(1)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/847 (4) zostało znacząco zmienione (5). Ze względu na konieczność wprowadzenia dalszych zmian i w celu zapewnienia jasności rozporządzenie to powinno zostać przekształcone.

(2)

Rozporządzenie (UE) 2015/847 przyjęto w celu zapewnienia jednolitego stosowania w całej Unii wymogów Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF) dotyczących dostawców usług w zakresie elektronicznych transferów środków pieniężnych, a w szczególności spoczywającego na dostawcach usług płatniczych obowiązku dołączania do transferów środków pieniężnych informacji o płatniku i odbiorcy. Na podstawie najnowszych, wprowadzonych w czerwcu 2019 r., zmian w standardach FATF dotyczących nowych technologii, mających na celu uregulowanie aktywów wirtualnych i dostawców usług w zakresie aktywów wirtualnych, wprowadzono nowe i podobne obowiązki dla dostawców usług w zakresie aktywów wirtualnych w celu ułatwienia możliwości śledzenia transferów aktywów wirtualnych. W następstwie tych zmian dostawcy usług w zakresie aktywów wirtualnych mają dołączać do transferów aktywów wirtualnych informacje o inicjatorach i beneficjentach tych transferów. Dostawcy usług w zakresie aktywów wirtualnych są również zobowiązani uzyskiwać, przechowywać i przekazywać te informacje kontrahentowi obsługującemu drugą stronę transferu aktywów wirtualnych, a także udostępniać je na żądanie właściwym organom.

(3)

Biorąc pod uwagę, że rozporządzenie (UE) 2015/847 ma obecnie zastosowanie wyłącznie do transferów środków pieniężnych, to jest do banknotów i monet, zapisów księgowych i pieniądza elektronicznego zgodnie z definicją w art. 2 pkt 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE (6), należy rozszerzyć zakres stosowania rozporządzenia (UE) 2015/847, tak aby objąć nim również transfery aktywów wirtualnych.

(4)

Przepływy pieniędzy pochodzących z nielegalnych źródeł realizowane za pomocą transferów środków pieniężnych i aktywów wirtualnych mogą szkodzić integralności, stabilności i wiarygodności sektora finansowego oraz stanowić zagrożenie dla rynku wewnętrznego Unii, jak również rozwoju międzynarodowego. Pranie pieniędzy, finansowanie terroryzmu i przestępczość zorganizowana nadal stanowią poważny problem, którym należy się zająć na szczeblu Unii. Działania przestępców i ich wspólników, podejmowane czy to w celu ukrycia pochodzenia dochodów z przestępstwa, czy też w celu przekazania środków pieniężnych lub aktywów wirtualnych na działalność przestępczą lub cele terrorystyczne, mogą stanowić poważne zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania, integralności i stabilności systemu transferu środków pieniężnych i aktywów wirtualnych oraz dla zaufania do systemu finansowego jako całości.

(5)

O ile na poziomie Unii nie zostaną przyjęte określone środki koordynujące, osoby zajmujące się praniem pieniędzy oraz osoby finansujące terroryzm będą wykorzystywać swobodę przepływu kapitału w ramach unijnego zintegrowanego obszaru finansowego, aby ułatwić prowadzenie swojej działalności przestępczej. Międzynarodowa współpraca w ramach FATF oraz powszechna realizacja jej zaleceń mają zapobiegać praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu przy dokonywaniu transferów środków pieniężnych lub aktywów wirtualnych.

(6)

Ze względu na skalę działań, jakie mają zostać podjęte, Unia powinna zapewnić jednolite stosowanie w całej Unii Międzynarodowych standardów przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz proliferacji przyjętych przez FATF w dniu 16 lutego 2012 r., a następnie zmienionych w dniu 21 czerwca 2019 r. (zwanych dalej „zmienionymi zaleceniami FATF”), i w szczególności zalecenia FATF nr 15 w sprawie nowych technologii, zalecenia FATF nr 16 w sprawie elektronicznych transferów środków pieniężnych oraz zmienionych not interpretacyjnych dotyczących tych zaleceń, oraz powinna w szczególności zapobiec dyskryminacyjnemu lub odmiennemu traktowaniu z jednej strony płatności krajowych lub krajowych transferów aktywów wirtualnych realizowanych w obrębie danego państwa członkowskiego i płatności transgranicznych lub transgranicznych transferów aktywów wirtualnych pomiędzy państwami członkowskimi z drugiej strony. Nieskoordynowane działanie w obszarze transgranicznych transferów środków pieniężnych i aktywów wirtualnych podejmowane samodzielnie przez państwa członkowskie mogłoby mieć znaczący wpływ na sprawne funkcjonowanie systemów płatniczych oraz usług w zakresie aktywów wirtualnych na poziomie Unii i w związku z tym mogłoby wyrządzić szkodę wewnętrznemu rynkowi usług finansowych.

(7)

W celu promowania spójnego podejścia w kontekście międzynarodowym i poprawienia skuteczności zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu dalsze działania Unii powinny uwzględniać rozwój wydarzeń na szczeblu międzynarodowym, w szczególności zmienione zalecenia FATF.

(8)

Globalny zasięg aktywów wirtualnych, szybkość, z jaką można dokonywać transakcji, oraz możliwość zachowania anonimowości, jaką oferuje transfer aktywów wirtualnych, sprawiają że są one szczególnie podatne na wykorzystanie w celach przestępczych, w tym w sytuacjach transgranicznych. Aby skutecznie przeciwdziałać ryzyku wykorzystywania aktywów wirtualnych do prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, Unia powinna promować stosowanie na szczeblu globalnym standardów wdrożonych na mocy niniejszego rozporządzenia oraz rozwój międzynarodowego i transgranicznego wymiaru ram regulacyjnych i nadzorczych dotyczących transferów aktywów wirtualnych w związku z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu.

(9)

Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 (7) zmienioną dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 (8) wprowadzono definicję walut wirtualnych, a także zaliczono podmioty zajmujące się świadczeniem usług wymiany walut pomiędzy walutami wirtualnymi a walutami fiducjarnymi oraz dostawców kont walut wirtualnych do podmiotów podlegających wymogom w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu na podstawie prawa Unii. W świetle ostatnich zmian na szczeblu międzynarodowym, w szczególności w ramach FATF, zaistniała konieczność uregulowania dodatkowych kategorii dostawców usług w zakresie aktywów wirtualnych, których jeszcze nie uwzględniono, oraz rozszerzenia obecnej definicji waluty wirtualnej.

(10)

Definicja kryptoaktywów w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 (9) odpowiada definicji aktywów wirtualnych określonej w zmienionych zaleceniach FATF, a wykaz usług w zakresie kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów objętych zakresem tego rozporządzenia zawiera również dostawców usług w zakresie aktywów wirtualnych uznanych za takich przez FATF, w odniesieniu do których występują obawy związane z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Aby zapewnić spójność unijnego prawa w tej dziedzinie, w niniejszym rozporządzeniu należy stosować te same definicje kryptoaktywów, usług w zakresie kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów co w rozporządzeniu (UE) 2023/1114.

(11)

Wdrożenie i egzekwowanie niniejszego rozporządzenia są właściwymi i skutecznymi środkami na potrzeby zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz ich zwalczania.

(12)

Celem niniejszego rozporządzenia nie jest nakładanie zbędnych obciążeń lub kosztów na dostawców usług płatniczych, na dostawców usług w zakresie kryptoaktywów lub na osoby korzystające z ich usług. W tym względzie należy przyjąć podejście prewencyjne, które będzie ukierunkowane, proporcjonalne i w pełni zgodne ze swobodnym przepływem kapitału, który jest zagwarantowany w całej Unii.

(13)

W nowej unijnej strategii walki z finansowaniem terroryzmu z dnia 17 lipca 2008 r. (zwanej dalej „nową strategią”) stwierdzono konieczność kontynuowania działań mających na celu zapobieganie finansowaniu terroryzmu i kontrolowanie wykorzystywania przez osoby podejrzane o terroryzm ich własnych zasobów finansowych. Uznano, że FATF ciągle dąży do udoskonalenia swoich zaleceń oraz prowadzi działania zmierzające do wypracowania wspólnego stanowiska co do sposobów ich wdrożenia. W nowej strategii odnotowano, że wdrożenie zmienionych zaleceń FATF przez wszystkich członków FATF i członków podobnych do FATF organów regionalnych podlega regularnej ocenie i w związku z tym ważne jest sformułowanie wspólnego podejścia do ich wdrażania przez państwa członkowskie.

(14)

Ponadto w komunikacie z dnia 7 maja 2020 r. w sprawie planu działania na rzecz kompleksowej unijnej polityki zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu Komisja określiła sześć obszarów priorytetowych, w których konieczne jest podjęcie pilnych działań mających na celu usprawnienie unijnego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, w tym ustanowienie spójnych ram regulacyjnych dla tego systemu w Unii, co ma prowadzić do uzyskania bardziej szczegółowych i zharmonizowanych przepisów, w szczególności w celu uwzględnienia skutków innowacji technologicznych i zmian w standardach międzynarodowych oraz uniknięcia rozbieżności we wdrażaniu istniejących przepisów. Z prac prowadzonych na szczeblu międzynarodowym wynika, że należałoby rozszerzyć zakres sektorów lub podmiotów objętych tym systemem i zbadać, w jaki sposób system ten powinno się stosować wobec dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, którzy dotychczas nie są nim objęci.

(15)

W celu zapobiegania finansowaniu terroryzmu wprowadzono środki mające na celu zamrożenie funduszy i zasobów gospodarczych niektórych osób, grup i podmiotów, które obejmują m.in. rozporządzenia Rady (WE) nr 2580/2001 (10), (WE) nr 881/2002 (11) oraz (UE) nr 356/2010 (12). W tym samym celu wprowadzono środki zmierzające do ochrony systemu finansowego przed kierowaniem środków pieniężnych i zasobów gospodarczych na cele terrorystyczne. Dyrektywa (UE) 2015/849 zawiera kilka takich środków. Środki te nie zapobiegają jednak całkowicie możliwości uzyskania przez terrorystów lub innych przestępców dostępu do systemów płatniczych w celu transferu ich środków pieniężnych.

(16)

Możliwość prześledzenia transferów środków pieniężnych i kryptoaktywów może być niezwykle ważnym i cennym narzędziem służącym zapobieganiu przypadkom prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, wykrywaniu tych przypadków oraz prowadzeniu postępowań przygotowawczych w ich sprawie; a także w kontekście wdrażania środków ograniczających, zwłaszcza środków nałożonych w drodze rozporządzeń (WE) nr 2580/2001, (WE) nr 881/2002 oraz (UE) nr 356/2010. W celu zapewnienia przekazywania informacji na każdym etapie łańcucha płatności lub łańcucha transferu kryptoaktywów należy w związku z tym przewidzieć system zobowiązujący dostawców usług płatniczych do dołączania do transferów środków pieniężnych informacji o płatniku i odbiorcy oraz zobowiązujący dostawców usług w zakresie kryptoaktywów do dołączania do transferów kryptoaktywów informacji o inicjatorze i beneficjencie.

(17)

Niektóre transfery kryptoaktywów wiążą się ze szczególnymi czynnikami wysokiego ryzyka dotyczącymi prania pieniędzy, finansowania terroryzmu i innej działalności przestępczej, w szczególności transfery związane z produktami, transakcjami lub technologiami mającymi na celu zwiększenie anonimowości, takimi jak prywatne portfele lub usługi miksowania. Aby zapewnić możliwość prześledzenia takich transferów, Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego – EUNB), ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 (13) powinien w szczególności wyjaśnić, w jaki sposób dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów mają brać pod uwagę czynniki ryzyka wymienione w załączniku III do dyrektywy (UE) 2015/849, w tym przy przeprowadzaniu transakcji z podmiotami spoza Unii, które nie są regulowane, nie są zarejestrowane ani nie są licencjonowane w państwie trzecim, lub przy dokonywaniu transakcji z adresami niehostowanymi. W przypadku stwierdzenia sytuacji wyższego ryzyka EUNB powinien wydać wytyczne określające wzmocnione środki należytej staranności, których zastosowanie powinny rozważyć podmioty zobowiązane w celu ograniczenia takiego ryzyka, w tym przyjęcie odpowiednich procedur, takich jak użycie narzędzi analitycznych opartych na technologii rozproszonego rejestru (DLT), w celu wykrywania pochodzenia lub przeznaczenia kryptoaktywów.

(18)

Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie bez uszczerbku dla krajowych środków ograniczających oraz unijnych środków ograniczających nałożonych w drodze rozporządzeń opartych na art. 215 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, takich jak rozporządzenia (WE) nr 2580/2001, (WE) nr 881/2002 i (UE) nr 356/2010, i rozporządzenia Rady (UE) nr 267/2012 (14), (UE) 2016/1686 (15) i (UE) 2017/1509 (16), które mogą wymagać, by dostawcy usług płatniczych płatników lub odbiorców, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów obsługujący inicjatorów i beneficjentów, pośredniczący dostawcy usług płatniczych, a także pośredniczący dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów podjęli stosowne działania w celu zamrożenia określonych środków pieniężnych i kryptoaktywów lub by przestrzegali szczególnych ograniczeń dotyczących określonych transferów środków pieniężnych lub kryptoaktywów. Dostawcy usług płatniczych i dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni posiadać wewnętrzne polityki, procedury i mechanizmy kontroli w celu zapewnienia wdrożenia tych środków ograniczających, w tym w zakresie wyszukiwania w unijnych i krajowych wykazach wskazanych osób. EUNB powinien wydać wytyczne określające te wewnętrzne polityki, procedury i mechanizmy kontroli. Przewiduje się, że wymogi niniejszego rozporządzenia dotyczące wewnętrznych polityk, procedur i mechanizmów kontroli związanych ze środkami ograniczającymi zostaną w niedalekiej przyszłości uchylone rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

(19)

Przetwarzanie danych osobowych na podstawie niniejszego rozporządzenia powinno odbywać się w pełnej zgodności z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (17). Należy bezwzględnie zakazać dalszego przetwarzania danych osobowych do celów handlowych. Wszystkie państwa członkowskie uznają, że zwalczanie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu stanowi ważny interes publiczny. Przy stosowaniu niniejszego rozporządzenia przekazywanie danych osobowych do państwa trzeciego musi przebiegać zgodnie z rozdziałem V rozporządzenia (UE) 2016/679. Ważne jest, aby dostawcom usług płatniczych oraz dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów działającym w wielu jurysdykcjach, posiadającym oddziały lub jednostki zależne poza terytorium Unii, nie uniemożliwiać przekazywania danych o podejrzanych transakcjach w obrębie tej samej organizacji, pod warunkiem że stosują oni odpowiednie zabezpieczenia. Ponadto dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów obsługujący inicjatora i beneficjenta, dostawcy usług płatniczych płatnika i odbiorcy oraz pośredniczący dostawcy usług płatniczych i pośredniczący dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni dysponować odpowiednimi środkami technicznymi i organizacyjnymi w celu ochrony danych osobowych przed przypadkową utratą, zmianą lub nieuprawnionym ujawnieniem lub dostępem.

(20)

Osoby, które dokonują jedynie konwersji dokumentów papierowych na dane w formie elektronicznej i które działają na podstawie umowy z dostawcą usług płatniczych, a także osoby, które jedynie dostarczają dostawcom usług płatniczych systemy przesyłania komunikatów lub inne systemy wsparcia na potrzeby przekazywania środków pieniężnych lub systemy rozliczeniowe i systemy rozrachunku, nie powinny być objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia.

(21)

Osoby, które jedynie zapewniają infrastrukturę pomocniczą, takie jak dostawcy usług w zakresie sieci i infrastruktury internetowej i dostawcy usług chmurowych lub twórcy oprogramowania, umożliwiających innemu podmiotowi świadczenie usług transferu kryptoaktywów, nie powinny być objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia, chyba że dokonują transferu kryptoaktywów.

(22)

Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do transferów kryptoaktywów między osobami dokonywanych bez udziału dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów lub w przypadkach gdy zarówno inicjator, jak i beneficjent są dostawcami usług transferu kryptoaktywów działającymi we własnym imieniu.

(23)

Transfery środków pieniężnych odpowiadające usługom, o których mowa w art. 3 lit. a)–m) i lit. o) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 (18), nie są objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia. Z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia należy również wyłączyć transfery środków pieniężnych i tokenów będących pieniądzem elektronicznym zdefiniowanych w art. 3 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia (UE) 2023/1114, które stwarzają niskie ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Wyłączenia takie powinny obejmować karty płatnicze, instrumenty pieniądza elektronicznego, telefony komórkowe lub inne urządzenia cyfrowe lub informatyczne (w systemie abonamentowym lub przedpłaconym) o podobnych właściwościach, w przypadku gdy wykorzystywane są wyłącznie w celu nabycia towarów lub usług, a numer karty, instrumentu lub urządzenia towarzyszy wszystkim transferom. Korzystanie z karty płatniczej, instrumentu pieniądza elektronicznego, telefonu komórkowego lub innego urządzenia cyfrowego lub informatycznego (w systemie abonamentowym lub przedpłaconym) o podobnych właściwościach do realizacji transferu środków pieniężnych lub tokenów będących pieniądzem elektronicznym między osobami fizycznymi działającymi w charakterze konsumentów w celach innych niż działalność handlowa, gospodarcza lub zawodowa jest jednak objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia. Ponadto wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia powinny być wypłaty z bankomatów, płatności podatków, grzywien lub innych należności, transfery środków pieniężnych dokonanych za pomocą wymiany cyfrowych obrazów czeków, w tym czeków przekształconych w formę elektroniczną, lub za pomocą weksli oraz transfery środków pieniężnych, w przypadku których zarówno płatnik, jak i odbiorca są dostawcami usług płatniczych działającymi we własnym imieniu.

(24)

Kryptoaktywa, które są unikalne i niezamienne, nie podlegają wymogom niniejszego rozporządzenia, chyba że są one sklasyfikowane jako kryptoaktywa lub środki pieniężne na mocy rozporządzenia (UE) 2023/1114.

(25)

Bankomaty obsługujące kryptoaktywa (kryptobankomaty) mogą umożliwiać użytkownikom dokonywanie transferów kryptoaktywów na adres kryptoaktywów poprzez deponowanie gotówki, często bez jakiejkolwiek formy identyfikacji i weryfikacji klienta. Kryptobankomaty szczególnie wiążą się z ryzykiem prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, ponieważ gwarantowane przez nie anonimowość i możliwość posługiwania się gotówką nieznanego pochodzenia czynią je idealnym narzędziem nielegalnej działalności. Ze względu na rolę kryptobankomatów w oferowaniu lub aktywnym ułatwianiu transferów kryptoaktywów, transfery kryptoaktywów dokonywane za ich pośrednictwem powinny być objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia.

(26)

W celu uwzględnienia specyfiki krajowych systemów płatności oraz pod warunkiem że zawsze istnieje możliwość prześledzenia drogi transferu środków pieniężnych z powrotem do płatnika, państwa członkowskie powinny mieć możliwość wyłączenia z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia określonych krajowych transferów środków pieniężnych o niskiej wartości, w tym płatności elektronicznych, wykorzystywanych w celu nabycia towarów lub usług.

