11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/1

11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/4

1.

Usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym (UOIG) są nie tylko zakorzenione we wspólnych wartościach Unii, lecz odgrywają również kluczową rolę w propagowaniu spójności społecznej i terytorialnej. Unia i państwa członkowskie, każde w ramach przysługujących im uprawnień, muszą dopilnować, by usługi te były świadczone na zasadach i warunkach, które umożliwią pełną realizację postawionych przed nimi celów.

2.

Niektóre UOIG mogą być świadczone przez przedsiębiorstwa publiczne lub prywatne (1) bez konkretnego wsparcia finansowego ze strony organów państw członkowskich. Inne usługi mogą być świadczone jedynie wówczas, jeśli odnośny organ zaoferuje usługodawcy rekompensatę finansową. Przy braku konkretnych reguł unijnych państwa członkowskie dysponują zasadniczo swobodą przy określaniu sposobu organizacji i finansowania swoich UOIG.

3.

Celem niniejszego komunikatu jest wyjaśnienie głównych pojęć dotyczących stosowania reguł pomocy państwa w odniesieniu do rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych (2). Dlatego komunikat skupia się na wymogach dotyczących pomocy państwa, które są najbardziej istotne dla rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych.

4.

Wraz z niniejszym komunikatem Komisja planuje przyjęcie rozporządzenia dotyczącego pomocy de minimis konkretnie w odniesieniu do UOIG, w którym wyjaśnia, że niektóre środki rekompensaty nie stanowią pomocy państwa w rozumieniu art. 107 Traktatu (3), a także wydaje decyzję (4), w której uznaje niektóre rodzaje rekompensaty z tytułu UOIG stanowiącej pomoc państwa za zgodne z Traktatem na podstawie art. 106 ust. 2 Traktatu i zwalnia je z obowiązku zgłoszenia na mocy art. 108 ust. 3 Traktatu, oraz zasady ramowe (5) określające warunki, zgodnie z którymi pomoc państwa z tytułu UOIG nieobjęta wymienioną decyzją może zostać uznana za zgodną ze wspólnym rynkiem na podstawie art. 106 ust. 2 Traktatu.

5.

Niniejszy komunikat jest bez uszczerbku dla stosowania innych przepisów prawa Unii, zwłaszcza przepisów dotyczących zamówień publicznych oraz wymogów wynikających z Traktatu i sektorowych przepisów unijnych. Jeśli organ publiczny postanowi powierzyć osobie trzeciej świadczenie określonej usługi, musi przestrzegać przepisów prawa Unii dotyczących zamówień publicznych wynikających z art. 49–56 Traktatu, unijnych dyrektyw dotyczących zamówień publicznych (dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (6) oraz dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (7)) oraz przepisów sektorowych (8). Ponadto w przypadkach gdy dyrektywy dotyczące zamówień publicznych nie mają zastosowania w części lub w całości (np. w odniesieniu do koncesji na wykonywanie usług i zamówień na usługi wymienionych w załączniku IIB do dyrektywy 2004/18/WE, z uwzględnieniem różnych rodzajów usług socjalnych), udzielenie zamówienia może jednak wymagać spełnienia określonych w Traktacie wymogów dotyczących przejrzystości, równego traktowania, proporcjonalności i wzajemnego uznawania (9).

6.

Oprócz kwestii poruszonych w niniejszym komunikacie, decyzji 2012/21/UE i komunikacie Komisji w sprawie zasad ramowych Unii Europejskiej dotyczących pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych (2011), Komisja odpowie na indywidualne pytania, które pojawią się w kontekście stosowania reguł pomocy państwa w odniesieniu do UOIG. Uczyni to między innymi poprzez swój interaktywny serwis informacyjny poświęcony usługom świadczonym w interesie ogólnym, który dostępny jest na stronie internetowej Komisji (10).

7.

Niniejszy komunikat jest bez uszczerbku dla odnośnego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

8.

Zgodnie z art. 107 ust. 1 Traktatu reguły pomocy państwa zasadniczo mają zastosowanie jedynie wtedy, gdy beneficjent jest „przedsiębiorstwem”. Dlatego do celów stosowania reguł pomocy państwa kluczową kwestią jest ustalenie, czy dany podmiot świadczący usługę w interesie ogólnym należy uznać za przedsiębiorstwo.

9.

Trybunał Sprawiedliwości niezmiennie definiuje przedsiębiorstwa jako podmioty prowadzące działalność gospodarczą, niezależnie od ich statusu prawnego i sposobu ich finansowania (11). A zatem zakwalifikowanie określonej jednostki jako przedsiębiorstwa zależy całkowicie od charakteru jej działalności. Ta ogólna zasada ma trzy ważne konsekwencje:

Po pierwsze, nie jest decydujący status podmiotu na podstawie prawa krajowego. Na przykład podmiot zaklasyfikowany zgodnie z prawem krajowym jako stowarzyszenie lub klub sportowy może jednak zostać uznany za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu. Jedynym istotnym pod tym względem kryterium jest fakt, czy podmiot ten prowadzi działalność gospodarczą.

Po drugie, o stosowaniu reguł pomocy państwa jako takich nie decyduje to, czy dany podmiot utworzono po to, aby przynosił zyski. Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i Sądu wynika, że podmioty nienastawione na zysk mogą także oferować na rynku towary i usługi (12). Jeżeli tak nie jest, to podmioty nienastawione na zysk pozostają oczywiście całkowicie poza zakresem kontroli pomocy państwa.

Po trzecie, klasyfikacja podmiotu jako przedsiębiorstwa zawsze odnosi się do konkretnej działalności. Podmiot, który prowadzi zarówno działalność gospodarczą, jak i niegospodarczą, uznaje się za przedsiębiorstwo jedynie w odniesieniu do działalności gospodarczej.

10.

Dwa odrębne podmioty prawne mogą zostać uznane za tworzące jeden podmiot gospodarczy do celów stosowania reguł pomocy państwa. Ten podmiot gospodarczy jest w związku z tym uznawany za odnośne przedsiębiorstwo. W tym kontekście Trybunał Sprawiedliwości sprawdza, czy istnieje pakiet kontrolny lub powiązania funkcjonalne, gospodarcze i organiczne (13). Z drugiej strony, podmiot który sam nie oferuje na rynku towarów lub usług, nie jest przedsiębiorstwem przez sam fakt posiadania udziałów, nawet pakietu większościowego, jeśli te udziały prowadzą jedynie do wykonywania praw związanych ze statusem udziałowca lub członka, a także w odpowiednich przypadkach – do otrzymywania dywidend, które są zwyczajną korzyścią płynącą z posiadania danych aktywów (14).

11.

Aby wyjaśnić różnicę między działalnością gospodarczą i niegospodarczą, Trybunał Sprawiedliwości niezmiennie utrzymywał, że wszelka działalność polegająca na oferowaniu na rynku towarów i usług jest działalnością gospodarczą (15).

12.

Kwestia tego, czy istnieje rynek dla określonych usług, może zależeć od sposobu organizacji tych usług w danym państwie członkowskim (16). Reguły pomocy państwa mają zastosowanie jedynie w przypadku, gdy określona usługa jest świadczona w otoczeniu rynkowym. Gospodarczy charakter niektórych usług może zatem być różny w poszczególnych państwach członkowskich. Ponadto w związku z wyborami politycznymi lub rozwojem sytuacji gospodarczej klasyfikacja określonej usługi może się zmieniać wraz z upływem czasu. To, co dzisiaj nie stanowi działalności na rynku, może się nią stać w przyszłości i odwrotnie.

13.

Decyzja organu o niezezwoleniu osobom trzecim na świadczenie określonej usługi (np. dlatego, że organ ten zamierza świadczyć tę usługę we własnym zakresie) nie wyklucza istnienia działalności gospodarczej. Mimo takiego zamknięcia rynku działalność gospodarcza może istnieć, jeśli inne podmioty są skłonne i zdolne do świadczenia danej usługi na odnośnym rynku. Bardziej ogólnie można powiedzieć, że fakt świadczenia określonej usługi we własnym zakresie (17) nie ma znaczenia dla stwierdzenia, czy dana działalność jest działalnością gospodarczą czy nie (18).

14.

Ponieważ rozróżnienie na usługi gospodarcze i niegospodarcze zależy od specyficznych warunków politycznych i gospodarczych w danym państwie członkowskim, nie jest możliwe sporządzenie wyczerpującego wykazu rodzajów działalności, które a priori nigdy nie miałyby charakteru gospodarczego. Taki wykaz nie zapewniałby rzeczywistej pewności prawa, a przez to byłby mało użyteczny. W kolejnych punktach podjęto próbę wyjaśnienia tego rozróżnienia w odniesieniu do szeregu ważnych dziedzin.

15.

Przy braku w Traktatach definicji działalności gospodarczej wydaje się, że orzecznictwo oferuje różne kryteria dotyczące stosowania zasad rynku wewnętrznego oraz prawa konkurencji (19).

16.

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wynika, że art. 107 Traktatu nie ma zastosowania, jeśli państwo działa „sprawując władzę publiczną” (20) lub jeśli organy reprezentujące państwo działają „w charakterze organów publicznych” (21). Można uznać, że dany podmiot działa sprawując władzę publiczną, jeśli przedmiotowa działalność jest zadaniem, które stanowi część zasadniczych funkcji państwa lub jeśli jest ona powiązana z tymi funkcjami poprzez swój charakter, swoje cele i zasady, którym podlega (22). Zasadniczo działalność, która nieodłącznie stanowi część prerogatyw organu publicznego i jest wykonywana przez państwo, nie stanowi działalności gospodarczej, chyba że dane państwo członkowskie zdecydowało się na wprowadzenie mechanizmów rynkowych. Przykładem takiej działalności jest działalność dotycząca:

17.

