa określa rodzaje podlegających karze nieprawidłowości związanych z nadużyciami finansowymi i zawiera definicję korupcji;

82.

przypomina swoją rezolucję z dnia 5 października 2016 r. w sprawie Prokuratury Europejskiej i Eurojustu (11) potwierdzającą długotrwałe poparcie Parlamentu dla ustanowienia skutecznej i niezależnej Prokuratury Europejskiej w celu ograniczenia obecnego rozproszenia działań krajowych organów ścigania w celu ochrony budżetu UE; uważa, że skuteczna Prokuratura Europejska wzmocni zwalczanie nadużyć finansowych w UE, pod warunkiem że zostanie ona wyposażona w niezbędne przepisy prawne i będzie w stanie efektywnie pracować z innymi istniejącymi organami UE i państw członkowskich; zauważa, że zakres dyrektywy PIF bezpośrednio odzwierciedla zakres mandatu Prokuratury Europejskiej; zauważa z zaniepokojeniem rozbieżne opinie w Radzie na temat Prokuratury Europejskiej, której utworzenie przewidziano w art. 86 TFUE; stwierdza, że przepisy przedmiotowej dyrektywy nie są wdrażane w ramach wzmocnionej współpracy; jest zdania, że Prokuratura Europejska może być tylko wtedy skuteczna, jeśli zakres jej działania obejmie wszystkie państwa członkowskie UE; wzywa państwa członkowskie, aby zrewidowały przyjęte stanowisko i uczyniły wszystko, co w ich mocy w celu wypracowania porozumienia w Radzie;

Wyroby tytoniowe

83.

zwraca uwagę na decyzję Komisji o nieodnawianiu umowy z PMI, która wygasła w dniu 9 lipca 2016 r.; przypomina, że w dniu 9 marca 2016 r. Parlament zwrócił się do Komisji, aby nie odnawiała, nie przedłużała ani nie renegocjowała umowy z PMI po upływie okresu, na jaki została ona zawarta; uważa, że nie należy odnawiać trzech innych umów (tj. z BAT, JTI i ITL);

84.

wzywa Komisję do wprowadzenia na szczeblu UE wszystkich środków niezbędnych do identyfikacji i śledzenia wyrobów tytoniowych PMI oraz do podejmowania kroków prawnych w przypadku nieprzepisowych konfiskat wyrobów tego producenta, dopóki wszystkie postanowienia dyrektywy w sprawie wyrobów tytoniowych nie będą w pełni wykonalne, tak aby nie dopuścić do wystąpienia luki w przepisach w okresie między wygaśnięciem umowy z PMI a datą wejścia w życie dyrektywy w sprawie wyrobów tytoniowych i ramowej konwencji o ograniczeniu użycia tytoniu;

85.

zauważa, że w następstwie swojego apelu zawartego w rezolucji z dnia 9 marca 2016 r. dotyczącej umowy w sprawie wyrobów tytoniowych (umowa z PMI) (12) Komisja musi wystąpić z planem działania w sprawie walki z nielegalnym obrotem wyrobami tytoniowymi, których znaczna część to papierosy niemarkowe („tanie białe”); wzywa Komisję do niezwłocznego przedstawienia Parlamentowi wniosku dotyczącego tego planu działania;

86.

przyjmuje z zadowoleniem poparcie Komisji dla szybkiej ratyfikacji Protokołu WHO w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi, będącego pierwszym wielostronnym instrumentem prawnym, który kompleksowo i globalnie podejmuje problem przemytu tytoniu, oraz apeluje o jego szybkie ratyfikowanie i wdrożenie;

87.

przypomina, że do chwili obecnej ramową konwencję o ograniczeniu użycia tytoniu ratyfikowało 25 stron, w tym tylko siedem państw członkowskich i UE jako całość; wzywa państwa członkowskie UE do ratyfikowania Protokołu w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowym;

Dochodzenia i rola OLAF

88.

ubolewa, że mimo zapewnień OLAF, iż czyni on wszystko co w jego mocy, aby skrócić czas trwania dochodzeń, czas trwania etapu dochodzeniowego wydłuża się nieprzerwanie od 2012 r. – z 22,5 miesięcy do 25,1 miesięcy w przypadku zamkniętych spraw i z 17,3 do 18,7 miesięcy w odniesieniu do wszystkich spraw;

89.

zwraca uwagę na rolę, jaką OLAF odgrywa w różnych wspólnych operacjach celnych, zapobiegając stratom w budżecie UE, i zwraca się do OLAF o podawanie w swoich rocznych sprawozdaniach szerszych informacji i konkretnych danych liczbowych dotyczących jego udziału w ochronie przychodów do budżetu UE;

90.

wyraża zaniepokojenie wzrostem liczby przypadków transgranicznych nadużyć finansowych, wskazanym w ostatnim sprawozdaniu rocznym OLAF; wzywa Komisję, aby dokonała oceny podejmowania wspólnych działań zgodnie ze sposobami i procedurami stosowanymi już z powodzeniem w celnictwie, a także w zakresie wydatków, na podstawie art. 1 ust. 2 rozporządzenia (UE, Euratom) nr 883/2013;

91.

popiera udział OLAF w krajowych i międzynarodowych spotkaniach dotyczących zwalczania nadużyć finansowych, takich jak europejska sieć punktów kontaktowych służąca zwalczaniu korupcji, która w listopadzie 2015 r. przyjęła deklarację paryską w sprawie wzmocnienia walki z korupcją;

92.

podkreśla, że w dziedzinie zwalczania nadużyć finansowych poczyniono już wiele postępów; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje niedawne utworzenie przy Europejskim Urzędzie ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) nowej jednostki dochodzeniowej ds. europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;

93.

wzywa OLAF, aby w rocznych sprawozdaniach z działalności zestawiał zalecenia OLAF dotyczące odzyskiwania środków z faktycznie odzyskanymi kwotami;

94.

przypomina, że – w świetle zasady lojalnej współpracy między instytucjami oraz zasady dobrej administracji i wymogu pewności prawa – OLAF i Komitet Nadzoru mają zorganizować swoją współpracę w oparciu o protokoły robocze, przy pełnym poszanowaniu obowiązujących przepisów prawnych;

95.

z zadowoleniem przyjmuje przygotowaną przez OLAF analizę działań następczych podjętych w związku z jego zaleceniami o charakterze sądowym, wydanymi między dniem 1 stycznia 2008 r. a dniem 31 grudnia 2015 r., która to analiza stanowi przegląd podstawowych przyczyn niepodejmowania działań następczych w odpowiedzi na jego zalecenia; zauważa jednak, że dane zebrane w dokumencie dotyczą wyłącznie zaleceń o charakterze sądowym, bez uwzględniania zaleceń o charakterze administracyjnym, dyscyplinarnym i finansowym, dlatego też nie są one reprezentatywne dla całości działań następczych podjętych w związku z zaleceniami OLAF; wzywa Komisję do kompleksowej reakcji na opublikowaną ostatnio przez OLAF analizę działań następczych państw członkowskich, podjętych w związku z zaleceniami o charakterze sądowym, wydanymi przez OLAF i zwraca się do OLAF o uzupełnienie sprawozdania rocznego o rozdział dotyczący działań następczych podjętych w związku z tymi zaleceniami; zwraca się do OLAF, by we współpracy z Komisją przedstawił szczegółową analizę, zawierającą m.in. dane liczbowe na temat odzyskiwania funduszy UE;

96.

ubolewa nad faktem, że niemal jedna trzecia (94 na 317) zaleceń OLAF o charakterze sądowym, wydanych między rokiem 2008 a 2015 do właściwych organów, została odrzucona z powodu braku wystarczających dowodów; wzywa Komisję do oceny możliwości lepszego wykorzystania dochodzeń administracyjnych w sprawach sądowych; zachęca właściwe organy państw członkowskich do przedstawienia szczegółowych informacji dotyczących przyczyn odrzucenia, aby OLAF lepiej dostosowywał swoje zalecenia do przepisów krajowych;

97.

jest zdania, że odsetek zaleceń OLAF przedłożonych organom krajowym, które skutkowały wniesieniem aktów oskarżenia (wynoszący ok. 50 %), nie jest wystarczający; wzywa organy państw członkowskich do zacieśnienia współpracy z OLAF; wzywa państwa członkowskie, Komisję i OLAF do określenia warunków, które zagwarantują dopuszczalność dowodów dostarczanych przez OLAF; zachęca organy państw członkowskich i OLAF, aby prowadziły wspólne dochodzenia w celu uzyskania jak najlepszych rezultatów;

98.

ze względu na wygasający mandat dyrektora generalnego OLAF wzywa Komisję, aby niezwłocznie rozpoczęła procedurę zgłaszania kandydatur na stanowisko nowego dyrektora generalnego oraz zainicjowała proces konsultacji z Parlamentem;

99.

wzywa Komisję do przeglądu rozporządzenia (UE, Euratom) nr 883/2013 oraz do przedłożenia wniosku o wzmocnienie uprawnień OLAF do prowadzenia dochodzeń; zaleca przyznanie OLAF większych środków, aby umożliwić mu prowadzenie dochodzeń w sprawie znacznie większej liczby zgłoszonych podejrzeń;

100.

wyraża zaniepokojenie rozbieżnościami między informacjami, które OLAF otrzymuje ze źródeł publicznych i ze źródeł prywatnych w państwach członkowskich; wzywa Komisję do wspierania inicjatyw mających na celu gromadzenie większej ilości informacji publicznych oraz wzywa państwa członkowskie do podniesienia jakości dostarczanych danych;

101.

zaznacza, że zalecenia o charakterze sądowym, przekazywane przez OLAF, są wypełniane w państwach członkowskich w bardzo ograniczonym stopniu; uważa, że taka sytuacja jest niedopuszczalna i wzywa Komisję do zadbania o to, by zalecenia OLAF były powszechnie wypełniane w państwach członkowskich;

102.

ubolewa nad faktem, że organy sądowe niektórych państw członkowskich nie traktują priorytetowo zaleceń OLAF dotyczących niewłaściwego wydatkowania środków unijnych; przypomina, że zgodnie z art. 325 ust. 2 TFUE państwa członkowskie przyjmują takie same środki do zwalczania nadużyć finansowych naruszających interesy finansowe Unii, jakie przyjmują do zwalczania nadużyć finansowych naruszających ich własne interesy finansowe;

103.

uważa, że priorytetowe znaczenie ma rozwiązanie problemu słabej komunikacji między państwami członkowskimi a OLAF; zachęca Komisję i państwa członkowskie, by wspierały inicjatywy na rzecz poprawy komunikacji nie tylko między strukturami publicznymi, ale także między społeczeństwem obywatelskim w państwach członkowskich UE a OLAF; podkreśla, że ma to istotne znaczenie dla walki z korupcją w państwach członkowskich;

o o

104.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu, Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) i Komitetowi Nadzoru OLAF.

(1) Dz.U. L 84 z 20.3.2014, s. 6.

(2) Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1.

(3) Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1.

(4) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0403.

(5) Dz.U. L 312 z 23.12.1995, s. 1.

(6) Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 8 września 2015 r. w sprawie Taricco i inni, C-105/14, ECLI:EU:C:2015:555.

(7) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0022.

(8) Dz.U. L 94 z 28.03.2014, s. 65.

(9) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 października 2016 r. w sprawie walki z korupcją i działań następczych w związku z rezolucją komisji CRIM (Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0403); rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 października 2013 r. w sprawie przestępczości zorganizowanej, korupcji i prania pieniędzy: zalecenia dotyczące potrzebnych działań i inicjatyw (Dz.U. C 208 z 10.6.2016, s. 89).

(10) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0022.

(11) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0376.

(12) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0082.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/25

P8_TA(2017)0207

Efektywne gospodarowanie zasobami: ograniczenie marnotrawienia i zwiększenie bezpieczeństwa żywności

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie inicjatywy dotyczącej efektywnego gospodarowania zasobami: ograniczenie marnotrawienia i zwiększenie bezpieczeństwa żywności (2016/2223(INI))

(2018/C 307/03)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Zamknięcie obiegu – plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym” (COM(2015)0614),

—	uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program »zero odpadów dla Europy«” (COM(2014)0398),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie oszczędnego gospodarowania zasobami: ku gospodarce o obiegu zamkniętym (1),

—	uwzględniając oświadczenie pisemne 0061/2015 z dnia 14 października 2015 r. w sprawie przekazywania organizacjom charytatywnym niesprzedanej żywności nadającej się do spożycia,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2012 r. zatytułowaną „Jak uniknąć marnotrawienia żywności: strategie na rzecz poprawy wydajności łańcucha żywnościowego w UE” (2),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw żywności (3),

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 28 czerwca 2016 r. w sprawie marnotrawienia żywności i strat żywności,

—	uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 15 czerwca 2016 r. w sprawie odpadów spożywczych (4),

—	uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 20 marca 2013 r. w sprawie wkładu społeczeństwa obywatelskiego w strategię na rzecz zapobiegania stratom i marnotrawstwu żywności i na rzecz ich ograniczania (5),

—	uwzględniając sprawozdanie specjalne nr 34/2016 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego zatytułowane „Zwalczanie marnotrawienia żywności – szansa dla UE na poprawę efektywności gospodarowania zasobami w łańcuchu dostaw żywności”,

—	uwzględniając rezolucję Zgromadzenia ONZ ds. Ochrony Środowiska z dnia 27 maja 2016 r. na temat zapobiegania marnotrawieniu żywności, ograniczania marnotrawienia i ponownego wykorzystywania wycofanej żywności,

—	uwzględniając badanie porównawcze Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego na temat prawodawstwa i praktyk państw członkowskich w sprawie darowizn żywności,

—

uwzględniając badanie FUSIONS (Food Use for Social Innovation by Optimising Waste Prevention Strategies, czyli „wykorzystanie żywności do celów innowacji społecznych poprzez optymalizację strategii zapobiegania powstawaniu odpadów”) dotyczące szacunkowego poziomu marnotrawienia żywności w Europie (2016),

—	uwzględniając przeprowadzony w ramach projektu FUSIONS przegląd unijnych przepisów i polityk mających wpływ na marnotrawienie żywności (2015),

—	uwzględniając ramy pojęciowe marnotrawienia żywności określone przez FUSIONS (2014),

—	uwzględniając wprowadzoną w czerwcu 2016 r. ogólnoświatową normę FLW (Food Loss and Waste Accounting and Reporting Standard) dotyczącą rachunkowości i sprawozdawczości w odniesieniu do strat i marnotrawienia żywności,

—	uwzględniając badanie Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) zatytułowane „Food wastage footprint – Impacts on natural resources” („Ślad marnotrawstwa żywności – wpływ na zasoby naturalne”, 2013),

—	uwzględniając badanie FAO dotyczące globalnych strat żywności i jej marnotrawienia (2011),

—	uwzględniając petycję „Stop Food Waste in Europe!” [Stop marnotrawieniu żywności w Europie!],

—	uwzględniając Kartę mediolańską przyjętą na EXPO w Mediolanie w 2015 r.,

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz opinię Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A8-0175/2017),

A.	mając na uwadze, że według szacunków FAO co roku około 1,3 mld ton żywności, co stanowi około jednej trzeciej, wagowo, światowej produkcji żywności produkowanej na potrzeby ludzi, jest traconych lub marnotrawionych;

mając na uwadze, że żywność jest cennym towarem; mając na uwadze, że „system żywności” wykorzystuje znaczną ilość zasobów, takich jak grunt, gleba, woda, fosfor i energia, a także że wydajne i zrównoważone zarządzanie tymi zasobami ma szczególne znaczenie; mając na uwadze, że marnotrawienie żywności powoduje olbrzymie koszty gospodarcze i środowiskowe, które według szacunków FAO (6) wynoszą 1,7 bln USD rocznie w skali światowej; mając na uwadze, że zapobieganie marnotrawieniu żywności i ograniczanie go przynosi korzyści ekonomiczne zarówno gospodarstwom domowym, jak i całemu społeczeństwu, prowadząc jednocześnie do zmniejszenia szkód w środowisku naturalnym;

mając na uwadze, że marnotrawienie żywności pociąga za sobą wysokie koszty społeczne i ekonomiczne, ekologiczne oraz skutki etyczne; mając na uwadze, że tracona lub marnotrawiona żywność przyczynia się do zmiany klimatu, gdyż jej całkowity ślad węglowy wynosi około 8 % światowych antropogenicznych emisji gazów cieplarnianych, i stanowi marnowanie ograniczonych zasobów, takich jak ziemia, energia i woda (7), w cyklu życia odnośnych produktów; mając na uwadze, że nadwyżki łańcucha żywności nie powinny stawać się bezpośrednio odpadami spożywczymi, jeżeli mogłyby zostać wykorzystywane do żywienia ludzi, a odpowiednie przepisy dotyczące nadwyżek żywności mogłyby sprawić, że odpady spożywcze stałyby się zasobem;

mając na uwadze, że zgodnie z przeprowadzonymi niedawno badaniami na każdy jeden wyprodukowany kilogram żywności emituje się do atmosfery średnio 4,5 kg CO2, że w Europie około 89 mln ton zmarnowanej żywności jest źródłem 170 mln ton CO2 rocznie, przy czym udział w tej wartości przedstawia się następująco: przemysł spożywczy (59 mln ton CO2 rocznie), spożycie w gospodarstwach domowych (78 mln ton CO2 rocznie), inne (33 mln ton CO2 rocznie); że produkcja 30 % żywności, która nie zostaje skonsumowana, powoduje zwiększenie o 50 % zużycia zasobów wodnych do celów nawadniania oraz że aby wyprodukować jeden kilogram wołowiny zużywa się od 5 do 10 ton wody;

mając na uwadze, że według kilku badań zakrojona na szeroką skalę zmiana diety okazała się najskuteczniejszą metodą ograniczania oddziaływania konsumpcji żywności na środowisko naturalne; mając na uwadze, że osiągnięcie stabilnej produkcji żywności i systemu konsumpcji w Europie wymaga kompleksowej i zintegrowanej polityki żywnościowej;

mając na uwadze, że według Światowego Programu Żywnościowego 795 mln ludzi na świecie nie ma dość żywności, aby wieść zdrowe i aktywne życie; mając na uwadze, że słabe żywienie powoduje blisko połowę (45 %) – ok. 3,1 mln – wszystkich zgonów u dzieci w wieku poniżej pięciu lat; mając na uwadze, że jedno na sześcioro dzieci na świecie ma niedowagę, a u jednego na czworo występuje zahamowanie wzrostu; mając na uwadze, że ograniczenie marnotrawienia żywności jest to zatem nie tylko obowiązek ekonomiczny i środowiskowy, ale i moralny (8);

mając na uwadze, że niemal 793 miliony osób na świecie jest obecnie niedożywionych (9), a ponad 700 milionów osób żyje poniżej granicy ubóstwa (10), uzyskując dochody niższe niż 1,90 USD dziennie oraz że każdy przypadek nieodpowiedzialnego postępowania z zasobami naturalnymi przeznaczonymi do produkcji żywności i każdy przejaw marnotrawienia żywności należy w związku z tym uważać za moralnie niedopuszczalny;

mając na uwadze, że ograniczenie marnotrawienia produktów nadających się do spożycia przyczyniłoby się do zwiększenia wydajności użytkowania gruntów, ulepszenia gospodarki wodnej, zapewnienia korzyści całemu sektorowi rolnictwa w skali światowej oraz do zapewnienia znacznego wkładu w walkę z niedożywieniem na obszarach rozwijających się;

mając na uwadze, że UE podpisała Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne ONZ dnia 25 września 2015 r.; mając na uwadze, że cel zrównoważonego rozwoju 12.3 polega na zmniejszeniu o 50 % w skali światowej ilości marnowanej żywności na mieszkańca na poziomie detalicznym i na poziomie konsumenta do 2030 r. oraz ograniczeniu strat żywności w łańcuchach produkcji i dostaw, w tym strat w produkcji podstawowej, transporcie i przechowywaniu; mając na uwadze, że ONZ szacuje, iż liczba ludności na świecie wzrośnie z dzisiejszej liczby 7,3 mld do 9,7 mld w 2050 r. (11); mając na uwadze, że ograniczenie marnotrawienia żywności jest kluczowym krokiem w ograniczaniu głodu na świecie i jest konieczne, aby nakarmić rosnącą liczbę ludności na świecie;

mając na uwadze, że Forum Towarów Konsumpcyjnych, zrzeszające 400 sprzedawców detalicznych, producentów, dostawców usług i inne zainteresowane strony w 70 państwach przyjęło publiczną uchwałę o ograniczeniu o połowę odpadów spożywczych powstających w wyniku działalności operacyjnej członków Forum do 2025 r., pięć lat przed celem zrównoważonego rozwoju 12.3;

mając na uwadze, że zapobieganie marnotrawieniu żywności jest korzystne i pożyteczne dla środowiska naturalnego z punktu widzenia społeczeństwa i gospodarki; mając na uwadze, że zgodnie z szacunkami co roku marnuje się w UE 88 mln ton żywności, co odpowiada 173 kg zmarnowanej żywności na osobę, oraz że produkcja i utylizacja odpadów spożywczych UE powodują powstanie 170 mln ton emisji CO2 i wymagają zużycia 26 mln ton zasobów; mając na uwadze, że koszty związane z takim poziomem marnotrawienia żywności szacuje się na około 143 mld EUR (12); mając na uwadze, że wg danych FAO na świecie z głodu cierpi 800 mln ludzi;

mając na uwadze, że zgodnie z danymi z 2014 r. 55 mln osób, czyli 9,6 % ludności 28 państw członkowskich UE, nie było stać na dobrej jakości posiłek co drugi dzień; mając na uwadze, że zgodnie z danymi z 2015 r. 118,8 mln osób, czyli 23,7 % ludności 28 państw członkowskich UE, jest zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym (13);

M.	mając na uwadze, że ograniczenie marnotrawienia żywności może poprawić sytuację gospodarczą gospodarstw domowych bez obniżania standardu życia;

N.	mając na uwadze, że nieuczciwe praktyki handlowe i dumping cenowy w sektorze spożywczym prowadzą do tego, że żywność jest często sprzedawana poniżej rzeczywistej wartości, a to z kolei powoduje powstawanie większej ilości odpadów;

mając na uwadze, że do strat i marnotrawienia żywności dochodzi na wszystkich etapach łańcucha żywnościowego, czyli produkcji, przetwórstwa, transportu, przechowywania, sprzedaży detalicznej, wprowadzania do obrotu i konsumpcji; mając na uwadze, że z szacunków dokonanych w ramach projektu FUSIONS wynika, że sektorami, które w największym stopniu przyczyniają się do marnotrawienia żywności w UE są gospodarstwa domowe (53 %) i przetwórstwo (19 %), a kolejne miejsca zajmują gastronomia (12 %), produkcja podstawowa (10 %) i handel hurtowy (5 %) (14); mając na uwadze, że szacunki te wskazują na to, że największe oddziaływanie miałyby środki służące ograniczeniu marnotrawienia żywności w sektorze gospodarstw domowych i sektorze przetwórstwa; mając na uwadze, że do marnotrawienia żywności w krajach rozwijających się dochodzi głównie ze względu na ograniczenia infrastruktury i ograniczenia technologiczne;

P.	mając na uwadze, że dane z projektu FUSIONS pochodzą z różnych źródeł i opierają się na różnych definicjach marnotrawienia żywności;

mając na uwadze, że w ramach projektu FUSIONS zwrócono uwagę, że istnieje bardzo niewiele metod pomiaru odpadów w rolnictwie, ogrodnictwie, akwakulturze, rybołówstwie lub innych działaniach z zakresu produkcji podstawowej; mając na uwadze, że uniemożliwia to dobrą ocenę rzeczywistej skali strat żywności i marnotrawienia żywności w Europie;

R.	mając na uwadze, że ze względu na zróżnicowanie problematyki największą skuteczność w dziedzinie zwalczania marnotrawienia żywności mają ukierunkowane działania w odniesieniu do poszczególnych operatorów i istotnych etapów łańcucha;

S.	mając na uwadze, że badanie przyprowadzone w Zjednoczonym Królestwie w ramach programu działań dotyczącego odpadów (ang. WRAP) w 2015 r. pokazało, że co najmniej 60 % odpadów spożywczych z gospodarstw domowych da się uniknąć i mogłyby one zostać spożyte, gdyby lepiej nimi gospodarowano (15);

mając na uwadze, że część strat żywności i odpadów spożywczych w produkcji podstawowej wynika z norm dotyczących specyfikacji produktów, zleceń anulowanych z powodu zmian w popycie konsumpcyjnym oraz nadprodukcji wynikającej z wymogu zaspokojenia zapotrzebowania sezonowego; mając na uwadze, że niszczenie żywności na linii produkcyjnej jest kolejną przyczyną strat żywności w trakcie produkcji;

mając na uwadze, że według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa, 20 % owoców i warzyw, 20 % upraw korzeniowych i bulwiastych oraz 10 % nasion oleistych i nasion strączkowych jest traconych w rolnictwie, a kolejne 5 % owoców i warzyw oraz upraw korzeniowych i bulwiastych zostaje utraconych po zbiorach (16);

V.	mając na uwadze, że owoce i warzywa uszkodzone wskutek klęski żywiołowej lub zniszczone bądź zaorane w gospodarstwach rodzinnych ze względu na utratę rynku zbytu lub niskie ceny oznaczają dla rolników utratę inwestycji i dochodu;

W.	mając na uwadze, że operatorzy w łańcuchu dostaw żywności często internalizują koszty odpadów spożywczych i uwzględniają je w cenie produktu płaconej przez konsumenta końcowego (17);

mając na uwadze, że sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 34/2016 w sprawie zwalczania marnotrawienia żywności odpowiadało na pytanie „Czy UE przyczynia się do efektywnego gospodarowania zasobami w łańcuchu dostaw żywności poprzez skuteczne zwalczanie jej marnotrawienia?”; mając na uwadze, że ustalenia w sprawozdaniu wskazują, że obecnie Unia Europejska nie zwalcza marnotrawienia żywności skutecznie, a istniejące inicjatywy i strategie mogłyby być skuteczniej wykorzystywane do rozwiązywania problemu marnotrawienia żywności; mając na uwadze, że w sprawozdaniu tym stwierdzono, że ambicje Komisji w zakresie rozwiązania problemu marnotrawienia żywności zmniejszyły się, pomimo kilku wniosków z Parlamentu Europejskiego i państw członkowskich o rozwiązanie tego problemu; mając na uwadze, że działania podejmowane dotychczas przez Komisję uznano w sprawozdaniu za fragmentaryczne i sporadyczne oraz pozbawione wyraźnej koordynacji; mając na uwadze, że w sprawozdaniu zaleca się, aby Komisja opracowała plan działania na kolejne lata, uwzględniła marnotrawienie żywności w przyszłych ocenach skutków i lepiej dostosowała różne strategie UE, które mogą prowadzić do zwalczania marnotrawienia żywności, a także objaśniła wykładnię przepisów prawnych mogących zniechęcać do przekazywania darowizn żywności i zastanowiła się nad ułatwianiem darowizn w innych obszarach polityki;

mając na uwadze, że Komisja po zainwestowaniu znacznej ilości środków oraz po będących dużym sukcesem konsultacjach z 2013 r. ostatecznie podjęła decyzję o tym, aby nie publikować komunikatu pt. „Building a Sustainable European Food System” [Budowanie zrównoważonego europejskiego systemu żywności], chociaż został on już ukończony i uzgodniony przez trzech komisarzy (DG ds. Środowiska, DG ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności i DG ds. Rolnictwa); mając na uwadze, że w komunikacie tym zawarto szereg skutecznych rozwiązań problemu marnotrawienia żywności;

mając na uwadze, że brak jest wspólnej jednoznacznej definicji „marnotrawienia żywności”, jak i wspólnej metodologii pomiaru marnotrawienia żywności na szczeblu unijnym, co utrudnia porównywanie różnych zbiorów danych i ocenę postępów w ograniczaniu marnotrawienia żywności; mając na uwadze, że trudności związane z gromadzeniem pełnych, wiarygodnych i zharmonizowanych danych stanowią dodatkową przeszkodę w ocenie marnotrawienia żywności w UE; mając na uwadze, że do celów przedmiotowej rezolucji „odpady spożywcze” oznaczają żywność przeznaczoną do spożycia przez ludzi, w stanie jadalnym lub niejadalnym, usuniętą z łańcucha produkcji lub dostaw w celu jej wyrzucenia na szczeblu produkcji pierwotnej, przetwórstwa, wytwarzania, transportu, przechowywania, handlu detalicznego i konsumenta, z wyjątkiem strat w produkcji pierwotnej; mając na uwadze, że należy określić definicję „strat w produkcji pierwotnej”;

AA.

mając na uwadze, iż należy dokonać rozróżnienia między jadalnymi odpadami spożywczymi a niejadalnymi częściami odpadów w celu uniknięcia mylnych wniosków i nieskutecznych środków; mając na uwadze, że działania służące ograniczaniu powinny koncentrować się na zapobieganiu marnotrawieniu jadalnych odpadów spożywczych;

AB.

mając na uwadze, że protokół strat żywności i odpadów spożywczych to wielostronne działanie, w ramach którego opracowano globalną normę rachunkowości i sprawozdawczości (znaną jako norma FLW) na potrzeby ilościowego ujmowania żywności i powiązanych części niezdatnych do spożycia usuwanych z łańcucha dostaw żywności (18);

AC.	mając na uwadze, że monitorowanie nie tylko ilości marnotrawionej żywności, ale również nadwyżki żywności i jej odzyskiwania może dostarczyć bardziej kompletnych i przydatnych danych do zainicjowania rozsądnych strategii na szczeblu UE;

AD.

mając na uwadze, że w hierarchii postępowania z odpadami ustanowionej dyrektywą ramową w sprawie odpadów (19) (zapobieganie, przygotowanie do ponownego użycia, recykling, odzysk i unieszkodliwianie) nie uwzględniono specyfiki odpadów spożywczych, które są wysoce zróżnicowanym strumieniem odpadów; mając na uwadze, że brak jest obecnie specjalnej hierarchii postępowania z niespożytą żywnością i odpadami spożywczymi na poziomie UE; mając na uwadze, że należy ustalić hierarchię postępowania z odpadami spożywczymi, w której uwzględni się cały łańcuch dostaw; mając na uwadze, że zapobieganie i ponowne wykorzystywanie do celów spożycia przez ludzi powinny być działaniami priorytetowymi;

AE.	mając na uwadze, że przy zastosowaniu właściwych zachęt politycznych nadwyżka żywności mogłaby być odzyskiwana do celów spożycia przez ludzi;

AF.	mając na uwadze, że istnieje potencjał co do optymalizacji wykorzystania wycofanych środków spożywczych i produktów ubocznych z łańcucha żywności w produkcji paszy;

AG.	mając na uwadze, że spalanie odpadów spożywczych i składowanie to praktyki nadal rozpowszechnione na niektórych obszarach UE, stojące w sprzeczności z gospodarką o obiegu zamkniętym;

AH.

mając na uwadze, że art. 9 ust. 1 lit. f) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (20) nakłada na podmioty działające na rynku spożywczym obowiązek podawania daty minimalnej trwałości (oznaczonej jako „najlepiej spożyć przed”) lub przydatności do spożycia („należy spożyć do”) środków spożywczych;

AI.

mając na uwadze, że informacje o dacie ważności podawane na produktach spożywczych są niewłaściwie rozumiane, zwłaszcza przez konsumentów; mając na uwadze, że oznaczenie „najlepiej spożyć przed” wskazuje datę, po upływie której produkt na ogół może być nadal spożywany, choć może już nie utrzymywać najlepszej jakości, podczas gdy oznaczenie „należy spożyć do” wskazuje datę, po upływie której produkt nie nadaje się do spożycia; mając na uwadze, że niespełna połowa obywateli UE rozumie znaczenie oznaczeń „najlepiej spożyć przed” i „należy spożyć do” (21); mając na uwadze, że stosowanie oznaczeń „najlepiej spożyć przed” i „należy spożyć do” oraz sposób ich rozumienia różni się w zależności od państwa członkowskiego, a także w zależności od producenta, przetwórcy i dystrybutora, nawet w przypadku tych samych produktów; mając na uwadze, że zgodnie z art. 13 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności termin ważności musi być wyraźnie czytelny i łatwy do znalezienia na produkcie;

AJ.

mając na uwadze, że przekazywanie niesprzedanej żywności w całym łańcuchu żywnościowym prowadzi do znacznego ograniczenia marnotrawienia żywności, a jednocześnie umożliwia również wsparcie osób potrzebujących pomocy żywnościowej, których nie stać na zakup poszczególnych środków spożywczych lub dostatecznych ilości żywności takiej samej jakości; zwraca uwagę na szczególną rolę, jaką w tym procesie mogłyby odgrywać sklepy wielkopowierzchniowe oraz lokale gastronomiczne;

AK.

mając na uwadze, że fundusze europejskie, takie jak Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD), ułatwiają przekazywanie żywności poprzez finansowanie, między innymi przez finansowanie infrastruktury magazynowania i transportu darowanej żywności; mając na uwadze, że państwa członkowskie w niewystarczającym stopniu korzystają z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym;

AL.

mając na uwadze, że dostarczanie potrzebującym nadwyżki żywności nadającej się do spożycia jest utrudnione ze względu na małą wydajność sieci dystrybucji, a w niektórych przypadkach jej brak; mając na uwadze, że organizacje charytatywne oraz instytucje wykonujące prace społeczne i utrzymywane przez państwo lub samorządy lokalne nie dysponują wystarczającymi zasobami finansowymi i ludzkimi, aby dostarczyć i rozdystrybuować zaoferowaną na cele charytatywne żywność nadającą się do spożycia; mając na uwadze, że w szczególności odnosi się to do regionów w niekorzystnym położeniu;

AM.

mając na uwadze, że społeczne i oddolne inicjatywy, takie jak prowadzone przez organizacje charytatywne banki żywności lub jadłodajnie, przyczyniają się do zmniejszenia stopnia marnotrawienia pożywienia, zapewniania pomocy najuboższym, a co za tym idzie również do tworzenia odpowiedzialnego i świadomego społeczeństwa;

AN.

mając na uwadze, że na jednolitym rynku wiele spółek produkuje żywność dla więcej niż jednego państwa; mając na uwadze, że niesprzedane produkty pochodzące z takich przedsiębiorstw w niektórych przypadkach nie mogą być przekazane w ramach darowizny w kraju produkcji ze względu na etykietowanie w obcych językach;

AO.

mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym ogólne zasady prawa żywnościowego (22) darczyńcy żywności są „podmiotami działającymi na rynku spożywczym” i muszą w związku z tym przestrzegać wszystkich zasad unijnego prawa żywnościowego w zakresie odpowiedzialności, identyfikowalności i bezpieczeństwa żywności, ustanowionych na mocy pakietu dotyczącego higieny żywności (23); mając na uwadze, że ryzyko związane z odpowiedzialnością za darowaną żywność może spowodować, że potencjalni darczyńcy będą woleli pozbyć się nadwyżki żywności, aniżeli przekazać ją w darze (24);

AP.	mając na uwadze, że ze względu na istniejące bariery administracyjne duże sieci detaliczne i supermarkety godzą się na wyrzucanie żywności zbliżającej się do daty „najlepiej spożyć przed”, zamiast przekazywać ją w darze;

AQ.	mając na uwadze, że Komisja pracuje obecnie nad sprecyzowaniem europejskiego prawodawstwa w dziedzinie darowizn;

AR.

mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich przyjęto przepisy krajowe w sprawie ograniczenia wytwarzania odpadów spożywczych, a w szczególności mając na uwadze, że we Włoszech przyjęto przepisy, które stwarzają warunki sprzyjające przekazywaniu i dystrybucji darów żywnościowych w ramach solidarności społecznej poprzez wyłączenie odpowiedzialności darczyńcy za żywność przekazywaną w dobrej wierze i co do której wiadomo, że w momencie dokonywania darowizny nadaje się do spożycia;

AS.	mając na uwadze, że państwa mogą przyjmować również krajowe dobrowolne wytyczne dotyczące darowizn żywności, takie jak wytyczne opracowane przez organy ds. bezpieczeństwa żywności w Finlandii, które to wytyczne mają na celu ograniczenie dających się uniknąć odpadów spożywczych;

AT.

mając na uwadze, że dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (25) (dyrektywa VAT) stanowi, że dary żywnościowe są opodatkowane, a zwolnienia podatkowe na dary żywnościowe są niedozwolone; mając na uwadze, że Komisja zaleca, aby do celów podatkowych wartość darowanej żywności o bliskiej dacie „najlepiej spożyć przed” lub żywności nienadającej się do sprzedaży była ustalana na „niskim poziomie, nawet bliskim zeru” (26); mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie stwarzają wprawdzie zachęty do przekazywania darów żywnościowych, „rezygnując” z zobowiązań z tytułu podatku VAT, lecz że nie jest jednak jasne, czy jest to zgodne z przepisami dyrektywy VAT; mając na uwadze, że inne państwa członkowskie oferują ulgi podatkowe dla przedsiębiorstw za darowaną żywność (27);

AU.	mając na uwadze, że niestety w wielu państwach członkowskich przekazanie w darze nadwyżek żywności zdatnej do spożycia kosztuje więcej niż poddanie ich degradacji beztlenowej, co jest sprzeczne z interesem społecznym, biorąc pod uwagę liczbę ludności żyjącej w skrajnym ubóstwie;

AV.

mając na uwadze, że opakowania żywności w znaczący sposób przyczyniają się do ograniczenia marnotrawienia żywności oraz do zrównoważonego rozwoju poprzez wydłużanie okresu użyteczności produktów i ich ochronę; mając na uwadze, że opakowania żywności, które podlegają recyklingowi i są uzyskiwane z odnawialnych surowców, mogą w jeszcze większym stopniu przyczyniać się do osiągania celów dotyczących środowiska i zasobooszczędności;

AW.	mając na uwadze, że aktywne i inteligentne materiały mające kontakt z żywnością mogą poprawić jakość opakowanej żywności, wydłużyć jej okres trwałości lub umożliwić lepsze monitorowanie warunków pakowanej żywności oraz zapewniać informacje o świeżości produktów;

AX.	mając na uwadze, że zarządzanie żywnością, która jest wyrzucana, wymaga dodatkowych środków;

AY.

mając na uwadze, że zwalczanie marnotrawstwa żywności przynosi również korzyści ekonomiczne, ponieważ 1 EUR wydane na zapobieganie marnotrawstwu żywności pozwala uniknąć powstania 265 kg odpadów spożywczych o wartości 535 EUR, umożliwia władzom gminnym zaoszczędzenie 9 EUR na kosztach odpadów oraz 50 EUR w związku z kosztami środowiskowymi związanymi z emisją gazów cieplarnianych i zanieczyszczeniem atmosferycznym (28);

AZ.

mając na uwadze, że działania służące ograniczaniu marnotrawienia żywności powinny być podejmowane na odpowiednim szczeblu; mając na uwadze, że władze lokalne i regionalne mają do odegrania kluczową rolę w ograniczeniu marnotrawienia żywności ze względu na ich obowiązki i kompetencje w zakresie zarządzania odpadami, zdolności w zakresie inicjowania i prowadzenia kampanii lokalnych oraz bezpośredni kontakt i współpracę z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i organizacjami charytatywnymi, biorąc pod uwagę ich olbrzymi udział w zamówieniach publicznych, a w wielu przypadkach również nadzór nad instytucjami oświatowymi;

BA.	mając na uwadze, że wymiana dobrych praktyk na szczeblu europejskim i międzynarodowym, jak również pomoc krajom rozwijającym się mają zasadnicze znaczenie dla walki z marnotrawieniem żywności na świecie;

BB.

mając na uwadze, że od drugiego półrocza 2013 r. Parlament Europejski wdraża kompleksową politykę mającą służyć drastycznemu ograniczeniu odpadów spożywczych produkowanych przez jego usługi cateringowe; mając na uwadze, że niespożyta żywność pochodząca z nadprodukcji jest regularnie przekazywana w ramach darowizny przez główne obiekty Parlamentu w Brukseli;

podkreśla pilną potrzebę ograniczenia ilości marnotrawionej żywności oraz poprawy efektywności wykorzystania zasobów w Unii na wszystkich etapach łańcucha żywnościowego, w tym na etapie produkcji, przetwórstwa, transportu, magazynowania, sprzedaży detalicznej, wprowadzania do obrotu i konsumpcji, biorąc pod uwagę fakt, że w krajach wysoko uprzemysłowionych największa ilość żywności jest marnotrawiona na etapie sprzedaży i konsumpcji, a w krajach rozwijających się dochodzi do marnotrawstwa już na etapie produkcji i przetwarzania żywności; podkreśla w tym kontekście znaczenie politycznego przywództwa i zaangażowania zarówno Komisji, jak i państw członkowskich; przypomina, że Parlament Europejski wielokrotnie zwracał się do Komisji o podjęcie działań przeciwko marnotrawieniu żywności;

wzywa w szczególności do ograniczenia ilości odpadów spożywczych wytwarzanych na szczeblu sprzedawców detalicznych i na szczeblu konsumenta oraz do ograniczenia strat żywności w łańcuchach produkcji i dostaw, w tym strat pozbiorczych;

w związku z tym nalega na potrzebę poprawy komunikacji między wszystkimi zaangażowanymi podmiotami w łańcuchu dostaw żywności, w szczególności między dostawcami i dystrybutorami, aby dostosować podaż do popytu;

apeluje o skoordynowaną reakcję polityczną na poziomie UE i państw członkowskich zgodnie z odnośnymi kompetencjami uwzględniającą nie tylko strategie dotyczące odpadów, bezpieczeństwa żywności i informacji, lecz również elementy polityki gospodarczej, podatkowej, finansowej, dotyczącej badań naukowych i innowacji, środowiska naturalnego, polityki strukturalnej (rolnictwo i rybołówstwo), oświatowej, społecznej, handlowej, ochrony konsumenta, energetycznej i zamówień publicznych; w związku z tym apeluje, by UE i państwa członkowskie skoordynowały swoje działania; podkreśla, że należy zwiększyć i lepiej dostosować działania UE służące ograniczeniu marnotrawienia żywności; zauważa, że większość przedsiębiorstw w łańcuchu dostaw żywności stanowią MŚP, na które nie powinno się nakładać dodatkowych nieuzasadnionych obciążeń administracyjnych;

zachęca Komisję do zaangażowania wszystkich odpowiednich służb Komisji zajmujących się kwestią marnotrawienia żywności oraz do zapewnienia dalszej i wzmocnionej koordynacji na szczeblu Komisji; z tego względu wzywa Komisję do stosowania systematycznego podejścia obejmującego wszystkie aspekty marnotrawienia żywności oraz do opracowania kompleksowego planu działania dotyczącego marnotrawienia żywności, który będzie uwzględniał różne obszary polityki i zawierał zarys strategii na kolejne lata;

apeluje do Komisji o ustalenie, czy istnieje prawodawstwo europejskie, które mogłoby szkodzić skutecznemu zwalczaniu marnotrawienia żywności, oraz o przeanalizowanie, w jaki sposób może być ono dostosowane, aby osiągnąć cel zapobiegania marnotrawieniu żywności;

wzywa Komisję, aby, przeprowadzając oceny skutków dotyczące odpowiednich nowych wniosków ustawodawczych, oceniała ich potencjalny wpływ na marnotrawienie żywności;

wzywa Komisję i państwa członkowskie do utrzymania istniejących form wsparcia finansowego w dziedzinie zwalczania marnotrawienia żywności; wzywa państwa członkowskie do lepszego wykorzystania możliwości oferowanych w przedmiotowej dziedzinie przez różne kierunki polityki i programy finansowania Unii Europejskiej;

podkreśla odpowiedzialność właściwych organów w państwach członkowskich w zakresie opracowania indywidualnie dostosowanego podejścia do zwalczania marnotrawienia żywności w obrębie ram unijnych; docenia istotne wysiłki podjęte już w kilku państwach członkowskich;

10.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zaangażowania się w kampanie szerzenia wiedzy i kampanie informacyjne na temat zapobiegania marnotrawieniu żywności;

11.

wzywa państwa członkowskie do podjęcia działań na rzecz ograniczenia strat żywności w całym łańcuchu dostaw, w tym na etapie produkcji podstawowej, transportu i magazynowania;

12.

wzywa państwa członkowskie do przyjęcia środków koniecznych do osiągnięcia celu redukcji ilości odpadów spożywczych w Unii o 30 % do 2015 r. i o 50 % do 2030 r. w stosunku do 2014 r.;

13.

wzywa Komisję, aby do dnia 31 grudnia 2020 r. zbadała możliwość określenia wiążących unijnych celów dotyczących redukcji ilości odpadów spożywczych na lata 2025 i 2030 na podstawie obliczeń dokonanych zgodnie ze wspólną metodologią; zwraca się do Komisji o sporządzenie sprawozdania i, w stosownym przypadku, o załączenie do niego wniosku ustawodawczego;

14.

zachęca państwa członkowskie, aby monitorowały i oceniały wdrażanie swoich środków ograniczających marnotrawienie żywności, dokonując pomiaru poziomów odpadów spożywczych na podstawie wspólnej metodologii; wzywa Komisję do wsparcia prawnie wiążącej definicji odpadów spożywczych i przyjęcia w terminie do 31 grudnia 2017 r. wspólnej metodologii, w tym minimalnych wymogów jakościowych, aby umożliwić jednolity pomiar poziomów odpadów spożywczych; uważa, że wspólna definicja i metodologia pomiaru „straty” żywności na szczeblu unijnym, mająca zastosowanie do całego łańcucha dostaw, ułatwiłaby działania państw członkowskich i zainteresowanych stron w zakresie obliczania i ograniczania poziomu marnotrawienia żywności;

15.

apeluje do Komisji i państw członkowskich o stosowanie następującej definicji „odpadów spożywczych”: „»odpady spożywcze« oznaczają żywność przeznaczoną do spożycia przez ludzi, w stanie jadalnym lub niejadalnym, usuniętą z łańcucha produkcji lub dostaw w celu jej wyrzucenia, w tym na etapie produkcji pierwotnej, przetwórstwa, wytwarzania, transportu, magazynowania, handlu detalicznego i konsumenta, z wyjątkiem strat w produkcji pierwotnej”;

16.

wzywa Komisję, by w swojej przyszłej polityce dokonywała ścisłego rozróżnienia między marnotrawieniem żywności, a stratą żywności niemożliwą do uniknięcia w produkcji pierwotnej, spowodowaną przez siłę wyższą, jak np. złą pogodą;

17.

wzywa Komisję, by uwzględniła w swoich obliczeniach straty żywności w rolnictwie i innych sektorach produkcji podstawowej, tak aby zapewnić podejście uwzględniające cały łańcuch dostaw; zauważa jednak, że ilościowe ujęcie strat na etapie produkcji podstawowej może być trudne, i wzywa Komisję do określenia najlepszych praktyk w celu wspierania państw członkowskich w gromadzeniu takich danych;

18.

zwraca się do Komisji o opracowanie wspólnej definicji pojęcia „straty” na poszczególnych etapach łańcucha żywnościowego oraz wspólnej metodologii pomiarów we współpracy z państwami członkowskimi i wszystkimi zaangażowanymi podmiotami;

19.

zwraca uwagę na trudność ilościowego określenia marnotrawstwa żywności i strat żywności na etapie produkcji podstawowej ze względu na zróżnicowanie produktów i odnośnych procesów oraz brak jasnej definicji odpadów żywnościowych; wzywa Komisję do zdefiniowania i przekazania państwom członkowskim najlepszej praktyki w zakresie gromadzenia danych dotyczących strat żywności i odpadów żywnościowych w gospodarstwach bez nakładania na rolników dodatkowych obciążeń administracyjnych lub kosztów;

20.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do konsultacji z wszystkimi stosownymi zainteresowanymi stronami na temat metodyki statystycznej i innych środków, jakie mają zostać wdrożone w celu zapobiegania marnotrawieniu żywności w całej Unii i we wszystkich sektorach;

21.

zauważa, że brak jest wspólnej definicji i metodologii pomiaru „nadwyżki żywności” na szczeblu unijnym; zwraca uwagę, że we Włoszech przyjęto przepisy, które definiują nadwyżki łańcucha żywności i przewidują hierarchię odzyskiwania nadwyżek, przyznając pierwszeństwo spożyciu żywności przez ludzi; wzywa Komisję do zbadania skutków rzeczonych przepisów dotyczących darowizn żywności i odpadów spożywczych we Włoszech i, w razie potrzeby, do rozważenia możliwości zaproponowania podobnych przepisów na szczeblu Unii;

22.

wzywa do stosowania następującej konkretnej hierarchii postępowania z odpadami żywnościowymi w dyrektywie 2008/98/WE:

a)	zapobieganie u źródła;

b)	ratowanie jadalnej żywności, w ramach którego priorytetowo traktuje się wykorzystanie w żywieniu ludzi, a następnie jako paszy dla zwierząt i ponowne przetwarzanie na produkty niespożywcze;

c)	recykling organiczny;

d)	odzysk energii;

e)	unieszkodliwianie;

23.

zwraca uwagę na inicjatywy zawarte w planie działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym, obejmujące środki na rzecz ustanowienia platformy wsparcia finansowego służącej przyciąganiu inwestycji i zachęcającej do innowacji w celu ograniczania strat, a także na wytyczne skierowane do państw członkowskich dotyczące przekształcania części strat żywności lub rolniczych produktów ubocznych w energię;

24.

podkreśla, że potrzeby energetyczne należy zaspokajać przez wykorzystywanie odpadów i produktów ubocznych, które nie mają zastosowania w żadnym innym procesie zajmującym wyższe miejsce w hierarchii postępowania z odpadami;

25.

podkreśla, że aby osiągnąć powodzenie w zwalczaniu marnotrawienia żywności, konieczne jest również wprowadzenie wysokich poziomów recyklingu w zmienionej dyrektywie ramowej dotyczącej odpadów oraz zintegrowanie zasady wykorzystania kaskadowego odnośnie do biomasy w polityce energetycznej Unii;

26.

podkreśla konieczność wprowadzenia obowiązku corocznego przekazywania Komisji przez państwa członkowskie informacji o całkowitym poziomie odpadów spożywczych wytworzonych w danym roku;

27.

wzywa państwa członkowskie, by w odpowiednich programach zapobiegania powstawianiu odpadów przyjmowały konkretne środki zapobiegające marnotrawieniu żywności; wzywa państwa członkowskie w szczególności, by zawierały dobrowolne porozumienia i tworzyły zachęty ekonomiczne i podatkowe służące dokonywaniu darowizn żywności i stosowaniu innych środków ograniczających marnotrawienie żywności;

28.

uważa w szczególności, że państwa członkowskie powinny zachęcać do domowego kompostowania i gwarantować selektywną zbiórkę odpadów organicznych u źródła, a także zapewnić, aby odpady te były poddawane recyklingowi organicznemu, w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony środowiska i wysokiej jakości otrzymywanych produktów, w tym produktu pofermentacyjnego i kompostu; uważa, że państwa członkowskie powinny ponadto zapewnić zakaz składowania odpadów organicznych na składowiskach odpadów;

29.

zwraca uwagę na ryzyko zanieczyszczenia wynikające z tworzyw sztucznych i metali w odpadach spożywczych wprowadzanych do kompostu i gleby, a następnie do ekosystemów słodkowodnych i morskich, oraz wzywa do zminimalizowania tej ścieżki zanieczyszczeń; przypomina ponadto o zamiarze zawartym w dyrektywie w sprawie wykorzystywania osadów ściekowych w rolnictwie, który dotyczył zminimalizowania zanieczyszczeń w glebach rolnych; z tego względu apeluje o zachowanie ostrożności przy rozważaniu mieszania strumieni odpadów oraz o odpowiednie zabezpieczenia;

30.

podkreśla, że bezpieczeństwo żywności ma nadrzędne znaczenie oraz że ograniczanie marnotrawienia żywności nie może naruszać obowiązujących standardów bezpieczeństwa żywności; podkreśla, że walka z marnotrawieniem żywności nie powinna negatywnie wpływać na bezpieczeństwo żywności i normy środowiskowe oraz normy ochrony zwierząt, w szczególności zdrowie i dobrostan zwierząt;

31.

wzywa Komisję, by zachęcała właściwe organy w państwach członkowskich do przyjmowania środków mających na celu kontrolę bezpieczeństwa żywności z punktu widzenia zdrowia, jeśli tylko zajdzie taka potrzeba, z myślą o budowaniu zaufania obywateli i konsumentów do polityki przyczyniającej się do ograniczania marnotrawienia żywności;

32.

przypomina, że zapobieganie wytwarzaniu odpadów spożywczych jest działaniem priorytetowym, które należy podjąć w ramach właściwego gospodarowania odpadami zgodnie z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym; podkreśla jednak, że całkowite wyeliminowanie wytwarzania odpadów spożywczych jest obecnie niemożliwe; dlatego uważa za konieczne określenie na szczeblu UE obowiązkowych środków w celu zapewnienia, aby odpady spożywcze mogły być przekształcane w nowe zasoby;

33.

apeluje do Komisji i państw członkowskich o zapewnienie zachęt finansowych służących wspieraniu gromadzenia niewykorzystanej żywności, która może być przekazana organizacjom charytatywnym lub ponownie wykorzystana w innym celu wtórnym zapobiegającym marnotrawieniu żywności, takim jak przekształcenie niewykorzystanej żywności w wartościowy surowiec poprzez użycie jej w produkcji pasz dla zwierząt gospodarskich i domowych;

34.

odnotowuje potencjał optymalizacji wykorzystania nieuniknionych strat żywności lub odpadów żywnościowych i produktów ubocznych z łańcucha żywnościowego, szczególnie tych pochodzenia zwierzęcego, w produkcji pasz, recyklingu środków odżywczych i produkcji polepszaczy gleby, a ponadto podkreśla ich znaczenie dla produkcji podstawowej;

35.

podkreśla, że skuteczniejsze przepisy europejskie w zakresie produktów ubocznych w ramach dyrektywy 2008/98/WE mogłyby przyczynić się do znacznego ograniczenia odpadów spożywczych; w tym celu wzywa Komisję do wspierania, w szczególności w ramach programu „Horyzont 2020”, projektów mających na celu ułatwienie symbiozy rolnictwa i przemysłu, angażującej przedsiębiorstwa rolno-spożywcze;

36.

zwraca ponownie uwagę na konieczność sporządzenia przez Komisję, w terminie do 31 grudnia 2018 r., sprawozdania, w którym oceni ona zapotrzebowanie na przekrojowe środki regulacyjne w zakresie zrównoważonej konsumpcji i produkcji oraz opracowania sprawozdania na temat skutków w celu określenia przepisów, których wzajemne relacje utrudniają wzmocnienie synergii pomiędzy różnymi sektorami, a także uniemożliwiają wykorzystywanie produktów ubocznych;

37.

podkreśla, że wykorzystywanie zapasów i żywności, które w przeciwnym razie zostałyby zmarnowane, nie wyklucza konieczności należytego zarządzania podażą i racjonalnego zarządzania łańcuchem żywnościowym, aby unikać systematycznych nadwyżek strukturalnych;

38.

apeluje do Komisji i państw członkowskich o promowanie wyższego poziomu wykorzystania wycofanych środków spożywczych i produktów ubocznych z całego łańcucha żywności w produkcji paszy;

39.

wzywa Komisję do przeanalizowania przeszkód natury prawnej dla wykorzystywania wycofanych środków spożywczych w produkcji pasz i promowania badań w tym obszarze, a zarazem zwraca uwagę na potrzebę lepszej identyfikowalności, zgodności z normami bioasekuracji oraz wykorzystywania procesów separacji i przetwarzania, które ograniczają do zera zagrożenie bezpieczeństwa żywności;

40.

z zadowoleniem przyjmuje niedawne utworzenie Unijnej Platformy ds. Strat i Marnotrawienia Żywności, której celem jest określenie działań priorytetowych, jakie należy podjąć na szczeblu UE w celu zapobiegania stratom i marnotrawieniu żywności, oraz ułatwianie wymiany informacji między zainteresowanymi podmiotami; podkreśla w tym kontekście, że pożądane byłoby odpowiednie zaangażowanie Parlamentu Europejskiego w prace tej platformy; zwraca się do Komisji o przedstawienie Parlamentowi dokładnego harmonogramu prowadzonych działań oraz ich celów głównych i szczegółowych, a także informacji o postępach poczynionych w zakresie wspólnej metodologii i w kwestii darowizn; uważa, że platforma może być właściwym narzędziem do monitorowania nie tylko strat żywności, ale również ilości nadwyżki żywności i jej odzysku; pozostaje jednak przekonany, że to tylko pierwszy krok w kierunku rozwiązania problemu marnotrawienia żywności;

41.

wzywa Komisję, aby wyniki prac Unijnej Platformy ds. Strat i Marnotrawienia Żywności były tłumaczone na 24 języki UE;

42.

wzywa Unijną Platformę ds. Strat i Marnotrawienia Żywności między innymi do wspierania rozwoju różnych kanałów informowania konsumentów, jak również programów informowania konsumentów i edukacji na temat żywienia; apeluje do Platformy, by ułatwiała współpracę lokalnych zainteresowanych stron przy inicjatywach na rzecz zapobiegania marnotrawieniu żywności i darowizn, ze szczególnym uwzględnieniem ograniczenia odnośnych kosztów transakcji; przypomina o tym, jak ważna jest wymiana najlepszych praktyk, łączenie wiedzy i unikanie powielania działań z innymi odpowiednimi forami, takimi jak na przykład Forum Detalistów UE na rzecz Zrównoważonego Rozwoju, Europejski Okrągły Stół na Rzecz Zrównoważonej Produkcji i Konsumpcji, Forum Wysokiego Szczebla do spraw Poprawy Funkcjonowania Łańcucha Dostaw Żywności oraz Forum Towarów Konsumenckich;

43.

apeluje do Komisji, aby w ramach Unijnej Platformy ds. Strat i Marnotrawienia Żywności oceniła najlepsze praktyki, które dotychczas wdrożono w poszczególnych państwach członkowskich, tak aby lepiej określić skuteczne instrumenty służące ograniczaniu marnotrawienia żywności;

44.

uważa, że aby zredukować marnotrawienie żywności w możliwie najwyższym stopniu należy zaangażować wszystkich uczestników łańcucha rolno-spożywczego oraz skupić się na różnych przyczynach marnotrawienia, osobno rozpatrując dane sektory; wzywa zatem Komisję do przeprowadzenia analizy całego łańcucha żywnościowego w celu określenia, w których sektorach najczęściej dochodzi do marnotrawienia żywności i jakie rozwiązania można by wykorzystać do zapobiegania temu zjawisku;

45.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, by wymieniały między sobą, promowały i wspierały stosowane już przez zainteresowane strony skuteczne praktyki ograniczania marnotrawienia żywności i metody ochrony zasobów; zachęca państwa członkowskie oraz władze lokalne i regionalne do konsultacji z odpowiednimi zainteresowanymi stronami w kwestii ukierunkowanych działań sektorowych, które należałoby podjąć w kontekście zapobiegania marnotrawieniu żywności;

46.

podkreśla, że Komisja i państwa członkowskie powinny przede wszystkim konsultować się z wszystkimi zainteresowanymi podmiotami – w tym sektorem rolnym – i przeprowadzać oceny skutków wszelkich proponowanych środków, które mają zostać wdrożone, w celu zapobiegania marnotrawieniu żywności w całej Unii;

47.

zachęca Komisję, państwa członkowskie oraz władze regionalne i lokalne, aby we współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami angażowały się na rzecz lepszego rozumienia – szczególnie przez klientów – daty ważności „należy spożyć do” i „najlepiej spożyć przed” oraz zdatności środków spożywczych po dacie „najlepiej spożyć przed” między innymi przez wdrażanie kampanii podnoszących świadomość i edukacyjnych oraz przez ułatwianie dostępu do kompleksowej i zrozumiałej informacji o produkcie oraz zapewnianie takiej informacji; zaznacza, że wykorzystanie etykiet z podwójną data – na przykład „należy sprzedać do” i „należy spożyć do” na jednym produkcie – może mieć negatywny wpływ na decyzje konsumentów dotyczące postępowania z żywnością; podkreśla znaczenie wzmacniania pozycji konsumentów dla wspierania ich w podejmowaniu świadomych decyzji;

48.

wzywa Komisję, aby w ramach trwającej oceny zbadała w szczególności: czy istniejące prawodawstwo UE i stosowana w wielu państwach członkowskich praktyka daty ważności „należy spożyć do” i „najlepiej spożyć przed” odpowiadają założonym celom; czy należy brać pod uwagę przegląd terminologii oznaczeń daty ważności „należy spożyć do” i „najlepiej spożyć przed”, aby ułatwić ich zrozumienie przez konsumentów; czy zniesienie niektórych terminów w odniesieniu do produktów niestanowiących żadnego zagrożenia dla zdrowia i środowiska nie byłoby korzystnym rozwiązaniem oraz czy nie byłoby wskazane wdrożenie wytycznych w przedmiotowej dziedzinie na szczeblu europejskim; zwraca się do Komisji, by przeprowadziła badanie w celu oceny powiązania między oznaczeniem daty a zapobieganiem marnotrawieniu żywności;

49.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę podjętą przez niektórych dużych detalistów mającą na celu promowanie mechanizmów regulacji cen sprzedaży produktów konsumpcyjnych w zależności od daty ważności w celu zwiększania świadomości konsumentów i zachęcania ich do zakupu produktów ze zbliżającą się datą ważności;

50.

biorąc pod uwagę, że wiele produktów spożywczych zachowuje, choć w mniejszym stopniu, swoje właściwości organoleptyczne i odżywcze po upływie daty ważności „najlepiej spożyć przed” i nadal nadaje się do spożycia zgodnie z zasadami bezpieczeństwa żywności; wzywa Komisję do określenia modeli logistycznych i organizacyjnych pozwalających na odzyskiwanie, przy zachowaniu pełnego bezpieczeństwa, wszystkich rodzajów produktów, które obecnie pozostają niesprzedane;

51.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do uwzględniania regulacji cen związanej z datą ważności jako narzędzia służącego ograniczaniu ilości żywności nadającej się do spożycia, która staje się odpadem; uważa bowiem, że straty na etapie sprzedaży można znacznie ograniczyć przez wprowadzenie zniżek proporcjonalnych do czasu pozostałego do upływu daty ważności danego produktu; uważa, że taka praktyka, przyjmowana dziś na zasadzie dobrowolności, powinna promowana i wspierana;

52.

zwraca się do Komisji o aktualizację wykazu żywności wyłączonego obecnie z etykietowania „najlepiej spożyć przed” w celu zapobiegania marnotrawieniu żywności;

53.

uważa, że potrzeba więcej badań i informacji dostosowanych do każdego produktu na temat dat przydatności, a także promocji i wspomagania spożycia produktów świeżych i sprzedawanych luzem, ograniczając przy tym spożycie produktów długotrwale pakowanych i magazynowanych;

54.

wzywa Komisję, państwa członkowskie, władze regionalne i lokalne oraz zainteresowane strony do wdrożenia kampanii informacyjnych i komunikacyjnych w celu szerzenia wśród konsumentów i wszystkich podmiotów łańcucha żywnościowego wiedzy o zapobieganiu marnotrawieniu żywności, bezpieczeństwie żywności, wartości żywności i jej właściwym przetwarzaniu oraz o praktykach związanych z zarządzaniem i spożywaniem; zwraca uwagę, że w tego rodzaju inicjatywach należy podkreślać korzyści płynące z przeciwdziałania marnotrawieniu żywności nie tylko dla środowiska, ale także dla sytuacji gospodarczej i społecznej; wzywa do wdrażania i promowania nowoczesnych narzędzi informacji takich jak wykorzystywanie aplikacji mobilnych do tego, by dotrzeć do młodszych pokoleń, które korzystają głównie z mediów cyfrowych; zachęca do energicznego podjęcia tematu marnotrawstwa żywności oraz głodu, który jest dzisiaj poważnym problemem; zwraca uwagę na potrzebę solidarności i dzielenia się z najbardziej potrzebującymi;

55.

wzywa Radę i Komisję do ogłoszenia Europejskiego Roku Przeciwdziałania Marnotrawieniu Żywności, co stanowiłoby ważną inicjatywę na rzecz informowania i promocji mającą na celu uświadamianie obywateli europejskich oraz zwrócenie uwagi rządów krajowych na tę ważną kwestię w celu udostępnienia wystarczających środków na podejmowanie wyzwań związanych z najbliższą przyszłością,

56.

podkreśla znaczenie edukowania dzieci i angażowania ich w zapobieganie marnotrawieniu żywności; zauważa, że w sprawozdaniu specjalnym Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 34/2016 w sprawie zwalczania marnotrawienia żywności podkreślono znaczenie włączenia wiadomości edukacyjnych dotyczących marnotrawienia żywności w działania towarzyszące w ramach szkolnych programów na rzecz promowania spożycia mleka oraz owoców i warzyw, oraz informuje, że bardzo niewiele państw członkowskich zdecydowało się na ten krok; zachęca właściwe organy w państwach członkowskich do promowania pełnego potencjału tych programów, które mają na celu wpojenie młodym ludziom dobrych nawyków żywieniowych oraz zapewnianie dzieciom okazji do zdobycia wiedzy o świeżej żywności i procesach produkcji produktów rolnych;

57.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zachęcały gospodarstwa domowe do przeciwdziałania marnotrawieniu żywności zarówno przez promowanie idei gotowania z resztek raz w tygodniu, jak i przez przekazywanie informacji na temat najlepszych praktyk zakupowych i kulinarnych mających na celu ograniczenie marnotrawienia żywności przez konsumentów;

58.

podkreśla znaczenie właściwego dostosowania sposobu dystrybucji, przechowywania i pakowania do cech poszczególnych produktów oraz potrzeb konsumentów, aby ograniczyć marnotrawienie tych produktów;

59.

podkreśla znaczenie odpowiedniego dostosowania sposobu dystrybucji i przechowywania do właściwości każdego produktu w celu ograniczenia marnotrawienia;

60.

wzywa Komisję, państwa członkowskie oraz zainteresowane podmioty, aby lepiej informowały konsumentów na temat sposobów przechowywania lub ponownego wykorzystania produktów;

61.

podkreśla istotną rolę organów administracji lokalnej i przedsiębiorstw komunalnych, a oprócz tego detalistów i środków przekazu, w dostarczaniu informacji i we wspieraniu obywateli w zakresie jak najlepszego przechowywania i/lub wykorzystywania żywności w celu zapobiegania marnotrawieniu żywności i jego ograniczania;

62.

wzywa Komisję do wydania we współpracy z państwami członkowskimi zaleceń w sprawie ustawień temperatur chłodzenia z myślą o wykazaniu, że nieoptymalna i nieodpowiednia temperatura prowadzi do przedwczesnego psucia się żywności i powoduje jej niepotrzebne marnotrawienie; podkreśla fakt, że harmonizacja poziomów temperatury w całym łańcuchu dostaw poprawiłaby konserwację produktów i ograniczyłaby marnotrawienie żywności w przypadku produktów przewożonych i sprzedawanych w obrocie transgranicznym;

63.

zwraca uwagę na konieczność lepszego planowania produkcji przez sektor rolno-spożywczy w celu ograniczenia nadwyżki żywności; podkreśla jednak, że minimalna nadwyżka żywności stanowi obecnie fizjologiczny element całego łańcucha dostaw żywności oraz że powodują ją również czynniki zewnętrzne niepodlegające kontroli; z tego powodu uważa, że działania promujące przekazywanie darów mogą stanowić ważne narzędzie zapobiegania powstawaniu odpadów z nadwyżki żywności;

64.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania innowacyjności i inwestycji w dziedzinie technologii przetwórczych w produkcji rolnej w dążeniu do ograniczenia marnotrawienia żywności w łańcuchu dostaw żywności oraz ograniczenia strat przy produkcji żywności w gospodarstwach rodzinnych;

65.

zachęca państwa członkowskie do wykorzystania Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFFROW) w celu ograniczenia marnotrawienia żywności w produkcji podstawowej i sektorze przetwórstwa;

66.

podkreśla znaczenie zrzeszania rolników w spółdzielniach lub stowarzyszeniach zawodowych, aby zmniejszać straty żywności przez zwiększanie ich wiedzy na temat rynków, umożliwienie bardziej efektywnego programowania i korzyści skali oraz poprawę ich zdolności w zakresie wprowadzania produktów do obrotu;

67.

podkreśla znaczenie współpracy, na przykład w ramach organizacji producentów lub innych struktur, np. organizacji międzybranżowych i spółdzielni, na rzecz zwiększenia dostępu do finansowania innowacji i inwestycji w takie technologie przetwarzania jak kompostowanie i degradacja beztlenowa, w stosownych przypadkach, lub dalsza obróbka produktów, co mogłoby umożliwić rolnikom dostęp do nowych produktów, rynków i konsumentów; w związku z tym przypomina, że ustrukturyzowanie branży i stosowanie umów skutkują lepszym zarządzaniem produkcją oraz większą skutecznością walki z marnotrawieniem żywności; uważa, że kluczowe znaczenie ma prowadzenie takich działań na szczeblu lokalnym lub regionalnym w celu przestrzegania zasady bliskości z obywatelami;

68.

zwraca uwagę na korzyści współpracy i cyfryzacji, co umożliwia lepszy dostęp do danych i prognoz dotyczących popytu, a także opracowywania prognostycznych programów produkcyjnych dla rolników umożliwiających im dostosowanie produkcji do popytu, lepszą koordynację z innymi sektorami łańcucha dostaw żywności oraz zminimalizowanie marnotrawienia zasobów; zważywszy na trudności związane z ograniczeniem marnotrawienia żywności, podkreśla, że należy promować efektywne wykorzystywanie odpadów spożywczych, w tym w biogospodarce;

69.

uważa, że zasady etykietowania zapewniające odpowiednią informację o pochodzeniu składników i technikach produkcji i przetwarzania pozwoliłyby konsumentom na dokonywanie bardziej świadomych zakupów, co umożliwiłoby lepsze dopasowanie podaży i popytu na produkty oraz miałoby pośredni wpływ także na czynniki produkcji, z korzyścią dla środowiska, gospodarki i społeczeństwa;

70.

apeluje do Komisji i państw członkowskich o lepsze informowanie rolników i konsumentów na temat efektywniejszego gospodarowania energią, wodą i zasobami naturalnymi w całym łańcuchu żywnościowym, aby znacząco ograniczać marnotrawienie zasobów i żywności w celu zredukowania kosztów produkcji i marnotrawienia składników odżywczych oraz zwiększania innowacji i zrównoważoności systemów rolniczych;

71.

uważa, że potrzeba więcej badań i informacji, aby unikać marnotrawienia żywności w produkcji podstawowej oraz zastępować praktyki powodujące marnotrawienie zasobów w produkcji rolnej, przetwarzaniu żywności lub dystrybucji metodami przyjaznymi dla środowiska;

72.

podkreśla, że aby ograniczyć marnotrawienie żywności do minimum, rolnicy powinni mieć możliwość – zarówno pod względem technicznym, jak i ekonomicznym – wykorzystywania swoich produktów w sposób jak najbardziej zasobooszczędny;

73.

uważa, że inicjatywy kształtowane przez rolników i społeczności mogą dostarczyć trwałych i opłacalnych ekonomicznie rozwiązań oraz zapewnić wartość z produktów, które w przeciwnym razie zostałyby zmarnowane, przez rozwijanie rynków dla produktów, które normalnie byłyby wyłączone z łańcucha żywnościowego, a ponadto zwraca uwagę na potencjał kierowanych przez rolników i społeczności projektów z zakresu innowacji społecznych, takich jak zbieranie nadwyżki środków spożywczych i jej przekazywanie stowarzyszeniom na rzecz pomocy żywnościowej, w tym bankom żywności; wzywa Komisję i państwa członkowskie do uznania tego rodzaju praktyk i do ich wspierania w ramach drugiego filaru WPR;

74.

podkreśla, że w celu ograniczenia marnotrawienia żywności na etapie produkcji należy skorzystać z innowacyjnych technik i technologii umożliwiających zoptymalizowanie wydajności upraw i przetworzenie produktów niespełniających standardów rynkowych;

75.

zauważa, że duże ilości jak najbardziej jadalnych owoców i warzyw nie docierają na rynek ze względów estetycznych i z uwagi na normy handlowe; zauważa, że istnieją inicjatywy, które pozwalają z powodzeniem wykorzystać takie produkty, i zachęca zainteresowane strony z sektora hurtowego i detalicznego do promowania tego typu praktyk; wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania rozwoju rynków dla takich produktów oraz do podjęcia badań na temat powiązań między normami handlowymi a marnotrawieniem żywności;

76.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do współpracy z myślą o wywarciu wpływu na normy publiczne Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (EKG ONZ), aby unikać marnotrawienia zasobów przez zapobieganie powstawaniu odpadów spożywczych;

77.

uważa, że potrzeba ściślejszej współpracy producentów i wykorzystywania organizacji producentów, aby umożliwić i promować dostęp do możliwości rynku wtórnego, innych punktów zbytu oraz alternatywnych zastosowań nadwyżek żywności, które w przeciwnym razie trafiłyby z powrotem do gleby lub zostałyby zmarnowane, przy czym priorytetowo należy traktować ponowne wykorzystywanie do celów spożycia przez ludzi, np. sprzedaż w niższej klasie żywności przetworzonej i sprzedaż na rynkach lokalnych;

78.

uważa, że konieczne jest wyraźne oddzielenie od odpadów produktów, które mogą być nadal wykorzystywane do celów innych niż spożycie przez ludzi, takich jak przetwarzanie na paszę, nawożenie pól czy wytwarzanie kompostu i energii, aby nie zagrozić ich ponownemu użyciu;

79.

zauważa, że można zmniejszyć ilość odrzucanych zbiorów dzięki sprzedaży bliższej konsumentom, np. na targach rolnych lub w sklepach prowadzonych przy gospodarstwach, gdzie cykle handlowe są krótkie, a kupowane produkty – lokalne i przetworzone w niewielkim stopniu;

80.

zachęca państwa członkowskie i Komisję do promowania żywności wytwarzanej lokalnie, a także do wspierania krótkich łańcuchów dostaw żywności oraz domowej sprzedaży produktów rolnych;

81.

podkreśla, że produkty lokalne i regionalne oraz wspierane przez społeczności programy rolnicze umożliwiają krótsze łańcuchy dostaw, co podnosi normy jakości produktów i wspiera zapotrzebowanie sezonowe, przynosząc tym samym znaczne korzyści społeczne, środowiskowe i gospodarcze;

82.

uważa, że krótkie łańcuchy dostaw mogą odgrywać istotną rolę w ograniczaniu marnotrawienia żywności i nadmiernego pakowania, zmniejszeniu dystansu w transporcie żywności, zapewnieniu lepszej jakości żywności i przejrzystych łańcuchów żywnościowych, a w konsekwencji mogą wspierać efektywność ekonomiczną społeczności wiejskich;

83.

wzywa do promowania sezonowych warzyw i owoców w każdym państwie członkowskim;

84.

wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi na dobrostan zwierząt;

85.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia środków służących ograniczeniu strat spowodowanych niskim dobrostanem zwierząt;

86.

podkreśla, że nieuczciwe praktyki handlowe w łańcuchu dostaw mogą prowadzić do marnotrawienia żywności; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zbadania, jak nieuczciwe praktyki handlowe w łańcuchu dostaw żywności prowadzą do marnotrawienia żywności, oraz do opracowania ram politycznych do zwalczania takich praktyk, jeżeli okaże się to konieczne;

87.