(27)

Ze względu na nieodłączny ponadgraniczny charakter i globalny zasięg transferów kryptoaktywów oraz świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów nie ma obiektywnych powodów, aby dokonać rozróżnienia między traktowaniem ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu w ramach transferów krajowych a traktowaniem takiego ryzyka w ramach transferów transgranicznych. Aby uwzględnić te szczególne cechy kryptoaktywów, nie należy dokonywać wyłączenia z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia krajowych transferów kryptoaktywów o niskiej wartości, zgodnie z wymogiem FATF, aby wszystkie transfery kryptoaktywów traktować jako transfery transgraniczne.

(28)

Dostawcy usług płatniczych oraz dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni zapewnić, aby nie brakowało informacji o płatniku i odbiorcy lub o inicjatorze i beneficjencie oraz by informacje te były kompletne.

(29)

Aby sprawność systemów płatniczych nie uległa pogorszeniu i aby wypośrodkować rozwiązanie między ryzykiem wyparcia transakcji do szarej strefy wskutek nakładania zbyt surowych wymogów identyfikacyjnych a potencjalnym zagrożeniem terrorystycznym, które stwarzają transfery środków pieniężnych opiewające na niewielkie kwoty, obowiązek weryfikacji, czy informacje o płatniku lub odbiorcy są poprawne, powinien – w przypadku transferów środków pieniężnych, których weryfikacji jeszcze nie przeprowadzono – być nakładany jedynie względem pojedynczych transferów środków pieniężnych na kwotę przekraczającą 1 000 EUR, chyba że dany transfer wydaje się powiązany z innymi transferami środków pieniężnych, które łącznie opiewałyby na kwotę przekraczającą 1 000 EUR, dane środki pieniężne otrzymano lub wypłacono w gotówce lub w postaci anonimowego pieniądza elektronicznego lub w przypadku gdy istnieją uzasadnione powody, by podejrzewać pranie pieniędzy lub finansowanie terroryzmu.

(30)

W porównaniu z transferami środków pieniężnych transfery kryptoaktywów można przeprowadzać w wielu jurysdykcjach na większą skalę i szybciej ze względu na ich globalny zasięg i cechy technologiczne. Oprócz pseudoanonimowości kryptoaktywów te cechy transferów kryptoaktywów dają przestępcom możliwość dokonywania bardzo szybkich nielegalnych transferów przy jednoczesnym obchodzeniu obowiązków w zakresie możliwości śledzenia transferów i unikaniu wykrycia poprzez rozłożenie dużej transakcji na mniejsze kwoty, z wykorzystaniem wielu pozornie niepowiązanych adresów DLT, w tym jednorazowych adresów DLT, i procesów zautomatyzowanych. Większość kryptoaktywów jest również wysoce niestabilna, a ich wartość może ulegać znacznym wahaniom w bardzo krótkim czasie, co powoduje, że obliczanie wartości powiązanych transakcji jest bardziej niepewne. Aby uwzględnić te szczególne cechy, transfery kryptoaktywów powinny podlegać tym samym wymogom niezależnie od ich kwoty i od tego, czy są one transferami krajowymi czy transgranicznymi.

(31)

W odniesieniu do transferów środków pieniężnych lub transferów kryptoaktywów, w przypadku których uznaje się, że weryfikacja została przeprowadzona, dostawcy usług płatniczych oraz dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów nie powinni być zobowiązani do weryfikowania poprawności informacji o płatniku lub odbiorcy przekazywanych wraz z każdym transferem środków pieniężnych lub informacji o inicjatorze i beneficjencie przekazywanych wraz z każdym transferem kryptoaktywów, o ile wypełnione zostały obowiązki określone w dyrektywie (UE) 2015/849.

(32)

W kontekście unijnych aktów ustawodawczych regulujących dziedzinę usług płatniczych – rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 260/2012 (19), dyrektywy (UE) 2015/2366 i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1230 (20) – wystarczające powinno być dostarczenie jedynie uproszczonych informacji przy okazji transferów środków pieniężnych w obrębie Unii, takich jak numer rachunku płatniczego lub niepowtarzalny identyfikator transakcji.

(33)

Aby umożliwić organom odpowiedzialnym za zwalczanie prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu w państwach trzecich wyśledzenie źródła środków pieniężnych lub kryptoaktywów wykorzystywanych w tych celach, transferom środków pieniężnych lub transferom kryptoaktywów przesyłanych z Unii poza Unię powinny towarzyszyć pełne informacje o płatniku i odbiorcy, w odniesieniu do transferów środków pieniężnych, oraz o inicjatorze i beneficjencie, w odniesieniu do transferów kryptoaktywów. Pełne informacje o płatniku i odbiorcy powinny obejmować identyfikator podmiotu prawnego (LEI) lub dowolny równoważny oficjalny identyfikator, gdy identyfikator ten płatnik przekazał swojemu dostawcy usług płatniczych, ponieważ umożliwiłby on lepszą identyfikację stron uczestniczących w transferze środków pieniężnych i można by go łatwo włączyć do istniejących formatów komunikatów płatniczych, takich jak formaty opracowane przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną na potrzeby elektronicznej wymiany danych między instytucjami finansowymi. Organom odpowiedzialnym za zwalczanie prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu w państwach trzecich należy przyznać dostęp do pełnych informacji o płatniku i odbiorcy lub o inicjatorze i beneficjencie, stosownie do przypadku, jedynie w celach zapobiegania przypadkom prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, wykrywania tych przypadków i prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie.

(34)

Kryptoaktywa funkcjonują w ponadgranicznej rzeczywistości wirtualnej i mogą być przenoszone do dowolnego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, bez względu na to, czy jest on zarejestrowany w danej jurysdykcji. Wiele jurysdykcji spoza Unii posiada przepisy dotyczące ochrony danych i ich egzekwowania różniące się od przepisów w Unii. Przy transferze kryptoaktywów w imieniu klienta do dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, który nie jest zarejestrowany w Unii, dostawca usług w zakresie kryptoaktywów obsługujący inicjatora powinien ocenić zdolność dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów obsługującego beneficjenta do otrzymywania i zatrzymywania informacji wymaganych na mocy niniejszego rozporządzenia zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/679, wykorzystując w stosownych przypadkach opcje dostępne w rozdziale V rozporządzenia (UE) 2016/679. Europejska Rada Ochrony Danych powinna, po konsultacji z EUNB, wydać wytyczne dotyczące praktycznego wdrażania wymogów wzakresie ochrony danych w odniesieniu do przekazywania danych osobowych do państw trzecich w kontekście transferów kryptoaktywów. Mogą wystąpić sytuacje, w których dane osobowe nie mogą zostać przesłane, ponieważ nie można spełnić wymogów rozporządzenia (UE) 2016/679. EUNB powinien wydać wytyczne dotyczące odpowiednich procedur ustalania, czy transfer kryptoaktywów należy w takich przypadkach wykonać, odrzucić lub wstrzymać.

(35)

Organy państw członkowskich odpowiedzialne za zwalczanie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz właściwe organy sądowe i organy ścigania w państwach członkowskich i na szczeblu Unii powinny zacieśnić współpracę między sobą oraz z właściwymi organami państw trzecich, w tym z organami w krajach rozwijających się, aby dodatkowo zwiększać przejrzystość oraz wymianę informacji i najlepszych praktyk.

(36)

Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów obsługujący inicjatora powinien zapewnić, aby do transferów kryptoaktywów dołączano imię i nazwisko/nazwę inicjatora, adres rozproszonego rejestru inicjatora, w przypadku gdy transfer kryptoaktywów jest rejestrowany w sieci wykorzystującej DLT lub podobną technologię, numer rachunku kryptoaktywów inicjatora, w przypadku gdy taki rachunek istnieje i jest wykorzystywany do obsługi transakcji, adres inicjatora, w tym nazwę państwa, numer urzędowego dokumentu osobistego oraz numer identyfikacyjny klienta lub, alternatywnie, datę i miejsce urodzenia inicjatora oraz – pod warunkiem że w odpowiednim formacie komunikatu płatniczego znajduje się odpowiednie pole i że inicjator dostarczy ten identyfikator swojemu dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów – nadany inicjatorowi aktualny LEI lub, w przypadku jego braku, dowolny inny dostępny równoważny oficjalny identyfikator inicjatora. Informacje te powinny być przekazywane w sposób bezpieczny oraz przed dokonaniem transferu kryptoaktywów, wraz z nim lub równocześnie z nim.

(37)

Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów obsługujący inicjatora powinien również zapewnić, aby do transferów kryptoaktywów dołączano imię i nazwisko/nazwę beneficjenta, adres rozproszonego rejestru beneficjenta, w przypadku gdy transfer kryptoaktywów jest rejestrowany w sieci wykorzystującej DLT lub podobną technologię, numer rachunku beneficjenta, w przypadku gdy taki rachunek istnieje i jest wykorzystywany do obsługi transakcji, oraz – pod warunkiem że w odpowiednim formacie komunikatu płatniczego znajduje się odpowiednie pole i że inicjator dostarczy ten identyfikator swojemu dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów – nadany beneficjentowi aktualny LEI lub, w przypadku jego braku, dowolny inny dostępny równoważny oficjalny identyfikator beneficjenta. Informacje te powinny być przekazywane w sposób bezpieczny oraz przed dokonaniem transferu kryptoaktywów, wraz z nim lub równocześnie z nim.

(38)

W odniesieniu do transferów kryptoaktywów wymogi niniejszego rozporządzenia powinny mieć zastosowanie do wszystkich transferów, w tym transferów kryptoaktywów do adresu niehostowanego lub z takiego adresu, jeżeli tylko bierze w nich udział dostawca usług w zakresie kryptoaktywów.

(39)

W przypadku transferu do lub z adresu niehostowanego dostawca usług w zakresie kryptoaktywów powinien gromadzić informacje zarówno o inicjatorze, jak i beneficjencie, zwykle od swojego klienta. Od dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów nie powinno się co do zasady wymagać weryfikacji informacji o użytkowniku adresu niehostowanego. Niemniej w przypadku transferu, którego wysokość przekracza 1 000 EUR i który jest wysyłany lub otrzymywany w imieniu klienta dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów do adresu niehostowanego lub z takiego adresu, ten dostawca usług w zakresie kryptoaktywów powinien sprawdzić, czy ten adres niehostowany jest faktycznie własnością tego klienta lub jest przez niego skutecznie kontrolowany.

(40)

W odniesieniu do transferów środków pieniężnych kierowanych przez pojedynczego płatnika do kilku odbiorców, wysyłanych w postaci transferów zbiorczych obejmujących pojedyncze transfery środków pieniężnych z Unii poza Unię, należy wprowadzić przepis stanowiący, że takie pojedyncze transfery środków pieniężnych mogą zawierać jedynie numer rachunku płatniczego płatnika lub jego niepowtarzalny identyfikator transakcji, jak również pełne informacje o odbiorcy, pod warunkiem że transfer zbiorczy zawiera pełne informacje o płatniku, które zweryfikowano pod kątem poprawności, i pełne informacje o odbiorcy, które można całkowicie prześledzić.

(41)

W odniesieniu do transferów zbiorczych kryptoaktywów przekazywanie informacji na temat inicjatora i beneficjenta w sposób zbiorczy powinno być akceptowane, o ile to przekazanie następuje niezwłocznie i w bezpieczny sposób. Nie należy zezwalać na przekazywanie wymaganych informacji po wykonaniu transferu, ponieważ przekazanie informacji musi nastąpić przed dokonaniem transakcji lub w momencie jej sfinalizowania, przy czym dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów lub inne podmioty zobowiązane powinni przekazywać wymagane informacje jednocześnie z danym transferem zbiorczym kryptoaktywów.

(42)

Aby sprawdzić, czy wymagane informacje o płatniku i odbiorcy są dołączane do transferów środków pieniężnych, oraz pomóc w identyfikowaniu podejrzanych transakcji, dostawca usług płatniczych odbiorcy i pośredniczący dostawca usług płatniczych powinni posiadać skuteczne procedury pozwalające wykryć ewentualny brak lub niekompletność informacji o płatniku i odbiorcy. Procedury te powinny obejmować monitorowanie, stosownie do przypadku, po wykonaniu transferu lub w trakcie jego realizacji. Właściwe organy powinny zatem zapewnić, aby dostawcy usług płatniczych zamieszczali wymagane informacje o transakcji w elektronicznych transferach środków pieniężnych lub powiązanych komunikatach na każdym etapie łańcucha płatności.

(43)

W odniesieniu do transferów kryptoaktywów dostawca usług w zakresie kryptoaktywów obsługujący beneficjenta powinien wdrożyć skuteczne procedury wykrywania braku lub niekompletności informacji o inicjatorze lub beneficjencie. Procedury te powinny obejmować, stosownie do przypadku, monitorowanie po wykonaniu transferu lub w trakcie jego realizacji. Nie należy wymagać, aby informacje dołączano bezpośrednio do samego transferu kryptoaktywów, o ile są przekazywane przed dokonaniem transferu kryptoaktywów, wraz z nim lub równocześnie z nim, oraz są udostępniane na żądanie odpowiednim organom.

(44)

Ze względu na potencjalne zagrożenie praniem pieniędzy oraz finansowaniem terroryzmu, jakie stwarzają transfery anonimowe, dostawców usług płatniczych należy zobowiązać do tego, by żądali podania informacji o płatniku i odbiorcy, a dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, by żądali podania informacji o inicjatorze i beneficjencie. Zgodnie z opracowanym przez FATF podejściem opartym na analizie ryzyka należy określić obszary charakteryzujące się wyższym i niższym ryzykiem w celu skuteczniejszej identyfikacji ryzyk związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów obsługujący beneficjenta, dostawca usług płatniczych odbiorcy, pośredniczący dostawca usług płatniczych oraz pośredniczący dostawca usług w zakresie kryptoaktywów powinni zatem posiadać skuteczne procedury oparte na analizie ryzyka mające zastosowanie w przypadkach, gdy transfer środków pieniężnych nie zawiera wymaganych informacji o płatniku lub odbiorcy, lub w przypadkach, gdy transfer kryptoaktywów nie zawiera wymaganych informacji o inicjatorze lub beneficjencie, pozwalających temu dostawcy usług na zdecydowanie, czy dany transfer należy wykonać, odrzucić lub wstrzymać, oraz aby określić stosowne dalsze kroki, jakie należy podjąć.

(45)

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, podobnie jak wszystkie podmioty zobowiązane, powinni oceniać i monitorować ryzyko związane ze swoimi klientami, produktami i kanałami dostaw. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni również oceniać ryzyko związane z transakcjami realizowanymi przy użyciu ich usług, w tym w przypadku dokonywania transferów do adresu niehostowanego lub z niego. W przypadku gdy dostawca usług w zakresie kryptoaktywów wie lub dowiaduje się, że informacje o inicjatorze lub beneficjencie korzystającym z adresu niehostowanego są niepoprawne, lub gdy dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ma do czynienia z nietypowymi lub podejrzanymi wzorcami transakcji lub sytuacjami wyższego ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu związanymi z transferami z wykorzystaniem adresów niehostowanych, ten dostawca usług w zakresie kryptoaktywów powinien wdrożyć, w stosownych przypadkach, wzmocnione środki należytej staranności w celu odpowiedniego zarządzania ryzykiem i ograniczenia go. Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów powinien wziąć te okoliczności pod uwagę przy ocenie, czy transfer kryptoaktywów lub powiązana transakcja są nietypowe i muszą zostać zgłoszone jednostce analityki finansowej (FIU) zgodnie z dyrektywą (UE) 2015/849.

(46)

Aby zapewnić spójność z odpowiednimi przepisami, niniejsze rozporządzenie należy poddać przeglądowi w kontekście przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie mechanizmów, które państwa członkowskie powinny wprowadzić, mających na celu zapobieganie wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz uchylającej dyrektywę (UE) 2015/849 oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Urząd ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu i zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, (UE) nr 1094/2010 i (UE) nr 1095/2010.

(47)

Dostawca usług płatniczych odbiorcy, pośredniczący dostawca usług płatniczych, dostawca usług w zakresie kryptoaktywów obsługujący beneficjenta lub pośredniczący dostawca usług w zakresie kryptoaktywów powinni – dokonując oceny ryzyk – zachowywać szczególną czujność, gdy stwierdzą brak lub niekompletność informacji o płatniku lub odbiorcy lub, stosownie do przypadku, o inicjatorze lub beneficjencie, lub w przypadku gdy transfer kryptoaktywów należy uznać za podejrzany w oparciu o pochodzenie lub przeznaczenie danych kryptoaktywów, oraz powinni zgłaszać właściwym organom podejrzane transakcje zgodnie z obowiązkami zgłaszania określonymi w dyrektywie (UE) 2015/849.

(48)

Podobnie jak w przypadku transferów środków pieniężnych między dostawcami usług płatniczych transfery kryptoaktywów z udziałem pośredniczących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów mogą ułatwiać transfery jako element pośredni w łańcuchu transferu kryptoaktywów. Zgodnie ze standardami międzynarodowymi tacy pośredniczący dostawcy powinni również podlegać wymogom określonym w niniejszym rozporządzeniu, podobnie jak istniejącym obowiązkom, którym podlegają pośredniczący dostawcy usług płatniczych.

(49)

Przepisy dotyczące transferów środków pieniężnych oraz transferów kryptoaktywów, którym towarzyszą niekompletne informacje o płatniku lub odbiorcy bądź o inicjatorze lub beneficjencie lub gdy brak takich informacji oraz przepisy dotyczące transferów kryptoaktywów, które należy uznać za podejrzane na podstawie pochodzenia lub przeznaczenia odnośnych kryptoaktywów, mają zastosowanie bez uszczerbku dla wszelkich – spoczywających na dostawcach usług płatniczych, pośredniczących dostawcach usług płatniczych, dostawcach usług w zakresie kryptoaktywów oraz pośredniczących dostawcach usług w zakresie kryptoaktywów – obowiązków odrzucenia lub wstrzymania transferów środków pieniężnych i transferów kryptoaktywów, które naruszają przepisy prawa cywilnego, administracyjnego lub karnego.

(50)

Aby zapewnić neutralność technologiczną, niniejsze rozporządzenie nie powinno nakazywać stosowania konkretnej technologii do przekazywania informacji o transakcjach przez dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Aby zapewnić skuteczne wdrożenie wymogów mających zastosowanie do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów na mocy niniejszego rozporządzenia, kluczowe znaczenie będą miały inicjatywy w zakresie określania standardów z udziałem branży kryptoaktywów lub przez nią prowadzone. Rozwiązania będące wynikiem tych inicjatyw powinny być interoperacyjne poprzez wykorzystanie norm międzynarodowych lub ogólnounijnych, aby umożliwić szybką wymianę informacji.

(51)

EUNB powinien wydać wytyczne, aby pomóc dostawcom usług płatniczych i dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów we wprowadzeniu skutecznych procedur w celu wykrywania przypadków, w których otrzymują transfery środków pieniężnych lub transfery kryptoaktywów z brakującymi lub niekompletnymi informacjami o płatniku, odbiorcy, inicjatorze lub beneficjencie, oraz aby podjąć skuteczne działania następcze.

(52)

W celu umożliwienia podejmowania szybkich działań w walce z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu dostawcy usług płatniczych oraz dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni niezwłocznie odpowiadać na żądania udzielenia informacji o płatniku i odbiorcy lub o inicjatorze i beneficjencie kierowane przez organy odpowiedzialne za zwalczanie prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu w państwach członkowskich, w których ci dostawcy usług płatniczych mają siedziby lub w których ci dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów mają swoje siedziby statutowe.