Zakwalifikowanie programów w dziedzinie ubezpieczenia społecznego jako wiążących się z działalnością gospodarczą zależy od tego, jak zostały utworzone i jaką mają strukturę. Zasadniczo Trybunał Sprawiedliwości i Sąd stosują rozróżnienie na programy oparte na zasadzie solidarności i programy gospodarcze.

18.

Trybunał Sprawiedliwości i Sąd stosują szereg kryteriów w celu określenia, czy program ubezpieczenia społecznego jest oparty na zasadzie solidarności, a zatem nie wiąże się z działalnością gospodarczą. W tej kwestii istotnych może być kilka czynników:

19.

Należy odróżniać takie programy oparte na zasadzie solidarności od programów gospodarczych (33). W przeciwieństwie do programów opartych na zasadzie solidarności programy gospodarcze zasadniczo charakteryzuje:

20.

Niektóre programy łączą cechy obu kategorii. W takich przypadkach klasyfikacja programu zależy od wyniku analizy różnych elementów i ich relatywnego znaczenia (38).

21.

W Unii systemy opieki zdrowotnej różnią się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich. Stopień konkurencji między różnymi podmiotami świadczącymi usługi opieki zdrowotnej w otoczeniu rynkowym różni się znacznie w zależności od specyficznych warunków krajowych.

22.

W niektórych państwach członkowskich szpitale publiczne są integralną częścią krajowego systemu opieki zdrowotnej i są prawie w całości oparte na zasadzie solidarności (39). Szpitale te są bezpośrednio finansowane ze składek na ubezpieczenie społeczne i z innych zasobów państwa oraz świadczą usługi nieodpłatnie na rzecz osób należących do systemu na zasadzie powszechnego objęcia ubezpieczeniem (40). Trybunał Sprawiedliwości i Sąd potwierdziły, że w przypadku istnienia takiej struktury, odnośne podmioty nie działają jako przedsiębiorstwa (41).

23.

Jeśli istnieje ta struktura, nawet działalność, która sama w sobie mogłaby mieć charakter gospodarczy, lecz jest prowadzona wyłącznie w celu świadczenia innych usług niegospodarczych, nie ma charakteru gospodarczego. Podmiot, który nabywa towary – nawet w dużych ilościach – w celu oferowania usług niegospodarczych nie działa jako przedsiębiorstwo tylko dlatego, że jest nabywcą na określonym rynku (42).

24.

W wielu innych państwach członkowskich szpitale i inne podmioty świadczące usługi opieki zdrowotnej oferują swoje usługi za wynagrodzeniem, pobieranym bezpośrednio od pacjentów lub z ich ubezpieczenia (43). W takich systemach występuje do pewnego stopnia konkurencja między szpitalami w zakresie świadczenia usług opieki zdrowotnej. W takich przypadkach fakt, że opieka zdrowotna jest świadczona przez szpital publiczny, nie wystarcza do zaklasyfikowania danej działalności jako niegospodarczej.

25.

Trybunał Sprawiedliwości i Sąd wyjaśniły również, że usługi opieki zdrowotnej, które niezależni lekarze i inny prywatny personel medyczny świadczą za wynagrodzeniem i na własne ryzyko, należy uznać za działalność gospodarczą (44). Ta sama zasada miałaby zastosowanie do niezależnych aptek.

26.

W orzecznictwie Unii ustanowiono, że kształcenie publiczne organizowane w ramach krajowego systemu kształcenia finansowanego i nadzorowanego przez państwo może być uznane za działalność niegospodarczą. W tej kwestii Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że państwo,

„ustanawiając i utrzymując taki system kształcenia publicznego, finansowany w całości lub w większości ze środków publicznych, a nie przez uczniów lub ich rodziców […] nie ma zamiaru angażować się w działalność za wynagrodzeniem, lecz realizuje swoje zadanie wobec ludności w dziedzinie społecznej, kulturalnej i edukacyjnej” (45).

27.

Zgodnie z tym samym orzecznictwem na niegospodarczy charakter kształcenia publicznego zasadniczo nie ma wpływu fakt, że uczniowie lub ich rodzice muszą czasem płacić czesne za nauczanie lub opłaty wpisowe, które stanowią wkład w koszty operacyjne systemu. Takie wkłady finansowe pokrywają często jedynie ułamek prawdziwych kosztów usługi, a zatem nie można ich uznać za wynagrodzenie za świadczoną usługę. Nie zmieniają one zatem niegospodarczego charakteru usługi kształcenia powszechnego finansowanej głównie ze środków publicznych (46). Zasady te mogą dotyczyć usług kształcenia publicznego, takich jak szkolenia zawodowe (47), prywatne i publiczne szkoły podstawowe (48) i przedszkola (49), działalność dodatkowa w zakresie nauczania w szkołach wyższych (50) oraz kształcenie w szkołach wyższych (51).

28.

Należy odróżnić takie publiczne świadczenie usług edukacyjnych od usług finansowanych głównie przez rodziców lub uczniów lub z przychodów komercyjnych. Na przykład przedsiębiorstwo komercyjne oferujące kształcenie wyższe finansowane w całości przez studentów wyraźnie kwalifikuje się do tej ostatniej kategorii. W niektórych państwach członkowskich instytucje publiczne mogą także oferować usługi edukacyjne, które ze względu na swój charakter, strukturę finansowania i istnienie konkurencyjnych podmiotów prywatnych, należy uznać za gospodarcze.

29.

We wspólnotowych zasadach ramowych dotyczących pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną (52) Komisja wyjaśniła, że niektóre rodzaje działalności uczelni i organizacji badawczych wykraczają poza zakres zastosowania reguł pomocy państwa. Dotyczy to głównej działalności organizacji badawczych, a mianowicie:

30.

Komisja wyjaśniła również, że działalność dotycząca transferu technologii (udzielanie licencji, tworzenie firm typu spin-off lub inne formy zarządzania wiedzą stworzone przez organizację badawczą) ma charakter niegospodarczy, jeśli odbywa się wewnątrz przedsiębiorstwa (53) i cały pochodzący z niej dochód jest reinwestowany w zasadniczą działalność odnośnych organizacji badawczych (54).

31.

Jedynie korzyści przyznane bezpośrednio lub pośrednio z zasobów państwowych mogą stanowić pomoc państwa w rozumieniu art. 107 Traktatu (55). Korzyści finansowane z zasobów prywatnych mogą mieć skutek w postaci umocnienia pozycji niektórych przedsiębiorstw, lecz nie wchodzą w zakres art. 107 Traktatu.

32.

Taki transfer zasobów państwowych może przyjmować wiele form, np. dotacji bezpośrednich, ulg podatkowych i świadczeń w naturze. W szczególności fakt, że państwo nie nalicza cen rynkowych za niektóre usługi, stanowi rezygnację z zasobów państwowych. W wyroku w sprawie C-482/99 Francja przeciwko Komisji  (56) Trybunał Sprawiedliwości potwierdził również, że zasoby przedsiębiorstwa publicznego stanowią zasoby państwowe w rozumieniu art. 107 Traktatu, ponieważ organy publiczne są w stanie kontrolować te zasoby. W przypadkach gdy przedsiębiorstwo, któremu powierzono wykonywanie określonej UOIG, jest finansowane z zasobów zapewnianych przez przedsiębiorstwo publiczne i finansowanie to można przypisać państwu, finansowanie to może zatem potencjalnie stanowić pomoc państwa.

33.

Przyznanie bez przetargu pozwoleń na zajmowanie lub używanie domeny publicznej czy też innych specjalnych lub wyłącznych praw mających wartość ekonomiczną może stanowić rezygnację z zasobów państwowych i stwarzać korzyść dla beneficjentów (57).

34.

Państwa członkowskie mogą w niektórych przypadkach finansować UOIG z opłat lub składek wnoszonych przez niektóre przedsiębiorstwa lub użytkowników, z których przychód jest przekazywany przedsiębiorstwom, którym powierzono wykonywanie danej UOIG. Tego rodzaju uzgodnienia finansowe były analizowane przez Trybunał Sprawiedliwości, zwłaszcza w wyroku w sprawie 173/73 Włochy przeciwko Komisji  (58), w którym to wyroku Trybunał stwierdził, że:

„Skoro przedmiotowe fundusze są finansowane poprzez obowiązkowe składki wymagane prawem krajowym, a – jak pokazuje niniejszy przypadek – są zarządzane i przydzielane zgodnie z przepisami tego prawa, należy je uznać za zasoby państwowe w rozumieniu art. (107 Traktatu), nawet jeśli są zarządzane przez instytucje odrębne od organów publicznych”.

35.

Podobnie w wyroku z dnia 11 marca 1992 r. w sprawach połączonych C-78/90 do C-83/90 Compagnie Commerciale de l’Ouest  (59) Trybunał Sprawiedliwości potwierdził, że środki finansowane z opłat parafiskalnych stanowią środki finansowane z zasobów państwowych.

36.

Ponadto płatności z tytułu rekompensaty za wykonywanie UOIG, które są finansowane z opłat parafiskalnych lub obowiązkowych składek nakładanych przez państwo oraz zarządzanych i przydzielanych zgodnie z przepisami wspomnianego prawa, są płatnościami z tytułu rekompensaty dokonywanymi z zasobów państwowych.

37.