uważa, że rozwiązanie problemu nieuczciwych praktyk handlowych poprawi sytuację rolników, będących najsłabszymi ogniwami w łańcuchu, a przez zmniejszenie nadprodukcji i gromadzenia nadwyżek mogłoby pomóc nie tylko ustabilizować ceny oraz zapewnić rolnikom sprawiedliwe i opłacalne ceny producenta, lecz również ograniczyć marnotrawienie żywności w całym łańcuchu i straty w gospodarstwach rodzinnych; zwraca uwagę, że sprawiedliwsze wynagrodzenie producentów zapewniłoby wyższą wartość produktów, przyczyniając się do ograniczenia marnotrawienia żywności na ostatnich etapach łańcucha dostaw;

88.

podkreśla, że władze lokalne i regionalne oraz zainteresowane strony odgrywają kluczową rolę we wdrażaniu programów na rzecz ograniczania marnotrawienia żywności i programów zapobiegawczych, oraz zwraca się do Komisji i państw członkowskich, aby uwzględniały ten fakt na wszystkich etapach procesu;

89.

apeluje do Komisji o uznanie roli przedsiębiorstw publicznych świadczących usługi w interesie ogólnym w procesie gospodarowania odpadami i walki z marnotrawieniem żywności, a także wysiłków przedsiębiorstw, np. MŚP, które wnoszą bezpośredni wkład do gospodarki o obiegu zamkniętym;

90.

wzywa państwa członkowskie, by zachęciły władze lokalne, społeczeństwa obywatelskie, supermarkety i inne odpowiednie zainteresowane strony, aby wspierały inicjatywy na rzecz ograniczania marnotrawienia żywności i przyczyniały się do lokalnej strategii żywnościowej, na przykład przez informowanie konsumentów za pomocą aplikacji mobilnych o niesprzedanej żywności, dopasowując w ten sposób popyt i podaż;

91.

z zadowoleniem przyjmuje powstawanie jadłodajni (foodsharing), w których można pozostawić osobom potrzebującym żywność przydatną do spożycia; zachęca do przyjęcia wszelkich ułatwień proceduralnych sprzyjających powstawaniu takich miejsc;

92.

uważa, że najpoważniejszą barierą w UE w dostarczaniu nadwyżki żywności wciąż nadającej się do spożycia osobom potrzebującym są niewystarczające zdolności kanałów dystrybucji, a w niektórych przypadkach zupełny brak takich zdolności; zauważa, że organizacje charytatywne oraz państwowe lub samorządowe instytucje zapewniające świadczenia społeczne nie dysponują wystarczającymi zasobami finansowymi ani ludzkimi, aby móc odbierać i dystrybuować przekazywaną na cele charytatywne żywność nadającą się do spożycia; stwierdza, że odnosi się to w szczególności do regionów w szczególnie niekorzystnym położeniu;

93.

zwraca uwagę, że przemysł spożywczy podejmuje już inicjatywy mające na celu ograniczenie marnotrawienia żywności przez wzmocnienie współpracy ze stowarzyszeniami na rzecz pomocy żywnościowej, w tym z bankami żywności, w całej Europie;

94.

wzywa Komisję do promowania tworzenia w państwach członkowskich porozumień, zgodnie z którymi sektor artykułów spożywczych przekazuje niesprzedane produkty organizacjom charytatywnym;

95.

wzywa wszystkie zainteresowane podmioty do większego zaangażowania w celu dopilnowania, by bliska przeterminowaniu żywność była przekazywana organizacjom charytatywnym; zauważa jednak, że nadal istnieją przeszkody w przekazywaniu darów, głównie o charakterze prawnym; wzywa Komisję do wyjaśnienia interpretacji przepisów zniechęcających do przekazywania darów;

96.

wyraża zaniepokojenie w związku z faktem, że nie zajęto się jeszcze kwestią doprecyzowania „odpowiednich przepisów UE dotyczących odpadów, żywności i pasz tak, by ułatwiać ofiarowanie żywności potrzebującym i wykorzystywanie wycofanych środków spożywczych w paszach” (29), co zapowiedziano na 2016 r.;

97.

z zadowoleniem przyjmuje projekt wytycznych UE dotyczących darów żywnościowych jako pierwszy krok we właściwym kierunku; uważa jednak, że z uwagi na liczne przeszkody wynikające z unijnych przepisów należy dodatkowo wesprzeć przekazywanie niesprzedanej żywności w obrębie całego łańcucha dostaw żywności, uchwalając zmiany w prawodawstwie;

98.

wzywa Komisję do przeanalizowania sposobów dokonywania darowizn żywności na rzecz organizacji charytatywnych przez przedsiębiorstwa w kraju producenta, niezależnie od języka opakowania produktu; zauważa, że darowizny takich towarów powinny być możliwe, jeżeli informacje newralgiczne dla zachowania bezpieczeństwa żywności, na przykład informacje o alergenach, są udostępnione odbiorcom w językach urzędowych ich państw członkowskich;

99.

apeluje do Komisji i państw członkowskich, by ułatwiały współpracę lokalnych i regionalnych zainteresowanych stron w zakresie darowizn żywności przez ograniczenie kosztów transakcji, tak aby obniżyć próg uczestnictwa, na przykład przez oferowanie szablonowych narzędzi, które można by dostosowywać do konkretnych lokalnych potrzeb i które mogłyby być wykorzystywane przez lokalne podmioty w celu dopasowania podaży i popytu nadwyżek żywności oraz skuteczniejszego organizowania rozwiązań logistycznych;

100.

z zadowoleniem przyjmuje powoływanie „społecznych sklepów spożywczych”, a także partnerstw publiczno-prywatnych z organizacjami charytatywnymi, służących jak najlepszemu wykorzystaniu zdatnej do spożycia żywności, której nie można sprzedać;

101.

wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wsparcia instytucjonalnego i finansowego społecznym supermarketom, które są kluczowymi pośrednikami w procesie przekazywania darów żywnościowych;

102.

wzywa podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze, które nieodpłatnie przekazują nadwyżki żywności, do zapewnienia odpowiednich praktyk operacyjnych w celu zagwarantowania bezpieczeństwa żywności pod względem higieny i ochrony zdrowia zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 852/2004;

103.

podkreśla ważną rolę, jaką odegrać mogą organy krajowe, by wspierać podmioty w całym łańcuchu dostaw żywności w korzystaniu ze zdatnej do spożycia żywności i z żywności blisko daty przydatności do spożycia dzięki przyjmowaniu podejścia opartego na zachętach, a nie na sankcjach przy wdrażaniu zasad dotyczących bezpieczeństwa żywności;

104.

wzywa Komisję, by zbadała możliwość oraz skutki wprowadzenia prawa dobrego Samarytanina; zwraca się do Komisji o wyjaśnienie, w jaki sposób akty prawodawcze, takie jak rozporządzenie (WE) nr 178/2002 i dyrektywa 85/374/EWG regulują kwestię odpowiedzialności w zakresie darów żywnościowych;

105.

apeluje do Komisji, aby zaproponowała zmiany w dyrektywie VAT, które jednoznacznie zezwalałyby na zwolnienie darów żywnościowych z opodatkowania; zwraca się do państw członkowskich, aby zastosowały się do zaleceń Komisji i ustanowiły bliską zerowej stawkę VAT w przypadku przekazywania darowizny żywności w okresie bliskim zalecanej daty ważności lub środków spożywczych nienadających się do sprzedaży;

106.

wzywa Komisję do uzupełnienia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 223/2014 z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (30) o akt wykonawczy, który będzie promował korzystanie z funduszu do ułatwiania darowizn żywności dzięki finansowaniu kosztów gromadzenia, transportu, przechowywania i dystrybucji oraz regulował korzystanie z zapasów interwencyjnych w ramach WPR; zachęca władze lokalne, regionalne i krajowe, by wspierały tworzenie infrastruktury umożliwiającej darowizny żywności w regionach i obszarach, gdzie taka nie występuje, jest nieodpowiednia lub nie ma wystarczających zdolności;

107.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, by nie przekierowywały środków FEAD, które wcześniej przeznaczono dla banków żywności i organizacji charytatywnych do innych grup docelowych;

108.

zauważa, że darowizny żywności nie mogą być postrzegane jako wyraźne działanie rozwiązujące zasadnicze problemy ubóstwa; podkreśla zatem, że należy unikać nierealistycznych oczekiwań w tym zakresie: nie należy oczekiwać, że darowizny żywności złagodzą problemy społeczne i zapobiegną marnotrawieniu żywności; wzywa więc Komisję do podejmowania bardziej zdecydowanych działań na rzecz zapobiegania ubóstwu;

109.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich, aby zachowały czujność w dziedzinie darowizn i zagwarantowały, że nie dochodzi do ich sprzeniewierzania i tworzenia alternatywnego rynku, co mogłoby w konsekwencji uniemożliwić osobom potrzebującym korzystanie z darowizn oraz zniechęcić podmioty profesjonalne do ich przekazywania;

110.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich, aby ściśle monitorowały darowizny, bez nakładania niepotrzebnych obciążeń na MŚP i organizacje wolontariackie, w celu dopilnowania, by żywność nie była wyprowadzana na alternatywne rynki i na nich sprzedawana, ponieważ mogłoby to uniemożliwić jej dotarcie do osób potrzebujących i zniechęcić podmioty branżowe do darowizn ze względu na ryzyko nieuczciwej konkurencji;

111.

wzywa wszystkie podmioty w łańcuchu dostaw żywności, aby wzięły wspólnie odpowiedzialność i wdrożyły wspólną deklarację dotyczącą marnotrawienia żywności „Every Crumb Counts” [Liczy się każdy okruszek] oraz „Retail agreement on waste” [Detaliczne porozumienie w sprawie odpadów]; zauważa, że sektor detaliczny każdego dnia ma do czynienia z milionami konsumentów i ma wyjątkowe możliwości, aby poszerzać wiedzę i świadomość marnotrawienia żywności, a przez to umożliwiać świadome podejmowanie decyzji; podkreśla, że praktyki marketingowe, takie jak „kup jedno, drugie dostajesz gratis” zwiększają ryzyko nabywania przez konsumentów więcej niż mogą spożyć; podkreśla ponadto w związku z tym potrzebę oferowania mniejszych opakowań dla mniejszych gospodarstw domowych; z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż pewni sprzedawcy detaliczni sprzedają artykuły z krótkimi datami przydatności do spożycia po obniżonych cenach, ale uważa, że praktyka ta powinna być bardziej rozpowszechniona;

112.

przypomina, że odpady w postaci jajek są nadal jednym z głównych problemów sprzedawców detalicznych; zwraca się do Komisji o poszukiwanie sposobów na ograniczenie odpadów w postaci jajek z uwzględnieniem naukowej oceny EFSA, a do państw członkowskich – o właściwe informowanie konsumentów o tym ważnym problemie;

113.

wzywa Komisję do przeprowadzenia badania dotyczącego oddziaływania reform wspólnej polityki rolnej (WPR) i wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb) na wytwarzania i ograniczanie powstawania odpadów spożywczych;

114.

podkreśla, że źródła utrzymania rolników zależą od wprowadzania produktów rolnych na rynek na sprawiedliwych warunkach i po opłacalnych cenach oraz że ich utrata na poziomie gospodarstw, w tym z powodu ekstremalnych lub nadzwyczajnych zjawisk pogodowych, szkód lub zniszczeń w wyniku katastrofy naturalnej, z powodu utraty rynku lub niskich cen, oznacza dla rolników utratę inwestycji i dochodów; przypomina w związku z tym, że zmienność cen na rynkach rolnych ma wpływ na produkcję oraz dochody rolników i może prowadzić do marnotrawienia żywności, w związku z czym należy wprowadzić do WPR odpowiednie narzędzia służące przeciwdziałaniu tej zmienności;

115.

podkreśla, że Komisja nie przeprowadziła dotychczas badania mającego na celu ustalenie wpływu różnych reform na wielkość produkcji rolnej i jej wpływu na marnotrawienie żywności, w związku z czym wzywa Komisję do włączenia kwestii marnotrawienia żywności do przyszłego kształtowania i realizowania WPR;

116.

podkreśla, że marnotrawienie żywności na etapie jej produkcji może też być następstwem pogorszenia jakości bazy produkcji rolnej, wynikającego z degradacji gleby, utraty różnorodności biologicznej (zmniejszenie zapylania) oraz wszystkich zasobów naturalnych, i że należy mieć to na uwadze w przyszłym rozwoju rolnictwa i WPR;

117.

zachęca państwa członkowskie do wykorzystania pełnego potencjału Europejskiego Funduszu Rybackiego i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego w celu ograniczenia marnotrawienia żywności z odrzutów oraz poprawy przeżywalności organizmów z akwakultury;

118.

wyraża nadzieję, że obowiązek wyładunku w WPRyb, który obecnie jest stopniowo wdrażany, doprowadzi do bardziej selektywnych narzędzi i metod połowowych, a ostatecznie do mniejszych odrzutów ryb w morzu; odnotowuje jednak, że obowiązek wyładunku nie ma zastosowania do wszystkich ryb, a zatem konieczne są kolejne środki;

119.

wyraża zaniepokojenie poziomem odpadów generowanych po połowie ryb z uwagi na ich nietrwałość oraz często ekstremalne trasy, jakie przebywają w celach przetwórczych, w tym częste trasy z Europy do Azji i z powrotem do Europy, gdzie są ostatecznie sprzedawane;

120.

przypomina o znaczeniu koncepcji śladu wodnego żywności i paszy;

121.

przypomina, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 178/2002 środki spożywcze obejmują również wodę „świadomie dodaną do żywności podczas jej wytwarzania, przygotowania lub obróbki” oraz że woda jest kluczowym zasobem strategicznym w całym przemyśle rolno-spożywczym;

122.

podkreśla, że marnotrawienie żywności obejmuje też znaczne marnotrawienie wody, w zależności od jakości, rodzaju i ilości wody wykorzystywanej do produkcji żywności;

123.

przypomina o znaczeniu poprawy gospodarowania wodą w rolnictwie, opracowania systemów produkcji żywności inteligentnie korzystających z zasobów wody oraz zwiększenia bezpieczeństwa wody i żywności na obszarach najbardziej zagrożonych z powodu zmiany klimatu;

124.

podkreśla, że innowacyjne i przyjazne dla środowiska rozwiązania w dziedzinach takich jak zarządzanie produktami ubocznymi produkcji żywności, handel żywnością, przechowywanie żywności, okres trwałości, technologie cyfrowe i materiały mające kontakt z żywnością mogą mieć znaczący potencjał w zakresie ograniczania marnotrawienia żywności; zachęca Komisję, państwa członkowskie oraz inne zainteresowane strony do wspierania badań w tych obszarach i promowania zrównoważonych i skutecznych rozwiązań; uważa, że usługi w ramach gospodarki dzielenia się są istotne dla zwiększania świadomości i promowania zrównoważonej konsumpcji; wzywa Komisję do rozwijania innowacyjności przez projekty i programy badawcze finansowane z budżetu unijnego, takie jak europejskiego partnerstwa na rzecz innowacji;

125.

podkreśla, że wszystkie podmioty w łańcuchu dostaw, w tym producenci systemów opakowań, ponoszą odpowiedzialność za zapobieganie marnotrawieniu żywności; podkreśla pozytywny wkład materiałów i rozwiązań w zakresie opakowań na żywność – na przykład opakowań ograniczających straty żywności w transporcie, przechowywaniu i dystrybucji, które na dłużej zachowują jakość i higienę żywności lub wydłużają okres trwałości – w zapobieganie stratom żywności i marnotrawieniu żywności w całym łańcuchu dostaw; podkreśla jednak potrzebę dostosowywania opakowań do celu (tj. unikanie nadmiernego lub niedostatecznego opakowania) oraz właściwego dostosowania opakowań do produktu i potrzeb konsumenta, a także konieczność uwzględnienia perspektywy cyklu życia produktu w opakowaniu, w tym projektu opakowania i korzystania z niego; zwraca się do Komisji i państw członkowskich o dokonanie oceny korzyści stosowania ekologicznych opakowań ulegających biodegradacji i nadających się do kompostowania przez uwzględnienie wpływu na ludzkie zdrowie i bezpieczeństwa żywności, przy jednoczesnym przyjęciu podejścia opartego na cyklu życia; podkreśla, że cele ograniczenia odpadów spożywczych powinny być spójne ze środkami i celami określonymi w dyrektywie 94/62/WE, w szczególności z celem znacznego ograniczenia zużycia opakowań nienadających się do recyklingu oraz nadmiernego pakowania;

126.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do wspierania rozwoju i wdrażania aktywnych i inteligentnych materiałów mających kontakt z żywnością oraz innych innowacyjnych rozwiązań, które mogą pozytywnie przyczyniać się do oszczędnego gospodarowania zasobami i gospodarki o obiegu zamkniętym; zwraca uwagę, że stosowne przepisy dotyczące materiałów mających kontakt z żywnością powinny zapewniać maksymalny poziom ochrony konsumenta w odniesieniu do wszystkich opakowań, w tym materiałów przywożonych z państw trzecich; wzywa zatem Komisję do przedstawienia unijnych ujednoliconych zasad dla materiałów mających kontakt z żywnością oraz nadania priorytetu opracowaniu konkretnych unijnych środków dla materiałów takich jak papieru i tektury zgodnie z rezolucją Parlamentu z dnia 6 października 2016 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 (31) w sprawie materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością;

127.

zaleca promowanie korzystania z dobrowolnych kodeksów dobrych praktyk w rozwijaniu biznesu przez organizacje sektorowe w sektorze spożywczym, sektorze usług gastronomicznych i hotelarskim, tak aby dążyć do optymalnego wykorzystania produktów i promowania darowizn na rzecz programów służących zbiórki nadmiarów żywności w celach społecznych;

128.

wzywa państwa członkowskie, aby zachęcały do zawierania umów lub protokołów ustaleń w celu promowania odpowiedzialnych zachowań i dobrych praktyk służących ograniczaniu odpadów spożywczych, takich jak zaopatrzenie podmiotów z branży gastronomicznej w jednorazowe pojemniki wykonane z materiałów nadających się do recyklingu dla umożliwienia klientom zabierania swoich resztek żywności;

129.

zaleca, aby – w stosownych przypadkach – w sektorze usług gastronomicznych i hotelarskich wykorzystywać produkty lokalne i regionalne oraz sezonowe, tak aby skrócić łańcuch produkcji i konsumpcji, ograniczając dzięki temu liczbę etapów przetwarzania, a przez to i ilość odpadów wytwarzanych na poszczególnych etapach;

130.

podkreśla, że rozwój usług cyfrowych oferuje liczne możliwości zapobiegania powstawaniu odpadów spożywczych, w szczególności umożliwia tworzenie platform internetowych, dzięki którym podmioty z branży gastronomicznej mogą oferować niesprzedane porcje żywności w niższych cenach; zwraca uwagę, że takie inicjatywy przyniosły znaczące rezultaty w państwach członkowskich, w których zostały opracowane;

131.

wzywa Komisję do dostrzeżenia wkładu inicjatyw odpowiedzialności społecznej, takich jak „Healthy Nutritional Standard” [Zdrowy standard żywieniowy], których celem jest przekazywanie lepszych informacji na temat żywności różnym grupom konsumentów o specjalnych potrzebach lub preferencjach żywnościowych w drodze dobrowolnego i współregulowanego etykietowania żywności w restauracjach i turystyce, z myślą o ograniczeniu marnotrawienia żywności na tym obszarze;

132.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do współpracy z krajami rozwijającymi się w celu niesienia im pomocy na rzecz usprawniania infrastruktury łańcucha żywności i ograniczania poziomu marnotrawienia żywności;

133.

apeluje do wszystkich instytucji i organów Unii Europejskiej, aby uwzględniały wymóg, zgodnie z którym w przetargach związanych z gastronomią należy przedstawiać plany postępowania z żywnością i ograniczania marnotrawienia żywności; zwraca się do kwestorów o nadanie priorytetu działaniom na rzecz ograniczenia marnotrawienia żywności w Parlamencie oraz zachęca inne instytucje europejskie, aby poszły w jego ślady; zachęca państwa członkowskie oraz władze lokalne i regionalne do ograniczania marnotrawienia żywności w placówkach publicznych;

134.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0266.

(2) Dz.U. C 227 E z 6.8.2013, s. 25.

(3) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0250.

(4) Dz.U. C 17 z 18.1.2017, s. 28.

(5) Dz.U. C 161 z 6.6.2013, s. 46.

(6) FAO, „Food wastage footprint. Impacts on natural resources” [Ślad marnotrawstwa żywności. Wpływ na zasoby naturalne],Rzym, 2013

(7) FAO, „Food wastage footprint and climate change” [Ślad marnotrawstwa żywności a zmiana klimatu], 2015.

(8) https://www.wfp.org/hunger/stats.

(9) FAO, ONZ, „The State of Food Insecurity in the World 2015” [Stan braku bezpieczeństwa żywnościowego na świecie w 2015 r.].

(10) Bank Światowy, „Development Goals in an Era of Demographic Change, Global Monitoring Report 2015/2016” [Cele rozwoju w czasach zmiany demograficznej. Światowe sprawozdanie monitorujące 2015/2016].

(11) http://www.un.org/en/development/desa/news/population/2015-report.html

(12) FUSIONS, „Estimates of European food waste levels” [Szacunki dotyczące poziomu marnotrawienia żywności w Europie], marzec 2016 r.

(13) Eurostat, „People at risk of poverty or social exclusion” [Osoby zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym]

(14) FUSIONS, „Estimates of European food waste levels” [Szacunki dotyczące poziomu marnotrawienia żywności w Europie], marzec 2016 r.

(15) WRAP, „Household Food Waste in the UK” [Odpady spożywcze z gospodarstw domowych w Zjednoczonym Królestwie], 2015.

(16) FAO, „Global food losses and food waste” [Globalne straty żywności i marnotrawienie żywności], 2011.

(17) Sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 34/2016 zatytułowane „Zwalczanie marnotrawienia żywności – szansa dla UE na poprawę efektywności gospodarowania zasobami w łańcuchu dostaw żywności”, s. 14.

(18) Food Loss and Waste Accounting and Reporting Standard [Norma księgowa i sprawozdawcza dotycząca strat żywności i odpadów spożywczych], 2016.

(19) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3).

(20) Dz.U. L 304 z 22.11.2011, s. 18.

(21) Eurobarometr Flash 425, „Food waste and date marking” [Marnotrawienie żywności i oznaczenia daty ważności], wrzesień 2015 r.

(22) Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1).

(23) Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz.U. L 139 z 30.4.2004, s. 1); Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz.U. L 139 z 30.4.2004, s. 55); Rozporządzenie (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz.U. L 139 z 30.4.2004, s. 206).

(24) Badanie porównawcze na temat prawodawstwa i praktyk państw członkowskich w sprawie darowizn żywności (2014), powstałe na zamówienie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.

(25) Dz.U. L 347 z 11.12.2006, s. 1.

(26) Wspólna odpowiedź na dwa pytania poselskie wymagające odpowiedzi na piśmie (E-003730/13, E-002939/13), 7 maja 2013 r.

(27) Badanie porównawcze na temat prawodawstwa i praktyk państw członkowskich w sprawie darowizn żywności (2014), powstałe na zamówienie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.

(28) Dokument roboczy służb Komisji pt. „Streszczenie oceny skutków – Ocena skutków odnosząca się do środków dotyczących marnotrawienia żywności w celu uzupełnienia dokumentu roboczego SWD(2014)0207 dotyczącego przeglądu unijnych celów w zakresie gospodarowania opadami” (SWD(2014)0289 z 23.9.2014).

(29) Załącznik do komunikatu Komisji COM(2015)0614.

(30) Dz.U. L 72 z 12.3.2014, s. 1.

(31) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0384.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/44

P8_TA(2017)0208

Ocena zewnętrznych aspektów wyników i zarządzania w zakresie ceł jako narzędzie służące ułatwieniu handlu i zwalczaniu nielegalnego handlu

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie oceny zewnętrznych aspektów wyników i zarządzania w zakresie ceł jako narzędzia służącego ułatwieniu handlu i zwalczaniu nielegalnego handlu (2016/2075(INI))

(2018/C 307/04)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 października 2015 r. zatytułowany „Handel dla wszystkich – w kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej” (COM(2015)0497),

—	uwzględniając plan strategiczny DG TAXLUD na lata 2016–2020, oraz plan zarządzania DG TAXLUD, Ares (2016) 1266241 z dnia 14 marca 2016 r.,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 sierpnia 2014 r. zatytułowany „Strategia UE i plan działania w zakresie zarządzania ryzykiem celnym: Przeciwdziałanie ryzyku, poprawa bezpieczeństwa łańcucha dostaw i ułatwienie wymiany handlowej” (COM(2014)0527),

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 19 lipca 2016 r. zatytułowany „Sprawozdanie z postępu prac w zakresie wdrażania strategii UE i planu działania w zakresie zarządzania ryzykiem celnym” (COM(2016)0476),

—	uwzględniając wytyczne UE dla upoważnionych przedsiębiorców (TAXUD/B2/047/2011),

—	uwzględniając projekt pilotażowy na rzecz inteligentnych i bezpiecznych szlaków handlowych między UE i Chinami (ang. Smart and Secure Trade Lanes – SSTL),

—	uwzględniając rezolucję Rady w sprawie unijnego planu działań dla organów celnych na lata 2013–2017 w celu zwalczania naruszeń praw własności intelektualnej (1),

—	uwzględniając sprawozdanie DG TAXLUD na temat egzekwowania przepisów celnych UE w zakresie praw własności intelektualnej w 2015 r.,

—	uwzględniając strategiczne ramy współpracy celnej między UE i Chinami,

—	uwzględniając plan działania dotyczący współpracy celnej między UE i Chinami w zakresie praw własności intelektualnej (2014/2017),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 lutego 2014 r. zatytułowany „Plan działania na rzecz monitorowania stosowania preferencyjnych porozumień handlowych” (COM(2014)0105),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 lutego 2016 r. w sprawie planu działania na rzecz skuteczniejszego zwalczania finansowania terroryzmu (COM(2016)0050),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 grudnia 2016 r. pt. „Rozwój unii celnej UE i zarządzanie nią” (COM(2016)0813),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 czerwca 2015 r. w sprawie strategii na rzecz ochrony i egzekwowania praw własności intelektualnej w państwach trzecich (2),

—	uwzględniając sprawozdanie specjalne nr 23/2016 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego: „Transport morski w UE na niespokojnych wodach – wiele nieskutecznych i nietrwałych inwestycji”,

—	uwzględniając Porozumienie z Marrakeszu ustanawiające Światową Organizację Handlu,

—	uwzględniając sprawozdanie OECD z dnia 18 kwietnia 2016 r. pt. „Illicit Trade, Converging Criminal Networks” [Nielegalny handel, połączone sieci przestępcze],

—	uwzględniając art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

—	uwzględniając art. 207, 208 i 218 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiające unijny kodeks celny (3) oraz powiązany akt delegowany (rozporządzenie delegowane (UE) 2015/2446 (4)), akt wykonawczy (rozporządzenie wykonawcze (UE) 2015/2447 (5)), przejściowy akt delegowany (rozporządzenie delegowane (UE) 2016/341 (6)) i program prac (decyzja wykonawcza (UE) 2016/578 (7));

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 608/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej przez organy celne oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1383/2003 (8),

—

uwzględniając wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych ram prawnych dotyczących naruszeń przepisów prawa celnego oraz sankcji (COM(2013)0884) oraz opinię Komisji Handlu Międzynarodowego dla Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów na temat tego wniosku (9),

—	uwzględniając art. 24 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/478 z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie wspólnych reguł przywozu (10),

—	uwzględniając zasadę spójności polityki na rzecz rozwoju określoną w Traktacie o TFUE,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2017 r. w sprawie stawienia czoła wyzwaniom związanym z wdrożeniem unijnego kodeksu celnego (11),

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinię Komisji Kontroli Budżetowej (A8-0162/2017),

mając na uwadze, że unia celna jest jednym z głównych filarów Unii Europejskiej i czyni ją jednym z największych na świecie bloków handlowych oraz mając na uwadze, że w pełni funkcjonalna unia celna jest niezbędna, aby zapewnić Unii wiarygodność, gwarantującą jej silną pozycję podczas negocjowania umów handlowych;

B.	mając na uwadze, że wdrożenie unijnego kodeksu celnego ma kluczowe znaczenie dla ochrony zasobów własnych Unii, szczególnie pochodzących z ceł, oraz interesów podatkowych poszczególnych państw;

C.	mając na uwadze, że w pełni funkcjonalna unia celna stanowi podstawę skutecznego zwalczania nielegalnych przepływów finansowych i prania pieniędzy opartego na handlu;

D.	mając na uwadze, że istnieje ryzyko, iż wdrożenie unijnego kodeksu celnego, zapoczątkowane w dniu 1 maja 2016 r., zostanie opóźnione ze względu na brak odpowiedniego finansowania wspólnych i działających systemów informatycznych do dnia 31 grudnia 2020 r.;

mając na uwadze, że w sprawozdaniu z postępu prac w zakresie wdrażania strategii UE i planu działania w zakresie zarządzania ryzykiem celnym podkreśla się, że niewystarczające finansowanie na rzecz modernizacji systemów informatycznych i opracowania wymaganych nowych systemów stanowi główny problem stojący na przeszkodzie dalszym postępom, zwłaszcza jeżeli chodzi o nowy system kontroli przywozu; mając na uwadze, że przy braku dodatkowych zasobów nie będzie możliwe wdrożenie szeregu działań do końca 2020 r., jak przewidziano w strategii i planie działania; mając na uwadze, że opóźnienie wpłynie również na wypełnienie zobowiązań dotyczących aspektów celnych w kontekście agendy bezpieczeństwa UE;

F.	mając na uwadze, że obecne rozdrobnienie strategii politycznych w zakresie kontroli celnych między państwami członkowskimi nie może prowadzić do sytuacji skutkującej dodatkowymi obciążeniami administracyjnymi i czasowymi lub zniekształceniem wewnętrznych przepływów handlowych;

mając na uwadze, że obecny wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie unijnych ram prawnych dotyczących naruszeń przepisów prawa celnego oraz sankcji nie dokonuje wyraźnego rozróżnienia między sankcjami karnymi i administracyjnymi stosowanymi w państwach członkowskich przy pełnym poszanowaniu zasady pomocniczości; mając na uwadze, że taka sytuacja może zachęcać nieuczciwe podmioty gospodarcze do dokonywania strategicznych wyborów przy przywozie z państw trzecich, powodując zakłócenia w poborze podatków oraz wpływając negatywnie na środowisko, zatem wspomniane środki okazują się nieskutecznymi środkami odstraszającymi od nielegalnej działalności handlowej;

H.	mając na uwadze, że poziom skomplikowania przepisów i procedur celnych, jak również różnice w kryteriach i sankcjach stosowanych przez organy mogą nadmiernie obciążać małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), nadwyrężając znacznie ich ograniczone zasoby i i wpływając na ich przedsięwzięcia handlowe;

mając na uwadze, że skuteczna współpraca celna pomiędzy administracjami celnymi państw członkowskich, upoważnionymi przedsiębiorcami, siłami policyjnymi i organami sądowymi oraz innymi właściwymi podmiotami z państwami trzecimi i na szczeblu wielostronnym odgrywa istotną rolę ze względu na znaczącą wielkość handlu i stanowi podstawowy element walki z nielegalnym handlem, terroryzmem, przestępczością zorganizowaną, praniem pieniędzy, nielegalnym handlem dziką fauną i florą, uchylaniem się od opodatkowania, nielegalnym obrotem środkami odurzającymi, tytoniem i sfałszowanymi produktami leczniczymi, jak również ochrony praw UE w dziedzinie własności intelektualnej oraz wdrażania i poszanowania ze strony UE procedur należytej staranności w odniesieniu do produktów globalnego łańcucha wartości, jak wskazano w strategii Komisji „Handel z korzyścią dla wszystkich”, a także śledzenia i ewentualnego eliminowania wzajemnych powiązań między podmiotami prowadzącymi nielegalną działalność handlową w ramach międzynarodowych łańcuchów dostaw;

J.	mając na uwadze, że UE zawarła umowy w sprawie współpracy celnej i wzajemnej pomocy administracyjnej z Koreą Południową, Kanadą, Stanami Zjednoczonymi, Indiami, Chinami i Japonią;

mając na uwadze, że niektórzy partnerzy handlowi są w dalszym ciągu głównymi eksporterami nielegalnych lub podrabianych produktów wprowadzanych do Unii; mając na uwadze, że wartość takiego wywozu z samej Malezji wynosi ok. 2,5 mln EUR, natomiast z Chin i Hongkongu – odpowiednio ponad 300 mln EUR oraz 100 mln EUR; mając na uwadze, że Białoruś w samym 2015 r. przyczyniła się do strat budżetowych dla UE w wysokości 1 mld euro, poprzez wywóz produktów, które całkowicie obeszły przepisy dotyczące podatku VAT i regulacje w dziedzinie zdrowia;

mając na uwadze, że zgodnie z ostatnim sprawozdaniem Komisji w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej w UE przez unijne organy celne, liczba podrobionych towarów przechwyconych przez te organy wzrosła o 15 % w okresie od 2014 do 2015 r.; mając na uwadze, że na granicach zewnętrznych UE zatrzymano ponad 40 mln wyrobów o całkowitej wartości sięgającej przynajmniej 650 mln EUR, co do których zachodzi podejrzenie naruszenia prawa własności intelektualnej;

mając na uwadze, że międzynarodowe strefy wolnego handlu, wraz z tymi państwami trzecimi, które są najczęściej źródłem nielegalnego handlu, stanowią potencjalne zaplecze dla stałego rozprzestrzeniania się handlu nielegalnymi produktami w UE i w ich obrębie mają miejsce intensywniejsze kontrole graniczne, w związku z czym prawdopodobnie będą wymagać dalszej szczegółowej analizy;

N.	mając na uwadze, że obrót towarami podrobionymi może przyczyniać się do finansowania organizacji przestępczych działających w obszarze terroryzmu, nielegalnego obrotu środkami odurzającymi, broni palnej, prania pieniędzy i handlu ludźmi;

O.	mając na uwadze, że zwalczanie podrabiania towarów ma zasadnicze znaczenie dla ochrony praw własności intelektualnej w Europie, ochrony wiedzy fachowej i pobudzania innowacji;

mając na uwadze, że rola odgrywana przez służby celne w obszarze bezpieczeństwa ma szczególne znaczenie w zapobieganiu transferowania środków przez organizacje terrorystyczne oraz odcinaniu ich źródeł dochodów, jak uznano w planie działania Komisji na rzecz skuteczniejszego zwalczania finansowania terroryzmu;

Q.	mając na uwadze, że w kontekście warunków globalnej wymiany handlowej służby celne odgrywają ważną rolę w przeciwdziałaniu szkodom, jakie nielegalny handel wyrządza gospodarce formalnej, a jednocześnie pomagają w lepszym zrozumieniu tegoż zjawiska i w rozwiązywaniu wynikających zeń problemów;

mając na uwadze, że sieci zajmujące się nielegalną działalnością mają negatywny wpływ na gospodarkę państw członkowskich w odniesieniu do wzrostu, miejsc pracy, inwestycji zagranicznych, integralności rynków, konkurencyjności, handlu i utraty dochodów z ceł, przy czym koszt utraty tych ostatnich spada ostatecznie na europejskiego podatnika;

mając na uwadze, że nielegalny handel to najważniejszy problem dla biznesu, stanowiący poważne zagrożenie z powodu rosnącego ryzyka globalnego związanego z kwestią przejrzystości, integralności i wartości finansowej, a także odzwierciedlający stosowanie globalnych programów handlowych i łańcuchów dostaw;

T.	mając na uwadze, że podrabianie produktów, nielegalny handel bronią i przemyt narkotyków są źródłem znacznych środków finansowych dla międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, które trafiają do niej za pośrednictwem nielegalnych kanałów gospodarczych i biznesowych;

mając na uwadze, że rosnąca skala przemytu, nielegalnego handlu oraz innych form nielegalnego i niedozwolonego obrotu nie tylko ma wpływ na pobieranie opłat celnych przez państwa członkowskie i na budżet UE, ale jest również silnie powiązana z międzynarodową przestępczością zorganizowaną, stanowi zagrożenie dla konsumentów, wywiera negatywny wpływ na funkcjonowanie jednolitego rynku oraz podważa równe warunki działania dla wszystkich konkurujących ze sobą przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP;

V.	mając na uwadze, że ochrona praw własności intelektualnej ma kluczowe znaczenie zarówno dla ochrony i wspierania gospodarki UE, jak i dla wzrostu oraz zatrudnienia;

wzywa Komisję do ścisłej współpracy z państwami członkowskimi w celu zapewnienia skoordynowanego, jednolitego i skutecznego wdrożenia nowego systemu określonego przez unijny kodeks celny oraz do zniechęcania do stosowania rozbieżnych praktyk wśród państw członkowskich po okresie przejściowym, w oparciu o wspólne podstawowe wytyczne dla wszystkich europejskich organów celnych; w związku z tym wzywa Komisję do opracowania analizy porównawczej oraz informacji w zakresie operacji celnych i procedur egzekwowania prawa obowiązujących w państwach członkowskich;

podkreśla, że nie istnieje system rozpoznawania i monitorowania różnic w traktowaniu podmiotów gospodarczych przez organy celne; apeluje do Komisji, aby wymagała od państw członkowskich zapewniania określonych informacji na temat rodzaju i liczby odpraw celnych na szczeblu indywidualnych portów bazowych;

zwraca się do Komisji, by kontynuowała współpracę z państwami członkowskimi i odpowiednimi zainteresowanymi stronami sektora handlu w celu zaradzenia istniejącym lukom w systemach kontroli, dalszego rozwijania uproszczeń celnych i zmniejszania obciążeń administracyjnych dla podmiotów prowadzących legalny handel, przy czym działania te powinny skupiać się na zapewnieniu odpowiednich, efektywnych, skutecznych i zharmonizowanych kontroli na granicach UE, a także na udzielaniu niezbędnego wsparcia właściwym organom; zaznacza, że skuteczne kontrole celne muszą zapewniać bezpieczeństwo UE, bezpieczeństwo konsumenta, poszanowanie wymogów w zakresie ochrony środowiska oraz przepisów dotyczących zdrowia i ochrony interesów gospodarczych UE, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony praw własności intelektualnej oraz zwalczania nielegalnego handlu, terroryzmu, prania pieniędzy, nielegalnego handlu dziką fauną i florą, uchylania się od opodatkowania, nielegalnego obrotu środkami odurzającymi, tytoniem i sfałszowanymi produktami leczniczymi, a także walki z wszelkimi formami nieuczciwej konkurencji, z którymi mogą mieć do czynienia europejskie przedsiębiorstwa przestrzegające norm UE;

podkreśla znaczenie dalszej pracy nad zharmonizowaniem zasad kontroli we wszystkich miejscach wprowadzania towarów na obszar unii celnej, w szczególności na podstawie już istniejących europejskich narzędzi;

wzywa Komisję, by zacieśniła współpracę z sektorem prywatnym w zakresie identyfikowania nieuczciwych podmiotów; podkreśla znaczenie angażowania prywatnych zainteresowanych stron w walkę z nielegalnym handlem, w tym dziką fauną i florą oraz produktami z dzikiej fauny i flory;

przypomina, że możliwości, jakie daje unijny kodeks celny i jego przepisy w dziedzinie powiązanych ze sobą systemów informatycznych i elektronicznej wymiany powinny być wykorzystywane w celu uzyskania dostępu do danych dotyczących wiarygodnego i legalnego handlu oraz udostępnienia ich za pośrednictwem innych kanałów niż zgłoszenia celne, przykładowo za pomocą programów międzynarodowej wzajemnej wymiany handlowej, takich jak program AEO (na rzecz upoważnionych przedsiębiorców) lub projekt na rzecz inteligentnych i bezpiecznych szlaków handlowych (ang. Smart and Secure Trade Lanes – SSTL), z myślą o ułatwieniu handlu;

przypomina, że opracowanie koniecznych systemów informatycznych wymaga odpowiedniego finansowania, i wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia dostępności zasobów na niezbędne systemy informatyczne, tak aby osiągnąć cele strategii UE i planu działania w zakresie zarządzania ryzykiem celnym;

wzywa Komisję, by zmierzała do szerszego wykorzystywania programu AEO; podkreśla znaczenie promowania korzyści tego programu dla handlu przy jednoczesnym zachowaniu rygorystycznych zasad zgodności, jak również jego solidności, niezawodności i zgodności z przepisami celnymi państw trzecich w ramach negocjacji umów handlowych;

zwraca się do Komisji, aby zapewniła koordynację działań organów celnych, agencji zajmujących się granicami w terenie i zainteresowanych stron w UE oraz ich partnerów handlowych – a także współpracę między nimi – w zakresie wymiany danych, w szczególności w odniesieniu do uznawania kontroli celnych, zaufanych partnerów handlowych i strategii prewencyjnych służących rozbijaniu sieci zajmujących się nielegalnym handlem; apeluje do Komisji, aby poprawiła i zacieśniła współpracę między poszczególnymi dyrekcjami generalnymi w odniesieniu do kwestii celnych, a także, w odpowiednich przypadkach, aby promowała lepszą koordynację między organami celnymi i organami ścigania, w szczególności w obszarze przestępczości zorganizowanej, bezpieczeństwa i walki z terroryzmem zarówno na szczeblu krajowym, jak i na szczeblu UE;

10.

wzywa Komisję do przedstawienia komunikatu w sprawie najlepszych praktyk w zakresie kontroli celnej j i egzekwowania zasad handlowych w okresie przejściowym w celu zapewnienia ram odniesienia właściwym organom kontroli w państwach członkowskich, uwidocznienia najlepszych praktyk i wyników, ustanowienia zestawu kluczowych wskaźników efektywności oraz dokonania analizy przepływów handlowych produktów podrobionych na przejściach granicznych;

11.

wzywa Komisję do kontynuowania prac nad wdrażaniem strategii i planu działania UE w zakresie zarządzania ryzykiem celnym, szczególnie w zakresie dostępności danych, dostępu do informacji do celów zarządzania ryzykiem celnym i wymiany takich informacji oraz wzmocnienia zdolności;

12.

wzywa Komisję do składania okresowego sprawozdania właściwym komisjom Parlamentu Europejskiego w sprawie monitorowania i oceny strategii i planu działania UE w zakresie zarządzania ryzykiem celnym;

13.

wzywa Komisję, aby zbadała różne praktyki w zakresie kontroli celnych w UE oraz ich konsekwencje dla przesunięcia handlu, z naciskiem w szczególności na unijne służby celne na granicach zewnętrznych;

14.

zauważa, że obecnie rozbieżne procedury celne, w szczególności dotyczące odpraw celnych, inspekcji, sankcji i kontroli powodują fragmentację, dodatkowe obciążenia administracyjne, opóźnienia, różnice w poborze podatków w państwach członkowskich oraz zakłócenia rynku i negatywny wpływ na środowisko; podkreśla, że rozbieżne procedury celne często mogą faworyzować dostęp do pewnych portów ze szkodą dla innych i przywóz towarów podrobionych lub towarów o zaniżonej wartości przez działające bezprawnie podmioty, co skutkuje dostarczaniem towarów do miejsca przeznaczenia nietypową drogą, dokonywaniem odprawy w państwie członkowskim innym niż państwo przywożące towary, tak aby zmniejszyć prawdopodobieństwo poddania kontroli lub skomplikować potencjalną procedurę windykacji; wzywa zatem Komisję do dokonania analizy problemu „turystyki sądowej” i do oceny jej wpływu na handel, dochody podatkowe, wpływ na klimat i opłaty celne;

15.

przypomina państwom członkowskim i Komisji znaczenie zapewnienia w odpowiednim czasie dostępności wystarczających zasobów dla niezbędnych systemów informatycznych – tak by móc osiągnąć cele strategii i planu działania UE w zakresie zarządzania ryzykiem celnym jednocześnie zapewniając interoperacyjność systemów z korzyścią dla organów celnych, podmiotów prowadzących legalny handel, a ostatecznie konsumentów oraz promować miejsca pracy i wzrost gospodarczy w UE;

16.

podkreśla potrzebę przejścia od obecnego środowiska celnego z mniejszą liczbą dokumentów papierowych do środowiska celnego bez dokumentów papierowych;

17.

zwraca się do Komisji o ścisłą współpracę z państwami członkowskimi, OECD i Światową Organizacją Celną (WCO) w zmniejszaniu istniejących luk w systemach kontroli celnych poprzez zagwarantowanie, że do rozwiązania kwestii nielegalnego handlu, podrabiania i oszustw bardziej systematycznie stosuje się skoordynowane kontrole oparte na analizie ryzyka w oparciu o zharmonizowane kryteria dotyczące inspekcji, najlepsze praktyki, wspólne procedury i metody pracy, zarówno w zakresie godzin pracy, jak i zasobów gospodarczych i ludzkich, przy terminowym i odpowiednim wsparciu ze strony innych właściwych organów; w tym kontekście przypomina o tym, jak ważne jest zapewnienie uprawnień do prowadzenia dochodzenia wszystkim unijnym agencjom celnym i granicznym oraz zagwarantowanie odpowiednich szkoleń dla ich podmiotów;

18.

wzywa organy celne państw członkowskich do aktywnego wykorzystywania narzędzi elektronicznej wymiany informacji do celów współpracy z organami ścigania w identyfikowaniu anomalii w odniesieniu do niewłaściwego oszacowania wartości wymiany handlowej i do zwalczania tym sposobem nielegalnych przepływów finansowych i prania pieniędzy opartego na handlu;

19.

wzywa Komisję do zapewnienia, by stopniowe wdrażanie unijnego kodeksu celnego dostarczało wartości dodanej podmiotom gospodarczym i tworzyło równe warunki konkurencji w całej Unii, przy jednoczesnym zagwarantowaniu, że większe uproszczenie procedur celnych nie tworzy luk w systemach zarządzania ryzykiem celnym i systemach kontroli, które mogłyby utrudnić skuteczną walkę z nielegalnym handlem; uważa, że zasadnicze znaczenie ma zharmonizowanie europejskiego prawodawstwa celnego, i zachęca Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia systematycznej kontroli przepisów europejskich oraz ich jednolitego stosowania przez właściwe organy, a także ułatwiania handlu międzynarodowego i ograniczania nielegalnej działalności międzynarodowej;

20.

apeluje do Komisji o dalszą współpracę z państwami członkowskimi w zakresie wymiany najlepszych praktyk dotyczących procedur celnych i podatku VAU, a także, w stosownych przypadkach, w zakresie dostosowania polityki w zakresie ceł i podatku VAT, z myślą o zapewnieniu synergii, w tym w znalezieniu i stosowaniu rozwiązań natury prawnej i praktycznej w odniesieniu do wyzwań i możliwości związanych z małymi przesyłkami, handlem elektronicznym i uproszczeniem;

21.

w świetle art. 23 Porozumienia o ułatwieniach w handlu WTO, w którym wzywa się do ustanowienia organu ds. ułatwień w handlu, wzywa Komisję do rozważenia przeniesienia zadań organów celnych ze szczebla krajowego na unijny w celu zapewnienia zharmonizowanego traktowania we wszystkich punktach wjazdu do UE, monitorowania wyników i działań administracji celnych oraz gromadzenia i przetwarzania danych celnych;

22.

ponadto wzywa Komisję do dalszego opracowywania dokładnej analizy kosztów i korzyści dotyczącej skutków związanych z harmonizacją egzekwowania sankcji karnych obowiązujących w państwach członkowskich w celu zwalczania nielegalnej działalności handlowej oraz, w razie potrzeby, do przedłożenia wniosku zawierającego zharmonizowane przepisy, zgodne z zasadą pomocniczości, dotyczące określania tych sankcji i przestępstw w dziedzinie przestępczości zorganizowanej i międzynarodowej;

23.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do dalszego rozwijania i wspierania możliwości wspólnych szkoleń dla funkcjonariuszy celnych w państwach członkowskich; podkreśla, że zharmonizowanie poziomu wyszkolenia funkcjonariuszy celnych w Europie przyczyni się do skutecznego wdrożenia unijnego kodeksu celnego;

24.

zwraca się do Komisji o zacieśnienie współpracy z zainteresowanymi stronami sektora handlu międzynarodowego i przedstawicielami handlowymi z myślą o zajęciu się wszystkimi wyzwaniami wynikającymi z wdrożenia unijnego kodeksu celnego, w tym różnymi i rozbieżnymi przepisami krajowymi, metodami i środkami sprawozdawczości oraz obawami MŚP które prowadzą działalność handlową z państwami trzecimi;

25.

przypomina, że niektóre nieuczciwe przedsiębiorstwa z siedzibą w państwach trzecich wykorzystują handel elektroniczny do oferowania podrobionych towarów europejskim konsumentom oraz że ceny niektórych towarów mogą być niższe od minimalnego poziomu cen z zamiarem uniknięcia kontroli ze strony właściwych organów lub też mogą być wwożone przy wykorzystaniu różnic w fakturowaniu, przepisach i sankcjach celnych; zwraca się do Komisji o dalszą analizę tych problemów i o rozważenie najlepszego sposobu poradzenia sobie z zagrożeniami związanymi z handlem elektronicznym oraz o podjęcie ścisłej współpracy z wszystkimi zainteresowanymi stronami, w tym przedsiębiorstwami transportowymi i firmami kurierskimi, w celu wspierania państw członkowskich w ukróceniu tej praktyki bez stwarzania przeszkód dla rozwoju handlu elektronicznego i legalnego handlu;

26.

wzywa Komisję do zapewnienia, wspólnie z państwami członkowskimi, że UE wdraża w jak największym zakresie umowę WTO o ułatwieniach w handlu oraz że w dalszym ciągu promuje jej wdrażanie przez innych członków WTO, z korzyścią dla eksporterów z UE, w tym przez przyczynianie się do starań krajów rozwijających się, w celu wzmocnienia ułatwień w handlu na świecie;

27.

zwraca się do Komisji o zacieśnienie międzynarodowej współpracy w celu dalszego rozwijania wdrażania strategii i planu działania UE w zakresie zarządzania ryzykiem celnym w łańcuchu dostaw;

28.

zwraca się do Komisji o wzmocnienie współpracy w kwestiach celnych z jej najważniejszymi partnerami handlowymi i ich organami celnymi, jak również o podjęcie dialogu z głównymi państwami pochodzenia podrobionych towarów, z myślą o współpracy w zakresie zwalczania nielegalnych przepływów finansowych i prania pieniędzy, opartej na handlu korupcji, oszustw podatkowych i uchylania się od opodatkowania, przestępczości zorganizowanej i terroryzmu, jako że wszystkie te zjawiska narażają zdrowie i bezpieczeństwo konsumentów, stanowią zagrożenie dla społeczeństwa i rynku i powodują szkody gospodarcze; zwraca się również do Komisji o dalsze ułatwianie handlu dwustronnego, wykraczającego poza ścisłe zobowiązania wynikające z umowy o ułatwieniach w handlu; zauważa, że może to być zrealizowane poprzez włączenie tematów ułatwiania wymiany handlowej takich jak znormalizowane zasady dotyczące metod, przejrzystości, integralności i rozliczalności procedur celnych oraz włączenie rozdziałów o przeciwdziałaniu nadużyciom finansowym i podrabianiu we wszystkich negocjacjach umów o wolnym handlu lub też za pośrednictwem specjalnych porozumień celnych;

29.

zachęca Komisję do kontynuowania i zacieśniania współpracy celnej w dziedzinie praw własności intelektualnej z państwami trzecimi i strefami wolnego handlu, które są najczęstszym źródłem nielegalnego handlu; w związku z tym uważa, że niezbędne jest wspieranie zarówno współpracy administracyjnej między służbami celnymi na szczeblu międzynarodowym, jak i rozwoju partnerstwa z przedsiębiorstwami prywatnymi, aby przeciwdziałać łamaniu przepisów celnych i obchodzeniu zobowiązań podatkowych;

30.

wzywa Komisję do wzmocnienia współpracy z Urzędem Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (EUIPO) oraz w szczególności z europejskim obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej w celu wspierania inicjatyw na rzecz egzekwowania praw własności intelektualnej, takich jak ułatwienie procedur dla właścicieli praw autorskich poprzez elektroniczną wymianę danych, co byłoby szczególnie korzystne również dla małych i średnich przedsiębiorstw, a także uczynienie zwalczania podrabiania i nielegalnego handlu jednym z priorytetów WTO i włączenie do współpracy w tej kwestii OECD i Światowej Organizacji Celnej; podkreśla zatem, że obecnie obowiązujące rozporządzenie w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej przez organy celne odgrywa istotną rolę w zwalczaniu podrabiania towarów (naruszenia dotyczące znaków towarowych), piractwa (naruszenia dotyczące prawa autorskiego), przemytu produktów wrażliwych, jak również w dziedzinie oznaczeń geograficznych, oznaczenia pochodzenia i nielegalnego handlu; uważa, że niezbędne jest właściwe wdrożenie wyżej wspomnianego rozporządzenia oraz dyrektywy w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej w całej Unii i że egzekwowanie przepisów przez organy celne odbywa się w sposób, który nie uniemożliwia podmiotom prowadzącym legalny handel prowadzenia działalności w dobrej wierze;

31.

zwraca się do Komisji o lepszą koordynację ochrony oznaczenia geograficznego na produktach rolno-spożywczych, jako prawdziwej wartości dodanej na rynkach zewnętrznych, w ramach samej Komisji, a także we współpracy z Urzędem Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej; przypomina Komisji o znaczeniu opracowania równie ambitnej strategii politycznej dotyczącej oznaczeń geograficznych innych produktów niż rolno-spożywcze; przypomina, że utworzenie spójnego, prostego, przejrzystego i niestanowiącego obciążenia pod względem administracyjnym systemu ochrony za pomocą oznaczeń geograficznych innych produktów niż rolne tworzy nowe możliwości dla MŚP i mogłoby wzmocnić pozycję UE w międzynarodowych negocjacjach handlowych;

32.

zwraca uwagę, że służby celne mają do czynienia z nowymi rodzajami wyzwań, które wiążą się z nowymi sposobami prowadzenia handlu, a także z bezpieczeństwem i ochroną towarów objętych procedurami przywozowymi lub znajdujących się w tranzycie międzynarodowym z miejscem przeznaczenia w Europie;

33.

zwraca uwagę, że skuteczność procedur celnych ma decydujące znaczenie nie tylko z punktu widzenia ułatwiania handlu, ale również skutecznego i odpowiedniego ścigania przestępstw w odniesieniu do podrabiania produktów i przemytu towarów objętych podatkiem akcyzowym, które wwozi się do UE; uważa, że służby celne działają na styku dwóch obszarów, mianowicie między bezpiecznym przepływem towarów w celu ochrony konsumentów w UE a wdrażaniem postanowień umów handlowych;

34.

jest zdania, że najdonioślejsze znaczenie mają jakość i wyniki kontroli celnych dotyczących tranzytu towarów, zwłaszcza w przypadku operacji związanych z wysyłką i transportem w portach i na granicach, oraz że potrzebna jest poprawa w tych dziedzinach; zauważa z ubolewaniem, że obecnie występują faktyczne różnice jeśli chodzi o rodzaj kontroli przeprowadzanych w Unii, co sprawia, że niektóre drogi dostępu, w szczególności porty, są częściej wykorzystywane niż inne, gdzie kontrole są bardziej rygorystyczne; uważa, iż niezbędne jest zadbanie w państwach członkowskich o jednolite techniki kontroli w zakresie dokonywania filtracji w portach i na granicach poprzez promowanie nowoczesnych i rozwiniętych pod względem technologicznym strategii kontrolnych opartych na zarządzaniu ryzykiem;

35.

uważa, że w ramach kontroli celnych, a w miarę możliwości również innych odpowiednich kontroli granicznych państwa członkowskie powinny koncentrować się na towarach dużego ryzyka wybieranych losowo przy zastosowaniu wspólnych kryteriów doboru, w tym również kryteriów dotyczących charakteru i opisu towarów, kraju pochodzenia, kraju wysyłki, wartości towarów, historii przestrzegania wymogów prawnych przez przedsiębiorstwa handlowe oraz środków transportu;

36.

popiera wszelkie wysiłki mające na celu uczciwość w handlu międzynarodowym, jak i przejście do roku 2020 na w pełni elektroniczne procedury celne w UE przewidziane w nowym unijnym kodeksie celnym, które poprawią przejrzystość doboru prób kontrolnych towarów i kontenerów;

37.

uważa, że potrzebna jest lepsza koordynacja działań między Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), organami celnymi oraz organami nadzoru rynku nie tylko w celu zwalczania podrabiania, ale także ukrócenia handlu nielegalnymi produktami naruszającymi prawa własności intelektualnej w UE;

38.

podkreśla rolę, jaką OLAF odgrywa w badaniu nieuiszczania ceł przywozowych (w tym ceł konwencyjnych, antydumpingowych i wyrównawczych) na wszelkiego typu produkty i towary, zwłaszcza w przypadkach dotyczących fałszywych deklaracji pochodzenia (zarówno w systemach preferencyjnych, jak i w systemach bez preferencji) oraz zaniżania wartości i niewłaściwego opisu towarów; wzywa OLAF do odgrywania aktywniejszej roli w koordynacji odnośnych dochodzeń prowadzonych przez krajowe służby celne państw członkowskich UE i innych partnerów w UE i poza nią;

39.

wskazuje, że regularne wspólne operacje celne odgrywają kluczową rolę w ochronie finansów publicznych UE, ponieważ wskazują ryzyko na konkretnych szlakach handlowych, oraz w ochronie obywateli i legalnie działających przedsiębiorstw poprzez niedopuszczanie nielegalnych produktów do UE; wzywa OLAF do nasilenia wsparcia udzielanego organom celnym państw członkowskich UE i niektórym państwom trzecich na rzecz przeprowadzania większej ilości wspólnych operacji celnych dzięki infrastrukturze technicznej, narzędziom IT i narzędziom komunikacyjnym, analizie strategicznej i wsparciu administracyjnemu i finansowemu, aby poprawić skuteczność służb celnych prowadzących ukierunkowane kontrole na szczeblu europejskim;

40.

uważa, że w oparciu o standardową analizę ryzyka Komisja powinna lepiej monitorować kraje korzystające z preferencyjnego traktowania, zwłaszcza po to, aby weryfikować wdrażanie zasad pochodzenia i kumulacji; w związku z tym uważa, że sprawdzanie statusu pochodzenia importowanych produktów i adekwatności dokumentów dających prawo do preferencyjnego traktowania to kluczowy element strategii kontrolnych i identyfikowalności;

41.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Dz.U. C 80 z 19.3.2013, s. 1.

(2) Dz.U. C 407 z 4.11.2016, s. 18.

(3) Dz.U. L 269 z 10.10.2013, s. 1.

(4) Dz.U. L 343 z 29.12.2015, s. 1.

(5) Dz.U. L 343 z 29.12.2015, s. 558.

(6) Dz.U. L 69 z 15.3.2016, s. 1.

(7) Dz.U. L 99 z 15.4.2016, s. 6.

(8) Dz.U. L 181 z 29.6.2013, s. 15.

(9) Zobacz sprawozdanie A8-0239/2016.

(10) Dz.U. L 83 z 27.3.2015, s. 16.

(11) Teksty przyjęte, (P8_TA(2017)0011).

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/52

P8_TA(2017)0210

Sprawozdanie roczne za rok 2014 w sprawie pomocniczości i proporcjonalności

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie sprawozdania rocznego za rok 2014 w sprawie pomocniczości i proporcjonalności (2015/2283(INI))

(2018/C 307/05)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa, i jego najnowszą wersję, porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa,

—	uwzględniając Protokół nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej,

—	uwzględniając Protokół nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności,

—	uwzględniając praktyczne zasady uzgodnione w dniu 22 lipca 2011 r. pomiędzy właściwymi służbami Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące stosowania art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w przypadku porozumień w pierwszym czytaniu,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. dotyczącą sprawozdań rocznych za lata 2012–2013 w sprawie pomocniczości i proporcjonalności (1),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie sprawności regulacyjnej UE oraz pomocniczości i proporcjonalności – 19. sprawozdanie w sprawie lepszego stanowienia prawa za 2011 r. (2),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 września 2012 r. w sprawie 18. sprawozdania w sprawie lepszego stanowienia prawa – stosowanie zasad pomocniczości i proporcjonalności (2010 r.) (3),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 września 2011 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa, pomocniczości, proporcjonalności i inteligentnych regulacji (4),

—	uwzględniając porozumienie o współpracy między Parlamentem Europejskim a Komitetem Regionów podpisane w dniu 5 lutego 2014 r.,

—	uwzględniając sprawozdanie roczne Komisji za rok 2014 w sprawie pomocniczości i proporcjonalności (COM(2015)0315),

—	uwzględniając sprawozdanie roczne Komitetu Regionów w sprawie pomocniczości za rok 2014,

—

uwzględniając półroczne sprawozdania Konferencji Komisji do Spraw Unijnych Parlamentów Unii Europejskiej (COSAC) w sprawie zmiany stosowanych w Unii Europejskiej procedur i praktyk dotyczących kontroli parlamentarnej z dni 19 czerwca 2014 r., 14 listopada 2014 r., 6 maja 2015 r. i 4 listopada 2015 r.,

—	uwzględniając art. 52 i 132 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinię Komisji Spraw Konstytucyjnych (A8-0114/2017),

A.	mając na uwadze, że w 2014 r. Komisja otrzymała 21 uzasadnionych opinii w sprawie 15 wniosków Komisji; mając na uwadze, że łącznie z uwagami w ramach dialogu politycznego ogółem wpłynęło 506 dokumentów z uwagami;

B.	mając na uwadze, że w 2014 r. trzy izby narodowe (duński Folketing, niderlandzka Tweede Kamer oraz brytyjska Izba Lordów) przedłożyły sprawozdania zawierające szczegółowe propozycje dotyczące sposobu wzmocnienia roli parlamentów narodowych w procesie decyzyjnym;

C.	mając na uwadze, że w umowie o współpracy między Parlamentem Europejskim a Komitetem Regionów podpisanej w dniu 5 lutego 2014 r. obie instytucje zobowiązały się do rozszerzenia legitymacji Unii Europejskiej;

mając na uwadze, że w dniu 19 maja 2015 r. Komisja przyjęła zestaw środków związanych z tworzeniem lepszych uregulowań prawnych wraz z nowymi zintegrowanymi wytycznymi dotyczącymi lepszego stanowienia prawa, w tym zmienione wytyczne odnośnie do oceny przestrzegania zasady pomocniczości i proporcjonalności w ramach analiz skutków nowych inicjatyw;

E.	mając na uwadze, że Dział Parlamentu Europejskiego ds. Oceny Skutków przedstawił 31 analiz wstępnych, dwie analizy szczegółowe oraz trzy zastępcze lub uzupełniające oceny skutków dotyczące ocen skutków Komisji, a także jedną ocenę skutków dotyczącą poprawek;

mając na uwadze, że uprawnienia delegowane w aktach ustawodawczych Unii są przyznawane wówczas, gdy potrzebna jest elastyczność i skuteczność, i nie mogą one być wykonane za pomocą zwykłej procedury ustawodawczej; mając na uwadze, że przyjmowanie zasad mających istotne znaczenie dla przewidywanego tematu jest zastrzeżone dla ustawodawców;

G.	mając na uwadze, że pomocniczość i proporcjonalność mają kluczowe znaczenie w odniesieniu do retrospektywnej oceny rozstrzygającej, czy działania UE rzeczywiście przynoszą oczekiwane rezultaty pod względem skuteczności, wydajności, spójności, adekwatności i unijnej wartości dodanej;

z zadowoleniem przyjmuje dalsze uwzględnianie zasad pomocniczości i proporcjonalności, które – zgodnie z Traktatami – należą do zasad przewodnich dla Unii Europejskiej, gdy przystępuje ona do działania, i powinny być uznawane za integralne elementy procesu kształtowania polityki UE; przypomina, że w przypadku każdej nowej inicjatywy ustawodawczej traktat zobowiązuje Komisję do oceny, czy UE jest uprawniona do podjęcia działania i czy jest ono uzasadnione na podstawie zasady pomocniczości i proporcjonalności, oraz że każdej inicjatywie towarzyszy uzasadnienie, w którym m.in. określa się, w jaki sposób zapewniona jest zgodność z tymi zasadami;

zaznacza, że kontrole przestrzegania zasady pomocniczości dokonywane przez parlamenty narodowe należą do ważnych narzędzi umożliwiających redukcję tzw. deficytu demokratycznego oraz współpracę między instytucjami europejskimi i krajowymi; wskazuje, że parlamenty narodowe mają do odegrania znaczącą rolę w zapewnianiu, by decyzje były podejmowane na jak najbliższym obywatelom szczeblu, który zapewni jak największą skuteczność działania; podkreśla, że przyjmowanie aktów prawnych wymaga zgody znacznej większości w Radzie, w której zasiadają ministrowie krajowi wszystkich państw członkowskich ponoszący odpowiedzialność polityczną przed swoimi parlamentami narodowymi, co stanowi również sposób na zapewnienie pełnego poszanowania zasady pomocniczości;

zauważa, że w 2014 r. znacznie zmniejszyła się liczba uzasadnionych opinii otrzymanych od parlamentów narodowych; wskazuje jednak, że taki spadek może wynikać ze zmniejszania się liczby wniosków ustawodawczych Komisji; zwraca uwagę na fakt, że w 2014 r. w przypadku żadnego wniosku Komisji nie uruchomiono procedur „żółtej kartki” lub „pomarańczowej kartki” zgodnie z Protokołem nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności; przypomina, że procedurę „żółtej kartki” uruchomiono w przeszłości dwukrotnie (raz w 2012 r. i raz w 2013 r.), co świadczy o tym, że system działa;

zwraca uwagę, że w 2014 r. uzasadnioną opinię wydało tylko 15 izb, co w porównaniu z 2013 r. stanowi około 50-procentowy spadek poziomu uczestnictwa wśród ogółem 41 izb;

z zadowoleniem odnosi się do faktu, że w 2014 r. wszystkie instytucje UE odegrały aktywną rolę w zapewnianiu kontroli zasad pomocniczości i proporcjonalności zgodnie z art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej; pozytywnie odnosi się do poprawy dialogu pomiędzy Komisją a parlamentami narodowymi, m.in. dzięki licznym wizytom komisarzy w tych parlamentach;

zwraca jednak uwagę, że większość przedstawionych opinii parlamentów narodowych pochodzi z bardzo niewielu takich izb; zachęca pozostałe izby do większego zaangażowania w debatę europejską;

zauważa, że kilka parlamentów narodowych zwróciło uwagę, że w niektórych wnioskach ustawodawczych Komisji uzasadnienie dotyczące zasady pomocniczości i proporcjonalności jest niepełne lub wręcz nie istnieje; wzywa Komisję, aby ulepszyła uzasadnienia, zawsze podając szczegółową, obszerną i opartą na faktach analizę wniosków pod kątem pomocniczości i proporcjonalności, co pomogłoby parlamentom narodowym w efektywniejszym rozpatrywaniu tych wniosków;

zauważa, że Rada ds. Oceny Skutków uznała, iż w 2014 r. około 32 % poddanych przez nią przeglądowi ocen skutków zawierało niezadowalającą analizę zasady pomocniczości albo proporcjonalności, lub też obu tych zasad; zauważa, że odsetek ten jest zbliżony do poziomu z lat ubiegłych, w związku czym uważa, że być może zachodzi konieczność ulepszeń;

w związku z powyższym zwraca uwagę na kluczowe znaczenie ocen skutków jako narzędzi pomagających w podejmowaniu decyzji w procesie tworzenia prawa i podkreśla w tym kontekście konieczność odpowiedniego rozważenia kwestii dotyczących pomocniczości i proporcjonalności; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje pakiet środków na rzecz lepszego stanowienia prawa przyjęty przez Komisję w dniu 19 maja 2015 r. z myślą o zapewnieniu, aby przepisy UE lepiej służyły interesom obywateli, który m.in. stanowi odpowiedź na przedstawione przez Radę ds. Oceny Skutków zastrzeżenia dotyczące zasad pomocniczości i proporcjonalności; z zadowoleniem przyjmuje uwzględnienie w nim dokładniejszego objaśniania przez Komisję sposobu, w jaki zapewniana jest zgodność wniosków ustawodawczych z obowiązkami prawnymi dotyczącymi pomocniczości i proporcjonalności, w tym w ocenach skutków; podkreśla w każdym razie, że pakiet środków na rzecz lepszego stanowienia prawa należy wykorzystywać w celu stworzenia silnego prawodawstwa europejskiego w dziedzinach, w których prawdziwy postęp i wartość dodaną można najlepiej osiągnąć na szczeblu europejskim;

10.

przypomina o znaczeniu przygotowywanych przez Komisję sprawozdań rocznych dotyczących pomocniczości o proporcjonalności; z związku z tym wzywa Komisję, aby przedkładała bardziej szczegółowe sprawozdania roczne w sprawie pomocniczości i proporcjonalności, obejmujące dogłębniejszą analizę zasady proporcjonalności;

11.

z zadowoleniem przyjmuje sprawozdania niektórych parlamentów narodowych, w szczególności duńskiego Folketingu, niderlandzkiej Tweede Kamer i brytyjskiej Izby Lordów, stanowiące cenny wkład w debatę nad rolą parlamentów narodowych w procesie podejmowania decyzji w UE, oraz odnotowuje zawarte w nich propozycje; zauważa, że zawarto w nich koncepcje dotyczące tego, jak rozszerzyć zakres mechanizmu kontroli pomocniczości, przy czym zasugerowano, że uzasadnione opinie powinny dotyczyć również zgodności z zasadą proporcjonalności; uważa jednak, że wykonalność tych propozycji wymaga starannej oceny i zmiany odnośnych traktatów i protokołów, gdyż w obowiązujących traktatach nie znajdują one odzwierciedlenia; zachęca inne parlamenty narodowe do dzielenia się poglądami na temat roli, jaką parlamenty te powinny odgrywać w unijnym procesie decyzyjnym; z zadowoleniem przyjmuje udział parlamentów narodowych w debacie europejskiej i zachęca je do jeszcze ściślejszej współpracy wzajemnej i z Parlamentem Europejskim;

12.

sugeruje, że przy ewentualnym przeglądzie traktatów i załączonych do nich protokołów można by rozważyć, czy uzasadnione opinie powinny być ograniczone do badania przestrzegania zasady pomocniczości, czy też powinny także obejmować oceny proporcjonalności, a także jaka jest odpowiednia liczba odpowiedzi parlamentów narodowych wymagana do wszczęcia procedury „żółtej kartki” lub „pomarańczowej kartki” oraz jakie powinny być następstwa w przypadkach, gdy próg wymagany w ramach tych procedur zostanie osiągnięty zgodnie z art. 7 ust. 2 Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności;

13.

zwraca uwagę, że kilka parlamentów narodowych wyraziło na forum COSAC zainteresowanie propozycją wprowadzenia mechanizmu „zielonej kartki” jako instrumentu w kontekście usprawnienia dialogu politycznego; uważa, że należałoby rozważyć wprowadzenie mechanizmu „zielonej kartki”, który dałby parlamentom narodowym możliwość zaproponowania wniosku ustawodawczego do rozpatrzenia przez Komisję; sugeruje w związku z tym, że można by zastanowić się nad liczbą parlamentów narodowych wymaganą do uruchomienia takiej procedury oraz nad zakresem jej skutków; podkreśla, że ewentualne wprowadzenie takiego mechanizmu nie powinno osłabiać instytucji unijnych oraz zwykłej procedury ustawodawczej;

14.

przyjmuje do wiadomości wniosek złożony przez niektóre parlamenty narodowe w sprawie wydłużenia ośmiotygodniowego terminu na przedstawienie przez nie uzasadnionej opinii na mocy art. 6 Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności; w związku z tym uważa, że można by rozważyć kwestię odpowiedniego okresu, który parlamenty narodowe powinny mieć na wydanie uzasadnionych opinii, gdyby zwróciły się o to ze względu na ograniczenia czasowe wynikające z uzasadnionych obiektywnych przyczyn, takich jak klęski żywiołowe i okresy wolne od pracy, do uzgodnienia między parlamentami narodowymi a Komisją; uważa, że byłoby to możliwe do osiągnięcia w drodze zobowiązania politycznego uzgodnionego w pierwszym rzędzie przez instytucje i parlamenty narodowe i nie spowodowałoby opóźnienia w przyjęciu odnośnego prawodawstwa; podkreśla, że taki okres powinien zapewniać równowagę między prawem parlamentów narodowych do zgłoszenia sprzeciwu na podstawie zasady pomocniczości a skutecznością, z jaką Unia powinna reagować na postulaty obywateli; w związku z tym zauważa, że parlamenty narodowe mają możliwość interwencji i rozważenia kwestii zgodności z zasadą pomocniczości przed prezentacją inicjatywy ustawodawczej przez Komisję, gdy przedstawia ona zielone i białe księgi lub roczny program prac; uważa, że od czasu przyjęcia Traktatu z Lizbony zaangażowanie parlamentów narodowych w sprawy UE znacznie wzrosło, m.in. dzięki ich regularnym kontaktom z innymi parlamentami narodowymi;

15.

uważa, że jeżeli państwa członkowskie zgodzą się na wydłużenie terminu przyznanego parlamentom narodowym na wydanie uzasadnionej opinii na podstawie art. 6 Protokołu nr 2, wówczas należy to uwzględnić przy najbliższej zmianie traktatu; wydłużenie tego terminu można by w takiej sytuacji również określić w prawie wtórnym;

16.

przypomina, że parlamenty narodowe mogą w każdej chwili wyrażać wątpliwości dotyczące pomocniczości w ramach procedury konsultacji lub w ramach dialogu politycznego poprzez skierowanie opinii do Komisji;

17.

wzywa parlamenty narodowe i Parlament Europejski do aktywniejszej współpracy, m.in. poprzez rozwój nieoficjalnych kontaktów pomiędzy posłami do Parlamentu Europejskiego a posłami do parlamentów narodowych w odniesieniu do konkretnych obszarów polityki;

18.

uważa, że ważne jest wspieranie parlamentów narodowych i regionalnych za pośrednictwem narzędzi umożliwiających wymianę informacji, np. poprzez stworzenie platformy informatycznej, do której mieliby dostęp obywatele UE; podkreśla, że szczególnie w związku z tym, iż liczba uzasadnionych opinii przekazanych przez parlamenty narodowe w 2014 r. pozostawała bez zmian w stosunku do liczby wniosków Komisji, należy wypracować mechanizm umożliwiający zwiększenie udziału tych parlamentów w procesie ustawodawczym UE, przy czym jednak należy w pełni respektować kompetencje każdej instytucji oraz zasadę pomocniczości;

19.

zachęca do wykorzystania współpracy międzyparlamentarnej w celu wzmocnienia roli parlamentów narodowych w unijnym procesie prawodawczym; podkreśla znaczenie lepszego wykorzystania narzędzi międzyparlamentarnych, którymi dysponują parlamenty narodowe, takich jak COSAC, posiedzenia międzyparlamentarne organizowane przez Parlament Europejski, a także konferencja międzyparlamentarna ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony;

20.

uważa, że ważne jest szerzenie wśród parlamentów narodowych wiedzy na temat ich szczególnej roli w europejskim procesie decyzyjnym oraz szersze propagowanie korzystania z systemu IPEX, który ułatwia wymianę informacji; przypomina, że regularnie organizowane przez Komisję konsultacje publiczne mogłyby być źródłem informacji, jednak posłowie do parlamentów narodowych rzadko z nich korzystają;

21.

zaleca, aby w większym stopniu korzystać z sieci przedstawicieli parlamentów narodowych, tak aby podnosić poziom wiedzy na temat zasad pomocniczości i proporcjonalności oraz poprawić funkcjonowanie systemu IPEX;

22.

uważa, że uzasadnione opinie wydawane przez parlamenty narodowe zgodnie z art. 7 ust. 1 Protokołu nr 2 powinny być należycie uwzględniane przez wszystkie instytucje UE w unijnym procesie podejmowania decyzji, w związku z czym zachęca instytucje UE do poczynienia odpowiednich ustaleń;

23.

przypomina, że zasada proporcjonalności zapisana w art. 5 TUE wymaga, aby „zakres i forma działania Unii nie [wykraczały] poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów traktatów”; podkreśla, że Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że zasada proporcjonalności „wymaga, by środki prawne wynikające z zastosowania przepisów wspólnotowych były odpowiednie do realizacji zgodnego z prawem celu zamierzonego przez dane regulacje i nie wykraczały poza to, co jest konieczne do jego osiągnięcia”;

24.

wzywa Komisję do systematycznego prowadzenia zintensyfikowanych ocen proporcjonalności w odniesieniu do każdego wniosku ustawodawczego, co powinno obejmować odpowiednią analizę różnych dostępnych wariantów ustawodawczych oraz wyczerpujące objaśnienie co do skutków środowiskowych, społecznych i gospodarczych oczekiwanych po rozwiązaniu wybranym spośród tych wariantów, a także co do jego potencjalnego wpływu na konkurencyjność oraz MŚP; uważa, że zintensyfikowane oceny proporcjonalności powinny pomóc Komisji w odrzucaniu rozwiązań, które mają nieproporcjonalny wpływ lub niepotrzebnie obciążają obywateli, przedsiębiorstwa, w szczególności MŚP, społeczeństwo obywatelskie, pracowników lub inne zainteresowane podmioty, oraz powinny umożliwiać lepsze rozpatrywanie wniosków pod kątem zasady proporcjonalności; uważa, że można by rozważyć poszerzenie zakresu uzasadnionych opinii, tak aby obejmowały one przestrzeganie zasady proporcjonalności;

25.

wzywa Komisję, aby we współpracy z parlamentami narodowymi oceniła możliwość ustalenia niewiążących wytycznych mających na celu ułatwienie tym parlamentom dokonywania oceny zgodności wniosków ustawodawczych z zasadami pomocniczości i proporcjonalności;

26.

z zadowoleniem przyjmuje deklarację przewodniczących Izby Deputowanych Włoch, Zgromadzenia Narodowego Francji, niemieckiego Bundestagu i Izby Deputowanych Luksemburga, w której podkreślili oni, że „potrzeba więcej, a nie mniej Europy, aby sprostać wyzwaniom, wobec których stoimy, zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i zewnętrznym”;

27.

przypomina, że można już wprowadzić szereg inicjatyw służących poprawie współpracy między instytucjami europejskimi i parlamentami narodowymi oraz zwiększeniu jej skuteczności, a w szczególności:

—	proponuje, aby uzasadnione opinie parlamentów narodowych, przesyłane na podstawie art. 6 Protokołu nr 2 załączonego do TUE i TFUE, były niezwłocznie przekazywane współustawodawcom;

—	sugeruje, że Komisja mogłaby przygotować wytyczne w sprawie uzasadnionych opinii dotyczących kwestii pomocniczości z udziałem parlamentów narodowych, z zastrzeżeniem ich uprawnień dyskrecjonalnych;

—	zachęca parlamenty narodowe do przekazywania uwag na temat ocen wykonanych przez Komisję;

28.

uważa, że Komisja, Rada i Parlament powinny należycie uwzględniać oceny zgodności z zasadami pomocniczości i proporcjonalności przygotowywane przez Komitet Regionów, gdy wydaje on opinie w sprawie wniosków ustawodawczych;

29.

podkreśla, że prawodawstwo powinno być zrozumiałe i jasne, umożliwiać stronom łatwe zrozumienie ich praw i obowiązków, zawierać odpowiednie wymogi dotyczące sprawozdawczości, monitorowania i oceny, zapobiegać nieproporcjonalnym kosztom i być łatwe do wdrożenia;

30.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0103.