(53)

Liczba dni przewidzianych na udzielenie odpowiedzi na żądanie udzielenia informacji o płatniku uzależniona jest od liczby dni roboczych upływających w państwie członkowskim dostawcy usług płatniczych płatnika.

(54)

Ponieważ w przypadku postępowań przygotowawczych ustalenie wymaganych danych lub zaangażowanych osób może zająć wiele miesięcy, a nawet lat po wykonaniu pierwotnego transferu środków pieniężnych lub transferu kryptoaktywów, oraz w celu umożliwienia dostępu do istotnych dowodów w kontekście postępowań przygotowawczych, dostawców usług płatniczych oraz dostawców usług w zakresie kryptoaktywów należy zobowiązać do przechowywania przez określony okres czasu informacji o płatniku i odbiorcy lub o inicjatorze i beneficjencie do celów zapobiegania przypadkom prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, wykrywania takich przypadków oraz prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie. Okres ten nie powinien przekraczać pięciu lat, a po jego upływie wszystkie dane osobowe należy usunąć, chyba że prawo krajowe stanowi inaczej. Jeżeli jest to konieczne do celów zapobiegania przypadkom prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, wykrywania takich przypadków lub prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie, oraz po dokonaniu oceny konieczności i proporcjonalności danego środka, państwa członkowskie powinny mieć możliwość dopuszczania lub wymagania dalszego zatrzymywania danych przez dodatkowy okres nieprzekraczający 5 lat, bez uszczerbku dla krajowych przepisów prawa karnego dotyczących dowodów, mających zastosowanie do trwających postępowań przygotowawczych i postępowań sądowych oraz w pełnej zgodności z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 (21). Środki te mogłyby zostać poddane przeglądowi w świetle przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

(55)

W celu lepszego przestrzegania niniejszego rozporządzenia i zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 9 grudnia 2010 r. zatytułowanym „Wzmocnienie systemów sankcji w branży usług finansowych” należy wzmocnić uprawnienia właściwych organów do przyjmowania środków nadzorczych oraz nakładania kar. Należy przewidzieć kary i środki administracyjne, a zważywszy na znaczenie walki z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu państwa członkowskie powinny ustanowić kary i środki, które są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa członkowskie powinny powiadomić o nich Komisję oraz wewnętrzny stały komitet ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz zwalczania tych zjawisk, o którym mowa w art. 9a ust. 7 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

(56)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (22).

(57)

Niektóre państwa i terytoria, które nie są częścią terytorium Unii, są połączone unią walutową z państwem członkowskim, wchodzą w skład obszaru walutowego państwa członkowskiego lub podpisały konwencję walutową z Unią reprezentowaną przez państwo członkowskie i działają w nich dostawcy usług płatniczych uczestniczący bezpośrednio lub pośrednio w systemach płatniczych i systemach rozrachunku danego państwa członkowskiego. W celu uniknięcia znaczącego negatywnego wpływu na gospodarkę tych państw lub terytoriów, jaki mogłoby mieć stosowanie niniejszego rozporządzenia do transferów środków pieniężnych pomiędzy zainteresowanymi państwami członkowskimi a tymi państwami lub terytoriami, należy przewidzieć możliwość traktowania takich transferów środków pieniężnych jak transferów środków pieniężnych w obrębie zainteresowanych państw członkowskich.

(58)

Biorąc pod uwagę potencjalne wysokie ryzyko związane z adresami niehostowanymi oraz ich złożoność technologiczną i regulacyjną, między innymi z punktu widzenia weryfikacji informacji dotyczących własności, do dnia 1 lipca 2026 r. Komisja powinna ocenić potrzebę wprowadzenia dodatkowych szczegółowych środków mających na celu ograniczenie ryzyka stwarzanego przez transfery do lub z adresów niehostowanych lub do lub od podmiotów niemających siedziby w Unii, w tym potrzebę wprowadzenia ewentualnych ograniczeń, a także ocenić skuteczność i proporcjonalność mechanizmów wykorzystywanych do weryfikacji poprawności informacji dotyczących własności adresów niehostowanych.

(59)

Obecnie dyrektywa (UE) 2015/849 ma zastosowanie wyłącznie do dwóch kategorii dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, a mianowicie do dostawców kont waluty wirtualnej oraz do dostawców zajmujących się świadczeniem usług wymiany walut między walutami wirtualnymi a walutami fiducjarnymi. Aby zlikwidować istniejące luki w ramach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz dostosować prawo unijne do zaleceń międzynarodowych, należy zmienić dyrektywę (UE) 2015/849, tak by uwzględnić wszystkie kategorie dostawców usług w zakresie kryptoaktywów zdefiniowanych w rozporządzeniu (UE) 2023/1114, które obejmuje szerszy zakres dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. W szczególności, z myślą o zapewnieniu, by dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów podlegali tym samym wymogom i poziomowi nadzoru co instytucje kredytowe i finansowe, należy zaktualizować wykaz podmiotów zobowiązanych, włączając dostawców usług w zakresie kryptoaktywów do kategorii instytucji finansowych do celów dyrektywy (UE) 2015/849. Ponadto, ze względu na to, że tradycyjne instytucje finansowe również objęte są zakresem definicji dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, gdy oferują takie usługi, uznanie dostawców usług w zakresie kryptoaktywów za instytucje finansowe pozwala na stosowanie jednego spójnego zbioru przepisów do podmiotów świadczących zarówno tradycyjne usługi finansowe, jak i usługi w zakresie kryptoaktywów. Dyrektywę (UE) 2015/849 należy również zmienić w celu zapewnienia, by dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów byli w stanie odpowiednio ograniczać ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, na jakie są narażeni.

(60)

Relacje ustanowione między dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów a podmiotami z siedzibą w państwach trzecich w celu wykonywania transferów kryptoaktywów lub świadczenia podobnych usług w zakresie kryptoaktywów są podobne do bankowych relacji korespondenckich ustanowionych z instytucją będącą respondentem z państwa trzeciego. Ponieważ relacje te charakteryzują się ciągłym i powtarzalnym charakterem, należy je uznać za rodzaj relacji korespondenckiej i zastosować wobec nich szczególne wzmocnione środki należytej staranności podobne co do zasady do środków stosowanych w kontekście usług bankowych i finansowych. W szczególności dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni, ustanawiając nowe relacje korespondenckie z podmiotem będącym respondentem, stosować szczególne wzmocnione środki należytej staranności w celu zidentyfikowania i oceny narażenia tego respondenta na ryzyko w oparciu o jego reputację, jakość nadzoru i prowadzone przez niego kontrole w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Na podstawie zgromadzonych informacji dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów będący korespondentami powinni wdrożyć odpowiednie środki ograniczające ryzyko, które powinny uwzględniać w szczególności potencjalne wyższe ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu stwarzane przez niezarejestrowane i nielicencjonowane podmioty. Jest to szczególnie istotne, dopóki wdrażanie standardów FATF dotyczących kryptoaktywów na szczeblu globalnym pozostanie nierównomierne, co stwarza dodatkowe zagrożenia i wyzwania. EUNB powinien przedstawić wytyczne dotyczące sposobu, w jaki dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni stosować wzmocnioną należytą staranność, oraz powinien określić odpowiednie środki ograniczające ryzyko, w tym minimalne działania, które należy podjąć w kontaktach z niezarejestrowanymi lub nielicencjonowanymi podmiotami świadczącymi usługi w zakresie kryptoaktywów.

(61)

W rozporządzeniu (UE) 2023/1114 ustanowiono kompleksowe ramy regulacyjne dla dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, które harmonizują przepisy dotyczące udzielania zezwoleń dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów i prowadzenia przez nich działalności w całej Unii. W celu uniknięcia powielania wymogów należy zmienić dyrektywę (UE) 2015/849, aby znieść wymogi rejestracji w odniesieniu do tych kategorii dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zostaną objęci jednolitym systemem licencjonowania na mocy rozporządzenia (UE) 2023/1114.

(62)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie zwalczanie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, w tym poprzez wdrożenie standardów międzynarodowych oraz zapewnienie dostępności podstawowych informacji o płatnikach i odbiorcach transferów środków pieniężnych oraz o inicjatorach i beneficjentach transferów kryptoaktywów, nie mogą zostać w wystarczającym stopniu osiągnięte przez państwa członkowskie, natomiast z uwagi na rozmiary lub skutki działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na szczeblu Unii, może ona przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(63)

Niniejsze rozporządzenie stosuje się z zastrzeżeniem przepisów rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 oraz (UE) 2018/1725 (23). Nie narusza ono praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności z prawem do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 7), prawem do ochrony danych osobowych (art. 8), prawem do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu (art. 47), oraz jest zgodne z zasadą ne bis in idem.

(64)

W celu zapewnienia spójności z rozporządzeniem (UE) 2023/1114 niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane począwszy od daty rozpoczęcia stosowania tego rozporządzenia. Do tego dnia państwa członkowskie powinny również dokonać transpozycji zmian w dyrektywie (UE) 2015/849.

(65)

Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię dnia 22 września 2021 r. (24),

(1)

Ważne jest zapewnienie, aby unijne akty ustawodawcze dotyczące usług finansowych były dostosowane do epoki cyfrowej, a także przyczyniały się do powstania gospodarki gotowej na przyszłe wyzwania, która będzie przynosić korzyści obywatelom, w tym poprzez umożliwienie korzystania z innowacyjnych technologii. Opracowywanie i promowanie wykorzystania przełomowych technologii w sektorze finansowym, w tym wykorzystania technologii rozproszonego rejestru (DLT), leży w interesie politycznym Unii. Oczekuje się, że dzięki licznym i wciąż nie do końca poznanym zastosowaniom technologii rozproszonego rejestru, w tym technologii blockchain, nadal będą powstawać nowe rodzaje działalności gospodarczej i modele biznesowe, które wraz z samą branżą kryptoaktywów przyczynią się do wzrostu gospodarczego i nowych możliwości zatrudnienia obywateli Unii.

(2)

Jednym z głównych zastosowań technologii rozproszonego rejestru są kryptoaktywa. Kryptoaktywa są cyfrowymi przedstawieniami wartości lub praw, które mogą przynieść znaczne korzyści uczestnikom rynku, w tym detalicznym posiadaczom kryptoaktywów. Przedstawienia wartości obejmują zewnętrzną, nieinherentną wartość przypisywaną kryptoaktywom przez zainteresowane strony lub uczestników rynku, co oznacza, że wartość ta jest subiektywna i oparta jedynie na zainteresowaniu nabywcy kryptoaktywa. Oferty kryptoaktywów usprawniają procesy pozyskiwania kapitału i zwiększają konkurencję, dzięki czemu mogą umożliwić innowacyjny i inkluzywny sposób finansowania, w tym dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Kryptoaktywa wykorzystywane jako środek płatniczy mogą stwarzać możliwości, jeśli chodzi o realizowanie płatności w sposób tańszy, szybszy i wydajniejszy, w szczególności w wymiarze transgranicznym, dzięki ograniczeniu liczby pośredników.

(3)

Niektóre kryptoaktywa, w szczególności te, które kwalifikują się jako instrumenty finansowe zdefiniowane w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE (4), objęte są zakresem stosowania obowiązujących aktów ustawodawczych Unii dotyczących usług finansowych. W związku z tym pełny zbiór przepisów unijnych ma już zastosowanie do emitentów takich kryptoaktywów i do firm prowadzących działalność związaną z takimi kryptoaktywami.

(4)

Jednak inne kryptoaktywa nie są objęte zakresem stosowania unijnych przepisów dotyczących usług finansowych. Oprócz przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy obecnie nie istnieją przepisy dotyczące świadczenia usług związanych z takimi nieuregulowanymi kryptoaktywami, w tym funkcjonowania platform obrotu kryptoaktywami, wymiany kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa oraz zapewniania przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów. Brak takich przepisów naraża posiadaczy tych kryptoaktywów na ryzyko, w szczególności w obszarach nieobjętych przepisami dotyczącymi ochrony konsumentów. Brak takich przepisów może również powodować znaczne zagrożenie dla integralności rynku, w tym zagrożenie nadużyciami na rynku i przestępstwami finansowymi. Aby przeciwdziałać tym ryzykom, niektóre państwa członkowskie wprowadziły szczegółowe przepisy dotyczące wszystkich – lub części – kryptoaktywów, które nie są objęte zakresem stosowania unijnych aktów ustawodawczych dotyczących usług finansowych, a inne państwa członkowskie rozważają wprowadzenie przepisów dotyczących kryptoaktywów.

(5)

Brak ogólnych ram unijnych dotyczących rynków kryptoaktywów może prowadzić do braku zaufania użytkowników do tych aktywów, co mogłoby znacznie zahamować rozwój rynku tych aktywów i skutkować utratą możliwości w zakresie innowacyjnych usług cyfrowych, alternatywnych instrumentów płatniczych lub nowych źródeł finansowania dla przedsiębiorstw unijnych. Ponadto przedsiębiorstwa wykorzystujące kryptoaktywa nie miałyby pewności prawa co do tego, w jaki sposób ich kryptoaktywa będą traktowane w poszczególnych państwach członkowskich, co szkodziłoby ich wysiłkom na rzecz wykorzystania kryptoaktywów do celów innowacji cyfrowych. Brak ogólnych unijnych ram prawnych dotyczących rynków kryptoaktywów mógłby również prowadzić do fragmentacji regulacyjnej, która zakłócałaby konkurencję na jednolitym rynku, utrudniałaby dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów zwiększenie skali działalności w wymiarze transgranicznym i prowadziłaby do arbitrażu regulacyjnego. Rynki kryptoaktywów nadal są stosunkowo niewielkie i obecnie nie stanowią zagrożenia dla stabilności finansowej. Możliwe jest jednak, że kryptoaktywa, których celem jest ustabilizowanie ich ceny względem danego aktywa lub koszyka aktywów, mogłyby w przyszłości zostać powszechnie przyjęte przez posiadaczy detalicznych, a taka sytuacja mogłaby stworzyć dodatkowe wyzwania w zakresie stabilności finansowej, należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej.

(6)

Niezbędne jest zatem określenie na szczeblu unijnym specjalnych zharmonizowanych ram dla rynków kryptoaktywów, aby zapewnić szczegółowe przepisy dotyczące kryptoaktywów i powiązanych usług i działań, które nie są jeszcze objęte unijnymi aktami ustawodawczymi dotyczącymi usług finansowych. Takie ramy powinny służyć wspieraniu innowacji i uczciwej konkurencji, a jednocześnie zapewniać wysoki poziom ochrony posiadaczy detalicznych i integralności rynków kryptoaktywów. Jasne ramy powinny umożliwić dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów zwiększenie skali ich działalności w wymiarze transgranicznym oraz ułatwić im dostęp do usług bankowych, aby mogli sprawniej prowadzić swoją działalność. Unijne ramy dotyczące rynków kryptoaktywów powinny przewidywać proporcjonalne traktowanie emitentów kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, zapewniając tym samym równe szanse wejścia na rynek oraz bieżący i przyszły rozwój rynków kryptoaktywów. Powinny one także wspierać stabilność finansową i należyte funkcjonowanie systemów płatniczych, a także przeciwdziałać zagrożeniom dla polityki pieniężnej, jakie mogą stwarzać kryptoaktywa, których celem jest stabilizacja ich ceny względem danego aktywa lub koszyka aktywów. Właściwe regulacje utrzymują konkurencyjność państw członkowskich na światowych rynkach finansowych i technologicznych oraz zapewniają klientom znaczne korzyści w postaci dostępu do tańszych, szybszych i bezpieczniejszych usług finansowych i zarządzania aktywami. Unijne ramy prawne dotyczące rynków kryptoaktywów nie powinny regulować technologii bazowej. W aktach ustawodawczych Unii należy unikać nakładania zbędnych i nieproporcjonalnych obciążeń regulacyjnych na stosowanie technologii, ponieważ Unia i państwa członkowskie dążą do utrzymania konkurencyjności na globalnym rynku.

(7)

Mechanizmy konsensusu stosowane do zatwierdzania transakcji na kryptoaktywach mogą powodować główne niekorzystne skutki dla klimatu oraz inne niekorzystne skutki związane ze środowiskiem. Takie mechanizmy konsensusu powinny zatem wdrażać rozwiązania bardziej przyjazne dla środowiska i zapewniać, aby emitenci kryptoaktywów i dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów odpowiednio identyfikowali i ujawniali wszelkie główne niekorzystne skutki, które mechanizmy te mogą mieć dla klimatu, oraz wszelkie inne niekorzystne skutki środowiskowe. Przy ustalaniu, czy negatywne skutki można uznać za główne, należy wziąć pod uwagę zasadę proporcjonalności oraz liczbę i wolumen wyemitowanych kryptoaktywów. Należy zatem upoważnić Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) (ESMA) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 (5), we współpracy z Europejskim Urzędem Nadzoru (Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego) (EUNB) ustanowionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 (6), do opracowania projektu regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania treści, metod i prezentacji informacji dotyczących wskaźników zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do niepożądanego oddziaływania na klimat i innych niepożądanych oddziaływań związanych ze środowiskiem oraz w celu określenia kluczowych wskaźników energetycznych. Projekt regulacyjnych standardów technicznych powinien również zapewnić spójność podawania informacji przez emitentów kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Opracowując projekt regulacyjnych standardów technicznych, ESMA powinien wziąć pod uwagę różne rodzaje mechanizmów konsensusu stosowanych do zatwierdzania transakcji na kryptoaktywach, ich cechy i różnice między nimi. ESMA powinien również uwzględnić istniejące wymogi dotyczące ujawniania informacji, zapewnić komplementarność i spójność oraz unikać zwiększania obciążeń dla przedsiębiorstw.

(8)

Rynki kryptoaktywów mają charakter globalny, a zatem są z natury transgraniczne. W związku z tym Unia powinna nadal wspierać międzynarodowe wysiłki na rzecz promowania konwergencji w traktowaniu kryptoaktywów i usług w zakresie kryptoaktywów za pośrednictwem organizacji lub organów międzynarodowych, takich jak Rada Stabilności Finansowej, Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego i Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy.

(9)

Unijne akty ustawodawcze dotyczące usług finansowych powinny kierować się zasadą „taka sama działalność, takie samo ryzyko, takie same przepisy” i zasadą neutralności technologicznej. W związku z tym kryptoaktywa, które objęte są zakresem obowiązujących unijnych aktów ustawodawczych dotyczących usług finansowych, powinny pozostać regulowane obowiązującymi ramami regulacyjnymi, niezależnie od technologii wykorzystanej do ich emisji lub transferu, a nie niniejszym rozporządzeniem. W związku z tym niniejsze rozporządzenie wyraźnie wyłącza ze swojego zakresu stosowania kryptoaktywa kwalifikujące się jako instrumenty finansowe zdefiniowane w dyrektywie 2014/65/UE, kryptoaktywa kwalifikujące się jako depozyty zdefiniowane w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE (7), w tym lokaty strukturyzowane zdefiniowane w dyrektywie 2014/65/UE, kryptoaktywa kwalifikujące się jako środki pieniężne zdefiniowane w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 (8), chyba że kwalifikują się one jako tokeny będące pieniądzem elektronicznym (zwane dalej „tokenami będącymi e-pieniądzem”), kryptoaktywa kwalifikujące się jako pozycje sekurytyzacyjne zdefiniowane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 (9) oraz kryptoaktywa kwalifikujące się jako umowy ubezpieczenia inne niż ubezpieczenia na życie lub umowy ubezpieczenia na życie, produkty lub programy emerytalne lub systemy zabezpieczenia społecznego. Mając na uwadze fakt, że pieniądz elektroniczny i środki pieniężne otrzymane w zamian za pieniądz elektroniczny nie powinny być traktowane jako depozyty zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE (10), tokeny będące e-pieniądzem nie mogą być traktowane jako depozyty wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia.

