2.12.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 351/1

A.

mając na uwadze, że od czasu rozszerzenia Unii Europejskiej w 2004 roku Morze Bałtyckie stało się faktycznie jej morzem wewnętrznym, które łączy kraje, ale też stanowi swoiste wyzwanie, a państwa regionu Morza Bałtyckiego wykazują współzależności oraz muszą zmierzyć się z podobnymi wyzwaniami,

B.

mając na uwadze, że strategia dla regionu Morza Bałtyckiego to projekt pilotażowy poprzedzający przyszłe strategie makroregionalne, a powodzenie tej strategii może być wzorem sposobu realizacji przyszłych strategii,

C.

mając na uwadze, że idea tworzenia regionów funkcjonalnych, skupionych wokół wspólnych celów i problemów rozwojowych, może prowadzić do zwiększenia efektywności polityki regionalnej UE,

D.

mając na uwadze, że w celu podniesienia skuteczności polityki regionalnej, szczególnie w perspektywie jej reformy po roku 2013, należy poprzeć i rozwijać ideę zintegrowanego podejścia wraz z tworzeniem strategii dla makroregionów będących strategiami całej Unii Europejskiej, jednak ich wprowadzenie nie może prowadzić do renacjonalizacji polityki spójności,

E.

mając na uwadze, że Morze Bałtyckie jest nadal najbardziej zanieczyszczonym morzem Unii Europejskiej, a stan jego środowiska nie powinien pogorszyć się z powodu realizowania w samym Morzu Bałtyckim i wokół niego dużych projektów infrastrukturalnych (włączając w to kraje spoza UE),

1.

z zadowoleniem przyjmuje zatwierdzenie przez Komisję Europejską i wsparcie przez Radę Europejską strategii dla Regionu Morza Bałtyckiego, którą Parlament postulował od 2006 r.;

2.

ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje, że strategia jest owocem szeroko zakrojonych konsultacji z zainteresowanymi podmiotami w państwach członkowskich, w tym nie tylko z władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi, lecz również ze środowiskami akademickimi i biznesowymi oraz organizacjami pozarządowymi, co dowodzi, że proces konsultacji i włączenia partnerów od samego początku w prace nad strategią jest ważnym czynnikiem stanowiącym o jej powodzeniu; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje utworzenie w regionie forum społeczeństwa obywatelskiego, takiego jak szczyt na rzecz działań dla Morza Bałtyckiego, i wzywa do podobnych inicjatyw na rzecz przyszłych makroregionów, skupiających podmioty publiczne i prywatne, co pozwala im zaangażować się w rozwój strategii makroregionalnych;

3.

zaleca w związku z tym zwiększenie zaangażowania społeczności lokalnych poprzez tworzenie szerszych i bardziej ukierunkowane narzędzi komunikacji i konsultacji, także przy udziale lokalnych mediów (lokalnej telewizji, radia oraz gazet w wersji drukowanej i online); wzywa Komisję do stworzenia specjalnego portalu internetowego poświęconego strategii dla Morza Bałtyckiego, który działać będzie jako forum wymiany doświadczeń w zakresie bieżących i przyszłych projektów realizowanych przez rządy centralne i lokalne, organizacje pozarządowe i inne podmioty działające w regionie Morza Bałtyckiego;

4.

z zadowoleniem przyjmuje strategię „UE 2020”, która jest spójna z celami strategii dla regionu Morza Bałtyckiego, i zauważa, że strategia „UE 2020” może posłużyć jako skuteczne ramy wdrażania i wzmocnienia strategii dla regionu Morza Bałtyckiego;

5.

uważa, że ustanowione przy okazji omawianej strategii nowe ramy współpracy oparte na zasadach zintegrowanego podejścia otwierają możliwości dla bardziej racjonalnego i efektywnego wykorzystania środków finansowych dostępnych na ochronę środowiska i rozwój regionu Morza Bałtyckiego, pochodzących zarówno z funduszy UE i zasobów krajowych, jak i z różnych instytucji finansowych;

6.

zwraca uwagę na dysproporcje w zakresie rozwoju gospodarczego i innowacyjności, które występują w regionie Morza Bałtyckiego, oraz na konieczność zwiększenia potencjału we wszystkich dziedzinach, także wysoko rozwiniętych, gdyż mogą one pomóc w podciągnięciu regionów najmniej uprzywilejowanych; wskazuje na potrzebę wspierania nowych obszarów posiadających potencjał w zakresie rozwoju i innowacji oraz na możliwość wykorzystania wartości dodanej strategii dla Morza Bałtyckiego oraz innych przyszłych strategii makroregionalnych, aby osiągnąć nowy poziom synergii, który może zmniejszyć istniejące różnice w celu utworzenia stałego obszaru wspólnego dobrobytu o wysokim poziomie konkurencyjności, co ma zasadnicze znaczenie w sytuacji starzenia się społeczeństwa i nowych form globalizacji;

7.

podkreśla, że konieczne jest szybkie i konsekwentne wdrożenie istniejących aktów prawnych UE mających na celu wzmocnienie rynku wewnętrznego, takich jak np. dyrektywa usługowa, aby zwiększyć atrakcyjność regionu Morza Bałtyckiego jako obszaru gospodarczego;

8.

wzywa państwa członkowskie i regiony do wykorzystania funduszy strukturalnych dostępnych na lata 2007–2013, aby zapewnić jak najszersze poparcie dla strategii, szczególnie dla promowania tworzenia miejsc pracy i wspomagania wzrostu gospodarczego na obszarach najbardziej dotkniętych przez kryzys gospodarczy, a jednocześnie zaleca uwzględnienie zmian w programach operacyjnych w obecnym okresie programowania; podkreśla, że wykorzystanie specyficznych cech poszczególnych regionów mogłoby poskutkować dużo skuteczniejszym wykorzystaniem funduszy strukturalnych i stworzeniem wartości dodanej na poziomie regionalnym;

9.

zauważa głęboki wpływ ogólnoświatowego kryzysu finansowego i gospodarczego na wszystkie kraje w regionie, a zwłaszcza na państwa bałtyckie; wzywa wszystkie zainteresowane strony do podtrzymania zaangażowania w realizację strategii dla regionu Morza Bałtyckiego mimo kryzysu;

10.

uważa, że warunkiem powodzenia strategii oraz realizacji ambitnych celów kolejnych strategii makroregionalnych są wszystkie działania podejmowane w kontekście poszczególnych kierunków polityki sektorowej o wymiarze terytorialnym, w tym wspólnej polityki rolnej oraz polityki rybołówstwa, transportu, przemysłu czy badań, a także połączenie dostępnych środków przeznaczonych na wspólnie nakreślone cele na danym obszarze; w tym kontekście nalega na dokonanie przeglądu polityk pod kątem tych nowych wyzwań oraz do ustanowienia odpowiednich struktur na szczeblu UE i określenia pożądanych powiązań tych ram z istniejącymi strukturami krajowymi i lokalnymi;

11.

wierzy, że terytorialny wymiar strategii przyczyni się do urzeczywistnienia koncepcji spójności terytorialnej, którą traktat lizboński stawia na równi ze spójnością gospodarczą i społeczną, i w tym duchu wzywa Komisję do aktywnego dialogu na temat roli i skuteczności polityki makroregionalnej UE po 2013 r.;

12.

zachęca do opracowania konkretnych przepisów w przyszłym ogólnym rozporządzeniu w sprawie funduszy strukturalnych w oparciu o postanowienia dotyczące współpracy terytorialnej, które są jasne i uwzględniają różnice w kulturze administracyjnej oraz nie nakładają na beneficjentów dodatkowych obciążeń administracyjnych w celu wzmocnienia współpracy pomiędzy poszczególnymi krajami i regionami, jak również do opracowania kolejnych wspólnych strategii działania, które mogą podnieść atrakcyjność regionu na poziomie europejskim oraz międzynarodowym, a następnie stanowić wzór współpracy transgranicznej;

13.

zwraca uwagę na fakt, że strategię dla regionu Morza Bałtyckiego należy postrzegać jako proces, w którym zasady działania i współpracy podlegają ciągłej ewolucji, co pociąga za sobą konieczność aktualizowania strategii, oraz że nadrzędnym celem jest znalezienie optymalnych mechanizmów, które można by przenieść na przyszłe strategie makroregionalne; zwraca w związku z tym uwagę na znaczenie gromadzenia, podsumowywania i promowania udanych inicjatyw i ich wyników; popiera zamiar Komisji dotyczący stworzenia bazy danych najlepszych praktyk w celu korzystania z tych praktyk przy opracowywaniu przyszłych strategii makroregionalnych;

14.

wyraża przekonanie, że współpraca terytorialna rozwijana w ramach strategii dla makroregionów może znacząco przyczynić się do wzmocnienia procesu integracji poprzez większe zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego w proces podejmowania decyzji i wdrażanie konkretnych działań; zalecane jest w tym kontekście wprowadzenie do strategii makroregionalnych zwłaszcza elementów społecznych, gospodarczych, kulturowych, edukacyjnych i turystycznych, a dla osiągnięcia większego zaangażowania lokalnych przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego oraz w imię pomocniczości uważa także za ważne promowanie strategii makroregionalnych poprzez tworzenie EUWT;

15.

podkreśla wagę propagowania rozwoju w zakresie kultury, edukacji oraz badań i innowacji, a także zachęca państwa członkowskie do nawiązania ścisłej współpracy zwłaszcza w tej ostatniej dziedzinie; uznaje, że w dziedzinie edukacji współpraca z pewnością może być bardzo korzystna, ale że kompetencje powinny pozostać w gestii państw członkowskich; odnośnie do makroregionów zaleca większy nacisk na podejście strategiczne i przygotowywanie dalekosiężnych planów;

16.

kierując się zasadą pomocniczości i widząc ogromny potencjał współpracy na poziomie lokalnym i regionalnym, podkreśla znaczącą wagę stworzenia efektywnej, wielopoziomowej struktury współpracy poprzez promowanie partnerstw sektorowych obejmujących regularne spotkania odnośnych decydentów politycznych, co zwiększy odpowiedzialność podzieloną między różne podmioty partnerskie przy jednoczesnym zachowaniu niezależności organizacyjnej państw członkowskich i regionów; wzywa w związku z tym do ulepszenia, rozwinięcia i wzmocnienia mechanizmów współpracy transgranicznej ustanowionych na szczeblu lokalnym i regionalnym;

17.

podkreśla, że nowe „makroregionalne” ramy współpracy charakteryzuje silne podejście odgórne, zgodnie z którym państwa członkowskie odgrywają decydującą rolę w ich opracowywaniu, co tworzy nowy poziom zarządzania; w ramach tego nowego modelu współpracy należy zapewnić przekształcanie niekorzystnych warunków naturalnych będących udziałem regionów najbardziej oddalonych w zalety i nowe możliwości, a także pobudzanie rozwoju tych regionów;

18.

uważa, że makroregiony łączą potencjał w zakresie optymalizacji reakcji na wyzwania pojawiające się w danym regionie z potencjałem w zakresie wykorzystywania konkretnych możliwości i zasobów każdego regionu w sposób skuteczny i efektywny;

19.

wzywa Komisję Europejską do przeprowadzenia analizy pierwszych wyników i doświadczeń związanych z wdrażaniem strategii dla regionu Morza Bałtyckiego, co pomoże zdefiniować możliwe źródła i metody finansowania strategii makroregionalnych oraz wykorzystać przykład strategii jako projekt pilotażowy w innych strategiach makroregionalnych, aby wykazać ich funkcjonalność; podkreśla jednak, że rozwój makroregionów ma zasadniczo charakter uzupełniający i nie powinien mieć na celu zastąpienia finansowania przez UE poszczególnych programów lokalnych i regionalnych jako finansowania priorytetowego;

20.

zwraca uwagę, że do chwili obecnej realizacja strategii dotyczącej Morza Bałtyckiego przebiega bardzo powoli; jest zdania, że środki przewidziane w budżecie na rok 2010 mogą zostać przeznaczone na przyspieszenie jej realizacji; ubolewa w związku z tym nad faktem, że środki te nie zostały jeszcze wypłacone, i przypomina Komisji o znaczeniu jak najszybszego przekazania ich do użytku zgodnie z celami strategii dla Morza Bałtyckiego;

21.

z myślą o możliwych przyszłych strategiach makroregionalnych, zwraca uwagę na konieczność rozwiązania przez Komisję Europejską kwestii jej środków własnych, aby mogła przewidywać takie strategie na podstawie terytorialnej specyfiki odnośnych regionów, przedstawiając uczestniczącym państwom członkowskim nowe pomysły dotyczące istotnych dla Europy zagadnień i wspierając je w opracowywaniu strategii; wzywa Komisję Europejską do nadzorowania realizacji tych strategii poprzez pełnienie roli koordynatora, powtórne rozważenie nowych priorytetów i przeznaczanie środków zgodnie ze szczególnymi potrzebami i wymaganiami specjalistycznej wiedzy przy jednoczesnym unikaniu powielania działań;

22.

w kontekście konieczności przeprowadzenia śródokresowej analizy realizacji Strategii dla Regionu Morza Bałtyckiego, wzywa Komisję Europejską do dokładnego opracowania konkretnych instrumentów i kryteriów ewaluacji projektów opartych na wskaźnikach umożliwiających porównywalność;

23.

wzywa Komisję Europejską, państwa członkowskie i własnych członków do znalezienia odpowiedzi na pytania dotyczące charakteru strategii makroregionalnych i sposobu równego ich traktowania (oddzielnie czy w ramach polityki spójności), a także tego, kto i w jaki sposób ma je wdrażać oraz z jakich źródeł powinny pochodzić środki na ich finansowanie, aby nie powodować zbędnego powielania i rozdrabniania środków UE przeznaczanych na finansowanie, w szczególności w kontekście strategii „UE 2020”, przeglądu budżetu UE i przyszłej polityki spójności;

24.

podkreśla, że europejska wartość dodana makroregionów polega na wzmocnieniu współpracy między państwami i regionami, w związku z czym programy w zakresie europejskiej współpracy terytorialnej zorientowane na współpracę transgraniczną, transnarodową i międzyregionalną stanowią ważny element wdrażania celów określonych przez makroregiony; proponuje ponadto, aby uznać strategię dla regionu Morza Bałtyckiego za strategię Unii Europejskiej zbudowaną na wielu politykach unijnych, która powinna mieć określone ramy czasowe i wyznaczone cele; ze względu na swój horyzontalny charakter strategia ta mogłaby być traktowana jako makroregionalna, a jej koordynacja powinna być związana z polityką regionalną;

25.

uważa, że rozwój strategii na dużą skalę, takich jak strategie makroregionalne, przyczyni się do zmiany charakteru wdrażania polityk europejskich z lokalnego i regionalnego na bardziej globalny;

26.

wzywa do poprawy, w kontekście strategii dla regionu Morza Bałtyckiego oraz przyszłych strategii makroregionalnych, stosunków między Unią Europejską i państwami spoza UE, zwłaszcza w zakresie realizacji dużych projektów o znaczącym oddziaływaniu na środowisko naturalne; ponadto wzywa do współpracy między państwami z UE i spoza niej na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa w regionie oraz wspierania walki z przestępczością transgraniczną;

27.

zwraca uwagę na konieczność wzmocnienia współpracy zwłaszcza między Rosją i Białorusią a krajami bałtyckimi w zakresie rozbudowy sieci energetycznych oraz intensywniejszego wykorzystania w tym celu dialogu energetycznego między UE i Rosją, co jednocześnie stworzy możliwość włączenia Rosji do strategii na rzecz Morza Bałtyckiego; oczekuje, że wszystkie podmioty położone nad Morzem Bałtyckim przystąpią do międzynarodowych umów, takich jak konwencja z Espoo oraz konwencja helsińska, będą przestrzegać wytycznych Komisji Helsińskiej (HELCOM), a także współpracować w tym zakresie;

28.

wzywa Komisję do zagwarantowania skutecznej współpracy i koordynacji z Komisją Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku (HELCOM) i państwami członkowskimi położonymi w regionie Morza Bałtyckiego, by zapewnić jasny podział zadań i odpowiedzialności w zakresie wdrażania planu działania na rzecz Regionu Morza Bałtyckiego HELCOM 2007 oraz powyższej strategii UE i planu działania, umożliwiając stosowanie skutecznej ogólnej strategii w regionie;

29.

szczególnie podkreśla status obwodu kaliningradzkiego jako enklawy otoczonej państwami członkowskimi UE; podkreśla konieczność pobudzania społecznego i gospodarczego rozwoju tego regionu, stanowiącego „bramę” lub region „pilotażowy” pozwalający na ściślejsze stosunki UE-Rosja z udziałem organizacji pozarządowych, instytucji oświatowych i kulturalnych oraz lokalnych i regionalnych władz;

30.

uważa, że nowa umowa o partnerstwie i współpracy z Rosją powinna uwzględniać współpracę w regionie Morza Bałtyckiego; z zadowoleniem przyjmuje starania Komisji i państw członkowskich regionu podejmowane na rzecz współpracy z Rosją w szerokim zakresie dziedzin, takich jak połączenia transportowe, turystyka, transgraniczne zagrożenia dla zdrowia, ochrona środowiska i dostosowanie do zmian klimatu, kontrole celne i graniczne, a zwłaszcza kwestie energetyczne; uważa, że wspólne obszary UE i Rosji stanowić będą cenne ramy w tym zakresie i wzywa Rosję do aktywnego partnerskiego udziału w tej współpracy;

31.

podkreśla potrzebę zmniejszenia zależności regionu od dostaw energii z Rosji; z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie Komisji Europejskiej dotyczące konieczności zwiększenia liczby wzajemnych połączeń między państwami członkowskimi w regionie oraz zwiększenia dywersyfikacji dostaw energii; wzywa w tym kontekście do silniejszego wsparcia tworzenia portów LNG;

32.

wierzy, że w celu osiągnięcia skutecznej ochrony środowiska i bioróżnorodności należy podpisać porozumienia z państwami nienależącymi do UE, które są częścią obszarów funkcjonalnych objętych strategiami, tak aby mogły one mieć wspólne wartości, prawa i obowiązki zawarte w odpowiednim prawodawstwie Unii Europejskiej;

33.

jest zdania, że konieczne jest nadanie priorytetowego charakteru współpracy w dziedzinie obszaru Morza Bałtyckiego oraz że należy zajmować się nią na najwyższych szczeblach politycznych - głów państw i szefów rządów - jako że ma to decydujące znaczenie dla nadania impetu współpracy pomiędzy państwami mającymi dostęp do Morza Bałtyckiego oraz dla realizacji ambicji politycznych; w tym celu domaga się regularnych spotkań głów państw i szefów rządów regionu Morza Bałtyckiego;

34.

podkreśla potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko naturalne projektów dotyczących infrastruktury energetycznej (zarówno znajdujących się obecnie w budowie, jak i przyszłych), biorąc zwłaszcza pod uwagę konwencje międzynarodowe; wzywa Komisję Europejską do opracowania odpowiedniego planu reagowania na wypadki techniczne i inne możliwe katastrofy, z jednoczesnym uwzględnieniem sposobu radzenia sobie z tymi zdarzeniami z gospodarczego punktu widzenia; podkreśla, że takie samo podejście należy przyjąć w odniesieniu do wszelkich projektów realizowanych w przyszłości, tak aby uniknąć zagrożeń dla bezpieczeństwa krajów położonych wokół Morza Bałtyckiego uczestniczących w innych przyszłych strategiach makroregionalnych, a także zagrożeń dla środowiska naturalnego i transportu drogą morską; w imię zrównoważonego i ekologicznego rozwoju uważa za istotne wzmożone dążenie do ochrony środowiska naturalnego we wszystkich makroregionach oraz jednakowe uwzględnianie kwestii związanych z ochroną środowiska oraz komunikacją, jak i innych;

35.

podkreśla konieczność powołania obserwatora Morza Bałtyckiego do spraw środowiska naturalnego, a także utworzenia systemu wczesnego ostrzegania w razie wypadków i wystąpienia poważnego zanieczyszczenia transgranicznego oraz wspólnych sił reagowania w takich sytuacjach;

36.

zwraca uwagę na strategiczne znaczenie regionu Morza Bałtyckiego dla opracowywania wspólnych projektów dotyczących infrastruktury energetycznej, które poprawiają dywersyfikację w zakresie produkcji i dostaw energii, ze szczególnym uwzględnieniem projektów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych, takich jak farmy wiatrowe (na lądzie lub na morzu) czy elektrownie wykorzystujące energię geotermalną lub instalacje biogazowe wykorzystujące biopaliwa dostępne w regionie;

37.

zwraca uwagę na dotychczasową skuteczną współpracę Rady Państw Morza Bałtyckiego i Rady Nordyckiej w dziedzinie energii i kwestii klimatycznych w ramach wymiaru północnego;

38.

podkreśla, że w związku z planowanym rozwojem energetyki jądrowej w regionie Morza Bałtyckiego kraje UE muszą przestrzegać najbardziej rygorystycznych norm bezpieczeństwa i standardów środowiskowych, a Komisja Europejska musi obserwować i monitorować, czy to samo podejście jest stosowane w państwach ościennych i czy przestrzegają one postanowień konwencji międzynarodowych, w szczególności w odniesieniu do państw zamierzających budować elektrownie jądrowe w pobliżu zewnętrznych granic UE;

39.

podkreśla potrzebę, aby UE oraz jej państwa członkowskie położone w regionie Morza Bałtyckiego szybko zajęły się poważnymi problemami środowiska naturalnego, wpływającymi na region, a w szczególności eutrofizacją, wpływem substancji szkodliwych składowanych na dnie morza oraz zagrożeniami wodnej różnorodności biologicznej, ze szczególnym uwzględnianiem populacji ryb zagrożonych wyginięciem; przypomina, że Morze Bałtyckie jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych obszarów morskich na świecie;

40.

podkreśla potrzebę wprowadzenia wspólnego dla wszystkich państw członkowskich sposobu inwentaryzacji źródeł zanieczyszczenia oraz planu ich stopniowej likwidacji;

41.

z zadowoleniem przyjmuje uznanie zrównoważonego i trwałego rozwoju w dziedzinie środowiska naturalnego za podstawowy element strategii UE na rzecz regionu Morza Bałtyckiego oraz dołączonego do niej planu działania;

42.

jest zdania, że jedną z największych przeszkód w realizacji celów strategii dla Morza Bałtyckiego jest brak spójności z pozostałymi dziedzinami polityki w obrębie UE, takimi jak WPR, która przyczynia się do eutrofizacji, oraz wspólna polityka rybołówstwa (WPRyb), która ustala kwoty połowowe niezrównoważone z punktu widzenia ekologii; jest zdania, że reforma WPR i WPRyb powinna być kształtowana w taki sposób, aby te dziedziny polityki przyczyniały się do osiągnięcia zrównoważonego pod względem ekologicznym obszaru Morza Bałtyckiego;

43.

podkreśla, że priorytetem jest stworzenie sprawnej i przyjaznej dla środowiska sieci transportu morskiego, lądowego i śródlądowego oraz sieci łączności (przy czym sieć morska determinuje ważną rolę odgrywaną przez transport towarów), które mogą odpowiednio szybko przewidywać obecne i przyszłe wyzwania i reagować na nie, z uwzględnieniem przepisów zawartych w zaktualizowanej wersji dokumentu dotyczącego sieci Natura 2000 i przy zwróceniu szczególnej uwagi na powiązania między regionem Morza Bałtyckiego i innych regionów europejskich poprzez Korytarz Bałtyk-Adriatyk oraz Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy;

44.

uważa, że lepsze połączenia transportowe, wykorzystujące wszystkie środki transportu, mogą stanowić istotny wkład w rozwój silniejszej i bardziej spójnej gospodarki w regionie Morza Bałtyckiego;

45.

podkreśla specyfikę sytuacji państw bałtyckich, które w znacznym stopniu są obecnie odizolowane od europejskiej sieci transportowej, oraz uważa, że przedmiotowa strategia powinna między innymi przyczynić się do rozwiązania problemu braku odpowiedniej infrastruktury i dostępności, jak również niskiej interoperacyjności poszczególnych krajowych sieci transportowych z powodu różniących się systemów technicznych i przeszkód administracyjnych, w celu utworzenia szeroko zakrojonego, multimodalnego systemu transportu w regionie Morza Bałtyckiego;

46.

podkreśla znaczenie bliższej integracji regionu Morza Bałtyckiego z priorytetowymi osiami TEN-T, w szczególności jeżeli chodzi o drogi morskie (TEN-T 21), rozbudowę osi kolejowej z Berlina do wybrzeża Morza Bałtyckiego (TEN-T 1), poprawę osi kolejowych z Berlina do wybrzeża Morza Bałtyckiego w połączeniu z drogą morską na linii Rostock–Dania oraz szybsze postępy w modernizacji i użytkowaniu korytarza Rail Baltica (TEN-T 27); podkreśla również konieczność pełnej realizacji połączenia regionu Morza Bałtyckiego z innymi regionami europejskimi poprzez korytarz Bałtyk-Adriatyk;

47.

podkreśla znaczenie zwiększenia możliwości transportowych regionu Morza Bałtyckiego w kierunku wschodnim, przede wszystkim w celu promowania interoperacyjności sektora transportu, zwłaszcza w odniesieniu do kolei, oraz przyspieszenia tranzytu towarów na granicy między Unią Europejską a Federacją Rosyjską;

48.

uważa, że szczególny priorytet należy nadać połączeniom między portami a regionami wewnątrz kraju, w tym przy pomocy transportu śródlądowego, aby zapewnić wszystkim częściom regionu możliwość czerpania korzyści z rozwoju morskiego transportu towarowego;

49.

podkreśla w związku z tym potrzebę efektywnej transgranicznej koordynacji i współpracy między koleją, portami morskimi i śródlądowymi, terminalami położonymi w głębi lądu i logistyką w celu utworzenia bardziej zrównoważonego intermodalnego systemu transportu;

50.

podkreśla znaczenie żeglugi morskiej bliskiego zasięgu na Morzu Bałtyckim oraz jej wkład w powstanie wydajnej i ekologicznej sieci transportowej; zaznacza, że konkurencyjność połączeń żeglugi morskiej bliskiego zasięgu musi być wspierana w celu zapewnienia skutecznego wykorzystania morza; uważa z tego powodu za konieczne, aby Komisja jak najszybciej, jednak nie później niż do końca 2010 r., przedstawiła Parlamentowi Europejskiemu ocenę skutków wpływu zmienionego załącznika VI do konwencji MARPOL dotyczącego ustalonych wartości granicznych zawartości siarki w paliwie używanym przez marynarkę na poziomie 0,1 % od 2015 r. na obszarach kontroli emisji tlenków siarki Morza Północnego i Bałtyckiego;

51.

z zadowoleniem przyjmuje włączenie do planu działań Komisji celu, jakim jest sprawienie, aby region Morza Bałtyckiego był wzorem ekologicznego transportu morskiego i liderem w zakresie bezpieczeństwa morskiego i ochrony na morzu; uważa, że cele te mają kluczowe znaczenie dla utrzymania i zwiększenia potencjału turystycznego regionu;

52.

uznaje potrzebę podjęcia konkretnych środków wspierających ten cel, w tym potrzebę odpowiedniego wykorzystania pilotów morskich oraz marynarzy z udokumentowanym doświadczeniem w najbardziej wymagających cieśninach i portach oraz stworzenia solidnych systemów finansowania działalności badawczo-rozwojowej w zakresie trwałego użytkowania statków;

53.

uznaje położenie geograficzne regionu Morza Bałtyckiego za wyjątkowe, umożliwiające aktywny rozwój kontaktów z państwami UE i państwami ościennymi, oraz podkreśla znaczenie turystyki dla gospodarki regionalnej i możliwości jej rozwoju; z zadowoleniem przyjmuje deklarację przyjętą na Drugim Forum Turystycznym Państw Bałtyckich, która dotyczyła wspólnych działań promocyjnych, działań na rzecz znalezienia nowych rynków międzynarodowych oraz rozwoju infrastruktury;

54.

podkreśla niepowtarzalną okazję dla zrównoważonej turystyki wynikającą z atrakcyjności miast hanzeatyckich w regionie Bałtyku; wspiera ponadto promocję transgranicznej turystyki rowerowej, przynoszącej korzyści zarówno środowisku, jak i sektorowi małych i średnich przedsiębiorstw;

55.

uważa, że takie obszary tematyczne jak turystyka wodna, wellness i spa, dziedzictwo kulturowe i walory krajobrazowe kryją w sobie ogromny potencjał rozwoju profilu regionu jako celu podróży turystycznych; podkreśla zatem potrzebę ochrony naturalnych obszarów przybrzeżnych, krajobrazu i dziedzictwa kulturowego jako zasobów zapewniających zrównoważoną gospodarkę w regionie Morza Bałtyckiego w przyszłości;

56.

uważa, że poprawa połączeń transportowych i wyeliminowanie wąskich gardeł mają nie mniejsze znaczenie, oraz zauważa, że problemy na przejściach granicznych przy przekraczaniu wschodniej granicy UE z Federacją Rosyjską, które powodują długie kolejki ciężarówek i stanowią zagrożenie dla środowiska, harmonii społecznej, bezpieczeństwa ruchu i kierowców, mogłyby zostać rozwiązane dzięki przedmiotowej strategii w celu zapewnienia sprawnego przepływu towarów przez region Morza Bałtyckiego;

57.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom państw członkowskich oraz rządom Federacji Rosyjskiej, Białorusi i Norwegii.