(2) Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0061.

(3) Dz.U. C 353 E z 3.12.2013, s. 117.

(4) Dz.U. C 51 E z 22.2.2013, s. 87.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/57

P8_TA(2017)0211

FinTech: Wpływ technologii na przyszłość sektora finansowego

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie FinTech: wpływ technologii na przyszłość sektora finansowego (2016/2243(INI))

(2018/C 307/06)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 maja 2016 r. w sprawie wirtualnych walut (1),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 września 2016 r. w sprawie dostępu do finansowania dla MŚP i zwiększenia różnorodności finansowania MŚP w unii rynków kapitałowych (2),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie zielonej księgi w sprawie detalicznych usług finansowych (3),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 września 2016 r. pt. „Unia rynków kapitałowych – przyspieszenie reformy” (COM(2016)0601),

—	uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 3 maja 2016 r. pt. „Finansowanie społecznościowe w unii rynków kapitałowych UE” (SWD(2016)0154),

—	uwzględniając dokument Komisji dotyczący publicznych konsultacji z dnia 10 stycznia 2017 r. w sprawie budowy europejskiej gospodarki opartej na danych (COM(2017)0009),

—	uwzględniając sprawozdanie europejskich urzędów nadzoru z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie automatyzacji doradztwa finansowego,

—	uwzględniając dokument konsultacyjny europejskich urzędów nadzoru z dnia 19 grudnia 2016 r. w sprawie wykorzystywania dużych zbiorów danych przez instytucje finansowe (JC 2016 86),

—	uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego z dnia 26 lutego 2015 r. w sprawie finansowania społecznościowego opartego na udzielaniu pożyczek (EBA/Op/2015/03);

—	uwzględniając dokument konsultacyjny Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego z dnia 4 maja 2016 r. w sprawie innowacyjnego wykorzystywania danych konsumentów przez instytucje finansowe (EBA/DP/2016/01),

—	uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych z dnia 18 grudnia 2014 r. w sprawie finansowania społecznościowego opartego na inwestowaniu (ESMA/2014/1378),

—	uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych z dnia 7 stycznia 2017 r. w sprawie technologii zdecentralizowanej księgi rachunkowej stosowanej na rynkach papierów wartościowych,

—	uwzględniając sprawozdanie Wspólnego Komitetu Europejskich Urzędów Nadzoru z dnia 7 września 2016 r. w sprawie zagrożeń i słabości w systemie finansowym UE,

—	uwzględniając tablicę wskaźników ryzyka Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego opierającą się na danych za trzeci kwartał 2016 r.,

—	uwzględniając tablicę wskaźników ryzyka Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) z marca 2016 r.,

—	uwzględniając piąte sprawozdanie EIOPA z dnia 16 grudnia 2016 r. dotyczące trendów konsumenckich (EIOPA-BoS-16-239),

—	uwzględniając tablicę wskaźników ryzyka Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych dotyczącą czwartego kwartału 2016 r.,

—	uwzględniając dokument okolicznościowy Europejskiego Banku Centralnego nr 172 z kwietnia 2016 r. pt.: „Technologie zdecentralizowanej księgi rachunkowej w obsłudze posttransakcyjnej papierów wartościowych: rewolucja czy ewolucja?”

—	uwzględniając opracowanie Komitetu ds. Systemów Płatności i Rozrachunku z lutego 2017 r. pt.: „Technologia zdecentralizowanej księgi rachunkowej w płatnościach, rozliczeniach i rozrachunkach: ramy analityczne”,

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinię Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A8-0176/2017),

mając na uwadze, że technologia finansowa (FinTech) powinna być rozumiana jako umożliwienie finansowania lub jego zapewnienie za pośrednictwem nowych technologii oraz że ma ona wpływ na cały sektor finansowy i wszystkie jego segmenty, od bankowości po ubezpieczenia, fundusze emerytalne, doradztwo w zakresie inwestycji, usługi płatnicze i infrastruktury rynkowe;

B.	mając na uwadze, że usługi finansowe zawsze opierały się na technologii i ewoluowały zgodnie z innowacjami technologicznymi;

mając na uwadze, że każdy podmiot może należeć do branży FinTech, niezależnie od swojej formy prawnej; mając na uwadze, że łańcuch wartości w sektorze usług finansowych w coraz większym stopniu obejmuje alternatywne podmioty, takie jak przedsiębiorstwa typu start-up czy giganci technologiczni; mając na uwadze, że w związku z tym termin ten obejmuje dużą grupę przedsiębiorstw i usług, które znacząco różnią się od siebie, niosą ze sobą odmienne wyzwania i które muszą być odmiennie traktowane pod względem regulacyjnym;

mając na uwadze, że podstawą wielu różnych zmian w branży FinTech są nowe technologie, takie jak zastosowania technologii zdecentralizowanej księgi rachunkowej, innowacyjne sposoby płatności, robo-doradztwo, duże zbiory danych, przetwarzanie w chmurze, innowacyjne rozwiązania pozwalające na onboarding/identyfikację klienta, platformy finansowania społecznościowego i wiele innych;

E.	mając na uwadze, że inwestycje w stosowanie technologii finansowej sięgają miliardów euro i są z każdym rokiem coraz większe;

mając na uwadze, że zastosowania technologii dojrzewają w różnym rytmie, a skala i oddziaływanie ich rozwoju nie są zbadane, jednak mają one potencjał wniesienia do sektora finansowego ogromnych zmian; mając na uwadze, że niektóre zastosowania technologii finansowej mogą kiedyś nabrać znaczenia systemowego;

mając na uwadze, że rozwój branży FinTech powinien sprzyjać rozwojowi i konkurencyjności europejskiego systemu finansowego i europejskiej gospodarki, w tym dobrobytowi europejskich obywateli, przy jednoczesnym zwiększaniu stabilności finansowej i przy zachowaniu możliwie najwyższego poziomu ochrony konsumentów;

mając na uwadze, że technologia finansowa może przynieść znaczne korzyści, takie jak szybsze, tańsze, bardziej dopasowane do indywidualnych potrzeb, zapewniające większe włączenie, bardziej niezawodne oraz bardziej przejrzyste i lepsze usługi finansowe dla konsumentów i przedsiębiorstw, oraz otworzyć wiele nowych możliwości biznesowych dla europejskich przedsiębiorców; mając na uwadze, że w dziedzinie detalicznych usług finansowych doświadczenia konsumenckie stanowią dla podmiotów działających na rynku siłę napędową; mając na uwadze, że postępy i innowacje w sektorze finansowym nie powinny wykluczać gotówki jako środka płatniczego;

I.	mając na uwadze, że rozwój nowych usług finansowych i cyfryzacja istniejących usług zmieni dynamikę rynkową sektora usług finansowych, dzięki wprowadzaniu przez podmioty i między nimi nowych rodzajów konkurencji, innowacji, partnerstwa i outsourcingu;

mając na uwadze, że promowanie sprawiedliwej konkurencji, neutralizowanie „rent ekonomicznych”, w przypadku gdy takowe istnieją, oraz tworzenie równych szans w odniesieniu do usług finansowych w UE są niezbędne dla stymulowania rozwoju technologii finansowej w Europie oraz gwarantowania współpracy między wszystkimi podmiotami;

K.	mając na uwadze, że badania ekonomiczne pokazały, iż oszczędność kosztowa systemu finansowego mogłaby prowadzić do niższych cen konsumpcyjnych detalicznych usług i produktów finansowych; mając na uwadze, że technologia finansowa może przyczynić się do takiego spadku cen;

mając na uwadze, że rozwiązania z zakresu technologii finansowej mogą zwiększyć dostęp do kapitału, w szczególności dla MŚP, dzięki transgranicznym usługom finansowym oraz alternatywnym kanałom udzielania kredytów i inwestowania, takim jak finansowanie społecznościowe i pożyczki społecznościowe, wzmacniając tym samym unię rynków kapitałowych;

M.	mając na uwadze, że rozwój branży FinTech może również ułatwić transgraniczne przepływy finansowe oraz integrację rynków kapitałowych w Europie, a tym samym pobudzać transgraniczną działalność gospodarczą i dzięki temu umożliwiać ukończenie unii rynków kapitałowych;

mając na uwadze, że rozwój branży FinTech, w szczególności w dziedzinie krajowych i transgranicznych rozwiązań płatniczych, może również wspierać ciągły rozwój jednolitego rynku towarów i usług oraz ułatwiać osiągnięcie określonych przez G-20 i G-8 „celów 5x5” – redukcji kosztów przekazów pieniężnych;

mając na uwadze, że technologia finansowa może służyć jako skuteczne narzędzie włączenia społecznego pod względem finansowym, otwierając dostęp do zindywidualizowanych usług finansowych tym, którzy wcześniej takiego dostępu nie mieli, a tym samym zapewniając wzrost gospodarczy bardziej sprzyjający włączeniu społecznemu; mając na uwadze, że aby branża FinTech mogła zagwarantować rzeczywiste włączenie społeczne pod względem finansowym, konieczne jest rozwiązanie problemów edukacji finansowej i umiejętności cyfrowych wśród obywateli europejskich;

mając na uwadze, że prawodawstwo, regulacje oraz nadzór muszą zostać dostosowane do innowacji i osiągnąć właściwą równowagę między zachętami do innowacyjnej ochrony inwestorów i konsumentów a stabilnością finansową; mając na uwadze, że branża FinTech wymaga bardziej wyważonego podejścia między „regulacją instytucji” a „regulacją działalności”; mając na uwadze, że złożone zależności między branżą FinTech a obowiązującymi przepisami mogą spowodować niedopasowania, gdyż przedsiębiorstwa i usługodawcy podlegają różnym regulacjom, nawet gdy prowadzona przez te podmioty działalność jest zasadniczo identyczna, a także gdy niektóre działania nie są dobrze ujęte w definicji lub/i w zakresie działalności w obecnych uregulowaniach; mając na uwadze, że obecnie istniejące w UE ramy ochrony konsumentów i inwestorów dotyczące usług finansowych nie uwzględniają w odpowiedni sposób wszystkich innowacji z zakresu technologii finansowej;

mając na uwadze, że europejskie organy nadzoru rozpoczęły identyfikowanie potencjalnych zagrożeń i korzyści związanych z innowacyjnymi technologiami finansowymi; mając na uwadze, że właściwe organy krajowe monitorują te zmiany w obszarze technologii i proponują różne podejścia; mając na uwadze, że jak dotąd rozwój ekosystemu technologii finansowej w Europie był utrudniany przez rozbieżne przepisy w państwach członkowskich, a także przez brak współpracy rynków; jest zdania, że dla rozwoju solidnego ekosystemu technologii finansowej w Europie istotne są zdecydowane działania UE mające na celu wspieranie wspólnego podejścia do technologii finansowej;

mając na uwadze, że technologia finansowa może przyczynić się do obniżenia poziomu ryzyka w systemie finansowym przez decentralizację i dekoncentrację zagrożeń, szybsze rozliczenia i rozrachunki płatności gotówkowych i operacji obrotu papierami wartościowymi, a także lepsze zarządzanie zabezpieczeniem i lepszą optymalizację kapitału;

mając na uwadze, że niektóre z największych skutków technologii finansowej mogą być odczuwane w obrębie posttransakcyjnego łańcucha wartości, który obejmuje takie usługi jak rozliczenia, rozrachunki, usługi powiernicze dotyczące aktywów i sprawozdawczość regulacyjną, i w przypadku którego technologie takie jak DLT mogą przekształcić cały sektor; mając na uwadze, że w obrębie tego łańcucha wartości niektórzy pośrednicy, jak depozytariusze, kontrahenci centralni i centralne depozyty papierów wartościowych, mogą w długiej perspektywie stać się zbędni, podczas gdy niektóre inne funkcje będą musiały nadal być wykonywane przez niezależne podmioty objęte regulacjami;

mając na uwadze, że technologia regulacyjna (RegTech) może przynieść znaczne korzyści instytucjom finansowym i organom nadzoru poprzez wprowadzenie nowych technologii, które mogą być wykorzystywane, by w sposób bardziej przejrzysty, bardziej wydajny i w czasie rzeczywistym dostosowywać się do wymogów regulacyjnych i w zakresie zgodności;

mając na uwadze, że technologia ubezpieczeniowa (InsurTech) polega na umożliwianiu świadczenia lub świadczeniu usług ubezpieczeniowych za pośrednictwem nowych technologii, na przykład poprzez zautomatyzowane doradztwo, zautomatyzowaną ocenę ryzyka i wykorzystywanie dużych zbiorów danych, lecz także poprzez oferowanie ubezpieczeń od nowych rodzajów zagrożeń, takich jak ataki cybernetyczne;

mając na uwadze, że aby pobudzić innowacyjność finansową w Europie, w szczególności z myślą o przekształcaniu przedsiębiorstw typu start-up w przedsiębiorstwa typu scale-up, pilnie potrzebny jest zwiększony dostęp do finansowania dla przedsiębiorstw pracujących nad rozwojem produktów i usług branży FinTech, a także dla innowacyjnych partnerów biznesowych zaopatrujących te przedsiębiorstwa w materiały technologiczne potrzebne do tworzenia tych produktów i świadczenia tych usług; mając na uwadze, że w związku z tym dostępność kapitału wysokiego ryzyka jako źródła finansowania oraz istnienie silnego sektora technologii to kluczowe warunki wspierania silnego ekosystemu technologii finansowej w Europie;

mając na uwadze, że ataki cybernetyczne stanowią coraz większe zagrożenie dla całej infrastruktury cyfrowej, a więc również dla infrastruktury finansowej; mając na uwadze, że sektor finansowy jest trzy razy bardziej narażony na ryzyko ataków niż jakikolwiek inny sektor; mając na uwadze, że bezpieczeństwo, niezawodność i ciągłość jego usług to warunki wstępne zagwarantowania zaufania obywateli do tego sektora; mając na uwadze, że w tym sektorze konsumenci detaliczni są również wyjątkowo narażeni na podobne ataki lub na kradzież tożsamości;

mając na uwadze, że odbiorniki hybrydowe stanowią integralną część usług technologii finansowej; mając na uwadze, że internet rzeczy jest szczególnie narażony na ataki cybernetyczne, w związku z czym stanowi szczególne wyzwanie pod względem bezpieczeństwa cybernetycznego; mając na uwadze, że system hybrydowy jest jedynie tak bezpieczny, jak jego najsłabszy element;

Y.	mając na uwadze, że wraz z pojawieniem się branży FinTech konsumenci i inwestorzy muszą nadal mieć zapewnione wysokie standardy ochrony konsumenta i inwestora, ochrony danych i praw do prywatności oraz odpowiedzialności prawnej ponoszonej przez dostawców usług finansowych;

mając na uwadze, że dla ułatwienia stosowania technologii finansowej istotne jest, aby stworzyć spójne i użyteczne ramy regulacyjne oraz konkurencyjne środowisko, które umożliwi branży FinTech rozwój i wykorzystanie różnych bezpiecznych i charakteryzujących się prostym interfejsem innowacyjnych narzędzi bezpiecznego szyfrowania i identyfikacji oraz uwierzytelniania w usługach online;

AA.

mając na uwadze, że automatyzacja w sektorze finansowym, tak jak w innych sektorach, może zaburzyć istniejące wzorce zatrudnienia, mając na uwadze, że udoskonalenie i rozwój szkoleń umiejętności i procesów przekwalifikowania będzie musiało stanowić centralny element każdej europejskiej strategii w dziedzinie technologii finansowej;

AB.	mając na uwadze, że struktura rynku w wielu dziedzinach gospodarki cyfrowej ze względu na efekty sieciowe jest nakierowana na niewielką liczbę uczestników rynku, co wiąże się z wyzwaniami z zakresu prawa konkurencji i przeciwdziałania praktykom monopolistycznym;

Określenie ram UE w zakresie technologii finansowej

z zadowoleniem przyjmuje dalszy rozwój branży FinTech i wzywa Komisję do sporządzenia kompleksowego planu działania w zakresie technologii finansowej w ramach strategii UE dotyczących unii rynków kapitałowych i jednolitego rynku cyfrowego, który ogólnie może przyczynić się do urzeczywistnienia wydajnego i konkurencyjnego, bardziej pogłębionego i bardziej zintegrowanego oraz stabilnego i zrównoważonego europejskiego systemu finansowego, zapewnić długookresowe korzyści gospodarce realnej oraz zapewnić ochronę konsumenta i inwestora, a także pewność regulacyjną;

z zadowoleniem przyjmuje niedawne utworzenie grupy zadaniowej ds. technologii finansowej, której zadaniem jest ocena innowacji w tym obszarze i jednoczesne opracowanie strategii pokonywania potencjalnych wyzwań związanych z technologią finansową, oraz przeprowadzenie przez Komisję konsultacji publicznych w sprawie technologii finansowych; zwraca się do Komisji o włączenie Parlamentu w prace grupy zadaniowej ds. technologii finansowej; uważa, że te ostatnie inicjatywy Komisji stanowią zasadniczy krok w kierunku opracowania kompleksowej strategii FinTech oraz zmniejszenia niepewności regulacyjnej dla przedsiębiorstw z tej branży;

jest zdania, że technologia finansowa może pomóc w zapewnieniu sukcesu inicjatyw w dziedzinie unii rynków kapitałowych, na przykład dzięki dywersyfikacji możliwości finansowania w UE, a ponadto zachęca Komisję do wykorzystania zalet technologii finansowej podczas realizowania projektu unii rynków kapitałowych;

wzywa Komisję, by przyjęła proporcjonalne, przekrojowe i całościowe podejście do swoich prac w zakresie technologii finansowej oraz by wyciągnęła wnioski z tego, co uczyniono w innych jurysdykcjach i poczyniła dostosowania do wielości podmiotów i stosowanych modeli biznesowych; wzywa Komisję, by w razie konieczności stała się pionierem w zapewnianiu korzystnego otoczenia dla europejskich ośrodków i przedsiębiorstw z branży technologii finansowej, pozwalającego im zwiększać skalę działalności;

podkreśla, że przepisy dotyczące usług finansowych, zarówno na szczeblu UE, jak i na szczeblu krajowym, powinny w razie potrzeby zostać poddane przeglądowi oraz powinny być wystarczająco proinnowacyjne, tak by można było zapewnić i utrzymać równe warunki działania dla odnośnych podmiotów; zaleca w szczególności, by zgodnie z zasadą innowacyjności poddano starannej ocenie potencjalne skutki przepisów na innowacje, jako część oceny oddziaływania, aby te zmiany przyniosły, w jak największym zakresie, znaczące korzyści gospodarcze i społeczne;

podkreśla, że w celu zapewnienia równych warunków działania, a jednocześnie zagwarantowania łatwego dostępu dla nowych uczestników rynku oraz by zapobiegać arbitrażowi regulacyjnemu w państwach członkowskich i różnym statusom prawnym, prawodawstwo i nadzór w dziedzinie technologii finansowej powinny opierać się na następujących zasadach:

a.	takie same usługi i ryzyko: zastosowanie powinny mieć takie same przepisy, niezależnie od rodzaju podmiotu prawnego, którego to dotyczy lub jego lokalizacji w UE;

b.	neutralność technologiczna;

c.	podejście oparte na analizie ryzyka, z uwzględnieniem zasady proporcjonalności działań legislacyjnych i nadzorczych do ryzyka i istotności zagrożeń;

zaleca, by właściwe organy dopuszczały i wspierały kontrolowane próby zastosowania nowych technologii, zarówno w odniesieniu do nowych, jak i już istniejących uczestników rynku; zauważa, że takie kontrolowane otoczenie dla eksperymentów może przybrać postać piaskownicy regulacyjnej dla usług w zakresie technologii finansowej z potencjalną korzyścią dla społeczeństwa, która zbliża szeroką gamę uczestników rynku, przy czym takie piaskownice istnieją już i cieszą się powodzeniem w niektórych państwach członkowskich; podkreśla, że aktywne i ukierunkowane na przyszłość podejście władz w zakresie dialogu z uczestnikami rynku i wszystkimi innymi zainteresowanymi stronami jest konieczne i może pomóc organom nadzoru i organom regulacyjnym w rozwoju fachowej wiedzy technicznej; zwraca się do właściwych organów, by, w uzupełnieniu do prac Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego, rozważyły opracowanie finansowych i/lub operacyjnych narzędzi na potrzeby testów warunków skrajnych w odniesieniu do zastosowań technologii finansowej, które mogą wiązać się z ryzykiem systemowym;

podkreśla, że niektóre banki centralne już teraz prowadzą próby z cyfrową walutą banku centralnego, a także z innymi nowymi technologiami; zachęca właściwe organy w Europie do przeprowadzenia oceny oddziaływania potencjalnych zagrożeń i korzyści związanych z dystrybuowaną i opartą na księdze wersją cyfrowej waluty banku centralnego oraz powiązanych wymogów koniecznych dla zapewnienia ochrony konsumenta i przejrzystości; zachęca je również do podejmowania podobnych prób z myślą o dotrzymaniu kroku zmianom na rynku;

podkreśla znaczenie rozwijania przez organy regulacyjne i organy nadzoru wystarczającej fachowej wiedzy technicznej, aby odpowiednio kontrolować coraz bardziej złożone usługi w zakresie technologii finansowej; podkreśla, że dzięki tej kontroli na bieżąco organy regulacyjne będą w stanie wykryć i przewidzieć konkretne rodzaje ryzyka związane z zastosowaniem różnych technologii oraz w razie konieczności podjąć natychmiastowe działania, posługując się jasnym planem;

10.

podkreśla zatem znaczenie utworzenia w obrębie organów regulacyjnych i organów nadzoru punktu kompleksowej obsługi dla dostawców i użytkowników usług w zakresie technologii finansowej; dostrzega potrzebę zwalczania partykularyzmu nadzorczego w poszczególnych sektorach i zaleca bliską współpracę organów nadzoru sektora finansowego z innymi właściwymi organami krajowymi i europejskimi, które posiadają wymaganą fachową wiedzę techniczną;

11.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zachęcały do tworzenia nowych projektów badawczych związanych z technologią finansową oraz by wspierały tworzenie takich projektów;

12.

podkreśla znaczenie stymulowania innowacji finansowych w Europie; apeluje, by dostawcy innowacyjnych usług finansowych i innowacyjnych przedsięwzięć mieli ułatwiony dostęp do finansowania, które zapewni im materiały niezbędne do świadczenia tych usług;

13.

podkreśla, że przedsiębiorstwa z branży FinTech pozytywnie przyczyniają się do rozwoju pośrednictwa finansowego, ale stwarzają też nowe zagrożenia związane ze stabilnością finansową; zauważa, że organy regulacyjne i organy nadzoru otrzymują ogromną ilość informacji w bilansach sporządzanych przez uznane instytucje finansowe i dotyczących wdrażania wielu ram regulacyjnych, takich jak wymogi kapitałowe, wskaźnik dźwigni i wskaźnik płynności itp., natomiast w przypadku pożyczkodawców niebędących bankami, na przykład działających w sektorze finansowania społecznościowego i pożyczek społecznościowych, trudno jest uzyskać wystarczające informacje o prowadzonej przez nich działalności w dziedzinie pośrednictwa finansowego z ich bilansów; wzywa w związku z tym organy regulacyjne i organy nadzoru do rozważenia, w jaki sposób mogłyby one uzyskiwać odpowiednie informacje nadzorcze pozwalające zapewnić stabilność finansową, a w razie potrzeby nakładać ograniczenia regulacyjne w odniesieniu do bilansów w celu osiągnięcia i utrzymania stabilności finansowej;

14.

podkreśla, że technologia regulacyjna może przyczynić się do poprawy procesów zapewniania zgodności, w szczególności jakości informacji nadzorczych i terminowości ich przekazywania, dzięki uproszeniu ich i zwiększeniu ich racjonalności pod względem kosztów; apeluje do właściwych organów, by wyjaśniły warunki prawne, na jakich dozwolony jest outsourcing działań w zakresie zgodności regulacyjnej przez nadzorowane podmioty stronom trzecim, dopilnowując, by obowiązywały właściwe ustalenia dotyczące nadzoru nad stronami trzecimi oraz by odpowiedzialność prawna za zgodność spoczywała na podmiocie nadzorowanym; wzywa właściwe organy, w szczególności Komisję, aby w ramach prac związanych z europejskim forum potransakcyjnym przyjęła proaktywne podejście jeśli chodzi o próbę zrozumienia barier dla zastosowania nowych rozwiązań w dziedzinie technologii finansowej i technologii regulacyjnej w obszarach procesów przedtransakcyjnych i posttransakcyjnych, które wchodzą w zakres dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID), rozporządzenia w sprawie infrastruktury rynku europejskiego (EMIR) i rozporządzenia w sprawie rozrachunku papierów wartościowych i centralnych depozytów papierów wartościowych oraz, w przypadku gdy takie bariery nie występują, wyjaśniła prawa podmiotów do korzystania z takich rozwiązań do celów wypełniania ich zobowiązań wynikających z tych przepisów;

15.

przypomina, że w całej UE powinny być dostępne innowacyjne usługi finansowe, a zatem nie powinny być one w nieuzasadniony sposób utrudniane w transgranicznym świadczeniu usług wewnątrz Unii; wzywa Komisję i europejskie urzędy nadzoru do monitorowania i unikania przypadków nakładania się przepisów, nowych barier utrudniających wejście na rynek oraz krajowych barier dla tych usług; wzywa Komisję, aby zapobiegała powstawaniu barier między państwami członkowskimi wynikających z niespójności między systemami krajowymi oraz by promowała najlepsze praktyki w podejściach regulacyjnych państw członkowskich; wzywa Komisję i europejskie urzędy nadzoru do stosowania w odpowiednich przypadkach systemów udzielania zezwoleń dla dostawców nowych usług finansowych oferowanych w całej Unii; wspiera wysiłki Komisji mające na celu znalezienie sposobów, w jakie UE może przyczynić się do poprawy wyboru, przejrzystości i konkurencyjności detalicznych usług finansowych z korzyścią dla europejskich konsumentów i podkreśla, że cel ten powinien mieć charakter uzupełniający w stosunku do celu zwiększania efektywności systemu finansowego;

16.

z zadowoleniem przyjmuje fakt pojawienia się w całej UE dynamicznych społeczności branży technologii finansowej; wzywa Komisję i odpowiednie organy zarządzania gospodarką UE do nawiązania bliskiej współpracy z ośrodkami technologii finansowej, zwiększania inteligentnej przedsiębiorczości tych społeczności i ich przedsięwzięć, przez wspieranie i finansowanie innowacji oraz postrzeganie ich jako źródła przyszłej przewagi konkurencyjnej UE w sektorze finansowym;

17.

zauważa, że przedsiębiorstwa typu start-up w branży FinTech są szczególnie narażone na działania oszustów patentowych, tj. podmiotów, które kupują patenty z zamiarem wykorzystania ich przeciwko przedsiębiorstwom już wykorzystującym prawa do tych rozwiązań technologicznych, grożąc pozwami o naruszenie praw patentowych; wzywa Komisję, by przeanalizowała tę sytuację i przedstawiła sugestie dotyczące środków przeciwdziałania oszustom patentowym w obszarze technologii finansowej;

18.

podkreśla potencjalną rolę technologii finansowej w cyfryzacji usług użyteczności publicznej, co przyczyni się do większej efektywności tych usług, na przykład w dziedzinie poboru podatków i przeciwdziałania oszustwom podatkowym;

19.

podkreśla, że struktura rynku w wielu dziedzinach gospodarki cyfrowej ze względu na efekty sieciowe jest nakierowana na niewielką liczbę uczestników rynku, co wiąże się z wyzwaniami z zakresu prawa konkurencji i przeciwdziałania praktykom monopolistycznym; apeluje do Komisji o zbadanie trafności ram w dziedzinie prawa konkurencji w kontekście wyzwań gospodarki cyfrowej ogólnie, a technologii finansowych w szczególności;

20.

podkreśla, że istnieje możliwość dalszego udoskonalenia rozwiązań, które mogą być wykorzystywane w płatnościach transgranicznych; popiera rozwój takich rozwiązań w Europie, a ponadto wyraża ubolewanie z powodu dużego stopnia fragmentacji rynku bankowości internetowej w UE oraz braku ogólnounijnego i stanowiącego europejską własność systemu płatności kartami kredytowymi lub debetowymi; uważa, że ma to zasadnicze znaczenie dla sprawnego funkcjonowania unii rynków kapitałowych oraz jest głównym elementem jednolitego rynku cyfrowego, ponieważ sprzyja rozwojowi europejskiego handlu elektronicznego i transgranicznej konkurencji w usługach finansowych; wzywa Komisję do określenia działań, które umożliwią stworzenie otoczenia sprzyjającego rozwojowi takiego systemu; uznaje konieczność współistnienia takiego systemu i w stosownych przypadkach zapewnienia jego interoperacyjności z innymi innowacyjnymi rozwiązaniami płatniczymi w celu zapewnienia konkurencji;

21.

podkreśla, że konsumenci są katalizatorem rozwoju technologii finansowej; podkreśla, że celem wszelkich przyszłych zmian ustawodawczych powinno być wspieranie konsumentów podczas tej transformacji;

Dane

22.

przypomina, że gromadzenie i analiza danych odgrywają centralną rolę jeśli chodzi o technologię finansową, a zatem podkreśla, jak potrzebne jest spójne i neutralne pod względem technologicznym stosowanie istniejących przepisów w dziedzinie danych, w tym ogólnego rozporządzenia o ochronie danych, zmienionej dyrektywy w sprawie usług płatniczych, rozporządzenia w sprawie usług elektronicznej identyfikacji i uwierzytelnienia (eIDAS), czwartej dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa sieci i systemów informacyjnych; podkreśla, że dla wzmocnienia innowacyjnego finansowania w Europie konieczny jest swobodny przepływ danych w obrębie Unii; wzywa Komisję do podjęcia środków gwarantujących, aby w kontekście świadczenia usług finansowych były wykorzystywane wyłącznie obiektywne i istotne dane; z zadowoleniem przyjmuje dokument Komisji dotyczący publicznych konsultacji z dnia 10 stycznia 2017 r. w sprawie budowy europejskiej gospodarki opartej na danych (COM(2017)0009), który powinien dostarczyć dowodów na istnienie lub brak barier ograniczających swobodny przepływ danych w Unii;

23.

podkreśla potrzebę jasnych przepisów dotyczących własności danych, dostępu do danych oraz ich przekazywania; podkreśla, że coraz więcej danych generowanych jest przez maszyny i procesy oparte na nowych technologiach, takich jak uczenie maszynowe; podkreśla, że ogólne rozporządzenie o ochronie danych zapewnia jasne ramy prawne dla ochrony danych osobowych, jednak potrzebna jest większa pewność prawa w odniesieniu do innych kategorii danych; w związku z tym uważa, że należy dokonać jasnego rozróżnienia pomiędzy danymi pierwotnymi a danymi pochodzącymi z dalszego przetwarzania;

24.

podkreśla, że otwarta bankowość i wymiana danych przyczyniają się do zagwarantowania, że wszystkie modele biznesowe technologii finansowej mogą się rozwijać wspólnie, z korzyścią dla konsumentów; podkreśla w związku z tym ostatnie osiągnięcia zmienionej dyrektywy w sprawie usług płatniczych jeśli chodzi o inicjowanie płatności i dostęp do danych dotyczących rachunków bankowych;

25.

podkreśla korzyści, jakie przetwarzanie w chmurze może mieć dla konsumentów i dostawców usług finansowych w zakresie opłacalności, skrócenia czasu wejścia na rynek i lepszego wykorzystania zasobów ICT; zauważa, że w odniesieniu do sektora finansowego brak jest jasnych i kompleksowych europejskich uregulowań i wytycznych dotyczących outsourcingu usług przetwarzania danych w chmurze; podkreśla potrzebę opracowania takich wytycznych oraz wspólnego podejścia do wykorzystania chmury obliczeniowej przez właściwe organy krajowe; podkreśla, że takie uregulowania i wytyczne są potrzebne, by proces przyjęcia zastosowań chmury obliczeniowej stał się sprawny i szybki; zaznacza, że wysokie standardy ochrony danych i konsumenta powinny stanowić część tych wytycznych; wzywa Komisję i europejskie urzędy nadzoru, by zbadały różne możliwości w tym zakresie, takie jak wstępnie zatwierdzone umowy między dostawcami usług w chmurze a instytucjami finansowymi;

26.

zauważa potrzebę kształtowania wśród konsumentów większej świadomości w kwestii wartości ich danych osobowych; zauważa, że konsumenci mogą zawierać umowy o udostępnianie treści cyfrowych w zamian za opłatę; podkreśla, że może przynieść korzyści gospodarcze, ale również być wykorzystywane w sposób dyskryminacyjny; wzywa Komisję do zbadania możliwości stworzenia europejskiej strategii udostępniania danych, aby dać konsumentom możliwość kontroli nad własnymi danymi; uważa, że jasne podejście zorientowane na konsumenta zwiększy zaufanie do usług opartych na chmurze obliczeniowej i będzie stymulować nowe innowacyjne usługi świadczone przez różne podmioty w finansowym łańcuchu wartości, np. przez wykorzystywanie interfejsu programowania aplikacji lub umożliwianie bezpośredniego dostępu do danych w usługach płatności elektronicznych; zwraca się do Komisji o zbadanie przyszłego potencjału systemów zarządzania danymi osobowymi (PIMS) jako narzędzi umożliwiających konsumentom zarządzanie własnymi danymi osobowymi;

27.

przypomina, w kontekście większego wykorzystania danych konsumentów lub dużych zbiorów danych przez instytucje finansowe, przepisy ogólnego rozporządzenia o ochronie danych, który przyznaje osobie, której dane dotyczą, prawo do uzyskania wyjaśnienia co do decyzji (4) opartej na przetwarzaniu zautomatyzowanym lub odwołania się od tej decyzji; zwraca uwagę na potrzebę zagwarantowania możliwości zmiany nieprawidłowych danych oraz dopilnowania, by tylko możliwe do sprawdzenia i istotne dany mogły być wykorzystane; wzywa wszystkie zainteresowane strony do zwiększenia wysiłków, aby zapewnić egzekwowanie tych praw; jest zdania, że zgoda na wykorzystywanie danych osobowych powinna być dynamiczna, a osoba, której dane dotyczą, musi mieć możliwość zmiany lub adaptacji swojej zgody;

28.

zauważa, że większe wykorzystanie danych konsumentów lub dużych zbiorów danych przez instytucje finansowe może przynieść konsumentom korzyści, takie jak rozwój lepiej dostosowanych, podzielonych i tańszych ofert w oparciu o bardziej efektywny przydział ryzyka i kapitału; z drugiej strony zwraca uwagę na rozwój dynamicznego ustalania cen, które może potencjalnie doprowadzić do odwrotnego zjawiska, które mogłoby być szkodliwe dla porównywalności ofert i skutecznej konkurencji oraz dla puli ryzyka i podziału ryzyka, na przykład w sektorze ubezpieczeń;

29.

odnotowuje, że coraz częściej wykorzystuje się łącznie dane osobowe i algorytmy w celu świadczenia usług takich jak robo-doradztwo; podkreśla potencjał robo-doradztwa w zakresie efektywności oraz jego potencjalny pozytywny wpływ na włączenie społeczne pod względem finansowym; podkreśla, że potencjalnie, błędy lub tendencyjność algorytmów albo danych stanowiących podstawę tych obliczeń mogą powodować ryzyko systemowe i szkodzić konsumentom, na przykład przez zwiększenie wyłączenia; wzywa Komisję i europejskie urzędy nadzoru do monitorowania tego ryzyka, aby zagwarantować, że automatyzacja doradztwa finansowego rzeczywiście może zapewnić lepsze, przejrzyste, dostępne i opłacalne doradztwo, oraz do rozwiązania problemu rosnących utrudnień śledzenia odpowiedzialności za szkody wynikające z takiego ryzyka w obecnych ramach odpowiedzialności prawnej za wykorzystanie danych; podkreśla, że w odniesieniu do robo-doradztwa powinny obowiązywać te same wymogi w dziedzinie ochrony konsumenta, co w przypadku osobistego doradztwa na rzecz klienta;

Zagrożenia dla bezpieczeństwa cybernetycznego i technologii informacyjno komunikacyjnych (ICT)

30.

podkreśla potrzebę zapewnienia pełnego bezpieczeństwa w całym łańcuchu wartości usług finansowych; zwraca uwagę na poważne i różnorodne zagrożenia stwarzane przez cyberataki na naszą infrastrukturę rynków finansowych, internet rzeczy, waluty i dane; zwraca się do Komisji, aby uczyniła cyberbezpieczeństwo głównym priorytetem planu działania w dziedzinie technologii finansowej i zwraca się do europejskich urzędów nadzoru i EBC, pełniącego funkcję nadzorczą, aby uczyniły z cyberbezpieczeństwa kluczowy element swoich programów regulacyjnych i nadzoru;

31.

wzywa europejskie urzędy nadzoru, by we współpracy z krajowymi organami regulacyjnymi regularnie przeprowadzały przegląd istniejących norm operacyjnych obejmujących zagrożenia w zakresie ICT w instytucjach finansowych; ponadto apeluje, biorąc pod uwagę różny poziom ochrony przewidziany w strategiach cyberbezpieczeństwa państw członkowskich, aby Europejski Urząd Nadzoru opracował wytyczne dotyczące monitorowania tych zagrożeń; zwraca uwagę na znaczenie fachowej wiedzy technicznej w europejskich urzędach nadzoru, pozwalającej im na wypełnianie powierzonych im zadań; zachęca do dodatkowych badań w tej dziedzinie;

32.

podkreśla potrzebę wymiany informacji i najlepszych praktyk między organami nadzoru oraz organami regulacyjnymi i rządami na odpowiednim szczeblu, między badaczami a uczestnikami rynku, a także pomiędzy samymi uczestnikami rynku; wzywa Komisję, państwa członkowskie, uczestników rynku oraz Agencję Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA) do zbadania możliwości osiągnięcia przejrzystości i wymiany informacji, jako narzędzi do walki z cyberatakami; sugeruje zbadanie potencjalnych korzyści płynących z istnienia pojedynczego punktu kontaktowego dla uczestników rynku w tym zakresie oraz rozważenie przyjęcia bardziej skoordynowanego podejścia w ramach dochodzeń dotyczących cyberprzestępczości w obszarze usług finansowych, zważywszy na ich coraz bardziej transgraniczny charakter;

33.

podkreśla, że rozporządzenie dotyczące infrastruktury świadczenia usług finansowych powinno zapewniać odpowiednie zachęty dla usługodawców, aby dokonywali stosownych inwestycji w cyberbezpieczeństwo;

34.

wzywa państwa członkowskie do zapewnienia terminowej transpozycji dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji; z zadowoleniem przyjmuje nowe partnerstwo publiczno-prywatne w dziedzinie cyberbezpieczeństwa zainicjowane niedawno przez Komisję z udziałem podmiotów z branży; zwraca się do Komisji o opracowanie zestawu nowych i konkretnych inicjatyw mających na celu wzmocnienie odporności przedsiębiorstw z branży FinTech, zwłaszcza MŚP i firm typu start-up, na cyberataki;

35.

zauważa, że zaufanie obywateli do odnośnych technologii ma zasadnicze znaczenie dla przyszłego wzrostu technologii finansowej oraz zwraca uwagę na potrzebę lepszej edukacji i lepszego informowania na temat pozytywnego wpływu technologii finansowej na codzienne życie, jednak również jeśli chodzi o zagrożenia bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych dla obywateli i przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP;

36.

z zadowoleniem przyjmuje stałe wysiłki na rzecz standaryzacji, która poprawia bezpieczeństwo urządzeń hybrydowych; podkreśla jednak, że potrzebne jest zapewnienie bezpieczeństwa ponad minimalny poziom standaryzacji, zwłaszcza ponieważ jednolite, znormalizowane środki ostrożności zwiększają ryzyko wystąpienia znacznych naruszeń bezpieczeństwa spowodowanych efektem domina; mocno zachęca przedsiębiorstwa do opracowania własnych zróżnicowanych odpowiedzi zabezpieczających urządzenia i operacje;

Łańcuchy bloków (blockchains)

37.

zwraca uwagę na potencjał wykorzystania technologii łańcuchów bloków przy transferze gotówki i przenoszeniu papierów wartościowych oraz dla ułatwiania zawierania inteligentnych umów, które otwierają szeroki zakres możliwości dla obu stron umów finansowych, w szczególności jeśli chodzi o finansowanie wymiany handlowej i ustalenia dotyczące kredytowania przedsiębiorstw, które oferują możliwość uproszczenia złożonych handlowych i finansowych stosunków umownych między przedsiębiorstwami oraz między przedsiębiorstwami a konsumentami; podkreśla, że łańcuchy bloków są również odpowiednie dla uproszczenia złożonych transakcji między przedsiębiorstwami oraz między przedsiębiorstwami a konsumentami;

38.

przypomina o korzyściach i zagrożeniach zastosowań technologii łańcucha bloków o nieograniczonym dostępie; zachęca Komisję do organizowania dorocznej konferencji na ten temat z udziałem różnych zainteresowanych stron; jest zaniepokojony wzrostem korzystania z zastosowań technologii łańcucha bloków o nieograniczonym dostępie do celów działalności przestępczej, uchylania się od opodatkowania, unikania opodatkowania oraz prania pieniędzy; wzywa Komisję do ścisłego monitorowania tych kwestii, w tym roli tzw. mixers w tym procesie, oraz omówienia ich w sprawozdaniu;

Interoperacyjność

39.

uznaje znaczenie interfejsów programowania aplikacji jako uzupełnienia innych narzędzi, które mogą być wykorzystywane przez konsumenta, do zapewniania nowym podmiotom dostępu do infrastruktury finansowej; zaleca stworzenie zestawu standardowych interfejsów programowania aplikacji, które będą mogły być wykorzystywane przez sprzedawców, na przykład w dziedzinie otwartej bankowości, przy jednoczesnej możliwości tworzenia przez tych usługodawców własnego oprogramowania;

40.

uważa, że interoperacyjność usług technologii finansowej, zarówno w obrębie Europy, jak i przez współpracę z jurysdykcjami państw trzecich oraz innymi sektorami gospodarki, stanowi kluczowy warunek przyszłego rozwoju europejskiego sektora FinTech oraz pełnego wykorzystania szans, jakie oferuje ta technologia; zachęca do standaryzowania w miarę możliwości formatów danych, jak ma to miejsce w przypadku zmienionej dyrektywy w sprawie usług płatniczych, aby ułatwić tę współpracę;

41.

wzywa Komisję do koordynowania działań państw członkowskich i uczestników rynku w celu zapewnienia interoperacyjności między poszczególnymi krajowymi systemami identyfikacji elektronicznej; podkreśla, że sektor prywatny powinien mieć możliwość wykorzystywania tych systemów; uważa, że środki zdalnej identyfikacji, które nie są określone w rozporządzeniu eIDAS, powinny również być akceptowane, pod warunkiem że ich poziom bezpieczeństwa odpowiada średniemu poziomowi bezpieczeństwa określonemu w eIDAS i że są w związku z tym zarówno bezpieczne, jak i interoperacyjne;

42.

podkreśla znaczenie interoperacyjności tradycyjnych i nowych rozwiązań dotyczących płatności dla stworzenia zintegrowanego i innowacyjnego europejskiego rynku płatniczego;

43.

zwraca się do europejskich urzędów nadzoru, by zidentyfikowały, w których przypadkach ukierunkowane uwierzytelnianie lub uwierzytelnianie oparte na ryzyku może być alternatywą dla silnego uwierzytelniania; ponadto zwraca się do Komisji o zbadanie, czy inne podmioty oprócz banków mogą przeprowadzać procesy silnego uwierzytelniania;

44.

wzywa europejskie urzędy nadzoru, by we współpracy z krajowymi organami regulacyjnymi opracowały neutralne technologicznie normy i zezwolenia dotyczące zarówno technologii „znaj swojego klienta”, jak i technik zdalnej identyfikacji, na przykład w oparciu o kryteria biometryczne, z poszanowaniem prywatności użytkowników;

Stabilność finansowa oraz ochrona konsumenta i inwestora

45.

wzywa Komisję, by podczas opracowywania planu działania dotyczącego technologii finansowej zwróciła szczególną uwagę na potrzeby konsumentów i inwestorów d3etalicznych oraz na ryzyko, na które mogą być oni narażeni w świetle rosnącego rozpowszechniania technologii finansowej w usługach wśród klientów nieprofesjonalnych, na przykład w finansowaniu społecznościowym i pożyczkach społecznościowych; podkreśla, że do usług technologii finansowej mają zastosowanie takie same standardy ochrony konsumenta jak do innych usług finansowych, bez względu na kanał dystrybucji czy miejsce, w którym znajduje się konsument;

46.

wzywa europejskie urzędy nadzoru, aby kontynuowały i przyspieszyły prace nad monitorowaniem postępów technologicznych i analizowaniem wynikających z nich korzyści i potencjalnego ryzyka, w szczególności w odniesieniu do ochrony konsumentów i inwestorów oraz włączenia społecznego pod względem finansowym;

47.

wzywa Komisję, by zbadała, na ile technologia finansowa może pomóc w zapewnieniu konsumentom lepszego doradztwa finansowego oraz czy niejednolite ramy prawne UE dotyczące doradztwa są wystarczające, by objąć te kwestie;

48.

uważa, że nadal istnieje znaczna niepewność regulacyjna dotycząca technologii ubezpieczeniowej i podkreśla, że należy się tym zająć, aby zapewnić bezpieczeństwo, prywatność, uczciwą konkurencję i stabilność finansową; podkreśla, że większa pewność prawa pomoże zapewnić, aby klienci słabo uregulowanych firm należących do branży technologii ubezpieczeniowej nie ponosili strat i skutków niewłaściwej sprzedaży, oraz pomoże zarówno firmom, jak i konsumentom, lepiej wykorzystywać rozwiązania technologii ubezpieczeniowej;

49.

podkreśla potrzebę zapewnienia, aby wraz z rozwojem rozwiązań technologii finansowej wzmacniana była stabilność finansowa; zachęca do przeanalizowania wzajemnie weryfikowanych technologii otwartego oprogramowania jako środka prowadzącego do osiągnięcia tego celu; wzywa europejskie urzędy nadzoru, by we współpracy z podmiotami sektora prywatnego rozwijały i oceniały innowacyjne techniki, które mogą potencjalnie zapewnić finansową stabilność i zwiększyć ochronę konsumentów, np. przez niwelowanie tendencyjności w algorytmach lub zwiększanie świadomości konsumenckiej na temat zagrożeń cybernetycznych;

50.

zauważa, że różnorodność i konkurencja wśród uczestników rynku są kluczowymi czynnikami przyczyniającymi się do stabilności finansowej; wzywa organy regulacyjne i organy nadzoru do monitorowania wpływu cyfryzacji na sytuację konkurencyjną we wszystkich istotnych segmentach sektora finansowego oraz do opracowania i wdrożenia narzędzi zapobiegawczych i naprawczych wobec zachowań antykonkurencyjnych lub zakłóceń konkurencji;

Edukacja finansowa i umiejętności informatyczne

51.

podkreśla, że zarówno wiedza finansowa, jak i umiejętności cyfrowe, są kluczowymi czynnikami, które wpływają na efektywne wykorzystywanie technologii finansowej i mniejsze ryzyko w nowym środowisku FinTech;

52.

podkreśla, że właściwa edukacja finansowa konsumentów i inwestorów detalicznych jest konieczna, by technologia finansowa mogła stać się prawdziwym narzędziem służącym włączeniu społecznemu pod względem finansowym oraz by konsumenci i inwestorzy, którzy mają coraz częściej bezpośrednią styczność z natychmiastowo dostępnymi zindywidualizowanymi produktami i usługami finansowymi, mogli samodzielnie podejmować rozsądne decyzje finansowe dotyczące tych ofert oraz by rozumieli wszystkie zagrożenia wiążące się z korzystaniem z tych nowych technologii; wzywa Komisję i europejskie urzędy nadzoru do zwiększenia wsparcia dla inicjatyw na rzecz poprawiania edukacji finansowej; podkreśla, że szkolenia zawodowe i informacje dotyczące praw konsumenta i inwestora powinny być łatwo dostępne;

53.

przypomina prognozę Komisji, według której do 2020 r. w Europie może brakować do 825 000 specjalistów ICT; uważa, że potrzeba więcej informatyków i zachęca państwa członkowskie, by przygotowały się na zmiany na rynku pracy, które mogą zachodzić szybciej, niż się obecnie spodziewamy;

54.

podkreśla potrzebę podniesienia poziomu umiejętności cyfrowych i edukacji cyfrowej w sektorze finansowym, w organach regulacyjnych i w społeczeństwie jako całości, włącznie ze szkoleniami zawodowymi; wzywa Komisję, by w kontekście Koalicji na rzecz umiejętności cyfrowych i zatrudnienia przedstawiła najlepsze praktyki w tej dziedzinie;

o o

55.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0228.

(2) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0358.

(3) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0434.

(4) Zob. art. 71 ogólnego rozporządzenia o ochronie danych.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/75

P8_TA(2017)0216

Sytuacja na Węgrzech

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie sytuacji na Węgrzech (2017/2656(RSP))

(2018/C 307/09)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności jego art. 2, 6 i 7,

—	uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 4, 12, 13, 14, 16, 18 i 21,

—

uwzględniając europejską konwencję praw człowieka oraz orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w szczególności sprawy Szabó i Vissy przeciwko Węgrom, Karácsony i in. przeciwko Węgrom, Magyar Keresztény Mennonita Egyház i in. przeciwko Węgrom, Baka przeciwko Węgrom oraz Ilias i Ahmed przeciwko Węgrom,

—	uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka oraz szereg traktatów Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczących praw człowieka, które są wiążące dla wszystkich państw członkowskich,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 marca 2014 r. pt. „Nowe ramy UE na rzecz umocnienia praworządności” (COM(2014)0158),

—

uwzględniając swoje rezolucje z dnia 16 grudnia (1) i 10 czerwca 2015 r. (2) w sprawie sytuacji na Węgrzech, z dnia 3 lipca 2013 r. w sprawie sytuacji praw podstawowych: standardy i praktyka na Węgrzech (3), z dnia 16 lutego 2012 r. w sprawie ostatnich wydarzeń politycznych na Węgrzech (4), a także z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie ustawy medialnej na Węgrzech (5),

—	uwzględniając wysłuchanie poświęcone sytuacji na Węgrzech, przeprowadzone przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w dniu 27 lutego 2017 r.,

—	uwzględniając debatę plenarną na temat sytuacji na Węgrzech, która odbyła się dnia 26 kwietnia 2017 r.,

—	uwzględniając deklarację rzymską przywódców 27 państw członkowskich oraz Rady Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Komisji z dnia 25 marca 2017 r.,

—	uwzględniając akt CLXVIII z 2007 r. w sprawie ogłoszenia traktatu lizbońskiego zmieniającego Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, przyjęty przez węgierskie Zgromadzenie Narodowe w dniu 17 grudnia 2007 r.,

—

uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr 2162 (2017) z dnia 27 kwietnia 2017 r. zatytułowaną „Alarmujące wydarzenia na Węgrzech: projekt ustawy o organizacjach pozarządowych ograniczający działanie społeczeństwa obywatelskiego oraz możliwe zamknięcie Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego”,

—

uwzględniając oświadczenie Komisarza Praw Człowieka Rady Europy z dnia 8 marca 2017 r. w sprawie nowej węgierskiej ustawy pozwalającej na automatyczne umieszczanie w ośrodkach detencyjnych osób ubiegających się o azyl, a także jego pismo do przewodniczącego węgierskiego Zgromadzenia Narodowego z dnia 27 kwietnia 2017 r. zawierające apel o odrzucenie proponowanego projektu ustawy o organizacjach pozarządowych finansowanych z zagranicy,

—

uwzględniając decyzję Komisji o wszczęciu przeciwko Węgrom postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, dotyczącego ustawy zmieniającej ustawę o krajowym szkolnictwie wyższym, a także inne toczące się i zapowiadane postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Węgrom,

—	uwzględniając odpowiedź Komisji na węgierskie konsultacje narodowe pod hasłem „Powstrzymajmy Brukselę”,

—	mając na uwadze wizytę komisarza Dimitrisa Avramopoulosa na Węgrzech w dniu 28 marca 2017 r.,

—

uwzględniając pismo Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych do wiceprzewodniczącego Fransa Timmermansa z prośbą o opinię Komisji w sprawie zgodności ustawy o zmianie niektórych ustaw, dotyczącej zaostrzenia procedur prowadzonych w strzeżonym obszarze przygranicznym, z unijnym dorobkiem prawnym w dziedzinie azylu, a także w kwestii Karty praw podstawowych w odniesieniu do wykonywania środków, o których mowa w tej ustawie,

—	uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

mając na uwadze, że Unia Europejska opiera się na wartościach poszanowania godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, praworządności i poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości, oraz mając na uwadze, że wartości te są powszechne i wspólne państwom członkowskim (art. 2 TUE);

mając na uwadze, że Karta praw podstawowych Unii Europejskiej to element prawa pierwotnego UE zakazującego dyskryminacji z jakichkolwiek powodów, w tym ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, wszelkie poglądy, w tym polityczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną;

C.	mając na uwadze, że Węgry są państwem członkowskim Unii Europejskiej od 2004 r., a według sondaży zdecydowana większość obywateli Węgier opowiada się za członkostwem w UE;

D.	mając na uwadze, że według Karty praw podstawowych sztuka i badania naukowe są wolne od ograniczeń i należy szanować wolność nauki; mając na uwadze, że Karta zapewnia także swobodę tworzenia placówek edukacyjnych z należytym poszanowaniem zasad demokratycznych;

mając na uwadze, że należy chronić wolność zrzeszania się, a prężne społeczeństwo obywatelskie odgrywa zasadniczą rolę we wspieraniu udziału obywateli w procesie demokratycznym i rozliczanie rządów z wywiązywania z ich obowiązków prawnych, w tym w zakresie ochrony praw podstawowych, ochrony środowiska i walki z korupcją;

F.	mając na uwadze, że prawo do azylu gwarantują postanowienia konwencji genewskiej z dnia 28 lipca 1951 r. i protokołu do niej z dnia 31 stycznia 1967 r. dotyczącego statusu uchodźców, jak również TUE i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE);

mając na uwadze, że w 2016 r. odrzucono 91,54 % wniosków o udzielenie azylu; mając na uwadze, że od 2015 r. nowe przepisy i procedury przyjęte na Węgrzech w dziedzinie azylu zmuszają wszystkie osoby ubiegające się o azyl do wjazdu na Węgry przez strefę tranzytową na terytorium Węgier, skąd możliwy jest wjazd ograniczonej liczby osób (np. obecnie liczba ta wynosi 10 osób dziennie); mając na uwadze, że organizacje pozarządowe wielokrotnie zgłaszały, że na granicach Węgier migranci są zmuszani do natychmiastowego powrotu do Serbii, a w niektórych przypadkach okrutnie i brutalnie traktowani, a ich wnioski o ochronę nie są rozpatrywane; mając na uwadze, że węgierski rząd nie wywiązuje się z wynikających z prawa UE zobowiązań do relokacji osób ubiegających się o azyl;

mając na uwadze, że Komisarz Praw Człowieka Rady Europy oświadczył, że „z powodu wprowadzenia na Węgrzech dogłębnych zmian w prawie i praktyce w dziedzinie azylu w ostatnich miesiącach zawracane tam osoby ubiegające się o azyl narażone są na znaczne ryzyko łamania praw człowieka”, w związku z pisemnymi uwagami przedłożonymi przez niego w dniu 17 grudnia 2016 r. Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka w odniesieniu do dwóch skarg przeciwko Austrii dotyczących przekazywania osób ubiegających się o azyl z Austrii do Węgier na mocy rozporządzenia Dublin III;

mając na uwadze, że 11 uchodźców, zwanych „jedenastką z Röszke”, którzy znajdowali się na Węgrzech w dniu 16 września 2016 r., dzień po zamknięciu przez Węgry granic z Serbią, oskarżono o popełnienie aktu terrorystycznego i skazano na karę pozbawienia wolności – należy do nich Ahmed H., Syryjczyk zamieszkały na Cyprze, w listopadzie 2016 r. w niesprawiedliwym procesie skazany na 10 lat pozbawienia wolności tylko za to, że użył megafonu, chcąc rozładować napięcie, i rzucił trzema przedmiotami w funkcjonariuszy straży granicznej;

mając na uwadze, że od czasu przyjęcia rezolucji z dnia 16 grudnia 2015 r. zgłaszano zaniepokojenie w wielu sprawach, np. wykorzystywania funduszy publicznych, ataków na organizacje społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka, praw osób ubiegających się o azyl, masowej inwigilacji obywateli, wolności zrzeszania się, wolności wypowiedzi, pluralizmu mediów i zamknięcia dziennika Népszabadság, praw Romów, w tym eksmisji Romów w Miszkolcu i segregacji dzieci romskich w edukacji, praw osób LGBTI, praw kobiet, systemu sądownictwa, w tym możliwości orzeczenia kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości zwolnienia warunkowego, przymusowej eksmisji węgierskich organizacji pozarządowych Parlament Romów i Niezależna Organizacja Romów Phralipe z ich siedziby, a także groźby zamknięcia archiwów Georga Lukácsa;

K.	mając na uwadze, że forma i treść narodowych konsultacji „Powstrzymajmy Brukselę” w sprawie imigracji i terroryzmu oraz towarzyszące jej rządowe kampanie reklamowe są w znacznej mierze stronnicze i wprowadzają w błąd;

mając na uwadze, że w sprawie Szabó i Vissy przeciwko Węgrom Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że wprowadzone w 2011 r. węgierskie przepisy antyterrorystyczne dotyczące tajnego nadzoru stanowią naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, miru domowego i korespondencji; mając na uwadze, że w przypadku Ilias i Ahmed przeciwko Węgrom Trybunał stwierdził naruszenie prawa do wolności i bezpieczeństwa, prawa do skutecznego środka prawnego w odniesieniu do warunków w strefie tranzytowej w Röszke oraz prawa do ochrony przed nieludzkim lub poniżającym traktowaniem w odniesieniu do wydalenia wnioskodawców do Serbii; mając na uwadze, że w przypadku Baka przeciwko Węgrom Trybunał orzekł, że Węgry naruszyły prawo do rzetelnego procesu sądowego oraz wolność wypowiedzi w odniesieniu do Andrása Baki, byłego prezesa węgierskiego sądu najwyższego;

mając na uwadze, że ostatnie wydarzenia na Węgrzech – czyli przyjęcie ustawy o zmianie niektórych ustaw, dotyczącej zaostrzenia procedur w dziedzinie zarządzania granicami i azylu, ustawy o zmianie ustawy o krajowym szkolnictwie wyższym, która bezpośrednio zagraża Uniwersytetowi Środkowoeuropejskiemu i wywołała powszechne niezadowolenie opinii publicznej, oraz projektu ustawy o przejrzystości w odniesieniu do organizacji otrzymujących wsparcie z zagranicy (ustawa parlamentu węgierskiego nr T/14967) – budzą wątpliwości co do zgodności z prawem UE i z Kartą praw podstawowych;

przypomina, że wszystkie państwa członkowskie UE muszą szanować wartości zapisane w art. 2 TUE;

ubolewa, że wydarzenia na Węgrzech doprowadziły w ostatnich latach do poważnego pogorszenia się sytuacji w zakresie praworządności, demokracji i praw podstawowych, m.in. wolności słowa, wolności nauki, praw człowieka przysługujących migrantom, osobom ubiegającym się o azyl i uchodźcom, wolności zrzeszania się i zgromadzeń, a także do ograniczeń i utrudnień w działalności organizacji społeczeństwa obywatelskiego, naruszania prawa do równego traktowania, praw osób należących do mniejszości, w tym Romów, Żydów i osób LGBTI, praw społecznych, funkcjonowania systemu konstytucyjnego, niezawisłości sądownictwa i innych instytucji, a także do wielu niepokojących zarzutów dotyczących korupcji i konfliktów interesów, co łącznie może być oznaką rodzącego się systemowego zagrożenia dla praworządności w tym państwie członkowskim; jest przekonany, że przypadek Węgier to dla UE sprawdzian zdolności i gotowości do reakcji na zagrożenia dla jej własnych wartości podstawowych i naruszanie ich przez jedno z państw członkowskich; z obawą zauważa, że rozwój wydarzeń w kilku innych państwach członkowskich niepokojąco przypomina naruszanie zasad praworządności na Węgrzech;

apeluje do węgierskiego rządu o nawiązanie dialogu z Komisją we wszystkich sprawach wymienionych w niniejszej rezolucji, zwłaszcza w kwestii praw człowieka przynależnych migrantom, osobom ubiegającym się o azyl i uchodźcom, wolności zrzeszania się, wolności edukacji i badań naukowych, segregacji Romów w edukacji oraz ochrony kobiet w ciąży w miejscu pracy; przypomina, że obie strony powinny uczestniczyć w tym dialogu z zachowaniem bezstronności, w oparciu o dowody oraz w duchu współpracy; wzywa Komisję do informowania Parlamentu o przeprowadzonych ocenach;

wyraża zaniepokojenie niedawnymi oświadczeniami i inicjatywami rządu węgierskiego, zwłaszcza w kwestii kontynuacji kampanii konsultacyjnej „Powstrzymajmy Brukselę” oraz środków dochodzeniowych wobec zagranicznych pracowników Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego, a także oświadczeniami przywódców partii rządzącej, sprzeciwiających się wszelkim zmianom w ustawodawstwie w odpowiedzi na zalecenia instytucji UE i organizacji międzynarodowych; ubolewa, że tego rodzaju sygnały nie wskazują na zdecydowane zaangażowanie władz węgierskich na rzecz pełnego zapewnienia zgodności ich działań z pierwotnym i wtórnym prawem UE;

wzywa Komisję do ścisłego monitorowania wykorzystania funduszy UE przez rząd węgierski, zwłaszcza w dziedzinie azylu i migracji, informowania opinii publicznej, edukacji, włączenia społecznego i rozwoju gospodarczego, by zapewnić pełną zgodność wszystkich współfinansowanych projektów z pierwotnym i wtórnym prawem UE;

apeluje do rządu węgierskiego, by w międzyczasie uchylił ustawę o zmianie niektórych ustaw, dotyczącą zaostrzenia procedur w dziedzinie zarządzania granicami i azylu, oraz ustawę o zmianie ustawy o krajowym szkolnictwie wyższym, a także by wycofał projekt ustawy o przejrzystości w odniesieniu do organizacji otrzymujących wsparcie z zagranicy (ustawa parlamentu węgierskiego nr T/14967);

apeluje do węgierskiego rządu o niezwłoczne zawieszenie wszystkich terminów zapisanych w ustawie zmieniającej krajową ustawę o szkolnictwie wyższym, o niezwłoczne rozpoczęcie dialogu z właściwymi organami USA w celu zagwarantowania przyszłej działalności Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego wydającego dyplomy na podstawie akredytacji USA oraz o publiczne zobowiązanie się, że uniwersytet ten może pozostać w Budapeszcie w charakterze wolnej instytucji;

ubolewa, że Komisja nie odpowiedziała na apel Parlamentu o aktywowanie unijnych ram na rzecz umocnienia praworządności, zawarty w rezolucjach z dnia 10 czerwca 2015 r. i 16 grudnia 2015 r. w sprawie sytuacji na Węgrzech, by uniknąć, przez dialog z tym państwem członkowskim, dalszej eskalacji potencjalnego systemowego zagrożenia dla praworządności; jest zdania, że obecne podejście Komisji skupia się głównie na marginalnych, technicznych aspektach ustawodawstwa, a pomija tendencje, schematy i łączny wpływ środków na praworządność i poszanowanie praw podstawowych; uważa, że zwłaszcza postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w większości przypadków nie przyniosły realnych zmian ani naprawy sytuacji w szerszym zakresie;

uważa, że obecna sytuacja na Węgrzech jednoznacznie grozi poważnym naruszeniem wartości, o których mowa w art. 2 TUE, i uzasadnia wszczęcie procedury określonej w art. 7 ust. 1 TUE;

10.

w związku z tym zobowiązuje Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych do wszczęcia postępowania i sporządzenia specjalnego sprawozdania, by zgodnie z art. 83 Regulaminu poddać pod głosowanie na posiedzeniu plenarnym uzasadniony wniosek wzywający Radę do podjęcia działań zgodnie z art. 7 ust. 1 TUE;

11.

przypomina o potrzebie regularnego monitorowania i dialogu obejmującego wszystkie państwa członkowskie, by chronić podstawowe wartości UE – demokrację, prawa podstawowe i praworządność – z udziałem Rady, Komisji i Parlamentu, do czego wezwano w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 25 października 2016 r. w sprawie utworzenia unijnego mechanizmu dotyczącego demokracji, praworządności i praw podstawowych (6), oraz by uniknąć stosowania podwójnych standardów;

12.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji i Radzie oraz prezydentowi, rządowi i parlamentowi Węgier, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Radzie Europy.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0461.

(2) Dz.U. C 407 z 4.11.2016, s. 46.

(3) Dz.U. C 75 z 26.2.2016, s. 52.

(4) Dz.U. C 249 E z 30.8.2013, s. 27.

(5) Dz.U. C 199 E z 7.7.2012, s. 154.