(10)

Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do kryptoaktywów, które są unikalne i które nie są zamienne z innymi kryptoaktywami, w tym do sztuki cyfrowej i przedmiotów kolekcjonerskich. Wartość takich unikalnych i niezamiennych kryptoaktywów można przypisać wyjątkowym cechom każdego kryptoaktywa i użyteczności, jaką daje on posiadaczowi tokena. Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć również zastosowania do kryptoaktywów reprezentujących usługi lub aktywa rzeczowe, które są unikalne i niezamienne, takie jak gwarancje produktów lub nieruchomości. Chociaż unikalne i niezamienne kryptoaktywa mogą być przedmiotem obrotu na rynkach i mogą być gromadzone do celów spekulacyjnych, nie są one łatwo wymienialne, a względna wartość jednego takiego kryptoaktywa w stosunku do innego, z których każde jest unikalne, nie może być ustalona poprzez porównanie z istniejącym rynkiem lub równoważnym aktywem. Takie cechy ograniczają zakres, w jakim te kryptoaktywa mogą być wykorzystywane do celów finansowych, ograniczając tym samym ryzyko dla posiadaczy i systemu finansowego oraz uzasadniając ich wyłączenie z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia.

(11)

Ułamkowych części unikalnego i niezamiennego kryptoaktywa nie należy uznawać za unikalne i niezamienne. Emisję kryptoaktywów jako niezamiennych tokenów w ramach dużej serii lub kolekcji należy uznać za wskaźnik ich zamienności. Samo przypisanie unikalnego identyfikatora do danego kryptoaktywa nie wystarcza, by sklasyfikować je jako unikalne oraz niezamienne. Aby dane kryptoaktywo można było uznać za unikalne i niezamienne, reprezentowane przez nie aktywa lub prawa również powinny być unikalne i niezamienne. Wyłączenie unikalnych i niezamiennych kryptoaktywów z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia pozostaje bez uszczerbku dla kwalifikacji takich kryptoaktywów jako instrumentów finansowych. Niniejsze rozporządzenie powinno mieć również zastosowanie do kryptoaktywów, które wydają się unikalne i niezamienne, ale których faktyczne cechy lub cechy związane z ich faktycznym wykorzystaniem czyniłyby je zamiennymi lub nieunikalnymi. Zatem oceniając i klasyfikując kryptoaktywa, właściwe organy powinny przyjąć podejście oparte na zasadzie przewagi treści nad formą, zgodnie z którym o klasyfikacji danego kryptoaktywa decydują jego cechy, a nie jego oznaczenie przez emitenta.

(12)

Należy wyłączyć niektóre transakcje wewnątrzgrupowe i niektóre podmioty publiczne z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, ponieważ nie stwarzają one ryzyka dla ochrony inwestorów, integralności rynku, stabilności finansowej, należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej ani suwerenności monetarnej. Do publicznych organizacji międzynarodowych objętych wyłączeniem należą Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Rozrachunków Międzynarodowych.

(13)

Aktywa cyfrowe emitowane przez banki centralne działające w charakterze organu kształtującego politykę pieniężną, w tym pieniądz banku centralnego w formie cyfrowej, lub kryptoaktywa emitowane przez inne organy publiczne, w tym administrację centralną, regionalną i lokalną, nie powinny podlegać unijnym ramom dotyczącym rynków kryptoaktywów. Tym ramom unijnym nie powinny także podlegać powiązane usługi świadczone przez takie banki centralne działające w charakterze władz monetarnych lub inne organy publiczne.

(14)

Aby zapewnić wyraźne rozgraniczenie między kryptoaktywami objętymi niniejszym rozporządzeniem a instrumentami finansowymi, ESMA powinien być upoważniony do wydawania wytycznych dotyczących kryteriów i warunków kwalifikowania kryptoaktywów jako instrumentów finansowych. Wytyczne te powinny również umożliwić lepsze zrozumienie przypadków, w których jako instrumenty finansowe można zakwalifikować kryptoaktywa, które w przeciwnym razie uznano by za unikalne i niezamienne z innymi kryptoaktywami. Aby promować wspólne podejście do klasyfikacji kryptoaktywów, EUNB, ESMA i Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) (EIOPA) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 (11) (zwane dalej „Europejskimi Urzędami Nadzoru”) powinny sprzyjać dyskusjom na temat takiej klasyfikacji. Właściwe organy powinny mieć możliwość zwracania się do Europejskich Urzędów Nadzoru o opinie na temat klasyfikacji kryptoaktywów, w tym klasyfikacji zaproponowanych przez oferujących lub osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu. Oferujący lub osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu ponoszą główną odpowiedzialność za prawidłową klasyfikację kryptoaktywów, która może zostać zakwestionowana przez właściwe organy zarówno przed datą publikacji oferty, jak i w dowolnym późniejszym terminie. W przypadku gdy klasyfikacja danego kryptoaktywa wydaje się niezgodna z niniejszym rozporządzeniem lub innymi odpowiednimi aktami ustawodawczymi Unii dotyczącymi usług finansowych, Europejskie Urzędy Nadzoru powinny skorzystać ze swoich uprawnień wynikających z rozporządzeń (UE) nr 1093/2010, (UE) nr 1094/2010 i (UE) nr 1095/2010 w celu zapewnienia spójnego podejścia do takiej klasyfikacji.

(15)

Zgodnie z art. 127 ust. 2 tiret czwarte Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), jednym z podstawowych zadań Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) jest popieranie należytego funkcjonowania systemów płatniczych. Zgodnie z art. 22 załączonego do traktatów protokołu (nr 4) w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego Europejski Bank Centralny (EBC) może uchwalać rozporządzenia w celu zapewnienia skuteczności i rzetelności systemów rozliczeń i systemów płatniczych w ramach Unii i z innymi krajami. W związku z tym EBC przyjął rozporządzenia w sprawie wymogów dotyczących systemów płatności o znaczeniu systemowym. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla obowiązków EBC oraz krajowych banków centralnych w ramach ESBC w zakresie zapewniania skutecznych i rzetelnych systemów rozliczeń i systemów płatniczych w ramach Unii oraz z państwami trzecimi. W związku z tym, aby uniknąć tworzenia równoległych zbiorów zasad, EUNB, ESMA i EBC powinny ściśle ze sobą współdziałać przy opracowywaniu odnośnych projektów standardów technicznych na mocy niniejszego rozporządzenia. Kluczowe znaczenie dla EBC i krajowych banków centralnych ma także dostęp do informacji podczas wykonywania zadań związanych z nadzorem nad systemami płatniczymi, w tym nad rozliczaniem płatności. Ponadto niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla rozporządzenia Rady (UE) nr 1024/2013 (12) i powinno być interpretowane w taki sposób, aby nie było sprzeczne z tym rozporządzeniem.

(16)

Wszelkie przyjęte akty ustawodawcze w obszarze kryptoaktywów powinny być szczegółowe, dostosowane do przyszłych wyzwań, powinny być w stanie dotrzymać kroku innowacjom i postępowi technicznemu oraz powinny kierować się podejściem opartym na zachętach. W związku z tym należy opracować możliwie jak najszersze definicje terminów „kryptoaktywa” i „technologia rozproszonego rejestru”, aby obejmowały one wszystkie rodzaje kryptoaktywów nieobjętych obecnie zakresem stosowania unijnych aktów ustawodawczych dotyczących usług finansowych. Wszelkie akty ustawodawcze w obszarze kryptoaktywów powinny także przyczyniać się do osiągnięcia celu, jakim jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Z tego powodu podmioty oferujące usługi objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia powinny również przestrzegać obowiązujących unijnych przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które obejmują normy międzynarodowe.

(17)

Aktywa cyfrowe, których nie można przenieść na innych posiadaczy, nie są objęte zakresem definicji kryptoaktywów. W związku z tym aktywa cyfrowe, które są akceptowane wyłącznie przez emitenta lub oferującego i których przeniesienie bezpośrednio na innych posiadaczy jest technicznie niemożliwe, powinny zostać wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia. Za przykład takich aktywów cyfrowych mogą służyć programy lojalnościowe, w których punkty lojalnościowe można wymieniać na korzyści wyłącznie z emitentem tych punktów lub z oferującym te punkty.

(18)

Niniejsze rozporządzenie dokonuje podziału na trzy rodzaje kryptoaktywów, które należy rozróżniać i które powinny podlegać różnym wymogom w zależności od związanego z nimi ryzyka. Klasyfikacja opiera się na tym, czy kryptoaktywa mają utrzymywać stabilną wartość dzięki powiązaniu z innymi aktywami. Pierwszy rodzaj obejmuje kryptoaktywa, które mają utrzymywać stabilną wartość dzięki powiązaniu z tylko jedną walutą urzędową. Takie kryptoaktywa pełnią funkcję bardzo podobną do tej, jaką pełni pieniądz elektroniczny zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2009/110/WE. Podobnie jak pieniądz elektroniczny takie kryptoaktywa są elektronicznym substytutem monet i banknotów i mogą służyć do dokonywania płatności. Te kryptoaktywa należy zdefiniować w niniejszym rozporządzeniu jako „tokeny będące e-pieniądzem”. Drugim rodzajem kryptoaktywów są „tokeny powiązane z aktywami”, które mają utrzymywać stabilną wartość dzięki powiązaniu z inną wartością lub prawem lub ich kombinacją, w tym z co najmniej jedną walutą urzędową. Ten drugi rodzaj obejmuje wszystkie inne kryptoaktywa inne niż tokeny będące e-pieniądzem, których wartość jest zabezpieczona aktywami, aby uniknąć obchodzenia przepisów i dostosować niniejsze rozporządzenie do przyszłych wyzwań. Trzecim rodzajem są kryptoaktywa, które nie są tokenami powiązanymi z aktywami ani tokenami będącymi e-pieniądzem i obejmują szeroką gamę kryptoaktywów, w tym tokeny użytkowe.

(19)

Obecnie mimo podobieństw pieniądz elektroniczny i kryptoaktywa, które są powiązane z walutą urzędową, różnią się od siebie w pewnych zasadniczych kwestiach. Posiadaczom pieniądza elektronicznego zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2009/110/WE zawsze przysługuje prawo do roszczenia wobec emitenta pieniądza elektronicznego oraz prawo umowne do żądania wykupu w dowolnym momencie i według wartości nominalnej wartości pieniężnej posiadanego pieniądza elektronicznego. Z kolei posiadaczom niektórych kryptoaktywów, które są powiązane z walutą urzędową, nie przysługuje takie prawo do roszczenia wobec emitentów takich kryptoaktywów, a zatem kryptoaktywa te mogą nie być objęte zakresem stosowania dyrektywy 2009/110/WE. W przypadku innych kryptoaktywów, które są powiązane z walutą urzędową, nie przysługuje prawo do roszczenia według wartości nominalnej waluty, z którą te aktywa są powiązane, lub ograniczony jest okres wykupu. Fakt, że posiadaczom takich kryptoaktywów nie przysługuje prawo do roszczenia wobec emitenta takich kryptoaktywów lub że takie roszczenie nie przysługuje według wartości nominalnej waluty, z którą te kryptoaktywa są powiązane, może podważyć zaufanie posiadaczy tych kryptoaktywów. Zatem aby uniknąć obchodzenia przepisów określonych w dyrektywie 2009/110/WE, ewentualna definicja „tokenów będących e-pieniądzem” powinna być możliwie szeroka, aby obejmowała wszystkie rodzaje kryptoaktywów powiązanych z jedną walutą urzędową. Ponadto aby uniknąć arbitrażu regulacyjnego, należy ustanowić rygorystyczne warunki w odniesieniu do emisji tokenów będących e-pieniądzem, w tym wymóg, aby takie tokeny będące e-pieniądzem były emitowane albo przez instytucję kredytową posiadającą zezwolenie na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE (13), albo przez instytucję pieniądza elektronicznego uprawnioną na podstawie dyrektywy 2009/110/WE. Z tego samego względu emitenci tokenów będących e-pieniądzem powinni także zapewnić posiadaczom takich tokenów możliwość skorzystania z prawa do żądania ich wykupu w dowolnym momencie w walucie powiązanej z tymi tokenami i według wartości nominalnej. Ponieważ tokeny będące e-pieniądzem są kryptoaktywami i mogą nieść ze sobą nowe wyzwania dla ochrony posiadaczy detalicznych i integralności rynku, one także powinny podlegać przepisom określonym w niniejszym rozporządzeniu w celu sprostania takim wyzwaniom.

(20)

Biorąc pod uwagę różne zagrożenia i możliwości, z jakimi wiążą się kryptoaktywa, niezbędne jest ustanowienie przepisów dotyczących oferujących kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem i osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu takich kryptoaktywów, a także emitentów tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem; Emitenci kryptoaktywów są podmiotami, które mają kontrolę nad tworzeniem kryptoaktywów.

(21)

Należy koniecznie określić przepisy szczegółowe dotyczące podmiotów, które świadczą usługi związane z kryptoaktywami. Pierwsza kategoria takich usług obejmuje prowadzenie platformy obrotu kryptoaktywami, wymianę kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa, zapewnienie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów oraz świadczenie usług transferu kryptoaktywów w imieniu klientów. Druga kategoria takich usług obejmuje plasowanie kryptoaktywów, przyjmowanie lub przekazywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów, wykonywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów, świadczenie doradztwa w zakresie kryptoaktywów i zarządzanie portfelami kryptoaktywów. Każdą osobę, która profesjonalnie świadczy takie usługi w zakresie kryptoaktywów zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, należy uznawać za „dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów”.

(22)

Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do osób fizycznych i prawnych i niektórych innych przedsiębiorstw oraz do usług i działalności w zakresie kryptoaktywów, które te osoby i przedsiębiorstwa prowadzą, świadczą lub kontrolują, bezpośrednio lub pośrednio, w tym w przypadku, gdy część takiej działalności lub usług jest realizowana w sposób zdecentralizowany. Jeżeli usługi w zakresie kryptoaktywów są świadczone w sposób w pełni zdecentralizowany bez pośredników, nie powinny one być objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie obejmuje prawa i obowiązki emitentów kryptoaktywów, oferujących, osób ubiegających się o dopuszczenie kryptoaktywów do obrotu oraz dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Jeżeli kryptoaktywa nie mają możliwego do zidentyfikowania emitenta, nie powinny one być objęte zakresem stosowania tytułu II, III lub IV niniejszego rozporządzenia. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów świadczący usługi w zakresie takich kryptoaktywów powinni jednak być objęci niniejszym rozporządzeniem.

(23)

Aby zapewnić odpowiednie monitorowanie wszystkich ofert publicznych kryptoaktywów – innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem – które mogą być potencjalnie wykorzystywane do celów finansowych, lub wszystkich dopuszczeń kryptoaktywów do obrotu na platformie obrotu kryptoaktywami (zwanych dalej „dopuszczeniami do obrotu”) w Unii oraz odpowiedni nadzór nad tymi ofertami lub dopuszczeniami przez właściwe organy, wszyscy oferujący lub osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu powinni być osobami prawnymi.

(24)

W celu zapewnienia ochrony potencjalnym detalicznym posiadaczom kryptoaktywów należy informować ich o specyfice i funkcji kryptoaktywów, które zamierzają nabyć, a także o zagrożeniach, jakie te kryptoaktywa ze sobą niosą. Dokonując oferty publicznej kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem lub ubiegając się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu w Unii oferujący lub osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu powinni sporządzić, zgłosić swojemu właściwemu organowi i opublikować dokument informacyjny (zwany dalej „dokumentem informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa”) zawierający obowiązkowe informacje, jakie należy ujawnić. Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa powinien zawierać ogólne informacje na temat emitenta, oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu, projektu, jaki ma być realizowany z wykorzystaniem pozyskanego kapitału, oferty publicznej kryptoaktywów lub ich dopuszczenia do obrotu, praw i obowiązków związanych z kryptoaktywami, technologii bazowej wykorzystywanej do takich kryptoaktywów, a także związanego z nimi ryzyka. Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie powinien jednak zawierać opisu zagrożeń, które są nieprzewidywalne i bardzo mało prawdopodobne. Informacje zawarte w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa i w odnośnych materiałach marketingowych, w tym w przekazach reklamowych i komunikatach marketingowych, udostępnianych również za pośrednictwem nowych kanałów, takich jak platformy mediów społecznościowych, powinny być rzetelne, jasne i niewprowadzające w błąd. Przekazy reklamowe i komunikaty marketingowe powinny być spójne z informacjami zawartymi w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa.

(25)

Dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów, w tym ich podsumowania, oraz zasady funkcjonowania platform obrotu kryptoaktywami sporządza się w co najmniej jednym z języków urzędowych macierzystego państwa członkowskiego i dowolnego przyjmującego państwa członkowskiego lub alternatywnie w języku zwyczajowo używanym w sferze finansów międzynarodowych. W chwili przyjęcia niniejszego rozporządzenia językiem zwyczajowo używanym w sferze finansów międzynarodowych jest język angielski, co może jednak ulec zmianie w przyszłości.

(26)

W celu zapewnienia proporcjonalnego podejścia żadne wymogi niniejszego rozporządzenia nie powinny mieć zastosowania do ofert kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem oferowanych nieodpłatnie lub tworzonych automatycznie jako wynagrodzenie za utrzymywanie rozproszonego rejestru lub zatwierdzanie transakcji w kontekście mechanizmu konsensusu. Ponadto żadne wymogi nie powinny mieć zastosowania w przypadku ofert tokenów użytkowych zapewniających dostęp do istniejącego towaru lub usługi, umożliwiających posiadaczowi odbiór towaru lub korzystanie z usługi, ani w przypadku, gdy posiadacz kryptoaktywów ma prawo do korzystania z nich wyłącznie w zamian za towary i usługi w ograniczonej sieci akceptantów, którzy zawarli ustalenia umowne z oferującym. Wyjątki takie nie powinny obejmować kryptoaktywów reprezentujących składowane towary, które nie są przeznaczone do odbioru przez nabywcę po ich nabyciu. Wyłączenie z tytułu ograniczonej sieci nie powinno również mieć zastosowania do kryptoaktywów, które są zazwyczaj projektowane dla stale rozwijającej się sieci dostawców usług. Wyłączenie z tytułu ograniczonej sieci powinno być oceniane przez właściwy organ za każdym razem, gdy oferta lub łączna wartość więcej niż jednej oferty przekracza określony próg, co oznacza, że nowa oferta nie powinna automatycznie korzystać z wyłączenia przyznanego poprzedniej ofercie. Wyłączenia te powinny przestać mieć zastosowanie, gdy oferujący lub inna osoba działająca w imieniu oferującego poinformuje o zamiarze ubiegania się przez oferującego o dopuszczenie do obrotu lub gdy wyłączone kryptoaktywa zostają dopuszczone do obrotu.

(27)

Aby zapewnić proporcjonalne podejście, wymogi niniejszego rozporządzenia dotyczące opracowania i opublikowania dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa nie powinny mieć zastosowania do ofert kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, które są kierowane do mniej niż 150 osób na państwo członkowskie lub które są adresowane wyłącznie do inwestorów kwalifikowanych, w przypadku, gdy kryptoaktywa mogą posiadać wyłącznie tacy inwestorzy kwalifikowani. Nie należy nakładać nadmiernych i nieproporcjonalnych obciążeń administracyjnych na MŚP oraz przedsiębiorstwa typu start-up. Oferty publiczne kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem w Unii, których całkowita wartość nie przekracza 1 000 000 EUR w okresie 12 miesięcy, należy zatem zwolnić z obowiązku opracowywania dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa.