2.12.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 351/8

A.

mając na uwadze, że w latach 2000-2006 w regionach objętych celem 2 mieszkało 15,2 % Europejczyków (69,8 mln osób) i że regiony te skorzystały z finansowania w wysokości 22,5 mld euro (9,6 % łącznego budżetu), przy czym powstało 730 000 miejsc pracy brutto, większość wskaźników wykazywała bardzo dobre wartości (zatrudnienie, innowacyjność, badania i rozwój, siła kapitału ludzkiego, wykształcenie i szkolenia oraz edukacja i uczenie się przez całe życie), lecz z kolei w odniesieniu do innych wskaźników (bezpośrednie inwestycje zagraniczne, produkcyjność) odnotowano wyniki niższe niż w regionach objętych celem konwergencji; mając ponadto na uwadze, że jeśli chodzi o kształtowanie się PKB na jednego mieszkańca w porównaniu ze średnią UE, regiony te wysunęły się naprzód (122 %) w porównaniu z regionami objętymi celem konwergencji (59 %), wykazując jednak w omawianym okresie spadek o 4,4 %,

B.

mając na uwadze, że po reformie z 2006 r. cel 2 dotyczy obecnie podniesienia konkurencyjności i zatrudnienia w sumie w 168 regionach należących do 19 państw członkowskich, dotyczy zatem 314 mln mieszkańców, a środki przeznaczone na niego na lata 2007-2013 wynoszą 54,7 mld euro (nieco poniżej 16 % łącznego budżetu); ponadto należy odnotować, że około 74 % tej kwoty przeznaczono na podnoszenie wiedzy i innowacyjność (33,7 %) oraz na ilościową i jakościową poprawę zatrudnienia (40 %),

C.

mając na uwadze, że według ostatnich prognoz Komisji (na lata 2009-2011) sytuacja na rynku pracy nadal będzie niekorzystna, a stopa bezrobocia w UE sięgnie 10,25 %, co oznacza utratę 2,25 % miejsc pracy w 2009 r. i 1,25 % w 2010 r., a zwłaszcza pogłębienie się różnic społecznych w państwach członkowskich; w sektorach kluczowych dla regionów UE obserwujemy: a) wzrost liczby nowych zamówień i poprawę zaufania w powiązaniu z lepszym wizerunkiem całego przemysłu w UE, chociaż poziom produkcji jest o 20 % niższy niż poziom odnotowany na początku 2008 r., b) dalszy spadek działalności w sektorze wytwórczym oraz c) dalsze trudności MŚP w dostępie do mikrokredytów i mikrofinansowania,

D.

mając na uwadze, że chociaż prawdą jest, iż na początku kryzys bardziej dotknął mężczyzn, to obecnie tendencja do likwidacji miejsc pracy jest podobna zarówno w odniesieniu do mężczyzn, jak i do kobiet, których na rynkach pracy w większości państw członkowskich UE jest mniej niż mężczyzn; mając na uwadze, że wcześniejsze kryzysy nauczyły nas, iż w przypadku utraty pracy kobiety są bardziej zagrożone niemożnością znalezienia nowej oraz że równość mężczyzn i kobiet dodatnio wpływa na produktywność i wzrost gospodarczy, a udział kobiet w rynku pracy przynosi liczne korzyści społeczne i gospodarcze,

E.

mając na uwadze, że z krajowych sprawozdań strategicznych na rok 2009 oraz ze sprawozdania strategicznego Komisji za rok 2010 dotyczącego polityki spójności i realizacji programów na lata 2007-2013 wynika, że państwa członkowskie w bardzo różny sposób skorzystały z narzędzi, środków i metod sprzyjania polityce spójności proponowanych przez Komisję w celu sprostania kryzysowi i podniesienia wydatków realnych takich jak zmiana wytycznych strategicznych, kierunków i finansowania w programach operacyjnych oraz przyjęcie uproszczeń w procedurach wdrażania,

F.

mając na uwadze, że począwszy od października 2008 r., Komisja przedstawiła propozycje szeregu środków mających przyspieszyć wdrażanie programów polityki spójności na lata 2007-2013, by wykorzystać wszelkie zasoby i środki do bezpośredniego i skutecznego wsparcia wysiłków na rzecz poprawy gospodarczej na szczeblu krajowym i regionalnym,

G.

mając na uwadze, że strategia Komisji dotycząca przyspieszenia inwestycji i uproszczenia programów polityki spójności w formie zaleceń dla państw członkowskich oraz środków legislacyjnych lub nielegislacyjnych skupia się na trzech punktach: a) zwiększona elastyczność programów spójności, b) większe stymulowanie regionów oraz c) inteligentne inwestycje w programach spójności; mając również na uwadze, że na 2010 r. z 64,3 mld euro przeznaczonych na zatrudnienie i konkurencyjność kwota 49,4 mld euro ma być wykorzystana na spójność (wzrost o 2 % w porównaniu z 2009 r.), a 14,9 mld euro na wspieranie konkurencyjności (wzrost o 7,9 % w stosunku do 2009 r.),

1.

podkreśla, że w kontekście światowego kryzysu gospodarczo-finansowego oraz obecnego spowolnienia wzrostu gospodarczego polityka regionalna UE stanowi fundamentalne narzędzie wykonawcze w decydujący sposób przyczyniające się na szczeblu europejskim do naprawy sytuacji gospodarczej, gdyż jest ona najważniejszym wspólnotowym źródłem inwestycji w gospodarkę realną i zapewnia istotne wsparcie inwestycji publicznych, w tym na szczeblu regionalnym i lokalnym; zwraca uwagę, że sprawą zasadniczą jest pomyślne wyjście z kryzysu w celu osiągnięcia długotrwałego, zrównoważonego rozwoju dzięki umacnianiu konkurencyjności, zatrudnienia i atrakcyjności europejskich regionów;

2.

zauważa, że fundusze strukturalne to silne narzędzia, opracowane, by pomóc regionom w restrukturyzacji gospodarczej i społecznej i by wspierać spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną, a także by wdrażać europejski plan naprawy sytuacji gospodarczej, zwłaszcza w celu podniesienia konkurencyjności i tworzenia miejsc pracy, a także popiera ich systematyczne i skuteczne stosowanie; podkreśla, że cele związane z konkurencyjnością nie mogą być realizowane ze szkodą dla współpracy i solidarności między regionami;

3.

zauważa z zadowoleniem pozytywne wyniki odnotowane w odniesieniu do większości wskaźników przed rozpoczęciem kryzysu w regionach objętych celem 2, a mianowicie dobre wyniki w takich dziedzinach, jak zatrudnienie, innowacyjność, badania i rozwój, siła kapitału ludzkiego, wykształcenie i szkolenia oraz edukacja i uczenie się przez całe życie; podkreśla, że skutki gospodarcze kryzysu nie mogą doprowadzić do ograniczenia wspierania ilościowej i jakościowej poprawy zatrudnienia, a także wzywa do utrzymania tej przewagi komparatywnej poprzez wzmocnienie instrumentów celu 2;

4.

w pełni popiera podstawowe priorytety strategii UE 2020, zwłaszcza inteligentny i zrównoważony rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu, zrealizowane – między innymi – dzięki wykorzystaniu nowych sposobów osiągnięcia zrównoważonego rozwoju gospodarczego poprzez gospodarkę cyfrową, przy poprawie ram prawnych w celu umocnienia spójności terytorialnej i społecznej oraz wspierania lepszych warunków i klimatu dla prowadzenia działalności gospodarczej w kontekście uczciwej konkurencji, tworzenia nowych miejsc pracy, przedsiębiorczości i innowacyjności we wszystkich regionach, rozwoju MŚP i wsparcia ich potencjału wzrostu; ponadto wspiera dążenie do ilościowej i jakościowej poprawy zatrudnienia, z odpowiednimi warunkami pracy dla mężczyzn i kobiet, co wymaga także zagwarantowania dostępu do wykształcenia i szkoleń; zachęca do dalszego umacniania tej polityki w kontekście zbliżającego się pogłębiania strategii UE 2020, między innymi poprzez uwydatnianie korzyści płynących z jednolitego rynku europejskiego, przy jednoczesnym zapewnieniu, że cel 2 nadal będzie dotyczył realizacji spójności terytorialnej UE;

5.

z niepokojem zauważa negatywne społeczne skutki kryzysu dla regionów objętych celem 2, tj. wzrost stopy bezrobocia i wskaźnika ubóstwa oraz pogłębienie wykluczenia społecznego, dotkliwych dla grup społecznych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji (bezrobotnych, kobiet, osób starszych) i wzywa Komisję do przedsięwzięcia środków wspierania MŚP, aby można było utrzymać istniejące miejsca pracy i stworzyć możliwie jak najwięcej nowych stanowisk;

6.

podkreśla, że spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna stanowi główny element strategii UE 2020: polityka spójności i fundusze strukturalne to kluczowe narzędzie umożliwiające realizację priorytetów inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu w państwach członkowskich i w regionach;

7.

podkreśla znaczenie problemu ograniczenia wkładu krajowego we współfinansowanie programów, co ma również znaczenie dla celu 2, ze względu na poważne trudności budżetowe, jakim musi sprostać wiele państw członkowskich, i popiera politykę Komisji w zakresie możliwości wykorzystania wspólnotowego wsparcia; w związku z tym uważa, że niezbędne jest szybkie wdrożenie zmiany rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 w obecnej formie przyjętej przez Parlament oraz że finansowanie w 100 % jest zbyt wysokie, ponieważ państwa członkowskie tracą motywację do zapewniania skuteczności i należytego zarządzania wspieranymi środkami związaną ze współfinansowaniem krajowym, i zgadza się z opinią Rady, która w przedłożonej wersji odrzuca przedpłatę wydatków;

8.

podkreśla, że z łącznej liczby 117 programów operacyjnych finansowanych przez EFS w trzynastu dokonano modyfikacji wytycznych (w Austrii, Niemczech, na Węgrzech, w Irlandii, na Łotwie, Litwie, w Holandii, Polsce, Portugalii, w 2 programach brytyjskich oraz w 2 programach hiszpańskich), by zaspokoić konkretne potrzeby wynikające z kryzysu, i zachęca Komisję do wspierania państw członkowskich w korzystaniu z tej elastyczności w ponownym określaniu programów operacyjnych, o czym powinny być rzetelnie i jak najszybciej informowane zainteresowane podmioty regionalne i lokalne, w celu krótkookresowego wsparcia szczególnych, zagrożonych grup i kategorii;

9.

zwraca uwagę, że w szóstym sprawozdaniu w sprawie sytuacji w zakresie spójności gospodarczej i społecznej znalazły swoje odzwierciedlenie różnice w sytuacji społeczno-gospodarczej trzech rodzajów regionów, w szczególności jeśli chodzi o ich możliwości w dziedzinie kreatywności, innowacji i przedsiębiorczości; zarówno obecny kryzys gospodarczy, jak i różne zmienne wpływające na możliwości rozwoju regionalnego (demograficzne, związane z dostępem czy zdolnością do innowacji itp.) to czynniki wskazujące na istnienie ważnych danych, które muszą być brane pod uwagę podczas oceny sytuacji gospodarek lokalnych i regionalnych oraz formułowania skutecznej polityki spójności;

10.

popiera wniosek Rady dotyczący zwiększenia zaliczek na rok 2010 o 4 % w przypadku EFS i o 2 % w przypadku Funduszu Spójności, jednak tylko dla państw członkowskich, które odnotowały ponaddwucyfrowy spadek PKB lub które otrzymały pożyczki MFW mające na celu wsparcie bilansu płatniczego; wzywa Komisję do zbadania przyczyn opóźnień we wdrażaniu i znalezienia elastycznych rozwiązań dotyczących zasad n+2/n+3, aby państwom członkowskim nie przepadły środki;

11.

ubolewa, że szóste sprawozdanie okresowe Komisji w sprawie spójności gospodarczej i społecznej nie zawiera dokładnych danych jakościowych i ilościowych na temat krótko- i długoterminowych skutków kryzysu finansowego i gospodarczego w regionach UE, a zwłaszcza na temat najważniejszych wskaźników gospodarczych i społecznych; w związku z tym zachęca Komisję do przedstawienia specjalnego sprawozdania lub analizy na temat skutków kryzysu finansowego i gospodarczego w regionach UE, a zwłaszcza w regionach objętych celem 2 i regionach objętych mechanizmem phasing-out, oraz na temat ewentualnego zwiększania się lub zmniejszania różnic między regionami w warunkach kryzysu; zauważa, że oceny te należy przeprowadzić niezwłocznie, aby móc przeciwdziałać nieprawidłowościom oraz że mogą one zostać wykorzystane jako podstawa wniosku w sprawie kontynuacji celu 2 w tych obszarach, w których może on przyczynić się do powstania wartości dodanej w odniesieniu do krajowych środków finansowania;

12.

z zadowoleniem przyjmuje środki wspierania przedsiębiorstw w kontekście polityki spójności (około 55 mld euro w latach 2007–2013), których znaczna część dotyczy podnoszenia innowacyjności, transferu technologii i modernizacji MŚP; podkreśla znaczenie promowania skutecznych modeli w tym obszarze i uważa, że zaproponowane środki interwencji na rzecz przedsiębiorstw muszą zmierzać do ich długookresowej restrukturyzacji i stworzenia bardziej zrównoważonej gospodarki, a nie do gospodarczych działań ratunkowych, które niezwykle często są niezgodne z polityką w zakresie pomocy państwa;

13.

podkreśla, że aby stawić czoła kryzysowi konieczne są inwestycje w badania i rozwój, a także w innowacje, edukację i technologie, umożliwiające efektywne korzystanie z zasobów, co wpłynie korzystnie zarówno na tradycyjne sektory gospodarki i obszary wiejskie, jak i na gospodarki oparte na usługach, w których ceni się wysokie kwalifikacje, oraz wzmocni w związku z tym spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną; zwraca uwagę na konieczność zagwarantowania dostępnego finansowania, w którym zasadniczą rolę odegrają fundusze strukturalne;

14.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do stałego śledzenia skutków kryzysu w poszczególnych obszarach strukturalnych i rozwojowych, a także wpływu korzystania z możliwości, jakie dają instrumenty finansowe przeznaczone na realizację celu 2, głównie z myślą o wsparciu przedsiębiorczości i MŚP oraz podmiotów społecznej i solidarnej gospodarki, aby zwiększyć konkurencyjność przedsiębiorstw, co doprowadzi do tworzenia większej liczby miejsc pracy, a także aby ułatwić im dostęp do instrumentów inżynierii finansowej (JASPERS, JEREMIE, JESSICA i JASMINE); zachęca Komisję i państwa członkowskie do wykorzystania tych dowodów do przygotowania i ukierunkowania przyszłego celu 2 „spójność UE” na te obszary szczebla regionalnego i lokalnego, w których można wykazać wartość dodaną interwencji UE (w szczególności innowacje w sektorze turystyki, usług, IT i przemysłu przy jednoczesnej ochronie środowiska naturalnego i poprawie jego stanu oraz potencjalnym rozwoju energii odnawialnej lub technologii, które zdecydowanie usprawniłyby działanie konwencjonalnych przedsiębiorstw energetycznych oraz miałyby na celu zapewnienie niskich emisji i minimalizację produkcji odpadów, a także innowacje w sektorze pierwotnym);

15.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do oceny i promowania każdego rodzaju synergii między instrumentami polityki spójności i konkurencyjności na szczeblu regionalnym, krajowym, transgranicznym i europejskim;

16.

z zadowoleniem przyjmuje politykę Komisji: a) jeśli chodzi o przedłużenie okresu kwalifikowalności programów operacyjnych 2000-2006 w celu umożliwienia maksymalnej absorpcji wszystkich środków polityki spójności, b) jeśli chodzi o uproszczenie wymogów i procedur administracyjnych oraz ekonomicznego zarządzania programami przy równoczesnym zapewnieniu kontroli niezbędnej do wskazania ewentualnych błędów i nadużyć; w związku z tym jest zdania, że należy stworzyć wymogi mające na celu wspieranie wartościowych projektów i uniemożliwienie bezprawnych działań już na wczesnym etapie;

17.

popiera politykę „finansowania z góry” programów polityki spójności na lata 2007-2013, która pozwoliła w 2009 r. na niezwłoczne uruchomienie środków rzędu 6,25 mld euro na inwestycje realizowane w ramach pul środków finansowych uzgodnionych dla poszczególnych państw członkowskich;

18.

zauważa, że na obszarach oraz w ośrodkach miejskich, z racji ich specyfiki, występują szczególne i poważne problemy społeczne (wysoka stopa bezrobocia, marginalizacja, wykluczenie społeczne itp.), zwiększone wskutek kryzysu, i że należy je dogłębnie przeanalizować, aby opracować i wdrożyć aktywne i odpowiednie działania krótko- i długoterminowe;

19.

popiera politykę wspierania dużych projektów regionalnych (projektów o planowanej całkowitej wartości 50 mln euro i większej) oraz nowe instrumenty ich finansowania, które Komisja wprowadziła w 2009 r., docenia znaczenie instrumentów inżynierii finansowej i współpracy między EBI i EFI, zwłaszcza instrumenty JASPERS, JEREMIE, JESSICA i JASMINE, i zachęca do dalszego podniesienia do ponad 25 % środków finansowych przyznawanych za pośrednictwem mechanizmu JASPERS (wspólna inicjatywa wsparcia projektów w regionach europejskich), który dotyczy konkretnie regionów objętych celem 2, w celu wsparcia kompletnego przygotowania i przyspieszenia realizacji dużych projektów, chociaż są one na obecnym etapie nieliczne; ma nadzieję, że wprowadzone dotychczas podniesienie środków na JASPERS będzie mieć średnio- i długoterminowy wpływ na wzrost konkurencyjności gospodarczej regionów europejskich i podkreśla, że należy okresowo przeprowadzać analizę porównawczą rzeczywistych wyników i przewidywanych skutków, a także przyznanych środków finansowych i środków koniecznych do realizacji celów;

20.

podkreśla, że jedynie poprzez prawdziwie zintegrowane, wieloszczeblowe sprawowanie rządów przez władze lokalne, regionalne, krajowe, transgraniczne oraz władze publiczne UE, polityka krajowa, regionalna oraz polityka Unii Europejskiej mogą być skuteczne; wzywa Komisję do dokonania oceny możliwości w zakresie krajowej i międzynarodowej współpracy terytorialnej w dziedzinie innowacji, w odniesieniu do każdego z celów polityki spójności, oraz do przeanalizowania możliwości wzmocnienia celu europejskiej współpracy terytorialnej poprzez promowanie współpracy regionów w zakresie innowacji; równocześnie ze wzmacnianiem celu europejskiej współpracy terytorialnej (cel 3) należy również wzmocnić możliwości rozwoju działań w zakresie transnarodowej współpracy terytorialnej w ramach celu 2; zauważa, że umożliwia to obecnie art. 37 ust. 6 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1083/2006; jest zdania, że bez zmiany budżetu ogólnego celów spójności, wzmocnieniu współpracy terytorialnej powinno towarzyszyć przejście do zwiększenia budżetu przeznaczonego na rozszerzoną współpracę terytorialną;

21.

popiera zaproponowane poprawki do przepisów wykonawczych, mające zwiększyć elastyczność funduszy strukturalnych i poprawić ich zdolność do zaspokajania potrzeb wynikających z nadzwyczajnych warunków gospodarczych w celu niezwłocznego wdrożenia 455 programów polityki spójności, zwłaszcza jeśli chodzi o programy celu 2, przy dalszym uwzględnianiu konieczności dostosowania instytucji krajowych i regionalnych oraz organów zarządzających do nowej sytuacji, tak aby zapobiegać nieprawidłowemu zarządzaniu funduszami lub ich nieprawidłowemu wykorzystywaniu, oraz zagwarantowania, że wszelkie pozostałe fundusze zostaną skierowane na bieżące lub przyszłe projekty; zwraca się do organów zarządzających o przedstawienie rozwiązań mających na celu zwiększenie skuteczności realizacji programów operacyjnych przewidzianych w ramach celu 2;

22.

nalega, aby w szczególnych okolicznościach (takich jak kryzys gospodarczy) można było domagać się w drodze wyjątku większej elastyczności w odniesieniu do normy N+2, z uwzględnieniem celów polityki spójności oraz skutków cyklicznych zmian gospodarczych w finansach publicznych i inwestycjach prywatnych;

23.

zaleca, aby wszystkie środki finansowe niewydatkowane w danym regionie ze względu na normy N+2 i N+3 zostały skierowane ponownie do projektów regionalnych i inicjatyw wspólnotowych;

24.

zachęca Komisję, by dokonała oceny planu działań – inicjatywy dotyczącej rozwiązań legislacyjnych na rzecz małych przedsiębiorstw (program Small Business Act) – po roku jego stosowania (od grudnia 2008 r.), a w szczególności by przeprowadziła ocenę wyników w zakresie podnoszenia konkurencyjności małych przedsiębiorstw i ich dostępu do finansowania i kapitału inwestycyjnego, a także wspierania nowych innowacyjnych przedsiębiorstw, zmniejszania barier administracyjnych itd.;

25.

zwraca uwagę na pozytywny wpływ równości mężczyzn i kobiet na rozwój gospodarczy; podkreśla w związku z tym, że z niektórych badań wynika, że gdyby stopa zatrudnienia, zatrudnienie w niepełnym wymiarze godzin oraz produktywność kobiet były zbliżone do takich samych wskaźników dotyczących mężczyzn, to w okresie programowania obejmującym czas po 2013 r. PKB wzrósłby o 30 %; w związku z tym prosi o zwrócenie szczególnej uwagi na projekty finansowane z funduszy strukturalnych, promujące równość płci i integrację kobiet na rynku pracy;

26.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i państwom członkowskim.

2.12.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 351/13

A.

mając na uwadze, że sektor transportu jest istotnym elementem rozwoju Unii Europejskiej i jej regionów oraz miast, który wpływa bezpośrednio na konkurencyjność i spójność społeczną regionów oraz miast i przez to wnosi istotny wkład w realizację europejskiego rynku wewnętrznego,

B.

mając na uwadze potrójną rolę transportu – w dziedzinie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, które to dziedziny są istotne dla integracji europejskiej,

C.

mając na uwadze, że sektor transportu odgrywa kluczową rolę w gospodarce i zatrudnieniu, ponieważ (z punktu widzenia produktu krajowego brutto) wytwarza 10 % dobrobytu UE i tworzy ponad 10 milionów miejsc pracy i że będzie w związku z tym istotnym czynnikiem przy wdrażaniu strategii UE 2020,

D.

mając na uwadze, że transport jest istotnym elementem polityki europejskiej i że w związku z tym UE potrzebuje ram finansowych proporcjonalnych do wyzwań polityki transportowej w nadchodzących latach, że transport stanowi dla gospodarki bodziec krótkoterminowy, zwiększa produktywność w perspektywie średnio- i długoterminowej i umacnia pozycję Europy jako atrakcyjnego miejsca do prowadzenia badań naukowych,

E.

mając na uwadze, że sektor transportu ma istotny wpływ na środowisko i jakość życia i zdrowie obywateli i choć pozwala na zawodową i prywatną mobilność obywateli, to w 2008 r. przypadało na niego łącznie 27 % ogółu emisji CO2, a od tamtej pory poziom emisji nieustannie wzrastał; mając na uwadze, że w ramach sektora transportu 70,9 % ogółu emisji CO2 w 2007 r. pochodziło z transportu drogowego, 12,5 % z lotnictwa, 15,3 % z transportu morskiego i śródlądowego, a tylko 0,6 % z transportu kolejowego,

F.

mając na uwadze, że w przypadku wszystkich rodzajów transportu podjęto w Europie wysiłki zmierzające do zwiększenia bezpieczeństwa; mając jednak na uwadze, że w 2008 r. w wypadkach drogowych zginęło około 39 000 osób, a ciężko rannych zostało 300 000 osób, co oznacza, że konieczne jest podejmowanie dalszych działań dotyczących wszystkich aspektów bezpieczeństwa, w szczególności bezpieczeństwa drogowego,

G.

mając na uwadze, że w pakiecie działań w dziedzinie klimatu UE zobowiązała się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 20 % do 2020 r. w stosunku do roku 1990 i że jest to nadal obowiązujący cel;

H.

mając na uwadze, że cele, które wyznaczono w białej księdze z 2001 r., zostały osiągnięte tylko częściowo i że w związku z tym należy sprawdzić, czy powinny zostać utrzymane czy też należy je ponownie zdefiniować i że w razie potrzeby należy zwiększyć wysiłki w celu osiągnięcia tych celów,

I.

mając na uwadze, że problemy związane z wdrażaniem, takie jak opóźnienia lub błędy, znacznie pogarszają skuteczność wspólnotowego prawodawstwa; mając na uwadze, że w związku z tym istnieje pilna potrzeba podjęcia działań w tym zakresie,

J.

mając na uwadze konieczność zachowania spójności w pracach parlamentarnych, w szczególności w dziedzinach bezpośrednio dotyczących polityki transportowej, tj. polityka ochrony środowiska i polityka społeczna, polityka urbanistyczna, planowania przestrzennego, zatrudnienia i polityka gospodarcza,

K.

mając na uwadze, że choć sektor transportu poważnie ucierpiał z powodu kryzysu finansowo-gospodarczego, należy wykorzystać tę sytuację do wsparcia lub promowania branży transportowej z myślą o przyszłości, zwłaszcza poprzez promowanie równowagi ekologicznej środków transportu i inwestycje między innymi w żeglugę śródlądową i transport kolejowy; mając na uwadze, że zapewni to bardziej wyrównane reguły gry na rynku,

L.

mając na uwadze, że w ramach nadchodzącego przeglądu agencji należy przeanalizować wartość dodaną agencji, pod kątem, czy konieczne jest utworzenie europejskiej agencji transportu,

M.

mając na uwadze, że dla sektora transportu duże znaczenie ma również wyznaczenie wymiernych celów, aby z jednej strony lepiej weryfikować skuteczność polityki transportowej, a z drugiej strony ustanowić społeczne i gospodarcze wytyczne w zakresie planowania; cele te powinny świadczyć o tym, że proponowane środki są konieczne do wdrożenia zaawansowanej polityki transportowej,

N.

mając na uwadze, że istotne rozwiązania w dziedzinie badań, infrastruktury i techniki wymagają dostosowania środków i instrumentów finansowych;

O.

mając na uwadze, że rozwój społeczeństwa i wielu gałęzi gospodarki prowadzi do zwiększonego zapotrzebowania w sektorze transportu i w związku z tym wykorzystuje się wiele form transportu, które jednak powinny być weryfikowane pod kątem efektywności w kontekście polityki gospodarczej, ochrony środowiska, polityki społecznej i zatrudnienia,

P.

mając na uwadze, że w przyszłości konieczna jest zrównoważona współpraca między wszystkimi rodzajami transportu zarówno w transporcie pasażerskim, jak i w transporcie towarowym, aby możliwe było stworzenie bezpiecznych, trwałych, z logistycznego punktu widzenia praktycznych i w związku z tym efektywnych łańcuchów transportowych, w tym rozwiązań multimodalnych oraz łączących transport na dużych odległościach i transport lokalny,

1.