(6) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0409.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/79

P8_TA(2017)0217

Europejskie ramy kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (2016/2798(RSP))

(2018/C 307/10)

Parlament Europejski,

—

uwzględniając wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie i uchylającego zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (COM(2016)0383),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 czerwca 2016 r. pt. „Nowy europejski program na rzecz umiejętności” (COM(2016)0381),

—	uwzględniając zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (1),

—	uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2241/2004/WE z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie jednolitych ram wspólnotowych dla przejrzystości kwalifikacji i kompetencji (2), dzięki którym możliwe jest prezentowanie swoich umiejętności i kwalifikacji,

—	uwzględniając nowe priorytety w zakresie europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia do 2020 r., określone we wspólnym sprawozdaniu Rady i Komisji z 2015 r. w sprawie wdrożenia strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia (ET 2020) (3),

—	uwzględniając zalecenie Rady z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego (4),

—	uwzględniając przegląd Eurydice dotyczący uznawania wcześniejszego uczenia się pozaformalnego i nieformalnego w szkolnictwie wyższym,

—

uwzględniając wielojęzyczną europejską klasyfikację umiejętności, kompetencji, kwalifikacji i zawodów (ESCO), w ramach której, podobnie jak w przypadku europejskich ram kwalifikacji, stosowany będzie wspólny format do publikowania w formie elektronicznej informacji o kwalifikacjach, określony w załączniku VI do wniosku,

—	uwzględniając zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram odniesienia na rzecz zapewniania jakości w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego (EQAVET) (5),

—	uwzględniając niezależny europejski rejestr agencji ds. zapewniania jakości w szkolnictwie wyższym (6), który jest wykazem agencji ds. zapewniania jakości spełniających zasadniczo wymogi norm i wytycznych w zakresie zapewniania jakości w europejskim obszarze szkolnictwa wyższego,

—

uwzględniając europejski system transferu i akumulacji punktów (ECTS) (7), opracowany w ramach europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego, oraz europejski system transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET), ustanowiony na mocy zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 czerwca 2009 r. (8),

—	uwzględniając proces boloński dotyczący szkolnictwa wyższego, komunikat ministrów wydany w Erywaniu w 2015 r. oraz sprawozdanie pt. „Europejski Obszar szkolnictwa wyższego w Europie w 2015 r. – sprawozdanie z realizacji procesu bolońskiego”,

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1288/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające „Erasmus+” – unijny program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu (9),

—

uwzględniając Konwencję Rady Europy o uznaniu kwalifikacji związanych z uzyskaniem wyższego wykształcenia w Regionie Europejskim (lizbońska konwencja o uznawaniu kwalifikacji) i zalecenie dotyczące stosowania ram kwalifikacji w uznawaniu zagranicznych kwalifikacji, które wyraźnie odnosi się do europejskich ram kwalifikacji jako narzędzia wykorzystywanego w zakresie uznawalności akademickiej,

—	uwzględniając dokument pt. „Zwiększanie udziału na rzecz równości i wzrostu – strategia rozwoju wymiaru społecznego i uczenia się przez całe życie w europejskim obszarze szkolnictwa wyższego do 2020 r.”, obejmujący wszystkie kraje uczestniczące w europejskich ramach kwalifikacji,

—	uwzględniając sprawozdanie UNESCO z 2015 r. w sprawie uznawania, walidacji i zatwierdzania uczenia się pozaformalnego i nieformalnego w państwach członkowskich UNESCO,

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/36/WE z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (10), zmienioną dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/55/UE z dnia 20 listopada 2013 r. (11),

—	uwzględniając pytanie do Komisji w sprawie europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (O-000038/2017 – B8-0218/2017),

—	uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

mając na uwadze, że właściwe uznawanie, zrozumienie i ocena umiejętności wykraczają poza kwestię późniejszego zapotrzebowania na rynku pracy; mając na uwadze, że europejskie ramy kwalifikacji są korzystne zarówno dla umiejętności dostępnych na rynku pracy, jak i dla umiejętności na nim wymaganych, gdyż ramy te umożliwiają określanie i łączenie umiejętności, a tym samym są źródłem korzyści społecznych i ekonomicznych; mając na uwadze, że zasadnicze znaczenie ma pomaganie zainteresowanym osobom w nabywaniu i odnawianiu kompetencji i umiejętności w ciągu całego życia;

B.	mając na uwadze, że większa porównywalność kwalifikacji zwiększa szanse na zatrudnienie i rozwój zawodowy wszystkich pracowników migrujących;

C.	mając na uwadze, że należy położyć nacisk na umiejętności cyfrowe oraz wprowadzić środki strukturalne umożliwiające nabywanie i walidację tych umiejętności;

mając na uwadze, że wobec wyzwań społecznych oraz związanych ze zmianami technologicznymi i demograficznymi dalszy rozwój europejskich ram kwalifikacji może wspierać uczenie się przez całe życie, zarówno jeśli chodzi o wspieranie równych szans i sprawiedliwości w kształceniu, jak i lepsze przenikanie się systemów kształcenia i szkolenia; mając na uwadze, że kształcenie i szkolenie powinno pomagać ludziom w dostosowywaniu się do wszelkich możliwych okoliczności, w jakich mogą się znaleźć, a to dzięki podnoszeniu umiejętności i edukowaniu obywateli w całościowy sposób, aby stali się krytyczni, pewni siebie i niezależni oraz zdobywali umiejętności potrzebne w XXI w.;

mając na uwadze, że ciągłe pogłębianie wiedzy oraz zdobywanie umiejętności i kompetencji, znane jako uczenie się przez całe życie, może przyczynić się do dokonywania lepszych wyborów przez jednostki w odniesieniu do pracy i życia, a także pomagać ludziom w realizacji koncepcji rozwoju osobistego i w pełnym wykorzystaniu własnego potencjału, co także stanowi korzyść dla społeczeństwa oraz zwiększa szanse każdej osoby na znalezienie pracy i rozwój zawodowy;

F.	mając na uwadze, że jednym z celów europejskich ram kwalifikacji jest ułatwienie porównywania systemów kształcenia, a tym samym zapewnienie impulsu do zmian i reform na szczeblu krajowym i sektorowym z myślą o realizacji celów strategii „Europa 2020” i wdrożeniu ram ET 2020;

mając na uwadze, że z powodu braku ambicji państw członkowskich i pomimo dotychczasowego zaangażowania nadal brakuje przejrzystości kwalifikacji, a wskaźnik uznawania zagranicznych kwalifikacji jest niski; mając na uwadze, że potrzebne jest dostosowanie europejskich ram kwalifikacji, aby jeszcze bardziej poprawić przejrzystość i porównywalność kwalifikacji;

mając na uwadze, że europejskie ramy kwalifikacji powinny stanowić dla ich użytkowników ogólne ramy ułatwiające współpracę między organami państw członkowskich, partnerami społecznymi, instytucjami kształcenia i ośrodkami szkoleniowymi, związkami zawodowymi, społeczeństwem obywatelskim oraz innymi zainteresowanymi stronami na szczeblu międzynarodowym;

mając na uwadze, że tylko Holandia i Szwecja wprowadziły w krajowych ramach kwalifikacji specjalne procedury dotyczące uwzględniania kwalifikacji pozaformalnych; mając na uwadze, że żadne państwo członkowskie nie ma w swoich krajowych ramach kwalifikacji specjalnych procedur dotyczących uczenia się nieformalnego;

mając na uwadze, że państwa członkowskie powinny jak najszybciej, lecz nie później niż do 2018 r. wprowadzić rozwiązania zgodne z europejskimi ramami kwalifikacji w celu walidacji, w powiązaniu z krajowymi ramami kwalifikacji, uczenia się pozaformalnego i nieformalnego, w tym umiejętności zdobywanych w ramach wolontariatu;

mając na uwadze, że w komunikacie z Erywania z 2015 r. państwa członkowskie wyraźnie zobowiązały się do przeglądu przepisów krajowych z myślą o pełnym przestrzeganiu lizbońskiej konwencji o uznawaniu kwalifikacji, a także do przeglądu krajowych ram kwalifikacji w celu zadbania o to, aby przewidziane w nich ścieżki kształcenia gwarantowały należyte uznawanie wcześniejszego kształcenia;

L.	mając na uwadze, że zagwarantowanie jakości treści nauczania oraz organizacja systemów nauczania jest odpowiedzialnością i wyłączną kompetencją państw członkowskich; mając na uwadze, że europejskie ramy kwalifikacji nie mają żadnego wpływu na tę odpowiedzialność;

M.	mając na uwadze istniejące obecnie między regionami, zwłaszcza regionami transgranicznymi, rozbieżności w zakresie uznawania certyfikatów oraz wynikające z nich różnice w szansach na zatrudnienie;

N.	mając na uwadze, że biblioteki, zarówno publiczne, jak i prywatne, wnoszą znaczący wkład w proces uczenia się przez całe życie, a także w poprawę umiejętności czytania i pisania oraz umiejętności cyfrowych;

O.	mając na uwadze, że obecnie w europejskich ramach kwalifikacji uczestniczy 39 krajów, mianowicie państwa członkowskie UE, kraje EOG, kraje kandydujące do UE, potencjalne kraje kandydujące (Bośnia i Hercegowina oraz Kosowo), a także Szwajcaria;

z uznaniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą przeglądu europejskich ram kwalifikacji i dalszego wspierania procesu unowocześniania europejskich systemów kształcenia i szkolenia przy jednoczesnym poszanowaniu kompetencji krajowych i zagwarantowaniu, że zachowane zostaną charakterystyczne cechy systemów kształcenia w poszczególnych państwach członkowskich;

zauważa, że propagowanie krytycznego i niesztampowego myślenia ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju nowych umiejętności potrzebnych w przyszłości;

zaleca ochronę niezwykle bogatego dziedzictwa w postaci przekazywania umiejętności nie tylko technicznych, ale i manualnych, jakie pozwoliły na rozwój i wzrost szeregu sektorów produkcji rzemieślniczej, które należy chronić jako element tożsamości państw członkowskich;

zauważa, że jednym z zadań europejskich ram kwalifikacji jest zwiększenie porównywalności kwalifikacji zdobywanych w państwach członkowskich, a jednocześnie ochrona specyfiki krajowych systemów nauczania;

zwraca uwagę, że każdemu bez względu na wiek czy status społeczny Unia powinna w sposób jasny i dostępny, zwłaszcza na obszarach przygranicznych, umożliwić lepsze wyeksponowanie, docenienie i uznanie posiadanych umiejętności i kompetencji, w tym również umiejętności i kompetencji zdobytych w ramach wolontariatu, niezależnie od sposobu lub miejsca ich uzyskania; podkreśla, że państwa członkowskie powinny dołożyć większych starań na rzecz szybszego i efektywniejszego uznawania kwalifikacji oraz odnoszenia się do odpowiedniego poziomu europejskich ram kwalifikacji;

przypomina o konieczności położenia nacisku na wdrażanie europejskich ram kwalifikacji w celu poprawy ich jakości i zwiększenia ich potencjału;

zaleca większą elastyczność w odniesieniu do stałego aktualizowania krajowych ram kwalifikacji i ich dostosowywania do ram europejskich;

przypomina, że jednym z podstawowych zadań europejskich ram kwalifikacji jest ułatwienie i wspieranie przenoszenia kwalifikacji, a także zatwierdzania kształcenia i szkolenia formalnego i nieformalnego między różnymi systemami kształcenia i szkolenia w celu umożliwienia międzynarodowej mobilności zawodowej i akademickiej, lepszego sprostania wymogom podaży i popytu na europejskim rynku pracy oraz skuteczniejszego zaspokojenia osobistych potrzeb obywateli i społeczeństwa jako całości;

wzywa Komisję do rozważenia, czy trzy obszary horyzontalne (wiedza, umiejętności i kompetencje) wymagają dalszych zmian, dzięki którym stałyby się bardziej zrozumiałe i jaśniejsze; apeluje o wykorzystywanie europejskich ram kompetencji kluczowych z 2006 r. jako cennej pomocy i głównego dokumentu referencyjnego w celu zapewnienia większej spójności terminologicznej między różnymi ramami UE i tym samym wprowadzenia prawdziwego podejścia opartego na efektach uczenia się;

10.

zwraca uwagę na znaczenie analizowania i opracowywania narzędzi przewidywania przyszłych potrzeb w zakresie umiejętności; w związku z tym zachęca państwa członkowskie oraz wszystkie zainteresowane strony, w tym pracodawców, do wymiany odnośnych sprawdzonych praktyk;

11.

podkreśla znaczenie systemów szkolenia i przyuczania do zawodu dla kształtowania umiejętności; wobec tego podkreśla potrzebę propagowania w państwach członkowskich dualnych systemów kształcenia łączących przyuczanie do zawodu w przedsiębiorstwach z kształceniem w szkołach zawodowych; przypomina, że pracodawcy i przedsiębiorcy odgrywają zasadniczą rolę w szkoleniu w miejscu pracy oraz w przyuczaniu do zawodu, a ponadto jest zdania, że ich rolę należy wyraźniej wspierać i rozwijać;

12.

zaleca, by europejskie ramy kwalifikacji były wystarczająco ściśle powiązane z potrzebami społeczeństwa, w tym z popytem na rynku pracy, aby poprawić konkurencyjność gospodarki europejskiej, a także pomóc poszczególnym osobom w rozwijaniu ich potencjału z myślą o osiągnięciu celów strategii „Europa 2020”;

13.

podkreśla potrzebę pełnego wykorzystania możliwości europejskich ram kwalifikacji do pobudzania i ułatwiania mobilności studentów i pracowników w UE, a tym samym do propagowania uczenia się przez całe życie i wspierania rozwoju mobilnej i elastycznej siły roboczej w całej Europie w czasach wyzwań ekonomicznych i globalizacji rynku;

14.

podkreśla, że szereg państw członkowskich nadal znajduje się na wczesnym etapie wdrażania krajowych ram kwalifikacji, których podstawą jest osiem poziomów europejskich ram kwalifikacji; apeluje do Komisji, by zachęcała państwa członkowskie do zapewnienia kontynuacji tego procesu;

15.

podkreśla znaczenie inicjatywy na rzecz europejskiej klasyfikacji umiejętności, kompetencji, kwalifikacji i zawodów, która określa i kategoryzuje w 25 językach umiejętności, kompetencje, kwalifikacje i zawody istotne dla unijnego rynku pracy oraz dla kształcenia i szkolenia w UE;

16.

wzywa do zdecydowanego wspierania i propagowania wspólnych europejskich zasad organizacji i szybkiej walidacji oraz uznawania procesów uczenia się pozaformalnego i nieformalnego, gdyż jest to szczególnie ważne z punktu widzenia integracji atypowych uczących się; w tym kontekście odnotowuje coraz większą liczbę szkoleń dostosowanych do potrzeb różnych gałęzi przemysłu, które to szkolenia należy uwzględnić w procesie walidacji, oraz podkreśla potrzebę zwrócenia szczególnej uwagi na certyfikację osób starszych, niepełnosprawnych i długotrwale bezrobotnych, a także starszych pracowników i innych grup; zachęca Komisję do oceny, czy punkty ECVET można wykorzystać do walidacji i uznawania uczenia się nieformalnego i pozaformalnego; uważa, że nie dojdzie przy tym do dewaluacji osiągnięć kształcenia formalnego;

17.

podkreśla potrzebę lepszej koordynacji między europejskimi ramami kwalifikacji a innymi istniejącymi narzędziami uznawania i przejrzystości, takimi jak ECVET, ECTS i Europass, przy wsparciu systemów zapewniania jakości, w celu wygenerowania efektów synergii oraz zwiększenia skuteczności narzędzi służących przejrzystości;

18.

zaleca, by Komisja opracowała narzędzie samooceny dla pracodawców w celu zapewnienia efektywniejszego wykorzystania europejskich ram kwalifikacji; zachęca pracodawców do krytycznego myślenia o poziomie umiejętności i kwalifikacji potrzebnych do zatrudnienia;

19.

podkreśla potencjalne zagrożenia związane z definiowaniem efektów uczenia się w kontekście europejskich ram kwalifikacji w odniesieniu do wpływu na programy nauczania; podkreśla znaczenie różnorodności systemów kształcenia w UE i w krajach uczestniczących;

20.

wzywa pozostałe państwa członkowskie do szybkiego powiązania krajowych ram kwalifikacji z ramami europejskimi; domaga się przyspieszenia tempa podejmowanych działań w celu usunięcia wszystkich pozostałych przeszkód dla uznawania;

21.

zaleca Komisji ponowną ocenę kosztów usprawnienia europejskich ram kwalifikacji, ponieważ obecnie nie przewiduje się żadnych dodatkowych kosztów; wyraża zaniepokojenie, że nie docenia się zakresu pracy związanej ze zmianą europejskich ram kwalifikacji;

22.

wzywa państwa członkowskie do wdrażania strategii o wymiarze społecznym w ich systemach kształcenia i szkolenia w celu skuteczniejszego wspierania równości szans, zadbania o wyższy stopień sprawiedliwości w kształceniu, zwalczania nierówności oraz zapewnienia lepszego przenikania się systemów kształcenia i szkolenia; wzywa Komisję do wspierania państw członkowskich w tych działaniach;

23.

wzywa Komisję do ponownego rozważenia kwestii propagowania opartego na wynikach finansowania w kształceniu i szkoleniu zawodowym oraz w kształceniu wyższym, jak również opłat za studia w ramach programu modernizacji w trosce o społeczną rolę systemów kształcenia i szkolenia oraz dostęp do kwalifikacji;

24.

wzywa Komisję do wyjaśnienia przewidywanego podziału ról między ECVET i ECTS w celu zadbania o większą przejrzystość przeglądu dla zainteresowanych stron;

25.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwrócenia szczególnej uwagi na zobowiązanie do uwzględnienia metod uczenia się nieformalnego i pozaformalnego, które obecnie są wykluczone z większości krajowych ram kwalifikacji, a przez to również z ram europejskich, szczególnie zaś uczenia się nieformalnego, które w chwili obecnej pomija się całkowicie;

26.

podkreśla potrzebę lepszego zrozumienia kwalifikacji przyznawanych poza terytorium UE z myślą o ich walidacji i uznawaniu w celu wspierania integracji migrantów i uchodźców w społeczeństwie europejskim, na rynku pracy UE oraz w ramach unijnych systemów kształcenia i szkolenia; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje zalecenie budujące podwaliny pod relacje między krajowymi i regionalnymi ramami kwalifikacji w państwach trzecich, krajowymi ramami kwalifikacji w państwach członkowskich i europejskimi ramami kwalifikacji, w szczególności opcję zorganizowanych dialogów z krajami ościennymi UE, które podpisały z nią układ o stowarzyszeniu, co może prowadzić do wzmocnienia ich krajowych ram kwalifikacji względem europejskich ram kwalifikacji, jak również wsparcia UE (np. w ramach pomocy rozwojowej) dla państw trzecich na rzecz opracowywania krajowych ram kwalifikacji;

27.

uznaje, że w interesie państw trzecich leży wykorzystanie europejskich ram kwalifikacji jako punktu odniesienia dla ich własnych systemów kwalifikacji, natomiast same europejskie ramy kwalifikacji wymagają zmiany w celu uproszczenia formalnego porównywania kwalifikacji uzyskanych w państwach trzecich z kwalifikacjami zdobytymi w UE;

28.

nalega, by włączyć odpowiednie zainteresowane strony, takie jak publiczne służby zatrudnienia, partnerów społecznych, podmioty z sektora edukacji i szkoleń oraz społeczeństwo obywatelskie, w tworzenie, wdrażanie, propagowanie i monitorowanie europejskich ram kwalifikacji na szczeblu unijnym i krajowym, a także we współpracę w tym zakresie, aby zapewnić im szerokie poparcie;

29.

uważa, że instrument taki jak europejskie ramy kwalifikacji wymaga stałej aktualizacji i korekt, a zatem powinien być wspierany i ulepszany przez regularne monitorowanie, w szczególności w odniesieniu do przyjazności dla użytkowników, przenikalności i przejrzystości; podkreśla, że europejskie ramy kwalifikacji odniosą sukces tylko wówczas, jeżeli państwa członkowskie naprawdę zobowiążą się do ich wdrożenia i stosowania;

30.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. C 111 z 6.5.2008, s. 1.

(2) Dz.U. L 390 z 31.12.2004, s. 6.

(3) Dz.U. C 417 z 15.12.2015, s. 25.

(4) Dz.U. C 398 z 22.12.2012, s. 1.

(5) Dz.U. C 155 z 8.7.2009, s. 1.

(6) https://www.eqar.eu

(7) http://ec.europa.eu/education/library/publications/2015/ects-users-guide_en.pdf

(8) Dz.U. C 155 z 8.7.2009, s. 11.

(9) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 50.

(10) Dz.U. L 255 z 30.9.2005, s. 22.

(11) Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 132.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/87

P8_TA(2017)0219

Etiopia, w szczególności sprawa dra Merery Gudiny

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie Etiopii, w szczególności przypadku dr. Merery Gudiny (2017/2682(RSP))

(2018/C 307/12)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie sytuacji w Etiopii,

—	uwzględniając ostatni powszechny okresowy przegląd praw człowieka dotyczący Etiopii przeprowadzony przed posiedzeniem Rady Praw Człowieka ONZ w 2015 r.,

—

uwzględniając komunikat prasowy Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) po spotkaniu Federiki Mogherini, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (VP/HR), z premierem Etiopii Hajle Marjamem Desalegne, które odbyło się w Addis Abebie w dniu 17 marca 2017 r.,

—	uwzględniając konstytucję Federalnej Demokratycznej Republiki Etiopii przyjętą w dniu 8 grudnia 1994 r., w szczególności przepisy rozdziału III dotyczącego praw podstawowych i podstawowych wolności, praw człowieka i praw demokratycznych,

—	uwzględniając sprawozdanie Etiopskiej Komisji Praw Człowieka przedstawione ustnie przed parlamentem etiopskim w dniu 18 kwietnia 2017 r.,

—	uwzględniając oświadczenie specjalnego przedstawiciela Unii Europejskiej ds. praw człowieka Stavrosa Lambrinidis z dnia 10 kwietnia 2017 r. o przebiegu wizyty w Etiopii służącej zapoczątkowaniu strategicznej współpracy na rzecz praw człowieka i dobrych rządów,

—	uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, ratyfikowany przez Etiopię w 1993 r.,

—	uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

—	uwzględniając oświadczenie ESDZ z dnia 23 grudnia 2015 r. w sprawie niedawnych starć w Etiopii,

—	uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel z dnia 10 października 2016 r. w sprawie ogłoszenia w Etiopii stanu wyjątkowego,

—	uwzględniając wspólny program w obszarze migracji i mobilności, podpisany przez UE i Etiopię w dniu 11 listopada 2015 r.,

—	uwzględniając oświadczenie departamentu stanu USA z dnia 18 grudnia 2015 r. w sprawie starć w etiopskim regionie Oromia,

—	uwzględniając strategiczną współpracę między UE a Etiopią,

—	uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,

—	uwzględniając umowę z Kotonu,

—	uwzględniając wizytę w Etiopii komisarza ONZ ds. praw człowieka Zeida Ra’ada Al Husseina, która zakończyła się w dniu 4 maja 2017 r.,

—	uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

mając na uwadze, że Etiopia odgrywa kluczową rolę w regionie oraz cieszy się politycznym poparciem zachodnich darczyńców i większości krajów regionu, co zawdzięcza roli, jaką odgrywa jako kraj siedziby Unii Afrykańskiej (UA), a także udziałowi w misjach pokojowych ONZ oraz partnerskiej współpracy z krajami Zachodu w dziedzinie bezpieczeństwa i pomocy, gdzie wspiera międzynarodowe starania o przywrócenie stabilności w Somalii oraz walkę z ugrupowaniami terrorystycznymi w regionie; mając na uwadze, że Etiopia jest również mocno zaangażowana w stosunki między Sudanem a Sudanem Południowym oraz organizuje rozmowy pokojowe pod auspicjami Międzyrządowego Organu ds. Rozwoju (IGAD);

mając na uwadze, że jako kraj liczący 100 mln mieszkańców Etiopia jest uważana za jedno z najszybciej rozwijających się gospodarczo państw w Afryce, przyciąga duże inwestycje zagraniczne, w tym w rolnictwo, budownictwo i produkcję, przedsięwzięcia rozwojowe na dużą skalę, np. budowę elektrowni wodnych i zakładanie plantacji, powszechna jest także dzierżawa gruntów o znacznej powierzchni, często na rzecz zagranicznych przedsiębiorstw, a średnia stopa wzrostu w ostatniej dekadzie wyniosła 10 %; mając jednak na uwadze, że nadal jest to jedno z najbiedniejszych państw, którego PNB na mieszkańca wynosi 632 USD; mając na uwadze, że pod względem wskaźnika rozwoju społecznego Etiopia zajęła w 2014 r. 173. miejsce spośród 187 krajów;

mając na uwadze, że obecny kryzys humanitarny w Rogu Afryki, dotykający region Ogaden i inne obszary Etiopii, przyniósł epidemię cholery i niedobory żywności, co doprowadziło do śmierci wielu ludzi i stanowi zagrożenie dla tysięcy kolejnych, zwłaszcza od początku marca 2017 r.; mając na uwadze, że Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) wystosowało największy apel o 96,4 mln USD na pomoc dla 1,19 mln uchodźców i byłych uchodźców w Sudanie, Somalii, Etiopii i Republice Środkowoafrykańskiej; mając na uwadze, że w styczniu 2017 r. Etiopia ogłosiła stan suszy w prowincjach wschodnich, gdzie 5,6 mln osób pilnie potrzebuje pomocy, i zwróciła się do wspólnoty międzynarodowej o pomoc; mając na uwadze, że w 2016 r. w wyniku suszy 10 mln osób cierpiało głód, a ponadto padły setki tysięcy zwierząt gospodarskich;

mając na uwadze podpisanie umowy o strategicznej współpracy między UE a Etiopią w dniu 14 czerwca 2016 r.; mając na uwadze, że w umowie tej odnotowano kluczową rolę Etiopii dla Afryki i społeczności międzynarodowej, a także znaczny wzrost gospodarczy i postępy w osiąganiu milenijnych celów rozwoju; mając na uwadze, że UE popiera konstruktywną rolę Etiopii w zapewnianiu pokoju i bezpieczeństwa w Rogu Afryki;

mając na uwadze, że Etiopia boryka się z ciągłymi napływami i odpływami migrantów, a przebywa w tym kraju około 800 000 uchodźców, głównie z Sudanu Południowego i Erytrei, a także z Somalii; mając na uwadze, że w dniu 11 listopada 2015 r. UE i Etiopia podpisały wspólny program w obszarze migracji i mobilności, by zacieśnić współpracę i zintensyfikować dialog w dziedzinie migracji;

F.	mając na uwadze, że Etiopia jest sygnatariuszem umowy z Kotonu, która stanowi w art. 96, że poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności jest podstawowym elementem współpracy AKP-UE,

mając na uwadze, że władze etiopskie wielokrotnie użyły nadmiernej siły wobec pokojowych demonstrantów i dopuściły się naruszenia praw człowieka, w tym aktów prześladowania, arbitralnych aresztowań i zabójstw, wobec ludu Oromów i innych grup etnicznych, gdyż postrzegają je jako opozycję wobec rządu; mając na uwadze, że rząd Etiopii regularnie oskarża osoby krytykujące politykę rządu o powiązania z terroryzmem; mając na uwadze, że dziennikarze, blogerzy, protestujący i działacze są ścigani na podstawie surowej krajowej ustawy antyterrorystycznej z 2009 r.;

mając na uwadze, że sytuacja pogorszyła się w połowie kwietnia 2014 r., kiedy rząd zapowiedział wdrożenie zintegrowanego planu rozwoju regionalnego z Addis Abeby, który zakłada rozbudowę infrastruktury na obszarach poza miastem, należących do narodowego regionalnego stanu Oromia, największego regionu Etiopii rozciągającego się wokół Addis Abeby;

I.	mając na uwadze, że w dniu 14 stycznia 2016 r. rząd postanowił unieważnić kwestionowany plan rozwoju miasta na szeroką skalę; mając na uwadze, że ekspansja Addis Abeby już spowodowała wysiedlenie wielu rolników z ludu Oromów i wpędziła ich w ubóstwo;

mając na uwadze, że w 2015 r. i 2016 r. w Oromii doszło do masowych protestów przeciwko rozszerzeniu granic miasta na tereny należące do rolników z ludu Oromów i zamieszkałe przez dwa miliony ludzi, ponieważ wywłaszczanie było postrzegane jako grabież gruntów; mając na uwadze, że Etiopska Komisja Praw Człowieka, upoważniona do prowadzenia dochodzeń w sprawie zamieszek, donosiła w dniu 19 kwietnia 2017 r., że od czerwca do października 2016 r. zginęło 462 cywilów i 33 funkcjonariuszy sił bezpieczeństwa, a 338 cywilów i 126 funkcjonariuszy zostało rannych;

mając na uwadze, że premier Etiopii Hajle Marjam Desalegne ogłosił w dniu 9 października 2016 r. stan wyjątkowy oraz że konstytucja Etiopii przewiduje taką możliwość; mając na uwadze, że stan wyjątkowy uprawnia wojsko do zapewniania bezpieczeństwa w całym kraju oraz nakłada dalsze ograniczenia na wolność słowa i dostęp do informacji; mając na uwadze, że w dniu 15 marca 2017 r. rząd ogłosił zniesienie licznych ograniczeń wynikających ze stanu wyjątkowego i oświadczył, że dowódcy nie mogą już dokonywać arbitralnych aresztowań i rewizji bez nakazu oraz że zniesiona zostaje godzina policyjna i niektóre ograniczenia dotyczące mediów; mając na uwadze, że w dniu 29 marca 2017 r. parlament etiopski jednomyślnie wyraził zgodę na przedłużenie stanu wyjątkowego na okres czterech miesięcy;

mając na uwadze, że w dniu 30 listopada 2016 r. etiopskie siły bezpieczeństwa aresztowały w Addis Abebie przewodniczącego partii opozycyjnej – Krajowego Kongresu Oromów – dr. Mererę Gudinę w następstwie jego wizyty w Parlamencie Europejskim dnia 9 listopada 2016 r., gdzie uczestniczył w panelu dyskusyjnym z innymi przywódcami opozycji, przez co zarzucono mu, że naruszył prawo wprowadzające stan wyjątkowy, „wytwarzając nacisk na rząd”, „zagrażając społeczeństwu środkami przemocy” oraz usiłując „zakłócić porządek konstytucyjny”; mając na uwadze, że oddalono jego wniosek o zwolnienie za kaucją i nadal przebywa on w areszcie w oczekiwaniu na wyrok; mając na uwadze, że w dniu 24 lutego 2017 r. dr. Gudinę i dwóch współoskarżonych, Berhanu Negę i Jawara Mohammeda, oskarżono na podstawie czterech odrębnych zarzutów nieprzestrzegania etiopskiego kodeksu karnego;

mając na uwadze, że inni działacze, dziennikarze i obrońcy praw człowieka, w tym Getachew Shiferaw (redaktor naczelny Negere Ethiopia), Fikadu Mirkana (pracownik radia i telewizji Oromia), Eskinder Nega (znany dziennikarz), Bekele Gerba (działający na rzecz pokoju przedstawiciel ludu Oromów) oraz Andargachew Tsige (przywódca opozycji) zostali zatrzymani lub przebywają w areszcie; mając na uwadze, że działający w internecie aktywista Yonathan Tesfaye został skazany na podstawie przepisów dotyczących zwalczania terroryzmu, w związku z komentarzami, które zamieścił na Facebooku, i grozi mu kara od 10 do 20 lat pozbawienia wolności;

mając na uwadze, że szwedzko-etiopski kardiolog dr Fikru Maru prowadził w Addis Abebie pierwszy w Etiopii szpital chorób serca; mając na uwadze, że od 2013 r. jest więziony w Etiopii na podstawie wysoce wątpliwych zarzutów; mając na uwadze, że bez orzeczenia sądu spędził w więzieniu kilka lat; mając na uwadze, że obecnie, tuż przed zakończeniem odbywania kary więzienia, postawiono mu kolejne zarzuty dotyczące „terroryzmu”;

mając na uwadze, że Etiopia gościła niedawno osoby piastujące wysokie urzędy zajmujące się prawami człowieka, m.in. wysokiego komisarza ONZ ds. praw człowieka oraz specjalnego przedstawiciela UE ds. praw człowieka Stavrosa Lambrinidis, żeby uświetnić rozpoczęcie sektorowego dialogu w dziedzinie praw człowieka i rządów na mocy strategicznej współpracy UE-Etiopia; mając na uwadze, że powoli dokonuje się postępów w poprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Etiopii, w tym w odniesieniu do więzienia polityków, dalszego stosowania ustawy antyterrorystycznej/ustawy o organizacjach społeczeństwa obywatelskiego oraz przedłużania stanu wyjątkowego;

mając na uwadze, że w dniu 5 maja 2017 r. wysoki komisarz ONZ ds. praw człowieka Zeid Ra’ad Al Hussein oświadczył, że ustawa o organizacjach i stowarzyszeniach dobroczynnych, ustawa antyterrorystyczna i ustawa o środkach masowego przekazu w Etiopii „nie wydają się zgodne z odpowiednimi międzynarodowymi normami prawnymi i powinny zostać zreformowane”;

wzywa rząd Etiopii do natychmiastowego zwolnienia za kaucją i wycofania zarzutów, jakie postawiono dr. Gudinie, dr. Fikru Maru i wszystkim pozostałym więźniom politycznym oraz do umorzenia postępowań przeciwko Berhanu Nedze i Jawarowi Mohammedowi, którym postawiono zarzuty pod ich nieobecność, a którzy obecnie przebywają na wygnaniu; podkreśla, że dla nadania wiarygodności jakiemukolwiek dialogowi z opozycją należy zwolnić czołowych polityków opozycji, takich jak dr Merera Gudina; wzywa wysoką przedstawiciel UE, żeby zmobilizowała państwa członkowskie UE do pilnych działań w celu wszczęcia pod egidą ONZ międzynarodowego dochodzenia, dzięki któremu możliwe będzie wiarygodne, przejrzyste i niezależne śledztwo w sprawie zabicia demonstrantów, oraz żeby wywarła presję na rząd Etiopii, by ten udzielił zgody na takie dochodzenie;

nalega, by rząd Etiopii nadal znosił ograniczenia i zniósł stan wyjątkowy, uznając, że uniemożliwia on wolność słowa i skrajnie ogranicza różnorodność uzasadnionych poglądów na temat społeczeństwa etiopskiego, która jest niezwykle potrzebna do rozwiązania kryzysu w Etiopii; podkreśla, że ten brak dyskusji zagraża stabilności w Etiopii;

zwraca się do władz Etiopii, aby przestały wykorzystywać prawo antyterrorystyczne (oświadczenie o walce z terrorem nr 652/2009) do walki ze zgodnymi z prawem pokojowymi protestami i sprzeciwem; wzywa również rząd etiopski do dokonania przeglądu ustawy antyterrorystycznej;

uważa, że w Etiopii potrzebna jest większa, demokratyczna partycypacja o zróżnicowanym charakterze etnicznym oraz równiejszy dostęp różnych grup etnicznych i religijnych do możliwości politycznych, gospodarczych, społecznych i kulturalnych;

wzywa rząd Etiopii do pełnego poszanowania wolności słowa, zrzeszania się i prasy, co przewiduje konstytucja Etiopii, i do zwolnienia niesłusznie zatrzymanych dziennikarzy i blogerów; głęboko wierzy, że pokojowe protesty stanowią część demokratycznego procesu oraz że w każdym razie należy unikać nadmiernej siły; wzywa rząd, by wdrożył zalecenia Etiopskiej Komisji Praw Człowieka w sprawie niedawnych gwałtownych protestów, w szczególności w celu osądzenia członków różnych sił bezpieczeństwa, którzy odpowiadają za przemoc, a jednocześnie by zapobiegał atakom nakierowanym na poszczególne grupy narodowościowe i chronił prawo obywateli do wymiaru sprawiedliwości;

przypomina rządowi Etiopii o ciążącym na nim obowiązku zagwarantowania praw podstawowych, w tym dostępu do wymiaru sprawiedliwości i prawa do sprawiedliwego procesu, z godnie z Afrykańską kartą praw człowieka i ludów oraz innymi międzynarodowymi i regionalnymi instrumentami praw człowieka, w tym umową z Kotonu, a w szczególności jej art. 8 i 96;

wzywa rząd Etiopii, by przyznał organizacjom praw człowieka oraz organizacjom pozarządowym swobodny dostęp do wszystkich części kraju, zwłaszcza do obszarów, na których mają miejsce konflikty i protesty;

wyraża zaniepokojenie z powodu przepisów, które poważnie ograniczają prawo do wolności wypowiedzi, prasy, informacji, zrzeszania się i pokojowych zgromadzeń, a także ograniczają monitorowanie praw człowieka;

przypomina, że Etiopia jest ważnym krajem docelowym i tranzytowym migrantów, a także krajem pochodzenia takich osób, oraz że przyjęła największą grupę uchodźców w Afryce; przyjmuje do wiadomości przyjęcie przez UE i Etiopię wspólnego programu w obszarze migracji poruszającego kwestie uchodźców, kontroli na granicach i walki z handlem ludźmi; wzywa również Komisję Europejską, by uważnie monitorowała wszystkie projekty ostatnio rozpoczęte w ramach Funduszu powierniczego UE dla Afryki; przypomina, że Etiopia jest drugim najbardziej zaludnionym krajem w Afryce i jedną z najszybciej rozwijających się gospodarek, chociaż wciąż pozostaje jednym z krajów najuboższych; przypomina, że mając granice o długości 5 328 km, Etiopia zmaga się z niestabilnością państw sąsiedzkich i stałym napływem migrantów oraz że przyjęła około 800 000 uchodźców;

10.

zauważa, że Etiopia odgrywa istotną rolę w regionie, a w szczególności wspiera stabilizację w Somalii, walkę z terroryzmem, proces pokojowy pomiędzy Sudanem a Sudanem Południowym, a także w samym Sudanie Południowym; uważa, że dla Unii Europejskiej istotne jest prowadzenie dialogu politycznego z tym ważnym krajem;

11.

wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu panującej obecnie w Etiopii suszy, która doprowadziła do pogorszenia sytuacji humanitarnej w tym kraju; z zadowoleniem przyjmuje dodatkową pomoc w kwocie 165 mln EUR dla tego regionu w odniesieniu do kryzysu w Sudanie Południowym i w krajach ościennych, a także w odniesieniu do suszy w Etiopii, Somalii i Kenii;

12.

wyraża uznanie dla postępów, które Etiopia poczyniła w poprawie warunków życia jej szybko rozrastającej się ludności, w tym uchodźców uciekających przed konfliktami w państwach sąsiadujących, i wyraża wdzięczność za przywódczą rolę, które Etiopia odgrywa w regionie i w Unii Afrykańskiej;

13.

jest zdania, że w przyszłej współpracy UE z Etiopią należy uwzględnić osiągnięcie istotnych postępów w dziedzinie praw człowieka;

14.

wzywa władze Etiopii, by zapobiegały dyskryminacji ze względu na pochodzenie etniczne oraz by podjęły działania w celu ustanowienia pokojowego i konstruktywnego dialogu między różnymi społecznościami;

15.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa/wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej, parlamentom i rządom państw członkowskich, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE, Komisji Unii Afrykańskiej, Parlamentowi Panafrykańskiemu oraz rządowi Etiopii.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/92

P8_TA(2017)0220

Południowy Sudan

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie Sudanu Południowego (2017/2683(RSP))

(2018/C 307/13)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Sudanu i Sudanu Południowego,

—	uwzględniając oświadczenie trojki (Norwegia, Wielka Brytania i Stany Zjednoczone) i UE w sprawie stanu bezpieczeństwa w Sudanie Południowym z dnia 8 maja 2017 r.,

—	uwzględniając oświadczenie rzecznika Sekretarza Generalnego ONZ z dnia 29 kwietnia 2017 r. w sprawie Sudanu Południowego,

—	uwzględniając sprawozdanie końcowe grupy ekspertów ONZ z dnia 13 kwietnia 2017 r. w sprawie Sudanu Południowego,

—	uwzględniając komunikat wydany po 30. nadzwyczajnym szczycie Międzyrządowego Organu ds. Rozwoju (IGAD) w dniu 25 marca 2017 r. w sprawie Sudanu Południowego;

—	uwzględniając konkluzje 34. sesji Rady Praw Człowieka w Genewie, która odbywała się w dniach 27 lutego – 24 marca 2017 r.,

—	uwzględniając oświadczenie przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 23 marca 2017 r. w sprawie Sudanu Południowego,

—	uwzględniając oświadczenie Komisji dla Parlamentu Europejskiego z dnia 1 lutego 2017 r.,

—	uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2327 (2016) z dnia 16 grudnia 2016 r.,

—	uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 12 grudnia 2016 r. w sprawie Sudanu Południowego,

—	uwzględniając sprawozdanie Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej z dnia 9 maja 2017 r.,

—	uwzględniając porozumienie IGAD w sprawie rozwiązania konfliktu w Sudanie Południowym z dnia 17 sierpnia 2015 r.,

—	uwzględniając sudańskie całościowe porozumienie pokojowe (CPA) z 2005 r.,

—	uwzględniając zmienioną umowę o partnerstwie z Kotonu,

—	uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

—	uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

—	uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,

—	uwzględniając Traktat o handlu bronią,

—	uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

mając na uwadze, że Sudan Południowy od ponad trzech lat pogrążony jest w wojnie domowej, która wybuchła po tym, jak prezydent Salva Kiir, należący do grupy etnicznej Dinka, oskarżył zdymisjonowanego wiceprezydenta Rieka Machara, z grupy etnicznej Nuer, o przygotowywanie zamachu stanu; mając na uwadze, że Riek Machar zaprzeczył, jakoby planował zamach stanu;

mając na uwadze, że mimo podpisania w sierpniu 2015 r. Porozumienia w sprawie rozwiązania konfliktu w Sudanie Południowym w kraju tym wciąż absolutnie nie szanuje się międzynarodowych praw człowieka i prawa międzynarodowego, nie pociągnięto także nikogo do odpowiedzialności za naruszenia i nadużycia popełnione w trakcie konfliktu;

mając na uwadze, że kraj stoi w obliczu klęski głodu i zapaści gospodarczej w wyniku wojny domowej, ponad 3,6 mln osób było zmuszonych opuścić swoje domy, a około 4,9 mln osób nie ma zagwarantowanego dostępu do żywności; mając na uwadze, że potrzeby humanitarne rosną do alarmujących rozmiarów: około 7,5 mln osób wymaga pomocy humanitarnej, a ponad milion osób otrzymało obecnie schronienie w obiektach ONZ; mając na uwadze, że agencje ONZ nasiliły apele o pomoc humanitarną i oświadczyły, że potrzebują co najmniej 1,4 mld USD, aby pomóc w złagodzeniu „niewyobrażalnego” w swej skali cierpienia; mając na uwadze, że zebrano tylko 14 % kwoty, o jaką apelowano;

D.	mając na uwadze, że jeżeli sytuacja nie ulegnie zmianie, to do końca 2017 r. połowa ludności kraju umrze lub zostanie przesiedlona; mając na uwadze, że nie wiadomo, ile osób zginęło w wyniku aktów przemocy;

mając na uwadze, że według ustaleń z najnowszego sprawozdania panelu ekspertów ONZ rząd Sudanu Południowego był jednym z największych sprawców przemocy i łamania praw człowieka w kraju, a klęskę głodu uznano za spowodowaną przez człowieka, przy czym za jedną z głównych jej przyczyn uznano trwonienie przez rząd Sudanu Południowego pieniędzy na zakup broni;

mając na uwadze, że w ostatnich tygodniach duże ofensywy sił rządowych w Yuai, Waat, Tonga i Kodok spowodowały tragiczne skutki humanitarne, w tym wysiedlenie 50–100 tys. osób; mając na uwadze, że stało się to po zabójstwie dużej liczby ludności cywilnej w dniu 8 kwietnia 2017 r. w mieście Wau na zachodzie kraju w akcie zbiorowej kary motywowanej pochodzeniem etnicznym i poglądami politycznymi; mając na uwadze, że siły rządowe nadal atakują ludność cywilną, czym łamią prawo konfliktów zbrojnych, oraz blokują możliwość ochrony ludności cywilnej przez misję ONZ;

G.	mając na uwadze, że siły rządowe zniszczyły szpitale i kliniki, co stanowi zbrodnię wojenną; mając na uwadze, że wyposażenie szpitali i klinik zostało rozkradzione, co doprowadziło do ich zamknięcia i braku dostępu do ratującej życie opieki medycznej;

H.	mając na uwadze, że prawie co trzecia szkoła w Sudanie Południowym została zburzona, uszkodzona, zajęta lub zamknięta, i że wpływa to na szanse edukacji całego pokolenia dzieci; mając na uwadze, że ponad 600 tys. dzieci do piątego roku życia uznaje się za poważnie niedożywione;

mając na uwadze, że około dwóch milionów dzieci uciekło z kraju i stanowi 62 % uchodźców, którzy opuścili Sudan Południowy, a konflikt spowodował u nich trudną do zniesienia traumę, stres i wstrząs emocjonalny; mając na uwadze, że około 17 tys. dzieci, głównie chłopców, zostało zrekrutowanych lub wykorzystywanych jako żołnierze przez siły i grupy zbrojne w tym kraju; mając na uwadze, że tysiące dzieci zostało zabitych, zgwałconych, przesiedlonych lub osieroconych;

J.	mając na uwadze, że kobiety i dziewczęta są systematycznie gwałcone i porywane, co jest jednym z narzędzi wojny, a badanie ONZ ustaliło, że 70 % kobiet mieszkających w obozach dla osób wewnętrznie przesiedlonych w Dżubie zostało zgwałconych, w większości przypadków przez policjantów lub żołnierzy;

K.	mając na uwadze, że z uwagi na niestabilną sytuację w krajach ościennych na terytorium Sudanu Południowego przebywa także około 270 tys. uchodźców z Sudanu, Demokratycznej Republiki Konga (DRK), Etiopii i Republiki Środkowoafrykańskiej;

mając na uwadze, że w czerwcu 2016 r. Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła wybuch epidemii cholery, na którą chorują już tysiące osób i która według doniesień rozprzestrzeniła się jeszcze bardziej w ostatnich tygodniach; mając na uwadze, że wiele zgonów spowodowanych cholerą, malarią, odrą, biegunką i ostrymi chorobami układu oddechowego jest wynikiem skrajnego ubóstwa i pożałowania godnych warunków życia, a wielu z tych zgonów można było uniknąć, gdyby osoby te miały dostęp do opieki zdrowotnej;

M.	mając na uwadze, że Porozumienie w sprawie rozwiązania konfliktu w Sudanie Południowym stanowi, że mandat tymczasowego rządu jedności narodowej powinien wygasnąć po wyborach w sierpniu 2018 r.;

mając na uwadze, że według doniesień ONZ i innych wiarygodnych relacji pośrednicy mający swoje siedziby w państwach członkowskich UE i w wielu państwach trzecich przekazali śmigłowce i karabiny maszynowe zbrojnym frakcjom w Sudanie Południowym oraz udzielili im logistycznego wsparcia wojskowego; mając na uwadze, że przedłużający się konflikt umożliwił pojawienie się nowych grup zbrojnych i militaryzację społeczeństwa;

mając na uwadze zatrważającą liczbę ataków na konwoje i personel humanitarny; mając na uwadze, że od grudnia 2013 r. zabito co najmniej 79 pracowników organizacji humanitarnych; mając na uwadze, że niedawno, w marcu 2017 r., doszło do najkrwawszego jak do tej pory ataku na pracowników humanitarnych, w którym zginęło sześciu pracowników organizacji pomocowych oraz ich kierowcy;

mając na uwadze, że w dniu 21 lutego 2017 r. Komisja zapowiedziała pakiet pomocy nadzwyczajnej w wysokości 82 mln EUR w związku z klęską głodu; mając na uwadze, że UE jest jednym z największych darczyńców dla tego kraju: w 2016 r. pokryła ponad 40 % wszystkich kosztów pomocy humanitarnej w celu wsparcia programów ratowania życia, a od czasu wybuchu konfliktu w 2013 r. przekazała pomoc humanitarną o wartości około 381 mln EUR;

wyraża głębokie zaniepokojenie toczącym się konfliktem w Sudanie Południowym; wzywa do natychmiastowego zaprzestania wszelkich działań wojennych i ponownie przypomina prezydentowi Salvie Kiirowi, jak również byłemu wiceprezydentowi Riekowi Macharowi, o ich obowiązkach wynikających z Porozumienia w sprawie rozwiązania konfliktu w Sudanie Południowym; wzywa prezydenta Kiira do natychmiastowego wykonania jego zobowiązania do jednostronnego zawieszenia broni podjętego wobec szefów państw IGAD w dniu 25 marca 2017 r.;

wzywa do natychmiastowego i całkowitego zaprzestania przez wszystkie strony konfliktu zbrojnego wszelkich aktów przemocy seksualnej wobec ludności cywilnej, a zwłaszcza wobec kobiet i dziewcząt; przypomina, że gwałt jako narzędzie wojny stanowi zbrodnię wojenną podlegającą karze na mocy prawa międzynarodowego; wzywa rząd Sudanu Południowego do zapewnienia ochrony wszystkim najsłabszym grupom społecznym oraz do pociągnięcia sprawców do odpowiedzialności i położenia kresu bezkarności wśród policji i wojska;

potępia wszystkie ataki na ludność cywilną i na pracowników pomocy humanitarnej, które utrudniają ratowanie życia i dostawy pomocy humanitarnej; podkreśla, że militarne rozwiązanie tego konfliktu jest niemożliwe, a rząd Sudanu Południowego musi zadbać o wprowadzenie rzeczywistego zawieszenia broni, które będzie oznaką prawdziwego zaangażowania na rzecz pokoju i stabilności; jest zdania, że zaangażowanie na rzecz pokoju musi wykraczać poza zwykłe zaprzestanie działań wojennych i musi obejmować wycofanie wojsk, rozwiązanie etnicznych bojówek, co pozwoli na swobodny dostęp pomocy humanitarnej i zwolnienie więźniów politycznych;

wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu trudnej sytuacji humanitarnej w całym kraju, która wciąż się pogarsza; w związku z tym ponownie wzywa UE i jej państwa członkowskie do zwiększenia pomocy humanitarnej w celu złagodzenia klęski głodu, a także do wywierania nacisku na rząd Sudanu Południowego w celu zagwarantowania, że trasy dostaw pomocy humanitarnej pozostaną otwarte;

wyraża ubolewanie z powodu rekrutacji dzieci przez wszystkie strony konfliktu zbrojnego w Sudanie Południowym; podkreśla, że zatrudnianie dzieci przez strony konfliktu jest zbrodnią wojenną, za którą dowódcy muszą zostać pociągnięci do odpowiedzialności karnej; ostrzega, że całe pokolenie młodych ludzi jest obecnie narażone na poważną traumę, wstrząs emocjonalny oraz brak edukacji; apeluje, aby unijne programy humanitarne i rozwojowe wspierały zapewnienie podstawowej edukacji oraz długoterminowej odbudowy i doradztwa; zdecydowanie potępia wykorzystywanie placówek oświatowych do operacji wojskowych;

wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) oraz wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do wykorzystania wszelkich dostępnych zasobów w celu zaangażowania ONZ, Unii Afrykańskiej (UA) i Międzyrządowego Organu ds. Rozwoju (IGAD) w uruchomienie nowego politycznego procesu dążącego do trwałego zawieszenia broni oraz do pełnego wdrożenia rozdziałów porozumienia pokojowego dotyczących bezpieczeństwa i sprawowania rządów;

uważa, że UA, przy wsparciu ze strony UE i jej państw członkowskich, musi odgrywać aktywną rolę w negocjowaniu rozwiązania politycznego w celu osiągnięcia trwałego pokoju w Sudanie Południowym, w tym poprzez przeznaczenie większych zasobów do dyspozycji wysłannika UA do Sudanu Południowego Alphy Oumara Konarego; popiera apele o zorganizowanie międzynarodowej konferencji przez Komisję Unii Afrykańskiej, przy udziale ONZ i IGAD, w celu ujednolicenia i uzgodnienia międzynarodowych wysiłków na rzecz zakończenia wojny w Sudanie Południowym;

ponownie wyraża pełne poparcie dla prac specjalnego przedstawiciela ONZ ds. Sudanu Południowego oraz dla mandatu misji ONZ w Sudanie Południowym (UNMISS) i jej regionalnych sił ochrony, których zadaniem jest ochrona cywilów i powstrzymanie przemocy wobec nich, a także stworzenie warunków niezbędnych do udzielania pomocy humanitarnej; wzywa wszystkie strony do ułatwienia szybkiego rozmieszczenia czynnych regionalnych sił ochrony posiadających mandat Rady Bezpieczeństwa ONZ, które mają wzmocnić aktywną obecność UNMISS, a także wzywa państwa członkowskie i wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do pilnego i znacznego wzmocnienia UNMISS europejskimi zdolnościami reagowania kryzysowego;

podkreśla pilną potrzebę ustanowienia hybrydowego trybunału Sudanu Południowego, co wiąże się z przyjęciem statutów prawnych przez UA i udostępnieniem zasobów przez ONZ i UE; przypomina, że kwestia ta stanowi element porozumienia pokojowego z 2016 r., dlatego nie powinna podlegać ponownym negocjacjom;

10.

domaga się, by – w celu zapewnienia konstruktywnego i pluralistycznego charakteru – proces dialogu narodowego spełniał jasne kryteria, obejmujące neutralne przywództwo oraz włączenie grup opozycyjnych i obywateli Sudanu Południowego żyjących poza granicami kraju; ponadto proces ten musi także obejmować przedstawicieli wszystkich stron konfliktu oraz inne zainteresowane podmioty w Sudanie Południowym, w tym przedstawicieli kobiet, jeżeli ma być prawomocny i skuteczny;

11.

potępia wszelkie próby ograniczania wolności słowa, która jest podstawowym prawem człowieka i elementem prawdziwej debaty politycznej; wyraża ubolewanie z powodu zabójstw pracowników organizacji humanitarnych, przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i dziennikarzy, a także domaga się, by sprawcy tych zbrodni zostali postawieni przed wymiarem sprawiedliwości; wzywa do natychmiastowego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych;

12.

potępia wszelkie ataki na placówki oświatowe i budynki publiczne oraz wykorzystywanie szkół do celów militarnych; wzywa strony do przestrzegania wytycznych dotyczących ochrony szkół i uniwersytetów przed wykorzystaniem do celów wojskowych podczas konfliktów zbrojnych;

13.

ubolewa nad tym, że w dniu 23 grudnia 2016 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ nie przyjęła rezolucji nakładającej na Sudan Południowy embargo na broń i oraz wprowadzającej zakaz podróżowania i zamrożenie aktywów trzech wysokich rangą przywódców Sudanu Południowego; wzywa UE, by dążyła do nałożenia na Sudan Południowy międzynarodowego embarga na broń oraz do jego skutecznego egzekwowania; jest zaniepokojony doniesieniami na temat transferów broni do Sudanu Południowego, stanowiących pogwałcenie wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB, z pomocą pośredników mających siedzibę w państwach członkowskich UE; wzywa państwa członkowskie oraz wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do egzekwowania zgodności z unijnym systemem kontroli zbrojeń i do formalnego podjęcia działań wobec każdego państwa trzeciego, któremu dowiedziono eksport broni i przekazywanie logistycznego wsparcia wojskowego do Sudanu Południowego;

14.

apeluje do władz o zapewnienie, by wszelkie powroty lub relokacje osób wewnętrznie przesiedlonych odbywały się w bezpieczny i godny sposób; apeluje o stosowanie ukierunkowanych sankcji wobec kluczowych postaci politycznych lub wojskowych w rządzie lub opozycji, które utrwalają konflikt lub dopuszczają się łamania praw człowieka, które to sankcje stanowią element unijnej strategii zapewniającej dostawy pomocy humanitarnej, utrzymanie zawieszenia broni i wznowienie procesu politycznego z myślą o realizacji porozumienia pokojowego;

15.

uważa, że ze względu na utrzymujący się konflikt, brak bezpieczeństwa i masowe przesiedlenia ludności, w obecnym klimacie politycznym nie można przeprowadzić wiarygodnych i pokojowych wyborów; przypomina, że mandat tymczasowego rządu jedności narodowej wygasa w czerwcu 2018 r.; podkreśla znaczenie przyznania kobietom zamieszkującym Sudan Południowy pełnoprawnej roli w rozmowach pokojowych oraz w sprawowaniu rządów w tym kraju; wzywa UE do wspierania kobiet na szczeblu lokalnym, które istotnie przyczyniają się do podniesienia jakości negocjacji pokojowych, przełamując atmosferę podejrzliwości, a także budując zaufanie i promując pojednanie;

16.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi Sudanu Południowego, Międzyrządowemu Organowi ds. Rozwoju, komisarzowi Sudanu Południowego ds. praw człowieka, Narodowemu Zgromadzeniu Ustawodawczemu Sudanu Południowego, instytucjom Unii Afrykańskiej, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE oraz Sekretarzowi Generalnemu ONZ.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/96

P8_TA(2017)0222

Właściwa kombinacja funduszy na rzecz regionów Europy: zapewnienie równowagi między instrumentami finansowymi a dotacjami w ramach polityki spójności UE

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie właściwej kombinacji funduszy na rzecz regionów Europy: zapewnienie równowagi między instrumentami finansowymi a dotacjami w ramach polityki spójności UE (2016/2302(INI))

(2018/C 307/14)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a w szczególności jego tytuł XVIII,

—	uwzględniając art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (1), a także akty delegowane i wykonawcze powiązane z odpowiednimi artykułami tego rozporządzenia,

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia” oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 (2),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006 (3),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1300/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1084/2006 (4),

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego i Europejskiego Portalu Projektów Inwestycyjnych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 – Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych (5),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 września 2016 r. w sprawie Europejskiej współpracy terytorialnej – najlepsze praktyki i działania innowacyjne (6),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 października 2015 r. w sprawie polityki spójności i przeglądu strategii „Europa 2020” (7),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 września 2015 r. w sprawie inwestycji na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: wspieranie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w Unii (8),

—	uwzględniając opinię Komisji Rozwoju Regionalnego zawartych w sprawozdaniu Komisji Kontroli Budżetowej w sprawie sprawozdania rocznego Europejskiego Banku Inwestycyjnego za rok 2014 (A8-0050/2016),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 grudnia 2015 r. pt. „Inwestycje na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego – maksymalizowanie wkładu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych” (COM(2015)0639),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 listopada 2014 r.„Plan inwestycyjny dla Europy” (COM(2014)0903),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 stycznia 2014 r. pt. „Wytyczne Unii w sprawie pomocy państwa na rzecz promowania inwestycji w zakresie finansowania ryzyka” (9),

—	uwzględniając szóste sprawozdanie Komisji w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej z dnia 23 lipca 2014 r. pt. „Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia” (COM(2014)0473),

—	uwzględniając sprawozdanie podsumowujące Komisji z sierpnia 2016 r. pt. „Ocena ex post programów polityki spójności 2007–2013 skupiająca się na Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskim Funduszu Społecznym (EFS) i Funduszu Spójności”,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 30 października 2014 r. dotyczące instrumentów finansowych wspieranych z budżetu ogólnego i składane zgodnie z art. 140 ust. 8 rozporządzenia finansowego, zgodnie ze stanem na dzień 31 grudnia 2013 r. (COM(2014)0686),

—	uwzględniając wytyczne Komisji dla państw członkowskich z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie art. 42 ust. 1 lit. d) rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów – kwalifikowalne koszty zarządzania i opłaty za zarządzanie,

—	uwzględniając wytyczne Komisji dla państw członkowskich z dnia 10 sierpnia 2015 r. w sprawie art. 37 ust. 7, 8 i 9 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów – łączenie wsparcia z instrumentu finansowego z innymi formami wsparcia,

—	uwzględniając wytyczne Komisji dla państw członkowskich z dnia 27 marca 2015 r. w sprawie art. 37 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów – ocena ex ante,

—	uwzględniając poradnik Komisji dla instytucji zarządzających z dnia 2 lipca 2014 r. zatytułowany „Instrumenty finansowe w programach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na lata 2014–2020”,

—

uwzględniając sprawozdanie podsumowujące Komisji z listopada 2016 r. zatytułowane „Instrumenty finansowe w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. Podsumowanie danych na temat postępów w finansowaniu i wdrażaniu instrumentów finansowych na okres programowania 2014–2020 zgodnie z art. 46 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013”,

—	uwzględniając sprawozdanie podsumowujące Komisji z grudnia 2015 r. pt. „Podsumowanie danych na temat postępów w finansowaniu i wdrażaniu instrumentów inżynierii finansowej na okres programowania 2014–2020 zgodnie z art. 46 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013”,

—	uwzględniając sprawozdanie podsumowujące Komisji z września 2014 r. pt. „Podsumowanie danych na temat postępów w finansowaniu i wdrażaniu instrumentów inżynierii finansowej zgłaszanych przez instytucje zarządzające zgodnie z art. 67 ust. 2 lit. j) rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006”,

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 13 listopada 2015 r. pt. „Działania dotyczące instrumentów finansowych”, towarzyszący dokumentowi zatytułowanemu „Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie instrumentów finansowych wspieranych z budżetu ogólnego zgodnie z art. 140 ust. 8 rozporządzenia finansowego – stan na dzień 31 grudnia 2014 r.” (SWD(2015)0206),

—	uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 19/2016 pt. „Wykonywanie budżetu UE za pośrednictwem instrumentów finansowych – wnioski na przyszłość z okresu programowania 2007–2013”,

—	uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 5/2015 pt. „Czy instrumenty finansowe stanowią skuteczne i przyszłościowe narzędzie wspierania rozwoju obszarów wiejskich?”,

—	uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 16/2014 pt. „Skuteczność łączenia dotacji z regionalnych instrumentów inwestycyjnych z pożyczkami z instytucji finansowych w celu wsparcia polityki zewnętrznej UE”,

—	uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 2/2012 pt. „Instrumenty finansowe dla MŚP współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego”,

—	uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 14 października 2015 r. pt. „Instrumenty finansowe wspierające rozwój terytorialny”,

—	uwzględniając sprawozdanie końcowe Europejskiego Banku Inwestycyjnego z marca 2013 r. pt. „Financial Instruments: A Stock-taking Exercise in Preparation for the 2014–2020 Programming Period” („Instrumenty finansowe: analiza sytuacji na potrzeby przygotowań do okresu programowania 2014–2020”),

—

uwzględniając badanie pt. „Financial instruments in the 2014–2020 programming period: first experiences of Member States” („Instrumenty finansowe w okresie programowania 2014–2020: pierwsze doświadczenia państw członkowskich”), zlecone przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej Parlamentu Europejskiego, departament tematyczny B: polityka strukturalna i polityka spójności, październik 2016 r.,

—

uwzględniając badanie „Review of the Role of the EIB Group in European Cohesion Policy” („Przegląd roli grupy EBI w europejskiej polityce spójności”), zlecone przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej Parlamentu Europejskiego, departament tematyczny B: polityka strukturalna i polityka spójności, marzec 2016 r.,

—	uwzględniając briefing „Challenges for EU cohesion policy: Issues in the forthcoming post-2020 reform” („Wyzwania dla polityki spójności UE: kwestie związane z przyszłą reformą po 2020 r.”), Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, maj 2016 r.,

—	uwzględniając notę faktograficzną zatytułowaną „Cohesion Policy implementation in the EU28” („Wdrażanie polityki spójności w UE-28”), Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego, wrzesień 2015 r.,

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego i opinie Komisji Budżetowej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A8-0139/2017),

A.	mając na uwadze, że w wyniku przeglądu/rewizji wieloletnich ram finansowych (WRF) oraz z uwagi na fakt, iż zbliża się połowa okresu programowania 2014–2020, zainicjowano rozmowy na temat inwestowania kombinacji dotacji i instrumentów finansowych za pośrednictwem budżetu UE w okresie po 2020 r.;

B.	mając na uwadze, że wniosek dotyczący zbiorczego aktu prawnego (COM(2016)0605) stanowi jedyną możliwość wprowadzenia – w perspektywie średnioterminowej – udoskonaleń do systemu, na którym opiera się bieżący okres programowania;

mając na uwadze, że pojęcie instrumentów finansowych obejmuje różnego rodzaju instrumenty, a ich ocena i podejmowanie decyzji o ich zastosowaniu wymagają ciągłej i szczegółowej analizy każdego przypadku, łącznie z dokonaniem oceny konkretnych potrzeb gospodarki lokalnej i regionalnej lub danej grupy docelowej;

Okres 2007–2013 – solidne inwestycje z wykorzystaniem dotacji i instrumentów finansowych

uznaje, że chociaż instrumenty finansowe zaprojektowano przed kryzysem finansowym i gospodarczym i nie były one najwłaściwsze w kontekście ekonomicznym tego kryzysu, sprawozdania opracowywane przez Komisję zawierają solidne dowody potwierdzające, że inwestycje w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych z wykorzystaniem dotacji i instrumentów finansowych skutkowały dużym oddziaływaniem i widocznymi rezultatami dzięki inwestycjom w regionach UE w wysokości 347,6 mld EUR, z wyłączeniem współfinansowania krajowego oraz dodatkowo pozyskanych zasobów;

z zadowoleniem przyjmuje obecnie działania Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) w obszarze polityki spójności, przedstawiane w sprawozdaniach rocznych i sektorowych i pokazujące oddziaływanie na MŚP i spółki o średniej kapitalizacji, infrastrukturę, badania naukowe i innowacje, środowisko, energię oraz rolnictwo; podsumowuje, że wysokość operacji pożyczkowych EBI na potrzeby wsparcia polityki spójności w okresie 2007–2013 jest szacowana na 147 mld EUR, co stanowi około 38 % wszystkich operacji pożyczkowych w UE;

Okres 2014–2020 – nowy rozdział inwestycji w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych

wyraża zadowolenie, że w latach 2014–2020 oczekiwane są inwestycje UE w wysokości 454 mld EUR w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, a dzięki współfinansowaniu krajowemu inwestycji w formie dotacji i instrumentów finansowych kwota ta powinna wzrosnąć do 637 mld EUR;

przyznaje, że doszło do wzrostu liczby i podniesienia jakości instrumentów finansowych (w formie mikrokredytów, pożyczek, gwarancji, kapitału własnego i kapitału podwyższonego ryzyka) w ramach zarządzania dzielonego w obszarze polityki spójności; podkreśla dwa główne powody tej tendencji: okres 2007–2013 był źródłem cennych doświadczeń i wniosków w zakresie wdrażania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych z wykorzystaniem dotacji i instrumentów finansowych, a WRF na lata 2014–2020 odzwierciedlają pokryzysowe zapotrzebowanie na większą liczbę instrumentów finansowych ze względu na ograniczenia fiskalne;

zauważa, że według szacunków kwota środków przydzielonych w ramach instrumentów finansowych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) wzrośnie niemal dwukrotnie, jeśli porównać okres 2007–2013, gdy wyniosła 11,7 mld EUR, i okres 2014–2020, gdy wyniesie 20,9 mld EUR; zauważa, że instrumenty finansowe będą tym samym stanowić 6 % łącznych środków przydzielonych w ramach polityki spójności w latach 2014–2020, w wysokości 351,8 mld EUR, podczas gdy w latach 2007–2013 odsetek ten wynosił 3,4 % przydzielonej kwoty wynoszącej 347 mld EUR;

zauważa, że środki przydzielone z Funduszu Spójności wynoszą około 75 mld EUR, co stanowi 11,8 % ogółu środków przydzielonych w ramach instrumentów finansowych w okresie 2014–2020; z zadowoleniem przyjmuje wzrost przydzielonych środków z 70 mld EUR w latach 2007–2013 do 75 mld EUR w latach 2014–2020; podkreśla, że nie należy zmniejszać środków na Fundusz Spójności, zważywszy, że około 34 % ludności UE mieszka w regionach otrzymujących pomoc z tego funduszu;

zauważa, że do dnia 31 grudnia 2015 r. w bieżących wieloletnich ramach finansowych łączna kwota wkładu na rzecz instrumentów finansowych z programów operacyjnych w 21 państwach członkowskich wyniosła 5 571,63 mln EUR, z czego 5 005,25 mln EUR pochodzi z EFRR i Funduszu Spójności;

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że kluczowe zmiany regulacyjne w programowaniu i wdrażaniu instrumentów finansowych i zarządzaniu nimi, takie jak bezpośrednie powiązanie ze wszystkimi 11 celami tematycznymi, odpowiednia obowiązkowa ocena ex ante umożliwiająca identyfikację niedoskonałości rynku oraz tworzenie dostosowanych do potrzeb, uproszczonych i gotowych do użycia instrumentów finansowych i mechanizmów w obszarze sprawozdawczości, mogą mieć decydujący pozytywny wpływ na atrakcyjność i tempo wdrażania polityki spójności dzięki wyeliminowaniu niepewności prawnej, jaka pojawiła się w okresie 2007–2013; wzywa jednak do podjęcia wysiłków w celu zadbania o to, aby zmiany te nie miały wpływu na atrakcyjność i tempo wdrażania instrumentów finansowych;

Dotacje i instrumenty finansowe – kombinacja w oparciu o logikę interwencji

podkreśla, że choć dotacje i instrumenty finansowe w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, podlegające zarządzaniu dzielonemu i niebędące celem samym w sobie, wspierają te same cele polityki spójności, charakteryzują się one różną logiką interwencji i różnym zastosowaniem w odniesieniu do potrzeb w zakresie rozwoju terytorialnego, potrzeb sektorowych lub potrzeb rynku;

10.

dostrzega, że w zależności od rodzaju projektu dotacje mają różne zalety w porównaniu z instrumentami finansowymi: za ich pośrednictwem wspiera się projekty, które niekoniecznie generują dochody, zapewnia pulę środków finansowych na rzecz projektów, które z różnych powodów nie mogą przyciągnąć finansowania prywatnego ani publicznego, są one ukierunkowane na konkretnych beneficjentów oraz konkretne kwestie i regionalne priorytety, a ich wykorzystanie charakteryzuje się mniejszą złożonością ze względu na istniejące doświadczenie i zdolności; przyznaje, że w niektórych przypadkach dotacje wiążą się z ograniczeniami, takimi jak trudności w osiąganiu odpowiedniej jakości i trwałości projektu, ryzyko zastępowania finansowania publicznego w ujęciu długoterminowym oraz skutki wypierania potencjalnych prywatnych inwestycji, nawet jeżeli projekty mają charakter odnawialny oraz charakteryzują się zdolnością do generowania dochodów przeznaczonych na spłatę finansowania opartego na pożyczkach;

11.

dostrzega, że instrumenty finansowe mają zalety takie jak efekt mnożnikowy i odnawialność, przyciąganie prywatnego kapitału oraz uzupełnianie szczególnych braków inwestycyjnych w ramach projektów wysokiej jakości mogących uzyskać finansowanie z banków, dzięki czemu przyczyniają się do maksymalizacji wydajności i skuteczności wdrażania polityki regionalnej; zauważa, że instrumenty finansowe charakteryzują się również pewnymi wadami, z powodu których mogą kolidować z atrakcyjniejszymi instrumentami krajowymi lub regionalnymi: wolniejsze tempo wdrażania w niektórych regionach, wyższy stopień złożoności, mniejszy od spodziewanego efekt mnożnikowy w odniesieniu do instrumentów finansowych, których podstawą są europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, a w niektórych przypadkach również wyższe koszty wdrażania i opłaty za zarządzanie; zauważa, że dotacje są preferowanymi inwestycjami w pewnych obszarach polityki, takich jak niektóre rodzaje infrastruktury publicznej, usługi socjalne, polityka w zakresie badań naukowych i innowacji lub ogólnie projekty, które nie generują przychodów;

12.

podkreśla, że logika interwencji nie stanowi linii podziału, ale punkt, w którym powstają równe szanse dla wykorzystania dotacji i instrumentów finansowych, tak aby polityka spójności mogła zapewnić skuteczniejsze dotarcie do beneficjentów i wyeliminowanie luk inwestycyjnych poprzez podejmowanie zróżnicowanych działań; zwraca uwagę, że logika interwencji jest podejściem oddolnym do programowania w zakresie europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz że wszystkie państwa członkowskie i regiony w dalszym ciągu powinny zastanawiać się nad najodpowiedniejszą opcją, kiedy swobodnie ustalają zakres wykorzystania instrumentów finansowych lub dotacji jako narzędzi realizacji wybranych priorytetów w swoich programach operacyjnych, przy czym nie należy zapominać o zaangażowaniu władz lokalnych i regionalnych, które odgrywają decydującą rolę; przypomina, że to instytucje zarządzające muszą dobrowolnie zdecydować o rodzaju instrumentu finansowego, który jest najodpowiedniejszy do celów realizacji;

Wyniki instrumentów finansowych – wyzwania

13.

dostrzega znaczenie stosowania instrumentów finansowych w działaniach podejmowanych w ramach polityki spójności; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że sprawozdania z wdrażania instrumentów finansowych w 2015 r. wskazują na postępy mimo późnego rozpoczęcia bieżącego okresu programowania; zwraca jednak uwagę, że postępy we wdrażaniu instrumentów finansowych w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych bardzo się różnią nie tylko w zależności od państwa członkowskiego, ale również w obrębie poszczególnych państw członkowskich; przypomina, że pozytywnym doświadczeniom i efektom związanym z wykorzystywaniem instrumentów finansowych w okresie programowania 2007–2013 towarzyszyły problemy w obszarze wyników: opóźnione rozpoczęcie operacji, nieprawidłowa ocena rynku, różnice w absorpcji na poziomie regionów, ogólnie niskie poziomy wypłat, słaby efekt mnożnikowy, problematyczna odnawialność, wysokie opłaty za zarządzanie i koszty zarządzania oraz nieproporcjonalnie duże nakłady; przypomina, że do roku 2015, po tym jak Komisja wydłużyła terminy wdrażania instrumentów finansowych, przy pomocy ukierunkowanych działań wyeliminowano szereg zaobserwowanych niedociągnięć;

14.

zwraca uwagę, że opóźnienia we wdrażaniu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych mogą mieć wpływ na poziom wypłat, odnawialność i efekt mnożnikowy, przy czym ten ostatni powinien się opierać na definicji i metodologii stosowanej przez organizacje międzynarodowe, takie jak OECD, oraz należy jasno rozróżniać między wkładami publicznymi a prywatnymi, a także dokładnie określić możliwy efekt mnożnikowy w ramach każdego spośród instrumentów finansowych w rozbiciu na kraje i regiony; przypomina, że opóźnienia w okresie 2007–2013 przyczyniły się nieodwracalnie do osiągnięcia nieoptymalnych wyników przez instrumenty finansowe EFRR i EFS; podkreśla, że opóźnienia we wdrażaniu, wynikające z późnego rozpoczęcia okresu programowania, mogą mieć niekorzystny wpływ na wyniki instrumentów finansowych europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, co może prowadzić do błędnych wniosków z oceny na koniec okresu; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do podjęcia wszelkich niezbędnych kroków, aby złagodzić negatywne skutki opóźnionego wdrażania, w szczególności w odniesieniu do ryzyka ograniczonego wykorzystania i oddziaływania instrumentów finansowych;

15.

jest poważnie zaniepokojony dużym prawdopodobieństwem ponownego nagromadzenia się zaległości w postaci niezapłaconych faktur w drugiej połowie bieżących WRF, co mogłoby poważnie wpłynąć także na inne obszary polityki, finansowane przez UE;

16.

zwraca uwagę na znaczne różnice w UE pod względem penetracji instrumentów finansowych, w tym europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, wstępnych wyników tych funduszy i spodziewanego pozyskiwania dodatkowych zasobów, a także pod względem innych instrumentów finansowych UE w najsilniejszych gospodarkach Unii, co może być ze szkodą dla celów polityki spójności; podkreśla, że ogólny sukces takich instrumentów zależy od łatwości korzystania z nich oraz od zdolności państw członkowskich do zarządzania inwestycjami przy ich pomocy, w związku z czym potrzebne są dokładne i zróżnicowane wskaźniki umożliwiające ocenę ich rzeczywistego wpływu na politykę spójności;

Uproszczenie, efekty synergii i pomoc techniczna – rozwiązania

17.

z zadowoleniem przyjmuje działania Komisji w obszarze optymalizacji przepisów i ograniczania biurokracji; podkreśla, że mimo udoskonaleń nadal nie wyeliminowano złożoności, a takie problemy jak długi czas przygotowania i obciążenia administracyjne dla beneficjentów stanowią czynniki zniechęcające do korzystania z instrumentów finansowych; wzywa Komisję do podjęcia ścisłej współpracy z EBI, EFI i instytucjami zarządzającymi w celu umożliwienia znacznie łatwiejszego łączenia mikrokredytów, pożyczek, gwarancji, kapitału własnego i kapitału podwyższonego ryzyka w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych przy jednoczesnym zagwarantowaniu takiego samego poziomu przejrzystości, demokratycznego nadzoru, sprawozdawczości i kontroli;

18.

zwraca uwagę, że niektóre przepisy ograniczają elastyczność działań z wykorzystaniem instrumentów finansowych; zauważa, że zasady pomocy państwa wydają się być szczególnie uciążliwe, zwłaszcza w przypadku łączenia dotacji z instrumentami finansowymi; wzywa Komisję do zadbania o odpowiednie ramy w zakresie pomocy państwa i do zbadania dalszych możliwości uproszczenia obowiązków w zakresie przestrzegania zasad pomocy państwa na wszystkich trzech szczeblach, tj. na szczeblu instytucji zarządzających, na szczeblu funduszu funduszy i na szczeblu pośredników finansowych; apeluje, aby w ramach przepisów o pomocy państwa obowiązywały równe warunki działania w odniesieniu do wszystkich instrumentów finansowych, co pozwoli uniknąć preferencyjnego traktowania niektórych źródeł finansowania względem pozostałych, w szczególności w zakresie wspierania MŚP;

19.

podkreśla znaczenie kontrolowania wyników instrumentów finansowych, w tym kontroli operacji grupy EBI w obszarze polityki spójności; zwraca uwagę, że czynności prowadzone w ramach audytu obejmują dostęp do całego cyklu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych; wzywa Komisję i organy krajowe do wskazania możliwości uproszczenia procesu audytu i wykorzystania efektów synergii w ramach tego procesu; wobec tego wzywa Komisję do skupienia się na analizie porównawczej dotacji i instrumentów finansowych, dalszym budowaniu zdolności, metodyce kontroli i wytycznych dotyczących procesów kontrolnych z myślą o tym, aby nie powodować dodatkowych obciążeń finansowych i administracyjnych dla beneficjentów;

20.

wskazuje, że łączenie dotacji i instrumentów finansowych wykazuje niezbadany potencjał; podkreśla, że oprócz wytycznych dla organów wymagane jest dalsze upraszczanie i harmonizowanie zasad, które dotyczą łączenia różnych europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, a także zasad, które dotyczą łączenia europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych z instrumentami takimi jak program „Horyzont 2020” i EFIS; apeluje o lepsze regulacje w postaci jasnych, spójnych i precyzyjnych przepisów w celu ograniczania obciążeń regulacyjnych poprzez ułatwienie wspomnianego wyżej łączenia przydziałów z więcej niż jednego programu w ramach tego samego instrumentu finansowego, a także poprzez umożliwienie łączenia instrumentów mikrofinansowych w ramach operacji EFS i dalsze uproszczenie udzielania zamówień publicznych w przypadku wyboru pośredników finansowych i w związku z partnerstwem publiczno-prywatnym; apeluje o większą spójność różnych strategii; podkreśla, że łączenie dotacji i instrumentów finansowych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych z innymi źródłami finansowania może sprawić, że struktura finansowania będzie atrakcyjniejsza dla beneficjentów oraz inwestorów z sektora publicznego i prywatnego dzięki lepszemu podziałowi ryzyka i lepszym wynikom projektów, a przez to instrumenty te staną się potencjalnie motorem wzrostu w perspektywie długoterminowej;

21.

zauważa, że wykorzystanie instrumentów finansowych można poprawić dzięki partnerstwu inwestycyjnemu oraz że partnerstwo publiczno-prywatne daje większe efekty synergii między źródłami finansowania, a także umożliwia zachowanie niezbędnej równowagi między interesem prywatnym a publicznym; podkreśla, że należy zachęcać do stosowania instrumentów finansowych w połączeniu z inicjatywą rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność oraz zintegrowanymi inwestycjami terytorialnymi;

22.

z zadowoleniem przyjmuje istniejące praktyki w obszarze pomocy technicznej udzielanej przez Komisję i grupę EBI za pośrednictwem platformy doradczej fi-compass; wyraża ubolewanie, że usługi wsparcia na miejscu dla organów i w szczególności odbiorców instrumentów finansowych, w tym EFIS, są ograniczone, a wiele organów lokalnych i regionalnych napotyka trudności natury technicznej, a także brakuje im zdolności i know-how, aby skutecznie korzystać z instrumentów finansowych; apeluje o pomoc techniczną, której należy udzielać przede wszystkim podmiotom lokalnym lub regionalnym, a także wszystkim zaangażowanym partnerom, ale która nie powinna być wykorzystywana do finansowania działalności organów krajowych; wzywa ponadto do przyjęcia przez Komisję i EBI wspólnego planu pomocy technicznej obejmującego doradztwo finansowe i niefinansowe, zwłaszcza w przypadku dużych projektów, oraz budowanie zdolności, szkolenia, wsparcie oraz wymianę wiedzy i doświadczeń; wzywa również do łączenia wiedzy eksperckiej (w tym doradztwa prawnego) na temat przepisów w zakresie polityki spójności, produktów finansowych, pomocy państwa i zamówień publicznych, skierowanej do organów krajowych, zarządzających funduszami i beneficjentów przy jednoczesnym dążeniu do unikania powielania struktur;

23.

wzywa Komisję do zadbania o większą widoczność inwestycji w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz do bardziej zdecydowanego podkreślania faktu, iż zaangażowane są środki finansowe UE; ponadto domaga się odpowiednich i wyczerpujących informacji oraz działań komunikacyjnych w odniesieniu do możliwości finansowania oferowanych przez UE, aby zachęcić sektor publiczny i prywatny do korzystania z tych możliwości oraz dotrzeć do potencjalnych beneficjentów, zwłaszcza ludzi młodych;

Odpowiednia kombinacja funduszy na okres po 2020 r. oraz przyszłość polityki spójności

24.

uznaje, że wyzwania takie jak migracja i bezpieczeństwo lub bieżące i przyszłe wydarzenia polityczne w UE nie powinny negatywnie wpływać na inwestycje w ramach polityki spójności ani na jej cele i oczekiwane rezultaty, zwłaszcza po obecnym okresie programowania;

25.

dostrzega, że zarówno dotacje, jak i instrumenty finansowe odgrywają specyficzną rolę w polityce spójności, jednak skupiają się na tych samych zagadnieniach, które uwzględniono w 11 celach tematycznych, a mianowicie na osiągnięciu pięciu głównych celów strategii „Europa 2020” na drodze ku inteligentnemu i zrównoważonemu rozwojowi sprzyjającemu włączeniu społecznemu; podkreśla potrzebę zadbania o to, aby instrumenty finansowe nie zastępowały dotacji jako głównego narzędzia polityki spójności, a także konieczność utrzymania zasady odnawialności funduszy, które należy udostępniać na potrzeby ponownych inwestycji w ramach sektorów i środków, jakie przy ich pomocy można wspierać;

26.

podkreśla, że instrumenty finansowe osiągają lepsze wyniki w dobrze rozwiniętych regionach i na obszarach metropolitalnych, gdzie rynki finansowe są lepiej rozwinięte, podczas gdy w regionach najbardziej oddalonych oraz w regionach charakteryzujących się wysoką zharmonizowaną stopą bezrobocia i niską gęstością zaludnienia występują trudności w przyciąganiu inwestycji, natomiast dotacje są ukierunkowane na rozwiązywanie regionalnych problemów strukturalnych i służą zrównoważeniu struktury finansowania; zauważa, że powodzenie instrumentów finansowych zależy od wielu czynników i nie można wyciągać ogólnych wniosków na podstawie jednego kryterium; zwraca uwagę, że wiążących celów w zakresie wykorzystania instrumentów finansowych w polityce spójności po roku 2020 nie można uznać za opcję godną uwagi; zwraca uwagę, że rosnący udział instrumentów finansowych nie powinien wpływać na środki przyznawane w ramach bezzwrotnych dotacji, gdyż naruszyłoby to równowagę; podkreśla, że w pewnych obszarach polityki publicznej muszą przeważać dotacje, natomiast instrumenty finansowe mogą odgrywać rolę uzupełniającą przy zachowaniu pełnej zgodności z odpowiednią oceną ex ante i analizą rynku; apeluje o intensywniejsze promowanie instrumentów finansowych w kontekście programów INTERREG, aby poprawić ich spójność z celami europejskiej współpracy terytorialnej;

27.

przypomina, że dotychczasowe doświadczenie w wykorzystywaniu środków z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych wskazuje, że kombinacja funduszy w ramach dotacji i instrumentów finansowych uwzględnia aspekty specyficzne dla poszczególnych państw oraz luki w spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej; podkreśla, że kombinacja funduszy nie może być rozwiązaniem stosowanym we wszystkich przypadkach ze względu na szereg czynników, takich jak: region geograficzny, obszar polityki, typ i wielkość beneficjenta, zdolności administracyjne, warunki rynkowe, istnienie konkurencyjnych instrumentów, otoczenie biznesowe oraz kurs polityki budżetowej i gospodarczej;

o o

28.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.