(28)

Samo dopuszczenie do obrotu lub publikacja cen kupna i sprzedaży nie powinny być same w sobie uznawane za publiczną ofertę kryptoaktywów. Takie dopuszczenie lub publikacja powinny stanowić ofertę publiczną kryptoaktywów wyłącznie w przypadku, gdy obejmują komunikat stanowiący publiczną ofertę na mocy niniejszego rozporządzenia.

(29)

Mimo że niektóre oferty kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem są zwolnione z różnych obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu, akty ustawodawcze Unii zapewniające ochronę konsumentów, takie jak dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/29/WE (14) lub dyrektywa Rady 93/13/EWG (15), w tym wszelkie zawarte w nich obowiązki informacyjne, nadal mają zastosowanie do ofert publicznych kryptoaktywów, w których zachodzą relacje między przedsiębiorcami i konsumentami.

(30)

W przypadku gdy oferta publiczna dotyczy tokenów użytkowych w odniesieniu do towarów, które jeszcze nie istnieją, lub usług, które nie są jeszcze realizowane, czas trwania oferty publicznej opisany w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa nie powinien być dłuższy niż 12 miesięcy. Takie ograniczenie czasu trwania oferty publicznej pozostaje bez związku z momentem, w którym towary lub usługi pojawiają się lub zaczynają być realizowane i mogą być wykorzystane przez posiadacza tokena użytkowego po wygaśnięciu oferty publicznej.

(31)

Aby umożliwić nadzór, przed jakąkolwiek ofertą publiczną kryptoaktywów w Unii lub przed dopuszczeniem tych kryptoaktywów do obrotu oferujący i osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem powinni zgłosić swój dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa oraz, na żądanie właściwego organu, swoje materiały marketingowe właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym mają siedzibę statutową, lub, jeżeli nie mają siedziby statutowej w Unii, właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym mają oddział. Oferujący, którzy mają siedzibę w państwie trzecim, powinni zgłosić swój dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa oraz, na żądanie właściwego organu, swoje materiały marketingowe właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym zamierzają oferować kryptoaktywa.

(32)

Operator platformy obrotu powinien być odpowiedzialny za spełnienie wymogów tytułu II niniejszego rozporządzenia w przypadku, gdy kryptoaktywo zostało dopuszczone do obrotu z jego własnej inicjatywy, a dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie został jeszcze opublikowany w przypadkach wymaganych na mocy niniejszego rozporządzenia. Operator platformy obrotu powinien być również odpowiedzialny za spełnienie tych wymogów w przypadku, gdy zawarł w tym celu pisemną umowę z osobą ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu. Osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu powinna pozostać odpowiedzialna, jeżeli przekaże operatorowi platformy obrotu informacje wprowadzające w błąd. Osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu powinna pozostać również odpowiedzialna za kwestie, których nie powierzyła operatorowi platformy obrotu.

(33)

Aby uniknąć nadmiernych obciążeń administracyjnych, nie należy wymagać zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa przez właściwe organy przed jego opublikowaniem. Właściwe organy powinny jednak być uprawnione do żądania zmian w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa i we wszelkich materiałach marketingowych oraz, w razie potrzeby, do żądania ujęcia dodatkowych informacji w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa.

(34)

Właściwe organy powinny mieć możliwość zawieszenia lub zakazania oferty publicznej kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem bądź też zawieszenia lub zakazania dopuszczenia takich kryptoaktywów do obrotu w przypadku, gdy dana oferta publiczna lub dane dopuszczenie do obrotu nie spełniają mających zastosowanie wymogów niniejszego rozporządzenia, także w przypadkach gdy dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa lub materiały marketingowe są nierzetelne, niejasne lub wprowadzają w błąd. Właściwe organy powinny też być uprawnione do publikowania – na ich stronie internetowej albo w formie komunikatu prasowego – ostrzeżenia przed oferującym lub osobą ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu, którzy nie spełniają tych wymogów.

(35)

Dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów, które zostały należycie zgłoszone właściwemu organowi, należy opublikować. Po takiej publikacji oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem oraz osoby ubiegające się o dopuszczenie tych kryptoaktywów do obrotu powinni mieć możliwość oferowania tych kryptoaktywów w całej Unii oraz ubiegania się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu w Unii.

(36)

Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem powinni wprowadzić skuteczne rozwiązania w zakresie monitorowania i zabezpieczenia środków pieniężnych lub innych kryptoaktywów pozyskanych podczas oferty publicznej. Rozwiązania te powinny również zapewniać, aby wszelkie środki pieniężne lub inne kryptoaktywa pozyskane od posiadaczy lub potencjalnych posiadaczy były jak najszybciej zwracane w przypadku anulowania z jakiegokolwiek powodu oferty publicznej. Oferujący powinien zapewnić, by środki finansowe lub inne kryptoaktywa pozyskane podczas oferty publicznej były zabezpieczone przez osobę trzecią.

(37)

W celu zapewnienia ochrony detalicznych posiadaczy kryptoaktywów należy przyznać posiadaczom detalicznym, którzy nabywają kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem bezpośrednio od oferującego lub od dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów dokonującego plasowania kryptoaktywów w imieniu oferującego, prawo do odstąpienia przez określony czas po nabyciu tych kryptoaktywów. Aby zapewnić sprawną finalizację ograniczonej w czasie oferty publicznej kryptoaktywów, posiadacz detaliczny nie powinien korzystać z prawa do odstąpienia po zakończeniu okresu subskrypcji. Ponadto prawo do odstąpienia nie powinno mieć zastosowania w przypadku, gdy kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem dopuszczono do obrotu przed nabyciem przez posiadacza detalicznego, ponieważ w takim przypadku cena takich kryptoaktywów zależeć będzie od wahań na rynku kryptoaktywów. W przypadku gdy posiadaczowi detalicznemu przysługuje prawo do odstąpienia na mocy niniejszego rozporządzenia, prawo odstąpienia na mocy dyrektywy 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (16) nie powinno mieć zastosowania.

(38)

Oferujący i osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem powinni działać uczciwie, rzetelnie i profesjonalnie, przekazywać posiadaczom i potencjalnym posiadaczom kryptoaktywów rzetelne, jasne i niewprowadzające w błąd informacje, identyfikować i ujawniać konflikty interesów, a także zapobiegać im i zarządzać nimi oraz wprowadzać skuteczne rozwiązania administracyjne, aby ich systemy i protokoły bezpieczeństwa spełniały normy unijne. Aby wspomóc właściwe organy w realizacji ich zadań nadzorczych, ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, powinien być zobowiązany do wydania wytycznych dotyczących takich systemów i protokołów bezpieczeństwa w celu doprecyzowania wspomnianych norm unijnych.

(39)

W celu zapewnienia dodatkowej ochrony posiadaczy kryptoaktywów, do oferujących i osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu oraz członków ich organu zarządzającego powinny mieć zastosowanie przepisy dotyczące odpowiedzialności cywilnej za informacje podawane do wiadomości publicznej w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa.

(40)

Tokeny powiązane z aktywami mogą być szeroko wykorzystywane przez posiadaczy do przenoszenia wartości lub jako środek wymiany i tym samym mogą nieść ze sobą większe zagrożenia dla ochrony posiadaczy kryptoaktywów, zwłaszcza posiadaczy detalicznych, i integralności rynku niż inne kryptoaktywa. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni zatem podlegać bardziej rygorystycznym wymogom niż emitenci innych kryptoaktywów.

(41)

Jeżeli kryptoaktywa objęte są zakresem definicji tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem, zastosowanie powinny mieć przepisy tytułu III lub IV niniejszego rozporządzenia, niezależnie od sposobu, w jaki emitent zamierza zaprojektować dane kryptoaktywo, w tym od mechanizmu utrzymywania stabilnej wartości danego kryptoaktywa. Taka sama zasada ma zastosowanie do tak zwanych algorytmicznych stabilnych kryptowalut, które mają utrzymywać stabilną wartość względem waluty urzędowej lub względem co najmniej jednego aktywa dzięki wykorzystaniu protokołów umożliwiających zwiększenie lub zmniejszenie podaży takich kryptoaktywów w reakcji na zmiany popytu. Oferujący kryptoaktywa algorytmiczne lub osoby ubiegające się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu, których celem nie jest utrzymanie stabilnej wartości kryptoaktywów dzięki powiązaniu z co najmniej jednym aktywem, powinni w każdym przypadku przestrzegać przepisów tytułu II niniejszego rozporządzenia.

(42)

Aby zapewnić odpowiedni nadzór nad ofertami publicznymi tokenów powiązanych z aktywami oraz ich odpowiednie monitorowanie, emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni mieć siedzibę statutową w Unii.

(43)

Oferty publiczne tokenów powiązanych z aktywami w Unii lub ubieganie się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu powinno być dozwolone jedynie w przypadku, gdy właściwy organ udzielił odpowiedniego zezwolenia emitentowi takich kryptoaktywów i zatwierdził odnośny dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa. Wymóg dotyczący zezwolenia nie powinien jednak mieć zastosowania w przypadku, gdy tokeny powiązane z aktywami są oferowane jedynie inwestorom kwalifikowanym lub gdy oferta publiczna tokenów powiązanych z aktywami ma wartość poniżej progu 5 000 000 EUR. W takich przypadkach w dalszym ciągu należy wymagać, aby emitent takich tokenów powiązanych z aktywami sporządził dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa w celu przekazania nabywcom informacji na temat specyfiki takich tokenów powiązanych z aktywami oraz zagrożeń, jakie ze sobą niosą, a także aby przed opublikowaniem dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zgłosił go swojemu właściwemu organowi.

(44)

Instytucje kredytowe posiadające zezwolenie na mocy dyrektywy 2013/36/UE nie powinny potrzebować innego zezwolenia na mocy niniejszego rozporządzenia, aby oferować tokeny powiązane z aktywami lub ubiegać się o ich dopuszczenie do obrotu. Procedury krajowe ustanowione na mocy tej dyrektywy powinny mieć zastosowanie, ale należy je uzupełnić o wymóg powiadamiania właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego wyznaczonego na mocy niniejszego rozporządzenia o elementach umożliwiających temu organowi weryfikację zdolności emitenta do oferowania tokenów powiązanych z aktywami lub ubiegania się o ich dopuszczenie do obrotu. Instytucje kredytowe oferujące tokeny powiązane z aktywami lub ubiegające się o ich dopuszczenie do obrotu powinny podlegać wszystkim wymogom mającym zastosowanie do emitentów tokenów powiązanych z aktywami z wyjątkiem wymogów dotyczących zezwolenia, wymogów w zakresie funduszy własnych i procedury zatwierdzania w odniesieniu do posiadaczy znacznego pakietu akcji, ponieważ kwestie te są objęte dyrektywą 2013/36/UE i rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 (17). Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządzony przez taką instytucję kredytową powinien przed publikacją zostać zatwierdzony przez właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego. Instytucje kredytowe oferujące tokeny powiązane z aktywami lub ubiegające się o ich dopuszczenie do obrotu, które posiadają zezwolenie na mocy przepisów prawa krajowego transponujących dyrektywę 2013/36/UE, powinny podlegać uprawnieniom organów administracyjnych określonym na mocy tej dyrektywy oraz na mocy niniejszego rozporządzenia, obejmującym między innymi ograniczenie działalności instytucji kredytowej oraz zawieszenie lub zakazanie oferty publicznej tokenów powiązanych z aktywami. Jeżeli obowiązki mające zastosowanie do takich instytucji kredytowych na mocy niniejszego rozporządzenia pokrywają się z obowiązkami określonymi w dyrektywie 2013/36/UE, instytucje kredytowe powinny spełniać bardziej szczegółowe lub bardziej rygorystyczne wymogi, co zapewni zgodność z obydwoma zbiorami przepisów. Procedura powiadamiania przewidziana dla instytucji kredytowych zamierzających oferować tokeny powiązane z aktywami lub ubiegać się o ich dopuszczenie do obrotu na podstawie niniejszego rozporządzenia powinna pozostawać bez uszczerbku dla przepisów prawa krajowego transponujących dyrektywę 2013/36/UE, które określają procedury udzielania instytucjom kredytowym zezwolenia na świadczenie usług wymienionych w załączniku I do tej dyrektywy.

(45)

Właściwy organ powinien odmówić udzielenia zezwolenia z obiektywnych i wyraźnych powodów, w tym w przypadku, gdy model biznesowy emitenta tokenów powiązanych z aktywami ubiegającego się o zezwolenie może stanowić poważne zagrożenie dla integralności rynku, stabilności finansowej lub należytego funkcjonowania systemów płatniczych. Przed udzieleniem zezwolenia lub podjęciem decyzji o odmowie udzielenia zezwolenia właściwy organ powinien skonsultować się z EUNB, ESMA, ECB, a w przypadku, gdy emitent ma siedzibę w państwie członkowskim, w którym walutą urzędową nie jest euro, lub gdy token powiązany z aktywami jest powiązany z walutą urzędową państwa członkowskiego inną niż euro, także z bankiem centralnym tego państwa członkowskiego. Niewiążące opinie EUNB i ESMA powinny dotyczyć klasyfikacji kryptoaktywów, natomiast EBC i, w stosownych przypadkach, bank centralny danego państwa członkowskiego powinny przedstawić właściwemu organowi opinię na temat ryzyka dla stabilności finansowej, należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej. Właściwe organy powinny odmówić udzielenia zezwolenia w przypadkach, gdy EBC lub bank centralny państwa członkowskiego wyda negatywną opinię ze względu na ryzyko dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej. W przypadku udzielenia zezwolenia emitentowi tokenów powiązanych z aktywami ubiegającemu się o zezwolenie dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządzony przez tego emitenta również należy uznać za zatwierdzony. Zezwolenie udzielone przez właściwy organ powinno być ważne w całej Unii i powinno umożliwiać emitentowi tokenów powiązanych z aktywami oferowanie takich kryptoaktywów na rynku wewnętrznym oraz ubieganie się o dopuszczenie do obrotu. Analogicznie również dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa powinien być ważny w całej Unii bez możliwości nakładania dodatkowych wymogów przez państwa członkowskie.

(46)

W kilku przypadkach, gdy przeprowadza się konsultacje z EBC na mocy niniejszego rozporządzenia, jego opinia powinna być wiążąca w zakresie, w jakim zobowiązuje właściwy organ do odmowy udzielenia, cofnięcia lub ograniczenia zezwolenia emitenta tokenów powiązanych z aktywami lub do nałożenia szczególnych środków na emitenta tokenów powiązanych z aktywami. Artykuł 263 akapit pierwszy TFUE stanowi, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zwany dalej „Trybunałem Sprawiedliwości”) kontroluje legalność aktów EBC innych niż zalecenia lub opinie. Należy jednak przypomnieć, że do Trybunału Sprawiedliwości należy dokonanie wykładni tego przepisu w świetle treści i skutków opinii EBC.

(47)

W celu zapewnienia ochrony posiadaczy detalicznych emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni zawsze przekazywać posiadaczom takich tokenów pełne, rzetelne, jasne i niewprowadzające w błąd informacje. Dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów sporządzone w odniesieniu do tokenów powiązanych z aktywami powinny zawierać informacje na temat mechanizmu stabilizacji, polityki inwestycyjnej dotyczącej aktywów rezerwowych, rozwiązań w zakresie przechowywania aktywów rezerwowych oraz praw przysługujących posiadaczom.

(48)

Oprócz informacji zawartych w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni także na bieżąco informować posiadaczy takich tokenów. W szczególności powinni publikować na swojej stronie internetowej informacje na temat liczby tokenów powiązanych z aktywami będących w obiegu oraz wartości i struktury aktywów rezerwowych. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni również informować o wszelkich zdarzeniach, które mają lub mogą mieć znaczący wpływ na wartość tokenów powiązanych z aktywami lub na aktywa rezerwowe, niezależnie od tego, czy takie kryptoaktywa zostały dopuszczone do obrotu.

(49)

W celu zapewnienia ochrony posiadaczy detalicznych emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni zawsze działać uczciwie, rzetelnie i profesjonalnie oraz w najlepszym interesie posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni też wprowadzić jasną procedurę rozpatrywania skarg zgłaszanych przez posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami.

(50)

Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni wprowadzić politykę służącą identyfikowaniu konfliktów interesów, jakie mogą pojawić się w ich relacjach z jakimkolwiek ich akcjonariuszem lub udziałowcem niezależnie od tego, czy bezpośrednim, czy pośrednim – który posiada znaczny pakiet akcji lub znaczne udziały, lub z członkami ich organu zarządzającego, ich pracownikami, posiadaczami tokenów powiązanych z aktywami lub zewnętrznymi dostawcami usług, zapobieganiu takim konfliktom, zarządzaniu nimi i ich ujawnianiu.

(51)

Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni stosować solidne zasady zarządzania obejmujące jasną strukturę organizacyjną z dobrze określonymi, przejrzystymi i spójnymi obszarami odpowiedzialności oraz skuteczne procesy służące rozpoznawaniu ryzyka, na jakie są lub mogą oni być narażeni, zarządzaniu tym ryzykiem, monitorowaniu i zgłaszaniu tego ryzyka. Członkowie organu zarządzającego takiego emitenta powinni spełniać wymogi dotyczące kompetencji i reputacji, a w szczególności nie powinni być skazani za żadne przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ani za inne przestępstwo, które mogłoby mieć wpływ na ich dobrą opinię. Akcjonariusze lub udziałowcy – niezależnie od tego, czy są bezpośredni, czy pośredni, i czy są osobami fizycznymi, czy prawnymi –którzy posiadają znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w takich emitentach, powinni cieszyć się wystarczająco dobrą opinią, a w szczególności nie powinni być skazani za przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ani za inne przestępstwo, które mogłoby mieć wpływ na ich dobrą opinię. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni wykorzystywać zasoby proporcjonalnie do skali swojej działalności i powinni zawsze zapewniać ciągłość i regularność w działaniach. W tym celu emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni ustanowić politykę ciągłości działania, która ma na celu zapewnienie w przypadku przerwy w funkcjonowaniu ich systemów i procedur realizację ich podstawowych działań dotyczących tokenów powiązanych z aktywami. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni również posiadać silne mechanizmy kontroli wewnętrznej i skuteczne procedury zarządzania ryzykiem, a także system gwarantujący integralność i poufność otrzymywanych informacji. Obowiązki te mają na celu ochronę posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami, w szczególności posiadaczy detalicznych, bez tworzenia niepotrzebnych barier.

(52)

Emitenci tokenów powiązanych z aktywami zwykle znajdują się w centrum sieci podmiotów, które zapewniają emisję takich kryptoaktywów, ich transfer i dystrybucję na rzecz posiadaczy. W związku z tym należy nałożyć na emitentów tokenów powiązanych z aktywami wymóg, aby uzgodnili z takimi podmiotami zewnętrznymi odpowiednie warunki umowne mające na celu zapewnienie mechanizmu stabilizacji i inwestowania aktywów rezerwowych zabezpieczających wartość tokenów, zapewnienie przechowywania takich aktywów rezerwowych oraz, w stosownych przypadkach, dystrybucji publicznej tokenów powiązanych z aktywami, a także wymóg aby utrzymywali w mocy te warunki umowne.