Aby rekompensata z tytułu świadczenia usług publicznych podlegała art. 107 Traktatu, musi wywierać wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi lub stwarzać zagrożenie wywarcia takiego wpływu. Taki wpływ zasadniczo zakłada istnienie rynku otwartego na konkurencję. W związku z tym, w przypadkach gdy otwarcie rynków na konkurencję nastąpiło wskutek przepisów unijnych lub krajowych czy faktycznego rozwoju gospodarczego, obowiązują reguły pomocy państwa. W takich sytuacjach państwa członkowskie zachowują swobodę decydowania o tym, w jaki sposób zdefiniować, zorganizować i finansować UOIG podlegające kontroli pomocy państwa, jeżeli podmiotowi świadczącemu UOIG przyznaje się rekompensatę, bez względu na to, czy jest to podmiot publiczny czy prywatny (w tym dostawca wewnętrzny). Jeżeli rynek jest zastrzeżony dla jednego przedsiębiorstwa (w tym dostawcy wewnętrznego), przyznana mu rekompensata podlega również kontroli pomocy państwa. Tak więc jeżeli działalność gospodarczą otwarto na konkurencję, decyzje o zapewnieniu UOIG innymi metodami niż przy zastosowaniu procedury zamówień publicznych, która gwarantuje najniższy koszt dla społeczności, mogą prowadzić do zakłóceń polegających na uniemożliwianiu konkurentom wejścia na rynek lub ułatwianiu beneficjentowi ekspansji na innych rynkach. Zakłócenia mogą także wystąpić na rynkach czynników produkcji. Pomoc przyznana przedsiębiorstwu działającemu na rynku niezliberalizowanym może wywierać wpływ na wymianę handlową, jeśli przedsiębiorstwo-beneficjent działa również na rynkach zliberalizowanych (60).

38.

Środki pomocy mogą wywierać wpływ na wymianę handlową również jeśli samo przedsiębiorstwo-beneficjent nie uczestniczy w działalności transgranicznej. W takich przypadkach podaż krajowa może utrzymać się lub zwiększyć, wskutek czego przedsiębiorstwa mające siedzibę w innych państwach członkowskich mają ograniczone możliwości oferowania swoich usług w tym państwie członkowskim (61).

39.

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości nie ma progu ani wskaźnika procentowego, poniżej którego można uznać, że nie jest wywierany wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi (62). Stosunkowo niewielka kwota pomocy lub stosunkowo mały rozmiar przedsiębiorstwa-beneficjenta nie oznacza a priori, że nie miał miejsce wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

40.

Z drugiej strony Komisja w kilku przypadkach stwierdziła, że działalność miała charakter czysto lokalny i nie wywierała wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Są to na przykład:

41.

Wreszcie, Komisja nie musi badać całości wsparcia finansowego przyznanego przez państwa członkowskie. Rozporządzenie (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis  (67) stanowi, że pomoc poniżej 200 000 EUR na przedsiębiorstwo w dowolnym okresie trzech lat nie podlega art. 107 ust. 1 Traktatu. W sektorze transportu, rybołówstwa i rolnictwa (68) stosuje się szczególne progi pomocy de minimis i Komisja planuje przyjąć rozporządzenie określające szczególny próg de minimis w odniesieniu do usług lokalnych świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym.

42.

Trybunał Sprawiedliwości w wyroku w sprawie Altmark  (69) przedstawił dodatkowe wyjaśnienie dotyczące warunków, zgodnie z którymi rekompensata z tytułu świadczenia usług publicznych nie stanowi pomocy państwa z powodu braku jakiejkolwiek korzyści.

43.

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości:

„W zakresie, w jakim interwencję państwa należy uznać za rekompensatę stanowiącą świadczenie wzajemne za świadczenia przedsiębiorstw będących beneficjentami w celu wykonania zobowiązań do świadczenia usług publicznych, tak że przedsiębiorstwa te w rzeczywistości nie uzyskują z tego tytułu korzyści finansowych, a zatem interwencja taka nie skutkuje uprzywilejowaniem tych przedsiębiorstw względem przedsiębiorstw konkurencyjnych, interwencja ta nie mieści się w zakresie stosowania art. (107 ust. 1 Traktatu). Jednak, aby w konkretnym przypadku można było uniknąć zakwalifikowania takiej rekompensaty jako pomocy państwa, powinny zostać spełnione określone przesłanki.

44.

W sekcjach od 3.2 do 3.6 omówione zostaną różne wymogi określone w orzecznictwie w sprawie Altmark, mianowicie pojęcie usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym dla celów art. 106 Traktatu (71), potrzeba ustanowienia aktu powierzenia (72), obowiązek zdefiniowania parametrów rekompensaty (73), zasady dotyczące unikania nadwyżki rekompensaty (74) oraz zasady dotyczące wyboru usługodawcy (75).

45.

Pojęcie usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym jest pojęciem, którego znaczenie zmienia się stopniowo i zależy między innymi od potrzeb obywateli, zmian technologicznych i zmian na rynku, a także od preferencji społecznych i politycznych w odnośnym państwie członkowskim. Trybunał Sprawiedliwości ustalił, że UOIG są usługami posiadającymi szczególne cechy charakterystyczne w porównaniu z innymi rodzajami działalności gospodarczej (76).

46.

Przy braku szczegółowych unijnych reguł definiujących zakres istnienia UOIG państwa członkowskie dysponują dużą swobodą przy definiowaniu określonej usługi jako UOIG i przy przyznawaniu usługodawcy rekompensaty. Kompetencje Komisji w tym zakresie są ograniczone do sprawdzania, czy odnośne państwo członkowskie nie popełniło oczywistego błędu przy definiowaniu określonej usługi jako UOIG (77) oraz do oceny wszelkiej pomocy państwa związanej z odnośną rekompensatą. Gdy istnieją szczegółowe reguły unijne, ograniczają one jeszcze bardziej swobodę przysługującą państwom członkowskim, bez uszczerbku dla spoczywającego na Komisji obowiązku sprawdzenia, czy UOIG prawidłowo zdefiniowano dla potrzeb kontroli pomocy państwa.

47.

Pierwsze kryterium z orzecznictwa w sprawie Altmark dotyczy zdefiniowania zadania, jakim jest wykonanie UOIG. Wymóg ten pokrywa się z wymogiem zawartym w art. 106 ust. 2 Traktatu (78). Z art. 106 ust. 2 Traktatu wynika, że przedsiębiorstwa, którym powierzono wykonywanie UOIG, to przedsiębiorstwa, którym powierzono „szczególne zadanie” (79). Zasadniczo powierzenie „określonego zadania z zakresu usług publicznych” oznacza świadczenie usług, których dane przedsiębiorstwo, ze względu na swój własny interes gospodarczy, nie podjęłoby się lub nie podjęłoby się w tym samym zakresie lub na tych samych warunkach (80). Stosując kryterium interesu ogólnego, państwa członkowskie lub Unia mogą powiązać konkretne zobowiązania z takimi usługami.

48.

Komisja uważa zatem, że nie byłoby właściwe wiązanie zobowiązań do świadczenia określonych usług publicznych z działalnością, która jest już wykonywana lub może być wykonywana skutecznie i na warunkach takich jak cena, obiektywne cechy jakościowe, ciągłość i dostęp do danej usługi, zgodnych z interesem publicznym zdefiniowanym przez państwo, przez przedsiębiorstwa działające na zwykłych warunkach rynkowych (81). Jeżeli chodzi o to, czy dana usługa może być zapewniona na rynku, ocena Komisji ogranicza się do sprawdzenia, czy państwo członkowskie nie popełniło oczywistego błędu.

49.

Ważnym przykładem tej zasady jest sektor łączności szerokopasmowej, w odniesieniu do którego Komisja wystosowała już jasne wytyczne określające, które rodzaje działalności można uznać za UOIG. Co najważniejsze, Komisja uważa, że na obszarach, na których inwestorzy prywatni poczynili już inwestycje w infrastrukturę sieci szerokopasmowych (lub w danym momencie rozbudowują swoją infrastrukturę sieciową) i świadczą już konkurencyjne usługi sieci szerokopasmowych, zapewniając odpowiedni zasięg tych sieci, stworzenie równoległej infrastruktury szerokopasmowej nie powinno być uznawane za UOIG. Natomiast jeśli inwestorzy nie są w stanie zapewnić odpowiedniego zasięgu sieci szerokopasmowej, po spełnieniu określonych warunków można przyznać rekompensatę z tytułu UOIG (82).

50.

Komisja uważa także, że usługi, które mają zostać zaklasyfikowane jako UOIG, muszą służyć obywatelom lub leżeć w interesie całego społeczeństwa.

51.

Wykonanie UOIG musi być powierzone jednemu przedsiębiorstwu lub kilku przedsiębiorstwom, aby art. 106 ust. 2 Traktatu miał zastosowanie. Zatem danym przedsiębiorstwom musi zostać powierzone przez państwo szczególne zadanie (83). Także pierwsze kryterium z orzecznictwa w sprawie Altmark zawiera wymóg, by na przedsiębiorstwie spoczywało zobowiązanie do świadczenia usługi publicznej. A zatem, aby zapewnić zgodność z orzecznictwem w sprawie Altmark, konieczne jest powierzenie usługi publicznej, w ramach którego zdefiniowano zobowiązania odnośnych przedsiębiorstw i odnośnego organu.

52.

Zadanie z zakresu usług publicznych musi być powierzone w formie aktu, który w zależności od prawodawstwa w poszczególnych państwach członkowskich może przyjąć formę instrumentu ustawodawczego lub regulacyjnego albo umowy. Może być również określone w kilku aktach. W oparciu o podejście przyjmowane przez Komisję w takich przypadkach, akt lub szereg aktów musi określać co najmniej:

53.

Uczestnictwo usługodawcy w procedurze powierzenia mu realizacji zadania z zakresu usług publicznych nie oznacza, że zadanie to nie wynika z aktu organu publicznego, nawet jeśli powierzenie zadania wystosowano na wniosek usługodawcy (84). W niektórych państwach członkowskich nierzadko organy finansują usługi, które zostały opracowane i zaproponowane przez samego usługodawcę. Organ musi jednak zdecydować, czy zatwierdzi propozycję usługodawcy, zanim będzie mógł przyznać rekompensatę. Nie jest istotne, czy niezbędne elementy aktu powierzenia są zawarte bezpośrednio w odnośnej decyzji o przyjęciu propozycji usługodawcy, czy też zawarto odrębny akt prawny, np. umowę z usługodawcą.