(2) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 289.

(3) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 470.

(4) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 281.

(5) Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1.

(6) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0321.

(7) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0384.

(8) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0308.

(9) Dz.U. C 19 z 22.1.2014, s. 4.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/103

P8_TA(2017)0223

Perspektywy pomocy technicznej w ramach polityki spójności

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie perspektyw pomocy technicznej w ramach polityki spójności (2016/2303(INI))

(2018/C 307/15)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a w szczególności jego tytuł XVIII,

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (zwane dalej „rozporządzeniem w sprawie wspólnych przepisów” (1)),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” (2),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1300/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1084/2006 (3),

—

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006 (5),

—	uwzględniając rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 240/2014 z dnia 7 stycznia 2014 r. w sprawie europejskiego kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (6),

—	uwzględniając wniosek w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego utworzenia programu wspierania reform strukturalnych na lata 2017–2020 oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1303/2013 oraz (UE) nr 1305/2013 (COM(2015)0701),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie inwestycji na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego – maksymalizowanie wkładu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych: ocena sprawozdania na mocy art. 16 ust. 3 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów (7),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 września 2015 r. zatytułowaną „Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: wspieranie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w UE” (8)

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 maja 2016 r. w sprawie nowych narzędzi rozwoju terytorialnego w polityce spójności na lata 2014–2020: zintegrowane inwestycje terytorialne (ZIT) i rozwój lokalny kierowany przez społeczność (CLLD) (9),

—	uwzględniając sprawozdanie specjalne Trybunału Obrachunkowego z dnia 16 lutego 2016 r. zatytułowane „Usprawnienie pomocy technicznej dla Grecji wymaga poświęcenia większej uwagi rezultatom”,

—	uwzględniając analizę zatytułowaną „Pomoc techniczna z inicjatywy Komisji” opublikowaną przez Dyrekcję Generalną ds. Polityki Wewnętrznej PE (Departament B ds. Polityki Strukturalnej i Polityki Spójności) we wrześniu 2016 r.,

—	uwzględniając pismo Komisji Budżetowej,

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego (A8-0180/2017),

mając na uwadze, że pomoc techniczna – z inicjatywy Komisji czy też państw członkowskich – odgrywa istotną rolę na wszystkich etapach wdrażania polityki spójności oraz stanowi ważny instrument służący pozyskiwaniu i utrzymywaniu dobrze wykwalifikowanych pracowników administracji, tworzeniu stabilnego systemu zarządzania europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi (EFSI) i ich wykorzystywania, a także rozwiązywaniu problemu wąskich gardeł przy wdrażaniu oraz przy udzielaniu użytkownikom pomocy w opracowywaniu wysokiej jakości projektów; mając na uwadze, że należy przeanalizować możliwości wykorzystania pomocy technicznej na etapie przygotowywania programów;

mając na uwadze, że organom lokalnym, regionalnym i krajowym często brakuje zdolności do wydajnego i skutecznego wdrażania EFSI oraz do zorganizowania partnerstwa z innymi instytucjami publicznymi, w tym władzami miejskimi, partnerami gospodarczymi i społecznymi oraz podmiotami reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie, zgodnie z art. 5 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów; mając na uwadze, że istnieją znaczne różnice pod względem potencjału administracyjnego poszczególnych państw członkowskich i regionów;

C.	mając na uwadze, że partnerzy zaangażowani w przygotowywanie i wdrażanie polityki spójności również powinni mieć dostęp do środków pomocy technicznej, w szczególności w dziedzinach takich jak budowanie potencjału, tworzenie sieci kontaktów i porozumiewanie się w sprawie polityki spójności;

mając na uwadze, że organom krajowym, lokalnym i regionalnym trudno jest utrzymać wykwalifikowanych pracowników, którzy często odchodzą do lepiej płatnej pracy w sektorze prywatnym lub na bardziej intratne stanowiska w organach krajowych; mając na uwadze, że poważnie obniża to zdolność organów publicznych do udanego wdrożenia EFSI i do osiągnięcia celów spójności;

E.	mając na uwadze, że istnieje pole do poprawy monitorowania i oceniania pomocy technicznej pomimo nacisku na większe ukierunkowanie na wyniki w okresie programowania 2014–2020, a także pomimo faktu, iż okres ten upłynął już niemal w połowie;

F.	mając na uwadze, że należy zoptymalizować powiązania między pomocą techniczną z inicjatywy Komisji a środkami pomocy technicznej stosowanymi na szczeblu krajowym i regionalnym;

Pomoc techniczna z inicjatywy Komisji (art. 58 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów)

odnotowuje, że zasoby dostępne na pomoc techniczną z inicjatywy Komisji zostały zwiększone – w stosunku do poprzedniego okresu programowania – do 0,35 % rocznych alokacji EFRR, EFS i Funduszu Spójności po odliczeniach na rzecz instrumentu „Łącząc Europę” i Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym;

z zadowoleniem przyjmuje działania Komisji sfinansowane ze środków pomocy technicznej, szczególnie jej prace nad instrumentem TAIEX REGIO PEER 2 PEER, ramami kompetencji i narzędziem do samooceny, paktami na rzecz uczciwości, przewodnikiem dla osób odpowiedzialnych za udzielanie zamówień publicznych wyjaśniającym, jak uniknąć 25 najczęstszych błędów popełnianych w tej dziedzinie, oraz badaniem dotyczącym bilansu potencjału administracyjnego w dziedzinie zamówień publicznych we wszystkich państwach członkowskich; wzywa państwa członkowskie do korzystania z takich inicjatyw; podkreśla, że takie instrumenty powinny odgrywać większą rolę w polityce spójności po 2020 r., i w związku z tym apeluje do Komisji, aby uwrażliwiała na ich wykorzystywanie podmioty szczebla regionalnego i lokalnego, w tym na obszarach wyspiarskich; zaleca rozszerzenie zakresu instrumentów TAIEX REGIO PEER 2 PEER na wszystkich partnerów zgodnie z art. 5 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów, aby zapewnić szeroką wymianę doświadczeń, przyczynić się do budowy potencjału i ułatwić czerpanie korzyści z dobrych praktyk;

uważa za konieczne, aby Komisja przystąpiła do oceny skuteczności i wartości dodanej wdrożenia paktów na rzecz uczciwości – mechanizmu kontroli cywilnej na rzecz zabezpieczenia funduszy UE;

odnotowuje prace grupy zadaniowej ds. Grecji i grupy wsparcia ds. Cypru związane z wdrażaniem EFSI w tych dwu krajach, w szczególności w odniesieniu do wskaźników absorpcji, pamiętając przy tym, że jest to tylko jeden z wyznaczników umożliwiających pozytywną ocenę polityki spójności; zauważa jednak, że według specjalnego sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego pt. „Usprawnienie pomocy technicznej dla Grecji wymaga poświęcenia większej uwagi rezultatom” w zakresie wdrażania skutecznych i trwałych reform osiągnięto zróżnicowane rezultaty; w związku z tym wzywa Komisję do sporządzania sprawozdań w sprawie wyników działań prowadzonych w Grecji przez Służbę ds. Wspierania Reform Strukturalnych; podkreśla, że należy kontynuować i usprawnić – w oparciu o doświadczenia zdobyte w okresie programowania 2007–2013 – pracę grupy zadaniowej ds. lepszego wdrażania, aby wspierać inne państwa członkowskie, które doświadczają trudności przy wdrażaniu polityki spójności;

odnotowuje utworzenie programu wspierania reform strukturalnych i zauważa szereg potencjalnie płynących z niego korzyści dla polityki spójności, a także dla innych obszarów; wzywa do uczynienia go spójnym i zbieżnym z zaleceniami dla poszczególnych krajów w obszarze polityki spójności; uważa jednak, że jakiekolwiek ewentualne przedłużenie programu nie powinno wiązać się z odejściem od założeń celów tematycznych polityki spójności oraz że nie należy zabierać środków z pomocy technicznej w ramach EFSI; wzywa Komisję do zapewnienia, we współpracy z państwami członkowskimi, jak najlepszej koordynacji i komplementarności między działaniami finansowanymi z programu wspierania reform strukturalnych a pomocą techniczną oferowaną w ramach EFSI, tak aby skoncentrować działania na maksymalizacji wpływu w dążeniu do osiągnięcia celów polityki spójności;

odnotowuje strategię pomocy technicznej przygotowaną przez DG ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej; proponuje rozwijanie szerszej strategii pomocy technicznej w celu zapewnienia lepszej koordynacji obejmującej wszystkie dyrekcje generalne pracujące nad EFSI, a także działania Służby ds. Wspierania Reform Strukturalnych związane z polityką spójności, aby usprawnić udzielane wsparcie, uniknąć powielania oraz zmaksymalizować synergię i komplementarność;

podkreśla znaczenie pomocy technicznej w dziedzinie instrumentów finansowych, których stosowanie lawinowo rośnie, choć są z natury dość skomplikowane; z tego względu z zadowoleniem przyjmuje partnerstwo Komisji i Europejskiego Banku Inwestycyjnego w sprawie utworzenia platformy fi-compass; wzywa Komisję do usprawnienia pomocy technicznej w celu objęcia nią obszarów, w których instytucje zarządzające i beneficjenci zmagają się z największymi wyzwaniami; z zadowoleniem przyjmuje udoskonalenia techniczne Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego w odniesieniu do łączenia EFSI z Europejskim Funduszem na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS); zaznacza jednak, że sygnałem świadczącym o zwiększonym potencjale i uproszczeniu w tej konkretnej dziedzinie powinno ostatecznie być zmniejszenie zapotrzebowania na pomoc techniczną w dziedzinie instrumentów finansowych; zaznacza ponadto potrzebę komplementarności ze środkami pomocy technicznej stosowanymi na szczeblu krajowym i regionalnym;

z zadowoleniem przyjmuje wsparcie udzielone państwom członkowskim w ramach instrumentu pomocy technicznej wspólna inicjatywa wsparcia projektów w regionach europejskich (JASPERS), oferującego wiedzę ekspercką państwom członkowskim, aby mogły przygotować duże projekty dofinansowywane z EFRR i Funduszu Spójności; oczekuje na sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego przewidziane na 2017 r., którego celem będzie sprawdzenie, czy instrument JASPERS poprawił realizację dużych projektów dofinansowywanych przez UE i czy w ten sposób przyczynił się do wyższej jakości projektów oraz do zwiększenia potencjału administracyjnego państw członkowskich; podkreśla w związku z tym potrzebę przeprowadzenia starannej analizy sposobu, w jaki działanie instrumentu JASPERS w okresie 2007–2013 polegające na dokonywaniu niezależnego przeglądu jakości spowodowało poprawę jakości projektów i skróciło czas zatwierdzania dużych projektów przez Komisję;

stwierdza, że odkąd przystąpiono do korzystania z pomocy technicznej w ramach polityki spójności, nie przeprowadzono ogólnej analizy rzeczywistego wkładu pomocy technicznej; wskazuje, że wobec tego trudno jest dokonać szczegółowej oceny jego znaczenia i wkładu w odniesieniu do budowy potencjału administracyjnego i do wzmocnienia instytucjonalnego z myślą o zapewnieniu skutecznego zarządzania EFSI; apeluje w związku z tym o poszerzenie informacji na temat działań w zakresie pomocy technicznej i poprawę przejrzystości tych działań, wzmocnienie roli Parlamentu w monitorowaniu i kontroli, a także przeprowadzenie głębokiej całościowej analizy wkładu pomocy technicznej w obszar polityki spójności;

10.

przypomina o znaczeniu odpowiednich i ukierunkowanych wskaźników nadających się do pomiaru wyników i wpływu wydatkowania EFSI oraz dostępności pomocy technicznej z przeznaczeniem na odnośne monitorowanie; uważa, że wprowadzenie wspólnych wskaźników było pierwszym krokiem w tym kierunku, niemniej towarzyszył mu szereg niedociągnięć, takich jak nadmierny nacisk na wyniki, brak perspektywy długoterminowej oraz rozbieżności pod względem zapotrzebowania na odpowiednio dostosowane informacje; apeluje do Komisji o pilne inwestycje w usprawnienie systemu sprawozdawczości i oceny za sprawą opracowania odpowiedniejszych wskaźników, gotowych do wykorzystania w następnym okresie programowania;

11.

wzywa Komisję, aby przygotowała środki oraz zasoby w celu ustanowienia pomocy technicznej z myślą o wdrażaniu unijnych strategii makroregionalnych, uwzględniwszy zróżnicowane doświadczenia z wdrażania takich strategii oraz wskaźniki jego skuteczności, a także fakt, że wśród uczestników tych strategii znajdują się państwa nienależące do UE oraz państwa dysponujące ograniczonymi funduszami i niewystarczającymi zasobami ludzkimi; uważa, że zapewniłoby to skuteczniejszą pomoc w przygotowywaniu dużych projektów na szczeblu makroregionalnym, które mogłyby otrzymywać finansowanie w ramach polityki spójności;

12.

podkreśla znaczenie wprowadzania specjalnych środków pomocy technicznej w celu promowania procesów reindustrializacji mniej obszarów dotkniętych kryzysem, tak aby przyciągnąć inwestycje przemysłowe w zaawansowane technologicznie i innowacyjne sektory o niewielkim oddziaływaniu na środowisko;

13.

wzywa Komisję do ustanowienia pomocy technicznej, tj. grup roboczych państw członkowskich, aby zapobiec opóźnieniom w tworzeniu organów i programów operacyjnych, które będą potrzebne w ramach polityki spójności w państwach członkowskich po 2020 r.;

Pomoc techniczna z inicjatywy państw członkowskich (art. 59 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów)

14.

podkreśla, że kwota dofinansowania UE na pomoc techniczną dostępna dla państw członkowskich w ramach pięciu EFSI w okresie programowania 2014–2020 wynosi około 13,4 mld EUR;

15.

podkreśla, że pomoc techniczna w swej istocie różni się od pozostałych działań finansowanych z EFSI i że pomiar jej wyników jest szczególnie trudnym i skomplikowanym zadaniem; uważa jednak, że – ze względu na znaczenie pomocy technicznej, poziom zasobów dostępnych w jej ramach i jej potencjał – bardzo potrzebne jest strategiczne i przejrzyste podejście skoordynowane na poszczególnych szczeblach sprawowania rządów, a także elastyczność umożliwiająca zaspokojenie potrzeb wskazanych przez instytucje zarządzające w państwach członkowskich;

16.

podkreśla, że weryfikacja skuteczności w 2019 r. pozwoli uzyskać wgląd w wyniki korzystania z pomocy technicznej w okresie programowania 2014–2020 oraz zapewnić ich nadejście na czas do celów dyskusji nad okresem po 2020 r.; w związku z tym wzywa do poddania efektywności i wyników pomocy technicznej szerszej debacie i analizie na etapie pośrednim;

17.

wyraża zaniepokojenie faktem, że w niektórych państwach członkowskich pomoc techniczna nie dociera wystarczająco i skutecznie do organów lokalnych i regionalnych, które zazwyczaj mają najmniejszy potencjał administracyjny; podkreśla, że należy ustanowić solidne i przejrzyste kanały komunikacji między różnymi szczeblami sprawowania rządów, aby z powodzeniem wdrożyć EFSI oraz osiągnąć cele polityki spójności, jednocześnie przywracając wiarę w skuteczne funkcjonowanie UE i jej polityki; uważa, że wszyscy partnerzy w ramach polityki spójności odgrywają w związku z tym istotną rolę, oraz proponuje, aby Komisja bezpośrednio angażowała się we wzmocnienie pozycji partnerów w kolejnym okresie programowania finansowego; wzywa państwa członkowskie do znacznej intensyfikacji wysiłków służących uproszczeniu wdrażania polityki spójności, w tym w szczególności przepisów dotyczących pomocy technicznej; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje przykład wielopoziomowego systemu wdrażania polityki spójności w Polsce (trzy filary pomocy technicznej), który umożliwia stosowanie bardziej ukierunkowanego na wyniki, skoordynowanego, strategicznego i przejrzystego podejścia oraz przynosi większą wartość dodaną; apeluje o dokładniejszą kontrolę wyników działań przedsiębiorstw prywatnych zapewniających pomoc techniczną organom administracji publicznej, aby zapobiec potencjalnym konfliktom interesów;

18.

podkreśla, że pomoc techniczna ukierunkowana na rozwijanie potencjału ludzkiego musi być wykorzystana do zaspokajania wskazanych wcześniej potrzeb odnoszących się do planów rozwoju pracowników i do specjalistycznych szkoleń dla personelu;

19.

podkreśla, że potencjał niższych szczebli sprawowania rządów jest również kluczowy dla pomyślnych wyników nowych narzędzi rozwoju terytorialnego, takich jak rozwój lokalny kierowany przez społeczność (CLLD) i zintegrowane inwestycje terytorialne (ZIT); wzywa do dalszej decentralizacji procesu wdrażania CLLD; zauważa, że choć zmierzenie efektów pomocy technicznej może być trudne, to nie jest bynajmniej niemożliwe, zwłaszcza przy uwzględnieniu stosunku korzyści do kosztów; podkreśla, że w niektórych państwach członkowskich pomoc techniczna przewidziana na ustanowienie kompletnego systemu wdrażania EFRR oraz systemu wdrażania zintegrowanych inwestycji terytorialnych wykazuje ujemny stosunek korzyści do kosztów; zauważa jednak, że wysokie koszty można częściowo wyjaśnić szczególnymi okolicznościami wymagającymi większych wysiłków, takimi jak tworzenie nowego systemu; wzywa w związku z tym do ustanowienia wyraźnie określonych mechanizmów kontroli, w szczególności w odniesieniu do nieprzejrzystych negocjacji w sprawie pomocy technicznej; przypomina o ważnej roli lokalnych grup działania, w szczególności we wdrażaniu CLLD, i uważa, że państwa członkowskie powinny udostępnić pomoc techniczną, aby wspierać ich wartościowy wkład w zrównoważony rozwój lokalny w Unii;

20.

zwraca uwagę na potrzebę, aby działania w ramach pomocy technicznej obejmowały wsparcie na rzecz projektów technicznie i ekonomicznie wykonalnych, co umożliwi państwom członkowskim przedstawianie strategii kwalifikujących się do finansowania w ramach polityki spójności;

21.

z niepokojem zauważa, że podczas implementacji zintegrowanych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju miast, gdy zadania delegowane są do organów miejskich jako instytucji pośredniczących, często nie otrzymują one potrzebnej pomocy technicznej w celu zwiększenia potencjału; w związku z tym uważa, że należy zwiększyć pomoc techniczną na poziomie obszarów miejskich, uwzględniając rolę władz miejskich w polityce spójności oraz potrzebę wypracowania silnego potencjału na potrzeby dalszego wdrażania agendy miejskiej UE i paktu amsterdamskiego;

22.

odnotowuje, że w okresie programowania 2014–2020 przewidziano większe zaangażowanie organów lokalnych; podkreśla, że wymaga to większych kompetencji technicznych i administracyjnych; zwraca się do Komisji, by zbadała inicjatywy i mechanizmy, które mogłyby umożliwić podmiotom lokalnym pełne wykorzystanie możliwości programowania określonych w regulaminach EFSI;

23.

zwraca uwagę na europejski kodeks postępowania w zakresie partnerstwa, w którym określono potrzebę pomagania stosownym partnerom w zwiększaniu ich potencjału instytucjonalnego z myślą o przygotowaniu i wdrożeniu programów; podkreśla, że wiele państw członkowskich nie stosuje europejskiego kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa; ponadto uważa, że należy realnie wdrożyć podstawowe zasady i dobre praktyki określone w art. 5 wspomnianego wyżej kodeksu postępowania, dotyczące zaangażowania właściwych partnerów w przygotowanie umowy partnerstwa i programów, kładąc szczególny nacisk na kwestię terminowego ujawniania odpowiednich informacji i zapewnienia łatwego dostępu do nich; podkreśla potrzebę opracowania jasnych wytycznych unijnych w celu zwiększenia spójności i wyeliminowania niepewności regulacyjnej;

24.

podkreśla konieczność powierzenia pomocy technicznej, wraz z finansowaniem, wykwalifikowanym podmiotom krajowym zdolnym do zapewnienia stałego wsparcia; podkreśla jednak, że to finansowanie nie powinno pod żadnym pozorem zastępować finansowania krajowego w tej dziedzinie i że powinno dojść do stopniowego strategicznego przejścia w stronę działań wytwarzających ogólnie w polityce spójności większą wartość dodaną, takich jak budowa potencjału, komunikacja lub wymiana doświadczeń;

25.

podkreśla, jak ważne jest uwzględnianie instytucji, które nie stanowią części systemu zarządzania, lecz które mają bezpośredni wpływ na wdrażanie polityki spójności; przypomina, że instytucjom tym należy zaoferować pomoc w podwyższaniu i poprawie potencjału i standardów administracyjnych przez kształcenie, wymianę wiedzy, budowanie potencjału, tworzenie sieci kontaktów oraz tworzenie systemów IT niezbędnych do zarządzania projektami; zaznacza, że większe upowszechnianie i eksponowanie rezultatów i osiągnięć uzyskanych dzięki wsparciu z EFSI może przyczynić się do odzyskania zaufania obywateli i ich wiary w projekt europejski; w związku z tym wzywa do utworzenia oddzielnej puli na komunikację w ramach zasobów przeznaczonych na pomoc techniczną z inicjatywy państw członkowskich; apeluje do Komisji o popieranie zamienności środków pomocy technicznej, aby umożliwić korzyści skali oraz finansowanie wspólnych działań z różnych EFSI;

26.

podkreśla, że w celu ograniczenia nadmiernych trudności proceduralnych pomoc techniczna powinna w przyszłości koncentrować się coraz bardziej na poziomie beneficjenta / projektu, niezależnie od tego, czy dotyczy sektora państwowego, sektora prywatnego, czy też sektora społeczeństwa obywatelskiego, aby zapewnić podaż innowacyjnych i dobrze pomyślanych projektów wpasowujących się w już istniejące strategie i unikających zunifikowanego podejścia; wzywa państwa członkowskie do opracowania mechanizmów zaangażowania beneficjentów EFSI we wdrażanie i w monitorowanie pomocy technicznej; zaleca, aby państwa członkowskie ustanowiły sieć punktów informacyjnych umożliwiających potencjalnym beneficjentom uzyskanie wiedzy o dostępnych źródłach finansowania, programach operacyjnych oraz procedurach otwartych, a także o tym, jak wypełniać formularze wniosków i realizować projekty;

27.

wskazuje, że pomoc techniczną należy traktować jako proste i elastyczne narzędzie, które można dostosowywać do zmieniających się okoliczności; uważa, że pomoc techniczna musi przyczyniać się do stabilności projektów, czyli do ich trwałości, przez koncentrację na kluczowych dziedzinach polityki spójności i dbałość o wyniki w perspektywie długoterminowej, co dotyczy np. projektów przyczyniających się do tworzenia trwałych miejsc pracy; podkreśla w związku z tym, że pomoc techniczną można wykorzystać do testowania projektów pilotażowych obejmujących innowacyjne rozwiązania;

28.

apeluje o lepszą sprawozdawczość ze strony państw członkowskich w okresie programowania po 2020 r. w zakresie typów działań finansowanych z pomocy technicznej, a także w zakresie osiągniętych wyników; podkreśla większa przejrzystość potrzebna jest do tego, by wyeksponować pomoc techniczną oraz monitorować sposoby i cele jej wydatkowania, z myślą o osiągnięciu lepszej rozliczalności, w tym przejrzystej ścieżki audytu; uważa, że należy w związku z tym rozważyć utworzenie regularnie aktualizowanej i publicznie dostępnej bazy danych obejmującej działania planowane i przedsięwzięte przez państwa członkowskie, opartej na doświadczeniach uzyskanych dzięki portalowi otwartych danych dotyczącemu EFSI, prowadzonemu przez Komisję;

29.

zauważa, że w obecnym okresie programowania państwa członkowskie mogły wybrać między włączeniem pomocy technicznej jako osi priorytetowej w programie operacyjnym a specjalnym programem operacyjnym dedykowanym pomocy technicznej; wzywa Komisję do przeanalizowania z uwzględnieniem różnych struktur instytucjonalnych w państwach członkowskich, która opcja zaowocowała lepszymi wynikami oraz umożliwiła lepsze monitorowanie i ocenianie;

30.

apeluje o zwiększenie korzystania z pomocy technicznej w obszarze Europejskiej współpracy terytorialnej i programów z nią powiązanych, a zwłaszcza w dziedzinie współpracy transgranicznej, gdyż obszar te mają własną specyfikę i wymagają wsparcia na wszystkich etapach wdrażania, aby wzmocnić tę współpracę i zwiększyć stabilność danych programów;

31.

zwraca się do Komisji, aby uwzględniła wszystkie te elementy w kontekście przygotowywania wniosków ustawodawczych dotyczących polityki spójności na okres po 2020 r., tj. doświadczenia uzyskane w ramach bieżącego i poprzedniego okresu programowania;

32.

wzywa Komisję do wdrożenia oceny ex post zarówno pomocy technicznej zarządzanej centralnie, jak i oceny technicznej podlegającej zarządzaniu dzielonemu;

o o

33.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.

(2) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 259.

(3) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 281.

(4) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 289.

(5) Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 470.

(6) Dz.U. L 74 z 14.3.2014, s. 1.

(7) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0053.

(8) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0308.

(9) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0211.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/109

P8_TA(2017)0225

Wdrożenie Umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a Republiką Korei

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie wdrożenia Umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a Republiką Korei (2015/2059(INI))

(2018/C 307/16)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając Umowę o wolnym handlu z dnia 6 października 2010 r. między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Korei, z drugiej strony (1),

—	uwzględniając Umowę ramową o handlu i współpracy z dnia 28 października 1996 r. pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony a Republiką Korei z drugiej strony (2), oraz decyzja Rady 2001/248/WE z dnia 19 marca 2001 r. (3) w sprawie jej zawarcia

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 października 2015 r. zatytułowany „Handel dla wszystkich – w kierunku bardziej odpowiedzialnej polityki handlowej i inwestycyjnej” (COM(2015)0497),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie zewnętrznego wpływu unijnej polityki handlowej i inwestycyjnej na inicjatywy publiczno-prywatne w krajach nienależących do UE (4),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 września 2011 r. w sprawie nowej polityki handlowej dla Europy w ramach strategii „Europa 2020” (5),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 511/2011 z dnia 11 maja 2011 r. w sprawie wprowadzenia w życie dwustronnej klauzuli ochronnej zawartej w umowie o wolnym handlu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Republiką Korei (6),

—	uwzględniając decyzję Rady z dnia 16 września 2010 r. w sprawie podpisania, w imieniu Unii Europejskiej, i tymczasowego stosowania Umowy o wolnym handlu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Korei, z drugiej strony (7),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 lutego 2011 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Umowy o wolnym handlu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Korei, z drugiej strony (8),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie międzynarodowej polityki handlowej w kontekście nadrzędnych potrzeb związanych ze zmianami klimatu (9),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie praw człowieka oraz norm społecznych i środowiskowych w międzynarodowych umowach handlowych (10),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w międzynarodowych umowach handlowych (11),

—	uwzględniając Porozumienie z Marrakeszu ustanawiające Światową Organizację Handlu,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie nowej, perspektywicznej i innowacyjnej przyszłej strategii w dziedzinie handlu i inwestycji (12),

—	uwzględniając art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

—	uwzględniając artykuły 207, 208 i 218 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A8-0123/2017),

A.	mając na uwadze, że w dniu 1 lipca 2016 r. przypadła piąta rocznica wejścia w życie Umowy o wolnym handlu między UE i jej państwami członkowskimi a Republiką Korei („Koreą”);

B.	mając na uwadze, że w nowej strategii handlowej Komisji pt. „Handel dla wszystkich” kładzie się nacisk na zapewnienie skutecznego wdrażania zawieranych przez UE umów o wolnym handlu, w tym poprzez wykorzystanie przewidzianego w nich mechanizmu rozstrzygania sporów;

C.	mając na uwadze, że Umowa o wolnym handlu UE–Korea (zwana dalej „Umową”) formalnie weszła w życie po ratyfikacji przez państwa członkowskie UE w dniu 13 grudnia 2015 r.;

mając na uwadze, że Umowa jest pierwszą z nowej generacji umów o wolnym handlu zawartych przez UE z partnerem azjatyckim, która oprócz usuwania taryf zawiera także zasady obejmujące eliminację barier pozataryfowych, tworząc nowe możliwości dostępu do rynku w zakresie usług i inwestycji oraz w takich obszarach jak własność intelektualna, zamówienia publiczne i polityka konkurencji, a tym samym stanowi wzór dla przyszłych umów o wolnym handlu;

mając na uwadze, że w okresie obowiązywania Umowy:

—	unijny deficyt w handlu z Koreą wynoszący 7,6 mld euro w 12-miesięcznym okresie poprzedzającym obowiązywanie Umowy przekształcił się w nadwyżkę handlową w wysokości 2,5 mld EUR w piątym roku trwania Umowy

—

eksport UE do Korei wzrósł o 47 %, z 30,6 mld EUR w 12-miesięcznym okresie poprzedzającym obowiązywanie Umowy do 44,9 mld EUR w piątym roku trwania Umowy, w tym eksport UE do Korei produktów, które zostały w całości lub częściowo zliberalizowane przez Umowę, wzrósł odpowiednio o 57 % i 71 %, a eksport UE do Korei produktów podlegających zerowej stawce w ramach klauzuli największego uprzywilejowania (KNU) wzrósł o 25 % (1,9 mld EUR);

—

import do UE z Korei w piątym roku trwania Umowy wyniósł 42,3 mld euro i wzrósł o 11 % w porównaniu z 12-miesięcznym okresem poprzedzającym obowiązywanie Umowy, w tym import do UE z Korei produktów, które zostały w całości lub częściowo zliberalizowane przez Umowę wzrósł odpowiednio o 35 % i 64 % (odpowiednio o 5,0 mld EUR i o 0,5 mld EUR), podczas gdy import do UE z Korei produktów podlegających zerowym stawkom celnym KNU zmniejszył się o 29 % (o 5,8 mld EUR);

—	udział UE w koreańskim imporcie ogółem wzrósł z 9 % przed wejściem w życie Umowy do 13 % w czwartym roku jej obowiązywania; w tym samym okresie udział UE w koreańskim eksporcie ogółem spadł z 11 % do nieco poniżej 9 %;

—	unijny eksport samochodów osobowych do Korei wzrósł o 246 %, z 2,0 mld EUR w porównaniu z 12-miesięcznym okresem poprzedzającym obowiązywanie Umowy do 6,9 mld EUR w piątym roku trwania Umowy

—	unijny importu samochodów osobowych z Korei wzrósł o 71 % z 2,6 mld EUR w porównaniu z 12-miesięcznym okresem poprzedzającym obowiązywanie tej umowy do 4,5 mld EUR w piątym roku trwania Umowy

—

unijny eksport usług wyniósł 11,9 mld EUR w 2014 roku i wzrósł o 11 % w porównaniu do poprzedniego roku i doprowadził do nadwyżki handlowej UE w sektorze usług z Koreą w wysokości 6,0 mld EUR w 2014 roku; w tym samym czasie, unijny import usług z Korei do UE wyniósł 6,0 mld EUR, odnotowując wzrost o 4 % w porównaniu do 2013 roku;

—	bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) w 2014 roku z UE do Korei osiągnęły poziom 43,7 mld EUR, co sprawia, że Unia stała się największym inwestorem w Korei); BIZ z Korei do UE wyniosły natomiast 20,3 mld EUR, co oznacza wzrost o 35 % w stosunku do roku poprzedniego;

—	unijny poziom wykorzystania preferencji na koreańskim rynku wzrósł do 68,5 %, koreański poziom wykorzystania preferencji wynosi natomiast ok. 85 %;

—	ustanowiono siedem specjalnych komitetów, siedem grup roboczych i dialog o własności intelektualnej;

—	działa Komitet Handlu i Zrównoważonego Rozwoju, który jest wyspecjalizowanym organem dla realizacji rozdziału dotyczącego handlu i zrównoważonego rozwoju umowy UE-Korea;

przypomina, że Umowa jest procesem, a nie jednorazową transakcją, dlatego jej działanie w praktyce, zgodnie z zapisami Umowy, powinno w dalszym ciągu podlegać okresowym analizom i ocenom dotyczącym skutków handlowych dla konkretnych sektorów gospodarki UE oraz dla poszczególnych państw członkowskich UE; w tym kontekście podkreśla znaczenie monitorowania skutecznego wdrożenia Umowy oraz przestrzegania jej postanowień;

z zadowoleniem przyjmuje, że Umowa przyczyniła się do znacznego wzrostu wymiany handlowej między UE a Koreą; wzywa Komisję i państwa członkowskie do głębszego zbadania konsekwencji i bezpośrednich skutków Umowy dla konsumentów, przedsiębiorców i gospodarki europejskiej oraz do skuteczniejszego informowania opinii publicznej o tych skutkach;

podkreśla, że zawarcie Umowy było bezprecedensowe zarówno pod względem jej zakresu, jak i szybkości, z jaką bariery handlowe miały zostać usunięte, na przykład, po pięciu latach stosowania Umowy po dwóch stronach zostały zniesione praktycznie wszystkie cła importowe;

zwraca uwagę, że Umowa, jak i inne umowy o wolnym handlu, usługach i inwestycjach, pozytywnie wpływają na rozwój społeczno-gospodarczy stron umowy, integrację gospodarczą, zrównoważony rozwój oraz zbliżenie do siebie państw i obywateli;

zwraca uwagę na działania Forum Społeczeństwa Obywatelskiego i krajowych grup doradczych utworzonych zgodnie z postanowieniami zawartymi w rozdziale dotyczącym handlu i zrównoważonego rozwoju, który stanowi integralną część umowy o wolnym handlu; przypomina, że w art. 13.4 Umowy obie strony zobowiązały się do przestrzegania, promowania i odzwierciedlania w swoich przepisach i praktykach zasad, które wypływają z ich zobowiązań wynikających z członkostwa w MOP oraz podpisania Deklaracji MOP dotyczącej Podstawowych Zasad i Praw w Pracy, zwłaszcza wolności zrzeszania się i prawa do rokowań zbiorowych; podkreśla jednak, że postępy Korei w realizacji celów zawartych w rozdziale dotyczącym handlu i zrównoważonego rozwoju są niewystarczające oraz że wciąż dochodzi do przypadków braku poszanowania wolności zrzeszania się, w tym niepokojących przypadków wtrącania do więzień przywódców związków zawodowych, oraz ingerowania w negocjacje, które powinny być prowadzone w sposób autonomiczny przez zaangażowane strony; w związku z tym wzywa Komisję do rozpoczęcia formalnych konsultacji z rządem koreańskim zgodnie z art. 13.14 Umowy, a w razie niepowodzenia takich konsultacji wzywa panel ekspertów, o którym mowa w artykule 13.15 Umowy, do podjęcia działań i kontynuacji dialogu w związku z niewypełnianiem przez rząd koreański niektórych zobowiązań, a w szczególności do podejmowania nieustannych i trwałych wysiłków, zgodnie z zobowiązaniami zawartymi w Umowie, na rzecz zapewnienia ratyfikacji przez Koreę podstawowych konwencji MOP, których ten kraj jeszcze nie ratyfikował;

podkreśla, że między państwami członkowskimi UE istnieją znaczne różnice w poziomie wykorzystania preferencji, wahające się od 16 % do 92 %; zwraca uwagę, że większe wykorzystanie obowiązujących preferencji mogłoby przynieść unijnym eksporterom dalsze korzyści w wysokości ponad 900 mln EUR; sugeruje przeanalizowanie wykorzystania preferencji w tej i innych umowach handlowych, aby zmaksymalizować wykorzystanie korzyści handlowych;

uznaje, że Umowa spełnia oczekiwania stron, jeżeli chodzi o zwiększenie dwustronnej wymiany handlowej i pogłębienie partnerstwa handlowego, jest jednak zdania, że następujące kwestie powinny – w oparciu o Umowę i w ramach dialogu z Koreą – zostać poddane analizie, należycie wdrożone i egzekwowane w duchu Umowy, a także poddane weryfikacji w celu rozwiązania istniejących problemów:

bariery techniczne w handlu, m.in.: klauzula transportu bezpośredniego, która uniemożliwia firmom optymalizację ekonomiczną transportu kontenerowego, klauzula dotycząca towarów naprawionych, włączenie ciągników siodłowych w zakres obowiązywania Umowy, a także – co jest równie ważne – kwestia zasad i procedur dotyczących certyfikatów maszyn eksportowanych do Korei;

b)	bariery w obszarze środków sanitarnych i fitosanitarnych, m.in.: bariery ograniczające eksport unijnej wołowiny i wieprzowiny oraz produktów mlecznych;

c)	prawo własności intelektualnej, m.in.: uznawanie i ochrona oznaczeń geograficznych, komercyjne prawa do publicznego wykonywania utworów muzycznych, fonogramów, interpretacji i wykonań chronionych prawem autorskim lub prawami pokrewnymi;

d)	rozdział dotyczący handlu i zrównoważonego rozwoju: ratyfikacja i wdrożenie przez stronę koreańską podstawowych konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy;

e)	koncepcja reguł pochodzenia oraz jej wpływ na poziom wykorzystania preferencji;

f)	kwestie związane z cłami, w tym procedury weryfikacji pochodzenia;

zwraca uwagę, że w ostatnim czasie pojawiły się przypadki tworzenia nowych barier pozataryfowych, takich jak nieistniejące wcześniej normy techniczne dla maszyn, urządzeń lub pojazdów; podkreśla, że szczególnie niemożliwym do zaakceptowania zjawiskiem jest odbieranie homologacji typu pojazdów różnym europejskim producentom samochodów z nieuzasadnionych powodów; wzywa Komisję Europejską do podjęcia rozmów dwustronnych w celu wyeliminowania tego negatywnego zjawiska;

zwraca uwagę, że wiele małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) nie jest świadomych możliwości, jakie niesie Umowa, dlatego też wzywa Komisję i państwa członkowskie UE również do zbadania w szczególności zachowań MŚP w związku z wykorzystaniem preferencji oraz do podjęcia skutecznych działań w celu podniesienia świadomości MŚP na temat możliwości wynikających z Umowy;

10.

popiera dalsze pogłębienie stosunków handlowych i inwestycyjnych między UE a Koreą, zwłaszcza w ramach rozdziału Umowy dotyczącego inwestycji; oczekuje, że trudności związane z rozdziałem dotyczącym handlu i zrównoważonego rozwoju zostaną przezwyciężone przed negocjacjami w sprawie rozdziału dotyczącego inwestycji; popiera zaangażowanie stron Umowy w budowanie dalszego wzrostu gospodarczego i zrównoważonego rozwoju, z korzyścią zarówno dla obywateli UE, jak i obywateli koreańskich; wzywa Komisję Europejską i rząd Republiki Korei, aby w przypadku negocjacji w sprawie rozdziału dotyczącego inwestycji nie stosowano starej metody rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, lecz by stworzono zamiast tego nowy system trybunałów inwestycyjnych zgodnie z propozycją Komisji Europejskiej, a także wzywa Komisję Europejską, aby w długim terminie opracowała wielostronny system trybunałów inwestycyjnych, który mógłby potencjalnie zastąpić wszystkie mechanizmy rozstrzygania sporów inwestycyjnych przewidziane w obecnych i przyszłych umowach o wolnym handlu;

11.

podkreśla znaczenie dalszego zacieśnienia współpracy międzynarodowej w międzynarodowych ramach wielostronnych, plurilateralnych i regionalnych, w kontekście WTO, np. w związku z negocjowaniem umowy w sprawie towarów środowiskowych i porozumienia w sprawie handlu usługami;

12.

podkreśla, że strategiczne wartości umowy o wolnym handlu między UE a Koreą wykraczają poza strefę handlu, ponieważ tworzy ona solidne podstawy dla pogłębionych stosunków z długoterminowym zaangażowaniem i przyczynia się do zawiązania strategicznego partnerstwa między UE a Koreą;

13.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Republiki Korei.

(1) Dz.U. L 127 z 14.5.2011, s. 6.

(2) Dz.U. L 90 z 30.3.2001, s. 46.

(3) Dz.U. L 90 z 30.3.2001, s. 45.

(4) Tekst przyjęty, P8_TA(2015)0250.

(5) Dz.U. C 56 E z 26.2.2013, s. 87.

(6) Dz.U. L 145 z 31.5.2011, s. 19.

(7) Dz.U. L 127 z 14.5.2011, s. 1.

(8) Dz.U. C 188 E z 28.6.2012, s. 113.

(9) Dz.U. C 99 E z 3.4.2012, s. 94.

(10) Dz.U. C 99 E z 3.4.2012, s. 31.

(11) Dz.U. C 99 E z 3.4.2012, s. 101.

(12) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0299.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/117

P8_TA(2017)0227

Strategia UE na rzecz Syrii

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie strategii UE na rzecz Syrii (2017/2654(RSP))

(2018/C 307/18)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Syrii,

—

uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2017 r. zatytułowany „Elementy strategii UE na rzecz Syrii” (JOIN(2017)0011) oraz konkluzje Rady w sprawie Syrii z dnia 3 kwietnia 2017 r., które razem stanowią nową strategię UE na rzecz Syrii,

—	uwzględniając deklarację współprzewodniczących z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie konferencji dotyczącej przyszłości Syrii i regionu,

—

uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie ogłoszenia zaprzestania działań wojennych w Syrii oraz z dnia 23 marca 2017 r. w sprawie Syrii, a także deklarację wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel w imieniu UE z dnia 9 grudnia 2016 r. w sprawie sytuacji w Aleppo,

—	uwzględniając deklaracje wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel z dnia 6 kwietnia 2017 r. w sprawie domniemanego ataku chemicznego w prowincji Idlib w Syrii oraz z dnia 7 kwietnia 2017 r. w sprawie ataku USA w Syrii,

—	uwzględniając decyzje Rady w sprawie unijnych środków ograniczających wobec osób i podmiotów odpowiedzialnych za brutalne represje w Syrii, w szczególności decyzję z dnia 14 listopada 2016 r. i z 20 marca 2017 r.,

—	uwzględniając sprawozdania Niezależnej Międzynarodowej Komisji Dochodzeniowej w sprawie Syrii powołanej przez Radę Praw Człowieka ONZ oraz rezolucje Rady Praw Człowieka ONZ w sprawie Syryjskiej Republiki Arabskiej,

—

uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa (ONZ) w sprawie ISIL/Daiszu i Dżabhat Fatah an-Szam oraz odnośne rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie konfliktu w Syryjskiej Republice Arabskiej, w szczególności rezolucje 2218 (2013), 2139 (2014), 2165 (2014), 2191 (2014), 2199 (2015), 2254 (2015), 2258 (2015), 2268 (2016), 2328 (2016), 2332 (2016) oraz 2336 (2016),

—	uwzględniając rezolucję ONZ nr 1325 (2000) z dnia 31 października 2000 r. w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa,

—

uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ A/71/L.48 z dnia 19 grudnia 2016 r., ustanawiającą międzynarodowy, obiektywny i niezależny mechanizm ułatwiający prowadzenie dochodzeń wobec osób odpowiedzialnych za najpoważniejsze przestępstwa na mocy prawa międzynarodowego popełnione w Syryjskiej Republice Arabskiej od marca 2011 r. oraz ściganie tych osób,

—	uwzględniając komunikat z Genewy z 2012 r.,

—	uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych oraz wszystkie konwencje ONZ, których stroną jest Syria,

—	uwzględniając statut rzymski oraz akty założycielskie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości,

—	uwzględniając trybunały ad hoc, w tym Międzynarodowy Trybunał Karny dla Byłej Jugosławii, Międzynarodowy Trybunał Karny dla Rwandy oraz Specjalny Trybunał ds. Libanu,

—	uwzględniając konwencję genewską z 1949 r. i protokoły dodatkowe do niej,

—	uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

mając na uwadze, że wojna w Syrii wywołała jeden z najpoważniejszych kryzysów humanitarnych na świecie od czasów drugiej wojny światowej, który wciąż ma katastrofalne i tragiczne skutki dla obywateli tego kraju; mając na uwadze, że wielu cywilów, w tym dzieci, było celem ataków i w dalszym ciągu cierpią oni w wyniku tej brutalnej wojny domowej, a od rozpoczęcia konfliktu w Syrii w 2011 r. życie straciło ponad 400 tys. osób; mając na uwadze, że ponad 13,5 mln osób w Syrii, tj. niemal trzy czwarte pozostałej tam ludności, pilnie potrzebuje pomocy nadzwyczajnej, jak pomoc medyczna, żywnościowa, woda i schronienie; mając na uwadze, że 6,3 mln ludzi zostało wewnętrznie przesiedlonych, 4,7 mln żyje na trudno dostępnych i oblężonych obszarach, a 5 mln żyje na uchodźstwie w państwach ościennych i w państwach szerszego regionu; mając na uwadze, że kryzys w Syrii ma coraz bardziej destabilizujący wpływ na cały region;

mając na uwadze, że od wybuchu wojny w 2011 r. UE, wspólnie z państwami członkowskimi, zmobilizowała od stycznia 2017 r. ponad 9,4 mld EUR w reakcji na kryzys syryjski, zarówno na terenie Syrii, jak i w regionie, co czyni ją największym darczyńcą; mając na uwadze, że UE udzieliła też znacznego wsparcia państwom ościennym przyjmującym uchodźców;

mając na uwadze, że przemoc, jakiej się dopuszczano podczas konfliktu syryjskiego, obejmowała ukierunkowane masowe ataki na ludność cywilną, egzekucje pozasądowe, tortury i brutalne traktowanie, wymuszone zaginięcia, masowe i arbitralne aresztowania, karanie zbiorowe, ataki na personel medyczny, a także odmowę zaopatrzenia w żywność i wodę; mając na uwadze, że według doniesień reżim al-Asada jest odpowiedzialny za egzekucje przez powieszenie, akty tortur i egzekucje pozasądowe na masową skalę w ośrodkach detencyjnych; mając na uwadze, że rząd syryjski celowo odciął ludność cywilną od podstawowych towarów i usług, w tym dostaw żywności i wody oraz opieki medycznej; mając na uwadze, że ataki oraz taktyka wojenna polegająca na głodzeniu ludności cywilnej poprzez oblężenie zaludnionych obszarów stanowią wyraźne naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego; mając na uwadze, że przestępstwa te do tej pory uchodziły sprawcom bezkarnie;

mając na uwadze, że ISIS/Daisz i inne grupy dżihadystów dopuszczają się potwornych okrucieństw, jak wykonywanie brutalnych egzekucji, niewypowiedziana przemoc seksualna, uprowadzania, tortury, wymuszanie nawróceń oraz niewolnictwo kobiet i dziewcząt; mając na uwadze rekrutację dzieci oraz ich wykorzystywanie w atakach terrorystycznych; mając na uwadze, że istnieją poważne obawy, jeśli chodzi o bezpieczeństwo ludności przebywającej obecnie na terenach kontrolowanych przez ISIS/Daisz, oraz co do jej ewentualnego wykorzystania jako ludzkich tarcz podczas kampanii wyzwoleńczej; mając na uwadze, że zbrodnie te można uznać za zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości oraz ludobójstwo;

mając na uwadze, że zawieszenie broni, które weszło w życie w dniu 30 grudnia 2016 r., nie jest przestrzegane i wielokrotnie zostało naruszone na terenie Syrii, jak również miały miejsce poważne incydenty, takie jak atak chemiczny przeprowadzony w Chan Szajchun, o który podejrzewa się reżim, oraz atak bombowy na autobusy przewożące ewakuowanych z oblężonych miejscowości al-Fuaa i Kefraja na obszary kontrolowane przez rząd; mając na uwadze, że dziesiątki osób, w tym dzieci, straciło życie, a wiele innych zostało rannych;

mając na uwadze, że różne dochodzenia wykazały, iż siły al-Asada użyły substancji chemicznych mających na celu wyrządzenie szkód i uśmiercenie ludności cywilnej, co stanowi naruszenie porozumienia z 2013 r. o wyeliminowaniu takiej broni; mając na uwadze, że ostatni przypadek użycia broni masowego rażenia przeciwko ludności cywilnej miał miejsce w dniu 4 kwietnia 2017 r. w Chan Szajchun w prowincji Idlib, gdzie śmierć poniosło co najmniej 70 cywilów, w tym wiele dzieci, a setki zostało rannych; mając na uwadze, że w dniu 12 kwietnia 2017 r. Rosja zgłosiła weto wobec rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ potępiającej domniemane użycie zabronionej broni chemicznej w Syrii i wzywającej syryjski rząd do współpracy z organami prowadzącymi dochodzenie w sprawie tego incydentu; mając na uwadze, że USA poinformowały UE, iż na podstawie swojej oceny, według której reżim syryjski użył broni chemicznej, przeprowadziły atak na wojskową bazę lotniczą Al-Szajrat w prowincji Hims w Syrii, by zapobiec rozprzestrzenianiu i stosowaniu broni chemicznej oraz zniechęcić do takich działań;

G.	mając na uwadze, że w marcu 2017 r. UE dodała czterech wysokich rangą syryjskich urzędników wojskowych do wykazu osób objętych sankcjami za ich udział w użyciu broni chemicznej przeciwko ludności cywilnej, zgodnie z unijną polityką walki z rozprzestrzenianiem i wykorzystywaniem broni chemicznej;

mając na uwadze, że przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker wspomniał o potrzebie strategii UE na rzecz Syrii w swoim orędziu o stanie Unii wygłoszonym we wrześniu 2016 r.; mając na uwadze, że w październiku Parlament wezwał wysoką przedstawiciel / wiceprzewodniczącą Komisji Federicę Mogherini do dopilnowania, by nowa strategia na rzecz Syrii była ukierunkowana na ułatwienie porozumienia politycznego w Syrii, w tym obejmowała narzędzia do monitorowania i egzekwowania prawa w celu wzmocnienia poszanowania zobowiązań poczynionych w ramach Międzynarodowej Grupy Wsparcia Syrii;

mając na uwadze, że celem strategii UE na rzecz Syrii jest określenie, w jaki sposób UE może odgrywać bardziej widoczną i skuteczną rolę w przyczynianiu się do trwałego rozwiązania politycznego w Syrii zgodnie z istniejącymi, zatwierdzonymi przez ONZ ramami, a także na rzecz wspierania odbudowy po tym, jak zawarte zostanie porozumienie i kiedy rozpocznie się wiarygodny proces przemian; mając na uwadze, że strategia ta określa sześć kluczowych obszarów zainteresowania, a mianowicie: zakończenie wojny dzięki prawdziwym przemianom politycznym; promowanie konstruktywnych i pluralistycznych przemian; reagowanie na potrzeby humanitarne najbardziej poszkodowanych Syryjczyków; promowanie demokracji i praw człowieka; dążenie do rozliczenia za zbrodnie wojenne oraz wzmacnianie odporności ludności syryjskiej i społeczeństwa syryjskiego;

mając na uwadze, że w dniu 5 kwietnia 2017 r. UE współprzewodniczyła konferencji poświęconej wspieraniu Syrii i przyszłości regionu, w której udział wzięli przedstawiciele z ponad 70 krajów i organizacji międzynarodowych oraz międzynarodowego i syryjskiego społeczeństwa obywatelskiego; mając na uwadze, że na konferencji brukselskiej uzgodniono całościowe podejście do rozwiązania kryzysu w Syrii oraz dodatkową pomoc finansową w celu reagowania na sytuację humanitarną w wysokości 3,47 mld EUR w okresie 2018–2020, w tym 1,3 mld EUR z UE, która jest największym darczyńcą w tym kryzysie; mając na uwadze, że dodatkowo około 27,9 mld EUR w formie pożyczek zostało przyrzeczonych przez międzynarodowe instytucje finansowe i darczyńców; mając na uwadze, że koszty odbudowy Syrii szacuje się na około 200 mld USD;

K.	mając na uwadze, że UE zauważa i popiera starania Turcji, Libanu i Jordanii, krajów sąsiadujących z Syrią, które przyjęły największą liczbę uchodźców;

mając na uwadze, że w dniu 4 maja 2017 r. Rosja, Iran i Turcja podpisały w Astanie (Kazachstan) umowę ustanawiającą cztery strefy deeskalacji konfliktu; mając na uwadze, że trzy państwa sygnatariusze mają występować w charakterze gwarantów sześciomiesięcznego odnawialnego rozejmu, w tym za pośrednictwem uzbrojonych sił monitorujących na miejscu; mając na uwadze, że porozumienie to przewiduje zakończenie wszystkich walk prowadzonych przez reżim al-Asada w tych strefach i niezakłócony dostęp organizacji humanitarnych do obszarów zajętych przez rebeliantów; mając na uwadze, że w tym tygodniu w Genewie rozpoczyna się kolejna runda rozmów prowadzonych pod przewodnictwem ONZ, a następną rundę rozmów prowadzonych pod przewodnictwem Rosji zaplanowano na połowę lipca w Kazachstanie;

mając na uwadze, że UE wielokrotnie podkreślała, iż nie jest dopuszczalne żadne militarne rozwiązanie konfliktu w Syrii i że jedynie pluralistyczne przemiany, którym przewodzić będzie Syria, mogą położyć kres niedopuszczalnemu cierpieniu narodu syryjskiego; mając na uwadze, że o ile jest jasne, że odbudowa może rozpocząć się dopiero po osiągnięciu porozumienia politycznego, wysiłki na rzecz pojednania powinny rozpocząć się jak najszybciej i być wspierane przez UE w celu zapewnienia długoterminowej stabilności; mając na uwadze, że w tym kontekście zasadnicze znaczenie mają ustalanie prawdy, promowanie odpowiedzialności i sprawiedliwości okresu przejściowego, a także amnestia;

z zadowoleniem przyjmuje strategię UE na rzecz Syrii, w tym cele strategiczne UE dotyczące Syrii oraz cele UE na rzecz Syrii, a także wyniki konferencji w Brukseli, w ramach której dokonano wieloletnich zobowiązań; wzywa wszystkich uczestników i międzynarodowych darczyńców do wywiązania się w pełni ze swoich zobowiązań i do podtrzymania swojego wsparcia w przyszłości;

po raz kolejny potępia w najostrzejszych słowach okrucieństwa i powszechne przypadki łamania praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego przez wszystkie strony konfliktu, a w szczególności przez siły reżimu al-Asada przy wsparciu jego sojuszników, Rosji i Iranu, a także przez uzbrojone podmioty niepaństwowe, w szczególności ISIS/Daisz i Dżabhat Fatah an-Szam; podkreśla swoje stanowisko, że wszystkie osoby winne łamania międzynarodowego prawa humanitarnego i praw człowieka muszą zostać pociągnięte do odpowiedzialności; zachęca wszystkie państwa do stosowania zasady represji wszechświatowej w zwalczaniu bezkarności i z zadowoleniem przyjmuje kroki podjęte przez szereg państw członkowskich UE w tym zakresie, w tym ostatnią decyzję Trybunału Narodowego Hiszpanii dotyczącą rozpatrzenia doniesienia o popełnieniu przestępstwa przeciwko 9 urzędnikom wywiadu syryjskiego w związku z torturami i innymi naruszeniami praw człowieka; ponawia swój apel do UE i jej państw członkowskich, by rozważyły – w ścisłej koordynacji z państwami o podobnym stanowisku – utworzenie trybunału do spraw zbrodni popełnionych w Syrii, do czasu pomyślnego odwołania się do Międzynarodowego Trybunału Karnego; podkreśla, że osoby popełniające przestępstwa przeciwko mniejszościom religijnym i etnicznym oraz innym grupom powinny również zostać postawione przed wymiarem sprawiedliwości; jest nadal przekonany, że ani rzeczywiste rozwiązanie konfliktu, ani trwały pokój w Syrii nie są możliwe bez rozliczenia popełnionych zbrodni;

w najostrzejszych słowach potępia przerażający atak lotniczy z użyciem broni chemicznej na Chan Szajchun w prowincji Idlib w dniu 4 kwietnia 2017 r., w wyniku którego śmierć poniosło co najmniej 70 cywilów, w tym dzieci i pracownicy niosący pomoc, a wiele ofiar wykazywało objawy zatrucia gazem; zauważa, że według wstępnej oceny przeprowadzonej przez misję wyjaśniającą Organizację ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW) zarzut użycia broni chemicznej jest wiarygodny; podkreśla, że Syria zobowiązana jest do przestrzegania zaleceń misji rozpoznawczej OPCW oraz wspólnego mechanizmu śledczego OPCW i ONZ poprzez zapewnienie natychmiastowego i nieograniczonego dostępu do każdego miejsca i uznanie prawa do przeprowadzania tam inspekcji; podkreśla, że osoby odpowiedzialne za te ataki zostaną pociągnięte do odpowiedzialności przed sądem; wyraża ubolewanie z powodu wielokrotnego zgłaszania przez Rosję weta w Radzie Bezpieczeństwa, w tym zawetowania ostatniej rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ potępiającej ostatni atak chemiczny i wzywającej do przeprowadzenia międzynarodowego dochodzenia;

z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie międzynarodowego, bezstronnego i niezależnego mechanizmu wspomagającego prowadzenie dochodzeń i postępowań karnych w sprawie osób odpowiedzialnych za najpoważniejsze zbrodnie na mocy prawa międzynarodowego popełnione w Syryjskiej Republice Arabskiej od marca 2011 r., ubolewa, że mechanizm ten nie otrzymał jeszcze pełnego finansowania; wzywa wszystkie państwa członkowskie do wypełnienia swoich zobowiązań w tym zakresie;

podtrzymuje swoje wsparcie dla jedności, suwerenności, integralności terytorialnej i niepodległości Syrii oraz wspiera silne podejście „Cała Syria” i demokratyczną przyszłość dla narodu syryjskiego; nalega, by proces polityczny pod przewodnictwem Syrii, który doprowadzi do wolnych i uczciwych wyborów, ze wsparciem Organizacji Narodów Zjednoczonych i przez nią monitorowany, a także przeprowadzony w oparciu o nową konstytucję, był jedyną drogą do zaprowadzenia pokoju w tym kraju; przypomina wszystkim stronom konfliktu, że pod auspicjami ONZ możliwe jest wypracowanie obejmującego wszystkie strony zawieszenia broni w całym kraju oraz pokojowego i wzajemnie akceptowalnego rozwiązania kryzysu w Syrii, jak przewidziano w komunikacie genewskim z 2012 r. oraz rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2254 (2015), przy wsparciu specjalnego wysłannika Sekretarza Generalnego ONZ do Syrii, Staffana de Mistury, oraz kluczowych podmiotów międzynarodowych i regionalnych;

odnotowuje niedawne memorandum w sprawie ustanowienia stref deeskalacji w Syrii i popiera zamiar wzmocnienia zawieszenia broni, powstrzymania sił powietrznych reżimu od dokonywania lotów nad obszarami deeskalacji oraz stworzenia warunków dla dostępu pomocy humanitarnej, pomocy medycznej, powrotu przesiedlonych cywilów do swoich domów i odbudowy uszkodzonej infrastruktury; podkreśla jednak obawy wyrażone przez opozycję, że porozumienie mogłoby doprowadzić do utworzenia stref wpływów i podziału Syrii; wzywa wszystkie strony do wdrożenia porozumień z Astany oraz apeluje do trzech gwarantów o zapewnienie przestrzegania zawieszenia broni; podkreśla znaczenie wyeliminowania wszelkich niejasności w odniesieniu do grup, które nie są objęte porozumieniem o zawieszeniu broni, i wzywa wszystkie strony, w tym Turcję, do zagwarantowania, że memorandum nie ułatwi atakowania sił sprzymierzonych z umiarkowaną opozycją, lub tych, którzy walczą po stronie międzynarodowej koalicji przeciwko ISIS/Daisz; podkreśla, że należy zapewnić międzynarodowe monitorowanie wdrażania porozumienia i opowiada się za silnym zaangażowaniem ONZ;

wzywa Federację Rosyjską i Islamską Republikę Iranu do wykorzystania ich wpływów na reżim syryjski, aby przyjąć i aktywnie realizować rozsądny kompromis, który położy kres wojnie domowej i utoruje drogę do rzeczywistej transformacji sprzyjającej włączeniu społecznemu; wzywa UE i jej państwa członkowskie, by w dalszym ciągu wspierały umiarkowaną opozycję, identyfikowały i izolowały elementy o radykalnych poglądach oraz promowały pojednanie; zachęca członków Wysokiego Komitetu Negocjacyjnego (HNC) do dalszego angażowania się w rozmowy w Genewie, w których pośredniczy ONZ;

jest głęboko przekonany, że UE musi angażować się w bardziej aktywny sposób i wykorzystać swój istotny wkład finansowy po zakończeniu konfliktu jako możliwość wywierania nacisku w celu odegrania znaczącej roli w negocjacjach prowadzonych zgodnie z istniejącymi, zatwierdzonymi przez ONZ ramami, zagwarantowania przemian politycznych, rozwijania polityki mającej na celu zbliżenie stron, a także zintensyfikowania działań w obszarach, w których Unia może mieć wartość dodaną; wspiera aktualne starania wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel, by zaangażować kluczowe podmioty w regionie w celu zapewnienia przemian politycznych oraz pojednania i odbudowy po zakończeniu konfliktu; wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel, by rozpoczęła opracowywanie konkretnego planu zaangażowania UE w odbudowę Syrii oraz angażowała się w sprzyjające integracji społecznej wysiłki wspólnie z kluczowymi organizacjami międzynarodowymi i instytucjami finansowymi, jak również podmiotami regionalnymi i lokalnymi; podkreśla jednak, że istotne jest, aby sami Syryjczycy czuli się odpowiedzialni za proces odbudowy po zakończeniu konfliktu;

podkreśla decydujące znaczenie, jakie prace lokalnych i międzynarodowych organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz organizacji pozarządowych mają dla udokumentowania dowodów na popełnione zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości i inne naruszenia prawa, w tym niszczenie dziedzictwa kulturowego; wzywa UE i jej państwa członkowskie, by w dalszym ciągu udzielały pełnej pomocy tym podmiotom; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zapewniania odpowiedniego finansowania organizacjom, które prowadzą dochodzenia w oparciu o ogólnodostępne informacje i pracują nad cyfrowym gromadzeniem dowodów zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości, tak aby zapewnić rozliczalność i postawić sprawców przed wymiarem sprawiedliwości;

10.

z zadowoleniem przyjmuje nacisk położony w unijnej strategii na rzecz Syrii na wspieranie odporności ludności syryjskiej i społeczeństwa syryjskiego; wzywa UE i państwa członkowskie, by podwoiły wysiłki na rzecz budowania w miarę możliwości w Syrii, a także wśród syryjskich uchodźców żyjących na wygnaniu w regionie lub w Europie potencjału obywateli i społeczeństwa obywatelskiego Syrii, w tym z udziałem i za pośrednictwem podmiotów wspierających prawa człowieka, równość (w tym równouprawnienie płci i prawa mniejszości), demokrację i upodmiotowienie; podkreśla, że takie budowanie zdolności powinno wspierać Syryjczyków w kierowaniu przemianami (w takich obszarach jak regulacja mediów, decentralizacja, zarządzanie gminami czy uchwalenie konstytucji), z należytym uwzględnieniem potrzeb i roli kobiet;

11.

wyraża zadowolenie, że rola społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacji kobiecych, została uznana za kluczowy element trwałego rozwiązania; przypomina, że UE musi wspierać i ułatwiać odpowiedni udział społeczeństwa obywatelskiego i kobiet, lub zasięganie ich opinii, w procesie pokojowym, zgodnie z kompleksowym podejściem do wdrażania przez UE rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 (2000) i 1820 (2008) w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa; nalega, aby prawa człowieka w odniesieniu do kobiet znalazły odzwierciedlenie w nowej konstytucji Syrii;

12.

potwierdza swoje wsparcie dla starań światowej koalicji przeciwko ISIS/Daiszowi, a także jest zdania, że w strategii UE należy również uwzględnić ocenę aspektów walki z ISIS/Daisz i innymi organizacjami terrorystycznymi umieszczonymi w wykazie ONZ, koncentrując się na pierwotnych przyczynach politycznych i społeczno-gospodarczych, które ułatwiły rozprzestrzenianie się terroryzmu, a także określając konkretne działania na rzecz przeciwdziałania owym przyczynom; uważa ponadto, że należy wypracować sposoby przyczyniania się do zachowania wieloetnicznego, wieloreligijnego i wielowyznaniowego charakteru syryjskiego społeczeństwa;

13.

podkreśla znaczenie poszanowania mniejszości etnicznych i religijnych w Syrii oraz wyraża niezachwiane przekonanie, iż wszelkie procesy polityczne powinny być pluralistyczne i zmierzać do odbudowy Syrii jako państwa wielowyznaniowego i tolerancyjnego;

14.

przypomina, że kluczowe znaczenie ma szybkie ustanowienie środków budowy zaufania, w tym w pełni nieograniczony dostęp pomocy humanitarnej na terytorium Syrii, świadczenie podstawowych usług publicznych (elektryczność, woda, opieka zdrowotna), zakończenie wszelkich oblężeń miast oraz uwolnienie więźniów i zakładników; z zadowoleniem przyjmuje porozumienie między syryjskim rządem a grupami rebeliantów pozwalające na ewakuację czterech oblężonych miast; apeluje do wszystkich stron o wsparcie i ułatwienie przyjęcia kompleksowego porozumienia w sprawie środków budowy zaufania;

15.

z ubolewaniem zauważa, że wyniszczająca wojna domowa cofnęła ten kraj o dziesięciolecia pod względem rozwoju społecznego i gospodarczego, wpędzając miliony ludzi w ubóstwo i bezrobocie oraz pociągając za sobą znaczny upadek usług w zakresie ochrony zdrowia i edukacji, a także ogromne wysiedlenia Syryjczyków i drenaż mózgów; w związku z tym zwraca uwagę na znaczenie zwiększenia pomocy innej niż humanitarna, ukierunkowanej na wzmocnienie odporności ludzi na terenie Syrii i ożywienie gospodarki; wzywa ponadto UE i państwa członkowskie do większego zaangażowania w ramach podziału odpowiedzialności, co pozwoli uchodźcom uciekającym z obszarów w Syrii ogarniętych wojną znaleźć ochronę w państwach, które nie leżą w bezpośrednim sąsiedztwie, w tym za pomocą przesiedlenia i programów humanitarnego przyjmowania uchodźców; uważa jednak, że z chwilą zakończenia konfliktu należy zapewnić wykwalifikowanym syryjskim uchodźcom zachęty do powrotu i przyczynienia się do wysiłków na rzecz odbudowy;

16.

z zadowoleniem przyjmuje nowe priorytety partnerstwa uzgodnione przez UE z Jordanią i Libanem, a także złagodzenie unijnych reguł pochodzenia stosowanych w odniesieniu do wywozu z Jordanii; ubolewa, że duża liczba uchodźców w Jordanii, Libanie i Turcji wciąż żyje w niepewnych warunkach socjalnych i gospodarczych i często nie jest w stanie znaleźć (legalnego) zatrudnienia; wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel do nalegania, by Jordania i Liban pracowały na rzecz zniesienia pozostałych (nieformalnych) barier, aby wspierać większe możliwości w zakresie samozatrudnienia, a także do wywiązania się ze zobowiązań w zakresie tworzenia miejsc pracy dla kobiet i młodzieży;

17.

w pełni popiera cel polegający na zapewnieniu w Syrii i regionie inicjatywy „niestracone pokolenie dzieci”, a także apeluje o dodatkowe działania na rzecz realizacji celu, jakim jest zapewnienie wszystkim dzieciom uchodźców i dzieciom znajdującym się w trudnej sytuacji w społecznościach przyjmujących wysokiej jakości edukacji z równym dostępem dla dziewcząt i chłopców; podkreśla potrzebę uznania często nieformalnego kształcenia w obozach dla uchodźców oraz do wspierania psychicznej rehabilitacji dzieci, które doznały urazów psychicznych;

18.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich UE, Organizacji Narodów Zjednoczonych, członkom Międzynarodowej Grupy Wsparcia Syrii oraz wszystkim stronom zaangażowanym w ten konflikt, oraz do dopilnowania, by rezolucja została przetłumaczona na język arabski.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/123

P8_TA(2017)0228

Transport drogowy w Unii Europejskiej

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie transportu drogowego w Unii Europejskiej (2017/2545(RSP))

(2018/C 307/19)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając art. 91 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/62/WE z dnia 17 czerwca 1999 r. w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (1),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/15/WE z dnia 11 marca 2002 r. w sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego (2),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 561/2006 z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego (3),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009 r. ustanawiające wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego (4),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych (5),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1073/2009 z dnia 21 października 2009 r. w sprawie wspólnych zasad dostępu do międzynarodowego rynku usług autokarowych i autobusowych (6),

—	uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym (7),

—	uwzględniając białą księgę Komisji pt. „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” (COM(2011)0144),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 września 2015 r. w sprawie wdrożenia białej księgi w dziedzinie transportu z 2011 r.: podsumowanie i dążenie w kierunku mobilności zgodnej z zasadami zrównoważonego rozwoju (8),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2017 r. w sprawie logistyki w UE i transportu multimodalnego w nowych korytarzach TEN-T (9),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie nowych możliwości dla małych przedsiębiorstw transportowych, w tym modeli biznesowych opartych na współpracy (10),

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie stanu unijnego rynku transportu drogowego (COM(2014)0222),

—	uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/413 z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie ułatwień w zakresie transgranicznej wymiany informacji dotyczących przestępstw lub wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu ruchu drogowego (11),

—	uwzględniając komunikaty Komisji pt. „Europejska strategia na rzecz mobilności niskoemisyjnej” (COM(2016)0501) oraz pt. „Transport a CO2” (COM(1998)0204),

—	uwzględniając porozumienie paryskie oraz wynikające z niego zobowiązanie dotyczące utrzymania wzrostu temperatury na świecie w tym stuleciu znacznie poniżej 2 oC w stosunku do poziomu sprzed epoki przemysłowej, a także dążenia do ograniczenia wzrostu temperatury nawet do 1,5 oC,

—	uwzględniając deklarację amsterdamską z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie współpracy w dziedzinie kierowania pojazdami zintegrowanymi z siecią i sterowanymi automatycznie – w kierunku zintegrowanych z siecią i zautomatyzowanych pojazdów na europejskich drogach,

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 września 2016 r. w sprawie dumpingu socjalnego w Unii Europejskiej (12),

—	uwzględniając komunikat Komisji pt. „Europejska strategia na rzecz współpracujących inteligentnych systemów transportowych – ważny krok w kierunku mobilności pojazdów współpracujących, połączonych i zautomatyzowanych” – (COM(2016)0766),

—	uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.	mając na uwadze, że Komisja powinna jak najszybciej przedłożyć wnioski ustawodawcze dotyczące rynku transportu drogowego towarów (zwane dalej „inicjatywami w dziedzinie transportu drogowego”) w celu rozpoznania i rozwiązania problemów, z jakimi zmaga się ten sektor;

mając na uwadze, że sektor transportu drogowego w UE generuje 5 mln bezpośrednich miejsc pracy i przyczynia się do wypracowania blisko 2 % unijnego PKB dzięki zaangażowaniu 344 000 przedsiębiorstw drogowego transportu pasażerskiego i ponad 560 000 przedsiębiorstw drogowego transportu towarowego (13);

C.	mając na uwadze, że w 2013 r. liczba pasażerokilometrów w drogowym transporcie pasażerskim w UE wyniosła 5 323 mld, przy czym odsetek samochodów osobowych wyniósł 72,3 %, a autobusów i autokarów 8,1 % całkowitego transportu pasażerskiego w UE-28 (14);

D.	mając na uwadze, że bezpieczeństwo drogowe pozostaje kluczową kwestią dla UE z uwagi na fakt, iż w 2015 r. 135 000 osób zostało ciężko rannych, a 26 100 poniosło śmierć;

mając na uwadze, że transport drogowy jest siłą napędową unijnej gospodarki i powinien pozostać liderem w generowaniu dalszego wzrostu gospodarczego oraz tworzeniu miejsc pracy, a także w promowaniu konkurencyjności i spójności terytorialnej; mając na uwadze, że istotne jest również, aby sektor ten stał się bardziej zrównoważony oraz by przestrzegano w nim godziwych warunków pracy i praw socjalnych;

mając na uwadze, że Europa jest światowym liderem w sektorze transportu drogowego zarówno w produkcji, jak i działalności transportowej; mając na uwadze, że kluczową kwestią jest, aby europejski transport drogowy nadal się rozwijał, aby podejmowane w nim były inwestycje oraz by odnawiał się w zrównoważony i ekologiczny sposób w celu zachowania technologicznej przewagi na szczeblu światowym w ramach globalnej gospodarki, w której coraz częściej pojawiają się nowi potężni gracze i nowe modele biznesowe;

mając na uwadze, że transport drogowy wciąż stopniowo wypiera paliwa kopalne, z uwagi na pilną potrzebę poprawy wydajności energetycznej i zrównoważoności tego sektora, zwłaszcza za pośrednictwem alternatywnych paliw, alternatywnych mechanizmów napędowych oraz digitalizacji, w sposób opłacalny i bez utraty jego konkurencyjności;