(53)

W celu ograniczenia zagrożenia dla stabilności finansowej szerszego systemu finansowego emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni podlegać wymogom w zakresie funduszy własnych. Takie wymogi powinny być proporcjonalne do wielkości emisji tokenów powiązanych z aktywami, a w związku z tym należy je obliczyć jako wartość procentową rezerwy aktywów zabezpieczających wartość tokenów powiązanych z aktywami. Właściwe organy powinny jednak mieć możliwość zwiększenia kwoty funduszy własnych wymaganej na podstawie między innymi ewaluacji procesu oceny ryzyka i mechanizmów kontroli wewnętrznej emitenta, jakości i wahań wartości aktywów rezerwowych zabezpieczających tokeny powiązane z aktywami lub zagregowanej wartości i liczby transakcji rozliczonych w tokenach powiązanych z aktywami.

(54)

W celu zabezpieczenia odpowiedzialności względem posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni ustanowić i utrzymywać rezerwę aktywów współmierną do ryzyka objętego ich odpowiedzialnością. Rezerwa aktywów powinna być wykorzystywana na rzecz posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami wtedy, gdy emitent nie jest w stanie wypełnić swoich zobowiązań względem posiadaczy, tak jak w przypadku niewypłacalności. Rezerwa aktywów powinna być tworzona i zarządzana w taki sposób, aby objąć ryzyko rynkowe i ryzyko walutowe. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni ostrożnie zarządzać taką rezerwą aktywów, a w szczególności zapewnić, aby wartość rezerwy odpowiadała co najmniej wartości tokenów znajdujących się w obiegu oraz aby zmian w rezerwie dokonywać odpowiednio, by uniknąć negatywnego wpływu na rynki aktywów rezerwowych. W związku z tym emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni przyjąć jasne i szczegółowe polityki określające między innymi strukturę rezerwy aktywów, alokację zawartych w niej aktywów, kompleksową ocenę ryzyka związanego z aktywami rezerwowymi, procedurę emisji i wykupu tokenów powiązanych z aktywami, procedurę zwiększania i zmniejszania aktywów rezerwowych oraz, w przypadku inwestowania aktywów rezerwowych, przyjętą przez emitentów politykę inwestycyjną. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami, które są wprowadzane do obrotu zarówno w Unii, jak i w państwach trzecich, powinni zapewnić dostępność ich rezerwy aktywów na zabezpieczenie odpowiedzialności emitentów wobec posiadaczy z Unii. Wymóg utrzymywania rezerwy aktywów u firm podlegających prawu Unii powinien zatem mieć zastosowanie proporcjonalnie do odsetka tokenów powiązanych z aktywami, który ma być wprowadzany do obrotu w Unii.

(55)

Aby zapobiec ryzyku poniesienia strat, jakie niosą ze sobą tokeny powiązane z aktywami, oraz aby utrzymać wartość tych aktywów, emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni przyjąć odpowiednią politykę dotyczącą przechowywania ich aktywów rezerwowych. Polityka ta powinna gwarantować, że aktywa rezerwowe będą zawsze całkowicie oddzielone od własnych aktywów emitenta, aby aktywa rezerwowe nie były obciążone ani oddane w zastaw jako zabezpieczenie oraz aby emitent tokenów powiązanych z aktywami miał szybki dostęp do tych aktywów rezerwowych. Aktywa rezerwowe powinny, w zależności od ich charakteru, być przechowywane przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów, przez instytucję kredytową posiadającą zezwolenie na mocy dyrektywy 2013/36/UE lub przez firmę inwestycyjną posiadającą zezwolenie na mocy dyrektywy 2014/65/UE. Nie powinno to wykluczać możliwości powierzenia przechowywania aktywów rzeczowych innemu podmiotowi. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucje kredytowe lub firmy inwestycyjne, które działają w charakterze powierników aktywów rezerwowych, powinni ponosić odpowiedzialność za utratę takich aktywów rezerwowych przed emitentem lub posiadaczami tokenów powiązanych z aktywami, chyba że udowodnią, że taka utrata nastąpiła w wyniku zdarzeń zewnętrznych będących poza ich kontrolą. Należy unikać koncentracji powierników aktywów rezerwowych. W niektórych sytuacjach może to jednak nie być możliwe ze względu na brak odpowiednich rozwiązań alternatywnych. W takich przypadkach tymczasową koncentrację należy uznać za dopuszczalną.

(56)

W celu zapewnienia ochrony posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami przed spadkiem wartości aktywów zabezpieczających wartość tokenów emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni inwestować aktywa rezerwowe wyłącznie w bezpieczne aktywa o niskim ryzyku, charakteryzujące się minimalnym ryzykiem rynkowym i kredytowym oraz minimalnym ryzykiem koncentracji. Ponieważ tokeny powiązane z aktywami mogą być wykorzystywane jako środek wymiany, to emitent tokenów powiązanych z aktywami powinien osiągać wszystkie zyski lub ponosić wszystkie straty z inwestycji aktywów rezerwowych.

(57)

Posiadaczom tokenów powiązanych z aktywami powinno przysługiwać stałe prawo do żądania wykupu, tak aby emitent był zobowiązany do wykupu tokenów powiązanych z aktywami w dowolnym momencie, na żądanie posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami. Emitent tokenów powiązanych z aktywami powinien dokonać wykupu w drodze płatności w środkach pieniężnych innych niż pieniądz elektroniczny, odpowiadającej wartości rynkowej aktywów powiązanych z tokenami powiązanymi z aktywami, albo poprzez dostarczenie aktywów powiązanych z tymi tokenami. Emitent tokenów powiązanych z aktywami powinien zawsze umożliwiać posiadaczowi wykup tokenów powiązanych z aktywami w środkach pieniężnych innych niż pieniądz elektroniczny denominowanych w tej samej walucie urzędowej, którą emitent zaakceptował przy sprzedaży tokenów. Emitent powinien dostarczyć wystarczająco szczegółowe i łatwo zrozumiałe informacje na temat różnych dostępnych form wykupu.

(58)

Aby ograniczyć ryzyko wykorzystywania tokenów powiązanych z aktywami jako środka przechowywania wartości, emitenci tokenów powiązanych z aktywami i dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów– świadcząc usługi w zakresie kryptoaktywów związane z tokenami powiązanymi z aktywami – nie powinni oferować posiadaczom tokenów powiązanych z aktywami odsetek naliczanych na podstawie długości okresu posiadania tych tokenów przez takich posiadaczy.

(59)

Tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem należy uznać za znaczące, jeżeli spełniają lub prawdopodobnie spełnią określone kryteria, obejmujące dużą bazę klientów, wysoką kapitalizację rynkową lub dużą liczbę transakcji. Takie tokeny mogłyby być wykorzystywane przez dużą liczbę posiadaczy, a ich stosowanie mogłoby wiązać się ze szczególnymi wyzwaniami w zakresie stabilności finansowej, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej. Te znaczące tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem powinny zatem podlegać bardziej rygorystycznym wymogom niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, których nie uznaje się za znaczące. Emitenci znaczących tokenów powiązanych z aktywami powinni w szczególności podlegać ściślejszym wymogom kapitałowym i wymogom w zakresie interoperacyjności, a także powinni ustanowić politykę zarządzania płynnością. Odpowiedniość progów umożliwiających sklasyfikowanie tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem jako znaczącego powinna zostać poddana przeglądowi przez Komisję w ramach przeglądu stosowania niniejszego rozporządzenia. W stosownych przypadkach przeglądowi powinien towarzyszyć wniosek ustawodawczy.

(60)

Kompleksowe monitorowanie całego ekosystemu emitentów tokenów powiązanych z aktywami jest istotne dla ustalenia prawdziwej skali i wpływu takich tokenów. Aby uwzględnić wszystkie transakcje przeprowadzane w odniesieniu do danego tokena powiązanego z aktywami, monitorowanie takich tokenów obejmuje monitorowanie wszystkich rozliczanych transakcji, niezależnie od tego, czy rozlicza się je w rozproszonym rejestrze („on-chain”) czy poza rozproszonym rejestrem („off-chain”), w tym transakcje między klientami tego samego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów.

(61)

Szczególnie ważne jest oszacowanie transakcji rozliczanych za pomocą tokenów powiązanych z aktywami skojarzonych z zastosowaniami jako środka wymiany w obszarze jednej waluty, mianowicie transakcji powiązanych ze spłatą długów, w tym w kontekście transakcji z akceptantami. Transakcje te nie powinny obejmować transakcji powiązanych z funkcjami i usługami inwestycyjnymi, takimi jak wymiana na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa, chyba że istnieją dowody na to, że dany token powiązany z aktywami wykorzystywany jest do rozrachunku transakcji na innych kryptoaktywach. Zastosowanie do rozrachunku transakcji na innych kryptoaktywach miałoby miejsce w przypadkach, gdy transakcja dotycząca dwóch składników kryptoaktywów, które nie są tokenami powiązanymi z aktywami, jest rozliczana w tokenach powiązanych z aktywami. Ponadto w przypadku gdy tokeny powiązane z aktywami są powszechnie stosowane jako środek wymiany w obszarze jednej waluty, emitenci powinni być zobowiązani do ograniczenia zasięgu działalności. Token powiązany z aktywami należy uznać za powszechnie stosowany jako środek wymiany, jeżeli średnia dzienna liczba i średnia łączna dzienna wartość transakcji powiązanych z zastosowaniami tokena jako środka wymiany w obszarze jednej waluty wynoszą więcej niż, odpowiednio, 1 milion transakcji i 200 000 000 EUR.

(62)

Jeżeli tokeny powiązane z aktywami stanowią poważne zagrożenie dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, mechanizmu transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej, banki centralne powinny mieć możliwość zwrócenia się do właściwego organu o cofnięcie zezwolenia udzielonego emitentowi tych tokenów powiązanych z aktywami. W przypadku, gdy tokeny powiązane z aktywami stanowią zagrożenie dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, mechanizmu transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej, banki centralne powinny móc zażądać od właściwego organu ograniczenia liczby tych tokenów powiązanych z aktywami, które mają zostać wyemitowane, lub wprowadzenia minimalnej kwoty nominalnej.

(63)

Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla przepisów krajowych regulujących korzystanie z walut krajowych i zagranicznych w operacjach między rezydentami, przyjętych przez państwa członkowskie spoza strefy euro w ramach wykonywania ich prerogatywy w zakresie suwerenności monetarnej.

(64)

Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni przygotować plan naprawy przewidujący środki, jakie ma podjąć emitent, by ponownie zapewnić zgodność z wymogami mającymi zastosowanie do rezerwy aktywów, w tym w przypadkach gdy realizacja zleceń wykupu tymczasowo zakłóca równowagę rezerwy aktywów. Właściwy organ powinien mieć prawo tymczasowo zawiesić wykup tokenów powiązanych z aktywami, aby chronić interesy posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami i stabilność finansową.

(65)

Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni dysponować planem uporządkowanego wykupu tokenów, aby zapewnić ochronę praw posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami w przypadku, gdy emitenci nie są w stanie wypełnić swoich obowiązków, w tym w razie zaprzestania emisji tokenów powiązanych z aktywami. Jeżeli emitent tokenów powiązanych z aktywami jest instytucją kredytową lub podmiotem objętym zakresem stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE (18), właściwy organ powinien skonsultować się z odpowiednim organem ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Temu organowi ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji należy zezwolić na przeanalizowanie planu wykupu w celu zidentyfikowania wszelkich jego elementów, które mogłyby negatywnie wpłynąć na możliwość przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji emitenta, strategię restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji emitenta lub wszelkie działania przewidziane w planie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji emitenta, oraz na przedstawienie właściwemu organowi zaleceń w odniesieniu do tych kwestii. Organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinien mieć przy tym również możliwość rozważenia, czy konieczne są jakiekolwiek zmiany w planie lub strategii restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zgodnie z przepisami dyrektywy 2014/59/UE i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 (19), stosownie do przypadku. Taka analiza ze strony organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji nie powinna mieć wpływu na uprawnienia organu nadzoru ostrożnościowego ani, w stosownych przypadkach, organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji do podejmowania środków w zakresie zapobiegania kryzysom lub środków w zakresie zarządzania kryzysowego.

(66)

Emitenci tokenów będących e-pieniądzem powinni posiadać zezwolenie albo jako instytucja kredytowa na podstawie dyrektywy 2013/36/UE, albo jako instytucja pieniądza elektronicznego na podstawie dyrektywy 2009/110/WE. Tokeny będące e-pieniądzem należy uznać za „pieniądz elektroniczny”, zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2009/110/WE, a ich emitenci powinni, o ile w niniejszym rozporządzeniu nie określono inaczej, spełniać określone w dyrektywie 2009/110/WE odpowiednie wymogi dotyczące podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością, a także wymogi dotyczące emisji i możliwości wykupu tokenów będących e-pieniądzem. Emitenci tokenów będących e-pieniądzem powinni sporządzić dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa i przekazać go swojemu właściwemu organowi. Wyłączenia z tytułu ograniczonej sieci, dotyczące niektórych transakcji dokonywanych przez dostawców sieci łączności elektronicznej oraz dotyczące instytucji pieniądza elektronicznego emitujących jedynie ograniczoną maksymalną ilość pieniądza elektronicznego, oparte na fakultatywnych wyłączeniach określonych w dyrektywie 2009/110/WE, powinny mieć również zastosowanie do tokenów będących e-pieniądzem. Emitenci tokenów będących e-pieniądzem powinni jednak wciąż być zobowiązani do sporządzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa w celu poinformowania nabywców o cechach tokenów będących e-pieniądzem oraz o związanym z nimi ryzykiem, jak również do zgłoszenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywów właściwemu organowi przed jego publikacją.

(67)

Posiadaczom tokenów będących e-pieniądzem należy zapewnić możliwość roszczeń wobec emitenta tokenów będących e-pieniądzem. Posiadaczom tokenów będących e-pieniądzem powinno zawsze przysługiwać prawo do żądania wykupu w środkach pieniężnych – denominowanych w walucie urzędowej powiązanej z danym tokenem będącym e-pieniądzem – według wartości nominalnej. Przepisy dyrektywy 2009/110/WE dotyczące możliwości pobrania opłaty z tytułu wykupu nie mają zastosowania w kontekście tokenów będących e-pieniądzem.

(68)

Aby ograniczyć ryzyko wykorzystywania tokenów będących e-pieniądzem jako środka przechowywania wartości, emitenci tokenów będących e-pieniądzem i dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, gdy świadczą usługi w zakresie kryptoaktywów związane z tokenami będącymi e-pieniądzem, nie powinni oferować posiadaczom tokenów będących e-pieniądzem odsetek, w tym odsetek, które nie są powiązane z długością okresu posiadania tych tokenów przez takich posiadaczy.

(69)

Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządzony przez emitenta tokenów będących e-pieniądzem powinien zawierać wszystkie informacje na temat tego emitenta oraz oferty tokenów będących e-pieniądzem lub ich dopuszczenia do obrotu, które są niezbędne do umożliwienia potencjalnym nabywcom podjęcia świadomej decyzji o nabyciu oraz zrozumienia ryzyka, z jakim wiąże się dana oferta tokenów będących e-pieniądzem. Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa powinien również wyraźnie odnosić się do prawa posiadaczy tokenów będących e-pieniądzem do żądania wykupu ich tokenów będących e-pieniądzem w zamian za środki pieniężne denominowane w walucie urzędowej, z którą są powiązane tokeny będące e-pieniądzem, według wartości nominalnej i w dowolnym momencie.

(70)

Aby uniknąć ryzyka walutowego, w przypadku gdy emitent tokenów będących e-pieniądzem inwestuje środki pieniężne otrzymane w zamian za tokeny będące e-pieniądzem, środki te należy inwestować w aktywa denominowane w tej samej walucie co waluta urzędowa powiązana z danymi tokenami będącymi e-pieniądzem.

(71)

Znaczące tokeny będące e-pieniądzem mogą stwarzać większe zagrożenie dla stabilności finansowej niż tokeny będące e-pieniądzem, które nie są znaczące, i tradycyjny pieniądz elektroniczny. Emitenci znaczących tokenów będących e-pieniądzem, którzy są instytucjami pieniądza elektronicznego, powinni zatem podlegać dodatkowym wymogom. Tacy emitenci znaczących tokenów będących e-pieniądzem powinni w szczególności podlegać ściślejszym wymogom kapitałowym niż emitenci innych tokenów będących e-pieniądzem, podlegać wymogom w zakresie interoperacyjności, a także ustanowić politykę zarządzania płynnością. Powinny one również spełniać niektóre z tych samych wymogów, które mają zastosowanie do emitentów tokenów powiązanych z aktywami w odniesieniu do rezerwy aktywów, na przykład wymogi w odniesieniu do przechowywania i inwestowania rezerwy aktywów. Te wymogi dotyczące emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem powinny mieć zastosowanie zamiast art. 5 i 7 dyrektywy 2009/110/WE. Ponieważ te przepisy dyrektywy 2009/110/WE nie mają zastosowania do instytucji kredytowych emitujących e-pieniądz, dodatkowe wymogi dotyczące znaczących tokenów będących e-pieniądzem określone w niniejszym rozporządzeniu także nie powinny mieć zastosowania.

(72)

Emitenci tokenów będących e-pieniądzem powinni opracować plan naprawy i plan wykupu w celu zapewnienia ochrony praw posiadaczy tokenów będących e-pieniądzem, w przypadku gdy emitenci nie są w stanie wywiązywać się ze swoich zobowiązań.

(73)

W większości państw członkowskich świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów nie jest jeszcze regulowane pomimo potencjalnych ryzyk, jakie stwarzają one dla ochrony inwestorów, integralności rynku i stabilności finansowej. Aby zapobiec takim ryzykom, niniejsze rozporządzenie ustanawia wymogi operacyjne, organizacyjne i ostrożnościowe na poziomie Unii mające zastosowanie do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.

(74)

Aby umożliwić skuteczny nadzór i wyeliminować możliwość unikania lub obchodzenia nadzoru, usługi w zakresie kryptoaktywów powinny być świadczone wyłącznie przez osoby prawne posiadające siedzibę statutową w państwie członkowskim, w którym prowadzą istotną działalność gospodarczą, w tym świadczą usługi w zakresie kryptoaktywów. Przedsiębiorstwom niebędącym osobami prawnymi, takim jak spółki osobowe, należy również pod pewnymi warunkami zezwolić na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów. Istotne jest, aby dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów skutecznie zarządzali swoją działalnością w Unii, tak by uniknąć osłabienia skutecznego nadzoru ostrożnościowego i zapewnić egzekwowanie wymogów przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu mających na celu zapewnienie ochrony inwestorów, integralności rynku i stabilności finansowej. Zasadniczym elementem takiego nadzoru powinny być regularne bliskie bezpośrednie kontakty między organami nadzoru a odpowiedzialnym kierownictwem dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Dlatego miejsce faktycznego zarządu dostawców usług w zakresie kryptoaktywów powinno znajdować się w Unii, a co najmniej jeden z dyrektorów powinien mieć miejsce zamieszkania w Unii. Miejsce faktycznego zarządu oznacza miejsce, w którym podejmowane są najważniejsze decyzje zarządcze i handlowe niezbędne do prowadzenia działalności.