jest przekonany, że w odniesieniu do polityki UE konieczne jest zasadniczo stworzenie jasnej i spójnej wizji przyszłości transportu jako sektora stanowiącego podstawę rynku wewnętrznego, gwarantującego swobodny przepływ osób i towarów oraz zapewniającego spójność terytorialną w całej Europie; uważa, że transport musi dalej generować znaczną część trwałego wzrostu i konkurencyjności europejskiej, jednak sektor transportu musi gwarantować wydajność ekonomiczną i rozwijać się w ramach konsekwentnie wysokich standardów społecznych i środowiskowych;

2.

uważa, że zmiany demograficzne przede wszystkim w miastach stworzą wyzwanie dla transportu i mobilności w zakresie bezpieczeństwa i zdolności przewozowej i że z tego względu za istotne należy uznać podstawowe prawo do mobilności realizowane także poprzez ulepszoną dostępność, budowanie brakujących ogniw infrastruktury i jego zastosowanie; podkreśla zatem, że w tym kontekście przyszłe kierunki rozwoju na obszarach miejskich wytyczają dobrze zintegrowane multimodalne łańcuchy transportowe obejmujące ruch pieszy, transport rowerowy i transport publiczny; w tym kontekście zwraca też uwagę na fakt, że na obszarach miejskich najbardziej odpowiednią formę transportu wyznaczy istniejąca infrastruktura; uważa, że konsekwencją dobrych połączeń komunikacyjnych do obiektów użyteczności publicznej na obszarach wiejskich będzie dużo rzadsze korzystanie z prywatnego samochodu; wzywa do utworzenia funkcjonalnych obszarów miejskich na rzecz tworzenia spójnego systemu transportu miejskiego i podmiejskiego oraz na rzecz przeciwdziałania ucieczce ludności z obszarów wiejskich do miast;

3.

zwraca się do Komisji, aby wprowadziła plany zrównoważonej mobilności w mieście (SUMP) dla miast, których liczba mieszkańców przekracza 100 000, i z poszanowaniem zasady pomocniczości zachęcała miasta do sporządzenia planów mobilności proponujących koncepcję transportu zintegrowanego z myślą o zmniejszeniu obciążenia środowiska i uczynienia mobilności zdrowszą i bardziej efektywną;

4.

jest zdania, że wzrost zapotrzebowania również w transporcie towarowym prowadzi między innymi do wyzwań w zakresie zdolności przewozowej lub do spadku wydajności wskutek problemów związanych z infrastrukturą i że z tego powodu należy przede wszystkim położyć większy nacisk na współmodalne wykorzystywanie infrastruktury i zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom transportu, a także bezpieczeństwo przewożonych towarów i że istotna jest gruntowna poprawa infrastruktury, w szczególności usunięcie znanych od lat wąskich gardeł;

5.

podkreśla, że „odwęglenie” transportu jest jednym z najważniejszych wyzwań wspólnotowej polityki transportowej w przyszłości i że do tego celu należy wykorzystywać wszystkie dostępne i trwałe środki, takie jak połączenie różnych źródeł energii, promowanie badań i rozwoju technologii oraz form transportu mniej zanieczyszczających środowisko naturalne, środki w zakresie kształtowania cen oraz internalizacja kosztów zewnętrznych wszystkich rodzajów transportu pod warunkiem, że przychody osiągnięte na poziomie UE zostaną przeznaczone na poprawę zrównoważonej mobilności i podjęte zostaną środki w celu wpłynięcia na zachowania użytkowników i osób związanych zawodowo z transportem (działania uczulające na problem, ekologiczna jazda itd.); wskazuje, że w tym celu należy stwarzać zachęty finansowe wykluczając ewentualne zakłócenia konkurencji między rodzajami transportu lub państwami członkowskimi;

6.

przyjmuje do wiadomości fakt, że emisje CO2 pochodzące z transportu morskiego są wedle Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) od trzech do pięciu razy mniejsze niż w przypadku transportu lądowego, jednak wyraża zaniepokojenie z powodu spodziewanych emisji SOx i NOx pochodzących z transportu morskiego, które do 2020 r. będą w przybliżeniu odpowiadać emisjom z transportu lądowego, a także z powodu bezskutecznej próby wprowadzenia przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO) systemu redukcji emisji CO2;

7.

podkreśla potrzebę lepszego informowania ogółu społeczeństwa o konsekwencjach podróży rekreacyjnych i wzywa Komisję, aby w swoim podejściu wzięła pod uwagę podróże rekreacyjne;

8.

podkreśla, że bezpieczeństwo musi być nadal jednym z priorytetowych celów przyszłej polityki transportu i że należy zapewnić bezpieczeństwo aktywnych i biernych uczestników wszystkich rodzajów transportu; uważa, że niezwykle ważne jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania transportu na zdrowie, w szczególności przez wykorzystywanie nowoczesnych technologii oraz zapewnienie praw pasażerów we wszystkich rodzajach transportu, zwłaszcza osób o ograniczonych możliwościach przemieszczania się, w oparciu o jasne i przejrzyste przepisy; popiera ideę opracowania karty praw pasażera w Unii Europejskiej;

9.

zwraca się do Komisji, aby przedstawiła w jak najkrótszym terminie studium, w którym zostaną zebrane najlepsze praktyki stosowane w państwach członkowskich dotyczące wpływu ograniczników prędkości we wszystkich rodzajach pojazdów i na wszystkich drogach, zarówno w miastach, jak i między miastami, w celu przedstawienia środków legislacyjnych zmniejszających emisje i zwiększających bezpieczeństwo drogowe;

10.

podkreśla potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa osobistego i pewności prawnej dla pracowników sektora transportu w oparciu o stworzenie m.in. wystarczająco dużej ilości bezpiecznych parkingów oraz zharmonizowanie egzekwowania przepisów w dziedzinie transportu drogowego i sankcji za ich nieprzestrzeganie; podkreśla również, że wprowadzenie transgranicznego egzekwowania kar poprawi bezpieczeństwo drogowe dla wszystkich użytkowników;

11.

zwraca uwagę na fakt, że wraz ze wzrostem drogowego transportu towarowego dostępność miejsc postojowych dla samochodów ciężarowych nie dotrzymała kroku rozwojowi sieci TERN, co poważnie zagraża przestrzeganiu czasu jazdy i czasu odpoczynku przez zawodowych kierowców przede wszystkim w godzinach nocnych, ale także ogólnemu bezpieczeństwu transportu, o ile nie nastąpi jakościowa i ilościowa poprawa w zakresie miejsc odpoczynku w państwach członkowskich UE;

12.

uważa, że zasadniczo rozwój transportu osobowego i towarowego jest w dużej mierze zależny od wydajnego korzystania z różnych form transportu i że z tego względu celem europejskiej polityki transportowej powinna być efektywna współmodalność, ściśle powiązana z „odwęglaniem”, bezpieczeństwem i opłacalnością transportu; uważa, że doprowadzi to do optymalnego ponownego przyznawania środków między różnymi rodzajami transportu i zmiany w kierunku form transportu bardziej zgodnych z wymogami zrównoważonego rozwoju, a także zapewni interoperacyjność w ramach rodzajów transportu i między nimi, będzie promowało bardziej zrównoważone łańcuchy transportowe i logistyczne i wybór bardziej zrównoważonych form transportu oraz zwiększy bezproblemowe przepływy ruchu pomiędzy rodzajami transportu i węzłami transportowymi;

13.

zwraca uwagę, że efektywna współmodalność powinna być rozpatrywana nie tylko według kryterium rentowności, lecz także według kryteriów ochrony środowiska, uwarunkowań społecznych i dotyczących zatrudnienia oraz kryteriów dotyczących aspektów bezpieczeństwa i spójności terytorialnej z uwzględnieniem odmiennych możliwości technicznych i sytuacji wyjściowych w odniesieniu do różnych form transportu oraz krajów, regionów i miast w Europie;

14.

podkreśla, że efektywna współmodalność oznacza poprawę infrastruktury – przede wszystkim w oparciu o stworzenie zielonych korytarzy, ograniczenie liczby wąskich gardeł i rozwój transportu kolejowego i żeglugi śródlądowej – i zwiększenie bezpieczeństwa drogowego dzięki wykorzystaniu nowych technologii i poprawie warunków pracy;

15.

domaga się systematycznych przeglądów prawodawstwa wspólnotowego, jego wdrażania i stosowania w celu zagwarantowania jego skuteczności; wzywa Komisję do konsekwentnego usuwania przeszkód powstających wskutek błędnego lub opóźnionego wdrażania prawa wspólnotowego w państwach członkowskich;

16.

proponuje, aby w nowym kontekście traktatu z Lizbony, i w porozumieniu z Komisją, odbywało się przynajmniej jedno wspólne posiedzenie osób odpowiedzialnych za transport w parlamentach krajowych w celu połączenia sił i współpracy na rzecz lepszego i skuteczniejszego wdrażania prawodawstwa UE w dziedzinie transportu;

17.

stwierdza, że transport odgrywa istotną rolę w kontekście utworzenia europejskiego rynku wewnętrznego oraz prawa swobodnego przemieszczania się osób i towarów i że przede wszystkim w transporcie szynowym we wszystkich państwach członkowskich UE należy osiągnąć regulowane otwarcie rynku; uważa, że całkowite otwarcie rynku przyniesie korzyści konsumentom oraz powinno iść w parze ze środkami zabezpieczającymi jakość usług użyteczności publicznej oraz z długoterminowym planowaniem inwestycji w zakresie infrastruktury i interoperacyjności technicznej, aby poprawić wydajność i bezpieczeństwo oraz z działaniami mającymi na celu uniknięcie zakłóceń konkurencji w ramach poszczególnych rodzajów transportu i pomiędzy nimi, między innymi w wymiarze społecznym, podatkowym i ekologicznym; internalizacja zewnętrznych kosztów środowiskowych i społecznych powinna przebiegać stopniowo, rozpoczynając od transportu drogowego i lotniczego, które bardziej zanieczyszczają;

18.

wzywa Komisję i władze państw członkowskich do ułatwienia realizacji procesu liberalizacji przewozów kabotażowych w celu ograniczenia pustych przebiegów i do zapewnienia bardziej zrównoważonej sieci drogowej i kolejowej w postaci zwiększonej liczby punktów przeładunku w transporcie towarowym;

19.

uważa, że w celu osiągnięcia wydajnego i prawdziwie konkurencyjnego transportu wodnego, który stanowiłby uzupełnienie innych form transportu, konieczne okazuje się ponowne przystąpienie do ustanowionego procesu liberalizacji;

20.

w odniesieniu do potrzeb gospodarczych podkreśla znaczenie prawdziwie europejskiego zarządzania infrastrukturą transportową (korytarzami kolejowego transportu towarowego oraz szybkich kolei, Single European Sky, portami i ich połączeniami z siecią transportową, przestrzenią morską bez granic, żeglugą śródlądową) w celu zatarcia granic we wszystkich rodzajach transportu i zwiększenia konkurencyjności i atrakcyjności UE;

21.

wzywa do stworzenia wspólnego europejskiego systemu rezerwacji w celu zwiększenia skuteczności różnych środków transportu oraz ułatwienia i zwiększenia ich interoperacyjności;

22.

zwraca uwagę, że transport ma wpływ na politykę społeczną, politykę ochrony zdrowia i bezpieczeństwa i że w ramach tworzenia jednolitej przestrzeni transportowej należy zharmonizować na wysokim szczeblu i stale poprawiać warunki w zakresie zatrudnienia i pracy oraz edukacji i szkoleń w oparciu o skuteczny dialog społeczny na poziomie europejskim; podkreśla, że między innymi stworzenie europejskich centrów edukacyjnych i europejskich centrów doskonałości w poszczególnych państwach członkowskich może przyczynić się do wspierania wymiernej jakości kształcenia i podwyższania statusu osób zatrudnionych w transporcie, a także do wzajemnego uznawania dyplomów;

23.

uważa, że aby osiągnąć większą efektywność w polityce transportowej należy ocenić programy (takie jak program Galileo i inteligentne systemy transportowe (ITS)) i zależnie od wyników odpowiednio przeformułować strategię i programowanie; w tym kontekście konieczny jest m.in. nowy program dotyczący bezpieczeństwa w transporcie drogowym, nadanie nowej dynamiki sieciom transportowym TEN-T, śródokresowy bilans programu NAIADES, natychmiastowe i pełne wdrożenie programu jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej, programu SESAR, i 8. ramowego programu badań oraz kontynuacja uproszczonej wersji programu Marco Polo;

24.

jest zdania, że techniczna interoperacyjność oraz jej finansowanie, podobnie jak europejska certyfikacja, standaryzacja i wzajemne uznawanie dyplomów, stanowią istotne elementy dobrze funkcjonującego rynku wewnętrznego i że realizacja tych elementów powinna w większym stopniu wchodzić w zakres obowiązków różnych agencji; podkreśla, że wszystkie agencje powinny postawić sobie za cel podobnie wysoki poziom odpowiedzialności i kompetencji i osiągnąć te cele w krótkim czasie, a także poddawać je regularnej ocenie; w szczególności zachęca do rozwoju pełnego potencjału Europejskiej Agencji Kolejowej, w tym stopniowego przejmowania przez agencję odpowiedzialności za certyfikację całego nowego taboru i infrastruktury kolejowej oraz regularne kontrole krajowych władz bezpieczeństwa lub równoważnych organów w państwach członkowskich, zgodnie z dyrektywą 2004/49/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r.;

25.

podkreśla, że 75 % transportu to transport drogowy i że w związku z tym należy rozważyć potrzebę utworzenia agencji do spraw transportu drogowego, aby zwiększyć bezpieczeństwo drogowe i zagwarantować podstawowe prawo obywateli do bezpiecznej mobilności przez wspieranie nowych zastosowań (takich jak program Galileo lub równie przydatne technologie dla inteligentnych systemów transportowych) i prowadzenie programów badawczych; uważa ponadto, że taka agencja powinna mieć uprawnienia regulacyjne w odniesieniu do usuwania przeszkód stojących na drodze ku zrównoważonemu rynkowi wewnętrznemu;

26.

zaznacza, że transport śródlądowy wciąż boryka się ze odmiennymi ramami instytucjonalnymi, i zwraca się o ustanowienie stałej i zorganizowanej współpracy pomiędzy właściwymi instytucjami, aby w pełni wykorzystać potencjał tego rodzaju transportu;

27.

wzywa do przyjęcia programu w zakresie badań i technologii w sektorze transportu; uważa, że taki program powinien zostać sporządzony we współpracy ze wszystkimi istotnymi zainteresowanymi stronami, aby zrozumieć potrzeby sektora i w związku z tym lepiej przydzielać środki UE; uważa, że należy nadać priorytet projektom mającym na celu „dekarbonizację” transportu, zwiększenie przejrzystości łańcucha dostaw oraz zwiększenie bezpieczeństwa i ochrony transportu, poprawę zarządzania ruchem i zmniejszenie obciążeń administracyjnych;

28.

podkreśla, że badania i rozwój oraz innowacje muszą być wspierane, ponieważ poprzez ograniczenie spalin i hałasu wytwarzanego przez wszystkie rodzaje transportu prowadzą do znacznej poprawy stanu środowiska naturalnego, ponadto dostarczają rozwiązań dla problemów wynikających z istnienia wąskich gardeł w infrastrukturze, zwiększają poziom bezpieczeństwa i zapewniają większą niezależność energetyczną we wszystkich rodzajach transportu w całym sektorze; podkreśla, że inteligentne, interoperacyjne i powiązane systemy organizacji i bezpieczeństwa transportu, takie jak ERTMS, Galileo, SESAR i ITS, oraz właściwie dopasowane technologie muszą być wspierane zarówno w obszarze badań i rozwoju, jak i w zastosowaniu; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia, aby obywatele w całej Europie mogli korzystać z korzyści związanych tymi inteligentnymi systemami transportowymi; zauważa, że w przypadku obiecujących technologii trzeba wprowadzić niezbędne warunki ramowe i otwarte standardy, nie faworyzując żadnej konkretnej technologii;

29.

podkreśla, że w ramach środków ochrony klimatu i niezależności energetycznej UE należy w przypadku wszystkich rodzajów transportu ograniczać emisję CO2 i wspierać je za pomocą badań i rozwoju w zakresie innowacyjnych, energooszczędnych i czystych technologii i energii odnawialnych, co doprowadzi m.in. do stworzenia pojazdów lepiej odpowiadających standardom zrównoważonego rozwoju w wszystkich rodzajach transportu; uważa, że wzmocniłoby to jednocześnie konkurencyjność firm europejskich;

30.

podkreśla konieczność przyjęcia jednolitej definicji istotnych pojęć odnoszących się do bezpieczeństwa ruchu drogowego i badania wypadków, aby zapewnić porównywalność wyników i ewentualnie wprowadzonych środków;

31.

podkreśla, że ujednolicenie dokumentacji transportowej według najnowszych standardów komunikacji i możliwość ich multimodalnego i międzynarodowego zastosowania mogą doprowadzić do istotnej poprawy bezpieczeństwa i logistyki oraz do zdecydowanego ograniczenia procedur administracyjnych;

32.

podkreśla, że efektywna polityka transportowa wymaga ram finansowych proporcjonalnych do postawionych wyzwań i że w tym celu konieczne jest podwyższenie poziomu obecnego finansowania, dlatego też uważa za wskazane:

33.

domaga się, aby w oparciu o wsparcie finansowe niepodlegające ocenie wedle kryteriów konkurencji zgodnie z przepisami UE dotyczącymi pomocy państwa wspierano w ramach spójnej i zintegrowanej polityki transportowej między innymi transport szynowy i wodny, politykę portową i publiczny transport pasażerski:

34.

uważa, że należy wykorzystać kryzys finansowo-gospodarczy do ukierunkowanego wspierania transportu i promowania – poprzez pomoc finansową –inwestycji przede wszystkim w zakresie bezpiecznego, ekologicznego i tym samym zrównoważonego transportu; uważa, że inwestycje UE w projekty transportowe powinny zostać wzięte pod uwagę w kontekście strategii Europa 2020, ponieważ systemy transportu i mobilności dają wyjątkową możliwość stworzenia stabilnych miejsc pracy;

35.

uważa, że definicję europejskiej sieci bazowej wewnątrz kompleksowej sieci transeuropejskiej TEN, która pozostaje priorytetem polityki transportowej UE, należy oceniać według kryteriów zrównoważonego rozwoju na poziomie europejskim, a także na poziomie regionalnym i lokalnym i że multimodalne platformy i suche porty stanowią nadal istotny element oferty infrastrukturalnej, ponieważ umożliwiają efektywne połączenia między różnymi formami transportu;

36.

jest zadania, że projekty TEN-T powinny pozostać priorytetem polityki transportowej UE i że istnieje pilna potrzeba rozwiązania problemu braków w infrastrukturze oraz usunięcia wciąż istniejących na granicach państw przeszkód historycznych i geograficznych; podkreśla, że TEN-T powinny zostać włączone do ogólnoeuropejskiej sieci połączeń wykraczającej poza granice UE i uważa, że proces ten można przyspieszyć przez zwiększenie środków;

37.

domaga się, aby infrastruktura żeglugi śródlądowej, porty śródlądowe i multimodalne połączenia portów morskich z lądem i węzłami kolejowymi odgrywały większą rolę w europejskiej polityce transportowej oraz uzyskały większe wsparcie przeznaczone na pomoc w ograniczeniu wpływu na środowisko i zwiększenie bezpieczeństwa transportu w UE; uważa, że można radykalnie poprawić efektywność środowiskową statków żeglugi śródlądowej, instalując na nich nowe silniki wyposażone w najnowszą technologię kontroli emisji;

38.

podkreśla konieczność spojrzenia na projekty dotyczące krótkodystansowego transportu morskiego i autostrady morskiej w kontekście szerzej pojętej rzeczywistości obejmującej kraje należące do najbliższego Europie otoczenia geograficznego; zauważa, że w tym celu niezbędna jest lepsza synergia pomiędzy polityką regionalną, polityką w zakresie rozwoju oraz polityką w dziedzinie transportu;

39.

uznaje fakt, że regionalne lotniska odgrywają istotną rolę w rozwoju regionów peryferyjnych i najbardziej oddalonych przez zwiększenie ich łączności z węzłami komunikacyjnymi; uważa wprowadzanie w miarę możliwości rozwiązań intermodalnych za bardzo istotne; stoi na stanowisku, że (szybkie) połączenia kolejowe pomiędzy lotniskami są idealną możliwością zrównoważonego połączenia różnych sposobów transportu;

40.

podkreśla, że stworzenie europejskiej przestrzeni transportowej jest ważnym priorytetem i szczególnie w transporcie lotniczym i wodnym w dużej mierze zależy ono od międzynarodowej akceptacji w ramach negocjowanych umów, w odniesieniu do wszystkich rodzajów transportu, przy czym UE powinna zwiększać swój wpływ na decyzje podejmowane w stosownych gremiach międzynarodowych;

41.

domaga się dążenia do jasnych i wymiernych celów, które należy osiągnąć do 2020 r. w odniesieniu do 2010 r., i w związku z tym proponuje:

42.

wzywa Komisję do monitorowania postępów w kierunku osiągnięcia tych celów i przedstawiania Parlamentowi co roku sprawozdania w tej sprawie;

43.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

2.12.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 351/23

A.

mając na uwadze, że na działalność Komisji Petycji w 2009 r. wpływ miało przejście z szóstej do siódmej kadencji Parlamentu Europejskiego oraz że skład komisji znacznie się w związku z tym zmienił i dwie trzecie jej członków zasiada w komisji po raz pierwszy,

B.

mając na uwadze, że w 2009 r. zakończyła się kadencja Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, a Komisja Petycji była bezpośrednio zaangażowana w przesłuchania kandydatów na to stanowisko,

C.

mając na uwadze, że Traktat z Lizbony wszedł w życie dnia 1 grudnia 2009 r., tworząc konieczne podstawy dla zwiększonego udziału obywateli w procesie decyzyjnym w UE w celu wzmocnienia umocowania demokratycznego tego procesu i poczucia odpowiedzialności jego uczestników,

D.

mając na uwadze, że obywatele UE są bezpośrednio reprezentowani przez Parlament, a prawo do składania petycji zapisane w traktacie umożliwia im zwracanie się do swoich przedstawicieli zawsze, gdy uznają, że naruszono ich prawa,

E.

mając na uwadze, że wdrażanie europejskiego prawodawstwa ma bezpośredni wpływ na obywateli, którzy są najwłaściwszą instancją mogącą ocenić skuteczność tego prawa i jego niedociągnięcia oraz zwrócić uwagę na to, co należy jeszcze uczynić, by zagwarantować realizację celów Unii,

F.

mając na uwadze, że europejscy obywatele, indywidualnie i zbiorowo, zwracają się do Parlamentu o podjęcie działań w przypadku naruszenia prawodawstwa europejskiego,

G.

mając na uwadze, że poprzez Komisję Petycji Parlament zobowiązany jest analizować zasadność takich wniosków i robić wszystko, co w jego mocy, by położyć kres takim przypadkom łamania prawa; mając na uwadze, że aby udostępnić obywatelom najbardziej odpowiednie i szybkie środki zaradcze, Komisja Petycji nieustannie zacieśnia współpracę z Komisją Europejską, innymi komisjami parlamentarnymi, europejskimi organami, agencjami i sieciami oraz państwami członkowskimi,

H.

mając na uwadze, że liczba petycji otrzymanych przez Parlament w 2009 r. nieznacznie przewyższyła liczbę z roku 2008 (tj. 1924 w porównaniu z 1849) oraz że potwierdziła się tendencja wzrostowa odnośnie do petycji składanych przez Internet (w 2009 r. ok. 65 % petycji wpłynęło w postaci elektronicznej, a w 2008 r. 60 %),

I.

mając na uwadze, że liczba niedopuszczalnych petycji otrzymanych w 2009 r. wskazuje, że należy położyć większy nacisk na lepsze informowanie obywateli o kompetencjach Unii i roli poszczególnych instytucji,

J.

mając na uwadze, że w wielu przypadkach obywatele kierują do Parlamentu Europejskiego petycje w sprawie decyzji podejmowanych przez właściwe władze administracyjne lub sądowe w państwach członkowskich oraz mając na uwadze, że obywatele potrzebują w związku z tym mechanizmów umożliwiających im zwracanie się do władz krajowych o wywiązywanie się z obowiązków spoczywających na nich w związku z europejskim procesem legislacyjnym i procesem wdrażania prawa,

K.

mając na uwadze, że obywatele powinni mieć świadomość, że zgodnie z uznaną przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich decyzją z grudnia 2009 r. zamykającą postępowanie w sprawie skargi 822/2009/BU wniesionej przeciwko Komisji Europejskiej postępowania toczące się przed sądami krajowymi stanowią część procesu wdrażania europejskiego prawodawstwa w państwach członkowskich oraz że Komisja Petycji nie może zajmować się sprawami podlegającymi sądom krajowym ani dokonywać przeglądu wyników takich postępowań,

L.

mając na uwadze, że wysokie koszty postępowań sądowych, szczególnie w niektórych państwach członkowskich, mogą stanowić przeszkodę dla obywateli i w zasadzie mogą uniemożliwić im wniesienie sprawy do właściwego sądu krajowego w przypadku, gdy uznają, że władze krajowe nie przestrzegają ich praw wynikających z przepisów UE,

M.

mając na uwadze, że Parlament napotyka szczególne problemy, gdy wpływają do niego skargi w sprawie domniemanego niezłożenia przez krajowe organy sądowe wniosku do Trybunału Sprawiedliwości o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, pomimo że wymaga tego art. 267 TFUE, zwłaszcza jeśli Komisja nie wykorzystuje swoich uprawnień do wniesienia sprawy przeciwko państwu członkowskiemu wynikających z art. 258,

N.

mając na uwadze, że ze względu na mechanizmy działania oraz na fakt, że prawo składania petycji przysługuje wszystkim obywatelom i rezydentom UE na warunkach określonych w traktacie, proces rozpatrywania petycji różni się od innych środków odwoławczych, jakimi dysponują obywatele na szczeblu UE, takich jak składanie skarg do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich lub do Komisji,

O.

mając na uwadze, że obywatelom przysługuje prawo do sprawnego i skutecznego odwołania oraz do wysokiego poziomu przejrzystości i jasności postępowania wszystkich instytucji europejskich oraz mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie zwracał się do Komisji o korzystanie z uprawnień, jakimi dysponuje jako strażniczka traktatów, w zakresie działania przeciwko naruszeniom prawa europejskiego ujawnionym przez składających petycje, w szczególności gdy transponowanie prawa europejskiego na szczeblu krajowym łączy się z jego łamaniem,

P.

mając na uwadze, że wiele petycji wciąż odzwierciedla obawy związane z transponowaniem i wdrażaniem prawa europejskiego w sprawie rynku wewnętrznego i środowiska naturalnego oraz mając na uwadze, że Komisja Petycji zwracała się w przeszłości do Komisji Europejskiej o zagwarantowanie wzmocnienia i poprawy skuteczności kontroli wdrażania prawa w tych obszarach,

Q.

mając na uwadze, że chociaż Komisja może w pełni zweryfikować zgodność z prawem UE jedynie po wydaniu przez władze krajowe ostatecznej decyzji, ważne jest, by w szczególności w odniesieniu do środowiska naturalnego i wszystkich innych dziedzin, w których czas gra istotną rolę, na początkowym etapie zadbać o poprawność stosowania przez władze lokalne, regionalne i krajowe wszystkich wynikających z prawa UE istotnych wymogów proceduralnych, a w razie konieczności przeprowadzić szczegółowe badania w sprawie stosowania i wpływu obowiązujących przepisów, tak aby uzyskać wszystkie wymagane informacje,

R.

mając na uwadze, jak ważne jest zapobieganie dalszym nieodwracalnym stratom w różnorodności biologicznej, zwłaszcza w ramach wyznaczonych obszarów Natura 2000, oraz zobowiązanie państw członkowskich do zapewnienia ochrony specjalnych obszarów na mocy dyrektywy siedliskowej (92/43/EWG) i dyrektywy ptasiej (79/409/EWG),

S.

mając na uwadze, że w petycjach podkreśla się wpływ prawodawstwa europejskiego na życie codzienne obywateli UE oraz uznając potrzebę podjęcia wszelkich niezbędnych działań, by scementować postępy na drodze do umacniania praw obywateli UE,

T.