H.	mając na uwadze, że transport odgrywa istotną rolę dla zmian klimatycznych, generując 23,2 % całkowitej emisji gazów cieplarnianych w UE; mając na uwadze, że w 2014 r. za emisję 72,8 % gazów cieplarnianych w sektorze transportu w UE odpowiadał transport drogowy;

I.	mając na uwadze, że zgodnie z szacunkami zatory komunikacyjne powodują dla unijnej gospodarki koszty w wysokości 1 % GDP ze względu na opóźnienia, dodatkowe zużycie paliwa i zanieczyszczenia;

J.	mając na uwadze, że międzynarodowy transport drogowy towarów zmaga się z coraz większą liczbą barier regulacyjnych wprowadzanych przez państwa członkowskie;

mając na uwadze, że sieci multimodalne oraz integracja różnych rodzajów transportu i usług transportowych mogą potencjalnie przynosić korzyści w dziedzinie usprawniania transportu pasażerskiego i towarowego w zakresie połączeń i wydajności, a tym samym przyczyniać się do ograniczania emisji dwutlenku węgla i innych szkodliwych zanieczyszczeń;

L.	mając na uwadze, że państwa członkowskie nie egzekwują unijnych przepisów w dziedzinie kabotażu;

M.	mając na uwadze duże rozbieżności w Unii w egzekwowaniu istniejących przepisów dotyczących warunków pracy, praw socjalnych i bezpieczeństwa drogowego;

Poprawa konkurencyjności i innowacyjności w sektorze drogowym

uważa, że inicjatywy w dziedzinie transportu drogowego powinny zapewnić tak bardzo potrzebny bodziec do stworzenia bardziej zrównoważonego, bezpiecznego, innowacyjnego i konkurencyjnego europejskiego sektora drogowego, dalszego rozwoju europejskiej infrastruktury drogowej w celu zwiększenia wydajności transportu drogowego i logistyki, zapewnienia równych warunków działania dla podmiotów na światowym rynku, ukończenia tworzenia i usprawnienia działania rynku wewnętrznego z myślą o transporcie pasażerskim i towarowym oraz do opracowania długoterminowej strategii dla europejskiego sektora drogowego;

uważa również, że inicjatywy w dziedzinie transportu drogowego powinny wspierać rozwój technologii stosowanych w pojazdach, promować stosowanie paliw alternatywnych, zwiększać interoperacyjność systemów i rodzajów transportu, a także zapewniać dostęp do rynku dla MŚP działających w sektorze transportu;

domaga się, by Komisja, pracując nad inicjatywami w dziedzinie transportu drogowego, uwzględniła rezolucję Parlamentu z dnia 9 września 2015 r. w sprawie wdrożenia białej księgi w dziedzinie transportu z 2011 r.; podkreśla, że transport drogowy należy postrzegać przez pryzmat podejścia całościowego i długoterminowego w ramach unijnej intermodalnej i zrównoważonej polityki transportowej;

apeluje do Komisji, aby opracowując pakiet dotyczący inicjatywy na rzecz ruchu drogowego, uwzględniła również rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 14 września 2016 r. w sprawie dumpingu socjalnego w Unii Europejskiej;

podkreśla, że sektor drogowy wnosi istotny wkład w tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy w UE oraz że stan gospodarki jest ściśle związany z konkurencyjnością unijnego sektora drogowego; domaga się zatem prowadzenia proaktywnej polityki mającej na celu wspieranie i rozwój zrównoważonego sektora drogowego, którego charakteryzowałaby uczciwa konkurencja, zwłaszcza dla MŚP, przede wszystkim z uwagi na przyszły cyfrowy, technologiczny i środowiskowy rozwój tego sektora, przy jednoczesnym zachęcaniu do podnoszenia kwalifikacji pracowników;

zachęca europejski sektor drogowy do wykorzystania szans, jakie stwarza digitalizacja; apeluje do Komisji o rozwój zarówno infrastruktury komunikacyjnej „pojazd–pojazd”, jak i „pojazd–infrastruktura” w celu poprawy bezpieczeństwa drogowego i wydajności oraz przygotowania się na przyszłe wyzwania w zakresie mobilności drogowej; podkreśla potrzebę rozwoju transferu technologii dla pojazdów, zwiększenia ich wsparcia logistycznego oraz opracowania odpowiednich definicji i przepisów w tej dziedzinie; apeluje do Komisji o zapewnienie zrównoważonych ram regulacyjnych dla kierowania pojazdami zintegrowanymi z siecią i sterowanymi automatycznie, a także nowych modeli biznesowych opartych na współpracy;

wzywa Komisję do zwiększenia harmonizacji w transporcie pasażerskim i towarowym, a zwłaszcza w elektronicznych systemach pobierania opłat w UE, ponieważ jej obecny brak generuje dodatkowe koszty dla transportu; zachęca w związku z tym do korzystania z technologii cyfrowych (dokumentów w formie elektronicznej i dokumentów ujednoliconych, e-CMR, inteligentnych tachografów itp.) w celu zagwarantowania pełnego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

Usprawnianie transgranicznej mobilności na drogach

wzywa państwa członkowskie do pełniejszego wdrożenia odnośnych przepisów UE, a Komisję do ściślejszego monitorowania takiego wdrażania, w tym w odniesieniu do współpracy transgranicznej, interpretacji oraz właściwego i niedyskryminacyjnego egzekwowania istniejących przepisów, a także do rozwiązania kwestii ujednolicenia przepisów krajowych; uważa, że w uzasadnionych przypadkach Komisja powinna wszcząć postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku ze stosowaniem przepisów i środków powodujących zakłócenia na rynku;

wzywa państwa członkowskie do bliższej współpracy z organizacją Euro Contrôle Route i Europejską Organizacją Policji Ruchu Drogowego (TISPOL) w celu usprawnienia egzekwowania przepisów w dziedzinie transportu drogowego w Europie oraz do stworzenia solidnego mechanizmu zapewniającego równe i odpowiednie wdrożenie dotychczasowego dorobku, na przykład przez wsparcie państw członkowskich w zakresie certyfikacji, standaryzacji, wiedzy technicznej, gromadzenia danych, działań w dziedzinie szkolenia i nadzoru, a także przez zarządzanie platformami służącymi do wymiany informacji między ekspertami krajowymi a władzami;

10.

domaga się, by państwa członkowskie zaostrzyły kontrole, zwłaszcza w odniesieniu do zgodności z przepisami dotyczącymi czasu jazdy i odpoczynku oraz kabotażu, a także by stosowały skuteczne, proporcjonalne i odstraszające sankcje; wzywa Komisję do szybszego wprowadzenia wymogu obowiązkowego korzystania z urządzeń cyfrowych w pojeździe, takich jak inteligentne tachografy, oraz korzystania z elektronicznych listów przewozowych (e-CMR) w celu usprawnienia monitorowania zgodności z odnośnymi przepisami UE, przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów administracyjnych;

11.

wzywa Komisję do dalszego ujednolicania obowiązujących przepisów dotyczących obowiązkowego wyposażenia bezpieczeństwa, w tym przedmiotów, takich jak trójkąty ostrzegawcze, kamizelki odblaskowe, zapasowe żarówki lub alkomaty, w pojazdach lekkich i ciężarowych;

12.

domaga się, by Komisja zbadała możliwości zmniejszenia obciążeń biurokratycznych i finansowych różnych przepisów krajowych w celu zapewnienia większej swobody w świadczeniu usług transportowych w całej UE;

13.

podkreśla, że spójny, uczciwy, przejrzysty, niedyskryminacyjny i niezbiurokratyzowany system opłat drogowych wdrożony w UE, a także proporcjonalny do korzystania z dróg oraz do kosztów zewnętrznych generowanych przez ciężarówki, autobusy i samochody (zasady „użytkownik płaci” i „zanieczyszczający płaci”) miałby pozytywny wpływ na rozwiązanie problemu pogarszającego się stanu infrastruktury drogowej, zatorów komunikacyjnych i zanieczyszczenia; domaga się, by Komisja stworzyła ramy, które zagwarantują brak dyskryminacji i nie dopuszczą do wprowadzenia fragmentarycznych systemów poboru opłat dla samochodów pasażerskich w całej UE;

14.

domaga się, by Komisja zaproponowała przegląd dyrektywy w sprawie europejskiej usługi opłaty elektronicznej (EETS), która powinna obejmować aspekt kosztów zewnętrznych w oparciu o zasadę „zanieczyszczający płaci”, powinna być w pełni interoperacyjna z celem przyczyniania się do tworzenia ujednoliconych unijnych standardów technicznych poboru opłat, powinna bazować na przejrzystości, lepszym rozwoju i integracji różnych urządzeń ITS instalowanych w pojazdach, a także większej jasności przepisów w celu lepszego zdefiniowania i ochrony praw dostawców EETS oraz ograniczenia nakładanych na nich obciążeń;

15.

uważa, że peryferyjne państwa członkowskie i kraje nieposiadające prawdziwej alternatywy dla transportu drogowego mają większe trudności w dostępie do centralnej strefy wewnętrznego rynku UE; domaga się, by Komisja w swoich inicjatywach w dziedzinie transportu drogowego uwzględniła mechanizm służący zmniejszeniu opłat obciążających działalność w sektorze transportu drogowego z obszarów peryferyjnych;

16.

podkreśla, że pojazdy najmowane to zazwyczaj najnowsze i najczystsze pojazdy dostępne na rynku, które przyczyniają się do poprawy wydajności w sektorze transportu drogowego; apeluje zatem do Komisji o dokonanie przeglądu obowiązujących obecnie przepisów dotyczących pojazdów najmowanych, gdyż obecnie przepisy te umożliwiają państwom członkowskim wprowadzenie zakazu używania takich pojazdów w transporcie międzynarodowym;

17.

wyraża zaniepokojenie z powodu nieegzekwowania przez organy krajowe przepisów prawa dotyczących oszustw związanych z tachografami i transportem kabotażowym i w związku z tym wzywa Komisję do zajęcia się tymi problemami, m.in. poprzez wykorzystanie nowych technologii, uproszczenie i wyjaśnienie przepisów dotyczących kabotażu oraz poprzez usprawnienie wymiany informacji między organami z myślą o skuteczniejszym egzekwowaniu przepisów prawa w całej UE oraz skuteczniejszym monitorowaniu przewozów kabotażowych;

18.

jest zdania, że wymogi prawne powinny być proporcjonalne do charakteru prowadzonej działalności i wielkości przedsiębiorstwa; ma jednak wątpliwości co do tego, czy zwolnienie lekkich pojazdów dostawczych ze stosowania szeregu europejskich przepisów jest wciąż uzasadnione z uwagi na rosnące wykorzystywanie tych pojazdów w międzynarodowym transporcie towarów, a także zwraca się do Komisji o przedstawienie sprawozdania diagnostycznego na temat konsekwencji gospodarczych oraz wpływu na środowisko i bezpieczeństwo w związku z coraz intensywniejszym wykorzystywaniem tych pojazdów;

19.

podkreśla, że w sąsiednich krajach przystępujących do UE należy ułatwiać mobilność transgraniczną w transporcie drogowym, dążąc do większej harmonizacji norm dotyczących infrastruktury drogowej, sygnalizacji i systemów elektronicznych, dzięki czemu usunięte zostaną wąskie gardła, zwłaszcza na najważniejszych szlakach sieci TEN-T;

Poprawa warunków socjalnych i wzmocnienie przepisów w zakresie bezpieczeństwa

20.

podkreśla, że swobody świadczenia usług transportowych w całej UE nie należy nadużywać jako uzasadnienia dla naruszania praw podstawowych pracowników lub osłabiania obowiązujących przepisów dotyczących warunków pracy, takich jak czas odpoczynku, rozkład czasu pracy, czas przebywania poza bazą macierzystą, możliwość podnoszenia kwalifikacji, dostęp do szkoleń i rozwój ścieżki zawodowej, opieka zdrowotna i bezpieczeństwo, opieka i pomoc społeczna oraz minimalne stawki wynagrodzenia;

21.

uważa za niezwykle ważne przypomnienie Komisji o jej własnych zobowiązaniach podjętych we wniosku w sprawie europejskiego filaru praw socjalnych, zwłaszcza jeżeli chodzi o:

—	bezpieczne i elastyczne zatrudnienie (zasada 5d): „Należy zapobiegać powstawaniu stosunków pracy prowadzących do niepewnych warunków pracy, w tym poprzez wprowadzenie zakazu nadużywania nietypowych umów o pracę. Każdy okres próbny powinien mieć rozsądny czas trwania.”;

—	sprawiedliwe wynagrodzenie (zasada 6a): „Pracownicy mają prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia, które zapewnia przyzwoity poziom życia.”;

przypomina, że inicjatywy podejmowane przez Komisję w zakresie transportu drogowego nie mogą być sprzeczne z tymi zasadami ani nie mogą zagrażać prawom pracowniczym w tej branży;

22.

wyraża zaniepokojenie problematycznymi pod względem socjalnym praktykami biznesowymi, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa drogowego oraz dotyczą głównie przepisów w zakresie kabotażu i tzw. firm przykrywek (są to w szczególności kwestie dotyczące pozornego samozatrudnienia oraz celowego nadużywania lub obchodzenia obowiązującego prawa europejskiego i krajowego, co umożliwia rozwój nieuczciwej konkurencji w wyniku nielegalnego minimalizowania kosztów pracy i kosztów operacyjnych oraz prowadzi do naruszania praw pracowników, co ostatecznie wynika z braku jasności przepisów europejskich oraz z rozbieżnych interpretacji prawa i różnych praktyk w zakresie jego egzekwowania na szczeblu krajowym);

23.

apeluje do Komisji o dokonanie przeglądu wymogów dotyczących swobody przedsiębiorczości w celu wyeliminowania firm przykrywek w sektorze transportu drogowego;

24.

pilnie wzywa Komisję i państwa członkowskie do zajęcia się problemem zmęczenia kierowców, w tym do zadbania o to, aby wszelkie inwestycje w infrastrukturę drogową obejmowały również poprawę infrastruktury dla kierowców, zwłaszcza dla kierowców wykonujących przewozy długodystansowe, oraz aby w pełni przestrzegano przepisów dotyczących przerw na odpoczynek;

25.

apeluje do Komisji o doprecyzowanie przepisów dotyczących kabotażu oraz przepisów regulujących dostęp do zawodów w transporcie drogowym, a także o poprawę ich wdrażania, aby skutecznie rozwiązać problem oszustw i nadużyć;

26.

sprzeciwia się dalszej liberalizacji kabotażu, zwłaszcza nieograniczonym przewozom kabotażowym przez pewną liczbę dni;

27.

apeluje do Komisji o wyjaśnienie stosowania przepisów dyrektywy o delegowaniu pracowników w sektorze transportu drogowego oraz o poprawę ich wdrażania i egzekwowania;

28.

podkreśla, że w Europie brakuje zawodowych kierowców, co wynika ze wzrostu popytu na usługi transportowe, szybkiego rozwoju handlu międzynarodowego i sytuacji demograficznej; apeluje zatem do Komisji o ułatwienie młodym mężczyznom i kobietom dostępu do tego zawodu oraz o rozwiązanie problemu złych warunków pracy kierowców i braku dobrej infrastruktury przydrożnej;

29.

podkreśla, że różne przepisy krajowe dotyczące warunków i praw socjalnych w sektorze transportu drogowego w Unii prowadzą do powstawania znacznych i niewspółmiernych przeszkód administracyjnych dla przewoźników, zwłaszcza MŚP, potęgują zawiłość ram prawnych, spowalniają utworzenie rynku wewnętrznego w sektorze transportu drogowego w Unii oraz utrudniają swobodny przepływ usług i towarów;

30.

wzywa Komisję do opracowania wniosków dotyczących nowych inicjatyw w dziedzinie transportu drogowego, które umożliwią wyraźniejsze rozróżnienie między swobodą świadczenia usług a swobodą przedsiębiorczości, w celu zagwarantowania, że działalność gospodarcza będzie miała charakter tymczasowy w państwie członkowskim, w którym przedsiębiorstwo nie ma siedziby, i że pracownicy będą podlegali przepisom państwa, w którym znajduje się ich zwykłe miejsce pracy lub gdzie wykonują większość obowiązków zawodowych;

31.

apeluje do Komisji i państw członkowskich o zajęcie się kwestią jakości pracy w sektorze transportu drogowego, zwłaszcza w odniesieniu do szkoleń, certyfikacji, warunków pracy i rozwoju ścieżki zawodowej, aby tworzyć miejsca pracy dobrej jakości, rozwijać niezbędne umiejętności i wzmacniać konkurencyjność unijnych przewoźników w transporcie drogowym, aby stał się on atrakcyjniejszy dla ludzi młodych, a jednocześnie skupić się na zagwarantowaniu kierowcom właściwej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym;

32.

wzywa Komisję do zmiany dyrektywy w sprawie transportu kombinowanego (92/106/EWG), aby wzmocnić transport multimodalny, zlikwidować nieuczciwe praktyki oraz zagwarantować zgodność z przepisami socjalnymi dotyczącymi transportu kombinowanego;

33.

wzywa Komisję do dokonania oceny możliwości utworzenia elektronicznej zintegrowanej dokumentacji dotyczącej wszystkich przewoźników posiadających licencję wspólnotową, aby zebrać wszystkie istotne dane dotyczące przewoźnika, pojazdu i kierowcy, uzyskane podczas kontroli drogowych;

34.

podkreśla, że infrastruktura umożliwiająca kierowcom odpoczynek jest w UE niewystarczająca i nieodpowiednia; apeluje zatem do państw członkowskich, aby w porozumieniu z Komisją opracowały plan wybudowania lub udostępnienia obszernych, wygodnych w korzystaniu i bezpiecznych stref odpoczynku z wystarczającą liczbą miejsc parkingowych, urządzeń sanitarnych i hoteli tranzytowych, zwłaszcza w obrębie strategicznych węzłów komunikacyjnych, gdzie obserwuje się duże natężenie ruchu;

35.

apeluje do Komisji i państw członkowskich o zajęcie się aktualnymi kwestiami dotyczącymi niepraktyczności przepisów w zakresie czasu prowadzenia pojazdu i czasu odpoczynku, ponieważ częste są sytuacje, kiedy kierowcy są zmuszeni odpoczywać przez szereg godzin, chociaż znajdują się niedaleko od bazy macierzystej lub miejsca zamieszkania; wzywa Komisję do uwzględnienia tej problematyki w ramach przeglądu rozporządzenia (WE) nr 561/2006 w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego;

36.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia ogólnounijnego celu w zakresie obniżenia liczby osób poważnie rannych w wypadkach drogowych;

37.

apeluje do Komisji o przeprowadzenie ogólnounijnego badania naukowego poświęconego skutkom zmęczenia kierowców w transporcie autobusowym, autokarowym i towarowym oraz w transporcie realizowanym przy pomocy vanów i samochodów ciężarowych;

38.

apeluje do Komisji o bezzwłoczne rozpoczęcie przeglądu rozporządzenia (WE) nr 661/2009 w sprawie bezpieczeństwa ogólnego oraz o uwzględnienie roli nowych technologii i norm, w tym co najmniej urządzeń zapisujących dane dotyczące sytuacji nagłych, norm dotyczących pola bezpośredniej widoczności, inteligentnych systemów sygnalizujących przejechanie linii oraz urządzeń kontrolujących ciśnienie powietrza w oponach;

39.

podkreśla potrzebę poprawy bezpieczeństwa drogowego w UE oraz osiągnięcia do 2020 r. celu polegającego na obniżeniu o połowę liczby ofiar śmiertelnych i osób ciężko rannych w wypadkach drogowych; popiera ocenę skutków zastosowaną przez Komisję w przeglądzie ram legislacyjnych dotyczących zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej;

Promowanie niskoemisyjnego transportu drogowego

40.

dostrzega potrzebę poprawy efektywności użytkowania zasobów w transporcie drogowym oraz uwypuklenia jej roli w ramach nowoczesnej synchromodalnej sieci transportowej z myślą o efektywniejszym wykorzystaniu istniejących możliwości, poprawie stopnia wykorzystania pojazdów, promowaniu korzystania z mniejszych i lżejszych pojazdów, współużytkowaniu samochodów osobowych, wspólnym korzystaniu z samochodu oraz zastępowaniu samochodów pojazdami dwukołowymi; uważa, że digitalizacja stanowi element o kluczowym znaczeniu, jeżeli chodzi o realizację celu, jakim jest efektywniejsze gospodarowanie zasobami;

41.

podkreśla, że aby zrealizować cele porozumienia paryskiego w sprawie zmiany klimatu z 2015 r. (COP 21), należy doprowadzić do obniżenia emisyjności w sektorze transportu oraz poprawić jakość powietrza dzięki promowaniu elektromobilności, ogniw paliwowych i innych zaawansowanych układów napędowych, zwłaszcza takich, w przypadku których Europa posiada znaczącą przewagę technologiczną;

42.

apeluje do Komisji o przedstawienie ambitnych wniosków dotyczących norm w zakresie emisji dwutlenku węgla przez samochody ciężarowe i autobusy, aby obniżyć emisje gazów cieplarnianych w sektorze transportu drogowego; zwraca się do Komisji o nieustawanie w poszukiwaniu nowych możliwości przyspieszenia przejścia na transport niskoemisyjny poprzez wprowadzenie zachęty do modernizacji pojazdów;

43.

apeluje o konkretne działania gwarantujące wdrożenie w transporcie drogowym zasad „użytkownik płaci” i „zanieczyszczający płaci”, w tym wytycznych i najlepszych praktyk, a także o uczciwe warunki konkurencji we wszystkich regionach UE;

44.

podkreśla, że przegląd dyrektywy w sprawie europejskiej usługi opłaty elektronicznej może przyczynić się do promowania czystszych pojazdów i pojazdów współdzielonych;

45.

podkreśla ogromne znaczenie odpowiedniej infrastruktury na potrzeby korzystania w transporcie drogowym z paliw alternatywnych i wobec tego apeluje do Komisji i państw członkowskich o wprowadzenie programów zachęt w celu ukończenia sieci zaopatrzenia w paliwa alternatywne;

46.

apeluje o skuteczne krajowe ramy polityczne, aby doprowadzić do szerszego rozpowszechnienia pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi (np. pojazdy elektryczne i hybrydowe oraz zasilane wodorowymi ogniwami paliwowymi lub sprężonym gazem ziemnym), a także wzywa do szybkiego zbudowania infrastruktury niezbędnej do zaopatrywania w paliwo lub do ładowania;

47.

zauważa, że innowacyjna infrastruktura drogowa oraz innowacyjne i niskoemisyjne pojazdy w transporcie drogowym ułatwią intermodalne korzystanie z transportu drogowego, kolejowego i wodnego oraz połączenia między różnymi rodzajami transportu, co ogólnie będzie sprzyjać przechodzeniu na formy transportu przyjazne dla środowiska w transporcie indywidualnym, pasażerskim i towarowym;

48.

uważa, że wspólne dojazdy samochodami osobowymi i wspólne korzystanie z samochodu to ważne źródło zrównoważonego rozwoju połączeń, m.in. w regionach najbardziej oddalonych i górskich oraz na obszarach wiejskich; apeluje do Komisji, państw członkowskich i władz lokalnych o ułatwienie podejmowania działalności gospodarczej w tej dziedzinie w oparciu o modele biznesowe, których podstawą jest współpraca;

49.

zwraca się do Komisji o zbadanie możliwości wprowadzenia w kilku państwach członkowskich stref ograniczonej emisji, a także możliwości ustalenia wspólnych kryteriów i zasad dotyczących wprowadzenia i funkcjonowania takich stref;

50.

zauważa, że inteligentne systemy transportowe, takie jak współpracujące inteligentne systemy transportowe (C-ITS), oraz innowacje, takie jak zelektryfikowana autostrada (elektryczne samochody ciężarowe wyposażone w technologię trolejbusową) czy jazda w kolumnie pojazdów, mogą odegrać ważną rolę w podniesieniu wydajności oraz poprawie bezpieczeństwa i efektywności środowiskowej systemu transportowego; w związku z tym wzywa Komisję do pobudzania rozwoju inteligentnych systemów transportowych i korzystania z nich, a także do promowania innowacji;

51.

zwraca uwagę, że poziom pustych przebiegów w transporcie drogowym wciąż jest wysoki, co ma negatywny wpływ na środowisko; przypomina, że w 2012 r. prawie jedna czwarta (23,2 %) wozokilometrów samochodów ciężarowych w UE przypadała na pojazdy poruszające się bez ładunku oraz że przyczyną pustych przebiegów są obecne ograniczenia dotyczące kabotażu, które uniemożliwiają przewoźnikom zwiększenie ładunku i tym samym podniesienie efektywności środowiskowej; podkreśla zatem pozytywny wpływ otwarcia rynku na efektywność środowiskową transportu drogowego;

52.

z myślą o obniżeniu emisyjności w sektorze transportu drogowego wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyspieszenia procesu odchodzenia od tradycyjnych pojazdów drogowych napędzanych paliwami kopalnymi na korzyść zrównoważonych pojazdów o napędach elektrycznych, takich jak pojazdy wykorzystujące wodorowe ogniwa paliwowe;

53.

zachęca Komisję do aktualizacji jej podręcznika dotyczącego kosztów zewnętrznych transportu, w tym również do uwzględnienia w nim nowych danych na temat emisji zanieczyszczeń w rzeczywistych warunkach jazdy oraz szkód gospodarczych i społecznych wynikających ze zmiany klimatu;

54.

podkreśla, że cele w zakresie przechodzenia na alternatywne i odnawialne źródła energii w transporcie drogowym należy osiągnąć przy wykorzystaniu koszyka energetycznego i istniejących metod oszczędzania energii; zwraca uwagę, że przejście na inne źródła energii wymaga odpowiednich zachęt oraz że cele w zakresie ograniczenia emisji należy formułować w sposób neutralny pod względem technologicznym;

55.

zauważa, że paliwa alternatywne, w tym m.in. sprężony gaz ziemny, skroplony gaz ziemny i biopaliwa drugiej generacji, można wykorzystać w celu ułatwienia przejścia na inne źródła energii;

o o

56.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 187 z 20.7.1999, s. 42.

(2) Dz.U. L 80 z 23.3.2002, s. 35.

(3) Dz.U. L 102 z 11.4.2006, s. 1.

(4) Dz.U. L 300 z 14.11.2009, s. 51.

(5) Dz.U. L 300 z 14.11.2009, s. 72.

(6) Dz.U. L 300 z 14.11.2009, s. 88.

(7) Dz.U. L 60 z 28.2.2014, s. 1.

(8) Teksty przyjęte: P8_TA(2015)0310.

(9) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0009.

(10) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0455.

(11) Dz.U. L 68 z 13.3.2015, s. 9.

(12) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0346.

(13) Źródło: Unijny transport w liczbach (2016 r.), w oparciu o dane Eurostatu.

(14) Źródło: Unijny transport w liczbach (2016 r.), w oparciu o dane Eurostatu.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/131

P8_TA(2017)0229

Obóz dla uchodźców w Dadaab

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie obozu dla uchodźców w Dadaab (2017/2687(RSP))

(2018/C 307/20)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając deklarację Międzyrządowego Organu ds. Rozwoju w Afryce Wschodniej (IGAD) z Nairobi z dnia 25 marca 2017 r. w sprawie trwałych rozwiązań dla uchodźców somalijskich i reintegracji osób powracających do Somalii,

—	uwzględniając nowojorską deklarację ONZ w sprawie uchodźców i migrantów, przyjętą w dniu 19 września 2016 r.,

—	uwzględniając wspólny komunikat ministerialnej komisji trójstronnej ds. dobrowolnych powrotów uchodźców somalijskich mieszkających w Kenii, wydany w dniu 25 czerwca 2016 r.,

—	uwzględniając wyniki unijnego szczytu w Valletcie, który odbył się w dniach 11–12 listopada 2015 r. i był poświęcony migracji,

—	uwzględniając oświadczenie konferencji ministerialnej w ramach procesu chartumskiego (inicjatywa w sprawie szlaku migracyjnego Róg Afryki–UE), wydane w Rzymie w dniu 28 listopada 2014 r.,

—	uwzględniając porozumienie trójstronne w sprawie dobrowolnych powrotów podpisane w dniu 10 listopada 2013 r. przez rządy Somalii i Kenii oraz Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR),

—	uwzględniając fakt, że w wyroku z dnia 9 lutego 2017 r. Sąd Najwyższy Kenii sprzeciwił się zamknięciu obozu dla uchodźców w Dadaab,

—	uwzględniając decyzję rządu Kenii o odwołaniu się od wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2017 r.,

—

uwzględniając oświadczenie rzeczników wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini, komisarza UE ds. współpracy międzynarodowej i rozwoju Nevena Mimicy oraz komisarza UE ds. pomocy humanitarnej Christosa Stylianidesa w sprawie decyzji rządu Kenii o zamknięciu obozu dla uchodźców w Dadaab, wydane w dniu 20 maja 2016 r.,

—	uwzględniając kryzysowy fundusz powierniczy UE dla Afryki,

—	uwzględniając światowy pakt ONZ dotyczący podziału odpowiedzialności za uchodźców,

—	uwzględniając krajowy program orientacyjny Somalii i Afryki Wschodniej w ramach 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR),

—	uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

mając na uwadze, że Róg Afryki, który zamieszkuje niemal 250 mln osób, a ich liczba szybko rośnie, przyjął największą w Afryce i na świecie liczbę osób wewnętrznie przesiedlonych i uchodźców; mając na uwadze, że region ten boryka się z wyzwaniami, jakimi są: nieuregulowana migracja, przymusowe wysiedlenia, handel ludźmi i przemyt ludzi, terroryzm oraz konflikty z użyciem siły;

B.	mając na uwadze, że przyczyny tych wyzwań są różne w zależności od warunków lokalnych, lecz ich wspólnym źródłem jest brak dobrego zarządzania i możliwości społeczno-gospodarczych, skrajne ubóstwo, brak stabilności oraz zmiana klimatu;

mając na uwadze, że kompleks dla uchodźców w Dadaab powstał w 1991 r. jako rozwiązanie tymczasowe dla osób poszukujących schronienia oraz uciekających przed prześladowaniami, przemocą i brakiem stabilności w regionie Afryki Wschodniej, a zwłaszcza dla osób uciekających przed wojną domową w Somalii; mając na uwadze, że dziś kompleks ten, o powierzchni 50 km2, składa się z pięciu różnych obozów zamieszkiwanych przez przedstawicieli różnych narodów, przy czym najstarsze i najbardziej zaludnione obozy to Hagadera, Dagahaley i Ifo;

mając na uwadze, że chociaż obóz w Dadaab był pierwotnie przeznaczony dla około 90 000 osób, to według szacunków ONZ obecnie przebywa w nim około 260 000 osób, z czego 95 % pochodzi z Somalii, a 60 % ma mniej niż 18 lat; mając na uwadze, że w maju 2016 r. Kenia zlikwidowała departament ds. uchodźców, który był odpowiedzialny za ich rejestrację, co oznacza, że dziesiątki tysięcy osób nie zostały zarejestrowane, zatem w rzeczywistości liczba uchodźców może być jeszcze wyższa;

E.	mając na uwadze, że uchodźcy przebywający w obozie są narażeni na przemoc, a w szczególnie trudnej sytuacji są kobiety i dzieci;

mając na uwadze, że od ponad 20 lat Somalia boryka się z poważnym brakiem stabilności i struktur państwowych, a konsekwencje tego stanu rzeczy potęgują nawracające zagrożenia naturalne wynikające ze zmiany klimatu; mając na uwadze, że problemy te podważają odporność na kryzysy i zdolność do przetrwania najbardziej zagrożonych społeczności Somalii, i są głównymi przyczynami wysiedleń wewnątrz kraju i do sąsiednich państw;

mając na uwadze, że utrzymująca się od 30 lat sytuacja uchodźców somalijskich należy do najdłużej trwających kryzysów na świecie, a na wygnaniu urodziło się już trzecie pokolenie; mając na uwadze, że w regionie tym przebywa blisko milion wysiedlonych Somalijczyków, a kolejne 1,1 mln to osoby przesiedlone w obrębie samej Somalii;

mając na uwadze, że Somalia należy do pięciu krajów na świecie, które w ciągu ostatnich 15 lat opuściło najwięcej uchodźców, gdyż obecnie zarejestrowano ich 1,1 mln, z czego ponad 80 % przebywa w regionie Rogu Afryki i w Jemenie; mając na uwadze, że administracja Somalii wielokrotnie wyrażała chęć przyjęcia swoich obywateli; mając na uwadze, że w Kenii przebywa obecnie około 500 000 uchodźców, a ich liczba stale rośnie ze względu na coraz niższy poziom bezpieczeństwa w regionie, zwłaszcza w Sudanie Południowym;

mając na uwadze, że sytuacja w zakresie bezpieczeństwa w Somalii jest wciąż groźna i nieprzewidywalna oraz że nadal mają miejsce ataki Asz-Szabab oraz innych grup zbrojnych i terrorystycznych; mając na uwadze, że w dniu 6 kwietnia 2017 r. prezydent Mohamed Abdullahi Mohamed „Farmajo” uznał Somalię za strefę działań wojennych i ogłosił amnestię dla członków islamskiego ugrupowania militarnego Asz-Szabab, a także zaoferował im szkolenia, zatrudnienie i możliwości kształcenia, jeśli złożą broń w terminie 60 dni;

mając na uwadze, że cały region Afryki Wschodniej doświadcza katastrofalnej suszy, a w niektórych częściach Sudanu Południowego ogłoszono klęskę głodu, która zagraża około milionowi ludzi; mając na uwadze, że ogłoszono stan zagrożenia klęską głodu dla Somalii, która boryka się już z trzecią falą głodu w ciągu 25 lat, a rząd donosi, że 6,2 mln ludzi potrzebuje natychmiastowego wsparcia żywnościowego; mając na uwadze, że prezydent Kenii Uhuru Kenyatta uznał klęskę suszy za katastrofę narodową, a 2,7 mln osób cierpi skrajny głód; mając na uwadze, że należy się spodziewać pogorszenia sytuacji w Etiopii, Kenii, Somalii i Jemenie, co może doprowadzić do powszechnej klęski głodu;

K.	mając na uwadze, że według ONZ susza w Somalii spowodowała dalsze wysiedlenia ludności wewnątrz kraju, a od listopada 2016 r. ponad 683 000 osób musiało opuścić swoje domy; mając na uwadze, że podczas poprzedniej klęski głodu w 2011 r. życie straciło około 250 000 osób;

mając na uwadze, że w dniu 6 maja 2016 r. rząd kenijski ogłosił decyzję o „jak najszybszym” zamknięciu obozu w Dadaab, powołując się na względy bezpieczeństwa i konieczność położenia kresu przedłużającemu się kryzysowi uchodźczemu w regionie; mając jednak na uwadze, że w dniu 30 listopada 2016 r. rząd kenijski zapowiedział, że obóz w Dadaab zostanie zamknięty do maja 2017 r.; mając na uwadze, że od szczytu IGAD w dniu 25 marca 2017 r. wszystkie wysiłki koncentrują się obecnie na poszukiwaniu trwałego regionalnego rozwiązania dla somalijskich uchodźców;

mając na uwadze, że społeczność międzynarodowa, w tym UE, wyraziła zrozumienie dla obaw rządu kenijskiego i powodów zamknięcia obozu, jednak podkreśliła również, że powroty do Somalii muszą przebiegać zgodnie ze standardami międzynarodowymi i mieć charakter dobrowolny i świadomy, co oznacza, że osoby powracające muszą mieć dostęp do obiektywnych, neutralnych i istotnych informacji, powrót musi odbywać się przy zachowaniu bezpieczeństwa i godności oraz w zrównoważony sposób, a osoby powracające muszą wiedzieć, co się stanie, jeżeli nie zdecydują się na dobrowolny powrót;

mając na uwadze, że w dniu 9 lutego 2017 r. Sąd Najwyższy Kenii orzekł w odpowiedzi na petycję złożoną przez dwie kenijskie organizacje obrońców praw człowieka (Krajową Kenijską Komisję Praw Człowieka oraz Kituo Cha Sheria), że wydany przez kenijski rząd nakaz zamknięcia obozu dla uchodźców w Dadaab stanowi akt dyskryminacji i równa się zastosowaniu odpowiedzialności zbiorowej, a przy tym jest niewspółmierny, arbitralny i nieproporcjonalny;

mając na uwadze, że w debacie dotyczącej zamknięcia obozu w Dadaab zwrócono uwagę na powolne tempo wdrażania umowy trójstronnej podpisanej przez UNHCR oraz rządy Kenii i Somalii w 2013 r. i mającej umożliwić dobrowolne powroty Somalijczyków na stabilne tereny Somalii, a kwestia ta była przedmiotem otwartej krytyki ze strony rządu kenijskiego i innych zainteresowanych stron;

P.	mając na uwadze, że odkąd UNHCR zaczęło wspierać dobrowolne powroty uchodźców somalijskich w 2014 r., do kraju wróciło około 65 000 osób, ale cel, jakim jest zwiększenie liczby trwałych powrotów, będzie zależeć od sytuacji w Somalii;

Q.	mając na uwadze, że pod koniec sierpnia 2016 r. władze somalijskie w regionie Jubaland wobec masowego napływu uchodźców wstrzymały powroty do stolicy regionu, Kismaju; mając na uwadze, że według UNHCR niemal 70 % powracających osób to dzieci;

mając na uwadze, że zamknięcie obozu w Dadaab odbije się na innych krajach sąsiadujących, np. Etiopii, gdzie przebywa obecnie około 245 000 uchodźców z Somalii, i może spowodować ich kolejny napływ; mając na uwadze, że sytuacja ta wskazuje na wzajemne powiązania kwestii uchodźców, zarządzania granicami i stabilności, a także na potrzebę zacieśnienia współpracy regionalnej w celu rozwiązania tych problemów, zwłaszcza w świetle decyzji o zamknięciu obozu w Dadaab;

S.	mając na uwadze, że dla wielu uchodźców, zwłaszcza z obszarów wiejskich, perspektywa powrotu zależy od tego, czy odzyskają swoje grunty w kraju, gdzie system własności ziemi nie działa należycie i powszechne są przymusowe eksmisje;

T.	mając na uwadze, że społeczność całego regionu Dadaab dała wspaniały przykład humanitaryzmu, hojności i tolerancji, lecz stoi ona w obliczu poważnych wyzwań gospodarczych, rozwojowych i środowiskowych;

U.	mając na uwadze, że darczyńcy musieli skierować uwagę na inne konflikty i ograniczyć wydatki, gdyż kryzysowa sytuacja w Dadaab przeciąga się, co oznacza dla uchodźców przebywających w obozie szereg wyzwań;

V.	mając na uwadze, że szczególnie zmiana klimatu ma zgubny wpływ na pasterski, wędrowny tryb życia, który zapewnia byt wielu ludziom w regionie, borykającym się również z coraz większymi zagrożeniami, m.in. w postaci suszy, chorób, wojen i spadku liczby inwentarza;

mając na uwadze, że UE przyznała na okres 2014–2020 kwotę 286 mln EUR ze środków EFR, a fundusze te mają służyć głównie wdrażaniu paktu światowego oraz budowaniu państwowości i pokoju, zapewnianiu bezpieczeństwa żywnościowego, zwiększaniu odporności na kryzysy oraz kształceniu; mając na uwadze, że podczas szczytu w Valletcie w dniu 12 listopada 2015 r. utworzono fundusz powierniczy UE dla Afryki, by zająć się podstawowymi przyczynami destabilizacji, przymusowych wysiedleń i nielegalnej migracji przez wspieranie odporności na kryzysy, szans gospodarczych, równości szans, bezpieczeństwa i rozwoju; mając na uwadze, że UE zaspokaja podstawowe potrzeby życiowe uchodźców przebywających w obozach w Kenii;

mając na uwadze, że UE zobowiązała się wspierać misję Unii Afrykańskiej w Somalii (AMISOM), przekazując środki finansowe na zapewnienie bezpieczeństwa i zmniejszenie zagrożenia ze strony Asz-Szabab i innych zbrojnych ugrupowań opozycyjnych; mając na uwadze, że w dniu 23 marca 2017 r. Komisja Unii Afrykańskiej zorganizowała konsultacje na wysokim szczeblu z udziałem UE i ONZ na temat przyszłości AMISOM i wsparcia dla instytucji sektora bezpieczeństwa oraz dla reform w Somalii; mając na uwadze, że w dniu 11 maja 2017 r. podczas londyńskiej konferencji w sprawie Somalii UE zapowiedziała dalsze wsparcie dla tego kraju w wysokości 200 mln EUR;

mając na uwadze, że w wyniku dekretu prezydenta USA Donalda Trumpa z dnia 27 stycznia 2017 r. nie jest pewna przyszłość około 3 000 uchodźców, którzy mieli zostać przesiedleni do USA z Kenii w 2017 r. (większości z Dadaab) i których większość została już rygorystycznie sprawdzona przez urzędników z USA i ONZ i oczekuje na zatwierdzenie przesiedlenia od prawie 10;

mając na uwadze, że należy nasilić unijne działania związane z przesiedleniami w celu dostosowania ich do wysiłków podejmowanych przez kraje spoza UE, takie jak Australia i Kanada, aby spełnić warunki, które UNHCR uważa za konieczne w celu zapewnienia sprawiedliwego rozdziału uchodźców na całym świecie;

AA.	mając na uwadze, że w globalnym planie działania z Nairobi przyjętym podczas szczytu Międzyrządowego Organu ds. Rozwoju (IGAD) w dniu 25 marca 2017 r. podkreślono, że susza i konflikty zbrojne to główne przyczyny wysiedleń ludności w regionie;

AB.	mając na uwadze, że po wysłaniu do Kenii misji oceniającej wybory uznano, że unijna misja obserwacji wyborów parlamentarnych w sierpniu 2017 r. byłaby przydatna i skuteczna;

wyraża uznanie dla Kenii i regionu Dadaab w związku z rolą, jaką odegrały, przyjmując bezprecedensową liczbę uchodźców w tak długim czasie; podkreśla jednak, że obecna sytuacja w regionie jest niestabilna i wymaga skutecznej, skoordynowanej reakcji ze strony regionalnych rządów i szeroko rozumianej społeczności międzynarodowej, w tym UE, aby znaleźć trwałe rozwiązanie kwestii uchodźców somalijskich, któremu powinny towarzyszyć działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa i długofalowego rozwoju społeczno-gospodarczego w regionie;

przyjmuje do wiadomości deklarację IGAD z Nairobi w sprawie trwałych rozwiązań dla uchodźców somalijskich i reintegracji osób powracających do Somalii; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do wypracowania kompleksowego podejścia regionalnego, przy jednoczesnym zachowaniu ochrony i propagowaniu samodzielności w krajach azylu, przy wsparciu społeczności międzynarodowej i zgodnie z międzynarodowym podziałem odpowiedzialności określonym w kompleksowych ramach działań na rzecz uchodźców deklaracji nowojorskiej;

ubolewa nad znikomą rolą państw członkowskich UE w wysiłkach na rzecz przesiedlenia uchodźców z obozu Dadaab oraz wzywa UE, by wywiązała się z obowiązku zapewnienia sprawiedliwego podziału obciążeń;

zwraca uwagę, że tak długo jak w całym regionie będzie się utrzymywać brak stabilności i ponownie pojawi się ryzyko głodu, uchodźcy nie będą mogli powrócić do domów; w związku z tym wzywa UE, aby w dalszym ciągu traktowała długotrwały rozwój jako priorytetowy cel oraz podwoiła wysiłki na rzecz zaangażowania i odgrywania roli mediatora w regionie w celu rozwiązania podstawowych problemów gospodarczych, politycznych i środowiskowych oraz problemów związanych z bezpieczeństwem, które stanowią główne przyczyny skrajnego ubóstwa, przestępczości, radykalizacji i terroryzmu oraz są ostatecznie powodem kryzysu uchodźczego;

podkreśla fakt, że zapewnienie ciągłej ochrony 260 000 uchodźców z Somalii będzie wymagać w ostatecznym rozrachunku działań o charakterze regionalnym; przypomina, że trwała reintegracja osób powracających wymaga całościowego podejścia opartego na społeczności w celu poprawy zdolności absorpcji i zapewnienia lepszego dostępu do usług dla osób powracających, osób wewnętrznie przesiedlonych i społeczności lokalnych w Somalii;

z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia globalnego i regionalnego planu działania z Nairobi, który przewiduje stopniowe zamykanie obozów dla uchodźców, by umożliwić im podejmowanie zatrudnienia i dostęp do usług w kraju przyjmującym oraz dać możliwość swobodnego przemieszczania się; wyraża jednak ubolewanie z powodu braku konkretnych działań w sprawie obozu w Dadaab; popiera utworzenie regionalnego funduszu dla darczyńców;

uważa, że w obecnych okolicznościach związanych z problemami z zapewnieniem bezpieczeństwa w Somalii i wysokiego ryzyka wystąpienia klęski głodu powroty powinny mieć bezwzględnie dobrowolny charakter; apeluje o lepszy podział obowiązków, jeśli chodzi o przyjmowanie uchodźców i opracowywanie dodatkowych sposobów pomocy uchodźcom w dostępie do państw trzecich, w tym do EU;

ponownie przypomina o swoim wsparciu dla celów funduszu powierniczego UE dla Afryki w zakresie eliminacji podstawowych przyczyn nielegalnej migracji i wysiedleń w regionie Afryki Wschodniej; domaga się, by państwa członkowskie wywiązywały się ze swych zobowiązań na rzecz funduszu; wzywa jednak Komisję, by w większym stopniu konsultowała się z podmiotami w regionie, w tym ze społecznościami lokalnymi, samorządami i organizacjami pozarządowymi, aby skoncentrować się na zidentyfikowanych lokalnie problemach i potrzebach oraz na stworzeniu sprzyjających warunków i zwiększeniu potencjału w zakresie powrotów uchodźców do swoich krajów; podkreśla fakt, że w Dadaab powstało około 10 000 miejsc pracy, głównie związanych z działaniami humanitarnymi;

zwraca uwagę na znaczenie stosowania podejścia ukierunkowanego na ludzi i społeczności w wydatkowaniu zasobów funduszu powierniczego UE dla Afryki na cele związane z pomocą w organizacji powrotów z Dadaab oraz tworzeniem środków rozwoju i odporności w regionie; jest głęboko przekonany, że fundusz powierniczy UE dla Afryki powinien skupiać się nie tylko na rozwoju gospodarczym, ale także na projektach oddolnych w regionie mających konkretnie na celu poprawę jakości, sprawiedliwości i powszechnej dostępności usług podstawowych oraz szkolenia dla rozwoju lokalnych kompetencji, jak również reagowanie na potrzeby szczególnie wrażliwych społeczności, w tym mniejszości;

10.

uważa, że fundusz powierniczy UE dla Afryki powinien kłaść większy nacisk na wspieranie zrównoważonego rozwoju w regionie poprzez wzmocnienie możliwości gospodarczych i szans na zatrudnienie oraz zwiększenie odporności; wzywa do wykorzystywania tych środków na wspieranie zrównoważonego rozwoju i do powszechniejszego wykorzystywania energii słonecznej jako źródła energii, na przykład do pompowania wody słodkiej, co okazało się udanym projektem w niektórych częściach obozu w Dadaab;

11.

zauważa, że kobiety i dzieci stanowią ponad 60 % ogółu ludności obozu dla uchodźców i są postrzegane jako grupy znajdujące się w najtrudniejszym położeniu i najbardziej marginalizowane; wzywa rząd Kenii, instytucje regionalne i międzynarodowe organizacje pomocowe oraz społeczność międzynarodową, w tym UE, do przyjęcia szczególnego podejścia do środków pomocy, które dotyczyłoby czynników wpływających na trudną sytuację kobiet i dzieci w obozie, takich jak prześladowania ze względu na płeć, przemoc wobec kobiet, niegodziwe traktowanie w celach seksualnych i wykorzystanie seksualne, skrajne ubóstwo i marginalizacja;

12.

wyraża uznanie dla władz somalijskich za postępy poczynione w ostatnich miesiącach, w tym przy organizacji wyborów; podkreśla jednak, że bezpieczeństwo i warunki społeczno-ekonomiczne w wielu częściach kraju nadal niezmiernie utrudniają masowe powroty; wzywa UE i jej państwa członkowskie do współpracy z władzami somalijskimi w celu zintensyfikowania wysiłków na rzecz ustabilizowania sytuacji w kraju przed przeprowadzeniem szeroko zakrojonych repatriacji;

13.

wzywa UE i partnerów międzynarodowych do wypełnienia zobowiązań wobec Somalii, w szczególności poprzez działania na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego w celu zapobieżenia zbliżającej się klęsce głodu, wspierania bezpieczeństwa i pogodzenia narosłych animozji, poprawy gospodarowania finansami publicznymi oraz udzielania wsparcia w zakresie zakończenia przeglądu konstytucji, aby osiągnąć trwałą stabilność;

14.

wzywa UE do dopilnowania, by w programach relokacji w regionie zwracać szczególną uwagę, by grupy osób o szczególnych potrzebach były przenoszone do bezpiecznych regionów w sposób odpowiedzialny, a także by szanowano prawa uchodźców; wzywa UE i partnerów międzynarodowych do wspomagania budowania infrastruktury w całym kraju, tak aby można było przeprowadzić bezpieczną i trwałą reintegrację powracających uchodźców w somalijskim społeczeństwie, wolnym od zagrożeń ze strony elementów terrorystycznych takich jak Asz-Szabab;

15.

podkreśla potrzebę lepszego zarządzania granicami między Somalią a krajami z nią sąsiadującymi, które uznaje się za obszar działalności sieci przemytników i handlarzy ludźmi oraz przemytników broni, narkotyków i innych nielegalnych towarów, jako że sieci te finansują działalność przestępczą i terrorystyczną; oczekuje, że misja szkoleniowa UE do Somalii będzie ściśle współpracować z AMISOM i władzami somalijskimi w celu wymiany wzorcowych praktyk w zakresie poprawy zarządzania granicami z myślą o zatrzymywaniu handlarzy ludźmi i przemytników;

16.

uznaje, że bez poprawy bezpieczeństwa w regionie nie może nastąpić rozwój; zdecydowanie podkreśla jednak, że środki z EFR i oficjalnej pomocy rozwojowej muszą zostać przeznaczone na rozwój gospodarczy, ludzki i społeczny w regionie, ze szczególnym uwzględnieniem wyzwań związanych z rozwojem, określonych w decyzji o funduszu powierniczym; przypomina, że środki z EFR i oficjalnej pomocy rozwojowej należy wykorzystywać jedynie do celów rozwojowych, które służą wyeliminowaniu pierwotnych przyczyn migracji;

17.

podkreśla potrzebę wzmocnienia odporności i pobudzenia rozwoju społeczności przyjmujących uchodźców w regionie Dadaab w Kenii, przy jednoczesnym zwracaniu uwagi, by nie pozbawiać ludności źródeł utrzymania w związku ze stopniową redukcją obozu Dadaab i usług publicznych świadczonych w mieście, a także z ewentualnym szokiem gospodarczym dla ludności; podkreśla, że ludność przebywająca w obozie Dadaab stanowiła duże obciążenie dla środowiska tego regionu, ograniczając dostęp lokalnej ludności do zasobów naturalnych; podkreśla, że kwestia ta wymaga działań zarówno podejmowanych przez rząd kenijski, jak i w ramach unijnego krajowego programu orientacyjnego dla Kenii; oczekuje, że rząd kenijski i UE uznają szczególne potrzeby tego niestabilnego regionu;

18.

ubolewa z powodu decyzji podjętej przez administrację Stanów Zjednoczonych o obniżeniu wkładu tego kraju do agencji ONZ o 640 mln USD; wyraża zaniepokojenie z powodu bezpośrednich skutków tej decyzji dla omawianego regionu; podkreśla, że dobrowolne wkłady UE na rzecz funduszy i agencji ONZ, które stanowią połowę ich całkowitego budżetu, mają kluczowe znaczenie dla utrzymania pokoju i bezpieczeństwa na świecie;

19.

podkreśla, że niedobór środków w budżecie takich agencji ONZ, jak UNHCR, które zapewniają ochronę, schronienie i pomoc humanitarną w trudnych i złożonych okolicznościach, sprawi, że wyzwania w dziedzinie bezpieczeństwa w regionie staną się jeszcze bardziej poważne;

20.

z ogromnym zaniepokojeniem zauważa poważne skutki zmiany klimatu dla tego regionu, które dobitnie przypominają UE, jej państwom członkowskim oraz całej społeczności międzynarodowej o konieczności wprowadzenia w życie warunków porozumienia paryskiego, zwracając jednocześnie uwagę na bezpośredni wpływ takich działań na wojny i głód w regionie;

21.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi Kenii, gubernatorowi regionu Garissy, przewodniczącemu parlamentu Kenii, rządowi Somalii, przewodniczącemu parlamentu Somalii, IGAD, rządom państw członkowskich IGAD, Sekretarzowi Generalnemu ONZ i Wysokiemu Komisarzowi Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/144

P8_TA(2017)0234

Łączność internetowa na rzecz wzrostu gospodarczego, konkurencyjności i spójności: europejskie społeczeństwo gigabitowe i 5G

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie łączności internetowej na rzecz wzrostu gospodarczego, konkurencyjności i spójności: europejskie społeczeństwo gigabitowe i 5G (2016/2305(INI))

(2018/C 307/23)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 września 2016 r. pt. „Łączność dla konkurencyjnego jednolitego rynku cyfrowego: w kierunku europejskiego społeczeństwa gigabitowego” (COM(2016)0587) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji (SWD(2016)0300),

—	uwzględniając art. 9 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 września 2016 r. zatytułowany „Sieć 5G dla Europy: plan działania” (COM(2016)0588) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji (SWD(2016)0306),

—	uwzględniając wniosek Komisji z dnia 14 września 2016 r. dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej Europejski kodeks łączności elektronicznej (COM(2016)0590),

—	uwzględniając wniosek Komisji z dnia 14 września 2016 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014 w odniesieniu do propagowania łączności internetowej w społecznościach lokalnych (COM(2016)0589),

—	uwzględniając wniosek Komisji z dnia 14 września 2016 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (COM(2016)0591),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 maja 2015 r. pt. „Strategia jednolitego rynku cyfrowego dla Europy” (COM(2015)0192) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji (SWD(2015)0100),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 lipca 2014 r. pt. „Ku gospodarce opartej na danych” (COM(2014)0442),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 kwietnia 2016 r. zatytułowany „Cyfryzacja europejskiego przemysłu. Pełne wykorzystanie możliwości jednolitego rynku cyfrowego” (COM(2016)0180),

—	uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 243/2012/UE z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu dotyczącego polityki w zakresie widma radiowego (1),

—	uwzględniając załącznik do komunikatu Komisji z dnia 2 października 2013 r. pt. „Sprawność i wydajność regulacyjna (REFIT): Wyniki oraz dalsze kroki” (COM(2013)0685),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 kwietnia 2016 r. pt. „Priorytety w normalizacji ICT na jednolitym rynku cyfrowym” (COM(2016)0176),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie „W kierunku aktu o jednolitym rynku cyfrowym” (2),

—	uwzględniając wniosek Komisji z dnia 2 lutego 2016 r. dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wykorzystywania zakresu częstotliwości 470–790 MHz w Unii (COM(2016)0043),

—	uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 28 czerwca 2016 r. (EUCO 26/16),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 września 2013 r. zatytułowany „Działania na rzecz otwartej edukacji: innowacyjne nauczanie i uczenie się dla wszystkich dzięki nowym technologiom i otwartym zasobom edukacyjnym” COM(2013) 0654.

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 października 2016 r. zatytułowany „Strategia kosmiczna dla Europy” (COM(2016)0705),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/35/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na zagrożenia spowodowane czynnikami fizycznymi (polami elektromagnetycznymi) (dwudziesta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) i uchylająca dyrektywę 2004/40/WE (3),

—	uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie komunikatu Komisji pt. „Łączność dla konkurencyjnego jednolitego rynku cyfrowego: w kierunku europejskiego społeczeństwa gigabitowego”,

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, a także opinie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisji Transportu i Turystyki, Komisji Rozwoju Regionalnego oraz Komisji Kultury i Edukacji (A8-0184/2017),

mając na uwadze, że sieć 5G będzie kluczowym aspektem w rozwoju społeczeństwa cyfrowego stanowiącym standard dla technologii łączności ruchomej w przyszłości oraz siłą napędową innowacji, dzięki zrewolucjonizowaniu gospodarki i stworzeniu nowych przypadków użycia, wysokiej jakości usług i produktów, nowych źródeł dochodów i modeli biznesowych oraz szans; mając również na uwadze, że szacuje się, iż sieć 5G będzie stymulować konkurencyjność przemysłu i zagwarantuje satysfakcję konsumentów;

mając na uwadze, że wiodąca pozycja Europy w obszarze technologii 5G ma zasadnicze znaczenie dla wzrostu gospodarczego oraz dla zachowania globalnej konkurencyjności, co z kolei wymaga koordynacji i planowania na szczeblu europejskim, oraz mając na uwadze, że pozostanie w tyle oznacza zagrożenie dla miejsc pracy, innowacji i wiedzy;

mając na uwadze, że sieć 5G oraz zastosowania 5G zmienią strukturę modeli biznesowych, zapewniając połączenia o bardzo wysokiej przepustowości, co uwolni innowacje we wszystkich sektorach, w szczególności w sektorze transportu, energii, finansów i zdrowia; mając na uwadze, że w związku z tym Europa nie może pozwolić sobie na pozostawanie w tyle, gdyż sieć 5G będzie stanowić siłę napędową przyszłego wzrostu gospodarczego i innowacji;

mając na uwadze, że struktura sieci 5G będzie się zdecydowanie różnić od struktury sieci poprzednich generacji, co jest konieczne, aby spełnić wymogi związane z prowadzeniem działalności oraz wymagania dotyczące osiągów, jakich oczekuje się od sieci o bardzo dużej przepustowości, w szczególności jeśli chodzi o opóźnienia, zasięg i niezawodność;

mając na uwadze, że architektura sieci 5G będzie prowadzić do zwiększonej konwergencji między sieciami telefonii ruchomej i stacjonarnej; mając zatem na uwadze, że rozbudowa sieci stacjonarnych o bardzo dużej przepustowości przyczyni się do zaspokojenia potrzeby w zakresie łączy dosyłowych gęstej sieci bezprzewodowej 5G jak najbliżej użytkownika końcowego;

mając na uwadze, że przyszłość europejskiego społeczeństwa i europejskiej gospodarki będzie w dużym stopniu zależeć od infrastruktury 5G, której oddziaływanie będzie dalece wykraczać poza istniejące bezprzewodowe sieci dostępu i której celem będzie zapewnienie szybszych i wysokiej jakości usług komunikacji przystępnych cenowo dla wszystkich oraz dostępnych w każdym miejscu i o każdej porze;

G.	mając na uwadze, że cyfryzacja nabiera coraz większego tempa na szczeblu globalnym, co wymaga inwestycji w wysokiej jakości sieci łączności o uniwersalnym zasięgu; mając na uwadze, że w tym względzie istnieje potrzeba terminowego udostępnienia widma radiowego mogącego spełnić te wymogi;

H.	mając na uwadze, że łączność mobilna i bezprzewodowa dla każdego obywatela ma coraz większe znaczenie, jako że innowacyjne usługi i zastosowania są wykorzystywane na bieżąco, oraz mając na uwadze, że należy to uwzględnić w nakierowanej na przyszłość polityce cyfrowej;

mając na uwadze, że wprowadzenie na rynek sieci 5G zostanie przeprowadzone głównie za pośrednictwem inwestycji prywatnych i będzie wymagało stworzenia przez Europejski kodeks łączności elektronicznej środowiska regulacyjnego promującego pewność, konkurencję i inwestycje; mając na uwadze, że będzie to wymagało optymalizacji warunków administracyjnych, na przykład dotyczących wykorzystania nadajników o małej mocy do ścisłej i terminowej harmonizacji widma oraz rozwoju sieci o bardzo dużej przepustowości, zgodnie z aktualną propozycją zawartą w europejskim kodeksie łączności elektronicznej;

mając na uwadze, że inicjatywy publiczne, takie jak inicjatywa Komisji z 2013 r. dotycząca partnerstwa publiczno-prywatnego wspierana przez 700 mln EUR z funduszy publicznych mająca na celu rozwój sieci 5G w Europie do 2020 r., muszą być dopełniane przez konkurencyjny rynek z zachowującymi aktualność regulacjami dotyczącymi dostępu i koordynacją widma, który będzie pobudzać innowacje i konieczne inwestycje prywatne w infrastrukturę;

K.	mając na uwadze, że uruchomienie technologii 5G powinno odbywać się w uzupełnieniu do innych projektów, których celem jest poprawa łączności na terenach najbardziej odizolowanych i obszarach wiejskich Europy, a nie ze szkodą dla tych projektów;

mając na uwadze, że wdrożenie sieci 5G oraz rozwój społeczeństwa gigabitowego wymagają wyraźnego harmonogramu, kierowanego zapotrzebowaniem, zachowującego aktualność i neutralnego pod względem technologii podejścia opartego na ocenie poszczególnych regionów i sektorów, koordynacji państw członkowskich, współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami oraz odpowiednich inwestycji w celu spełnienia wszystkich warunków w określonych ramach czasowych i urzeczywistnienia tych możliwości dla wszystkich obywateli UE;

I. Wizja 5G – potrzeba przejścia na nową generację

z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji, by opracować plan działania dla sieci 5G, którego celem będzie uczynienie UE światowym liderem w zakresie wdrażania standardowych sieci 5G w okresie od 2020 do 2025 r. jako część opracowanej na większą skalę strategii dotyczącej europejskiego społeczeństwa gigabitowego bardziej konkurencyjnego i integracyjnego pod względem technologicznym; uważa, że aby to osiągnąć niezwykle istotna jest odpowiednia koordynacja między państwami członkowskimi, aby podczas wprowadzania na rynek sieci 5G uniknąć opóźnień, jakie miały miejsce podczas wprowadzania sieci 4G i sprawiły, że zasięg tej technologii wynosi obecnie jedynie 86 % i tylko 36 % na obszarach wiejskich;

podkreśla fakt, że według Komisji plan działania dotyczący wprowadzenia technologii 5G w całej UE ma „potencjał utworzenia dwóch milionów miejsc pracy”, co mogłoby potencjalnie wzmocnić gospodarkę europejską i przeciwdziałać wysokiemu wskaźnikowi bezrobocia, w szczególności wśród ludzi młodych;

podkreśla, że PPP 5G stanowi obecnie jedną z najnowocześniejszych na świecie inicjatyw w dziedzinie 5G i nowych zastosowań, które będą związane z tą technologią; uważa, że pozytywnym działaniem jest promowanie synergii w dziedzinie badań i rozwoju oraz rozwoju przemysłu, lecz jest zdania, że ze względu na oddziaływanie społeczne wprowadzenia na rynek technologii 5G należałoby umożliwić dostęp do tego PPP również przedstawicielom konsumentów i organizacji społeczeństwa obywatelskiego;

odkreśla, że ambitny i przyszłościowy harmonogram przydziału widma w Unii ma nadrzędne znaczenie, jeśli Europa ma zajmować wiodącą pozycję jeśli chodzi o rozwój technologii 5G; przyjmuje zatem z zadowoleniem działania zaproponowane przez Komisję w komunikacie pt. „Sieć 5G dla Europy: plan działania” oraz uważa te działania za minimalny wymóg dla pomyślnego uruchomienia sieci 5G w Unii;

podkreśla, że inwestycje prywatne powinny być wspierane przez otoczenie polityczne i regulacyjne ukierunkowane na infrastrukturę, gwarantujące przewidywalność i pewność oraz mające na celu promowanie konkurencji z korzyścią dla użytkowników końcowych i nie powinny być opóźniane przez zbyt ambitne programy publiczne, które mogą utrudniać wprowadzanie sieci 5G na rynek;

podkreśla znaczenie współpracy między środowiskiem akademickim, instytucjami badawczymi, sektorem prywatnym i sektorem publicznym w obszarze badań i rozwoju w odniesieniu do łączności ruchomej w ramach sieci 5G; wskazuje na partnerstwo publiczno-prywatne 5G jako pozytywny przykład w tym względzie i zachęca Komisję do dalszego angażowania wszystkich właściwych sektorów w proces;

uważa, że Europa będzie czerpać korzyści z dalszego przechodzenia na gospodarkę cyfrową jeśli chodzi o większy zasięg, łączność i większe prędkości oraz że wkład gospodarki cyfrowej do całkowitego wzrostu PKB wyniesie 40 % do 2020 r., przy czym szybkość tego wzrostu będzie 13 razy większa od szybkości całkowitego wzrostu PKB;

z zadowoleniem przyjmuje i popiera średnioterminowe cele społeczeństwa gigabitowego, jakimi są: sieć o prędkości co najmniej 100 Mb/s dla wszystkich europejskich konsumentów, z możliwością zwiększenia prędkości do 1 Gb/s, a w perspektywie długoterminowej do 100 Gb/s dla głównych sił napędowych rozwoju społeczno-gospodarczego, takich jak usługodawcy publiczni, przedsiębiorstwa prowadzące intensywną działalność w internecie, najważniejsze węzły transportowe, instytucje finansowe, szpitale, placówki oświaty i placówki badawcze; wzywa do priorytetowego traktowania rozwoju infrastruktury dosyłowej opartej na światłowodach, konkurencji, by pobudzać inwestycje, oraz wysokiej jakości doświadczeń użytkowników końcowych; przypomina, że Unia nie zrealizowała jeszcze celów łączności określonych w agendzie cyfrowej 2020, przy czym pozostające w tyle obszary wiejskie i oddalone budzą szczególne zaniepokojenie;

podkreśla potrzebę zapewnienia, by maksymalna liczba obywateli Unii, w tym obywateli na obszarach oddalonych, mogła korzystać z łączności w ramach społeczeństwa gigabitowego;

10.

zdecydowanie popiera wysiłki na rzecz zapewnienia do 2025 r. dostępu do sieci 5G w przewozach intermodalnych opartych na sieciach transportu publicznego powiązanych z instrumentem „Łącząc Europę” i transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) i oczekuje, że po tym nastąpi zapewnienie pełnego dostępu w całej UE, zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich, a także w głównych ośrodkach i atrakcjach turystycznych;

11.

zauważa, że nadal wymagane jest udoskonalanie zasięgu sieci telefonii komórkowej/LTE czwartej generacji, gdyż Unia Europejska pozostaje w tyle za USA, Koreą Południową i Japonią w tym względzie, oraz że plan działania dotyczący sieci 5G powinien stanowić okazję dla wyciągnięcia wniosków z błędów popełnionych podczas wprowadzania na rynek sieci 4G;

12.

zwraca uwagę, że dostęp radiowy 5G będzie musiał działać w bardzo szerokim zakresie częstotliwości, od mniej niż 1 GHz do 100 GHz oraz z łączami dosyłowymi do 300 GHz; zauważa, że częstotliwości między 3 a 6 GHz oraz powyżej 6 GHz mają zapewniać wyjątkową szybkość przesyłu danych i wyjątkowy potencjał na gęsto zaludnionych obszarach; zauważa, że systemy 5G w pasmach wysokich częstotliwości wymagają bardzo gęstej infrastruktury sieciowej opartej na dostępie wykorzystującym nadajniki o małej mocy, co wymagać będzie dokonania wyboru jeśli chodzi o to, które pasma częstotliwości wykorzystać lub czy wykorzystać możliwość współużytkowania pasm częstotliwości;

13.

podkreśla, że same prędkości pobierania danych nie będą wystarczające do zaspokojenia przyszłego zapotrzebowania na łączność w społeczeństwie gigabitowym, co będzie wymagało celu w zakresie infrastruktury jeśli chodzi o sieci o bardzo dużej przepustowości, ponieważ sieci te spełniają najwyższe normy pod względem prędkości wysyłania i pobierania, opóźnień i odporności;

14.

podkreśla, że spójna europejska strategia widma, w tym skoordynowane krajowe plany działania i harmonogramy, jest potrzebna, aby sprostać wyzwaniom związanym z siecią 5G i powinna obejmować takie kwestie jak komunikacja międzyludzka, komunikacja maszyna–maszyna (M2M) oraz komunikacja w ramach internetu rzeczy na różnych szczeblach: szybkość połączenia, mobilność, opóźnienia, powszechność, aktywność nadajnika, niezawodność, dostępność itd. oraz zapewnia płynny okres przejściowy przeznaczony na wdrożenie sieci 5G we wszystkich państwach członkowskich;

15.

zwraca uwagę, że wprowadzanie bezprzewodowych sieci 5G wymaga elastycznego i skutecznego wykorzystania wszystkich dostępnych oddzielnych wycinków widma, w tym pasma 700 MHz, z myślą o bardzo różnych scenariuszach rozbudowy sieci, co będzie wymagało opracowania innowacyjnych modeli przyznawania licencji na wykorzystanie widma oraz wyraźnego nacisku na harmonizację dostępnych pasm widma z zastosowaniem podejścia regionalnego;

16.

potwierdza znaczenie pasm widma objętych licencjami w celu zapewnienia długoterminowych inwestycji w sieci i zagwarantowania lepszej jakości usług dzięki umożliwieniu stabilnego i niezawodnego dostępu do widma, podkreślając jednocześnie potrzebę lepszej ochrony prawnej dla nielicencjonowanych pasm widma i stosowania różnych metod dzielenia pasm widma;

17.

wskazuje, że brak koordynacji stanowi istotne ryzyko dla uruchomienia sieci 5G, gdyż uzyskanie masy krytycznej ma kluczowe znaczenie dla przyciągania inwestycji, a zatem czerpania pełnych korzyści z technologii 5G;

18.

zauważa, że wszystkie podmioty z branży powinny mieć zapewnione przewidywalne równe warunki działania oraz elastyczność w zakresie kształtowania własnych sieci, wyboru własnych modeli inwestycyjnych i kombinacji technologii, która powinna zapewnić pełną funkcjonalność celów uruchomienia 5G, takich jak FTTH, łączności przez kable lub łączności satelitarnej, Wi-Fi, WiGig, G.fast, 2G, Massive MIMO lub wszelkich innych technologii wspomagających szybki rozwój, pod warunkiem że pomogą one podłączyć wszystkich Europejczyków do sieci o bardzo dużej przepustowości; zauważa, że rozbudowa sieci 5G będzie wymagać większej liczby światłowodów w gęstszej sieci bezprzewodowej;

19.

odnotowuje komunikat Komisji pt. „Łączność dla konkurencyjnego jednolitego rynku cyfrowego” i jej Plan działania na rzecz sieci 5G dla Europy, które stanowią dla państw członkowskich interesującą okazję, aby umożliwić swoim innowatorom z sektora kultury i sektora kreatywnego, w szczególności MŚP, dalsze konkurowanie na arenie światowej i zaprezentowanie ich talentów w dziedzinie przedsiębiorczości i innowacyjności;

II. Umożliwienie czerpania korzyści ze społeczeństwa gigabitowego

20.

uważa, że sieć 5G to coś więcej niż rozwój mobilnych usług szerokopasmowych oraz że będzie ona kluczowym czynnikiem rozwoju przyszłego świata cyfrowego jako następna generacja wszechobecnej wysoko wydajnej infrastruktury szerokopasmowej, która będzie wspierać transformację procesów we wszystkich sektorach gospodarki (sektor publiczny, edukacja, dostarczanie zintegrowanych treści medialnych, opieka zdrowotna, badania. energetyka, infrastruktura publiczna, produkcja, transport, przemysł motoryzacyjny, usługi audiowizualne, rzeczywistość wirtualna, gry online itd.), a także zapewni przystępne cenowo, sprawne, elastyczne, interaktywne, niezawodne i wysoce zindywidualizowane usługi, które powinny wpłynąć na poprawę życia każdego obywatela;

21.

zauważa, że europejska fragmentacja procesu wprowadzania na rynek sieci 4G, nadal odzwierciedlona w poważnych różnicach między państwami członkowskimi, co pokazuje indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) z 2015 r., skutkowała brakiem konkurencyjności cyfrowej względem USA, Chin, Japonii, Korei Południowej i gospodarek wschodzących; w tym względzie podkreśla, że podczas gdy Europa dokonuje postępów w zakresie rozwoju cyfrowego, tempo ulega spowolnieniu, co stanowi długoterminowe zagrożenie dla koniecznych inwestycji i atrakcyjności europejskiego otoczenia biznesowego;

22.

przypomina, że ostatecznymi beneficjentami wprowadzenia sieci 5G powinni być użytkownicy końcowi oraz że wszelkie decyzje podejmowane podczas wprowadzania na rynek sieci 5G powinny być zawsze ukierunkowane na ostateczny cel, którym jest zapewnianie przystępnych cenowo, niezawodnych usług o wysokiej jakości;

23.

zauważa, że inwestycje sektora publicznego i prywatnego zapewniają efekt mnożnikowy w całej gospodarce oraz prawdopodobnie przyczynią się bezpośrednio i pośrednio do utworzenia nawet 2,3 mln miejsc pracy w 28 państwach członkowskich po pełnym uruchomieniu sieci 5G;

24.

zauważa, że wdrożenie technologii 5G w Europie powinno przynieść korzyści wykraczające daleko poza branżę łączności ruchomej, a także pozytywne skutki dodatkowe w wymiarze 141,8 mld EUR rocznie do 2025 r.;

25.

podkreśla, że sukces szybkiego wprowadzenia na rynek sieci 5G w całej UE zależy od opracowania nowych modeli biznesowych kierowanych popytem; zwraca uwagę, że istnieją niezliczone inicjatywy przyczyniające się do wyjaśnienia wymogów dla sieci 5G, co utrudnia pionowym sektorom gospodarki zapewnienie wkładu w ten proces; podkreśla w związku z tym, że pionowe sektory gospodarki muszą być aktywnie zaangażowane w proces opracowywania wymogów w wydajny sposób;

26.

podkreśla, że uczciwa konkurencja i równe warunki działania dla uczestników rynku stanowią kluczowe czynniki niezbędne dla rozbudowy społeczeństwa gigabitowego przez uczestników rynku; wyraża przekonanie, że w tym względzie powinna mieć zastosowanie zasada „takie same usługi, takie samo ryzyko, takie same reguły”;

27.

wyraża przekonanie, że Komisja i państwa członkowskie wspólnie ze wszystkimi właściwymi zainteresowanymi stronami powinny uwzględnić środki zachęcające do przygotowywania zaawansowanych prób i środowisk testowych w celu przyspieszenia innowacji w zastosowaniach 5G;

28.

zwraca uwagę, że społeczeństwo gigabitowe powinno rozwiązać problem przepaści cyfrowej i zwiększyć wykorzystanie internetu; zauważa, że konieczne jest dalsze inwestowanie we wprowadzanie na rynek istniejących i przyszłych technologii, w tym technologii satelitarnych, na obszarach wiejskich i oddalonych; podkreśla, że konieczne jest inteligentne połączenie inwestycji publicznych i prywatnych, aby rozwiązać problem przepaści cyfrowej na obszarach wiejskich i oddalonych; podkreśla, że doświadczenia wyniesione z przeszłości powinny zostać wykorzystane do rozwiązania problemu rozbieżności między państwami członkowskimi, regionami oraz obszarami gęsto zaludnionymi i obszarami odległymi, przy wsparciu zrównoważonego rozwoju geograficznego;

29.

zwraca uwagę, że przepaść cyfrową jest bardzo widoczna się nie tylko między miastami a obszarami wiejskimi, lecz również między państwami członkowskimi; podkreśla w tym względzie znaczenie konkurencyjnych ram legislacyjnych i inicjatyw zachęcających do inwestowania w infrastrukturę, zwiększających różnorodność podmiotów i wzmacniających koordynację europejską;