(75)

Niniejsze rozporządzenie nie powinno wpływać na możliwość korzystania przez osoby mające siedzibę w Unii, z ich własnej inicjatywy, z usług w zakresie kryptoaktywów świadczonych przez firmy z państw trzecich. W przypadku gdy firma z państwa trzeciego świadczy usługi w zakresie kryptoaktywów z inicjatywy osoby mającej siedzibę w Unii, usługi w zakresie kryptoaktywów nie powinny być uznawane za świadczone na terytorium Unii. W przypadku gdy firma z państwa trzeciego prowadzi akwizycję wśród klientów lub potencjalnych klientów w Unii lub promuje bądź reklamuje usługi lub działalność w zakresie kryptoaktywów w Unii, jego usługi nie powinny być uznawane za usługi w zakresie kryptoaktywów świadczone z własnej inicjatywy klienta. W takim przypadku należy udzielić firmie z państwa trzeciego zezwolenia na działanie jako dostawca usług w zakresie kryptoaktywów.

(76)

Biorąc pod uwagę dotychczas stosunkowo niewielką skalę działalności dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, uprawnienie do udzielania zezwolenia i nadzorowania takich dostawców usług należy przyznać właściwym organom krajowym. Udzielenie, odmowa udzielenia lub cofnięcie zezwolenia na działanie jako dostawca usługi w zakresie kryptoaktywów powinno leżeć w gestii właściwego organu państwa członkowskiego, w którym odnośny podmiot ma swoją siedzibę statutową. W przypadku udzielenia zezwolenia należy w nim wskazać usługi w zakresie kryptoaktywów, w odniesieniu do których udziela się zezwolenia dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, a zezwolenie to powinno być ważne w całej Unii.

(77)

Aby zapewnić stałą ochronę systemu finansowego Unii przed ryzykiem prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, konieczne jest zapewnienie, aby dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów przeprowadzali wzmożone kontrole operacji finansowych z udziałem klientów i instytucji finansowych z państw trzecich wymienionych jako państwa trzecie wysokiego ryzyka, ponieważ są to jurysdykcje mające strategiczne braki w ich krajowych systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które to braki stwarzają znaczące zagrożenia dla systemu finansowego Unii o których mowa w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 (20).

(78)

Niektóre firmy podlegające unijnym aktom ustawodawczym dotyczącym usług finansowych powinny mieć możliwość świadczenia wszystkich lub niektórych usług w zakresie kryptoaktywów bez konieczności uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów na mocy niniejszego rozporządzenia, jeżeli przekażą właściwym organom określone informacje przed rozpoczęciem świadczenia tych usług. W takich przypadkach firmy te należy uznać za dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, a odpowiednie uprawnienia administracyjne przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, w tym uprawnienie do zawieszenia lub zakazania niektórych usług w zakresie kryptoaktywów, powinny mieć do nich zastosowanie. Firmy te powinny podlegać wszystkim wymogom mającym zastosowanie do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów na mocy niniejszego rozporządzenia, z wyjątkiem wymogów dotyczących zezwoleń, wymogów w zakresie funduszy własnych i procedury zatwierdzania w odniesieniu do akcjonariuszy lub udziałowców posiadających znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały, ponieważ kwestie te są objęte odpowiednimi aktami ustawodawczymi Unii, na mocy których firmy te uzyskały zezwolenie. Procedura powiadamiania dla instytucji kredytowych zamierzających świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów na podstawie niniejszego rozporządzenia powinna pozostawać bez uszczerbku dla przepisów prawa krajowego transponujących dyrektywę 2013/36/UE, które określają procedury udzielania instytucjom kredytowym zezwolenia na świadczenie usług wymienionych w załączniku I do tej dyrektywy.

(79)

W celu zapewnienia ochrony konsumentów, integralności rynku i stabilności finansowej dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni zawsze działać uczciwie, rzetelnie i profesjonalnie oraz w najlepszym interesie swoich klientów. Usługi w zakresie kryptoaktywów należy uznać za „usługi finansowe” zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2002/65/WE, jeżeli spełniają one kryteria określone w tej dyrektywie. W przypadku gdy usługi te są sprzedawane na odległość, umowy między dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów a konsumentami powinny także podlegać dyrektywie 2002/65/WE, chyba że niniejsze rozporządzenie wyraźnie stanowi inaczej. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni przekazywać swoim klientom pełne, rzetelne, jasne i niewprowadzające w błąd informacje oraz ostrzegać ich o ryzyku związanym z kryptoaktywami. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni opublikować swoje polityki cenowe, ustanowić procedurę rozpatrywania skarg i przyjąć solidną politykę służącą identyfikowaniu i ujawnianiu konfliktów interesów oraz zapobieganiu takim konfliktom i zarządzaniu nimi.

(80)

Aby zapewnić ochronę konsumentów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy uzyskali zezwolenie na podstawie niniejszego rozporządzenia, powinni spełniać pewne wymogi ostrożnościowe. Te wymogi ostrożnościowe należy określić w formie stałej kwoty lub proporcjonalnie do stałych kosztów pośrednich poniesionych przez dostawców usług w zakresie kryptoaktywów w poprzednim roku, w zależności od rodzaju świadczonej usługi.

(81)

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni podlegać surowym wymogom organizacyjnym. Członkowie organu zarządzającego dostawców usług w zakresie kryptoaktywów powinni spełniać wymogi dotyczące kompetencji i reputacji, a w szczególności nie powinni być skazani za żadne przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ani za inne przestępstwo, które mogłoby mieć wpływ na ich dobrą opinię. Akcjonariusze lub udziałowcy – niezależnie od tego, czy są bezpośredni, czy pośredni, i czy są osobami fizycznymi, czy prawnymi – którzy posiadają znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w dostawcach usług w zakresie kryptoaktywów, powinni cieszyć się wystarczająco dobrą opinią, a w szczególności nie powinni być skazani za przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ani za inne przestępstwo, które mogłoby mieć wpływ na ich dobrą opinię. Ponadto w przypadku, gdy wpływ wywierany przez akcjonariuszy lub udziałowców posiadających znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w dostawcach usług w zakresie kryptoaktywów może mieć negatywne skutki dla prawidłowego i ostrożnego zarządzania dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów, biorąc pod uwagę między innymi ich wcześniejszą działalność, ryzyko ich zaangażowania w nielegalną działalność bądź wpływ lub kontrolę ze strony rządu państwa trzeciego, właściwe organy powinny być uprawnione do zapobiegania tym ryzykom. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni zatrudniać członków organu zarządzającego i pracowników o odpowiedniej wiedzy, umiejętnościach i doświadczeniu, a także powinni podejmować wszystkie rozsądne działania przy pełnieniu swoich funkcji, w tym poprzez przygotowanie planu ciągłości działania. Powinni oni wprowadzić skuteczne mechanizmy kontroli wewnętrznej i oceny ryzyka, a także odpowiednie systemy i procedury zapewniające integralność i poufność otrzymywanych informacji. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni wprowadzić odpowiednie uzgodnienia dotyczące dokumentowania wszystkich oferowanych przez nich transakcji, zleceń i usług związanych ze świadczonymi przez nich usługami w zakresie kryptoaktywów. Powinni także wprowadzić systemy wykrywania potencjalnych nadużyć na rynku popełnianych przez klientów.

(82)

W celu zapewnienia ochrony swoich klientów dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni wprowadzić odpowiednie uzgodnienia dotyczące zabezpieczenia praw własności klientów do posiadanych przez nich pakietów kryptoaktywów. W przypadku gdy model biznesowy wymaga, aby dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów przechowywali należące do ich klientów środki pieniężne zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie (UE) 2015/2366 w postaci banknotów, monet, zapisów księgowych lub pieniądza elektronicznego, wówczas dostawcy ci powinni przekazać te środki pieniężne instytucji kredytowej lub bankowi centralnemu, jeżeli dostępne jest konto w banku centralnym. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni być uprawnieni do dokonywania transakcji płatniczych w związku ze świadczonymi przez siebie usługami w zakresie kryptoaktywów tylko pod warunkiem że uzyskali zezwolenie jako instytucja płatnicza zgodnie z tą dyrektywą.

(83)

W zależności od świadczonych usług i ze względu na szczególne ryzyko, jakie niosą ze sobą te rodzaje usług, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni podlegać szczególnym wymogom w zakresie tych usług. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów zapewniający przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów powinni zawrzeć ze swoimi klientami umowę zawierającą określone obowiązkowe postanowienia, a także powinni ustanowić i wdrożyć politykę przechowywania, która musi być udostępniana klientom – w formacie elektronicznym – na ich wniosek. W takiej umowie należy określić między innymi charakter świadczonej usługi, która może obejmować przechowywanie kryptoaktywów należących do klientów lub dysponowanie środkami dostępu do takich kryptoaktywów, w którym to przypadku klient może zachować kontrolę nad przechowywanymi kryptoaktywami. Kryptoaktywa lub środki dostępu do nich można również przekazać pod pełną kontrolę dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy przechowują kryptoaktywa należące do klientów lub dysponują środkami dostępu do takich kryptoaktywów, powinni zapewnić, aby te kryptoaktywa nie były wykorzystywane do ich własnych celów. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni zapewnić, aby wszystkie posiadane kryptoaktywa były zawsze wolne od obciążeń. Tacy dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni też ponosić odpowiedzialność za wszelkie straty wynikające z incydentów związanych z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (ICT), w tym incydentów spowodowanych cyberatakami, kradzieżą lub jakąkolwiek awarią. Dostawcy sprzętu lub oprogramowania dla portfeli niepowierniczych nie powinni być objęci zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia.

(84)

Aby zapewnić sprawne funkcjonowanie rynku kryptoaktywów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów prowadzący platformę obrotu kryptoaktywami powinni stosować szczegółowe przepisy operacyjne, zapewnić odpowiednią odporność swoich systemów i procedur, powinni podlegać wymogom w zakresie przejrzystości przedtransakcyjnej i posttransakcyjnej dostosowanym do rynku kryptoaktywów oraz powinni ustanowić przejrzyste, niedyskryminacyjne i oparte na obiektywnych kryteriach zasady regulujące dostęp do ich platform. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów prowadzący platformę obrotu kryptoaktywami powinni także posiadać przejrzystą strukturę opłat za świadczone usługi, aby uniknąć składania zamówień, które mogłyby przyczynić się do nadużyć na rynku lub zakłóceń obrotu. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów prowadzący platformę obrotu kryptoaktywami powinni mieć możliwość prowadzenia rozrachunku transakcji zrealizowanych na platformach obrotu on-chain i off-chain i powinni zapewniać terminowy rozrachunek. Rozrachunek transakcji powinien być inicjowany w ciągu 24 godzin od realizacji transakcji na platformie obrotu. W przypadku rozrachunku off-chain rozrachunek powinien rozpocząć się tego samego dnia roboczego, natomiast w przypadku rozrachunku on-chain rozrachunek może trwać dłużej, ponieważ nie jest kontrolowany przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów prowadzącego platformę obrotu.

(85)

W celu zapewnienia ochrony konsumentów dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą wymianę kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa z wykorzystaniem własnego kapitału, powinni ustanowić niedyskryminacyjną politykę handlową. Powinni publikować gwarantowane kwotowania albo metody, które wykorzystują do ustalania ceny kryptoaktywów, które chcą wymienić; powinni także publikować wszelkie limity, które zamierzają nałożyć na kwotę podlegającą wymianie. Powinni też podlegać wymogom w zakresie przejrzystości posttransakcyjnej.

(86)

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wykonują zlecenia dotyczące kryptoaktywów w imieniu klientów, powinni ustanowić politykę wykonywania zleceń, a ich celem zawsze powinno być osiągnięcie możliwie najlepszych wyników dla ich klientów, w tym w przypadkach, gdy działają jako kontrahent klienta. Powinni podjąć wszystkie niezbędne działania, aby uniknąć niewłaściwego wykorzystania informacji dotyczących zleceń klientów przez swoich pracowników. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy otrzymują zlecenia i przekazują je do innych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, powinni wdrożyć procedury szybkiego i odpowiedniego przesyłania takich zleceń. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów nie powinni otrzymywać żadnych korzyści pieniężnych lub niepieniężnych za przekazywanie takich zleceń do jakiejkolwiek konkretnej platformy obrotu kryptoaktywami lub do jakiegokolwiek innego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów. Powinni oni monitorować skuteczność swoich uzgodnień dotyczących wykonywania zleceń i polityki wykonywania zleceń, oceniając, czy systemy wykonywania zleceń ujęte w polityce wykonywania zleceń uzyskują możliwie najlepszy dla klienta wynik oraz czy konieczne jest wprowadzenie zmian do uzgodnień dotyczących wykonywania zleceń, oraz powinni powiadamiać klientów, z którymi łączą ich bieżące relacje, o wszelkich istotnych zmianach w uzgodnieniach dotyczących wykonywania zleceń lub polityce wykonywania zleceń.

(87)

Jeżeli dostawca usług w zakresie kryptoaktywów wykonujący zlecenia dotyczące kryptoaktywów w imieniu klientów jest kontrahentem klienta, mogą istnieć podobieństwa do usług wymiany kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa. Jednak w przypadku wymiany kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa cena za takie wymiany jest swobodnie ustalana przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów jak w przypadku wymiany walut. Natomiast w przypadku wykonywania zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów dostawca usług w zakresie kryptoaktywów powinien zawsze zapewniać osiągnięcie możliwie najlepszych wyników dla swojego klienta, w tym w przypadkach, gdy działa jako kontrahent klienta, zgodnie z polityką najlepszego wykonywania zleceń. Wymiana kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa dokonywana przez emitenta lub oferującego nie powinna być usługą w zakresie kryptoaktywów.

(88)

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy dokonują plasowania kryptoaktywów dla potencjalnych posiadaczy, powinni przed zawarciem umowy przekazywać takim osobom informacje na temat tego, w jaki sposób zamierzają wykonywać tę usługę. W celu zapewnienia ochrony ich klientów dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy posiadają zezwolenie na plasowanie kryptoaktywów, powinni wprowadzić szczegółowe i odpowiednie procedury, by zapobiegać konfliktom interesów, monitorować je, zarządzać nimi i je ujawniać w przypadku, gdy konflikty te wynikają z kierowania plasowania kryptoaktywów do własnych klientów oraz z faktu, że proponowana cena plasowania kryptoaktywów została zawyżona lub zaniżona. Plasowania kryptoaktywów w imieniu oferującego nie należy uznawać za odrębną ofertę.

(89)

Aby zapewnić ochronę konsumentów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczą usługi doradztwa w zakresie kryptoaktywów na wniosek klienta lub z własnej inicjatywy lub którzy świadczą usługi zarządzania portfelami kryptoaktywów, powinni ocenić, czy te usługi w zakresie kryptoaktywów lub te kryptoaktywa są odpowiednie dla klientów, mając na względzie ich doświadczenie, wiedzę, cele i zdolność do ponoszenia strat. W przypadku gdy klienci nie przekażą dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów informacji na temat swojego doświadczenia, swojej wiedzy, swoich celów i swojej zdolności do ponoszenia strat lub gdy jest oczywiste, że dane kryptoaktywa nie są odpowiednie dla tych klientów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów nie powinni polecać tym klientom takich usług w zakresie kryptoaktywów ani takich kryptoaktywów, ani też nie powinni rozpoczynać świadczenia usługi zarządzania portfelem kryptoaktywów. Świadcząc doradztwo w zakresie kryptoaktywów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni dostarczać klientom sprawozdanie, które powinno zawierać ocenę odpowiedniości precyzującą udzielane porady oraz sposób, w jaki porady te odpowiadają preferencjom i celom klientów. Świadcząc usługi zarządzania portfelami kryptoaktywów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni przedstawiać swoim klientom okresowe oświadczenia, które powinny obejmować przegląd ich działalności i wyników portfela, a także zaktualizowane oświadczenie dotyczące oceny odpowiedniości.

(90)

Niektóre usługi w zakresie kryptoaktywów, w szczególności zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów, plasowanie kryptoaktywów oraz usługi transferu dla kryptoaktywów w imieniu klientów mogą pokrywać się z usługami płatniczymi zdefiniowanymi w dyrektywie (UE) 2015/2366.

(91)

Narzędzia udostępniane klientom przez emitentów pieniądza elektronicznego w celu zarządzania tokenem będącym e-pieniądzem mogą nie odróżniać się od działalności w zakresie świadczenia usług przechowywania i administrowania regulowanych niniejszym rozporządzeniem. W związku z tym instytucje pieniądza elektronicznego powinny mieć możliwość świadczenia usług przechowywania bez uprzedniego uzyskania zezwolenia na mocy niniejszego rozporządzenia w celu świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów, lecz wyłącznie w odniesieniu do emitowanych przez nie tokenów będących e-pieniądzem.

(92)

Działalność tradycyjnych dystrybutorów pieniądza elektronicznego, a mianowicie dystrybucja pieniądza elektronicznego w imieniu emitentów, stanowiłaby działalność polegającą na plasowaniu kryptoaktywów do celów niniejszego rozporządzenia. Osoby fizyczne lub prawne, którym zezwolono na dystrybucję pieniądza elektronicznego na mocy dyrektywy 2009/110/WE, powinny jednak również mieć możliwość dystrybucji tokenów będących e-pieniądzem w imieniu emitentów tokenów będących e-pieniądzem bez konieczności uzyskania uprzedniego zezwolenia na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów na podstawie niniejszego rozporządzenia. Tacy dystrybutorzy powinni w związku z tym być zwolnieni z wymogu ubiegania się o uzyskanie zezwolenia jako dostawca usług w zakresie kryptoaktywów do celów działalności polegającej na plasowaniu kryptoaktywów.

(93)

Dostawca usług transferu kryptoaktywów powinien być podmiotem zapewniającym transfer kryptoaktywów w imieniu klienta z jednego adresu lub rachunku rozproszonego rejestru do innego. Taka usługa transferu nie powinna obejmować podmiotów zatwierdzających, węzłów ani górników, którzy mogą być częścią procesu zatwierdzania transakcji i aktualizacji stanu rozproszonego rejestru. Wielu dostawców usług w zakresie kryptoaktywów oferuje również pewne usługi transferu kryptoaktywów w ramach, na przykład, usługi zapewniania przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów, wymiany kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa lub wykonywania zleceń dotyczących kryptoaktywów w imieniu klientów. W zależności od konkretnych cech usług związanych z transferem tokenów będących e-pieniądzem usługi takie mogą być objęte zakresem definicji usług płatniczych zawartej w dyrektywie (UE) 2015/2366. W takich przypadkach transferów powinien dokonywać podmiot posiadający zezwolenie na świadczenie usług płatniczych zgodnie z tą dyrektywą.

(94)

Niniejsze rozporządzenie nie powinno dotyczyć udzielania i zaciągania pożyczek w kryptoaktywach, w tym w tokenach będących e-pieniądzem, i w związku z tym nie powinno stanowić uszczerbku dla mającego zastosowanie prawa krajowego. Należy dokładniej ocenić wykonalność i konieczność uregulowania takiej działalności.