mając na uwadze, że w poprzednim sprawozdaniu z działalności oraz opinii w sprawie rocznego sprawozdania Komisji Europejskiej dotyczącego monitorowania wdrażania prawa wspólnotowego Komisja Petycji wyraziła chęć regularnego otrzymywania informacji na temat rozwoju postępowania w sprawie naruszeń, których przedmiot jest wspólny z przedmiotem petycji,

U.

mając na uwadze, że na państwach członkowskich spoczywa główna odpowiedzialność za poprawne transponowanie prawodawstwa europejskiego oraz przyznając, że wiele z nich coraz bardziej angażowało się w prace Komisji Petycji w 2009 r.,

1.

z zadowoleniem przyjmuje sprawne przejście do kolejnej kadencji Parlamentu i zauważa, że w przeciwieństwie do pozostałych komisji, duża część pracy Komisji Petycji została przeniesiona na nową kadencję parlamentarną ze względu na niedokończone rozpatrywanie znacznej liczby petycji;

2.

z zadowoleniem przyjmuje wejście w życie Traktatu z Lizbony i wyraża przekonanie, że Parlament zostanie bezpośrednio zaangażowany w rozwijanie nowej inicjatywy obywatelskiej, tak aby to narzędzie mogło w pełni spełnić swój cel i zapewnić wyższy poziom przejrzystości i odpowiedzialności w procesie decyzyjnym w UE, pozwalając obywatelom proponować zmiany na lepsze lub dodatkowe postanowienia w prawodawstwie UE;

3.

z zadowoleniem przyjmuje zieloną księgę w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej (1) opublikowaną przez Komisję pod koniec 2009 r. jako pierwszy krok prowadzący do realizacji tego zamysłu;

4.

zauważa, że do Parlamentu wpłynęły petycje o charakterze kampanii, pod którymi widniało ponad milion podpisów, i nalega, by uświadomić obywatelom różnicę między tym rodzajem petycji a inicjatywą obywatelską;

5.

przypomina swoją rezolucję w sprawie inicjatywy obywatelskiej (2) opatrzoną opinią Komisji Petycji; zwraca się do Komisji o wprowadzenie zrozumiałych przepisów wykonawczych, które jasno określałyby rolę i zobowiązania instytucji zaangażowanych w proces weryfikacyjny i decyzyjny;

6.

z zadowoleniem przyjmuje nadanie prawnie wiążącego charakteru Karcie praw podstawowych wraz z wejściem w życie Traktatu z Lizbony i podkreśla znaczenie karty dla objaśniania obywatelom praw podstawowych i zwiększania ich widoczności;

7.

uważa, że zarówno Unia, jak i jej państwa członkowskie są zobowiązane zapewnić pełne poszanowanie praw podstawowych zawartych w karcie oraz wierzy, że karta pomoże w rozwijaniu pojęcia obywatelstwa Unii;

8.

wyraża przekonanie, że podjęte zostaną wszelkie konieczne działania proceduralne, aby szybko określić instytucjonalne konsekwencje przystąpienia UE do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC); przyjmuje także do wiadomości deklarowany przez Komisję Petycji zamiar włączenia się w prace Parlamentu w tym obszarze;

9.

ponawia swój wniosek o przeprowadzenie przez właściwe służby Parlamentu i Komisji pełnego przeglądu procedur odwoławczych dostępnych dla obywateli UE oraz podkreśla znaczenie kontynuowania negocjacji w sprawie zmienionego porozumienia ramowego między Parlamentem Europejskim a Komisją, tak aby w pełni uwzględnić szersze prawa obywateli UE, zwłaszcza europejską inicjatywę obywatelską;

10.

z zadowoleniem przyjmuje podjęte przez Komisję działania mające na celu uproszczenie obecnych usług pomocniczych dla obywateli, tak aby informować obywateli o przysługujących im w UE prawach oraz o dostępnych sposobach odwoływania się w przypadku naruszenia prawa, za pomocą zebrania różnych istotnych stron internetowych (np. SOLVIT albo ECC-Net) pod nagłówkiem Prawa obywateli UE na oficjalnej stronie UE;

11.

zauważa, że Parlament wielokrotnie wzywał Komisję do opracowania jasnego przewodnika po różnych mechanizmach składania skarg dostępnych dla obywateli i jest zdania, że konieczne są dalsze działania, których ostatecznym celem byłoby przekształcenie sekcji Prawa obywateli UE w przyjazną dla użytkowników, zawierającą wszelkie konieczne informacje witrynę internetową; oczekuje początkowej oceny wdrażania planu działania na 2008 r. (3), której można się spodziewać w 2010 r.;

12.

przywołuje swoją rezolucję w sprawie działań Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2008 r. i zachęca nowo wybranego rzecznika do kontynuowania prac w celu zwiększenia otwartości i odpowiedzialności administracji europejskiej oraz zagwarantowania możliwie jak najbardziej przejrzystego procesu decyzyjnego na poziomie najbliższym obywatelom;

13.

ponownie deklaruje swój zamiar wspierania biura rzecznika w wysiłkach na rzecz podnoszenia świadomości obywateli na temat jego działań oraz wskazywania przypadków nieprawidłowych działań administracyjnych w instytucjach europejskich i przeciwdziałania im; wierzy, że urząd rzecznika jest cennym źródłem informacji w ogólnym procesie poprawy administracji europejskiej;

14.

zauważa, że petycje otrzymane w 2009 r., z których prawie 40 % uznano za niedopuszczalne, w dalszym ciągu skupiają się na obszarze środowiska naturalnego, praw podstawowych, wymiaru sprawiedliwości i rynku wewnętrznego; w odniesieniu do rozmieszczenia geograficznego najwięcej petycji dotyczy całości obszaru Unii, a następnie w kolejności Niemiec, Hiszpanii, Włoch i Rumunii, co ukazuje, że obywatele bacznie obserwują działania Unii i oczekują od niej reakcji;

15.

uznaje działania składających petycje oraz prace Komisji Petycji za istotne dla ochrony środowiska w Unii; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę komisji obejmującą analizę zastosowania dyrektywy siedliskowej w oczekiwaniu na Międzynarodowy Rok Różnorodności Biologicznej oraz uznaje ją za przydatne narzędzie oceny stosowanych dotychczas strategii UE w dziedzinie różnorodności biologicznej oraz planowania nowych strategii;

16.

zauważa, że coraz więcej petycji ukazuje problemy, przed którymi stają obywatele korzystający z prawa do swobodnego przemieszczania się; takie petycje dotyczą nadmiernego czasu oczekiwania na wydanie przez przyjmujące państwo członkowskie pozwolenia na pobyt członkom rodzin z państw trzecich oraz na trudności związane z korzystaniem z prawa do głosowania i uznawalności kwalifikacji;

17.

ponownie wzywa Komisję Europejską do przedłożenia praktycznych wniosków w sprawie rozszerzenia ochrony konsumentów w zakresie ochrony przed nieuczciwymi praktykami handlowymi na małe przedsiębiorstwa, zgodnie z tym, o co zwraca się w rezolucji w sprawie nieuczciwych przedsiębiorstw oferujących wpisy do katalogów i książek telefonicznych (4), jako że do Komisji Petycji wciąż wpływają petycje od poszkodowanych przez takie nieuczciwe przedsiębiorstwa;

18.

uznaje kluczową rolę Komisji Europejskiej w pracach Komisji Petycji, która w dalszym ciągu opiera się na ekspertyzach tej pierwszej – oceniając petycje, identyfikując przypadki naruszenia prawodawstwa europejskiego i proponując środki odwoławcze, a także uznaje wysiłki czynione przez Komisję Europejską na rzecz skrócenia całkowitego czasu reakcji na wpływające do niej od Komisji Petycji wnioski w sprawie przeprowadzenia dochodzenia, tak aby sprawy zgłaszane przez obywateli mogły być rozwiązywane możliwie jak najszybciej;

19.

zwraca się do Komisji Europejskiej o interweniowanie na początkowym etapie, gdy tylko w petycjach sygnalizuje się zagrożenie obszarów specjalnej ochrony, i przypominanie właściwym władzom o ich zobowiązaniach w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa obszarów objętych siecią Natura 2000 na mocy dyrektywy 92/43/EWG (dyrektywa siedliskowa), a w razie konieczności podejmowanie środków zapobiegawczych, aby zapewnić zgodność z przepisami europejskimi;

20.

z zadowoleniem przyjmuje wybór nowych komisarzy, a zwłaszcza komisarza ds. stosunków międzyinstytucjonalnych i administracji, i wyraża nadzieję, że będą oni współpracować z Komisją Petycji tak ściśle i skutecznie, jak to możliwe, oraz że uznają ją za jedną z najważniejszych jednostek umożliwiających kontakty obywateli z instytucjami europejskimi;

21.

ubolewa, że Komisja Europejska w dalszym ciągu nie zastosowała się do wielokrotnych wniosków Komisji Petycji o regularne i oficjalne sprawozdania z rozwoju postępowań w sprawie naruszenia dotyczących nierozpatrzonych petycji; zauważa, że comiesięczne publikowanie przez Komisję Europejską decyzji w sprawie postępowania o naruszenie – zgodnie z art. 258 i 260 traktatu – jest godne uznania pod względem wprowadzania przejrzystości, jednak nie jest satysfakcjonującą odpowiedzią na wyżej wspomniane wnioski;

22.

wierzy, że śledzenie postępowań w sprawie naruszenia przez komunikaty prasowe Komisji i dopasowywanie informacji do odpowiednich petycji byłoby niepotrzebnym obciążeniem dla Komisji Petycji pod względem czasu i zasobów, zwłaszcza w odniesieniu do „naruszeń horyzontalnych” oraz zwraca się do Komisji Europejskiej o informowanie Komisji Petycji o wszelkich istotnych procedurach w sprawie naruszenia;

23.

ponownie opowiada się za tym, by postępowanie było w równym stopniu przejrzyste ze strony Komisji Europejskiej, niezależnie od tego, czy obywatele UE złożyli oficjalną skargę czy skierowali petycję do Parlamentu oraz ponownie wzywa Komisję do zapewnienia większej uznawalności procesu rozpatrywania petycji oraz do lepszego zaznaczania swojej roli w charakterze instytucji ujawniającej naruszenia prawodawstwa europejskiego, w wyniku czego uruchamia się postępowania w sprawie naruszenia;

24.

przypomina, że w wielu wypadkach petycje zwracają uwagę na kwestie związane z transpozycją i wdrażaniem europejskiego prawodawstwa i przyznaje, że rozpoczęcie postępowania w sprawie naruszenia niekoniecznie zapewnia obywatelom natychmiastowe rozwiązanie ich problemów, zważywszy na średnią długość trwania takiego postępowania;

25.

z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Komisji Europejskiej na rzecz wypracowywania alternatywnych sposobów upowszechniania skuteczniejszego wdrażania prawodawstwa europejskiego, a także pozytywne podejście niektórych państw członkowskich, które podejmują konieczne kroki, by zaradzić naruszeniom na początkowym etapie procesu wdrażania;

26.

z zadowoleniem przyjmuje wzrost zaangażowania państw członkowskich w działalność Komisji Petycji i obecność ich przedstawicieli na jej posiedzeniach; wierzy, że taka współpraca powinna być zacieśniana, jako że na władzach krajowych spoczywa główna odpowiedzialność za wdrażanie prawodawstwa europejskiego po jego przetransponowaniu do swojego systemu prawnego;

27.

podkreśla, że ściślejsza współpraca z państwami członkowskimi jest niezwykle ważna dla prac Komisji Petycji; wierzy, że jednym ze sposobów osiągnięcia tego może być wzmocnienie współpracy z parlamentami krajowymi, zwłaszcza w kontekście Traktatu z Lizbony;

28.

namawia państwa członkowskie do gotowości do odegrania bardziej przejrzystej i aktywnej roli w procesie rozpatrywania petycji dotyczących stosowania i wdrażania przepisów europejskich;

29.

jest zdania, że w świetle Traktatu z Lizbony Komisja Petycji PE obecnej kadencji powinna wypracować mocniejsze relacje robocze z podobnymi komisjami w parlamentach krajowych i regionalnych państw członkowskich, tak aby szerzyć wzajemne zrozumienie europejskich zagadnień poruszanych w petycjach i zapewnić jak najszybszą reakcję na problemy obywateli na właściwym szczeblu;

30.

zwraca uwagę na konkluzje swojej rezolucji w sprawie wpływu nadmiernej urbanizacji Hiszpanii i zwraca się do hiszpańskich władz o dalsze przedstawianie ocen podejmowanych środków, tak jak czyniły to dotychczas;

31.

zauważa, że coraz więcej składających petycje zwraca się do Parlamentu o pomoc w sprawach niewchodzących w zakres kompetencji UE, np. w kwestii obliczania świadczeń emerytalnych, wdrażania decyzji sądów krajowych czy bierności administracji krajowej; Komisja Petycji czyni co w jej mocy, by przekazywać takie skargi do właściwych władz krajowych;

32.

jest zdania, że należy zachęcać do coraz powszechniejszego wykorzystywania Internetu, ponieważ ułatwia to komunikowanie się z obywatelami, należy jednak znaleźć sposób zapobiegania zalewowi petycji niedopuszczalnych; uważa, że jednym z możliwych rozwiązań jest zmiana procesu rejestracji skarg w systemie Parlamentu i zachęca właściwe służby, by zamiast do Komisji Petycji przekazywały przedmiotowe pisma do działu korespondencji z obywatelami;

33.

podkreśla potrzebę dalszych prac nad poprawą przejrzystości zarządzania petycjami – wewnątrz instytucji poprzez ciągłe udoskonalanie systemu składania petycji online – co umożliwia posłom bezpośredni dostęp do dokumentacji petycji – i na zewnątrz poprzez stworzenie przyjaznego dla użytkowników, interaktywnego portalu, który umożliwiłby Parlamentowi skuteczniej docierać do obywateli i objaśniłby opinii publicznej procedury głosowania w Komisji Petycji i zakres jej obowiązków;

34.

zachęca do utworzenia portalu, w ramach którego dostępny byłby wieloetapowy interaktywny model składania petycji, informujący obywateli o skutkach złożenia petycji do Parlamentu i o zakresie kompetencji tej instytucji; portal ten mógłby także zawierać linki wskazujące alternatywne drogi odwołania na szczeblu europejskim i krajowym; wzywa do jak najbardziej szczegółowego opisania obowiązków Unii w różnych obszarach, tak aby nie mylono kompetencji UE i kompetencji krajowych;

35.

przyznaje, że realizacja takiej inicjatywy pociągnęłaby za sobą koszty, zwraca się jednak do właściwych służb administracyjnych o współpracę z Komisją Petycji w celu znalezienia najbardziej odpowiedniego rozwiązania, ponieważ proponowany portal miałby ogromne znaczenie nie tylko dla poprawy relacji między Parlamentem a obywatelami UE, ale także dla zmniejszenia liczby niedopuszczalnych petycji;

36.

podkreśla, że dopóki nie znajdzie się zadowalającego rozwiązania kwestii zasobów, konieczne jest natychmiastowe ulepszenie istniejącej witryny internetowej;

37.

z zadowoleniem przyjmuje zatwierdzenie przez Parlament Europejski nowego Regulaminu i zmiany przepisów dotyczących zarządzania petycjami; zachęca przedstawicieli Sekretariatu i grup politycznych do prac na rzecz zmiany wytycznych dla posłów dotyczących przepisów i procedur wewnętrznych Komisji Petycji, jako że taki dokument nie tylko wspomógłby posłów w ich pracy, ale także zwiększył przejrzystość procesu rozpatrywania petycji;

38.

ponownie wzywa właściwe działy administracyjne do podejmowania koniecznych środków w celu utworzenia elektronicznego rejestru, dzięki któremu obywatele mogliby podpisać się pod daną petycją lub wycofać poparcie dla niej zgodnie z art. 102;

39.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji i sprawozdania Komisji Petycji Radzie, Komisji, Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich oraz rządom państw członkowskich i ich komisjom petycji, a także ich krajowym rzecznikom praw obywatelskich lub podobnym właściwym organom.

2.12.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 351/29

A.

mając na uwadze, że kryzys gospodarczy spowodował masowy wzrost stopy bezrobocia w państwach członkowskich UE; mając na uwadze, że skutki tej tendencji w niewspółmierny sposób odczuła młodzież; mając na uwadze, że stopa bezrobocia młodzieży rośnie gwałtowniej niż cała stopa bezrobocia; mając na uwadze, że w grudniu 2009 r. bez pracy pozostawało w UE ponad 5,5 mln młodych ludzi poniżej 25. roku życia, co odpowiada 21,4 % młodych ludzi ogółem, co prowadzi do paradoksalnej sytuacji, w której z powodu starzenia się społeczeństw młodzi ludzie pozostają na marginesie życia gospodarczego, choć stanowią fundament systemów zabezpieczenia społecznego,

B.

mając na uwadze, że młodzież ma mało możliwości znalezienia stałego zatrudnienia; mając na uwadze, że młodzież wchodzi na rynek pracy głównie za pośrednictwem nietypowych, wysoce elastycznych, niepewnych i niestabilnych form zatrudnienia (praca w marginalnym, niepełnym wymiarze czasu, tymczasowa lub na czas określony itp.), a prawdopodobieństwo, że jest to droga stałego zatrudnienia, jest niskie,

C.

mając na uwadze, że wydaje się, iż pracodawcy coraz częściej wykorzystują praktyki i staże w celu zastępowania stałego zatrudnienia, wykorzystując przeszkody we wchodzeniu młodzieży na rynek pracy; mając na uwadze, że państwa członkowskie muszą reagować na takie formy wykorzystywania młodych ludzi i skutecznie je eliminować,

D.

mając na uwadze, że cztery z dziesięciu środków przyjętych na nadzwyczajnym szczycie UE w sprawie zatrudnienia, który odbył się w 2009 r. w Pradze, dotyczą edukacji, szkolenia zawodowego, uczenia się przez całe życie, praktyk zawodowych, ułatwiania mobilności oraz lepszego przewidywania zapotrzebowania rynku pracy i dostosowania umiejętności,

E.

mając na uwadze, że bezrobocie i niedostateczne zatrudnienie młodzieży nakłada na społeczeństwo znaczne koszty społeczne i ekonomiczne, co powoduje utratę szans na wzrost gospodarczy, osłabiającą nakłady na infrastrukturę i świadczenia publiczne erozję bazy podatkowej, wzrost kosztów socjalnych, niedostateczne wykorzystanie środków na edukację i szkolenia, a także ryzyko bezrobocia długoterminowego i wykluczenia społecznego,

F.

mając na uwadze, że młodsze pokolenia będą musiały zmniejszyć gigantyczny dług publiczny, do którego doprowadziło obecne pokolenie,

G.

mając na uwadze, że według prognoz gospodarczych i demograficznych w ciągu kolejnej dekady powstanie w UE 80 mln miejsc pracy, w większości wymagających wysoko wykwalifikowanej siły roboczej; mając na uwadze, że stopa zatrudnienia osób wysoko wykwalifikowanych w całej UE wynosi ok. 85 %, osób średnio wykwalifikowanych – 70 %, a osób nisko wykwalifikowanych – 50 %,

H.

mając na uwadze, że wzrost gospodarczy ma zasadnicze znaczenie dla tworzenia nowych miejsc pracy, ponieważ większy wzrost gospodarczy oznacza więcej możliwości zatrudnienia; mając na uwadze, że ponad 50 % nowych miejsc pracy w Europie tworzą MŚP,

I.

mając na uwadze, że przejście od edukacji do zatrudnienia oraz zmiana miejsca pracy stanowi wyzwanie strukturalne dla młodych ludzi w całej UE; mając na uwadze, że praktyki mają istotny pozytywny wpływ na dostęp młodych ludzi do zatrudnienia, zwłaszcza jeśli umożliwiają bezpośrednie nabycie umiejętności i wiedzy specjalistycznej w zakładzie pracy,

J.

mając na uwadze, że należy znacznie ulepszyć programy kształcenia oraz wspierać partnerstwa między uniwersytetami a środowiskiem biznesu, efektywne programy praktyk, pożyczki na rozwój kariery i inwestycje pracodawców w szkolenia,

K.

mając na uwadze, że młodzi ludzie debiutujący na rynku pracy często spotykają się z dyskryminacją ze względu na wiek i w sytuacjach redukcji zatrudnienia; mając na uwadze, że bezrobocie i ubóstwo lub praca dorywcza i nierejestrowana w większym stopniu zagraża młodym kobietom, niż młodym mężczyznom; mając na uwadze, że z drugiej strony młodzi mężczyźni zostali najbardziej dotknięci bezrobociem podczas obecnego kryzysu gospodarczego; mając na uwadze, że niepełnosprawni młodzi ludzie napotykają jeszcze większe problemy z wejściem na rynek pracy,

L.

mając na uwadze, że godna praca pozwala młodym ludziom na przejście od zależności społecznej do samowystarczalności, pomaga im uniknąć ubóstwa i pozwala na aktywny udział ekonomiczny i społeczny w życiu społeczeństwa; mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich wprowadzono dyskryminujące przepisy, w świetle których prawa młodzieży są ograniczone, gdyż opierają się wyłącznie o kryterium wieku, np. przepisy dotyczące niższej wysokości minimalnego wynagrodzenia młodych ludzi w Wielkiej Brytanii, dodatku do wynagrodzenia we Francji („Revenu de solidarité”) oraz ograniczenia świadczeń przysługujących bezrobotnym dla młodych ludzi w Danii, które, pomimo że mają na celu włączenie młodych osób na rynek pracy, są niedopuszczalne i mogą przynieść odwrotny skutek, uniemożliwiając młodym ludziom rozpoczęcie niezależnego finansowo życia, szczególnie w dobie kryzysu i wysokiego bezrobocia wśród młodzieży,

M.

mając na uwadze, że nie zostały w pełni osiągnięte poziomy odniesienia dotyczące młodzieży i modernizacji szkolenia zawodowego określone w strategii lizbońskiej,

N.

mając na uwadze, że „flexicurity” stanowiła ogólną strategię na rzecz rynków pracy w UE mającą na celu zawieranie elastycznych i przewidywalnych umów, uczenie się przez całe życie, aktywną politykę rynku pracy i zabezpieczenie społeczne; mając na uwadze, że w wielu krajach strategię tę interpretowano wąsko jako „elastyczność”, zapominając o całościowym podejściu oraz o bezpieczeństwie zatrudnienia i zabezpieczeniu społecznym,

O.

mając na uwadze, że na skutek zmian demograficznych po 2020 r. europejski obszar gospodarczy dotkliwie odczuje ogromny niedobór siły roboczej, a tendencji tej można przeciwdziałać tylko za pomocą odpowiedniego kształcenia, szkolenia i przekwalifikowania,

P.

mając na uwadze, że małe i średnie przedsiębiorstwa są częścią europejskiej tkanki gospodarczej, a ich rola wynika zarówno z ich liczby, jak i strategicznej roli w walce z bezrobociem,

1.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia odpowiednio uzasadnionego podejścia w kwestii młodzieży i zatrudnienia. Aspekt jakościowy godnej pracy dla młodych ludzi nie może zostać narażony na szwank, a podejmowane działania powinny koncentrować się na podstawowych standardach pracy i innych standardach związanych z jakością pracy, takich jak wymiar czasu pracy, minimalne wynagrodzenie, ubezpieczenia społeczne oraz bezpieczeństwo i zdrowie w pracy;

2.

wzywa Radę i Komisję do zdefiniowania strategii zatrudnienia dla UE, łączącej instrumenty finansowe i politykę zatrudnienia w celu uniknięcia „wzrostu gospodarczego, któremu nie towarzyszy przyrost miejsc pracy”, i określającej ambitne poziomy odniesienia w obszarze zatrudnienia młodych ludzi; domaga się, by w strategii zatrudnienia poświęcono szczególne miejsce tworzeniu ekologicznych miejsc pracy oraz zatrudnienia w sektorze gospodarki społecznej, zapewniając jednocześnie włączenie Parlamentu w proces podejmowania decyzji;

3.

podkreśla znaczenie propagowania przez państwa członkowskie ekologicznych miejsc pracy, np. poprzez prowadzenie szkoleń w zakresie technologii środowiskowych;

4.

zachęca państwa członkowskie do stwarzania skutecznych bodźców dla zatrudniania młodych ludzi, takich jak dofinansowanie zatrudnienia i składki na ubezpieczenie, co zagwarantuje im godne warunki życia i pracy, aby zachęcić pracodawców publicznych i prywatnych do zatrudniania młodych ludzi, do inwestowania zarówno w tworzenie miejsc pracy dla młodych ludzi, jak i stałe szkolenie i podnoszenie umiejętności podczas zatrudnienia, i wspierania przedsiębiorczości wśród młodzieży; wskazuje na szczególną rolę i znaczenie małych przedsiębiorstw w zakresie ekspertyzy i tradycyjnej wiedzy specjalistycznej; zachęca do zapewnienia dostępu młodzieży do niedawno ustanowionego europejskiego instrumentu mikrofinansowego;

5.

podkreśla znaczenie edukacji w dziedzinie przedsiębiorczości, stanowiącej integralną część procesu nabywania umiejętności niezbędnych w nowych rodzajach zatrudnienia;

6.

wzywa państwa członkowskie do przyjęcia ambitnych strategii politycznych w zakresie szkolenia młodzieży;

7.

wzywa Komisję, aby uwzględniając korzystne partnerstwa krajowe istniejące pomiędzy szkołami, uczelniami, przedsiębiorstwami i partnerami społecznymi, promowała i wspierała projekty pilotażowe w nowych strategicznych sektorach rozwoju, które zapewniają odpowiednie naukowe, technologiczne i zorientowane na zatrudnienie szkolenia dla młodych ludzi, a zwłaszcza kobiet, aby wspierać innowacje i konkurencyjność w ramach przedsiębiorstw, korzystając w tym celu ze stypendiów naukowych, praktyk na poziomie uczelni i umów o pracę innych niż umowy nietypowe;

8.

wzywa uczelnie, aby na wczesnym etapie kontaktowały się z pracodawcami i stwarzały studentom możliwość nabywania umiejętności potrzebnych na rynku pracy;

9.

wzywa państwa członkowskie do zainicjowania szeroko zakrojonych środków mających na celu pobudzenie gospodarki, takich jak obniżenie podatków i zmniejszenie obciążeń administracyjnych MŚP, aby zapewnić wzrost i stworzyć nowe miejsca pracy, zwłaszcza dla młodych ludzi;

10.

wyraża nadzieję, że mikropożyczki okażą się skutecznym instrumentem wykorzystywanym przez młodych ludzi; uważa, że założyciele nowych przedsiębiorstw muszą otrzymywać stałe i profesjonalne doradztwo;

11.

wzywa państwa członkowskie do tworzenia integracyjnej i ukierunkowanej polityki rynku pracy, zapewniającej młodym ludziom godną integrację i merytoryczne zatrudnienie, np. poprzez tworzenie motywujących sieci możliwości, systemów staży wraz z pomocą finansową, tak by stażysta mógł się przenieść i zamieszkać blisko miejsca odbywania stażu, międzynarodowych ośrodków ds. kariery zawodowej i ośrodków indywidualnego doradztwa dla młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem taki kwestii, jak organizacja zbiorowa i znajomość aspektów prawnych odnoszących się do stażu;

12.

uznaje trudności napotykane przez młodych ludzi w uzyskiwaniu dostępu do środków na zakładanie i rozwijanie własnych przedsiębiorstw; wzywa państwa członkowskie i Komisję do przyjęcia środków w celu ułatwienia młodym ludziom dostępu do finansowania oraz do ustanowienia ukierunkowanych na młodych ludzi wspólnotowych programów mentoringu w zakresie zakładania i rozwoju przedsiębiorstw, we współpracy z sektorem biznesu;

13.

wzywa państwa członkowskie do wspierania umiejętności osób przedwcześnie kończących naukę i przygotowywania ich do zatrudnienia za pomocą innowacyjnych projektów;

14.

wzywa państwa członkowskie, aby włączyły współpracę na wczesnym etapie pomiędzy szkołami i pracodawcami do swoich planów mających na celu nowe zaprojektowanie programów szkoleń; uważa, że władze lokalne i regionalne muszą zostać włączone w planowanie kształcenia i szkolenia, ponieważ dysponują siecią kontaktów z pracodawcami i znają ich potrzeby;

15.

wzywa Komisję do zwiększenia zdolności finansowej i zapewnienia lepszego wykorzystania Europejskiego Funduszu Społecznego, w celu przeznaczenia co najmniej 10 % tego funduszu na projekty ukierunkowane na młodych ludzi oraz do ułatwienia dostępu do niego; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby poprzez nadmierną kontrolę i biurokrację nie zagrażały realizacji małych innowacyjnych projektów a także by dokonały przeglądu skuteczności i wartości dodanej programów takich jak „Młodzież w działaniu” pod względem możliwości zatrudnienia dla młodych ludzi; wzywa państwa członkowskie do większego ukierunkowania na młodzież;

16.

apeluje do państw członkowskich o nadanie priorytetu współpracy między podmiotami ze środowiska biznesu a podmiotami z sektora edukacji jako właściwemu narzędziu zwalczania bezrobocia strukturalnego;

17.

wzywa państwa członkowskie do intensyfikacji starań zmierzających do ograniczenia zjawiska przedwczesnego zakończenia nauki, która umożliwi realizację celu ustanowionego w strategii EU 2020, tj. poziomu osób przedwcześnie kończących naukę nieprzekraczającego 10 %, w terminie do 2012 r.; zachęca państwa członkowskie do wykorzystania szerokiej gamy środków w celu zwalczania zjawiska przedwczesnego zakończenia nauki, np. poprzez ograniczenie liczby uczniów w każdej klasie, pomoc dla uczniów, których nie stać na ukończenie obowiązkowego cyklu nauczania, zwiększenie nacisku na aspekty praktyczne w programie nauczania, wprowadzenie mentoringu we wszystkich szkołach, wprowadzenie bezpośredniej obserwacji osób, które przedwcześnie zakończyły naukę; wskazuje na przykład Finlandii, której udało się ograniczyć liczbę osób przedwcześnie kończących naukę poprzez analizowanie z nimi możliwości wyboru nowych kierunków; zachęca Komisję do skoordynowania projektu dotyczącego najlepszych praktyk;

18.

wzywa państwa członkowskie, by ulepszyły powiązania pomiędzy systemem edukacji a rynkiem pracy oraz opracowały metody przewidywania zapotrzebowania na umiejętności i zdolności;

19.

wzywa do podjęcia starań w celu zagwarantowania, że wszystkie dzieci będą otrzymywały potrzebne wsparcie od samego początku, a zwłaszcza do zadbania o wsparcie ukierunkowane na dzieci z problemami językowymi lub innymi utrudnieniami, aby zapewnić im największe możliwe szanse w zakresie edukacji i kariery zawodowej;

20.

wzywa do zwiększenia liczby i podniesienia jakości praktyk; nawiązuje do pozytywnych doświadczeń z podwójnym systemem w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego w krajach takich jak Niemcy, Austria i Dania, gdzie system ten jest postrzegany jako ważna część przejścia młodzieży od edukacji do zatrudnienia; wzywa państwa członkowskie, aby wspierały programy praktyk i zachęcały przedsiębiorstwa do oferowania szkoleń dla młodych ludzi nawet w czasach kryzysu; podkreśla znaczenie odpowiedniego szkolenia dla zapewnienia wysoko wykwalifikowanej siły roboczej, której przedsiębiorstwa będą potrzebować w przyszłości; podkreśla, że praktyki nie mogą zastąpić normalnego zatrudnienia;

21.

wzywa do podniesienia jakości i zapewnienia bezpieczeństwa staży; wzywa Komisję i Radę, by zgodnie z przedstawionym w komunikacie COM(2007)0498 zobowiązaniem „do przedstawienia inicjatywy dotyczącej Europejskiej karty na rzecz jakości staży”, stworzyły Europejską kartę na rzecz jakości staży zawierającą minimalne standardy w celu zapewnienia ich wartości edukacyjnej i uniknięcia przypadków wykorzystywania stażystów, z uwzględnieniem tego, że staże stanowią część kształcenia i nie mogą zastępować prawdziwej pracy; te minimalne standardy powinny obejmować skrócony opis stanowiska lub wymaganych kwalifikacji, ramy czasowe staży, minimalne wynagrodzenie w oparciu o standardy dotyczące kosztów życia w miejscu odbywania stażu, zgodnie z tradycjami krajowymi, ubezpieczenie w obszarze zatrudnienia, świadczenia społeczne zgodne z lokalnymi standardami i jasne powiązanie z konkretnym programem kształcenia;

22.

wzywa Komisję do przedstawienia statystyk dotyczących staży w poszczególnych państwach członkowskich, z uwzględnieniem:

oraz do sporządzenia analizy porównawczej dotyczącej różnych programów staży istniejących w państwach członkowskich UE;

23.

wzywa wszystkie państwa członkowskie, by kontrolowały przestrzeganie przepisów;

24.

wzywa państwa członkowskie do ustanowienia europejskiego systemu certyfikacji i uznawania wiedzy i umiejętności nabytych podczas praktyk i staży, co pomoże zwiększyć mobilność młodej siły roboczej;

25.

wzywa do ochrony młodych ludzi przed tymi pracodawcami - w sektorze publicznym i prywatnym – którzy za pośrednictwem programów zdobywania doświadczenia zawodowego, praktyk i staży są w stanie zaspokoić swoje zasadnicze i podstawowe potrzeby, ponosząc niewielkie lub wręcz zerowe koszty i wykorzystując chęć młodych ludzi do nauki, nie stwarzając im żadnych perspektyw pełnego zatrudnienia w danym zakładzie pracy;

26.

podkreśla znaczenie wspierania mobilności młodych ludzi pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie pracy i szkolenia oraz potrzebę poprawy uznawania i przejrzystości kwalifikacji, umiejętności i dyplomów w UE; wzywa do podwojenia wysiłków mających na celu ustanowienie europejskich ram kwalifikacji w zakresie uczenia się przez całe życie i europejskich ram odniesienia na rzecz zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym, a także do wzmocnienia programu Leonardo da Vinci;

27.

wzywa państwa członkowskie do przyspieszenia harmonizacji krajowych profilów kwalifikacji oraz europejskich profilów kwalifikacji, aby jeszcze bardziej zwiększać mobilność młodych ludzi w dziedzinie edukacji i pracy;

28.

podkreśla rolę podmiotów z sektora prywatnego świadczących usługi edukacyjne, ponieważ sektor prywatny jest zazwyczaj bardziej innowacyjny w projektowaniu kursów i bardziej elastyczny w ich realizacji;

29.

apeluje do państw członkowskich, by zapewniały młodym ludziom programy staży, zdobywania doświadczenia zawodowego i praktyk z pełnymi prawami pracowniczymi i uprawnieniami do świadczeń z zabezpieczenia społecznego, w razie potrzeby dotując część ich składek;

30.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do włączenia programów praktyk, staży i zdobywania doświadczenia zawodowego do systemów zabezpieczenia społecznego;

31.

zachęca państwa członkowskie, aby wzmocniły swoje systemy doradztwa edukacyjnego na poziomie szkolnictwa podstawowego do średniego, aby pomóc młodym ludziom i ich rodzinom w wyborze ścieżek kształcenia i szkolenia faktycznie odpowiadających rzeczywistym uzdolnieniom, umiejętnościom i aspiracjom, co zmniejszy ryzyko przerwania nauki i porażki;

32.

uznaje fakt, iż w czasach kryzysu młodzi ludzie dążą do zdobycia wykształcenia i powinni być do tego zachęcani; nawołuje wszystkie państwa członkowskie do zapewnienia wszystkim równego dostępu do edukacji poprzez zagwarantowanie minimalnego prawa do bezpłatnej, wystarczająco finansowanej edukacji, od przedszkola po uczelnie wyższe, oraz zapewnienie młodym uczniom wsparcia finansowego; zachęca państwa członkowskie do dalszego inwestowania w edukację i szkolenia, nawet w przypadku występowania ograniczeń podatkowych i społecznych, tak by jak najszybciej wprowadzić europejskie ram kwalifikacji i w razie potrzeby ustanowić krajowe ramy umiejętności;

33.

przypomina, że celem procesu kopenhaskiego jest zachęcanie obywateli do korzystania z szerokiego wachlarza dostępnych możliwości szkolenia zawodowego (np. w szkole, na uczelni wyższej, w miejscu pracy lub na prywatnych kursach);

34.

wzywa Komisję do rozszerzenia programów unijnych wspierających edukację i podnoszenie umiejętności, takich jak program „Uczenie się przez całe życie”, Europejski Fundusz Społeczny, akcje Marie Curie i Erasmus Mundus oraz Inicjatywa na rzecz edukacji w naukach ścisłych;

35.

wzywa państwa członkowskie do stworzenia krajowych grup zadaniowych ds. młodzieży, aby zapewnić większą spójność pomiędzy systemem edukacji a rynkiem pracy, a także wspierać większą, wspólną odpowiedzialność rządu, pracodawców i obywateli za inwestowanie w umiejętności; wzywa państwa członkowskie do stworzenia organów doradczych we wszystkich szkołach, aby pomóc w ułatwianiu przejścia od edukacji do rynku pracy oraz wspierać współpracę pomiędzy podmiotami publicznymi a prywatnymi;

36.

uważa, że niezwykle ważne jest dostosowanie systemu kształcenia i szkolenia do szybko zmieniającego się rynku pracy i zapotrzebowania na nowe zawody;

37.

uważa, że nauka języków obcych odgrywa kluczową rolę w ułatwianiu dostępu młodzieży do rynku pracy oraz wspieraniu jej mobilności i równych szans;

38.

nawołuje Komisję i państwa członkowskie do udostępniania młodym ludziom informacji w sprawie zapotrzebowania na rynku pracy, przy założeniu, że wprowadzone zostały właściwe mechanizmy przeglądu służące monitorowaniu zmian w zawodach; wzywa Komisję i państwa członkowskie do stworzenia polityki i strategii obejmujących cały cykl życia, w ramach których edukacja i zatrudnienie zostaną lepiej zintegrowane, główny nacisk położony zostanie na bezpieczeństwo zmian w życiu zawodowym, i przewidziane zostanie stałe podnoszenie umiejętności zawodowych siły roboczej, zapewniające jej najważniejsze kompetencje wymagane na rynku pracy;

39.

wzywa Komisję do zintensyfikowania prac nad uznawaniem kwalifikacji zawodowych, w tym pozaformalnego uczenia się i doświadczenia zawodowego, aby wspierać mobilność młodych ludzi;

40.

wzywa państwa członkowskie, aby wspierały uznawanie osiągnięć edukacyjnych w ramach nieformalnego i pozaformalnego uczenia się, aby młodzi ludzie mogli wykazać się dodatkowym wykształceniem i kompetencjami, co jest niezbędne podczas poszukiwania zatrudnienia na rynku pracy;

41.

wzywa do zapewnienia większego wsparcia i prestiżu szkoleniu zawodowemu;

42.

wzywa Komisję do zrewidowania strategii dotyczącej elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa (tzw. „flexicurity”) wraz z partnerami społecznymi w celu umieszczenia kwestii bezpieczeństwa zmian w życiu zawodowym wśród priorytetów agendy, przy jednoczesnym zapewnieniu mobilności i łatwiejszego dostępu dla młodych ludzi; podkreśla, iż elastyczność pozbawiona zabezpieczenia społecznego nie jest zrównoważonym sposobem zwalczania problemów, z jakimi mają do czynienia młodzi ludzie na rynku pracy, a wręcz przeciwnie: jest sposobem obchodzenia praw młodych ludzi w zakresie zatrudnienia i zabezpieczenia społecznego;

43.

apeluje do państw członkowskich o uwzględnienie w krajowych projektach strategii dotyczących zatrudnienia młodych ludzi wszystkich czterech komponentów flexicurity, którymi są:

44.

wzywa państwa członkowskie i partnerów społecznych do zapewnienia zatrudnienia o odpowiedniej jakości w celu ochrony młodych ludzi przed „pułapką niestabilności”; wzywa państwa członkowskie i partnerów społecznych do opracowania i wdrożenia, na podstawie istniejących przepisów krajowych i we współpracy z Komisją, lepszych norm ochrony osób wykonujących pracę niestabilną lub niskiej jakości;

45.

wzywa Komisję do oceny długoterminowych konsekwencji bezrobocia młodzieży i sprawiedliwości międzypokoleniowej;

46.

podkreśla potrzebę silnego i zorganizowanego dialogu społecznego we wszystkich miejscach pracy, aby chronić młodych pracowników przed wykorzystywaniem i często niestabilną pracą tymczasową; podkreśla, że partnerzy społeczni muszą zająć się kwestią młodych pracowników i ich szczególnymi potrzebami;

47.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby uczyniły więcej w celu zagwarantowania, że dyrektywa w sprawie równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy, która zakazuje dyskryminacji ze względu na wiek w zatrudnieniu, została prawidłowo przetransponowana i jest skutecznie wdrażana; uważa, że trzeba zrobić więcej, aby zagwarantować, że zarówno pracownicy, jak i pracodawcy są świadomi swoich praw i obowiązków wynikających z tego prawodawstwa;

48.

wzywa państwa członkowskie i partnerów społecznych do wdrożenia strategii mających na celu informowanie i edukowanie młodych ludzi w zakresie ich praw w miejscu pracy oraz różnych alternatywnych sposobów integracji z rynkiem pracy;

49.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do stworzenia warunków dogodnych dla zbliżenia środowisk pracy i edukacji, aby można było projektować ścieżki szkolenia takie jak system podwójny, które łączą zagadnienia teoretyczne z doświadczeniem praktycznym, aby wyposażyć młodych ludzi w wymagane umiejętności ogólne i szczegółową wiedzę specjalistyczną; ponadto zachęca Komisję i państwa członkowskie do zainwestowania we wsparcie kampanii mającej na celu podnoszenie świadomości na temat szkolenia zawodowego oraz studiów technicznych i z zakresu przedsiębiorczości, aby te ścieżki kariery przestały być postrzegane jako dyskwalifikujący wybór, ale jako szansa na wypełnienie luk na rynku pracowników technicznych, na których popyt wyraźnie rośnie, oraz na pobudzenie na nowo europejskiej gospodarki;

50.

wzywa państwa członkowskie i partnerów społecznych do przedsięwzięcia bardziej intensywnego planowania i wdrażania programów mających na celu zwiększenie dostępu młodych ludzi do rynku pracy poprzez strategie polityczne na rzecz aktywnego zatrudnienia, zwłaszcza w tych regionach i sektorach, w których bezrobocie młodzieży jest wysokie;

51.

apeluje do państw członkowskich o eliminowanie wpływu bezrobocia młodzieży na uprawnienia emerytalne tego pokolenia oraz, poprzez szerokie uwzględnienie czasu poświęconego na edukację, zachęcenie młodych ludzi, aby kontynuowali edukację przez długi okres;

52.

wzywa partnerów społecznych do intensyfikacji starań mających na celu informowanie młodych ludzi o ich prawie do uczestniczenia w dialogu społecznym oraz do zwiększenia udziału tej dużej części ludności aktywnej zawodowo w strukturach organów reprezentujących młodych ludzi;

53.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania, że prawodawstwo krajowe mające wpływ na młodzież, a w szczególności prawodawstwo krajowe oparte na dyrektywie w sprawie równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (2000/78/WE), nie jest wykorzystywane do dyskryminowania młodych pracowników pod względem dostępu do świadczeń socjalnych; uważa, że trzeba zrobić więcej, aby zagwarantować, że zarówno pracownicy, jak i pracodawcy są świadomi swoich praw i obowiązków wynikających z tego prawodawstwa;

54.

wzywa państwa członkowskie, aby przewidziały podjęcie inicjatyw, które pozwolą zagwarantować, że młodzi imigranci będą mogli się uczyć języka kraju przyjmującego, że kwalifikacje, które nabyli w kraju pochodzenia, zostaną uznane i że będą mieli dostęp do najważniejszych umiejętności, co umożliwi ich integrację społeczną i udział w rynku pracy;

55.

nawołuje Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia młodym rodzicom wystarczających udogodnień lepszej jakości w zakresie opieki nad dziećmi, takich jak całodzienne szkoły, po dostępnej cenie, umożliwiając w ten sposób młodym rodzicom, a w szczególności matkom, lepszy udział w rynku pracy;

56.

wzywa do tego, by wsparcie udzielane przez państwa członkowskie młodym rodzicom, w postaci opieki nad dziećmi lub żłobków, było wystarczające do tego, by nie zniechęcać ich do uczestniczenia w rynku pracy;

57.

wzywa państwa członkowskie, aby podjęły krótkoterminowe działania ukierunkowane na młodych bezrobotnych mężczyzn w sektorach dotkniętych kryzysem, nie zapominając o długoterminowych problemach młodych kobiet z dostępem do rynku pracy;

58.

wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia środków z zakresu pozytywnych działań na rzecz młodych ludzi w tych obszarach rynku pracy, w których udział młodzieży jest niewystarczający, w celu pokonania konsekwencji dotychczasowej dyskryminacji ze względu na wiek oraz osiągnięcia realnego zróżnicowania siły roboczej, w razie potrzeby z wprowadzeniem rozsądnych dostosowań dla młodych osób niepełnosprawnych; wskazuje na korzystne doświadczenia w dziedzinie zwalczania dyskryminacji przy pomocy pozytywnych działań;

59.

podkreśla potrzebę opracowania specjalnych programów dla osób niepełnosprawnych, aby zwiększyć ich szanse dostępu do rynku pracy;

60.

podkreśla znaczenie wspierania praktyk i mobilności młodych ludzi uczących się lub szkolących w zakresie działalności artystycznej, takiej jak film, muzyka, taniec, teatr czy cyrk;

61.

uważa, że należy zapewnić większe wsparcie programów wolontariatu w różnych dziedzinach, między innymi w dziedzinie społeczeństwa, kultury i sportu;

62.

wzywa poszczególne sektory przemysłu do ustanowienia partnerstw międzypokoleniowych w przedsiębiorstwach i organizacjach, a tym samym spowodowania aktywnej wymiany know-how i produktywnego połączenia doświadczeń różnych pokoleń;

63.

uznaje znaczenie, jakie ma zdolność młodych ludzi do niezależności finansowej i wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wszystkim młodym ludziom indywidualnego prawa do godnego poziomu dochodu umożliwiającego im rozpoczęcie niezależnego finansowo życia;

64.

wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania, że młodzi ludzie, którzy wyrażą taką chęć, będą mogli otrzymać skuteczną pomoc w wyborze kariery zawodowej, uzyskaniu informacji o swoich prawach i zarządzaniu minimalnym wynagrodzeniem;

65.

proponuje Radzie i Komisji przedstawienie projektu Europejskiej gwarancji na rzecz młodzieży, zapewniającej każdej młodej osobie w UE prawo do oferty zatrudnienia, nauki zawodu lub dodatkowego szkolenia bądź zatrudnienia połączonego ze szkoleniem po okresie bezrobocia nieprzekraczającym 4 miesięcy;

66.

z uznaniem przyjmuje postępy w definiowaniu strategii UE 2020, choć wyraża żal wobec braku publicznej i przejrzystej oceny strategii lizbońskiej, a w szczególności Europejskiego paktu na rzecz młodzieży, w tym poziomów odniesienia dotyczących młodzieży, i ubolewa wobec faktu, iż w trakcie pracy nad strategią UE 2020 nie przeprowadzono wystarczających konsultacji z partnerami społecznymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i organizacjami młodzieżowymi;

67.

nawołuje państwa członkowskie do wprowadzenia i dokonywania oceny nowych wiążących poziomów odniesienia dotyczących młodzieży; zachęca Komisję do przeprowadzania corocznej oceny istniejących poziomów odniesienia dotyczących młodzieży i Gwarancji na rzecz młodzieży w celu zapewnienia wyników i postępów, w oparciu o informacje statystyczne, które będą lepiej zdezagregowane i podzielone, zwłaszcza w odniesieniu do płci i grupy wiekowej;

68.

wzywa Radę i Komisję do uzgodnienia i realizacji nowych, ulepszonych instrumentów zarządzania i informacji dla potrzeb prac nad zatrudnieniem młodzieży;

69.

proponuje powołanie stałej grupy zadaniowej UE ds. młodzieży z udziałem organizacji młodzieżowych, państw członkowskich, Komisji, Parlamentu i partnerów społecznych w celu monitorowania zmian stanu zatrudnienia młodzieży, umożliwienia realizacji polityki przekrojowej, wymiany przykładów najlepszych praktyk i inicjowania nowej polityki;

70.

podkreśla znaczenie zaangażowania młodzieży w tworzenie strategii politycznych w dziedzinie kształcenia i szkolenia, aby można było lepiej uwzględnić jej potrzeby; w tym kontekście zaleca przeprowadzenie przez Komisję konsultacji z przedstawicielami krajowych rad młodzieżowych na temat priorytetów młodzieży;

71.

wzywa państwa członkowskie do przeprowadzenia oceny skutków polityki dla młodzieży, objęcia młodzieży wszystkimi procedurami oraz powołania rad ds. młodzieży w celu monitorowania polityki dotyczącej młodzieży;

72.

wzywa instytucje europejskie, aby dały dobry przykład, usuwając reklamy bezpłatnych staży ze swoich stron internetowych, i wypłacały:

73.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

2.12.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 351/39

A.

mając na uwadze, że od 1990 r. zatrudnienie o charakterze niestandardowym znacznie wzrosło, zaś miejsca pracy utracone wskutek obecnego kryzysu gospodarczego należały głównie do tego sektora; mając na uwadze, że nowe rodzaje umów charakteryzujących się co najmniej jedną cechą wymienioną poniżej są klasyfikowane jako zatrudnienie „niestandardowe”: praca w niepełnym wymiarze godzin, praca dorywcza, praca tymczasowa, praca w oparciu o umowę na czas określony, praca wykonywana w domu i telepraca oraz praca w wymiarze maksymalnie 20 godzin tygodniowo,

B.

mając na uwadze, że potrzeba elastycznego zatrudnienia była już podkreślana przy wielu okazjach,

C.

mając na uwadze, że globalizacja oraz szybki rozwój technologiczny są przyczyną głębokiej restrukturyzacji gospodarki powodującej zmiany w stosunkach pracy oraz zawartości zadań wykonywanych przez pracowników, a także sukcesywne powstawanie niezależnych firm jednoosobowych we wszystkich sektorach i grupach wiekowych, co z kolei tworzy potrzebę przedefiniowania stosunku pracy w celu uniknięcia zakłóceń (jak na przykład zjawiska pozornej działalności na własny rachunek),

D.

mając na uwadze, że kryzys gospodarczy i finansowy, który stał się poważnym kryzysem zatrudnienia i wiąże się z utratą ogromnej liczby miejsc pracy, doprowadził do destabilizacji rynków pracy i nasilonej marginalizacji społecznej oraz spowodował wzrost ubóstwa, zwłaszcza w odniesieniu do osób już będących w trudnej sytuacji, a także mniej uprzywilejowanych grup,

E.

mając na uwadze, że liczba pracowników żyjących w ubóstwie mimo posiadania pracy sięga obecnie 8 % europejskiej siły roboczej i cały czas rośnie, zaś liczba osób o niskich dochodach wynosi obecnie około 17 %,

F.

mając na uwadze, że należy opracować uzupełniające podejście UE na odpowiednią skalę, koncentrujące się głównie na skutecznym zarządzaniu oraz polityce obejmującej różne środki gwarantujące wzajemne wsparcie w dziedzinie gospodarki, środowiska, zatrudnienia, a także w sferze polityki socjalnej i przedsiębiorczości, zgodne z zasadami europejskiej strategii zatrudnienia (ESZ), której celem jest nakłonienie państw członkowskich do realizacji wspólnych celów opierających się na czterech zasadach, tj. zdolności do uzyskania zatrudnienia, przedsiębiorczości, zdolności adaptacyjnej i równych szansach,

G.

mając na uwadze, że poziom bezrobocia w UE27 wzrósł do 10 % (2009 r.), oraz fakt, że najwyższy poziom bezrobocia zanotujemy najprawdopodobniej dopiero w pierwszej połowie 2011 r.,

H.

mając na uwadze, że rozbicie zmian zatrudnienia na poziom wykształcenia pokazuje, że ilość osób o niskich kwalifikacjach posiadających zatrudnienie spadła się w ciągu ostatnich lat,

I.

mając na uwadze, że co roku średnio od jednej piątej do jednej czwartej wszystkich pracowników europejskich zmienia pracę,

J.

mając na uwadze, że stopień przejścia od bezrobocia do zatrudnienia jest wysoki, że jedna trzecia bezrobotnych oraz 10 % osób nieaktywnych zawodowo znajduje pracę w ciągu jednego roku, mając jednak również na uwadze, że wielu pracowników, zwłaszcza tych zatrudnionych w oparciu o nietypowe kontrakty, traci pracę i nie znajduje nowej,

K.

mając na uwadze, że w UE2 745 % wszystkich okresów bezrobocia trwa dłużej niż rok w porównaniu do ok. 10 % w USA,

L.

mając na uwadze, że fluktuacja kadr jest wyższa wśród kobiet niż wśród mężczyzn (różnica o pięć punktów procentowych), a także wśród młodych pracowników (w wieku poniżej 24 lat) i spada wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia, co pokazuje, że zmiany te nie są na ogół kwestią wyboru, lecz konieczności, oraz że są one związane z niepewnymi umowami krótkoterminowymi, a także że ludzie młodzi często nie znajdują zatrudnienia odpowiadającego ich wykształceniu,

M.

mając na uwadze, że zgodnie z szacunkami jeden na sześciu pracowników opiekuje się starszym krewnym lub przyjacielem bądź go utrzymuje,

N.

mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich odnotowano wzrost częstotliwości występowania nielegalnej pracy, co może doprowadzić do poważnych problemów natury gospodarczej (zwłaszcza fiskalnej), socjalnej i politycznej,

O.

mając na uwadze, że ocena flexicurity jest rzeczą złożoną i potrzebne jest w niej podejście całościowe, zwłaszcza w świetle zmian, jakie obecny kryzys może również wywołać w zachowaniach przedsiębiorstw, zachęcając je do nawiązywania coraz mniej chronionych, bardzo niepewnych stosunków pracy,

P.

mając na uwadze, że w obrębie polityki zatrudnienia należy aktywnie wspierać równe szanse dla kobiet i mężczyzn, należy aktywnie wspierać zasady niedyskryminacji, jak również godzenie życia zawodowego, rodzinnego i edukacji,

Q.

mając na uwadze, że choć dialog społeczny rozwinął się w Europie na różne sposoby, rosnące trudności gospodarcze i finansowe doprowadziły do zintensyfikowanego dialogu trójstronnego,

R.

mając na uwadze, że układy zbiorowe są najpopularniejszym sposobem określania wysokości wynagrodzeń w Europie – dwóch na trzech pracowników jest zatrudnionych na podstawie układu zbiorowego płac na poziomie przedsiębiorstwa lub na wyższym poziomie,

S.

mając na uwadze, że podczas nieformalnego posiedzenia ministrów UE ds. zatrudnienia i spraw społecznych, które odbyło się w Berlinie dnia 19 stycznia 2007 r., ustalono, że „Europa potrzebuje więcej wspólnych działań mających na celu promocję dobrej pracy. Dobra praca oznacza prawa i uczestnictwo pracowników, godziwe wynagrodzenie, ochronę zdrowia i bezpieczeństwo w miejscu pracy, jak również organizację pracy przyjazną dla rodziny. Godziwe i uczciwe warunki pracy oraz odpowiednia ochrona socjalna są niezbędne, aby Unia Europejska była akceptowana przez swoich obywateli”,

T.

mając na uwadze, że koncepcja dobrej pracy powinna stanowić podstawową wytyczną dla realizacji kolejnego etapu ESZ,

1.

wzywa Radę Europejską, aby podczas wiosennego szczytu 2010 zaproponowała jasne wytyczne oraz konkretne środki mające zagwarantować godziwe i dobrej jakości zatrudnienie oraz tworzenie trwałych możliwości zatrudnienia w ramach ambitnej strategii EU2020 uwzględniającej wpływ kryzysu na gospodarkę, społeczeństwo i rynek pracy;

2.

wzywa Komisję do oceny działań podjętych przez misję na rzecz modelu flexicurity, wzywa państwa członkowskie do opracowania bardziej zrównoważonego i sprawiedliwego wdrażania zasad flexicurity i zwraca uwagę, że wzajemne uczenie się oraz wymiana wzorców, a także otwarta metoda koordynacji to podstawowe narzędzia koordynacji różnych strategii politycznych państw członkowskich; zwraca jednak uwagę, że należy ulepszyć otwartą metodę koordynacji, aby poprawić jej skuteczność, należy również poprawić zarządzanie tą metodą;

3.

zwraca uwagę na dużą rozmaitość tradycji w dziedzinie pracy, form umów oraz modeli przedsiębiorstw funkcjonujących na rynkach pracy, podkreślając przy tym potrzebę priorytetowego potraktowania w ramach tej różnorodności ochrony modelu europejskiego oraz ustalonych praw pracy;zaleca przyjęcie oddolnego podejścia przy opracowywaniu nowych strategii zatrudnienia mającego na celu usprawnienie dialogu oraz zaangażowanie władz politycznych i społecznych na wszystkich szczeblach;

4.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do uznania i poparcia szczególnej pozycji niezależnych pracowników jako siły napędzającej naprawę gospodarki, możliwości integracji z rynkiem pracy lub alternatywy do tego rynku; zwraca uwagę, że praca na własny rachunek staje się coraz bardziej popularna, zwłaszcza wśród młodych pracowników i kobiet, a także jako forma przejścia z zatrudnienia na emeryturę; jest zdania, że pracownicy niezależni powinni być traktowani jako specyficzny podzbiór mikroprzedsiębiorstw i domaga się podjęcia środków mających na celu zmniejszenie obciążeń regulacyjnych oraz zachęcanie i wspieranie pracowników niezależnych do uruchamiania/rozwoju niezależnych przedsiębiorstw, a także promowanie kształcenia ustawicznego dla tej grupy;

5.

podkreśla znaczenie pracy niezależnej, zwłaszcza w odniesieniu do mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw, oraz struktur zatrudnienia w wolnych zawodach charakteryzujących się szczególnymi cechami; podkreśla, że określenie „wykonujący wolny zawód” oznacza jedynie przynależność do grupy pracowników wykonujących określony zawód, który może być również wykonywany w sposób niezależny;

6.

uważa, że wszystkim pracownikom powinno się zagwarantować zestaw podstawowych praw niezależnie od ich statusu zatrudnienia; zaleca, aby priorytety dotyczące reformy prawa pracy w miarę potrzeby skupiały się na: pilnym rozszerzeniu ochrony pracowników na nietypowe formy zatrudnienia; grupowaniu umów nietypowych w celu ich uproszczenia; trwałym tworzeniu standardowych stosunków pracy; wyjaśnieniu sytuacji w zakresie pracy zależnej, w tym działaniach zapobiegawczych dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa pracowników zatrudnionych w oparciu o umowy nietypowe; podjęciu działań mających na celu zwalczanie pracy nielegalnej; wspieraniu tworzenia nowych miejsc pracy, uwzględniających również nietypowe formy zatrudnienia, oraz ułatwianiu przejścia między różnymi sytuacjami zatrudnienia i bezrobocia poprzez propagowanie takich działań, jak specjalne dodatki od zatrudnienia, kształcenie ustawiczne, przekwalifikowanie oraz szkolenie praktyczne; zachęca do podejmowania działań w celu wyjaśnienia sytuacji w zakresie pracy zależnej oraz wzywa Komisję do opracowania jasnych zasad dotyczących zakresu stosunku pracy zgodnie z zaleceniami przedstawionymi przez MOP w 2006 r.;

7.

z zadowoleniem przyjmuje wdrożenie przez niektóre państwa członkowskie przepisów umożliwiających pracownikom mającym kogoś pod opieką pogodzenie ich obowiązków i zobowiązań zawodowych za pomocą bardziej elastycznych warunków pracy; wzywa Komisję i państwa członkowskie do aktywnego wspierania opiekunów w miejscu pracy poprzez proponowanie im elastycznych warunków pracy, w tym prawa do urlopu, elastycznych godzin pracy, pracy w niepełnym wymiarze godzin lub pracy w domu, co umożliwiłoby większej liczbie opiekunów kontynuację pracy lub powrót do pracy za wynagrodzeniem we wszystkich państwach członkowskich;

8.

zwraca uwagę na rozróżnienie określone przez Europejską Fundację na Rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy pomiędzy nietypowymi i bardzo typowymi stosunkami zatrudnienia; uważa, że wiele form nietypowych stosunków zatrudnienia jest dla opiekunów, studentów i innych osób, które pracują w oparciu o krótkoterminowe umowy oraz w niepełnym wymiarze czasu pracy, ważnym sposobem na przykład na uzyskanie przykładowo dodatkowego dochodu; podkreśla, iż sprawą podstawowej wagi jest, aby pracownicy pozostający w nietypowych formach zatrudnienia posiadali minimalne prawa i byli chronieni przed wykorzystywaniem;

9.

zachęca państwa członkowskie do wspierania przechodzenia do produktywnych i przynoszących satysfakcję wysokiej jakości miejsc pracy oraz do opracowywania nowych przepisów prawa pracy skutecznie chroniących prawa osób zatrudnionych w oparciu o nietypowe kontrakty, gwarantując im traktowanie na równi z pracownikami zatrudnionymi w oparciu o standardowe umowy o pracę w pełnym wymiarze godzin i maksymalny poziom ochrony pracownika;

10.

zaleca, aby pracownicy pracujący w oparciu o umowy nietypowe zostali uwzględnieni w obowiązujących dyrektywach UE, które obejmują kategorie pracowników w ramach UE, w tym w dyrektywie w sprawie organizacji czasu pracy (93/104/WE), dyrektywie w sprawie pracy tymczasowej (2008/104/WE), dyrektywie w sprawie pracy w niepełnym wymiarze godzin (97/81/WE) oraz dyrektywie Rady w sprawie porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony (1999/70/WE);

11.

zwraca uwagę, że tendencja do zwiększania udziału umów niestandardowych lub nietypowych ma silny wymiar płciowy i międzypokoleniowy, jako że kobiety, a także pracownicy w starszym wieku, jak również w wieku młodym, są nieproporcjonalnie reprezentowani w niestandardowych stosunkach pracy; zwraca uwagę, że w niektórych sektorach zachodzą szybkie zmiany strukturalne; wzywa państwa członkowskie i Komisję do zbadania przyczyn tej tendencji, podjęcia odpowiednich, celowych środków w odnośnych dziedzinach w celu zwalczania tych dysproporcji poprzez usprawnienie przejścia na stałe zatrudnienie, a zwłaszcza poprzez wspieranie środków mających na celu umożliwienie kobietom i mężczyznom pogodzenia życia zawodowego, rodzinnego i prywatnego, poprzez większe ukierunkowanie na dialog społeczny z przedstawicielami pracowników firm, a także nadzorowanie tych środków i informowanie o przypadkach ich pomyślnego zastosowania; ponadto wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia, że stosowanie tego typu umów niestandardowych lub nietypowych nie służy zatuszowaniu nielegalnego zatrudnienia, ale raczej zachęcaniu młodych ludzi i osób bezrobotnych, poprzez wymianę umiejętności, do skutecznej integracji ze środowiskiem pracy oferując pracownikom i przedsiębiorstwom elastyczne i bezpieczne warunki zwiększające ich możliwości zatrudnienia oraz konkurencyjność;

12.

wzywa państwa członkowskie do zapewnienia skuteczniejszego wdrażania dyrektywy 97/81/WE w sprawie pracy w niepełnym wymiarze godzin oraz dyrektywy 1999/70/WE w sprawie pracy na czas określony mając szczególnie wzgląd na podstawową zasadę braku dyskryminacji; podkreśla znaczenie szkoleń i kształcenia ustawicznego dla ułatwienia zmiany pracy, co ma szczególne znaczenie dla pracowników zatrudnionych na czas określony;

13.

podkreśla, że powrót do nietypowych form zatrudnienia powinien być wyborem osobistym, a nie koniecznością podyktowaną zwiększającymi się ograniczeniami w dostępie do rynku pracy dla niektórych grup lub brakiem wysokiej jakości miejsc pracy; zwraca uwagę, że szczególnie w przypadku pracowników, którzy wielokrotnie znaleźli się w niekorzystnej sytuacji, nietypowe kontrakty dostosowane do indywidualnych potrzeb, oferowane przez przedsiębiorstwa integrujące przez pracę, mogą być pewną szansą, ponieważ ułatwiają podjęcie pierwszej pracy;

14.

z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia dyrektywy 2008/104/WE w sprawie pracy tymczasowej i wzywa do jej szybkiego wdrożenia;

15.

zwraca uwagę, że w umowach dotyczących nietypowych form zatrudnienia muszą być zawarte postanowienia zapewniające pracownikom prawo do udziału w szkoleniach oraz podkreśla, że niestandardowe formy pracy mogą być szansą na zatrudnienie, jeśli są odpowiednio chronione i obejmują wsparcie w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, praw pracowniczych oraz przejście na stabilną i chronioną formę zatrudnienia, jednak muszą iść w parze ze wsparciem dla pracowników znajdujących się w sytuacji przejściowej pomiędzy stanowiskami pracy lub statusami zatrudnienia poprzez ukierunkowaną politykę w dziedzinie zatrudnienia; ubolewa nad faktem, że aspekt ten jest często zaniedbywany;

16.

zachęca państwa członkowskie do opracowania aktywnych strategii wczesnej interwencji gwarantujących pracownikom, a szczególnie kobietom, wchodzącym ponownie na rynek pracy prawo do indywidualnego wsparcia w okresie, w którym absolutnie niezbędne jest im szkolenie lub podniesienie (zmiana) kwalifikacji; bezrobotni powinni być wspierani zarówno za pomocą trwałego systemu zasiłków, jak i skutecznego systemu aktywnych strategii, tak aby umożliwić im szybką reintegrację z rynkiem pracy nawet jeżeli wcześniej pracowali w oparciu o kontrakty nietypowe, jako że rzeczą najważniejszą jest utrzymywanie ludzi na rynku pracy oraz ułatwienie im przejścia do godziwych, trwałych, chronionych, wysokiej jakości form zatrudnienia; jeśli powrót na rynek pracy odbywa się w oparciu o nietypowe kontrakty, wówczas muszą one gwarantować pracownikom otrzymującym stałe wynagrodzenie odpowiednio uregulowane i pewne warunki pracy;

17.

wzywa Komisję do dokonania analizy różnych typów instrumentów opracowanych w ramach krajowej polityki aktywizacyjnej oraz do monitorowania ich we współpracy z partnerami społecznymi;

18.

wzywa Unię i państwa członkowskie do skutecznej walki z nielegalnym zatrudnieniem przede wszystkim poprzez działania zapobiegawcze oraz nakładanie kar o charakterze zniechęcającym, jest przekonany, że definiowanie strategii, w tym strategii na szczeblu Europejskim, mających na celu walkę z nielegalnym zatrudnieniem może pomóc w skutecznej walce z nim, a także w obniżeniu liczby niepewnych, a zwłaszcza nietypowych form zatrudnienia; jest zdania, że walce z nielegalnym zatrudnieniem powinny towarzyszyć środki tworzenia opłacalnych i trwałych możliwości zatrudnienia oraz wsparcie w procesie uzyskiwania dostępu do otwartego rynku pracy;

19.

podkreśla potrzebę tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy gwarantujących trwałe i bezpieczne zatrudnienie, w razie konieczności po okresie szkolenia mającego na celu zapewnienie trwałego i pełnoetatowego zatrudnienia, w tym ekologicznych miejsc pracy oraz tzw. „białych” miejsc pracy w sektorze ochrony zdrowia, a także zagwarantowania spójności społecznej;

20.

podkreśla, że nie wszystkie formy nietypowego zatrudnienia muszą prowadzić do wykonywania nietrwałej, niepewnej i dorywczej pracy charakteryzującej się niskim poziomem zabezpieczenia socjalnego, niskimi dochodami i ograniczonym dostępem do dalszych szkoleń i ustawicznego kształcenia; zwraca jednak uwagę, że takie niepewne formy zatrudnienia niejednokrotnie wiążą się z nietypowymi umowami o pracę;

21.

zwraca uwagę, że wysokie bezrobocie i segmentację rynku pracy należy zwalczać poprzez przyznanie wszystkim pracownikom równych praw oraz inwestowanie w tworzenie miejsc pracy, zdobywanie umiejętności i kształcenie ustawiczne; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do stopniowej likwidacji wszystkich form niepewnego zatrudnienia;

22.

zwraca uwagę, że stopniowe wycofywanie form niepewnego zatrudnienia wymaga silnego zaangażowania państw członkowskich w udostępnianie odpowiedniej pomocy za pośrednictwem polityki rynku pracy na rzecz zmiany niepewnego zatrudnienia w stałe zatrudnienie oferujące pracownikom więcej praw oraz ochronę socjalną;

23.

podkreśla, że Unia Europejska zobowiązała się do osiągnięcia celu polegającego na umożliwieniu obywatelom pogodzenia życia zawodowego i prywatnego; krytykuje jednak fakt, że Komisja i państwa członkowskie nie podjęły żadnych znaczących ani znaczących i skutecznych działań w celu wypełnienia tego zobowiązania;

24.

zwraca uwagę, że życie zawodowe i prywatne można pogodzić w sposób optymalny poprzez aktualizację standardowego modelu zatrudnienia: jako ogólną zasadę można przyjąć stałe umowy o pracę gwarantujące pełnoetatowe zatrudnienie przez krótszy okres czasu, wprowadzenie norm dotyczących zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin, tak aby osobom, które chcą pracować w niepełnym wymiarze godzin, oferowano jedynie uzasadnioną i objęta ochroną socjalną pracę w niepełnym wymiarze godzin (15-25 godzin tygodniowo); podkreśla konieczność równego traktowania pracy w pełnym oraz niepełnym wymiarze godzin pod względem stawki wynagrodzenia za godzinę pracy, prawa do kształcenia i uczenia się przez całe życie, możliwości znalezienia zatrudnienia oraz ubezpieczenia społecznego;

25.

jest przekonany, że w świetle obecnego kryzysu podejście do flexicurity wymaga koniecznej aktualizacji na szczeblu europejskim w sposób, który przyczynia się zarówno do zwiększenia wydajności, jak i jakości pracy poprzez gwarancję bezpieczeństwa oraz ochronę zatrudnienia i praw pracowniczych, przy specjalnym wsparciu dla osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy i jednocześnie pozwala przedsiębiorstwom na elastyczność organizacyjną, potrzebną do tworzenia miejsc pracy w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby rynku; jest zdania, że sprawiedliwe i bardziej zrównoważone wdrażanie zasad flexicurity może pomóc we wzmocnieniu rynków pracy w przypadku zmian strukturalnych; jest ponadto zdania, że wymóg elastyczności i bezpieczeństwa oraz aktywna polityka rynku pracy nie wykluczają się, lecz mogą się wzajemnie wzmacniać, jeżeli będą wprowadzane w oparciu o sprawiedliwe porównanie poglądów partnerów społecznych, rządów oraz instytucji europejskich, a także wzajemne korzystanie z doświadczeń i wymianę godnych naśladowania praktyk; jest przekonany, że wymogi te nie zostały odpowiednio odzwierciedlone w wynikach dotyczących wzrostu zatrudnienia w Europie w ostatnich latach;

26.

zwraca uwagę, że istnieje coraz to większy problem z osobami pozornie prowadzącymi działalność na własny rachunek, które często są zmuszane przez swoich pracodawców do pracy w żałosnych warunkach; pracodawcy, którzy wykorzystują możliwości pracownicze osób, które pozornie prowadzą działalność na własny rachunek, również muszą podlegać sankcjom;

27.

uważa, że flexicurity nie może funkcjonować w sposób właściwy bez silnej ochrony socjalnej oraz bez wsparcia dla osób powracających na rynek pracy, które to elementy mają istotne znaczenie dla podjęcia pierwszej pracy, zmiany pracy lub przejścia na emeryturę;

28.

wzywa Komisję do dalszego prowadzenia działań mających na celu zrównoważone wdrożenie strategii flexicurity poprzez przeprowadzenie analizy bieżącej sytuacji w zakresie wdrażania tych strategii w różnych państwach członkowskich oraz poprzez dopilnowanie, aby środki w zakresie elastyczności były odpowiednio stosowane wraz ze środkami w zakresie bezpieczeństwa pracowników, jak również do pomocy państwom członkowskim i partnerom społecznym we wdrażaniu zasad flexicurity, tak aby były one stosowane zgodnie z uzyskanymi prawami społecznymi na szczeblu europejskim oraz odpowiednio do szczególnego charakteru poszczególnych rynków pracy i różnych tradycji odnoszących się do polityki zatrudnienia, układów zbiorowych oraz struktury systemów zabezpieczeń społecznych; zwraca uwagę, że wzajemne uczenie się, wymiana wzorców, a także otwarta metoda koordynacji to podstawowe narzędzia koordynacji różnych strategii politycznych państw członkowskich;

29.

jest przekonany, zwłaszcza w kontekście obecnej sytuacji gospodarczej, że ocena wdrożenia flexicurity w państwach członkowskich jest jeszcze bardziej potrzebna oraz że partnerzy społeczni będą wspierać reformy dotyczące prawa pracy i rynku pracy, jeśli mają one również na celu skuteczne ograniczenie zróżnicowanego traktowania różnych rodzajów umów; zwraca uwagę, że stosowanie zasad elastyczności wymaga odpowiedniej ochrony socjalnej gwarantującej, że obywatele mogą żyć i rozwijać się, a także specjalnego wsparcia dla osób poszukujących pracy oraz solidnego prawa pracy dla wszystkich rodzajów zatrudnienia opartego na przejrzystych ramach instytucjonalnych oraz że muszą mu towarzyszyć skuteczniejsze mechanizmy ochrony pozwalające na zapobieganie występowaniu trudności;

30.

podkreśla, że potrzeba znacznej elastyczności w miejscu pracy nie powinna osiągnąć pułapu, na którym nadmiernie ograniczałaby życie ludzi i ich rozwój oraz na którym ludziom tym bardzo trudno byłoby założyć i wspierać rodzinę, opiekować się krewnymi i doglądać ich oraz uczestniczyć w życiu społecznym;

31.

podkreśla znaczenie aspektu bezpieczeństwa modelu flexicurity, który powinien oferować pracownikom znajdującym się w sytuacjach przejściowych pomoc w znalezieniu pracy oraz zagwarantować im godne warunki życia; wsparcie to musi obejmować odpowiednie środki szkoleniowe mające na celu przystosowanie pracowników do wymogów rynku pracy;

32.

uważa, że przedsiębiorstwa obawiają się ciągłych rozbieżności pomiędzy ich potrzebami a kwalifikacjami osób poszukujących pracy, braku dostępu do możliwości kredytowych umożliwiających im zatrudnienie i inwestowanie, niewystarczających inwestycji w rynek pracy oraz w kontekście obecnego kryzysu gospodarczego podkreśla znaczenie stworzenia długofalowej wizji ze strony europejskiego systemu produkcji; stworzenia korzystnego środowiska handlowego, zapewnienia odpowiednich zasobów finansowych oraz dobrych warunków pracy; zwiększenia pewności i przejrzystości prawnej zarówno dla pracodawców, jak i pracowników w odniesieniu do zakresu podmiotowego i przedmiotowego oraz egzekwowania prawa pracy;

33.

podkreśla znaczenie zapobiegania nielegalnemu zatrudnieniu, wykrywania go i sankcjonowania; wzywa Komisję do sporządzenia zestawu konkretnych inicjatyw obejmujących specjalne zasady dotyczące rozstrzygania kwestii związanych z przedsiębiorstwami działającymi na zasadzie skrzynki pocztowej, solidarną odpowiedzialność w łańcuchach podwykonawstwa oraz utworzenie unijnej agencji zajmującej się zapobieganiem nielegalnemu zatrudnieniu oraz wykrywaniem go;

34.

uważa, że ze względu na kryzys gospodarczy i finansowy przedsiębiorstwa w niektórych państwach członkowskich nie są w stanie odnaleźć na rynku pracy form zatrudnienia pozwalających na elastyczność niezbędną do zareagowania na niespodziewane wahania popytu na rynku, jak również do ograniczania kosztów i ochrony bezpieczeństwa pracowników;

35.

w kontekście nowoczesnej organizacji pracy wzywa do stworzenia elastycznych i bezpiecznych postanowień umownych gwarantujących równe traktowanie; jest głęboko przekonany, że bezterminowe umowy o pracę powinny nadal pozostać główną formą zatrudnienia oraz uważa, że w kontekście nowoczesnej organizacji pracy należy opracować takie kontrakty, które są elastyczne pod względem sposobu wykonywania pracy oraz bezpieczne pod względem ochrony pracy oraz praw; uznaje, że definicja ram prawnych dla umów o pracę na czas nieokreślony oraz ustalenie, w jaki sposób są one powiązane z modelem flexicurity w krajowym prawie pracy, mają istotne znaczenie dla ich akceptacji przez przedsiębiorstwa i pracowników;

36.

zdecydowanie potępia zastępowanie stałego stosunku pracy nietypowymi formami umów, które przyczyniają się do tworzenia gorszych i mniej pewnych warunków pracy niż warunki stałego stosunku pracy, co odbywa się kosztem ogółu, pracowników i konkurencji; podkreśla, że tego rodzaju nadużycia naruszają i destabilizują europejski model socjalny i wzywa państwa członkowskie oraz Komisje do długofalowej walki z takimi praktykami za pomocą wszelkich niezbędnych środków, na przykład poprzez wprowadzenie surowszych kar;

37.

uwzględniając różne tradycje panujące w państwach członkowskich jest przekonany, że w każdej formie zatrudnienia powinien obowiązywać zbiór podstawowych zasad, które powinny obejmować: pensję wystarczającą na utrzymanie oraz wyeliminowanie różnic w wynagrodzeniu w zależności od płci i przynależności etnicznej; odpowiednią ochronę socjalną; brak dyskryminacji oraz równe traktowanie w poszukiwaniu oraz wykonywaniu pracy, szkoleniu i rozwoju ścieżki kariery; ochronę zdrowia i bezpieczeństwa pracowników oraz ustalenia dotyczące czasu pracy i odpoczynku, prawa do świadczeń emerytalnych, wolność zrzeszania się i prawo do posiadania przedstawicieli, prawo do zawierania układów zbiorowych i podejmowania zbiorowych działań, dostęp do szkoleń i rozwoju ścieżki kariery oraz ochronę na wypadek utraty pracy;

38.

wzywa UE i państwa członkowskie do zintensyfikowania wysiłków w kierunku inwestowania w szkolenia i rozwój umiejętności w celu wspierania stabilnego i trwałego zatrudnienia; dlatego też domaga się, aby państwa członkowskie inwestowały w ludzi poprzez zdecydowane wdrażanie i finansowanie strategii kształcenia ustawicznego oraz poprzez uznawanie nieformalnych umiejętności i kompetencji dostosowanych do wymogów rynkowych przy jednoczesnym uwzględnieniu podejścia opartego na cyklu życia; ponadto wzywa państwa członkowskie do wdrożenia środków na szczeblach krajowym, regionalnym i lokalnym w celu zagwarantowania, aby każda młoda osoba, która kończy szkołę, miała dostęp do zatrudnienia lub szkolnictwa wyższego, lub mogła wziąć udział w szkoleniu zawodowym;

39.

wzywa państwa członkowskie do wdrażania strategii politycznych umożliwiających wszystkim ludziom, w tym osobom najsłabszym i znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji, skuteczny dostęp do rynku pracy oraz możliwość osiągnięcia w większym stopniu równowagi pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym, przy zagwarantowaniu silnego wsparcia dla równych szans oraz dla wszystkich służb pozwalających taką równość zagwarantować, przykładowo poprzez urlopy macierzyńskie, ojcowskie i rodzicielskie, elastyczne godziny pracy oraz przystępny dostęp do placówek opieki nad dziećmi;

40.

wzywa państwa członkowskie do określenia strategii zorientowanych na tworzenie nowych miejsc pracy; zdaje sobie sprawę z odpowiedzialności i ryzyka, jakie ponoszą osoby tworzące takie miejsca pracy, w tym osoby zatrudnione w oparciu o umowy nietypowe;

41.

wzywa państwa członkowskie do wdrożenia środków umożliwiających pracownikom powrót do pracy po urlopie rodzicielskim, po uprzednim przejściu szkolenia odnawiającego umiejętności, jeśli zajdzie taka potrzeba;

42.

usilnie zaleca, aby europejska inicjatywa na rzecz zatrudnienia obejmowała wczesną interwencję i wsparcie dla bezrobotnych w momencie, kiedy następuje utrata miejsc pracy, zwłaszcza aby ograniczyć ryzyko wykluczenia z rynku pracy, a także utratę kapitału ludzkiego, jaką stanowi takie wykluczenie;

43.

wzywa państwa członkowskie do nasilenia programów wsparcia, zwłaszcza dla nisko wykwalifikowanych i upośledzonych pracowników poprzez stosowanie podejść ścieżkowych, zindywidualizowane doradztwo, intensywne szkolenia lub przekwalifikowanie, dotowane zatrudnienie i subwencje na rozpoczęcie działalności dla osób pracujących na własny rachunek i przedsiębiorstw; podkreśla jednak z naciskiem, że pomoc ta musi zostać zorganizowana w sposób uniemożliwiający zastępowanie stałej pracy;

44.

domaga się, aby Komisja i państwa członkowskie zmniejszyły obciążenia administracyjne w dziedzinach, w których nie służą one ochronie interesów pracowników, w celu poprawy środowiska biznesu, szczególnie dla małych i średniej wielkości przedsiębiorstw, jednak podkreśla znaczenie zagwarantowania, że zmiany te nie będą miały wpływu na bezpieczeństwo i zdrowie pracowników; zwraca uwagę, że ze względu na dużą liczbę MŚP są głównymi czynnikami walki z bezrobociem w UE; podkreśla znaczenie uwzględnienia szczególnych wymogów tych przedsiębiorstw przy formułowaniu dotyczących ich strategii zatrudnienia, jak również wymogów terytorium, na którym posiadają swoją siedzibę;

45.

wzywa państwa członkowskie do składania sprawozdań na temat stanu zaawansowania refleksji i wdrażania modelu flexicurity;

46.

wyraża ubolewanie z powodu ograniczonego podejścia Rady i Komisji do flexicurity; wzywa Komisję i Radę do udziału w programie Dobra Praca oraz do uwzględnienia go w kolejnej wersji zintegrowanych wytycznych i europejskiej strategii zatrudnienia: promowanie bezpieczeństwa pracy i zatrudnienia pracowników, podejścia opierającego się na prawach i zorientowanego na aktywną politykę rynku pracy i kształcenia ustawicznego, ogólną ochronę zdrowia i bezpieczeństwo w miejscu pracy, uniwersalne i równe prawa społeczne i pracownicze dla wszystkich ludzi, równowagę między pracą a życiem prywatnym oraz pogodzenie życia zawodowego i prywatnego, poprawę jakości zatrudnienia i warunków pracy;

47.

wzywa państwa członkowskie do zezwalania na zwolnienia wyłącznie ze względów ekonomicznych dopiero po podjęciu wszelkich możliwych kroków mających na celu adaptację i przeszkolenie pracowników;

48.

jest przekonany, że oficjalne uznanie roli partnerów społecznych w nowym traktacie stanowi postęp, jako że uznaje się ich autonomię i potwierdza znaczenie ich roli we wspieraniu dialogu społecznego, jak również podkreśla w tym kontekście szczególne znaczenie sektorowego dialogu społecznego, w ramach którego reprezentowanych jest obecnie 40 branż;

49.

jest jednak zaniepokojony wpływem ostatniego orzeczenia ETS w sprawie Laval, Rüffert, Viking i Luxemburg na swobodę zrzeszania się oraz swobodę podejmowania działań mających na celu poprawę warunków pracy;

50.

jest zdania, że uznanie Trójstronnego Szczytu na Rzecz Wzrostu i Zatrudnienia za organ instytucjonalny przyczynia się do zaangażowania partnerów społecznych w politykę gospodarczą UE;

51.

uważa, że wkład europejskich i krajowych partnerów społecznych oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego w realizację strategii EU2020 ma szczególne znaczenie pod względem realizacji celów w zakresie zatrudnienia, a także aktualizacji i wprowadzania programu flexicurity;

52.

wzywa Komisje i rządy krajowe do przyjęcia odpowiedzialności za sytuację „outsiderów” (pracowników zatrudnionych na podstawie nietypowych lub bardzo nietypowych umów o pracę), a także do zapewnienia zrównania ich praw i wymogów w zakresie ochrony socjalnej z prawami i wymogami „insiderów” (pracowników posiadających stałe zatrudnienie);

53.

wzywa partnerów społecznych na szczeblu europejskim i krajowym do wspierania inwestycji w strategie kształcenia ustawicznego ukierunkowane na wymogi rynku oraz z zadowoleniem przyjmuje „Ramy działania na rzecz uczenia przez całe życie nowych umiejętności i zdobywania nowych kwalifikacji”, wynegocjowane przez partnerów społecznych;

54.

uważa, że osoby zaangażowane we wdrażanie środków w zakresie dostępu do rynku pracy lub środków mających na celu przygotowanie ich do (ponownego) wejścia na rynek pracy, jak również organizacje społeczeństwa obywatelskiego świadczące usługi na rzecz tych osób lub reprezentujące je, powinny uczestniczyć w opracowywaniu, wdrażaniu i wykonywaniu strategii, które je dotyczą;

55.

zwraca uwagę, że zaangażowanie partnerów społecznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w kształtowanie polityki oraz jej realizację jest różne w poszczególnych państwach członkowskich, ale ogólnie obserwuje się tendencję do wykorzystywania szerszego wachlarza instrumentów do realizacji celów politycznych; jest przekonany, że jakość uznania społecznego i instytucjonalnego, jakim cieszą się partnerzy społeczni, powinna nadal poprawiać się na szczeblu krajowym oraz powinno być ono znaczniejsze, ponieważ jest prawdopodobnie głównym czynnikiem jakości ich wkładu; podkreśla jednak przede wszystkim, że jakość dialogu społecznego znacznie różni się w zależności od kraju i sektora, apeluje również do partnerów społecznych o wypracowanie prawdziwego partnerstwa społecznego na wszystkich szczeblach;

56.

uważa, że układy zbiorowe okazały się być skutecznym instrumentem utrzymywania zatrudnienia oraz że pozwalają one pracodawcom i pracownikom znaleźć skuteczne rozwiązania umożliwiające uporanie się ze spadkiem koniunktury; podkreśla w tym kontekście znaczenie zdecydowanego porozumienia między partnerami społecznymi w ramach systemów krajowych, gdzie ochrona prawa pracy jest ograniczona do minimum;

57.

jest przekonany, że pomyślny dialog społeczny w miejscu pracy jest w głównej mierze zdeterminowany udogodnieniami, z jakich przedstawiciele pracowników mogą korzystać w odniesieniu do skutecznego przekazywania informacji, regularnych szkoleń i wystarczającej ilości czasu;

58.

jest przekonany, że rządy odgrywają decydującą rolę w gwarantowaniu warunków niezbędnych do skutecznych układów zbiorowych mających charakter integracyjny i obejmujących struktury trójstronne angażujące partnerów społecznych, w sposób istotny, ustalony na szczeblu instytucjonalnym, oraz na jednakowych warunkach, w kształtowanie polityki publicznej, zgodnie z krajowymi praktykami i tradycjami;

59.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Komitetowi Ochrony Socjalnej, Europejskiemu Komitetowi Zatrudnienia, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz krajom kandydującym.

2.12.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 351/48

A.

mając na uwadze, że inicjatywa Komisji zawarta w zielonej księdze stanowi okazję do podjęcia wspólnotowych działań w zakresie gospodarowania bioodpadami,

B.

mając na uwadze, że odpowiednie gospodarowanie bioodpadami przynosi korzyści nie tylko dla środowiska, ale również korzyści społeczne i gospodarcze,

C.

mając na uwadze, że art. 2 ust 4 dyrektywy ramowej w sprawie odpadów przewiduje możliwość ustanowienia w odrębnych dyrektywach przepisów szczegółowych lub uzupełniających w celu regulacji gospodarowania poszczególnymi kategoriami odpadów,

D.

mając na uwadze, że dyrektywa 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów nie gwarantuje wystarczających instrumentów dla zrównoważonego gospodarowania odpadami organicznymi,

E.

mając na uwadze rozproszenie przepisów dotyczących gospodarowania bioodpadami oraz fakt, że obecnie obowiązujące instrumenty prawne nie wystarczają, aby osiągnąć zamierzone cele w zakresie skutecznego gospodarowania bioodpadami; mając na uwadze potrzebę odrębnej dyrektywy w sprawie gospodarowania bioodpadami; mając na uwadze, że kompilacja wszystkich rozproszonych przepisów w zakresie gospodarowania bioodpadami w jednym akcie prawnym byłaby sama w sobie operacją doskonalenia przepisów i lepszego stanowienia prawa, a ponadto przyniosłaby uproszczenie, większą zrozumiałość, lepsze monitorowanie, egzekwowanie wdrażania i pewność prawną, gwarantując długoterminowe zaufanie publicznych i prywatnych inwestorów,

F.

mając na uwadze, że we wnioskach z konferencji poświęconej recyklingowi bioodpadów w Europie, która odbyła się w Barcelonie dnia 15 lutego 2010 r. z udziałem Rady, Komisji i Parlamentu Europejskiego (13), stwierdzono, że konieczne jest podjęcie działań w celu stworzenia europejskich ram prawnych w dziedzinie bioodpadów, gdyż jest to właściwy ku temu moment,

G.

mając na uwadze, że odrębna dyrektywa w sprawie bioodpadów powinna charakteryzować się niezbędną elastycznością, pozwalającą objąć różne dostępne możliwości gospodarowania odpadami ze względu na dużą liczbę zmiennych czynników lokalnych, jakie należy wziąć pod uwagę,

H.

mając na uwadze niezbadany potencjał bioodpadów, którymi gospodaruje się w poszczególnych państwach członkowskich według bardzo zróżnicowanych strategii politycznych; mając na uwadze, że należy ulepszyć gospodarowanie tymi odpadami w celu skutecznego i zrównoważonego zarządzania zasobami; mając na uwadze, że należy zwiększyć selektywną zbiórkę bioodpadów, aby osiągnąć cele dotyczące recyklingu i energii odnawialnych, przyczyniając się do osiągnięcia celów strategii UE 2020, w szczególności w ramach inicjatywy wzorcowej w zakresie efektywności wykorzystania zasobów,

I.

mając na uwadze, że selektywna zbiórka umożliwia w szczególności optymalne gospodarowania pewnymi rodzajami bioodpadów, takimi jak odpady kuchenne na poziomie konsumentów i usług gastronomicznych oraz odpadami ulegającymi biodegradacji i odpadami nadającymi się do kompostowania z restauracji, w których wykorzystuje się naczynia jednorazowego użytku,

J.

mając na uwadze, że kompostowanie odpadów organicznych pozwala na recykling produktów ulegających biodegradacji i nadających się do kompostowania objętych już inicjatywą wspólnotową (inicjatywa rynków pionierskich),

K.

mając na uwadze potrzebę określenia norm jakości w zakresie przetwarzania bioodpadów i jakości kompostu na szczeblu UE; mając na uwadze, że dzięki regulacji parametrów dotyczących jakości kompostu, uwzględniającej zintegrowane podejście zapewniające identyfikowalność, jakość i bezpieczeństwo stosowania, możliwe będzie zdobycie zaufania konsumenta do tego produktu; mając na uwadze, że należy podzielić kompost na kategorie według jakości, tak by stosowanie kompostu nie powodowało szkód dla gleby i wód gruntowych, a w szczególności dla produktów rolnych wytwarzanych na tych glebach,

L.

mając na uwadze, że aby osiągnąć cele wyznaczone w zakresie ograniczania składowania bioodpadów na wysypiskach, które zrealizowano w niewielkim stopniu, potrzebne są dodatkowe wytyczne prawne,

M.

mając na uwadze, że konieczne mogą okazać się środki ochronne, aby zagwarantować, że stosowanie kompostu nie spowoduje zanieczyszczenia gleby ani wód gruntowych,

N.

mając na uwadze, że należy również rozważyć i poddać ocenie możliwości stosowania kompostu niskiej jakości, aby uniknąć szkód dla środowiska i zdrowia ludzkiego; mając również na uwadze, że właściwe zdefiniowanie na szczeblu UE możliwości wykorzystywania niskiej jakości kompostu oraz ustalania, kiedy kompost jest uważany za produkt, a kiedy za odpad, pozwoliłoby państwom członkowskim na lepszą orientację w procesie podejmowania decyzji dotyczących wykorzystania kompostu,

O.

mając na uwadze, że inicjatywa „Europa efektywnie korzystająca z zasobów” jest jedną z wzorcowych inicjatyw strategii Europa 2020, w związku z czym należy propagować efektywność wykorzystania zasobów; mając na uwadze, że recykling bioodpadów sprzyja zwiększeniu efektywności wykorzystania zasobów,

P.

mając na uwadze, że wilgotne bioodpady obniżają skuteczność spalania; mając na uwadze, że spalanie bioodpadów jest pośrednio zalecane w dyrektywie w sprawie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych; mając na uwadze, że do zwalczania zmian klimatu może w większym stopniu przyczynić się recykling bioodpadów poprzez kompostowanie w celu poprawy jakości gleby oraz sekwestracji węgla, co nie jest obecnie promowane przez dyrektywę w sprawie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych,

Q.

mając na uwadze, że fermentacja beztlenowa mająca miejsce w trakcie produkcji biogazu to skuteczny sposób odzyskiwania energii; mając na uwadze, że odpad przefermentowany można wykorzystać do produkcji kompostu,

R.

mając na uwadze, że głównym celem właściwego gospodarowania bioodpadami powinny być wyniki, co pozwoli uwzględnić wszystkie techniczne możliwości gospodarowania bioodpadami w celu wspierania innowacji, badań naukowych i konkurencyjności,

S.

mając na uwadze dużą synergię między przechodzeniem na społeczeństwo recyklingu rozwijającym gospodarkę niskoemisyjną a możliwościami tworzenia miejsc pracy w tej dziedzinie, a także związaną z nimi potrzebę przeznaczenia środków na analizę wpływu na środowisko pracy, gromadzenia bioodpadów oraz gospodarowania nimi,

T.

mając na uwadze, że Komisja i państwa członkowskie powinny wspierać akcje uświadamiające znaczenie tej dziedziny dla ochrony środowiska, zwłaszcza w szkołach, aby wspierać zrównoważone gospodarowanie komunalnymi odpadami stałymi i uświadamiać korzyści płynące z selektywnej zbiórki odpadów; mając na uwadze w związku z tym rolę, jaką odgrywają gminy i przedsiębiorstwa komunalne w dostarczaniu obywatelom porad i informacji na temat zapobiegania powstawaniu odpadów,

U.

mając na uwadze, że bioodpady stanowią ponad 30 % komunalnych odpadów stałych; mając na uwadze, że bioodpady, których ilość w Unii Europejskiej stale wzrasta, są ważnym źródłem emisji gazów cieplarnianych i przynoszą inne negatywne dla środowiska skutki, kiedy są składowane na wysypiskach, w sytuacji, gdy gospodarowanie odpadami stanowi czwarte co do wielkości źródło emisji gazów cieplarnianych,

V.

mając na uwadze, że nie tylko bioodpady wytwarzane przez gospodarstwa domowe są w praktyce przetwarzane przy zastosowaniu zrównoważonych metod,

W.

mając na uwadze, że należy zorganizować gospodarowanie tymi odpadami zgodnie z „hierarchią odpadów”: zapobieganie i ograniczanie; ponowne wykorzystanie; recykling; inne rodzaje odzysku, a mianowicie do celów energetycznych i na ostatnim miejscu składowanie na wysypiskach, zgodnie z art. 4 dyrektywy ramowej w sprawie odpadów, zgodnie z którym recykling odpadów jest dużo bardziej pożądaną metodą niż ich spalanie, ponieważ nie tylko pozwala uniknąć tworzenia metanu, lecz także przyczynia się do przeciwdziałania zmianom klimatu dzięki sekwestracji węgla oraz poprawie jakości gleby; mając na uwadze, że zapobieganie jest głównym celem gospodarowania bioodpadami i pozwala w szczególności przeciwdziałać powstawaniu odpadów żywnościowych i odpadów zielonych, na przykład poprzez lepsze projektowanie parków publicznych z roślinami i krzewami niewymagającymi dużych nakładów konserwacyjnych,

X.

mając na uwadze, że aby dokonać postępów w zakresie skutecznego z punktu widzenia ochrony środowiska gospodarowania bioodpadami, konieczne jest uzupełnienie go w zintegrowany sposób polityką energetyczną i polityką w dziedzinie ochrony gleby, w zgodzie z celami łagodzenia zmiany klimatu; mając na uwadze, że dodatkową korzyścią jest zachowanie różnorodności biologicznej, gdy przetwarzane odpady stosowane są jako substytut torfu, dzięki czemu chroni się ekosystemy terenów podmokłych,

Y.

mając na uwadze, że fermentacja beztlenowa służąca do produkcji gazu z bioodpadów może stanowić wartość dodaną w zrównoważonym gospodarowaniu odpadami w UE oraz osiąganiu w zrównoważony sposób celów UE w zakresie energii odnawialnej,

Z.

mając na uwadze konieczność uznania bioodpadów za cenne zasoby, które można wykorzystać do produkcji kompostu wysokiej jakości, który przyczyni się do przeciwdziałania degradacji gleby w Europie, utrzymując produktywność gleby, zmniejszając stosowanie nawozów sztucznych w rolnictwie, zwłaszcza tych wyprodukowanych na bazie fosforu, i zwiększając zdolność gleby do magazynowania wody,

AA.

mając na uwadze różnice pomiędzy różnymi systemami gospodarowania odpadami w poszczególnych państwach członkowskich oraz że składowanie odpadów na wysypiskach, chociaż jest metodą najgorszą dla środowiska naturalnego, nadal jest najczęściej stosowaną w UE metodą unieszkodliwiania komunalnych odpadów stałych,

AB.

mając na uwadze ekologiczne zalety paliw produkowanych z bioodpadów, stosowanych w transporcie,

AC.

mając na uwadze konieczność wspierania badań naukowych i innowacji technologicznych w zakresie gospodarowania bioodpadami,

AD.

mając na uwadze, że selektywna zbiórka odpadów pozwala obecnie uniknąć zanieczyszczeń i przyczynić się do osiągnięcia celu, jakim jest uzyskanie kompostu wysokiej jakości, dostarczyć materiały wysokiej jakości do recyklingu bioodpadów i zwiększyć skuteczność odzysku energii,

AE.

mając na uwadze, że dostępne wyniki badań oraz doświadczenia państw członkowskich dowodzą, że selektywna zbiórka odpadów jest zarówno praktyczna, jak i ma charakter zrównoważony zarówno pod względem środowiskowym, jak i gospodarczym, i że powinna być obowiązkowa; mając na uwadze, że selektywna zbiórka powinna być wstępnym wymogiem do produkcji kompostu wysokiej jakości,

1.

wzywa Komisję do dokonania przeglądu istniejących przepisów dotyczących bioodpadów, aby, przestrzegając zasady pomocniczości, opracować przed końcem 2010 r. wniosek w sprawie dyrektywy szczegółowej obejmujący między innymi:

2.

wzywa Komisję do określenia w ramach krajowych planów redukcji emisji wielkość ekwiwalentu emisji CO2 uzyskiwanego w procesie recyklingu i kompostowania odpadów organicznych;

3.

zauważa, że przyszłe ramy Unii Europejskiej dostarczą wielu państwom członkowskim wskazówek prawnych oraz wyjaśnień i zachęcą je do inwestowania w gospodarowanie bioodpadami; wzywa Komisję do wspierania państw członkowskich przy wprowadzaniu systemów segregacji odpadów oraz do określenia ambitnych i wiążących celów w zakresie recyklingu takich odpadów;

4.

przypomina, że art. 8 ust. 2 pkt iv) szóstego wspólnotowego programu działań w zakresie środowiska naturalnego (2001-2010) z dnia 22 lipca 2002 r. w nakłada na Komisję obowiązek opracowania przepisów w sprawie odpadów ulegających biodegradacji jako jednego z priorytetowych działań służących osiągnięciu celu zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych i odpadów oraz gospodarowania nimi, lecz osiem lat później nie przedstawiono żadnego wniosku ustawodawczego, co jest nie do przyjęcia;

5.

wzywa Komisję, by w ramach oceny wpływu wypracowała ulepszony system gospodarowania bioodpadami w zakresie recyclingu selektywnie gromadzonych bioodpadów, korzystnego dla rolnictwa i środowiska wykorzystania kompostowania, mechanicznego/biologicznego przetwarzania odpadów oraz wykorzystania bioodpadów do produkcji energii; uważa, że powyższa ocena wpływu powinna stanowić podstawę do przygotowania nowych wspólnotowych ram prawnych dotyczących odpadów ulegających biodegradacji;

6.

wzywa Komisję do określenia wspólnie z państwami członkowskimi kryteriów produkcji i stosowania kompostu wysokiej jakości i do przyjęcia minimalnych wymogów dotyczących produktów końcowych, zgodnie z art. 6 dyrektywy ramowej w sprawie odpadów, co pozwoli podzielić kompost na poszczególne kategorie jakości wynikające z przetwarzania bioodpadów w ramach zintegrowanej strategii, zapewniając ponadto jakość i identyfikowalność produktu oraz bezpieczeństwo jego stosowania;

7.

uważa, że fermentacja beztlenowa jest szczególnie przydatna w przypadku bioodpadów, ponieważ w jej wyniku powstaje dodatek do wzbogacania gleby bogaty w składniki odżywcze, odpad przefermentowany, a także biogaz stanowiący energię odnawialną, która może zostać przetworzona na biometan lub wykorzystana do wytwarzania energii elektrycznej dla obciążenia podstawowego;

8.

uważa, że aby spalanie bioodpadów mogło stać się realną alternatywą w kontekście hierarchii postępowania z odpadami, należy spełnić podstawowy warunek, tj. spalaniu odpadów musi towarzyszyć odzyskiwanie energii;

9.

podkreśla, że przy wykorzystywaniu bioodpadów do produkcji energii należy zwracać uwagę na efektywność energetyczną i zrównoważony rozwój, i że w związku z tym produkty będące rezultatem przetwarzania muszą być przede wszystkim wykorzystywane w jak najbardziej wydajny sposób; dlatego też przypomina, że selektywna zbiórka odpadów ma zasadnicze znaczenie dla spełnienia przepisów dyrektywy w sprawie składowania odpadów (14), dostarczenia wysokiej jakości materiałów dla recyklingu bioodpadów i poprawy efektywności odzyskiwania energii;

10.

zwraca uwagę, że aby podwyższyć współczynnik ograniczenia składowania, recyklingu i odzysku, należy korzystać ze wszystkich narzędzi i rozwiązań technologicznych maksymalizujących recykling lub odzysk u źródła;

11.

uważa, że bioodpady są cennym zasobem odnawialnym do produkcji energii elektrycznej i biopaliw wykorzystywanych w transporcie i rozprowadzania w sieci gazowej dzięki możliwości przetworzenia biogazu na biometan (głównie metan – od 50 do 75 % – oraz dwutlenek węgla), i wzywa Komisję do przeanalizowania i promowania sposobów stosowania bioodpadów do produkcji biogazu;

12.

podkreśla, że należy zwiększyć skalę kierowania bioodpadów do dalszej obróbki, zauważa w tym kontekście, że bioodpady mogą przyczynić się do realizacji celu UE, jakim jest uzyskiwanie do 2020 r. 20 % energii z odnawialnych źródeł, a także założeń dyrektywy UE w sprawie jakości paliw; przypomina, że dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii popiera wykorzystanie wszystkich rodzajów biomasy, w tym bioodpadów do wytwarzania energii, jako odnawialnego źródła energii, oraz że biopaliwa wyprodukowane z odpadów liczą się podwójnie w odniesieniu do celu, jakim jest 10 % wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w transporcie; wzywa zatem państwa członkowskie do uwzględnienia w prawodawstwie krajowym odzyskiwania energii z części odpadów ulegającej biodegradacji, jako część zintegrowanej polityki hierarchii przetwarzania odpadów i usilnie zachęca je do dzielenia się najlepszymi praktykami;

13.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania i promowania badań naukowych i innowacji technologicznych w zakresie gospodarowania bioodpadami;

14.

wzywa Komisję do dalszego angażowania się w badania nad metodami przetwarzania bioodpadów, aby we właściwszy sposób ocenić pozytywny wpływ na glebę, jak również odzyskiwanie energii oraz wpływ na środowisko;

15.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania akcji uświadamiających znaczenie bioodpadów, zwłaszcza w szkołach i instytucjach szkolnictwa wyższego, aby propagować lepsze wzorce zachowań w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów, wspierać zrównoważone gospodarowanie bioodpadami i komunalnymi odpadami stałymi oraz uświadamiać obywatelom konieczność zapobiegania powstawaniu odpadów, recyklingu oraz korzyści płynące z selektywnej zbiórki biologicznego przetwarzania bioodpadów; podkreśla w związku z tym istotną rolę, jaką odgrywają miasta, gminy i przedsiębiorstwa komunalne w zapewnianiu obywatelom porady i informacji na temat zapobiegania powstawaniu odpadów;

16.

uważa, że przetwarzane bioodpady powinny być wykorzystane do konserwacji substancji organicznych i obiegu substancji odżywczych, zwłaszcza fosforanów, wskutek ich recyklingu do gleby i w związku z tym wzywa Komisję do uznania, że konieczne jest testowanie strategii politycznych pod kątem ich wpływu na minimalizowanie zbyt szybkiego wyczerpywania światowych zasobów fosforanów;

17.

nalega na konieczność uznania bioodpadów nie zawierających substancji szkodliwych za cenne zasoby w produkcji kompostu dobrej jakości;

18.

uważa, że przyszłość rolnictwa zależy również od utrzymania i przywrócenia żyzności gleb; zauważa, że wykorzystywanie kompostu dobrej jakości w rolnictwie może przyczyniać się do ochrony produktywności gruntów, do zwiększenia zdolności gleb do zatrzymywania wody i pochłaniania dwutlenku węgla oraz do ograniczania stosowania nawozów sztucznych; podkreśla rolę państw członkowskich w stosowaniu kompostu wysokiej jakości na gruntach rolnych;

19.

przypomina, że podczas kompostowania utrudnione może być kontrolowanie wydzielanych przez substancje składowane gazów, co może stanowić poważne zagrożenie dla środowiska naturalnego i atmosfery; przypomina, że prawidłowe kompostowanie, szczególnie bioodpadów komunalnych, wymaga również zabezpieczenia wód gruntowych przed odciekami z kompostowni;

20.

podkreśla, że z myślą o osiągnięciu założeń na różnych poziomach (przeciwdziałanie ociepleniu klimatu, degradacji i erozji gleb, osiągnięcie celów w zakresie odnawialnych źródeł energii), połączenie kompostowania i fermentacji selektywnie gromadzonych bioodpadów, jeżeli jest to wykonalne, jest niezaprzeczalnie korzystnym rozwiązaniem, które należy popierać;

21.

w związku z tym wzywa Komisję do zaproponowania krajowych celów w zakresie recyklingu bioodpadów, aby ograniczyć ilość bioodpadów przeznaczanych do najmniej pożądanych rozwiązań w dziedzinie gospodarki odpadami, jak składowanie, czy spalanie;

22.

przypomina, że gospodarowanie takimi odpadami należy organizować zgodnie z hierarchią metod gospodarowania odpadami: zapobieganie powstawaniu odpadów, recykling, inne rodzaje odzyskiwania energii, w tym do celów produkcji energii oraz, jako ostateczne rozwiązanie, składowanie odpadów (art. 5 dyrektywy 1999/31/WE oraz dyrektywa 2008/98/WE (15)); wzywa Komisję, aby z większą starannością kontrolowała przestrzeganie i stosowanie przepisów dotyczących składowania odpadów w całej Unii Europejskiej:

23.

przyjmuje do wiadomości fakt, że pomiędzy różnymi systemami gospodarowania odpadami w poszczególnych państwach członkowskich istnieją różnice wynikające z rozbieżności w ustawodawstwie krajowym oraz że składowanie odpadów nadal jest najczęściej stosowaną w UE metodą unieszkodliwiania komunalnych odpadów stałych; wzywa państwa członkowskie do zacieśnienia współpracy i wymiany najlepszych praktyk w dziedzinie przetwarzania bioodpadów;

24.

uznaje, że mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów jest skutecznym rozwiązaniem umożliwiającym uniknięcie składowania znacznych ilości odpadów gnijących i wykorzystanie ich do kompostowania, fermentacji beztlenowej i odzyskiwania energii;

25.

uważa, że zachęty finansowe są potrzebne dla rozpowszechnienia tej oddzielnej zbiórki i innych systemów gospodarowania bioodpadami, które optymalizują odzyskiwanie zasobów;

26.

podkreśla, że aby zachęcać do rozwoju europejskiego rynku kompostu konieczne jest polepszenie gospodarowania bioodpadami i harmonizacja norm jakości;

27.

jest zdania, że zwrot dodatkowych kosztów wynikłych z odprowadzenia zanieczyszczeń powinien przebiegać w myśl zasady „zanieczyszczający płaci”, tak aby koszty negatywnych efektów zewnętrznych rozprowadzania bioodpadów nie były ponoszone przez rolnictwo;

28.

podkreśla fakt, że w wielu państwach członkowskich już istnieje pewna infrastruktura, ale konieczne są zachęty finansowe w celu utworzenia i ustanowienia potencjalnych rynków kompostu i odpadu przefermentowanego, bioenergii i biopaliwa powstałych z bioodpadów;

29.

podkreśla korzyści dla środowiska naturalnego płynące z wytwarzania z bioodpadów paliw stosowanych w sektorze transportowym; wzywa państwa członkowskie, aby w świetle „hierarchii odpadów” wzięły pod uwagę ten aspekt przy wdrażaniu zmienionej dyrektywy ramowej w sprawie odpadów oraz wzywa Komisję do włączenia tej kwestii do wytycznych w sprawie jej stosowania;

30.

domaga się, by Komisja uwzględniła we wszystkich obecnych lub dodatkowych ocenach oddziaływania, które sporządza w tym zakresie, rodzaje zachęt ekonomicznych, funduszy i środków pomocowych, które mogą zostać uruchomione lub stworzone, aby zapewnić rozwój i wprowadzenie do użycia technologii umożliwiających właściwe gospodarowanie bioodpadami;

31.

zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

2.12.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 351/56

A.

mając na uwadze, że w sektorze usług finansowych i w niektórych spółkach notowanych na rynku regulowanym polityka wynagrodzeń dla kategorii pracowników, których działalność zawodowa ma znaczny wpływ na profil ryzyka spółki, prowadzona była w sposób sprzyjający transakcjom o krótkoterminowej rentowności, w związku z czym wprowadzano coraz bardziej ryzykowne wzorce działalności gospodarczej ze szkodą dla pracowników, osób oszczędzających i inwestorów oraz zrównoważonego rozwoju,

B.

mając na uwadze, że zielona księga Komisji w sprawie ładu korporacyjnego w instytucjach finansowych oraz polityki wynagrodzeń podkreśla, że skutkiem braku skutecznych mechanizmów kontroli było nadmierne podejmowanie ryzyka ze strony instytucji finansowych oraz że ład korporacyjny powinien brać pod uwagę stabilność systemu finansowego, który zależy od działań wielu graczy,

C.

mając na uwadze, że niewłaściwe struktury wynagrodzeń niektórych instytucji finansowych stanowiące bodziec do nadmiernego i nierozważnego podejmowania ryzyka odegrały rolę w akumulacji ryzyka, które doprowadziło do aktualnego kryzysu finansowego, gospodarczego i społecznego a co za tym idzie są główną kwestią leżącą w kręgu zainteresowania decydentów politycznych i organów regulacyjnych,

D.

mając na uwadze, że instytucje finansowe muszą w sposób zintegrowany uwzględnić - w ramach ciążącej na nich odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw - środowisko społeczne, w którym działa instytucja, a także interesy wszystkich zaangażowanych stron, takich jak klienci, udziałowcy i pracownicy,

E.

mając na uwadze, że na szczeblu światowym, europejskim oraz krajowym uruchomiono szereg inicjatyw mających na celu rozwiązanie kwestii problematycznych praktyk w dziedzinie wynagrodzenia, mając również na uwadze, że aby zagwarantować nie tylko równe szanse dla wszystkich, ale także zapewnić konkurencyjność Europy na świecie i promować zrównoważoną i uczciwą konkurencję pomiędzy rynkami kwestią podstawowej wagi jest przyjęcie globalnie skoordynowanego podejścia,

F.

mając na uwadze, że zasady FSB dotyczące prawidłowych praktyk w zakresie wynagrodzeń, popierane przez liderów G20, określają pięć elementów prawidłowych praktyk w dziedzinie wynagrodzenia oraz uwzględniając znaczenie promowania równoczesnego wdrażania tych zasad,

G.

mając na uwadze, że ustalone zasady i już przyjęte środki w zakresie polityki wynagrodzeń muszą być systematycznie monitorowane i dostosowane w razie potrzeby, aby stworzyć równe warunki w całej Europie i zapewnić ogólną konkurencyjność europejskiego sektora finansowego,

H.

mając na uwadze, że szereg badań naukowych, jak również doświadczenie praktyczne dowodzą ograniczonego wpływu niewiążących zaleceń na politykę w dziedzinie wynagrodzeń, co wskazuje na potrzebę wprowadzenia silniejszego instrumentu gwarantującego poszanowanie zasad,

I.

mając na uwadze, że pomimo spowodowego kryzysem dążenia do poważnej reformy w dziedzinie polityki wynagrodzeń tylko 16 państw członkowskich całkowicie lub częściowo zastosowało się do zalecenia Komisji,

1.

z zadowoleniem odnosi się do inicjatyw podjętych przez Komisję i FSB dotyczących polityki w dziedzinie wynagrodzeń w spółkach giełdowych i ogólnie w sektorze finansowym; uważa jednak, że należy proporcjonalnie uwzględnić rozmiar instytucji finansowej, a co za tym idzie udział prowadzonej przez nią działalności w ryzyku systemowym narzucając instytucjom finansowym dodatkowe rozporządzenie dotyczące kwestii polityki wynagrodzeń i wymogów kapitałowych;

2.

przyjmuje do wiadomości propozycje wiążących zasad w sprawie polityki wynagrodzeń w sektorze finansowym, zawarte w sprawozdaniu dotyczącym dyrektyw w sprawie wymogów kapitałowych;

3.

podkreśla, że organy nadzorcze powinny podjąć decyzję co do kwestii, czy instytucja finansowa lub spółka notowana na giełdzie powinny posiadać komitet ds. wynagrodzeń; powinny one dokonać tego w oparciu o ich rozmiar, strukturę wewnętrzną oraz charakter, zakres i złożoność prowadzonej przez nie działalności; uważa, że w stosownych - zdaniem organu nadzorczego - przypadkach polityka wynagrodzeń powinna być określana przez komitet ds. wynagrodzeń; który powinien być niezależny i odpowiadać przed akcjonariuszami i organami nadzoru oraz powinien blisko współpracować z komitetem ds. ryzyka przedsiębiorstwa w kwestii oceny bodźców stwarzanych przez system wynagrodzeń;

4.

podkreśla, że komitet ds. wynagrodzeń musi mieć dostęp do treści umów, a umowy podlegające kontroli ze strony komitetu muszą być konstruowane w taki sposób, aby możliwe było karanie aktów rażącego zaniedbania redukcją wynagrodzenia. Rażące zaniedbanie ma miejsce, gdy nie przestrzega się należytej staranności, w takim przypadku zadaniem komitetu ds. wynagrodzeń jest zapewnienie, aby redukcja wynagrodzenia nie miała wyłącznie charakteru symbolicznego, lecz w znacznym stopniu przyczyniała się do pokrycia wyrządzonej szkody. Ponadto instytucje finansowe powinny być skłaniane do wykorzystywania sankcji w postaci zmniejszenia wynagrodzenia (ang. malus) uzależnionego od osiąganych wyników w sytuacji odkrycia osiągnięcia przez pracownika słabych wyników;

5.

jest zdania, że przewodniczący oraz uprawnieni do głosu członkowie komitetu ds. wynagrodzeń muszą być członkami organu zarządczego niesprawującymi żadnych funkcji wykonawczych w danej instytucji finansowej lub spółce giełdowej. uważa, że dyrektorzy i członkowie zarządu powinni unikać jednoczesnego zasiadania w zarządzie innych przedsiębiorstw, jeśli istnieje potencjalne ryzyko konfliktu interesów;

6.

jest zdania, że w stosownych przypadkach akcjonariusze powinni mieć możliwość przyczynienia się do formułowania zrównoważonej polityki ds. wynagrodzeń i mogliby w tym celu mieć możliwość wyrażenia swych opinii w tej sprawie podczas walnego zgromadzenia przedsiębiorstwa w drodze niewiążącego głosowania na temat sprawozdania w sprawie wynagrodzeń;

7.

podkreśla, że wynagrodzenie niewykonawczych członków zarządu powinno składać się wyłącznie ze stałej kwoty i nie powinno obejmować wynagrodzenia uzależnionego od wyników lub wynagrodzenia wypłacanego w akcjach;

8.

podkreśla, że członkowie zajmujący się kontrolą ryzyka powinni być niezależni w stosunku do kontrolowanych jednostek, posiadać odpowiednie uprawnienia oraz otrzymywać wynagrodzenie niezależne od wyników tych jednostek;

9.

podkreśla, że wynagrodzenie powinno być dostosowane do wszystkich typów ryzyka, symetryczne w stosunku do wyników ryzyka oraz dostosowane do granic czasowych obecnego i potencjalnego ryzyka, które będzie miało wpływ na ogólne wyniki i stabilność przedsiębiorstwa;

10.

zaznacza, że w procesie zarządzania spółkami giełdowymi ich dyrektorowie nie powinni kierować się osobistym interesem finansowym; jest zdania, że osobisty interes finansowy dyrektorów powiązany z wynagrodzeniem zmiennym jest w wielu przypadkach sprzeczny z długotrwałym interesem spółki, w tym z interesami jej pracowników i akcjonariuszy;

11.

jest zdania, że systemy wynagrodzeń powinny być proporcjonalne do rozmiaru, organizacji wewnętrznej oraz złożoności instytucji finansowych i powinny odzwierciedlać różnice pomiędzy poszczególnymi sektorami finansowymi, takimi jak bankowość, ubezpieczenia i zarządzanie funduszami;

12.

podkreśla, że ustalenia kierownictwa wyższego szczebla w sprawie zarządzania ryzykiem operacyjnym, osoby podejmujące ryzyko oraz sprawujące funkcje kontrolne powinny być analizowane i podlegać bardzo szczegółowej kontroli przez organ nadzorczy; jest zdania, że tego rodzaju procedury powinny mieć także zastosowanie do pracowników, których całkowite wynagrodzenie, w tym przepisy emerytalne, kwalifikuje do tej samej kategorii zaszeregowania;

13.

jest zdania, że poziomy wynagrodzenia zmiennego powinny opierać się na wcześniej ustalonych i wymiernych kryteriach osiąganych wyników, które powinny promować długoterminową rentowność spółki;

14.

podkreśla, że wynagrodzenie zależne od wyników powinno łączyć wielkość puli premii z ogólnymi wynikami oraz bazą kapitałową firmy, natomiast wynagrodzenia zależne od wyników wypłacane poszczególnym pracownikom powinny opierać się na połączonej ocenie wyników danej osoby, danej jednostki oraz ogólnym wyniku instytucji;

15.

uważa, że osobisty interes finansowy dyrektorów powiązany z wynagrodzeniem zmiennym jest w wielu przypadkach sprzeczny z długoterminowymi interesami spółki; podkreśla, że polityka w zakresie wynagrodzeń dyrektorów i innych pracowników, którzy ponoszą odpowiedzialność za ryzykowne decyzje, powinna być zgodna ze zrównoważonym i właściwie funkcjonującym systemem zarządzania ryzykiem, oraz że pomiędzy wynagrodzeniem stałym i zmiennym powinna być zachowana właściwa proporcja; pilnie nawołuje do powszechnego wprowadzenia środków umożliwiających zmniejszenie elementów zmiennych wynagrodzenia (a nawet zrezygnowanie z nich) pracowników, w przypadku których wydajność jest przyczyną pogorszenia się wyników spółki;

16.

jest zdania, że w celu ustalenia poziomu wynagrodzenia zmiennego należy brać pod uwagę nie tylko ilościowe, ale również jakościowe kryteria wyników, a także zdrowy rozsądek;

17.

uważa, że gwarantowane premie nie powinny być częścią planów wynagrodzeń;

18.

jest zdania, że nie tylko ze względów etycznych, lecz również w interesie sprawiedliwości społecznej i zrównoważonej gospodarki różnica między najwyższym a najniższym wynagrodzeniem w przedsiębiorstwie powinna być rozsądna;

19.

podkreśla, że przedsiębiorstwa powinny opracować procedurę wewnętrzną zatwierdzoną przez organ nadzoru mającą na celu rozwiązywanie konfliktów mogących się pojawić na osi zarządzanie swoim ryzykiem – jednostki operacyjne;

20.

podkreśla konieczność objęcia tymi zasadami wynagrodzeń wszystkich pracowników, których czynności zawodowe mają znaczący wpływ na profil ryzyka przedsiębiorstwa, w którym pracują, w tym kierownictwo wyższego szczebla, osoby podejmujące ryzyko, osoby sprawujące funkcje kontrolne oraz pracownicy, których całkowite wynagrodzenie, łącznie z uprawnieniami emerytalnymi, znajduje się na tym samym szczeblu siatki płac;

21.

podkreśla, że ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej dyrektorów i urzędników mające na celu ochronę dyrektorów, urzędników i wyższe kierownictwo spółki przed roszczeniami wynikającymi z ryzykownych decyzji lub zaniedbania oraz działań podjętych w procesie zarządzania przedsiębiorstwami nie są zgodne z zasadą zrównoważonego zarządzania ryzykiem w dziedzinie wynagrodzeń;

22.

podkreśla, że pomiędzy wynagrodzeniem zmiennym a stałym musi istnieć właściwa równowaga;

23.

sugeruje, że wynagrodzenie zmienne powinno być wypłacane jedynie w przypadku, gdy nie narusza sytuacji finansowej i bazy kapitałowej instytucji i jest uzasadnione w świetle długoterminowych wyników firmy; jest zdania, że w przypadku instytucji finansowych właściwy organ nadzoru powinien posiadać prawo ograniczenia ogólnej kwoty wynagrodzenia zmiennego w celu wzmocnienia kapitału akcyjnego;

24.

podkreśla, że znaczny procent zmiennego składnika wynagrodzenia powinien być odraczany na wystarczający okres; Wysokość kwoty oraz długość okresu odroczenia powinny być ustalane zgodnie z cyklem koniunkturalnym, charakterem działalności, ryzykiem z nią związanym oraz działalnością danego pracownika; wynagrodzenie wypłacane na zasadzie odroczenia powinno stać się prawem bezwarunkowym nie szybciej niz wynagrodzenie wypłacane na zasadzie proporcjonalnej (pro rata); odroczeniu powinno podlegać co najmniej 40 % zmiennego składnika wynagrodzenia; w przypadku, gdy kwota zmiennych składników wynagrodzenia jest szczególnie wysoka, odroczeniu powinno podlegać co najmniej 60 % tej kwoty, a okres odroczenia nie powinien być krótszy niż pięć lat;

25.

jest zdania, że znaczna część wynagrodzenia zmiennego powinna być wypłacana w instrumentach niepieniężnych, takich jak zobowiązania podporządkowane, kapitał warunkowy, akcje lub instrumenty z nimi związane pod warunkiem, że instrumenty te stanowią bodźce zgodne z długoterminowym tworzeniem wartości oraz granicami czasowymi ryzyka;

26.

uważa, że polityka wynagrodzeń powinna odnosić się do całości wynagrodzenia, łącznie z emeryturami i pensjami, w celu uniknięcia swobody decyzji w zakresie premii; ponadto jest przekonany, że premie emerytalne powinno przyznawać się w instrumentach niepieniężnych, takich jak zobowiązania podporządkowane, kapitał warunkowy, akcje lub instrumenty z nimi związane w celu dostosowania do siebie długoterminowych bodźców;

27.

sugeruje ustalenie górnej granicy odprawy (tzw. „złote spadochrony”) na poziomie odpowiednika dwóch lat stałego składnika wynagrodzenia dyrektorów w przypadkach wcześniejszego ustania stosunku pracy oraz niewypłacanie odprawy w przypadkach złych wyników lub dobrowolnego odejścia;

28.

wzywa do uwzględnienia równości między kobietami i mężczyznami przy określaniu polityki wynagrodzeń;

29.

ponownie przypomina o potrzebie karania za wszelkiego rodzaju dyskryminację w przedsiębiorstwach, w szczególności w zakresie definicji polityki wynagrodzeń, rozwoju kariery i procesu rekrutacji wyższej kadry kierowniczej;

30.

jest zdania, że firmy powinny terminowo udzielać jasnych i wszechstronnych informacji o stosowanych praktykach w dziedzinie wynagrodzenia, zaś organy nadzory powinny mieć dostęp do wszystkich informacji, jakich będą potrzebować, by dokonać oceny zgodności z odnośnymi zasadami;

31.

domaga się, by przedsiębiorstwa państwowe, tak jak inne spółki, prowadziły w pełni przejrzystą politykę w zakresie wynagrodzeń i premii;

32.

zwraca się również o podawanie do wiadomości publicznej szczegółów nt. systemów emerytalnych i dodatkowych świadczeń emerytalnych w spółkach, w tym w przedsiębiorstwach państwowych;

33.

wzywa Komisję, aby położyła nacisk na przedstawione przez nią w dniu 30 kwietnia 2009 r. zalecenia dotyczące struktury płac i podziału ryzyka zgodnie z zasadami ustalonymi przez Radę Stabilności Finansowej i zatwierdzonymi przez grupę G20 we wrześniu 2009 r.;

34.

wzywa Komisję do przyjęcia surowych, wiążących zasad w sprawie polityki wynagrodzeń w sektorze finansowym w oparciu o propozycje dotyczące bankowości zawarte w projekcie sprawozdania w sprawie DWK oraz do stosowania jawnego systemu opartego na procedurze „comply-or-explain” (czyli „stosuj albo wyjaśnij, czego i dlaczego nie stosujesz”) w stosunku do spółek giełdowych niestosujących się do tych zasad;

35.

nalega, aby organy nadzorcze w sektorze finansowym wprowadziły metodologię oceny zasad i standardów w zakresie wynagrodzeń zaproponowaną w styczniu 2010 r. przez Bazylejski Komitet ds. Nadzoru Bankowego;

36.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania wspólnej struktury międzynarodowej umożliwiającej ujawnienie liczby osób zarabiających ponad 1 milion euro, łącznie z głównymi elementami pensji, premiami, odprawami długoterminowymi i składkami emerytalnymi;

37.

zwraca się do Komisji o uwzględnienie roli zarówno audytorów wewnętrznych jak i zewnętrznych w gwarantowaniu pełnego zakresu skutecznego ładu korporacyjnego;

38.

wzywa Komisję do zbadania możliwości wzmocnienia roli dyrektorów niewykonawczych, w tym zagwarantowania, że firmy oferować będą kształcenie ustawiczne oraz niezależne pakiety wynagrodzeń odzwierciedlające niezależną role dyrektorów niewykonawczych, a także zapewniające organom nadzoru uprawnienia do prowadzenia rozmów z „zatwierdzonymi osobami”;

39.

wzywa Komisję do wyjaśnienia w wysuwanych wnioskach legislacyjnych roli organów nadzorczych w dziedzinie polityki wynagrodzeń;

40.

podkreśla, że wynagrodzenie zmienne nie powinno być wypłacane w formie pojazdów lub za pomocą metod ułatwiających unikanie płacenia podatku dochodowego od tego wynagrodzenia;

41.

domaga się zagwarantowania, że proces regulacji wynagrodzeń nie odbywa się ze szkodą dla podstawowych praw gwarantowanych w traktatach, a w szczególności praw partnerów społecznych do zawierania i egzekwowania układów zbiorowych zgodnie z praktykami i przepisami krajowymi;

42.

wzywa Komisję do stworzenia unijnych ram zarządzania kryzysowego w celu uniknięcia nowego kryzysu finansowego, z uwzględnieniem inicjatyw podejmowanych przez organy międzynarodowe, takie jak G20 i MFW;

43.

wzywa Komisję, by nakłaniała państwa członkowskie do przypominania spółkom giełdowym i spółkom świadczącym usługi finansowe o ich odpowiedzialności społecznej, spadku ich reputacji i konieczności dawania dobrego przykładu w prosperującej społeczności międzynarodowej;

44.

uważa, że kontynuowanie działalności lub zachowanie filii na terytoriach niechętnych do współpracy jest zasadniczo sprzeczne z długoterminowymi interesami przedsiębiorstwa oraz domaga się opracowania europejskiej strategii zwalczania rajów podatkowych w celu realizacji zamiarów zapowiedzianych przez grupę G20 w Londynie i Pittsburghu;

45.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i unijnym oraz krajowym organom regulacyjnym.

2.12.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 351/61

A.

mając na uwadze, że w Unii Europejskiej istnieje wewnętrzny rynek usług bankowych, a nie szereg niezależnych od siebie usług, oraz mając na uwadze, że ten rynek wewnętrzny ma kluczowe znaczenie dla konkurencyjności Unii na świecie,

B.

mając na uwadze niewystarczające w chwili obecnej uregulowania międzynarodowe dotyczące zarządzania kryzysowego w sektorze bankowym,

C.

mając na uwadze, że istniejące unijne i międzynarodowe mechanizmy nadzoru sektora finansowego okazały się nieskuteczne w zakresie zapobiegania powstawaniu efektu domina w dziedzinie finansów lub skutecznego ograniczania jego zakresu,

D.

mając na uwadze, że koszty zarządzania kryzysowego stały się zbyt dużym obciążeniem dla podatników, wzrostu i zatrudnienia,

E.

mając na uwadze, że uczestnictwo akcjonariuszy, a następnie wierzycieli w podziale obciążeń ma kluczowe znaczenie dla ograniczenia do minimum kosztów dla podatników wynikających z jakiegokolwiek kryzysu na rynkach finansowych lub kryzysu instytucji finansowych,

F.

mając na uwadze, że w wyniku braku unijnych regulacji i nadzoru lub ich słabości pojawiły się nieskoordynowane działania władz krajowych oraz zwiększyło się ryzyko postaw protekcjonistycznych, zakłócenia konkurencji (w tym poprzez pomoc państwa) oraz zagrożenie dla stworzenia rynku wewnętrznego usług finansowych,

G.

mając na uwadze, że jednolite podejście do problemu zapobiegania upadłości danej grupy bankowej byłoby bliższe pojęciu rynku wewnętrznego,

H.

mając na uwadze, ze silny rynek wewnętrzny usług finansowych ma decydujące znaczenie dla światowej konkurencyjności Unii,

I.

mając na uwadze, że niezbędne wprowadzenie rozliczalności podmiotów bankowych powinno przyczynić się do realizacji głównego celu, jakim jest rekonstrukcja rynków finansowych z korzyścią dla finansowania gospodarki,

J.

mając na uwadze, że w wyniku kryzysu istnieje potrzeba a obywatele domagają się, aby instytucje UE – współpracując w ramach dialogu z G20 i innymi forami międzynarodowymi – w trybie pilnym stworzyły odpowiednie ramy, które w obliczu kryzysu pozwolą zachować stabilność finansową, zminimalizować koszty ponoszone przez podatnika oraz zachować podstawowe usługi bankowe i ochronią depozytariuszy,

K.

mając na uwadze, że stabilność finansowa i zintegrowane rynki finansowe wymagają transgranicznego nadzoru nad transgranicznymi i systemowymi instytucjami finansowymi,

L.

mając na uwadze, że celem ram prawnych UE służących ponadgranicznemu zarządzaniu kryzysowemu jest uprawnienie właściwych organów do przyjmowania środków obejmujących również interwencję w zarządzanie grupami bankowymi, gdy zachodzi taka potrzeba (w szczególności, choć nie wyłącznie, w przypadku banków przyjmujących depozyty w sytuacji, gdzie istnieje możliwość wystąpienia ryzyka systemowego),

M.

mając na uwadze, że celem ram prawnych UE służących ponadgranicznemu zarządzaniu kryzysowemu jest również objęcie regulacjami zarówno ponadgranicznych grup bankowych, jak i pojedynczych banków prowadzących działalność ponadgraniczną wyłącznie za pośrednictwem oddziałów; mając na uwadze, że należy zapewnić również jednolite regulacje w odniesieniu do ponadgranicznych grup bankowych,

N.

mając na uwadze, że zdecydowana odpowiedź na kryzys wymaga spójnego i wszechstronnego podejścia obejmującego lepszy nadzór (wdrożenie nowej struktury nadzoru UE), lepszych uregulowań prawnych (stałych inicjatyw podobnych do tych w sprawie dyrektywy 2006/48/WE, dyrektywy 2006/49/WE, dyrektywy 94/19/WE oraz wynagrodzeń kadry kierowniczej) oraz skutecznych ram zarządzania kryzysowego dla instytucji finansowych,

O.

mając na uwadze, że zasada „truciciel płaci” powinna zostać rozszerzona na sektor finansowy z powodu druzgocącego wpływu niepowodzenia tego sektora na kraje, sektory oraz całą gospodarkę,

P.

mając na uwadze, że interwencja na wczesnym etapie i rozwiązanie sytuacji kryzysu bankowego powinny zostać podjęte na podstawie dobrze określonych kryteriów, takich jak niedokapitalizowanie, zmniejszona płynność lub pogorszenie jakości lub wartości aktywów; mając na uwadze, że interwencja powinna być powiązana z systemami zabezpieczania depozytów,

Q.

mając na uwadze, że potrzebny jest surowy europejski kodeks postępowania dla kadry kierowniczej, a także mechanizmy zniechęcające do niewłaściwego zachowania, i należy je rozwijać zgodnie z odnośnymi inicjatywami międzynarodowymi,

R.

mając na uwadze znaczenie przeprowadzenia przez Komisję pełnej oceny oddziaływania przy rozważaniach dotyczących stosowności wprowadzenia nowych wytycznych w zakresie zarządzania spółkami,

S.

mając na uwadze, że w ciągu trzech lat po ustanowieniu operacyjności Europejskiego Organu Nadzoru Bankowego (EBA), unijnych bankowych zasad postępowania naprawczego, funduszu stabilności finansowej UE oraz jednostki awaryjno-naprawczej Komisja powinna rozważyć stosowność objęcia szerszym zakresem ram zarządzania kryzysowego również innych pozabankowych instytucji finansowych, włączając w to firmy ubezpieczeniowe oraz zarządzające aktywami i funduszami, lecz nie tylko, oraz powinna również zbadać wykonalność i stosowność ustanowienia sieci krajowych funduszy stabilności dla wszystkich instytucji nieuczestniczących w funduszu stabilności UE, jak zaproponowano w załączniku 3,

T.

mając na uwadze, że należy unikać pokusy nadużycia, aby zapobiec nadmiernemu podejmowaniu ryzyka, a także że potrzebne są ramy chroniące system, a nie przestępczych uczestników tego systemu, oraz że w szczególności nie należy wykorzystywać żadnych funduszy naprawczych do dofinansowania akcjonariuszy banków lub wynagradzania szczebla kierowniczego za własnoręcznie spowodowane straty; mając na uwadze, że instytucje korzystające w tym kontekście z unijnych bankowych zasad postępowania naprawczego powinny liczyć się z konsekwencjami, takimi jak środki administracyjne i naprawcze; mając na uwadze, że eliminacja pokusy nadużycia powinna być naczelną zasadą przyszłego nadzoru finansowego,

U.

mając na uwadze, że obecne trudności gospodarcze, finansowe i socjalne oraz szereg nowych wymogów regulacyjnych dotyczących banków wymagają stopniowego i rozsądnego podejścia, ale nie powinny zniechęcać do podejmowania ambitnych i pilnych działań,

V.

mając na uwadze, że transfer aktywów w ramach grupy bankowej nie powinien w żadnym wypadku zagrażać stabilności finansowej i płynności cedenta i powinien być dokonywany przy sprawiedliwej wycenie rynkowej lub cenie; mając na uwadze, że należy opracować jasne zasady wyceny aktywów o obniżonej wartości oraz postępowania w przypadku filii i oddziałów w krajach przyjmujących,

W.

mając na uwadze, że Unia będzie musiała wypracować wspólne zasady co do sposobu postępowania w przypadku kryzysu w instytucjach finansowych,

X.

mając na uwadze, że środki stosowane w sektorze bankowym powinny promować gospodarkę realną w zakresie jej krótko- i długoterminowego finansowania i potrzeb inwestycyjnych,

Y.

mając na uwadze, że konieczne jest zawężanie różnic pomiędzy krajowymi przepisami prawnymi oraz zasadami dotyczącymi niewypłacalności poprzez ujednolicone ramy i wzmocniony dialog pomiędzy krajowymi organami nadzorczymi i władzami w obrębie transgranicznych grup ds. stabilności finansowej,

Z.

mając na uwadze, że rosnące rozmiary, złożoność i wzajemne powiązania zarówno na szczeblu regionalnym, jak i globalnym, wykazały, że upadłość instytucji, niezależnie od ich rozmiaru, może mieć efekt domina w całym systemie finansowym, w związku z czym oczekuje wprowadzenia skutecznych ram postępowania w przypadku kryzysu w odniesieniu do wszystkich banków, stopniowo i etapami, zalecając położenie początkowo największego nacisku na instytucje o najwyższej koncentracji ryzyka; mając na uwadze, że ramy postępowania w przypadku kryzysu powinny w jak najszerszym stopniu uwzględniać podobne inicjatywy międzynarodowych gremiów,

AA.

mając na uwadze, że pewna ograniczona liczba banków (transgraniczne banki systemowe) stanowi wysokie ryzyko systemowe z uwagi na ich rozmiar, strategie inwestycyjne, złożoność oraz wzajemne powiązania na terenie Unii, co wymaga pilnego wprowadzenia specjalnych i ukierunkowanych zasad,

AB.

mając na uwadze, że aby unijne ramy postępowania w przypadku kryzysu były skuteczne w zakresie wspierania interwencji, wymagają one wspólnego zbioru reguł, odpowiedniej wiedzy fachowej oraz zasobów finansowych, które w związku z tym powinny być najważniejszymi filarami proponowanego priorytetowego systemu dla transgranicznych banków systemowych,

AC.

mając na uwadze, że nadzór, uprawnienia do wczesnej interwencji oraz środki naprawcze należy uznać za trzy wzajemnie ze sobą powiązane elementy wspólnych ram,

AD.

mając na uwadze, że wprowadzony w trybie przyspieszonym specjalny system dla transgranicznych banków systemowych powinien w perspektywie średnio- lub długoterminowej ewoluować w kierunku powstania uniwersalnych zasad dotyczących wszystkich transgranicznych instytucji finansowych w Unii i obejmujących zharmonizowane zasady UE w przypadku stwierdzenia niewypłacalności,

AE.

mając na uwadze, że każdy fundusz stabilności stworzony na bazie ogólnounijnej powinien służyć wyłącznie celowi rozwiązania przyszłych kryzysów, nie zaś spłacaniu minionych interwencji lub problemów wynikających z kryzysu finansowego z lat 2007-2008,

1.

zwraca się do Komisji o przedstawienie Parlamentowi do dnia 31 grudnia 2010 r. jednego lub większej liczby wniosków prawodawczych opierających się na art. 50 i 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczących unijnych ram zarządzania kryzysowego, funduszu stabilności finansowej UE (funduszu) oraz jednostki awaryjno-naprawczej w oparciu o szczegółowe zalecenia przedstawione w załączniku, z uwzględnieniem inicjatyw podejmowanych przez organy międzynarodowe, takie jak G20 i Międzynarodowy Fundusz Walutowy, aby zagwarantować równe szanse na poziomie globalnym, i w oparciu o dogłębną analizę wszelkich dostępnych rozwiązań alternatywnych, w tym ocenę skutków;

2.

potwierdza, że zalecenia te są zgodne z zasadą pomocniczości oraz podstawowymi prawami obywateli;

3.

jest zdania, że zapotrzebowanie finansowe związane z omawianym wnioskiem można pokryć z odpowiednich alokacji budżetowych (z wyłączeniem składek na fundusz stabilności finansowej UE, które mają należeć do zakresu odpowiedzialności należących do niego banków);

4.

zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji, a także szczegółowych zaleceń przedstawionych w załączniku Komisji i Radzie oraz parlamentom i rządom państw członkowskich.