30.

wskazuje, że sieć 5G będzie kluczowym elementem w urzeczywistnianiu wizji „społeczeństwa połączonego z siecią” oraz zwiększy możliwości w zakresie życia, nauki i pracy w Unii Europejskiej, co stanowi warunek wstępny dla czerpania pełnych korzyści z rewolucji cyfrowej przez obywateli i przedsiębiorstwa;

31.

uważa, że ułatwianie rozmieszczania nadajników o małej mocy w ramach sieci 5G zgodnie z rozporządzeniem w sprawie WiFi4EU zapewni wkład w zmniejszenie przepaści cyfrowej i technologicznej oraz zwiększy dostępność usług sieci 5G dla wszystkich obywateli;

32.

podkreśla, że Europa musi dotrzymać kroku rozwiązaniom i możliwościom technologicznym, które są zapewniane przez wydajniejsze technologie ICT, w celu wsparcia rozwoju społeczno-gospodarczego w słabiej rozwiniętych obecnie regionach;

33.

podkreśla, że w celu wykorzystania pełnego potencjału usługowego technologicznego standardu telefonii komórkowej 5G gęsta sieć światłowodów stanowi konieczną infrastrukturę dosyłową;

34.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę WiFi4EU na rzecz promowania bezpłatnego i powszechnego dostępu do internetu dla społeczności lokalnych za pośrednictwem programu finansowanego przez UE wdrożonego przez państwa członkowskie; zauważa, że inicjatywa WiFi4EU ma na celu promowanie włączenia cyfrowego w regionach dzięki przyznawaniu funduszy w sposób wyważony pod względem geograficznym oraz zwracając uwagę na jakość doświadczeń użytkowników usług; zauważa, że prędkość łączy internetowych rośnie, a ponieważ rośnie również wykorzystanie wielu urządzeń bezprzewodowych, lokalna sieć bezprzewodowa (WLAN) będzie musiała spełniać wymogi w zakresie połączeń pomiędzy użytkownikami końcowymi; uważa, że konieczne są ramy polityki obejmujące szczególne priorytety w celu likwidacji przeszkód, z którymi rynek samodzielnie nie może sobie poradzić;

35.

wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na kwestię zasięgu w pomieszczeniach w swoim planie działania dotyczącym sieci 5G, mając na uwadze, że duża liczba zastosowań 5G będzie wykorzystywana w domach i biurach; przypomina o słabym przenikaniu sieci wyższych częstotliwości przez budynki; zaleca przeprowadzenie oceny dodatkowych technologii w celu zapewnienia dobrego zasięgu w pomieszczeniach, takich jak Massive MIMO, wzmacniacze wewnętrzne oraz zastosowania Wi-Fi o dużej prędkości oparte na WiGig;

36.

podkreśla, że rozwój technologii 5G jest kluczowym elementem przekształcania infrastruktury sieci ICT w kierunku globalnych inteligentnych sieci połączeń: inteligentne samochody, inteligentne sieci, inteligentne miasta, inteligentne fabryki, inteligentne rządy itd.; uważa, że ultraszybkie sieci szerokopasmowe oraz inteligentne i wydajne sieci, które umożliwiają natychmiastową łączność między ludźmi, między człowiekiem a maszyną oraz między połączonymi maszynami ponownie zdefiniują pojęcie łączności użytkownika końcowego, która będzie się odbywać z wykorzystaniem paradygmatów sieci, jak sieci rozproszone, sieci hybrydowe, plasterkowanie sieci i technologie softwaryzacji;

37.

podkreśla, że wysoka sprawność energetyczna ukierunkowana na ograniczone zużycie energii przez sieć stanowi krytyczny wymóg dla sieci 5G; podkreśla, że element ten ma kluczowe znaczenie dla ograniczenia kosztów operacyjnych, poprawy dostępności sieci na obszarach wiejskich i oddalonych oraz zapewniania dostępu do sieci w sposób zrównoważony i zasobooszczędny;

38.

podkreśla, że rozbudowa sieci 5G wymaga istotnej modernizacji sieci telefonii stacjonarnej i zagęszczenia sieci telefonii ruchomej zgodnie z celami społeczeństwa gigabitowego, w szczególności w odniesieniu do rozwiązań w zakresie e-zdrowia;

39.

zaznacza, że sektor audiowizualny jest jedną z najważniejszych sił napędowych sukcesu sieci 5G w Europie, ponieważ generuje miejsca pracy i wzrost gospodarczy, oraz że jego rozwój może wywrzeć silny, pozytywny wpływ na łańcuch wartości mediów audiowizualnych, w tym produkcję treści, innowacje, dystrybucję i środowisko użytkownika; apeluje zatem do Komisji i państw członkowskich o wzięcie pod uwagę potrzeb i specyfiki tego sektora, w szczególności związanych z nadawaniem;

40.

zauważa, że po podłączeniu do sieci pojazdy staną się znacznie bezpieczniejsze (ograniczenie liczby wypadków), bardziej ekologiczne (ograniczenie emisji zanieczyszczeń) i przyczynią się do większej przewidywalności wzorców podróży; w związku z tym popiera pomysł wprowadzenia w całej Unii dla wszystkich pojazdów dostępnych na rynku UE celu podłączenia do sieci 5G oraz wyposażenia w pokładowe urządzenia ITS; zdecydowanie popiera cel wdrożenia obsługi 5G w karetkach pogotowia i w innych pojazdach służb ratowniczych (samochodach policyjnych, pojazdach straży pożarnej) połączonych przez sieć z bazą w celu zapewnienia ciągłego i nieprzerwanego zasięgu w trakcie interwencji;

41.

odnotowuje korzyści dla bezpieczeństwa drogowego płynące z pokrycia niezawodnym i nieprzerwanym zasięgiem 5G uzyskane dzięki połączonym i cyfrowym środkom kontroli w pojazdach ciężarowych, takim jak inteligentny tachograf i dokumenty elektroniczne;

42.

uważa, że sieć 5G powinna umożliwić korzystanie z nowych przystępnych cenowo usług wysokiej jakości, połączyć nowe sektory przemysłu, a ostatecznie poprawić doświadczenia klientów z myślą o coraz bardziej zaawansowanych i wymagających użytkownikach usług cyfrowych; podkreśla, że sieć 5G może oferować rozwiązania dla ważnych wyzwań społecznych dzięki zdolności do istotnego ograniczania zużycia energii przez urządzenia mobilne oraz dzięki potencjałowi w zakresie transformacji sektorów takich jak zdrowie i transport;

43.

z zadowoleniem przyjmuje fundusz na rzecz sieci szerokopasmowych oparty na instrumencie „Łącząc Europę”, który jest funduszem na rzecz infrastruktury szerokopasmowej otwartym na uczestnictwo krajowych banków i instytucji prorozwojowych oraz inwestorów prywatnych i będącym kolejnym krokiem prowadzącym do inwestycji w infrastrukturę na obszarach zaniedbanych, mniej zaludnionych, wiejskich i oddalonych;

44.

uważa, że rozwój i doskonalenie umiejętności cyfrowych mają kluczowe znaczenie i powinny odbywać się poprzez znaczne inwestycje w edukację – w tym w szkolenie zawodowe i w dziedzinie przedsiębiorczości oraz doskonalenie zawodowe i przekwalifikowanie – oraz poprzez pełen udział wszystkich właściwych zainteresowanych stron, w tym partnerów społecznych, aby osiągnąć trzy główne cele: utrzymanie i tworzenie miejsc pracy w dziedzinie technologii dzięki szkoleniu wysoko wykwalifikowanej siły roboczej, aby wspierać obywateli w funkcjonowaniu w świecie cyfrowym, udostępniając im niezbędne narzędzia, oraz by położyć kres analfabetyzmowi cyfrowemu, który jest powodem przepaści cyfrowej i wyłączenia;

45.

uważa, że Unia powinna stworzyć i udostępnić programy rozwoju umiejętności 5G w partnerstwie z EIT Digital, z ukierunkowaniem na przedsiębiorstwa typu start-up i MŚP w celu umożliwienia im czerpania korzyści z uruchomienia sieci 5G;

46.

podkreśla, że rozwój sieci 5G będzie sprzyjać szybkim przemianom technologicznym, które umożliwią pełny rozwój inteligentnego przemysłu cyfrowego, internetu rzeczy i zaawansowanych systemów wytwarzania;

47.

podkreśla znaczenie sieci 5G dla zapewnienia Europie wiodącej pozycji w obszarze dostarczania wysokiej klasy infrastruktury badawczej, co mogłoby uczynić z Europy centralny ośrodek doskonałości badań naukowych;

III. Podejście polityczne

48.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji na rzecz wzmocnienia planu inwestycyjnego dla Europy w ramach instrumentów finansowania (EFIS, instrument „Łącząc Europę”) przeznaczonych na finansowanie celów strategicznych w zakresie łączności gigabitowej do 2025 r.;

49.

podkreśla, że wszystkie decyzje związane z jednolitym rynkiem treści cyfrowych, w tym przydziałem widma, celami w zakresie łączności i rozbudową sieci 5G, muszą być formułowane w oparciu o przyszłe potrzeby i oczekiwania co do rozwoju rynku w następnych 10–15 latach; podkreśla w tym względzie, że pomyślna rozbudowa sieci 5G będzie mieć kluczowe znaczenie dla konkurencyjności gospodarczej, którą można osiągnąć jedynie dzięki dalekowzrocznemu prawodawstwu europejskiemu i koordynacji polityki;

50.

podkreśla, że polityka dotycząca społeczeństwa gigabitowego i sieci 5G powinna być proporcjonalna, często aktualizowana i zgodna z zasadą innowacyjności, tak aby jednym z elementów oceny skutków była analiza potencjalnych konsekwencji dla innowacji;

51.

wzywa Komisję do zapewnienia, utrzymania i rozwoju długoterminowego finansowania planu działania dotyczącego sieci 5G i modernizacji sieci na odpowiednim poziomie w perspektywie następnych wieloletnich ram finansowych na lata 2020–2027 oraz w szczególności następnych ram dla badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji; podkreśla znaczenie współpracy między środowiskiem akademickim, instytucjami badawczymi, sektorem prywatnym i sektorem publicznym w obszarze badań i rozwoju w odniesieniu do łączności ruchomej w ramach sieci 5G; wskazuje na partnerstwo publiczno-prywatne 5G jako pozytywny przykład w tym względzie; przypomina, że według Komisji osiągnięcie celów związanych z łącznością będzie wymagało zainwestowania 500 mld EUR w ciągu najbliższej dekady, jednak zauważa również, że istnieje deficyt inwestycji wynoszący 155 mld EUR; uznaje zatem, że należy bezwzględnie i priorytetowo zapewnić dostateczna liczbę inwestycji pobudzanych przez konkurencję prowadzących do rozbudoway infrastruktury cyfrowej, ponieważ rozbudowa ta stanowi podstawowy warunek rozwoju technologii 5G z korzyścią dla obywateli i przedsiębiorstw;

52.

wzywa wszystkie państwa członkowskie do szybkiego wdrożenia przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii (4), aby zadbać o odpowiedni poziom bezpieczeństwa przy zapewnianiu skuteczności i trwałości tego planu;

53.

uważa, że najlepszą drogą ku społeczeństwu gigabitowemu jest podejście zachowujące aktualność oraz sprzyjające konkurencji i oparte na neutralności technologicznej, wspierane szerokim zakresem modeli inwestycyjnych, takich jak inwestycje publiczno-prywatne i wspólne inwestycje; zauważa, że wspólne inwestycje i inne formy inwestycji opartych na współpracy oraz długoterminowe rozwiązania w zakresie dostępu komercyjnego dla sieci o bardzo dużej przepustowości mogą przyczyniać się do łączenia zasobów, uruchamiania różnych elastycznych ram i obniżenia kosztów wdrażania;

54.

wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia planu działania dotyczącego sieci 5G poprzez spójne, sprzyjające włączeniu i terminowe działania w regionach i miastach, aby zachęcać do międzysektorowych innowacji i być dla nich bodźcem oraz promować ramy współpracy gospodarczej w całym sektorze;

55.

apeluje do Komisji i państwa członkowskich, by objęły przewodnią rolę w promowaniu międzysektorowej, wielojęzycznej i transgranicznej interoperacyjności 5G, wspierały sprzyjające prywatności, rzetelne i bezpieczne usługi, gdyż przemysł i ogół społeczeństwa stają się coraz bardziej zależne od infrastruktury cyfrowej pod względem swojej działalności gospodarczej i usług, oraz by wzięły pod uwagę krajową sytuację ekonomiczną i uwarunkowania geograficzne w danym kraju, jako integralną część wspólnej strategii;

56.

wzywa do podwojenia wysiłków w dziedzinie standaryzacji, aby zagwarantować przywództwo Europy w określaniu standardów technologicznych umożliwiających wdrażanie sieci i usług 5G; wyraża przekonanie, że europejskie organy normalizacyjne powinny odgrywać szczególną rolę w tym procesie; zauważa, że każdy sektor powinien opracować własny plan działania na rzecz normalizacji w oparciu o procesy przemysłowe, z silnym dążeniem do osiągnięcia wspólnych standardów, które mają potencjał, by stać się standardami ogólnoświatowymi; wzywa Komisję i państwa członkowskie do tworzenia zachęt dla inwestycji w badania i rozwój oraz do normalizacji na szczeblu europejskim;

57.

podkreśla, że sieć 5G może zrewolucjonizować dostęp do treści i ich rozpowszechnianie oraz istotnie poprawić doświadczenie użytkownika, pozwalając jednocześnie na rozwój nowych form treści kulturalnych i kreatywnych; podkreśla w tym kontekście potrzebę skutecznych środków walki z piractwem oraz kompleksowego podejścia, by lepiej egzekwowane były prawa własności intelektualnej, aby zapewnić konsumentom łatwy dostęp do legalnych treści;

58.

zdecydowanie zachęca do powszechniejszego eksperymentowania z technologiami 5G; popiera rozwój zintegrowanych rozwiązań i badań, a następnie międzysektorowych testów projektów pilotażowych na dużą skalę w odpowiedzi na zapotrzebowanie na usługi w społeczeństwie gigabitowym; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia wystarczających nielicencjonowanych pasm częstotliwości w celu stymulowania eksperymentów przeprowadzanych przez branżę; wzywa Komisję do rozważenia ustanowienia konkretnego i atrakcyjnego celu jako ram dla eksperymentów z technologiami i produktami 5G w sektorze prywatnym;

59.

podkreśla potrzebę uwzględnienia wytycznych Międzynarodowej Komisji ds. Ochrony przed Promieniowaniem Niejonizującym (ICNIRP) oficjalnie uznanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w celu unikania niespójności i fragmentacji oraz zapewnienia spójnych warunków rozbudowy sieci bezprzewodowych na europejskim jednolitym rynku treści cyfrowych;

60.

podkreśla, że rozwój społeczeństwa gigabitowego wymaga jasnych i wspólnych przepisów unijnych, które powinny być zorientowane na przyszłość i prokonkurencyjne w celu pobudzania inwestycji i innowacji oraz zachowania przystępności cenowej i możliwości dokonywania wyboru przez użytkowników końcowych; podkreśla, że konkurencja oparta na infrastrukturze otwiera drogę dla skutecznych przepisów oraz umożliwia zadowalający długoterminowy zwrot z inwestycji; zachęca państwa członkowskie do uproszczenia procedury administracyjnej dotyczącej dostępu do infrastruktury fizycznej;

61.

podkreśla potrzebę ustanowienia przyjaznego dla innowacji otoczenia dla usług cyfrowych, w szczególności w obszarze dużych zbiorów danych i internetu rzeczy w celu zwiększenia możliwości wyboru dla użytkowników, jednocześnie zwiększając zaufanie i promując korzystanie z usług cyfrowych dzięki skutecznym i zoptymalizowanym zasadom skupiającym się na potrzebach użytkowników i właściwościach usług, niezależnie od typu dostawcy;

62.

podkreśla, że krajowe plany działania w dziedzinie sieci szerokopasmowych należy poddać przeglądowi, a w stosownych przypadkach wprowadzić do nich ostrożne zmiany; plany te powinny być ukierunkowane na wszystkie obszary 5G, ponadto muszą one utrzymać podejście polegające na wykorzystaniu wielu technologii, podejście oparte na konkurencji, wspierać pewność regulacyjną i maksymalizować zakres innowacji oraz ich zasięg, w tym w odniesieniu do celu związanego ze zlikwidowaniem przepaści cyfrowej;

63.

wzywa Komisję do oceny krajowych planów działania w dziedzinie sieci szerokopasmowych w celu wskazania luk i sformułowania zaleceń dla poszczególnych krajów dotyczących dalszych działań;

64.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji na rzecz ustanowienia partycypacyjnej platformy na rzecz sieci szerokopasmowych, aby zapewnić wysoki stopień zaangażowania podmiotów publicznych i prywatnych, a także władz lokalnych i regionalnych;

65.

podkreśla, że zapewnienie dostępu do internetu i zagwarantowanie łączności internetowej o dużej prędkości, pełnej niezawodności oraz niskim poziomie opóźnień i chwilowych niestabilności ma kluczowe znaczenie dla procesów digitalizacji i łańcucha wartości sektora turystyki, a także dla opracowywania i wdrażania technologii transportowych, takich jak współdziałające inteligentne systemy transportowe (C-ITS), usługi informacji rzecznej (RIS) i europejski system zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS);

66.

przypomina, że MŚP odniosłyby ogromne korzyści z konkurencyjnego dostępu do rozwiązań 5G; apeluje do Komisji, by szczegółowo przedstawiła swoje plany działania mające na celu ułatwienie MŚP i przedsiębiorstwom typu start-up uczestnictwa w eksperymentach z technologiami 5G oraz zapewnienie im dostępu do partycypacyjnej platformy na rzecz sieci szerokopasmowych 5G;

67.

popiera inicjatywy na szczeblu UE mające na celu zapewnienie lepszej koordynacji widma między państwami członkowskimi i długich okresów obowiązywania licencji, co zwiększy stabilność i pewność inwestycji; zauważa, że decyzje dotyczące tych kwestii winny być podejmowane w tym samym czasie we wszystkich państwach członkowskich, aby przyjmować wiążące wytyczne w sprawie niektórych warunków przyznawania praw do użytkowania widma radiowego, takich jak terminy dla przydziału widma, dzielenia widma oraz wspólnie organizowanych aukcji, z zamiarem promowania transeuropejskich sieci; zwraca uwagę, że niezwykle ważne jest zachowanie konkurencyjnego charakteru rynków telefonii komórkowej w Unii Europejskiej podczas zmiany generacji na 5G;

68.

wzywa UE do koordynacji wysiłków podejmowanych w ramach Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego (ITU) z myślą o zapewnieniu spójnej polityki UE; podkreśla, że europejska harmonizacja widma na potrzeby sieci 5G po 2020 r. powinna zostać zakończona przed światową konferencją radiokomunikacyjną (WRC-19) w 2019 r., z należytym zabezpieczeniem istniejących usług, na których polega się obecnie, oraz zgodnie z decyzjami podjętymi podczas WRC-15;

69.

podkreśla, że definicja sieci o bardzo dużej przepustowości ustanowiona w europejskim kodeksie łączności elektronicznej powinna być zgodna z zasadą neutralności technologicznej, pod warunkiem że takie technologie spełniają normy jakości dla usług sieciowych, które będą w przyszłości wymagane na potrzeby zastosowań przemysłowych i konsumenckich;

70.

wzywa Komisję, aby opracowała coroczny przegląd postępów oraz przygotowała zalecenia dotyczące planu działania w zakresie sieci 5G i informowała Parlament Europejski o wynikach;

o o

71.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz państwom członkowskim.

(1) Dz.U. L 81 z 21.3.2012, s. 7.

(2) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0009.

(3) Dz.U. L 179 z 29.6.2013, s. 1.

(4) Dz.U. L 194 z 19.7.2016, s. 1.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/154

P8_TA(2017)0235

Ochrona osób dorosłych szczególnej troski

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. zawierające zalecenia dla Komisji dotyczące ochrony osób dorosłych szczególnej troski (2015/2085(INL))

(2018/C 307/24)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—	uwzględniając art. 67 ust. 4 i art. 81 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—	uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 3 gwarantujący każdemu obywatelowi prawo do poszanowania jego integralności fizycznej i psychicznej oraz art. 21 dotyczący niedyskryminacji;

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 grudnia 2008 r. z zaleceniami dla Komisji w sprawie ochrony prawnej osób pełnoletnich: skutki transgraniczne (1),

—	uwzględniając ocenę europejskiej wartości dodanej z września 2016 r. przygotowaną przez Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego (PE 581.388),

—	uwzględniając konwencję haską z dnia 13 stycznia 2000 r. o międzynarodowej ochronie osób pełnoletnich („konwencja haska”),

—	uwzględniając konwencję ONZ z dnia 13 grudnia 2006 r. o prawach osób niepełnosprawnych („konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych”),

—	uwzględniając zalecenie Komitetu Ministrów Rady Europy nr R (99) 4 z dnia 23 lutego 1999 r. w sprawie zasad dotyczących ochrony prawnej niepełnosprawnych osób dorosłych („zalecenie Komitetu Ministrów Rady Europy nr R (99) 4”),

—	uwzględniając zalecenie Komitetu Ministrów Rady Europy nr CM/Rec(2009)11 z dnia 9 grudnia 2009 r. w sprawie zasad dotyczących stałych pełnomocnictw i testamentu życia w związku z niepełnosprawnością („zalecenie Komitetu Ministrów Rady Europy nr CM/Rec(2009)11”),

—	uwzględniając art. 46 i 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A8-0152/2017),

A.	mając na uwadze zasadnicze znaczenie, jakie ma zbliżenie się Unii do swoich obywateli oraz zajęcie się przez Unię tematami dotyczącymi ich bezpośrednio, przy zapewnieniu wolnego od dyskryminacji i wykluczenia poszanowania praw podstawowych;

mając na uwadze, że ochrona osób dorosłych szczególnej troski korzystających ze swobody przemieszczania się na terenie Unii jest sprawą o charakterze transgranicznym, a co za tym idzie, dotyczy wszystkich państw członkowskich; mając na uwadze, że kwestia ta ukazuje znaczenie roli, jaką Unia i jej Parlament muszą odgrywać w rozwiązywaniu problemów i przezwyciężaniu trudności, z jakimi borykają się obywatele europejscy, korzystając ze swoich praw, w szczególności w kontekście transgranicznym;

mając na uwadze, że ochrona osób dorosłych szczególnej troski jest ściśle związana z poszanowaniem praw człowieka; mając na uwadze, że każdą osobę dorosłą szczególnej troski należy uważać, podobnie jak każdego europejskiego obywatela, za podmiot praw i osobę zdolną do swobodnego, niezależnego i świadomego podejmowania decyzji w granicach jej zdolności, a nie tylko za biernego beneficjenta zabiegów i opieki;

D.	mając na uwadze, że potrzeba zapewnienia szczególnej opieki niektórym dorosłym oraz różne regulacje dotyczące ich ochrony prawnej nie mogą stanowić przeszkód dla korzystania z prawa do swobodnego przepływu osób;

mając na uwadze, że zmiany demograficzne i wydłużenie średniego trwania życia doprowadziły do zwiększenia liczby starszych osób, które nie są w stanie chronić swoich interesów ze względu na choroby związane z wiekiem; mając na uwadze, że istnieją również inne okoliczności, niezależne od wieku, takie jak niepełnosprawność umysłowa i fizyczna, również wrodzone, które mogą wpłynąć na zdolność osoby dorosłej do dbania o swoje interesy;

F.	mając na uwadze wystąpienie problemów związanych z rosnącym przemieszczaniem się ekspatriantów i emerytów pomiędzy państwami członkowskimi, wśród których znajdują się osoby wymagające szczególnej troski lub takie, które mogą jej wymagać w przyszłości;

mając na uwadze istnienie rozbieżności pomiędzy ustawodawstwem poszczególnych państw członkowskich w dziedzinie właściwości miejscowych, prawa właściwego, uznawania i wykonywania środków ochrony osób dorosłych; mając na uwadze, że zróżnicowanie mających zastosowanie przepisów i wielość sądów właściwych mogą zagrażać prawu osób dorosłych szczególnej troski do swobodnego przepływu i przebywania w wybranym przez nie państwie członkowskim, a także właściwej ochronie ich majątku, jeżeli w jego skład wchodzą elementy o charakterze transgranicznym;

H.	mając na uwadze, że istnieją również różnice pomiędzy ustawodawstwami państw członkowskich w dziedzinie środków ochrony, pomimo postępów dokonanych w tej dziedzinie w następstwie zalecenia Komitetu Ministrów Rady Europy nr R (99) 4;

I.	mając na uwadze, że art. 1 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 (2) wyklucza stan cywilny oraz zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych osób fizycznych z zakresu stosowania rozporządzenia;

mając na uwadze, że konwencja haska stanowi zestaw zasad prawa prywatnego międzynarodowego szczególnie odpowiedni w odniesieniu do rozwiązywania problemów transgranicznych dotyczących osób dorosłych szczególnej troski; mając na uwadze, że pomimo iż od przyjęcia tej konwencji upłynęło niemało czasu, dotychczas ratyfikowało ją niewiele państw członkowskich; mając na uwadze, że opóźnienie w ratyfikacji konwencji utrudnia ochronę osób dorosłych szczególnej troski w kontekstach transgranicznych w Unii; mając na uwadze, że wobec tego dla zapewnienia skuteczności konieczne jest działanie na szczeblu unijnym, aby zagwarantować ochronę osób dorosłych szczególnej troski w kontekstach transgranicznych;

K.	mając na uwadze, że osoba dorosła szczególnej troski to osoba, która ukończyła 18 lat i z powodu zaburzenia lub ograniczenia zdolności osobistych tymczasowo lub trwale nie jest w stanie zadbać o swoje interesy (sprawy osobiste lub majątkowe);

L.	mając na uwadze, że należy pamiętać o przepisach konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych; mając na uwadze, że Unia i państwa członkowskie są stronami tej konwencji;

M.	mając na uwadze, że przy opracowaniu strategii politycznych Unia musi zadbać o przestrzeganie zasad pomocniczości i proporcjonalności;

mając na uwadze, że działania Unii w dziedzinie ochrony osób dorosłych szczególnej troski powinny mieć przede wszystkim na celu zagwarantowanie przepływu oraz uznawania i wykonywania przez organy państw członkowskich środków ochrony przyjętych na rzecz osób dorosłych szczególnej troski przez organy innego państwa członkowskiego, w tym rozpowszechniania i uznawania pełnomocnictw na wypadek niezdolności do czynności prawnych, a także zacieśniania współpracy w tym zakresie między państwami członkowskimi;

O.	mając na uwadze, że „środki ochrony” oznaczają w szczególności środki opisane w art. 3 konwencji haskiej;

mając na uwadze, że „pełnomocnictwo na wypadek niezdolności do czynności prawnych” oznacza upoważnienie do reprezentowania udzielone przez osobę dorosłą mającą zdolność do czynności prawnych, na mocy porozumienia lub jednostronnej czynności prawnej, które staje się skuteczne, gdy ta osoba dorosła traci zdolność do dbania o swoje interesy;

Q.	mając na uwadze, że należy ułatwić obywatelom dostęp do bardziej przejrzystych i precyzyjnych informacji na temat ustawodawstwa krajowego dotyczącego niepełnosprawności i ochrony osób dorosłych szczególnej troski, aby mogli oni samodzielnie podejmować świadome decyzje;

mając na uwadze, że uzyskiwanie w odpowiednim czasie dostępu przez różne właściwe organy administracyjne i sądowe do informacji dotyczących sytuacji prawnej osób dorosłych objętych środkiem ochrony lub pełnomocnictwem na wypadek niezdolności do czynności prawnych mogłoby poprawić i wzmocnić ochronę tych osób;

mając na uwadze, że utworzenie w każdym państwie członkowskim ewidencji lub rejestrów katalogujących decyzje administracyjne i sądowe o środkach ochrony na rzecz osoby dorosłej szczególnej troski oraz pełnomocnictwa na wypadek niezdolności do czynności prawnych, w przypadku gdy pełnomocnictwa te są przewidziane w ustawodawstwie krajowym, mogłoby pomóc w ułatwieniu wszystkim właściwym organom administracyjnym i sądowym dostępu w odpowiednim czasie do informacji dotyczących sytuacji prawnej osób dorosłych wymagających szczególnej troski i w zagwarantowaniu większej pewności prawa; mając na uwadze, że należy w odpowiedni sposób zagwarantować poufność tych ewidencji lub rejestrów, zgodnie z prawem Unii i przepisami krajowymi dotyczącymi ochrony życia prywatnego i danych osobowych;

mając na uwadze, że środki ochrony podjęte przez organy jednego państwa członkowskiego powinny być z mocy prawa uznawane w innych państwach członkowskich; mając na uwadze, że niezależnie od powyższego konieczne może okazać się wprowadzenie motywów odmowy uznania lub wykonania środka ochrony; mając na uwadze, że należycie opisane motywy, jakie mogłyby podać właściwe organy danego państwa jako uzasadnienie odmowy uznania i wykonania środka ochrony przyjętego przez organy innego państwa członkowskiego, należy ograniczyć do ochrony porządku publicznego w danym państwie;

mając na uwadze, że można stworzyć skuteczne mechanizmy na rzecz zapewnienia uznawania, rejestrowania i stosowania pełnomocnictw na wypadek niezdolności do czynności prawnych w całej Unii; mając na uwadze, że należy utworzyć jednolity na szczeblu Unii formularz pełnomocnictwa na wypadek niezdolności do czynności prawnych, aby zagwarantować jego skuteczność we wszystkich państwach członkowskich;

mając na uwadze, że należy ustanowić jednolite formularze unijne, żeby ułatwić udzielanie informacji o decyzjach dotyczących ochrony osób dorosłych szczególnej troski, a także przepływ, uznawanie i wykonywanie tych decyzji; mając na uwadze, że pewność prawa wymaga, by każda osoba, której powierzono ochronę osoby dorosłej szczególnej troski lub jej mienia, mogła na wniosek otrzymać w rozsądnym terminie zaświadczenie określające jej funkcję, status i powierzone jej uprawnienia;

W.	mając na uwadze, że orzeczenie wydane w państwie członkowskim, które jest wykonalne w tym państwie członkowskim, powinno być wykonalne w innym państwie członkowskim bez potrzeby stwierdzania jego wykonalności;

mając na uwadze, że należałoby wdrożyć mechanizmy współpracy między państwami członkowskimi w celu promowania i ułatwienia komunikacji, jak również przekazywania i wymiany informacji dotyczących osób dorosłych szczególnej troski między właściwymi organami; mając na uwadze, że wyznaczenie przez każde państwo członkowskie organu centralnego, jak przewiduje konwencja haska, mogłoby przyczynić się we właściwy sposób do osiągnięcia tego celu;

mając na uwadze, że niektóre środki ochrony przewidziane przez organy jednego z państw członkowskich w odniesieniu do osób dorosłych szczególnej troski, w szczególności umieszczenie osoby dorosłej w placówce znajdującej się w innym państwie członkowskim, mogłyby pociągać za sobą konsekwencje natury logistycznej i finansowej dla innego państwa członkowskiego; mając na uwadze, że w takich przypadkach wskazane byłoby stworzenie mechanizmów współpracy między organami zainteresowanych państw członkowskich, by mogły one korzystać z możliwości podziału kosztów związanych z danym środkiem ochrony;

Z.	mając na uwadze, że istnienie organów centralnych nie powinno powstrzymywać organów administracyjnych i sądowych państw członkowskich przed bezpośrednim komunikowaniem się, jeśli taki sposób komunikacji wydaje się im bardziej skuteczny;

AA.

mając na uwadze, że od przyjęcia rezolucji Parlamentu z dnia 18 grudnia 2008 r. Komisja powinna była mieć wystarczająco dużo czasu, aby zebrać odpowiednią ilość informacji na temat wprowadzenia w życie konwencji haskiej w państwach członkowskich, które ją ratyfikowały, i opracować sprawozdanie, o które wnioskował Parlament we wspomnianej rezolucji;

gratuluje państwom członkowskim, które podpisały i ratyfikowały konwencję haską, oraz zachęca państwa członkowskie, które dotąd jej nie podpisały lub nie ratyfikowały, aby jak najprędzej to uczyniły; apeluje do Komisji o wywarcie presji politycznej na Radzie i państwach członkowskich, w celu zwiększenia liczby ratyfikacji do końca 2017 r.;

zauważa, że wniosek dotyczący rozporządzenia będący przedmiotem zaleceń zawartych w załączniku nie zastąpiłby konwencji haskiej; zawierałby on poparcie dla konwencji i zachęcał państwa członkowskie do jej ratyfikacji i stosowania;

zauważa, że ochrona osób dorosłych szczególnej troski, w tym osób z niepełnosprawnościami, wymaga kompleksowego zbioru konkretnych i ukierunkowanych działań;

zachęca państwa członkowskie, aby upewniły się, czy środki ochrony przewidziane w ich prawie krajowym dają wystarczającą możliwość dostosowania do sytuacji każdej osoby dorosłej szczególnej troski, tak aby właściwe organy krajowe mogły podejmować proporcjonalne indywidualne odpowiednie środki ochrony i aby uniknąć w ten sposób pozbawiania obywateli Unii przysługujących im praw, jeśli nadal są zdolni do korzystania z nich; zauważa, że w większości przypadków osób z niepełnosprawnościami niezdolność do czynności prawnych wynika z niepełnosprawności, a nie z wieku;

przypomina Komisji i państwom członkowskim, że nie wszystkie osoby dorosłe szczególnej troski wymagają jej ze względu na podeszły wiek, i wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do podjęcia środków w celu wzmocnienia ochrony prawnej i praw nie tylko starszych osób dorosłych szczególnej troski, ale również osób dorosłych, które są lub stały się osobami szczególnej troski i nie są w stanie bronić swoich interesów z powodu poważnej niepełnosprawności umysłowej lub fizycznej; uważa w związku z tym, że bardzo użyteczne byłoby wprowadzenie procedur wymiany i porównywania dobrych praktyk między państwami członkowskimi w oparciu o rodzaje ochrony;

wzywa państwa członkowskie do promowania samostanowienia osób dorosłych przez wprowadzenie w prawie krajowym przepisów dotyczących pełnomocnictw na wypadek niezdolności do czynności prawnych w oparciu o zasady przedstawione w zaleceniu Komitetu Ministrów Rady Europy nr CM/Rec(2009)11;;

wzywa państwa członkowskie, aby zwróciły szczególną uwagę na potrzeby osób dorosłych szczególnej troski znajdujących się w najbardziej niekorzystnej sytuacji oraz zastosowały środki służące czuwaniu nad tym, by osoby te nie doświadczały niedyskryminacji w związku ze swoją sytuacją; wobec tego wzywa państwa członkowskie, które uznają w swoim ustawodawstwie pełnomocnictwo na wypadek niezdolności do czynności prawnych lub które postanowią je wprowadzić, aby ich system prawny nie przewidywał kosztów lub formalności, które mogłyby stanowić nieuzasadnioną przeszkodę dla osób dorosłych znajdujących się w niekorzystnej sytuacji chcących korzystać z pełnomocnictwa na wypadek niezdolności do czynności prawnej, niezależnie od ich sytuacji finansowej;

zwraca się do Komisji o uruchomienie, kontynuowanie i finansowanie projektów mających na celu zapoznanie obywateli Unii z ustawodawstwem państw członkowskich dotyczącym osób dorosłych szczególnej troski i środków ochrony dotyczących takich osób; wzywa państwa członkowskie do podejmowania odpowiednich środków i działań w celu zapewnienia wszystkim osobom na ich terytorium łatwo dostępnych i wystarczających informacji na temat ich ustawodawstwa krajowego oraz na temat dostępnych usług w dziedzinie ochrony osób dorosłych szczególnej troski;

ubolewa, że Komisja nie podjęła działań w odpowiedzi na apel Parlamentu o przedłożenie we właściwym czasie sprawozdania Parlamentowi i Radzie, w którym streszczono by problematyczne kwestie i najlepsze praktyki przy praktycznym stosowaniu konwencji haskiej, i które powinno zawierać propozycje dotyczące unijnych środków uzupełniających lub doprecyzowujących sposób stosowania konwencji; uważa, że sprawozdanie takie mogłoby również uwzględniać problemy natury praktycznej, jakie napotkała Komisja przy zbieraniu informacji na temat stosowania konwencji haskiej;

10.

wzywa Komisję do przedstawienia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do dnia 31 marca 2018 r. na podstawie art. 81 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wniosku dotyczącego rozporządzenia mającego na celu zacieśnienie współpracy między państwami członkowskimi oraz poprawę uznawania z mocy prawa i wykonywania orzeczeń dotyczących ochrony osób dorosłych szczególnej troski i pełnomocnictw na wypadek niezdolności do czynności prawnych, zgodnie ze szczegółowymi zaleceniami przedstawionymi w załączniku;

11.

stwierdza, iż zalecenia te są zgodne z prawami podstawowymi oraz zasadami pomocniczości i proporcjonalności; podkreśla w związku z tym znaczenie uwzględnienia wśród najlepszych praktyk krajowych doświadczeń lokalnych społeczności i administracji terytorialnej;

12.

jest zdania, że postulowany wniosek nie pociąga za sobą skutków finansowych;

13.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji, a także zaleceń przedstawionych w załączniku, Komisji i Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. C 45 E z 23.2.2010, s. 71.

(2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. L 351 z 20.12.2012, s. 1).

ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI

ZALECENIA DOTYCZĄCE TREŚCI PROPONOWANEGO WNIOSKU

A. ZASADY I CELE WNIOSKU

Promowanie informacji o orzeczeniach administracyjnych i sądowych dotyczących osób dorosłych szczególnej troski objętych środkami ochrony zgodnie z definicją zawartą w konwencji haskiej z dnia 13 stycznia 2000 r. o międzynarodowej ochronie osób pełnoletnich, oraz ułatwienie przepływu, uznawania i wykonywania tych orzeczeń.

Wdrożenie ewidencji lub rejestrów krajowych katalogujących, z jednej strony, orzeczenia administracyjne i sądowe dotyczące środków ochrony na rzecz osoby dorosłej szczególnej troski oraz, z drugiej strony, pełnomocnictwa na wypadek niezdolności do czynności prawnych, o ile takowe istnieją, w celu zagwarantowania pewności prawa oraz ułatwienia przepływu i szybkiego dostępu dla organów administracji i właściwych sędziów do informacji dotyczących sytuacji prawnej osób objętych środkami ochrony.

Wdrożenie szczegółowych i odpowiednich środków służących promowaniu współpracy między państwami członkowskimi w oparciu o narzędzia zapewnione przez konwencję haską, w szczególności utworzenie organów centralnych, które będą odpowiadać za ułatwienie komunikacji między właściwymi organami państw członkowskich i koordynowanie przekazywania i wymiany informacji na temat orzeczeń administracyjnych i sądowych dotyczących osób dorosłych objętych środkami ochrony.

Zagwarantowanie, że dzielenie się informacjami dotyczącymi statusu ochrony osób dorosłych szczególnej troski między państwami członkowskimi oraz udzielanie dostępu do ewidencji i rejestrów środków ochrony i pełnomocnictw na wypadek niezdolności do czynności prawnych odbywa się w sposób gwarantujący ścisłe przestrzeganie zasady poufności i przepisów dotyczących ochrony danych osobowych zainteresowanych osób dorosłych.

Wdrożenie jednolitych formularzy unijnych służących do ułatwiania przekazywania informacji na temat orzeczeń administracyjnych i sądowych dotyczących osób dorosłych szczególnej troski oraz przepływu, uznawania i wykonywania tych orzeczeń. Komisja może posłużyć się wzorami formularzy zalecanymi przez specjalną komisję dyplomatyczną konferencji haskiej zawartymi w dokumentach posiedzenia z września i października 1999 r. dotyczących ochrony osób dorosłych.

Przyznanie każdej osobie, której powierzono ochronę osoby lub mienia osoby dorosłej szczególnej troski, prawa do uzyskania od właściwych organów w rozsądnym terminie zaświadczenia określającego jej funkcję i powierzone jej uprawnienia, ważnego we wszystkich państwach członkowskich.

Wspieranie automatycznego uznawania w państwach członkowskich środków ochrony podejmowanych przez organy jednego państwa członkowskiego, bez uszczerbku dla wprowadzenia, w drodze wyjątku i zgodnie z art. 3 i 21 Karty praw podstawowych unii Europejskiej, gwarancji prawnych istotnych z punktu widzenia ochrony porządku publicznego w państwach, które mają uznać takie środki ochrony, pozwalających tym państwom uzasadnić nieuznawanie i niewykonywanie takich środków ochrony.

Wspieranie wykonania środków ochrony podejmowanych przez organy jednego państwa członkowskiego w pozostałych państwach członkowskich bez konieczności przedstawiania zaświadczenia wykonalności tych środków.

Wspieranie konsultacji i współpracy między państwami członkowskimi w przypadku, gdy wykonanie orzeczenia rozpatrywanego przez organy jednego państwa członkowskiego mogłoby pociągać za sobą konsekwencje natury logistycznej i finansowej dla innego państwa członkowskiego, tak aby przedmiotowe państwa członkowskie mogły dojść do porozumienia w kwestii podziału kosztów związanych ze środkiem ochrony. Konsultacje i współpraca powinny zawsze odbywać się w interesie osoby dorosłej szczególnej troski objętej ochroną i przy pełnym poszanowaniu jej praw podstawowych. Zainteresowane organy mogłyby przedstawić właściwemu organowi administracyjnemu lub sądowemu środki alternatywne, przy założeniu że ostateczna decyzja pozostawałaby w gestii tego organu.

10.

Wdrożenie jednolitych formularzy pełnomocnictwa na wypadek niezdolności do czynności prawnych, aby ułatwić zainteresowanym osobom, których świadoma zgoda musi zostać sprawdzona przez właściwe ograny i zapewnienie przepływu i uznawania takich formularzy pełnomocnictwa.

B. DZIAŁANIA PRZEWIDZIANE WE WNIOSKU

Wzywa Komisję do przedstawienia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do dnia 31 marca 2018 r. na podstawie art. 81 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wniosku dotyczącego rozporządzenia mającego na celu usprawnienie współpracy między państwami członkowskimi oraz automatycznego uznawania i wykonywania orzeczeń o ochronie osób dorosłych szczególnej troski i pełnomocnictw na wypadek niezdolności do czynności prawnych.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/163

P8_TA(2017)0240

Cyfryzacja europejskiego przemysłu

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu (2016/2271(INI))

(2018/C 307/26)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając art. 173 (tytuł XVII) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), który dotyczy polityki przemysłowej UE oraz odnosi się między innymi do konkurencyjności unijnego przemysłu,

—	uwzględniając art. 9, 11 i 16 TFUE,

—	uwzględniając Protokół (nr 1) w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej,

—	uwzględniając Protokół (nr 2) w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności,

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 kwietnia 2016 r. zatytułowany „Cyfryzacja europejskiego przemysłu. Pełne wykorzystanie możliwości jednolitego rynku cyfrowego” (COM(2016)0180),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 kwietnia 2016 r. zatytułowany „Europejska inicjatywa dotycząca przetwarzania w chmurze – budowanie w Europie konkurencyjnej gospodarki opartej na danych i wiedzy” (COM(2016)0178),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 kwietnia 2016 r. zatytułowany „Priorytety w normalizacji ICT na jednolitym rynku cyfrowym” (COM(2016)0176),

—	uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 19 kwietnia 2016 r. zatytułowany „Technologie kwantowe” (SWD(2016)0107),

—	uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 19 kwietnia 2016 r. zatytułowany „Rozwój internetu rzeczy w Europie” (SWD(2016)0110),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 lipca 2014 r. zatytułowany „Ku gospodarce opartej na danych” (COM(2014)0442),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. zatytułowaną „W kierunku aktu o jednolitym rynku cyfrowym” (1),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie polityki przemysłowej w dobie globalizacji (2),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 czerwca 2010 r. w sprawie strategii UE 2020 (3),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie wspólnotowej polityki w zakresie innowacji w zmieniającym się świecie (4),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 października 2010 r. zatytułowany „Zintegrowana polityka przemysłowa w erze globalizacji. Konkurencyjność i zrównoważony rozwój na pierwszym planie” (COM(2010)0614),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowany „EUROPA 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 października 2010 r. zatytułowany „Projekt przewodni strategii Europa 2020. Unia innowacji” (COM(2010)0546),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 4 lipca 2007 r. zatytułowany „Przegląd śródokresowy polityki przemysłowej. Wkład w strategię UE na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia” (COM(2007)0374),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 maja 2015 r. zatytułowany „Strategia jednolitego rynku cyfrowego dla Europy” (COM(2015)0192) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji (SWD(2015)0100), a także przedstawione w ich następstwie wnioski ustawodawcze i nieustawodawcze,

—

uwzględniając wniosek z dnia 11 września 2013 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego środki dotyczące europejskiego jednolitego rynku łączności elektronicznej i mające na celu zapewnienie łączności na całym kontynencie, zmieniającego dyrektywy 2002/20/WE, 2002/21/WE i 2002/22/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 1211/2009 i (UE) nr 531/2012 (COM(2013)0627),

—	uwzględniając wniosek z dnia 26 marca 2013 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów wdrażania szybkich sieci łączności elektronicznej (COM(2013)0147),

—	uwzględniając wniosek z dnia 7 lutego 2013 r. dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie środków mających na celu zapewnienie wspólnego wysokiego poziomu bezpieczeństwa sieci i informacji w obrębie Unii (COM(2013)0048),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 października 2012 r. zatytułowany „Silniejszy przemysł europejski na rzecz wzrostu i ożywienia gospodarczego” (COM(2012)0582),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 stycznia 2014 r. zatytułowany „Działania na rzecz odrodzenia przemysłu europejskiego” (COM(2014)0014),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 października 2012 r. zatytułowany „Akt o jednolitym rynku II. Razem na rzecz nowego wzrostu gospodarczego” (COM(2012)0573),

—	uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 13 kwietnia 2011 r. zatytułowany „Akt o jednolitym rynku. Dwanaście dźwigni na rzecz pobudzenia wzrostu gospodarczego i wzmocnienia zaufania” (COM(2011)0206),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 27 października 2010 r. zatytułowany „W kierunku Aktu o jednolitym rynku. W stronę społecznej gospodarki rynkowej o wysokiej konkurencyjności. 50 propozycji na rzecz wspólnej poprawy rynku pracy, przedsiębiorczości i wymiany” (COM(2010)0608),

—	uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 10 stycznia 2017 r. zatytułowany „Budowa europejskiej gospodarki opartej na danych” (COM(2017)0009),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie reindustrializacji Europy z myślą o promowaniu konkurencyjności i trwałego rozwoju (5),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie wykorzystania potencjału chmury obliczeniowej w Europie (6),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2013 r. w sprawie agendy cyfrowej na rzecz wzrostu, mobilności i zatrudnienia: pora przyspieszyć (7),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 czerwca 2012 r. w sprawie ochrony krytycznej infrastruktury teleinformatycznej – „Osiągnięcia i dalsze działania na rzecz globalnego bezpieczeństwa cyberprzestrzeni” (8),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2016 r. w sprawie spójnej polityki UE dla sektora kultury i sektora kreatywnego (9),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 maja 2010 r. w sprawie nowej agendy cyfrowej dla Europy: 2015.eu (10),

—	uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie internetu przedmiotów (11),

—	uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 14 lipca 2016 r. zatytułowaną „Przemysł 4.0 i transformacja cyfrowa: przyszłe działania”,

—	uwzględniając art. 52 Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisji Transportu i Turystyki oraz Komisji Kultury i Edukacji (A8-0183/2017),

mając na uwadze, że należy podejmować energiczne starania obejmujące konkretne strategie polityczne, działania i zachęty na rzecz reindustrializacji UE i jej państw członkowskich w celu połączenia konkurencyjności ze zrównoważonym rozwojem, tworzeniem wysokiej jakości miejsc pracy i włączeniem społecznym; przypominając cel UE zakładający, iż do 2020 r. wkład przemysłu w unijne PKB powinien wynieść 20 %, przy czym należy koniecznie uwzględnić przekształcenia strukturalne sektora przemysłu wynikające ze wstrząsu cyfrowego i pojawienia się nowych modeli biznesowych;

B.	mając na uwadze, że przemysł europejski stanowi podstawę gospodarki i dobrobytu w Europie, oraz że boryka się on z poważnymi wyzwaniami wynikającymi z szybszej globalizacji i tendencji innowacyjnych;

mając na uwadze, że cyfryzacja produkcji przemysłowej pomaga zwiększyć odporność, efektywność energetyczną, zasobooszczędność, innowacje, zrównoważony rozwój i konkurencyjność naszych gospodarek, przekształcając w ten sposób modele biznesowe, sektor wytwórczy, produkty, procesy i tworzenie wartości oraz wywierając zasadniczy wpływ na równowagę między szansami i wyzwaniami stojącymi przed branżami przemysłu europejskiego i pracownikami;

mając na uwadze, że ze względu na dziedzictwo przemysłowe, sieć sektorów przemysłu i łańcuchów wartości, zdolności innowacyjne, strategiczne inwestycje publiczne w badania i rozwój, dostępność inwestycji prywatnych, sprawną administrację, wykwalifikowaną siłę roboczą oraz integrację rozwoju przemysłu z wyzwaniami społecznymi, a także ze względu na ponad 30 inicjatyw krajowych i regionalnych na rzecz cyfryzacji przemysłu Europa ma mocne podstawy, by stać się liderem transformacji cyfrowej; mając na uwadze, że istnieje możliwość wzmocnienia przemysłu UE, jeżeli zdołamy zbudować w pełni zintegrowane łańcuchy wartości dla udoskonalonych cyfrowo produktów przemysłowych i dla pakietów łączących produkty i usługi;

E.	mając na uwadze, że technologia 5G w sposób fundamentalny zmieni nasze gospodarki, przez co cyfryzacja stanie się kluczowym elementem rozwoju przemysłu i usług społecznych;

F.	mając na uwadze, że stworzenie jednolitego rynku cyfrowego pobudzającego wzrost gospodarczy i zatrudnienie z uwzględnieniem wymiaru społecznego jest niezbędnym elementem udanej europejskiej strategii przemysłowej;

mając na uwadze, że dobrze zaprojektowana, neutralna pod względem technicznym strategia cyfryzacji produkcji przemysłowej, w coraz większym stopniu łącząca ponad granicami ludzi i maszyny oraz usługi w całym globalnym łańcuchu wartości stanowi ważny etap w dążeniu do zwiększenia odporności, zrównoważonego rozwoju i konkurencyjności naszej gospodarki i tworzenia nowych miejsc pracy;

H.	mając na uwadze, że cyfryzacja powinna służyć wykorzystaniu potencjału w zakresie coraz efektywniejszego użytkowania zasobów, energii i kapitału, przyczyniając się do powstania bardziej zintegrowanej gospodarki o obiegu zamkniętym, mniejszego zużycia materiałów oraz poprawy symbiozy przemysłowej;

I.	mając na uwadze, że cyfryzacja może pomóc w rozwoju przemysłu turystycznego z korzyścią dla podróżnych i ich mobilności, umożliwiając między innymi łatwy dostęp w czasie rzeczywistym do informacji i szerokiej gamy usług;

J.	mając na uwadze, że wysoko rozwinięte technologie językowe mogą pomóc pokonywać bariery językowe w przemyśle, które stanowią przeszkodę dla rozwoju rynku cyfrowego;

mając na uwadze, że cyfryzacja stwarza w sektorze transportu nowe możliwości dla producentów, operatorów, inwestorów, pracowników i pasażerów, a także jest warunkiem wstępnym utrzymania zarówno konkurencyjności, jak i działalności operacyjnej branży transportu oraz wzrostu jej efektywności i zapewnienia bardziej zrównoważonego charakteru i lepszych wyników usług transportowych;

L.	mając na uwadze, że cyfryzacja może przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa warunków pracy i bezpieczeństwa produktów oraz do zindywidualizowania i decentralizacji produkcji;

M.	mając na uwadze, że istnieje znaczne zróżnicowanie ze względu na płeć w zakresie zatrudnienia i szkoleń w sektorze ICT, co ma bardzo negatywny wpływ na równość na rynku pracy;

mając na uwadze, że cyfryzacja oraz indywidualizacja i decentralizacja produkcji doprowadzą do zmiany warunków pracy i spowodują cały szereg skutków społecznych; mając na uwadze, że bezpieczne i godne warunki pracy oraz wysokie standardy bezpieczeństwa produktów muszą pozostać sprawą wspólnej troski;

mając na uwadze, że istnieje wiele opracowań wskazujących, iż cyfryzacja produkcji przemysłowej zmieni zapotrzebowanie na rynku pracy oraz zatrudnienie w Europie; mając na uwadze, że może mieć to wpływ na istniejące przepisy regulujące prawa pracownicze i partycypację pracowników; mając na uwadze, że bez wątpienia trzeba stawić czoła tym zmianom, szkoląc pracowników w zakresie nowych umiejętności ICT oraz podnosząc poziom umiejętności cyfrowych w całym społeczeństwie;

Opracowanie zintegrowanej strategii cyfryzacji przemysłu dla UE

z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu;

jest stanowczo przekonany, że strategia cyfryzacji przemysłu odgrywa kluczową rolę w radzeniu sobie z najpilniejszymi wyzwaniami gospodarczymi i społecznymi w Europie dzięki:

wzmocnieniu dynamiki gospodarczej, spójności społecznej i terytorialnej oraz odporności na przemiany i wstrząsy technologiczne w drodze modernizacji i wzajemnego łączenia branż przemysłowych i ekonomicznych łańcuchów wartości w Europie, przez zwiększenie inwestycji publicznych i prywatnych w gospodarkę realną oraz zapewnienie możliwości inwestycyjnych w kontekście zrównoważonej modernizacji;

wspieraniu tworzenia miejsc pracy i możliwości repatriacji produkcji, poprawie standardów pracy oraz zwiększaniu atrakcyjności zatrudnienia w sektorze przemysłu, przyczynianiu się do zapewnienia konsumentom większych możliwości i informacji, dążeniu do transformacji uwzględniającej wymiar społeczny oraz do sprzyjającego włączeniu społecznemu rynku pracy chrakteryzującego się bardziej zróżnicowanymi modelami zatrudnienia i rozwiązaniami w zakresie czasu pracy, a także do lepszych warunków i lepszej integracji zatrudnienia i uczenia się przez całe życie;

bardziej efektywnemu wykorzystywaniu zasobów i zmniejszeniu zużycia materiałów w przemyśle wytwórczym w wyniku wzmocnienia europejskiej gospodarki o obiegu zamkniętym, przypominając, że ma to zasadnicze znaczenie dla warunków materialnych europejskiego sektora zaawansowanych technologii, a także objętej cyfryzacją produkcji przemysłowej i jej produktów;

wzmocnieniu spójności Europy przez rzetelną i ambitną europejską politykę inwestycyjną (ze zwróceniem szczególnej uwagi na wprowadzanie nowoczesnej infrastruktury cyfrowej), wykorzystaniu różnych europejskich instrumentów finansowania, w tym EFIS, funduszy regionalnych, programu „Horyzont 2020” i innych, oraz zapewnieniu skoordynowanej, neutralnej pod względem technologicznym europejskiej polityki przemysłowej, której podstawę stanowią uczciwa konkurencja między zróżnicowanymi podmiotami, innowacje i zrównoważona modernizacja, a także innowacje w zakresie modeli technologicznych, społecznych i biznesowych, wzmacniające jednolity rynek cyfrowy oraz integrację i modernizację całego przemysłu europejskiego;

dążeniu do osiągnięcia celów Europy w zakresie polityki w dziedzinie klimatu przez zwiększenie efektywności energetycznej i zasobooszczędności produkcji przemysłowej, a także poprawę obiegu zamkniętego produkcji przemysłowej, zmniejszenie emisji oraz sprawienie, aby zrównoważony rozwój przemysłu szedł w parze z konkurencyjnością;

zwiększeniu innowacyjności pod względem gospodarczym, politycznym i społecznym przez stosowanie zasad otwartości i dostępności danych i informacji publicznych i prywatnych, z zachowaniem w kontaktach między przedsiębiorcami, pracownikami i konsumentami stałej ochrony danych wrażliwych, oraz umożliwienie lepszej integracji wszystkich rodzajów sektorów gospodarki i dziedzin polityki, w tym branży sektora kreatywnego i sektora kultury;

g)	poprawie warunków życia mieszkańców obszarów miejskich i pozamiejskich oraz zwiększaniu ich wiedzy na temat możliwości, jakie daje cyfryzacja, oraz zdolności do wykorzystania tych możliwości;

h)	stymulowaniu innowacyjności pod względem technologicznym i społecznym w badaniach naukowych w UE za pomocą polityki cyfryzacji przemysłu o jasnym ukierunkowaniu i wizji;

i)	poprawie bezpieczeństwa energetycznego i zmniejszeniu zużycia energii w drodze cyfryzacji, uelastycznienia i podniesienia efektywności produkcji przemysłowej, co umożliwi lepsze zarządzanie zapotrzebowaniem na energię;

j)	tworzeniu partnerstw z innymi makroregionami świata w budowaniu innowacyjnych i uczciwych otwartych rynków cyfrowych;

k)	świadomości, że potrzebna jest sprawiedliwsza i skuteczniejsza europejska polityka podatkowa, wyjaśniająca kwestie takie jak podstawa opodatkowania w erze globalnie połączonych rynków cyfrowych i cyfrowej produkcji;

l)	przyciąganiu inwestycji oraz najlepszych badaczy i specjalistów na poziomie światowym i wnoszeniu w ten sposób wkładu we wzrost gospodarczy i europejską konkurencyjność;

m)	wspieraniu nowych modeli biznesowych i innowacyjnych przedsiębiorstw typu start-up, stymulowanych przez cyfryzację i rozwój technologiczny;

podkreśla, jak ważną rolę odgrywa stworzenie konkurencyjnego otoczenia biznesowego, które ułatwia inwestycje prywatne, i sprzyjających ram regulacyjnych, które zapobiegają powstawaniu przeszkód biurokratycznych, rozbudowa nowoczesnej europejskiej infrastruktury cyfrowej oraz unijna struktura koordynacyjna cyfryzacji przemysłu, która ułatwia koordynację inicjatyw i platform w zakresie cyfryzacji przemysłu na szczeblu krajowym, regionalnym i ogólnounijnym; apeluje do Komisji o dopilnowanie, aby wkład przemysłu w unijne PKB osiągnął do 2020 r. poziom 20 %; podkreśla, że aby UE mogła odgrywać rolę przywódczą w dziedzinie przemysłu w skali światowej, cyfryzacja przemysłu powinna być powiązana z szerszą przemysłową strategią polityczną UE; podkreśla, jak ważny jest postęp w cyfryzacji, zwłaszcza w tych państwach członkowskich, regionach i sektorach, które pozostają w tyle, oraz wśród osób dotkniętych zjawiskiem przepaści cyfrowej; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje propozycje dotyczące okrągłego stołu wysokiego szczebla i europejskiego forum zainteresowanych stron; podkreśla znaczenie współpracy między zainteresowanymi podmiotami i oczekuje, że zaproszenie do odegrania aktywnej roli zostanie skierowane nie tylko do liderów przemysłu i partnerów społecznych, ale również do środowisk akademickich, MŚP, organizacji normalizacyjnych, decydentów, organów administracji publicznej na szczeblu krajowym i lokalnym oraz do społeczeństwa obywatelskiego;

zwraca się do Komisji o kontynuację ważnych prac w zakresie badania tendencji w produkcji i cyfryzacji, a także tendencji w dziedzinach nietechnicznych (takich jak prawo, polityka, administracja, komunikacja itd.), analizowanie powiązanego rozwoju w innych regionach, określenie nowych kluczowych technologii oraz dążenie do utrzymania przez Unię pozycji lidera w tych dziedzinach i włączanie nowych tendencji do jej polityki i działań, przy czym należy mieć na uwadze koncepcje uwzględniania bezpieczeństwa na etapie projektowania oraz ochrony prywatności na etapie projektowania i domyślnej ochrony prywatności, a także o sprawdzenie, czy prace te można by wykonać za pośrednictwem specjalnej sieci prognoz obejmującej krajowe organizacje badawcze i technologiczne;

z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „Cyfryzacja europejskiego przemysłu. Pełne wykorzystanie możliwości jednolitego rynku cyfrowego” (COM(2016)0180), niemniej ubolewa, że nie uwzględniono w nim w wystarczającym stopniu wszystkich istniejących wyzwań, gdyż w odniesieniu do sektora transportu komunikat skupia się wyłącznie na pojazdach połączonych z siecią i sterowanych automatycznie; przypomina, że choć pojazdy połączone z siecią i sterowane automatycznie stanowią jedną z najbardziej obiecujących rewolucji cyfrowych w sektorze, potencjał w zakresie cyfryzacji mają wszystkie rodzaje transportu, zarówno w procesach obsługi, jak i administracji, oraz w całym łańcuchu wartości, od producentów aż po pasażerów i transport towarowy, a także w zakresie koordynacji ze wszystkimi nowymi technologiami wykorzystywanymi w sektorze, takimi jak europejskie globalne systemy nawigacji satelitarnej EGNOS i Galileo, gdzie wyników można oczekiwać w niedalekiej przyszłości; zwraca się do Komisji o skupienie się na transformacji cyfrowej wszystkich rodzajów transportu, w tym usług powiązanych z transportem i turystyką;

zauważa, że proces cyfryzacji nie przyniósł jednakowych korzyści w całym sektorze transportu, co doprowadziło do szkodliwego rozdrobnienia rynku wewnętrznego zarówno między różnymi rodzajami transportu, jak i w obrębie jednego rodzaju; podkreśla, że istnieją znaczne i narastające rozbieżności między państwami członkowskimi w obszarze konkurencyjności transportu i cyfryzacji, występujące także między regionami, przedsiębiorstwami i MŚP; uważa, że opracowanie skoordynowanej strategii cyfryzacji przemysłu dla UE mogłoby zaradzić temu rozdrobnieniu i rozbieżnościom i przyciągnąć inwestycje w projekty cyfrowe; podkreśla, że celem nie powinno być stworzenie kolejnego programu politycznego, lecz prawdziwej, odzwierciedlającej tendencje innowacyjne i potencjał rynku strategii, której wdrażanie podlegałoby ciągłej ocenie;

jest zdania, że strategia cyfryzacji przemysłu przyczyni się do rozwiązania niektórych spośród najpilniejszych problemów w sektorze transportu i turystyki; wzywa w związku z tym Komisję do dalszego popierania cyfryzacji w celu:

a)	poprawy ogólnego bezpieczeństwa, jakości i efektywności środowiskowej sektora transportu;

poprawy powszechnego dostępu do transportu, pozbawionego barier, w tym dla osób starszych i osób o ograniczonych możliwościach poruszania się lub niepełnosprawnych, oraz podnoszenia świadomości istnienia alternatywnych rozwiązań w zakresie mobilności, które oferują pasażerom większy wybór, bardziej przyjazne i spersonalizowane produkty oraz więcej informacji, w całej UE i zarówno w miastach, jak i w słabiej rozwiniętych regionach;

obniżenia kosztów transportu, takich jak koszty utrzymania, a także poprawy efektywności wykorzystania istniejącej przepustowości infrastruktury transportowej (np. jazdy w kolumnie pojazdów, współpracujących inteligentnych systemów transportowych (C-ITS), europejskiego systemu zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS) i usług informacji rzecznej (RIS));

d)	poprawy konkurencyjności dzięki wspieraniu tworzenia nowych podmiotów, zwłaszcza MŚP i przedsiębiorstw typu start-up, tak aby podważyć dotychczasowe monopole;

ułatwienia odpowiedniego i zharmonizowanego egzekwowania przepisów UE dzięki rozwojowi systemów zarządzania ruchem, inteligentnych systemów transportowych, tachografów cyfrowych, elektronicznych systemów opłat itp., oraz stworzenia ram prawnych dostosowanych do nowych realiów, jakie mogą powstać w wyniku stosowania zaawansowanych technologii;

zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla małych i średnich przewoźników i przedsiębiorstw typu start-up, na przykład w sektorze transportu towarowego i logistyki, dzięki uproszczeniu procedur administracyjnych, śledzeniu ruchu i pochodzenia ładunków oraz optymalizacji rozkładów i przepływów ruchu;

g)	dalszej ochrony praw pasażerów, w tym ochrony danych, również w podróżach multimodalnych;

h)	ograniczenia problemów związanych z asymetrią informacji na rynku transportowym;

i)	zwiększenia atrakcyjności i rozwoju branży turystycznej, która pomaga wytworzyć około 10 % europejskiego PKB, oraz branż kreatywnych na obszarach miejskich, wiejskich i oddalonych, na przykład dzięki lepszej integracji usług z zakresu mobilności i turystyki, w tym w mniej znanych kierunkach;

zwraca uwagę, że nieprzerwana i wysokowydajna łączność stanowi warunek wstępny szybkiej, bezpiecznej i niezawodnej łączności między wszystkimi rodzajami transportu i dalszej cyfryzacji sektora transportu; ubolewa z powodu ogromnego rozdrobnienia zasięgu cyfrowego w UE; uważa, że inwestycje w łączność szerokopasmową i sprawiedliwy przydział widma mają kluczowe znaczenie dla cyfryzacji sektora transportu; podkreśla w związku z tym, że potrzebna jest wizja wykraczająca poza poszczególne sektory, obejmująca na przykład elektronikę, telekomunikację, transport i turystykę; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wywiązania się z zobowiązania do zapewnienia tego rodzaju łączności na głównych trasach i węzłach transportowych najpóźniej do 2025 r. oraz do rozpoczęcia działań na rzecz pełnego zasięgu w całej UE;

Stworzenie warunków sprzyjających pomyślnej cyfryzacji przemysłu: infrastruktura, inwestycje, innowacyjność i umiejętności

podkreśla, że strategia cyfryzacji przemysłu niesie ze sobą możliwości rozwoju innowacji, efektywności i zrównoważonych technologii poprawiających konkurencyjność i modernizujących bazę przemysłową UE oraz usuwających przeszkody dla rozwoju rynku cyfrowego; podkreśla, że zintegrowana cyfryzacja przemysłu musi przebiegać w warunkach, które wyraźnie jej sprzyjają, od przyszłościowej infrastruktury cyfrowej najwyższej klasy, badań i rozwoju oraz otoczenia przyjaznego dla inwestycji po odpowiednie, aktualne, korzystne dla innowacji ramy regulacyjne, pogłębiony jednolity rynek cyfrowy, wysoki poziom umiejętności i przedsiębiorczości oraz nasilony dialog społeczny;

10.

podkreśla potrzebę zwiększenia inwestycji publicznych i prywatnych w szybką łączność, np. z wykorzystaniem technologii 5G, sieci światłowodowych oraz infrastruktury nawigacji i łączności satelitarnej, w celu zapewnienia solidnej infrastrukturalnej podstawy cyfrowej na obszarach miejskich i przemysłowych; zwraca uwagę na znaczenie harmonizacji w obszarze przydzielania widma, mającej na celu zwiększenie zapotrzebowania na łączność i poprawę przewidywalności otoczenia inwestycyjnego sieci; zwraca uwagę na potrzebę uzyskania pozycji lidera w zakresie cyfrowych łańcuchów wartości w przemyśle i kluczowych technologii, takich jak sieci 5G, technologie kwantowe, wysokowydajne technologie obliczeniowe, sztuczna inteligencja, chmura obliczeniowa, analityka dużych zbiorów danych, internet rzeczy, robotyka, automatyzacja (w tym wysoko zautomatyzowane prowadzenie pojazdów) i technologia zdecentralizowanej księgi rachunkowej; w związku z tym popiera dokumenty robocze Komisji towarzyszące jej komunikatowi;

11.

dostrzega możliwości i wyzwania, jakie niesie ze sobą cyfryzacja przemysłu; zauważa pozytywne efekty cyfryzacji przemysłu wynikające z większej elastyczności organizacji pracy, dzięki czemu można zapewnić lepszą równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, rozszerzyć możliwości wyboru dzięki telepracy, a mieszkańcom obszarów wiejskich i odizolowanych umożliwić uczestnictwo w rynku pracy (pod warunkiem, że dysponują oni odpowiednią infrastrukturą), co przyczynia się do wzrostu gospodarczego; dostrzega jednocześnie, że wynikająca z cyfryzacji tendencja do zwiększonej elastyczności może zwiększyć ryzyko niestabilnego i niepewnego zatrudnienia; podkreśla, że nowe formy pracy nie mogą być wykorzystywane do obchodzenia obowiązującego prawa pracy i prawa socjalnego w odniesieniu do ochrony praw pracowniczych i praw konsumenta; podkreśla, że tradycyjny przemysł i przedsiębiorstwa w gospodarce platformowej muszą mieć takie same warunki działania;

12.

odnotowuje, że transformacja cyfrowa w sektorach transportu i turystyki, zwłaszcza rozwój gospodarki na żądanie i gospodarki społecznościowej, w znacznym stopniu przyczynia się do zmiany zachowań pasażerów i konsumentów w kwestii mobilności i turystyki, a także stwarza potrzebę dostosowania infrastruktury; zachęca Komisję do oceny skutków cyfryzacji usług transportu, mobilności i usług turystycznych, ze szczególnym naciskiem na zachowanie i wybory użytkowników tych usług, oraz do dalszego uwalniania potencjału tej zmiany społecznej;

13.

odnotowuje, że rosnąca cyfryzacja w obszarze dystrybucji biletów podróżnych oznacza więcej informacji łatwo dostępnych dla konsumentów w internecie, lecz jednocześnie coraz trudniej jest porównywać oferty; uważa, że z tego względu należy poprawić przejrzystość i zabezpieczenia neutralności w dystrybucji, zwłaszcza jeżeli chodzi o dystrybucję internetową, tak aby konsumenci mogli dokonywać świadomych wyborów na podstawie wiarygodnych informacji obejmujących nie tylko cenę, lecz również inne parametry, w tym jakość obsługi i oferty dodatkowe; uważa, że taka przejrzystość przyczyni się zarówno do promowania konkurencji, jak i zapewni wsparcie rozwoju transportu multimodalnego;

14.

uważa, że cyfryzacja powinna zapewnić konsumentom większy wybór, łatwiejsze w obsłudze i spersonalizowane produkty oraz więcej informacji, szczególnie na temat jakości produktów lub usług;

15.

zaznacza, że wpływ barier językowych na przemysł i jego cyfryzację nie został wystarczająco uwzględniony ani oceniony w dokumentach poświęconych rynkowi cyfrowemu; pilnie wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania rozwoju technologii językowych, które wraz z cyfryzacją przemysłu zmniejszą fragmentację europejskiego rynku;

16.

podkreśla, że szczególne wsparcie „analogowej” wielojęzyczności w Europie jest korzystne zarówno dla cyfryzacji przemysłu europejskiego, jak i dla nauczania wszechstronnych umiejętności cyfrowych; z tego względu podkreśla, że należy poświęcić znacznie więcej uwagi badaniom podstawowym w dziedzinie inteligentnego tłumaczenia statystycznego wspomaganego maszynowo i uczącego się oprogramowania;

17.

podkreśla, że regiony muszą skupić się na swoich mocnych stronach w zakresie produktywności i pobudzać ich rozwój przez inteligentną specjalizację, inteligentne łańcuchy i klastry; jest przekonany, że klastry oraz synergie między MŚP, podmiotami przemysłowymi i społecznymi, sektorem rzemiosła, przedsiębiorstwami typu start-up, podmiotami akademickimi, ośrodkami badawczymi, organizacjami konsumentów, sektorem kreatywnym, instytucjami finansowymi i innymi zainteresowanymi stronami mogą stanowić udane modele sprzyjające rozwojowi produkcji cyfrowej i innowacji; sprzyja badaniom, innowacjom i spójności strukturalnej w UE; podkreśla znaczenie akceleratorów i kapitału wysokiego ryzyka dla wsparcia rozwoju przedsiębiorstw typu start-up; zwraca uwagę, jak istotne jest wykorzystanie cyfryzacji do rozwoju innowacji w dziedzinie modeli biznesowych, takich jak systemy „pay-per-output” i masowa personalizacja;

18.

uważa, że szczególną uwagę należy poświęcić specyficznym problemom, przed którymi stają MŚP w sytuacji, gdy względne korzyści wynikające z działań na rzecz cyfryzacji pod względem efektywności energetycznej i zasobooszczędności oraz wydajności produkcji, byłyby najwyższe; opowiada się za wzmocnieniem stowarzyszeń MŚP i podejmowanych przez nie działań informacyjnych za pośrednictwem programów cyfryzacji, rozwojem ośrodków nauk stosowanych ze szczególnym uwzględnieniem cyfryzacji oraz współfinansowaniem prowadzonych przez MŚP własnych działań badawczo-rozwojowych; uważa, że należy zwrócić uwagę na własność danych i dostęp do danych oraz na opracowanie europejskiego programu cyfrowego przygotowania zawodowego;

19.

z zadowoleniem przyjmuje utworzenie platformy inteligentnej specjalizacji na rzecz modernizacji przemysłu, a w szczególności wniosek Komisji zawarty w planie działania na rzecz cyfryzacji przemysłu, dotyczący utworzenia sieci centrów kompetencji i centrów innowacji cyfrowych w celu nasilenia cyfryzacji przemysłu i innowacji cyfrowych na rzecz MŚP we wszystkich regionach; zauważa, że nie należy pomijać pod tym względem sektora rzemiosła; wzywa Komisję, aby w szczególności dążyła do ustanowienia centrów innowacji cyfrowych oraz centrów kompetencji cyfrowych w regionach europejskich cechujących się niższym poziomem cyfryzacji; wzywa Komisję do zwiększenia środków finansowych przeznaczonych na centra innowacji cyfrowych w różnych instrumentach europejskich (programie „Horyzont 2020”, funduszach strukturalnych itp.), do wsparcia wysiłków i strategii państw członkowskich mających na celu rozwój krajowej sieci centrów innowacji cyfrowych oraz do zastanowienia się nad wypróbowaniem podejścia przewidującego „poletko doświadczalne”, w którym w kontrolowanym otoczeniu obowiązujące przepisy nie będą blokować międzysektorowych eksperymentów; apeluje do państw członkowskich o wzmocnienie współpracy transnarodowej między centrami innowacji cyfrowych; jest zdania, że wyznaczone centra innowacji cyfrowych powinny specjalizować się w innowacjach cyfrowych w przemyśle, pomagających w przezwyciężeniu wyzwań społecznych, przed którymi stoi Europa; uważa w związku z tym, że finansowanie z programu „Horyzont 2020” na rzecz centrów innowacji cyfrowych można by połączyć z finansowaniem z tego programu przeznaczonym na przezwyciężanie wyzwań społecznych; odnotowuje możliwość wprowadzenia voucherów innowacyjnych ICT dla MŚP w zakresie uzyskiwania porad, wymiany najlepszych praktyk oraz wiedzy specjalistycznej oferowanej przez centra innowacji cyfrowych;

20.

zwraca uwagę na istotną rolę miast i samorządów lokalnych w rozwijaniu nowych modeli biznesowych i zapewnianiu infrastruktury cyfrowej i wsparcia dla MŚP oraz innych podmiotów przemysłowych, a także na ogromne możliwości, jakie otwierają przed miastami innowacje cyfrowe w przemyśle, np. dzięki bezodpadowej produkcji lokalnej, ściślejszej integracji produkcji przemysłowej z miejscową i miejską logistyką i transportem oraz w zakresie produkcji i zużycia energii, działalności produkcyjnej i druku 3D; uważa, że miasta również powinny mieć dostęp do centrów innowacji cyfrowych; zwraca się do Komisji o zapoznanie się z lokalnymi, krajowymi i międzynarodowymi najlepszymi praktykami oraz o pobudzanie ich wymiany; z zadowoleniem przyjmuje publikację europejskiego rankingu wsparcia przedsiębiorczości cyfrowej w miastach (European Digital City Index) oraz inicjatywy promowania interoperacyjności danych i systemów między europejskimi miastami; zauważa, że pewną rolę w tym zakresie odgrywa inicjatywa dotycząca inteligentnych miast; podkreśla pozytywne doświadczenia regionalnych forów doradczych;