(95)

Ważne jest, aby zapewnić zaufanie do rynku kryptoaktywów oraz integralność rynku. W związku z tym niezbędne jest określenie przepisów zapobiegających nadużyciom na rynku związanym z kryptoaktywami dopuszczonymi do obrotu. Ponieważ jednak emitentami kryptoaktywów i dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów często są MŚP, stosowanie do nich wszystkich przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 (21) byłoby nieproporcjonalne. W związku z tym należy koniecznie ustanowić przepisy szczegółowe zakazujące niektórych zachowań, które mogą podważyć zaufanie użytkowników do rynków kryptoaktywów i zaburzyć integralność tych rynków, takich jak wykorzystywanie informacji poufnych, bezprawne ujawnianie informacji poufnych i manipulacje na rynku związane z kryptoaktywami. Takie dostosowane do potrzeb przepisy dotyczące nadużyć na rynku popełnianych w związku z kryptoaktywami powinny mieć zastosowanie również do dopuszczania kryptoaktywów do obrotu.

(96)

Należy zwiększyć pewność prawa dla uczestników rynków kryptoaktywów poprzez określenie cech dwóch elementów niezbędnych do zdefiniowania informacji poufnych, a mianowicie dokładnego charakteru tych informacji i znaczenia ich potencjalnego wpływu na ceny kryptoaktywów. Elementy te należy również rozważyć, by zapobiec nadużyciom na rynku w kontekście rynków kryptoaktywów i ich funkcjonowania, biorąc pod uwagę na przykład korzystanie z mediów społecznościowych, stosowanie inteligentnych umów do realizacji zleceń oraz koncentrację pul wydobywczych.

(97)

Instrumenty pochodne, które kwalifikują się jako instrumenty finansowe na mocy dyrektywy 2014/65/UE i których aktywem bazowym jest kryptoaktywo, podlegają przepisom rozporządzenia (UE) nr 596/2014, jeżeli są przedmiotem obrotu na rynku regulowanym, wielostronnej platformie obrotu lub zorganizowanej platformie obrotu. Kryptoaktywa objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia, które są aktywami bazowymi tych instrumentów pochodnych, powinny podlegać przepisom niniejszego rozporządzenia dotyczącym nadużyć na rynku.

(98)

Właściwe organy powinny też posiadać wystarczające uprawnienia do nadzorowania emisji, publicznego oferowania oraz dopuszczania do obrotu kryptoaktywów, w tym tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem, a także do nadzorowania dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Uprawnienia te powinny obejmować uprawnienie do zawieszenia lub zakazania oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu kryptoaktywów lub świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów, a także do prowadzenia dochodzeń w sprawie naruszeń przepisów dotyczących nadużyć na rynku. Emitenci kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem nie powinni być objęci nadzorem na mocy niniejszego rozporządzenia w przypadku, gdy emitent nie jest oferującym ani osobą ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu.

(99)

Właściwe organy powinny też być uprawnione do nakładania kar na emitentów, oferujących i osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów, w tym tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem, i na dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Określając rodzaj i wysokość kary administracyjnej lub innego środka administracyjnego, właściwe organy powinny brać pod uwagę wszystkie istotne okoliczności, w tym wagę i czas trwania naruszenia oraz to, czy zostało ono popełnione umyślnie.

(100)

Biorąc pod uwagę transgraniczny charakter rynków kryptoaktywów, właściwe organy powinny współpracować ze sobą w celu wykrywania wszelkich naruszeń niniejszego rozporządzenia oraz w celu odstraszania od popełniania takich naruszeń.

(101)

Aby zwiększyć przejrzystość w odniesieniu do kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, ESMA powinien ustanowić rejestr dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów, emitentów tokenów powiązanych z aktywami, emitentów tokenów będących e-pieniądzem i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.

(102)

Znaczące tokeny powiązane z aktywami mogą być wykorzystywane jako środek wymiany oraz w celu realizacji dużych wolumenów transakcji płatniczych. Ponieważ takie duże wolumeny mogą stwarzać szczególne ryzyko dla kanałów transmisji polityki pieniężnej i suwerenności monetarnej, należy powierzyć EUNB zadanie sprawowania nadzoru nad emitentami tokenów powiązanych z aktywami po sklasyfikowaniu takich tokenów jako znaczące. Powierzenie tego zadania powinno uwzględniać bardzo szczególny charakter ryzyka stwarzanego przez tokeny powiązane z aktywami i nie powinno stanowić precedensu dla żadnych innych aktów ustawodawczych Unii dotyczących usług finansowych.

(103)

Nadzór nad emitentami tokenów będących e-pieniądzem powinny sprawować właściwe organy odpowiedzialne za nadzór na podstawie dyrektywy 2009/110/WE. Biorąc jednak pod uwagę możliwe powszechne korzystanie ze znaczących tokenów będących e-pieniądzem jako ze środka płatniczego oraz zagrożenia, jakie tokeny te mogą stwarzać dla stabilności finansowej, niezbędne jest zapewnienie podwójnego nadzoru nad emitentami znaczących tokenów będących e-pieniądzem zarówno przez właściwe organy jak i przez EUNB. EUNB powinien nadzorować spełnianie przez emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem dodatkowych szczegółowych wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do takich tokenów. Ponieważ dodatkowe szczegółowe wymogi powinny mieć zastosowanie wyłącznie do instytucji pieniądza elektronicznego emitujących znaczące tokeny będące e-pieniądzem, instytucje kredytowe emitujące znaczące tokeny będące e-pieniądzem, do których takie wymogi nie mają zastosowania, powinny pozostać nadzorowane przez ich odpowiednie właściwe organy. Podwójny nadzór powinien uwzględniać bardzo szczególny charakter ryzyka stwarzanego przez tokeny będące e-pieniądzem i nie powinien stanowić precedensu dla żadnych innych aktów ustawodawczych Unii dotyczących usług finansowych.

(104)

Znaczące tokeny będące e-pieniądzem denominowane w walucie urzędowej państwa członkowskiego innej niż euro, które są wykorzystywane jako środek wymiany i do rozrachunku dużych wolumenów transakcji płatniczych, mogą – chociaż jest to mało prawdopodobne – stwarzać szczególne ryzyko dla suwerenności monetarnej państwa członkowskiego, w którego walucie są denominowane. W przypadku gdy co najmniej 80 % posiadaczy znaczących tokenów będących e-pieniądzem i wolumenu transakcji w tych tokenach jest skoncentrowane w państwie członkowskim pochodzenia, uprawnień nadzorczych nie należy przenosić na EUNB.

(105)

EUNB powinien ustanowić kolegium organów nadzoru dla każdego emitenta znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem. Emitenci znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem zwykle znajdują się w centrum sieci podmiotów, które zapewniają emisje takich kryptoaktywów, ich transfer i dystrybucję, dlatego członkami kolegium organów nadzoru dla każdego emitenta powinny być między innymi właściwe organy najistotniejszych platform obrotu kryptoaktywami, jeżeli znaczące tokeny powiązane z aktywami i znaczące tokeny będące e-pieniądzem są dopuszczone do obrotu, oraz właściwe organy najistotniejszych podmiotów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniają przechowywanie znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem w imieniu ich posiadaczy i administrowanie takimi tokenami. Kolegium organów nadzoru dla emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem powinno ułatwiać współpracę i wymianę informacji między jego członkami i powinno wydawać niewiążące opinie między innymi na temat zmian w zakresie zezwoleń dla takich emitentów lub środków nadzorczych dotyczących takich emitentów.

(106)

Aby sprawować nadzór nad emitentami znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem, EUNB powinien mieć uprawnienia między innymi do przeprowadzania kontroli na miejscu, wprowadzania środków nadzorczych i nakładania kar pieniężnych.

(107)

W celu pokrycia swoich kosztów, w tym kosztów pośrednich, EUNB powinien pobierać opłaty od emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami oraz znaczących tokenów będących e-pieniądzem. W przypadku emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami opłata ta powinna być proporcjonalna do wielkości ich rezerwy aktywów. W przypadku emitentów tokenów będących e-pieniądzem opłata ta powinna być proporcjonalna do ilości środków finansowych otrzymanych w zamian za znaczące tokeny będące e-pieniądzem.

(108)

Aby zapewnić skuteczność niniejszego rozporządzenia, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do doprecyzowania technicznych elementów definicji określonych w niniejszym rozporządzeniu w celu ich dostosowania do zmian zachodzących na rynku i postępu technicznego, w odniesieniu do doprecyzowania pewnych kryteriów służących ustaleniu, czy dany token powiązany z aktywami lub token będący e-pieniądzem można sklasyfikować jako znaczący, w odniesieniu do ustalenia, czy istnieje poważna obawa dotycząca ochrony inwestorów lub zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania oraz integralności rynków kryptoaktywów lub stabilności całości lub części systemu finansowego Unii, w odniesieniu do doprecyzowania przepisów proceduralnych dotyczących wykonywania uprawnień EUNB do nakładania kar pieniężnych lub okresowych kar pieniężnych, a także terminów przedawnienia w zakresie nakładania i egzekwowania kar pieniężnych i okresowych kar pieniężnych, jak również w odniesieniu do doprecyzowania rodzaju i wysokości opłat, jakie EUNB może pobierać od emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami lub znaczących tokenów będących e-pieniądzem. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (22). W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(109)

W celu wspierania spójnego stosowania niniejszego rozporządzenia w całej Unii, w tym należytej ochrony posiadaczy kryptoaktywów i klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, zwłaszcza jeśli są oni konsumentami, należy opracować standardy techniczne. Skuteczne i właściwe jest powierzenie EUNB i ESMA, jako organom dysponującym wysokim poziomem wiedzy specjalistycznej, opracowania projektów regulacyjnych standardów technicznych, które nie wymagają podejmowania decyzji politycznych, w celu przedłożenia Komisji.

(110)

Komisja powinna zostać upoważniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych opracowanych przez EUNB i ESMA w odniesieniu do: treści, metod i prezentacji informacji w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa na temat głównych niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków środowiskowych mechanizmu konsensusu stosowanego do emisji kryptoaktywów; procedury zatwierdzania dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów przedłożonych przez instytucje kredytowe przy emisji tokenów powiązanych z aktywami; informacji, jakie powinny być zawarte we wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności jako emitent tokenów powiązanych z aktywami; metod szacowania w ujęciu kwartalnym średniej dziennej liczby i średniej łącznej dziennej wartości transakcji związanych z wykorzystaniem tokenów powiązanych z aktywami oraz tokenów będących e-pieniądzem denominowanych w walucie, która nie jest walutą urzędową państwa członkowskiego, jako środka wymiany w każdym obszarze jednej waluty; wymogów, szablonów i procedur rozpatrywania skarg posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami i klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów; wymogów dotyczących polityk i procedur mających na celu wykrywanie konfliktów interesów emitentów tokenów powiązanych z aktywami, zapobieganie im, zarządzanie nimi i ich ujawnianie, a także szczegółów i metod dotyczących treści ujawnianych informacji; procedury i ram czasowych dla emitenta tokenów powiązanych z aktywami oraz znaczących tokenów będących e-pieniądzem w celu dostosowania się do wyższych wymogów w zakresie funduszy własnych, kryteriów dotyczących wymogu wyższych funduszy własnych, minimalnych wymogów dotyczących opracowywania programów testów warunków skrajnych; wymogów płynnościowych dotyczących rezerwy aktywów; instrumentów finansowych, w które można zainwestować rezerwę aktywów; szczegółowej treści informacji niezbędnych do przeprowadzenia oceny planowanego nabycia znacznego pakietu akcji lub znacznych udziałów w emitencie tokenów powiązanych z aktywami; wymogów dotyczących dodatkowych obowiązków dla emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami; informacji przekazywanych właściwym organom przez instytucje kredytowe, centralne depozyty papierów wartościowych, firmy inwestycyjne, operatorów rynku, instytucje pieniądza elektronicznego, spółki zarządzające UCITS i zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, którzy mają zamiar świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów; informacji zawartych we wniosku o udzielenie zezwolenia dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów; treści, metod i prezentacji informacji udostępnianych publicznie przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów i dotyczących głównych niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków środowiskowych mechanizmu konsensusu stosowanego do emisji każdego kryptoaktywa, w związku z którym świadczą usługi; środków zapewniających ciągłość i regularność świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów oraz rejestrów, które należy prowadzić w odniesieniu do wszystkich realizowanych usług, zleceń i transakcji w zakresie kryptoaktywów; wymogów dotyczących polityk mających na celu wykrywanie konfliktów interesów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, zapobieganie im, zarządzanie nimi i ich ujawnianie, a także szczegółów i metod dotyczących treści ujawnianych informacji; sposobu oferowania danych dotyczących przejrzystości operatora platformy obrotu oraz treści i formatu zapisów z arkusza zleceń dotyczących platformy obrotu; szczegółowej treści informacji niezbędnych do przeprowadzenia oceny planowanego nabycia znacznego pakietu akcji lub znacznych udziałów w dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów; odpowiednich rozwiązań, systemów i procedur monitorowania i wykrywania nadużyć na rynku, wzoru zgłoszenia na potrzeby zgłaszania podejrzeń nadużycia na rynku oraz procedury koordynacji między odpowiednimi właściwymi organami w celu wykrywania nadużyć na rynku; informacji wymienianych między właściwymi organami; wzoru porozumień o współpracy między właściwymi organami państw członkowskich i odpowiednimi właściwymi organami państw trzecich; danych niezbędnych do celów klasyfikacji dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów w rejestrze ESMA oraz praktycznych kwestii służących zapewnieniu, by dane takie nadawały się do odczytu maszynowego; warunków uznawania niektórych członków kolegium organów nadzoru dla emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami i emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem za najistotniejszych w ich kategorii oraz warunków, na jakich uznaje się, że tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem są wykorzystywane na dużą skalę do celów kwalifikowania niektórych członków tego kolegium, jak również szczegółowych informacji na temat praktycznych ustaleń dotyczących funkcjonowania tego kolegium. Komisja powinna przyjmować te regulacyjne standardy techniczne w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE oraz zgodnie z odpowiednio art. 10–14 rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010.

(111)

Komisja powinna być uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych opracowanych przez EUNB i ESMA w odniesieniu do: ustanawiania standardowych formularzy, formatów i szablonów dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów; ustanawiania standardowych formularzy, szablonów i procedur na potrzeby przekazywania informacji do celów wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności jako emitent tokenów powiązanych z aktywami; ustanawiania standardowych formularzy, formatów i szablonów do celów zgłaszania tokenów powiązanych z aktywami oraz tokenów będących e-pieniądzem denominowanych w walucie niebędącej walutą urzędową państwa członkowskiego, które są emitowane, o wartości wyższej niż 100 000 000 EUR; ustanawiania standardowych formularzy, szablonów i procedur na potrzeby powiadamiania właściwych organów przez instytucje kredytowe, centralne depozyty papierów wartościowych, firmy inwestycyjne, operatorów rynku, instytucje pieniądza elektronicznego, spółki zarządzające UCITS i zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, którzy zamierzają świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów; oraz ustanowienia standardowych formularzy, szablonów i procedur na potrzeby wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawców usług w zakresie kryptoaktywów; określenia technicznych środków podawania informacji poufnych do wiadomości publicznej oraz opóźniania podawania informacji poufnych do wiadomości publicznej; standardowych formularzy, szablonów i procedur na potrzeby współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami oraz między właściwymi organami, EUNB i ESMA. Komisja powinna przyjmować te wykonawcze standardy techniczne w drodze aktów wykonawczych zgodnie z art. 291 TFUE oraz zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 i art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

(112)

Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie rozwiązanie problemu rozdrobnienia ram prawnych mających zastosowanie do oferujących kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem lub osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu takich kryptoaktywów, emitentów tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem oraz dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, a także zapewnienie należytego funkcjonowania rynków kryptoaktywów, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony posiadaczy kryptoaktywów i klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, w szczególności posiadaczy detalicznych, jak również ochrony integralności rynku i stabilności finansowej, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii poprzez utworzenie ram, w oparciu o które mógłby rozwinąć się większy transgraniczny rynek dla kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(113)

W celu uniknięcia zakłócania działalności uczestników rynku świadczących usługi i prowadzących działalność w zakresie kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem, które zostały wyemitowane przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia, należy zwolnić emitentów takich kryptoaktywów z obowiązku opublikowania dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa i z pewnych innych wymogów niniejszego rozporządzenia. Niektóre obowiązki powinny jednak mieć zastosowanie w przypadku, gdy takie kryptoaktywa zostały dopuszczone do obrotu przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia. Aby uniknąć zakłóceń dla istniejących uczestników rynku, konieczne są przepisy przejściowe dla emitentów tokenów powiązanych z aktywami, którzy prowadzili już działalność w momencie rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia.

(114)

Ponieważ krajowe ramy regulacyjne mające zastosowanie do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów przed rozpoczęciem stosowania niniejszego rozporządzenia różnią się w zależności od państwa członkowskiego, istotne jest, aby te państwa członkowskie, w których nie obowiązują obecnie surowe wymogi ostrożnościowe dla dostawców usług w zakresie kryptoaktywów działających obecnie na podstawie ich ram regulacyjnych, miały możliwość nałożenia na takich dostawców usług w zakresie kryptoaktywów wymogów surowszych niż wymogi przewidziane w krajowych ramach regulacyjnych. W takich przypadkach państwom członkowskim należy zezwolić na pominięcie lub skrócenie 18-miesięcznego okresu przejściowego, który w przeciwnym razie umożliwiłby dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów świadczenie usług na podstawie ich obowiązujących krajowych ram regulacyjnych. Taka możliwość dla państw członkowskich nie powinna stanowić precedensu dla żadnych innych aktów ustawodawczych Unii dotyczących usług finansowych.

(115)

Sygnaliści powinni mieć możliwość zwrócenia uwagi właściwych organów na nowe informacje, co pomaga tym organom w wykrywaniu przypadków naruszenia niniejszego rozporządzenia oraz w nakładaniu za nie kar. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem zapewnić ustanowienie odpowiednich warunków umożliwiających sygnalistom ostrzeganie właściwych organów o faktycznych lub potencjalnych naruszeniach niniejszego rozporządzenia oraz chroniących te osoby przed środkami odwetowymi. Należy tego dokonać poprzez zmianę dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 (23) polegającą na rozszerzeniu jej zastosowania, tak aby obejmowała naruszenia niniejszego rozporządzenia.

(116)

Biorąc pod uwagę, że EUNB powinien sprawować bezpośredni nadzór nad emitentami znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem, a ESMA powinien korzystać ze swoich uprawnień w odniesieniu do znaczących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, należy zapewnić, aby EUNB i ESMA były w stanie korzystać ze wszystkich uprawnień i wykonywać wszystkie zadania, aby realizować swoje cele w zakresie ochrony interesu publicznego poprzez przyczynianie się do krótko-, średnio- i długoterminowej stabilności i skuteczności systemu finansowego, z korzyścią dla gospodarki Unii, jej obywateli i przedsiębiorstw, a także aby gwarantować objęcie emitentów kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów rozporządzeniami (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010. W związku z tym rozporządzenia te należy odpowiednio zmienić.

(117)

Emisja i oferowanie kryptoaktywów lub ubieganie się o dopuszczenie kryptoaktywów do obrotu oraz świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów mogą wiązać się z przetwarzaniem danych osobowych. Wszelkie przetwarzanie danych osobowych na mocy niniejszego rozporządzenia powinno odbywać się zgodnie ze stosownym prawem Unii w zakresie ochrony danych osobowych. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla praw i obowiązków ustanowionych na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (24) i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 (25).

(118)

Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię dnia 24 czerwca 2021 r. (26).

(119)

W celu umożliwienia przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, wykonawczych standardów technicznych i aktów delegowanych niezbędnych do doprecyzowania niektórych elementów niniejszego rozporządzenia należy odroczyć datę rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia,