(1)

Art. 8 ust. 2 dyrektywy 2003/99/WE wymaga, aby właściwy organ danego państwa członkowskiego prowadził badania w sprawie ognisk przenoszonych przez żywność we współpracy z właściwymi organami odpowiedzialnymi za przeciwdziałanie poważnym transgranicznym zagrożeniom zdrowia ludzkiego i ich skutkom zgodnie z decyzją nr 2119/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (2). Decyzja ta została uchylona decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1082/2013/UE (3), która została następnie uchylona i zastąpiona rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2371 (4). Badania te mają dostarczyć danych na temat profilu epidemiologicznego, środków spożywczych, które mogą być związane z ogniskiem, oraz potencjalnych przyczyn ogniska, a także mają obejmować odpowiednie analizy epidemiologiczne i mikrobiologiczne.

(2)

Skuteczność i międzysektorowa współpraca organów ds. zdrowia publicznego i organów ds. bezpieczeństwa żywności w takich dochodzeniach ma zasadnicze znaczenie dla ograniczenia wpływu ogniska na zdrowie publiczne oraz zminimalizowania skutków gospodarczych związanych z odzyskiwaniem i wycofywaniem z rynku niebezpiecznej lub potencjalnie niebezpiecznej żywności. W tym celu konieczna jest szybka i niezawodna identyfikacja serii i partii lub przesyłek zawierających skażoną żywność oraz przyczyny wystąpienia ogniska.

(3)

Sekwencjonowanie całogenomowe (WGS) jest nowoczesną molekularną techniką analityczną na potrzeby badań mikrobiologicznych, która znacznie ułatwia szybką identyfikację skupisk mikroorganizmów i wspiera dochodzenia epidemiologiczne. Umożliwia ona ustalenie powiązań między izolatami czynników chorobotwórczych przenoszonych przez żywność pozyskanymi od ludzi, zwierząt, z żywności, paszy i z ich otoczenia podczas dochodzenia epidemiologicznego.

(4)

Aby znacznie ułatwić prowadzenie dochodzeń epidemiologicznych w sprawie ognisk przenoszonych przez żywność i szybkie wykrywanie źródeł tych ognisk, państwa członkowskie powinny być zobowiązane do pobierania izolatów Salmonella enterica, Listeria monocytogenes, Escherichia coli, Campylobacter jejuni i Campylobacter coli pochodzących z próbek od zwierząt, z żywności, paszy i z ich otoczenia od podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze lub podmiotów działających na rynku pasz oraz podczas kontroli urzędowych, w przypadku gdy te izolaty są powiązane z ogniskiem przenoszonym przez żywność lub podejrzewa się, że są z nim powiązane. Państwa członkowskie powinny być zobowiązane do przeprowadzenia sekwencjonowania całogenomowego tych izolatów.

(5)

Państwa członkowskie powinny przekazywać wyniki badań WGS izolatów tych czynników chorobotwórczych pochodzących od zwierząt, z żywności, paszy i z ich otoczenia Europejskiemu Urzędowi ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”), który wraz z Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) opracował wspólny system „Jedno zdrowie”. W ramach wspólnego systemu „Jedno zdrowie” Urząd może porównać wyniki badań WGS izolatów czynników chorobotwórczych pobranych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem z wynikami badań WGS izolatów ludzkich przekazanymi ECDC zgodnie z art. 13 ust. 3 lit. d) rozporządzenia (UE) 2022/2371. Takie porównanie w połączeniu z danymi z dochodzeń epidemiologicznych umożliwia identyfikację źródła ogniska choroby i narażonych przesyłek. Przy przekazywaniu Urzędowi wyników badań WGS należy dołączyć dodatkowe powiązane dane niezbędne do prowadzenia dochodzeń w sprawie ognisk przenoszonych przez żywność.

(6)

Należy dać państwom członkowskim i Urzędowi wystarczająco dużo czasu na dostosowanie się do nowych wymogów dotyczących pobierania izolatów pochodzących z próbek od zwierząt, z żywności, paszy i z ich otoczenia, wykonywania badań WGS tych izolatów oraz przekazywania powiązanych danych, co pozwoli zapewnić niezbędne zastosowania techniczne i środki finansowe. Wymogi niniejszego rozporządzenia powinny zatem zacząć obowiązywać po upływie 18 miesięcy od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

(7)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,