21.

zwraca uwagę na rolę, jaką zamówienia publiczne i wymogi prawne dotyczące rejestracji przedsiębiorstw oraz sprawozdawczości w zakresie działalności gospodarczej lub ujawniania informacji mogą odegrać w rozwoju nowych technologii cyfrowych w przemyśle; zwraca się do Komisji o rozważenie, w jaki sposób zamówienia publiczne można wykorzystać jako mechanizm pobudzania innowacji; zwraca się do Komisji o uwzględnienie w programie sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT) kontroli zgodności z gospodarką cyfrową, aby zapewnić aktualność regulacji na potrzeby realiów cyfrowych, oraz o ułatwienie wymiany najlepszych praktyk między organami publicznymi w zakresie zastosowania kryteriów innowacji w przetargach publicznych; zaleca szybsze dostosowanie otoczenia prawnego i technologicznego, np. wprowadzenie protokołu IPv6, do potrzeb cyfryzacji przemysłu i upowszechnienia internetu rzeczy;

22.

podkreśla znaczenie, jakie uruchomienie wystarczającego finansowania publicznego i prywatnego ma dla cyfryzacji przemysłu europejskiego, przy lepszym wykorzystaniu Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS); uważa, że należy je znacznie podnieść, a inwestycje publiczne w infrastrukturę cyfrową powinny ulec radykalnemu zwiększeniu; podkreśla kluczowe znaczenie finansowania za pośrednictwem platform prywatnych i platform społecznościowych; zwraca się do Komisji o ustanowienie finansowego okrągłego stołu ds. cyfryzacji przemysłu, który będzie analizował te zagadnienia i przedstawiał wnioski dotyczące innowacyjnego finansowania; ubolewa, że zasoby przeznaczone w budżecie UE na politykę cyfrową są zbyt skromne, by wywrzeć realny wpływ; dostrzega konieczność pobudzenia gospodarki europejskiej przez produktywne inwestycje; uważa, że dostępność istniejących europejskich instrumentów finansowych, takich jak europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne i „Horyzont 2020”, powinna zagwarantować osiągnięcie tego celu; jest zdania, że połączenie tych funduszy powinno odbywać się w sposób zgodny z regulacjami dotyczącymi zasobów krajowych i zasad pomocy państwa; dostrzega rolę, jaką odgrywają partnerstwa publiczno-prywatne i wspólne przedsięwzięcia;

23.

apeluje do państw członkowskich, aby w celu wsparcia skutecznej cyfryzacji przemysłu zapewniły zachęty podatkowe dla przedsiębiorstw wdrażających cyfrowe i inteligentne systemy produkcji;

Utrzymanie europejskiego przywództwa w dziedzinie technologii i bezpieczeństwo cyfryzacji przemysłu: fuzje i przejęcia, bezpieczeństwo cybernetyczne, przepływy danych, normalizacja

24.

dostrzega bezwzględną konieczność wzmocnienia badań i rozwoju; apeluje do Komisji o wsparcie zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych działań badawczo-rozwojowych oraz sprzyjanie sieciom innowacji i współpracy między przedsiębiorstwami typu start-up, podmiotami korporacyjnymi o ugruntowanej pozycji, MŚP, uniwersytetami itd. w ekosystemie cyfrowym; zwraca się do Komisji, by przeanalizowała, w jaki sposób zmaksymalizować transfer na rynek wyników badań prowadzonych w ramach programu „Horyzont 2020” i ich wykorzystanie przez europejskie firmy; zwraca się do Komisji o zwiększenie w ramach programu „Horyzont 2020” wskaźnika projektów badawczych, których efektem są patenty i prawa własności intelektualnej, oraz o złożenie sprawozdania w tej sprawie;

25.

podkreśla, że ważne jest zabezpieczenie wrażliwych europejskich technologii i wiedzy eksperckiej, stanowiących podstawę przyszłej siły przemysłowej i odporności gospodarczej; zwraca uwagę na potencjalne zagrożenia związane ze strategicznymi stymulowanymi przez państwo i politykę przemysłową bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi (BIZ), zwłaszcza przez przedsiębiorstwa państwowe w drodze fuzji i przejęć; podkreśla, że jeśli chodzi o BIZ, niektórzy inwestorzy zewnętrzni wykazują coraz większe zainteresowanie pozyskiwaniem wrażliwych europejskich technologii w drodze fuzji i przejęć; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji zakładającą analizowanie doświadczeń komitetu ds. inwestycji zagranicznych w Stanach Zjednoczonych (CFIUS); podkreśla, że równy dostęp do rynku dla inwestycji należy wprowadzać przez ustanowienie zasad globalnych;

26.

podkreśla, że rozwój sytuacji w dziedzinie automatyzacji, robotyki, zastosowania sztucznej inteligencji w produkcji, a także głęboka integracja komponentów technicznych różnego pochodzenia rodzą nowe pytania dotyczące odpowiedzialności za produkty i obiekty produkcyjne; wzywa Komisję do jak najszybszego sprecyzowania przepisów dotyczących bezpieczeństwa i odpowiedzialności w odniesieniu do systemów działających autonomicznie, w tym warunków testowania;

27.

dostrzega, że otwartość i łączność mogą mieć również skutki pod względem podatności na ataki cybernetyczne, sabotaż, manipulacje danymi lub szpiegostwo przemysłowe i podkreśla w związku z tym znaczenie wspólnego europejskiego podejścia do bezpieczeństwa cybernetycznego; dostrzega potrzebę podnoszenia wiedzy na temat poprawy bezpieczeństwa cybernetycznego; uznaje odporność cybernetyczną za podstawowy obowiązek liderów biznesu, a także krajowych i europejskich decydentów zajmujących się polityką przemysłową i bezpieczeństwem; uważa, że producenci są odpowiedzialni za zapewnienie standardów ochrony i bezpieczeństwa cybernetycznego jako najważniejszych parametrów projektu we wszystkich innowacjach cyfrowych, zgodnie z najnowszą dostępną technologią i zasadami bezpieczeństwa już w fazie projektowania i bezpieczeństwa zapewnianego domyślnie, lecz pod pewnymi warunkami i po spełnieniu pewnych kryteriów producentów można zwolnić z tej odpowiedzialności; zwraca uwagę, że wymagania w zakresie bezpieczeństwa cybernetycznego dotyczące internetu rzeczy i standardów bezpieczeństwa informatycznego, np. oparte na architekturze referencyjnej RAMI4.0 i ICS, wzmocniłyby europejską odporność cybernetyczną; uważa, że europejskie organy normalizacyjne mają szczególną rolę do odegrania w tym obszarze i że nie powinny być odsuwane na boczny tor; apeluje do Komisji o przeanalizowanie różnych modeli wspierania bezpieczeństwa cybernetycznego w internecie rzeczy; wzywa jednak instytucje publiczne, aby traktowały wymogi bezpieczeństwa cybernetycznego jako obowiązkowe w zamówieniach publicznych dotyczących sprzętu informatycznego i produktów z zakresu internetu rzeczy; uważa, że duże znaczenie mają kontrole bezpieczeństwa cybernetycznego oraz porady oferowane MŚP w związku z ich cyfrowymi produktami przemysłowymi; jest zdania, że wymiana najlepszych praktyk między państwami członkowskimi UE może ułatwić osiągnięcie europejskiej odporności cybernetycznej w tym zakresie;

28.

uważa, że powinny istnieć wspólne kryteria odnoszące się do infrastruktury krytycznej i jej bezpieczeństwa cyfrowego oraz że dyrektywa UE w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji stanowi pierwszy krok w kierunku osiągnięcia wspólnego wysokiego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych w Unii; wzywa Komisję, aby nalegała na spójną i terminową transpozycję tej dyrektywy przez państwa członkowskie; podkreśla potrzebę wzmocnienia roli, jaką organy zarządzające, o których mowa w dyrektywie w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji, odgrywają w budowie zaufania do przyszłych technologii; zauważa, że mechanizmy monitorowania zagrożeń cybernetycznych i wykrywania potencjalnych zagrożeń należy uznać za istotne dla bezpieczeństwa sektorów cyfrowych UE, przy czym szczególny nacisk należy położyć na ochronę MŚP i konsumentów;

29.

podkreśla, że specjalną uwagę należy zwrócić na kwestie gromadzenia danych i informacji przemysłowych lub związanych z produkcją oraz dostępu do nich; zwraca uwagę, że w związku z tym szczególny nacisk należy położyć na zasady suwerenności danych, otwartego i znormalizowanego dostępu do danych oraz ich dostępności, na wzmocnienie innowacyjności i produktywności, nowe usługi i modele biznesowe oraz możliwość prowadzenia kontroli bezpieczeństwa, przy jednoczesnym umożliwieniu uczciwej konkurencji; podkreśla, że nowe formy regulacji dotyczących własności danych i dostępu do danych muszą być bardzo starannie przemyślane i mogą zostać wprowadzone dopiero po szerokich konsultacjach z wszystkimi zainteresowanymi stronami; jest zdania, że należy chronić i zabezpieczać innowacyjność oraz prywatność pracowników i konsumentów zgodnie z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych; podkreśla ponadto, że należy propagować obowiązek ujawniania informacji oraz dostęp do informacji ze względu na interes publiczny i cele naukowe; odnotowuje w związku z tym wniosek Komisji dotyczący gospodarki opartej na danych, mający promować wspólny europejski rynek danych; jest zdania, że w trwającej debacie dotyczącej zasad postępowania z danymi konieczne jest podkreślenie dwóch zasadniczych aspektów z myślą o wspieraniu rozwoju rozwiązań technicznych na rzecz wiarygodnej identyfikacji i wymiany danych, tj. z jednej strony standardowych zapisów umownych, a z drugiej strony wprowadzenia kontroli pod kątem wykrywania nieuczciwości w stosunkach umownych B2B;

30.

podkreśla, że europejska inicjatywa dotycząca przetwarzania w chmurze wraz z wnioskiem ustawodawczym w sprawie swobodnego przepływu danych, mające na celu usunięcie nieuzasadnionych ograniczeń związanych z danymi dotyczącymi lokalizacji mogą przyczynić się do dalszego przyspieszenia procesu cyfryzacji przemysłu europejskiego, zwłaszcza MŚP i przedsiębiorstw typu start-up, oraz zapobiec rozdrobnieniu jednolitego rynku UE; wzywa Komisję do monitorowania przyjęcia i spójnego wdrożenia europejskiej inicjatywy dotyczącej przetwarzania w chmurze, aby umożliwić uczciwy, szybki, budzący zaufanie i płynny przepływ danych i ich wykorzystywanie; przypomina Komisji o podjętym w komunikacie zobowiązaniu do przedstawienia wniosku ustawodawczego w sprawie swobodnego przepływu danych w UE w celu wyeliminowania nieuzasadnionych wymogów dotyczących lokalizacji w krajowych przepisach ustawowych lub wykonawczych bądź zapobiegania wprowadzeniu takich wymogów;

31.

wyraża głębokie przekonanie, że zwłaszcza w sektorze transportu otwarte dane, duże zbiory danych i analiza danych pozostają niezbędnymi elementami pozwalającymi osiągnąć najpełniejsze korzyści wynikające z jednolitego rynku cyfrowego i wspierać innowacje; ubolewa, że inicjatywy na rzecz ułatwienia przepływu danych pozostają rozproszone; podkreśla, że konieczna jest większa pewność prawa, zwłaszcza w odniesieniu do kwestii własności i odpowiedzialności, przy czym za punkt wyjścia należy przyjąć poszanowanie prywatności i ochronę danych;

32.

dostrzega potencjał cyfryzacji przemysłu do celów pozyskiwania danych sektorowych, a także do celów zarządzania przez organy publiczne i publiczno-prywatne oraz uczestników rynku;

33.

podkreśla rolę, jaką odgrywa uwzględnianie zasady otwartego charakteru architektury w projektowaniu komponentów cyfrowych;

34.

zdaje sobie sprawę, jak ważna jest ochrona wiedzy fachowej, jeśli chodzi o wymianę i łączenie komponentów cyfrowych w przemyśle, a jednocześnie zachowanie i wykorzystywanie możliwości poszerzania interoperacyjności i łączności pomiędzy użytkownikami końcowymi;

35.

podkreśla, że europejskie przywództwo w cyfryzacji przemysłu wymaga solidnej strategii normalizacyjnej koordynowanej z państwami członkowskimi i Komisją i obejmującej interoperacyjność w sektorze cyfrowym; podkreśla istotną rolę i szczególny charakter europejskich organów normalizacyjnych, z ich integrującym i opartym na konsensusie podejściem, włączającym zainteresowane grupy społeczne, a w szczególności MŚP; wzywa Komisję do propagowania rozwoju standardów otwartych i z zadowoleniem przyjmuje jej zamiar zapewnienia dostępu do patentów koniecznych do spełnienia norm na sprawiedliwych, rozsądnych i niedyskryminujących warunkach (FRAND), a także efektywnego udzielania odpowiednich licencji, oraz uznaje, że ma to zasadnicze znaczenie dla promowania innowacji oraz działalności badawczo-rozwojowej w UE; uważa, że gospodarka o obiegu zamkniętym może stanowić istotny czynnik stymulujący spójną normalizację przepływów komunikacyjnych w przemysłowych łańcuchach wartości; apeluje o przyjęcie poprzez europejskie organizacje normalizacyjne (CEN, CENELEC i ETSI) ogólnounijnego skoordynowanego stanowiska wobec forów i konsorcjów międzynarodowych; uważa, że pożądane jest dążenie do globalnych i powszechnych norm, lecz podkreśla również gotowość do opracowywania norm europejskich, w przypadku gdyby współpraca międzynarodowa na forach normalizacyjnych nie okazała się konstruktywna; uważa, że interoperacyjność jest niezbędna, w szczególności w dziedzinie internetu rzeczy, dla zagwarantowania, że rozwój nowych technologii zwiększy możliwości oferowane konsumentom, którzy nie powinni być uzależnieni od kilku konkretnych dostawców;

36.

podkreśla, że bariery handlowe w dziedzinie cyfryzacji utrudniają międzynarodową działalność europejskiego przemysłu i szkodzą europejskiej konkurencyjności; uważa, że umowy o sprawiedliwym handlu między UE a państwami trzecimi mogą wnosić istotny wkład we wspólne międzynarodowe zasady w dziedzinie ochrony danych, przepływu danych, korzystania z danych i normalizacji;

Wymiar społeczny: umiejętności, edukacja i innowacje społeczne

37.

uważa, że konieczne jest nasilenie działań w zakresie kształcenia, opodatkowania i systemów zabezpieczenia społecznego w celu uwzględnienia skutków przekształceń w naszych europejskich modelach społecznych i gospodarczych; podkreśla, że transformacja cyfrowa przemysłu wywiera wielki wpływ na kwestie społeczne, od zatrudnienia, warunków pracy i praw pracowniczych po edukację i zdobywanie umiejętności, e-zdrowie, ochronę środowiska i zrównoważony rozwój; podkreśla, że należy dążyć do zapewnienia bezpieczeństwa w związku z tą zmianą; wzywa Komisję do przeprowadzenia odpowiedniej oceny i uwzględnienia społecznych skutków cyfryzacji przemysłu oraz, stosownie do sytuacji, do zaproponowania kolejnych środków służących eliminacji przepaści cyfrowej i promowaniu integracyjnego społeczeństwa cyfrowego, przy jednoczesnym wspieraniu konkurencyjności Europy;

38.

przypomina, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zdefiniował pojęcie „pracownika” na podstawie stosunku pracy cechującego się pewnymi kryteriami takimi jak podporządkowanie, wynagrodzenie i charakter pracy (12); wzywa do zapewnienia pewności prawa odnośnie do tego, co stanowi istotę zatrudnienia na cyfrowym rynku pracy, tak aby zapewnić przestrzeganie prawa pracy i prawa socjalnego; stwierdza, że w oparciu o zasadę pierwszeństwa faktów wszystkich pracowników w gospodarce platformowej można podzielić na pracowników zatrudnionych i osoby samozatrudnione, i niezależnie od rodzaju umowy należy ich odpowiednio sklasyfikować;

39.

podkreśla, że kształcenie, szkolenie i uczenie się przez całe życie stanowią podstawę spójności społecznej w społeczeństwie cyfrowym; podkreśla, że w Europie może powstać przepaść cyfrowa pod tym względem; wzywa do wprowadzenia gwarancji umiejętności, po konsultacji z partnerami społecznymi i przy ich udziale, oraz wzywa państwa członkowskie, by znalazły sposoby zaspokojenia potrzeb obywateli w zakresie ustawicznego szkolenia, przekwalifikowania, podnoszenia kwalifikacji i uczenia się przez całe życie w celu zapewnienia płynnego przejścia do inteligentnej gospodarki; podkreśla znaczenie, jakie ma propagowanie i uznawanie umiejętności cyfrowych, oraz znaczenie nowej tendencji do nabywania umiejętności z różnych dziedzin; uważa, że pracodawcy powinni korzystać z Europejskiego Funduszu Społecznego do celów takich szkoleń oraz w celu promowania – we współpracy z przemysłem i partnerami społecznymi – zestawu narzędzi cyfrowych na potrzeby podnoszenia umiejętności; z zadowoleniem przyjmuje opracowanie materiałów dydaktycznych i programów nauczania dotyczących poszczególnych sektorów; zwraca się do Komisji o przeanalizowanie możliwości ustanowienia systemu certyfikacji programów kształcenia ustawicznego w dziedzinie umiejętności cyfrowych,

40.

podkreśla, że umiejętności cyfrowe muszą zostać włączone do krajowych programów nauczania; zauważa, że w dążeniu do tego celu należy nadal rozwijać przykłady inicjatyw wspieranych przez Agencję Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA), takie jak europejski miesiąc bezpieczeństwa cybernetycznego i europejskie wyzwanie dotyczące bezpieczeństwa cybernetycznego; podkreśla znaczenie specjalistycznego kształcenia nauczycieli w zakresie umiejętności cyfrowych oraz konieczność nauczania tych umiejętności wszystkich dzieci; apeluje do państw członkowskich o zapewnienie, aby wszystkie szkoły były wyposażone w sieci Wi-Fi i nowoczesny sprzęt informatyczny; zauważa, że istotną rolę odgrywa również kodowanie; apeluje o wymianę najlepszych praktyk między państwami członkowskimi, aby uczyły się one na podstawie utrwalonych praktyk, np. programu Fit4Coding, inicjatyw akademii cyfrowych, programów e-uczenia się czy szkół programowania, takich jak Webforce3; apeluje do Komisji, aby promowała włączenie badania umiejętności cyfrowych do programów oceny IGCU/Pisa w celu umożliwienia konkurencji i porównań między państwami członkowskimi UE; apeluje do państw członkowskich, aby we współpracy z Komisją określiły interdyscyplinarne programy badań mające na celu integrację szeregu kompetencji, np. IT, z zarządzaniem przedsiębiorstwem lub inżynierią i nauką o danych; podkreśla, że wszystkie państwa członkowskie UE powinny opracować kompleksowe krajowe strategie w zakresie umiejętności cyfrowych, ze wskazaniem celów, tak jak zachęcała je do tego Komisja; wskazuje na ważną rolę, jaką mogą odegrać partnerzy społeczni i inne zainteresowane strony w opracowaniu i wdrażaniu takich strategii; odnotowuje, że dotychczas tylko połowa państw członkowskich UE utworzyła krajowe koalicje na rzecz cyfrowych miejsc pracy; zwraca uwagę, że specjalna linia budżetowa wspierająca działalność koalicji na rzecz umiejętności cyfrowych i zatrudnienia ułatwiłaby upowszechnianie informacji i inne działania;

41.

podkreśla, jak ważne jest inwestowanie w cyfryzację szkoleń zawodowych i sektora rzemiosła; zwraca uwagę, że umiejętności cyfrowe należy także łączyć z umiejętnościami technicznymi oraz promowaniem kształcenia w zakresie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM), a także promowaniem umiejętności miękkich, takich jak komunikacja, koordynacja zespołowa i myślenie międzysektorowe;

42.

domaga się uwzględniania aspektu płci we wszystkich inicjatywach cyfrowych po to, aby trwająca transformacja cyfrowa stała się również czynnikiem sprzyjającym równouprawnieniu płci; podkreśla potrzebę podjęcia odpowiednich działań w celu eliminacji poważnego zróżnicowania sytuacji kobiet i mężczyzn w sektorze ICT, gdyż ma to podstawowe znaczenie dla długoterminowego wzrostu gospodarczego i dobrobytu Europy;

43.

dostrzega potencjał cyfryzacji, jeśli chodzi o dostępność usług społecznych oraz innych usług publicznych, a także włączenie osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej mobilności do rynku pracy; w związku z tym podkreśla w szczególności znaczenie telepracy;

44.

zwraca uwagę, że – jak dowodzi inicjatywa Europeana – cyfryzacja dzieł europejskich stwarza istotną szansę na poprawę ich dostępności, dystrybucji i promocji, oraz że innowacje cyfrowe mogą stać się czynnikiem, który zrewolucjonizuje sposób wystawiania i udostępniania dóbr kultury; podkreśla, że ważne jest promowanie w szczególności wykorzystania technologii 3D do gromadzenia danych i odtwarzania zniszczonych dóbr kultury i dziedzictwa kulturowego; podkreśla konieczność zapewnienia środków finansowych na cyfryzację, konserwację i udostępnianie online europejskiego dziedzictwa kulturowego;

45.

ubolewa nad faktem, że dostęp osób niepełnosprawnych do obiektów historycznych i kulturalnych jest często utrudniony, oraz zwraca uwagę na możliwości, jakie stwarza solidniejsza cyfrowa platforma kultury, jeśli chodzi o zwiększenie uczestnictwa oraz dostępności wydarzeń kulturalnych oraz obiektów i artefaktów kultury w całej Europie bez względu na lokalizację geograficzną;

46.

zachęca do badań i rozwoju technologii wspomagających, które można by wykorzystać jako nowe produkty przemysłowe służące integracji osób niepełnosprawnych;

47.

opowiada się za wprowadzeniem regularnej wymiany najlepszych praktyk, przeglądem postępów co pół roku oraz opracowaniem zaleceń w zakresie cyfryzacji przemysłu;

o o

48.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz państwom członkowskim.

(1) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0009.

(2) Dz.U. C 199 E z 7.7.2012, s. 131.

(3) Dz.U. C 236 E z 12.8.2011, s. 57.

(4) Dz.U. C 236 E z 12.8.2011, s. 41.

(5) Dz.U. C 482 z 23.12.2016, s. 89.

(6) Dz.U. C 468 z 15.12.2016, s. 19.

(7) Dz.U. C 93 z 9.3.2016, s. 120.

(8) Dz.U. C 332 E z 15.11.2013, s. 22.

(9) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0486.

(10) Dz.U. C 81 E z 15.3.2011, s. 45.

(11) Dz.U. C 236 E z 12.8.2011, s. 24.

(12) Zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-596/12, pkt 17 i wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-232/09, pkt 39.

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/177

P8_TA(2017)0242

Odporność jako priorytet strategiczny działań zewnętrznych UE

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie odporności jako strategicznego priorytetu działań zewnętrznych UE (2017/2594(RSP))

(2018/C 307/28)

Parlament Europejski,

—	uwzględniając art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz art. 208, art. 210 i art. 214 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

—	uwzględniając globalną strategię UE na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (EUGS) opublikowaną w czerwcu 2016 r.,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 października 2012 r. pt. „Podejście UE do kwestii odporności: wyciąganie wniosków z kryzysu bezpieczeństwa żywnościowego” (COM(2012)0586) oraz dokument roboczy służb Komisji z dnia 19 czerwca 2013 r. pt. „Plan działania na rzecz odporności w krajach narażonych na kryzys na lata 2013–2020” (SWD(2013)0227),

—	uwzględniając konkluzje Rady z dnia 28 maja 2013 r. w sprawie podejścia UE do kwestii odporności,

—	uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ 70/1 przyjętą dnia 25 września 2015 r. pt. „Przekształcamy nasz świat: program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030”,

—	uwzględniając decyzję konferencji stron 1/CP.21 związaną z wejściem w życie porozumienia paryskiego w sprawie zmian klimatu,

—	uwzględniając ramy z Sendai dotyczące ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych w latach 2015–2030, przyjęte na 3. Światowej Konferencji ONZ na temat Ograniczania Ryzyka Klęsk Żywiołowych, która odbyła się w dniach 14–18 marca 2015 r. w Sendai (Japonia),

—	uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 16 czerwca 2016 r. pt. „Plan działania w sprawie ram z Sendai dotyczących ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych w latach 2015–2030: podejście oparte na ryzyku klęsk żywiołowych dla wszystkich strategii politycznych UE” (SWD(2016)0205),

—	uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego ONZ z dnia 23 sierpnia 2016 r. w sprawie wyników Światowego Szczytu Humanitarnego (A/71/353),

—	uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 kwietnia 2016 r. pt. „Godne życie: przejście od uzależnienia od pomocy do samodzielności – Przymusowe wysiedlenie a rozwój” (COM(2016)0234),

—

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje, w szczególności z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie podejścia UE do kwestii odporności i działań zmniejszających ryzyko związane z klęskami żywiołowymi w krajach rozwijających się: wyciąganie wniosków z kryzysu bezpieczeństwa żywnościowego (1), z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie przygotowań do Światowego Szczytu Humanitarnego: wyzwania i szanse w zakresie pomocy humanitarnej (2) oraz z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie przeglądu Konsensusu europejskiego w sprawie rozwoju (3),

—	uwzględniając skierowane do Komisji pytanie w sprawie odporności jako strategicznego priorytetu działań zewnętrznych UE (O-000033/2017 – B8-0313/2017),

—	uwzględniając projekt rezolucji Komisji Rozwoju,

—	uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

mając na uwadze, że – według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) – 1,6 mld ludzi mieszka w 56 państwach uznanych za niestabilne (4); mając na uwadze, że sytuacje niestabilne są w znacznej mierze powodowane przez człowieka; mając na uwadze, że sytuacje niestabilne zwiększają podatność ludności na zagrożenia z powodu różnych czynników, w tym takich jak konflikt i brak bezpieczeństwa, brak dostępu do opieki zdrowotnej, przymusowe wysiedlenia, skrajne ubóstwo, brak bezpieczeństwa żywnościowego, wstrząsy gospodarcze, niewłaściwe sprawowanie rządów i słabość instytucji, korupcja i bezkarność oraz klęski żywiołowe nasilone pod wpływem zmiany klimatu; mając na uwadze, że odporność ma szczególne znaczenie w sytuacjach niestabilności, które OECD definiuje w pięciu różnych wymiarach, lecz wzajemnie powiązanych wymiarach: gospodarczym, środowiskowym, politycznym, związanym z bezpieczeństwem i społecznym;

mając na uwadze, że koncepcję odporności stosuje się w politykach UE i innych organizacji międzynarodowych od wielu lat i że jej zakres zastosowania wydaje się rozszerzać; mając na uwadze, że w konkluzjach Rady z 2013 r. w sprawie odporności jest ona rozumiana jako „zdolność indywidualnych osób, gospodarstw domowych, wspólnoty, państwa lub regionu do przygotowania się na przetrwanie napięć i gwałtownych zmian bez naruszania długoterminowych szans na rozwój, zdolność do dostosowania się do nich, a także do szybkiej odbudowy po takich wydarzeniach”;

mają na uwadze, że zgodnie z globalną strategią UE na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (EUGS) „odporność państw i społeczeństw na wschód i na południe od UE” jest jednym z pięciu priorytetów działań zewnętrznych UE i że jest to „zdolność państw i społeczeństw do reformowania się, a tym samym przeciwstawiania się wewnętrznym i zewnętrznym kryzysom oraz odbudowa po nich”; mając na uwadze, że zgodnie z EUGS „odporne społeczeństwo, które cechuje stabilna demokracja, zaufanie do instytucji oraz zrównoważony rozwój, leży u podstaw odpornego państwa”;

mając na uwadze, że w EUGS określono również, iż UE przyjmie „wspólne podejście do realizowanych polityk w zakresie pomocy humanitarnej, rozwoju, migracji, handlu, inwestycji, infrastruktury, edukacji, zdrowia i badań” oraz będzie m.in. działać na rzecz dostosowanych do potrzeb polityk mających na celu wsparcie rządów odpowiedzialnych i sprzyjających włączeniu społecznemu, propagowanie praw człowieka, promowanie zakładającego lokalną odpowiedzialność i opartego na prawach podejścia do reformy sektora wymiaru sprawiedliwości, bezpieczeństwa i obrony, pomoc państwom niestabilnym, zwalczanie ubóstwa i nierówności oraz propagowanie zrównoważonego rozwoju, pogłębianie stosunków ze społeczeństwem obywatelskim, propagowanie reformy polityk energetycznej i środowiskowej oraz wspieranie zrównoważonych strategii produkcji żywności i wykorzystania wody;

mając na uwadze, że działania zewnętrzne UE wymagają wielowymiarowego podejścia oraz że podejściu takiemu może sprzyjać zwiększanie – zgodnie z zasadą spójności polityki na rzecz rozwoju – w szczególności pomocy rozwojowej oraz, w stosownych przypadkach, pomocy humanitarnej, z uwzględnieniem polityki dotyczącej środowiska, z wyraźnym naciskiem na ograniczenie podatności na zagrożenia oraz ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi, co stanowi zasadniczy sposób zmniejszania potrzeb humanitarnych; mając na uwadze, że polityka zagraniczna UE odgrywa też centralną rolę w promowaniu odporności, w szczególności przez promowanie zrównoważonego rozwoju, praw człowieka i dialogu politycznego, a jednocześnie wspiera systemy wczesnego ostrzegania, jak również prace nad zapobieganiem wstrząsom społecznym i gospodarczym takim jak głód, wzrostowi nierówności, naruszeniom praw człowieka i konfliktom siłowe, a także nad rozwiązywaniem konfliktów, które już się pojawiły;

mając na uwadze, że UE powinna propagować zintegrowane podejście do działań zewnętrznych, jednocześnie zwiększając swój wkład w zrównoważony rozwój oraz uznając mandaty i cele poszczególnych polityk uznane w Traktatach; mając na uwadze, że jest to szczególnie ważne w sytuacjach kryzysu i w przypadku akcji humanitarnych UE, które nie mogą być uważane za narzędzia zarządzania kryzysowego i muszą być prowadzone z pełnym poszanowaniem zasad pomocy humanitarnej, co odzwierciedlono w Konsensusie europejskim w sprawie pomocy humanitarnej, oraz zmierzać do spójnej i skutecznej reakcji humanitarnej o wysokiej jakości; mając na uwadze, że UE powinna nadal propagować poszanowanie praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego przez wszystkie strony konfliktu;

mając na uwadze, że działania humanitarne powinny być prowadzone zgodnie ze zbiorem międzynarodowo uznawanych standardów i zasad ujętych w „Kodeksie postępowania obowiązującym w Międzynarodowym Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca i organizacjach pozarządowych w programach reagowania w sytuacjach kryzysowych” oraz szeroko włączonych do „Karty praw humanitarnych”;

mając na uwadze, że wspieranie odporności należy rozumieć jako działania długofalowe wpisane w propagowanie zrównoważonego rozwoju, które będzie zrównoważony tylko wtedy, gdy będzie odporny na wstrząsy, napięcia i zmiany; mając na uwadze, że wspieranie odporności – jako część unijnych programów w zakresie polityki zagranicznej i współpracy na rzecz rozwoju – powinno być dostosowane do kontekstu i przyczyniać się do wzmocnienia krajowych strategii w zakresie odporności pozostających w gestii rządów krajów partnerskich, które to rządy odpowiadają również przed swoimi obywatelami;

mając na uwadze, że zrozumienie ryzyka, wzmocnienie zarządzania ryzykiem oraz inwestowanie w systemy wczesnego ostrzegania i reagowania, zapobieganie ryzyku klęsk żywiołowych i ograniczanie go, zgodnie z priorytetami ram z Sendai, są niezwykle istotne dla osiągnięcia odporności, a tym samym dla realizacji celów zrównoważonego rozwoju;

mając na uwadze, że obywatele powinni pozostawać w centrum unijnego podejścia do odporności, w tym – jeżeli tylko jest to możliwe – przez współpracę z właściwymi organami i budowanie zdolności w celu wsparcia tego nacisku na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym oraz przez uznanie i wspieranie centralnej roli organizacji społeczeństwa obywatelskiego i społeczności lokalnych;

K.	mając na uwadze, że klęski żywiołowe i katastrofy powodowane przez człowieka niosą odmienne skutki dla kobiet, dziewcząt, chłopców i mężczyzn, jako że nierówności związane z płcią nasilają wpływ napięć i wstrząsów oraz utrudniają zrównoważony rozwój;

mając na uwadze, że podczas kryzysów i konfliktów najbardziej cierpią kobiety i dziewczęta; mając na uwadze, że kobiety i dziewczęta są nieproporcjonalnie narażone na ryzyko, jako że podczas katastrof i po ich wystąpieniu w większym stopniu grozi im utrata źródeł utrzymania oraz utrata bezpieczeństwa, a nawet życia; mając na uwadze, że kobiety i dziewczęta narażone są na podwyższone ryzyko z powodu przesiedleń oraz załamania się normalnych struktur ochronnych oraz wsparcia; mając na uwadze, że w sytuacjach kryzysowych prawdopodobieństwo gwałtu, wykorzystywania seksualnego i ryzykownych zachowań prowadzi do znacznie zwiększonego prawdopodobieństwa niechcianych ciąż, zakażeń przenoszonych drogą płciową i powikłań dotyczących zdrowia reprodukcyjnego;

mając na uwadze, że wzmocnienie pozycji kobiet jest kluczowe dla wspierania odporności; mając na uwadze, że aby programy były skuteczne, kompleksowe i zrównoważone, powinny one budować i zwiększać odporność oraz muszą angażować kobiety, a jednocześnie uwzględniać konkretne zdolności i mechanizmy przetrwania;

mając na uwadze, że rodzina stanowi ważną instytucję z punktu widzenia zasadniczych funkcji dotyczących produkcji, konsumpcji, reprodukcji i akumulacji oraz związanych ze społecznym i gospodarczym upodmiotowieniem jednostek i społeczeństw; mając na uwadze, że rodziny i ich członkowie tworzą opiekuńcze systemy wsparcia, a ich działania charakteryzujące się odpornością mogą skutkować podtrzymaniem zwykłego kultywowania optymizmu, zaradności i determinacji pomimo przeciwności losu; mając na uwadze, że te atuty i zasoby umożliwiają jednostkom skuteczne reagowanie na kryzysy i wyzwania;

mając na uwadze, że podejście UE do odporności w działaniach zewnętrznych powinno szczególnie uwzględniać grupy społeczne najbardziej podatne na zagrożenia, w tym osoby najuboższe, mniejszości, ludność przymusowo przesiedloną, kobiety, dzieci, migrantów, osoby żyjące z HIV, osoby LGBTI, osoby niepełnosprawne i osoby starsze;

z zadowoleniem przyjmuje uznanie w EUGS znaczenia propagowania odporności poprzez uczynienie go strategicznym priorytetem działań zewnętrznych UE; z zadowoleniem przyjmuje pozytywny wkład, jaki nasilone działania polityczne, dyplomatyczne i w zakresie bezpieczeństwa mające na celu propagowanie odporności mogą mieć w krajach partnerskich, lecz podkreśla, że odporność nie może zostać zredukowana do tych wymiarów;

ponownie zauważa, że państwa członkowskie UE powinny przestrzegać swoich zobowiązań w zakresie oficjalnej pomocy rozwojowej oraz wzmocnić odporność za pomocą strategii i procesów planowania w zakresie rozwoju i pomocy humanitarnej; w związku z tym podkreśla znaczenie ram OECD dotyczących analizy systemów odporności, które to ramy pomagają w przełożeniu strategii na skuteczniejsze plany dotyczące programów międzysektorowych i wielowymiarowych;

uznaje, że obecne podejście UE do odporności, w tym zobowiązania do zaradzenia głębokim przyczynom kryzysów i podatności na zagrożenia, przedstawione w komunikacie z 2012 r. i w konkluzjach Rady z 2013 r., pozostaje zasadniczo ważne i powinno być nadal stosowane, przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeby włączenia do nowego wspólnego komunikatu doświadczeń zebranych podczas realizacji tej polityki; zastanawia się, w jaki sposób w komunikacie uwzględnione zostaną elementy wynikające z ocen, zważywszy, że szeroko zakrojona ocena planowana jest dopiero na 2018 r.; jest zdania, że plan działania na lata 2013–2020 w zakresie odporności należy wdrożyć w całości;

wskazuje na wielowymiarowy charakter odporności – ludzki, gospodarczy, środowiskowy, polityczny, związany z bezpieczeństwem i społeczny – oraz z zadowoleniem przyjmuje fakt, że koncepcja ta staje się ważną częścią unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, współpracy rozwojowej i pomocy humanitarnej; podkreśla, że należy uznawać rozróżnienie mandatów i celów wszystkich polityk, propagując jednocześnie większą ich spójność w dążeniu do zrównoważonego rozwoju; przypomina o znaczeniu zapewnienia zasady spójności polityki na rzecz rozwoju we wszystkich działaniach zewnętrznych UE przez zadbanie, aby polityka UE nie podważała wysiłków krajów rozwijających się zmierzających do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju;

podkreśla w szczególności specjalne znaczenie pomocy humanitarnej, która musi kierować się wyłącznie potrzebami i musi być realizowana z pełnym poszanowaniem podstawowych zasad humanitarnych: humanitaryzmu, neutralności, bezstronności i niezależności, a także przy zachowaniu przestrzegania praw człowieka zapisanych w konwencji genewskiej i protokołach dodatkowych do niej; podkreśla, że poszanowanie zasad humanitarnych ma podstawowe znaczenie dla zapewnienia dostępu do ludności w potrzebie i dla ochrony podmiotów niosących pomoc humanitarną;

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że świadczenie pomocy humanitarnej przez UE i państwa członkowskie nie powinno podlegać ograniczeniom nakładanym przez innych partnerów udzielających pomocy w zakresie niezbędnego leczenia, w tym dostępu do bezpiecznej aborcji dla kobiet i dziewcząt, które padły ofiarą gwałtu w czasie konfliktu zbrojnego, powinno być natomiast zgodne z międzynarodowym prawem humanitarnym;

podkreśla, że budowanie odporności w krajach partnerskich jest procesem długofalowym oraz że powinien on zatem być zintegrowany ze zobowiązaniami finansowymi oraz programami rozwojowymi obejmującymi najsłabsze grupy społeczne; podkreśla, że nowy wspólny komunikat powinien uznawać tę zasadę i wspierać propagowanie odporności jako podstawowego elementu strategii zrównoważonego rozwoju krajów partnerskich, w szczególności w państwach niestabilnych; odnotowuje, że takie strategie powinny być dostosowane do kontekstu i zgodne z przyjętymi na szczeblu międzynarodowym zasadami skutecznego rozwoju obejmującymi: własne priorytety krajów partnerskich w zakresie rozwoju (w tym dostosowanie do krajowych strategii rozwoju), nacisk na wyniki, partnerstwa sprzyjające włączeniu społecznemu, a także przejrzystość i odpowiedzialność; podkreśla w związku z tym znaczenie monitorowania oraz rolę kontrolną Parlamentu Europejskiego, parlamentów narodowych i społeczeństwa obywatelskiego;

apeluje, by Komisja jako główny punkt prowadzonego przez siebie dialogu politycznego z krajami rozwijającymi się zawarła kwestię odporności i jej wielowymiarowego charakteru;

podkreśla ogólne znaczenie wspólnego programowania unijnych działań związanych z odpornością realizowanych w ramach pomocy humanitarnej i rozwojowej UE w celu zapewnienia jak największej komplementarności i mniejszej fragmentaryzacji pomocy, a także w celu dopilnowania, by działania krótkoterminowe stanowiły podstawę dla średnio- i długoterminowych interwencji;

10.

podkreśla znaczenie zapewnienia krajom najsłabiej rozwiniętym i państwom niestabilnym pomocy technicznej, w szczególności w dziedzinie zrównoważonego zarządzania gruntami, ochrony ekosystemu i zaopatrzenia w wodę, ponieważ obszary te są niezbędne do osiągnięcia korzyści zarówno dla środowiska, jak i osób, które od niego zależą;

11.

przypomina, że najprawdopodobniej to osoby ubogie będą nadal odczuwać poważne skutki katastrof, jeśli wziąć pod uwagę dochody i dobrobyt; podkreśla, że podstawowym i nadrzędnym celem współpracy UE na rzecz rozwoju jest zatem likwidacja ubóstwa w kontekście trwałego rozwoju, tak aby zapewnić wszystkim ludziom godność i życie na przyzwoitym poziomie;

12.

podkreśla znaczenie, jakie dla budowania odporności ma zmniejszanie ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi; wzywa UE do zapewnienia, by takie budowanie odporności było w nowym wspólnym komunikacie dostosowane do zobowiązań i celów zawartych w ramach z Sendai dotyczących ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych, realizowanych za pośrednictwem opracowanego przez Komisję Europejską planu działań dotyczącego ram z Sendai promującego oparte na informacjach podejście do ograniczania ryzyka klęsk żywiołowych dla wszystkich strategii politycznych UE, a także by udostępnić odpowiednie zasoby na realizację tego priorytetu; podkreśla, że zarządzanie ryzykiem jest niezbędnym warunkiem osiągnięcia trwałego rozwoju oraz wzywa do opracowania sprzyjających włączeniu społecznemu lokalnych i krajowych strategii na rzecz zmniejszenia ryzyka klęsk żywiołowych, a także wypracowania podejścia obejmującego całe społeczeństwo i wszystkie zagrożenia w ramach zarządzania ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi, z myślą o zmniejszaniu podatności na zagrożenia i zwiększaniu odporności; domaga się wzmocnienia powiązań między ograniczaniem ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi, dostosowaniem się do zmiany klimatu oraz strategiami i inicjatywami na rzecz rozwoju miast;

13.

domaga się, by odporność osobista oraz odporność wspólnot, a także koncentracja działań na najsłabszych grupach – w tym osobach najbiedniejszych w społeczeństwie, mniejszościach, rodzinach, kobietach, dzieciach, migrantach, osobach zarażonych wirusem HIV, osobach LGBTI, a także osobach niepełnosprawnych i starszych – nadal miały kluczowe znaczenie dla promowania odporności w działaniach zewnętrznych UE; podkreśla, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego i społeczności lokalne odgrywają centralną rolę w budowaniu odporności; podkreśla również znaczenie zbierania i rozpowszechniania danych zdezagregowanych w celu zrozumienia sytuacji najsłabszych grup i rozwiązania ich problemów;

14.

zauważa, że w ramach efektywnego budowania odporności należy koniecznie uznawać znaczenie rodziny i wsparć jej zdolności do przetrzymywania wstrząsów;

15.

domaga się programowania uwzględniającego aspekt płci, które wspierałoby udział kobiet i rozwiązałoby ich problemy związane z budową ich odporności na klęski żywiołowe i zmianę klimatu, a także gwarantowałoby prawa kobiet, w tym prawa własności i zabezpieczenie tytułów prawnych do gruntów, także w odniesieniu do zasobów wodnych, lasów, mieszkań i innych aktywów;

16.

apeluje o dalsze wysiłki na rzecz zapewnienia kobietom i dziewczętom większego dostępu do opieki zdrowotnej i edukacji w zakresie zdrowia seksualnego, planowania rodziny, opieki prenatalnej i zdrowia oraz praw seksualnych i reprodukcyjnych, w szczególności w celu realizacji w znacznym stopniu nieosiągniętego milenijnego celu rozwoju w zakresie zdrowia matek, w tym zmniejszenia umieralności niemowląt i dzieci oraz unikania porodów wysokiego ryzyka;

17.

podkreśla znaczenie dostępu do usług i opieki zdrowotnej w sytuacjach nadzwyczajnych, w tym do wody, środków sanitarnych i higienicznych, a także długoterminowego planowania w zakresie zdrowia społeczności;

18.

zwraca uwagę na szczególne wyzwanie, jakim dla wielu niestabilnych i dotkniętych konfliktami państw oraz ich sąsiadów są przymusowe i przedłużające się wysiedlenia; podkreśla, że osobom wysiedlonym należy zapewnić bezwarunkową ochronę oraz że budowanie odporności i samodzielności w przypadku dotkniętych kryzysem obywateli i społeczności przyjmujących osoby wysiedlone ma zasadnicze znaczenie, zgodnie z komunikatem Komisji pt. „Godne życie”; przypomina o znaczeniu samodzielności we wspieraniu poszanowania godności i budowaniu odporności;

19.

podkreśla potrzebę rozszerzenia konwencji w sprawie uchodźców i konwencji z Kampali w celu zapewnienia ochrony i pomocy osobom przesiedlony na całym świecie, a także osobom dotkniętym innymi formami przemocy, takimi jak handel ludźmi i przemoc ze względu na płeć, ponieważ mogą one mieć uzasadnione obawy przed prześladowaniem lub mogą być narażone na ryzyko doznania poważnej krzywdy;

20.

uznaje odporność państwa za ważny wymiar odporności i podkreśla, że odporność i stabilność państw zależą bezpośrednio od przestrzegania praw człowieka, siły demokracji, praworządności i dobrych rządów, zaufania do instytucji oraz odpowiedzialności wobec obywateli tego kraju, lecz przede wszystkim od zaangażowania obywateli, zarówno indywidualnego, jak i w ramach stowarzyszeń, w określanie możliwych rozwiązań; wszystkie te cele muszą być wspierane i chronione podczas realizacji globalnej strategii UE; podkreśla znaczenie wspierania podstawowych usług publicznych, takich jak edukacja, zdrowie, woda i kanalizacja, w celu zwiększenia odporności;

21.

podkreśla, że koncepcja odporności w działaniach zewnętrznych UE powinna mieć stale globalny wymiar geograficzny; odnotowuje, że wspieranie odporności powinno być celem propagowania praw człowieka i zrównoważonego rozwoju w krajach partnerskich i nie powinno być ograniczone do obszarów geograficznych, które znajdują się w sytuacji kryzysu bezpieczeństwa, mającego bezpośredni wpływ na UE; podkreśla, że w ramach wspierania odporności należy w każdym wypadku priorytetowo traktować kraje najsłabiej rozwinięte, państwa niestabilne i kraje zagrożone powtarzającymi się i okresowymi kryzysami, a także należy zwracać na nie szczególną uwagę, przy jednoczesnym rozwiązaniu kwestii przyczyn kryzysów, w szczególności przez wspieranie działań w zakresie zapobiegania i gotowości;

22.

podkreśla znaczenie systemów wczesnego ostrzegania oraz zdolności wczesnego reagowania jako mechanizmu propagowania odporności i wzywa UE do zwiększenia wysiłków w tym obszarze, w szczególności przez propagowanie ściślejszej współpracy między różnymi podmiotami w danym miejscu, zwłaszcza w delegaturach UE, oraz przez rozwijanie wspólnych analiz w kontekstach niestabilności, a także przeprowadzanie wymian między regionami narażonymi na występowanie katastrof naturalnych, które to regiony zmagają się z podobnymi zagrożeniami, co pozwoliłoby na lepsze zrozumienie sytuacji i lepiej skoordynowaną odpowiedź w ramach polityk UE i między unijnymi instytucjami a państwami członkowskimi;

23.

wzywa do zapewnienia wystarczających zasobów do propagowania odporności, która jest jednym ze strategicznych priorytetów UE; z zadowoleniem przyjąłby strategiczną refleksję w kontekście następnych wieloletnich ram finansowych na temat tego, w jaki sposób UE może skuteczniej wykorzystać istniejące instrumenty finansowania zewnętrznego i innowacyjne mechanizmy, przy jednoczesnym ciągłym zapewnianiu ich dostosowania do uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym zasad skuteczności rozwoju, aby systematycznie uwzględniać odporność w strategiach i programach na rzecz rozwoju i pomocy; podkreśla, że działania można finansować przy pomocy różnych, wzajemnie uzupełniających się instrumentów oraz zaznacza, że zasoby w ramach instrumentów współpracy rozwojowej powinny nadal mieć na celu przede wszystkim ograniczenie ubóstwa;

24.

podkreśla potrzebę wzmocnienia i rozwijania edukacji w kontekście klęsk żywiołowych i kryzysów oraz usprawnienia metod rozpowszechniania, zestawiania i przekazywania informacji oraz wiedzy, które będą pomocne w procesie budowania odporności społeczności i promowania zmian zachowania i kultury gotowości na wypadek klęsk żywiołowych;

25.

zachęca do zwiększonej współpracy między sektorem publicznym a sektorem prywatnym w zakresie odporności; przypomina w tym kontekście znaczenie komunikatu Komisji pt. „Większa rola sektora prywatnego w osiąganiu trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu w krajach rozwijających się”; wzywa Komisję, by w dalszym ciągu zapewniała sektorowi prywatnemu lepsze możliwości angażowania się, tworząc zachęty i odpowiednie środowisko umożliwiające podmiotom z sektora prywatnego angażowanie się w budowę odporności i ograniczanie ryzyka w krajach partnerskich;

26.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

(1) Dz.U. C 468 z 15.12.2016, s. 120.

(2) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0459.

(3) Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0026.

(4) OECD (2016), States of Fragility 2016: Understanding violence, OECD Publishing, Paryż

30.8.2018

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 307/212

P8_TA(2017)0236

Wprowadzenie w odniesieniu do Ukrainy tymczasowych autonomicznych środków handlowych ***I

Poprawki przyjete przez Parlament Europejski w dniu 1 czerwca 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wprowadzenia w odniesieniu do Ukrainy tymczasowych autonomicznych środków handlowych uzupełniających koncesje handlowe dostępne na mocy układu o stowarzyszeniu (COM(2016)0631 – C8-0392/2016 – 2016/0308(COD)) (1)

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

(2018/C 307/42)

Poprawka 1

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Motyw 2

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(2)

W obliczu reform gospodarczych podjętych przez Ukrainę oraz w celu wsparcia rozwoju ściślejszych stosunków gospodarczych z Unią Europejską należy zwiększyć przepływy handlowe związane z przywozem niektórych produktów rolnych oraz przyznać koncesje w formie autonomicznych środków handlowych w odniesieniu do wybranych produktów przemysłowych zgodnie z celem zakładającym przyspieszenie zakresu znoszenia ceł w stosunkach między Unią Europejską a Ukrainą.

(2)

Z myślą o nasileniu reform gospodarczych i politycznych podjętych przez Ukrainę oraz w celu wsparcia i przyspieszenia rozwoju ściślejszych stosunków gospodarczych z Unią właściwe i konieczne jest zwiększenie przepływów handlowych związanych z przywozem niektórych produktów rolnych oraz przyznanie koncesji w formie autonomicznych środków handlowych w odniesieniu do wybranych produktów przemysłowych zgodnie z celem zakładającym przyspieszenie zakresu znoszenia ceł w stosunkach między Unią a Ukrainą.

Poprawka 2

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Motyw 3

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(3)

Oprócz kontyngentów taryfowych z preferencyjną stawką celną, określonych w Układzie, a także częściowego lub pełnego zniesienia należności celnych przywozowych na produkty przemysłowe wymienione w załączniku III autonomiczne środki handlowe miałyby formę kontyngentów taryfowych z zerową stawką celną na produkty wymienione w załączniku I i II.

(3)

Po opublikowaniu przez Komisję analizy potencjalnych skutków niniejszego rozporządzenia, która powinna uwzględniać potencjalnych beneficjentów końcowych autonomicznych środków handlowych zawartych w niniejszym rozporządzeniu oraz skupiać się szczególnie na małych i średnich producentach na Ukrainie, należy przyznać autonomiczne środki handlowe na produkty uznane za korzystne w świetle tej analizy. Oprócz kontyngentów taryfowych z preferencyjną stawką celną, określonych w układzie o stowarzyszeniu , a także częściowego lub pełnego zniesienia należności celnych przywozowych na produkty przemysłowe wymienione w załączniku III , te autonomiczne środki handlowe powinny przybrać formę kontyngentów taryfowych z zerową stawką celną na produkty wymienione w załączniku I i II.

Poprawka 3

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Motyw 4

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(4)

Aby zapobiec wszelkiemu ryzyku nadużyć finansowych, uprawnienie do korzystania z dodatkowych kontyngentów taryfowych z zerową stawką celną powinno być uzależnione do przestrzegania przez Ukrainę odpowiednich reguł pochodzenia produktów i odnośnych procedur z nimi związanych, a także jej zaangażowania w bliską współpracę administracyjną z Unią Europejską , jak przewidziano w Układzie.

(4)

Aby zapobiec wszelkiemu ryzyku nadużyć finansowych, uprawnienie do korzystania z dodatkowych kontyngentów taryfowych z zerową stawką celną dla produktów wymienionych w załącznikach I i II oraz częściowe lub pełne zniesienie ceł przywozowych na produkty przemysłowe wymienione w załączniku III powinno być uzależnione do przestrzegania przez Ukrainę wszystkich odpowiednich warunków uzyskania korzyści w ramach układu o stowarzyszeniu, w tym reguł pochodzenia produktów i odnośnych procedur z nimi związanych, a także jej zaangażowania w bliską współpracę administracyjną z Unią, jak przewidziano w tym układzie.

Poprawka 4

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Motyw 9

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(9)

W art. 2 układu o stowarzyszeniu przewiduje się, że poszanowanie zasad demokratycznych, praw człowieka i podstawowych wolności oraz poszanowanie zasady praworządności stanowi istotny element tego układu. Należy wprowadzić możliwość czasowego zawieszenia preferencji w przypadku braku poszanowania podstawowych zasad dotyczących praw człowieka , demokracji i praworządności przez Ukrainę .

(9)

W art. 2 i 3 układu o stowarzyszeniu przewiduje się, że poszanowanie zasad demokratycznych, praw człowieka, podstawowych wolności i zasady praworządności , a także walka z korupcją i przestępczością zorganizowaną, jak i dążenie do zrównoważonego rozwoju i skutecznego multilateralizmu to istotne elementy stosunków z Ukrainą uregulowanych na mocy tego układu. Należy wprowadzić możliwość czasowego zawieszenia preferencji w przypadku braku poszanowania przez Ukrainę ogólnych zasad układu o stowarzyszeniu , analogicznie do innych układów o stowarzyszeniu podpisanych przez Unię .

Poprawka 5

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Motyw 9 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(9a)	Roczne sprawozdanie Komisji w sprawie wdrożenia pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu powinno zawierać szczegółową ocenę wdrożenia tymczasowych autonomicznych środków handlowych przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu.

Poprawka 6

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 2 – ustęp 1 – wprowadzenie

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Uprawnienie do korzystania z kontyngentów taryfowych wprowadzonych art. 1 jest uwarunkowane:	Uprawnienie do korzystania z kontyngentów taryfowych i preferencyjnych stawek celnych na przywóz wprowadzonych art. 1 jest uwarunkowane:

Poprawka 7

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 2 – ustęp 1 – litera a

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

przestrzeganiem odpowiednich reguł pochodzenia produktów i odnośnych procedur z nimi związanych, jak przewidziano w układzie o stowarzyszeniu, w szczególności w protokole I dotyczącym definicji pojęcia „produkty pochodzące” oraz metod współpracy administracyjnej oraz w protokole II dotyczącym wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych; w odniesieniu do produktów wytwarzanych na terytorium lub wywożonych z terytorium, które nie znajduje się pod faktyczną kontrolą rządu Ukrainy – przedłożeniem świadectwa przewozowego EUR.1, o którym mowa w art. 16 ust. 1 lit. a) protokołu I do układu o stowarzyszeniu, wydawanego przez organy celne rządu Ukrainy po przeprowadzeniu kontroli ksiąg rachunkowych eksportera na jego terenie oraz wszelkich innych kontroli uznanych za odpowiednie, zgodnie z art. 17 ust. 5 oraz art. 33 tego protokołu, w tym po dokonaniu oceny, czy istnieją uzasadnione powody, by podejrzewać, że podmioty gospodarcze korzystające z tymczasowych autonomicznych środków handlowych osłabiają walkę z korupcją lub są zaangażowane w nielegalną działalność gospodarczą;

Poprawka 8

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 2 – ustęp 1 – litera b

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

powstrzymaniem się przez Ukrainę od wprowadzania nowych ceł lub opłat o skutku równoważnym lub nowych ograniczeń ilościowych lub środków o skutku równoważnym wobec przywozu pochodzącego z Unii lub od podnoszenia obecnych poziomów ceł lub opłat lub od wprowadzania wszelkich innych ograniczeń od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia;

powstrzymaniem się przez Ukrainę od wprowadzania nowych ceł lub opłat o skutku równoważnym lub nowych ograniczeń ilościowych lub środków o skutku równoważnym wobec przywozu pochodzącego z Unii lub od podnoszenia obecnych poziomów ceł lub opłat lub od wprowadzania wszelkich innych ograniczeń , w tym dyskryminacyjnych wewnętrznych środków administracyjnych, od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia;

Poprawka 9

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 2 – ustęp 1 – litera c

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

c)	poszanowaniem zasad demokratycznych, praw człowieka i podstawowych wolności oraz poszanowaniem zasady praworządności, przewidzianych w art. 2 układu o stowarzyszeniu.

c)	poszanowaniem zasad demokratycznych, praw człowieka i podstawowych wolności oraz poszanowaniem zasady praworządności, a także stałymi i nieustającymi wysiłkami na rzecz zwalczania korupcji i nielegalnej działalności, o których mowa w art. 2 , 3 i 22 układu o stowarzyszeniu.

Poprawka 10

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 2 – ustęp 1 – litera c a (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

ca)

ciągłym poszanowaniem zobowiązań do współpracy w kwestiach związanych z zatrudnieniem, polityką społeczną i równością szans zgodnie z tytułem IV rozdział 13 (Handel i zrównoważony rozwój) oraz tytułem V rozdział 21 (Współpraca w dziedzinie zatrudnienia, polityki społecznej i równości szans) układu o stowarzyszeniu, a także celami określonymi w art. 420 tego układu.

Poprawka 11

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 3 – ustęp 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Jeżeli Komisja stwierdzi, że istnieją wystarczające dowody nieprzestrzegania warunków określonych w art. 2, może zawiesić całość lub część preferencyjnych uzgodnień przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 5 ust. 2.	Jeżeli Komisja stwierdzi, że istnieją wystarczające dowody nieprzestrzegania warunków określonych w art. 2 niniejszego rozporządzenia , może zawiesić całość lub część preferencyjnych uzgodnień przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 5 ust. 2.

Poprawka 12

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 3 – ustęp 1 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

W przypadku gdy państwo członkowskie wnosi do Komisji o zawieszenie preferencyjnych uzgodnień z powodu niespełnienia warunków określonych w art. 2 lit. b), Komisja w ciągu dwóch miesięcy od takiego wniosku wydaje uzasadnioną opinię na temat zasadności zarzutu niespełnienia warunków. Jeżeli Komisja stwierdzi, że zarzut ten jest uzasadniony, wszczyna procedurę, o której mowa w akapicie pierwszym niniejszego artykułu.

Poprawka 13

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 4 – ustęp 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
1. W przypadku gdy produkt pochodzący z Ukrainy jest przywożony na warunkach, które powodują lub mogą powodować poważne trudności dla producenta wspólnotowego produktu podobnego lub bezpośrednio konkurującego, Rada stanowiąc kwalifikowaną większością głosów na wniosek Komisji może w dowolnym czasie wprowadzić cła wspólnej taryfy celnej na taki produkt.	1. W przypadku gdy produkt pochodzący z Ukrainy jest przywożony na warunkach, które powodują lub mogą powodować poważne trudności dla unijnego producenta produktu podobnego lub bezpośrednio konkurującego, można w dowolnym czasie wprowadzić cła wspólnej taryfy celnej na taki produkt.

Poprawka 14

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 4 – ustęp 1 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	1a. Komisja ściśle monitoruje wpływ niniejszego rozporządzenia na unijnych producentów produktów wymienionych w załącznikach I i II, w tym pod względem cen na rynku unijnym oraz przy uwzględnieniu dostępnych istotnych informacji o unijnych producentach, takich jak udział w rynku, produkcja, zapasy, zdolności produkcyjne i wykorzystanie zdolności produkcyjnych.

Poprawka 15

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 4 – ustęp 2

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

2. Na wniosek państwa członkowskiego lub z własnej inicjatywy Komisja podejmuje formalną decyzję w celu wszczęcia dochodzenia w rozsądnym czasie. W przypadku gdy Komisja podejmie decyzję o wszczęciu dochodzenia, publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zawiadomienie o wszczęciu dochodzenia. Zawiadomienie zawiera streszczenie otrzymanych informacji oraz wskazuje, że wszelkie istotne informacje powinny być przesyłane do Komisji. Określa ono termin, który nie powinien przekraczać czterech miesięcy, licząc od daty publikacji zawiadomienia, w którym zainteresowane strony mogą przekazać na piśmie swoje opinie.

2. Na wniosek państwa członkowskiego , dowolnej osoby prawnej lub dowolnego stowarzyszenia nieposiadającego osobowości prawnej, działając w imieniu przemysłu unijnego, oznaczającego wszystkich producentów produktu podobnego lub bezpośrednio konkurującego bądź ich znaczącą część, lub z własnej inicjatywy Komisji, jeżeli jest dla niej oczywiste, że istnieją wystarczające dowody prima facie, Komisja podejmuje formalną decyzję w celu wszczęcia dochodzenia w rozsądnym czasie . Na potrzeby niniejszego artykułu „znacząca część” oznacza producentów unijnych, których całkowita produkcja stanowi ponad 50 % łącznej unijnej produkcji produktu podobnego lub bezpośrednio konkurującego, wytworzonej przez tę część przemysłu unijnego, która albo wyraża poparcie, albo sprzeciw wobec złożonego wniosku, oraz co najmniej 25 % łącznej produkcji produktu podobnego lub bezpośrednio konkurującego. W przypadku gdy Komisja podejmie decyzję o wszczęciu dochodzenia, publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zawiadomienie o wszczęciu dochodzenia. Zawiadomienie zawiera streszczenie otrzymanych informacji oraz wskazuje, że wszelkie istotne informacje powinny być przesyłane do Komisji. Określa ono termin, który nie powinien przekraczać czterech miesięcy, licząc od daty publikacji zawiadomienia, w którym zainteresowane strony mogą przekazać na piśmie swoje opinie.

Poprawka 16

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 4 – ustęp 6

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

6. Komisja podejmuje decyzję w ciągu trzech miesięcy, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 5. Decyzja wchodzi w życie w ciągu miesiąca od dnia jej publikacji.

6. Komisja podejmuje decyzję w ciągu trzech miesięcy, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 5. Decyzja wchodzi w życie w ciągu miesiąca od dnia jej publikacji. Cła określone we wspólnej taryfie celnej są wprowadzane ponownie na taki okres, jaki jest konieczny, aby przeciwdziałać pogarszaniu się sytuacji gospodarczej i/lub finansowej unijnych producentów, lub dopóki utrzymuje się zagrożenie wystąpienia takiego pogorszenia. Okres ponownego wprowadzenia nie przekracza jednego roku, chyba że zostanie przedłużony w należycie uzasadnionych okolicznościach. Jeżeli z ostatecznych ustaleń wynika, że warunki ustanowione w art. 4 ust. 1 nie są spełnione, Komisja przyjmuje akt wykonawczy kończący dochodzenie oraz postępowanie zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 5 ust. 2.

Poprawka 17

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Artykuł 5 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Artykuł 5a

Ocena wdrożenia autonomicznych środków handlowych

Roczne sprawozdanie Komisji w sprawie wdrożenia pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu zawiera szczegółową ocenę wdrożenia tymczasowych autonomicznych środków handlowych przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, a także – jeśli będzie to stosowne – ocenę skutków społecznych tych środków na Ukrainie oraz w Unii. Informacje dotyczące wykorzystania kontyngentów taryfowych związanych z rolnictwem są publikowane na stronach internetowych Komisji.

Poprawka 18

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Załącznik I – tabela – wiersz 4

Tekst proponowany przez Komisję

09.6752

2002

Pomidory przetworzone lub zakonserwowane inaczej niż octem lub kwasem octowym

5 000

Poprawka

skreśla się

Poprawka 19

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Załącznik II – tabela – wiersz 2

Tekst proponowany przez Komisję

Pszenica zwyczajna, orkisz i meslin, mąka, kasze, mączki i granulki

1001 99 00 , 1101 00 15 , 1101 00 90 , 1102 90 90 , 1103 11 90 , 1103 20 60

100 000 t/rok

Poprawka

skreśla się

Poprawka 20

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Załącznik II – tabela – wiersz 3

Tekst proponowany przez Komisję

Kukurydza zwyczajna, inna niż przeznaczona do siewu, mąka, kasze, mączki, granulki i ziarna

1005 90 00 , 1102 20 , 1103 13 , 1103 20 40 , 1104 23

650 000 t/rok

Poprawka

Kukurydza zwyczajna, inna niż przeznaczona do siewu, mąka, kasze, mączki, granulki i ziarna

1005 90 00 , 1102 20 , 1103 13 , 1103 20 40 , 1104 23

650 000 050 kg/rok

Poprawka 21

Wniosek dotyczący rozporządzenia

Załącznik III – tabela – wiersz 3

Tekst proponowany przez Komisję

3102 10 10

Mocznik, nawet w roztworze wodnym, zawierający więcej niż 45 % masy azotu w suchym bezwodnym produkcie (z wyłączeniem tego w granulkach lub podobnych postaciach, lub w opakowaniach o masie brutto nieprzekraczającej 10 kg)

3 %

Poprawka

skreśla się

(1) Sprawa została odesłana do komisji właściwej w celu przeprowadzenia negocjacji międzyinstytucjonalnych na podstawie art. 59 ust. 4 akapit czwarty Regulaminu (A8-0193/2017).

		ISSN 1977-1002
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej		C 307

Wydanie polskie	Informacje i zawiadomienia	Rocznik 61 30 sierpnia 2018

	II Komunikaty
	KOMUNIKATY INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ
	Parlament Europejski
	Czwartek, 1 czerwca 2017 r.
2018/C 307/31	Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie wniosku o uchylenie immunitetu Béli Kovácsa (2016/2266(IMM))	188

	III Akty przygotowawcze
	PARLAMENT EUROPEJSKI
	Wtorek, 16 maja 2017 r.
2018/C 307/32	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii i jej państw członkowskich, Protokołu do Umowy ramowej o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Mongolią, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (09264/2016 – C8-0455/2016 – 2015/0113(NLE))	191
2018/C 307/33	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii i jej państw członkowskich, Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu pomiędzy Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Bośnią i Hercegowiną, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (13824/2016 – C8-0527/2016 – 2016/0311(NLE))	192
2018/C 307/34	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii, umowy między Unią Europejską a Królestwem Norwegii w sprawie przepisów dodatkowych dotyczących instrumentu wsparcia finansowego w zakresie granic zewnętrznych i wiz, w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego na lata 2014–2020 (13710/2016 – C8-0005/2017 – 2016/0322(NLE))	193
2018/C 307/35	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie przystąpienia Unii Europejskiej do Międzynarodowego Komitetu Doradczego ds. Bawełny (ICAC) 15540/2016 – C8-0024/2017 – 2016/0349(NLE))	194
	Środa, 17 maja 2017 r.
2018/C 307/36	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (wniosek złożony przez Finlandię – EGF/2016/008 FI/Nokia Network Systems) (COM(2017)0157 – C8-0131/2017 – 2017/2058(BUD))	195
2018/C 307/37	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Rady w sprawie uruchomienia w Chorwacji zautomatyzowanej wymiany danych w odniesieniu do danych rejestracyjnych pojazdów (05318/2017 – C8-0033/2017 – 2017/0801(CNS))	200
2018/C 307/38	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie rozporządzenia delegowanego Komisji z dnia 24 marca 2017 r. zmieniającego rozporządzenie delegowane (UE) 2016/1675 uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 przez wykreślenie Gujany z tabeli w pkt I załącznika i dodanie do tej tabeli Etiopii (C(2017)01951 – 2017/2634(DEA))	201
	Czwartek, 18 maja 2017 r.
2018/C 307/39	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Umowy między Unią Europejską, Islandią, Księstwem Liechtensteinu i Królestwem Norwegii w sprawie mechanizmu finansowego EOG na lata 2014–2021, Umowy między Królestwem Norwegii a Unią Europejską w sprawie Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014–2021, Protokołu dodatkowego do Umowy między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Królestwem Norwegii oraz Protokołu dodatkowego do Umowy między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Islandią (06679/2016 – C8-0175/2016 – 2016/0052(NLE))	203
2018/C 307/40	P8_TA(2017)0224 Zapewnienie możliwości transgranicznego przenoszenia na rynku wewnętrznym usług online w zakresie treści ***I Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zapewnienia możliwości transgranicznego przenoszenia na rynku wewnętrznym usług online w zakresie treści (COM(2015)0627 – C8-0392/2015 – 2015/0284(COD)) P8_TC1-COD(2015)0284 Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 18 maja 2017 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/… w sprawie transgranicznego przenoszenia na rynku wewnętrznym usług online w zakresie treści	204
	Czwartek, 1 czerwca 2017 r.
2018/C 307/41	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do stawek podatku od wartości dodanej stosowanego do książek, gazet i czasopism (COM(2016)0758 – C8-0529/2016 – 2016/0374(CNS))	205
2018/C 307/42	Poprawki przyjete przez Parlament Europejski w dniu 1 czerwca 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wprowadzenia w odniesieniu do Ukrainy tymczasowych autonomicznych środków handlowych uzupełniających koncesje handlowe dostępne na mocy układu o stowarzyszeniu (COM(2016)0631 – C8-0392/2016 – 2016/0308(COD))	212
2018/C 307/43	P8_TA(2017)0237 Jednolity formularz wizowy ***I Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1683/95 z dnia 29 maja 1995 r. ustanawiające jednolity formularz wizowy (COM(2015)0303 – C8-0164/2015 – 2015/0134(COD)) P8_TC1-COD(2015)0134 Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 1 czerwca 2017 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/… zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1683/95 ustanawiające jednolity formularz wizowy	220
2018/C 307/44	Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie projektu decyzji Rady ustanawiającej wieloletnie ramy prac Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej na lata 2018–2022 (14423/2016 – C8-0528/2016 – 2016/0204(APP))	221

Spis treśći		Strona

	PARLAMENT EUROPEJSKI SESJA 2017–2018 Posiedzenia od 15 do 18 maja 2017 r. Protokoły posiedzeń zostały opublikowane w Dz.U. C 38 z 1.2.2018 . TEKSTY PRZYJĘTE Posiedzenia z 31 maja i 1 czerwca 2017 r. Protokoły posiedzeń zostały opublikowane w Dz.U. C 59 z 15.2.2018 . TEKSTY PRZYJĘTE	1

	I Rezolucje, zalecenia i opinie
	REZOLUCJE
	Parlament Europejski
	Wtorek, 16 maja 2017 r.
2018/C 307/01	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie planu działania UE na rzecz administracji elektronicznej na lata 2016–2020 (2016/2273(INI))	2
2018/C 307/02	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie sprawozdania rocznego za rok 2015 dotyczącego ochrony interesów finansowych UE – zwalczanie nadużyć finansowych (2016/2097(INI))	11
2018/C 307/03	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie inicjatywy dotyczącej efektywnego gospodarowania zasobami: ograniczenie marnotrawienia i zwiększenie bezpieczeństwa żywności (2016/2223(INI))	25
2018/C 307/04	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 maja 2017 r. w sprawie oceny zewnętrznych aspektów wyników i zarządzania w zakresie ceł jako narzędzia służącego ułatwieniu handlu i zwalczaniu nielegalnego handlu (2016/2075(INI))	44
	Środa, 17 maja 2017 r.
2018/C 307/05	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie sprawozdania rocznego za rok 2014 w sprawie pomocniczości i proporcjonalności (2015/2283(INI))	52
2018/C 307/06	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie FinTech: wpływ technologii na przyszłość sektora finansowego (2016/2243(INI))	57
2018/C 307/07	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB119 (BCS-GHØØ5-8), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D050182 – 2017/2675(RSP))	67
2018/C 307/08	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę DAS-40278-9, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (D050183 – 2017/2674(RSP))	71
2018/C 307/09	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie sytuacji na Węgrzech (2017/2656(RSP))	75
2018/C 307/10	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (2016/2798(RSP))	79
	Czwartek, 18 maja 2017 r.
2018/C 307/11	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie Zambii, w szczególności przypadku Hakainde Hichilemy (2017/2681(RSP))	84
2018/C 307/12	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie Etiopii, w szczególności przypadku dr. Merery Gudiny (2017/2682(RSP))	87
2018/C 307/13	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie Sudanu Południowego (2017/2683(RSP))	92
2018/C 307/14	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie właściwej kombinacji funduszy na rzecz regionów Europy: zapewnienie równowagi między instrumentami finansowymi a dotacjami w ramach polityki spójności UE (2016/2302(INI))	96
2018/C 307/15	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie perspektyw pomocy technicznej w ramach polityki spójności (2016/2303(INI))	103
2018/C 307/16	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie wdrożenia Umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a Republiką Korei (2015/2059(INI))	109
2018/C 307/17	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie osiągnięcia rozwiązania dwupaństwowego na Bliskim Wschodzie (2016/2998(RSP))	113
2018/C 307/18	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie strategii UE na rzecz Syrii (2017/2654(RSP))	117
2018/C 307/19	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie transportu drogowego w Unii Europejskiej (2017/2545(RSP))	123
2018/C 307/20	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie obozu dla uchodźców w Dadaab (2017/2687(RSP))	131
2018/C 307/21	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie urzeczywistnienia relokacji (2017/2685(RSP))	137
2018/C 307/22	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie wdrażania wytycznych Rady dotyczących osób LGBTI, szczególnie w odniesieniu do prześladowania mężczyzn o (domniemanej) orientacji homoseksualnej w Czeczenii (Rosja) (2017/2688(RSP))	140
	Czwartek, 1 czerwca 2017 r.
2018/C 307/23	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie łączności internetowej na rzecz wzrostu gospodarczego, konkurencyjności i spójności: europejskie społeczeństwo gigabitowe i 5G (2016/2305(INI))	144
2018/C 307/24	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. zawierające zalecenia dla Komisji dotyczące ochrony osób dorosłych szczególnej troski (2015/2085(INL))	154
2018/C 307/25	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie wieloletnich ram prac Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej na lata 2018–2022 (2017/2702(RSP))	161
2018/C 307/26	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie cyfryzacji europejskiego przemysłu (2016/2271(INI))	163
2018/C 307/27	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie wspólnego oświadczenia Parlamentu, Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie oraz Komisji, dotyczącego nowego konsensusu europejskiego w sprawie rozwoju – nasz świat, nasza godność, nasza przyszłość (2017/2586(RSP))	175
2018/C 307/28	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie odporności jako strategicznego priorytetu działań zewnętrznych UE (2017/2594(RSP))	177
2018/C 307/29	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie walki z antysemityzmem (2017/2692(RSP))	183
2018/C 307/30	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie konferencji wysokiego szczebla ONZ w sprawie wsparcia wdrażania 14. celu zrównoważonego rozwoju (konferencja ONZ nt. oceanów) (2017/2653(RSP))	186