54.

Parametry służące jako podstawa do obliczenia rekompensaty muszą być określone z wyprzedzeniem w sposób obiektywny i przejrzysty, aby mieć pewność, że nie przyznają one korzyści gospodarczej, która faworyzuje przedsiębiorstwo-beneficjenta względem konkurencyjnych przedsiębiorstw.

55.

Konieczność uprzedniego ustalenia parametrów rekompensaty nie oznacza, że rekompensata musi być obliczona na podstawie specjalnego wzoru (np. określona cena za dzień, za posiłek, za pasażera czy za liczbę użytkowników). Istotne jest jedynie, aby od samego początku było jasne, w jaki sposób ma być określana rekompensata.

56.

Jeśli organ postanawia objąć rekompensatą wszystkie pozycje kosztów usługodawcy, od początku musi określić, w jaki sposób koszty te będą ustalane i obliczane. W tym kontekście uwzględniane mogą być tylko koszty bezpośrednio związane ze świadczeniem odnośnej UOIG. Należy odliczyć wszelkie przychody, jakie przedsiębiorstwo uzyskuje ze świadczenia odnośnej UOIG.

57.

Jeśli przedsiębiorstwu w ramach rekompensaty oferuje się rozsądny zysk, w akcie powierzenia należy również określić kryteria obliczania tego zysku.

58.

Jeśli przewidziano przegląd kwoty rekompensaty w trakcie okresu realizacji powierzonej usługi, w akcie powierzenia należy określić zasady przeglądu i ewentualny wpływ, jaki przegląd ten może mieć na łączną kwotę rekompensaty.

59.

Jeśli odnośną UOIG powierzono w wyniku procedury przetargowej, metoda obliczania rekompensaty musi być uwzględniona w informacjach przekazywanych wszystkim przedsiębiorstwom pragnącym uczestniczyć w przetargu.

60.

Zgodnie z trzecim kryterium z orzecznictwa w sprawie Altmark rekompensata nie może być wyższa niż kwota niezbędna do pokrycia wszystkich lub części kosztów poniesionych przy wywiązywaniu się ze zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych, z uwzględnieniem uzyskiwanych przy tym wpływów i rozsądnego zysku. W związku z tym wszelkie mechanizmy dotyczące wyboru usługodawcy muszą być opracowane w taki sposób, aby poziom rekompensaty określano na podstawie tych elementów.

61.

Rozsądny zysk należy rozumieć jako stopę zwrotu z kapitału (85), której zażądałoby typowe przedsiębiorstwo rozważające, czy podjąć się wykonywania danej usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym w całym okresie powierzenia, przy uwzględnieniu poziomu ryzyka. Poziom ryzyka zależy od odnośnego sektora, rodzaju usługi i charakterystyki mechanizmu rekompensaty. Stopa ta powinna być w stosownych przypadkach ustalona poprzez odniesienie do stopy zwrotu z kapitału osiąganej przy podobnych rodzajach zamówień publicznych na usługi w warunkach konkurencyjnych (np. zamówień udzielonych w wyniku przetargu). W sektorach, w których nie ma przedsiębiorstw porównywalnych z przedsiębiorstwem, któremu powierzono wykonywanie danej usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym, można odnieść się do porównywalnych przedsiębiorstw mających siedzibę w innych państwach członkowskich lub, jeśli to konieczne, do przedsiębiorstw z innych sektorów, pod warunkiem że zostanie uwzględniona specyfika poszczególnych sektorów. Określając wysokość rozsądnego zysku, państwa członkowskie mogą wprowadzić kryteria motywacyjne dotyczące w szczególności jakości świadczonych usług i wzrostu wydajności. Wzrost wydajności nie może być osiągany kosztem jakości świadczonych usług.

62.

Zgodnie z czwartym kryterium z orzecznictwa w sprawie Altmark oferowana rekompensata musi być albo wynikiem procedury zamówienia publicznego umożliwiającej wybór oferenta zdolnego świadczyć odnośne usługi po najniższym koszcie dla danej społeczności, albo wynikiem analizy porównawczej z typowym przedsiębiorstwem, dobrze zarządzanym i odpowiednio zaopatrzonym w niezbędne środki.

63.

Najprostszym sposobem wypełnienia przez organy publiczne czwartego kryterium określonego w sprawie Altmark jest przeprowadzenie otwartej, przejrzystej i niedyskryminującej procedury udzielenia zamówienia publicznego zgodnej z przepisami dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (86) i dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (87), jak określono poniżej (88). Jak wskazano w pkt 5, przeprowadzenie takiej procedury udzielenia zamówienia publicznego jest często obowiązkowym wymogiem obowiązującym na mocy obowiązujących przepisów unijnych.

64.

Również w przypadkach gdy nie jest to wymagane przepisami prawa, otwarta, przejrzysta i niedyskryminująca procedura udzielenia zamówienia publicznego jest właściwym sposobem na porównanie potencjalnych ofert oraz określenie rekompensaty, tak by wykluczyć istnienie pomocy.

65.

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości procedura udzielenia zamówienia publicznego wyklucza istnienie pomocy państwa jedynie w przypadku, gdy umożliwia wybór oferenta mogącego zapewnić świadczenie usługi „po najniższym koszcie dla danej społeczności”.

66.

Jeżeli chodzi o cechy procedury przetargowej, procedura otwarta (89) zgodna z wymogami przepisów w dziedzinie zamówień publicznych jest oczywiście do przyjęcia, ale także procedura ograniczona (90) może spełniać czwarte kryterium z orzecznictwa w sprawie Altmarkt, chyba że zainteresowanym podmiotom uniemożliwiono zgłoszenie ofert bez uzasadnionych przyczyn. Z drugiej strony dialog konkurencyjny (91) czy procedura negocjacyjna z uprzednim ogłoszeniem (92) przyznają szeroki margines swobody organowi rozstrzygającemu i mogą ograniczać udział zainteresowanych podmiotów. Zatem jedynie w wyjątkowych wypadkach można uznać, że są one wystarczające do spełnienia czwartego kryterium z orzecznictwa w sprawie Altmarkt. Procedura negocjacyjna bez uprzedniego ogłoszenia (93) nie może zagwarantować, że doprowadzi do wyboru oferenta, który będzie w stanie zapewnić te usługi po najniższym koszcie dla danej społeczności.

67.

Jeżeli chodzi o kryteria udzielenia zamówienia, „najniższa cena” (94) spełnia oczywiście czwarte kryterium z orzecznictwa w sprawie Altmarkt. Także „ofertę najkorzystniejszą ekonomicznie” (95) uznaje się za wystarczającą, o ile kryteria udzielenia zamówienia, w tym kryteria środowiskowe (96) lub społeczne, są ściśle związane z przedmiotem świadczonej usługi i umożliwiają wybranie oferty najkorzystniejszej ekonomicznie, która odpowiada wartości rynkowej (97). W przypadku gdy takie okoliczności wystąpią, właściwe może być zastosowanie mechanizmu wycofania, aby zminimalizować ryzyko nadwyżki rekompensaty ex ante. Organ udzielający zamówienia ma prawo ustalić standardy jakościowe, które muszą spełnić wszystkie podmioty gospodarcze, lub uwzględnić w decyzji o udzieleniu zamówienia aspekty jakościowe związane z poszczególnymi propozycjami.

68.

Ponadto mogą zaistnieć okoliczności, w których procedura udzielania zamówienia nie umożliwia osiągnięcia efektu w postaci najniższego kosztu dla danej społeczności, ponieważ nie stwarza warunków do odpowiednio otwartej i rzeczywistej konkurencji. Może to wynikać np. ze specyfiki danej usługi, istniejących praw własności intelektualnej czy niezbędnej infrastruktury będącej własnością określonego usługodawcy. Podobnie, w przypadku procedur, w których składana jest tylko jedna oferta, nie można uznać, że przetarg jest wystarczający do zapewnienia efektu w postaci najniższego kosztu dla danej społeczności.

69.

Jeśli dla danej usługi istnieje ogólnie przyjęte wynagrodzenie rynkowe, stanowi ono najlepszą wartość odniesienia przy ustalaniu rekompensaty w przypadku braku przetargu (98).

70.

Jeśli nie istnieje takie wynagrodzenie rynkowe, kwota rekompensaty musi być ustalona na podstawie analizy kosztów typowego przedsiębiorstwa, dobrze zarządzanego i odpowiednio wyposażonego w środki materialne umożliwiające mu spełnienie niezbędnych wymogów dotyczących odnośnych usług publicznych, które przedsiębiorstwo to poniosłoby przy wywiązywaniu się z tych zobowiązań, z uwzględnieniem uzyskiwanych przy tym wpływów i rozsądnego zysku za wywiązywanie się z tych zobowiązań. Celem jest dopilnowanie, by wysokie koszty nieefektywnego przedsiębiorstwa nie były brane jako wartość odniesienia.

71.

Jeśli chodzi o pojęcie „dobrze zarządzanego przedsiębiorstwa”, przy braku innych oficjalnych definicji państwa członkowskie powinny stosować obiektywne kryteria, które są uznawane pod względem ekonomicznym za reprezentatywne dla prawidłowego zarządzania. Komisja uważa, że sam fakt przynoszenia zysku nie jest wystarczającym kryterium uznania przedsiębiorstwa za „dobrze zarządzane”. Należy również uwzględnić fakt, że na wyniki finansowe przedsiębiorstwa, w szczególności w sektorach, w których najczęściej występują UOIG, duży wpływ może mieć ich silna pozycja rynkowa lub przepisy sektorowe.

72.

Komisja jest zdania, że pojęcie „dobrze zarządzanego przedsiębiorstwa” wiąże się z przestrzeganiem obowiązujących krajowych, unijnych lub międzynarodowych standardów rachunkowości. Państwa członkowskie mogą oprzeć swoją analizę między innymi na wskaźnikach analitycznych typowych dla wydajności (takich jak stosunek obrotów do zaangażowanego kapitału, stosunek kosztów całkowitych do obrotów, obroty przypadające na pracownika, wartość dodana przypadająca na pracownika lub stosunek kosztów personelu do wartości dodanej). Państwa członkowskie mogą również zastosować wskaźniki analityczne dotyczące jakości podaży w porównaniu z oczekiwaniami użytkowników. Przedsiębiorstwo, któremu powierzono wykonywanie określonej UOIG, które nie spełnia kryteriów jakościowych określonych przez odnośne państwo członkowskie, nie stanowi „dobrze zarządzanego przedsiębiorstwa”, nawet jeśli jego koszty są niskie.

73.

Przedsiębiorstwa, u których takie wskaźniki analityczne świadczą o efektywnym zarządzaniu, można uznać za reprezentatywne typowe przedsiębiorstwa. Jednak analiza i porównanie struktur kosztów musi uwzględniać wielkość danego przedsiębiorstwa oraz fakt, że w niektórych sektorach mogą równolegle działać przedsiębiorstwa o bardzo różnych strukturach kosztów.

74.

Odniesienie do kosztów „typowego” przedsiębiorstwa w odnośnym sektorze oznacza, że istnieje wystarczająca liczba przedsiębiorstw, których koszty można uwzględnić. Przedsiębiorstwa te mogą być zlokalizowane w tym samym państwie członkowskim lub w innych państwach członkowskich. Komisja jest jednak zdania, że nie można dokonywać odniesienia do kosztów przedsiębiorstwa, które ma pozycję monopolisty lub otrzymuje rekompensatę z tytułu świadczenia usług publicznych przyznaną na warunkach, które nie są zgodne z prawem Unii, ponieważ w obu przypadkach koszty mogą przewyższać koszty normalne. Koszty, które należy uwzględnić, to wszystkie koszty dotyczące danej UOIG, tj. koszty bezpośrednie niezbędne do wykonania UOIG oraz odpowiedni wkład na pokrycie kosztów pośrednich wspólnych dla działalności związanej z UOIG oraz innych rodzajów działalności.

75.

Jeśli państwo członkowskie może wykazać, że struktura kosztów przedsiębiorstwa, któremu powierzono wykonywanie danej UOIG, odpowiada przeciętnej strukturze kosztów efektywnych i porównywalnych przedsiębiorstw w odnośnym sektorze, uznaje się, że kwota rekompensaty, która pozwoli przedsiębiorstwu pokryć te koszty, wraz z rozsądnym zyskiem, spełnia czwarte kryterium z orzecznictwa w sprawie Altmarkt.

76.

Określenie „przedsiębiorstwo odpowiednio wyposażone w środki materialne” należy rozumieć jako oznaczające przedsiębiorstwo posiadające niezbędne zasoby umożliwiające mu bezzwłoczne wywiązywanie się z zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych spoczywających na przedsiębiorstwie, któremu powierzone zostanie wykonanie danej UOIG.

77.

„Rozsądny zysk” należy rozumieć jako stopę zwrotu z kapitału (99), której zażądałoby typowe przedsiębiorstwo rozważające, czy podjąć się wykonywania danej usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym w całym okresie powierzenia, przy uwzględnieniu poziomu ryzyka zgodnie z pkt 3.5.

11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/15

1.

W przypadku niektórych usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (UOIG), wykonywanie ich na zasadach i warunkach umożliwiających wypełnienie związanych z nimi zadań może wymagać wsparcia finansowego ze strony organów publicznych, o ile przychody z tytułu świadczenia tych usług nie pozwalają na pokrycie kosztów związanych z wywiązywaniem się ze zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych.

2.

Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (1) wynika, że rekompensata z tytułu świadczenia usług publicznych nie stanowi pomocy państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jeśli spełnia określone warunki (2). Jeśli warunki te są spełnione, nie ma zastosowania art. 108 Traktatu.

3.

Jeśli rekompensata z tytułu świadczenia usług publicznych nie spełnia tych warunków, oraz w zależności od tego, w jakim stopniu spełnione są ogólne kryteria zastosowania art. 107 ust. 1 Traktatu, taka rekompensata stanowi pomoc państwa i podlega postanowieniom art. 106, 107 i 108 Traktatu.

4.

W komunikacie w sprawie stosowania reguł Unii Europejskiej w dziedzinie pomocy państwa w odniesieniu do rekompensaty z tytułu usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (3) Komisja wyjaśniła warunki, zgodnie z którymi rekompensatę z tytułu świadczenia usług publicznych uznaje się za pomoc państwa. Ponadto w rozporządzeniu Komisji w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis przyznanej przedsiębiorstwom wykonującym usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym (4), Komisja określi warunki, które muszą być spełnione, aby można było uznać, że niewielkie kwoty rekompensaty z tytułu wykonywania usług publicznych nie wywierają wpływu na wymianę handlową między państwami członkowskimi lub nie zakłócają ani nie grożą zakłóceniem konkurencji. W tych okolicznościach rekompensata nie wchodzi w zakres art. 107 ust. 1 Traktatu, a w rezultacie nie podlega procedurze zgłoszenia określonej w art. 108 ust. 3 Traktatu.

5.

Artykuł 106 ust. 2 Traktatu stanowi podstawę prawną do oceny zgodności pomocy państwa przeznaczonej na UOIG. Artykuł ten stanowi, że przedsiębiorstwa zobowiązane do wykonywania UOIG lub mające charakter monopolu skarbowego podlegają postanowieniom Traktatu, zwłaszcza zasadom konkurencji. Jednak art. 106 ust. 2 Traktatu przewiduje wyjątek od zasad zawartych w Traktacie, o ile zastosowanie zasad konkurencji utrudniałoby w sensie prawnym lub faktycznym wykonywanie powierzonych zadań. Wyjątek ten ma zastosowanie jedynie wtedy, gdy rozwój wymiany handlowej nie jest zakłócony w stopniu sprzecznym z interesem Unii.

6.

Decyzja Komisji 2012/21/UE (5) w sprawie stosowania art. 106 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do wykonywania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (6), określa warunki, na jakich określone rodzaje rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych uznaje się za zgodne z rynkiem wewnętrznym zgodnie z art. 106 ust. 2 Traktatu oraz zwalnia z obowiązku uprzedniego zgłoszenia zgodnie z art. 108 ust. 3 Traktatu.

7.

Zasady określone w niniejszym komunikacie mają zastosowanie do rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, wyłącznie o ile stanowi ona pomoc państwa nieobjętą decyzją 2012/21/UE. Rekompensata ta podlega obowiązkowi uprzedniego zgłoszenia zgodnie z art. 108 ust. 3 Traktatu. Niniejsze zasady ramowe określają warunki, zgodnie z którymi taką pomoc państwa można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 106 ust. 2 Traktatu. Zastępują one Wspólnotowe ramy dotyczące pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych (7).

8.

Zasady określone w niniejszym komunikacie mają zastosowanie do rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych w dziedzinie transportu lotniczego i morskiego, bez uszczerbku dla bardziej rygorystycznych przepisów szczegółowych zawartych w sektorowych przepisach unijnych. Nie mają one zastosowania do sektora transportu lądowego ani do sektora radiofonii i telewizji publicznej, który jest objęty komunikatem Komisji w sprawie stosowania zasad pomocy państwa wobec radiofonii i telewizji publicznej (8).

9.

Pomoc dla usługodawców świadczących UOIG znajdujących się w trudnej sytuacji będzie oceniana na podstawie Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (9).

10.

Zasady określone w niniejszym komunikacie mają zastosowanie bez uszczerbku dla:

11.

Na obecnym etapie rozwoju rynku wewnętrznego pomoc państwa wykraczającą poza zakres decyzji 2012/21/UE można uznać za zgodną z art. 106 ust. 2 Traktatu, jeśli jest ona niezbędna do wykonywania danej usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym i nie wpływa na rozwój wymiany handlowej w stopniu sprzecznym z interesem Unii. W celu osiągnięcia tej równowagi muszą zostać spełnione warunki określone w sekcjach 2.2 do 2.10.

12.

Pomoc musi być przyznana na faktyczną i prawidłowo zdefiniowaną usługę świadczoną w ogólnym interesie gospodarczym, o której mowa w art. 106 ust. 2 Traktatu.

13.

W komunikacie w sprawie stosowania reguł Unii Europejskiej w dziedzinie pomocy państwa w odniesieniu do rekompensaty z tytułu usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym Komisja przedstawiła wytyczne wyjaśniające wymogi dotyczące definicji usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. W szczególności państwa członkowskie nie mogą zobowiązań do świadczenia określonych usług publicznych wiązać z usługami, które są już świadczone lub mogą być skutecznie świadczone na warunkach takich jak cena, obiektywne cechy jakościowe, ciągłość i dostęp do danej usługi, zgodnych z interesem publicznym określonym przez państwo, przez przedsiębiorstwa działające na zwykłych warunkach rynkowych. Jeżeli chodzi o kwestię tego, czy jakaś usługa może być zapewniona w ramach rynku, ocena Komisji ogranicza się do sprawdzenia, czy definicja przyjęta przez państwo członkowskie nie jest obciążona oczywistym błędem, chyba że w przepisach prawa Unii przewidziano surowszą normę.

14.

Jeśli chodzi o zakres stosowania niniejszych zasad określonych w niniejszym komunikacie, państwa członkowskie powinny wykazać, że należycie rozważyły potrzeby w zakresie usług publicznych, przeprowadzając konsultacje społeczne lub wykorzystując inne stosowne instrumenty pozwalające uwzględnić interesy użytkowników i usługodawców. Nie ma to zastosowania, gdy jest oczywiste, że nowe konsultacje nie wniosą istotnej wartości dodanej do ostatnio przeprowadzonych konsultacji.

15.

Odpowiedzialność za wykonywanie UOIG musi być powierzona odnośnemu przedsiębiorstwu lub przedsiębiorstwom na mocy jednego lub większej liczby aktów, których formę mogą określić poszczególne państwa członkowskie. Pojęcie „państwo członkowskie” obejmuje władze centralne, regionalne i lokalne.

16.

Akt lub akty musi (-szą) określać w szczególności:

17.

Czas trwania okresu powierzenia powinien być uzasadniony obiektywnymi kryteriami, np. potrzebą zamortyzowania niepodlegających przekazaniu środków trwałych. Zasadniczo okres powierzenia nie powinien przekraczać okresu koniecznego do amortyzacji najbardziej istotnych aktywów niezbędnych do oferowania danej UOIG.

18.

Pomoc zostanie uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 106 ust. 2 Traktatu, jedynie jeśli przedsiębiorstwo przestrzega, w stosownych przypadkach, przepisów dyrektywy Komisji 2006/111/WE (11). Pomoc niezgodna z tą dyrektywą jest uznawana za wywierającą wpływ na rozwój wymiany handlowej w stopniu sprzecznym z interesem Unii w rozumieniu art. 106 ust. 2 Traktatu.

19.

Pomoc zostanie uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 106 ust. 2 Traktatu, jedynie jeśli właściwy organ przy powierzaniu świadczenia usługi odnośnemu przedsiębiorstwu przestrzegał lub zobowiązał się przestrzegać odpowiednich unijnych przepisów w dziedzinie zamówień publicznych. Dotyczy to wymogów przejrzystości, równego traktowania i niedyskryminacji, wynikających bezpośrednio z Traktatu oraz – w stosownych przypadkach – z prawa wtórnego Unii. Pomoc niezgodna z tymi przepisami i wymogami jest uznawana za wywierającą wpływ na rozwój wymiany handlowej w stopniu sprzecznym z interesem Unii w rozumieniu art. 106 ust. 2 Traktatu.

20.

W przypadku gdy organ powierza wykonywanie takiej samej UOIG kilku przedsiębiorstwom, rekompensatę należy obliczać przy użyciu tej samej metody w stosunku do każdego przedsiębiorstwa.

21.

Kwota rekompensaty nie może przekraczać kwoty niezbędnej do pokrycia kosztów netto (12) wywiązywania się ze zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych wraz z rozsądnym zyskiem.

22.

Kwotę rekompensaty można ustalić na podstawie oczekiwanych kosztów i przychodów, na podstawie rzeczywiście poniesionych kosztów i przychodów lub na podstawie kombinacji obu powyższych metod, w zależności od tego, jakie bodźce motywacyjne w zakresie wydajności dane państwo członkowskie chce zapewnić od samego początku, zgodnie z pkt 40 i 41.

23.

Jeśli rekompensata jest oparta w całości lub w części na oczekiwanych kosztach i przychodach, muszą one być określone w akcie powierzenia. Mają one obowiązek opierać się na realistycznych i możliwych do zaobserwowania parametrach dotyczących otoczenia gospodarczego, w którym dostarczana jest odnośna UOIG. Mają one w stosownych przypadkach obowiązek opierać się na wiedzy fachowej sektorowych organów regulacyjnych lub innych podmiotów niezależnych od przedsiębiorstwa. Państwa członkowskie mają obowiązek wskazać źródła, na których oparte są te oczekiwania (13). Prognoza kosztów musi odzwierciedlać oczekiwania dotyczące wzrostu wydajności osiąganej przez usługodawcę oferującego daną UOIG w okresie powierzenia.

24.

Koszt netto niezbędny lub oczekiwany jako niezbędny do wywiązywania się ze zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych należy obliczać z zastosowaniem metody nieponiesionych kosztów netto, gdy jest to wymagane przepisami unijnymi lub krajowymi oraz w miarę możliwości w innych przypadkach.

25.

Zgodnie z metodą nieponiesionych kosztów netto koszty netto niezbędne lub oczekiwane jako niezbędne do wywiązywania się ze zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych są obliczane jako różnica między kosztami netto usługodawcy działającego w ramach zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych a kosztami netto lub zyskiem tego samego usługodawcy działającego bez tych zobowiązań. Należy zwrócić należytą uwagę na prawidłowe oszacowanie kosztów, których zgodnie z oczekiwaniami usługodawca uniknąłby i przychodów, których zgodnie z oczekiwaniami usługodawca nie otrzymałby w przypadku braku zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych. Obliczenie kosztów netto powinno obejmować ocenę korzyści czerpanych przez podmiot wykonujący daną UOIG, w tym, na ile to możliwe, korzyści niematerialnych.

26.

Załącznik IV do dyrektywy 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (14) oraz załącznik 1 do dyrektywy 97/67/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wspólnych zasad rozwoju rynku wewnętrznego usług pocztowych Wspólnoty oraz poprawy jakości usług (15) zawierają bardziej szczegółowe wytyczne na temat stosowania metody nieponiesionych kosztów netto.

27.

Komisja uznaje metodę nieponiesionych kosztów netto za najdokładniejszą metodę ustalania kosztów wywiązywania się ze zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych, jednak mogą występować przypadki, kiedy zastosowanie tej metody nie jest wykonalne lub stosowne. W takich należycie uzasadnionych przypadkach Komisja może zaakceptować alternatywne metody obliczania kosztu netto wywiązywania się ze zobowiązań z tytułu usług publicznych, takie jak metoda oparta na podziale kosztów.

28.

Zgodnie z metodą podziału kosztów koszty netto niezbędne do wywiązywania się ze zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych można obliczyć jako różnicę między kosztami i przychodami dla wyznaczonego usługodawcy wywiązującego się ze zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych, wymienionymi i oszacowanymi w akcie powierzenia.

29.

Koszty, które należy uwzględnić, obejmują całość kosztów niezbędnych w celu wykonywania UOIG.

30.

Jeśli działalność odnośnego przedsiębiorstwa ogranicza się do świadczenia UOIG, można uwzględnić wszystkie jego koszty.

31.

Jeśli przedsiębiorstwo prowadzi również działalność wykraczającą poza zakres UOIG, uwzględniane koszty mogą obejmować wszystkie koszty bezpośrednie niezbędne do wywiązywania się ze zobowiązań z tytułu świadczenia usług publicznych oraz stosowny wkład na pokrycie części kosztów pośrednich wspólnych dla UOIG i dla pozostałej działalności. Koszty związane z wszelką działalnością wykraczającą poza zakres UOIG muszą obejmować wszystkie koszty bezpośrednie oraz stosowny wkład na pokrycie kosztów wspólnych. Przy określaniu stosownego wkładu na pokrycie kosztów wspólnych za punkt odniesienia można przyjąć ceny rynkowe za korzystanie z zasobów, o ile takie informacje są dostępne (16). W przypadku braku informacji o takich cenach rynkowych stosowny wkład na pokrycie kosztów wspólnych można określić poprzez odniesienie do poziomu rozsądnego zysku (17), jakiego można się spodziewać od przedsiębiorstwa z działalności wykraczającej poza zakres UOIG, lub też innymi metodami gdy okażą się bardziej odpowiednie.

32.

Uwzględniane przychody muszą obejmować co najmniej wszystkie przychody osiągane z danej UOIG, wymienione w akcie powierzenia, a także nadmierne zyski wygenerowane z praw specjalnych lub wyłącznych, nawet jeśli są one powiązane z innymi rodzajami działalności, o których mowa w pkt 45, niezależnie od tego, czy te nadmierne zyski uznaje się za pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu.

33.

Rozsądny zysk należy rozumieć jako stopę zwrotu z kapitału (18), której zażądałoby typowe przedsiębiorstwo rozważające, czy podjąć się wykonywania danej usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym w całym okresie powierzenia, przy uwzględnieniu poziomu ryzyka. Poziom ryzyka zależy od odnośnego sektora, rodzaju usługi i charakterystyki mechanizmu rekompensaty.

34.

W uzasadnionych przypadkach, aby ustalić, jaki powinien być rozsądny zysk, można zastosować inne wskaźniki poziomu zysku niż wskaźnik zwrotu z kapitału, takie jak: średnia stopa zwrotu z kapitału własnego (19) w okresie powierzenia, stopa zwrotu z zaangażowanego kapitału, stopa zwrotu z aktywów lub stopa zwrotu ze sprzedaży.

35.

Niezależnie od wybranego wskaźnika, państwo członkowskie ma obowiązek dostarczyć Komisji dowody potwierdzające, że prognozowany zysk nie przekracza zysku, którego zażądałoby typowe przedsiębiorstwo rozważające, czy podjąć się wykonywania danej usługi, na przykład poprzez odniesienie do zysków osiąganych w przypadku podobnych rodzajów zamówień przyznanych w warunkach konkurencyjnych.

36.

Stopa zwrotu z kapitału, która nie przekracza odnośnej stopy swap (20) powiększonej o premię równą 100 punktów bazowych (21), jest uważana za rozsądną w każdym przypadku. Odnośna stopa swap jest stopą swap, której wymagalność i waluta odpowiadają okresowi powierzenia i walucie aktu powierzenia.

37.

Jeśli wykonywanie danej UOIG jest związane z istotnym ryzykiem handlowym lub umownym, na przykład z powodu rekompensaty w formie stałej płatności ryczałtowej pokrywającej oczekiwane koszty netto i rozsądny zysk, a przedsiębiorstwo działa w otoczeniu konkurencyjnym, rozsądny zysk nie może przekraczać poziomu odpowiadającego stopie zwrotu z kapitału właściwej dla tego poziomu ryzyka. Stopa ta powinna być w stosownych przypadkach ustalona poprzez odniesienie do stopy zwrotu z kapitału osiąganej przy podobnych rodzajach zamówień na usługi publiczne udzielonych w warunkach konkurencyjnych (np. zamówień przyznanych w wyniku przetargu). Jeśli zastosowanie takiej metody nie jest możliwe, można również zastosować inne metody ustalania stopy zwrotu z kapitału, przedstawiając odpowiednie uzasadnienie (22).

38.

Jeśli świadczenie UOIG nie jest związane z istotnym ryzykiem handlowym lub umownym, na przykład dlatego, że koszty netto poniesione przy okazji dostarczania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym zasadniczo rekompensuje się ex post w pełnej wysokości, rozsądny zysk nie może przekraczać poziomu odpowiadającego poziomowi określonemu w pkt 36. Taki mechanizm rekompensaty nie zapewnia podmiotowi świadczącemu usługę publiczną bodźców motywacyjnych w zakresie wydajności. Stąd jego zastosowanie jest ściśle ograniczone do przypadków, gdy państwa członkowskie są w stanie uzasadnić, że nie jest wykonalne lub stosowne uwzględnienie wydajności produkcji i zaprojektowanie zamówienia w sposób stwarzający bodźce do wzrostu wydajności.

39.

Przy opracowywaniu metody obliczania rekompensaty państwa członkowskie muszą wprowadzić bodźce motywujące do wydajnego świadczenia wysokiej jakości UOIG, o ile nie są w stanie należycie uzasadnić, że nie jest to wykonalne lub stosowne.

40.

Bodźce motywacyjne w zakresie wydajności mogą mieć różną formę, tak aby były najlepiej dopasowane do specyfiki danego przypadku lub sektora. Na przykład państwa członkowskie mogą z góry zdefiniować stały poziom rekompensaty przewidującej i uwzględniającej wzrost wydajności, który zgodnie z oczekiwaniami przedsiębiorstwo powinno osiągnąć w okresie powierzenia.

41.

Alternatywnie państwa członkowskie mogą zdefiniować w akcie powierzenia wartości docelowe wzrostu wydajności, tak aby poziom rekompensaty był uzależniony od tego, w jakim stopniu osiągnięto te wartości docelowe. Jeśli przedsiębiorstwo nie osiąga tych celów, rekompensata powinna zostać zmniejszona zgodnie z metodami obliczeń określonymi w akcie powierzenia. W odwrotnym przypadku, tzn. gdy przedsiębiorstwo przekracza cele, rekompensata powinna zostać zwiększona zgodnie z metodą określoną w akcie powierzenia. Wynagrodzenie za wzrost wydajności należy określić na poziomie umożliwiającym zrównoważony podział korzyści ze wzrostu wydajności między przedsiębiorstwem a państwem członkowskim lub użytkownikami.

42.

Wszelkie tego rodzaju mechanizmy stwarzające bodźce do wzrostu wydajności muszą być oparte na obiektywnych i wymiernych kryteriach określonych w akcie powierzenia i podlegających przejrzystej ocenie ex post przeprowadzanej przez podmiot niezależny od podmiotu wykonującego daną UOIG.

43.

Wzrost wydajności powinien zostać osiągnięty bez uszczerbku dla jakości świadczonej usługi i powinien spełniać standardy określone w przepisach unijnych.

44.

W przypadku gdy przedsiębiorstwo prowadzi zarówno działalność wchodzącą w zakres UOIG jak i działalność wykraczającą poza ten zakres, w wewnętrznych księgach rachunkowych przedsiębiorstwa należy wykazać osobno koszty i przychody związane z UOIG oraz koszty i przychody związane z innymi usługami zgodnie z zasadami określonymi w pkt 31. Jeżeli jednemu przedsiębiorstwu powierzono wykonywanie kilku UOIG, ponieważ różne są organy powierzające wykonywanie danej UOIG lub charakter danej UOIG, wewnętrzne księgi rachunkowe przedsiębiorstwa muszą umożliwiać sprawdzenie, czy nie wystąpiła nadwyżka rekompensaty na poziomie poszczególnych usług.

45.

Jeśli dane przedsiębiorstwo posiada specjalne lub wyłączne prawa związane z inną działalnością niż UOIG, na którą przyznano pomoc, która to działalność przynosi zyski wyższe niż rozsądny zysk, lub jeśli państwo przyznało mu inne korzyści, należy to uwzględnić – niezależnie od klasyfikacji tych korzyści do celów art. 107 ust. 1 Traktatu – i doliczyć do przychodów przedsiębiorstwa. Rozsądny zysk z działalności, do której wykonywania przedsiębiorstwo posiada specjalne lub wyłączne prawa, należy szacować z wyprzedzeniem (ex ante) w świetle ryzyka ponoszonego przez dane przedsiębiorstwo lub braku takiego ryzyka. Szacunek ten musi uwzględniać bodźce motywujące do poprawy wydajności wprowadzone przez państwo członkowskie w odniesieniu do świadczenia danych usług.

46.

Państwo członkowskie może postanowić, że zyski pochodzące z innych rodzajów działalności wykraczających poza zakres danej UOIG, w szczególności tych rodzajów działalności, które uzależnione są od infrastruktury niezbędnej do oferowania danej UOIG, muszą być przypisane w całości lub w części do finansowania danej UOIG.

47.

Nadwyżkę rekompensaty należy rozumieć jako rekompensatę otrzymywaną przez odnośne przedsiębiorstwo podczas całego okresu obowiązywania umowy, przekraczającą kwotę pomocy zdefiniowaną w pkt 21. Jak określono w pkt 39–42, nadwyżka wynikająca z wyższego niż oczekiwano wzrostu wydajności może zostać zatrzymana przez przedsiębiorstwo jako dodatkowy rozsądny zysk, jak określono w akcie powierzenia (23).

48.

Ponieważ nadwyżka rekompensaty nie jest niezbędna do wykonywania UOIG, stanowi ona pomoc państwa niezgodną z rynkiem wewnętrznym.

49.

Państwa członkowskie mają obowiązek dopilnować, by rekompensata przyznana na wykonywanie UOIG była zgodna z wymogami określonymi w niniejszym komunikacie, a szczególnie by przedsiębiorstwa nie otrzymywały rekompensaty przekraczającej kwotę określoną zgodnie z wymogami w niniejszej sekcji. Mają one obowiązek przekazać stosowne dokumenty na żądanie Komisji. Są one zobowiązane przeprowadzać regularne kontrole lub zadbać o przeprowadzanie takich kontroli pod koniec okresu powierzenia, a w każdym razie co najmniej co trzy lata. W przypadku pomocy przyznanej w inny sposób niż w drodze procedury udzielania zamówień publicznych z ogłoszeniem (24), kontrole powinno się zasadniczo przeprowadzać co najmniej co dwa lata.

50.

Jeśli państwo członkowskie z góry określiło stały poziom rekompensaty, który w wystarczającym stopniu przewiduje i uwzględnia wzrost wydajności, jakiego – na podstawie prawidłowej alokacji kosztów i przychodów oraz uzasadnionych oczekiwań opisanych w niniejszej sekcji – można oczekiwać od podmiotu świadczącego usługi publiczne w okresie powierzenia, kontrolę pod kątem nadwyżki rekompensaty ogranicza się zasadniczo do sprawdzenia, czy poziom zysku, do którego usługodawca jest uprawniony zgodnie z aktem powierzenia, jest rzeczywiście rozsądny z perspektywy ex ante.

51.

Wymogi określone w pkt od 2.1 do 2.8 są zasadniczo wystarczające do zagwarantowania, by pomoc nie zakłócała konkurencji w sposób niezgodny z interesem Unii.

52.

Można sobie jednak wyobrazić, że w pewnych wyjątkowych okolicznościach poważniejsze zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym mogą pozostać kwestią nierozwiązaną, a pomoc mogłaby wywierać wpływ na wymianę handlową w stopniu sprzecznym z interesem Unii.

53.

W takim przypadku Komisja zbada, czy zakłócenia te można złagodzić poprzez ustanowienie warunków lub zażądanie przyjęcia zobowiązań przez państwa członkowskie.

54.

Przewiduje się, że poważniejsze zakłócenia konkurencji, które są sprzeczne z interesem Unii, wystąpią jedynie w wyjątkowych okolicznościach. Komisja ograniczy swoją uwagę do tych zakłóceń, gdy pomoc będzie wywierać znaczący niekorzystny wpływ na inne państwa członkowskie i funkcjonowanie rynku wewnętrznego, ponieważ np. będą pozbawiać przedsiębiorstwa w sektorach gospodarki o istotnym znaczeniu możliwości osiągnięcie skali działalności niezbędnej do uzyskania wydajności w prowadzonej działalności.

55.

Takie zakłócenia mogą wystąpić na przykład wówczas, gdy okresu powierzenia nie można uzasadnić obiektywnymi kryteriami (takimi jak np. konieczność amortyzacji aktywów trwałych niepodlegających przeniesieniu) lub gdy w akcie powierzenia łączy się grupę zadań (zazwyczaj ujętych w odrębnych aktach powierzenia bez żadnej utraty korzyści społecznych i żadnych dodatkowych kosztów pod względem wydajności i efektywności świadczenia usług). W takim przypadku Komisja zbadałaby, czy taką samą usługę publiczną można świadczyć w sposób, który powoduje mniejsze zakłócenia, np. na postawie aktu powierzenia o bardziej ograniczonym okresie obowiązywania lub zakresie lub odrębnych aktów powierzenia.

56.

Inna sytuacja, w której konieczna może być bardziej szczegółowa ocena, występuje wówczas, gdy państwo członkowskie powierza podmiotowi świadczącemu usługę publiczną, bez zastosowania konkurencyjnej procedury wyboru, zadanie świadczenia UOIG na rynku, na którym nie obowiązują zastrzeżenia, w przypadku gdy bardzo podobne usługi są już świadczone lub gdy można się spodziewać, że będą one świadczone w niedalekiej przyszłości w razie braku UOIG. Te niekorzystne skutki dla rozwoju wymiany handlowej mogą przybrać większe rozmiary, gdy UOIG ma być oferowana po stawce poniżej kosztów jakiegokolwiek faktycznego lub potencjalnego usługodawcy, tak że powoduje zamknięcie dostępu do rynku. Komisja, przy pełnym poszanowaniu szerokiego marginesu swobody, jaka przysługuje państwom członkowskim przy definiowaniu UOIG, może w związku z tym zażądać zmian, np. w przydziale pomocy, jeżeli będzie mogła w sposób wiarygodny wykazać, że ta sama UOIG mogłaby być świadczona na równoważnych warunkach dla użytkowników, w sposób, który wywołałby mniejsze zakłócenia, i przy niższym koszcie dla państwa.

57.

Bardziej szczegółowa ocena jest także uzasadniona w przypadku, gdy powierzenie obowiązku świadczenia usługi wiąże się z przyznaniem specjalnych lub wyłącznych praw, które poważnie ograniczają konkurencję na rynku wewnętrznym w zakresie sprzecznym z interesem Unii. Wprawdzie podstawowym narzędziem do przeanalizowania takiego przypadku pozostaje art. 106 ust. 1 Traktatu, ale pomocy państwa nie można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym, jeżeli wyłączne prawo przewiduje korzyści, których nie można prawidłowo ocenić, określić ilościowo lub przeanalizować zgodnie z metodami obliczania kosztów netto UOIG opisanymi w sekcji 2.8.

58.

Komisja będzie także zwracać uwagę na sytuacje, w których pomoc umożliwia przedsiębiorstwu sfinansowanie utworzenia lub wykorzystania infrastruktury, która nie jest możliwa do powielenia i umożliwia mu zamknięcie dostępu do rynku, na którym świadczona jest UOIG, lub na powiązanych rynkach właściwych. Jeżeli ma to miejsce, właściwe może być postawienie wymogu, by konkurenci otrzymali uczciwy i niedyskryminacyjny dostęp do tej infrastruktury na odpowiednich warunkach.

59.

Jeżeli wynikiem powierzenia wykonywania danej usługi są zakłócenia konkurencji utrudniające skuteczne wykonywanie lub egzekwowanie prawa Unii mającego zabezpieczać prawidłowe funkcjonowanie runku wewnętrznego, Komisja zbada, czy dana usługa publiczna mogłaby być świadczona w taki sposób, który wywoływałby mniejsze zakłócenia. np. poprzez wdrożenie w pełni sektorowych przepisów unijnych.

60.

W odniesieniu do każdej rekompensaty z tytułu UOIG wchodzącej w zakres niniejszego komunikatu odnośne państwo członkowskie musi opublikować w Internecie lub w inny właściwy sposób następujące informacje:

61.

Zasady określone w pkt 14, 19, 20, 24, 39, 51–59 i pkt 60 lit. a) nie mają zastosowania do pomocy spełniającej warunki określone w art. 2 ust. 1 decyzji 2012/21/UE.

62.

Państwa członkowskie składają Komisji co dwa lata sprawozdanie na temat przestrzegania zapisów niniejszego komunikatu. Sprawozdania muszą dawać ogólny przegląd sytuacji w zakresie stosowania niniejszego komunikatu wobec różnych sektorów, w których działają podmioty wykonujące usługi, w tym zawierać:

Pierwsze sprawozdanie należy przedłożyć do dnia 30 czerwca 2014 r.

63.

Ponadto, zgodnie z wymogami rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (25) (obecnie art. 108 Traktatu) oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (26), państwa członkowskie mają obowiązek przedkładać Komisji sprawozdania roczne na temat pomocy przyznanej w następstwie decyzji Komisji wydanych na podstawie niniejszego komunikatu.

64.

Sprawozdania będą publikowane na stronie internetowej Komisji.

65.

Komisja zamierza dokonać przeglądu niniejszego komunikatu do dnia 31 stycznia 2017 r.

66.

Zgodnie z art. 7 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 659/1999 Komisja może do pozytywnej decyzji załączyć warunki, na jakich dana pomoc może zostać uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym, a także może ustanowić obowiązki umożliwiające monitorowanie zgodności z decyzją. W dziedzinie UOIG warunki i obowiązki mogą być konieczne w szczególności w celu dopilnowania, by pomoc przyznana odnośnym przedsiębiorstwom nie prowadziła do nieuzasadnionych zakłóceń konkurencji i wymiany handlowej na rynku wewnętrznym. Temu celowi mogą służyć sprawozdania okresowe i inne zobowiązania, zależnie od konkretnej sytuacji danej usługi w ogólnym interesie gospodarczym.

67.

Komisja będzie stosować przepisy niniejszego komunikatu od dnia 31 stycznia 2012 r.

68.

Komisja będzie stosować zasady określone w niniejszym komunikacie do wszystkich zgłoszonych jej projektów pomocy i będzie podejmować decyzje w sprawie tych projektów zgodnie z tym zasadami, nawet jeśli projekty te zostały zgłoszone przed dniem 31 stycznia 2012 r.

69.

Komisja będzie stosować zasady określone w niniejszym komunikacie do pomocy niezgodnej z prawem, w sprawie której podejmie decyzję po dniu 31 stycznia 2012 r., nawet jeśli odnośna pomoc została przyznana przed tą datą. Jeśli jednak pomoc została przyznana przed dniem 31 stycznia 2012 r., zasady określone w pkt 14, 19, 20, 24, 39 i 60 nie mają zastosowania.

70.

Jako stosowne środki do celów stosowania art. 108 ust. 1 Traktatu Komisja proponuje, aby państwa członkowskie publikowały wykaz istniejących programów pomocy, które dotyczą rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych i wymagają dostosowania, tak by były zgodne z niniejszym komunikatem, do dnia 31 stycznia 2013 r., oraz aby dostosowały one te programy do niniejszego komunikatu do dnia 31 stycznia 2014 r.

71.

Państwa członkowskie powinny potwierdzić Komisji do dnia 29 lutego 2012 r., że zgadzają się na zaproponowane stosowne środki. W przypadku braku odpowiedzi Komisja uzna, że dane państwo członkowskie nie wyraża zgody.

11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/23

11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/28

11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/29

Tytuł: Wytyczne dobrej praktyki wytwarzania „produktów jajecznych w formie płynnej, stężonej, mrożonej lub suszonej” przeznaczonych na składniki żywności (produkty jajeczne niegotowe do spożycia)

Autor: Europejskie Stowarzyszenie Przetwórców Jaj (EEPA)

Adres internetowy: http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/hygienelegislation/good_practice_en.htm

Tytuł: Wspólnotowy przewodnik dobrych praktyk higienicznych w chowie kurcząt i kur niosek

Autor: Komitet Rolniczych Organizacji Zawodowych i Generalna Konfederacja Spółdzielni Rolniczych przy Unii Europejskiej (COPA-COGECA), Europejska Unia Obrotu Hurtowego Jajami, Produktami z Jaj, Drobiem i Dziczyzną (EUWEP)

Adres internetowy: http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/salmonella/impl_reg_en.htm

Tytuł: Wytyczne dobrej praktyki higienicznej w zakresie zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorobotwórczych mikroorganizmów oraz ich zwalczania ze szczególnym uwzględnieniem salmonelli u brojlerów (Gallus gallus) hodowanych na ubój w gospodarstwach oraz w trakcie ich chwytania, załadunku i transportu

Autor: Komitet Rolniczych Organizacji Zawodowych i Generalna Konfederacja Spółdzielni Rolniczych przy Unii Europejskiej (COPA-COGECA), Stowarzyszenie Przetwórców Drobiu i Przedstawicieli Handlu Drobiem w UE (AVEC)

Adres internetowy: http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/salmonella/impl_reg_en.htm

Tytuł: Wspólnotowe wytyczne dobrej praktyki higieny i zastosowania zasad HACCP w produkcji naturalnych osłonek kiełbasianych

Autor: Europejskie Stowarzyszenie Naturalnych Osłonek Kiełbasianych (ENSCA)

Adres internetowy: http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/hygienelegislation/good_practice_en.htm

11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/30

—

Article 75 de la loi no 1312/2003 du 30 décembre 2003 de finances rectificatives pour 2003.

—

Artykuł 17 rozporządzenia Komisji (WE) nr 736/2008 z dnia 22 lipca 2008 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw zajmujących się produkcją, przetwórstwem i wprowadzaniem do obrotu produktów rybołówstwa

—

Artykuł 37 rozporządzenia Rady (WE) nr 1198/2006 z dnia 27 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rybackiego

—

2 mln EUR w 2012 r.

—

1,3 mln EUR w 2013 r.

—

0,7 mln EUR w 2014 r.

FranceAgriMer, établissement national des produits de l’agriculture et de la mer

12 rue Henri Rol-Tanguy

TSA 20002

93555 Montreuil-sous-Bois Cedex

FRANCE

11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/31

De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

ter attentie van de heer P. Jongerius, directie Energiemarkt

ALP/562

Bezuidenhoutseweg 30

Postbus 20101

2500 EC Den Haag

NEDERLAND

11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/32

De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

ter attentie van de heer P. Jongerius, directie Energiemarkt

ALP/562

Bezuidenhoutseweg 30

Postbus 20101

2500 EC Den Haag

NEDERLAND

11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/33

De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

ter attentie van de heer P. Jongerius, directie Energiemarkt

ALP/562

Bezuidenhoutseweg 30

Postbus 20101

2500 EC Den Haag

NEDERLAND

11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/34

De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

ter attentie van de heer P. Jongerius, directie Energiemarkt

ALP/562

Bezuidenhoutseweg 30

Postbus 20101

2500 EC Den Haag

NEDERLAND

11.1.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 8/35

Conselleria de Agricultura Pesca y Alimentación

C/ Amadeo de Saboya, 2

46410 Valencia

ESPAÑA