(1)

Zgodnie z art. 53 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 Komisja rozpatrzyła wniosek Portugalii o zatwierdzenie zmiany w specyfikacji chronionej nazwy pochodzenia „Carne Mertolenga” zarejestrowanej na podstawie rozporządzenia Komisji (WE) nr 1107/96 (2).

(2)

Proponowana zmiana nie jest nieznaczna w rozumieniu art. 53 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012, Komisja opublikowała zatem wniosek o wprowadzenie zmiany zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) wymienionego rozporządzenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (3).

(3)

Do Komisji nie wpłynęło żadne oświadczenie o sprzeciwie zgodnie z art. 51 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012, wymienioną zmianę w specyfikacji należy zatem zatwierdzić,

(1)

W grudniu 2019 r. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego dokonał przeglądu swoich ram filaru 3, w tym wymogów dotyczących ujawniania informacji na temat ryzyka stopy procentowej z tytułu działalności w ramach portfela bankowego (IRRBB) (2). Wraz z opracowaniem międzynarodowych standardów uzgodnionych przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego wymogi dotyczące ujawniania informacji na temat IRRBB, mające zastosowanie od czerwca 2021 r., zostały wprowadzone w art. 448 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/876 (3).

(2)

Również w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2021/637 (4) należy uwzględnić nowe wykonawcze standardy techniczne dotyczące publicznego ujawniania informacji na temat IRRBB określonych w art. 448 rozporządzenia (UE) nr 575/2013.

(3)

Aby zagwarantować, że ujawniane przez instytucje informacje na temat IRRBB są wyczerpujące i porównywalne, należy ustanowić tabelę na potrzeby ujawniania informacji jakościowych na temat ryzyk stopy procentowej z tytułu działalności w ramach portfela bankowego oraz wzór na potrzeby ujawniania informacji ilościowych dotyczące ryzyk stopy procentowej z tytułu działalności w ramach portfela bankowego.

(4)

Aby zapewnić instytucjom wystarczająco dużo czasu na przygotowanie się do ujawniania informacji zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, instytucje powinny być zobowiązane do przekazania, w momencie ujawniania informacji po raz pierwszy, wyłącznie informacji za bieżący okres.

(5)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie wykonawcze (UE) 2021/637.

(6)

Podstawę niniejszego rozporządzenia stanowi projekt wykonawczych standardów technicznych przedłożony Komisji przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego.

(7)

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego przeprowadził otwarte konsultacje publiczne na temat projektu wykonawczych standardów technicznych, który stanowi podstawę niniejszego rozporządzenia, dokonał analizy potencjalnych powiązanych kosztów i korzyści oraz zwrócił się o opinię do Bankowej Grupy Interesariuszy powołanej zgodnie z art. 37 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 (5),

(1)

W decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2016/715 (2) ustanowiono środki w odniesieniu do owoców Citrus L., Fortunella Swingle, Poncirus Raf. i ich hybryd innych niż owoce Citrus aurantium L. i Citrus latifolia Tanaka („określone owoce”), pochodzących z Argentyny, Brazylii, Republiki Południowej Afryki i Urugwaju, w celu zapobieżenia wprowadzeniu na terytorium Unii i rozprzestrzenianiu się na nim Phyllosticta citricarpa (McAlpine) Van der Aa („określony agrofag”). Ta decyzja wykonawcza traci moc w dniu 31 marca 2022 r.

(2)

W rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2019/2072 (3) ustanowiono, w części A załącznika II, wykaz agrofagów kwarantannowych dla Unii, których występowania nie stwierdzono na terytorium Unii. Celem rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/2072 jest zapobieganie wprowadzaniu, zadomawianiu się i rozprzestrzenianiu się tych agrofagów na terytorium Unii.

(3)

Określony agrofag jest wymieniony jako agrofag kwarantannowy dla Unii w załączniku II do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/2072. Wymieniono go również jako agrofaga priorytetowego w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2019/1702 (4).

(4)

Od 2016 r. państwa członkowskie zgłosiły szereg niezgodności wynikających z obecności określonego agrofaga w przywozie do Unii określonych owoców pochodzących z Argentyny, Brazylii, Republiki Południowej Afryki i Urugwaju. W związku z tym należy utrzymać i zaktualizować środki określone w odniesieniu do każdego z tych państw w decyzji wykonawczej (UE) 2016/715; aby zapewnić przejrzystość, środki te należy ująć w formie rozporządzenia.

(5)

Ponadto w 2021 r. zaobserwowano dużą liczbę niezgodności wynikających z obecności określonego agrofaga na określonych owocach pochodzących z Zimbabwe. Tak duża liczba niezgodności w przypadku Zimbabwe wskazuje, że środki ustanowione w pkt 60 załącznika VII do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/2072 nie są wystarczające, aby zapewnić brak określonego agrofaga na określonych owocach z Zimbabwe; w związku z tym konieczne jest objęcie określonych owoców pochodzących z Zimbabwe zakresem środków tymczasowych przeciwko określonemu agrofagowi ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu.

(6)

Aby zapewnić skuteczniejsze zapobieganie wprowadzaniu określonego agrofaga na terytorium Unii oraz biorąc pod uwagę doświadczenia zgromadzone podczas stosowania decyzji wykonawczej (UE) 2016/715, konieczne jest ustanowienie dodatkowych środków dotyczących określonych owoców pochodzących z Argentyny, Brazylii, Republiki Południowej Afryki, Urugwaju i Zimbabwe.

(7)

Środki te są niezbędne, aby zagwarantować fakt pochodzenia określonych owoców z miejsc produkcji i punktów produkcji zarejestrowanych w krajowych organizacjach ochrony roślin („KOOR”) Argentyny, Brazylii, Republiki Południowej Afryki, Urugwaju lub Zimbabwe, i zatwierdzonych przez te organizacje. Są one również niezbędne, aby zapewnić oznaczanie owoców kodem identyfikacyjnym, który w razie wykrycia określonego agrofaga umożliwi prześledzenie pochodzenia owoców do miejsca produkcji. Środki te są również konieczne do zapewnienia, aby określone owoce pochodziły z punktów produkcji, w których nie stwierdzono występowania określonego agrofaga w poprzednim i bieżącym sezonie handlowym.

(8)

KOOR Argentyny, Brazylii, Republiki Południowej Afryki, Urugwaju lub Zimbabwe powinny również weryfikować prawidłowe stosowanie zabiegów polowych, ponieważ okazało się to najskuteczniejszym sposobem zapewniania braku występowania określonego agrofaga w określonych owocach.

(9)

Określonym owocom powinno również towarzyszyć świadectwo fitosanitarne zawierające datę inspekcji, liczbę opakowań z każdego miejsca produkcji oraz kody identyfikacyjne. Państwa członkowskie powinny podawać kody identyfikacyjne, zgłaszając niezgodności w elektronicznym systemie powiadamiania.

(10)

W następstwie zmiany wymogów dotyczących przywozu określonych owoców pochodzących z Argentyny w 2021 r., w wyniku której decyzję wykonawczą (UE) 2016/715 zmieniono decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2021/682 (5), pobieranie próbek w celu potwierdzenia prawidłowego stosowania środków ochrony roślin na polach powinno odzwierciedlać niezgodności stwierdzone podczas inspekcji polowych lub w zakładach pakowania przed wywozem lub podczas kontroli przesyłek w punktach kontroli granicznej w Unii. Jest to konieczne do zagwarantowania doboru próby na podstawie analizy ryzyka.

(11)

Biorąc pod uwagę dużą liczbę niezgodności dotyczących określonych owoców pochodzących z Republiki Południowej Afryki zgłoszonych przez państwa członkowskie w 2021 r., należy zaostrzyć wymogi dotyczące pobierania próbek w porównaniu z odpowiednimi wymogami określonymi w decyzji wykonawczej (UE) 2016/715, aby umożliwić wykrywanie określonego agrofaga na określonych owocach na różnych etapach w zakładzie pakowania, do momentu, gdy są one gotowe do wywozu.

(12)

Od 2019 r. liczba niezgodności zgłoszonych przez państwa członkowskie w odniesieniu do określonych owoców pochodzących z Brazylii i Urugwaju jest niska, co oznacza, że stosowanie przez te państwa środków przewidzianych w decyzji wykonawczej (UE) 2016/715 zapobiegło wprowadzeniu do Unii i rozprzestrzenianiu się w niej Phyllosticta citricarpa. W związku z tym środki te powinny nadal mieć zastosowanie do tych dwóch państw. Utrzymanie obowiązku Urugwaju w zakresie przeprowadzania badań pod katem zakażenia utajonego w odniesieniu do pomarańczy odmiany „Walencja” nie jest już jednak konieczne, ponieważ od 2016 r. liczba niezgodności dotyczących określonych agrofagów na tych określonych owocach znacznie spadła.

(13)

Z dokonanej przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oceny zagrożenia agrofagiem (6) wynika, że przywóz określonych owoców przeznaczonych wyłącznie do przetwarzania powoduje mniejsze ryzyko przeniesienia określonego agrofaga na odpowiednią roślinę żywicielską, ponieważ owoce te podlegają kontrolom urzędowym w Unii i muszą spełniać szczególne wymogi dotyczące przemieszczania, przetwarzania, składowania, pojemników, opakowań i etykietowania. W związku z tym możliwe jest dopuszczenie takiego przywozu na mniej rygorystycznych warunkach.

(14)

Po przeprowadzeniu kontroli bezpośrednich, o których mowa w art. 49 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 (7), określone owoce przeznaczone wyłącznie do przetwarzania powinny zostać bezpośrednio i niezwłocznie przewiezione do zakładów przetwórczych lub do miejsc składowych, aby w jak największym stopniu ograniczyć ryzyko fitosanitarne.

(15)

Aby dać KOOR, właściwym organom i zainteresowanym podmiotom profesjonalnym wystarczająco dużo czasu na dostosowanie się do wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu oraz aby zapewnić stosowanie tych wymogów natychmiast po wygaśnięciu decyzji wykonawczej (UE) 2016/715, niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie od dnia 1 kwietnia 2022 r.

(16)

Aby zapewnić podmiotom w Brazylii, Urugwaju i Zimbabwe wystarczająco dużo czasu na dostosowanie się do nowych przepisów, w przypadku określonych owoców pochodzących z tych państw wymóg, aby określone owoce były produkowane w punkcie produkcji, w którym nie wykryto określonego agrofaga na określonych owocach w poprzednim sezonie wegetacyjnym i wywozowym lub podczas urzędowych inspekcji w tych państwach lub podczas kontroli przesyłek wprowadzanych do Unii w poprzednim sezonie wegetacyjnym i wywozowym, powinien mieć zastosowanie dopiero od dnia 1 kwietnia 2023 r. Takie odroczenie stosowania nie jest konieczne w przypadku Argentyny lub Republiki Południowej Afryki, które potwierdziły, że stosują już taki wymóg.

(17)

Ryzyko fitosanitarne dotyczące określonych owoców, spowodowane obecnością określonego agrofaga w Argentynie, Brazylii, Republice Południowej Afryki, Urugwaju i Zimbabwe oraz przywozem określonych owoców z tych państw trzecich do Unii nadal zmienia się w zależności od roku i państwa trzeciego pochodzenia. Należy zatem kontynuować jego analizę, uwzględniając najnowsze osiągnięcia techniczne i naukowe w zakresie zapobiegania określonemu agrofagowi i jego zwalczania. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem mieć charakter tymczasowy i powinno wygasnąć w dniu 31 marca 2025 r., aby możliwe było przeprowadzenie jego przeglądu.

(18)

Ze względu na fakt, że decyzja wykonawcza (UE) 2016/715 wygasa w dniu 31 marca 2022 r., oraz aby handel określonymi owocami odbywał się zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia niezwłocznie po tym wygaśnięciu, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

(19)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

(1)

W rozporządzeniu (WE) nr 1831/2003 przewidziano udzielanie zezwoleń na stosowanie dodatków w żywieniu zwierząt oraz określono sposób uzasadniania i procedury udzielania takich zezwoleń.

(2)

Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 złożono wniosek o zezwolenie na stosowanie preparatu Lactiplantibacillus plantarum DSM 26571. Do wniosku dołączone zostały dane szczegółowe oraz dokumenty wymagane na mocy art. 7 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003.

(3)

Wniosek dotyczy zezwolenia na stosowanie preparatu Lactiplantibacillus plantarum DSM 26571 jako dodatku paszowego dla wszystkich gatunków zwierząt, celem sklasyfikowania go w kategorii „dodatki technologiczne”.

(4)

W opinii z dnia 29 września 2021 r. (2) Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) stwierdził, że w proponowanych warunkach stosowania preparat Lactiplantibacillus plantarum DSM 26571 nie ma szkodliwych skutków dla zdrowia zwierząt, bezpieczeństwa konsumentów ani środowiska. Stwierdził również, że dodatek należy uznać za substancję działającą uczulająco na drogi oddechowe. W związku z tym Komisja uważa, że należy zastosować odpowiednie środki ochronne, aby zapobiec szkodliwym skutkom dla zdrowia ludzi, w szczególności w odniesieniu do użytkowników dodatku. Urząd stwierdził także, że przedmiotowy preparat może poprawić konserwację składników odżywczych w kiszonce otrzymywanej z materiału łatwego, średnio trudnego i trudnego do kiszenia. Urząd zweryfikował również sprawozdanie dotyczące metody analizy dodatków paszowych w paszy, przedłożone przez laboratorium referencyjne ustanowione rozporządzeniem (WE) nr 1831/2003.

(5)

Ocena preparatu Lactiplantibacillus plantarum DSM 26571 wykazała, że warunki udzielenia zezwolenia przewidziane w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1831/2003 są spełnione. W związku z tym należy zezwolić na stosowanie preparatu, jak określono w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

(6)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

(1)

Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 470/2009 Komisja ma określić, w drodze rozporządzenia, maksymalne limity pozostałości („MLP”) substancji farmakologicznie czynnych przeznaczonych do stosowania w Unii w weterynaryjnych produktach leczniczych dla zwierząt, od których lub z których pozyskuje się żywność, bądź w produktach biobójczych stosowanych w produkcji zwierzęcej.

(2)

W tabeli 1 w załączniku do rozporządzenia Komisji (UE) nr 37/2010 (2) określono substancje farmakologicznie czynne i ich klasyfikację w odniesieniu do maksymalnych limitów pozostałości (MLP) w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego.

(3)

Bambermycyna jest już uwzględniona w tej tabeli jako substancja dopuszczona do stosowania u królików wyłącznie do stosowania doustnego. Istniejący wpis ma klasyfikację „MLP nie jest wymagany”.

(4)

Zgodnie z art. 3 rozporządzenia (WE) nr 470/2009 w dniu 3 grudnia 2019 r. przedsiębiorstwo Huvepharma N.V. złożyło do Europejskiej Agencji Leków („Agencja”) wniosek o rozszerzenie istniejącego wpisu dotyczącego bambermycyny na tkanki kurcząt.

(5)

W dniu 18 marca 2021 r. Agencja, w drodze opinii Komitetu ds. Weterynaryjnych Produktów Leczniczych, stwierdziła, że ustalenie MLP dla bambermycyny w tkankach kurcząt nie jest konieczne, i zaleciła klasyfikację „MLP nie jest wymagany”.

(6)

W dniu 5 maja 2021 r. Komisja zwróciła się do Agencji o ponowne rozważenie jej opinii z dnia 18 marca 2021 r. w celu ustalenia MLP w celu ułatwienia kontroli urzędowych i egzekwowania przepisów prawnych przez właściwe organy.

(7)

W dniu 15 lipca 2021 r. Agencja, na podstawie opinii Komitetu, po rozpatrzeniu wyżej wspomnianego wniosku oraz prośby Komisji, zaleciła ustalenie liczbowych MLP bambermycyny do stosowania u kurcząt, mających zastosowanie do mięśni, skóry i tłuszczu w naturalnych proporcjach, wątroby i nerek, ale nie do stosowania u zwierząt, których jaja są przeznaczone do spożycia przez ludzi.

(8)

Zgodnie z art. 5 rozporządzenia (WE) nr 470/2009 Agencja powinna rozważyć zastosowanie MLP określonych dla substancji farmakologicznie czynnej w danym środku spożywczym w odniesieniu do innego środka spożywczego uzyskanego z tego samego gatunku lub MLP określonych dla substancji farmakologicznie czynnej u jednego lub większej liczby gatunków w odniesieniu do innych gatunków.

(9)

Agencja stwierdziła, że ekstrapolacja MLP bambermycyny z tkanek kurczaków na tkanki innych gatunków drobiu jest właściwa, ale nie na jaja drobiu.

(10)

W świetle opinii Agencji uznaje się za właściwe ustalenie zalecanego MLP bambermycyny w tkankach kurczaków i ekstrapolację go na inne gatunki drobiu, ale nie na jaja drobiu.

(11)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) nr 37/2010.

(12)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Weterynaryjnych Produktów Leczniczych,

(1)

W dniu 16 października 2017 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2017/1869 (1) ustanawiającą misję doradczą Unii Europejskiej na rzecz reformy sektora bezpieczeństwa w Iraku (EUAM Iraq).

(2)

W dniu 7 kwietnia 2020 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2020/513 (2) zmieniającą mandat misji EUAM Iraq i przedłużającą jego obowiązywanie do dnia 30 kwietnia 2022 r.

(3)

W następstwie przeglądu strategicznego misji EUAM Iraq Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa zalecił zmianę mandatu misji EUAM Iraq i przedłużenie jego obowiązywania do dnia 30 kwietnia 2024 r.

(4)

Należy zatem odpowiednio zmienić decyzję (WPZiB) 2017/1869.

(5)

Misja EUAM Iraq będzie prowadzona w sytuacji, która może ulec pogorszeniu i mogłaby utrudnić osiągnięcie celów działań zewnętrznych Unii określonych w art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej,

(1)

W dniu 28 lutego 2022 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2022/338 (1), którą ustanowiono środek pomocy o finansowej kwocie odniesienia wynoszącej 450 000 000 EUR, którego celem jest finansowanie dostarczania ukraińskim siłom zbrojnym sprzętu wojskowego i platform wojskowych o śmiercionośnej sile.

(2)

W dniu 23 marca 2022 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2022/471 (2) zmieniającą decyzję (WPZiB) 2022/338 i zwiększającą finansową kwotę odniesienia do 900 000 000 EUR.

(3)

W świetle trwającej agresji Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie finansowa kwota odniesienia powinna zostać zwiększona o dodatkowe 450 000 000 EUR, a okres obowiązywania środka pomocy powinien zostać przedłużony o 24 miesiące.

(4)

Decyzja (WPZiB) 2022/338 powinna zostać odpowiednio zmieniona,

(1)

W dniu 28 lutego 2022 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2022/339 (1), którą ustanowiono środek pomocy o finansowej kwocie odniesienia wynoszącej 50 000 000 EUR, którego celem jest finansowanie zapewnienia ukraińskim siłom zbrojnym sprzętu i dostaw nieprzeznaczonych do zabijania, takich jak środki ochrony indywidualnej, apteczki pierwszej pomocy i paliwo.

(2)

W dniu 23 marca 2022 r. Rada przyjęła decyzję (WPZiB) 2022/472 (2) zmieniającą decyzję (WPZiB) 2022/339 i zwiększającą finansową kwotę odniesienia do 100 000 000 EUR.

(3)

W świetle trwającej agresji Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie finansową kwotę odniesienia należy zwiększyć o dodatkową kwotę 50 000 000 EUR, przeznaczoną na finansowanie zapewnienia ukraińskim siłom zbrojnym sprzętu i dostaw nieprzeznaczonych do zabijania, takich jak środki ochrony indywidualnej, apteczki pierwszej pomocy i paliwo. Okres obowiązywania środka pomocy należy również przedłużyć o 24 miesiące.

(4)

Należy odpowiednio zmienić decyzję (WPZiB) 2022/339,

(1)

W dniu 23 lutego 2022 r. Federacja Rosyjska dokonała niczym niesprowokowanej i nieuzasadnionej agresji wojskowej na Ukrainę, co Rada Europejska z całą mocą potępiła w konkluzjach, które przyjęła w dniu 24 lutego 2022 r.

(2)

W dniu 24 marca 2022 r. w swoich konkluzjach Rada Europejska stwierdziła, że „Rosyjska wojna agresywna przeciwko Ukrainie stanowi rażące pogwałcenie prawa międzynarodowego oraz powoduje ofiary śmiertelne i obrażenia wśród ludności cywilnej na masową skalę. Rosja kieruje swoje ataki przeciwko ludności cywilnej i obiektom cywilnym, takim jak szpitale, placówki medyczne, szkoły i schrony. Te zbrodnie wojenne muszą się natychmiast zakończyć. Osoby za nie odpowiedzialne i im współwinne zostaną pociągnięte do odpowiedzialności zgodnie z prawem międzynarodowym”. Rada Europejska potwierdziła również Deklarację wersalską z dnia 11 marca 2022 r., w której z zadowoleniem przyjęto decyzję prokuratora Międzynarodowego Trybunału Karnego o wszczęciu dochodzenia w sprawie przestępstw objętych jurysdykcją tego trybunału.

(3)

Decyzją 2014/486/WPZiB (1) ustanowiono EUAM Ukraine, aby wspierać Ukrainę w dziedzinie reformy cywilnego sektora bezpieczeństwa, w tym policji i praworządności.

(4)

Misja EUAM Ukraine powinna zapewnić organom ukraińskim wsparcie w celu ułatwienia prowadzenia dochodzeń i postępowań karnych w sprawie międzynarodowych przestępstw popełnionych w opisanej sytuacji wynikającej z agresji wojskowej Federacji Rosyjskiej na Ukrainę.

(5)

Należy odpowiednio zmienić decyzję 2014/486/WPZiB.

(6)

EUAM Ukraine będzie prowadzona w sytuacji, która może ulec pogorszeniu i mogłaby utrudnić osiągnięcie celów działań zewnętrznych Unii określonych w art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej,

(1)

Po przeprowadzeniu procedury przedzgłoszeniowej, pismem z dnia 19 grudnia 2019 r., Królestwo Belgii zgłosiło Komisji, zgodnie z art. 108 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”), ogólnorynkowy mechanizm zdolności wytwórczych („środek pomocy” lub „mechanizm zdolności wytwórczych”).

(2)

Pismem z dnia 21 września 2020 r. Komisja poinformowała Belgię o swojej decyzji w sprawie wszczęcia postępowania określonego w art. 108 ust. 2 TFUE w odniesieniu do przedmiotowego środka.

(3)

Decyzję Komisji o wszczęciu postępowania („decyzja o wszczęciu postępowania”) opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (2). Komisja wezwała zainteresowane strony do przedstawienia uwag.

(4)

Pismem z dnia 22 października 2020 r. Belgia przedstawiła swoje uwagi na temat decyzji o wszczęciu postępowania. Komisja otrzymała ponadto uwagi od 15 zainteresowanych stron. Przekazała te uwagi Belgii, aby państwo to mogło się do nich odnieść. Uwagi Belgii otrzymano pismem z dnia 24 grudnia 2020 r.

(5)

W dniu 9 lipca 2021 r. Belgia wyjątkowo zgodziła się zrzec się swoich praw wynikających z art. 342 TFUE w związku z art. 3 rozporządzenia 1/1958 (3) oraz zgodziła się na przyjęcie i notyfikowanie niniejszej decyzji w języku angielskim.

(6)

Belgia szacuje, że od 2025 r. będzie borykać się z problemem z wystarczalnością mocy wytwórczych energii elektrycznej, co wynika głównie z podjętej decyzji o stopniowym wycofywaniu wszystkich elektrowni jądrowych w latach 2022–2025 oraz z likwidacji cieplnych zdolności wytwórczych w Belgii i krajach sąsiadujących.

(7)

Celem środka pomocy jest zatem zapewnienie wystarczającej zdolności wytwórczej energii elektrycznej oraz zagwarantowanie, że produkcja ta zaspokoi przewidywane zapotrzebowanie na energię elektryczną.

(8)

W ramach mechanizmu zdolności wytwórczych beneficjenci byliby wybierani w drodze procedury przetargowej zgodnej z zasadami konkurencji i otrzymywaliby wynagrodzenie za swoją dostępność. Wsparcie przyjęłoby formę płatności z tytułu zdolności wytwórczych w okresie obowiązywania umowy dotyczącej zdolności wytwórczych. W zamian za to zwycięscy oferenci zobowiązaliby się do zaspokojenia zapotrzebowania operatora systemu przesyłowego („OSP”) w okresach przeciążenia systemu, które mogą wystąpić.

(9)

Belgia określiła krajowe cele w zakresie obniżenia emisyjności w krajowym planie w dziedzinie energii i klimatu (4). Zgodnie z tym planem udział odnawialnych źródeł energii w belgijskim zużyciu energii elektrycznej ma wzrosnąć z 17 % w 2017 r. do co najmniej 40,4 % w 2030 r. Do osiągnięcia tych celów konieczne będzie zintegrowanie znaczących odnawialnych źródeł energii („OZE”), takich jak wiatr i słońce, których nieciągły charakter może stanowić wyzwanie dla wystarczalności i bezpieczeństwa dostaw.

(10)

Chociaż rozwój OZE nie jest głównym celem mechanizmu zdolności wytwórczych, projekt tego mechanizmu uwzględnia ambitne cele polegające na dalszym wprowadzaniu OZE do belgijskiego koszyka energetycznego i działa jako uzupełnienie dalszego rozwoju nowych nieciągłych OZE.

(11)

Podstawę prawną środka pomocy stanowi ustawa o energii elektrycznej z dnia 29 kwietnia 1999 r. w sprawie organizacji belgijskiego rynku energii elektrycznej („ustawa o energii elektrycznej”), zmieniona ustawami (5) opublikowanymi w dniach 16 maja 2019 r. i 19 marca 2021 r. w belgijskim dzienniku ustaw.

(12)

Ponadto opracowano dekrety królewskie (6) i przepisy dotyczące funkcjonowania belgijskiego mechanizmu zdolności wytwórczych (7) w celu doprecyzowania warunków działania mechanizmu zdolności wytwórczych:

(13)

W sierpniu 2020 r. spółka Elia, belgijski OSP, przeprowadziła konsultacje publiczne na temat przepisów dotyczących funkcjonowania belgijskiego mechanizmu zdolności wytwórczych (13).

(14)

Podstawowym celem zaproponowanego mechanizmu zdolności wytwórczych jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw zgodnie z definicją zawartą w normie niezawodności.

(15)

Jak zgłoszono w 2019 r., kryteria niezawodności w Belgii określono za pomocą dwuczęściowego kryterium oczekiwanego czasu braku dostaw energii elektrycznej („LOLE”): przewidywana liczba godzin, przez które nie będzie możliwe pokrycie obciążenia i zapotrzebowania na rezerwy operacyjne przez wszystkie zasoby wytwórcze dostępne dla belgijskiej sieci elektroenergetycznej, przy uwzględnieniu również odpowiedzi odbioru, magazynowania i połączeń wzajemnych, nie może przekraczać 3 godzin dla statystycznie typowego roku. Drugim kryterium jest utrzymanie oczekiwanego czasu braku dostaw energii elektrycznej na poziomie poniżej 20 godzin dla statystycznie nietypowego roku („LOLE95”) (14). Wartości te zapisano również w ustawie o energii elektrycznej.

(16)

Norma niezawodności stanowi odzwierciedlenie szacunkowej wartości, jaką konsumenci przypisują uniknięciu przerw w dostawie energii elektrycznej („VOLL” – wartość niedostarczonej energii), oraz oczekiwanego kosztu kapitałowego nowej jednostki w Belgii („CONE”).

(17)

W art. 23 ust. 6 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (15) („rozporządzenie w sprawie energii elektrycznej”) przewidziano ustanowienie unijnej metody obliczania wartości niedostarczonej energii („VOLL”), kosztu kapitałowego nowej jednostki („CONE”) i normy niezawodności.

(18)

W dniu 2 października 2020 r. Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki („ACER”) zatwierdziła metody obliczania wartości niedostarczonej energii („metoda VOLL”), kosztu kapitałowego nowej jednostki („metoda CONE”) oraz normy niezawodności („metoda RS”). Te trzy metody wspólnie określa się jako „metodę VOLL/CONE/RS” (16).

(19)

W dniu 7 czerwca 2021 r. Belgia przedstawiła obliczenia nowych wartości niedostarczonej energii, kosztu kapitałowego nowej jednostki oraz normy niezawodności zgodnie z metodą VOLL/CONE/RS.

(20)

W dniu 28 maja 2021 r. belgijski organ regulacyjny ds. energii („CREG”) przesłał ministrowi energii swoją propozycję normy niezawodności dla Belgii. Norma niezawodności zaproponowana przez CREG wynosiła 2 godziny i 43 minuty.

(21)

Dyrekcja Generalna ds. Energii Federalnego Urzędu Gospodarczego zaleciła, w opinii z dnia 2 czerwca 2021 r., zaokrąglenie normy niezawodności do 3 godzin w celu zapewnienia spójności z wcześniejszymi badaniami dotyczącymi wystarczalności zasobów krajowych i europejskich, umożliwienia zgodności z praktyką wyrażania norm niezawodności w zaokrąglonych godzinach, tak jak ma to miejsce w krajach sąsiadujących, oraz uwzględnienia faktu, że deficyt niemarginalny zidentyfikowany dla Belgii zostanie pokryty za pomocą koszyka energetycznego, a nie jednej technologii referencyjnej.

(22)

Zgodnie z projektem dekretu królewskiego w sprawie określenia normy niezawodności i zatwierdzenia wartości dotyczących kosztu VOLL i CONE, nową normę niezawodności ustalono na 3 godziny.

(23)

W projekcie dekretu królewskiego zatwierdzono również jednolity szacunek kosztu VOLL na podstawie wartości ustalonej przez Dyrekcję Generalną ds. Energii Federalnego Urzędu Gospodarczego i Urząd Planowania oraz CONE na podstawie technologii odpowiedzi odbioru (17).

(24)

Wartość VOLL zostanie ustalona na poziomie 16 033 EUR/MWh, a CONE – na poziomie 45 EUR/kW/rok.

(25)

VOLL obliczono przy użyciu metody triangulacji, w której uwzględniono funkcję produkcji oraz badanie dotyczące gotowości do płacenia przeprowadzone przez CREG. Według władz belgijskich badanie przeprowadzone przez CREG nie było rzetelne ze względu, między innymi, na brak reprezentatywności jedynego zaproponowanego scenariusza (przy temperaturze poniżej +5 °C) dla większości scenariuszy niedoboru mocy. W związku z tym waga przypisana wynikom badania do celów oszacowania VOLL była ograniczona.

(26)

Zgodnie z ustawą o energii elektrycznej obliczenia istotne dla mechanizmu zdolności wytwórczych będą przeprowadzane na podstawie normy niezawodności obowiązującej w dniu 15 września roku poprzedzającego aukcję.

(27)

W związku z napiętym harmonogramem Belgia obliczyła wolumen, który należy zakupić na aukcjach R-4 i R-1, zaplanowanych odpowiednio na październik 2021 r. i 2024 r., na podstawie starej normy niezawodności, z zastrzeżeniem zobowiązania do dostosowania wolumenów, w razie potrzeby, jeżeli nowa norma niezawodności i ocena wystarczalności wykażą znacznie niższe zapotrzebowanie na zdolności wytwórcze.

(28)

Belgia zobowiązała się również do aktualizacji VOLL na podstawie nowego badania dotyczącego gotowości do płacenia, zgodnie z metodą CONE/VOLL/RS oraz, w razie potrzeby, do ustalenia nowej normy niezawodności do września 2022 r. w celu wykorzystania nowej normy niezawodności do określenia wolumenu, który należy zakupić, najpóźniej na potrzeby aukcji zaplanowanej na 2023 r.

(29)

Według władz belgijskich od 2025 r. Belgia stanie w obliczu problemu z wystarczalnością, wynikającego głównie ze stopniowego wycofywania się z energetyki jądrowej planowanego na lata 2022–2025, spotęgowanego przez likwidację cieplnych zdolności wytwórczych w krajach sąsiadujących. Problem z wystarczalnością ustalono w drodze badania wystarczalności zasobów na poziomie krajowym przy założeniu kilku scenariuszy.

(30)

W krajowym badaniu wystarczalności obejmującym lata 2020–2030, opublikowanym przez belgijskiego operatora systemu przesyłowego, spółkę Elia, w czerwcu 2019 r. („badanie wystarczalności i elastyczności z 2019 r.”) (18), stwierdzono systematyczne zapotrzebowanie na nowe zdolności wytwórcze rzędu co najmniej 3,9 GW scenariuszu EU-HiLo (duże oddziaływanie – niskie prawdopodobieństwo) do zimy w latach 2025–2026. W scenariuszu tym uwzględniono importowaną energię elektryczną i założono, że kilka francuskich bloków jądrowych może być niedostępnych (oprócz „normalnej” niedostępności). Ten sam scenariusz wykorzystano w ramach oceny wielkości rezerw strategicznych (19). W scenariuszu podstawowym dla UE (20) założono niedobór rzędu 2,4 GW, jeżeli utrzymane zostaną istniejące cieplne zdolności wytwórcze w systemie (zob. rys. 4-18 w badaniu wystarczalności i elastyczności z 2019 r.).

(31)

Wyniki badania wystarczalności i elastyczności z 2019 r. pokazują, w przypadku scenariusza EU-HiLo, że bez interwencji oczekiwany czas braku dostaw energii elektrycznej („LOLE”) wynosiłby aż 10,5 godziny w 2025 r., a tym samym znacznie przekroczyłby krajową normę niezawodności pod względem bezpieczeństwa dostaw. Wskaźnik LOLE95 wzrósłby nawet do 84 godzin. W poniższej tabeli przedstawiono wyniki dotyczące LOLE zawarte w krajowym badaniu wystarczalności dla scenariusza EU-HiLo i scenariusza podstawowego dla UE:

Tabela 1

Wyniki dotyczące LOLE dla Belgii wynikające z badania wystarczalności i elastyczności

Źródło: Badanie wystarczalności i elastyczności z 2019 r.

(32)

Dnia 11 lipca 2019 r. CREG opublikował analizę badania wystarczalności i elastyczności z 2019 r. (21) W analizie tej między innymi CREG zakwestionował wykorzystanie scenariusza EU-HiLo jako głównego scenariusza. Zdaniem CREG należy ulepszyć metodę oceny opłacalności istniejących i nowych zdolności wytwórczych oraz uwzględnić wszystkie dostępne rezerwy bilansowe w Belgii i za granicą.

(33)

W listopadzie 2019 r. europejska sieć operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej („ENTSO-E”) opublikowała Średniookresową prognozę wystarczalności z 2019 r. („MAF 2019”) (22), w której przedstawiono następujące wyniki dla Belgii na 2025 r.:

Tabela 2

Poziomy LOLE dla Belgii określone w MAF 2019

Źródło: „Średniookresowa prognoza wystarczalności z 2019 r.” opracowana przez ENTSO-E.

(34)

Zdaniem Belgii w MAF 2019 opracowanej przez ENTSO-E nie przedstawiono jednak wyników dotyczących LOLE dla Belgii wystarczająco dokładnie, ponieważ założono dostępność dodatkowych 2,5 GW (24), które w praktyce nie są zagwarantowane.

(35)

W raporcie końcowym z kwietnia 2020 r. (25), pięciostronne forum energetyczne (26) przedstawiło następujące wyniki dla Belgii w 2025 r.:

Tabela 3

Poziomy LOLE dla Belgii przedstawione w ogólnej ocenie wystarczalności z 2020 r. opracowanej przez pięciostronne forum energetyczne

Źródło: Pięciostronne forum energetyczne „Ocena wystarczalności mocy wytwórczych – kwiecień 2020 r. – Raport końcowy”.

(36)

W listopadzie 2020 r. ENTSO-E opublikowała MAF 2020. W odniesieniu do scenariusza podstawowego na 2025 r. wyniki MAF 2020 wskazują na średni LOLE wynoszący 0,4 godziny, a zatem spełnia on prawne kryterium wystarczalności dla Belgii, według którego LOLE wynosi 3 godziny.

(37)

W uwagach krajów załączonych do MAF 2020 Belgia wskazała jednak, że: „W MAF 2020 założono znaczną ilość nowych zdolności wytwórczych rozłożonych na dużą grupę krajów. Warto zauważyć, że zasadniczo nie ma pewności, że zdolności takie ostatecznie zmaterializują się w 2025 r., dlatego też założenia te i ich wyniki przedstawione w MAF 2020 należy interpretować ostrożnie. Ponadto Belgia jest od kilku lat częścią regionu, w którym wprowadzono już mechanizm łączenia rynków na podstawie podejścia FBA. Model symulacyjny na podstawie podejścia FBA został opracowany i wdrożony przez spółkę Elia, np. w badaniu z 2019 r., a także wykorzystany w ocenie wystarczalności mocy wytwórczych przeprowadzonej przez pięciostronne forum ekonomiczne w 2020 r.; niemniej takie podejście nie zostało jeszcze zastosowane w obecnym badaniu MAF 2020”.

(38)

W swoim zgłoszeniu władze belgijskie wskazały, że metoda i dane są ujednolicone na poziomie europejskim, tak aby badanie wystarczalności i elastyczności z 2019 r. było zgodne z MAF 2019.

(39)

Zgodnie z art. 23 ust. 3 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej ENTSO-E powinna opracować metodę, którą należy stosować do celów oceny wystarczalności zasobów na poziomie europejskim („ERRA”) i każdej oceny wystarczalności zasobów na poziomie krajowym („NRAA”) (zob. art. 24 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej). Metoda ta powinna zostać zatwierdzona przez ACER.

(40)

W dniu 2 października 2020 r. ACER zatwierdziła metodę oceny wystarczalności zasobów na poziomie europejskim („metoda ERAA”) (30).

(41)

W dniu 30 czerwca 2021 r. Elia opublikowała nowe badanie wystarczalności i elastyczności na lata 2022–2032 („badanie wystarczalności i elastyczności z 2021 r.”).

(42)

Zgodnie z metodą ERAA Elia zintegrowała elementy metody ERAA przedstawione poniżej w ramach badania wystarczalności i elastyczności z 2021 r.:

(43)

Władze belgijskie stwierdziły, że w badaniu tym uwzględniono główne wymogi metodologiczne określone w metodzie ERAA.

(44)

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie energii elektrycznej ocena wystarczalności zasobów na poziomie krajowym musi zawierać centralne scenariusze referencyjne. Scenariusze te obejmują między innymi ocenę efektywności ekonomicznej aktywów wytwórczych. Metoda ERAA określa ponadto, że należy zdefiniować dwa centralne scenariusze referencyjne: jeden z mechanizmami zdolności wytwórczych w całej Europie, a drugi bez takich mechanizmów.

(45)

W związku z tym w badaniu wystarczalności i elastyczności z 2021 r. przeanalizowano dwa scenariusze centralne:

(46)

W badaniu wystarczalności i elastyczności z 2021 r. uwzględnia się wkład wszystkich zasobów, w tym istniejące i przyszłe możliwości wytwarzania, magazynowania energii, integracji sektorowej, odpowiedzi odbioru oraz importu i eksportu, a także ich wkład w elastyczne funkcjonowanie systemu.

(47)

Władze belgijskie stwierdziły, że modelowanie maksymalnych cen rozliczeniowych przeprowadzone w badaniu wystarczalności i elastyczności z 2021 r. uwzględnia wszystkie dostępne przepisy prawne, takie jak obecnie obowiązujący maksymalny limit cenowy, zasadę 60 % (31) określoną w rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1222 z dnia 24 lipca 2015 r. ustanawiającym wytyczne dotyczące alokacji zdolności przesyłowych i zarządzania ograniczeniami przesyłowymi (32) oraz decyzję nr 04/2017 ACER z dnia 14 listopada 2017 r.

(48)

W badaniu wystarczalności i elastyczności z 2021 r. modeluje się automatyczny wzrost maksymalnej ceny rozliczeniowej począwszy od 2025 r. Według władz belgijskich oczekiwany czas braku dostaw energii elektrycznej (LOLE) najprawdopodobniej nie wystąpi przed 2025 r., dlatego też nie modeluje się maksymalnego wzrostu ceny rozliczeniowej przed 2025 r. Jednak nawet gdyby doszło do wzrostu pułapu cenowego, zdaniem władz belgijskich modelowanie pokazuje, że wyniki oceny efektywności ekonomicznej dla 2025 r. nie uległyby zmianie (zob. rysunek 3-72 w badaniu wystarczalności i elastyczności z 2021 r.). Belgia zobowiązała się do dopilnowania, aby w nowym badaniu wystarczalności, które ma zostać opublikowane do czerwca 2023 r., w pełni uwzględniono metodę dynamicznego wzrostu cen od początku okresu symulacji.

(49)

Zgodnie z badaniem wystarczalności i elastyczności z 2021 r. od 2025 r., po zakończeniu wycofywania się z energetyki jądrowej, Belgia stanie w obliczu strukturalnego zapotrzebowania na nowe zdolności wytwórcze. Zapotrzebowanie to wynosi 2 GW w 2025 r. w centralnym scenariuszu „EU-BASE” i stopniowo wzrasta do 3,9 GW do 2032 r. Zwiększone zapotrzebowanie związane jest z oczekiwanym wzrostem zużycia energii elektrycznej i zmniejszeniem importu w okresach niedoboru mocy w Belgii.

(50)

W badaniu wystarczalności i elastyczności z 2021 r. przewidziano, że do 2025 r. jedynie nieznaczną część nowych zdolności wytwórczych będzie można pozyskać na jednotowarowym rynku energii.

(51)

W związku z tym władze belgijskie uważają, że w przypadku niepodjęcia działań w Belgii wystąpi problem z wystarczalnością zasobów począwszy od 2025 r.

(52)

Badanie wystarczalności i elastyczności z 2021 r. stanowi najnowszy i najlepszy obraz zapotrzebowania na mechanizm zdolności wytwórczych.

(53)

Belgia określiła szereg niedoskonałości rynku, które utrudniają prawidłowe funkcjonowanie bezpiecznego, przystępnego cenowo i stabilnego rynku energii elektrycznej.

(54)

Pierwsza niedoskonałość rynku wynika z różnych czynników, które uniemożliwiają wysyłanie skutecznych sygnałów cenowych, a także z faktu, że ceny energii nie mogą wzrosnąć do poziomu VOLL, oraz innych niedoskonałości struktury rynku.

(55)

Połączenie tych niedoskonałości rynku i związanych z nimi działań regulacyjnych może prowadzić do zakłócenia sygnałów cenowych na rynkach energii elektrycznej, wskutek czego ceny nie wzrastają do „efektywnego” poziomu w okresach niedoboru mocy. Prowadzi to do chronicznego niedoboru przychodów operatorów elektrowni i operatorów odpowiedzialnych za odpowiedź odbioru, co wpływa na możliwość odzyskania ich kosztów stałych i zmiennych, zwykle określanych jako „brakujące przychody”, i uniemożliwia mechanizmom rynkowym osiągnięcie wymaganego poziomu wystarczalności.

(56)

Teoretycznie problem braku możliwości wybrania pożądanego poziomu niezawodności przez konsumentów można byłoby rozwiązać na jednotowarowym rynku energii poprzez umożliwienie wzrostu cen do poziomu regulacyjnego odzwierciedlającego cenę, po której konsumenci nie byliby już skłonni płacić za energię, oraz umożliwić wytwórcom otrzymywanie opłat za niedobór mocy (ang. scarcity rents). W związku z niedostateczną odpowiedzią odbioru trudno jest jednak uchwycić faktyczną VOLL, a wzrosty cen napotykają na problemy związane z akceptacją polityczną.

(57)

Według władz belgijskich druga niedoskonałość rynku wynika z niechęci inwestorów do ryzyka w kontekście zwiększonej zmienności i dużej niepewności regulacyjnej. Rosnąca penetracja nieciągłych odnawialnych źródeł energii powoduje, że ceny stają się bardziej zmienne, i zwiększa niepewność co do możliwości odzyskania przez technologie konwencjonalne swoich kosztów stałych na rynku energii elektrycznej. Według Belgii niewielkie zmiany warunków związanych z poziomem wprowadzenia OZE, np. celów dotyczących energii słonecznej, lądowej i morskiej energii wiatrowej, mogą mieć znaczący wpływ na przychody uzyskiwane z konwencjonalnych technologii wytwarzania energii. Problem „brakujących przychodów” staje się coraz poważniejszy w miarę wzrostu zdolności wytwórczych w zakresie nieciągłych źródeł energii. W rezultacie, według władz belgijskich, zwiększa to ryzyko gospodarcze związane z inwestycjami w elastyczne konwencjonalne technologie wytwarzania energii. Ponadto, zdaniem Belgii, ceny energii zazwyczaj nie przewidują ponad trzyletniego horyzontu czasowego dla terminowych zabezpieczeń, co jest zbyt krótkim okresem, aby inwestorzy mogli znaleźć uzasadnienie dla inwestycji. Poza tym, według władz belgijskich, nawet jeśli rynki terminowe mogłyby odpowiedzieć na stopniowe zmiany podaży i popytu, nie byłyby w stanie zapewnić zabezpieczenia w przypadku poważnego wstrząsu strukturalnego, takiego jak planowane wycofanie się z energetyki jądrowej w Belgii.

(58)

Po trzecie niezawodność systemów elektroenergetycznych wykazuje pewne cechy dobra publicznego. Wynika to z faktu, że inwestycje na rzecz wyższego poziomu bezpieczeństwa dostaw przynoszą korzyści wszystkim, podczas gdy – jak wyjaśniono wcześniej – niemożliwe jest selektywne odłączanie większości indywidualnych konsumentów końcowych przez operatora systemu na podstawie ich gotowości do płacenia. W związku z tym wytwórcy będą prawdopodobnie mieli nieoptymalne bodźce do inwestowania w zdolności wytwórcze, co ostatecznie doprowadziłoby do nieoptymalnych poziomów niezawodności systemu.

(59)

Według władz belgijskich kwestie te przybierają w Belgii szczególną formę, ponieważ jest to stosunkowo mały i ściśle połączony rynek, na który wpływa również zagrożenie dostaw z sąsiadujących rynków energii elektrycznej. W związku z tym zdaniem władz belgijskich sytuacja na sąsiadujących rynkach energii elektrycznej ma duży wpływ na wystarczalność Belgii.

(60)

W 2018 r. Komisja zatwierdziła rezerwę strategiczną dla Belgii do dnia 31 marca 2022 r. (33) Celem rezerwy strategicznej jest zaspokojenie zapotrzebowania szczytowego w okresach zimowych, kiedy rynek nie jest w stanie tego zrobić, poprzez utrzymywanie poza rynkiem części istniejących zdolności wytwórczych i zdolności w zakresie odpowiedzi odbioru jako rezerwowych, aktywowanych dopiero po wyczerpaniu zasobów bilansujących.

(61)

W dniu 25 listopada 2019 r. do Komisji wpłynął plan wdrożenia (34) od belgijskiego Ministerstwa Energii, przygotowany zgodnie z art. 20 ust. 3 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej, w którym to artykule wymaga się od państw członkowskich zmagających się z problemami z wystarczalnością określenia środków w planie wdrażania w celu wyeliminowania zakłóceń regulacyjnych lub niedoskonałości rynku na rynkach krajowych. Po przeprowadzeniu konsultacji publicznych dnia 30 kwietnia 2020 r. Komisja przyjęła opinię w sprawie planu wdrażania Belgii, zgodnie z art. 20 ust. 5 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej (35). Belgia przyjęła i przedłożyła Komisji ostateczną wersję swojego planu wdrażania (36).

(62)

Jeżeli chodzi o rynki bilansujące, Belgia wprowadziła w krajowym mechanizmie ustalania ceny niezbilansowanej tzw. „komponent alfa”. Stanowi on dodatkowy komponent ceny niezbilansowania nałożony na podmioty odpowiedzialne za bilansowanie w celu wzmocnienia sygnału cenowego w czasie rzeczywistym, gdy niezbilansowanie systemu belgijskiej strefy kontroli wzrasta. Komisja w swojej opinii wezwała Belgię do rozważenia, czy funkcja mechanizmu ustalania cen w sposób odzwierciedlający niedobory mocy powinna mieć zastosowanie nie tylko do podmiotów odpowiedzialnych za bilansowanie, ale także do dostawców usług bilansujących. Może to sprzyjać bezpieczeństwu dostaw poprzez zapewnienie, aby podmioty odpowiedzialne za bilansowanie i dostawcy usług bilansujących stosowały tę samą cenę za wyprodukowaną/zużytą energię, ponieważ zróżnicowanie cen może skutkować niewydajnym arbitrażem ze strony uczestników rynku. Komisja uważa również, że funkcja mechanizmu ustalania cen w sposób odzwierciedlający niedobory mocy powinna być uruchamiana w przypadku niedoboru rezerw w systemie i powinna być tak skalibrowana, aby zwiększyć ceny energii bilansującej do VOLL, gdy wyczerpią się rezerwy w systemie. Komisja wezwała Belgię do rozważenia odpowiedniej zmiany belgijskiego mechanizmu ustalania cen w sposób odzwierciedlający niedobory mocy nie później niż do dnia 1 stycznia 2022 r. Ponadto Belgia wdraża kompensowanie niezbilansowań, a także przygotowuje się do przystąpienia do unijnych platform rynków bilansujących dla automatycznych rezerw odbudowy częstotliwości (aFRR) oraz manualnych rezerw odbudowy częstotliwości (mFRR), które mają zostać aktywowane odpowiednio do końca 2021 i 2022 r. Co więcej, w odniesieniu do zamawiania usług bilansujących i systemowych Belgia zobowiązała się, że:

(63)

W sprawozdaniu rocznym przedłożonym przez Belgię w lipcu 2021 r. potwierdzono, że działania te zostały już podjęte.

(64)

W Belgii odpowiedź odbioru kwalifikuje się do uczestnictwa w hurtowych rynkach energii elektrycznej (w tym w rynku dnia następnego i dnia bieżącego) i w rynku bilansującym oraz jest traktowana w podobny sposób jak inni uczestnicy rynku i dostawcy usług bilansujących. Odpowiedź odbioru może być reprezentowana indywidualnie lub przez agregatorów. Aby jeszcze bardziej ułatwić odpowiedź odbioru, Belgia zobowiązała się w krajowym planie wdrażania (przedłożonym w 2019 r.) do wprowadzenia inteligentnych liczników, które będą różne dla każdego z regionów:

(65)

W 2020 r. Belgia osiągnęła wskaźnik elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych w wysokości 21 %. Dzięki już zaplanowanym projektom (zob. federalny plan rozwoju na lata 2020–2030 (38))belgijski wskaźnik elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych osiągnie około 30 % do 2030 r. (39) Następujące wzmocnienia belgijskiej sieci zostały niedawno wdrożone lub zostaną wdrożone w najbliższych latach:

(66)

Mechanizm zdolności wytwórczych będzie otwarty dla wszystkich zdolności wytwórczych, które mogą przyczynić się do wystarczalności zasobów, tj. zarówno istniejących, jak i nowych zdolności wytwórczych, magazynów oraz odpowiedzi odbioru. Dozwolona będzie agregacja zdolności wytwórczych, w tym tych wynikających z różnych technologii.

(67)

Dozwolony będzie również udział zagranicznych zdolności wytwórczych. Zasady te zostały szerzej opisane w sekcji 2.10.

(68)

Beneficjentami mechanizmu zdolności wytwórczych będą dostawcy zdolności wytwórczych wybrani w drodze procedury przetargowej zgodnej z zasadami konkurencji.

(69)

Minimalny próg udziału ustalono na poziomie 1 MW, głównie z następujących powodów:

(70)

Dekret królewski w sprawie kryteriów kwalifikowalności związanych z łącznym wsparciem i minimalnym progiem udziału przewiduje ocenę poziomu minimalnego progu udziału podczas obowiązywania mechanizmu zdolności wytwórczych co najmniej raz na pięć lat.

(71)

Zasady agregacji umożliwiają udział mniejszym dostawcom zdolności wytwórczych, którzy nie spełniają minimalnego progu udziału.

(72)

Kilku dostawców zdolności wytwórczych może zdecydować się na połączenie w pojedynczą jednostkę rynku zdolności wytwórczych o minimalnej mocy 1 MW bez ograniczonej maksymalnej wielkości. Jedynym ograniczeniem jest fakt, że punkty dostawy, do których mają zastosowanie programy dzienne na rynkach energii (zazwyczaj obecnie punkty dostawy o wielkości powyżej 25 MW), nie mogą być częścią zagregowanego portfela. Agregacja jest dozwolona dla wszystkich technologii. Ponadto realokacja komponentów w ramach zagregowanej jednostki rynku zdolności wytwórczych („CMU”) jest dozwolona, aby zwiększyć elastyczność wobec agregatorów i zachęcić ich do udziału w procesie aukcyjnym.

(73)

Zasady agregacji będą okresowo weryfikowane i modyfikowane, jeżeli władze belgijskie uznają to za konieczne, w celu zapewnienia, aby zasady agregacji nie stanowiły przeszkody dla udziału w aukcji.

(74)

W mechanizmie przewidziano szczególną kategorię „niepotwierdzonych zdolności wytwórczych”. Definiuje się je jako zdolności wytwórcze, które na początku procesu kwalifikacji wstępnej do aukcji R-4 nie mogą być powiązane z punktem dostaw, w związku z czym nie mogą spełniać wymogów kwalifikacji wstępnej punktu dostawy. Kategoria ta jest otwarta dla wszystkich technologii i ma na celu wspieranie udziału zdolności wytwórczych, które mogą mieć większe trudności z osiągnięciem standardowego wymaganego poziomu zaawansowania na etapie aukcji R-4. Niepotwierdzone zdolności wytwórcze reprezentują mniej zaawansowane projekty, np. gdy punkt dostawy nie jest jeszcze znany, nie jest dostępny plan realizacji projektu, a sam projekt staje się bardziej zaawansowany dopiero w okresie poprzedzającym dostawę. Władze belgijskie wyjaśniły, że koncepcję „niepotwierdzonych zdolności wytwórczych” wprowadzono na żądanie rynku i że może ona być użyteczna zwłaszcza dla agregatorów/dostawców odpowiedzi odbioru, którzy uważają, że są w stanie znaleźć taką zdolność wytwórczą w okresie poprzedzającym dostawę, ale np. muszą jeszcze sfinalizować umowy z jednostkami odbioru lub rozważają wiele możliwości. Niepotwierdzone zdolności wytwórcze mogą być oferowane tylko podczas aukcji R-4. Tej kategorii może zostać przypisana wyłącznie kategoria standardowych zdolności wytwórczych w ramach umowy jednorocznej (zob. motywy 138 i 145).

(75)

Aby ograniczyć ryzyko dla bezpieczeństwa systemu wynikające z opierania się na mniej zaawansowanych projektach, ogólna zdolność wytwórcza akceptowana w tej kategorii jest ograniczona do 200 MW w przypadku pierwszej aukcji. Ustawa o energii elektrycznej przewiduje, że decyzja w sprawie tej maksymalnej całkowitej zdolności wytwórczej jest podejmowana w odniesieniu do każdej aukcji z osobna. Próg ten mógłby z czasem ulegać dalszym zmianom na podstawie zdobytego pozytywnego doświadczenia.

(76)

Mechanizm zdolności wytwórczych jest otwarty dla wszystkich posiadaczy zdolności wytwórczych w zależności od ich wskaźnika dostępności i ich wkładu w osiągnięcie celu wystarczalności zasobów. CMU nie muszą być dostępne przez 100 % czasu przy 100 % mocy referencyjnej ze względu na np. warunki pogodowe, cykle konserwacyjne, uszkodzenia.

(77)

Z tego powodu dla każdej technologii oblicza się korekcyjny współczynnik dyspozycyjności, aby ocenić jej niezawodność i wkład w bezpieczeństwo dostaw w momentach szczególnie istotnych z punktu widzenia wystarczalności (tzw. „symulowane godziny niedoboru mocy”). Posiadacze zdolności wytwórczych mogą zatem uczestniczyć w aukcji i kwalifikują się do zawierania umów dotyczących zdolności wytwórczych wyłącznie do wysokości skorygowanej wartości zdolności wytwórczych (41).

(78)

Metoda obliczania tych korekcyjnych parametrów dyspozycyjności różni się w zależności od technologii i została doprecyzowana w dekrecie królewskim, w którym określono metodę obliczania zdolności wytwórczych oraz parametry aukcji. Będzie ona zależała od kategorii zdolności wytwórczych:

(79)

Dnia 4 maja 2021 r. Belgia dostarczyła uaktualnione korekcyjne współczynniki dyspozycyjności przedstawione w tabeli poniżej:

Tabela 4

Korekcyjne współczynniki dyspozycyjności

Źródło: Zgłoszenie (42)

(80)

Zasady korygowania dyspozycyjności mogą być poddawane przeglądowi co roku, a w razie potrzeby modyfikowane. W szczególności OSP będzie konsultował listę aktualnych technologii istniejących na rynku. Jeżeli otrzyma informacje zwrotne, że na liście brakuje nowego rodzaju technologii, można to uwzględnić podczas corocznej kalibracji korekcyjnych współczynników dyspozycyjności. A zatem, w razie potrzeby, korekcyjne współczynniki dyspozycyjności i technologie będą corocznie aktualizowane i poddawane przeglądowi.

(81)

Zgodnie z art. 26 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej w przypadku transgranicznego udziału maksymalne wejściowe zdolności wytwórcze dostępne do celów udziału pośrednich zagranicznych zdolności wytwórczych w strefie kontroli są definiowane przez operatora systemu dla każdego obszaru rynkowego bezpośrednio połączonego za pomocą sieci elektrycznej z belgijskim obszarem kontrolnym.

(82)

W oczekiwaniu na przyjęcie odpowiednich strategii, wniosków lub decyzji wdrażających art. 26 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej wkład każdego obszaru rynkowego bezpośrednio połączonego z Belgią określa się na podstawie wkładu tych obszarów podczas symulowanych godzin niedoboru mocy, jak określono w sekcji 2.10.1.

(83)

Aby zagwarantować równe szanse z innymi zakontraktowanymi zdolnościami w aukcji R-4, spółka Elia zastosuje korekcyjne współczynniki dyspozycyjności znane w chwili przeprowadzania aukcji R-4 jako parametr wejściowy do standardowego procesu kwalifikacji wstępnej niepotwierdzonych zdolności wytwórczych (ponieważ standardowy proces kwalifikacji wstępnej dotyczący tych zdolności można zorganizować w okresie do 24 miesięcy po aukcji R-4).

(84)

Zgodnie ze zgłoszeniem OSP będzie organizował aukcje w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych w zależności od poziomu zasobów wytwórczych, które są niezbędne do zagwarantowania odpowiedniego poziomu wystarczalności zasobów do spełnienia normy niezawodności.

(85)

Każdego roku odbywa się aukcja zdolności na dostawy za cztery lata w ramach „aukcji R-4”. Kolejna aukcja z rocznym wyprzedzeniem odbywa się w roku bezpośrednio poprzedzającym rok dostawy w aukcji głównej („aukcja R-1”). Planuje się, że pierwsza aukcja R-4 zostanie zorganizowana w 2021 r., a pierwsza aukcja R-1 odbędzie się w 2024 r.

(86)

We wcześniejszej wersji ustawy o energii elektrycznej art. 7 undecies § 2 stanowił, że metodę ustalania parametrów określających ilość mocy, którą należy zakupić, proponuje OSP. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie energii elektrycznej, które ma zastosowanie od dnia 1 stycznia 2020 r., państwo członkowskie zatwierdza wolumen, który należy zakupić na aukcji, na podstawie propozycji organu regulacyjnego CREG. Komitet ds. mechanizmu zdolności wytwórczych (Federalny Urząd Gospodarczy, CREG, Elia oraz kancelaria Ministra Energii) już w 2019 r. podjął zatem decyzję, że CREG opracuje projekt metody ustalania parametrów określających wolumen, który należy zakupić na aukcjach. W poniższych motywach przedstawiono więcej szczegółów dotyczących chronologii wydarzeń.

(87)

Dnia 22 listopada 2019 r. spółka Elia opracowała projekt dekretu królewskiego w sprawie ustalenia metody określania parametrów aukcji (takich jak korekcyjne współczynniki dyspozycyjności, kurs wykonania i cena referencyjna, pułap cen pośrednich), w tym proces ustalenia scenariusza w celu określenia zapotrzebowania na zdolności wytwórcze (43). Dnia 6 grudnia 2019 r. CREG przyjął opinię (44) na temat projektu spółki Elia, w której wyjaśnia w szczególności, że zastosowanie scenariusza EU-HiLo w celu określenia zdolności wytwórczych, które należy zakupić, jest nieodpowiednie (45) i niezgodne z art. 24 ust. 1 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej.

(88)

Dnia 18 marca 2020 r. CREG wysłał belgijskiemu ministrowi energii projekt wniosku 2064 dotyczącego określenia wolumenu zdolności wytwórczych, który należy zakupić. Projekt wniosku był w dużej mierze inspirowany notą (Z) 2024, którą CREG wysłał ministrowi dnia 20 grudnia 2019 r. po konsultacjach publicznych (46). Dnia 24 marca 2020 r. CREG przyjął ostateczną wersję wniosku (47). We wniosku:

a)

określono ograniczenie budżetowe, w którym koszt mechanizmu zdolności wytwórczych musi być niższy niż koszt dla konsumenta z powodu oczekiwanej ilości niedostarczonej energii (EENS) (48), której uniknięto ze względu na mechanizm zdolności wytwórczych. Koszt mechanizmu zdolności wytwórczych jest kosztem zdolności wytwórczych wymaganych do spełnienia normy niezawodności. Oczekiwany koszt brakującej energii to EENS pomnożona przez gotowość do płacenia klientów, którzy w sposób niezamierzony nie otrzymają tej energii (wartość niedostarczonej energii, VOLL). W przypadku ryzyka związanego z bezpieczeństwem dostaw VOLL reprezentuje koszt braku dostaw ogłoszonego z wyprzedzeniem. Stosując wartości VOLL wskazane przez urząd planowania (49) oraz w badaniu przeprowadzonym przez ACER (50), CREG określa następujące ograniczenie budżetowe: Źródło: Wniosek CREG pt. „Proposition (E)2064 – 24 mars 2020”

b)	określono następującą krzywą popytu, gdzie docelowy wolumen, który ma być oferowany w aukcji, to C-Q (51): Źródło: Wniosek CREG pt. „Proposition (E)2064 – 24 mars 2020”

(89)

Uwzględniając wyniki konsultacji publicznych w sprawie sporządzonej przez CREG noty 2024, belgijskie Ministerstwo Energii stwierdziło, że metoda zaproponowana przez CREG (zwłaszcza ograniczenie budżetowe) nie daje wystarczających gwarancji, że cel mechanizmu zdolności wytwórczych, jakim jest „zapewnienie wymaganego poziomu bezpieczeństwa dostaw”, zostanie osiągnięty zgodnie z kryteriami prawnymi.

(90)

W związku z tym belgijskie Ministerstwo Energii opracowało alternatywną metodę ustalania parametrów określających ilość zdolności wytwórczych nabywanych w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych, uwzględniając opracowany przez spółkę Elia wniosek w sprawie dekretu królewskiego, o którym mowa w motywie 87, oraz wniosek CREG, o którym mowa w motywie 88. Konsultacje publiczne dotyczące tej dostosowanej metody przeprowadzono w dniach 23–27 marca 2020 r. Zgodnie ze zmienioną ustawą o mechanizmie zdolności wytwórczych zmieniony art. 7 undecies § 2 ustawy o energii elektrycznej stanowi, że parametry określające wolumen, który należy zakupić, ustala się w dekrecie królewskim na podstawie wniosku organu regulacyjnego. Ostateczną wersję dekretu królewskiego opublikowano w belgijskim dzienniku ustaw dnia 30 kwietnia 2021 r. po zatwierdzeniu zmienionej ustawy o mechanizmie zdolności wytwórczych (52). W motywach 91–99 opisano proces przewidziany w tej ostatecznej wersji dekretu królewskiego.

(91)

Co roku ilość zdolności wytwórczych wymaganych do spełnienia normy niezawodności w danym przyszłym roku dostaw (tj. wolumen docelowy) będzie określana na podstawie wniosku organu regulacyjnego. Organ regulacyjny przedstawia taki wniosek, uwzględniając dane dostarczone przez OSP. Ponadto dane te są obliczane przez OSP na podstawie scenariusza i wartości pośrednich zaproponowanych przez organ regulacyjny i określonych przez ministra. Wolumen docelowy określa się na podstawie normy niezawodności przewidzianej w przepisach prawa, która odpowiada określonej wartości LOLE. Scenariusz jest kalibrowany, aby zapewnić spełnienie tego kryterium. Po skalibrowaniu scenariusza przeprowadza się symulację rynku, która prowadzi do identyfikacji symulowanych godzin niedoboru mocy. Wolumen docelowy jest następnie obliczany jako suma średniego obciążenia podczas symulowanych godzin niedoboru mocy i zapotrzebowania bilansującego, od której odejmuje się średnią oczekiwaną ilość niedostarczonej energii (EENS) podczas symulowanych godzin niedoboru mocy.

(92)

Scenariusz, o którym mowa w motywie 91, będzie jednym z centralnych scenariuszy referencyjnych wykorzystywanych do określenia problemu z wystarczalnością zasobów z najnowszej ERAA (53) lub najnowszej NRAA (54) i będzie aktualizowany na podstawie najnowszych dostępnych informacji (55). Proces ustalania ostatecznej ilości zdolności wytwórczych, które należy zamówić, musi również być zgodny z odpowiednimi częściami rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej.

(93)

Dekret królewski przewiduje następujący proces ustalania scenariusza referencyjnego. Po konsultacjach publicznych z uczestnikami rynku na temat danych i założeń belgijski OSP opublikuje zalecenie do wykorzystania przez ministra energii przy podejmowaniu decyzji. Następnie organ regulacyjny przedłoży wniosek dotyczący scenariusza referencyjnego, uwzględniając metodę przewidzianą w dekrecie królewskim. Wreszcie Federalny Urząd Gospodarczy opublikuje opinię na temat tego wniosku. Ostateczna decyzja w sprawie wyboru scenariusza należy do ministra energii.

(94)

Globalny pułap cenowy aukcji określa maksymalne wynagrodzenie, jakie można otrzymać za ofertę na aukcji w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych, i ma zastosowanie do wszystkich kategorii zdolności wytwórczych. Ograniczając maksymalne wynagrodzenie, jakie można otrzymać, globalny pułap cenowy aukcji ogranicza możliwości nadużywania pozycji rynkowej przez składanie niewłaściwych ofert. Globalny pułap cenowy aukcji oblicza się, mnożąc wartość CONE-netto (56) przez współczynnik X. Wartość współczynnika korygującego X uwzględnia niepewności związane z szacowaniem wartości CONE-netto zarówno na poziomie zmienności kosztów brutto nowej instalacji związanych z różnymi technologiami, jak i przy określaniu rocznych opłat inframarginalnych na rynku energii oraz przychodów netto na rynku pomocniczych usług bilansujących. Globalny pułap cenowy dla pierwszej aukcji wynosi 75 EUR/kW/rok, co jest równe CONE-netto pomnożonemu przez współczynnik korygujący wynoszący 1,50 (57).

(95)

Krzywa popytu dla aukcji R-4 została zaprojektowana na podstawie 3 punktów, jak pokazano na poniższym wykresie:

(96)

Krzywa popytu dla aukcji R-1 zaprojektowano na podstawie tych samych punktów B i C co dla aukcji R-4, ale wolumen docelowy dostosowano, uwzględniając zdolności wytwórcze zakontraktowane w aukcji R-4 odnoszącej się do tego samego okresu dostaw. Punkt A odpowiada, na osi rzędnych, globalnemu pułapowi cenowemu aukcji, a na osi odciętych – wolumenowi docelowemu.

(97)

Władze belgijskie uważają, że struktura krzywych popytu jest zgodna z dwiema zasadami:

(98)

Zgodnie z ustawą o energii elektrycznej minimalny wolumen zdolności wytwórczych musi być zarezerwowany dla aukcji R-1 oraz odliczony od wolumenu docelowego dla aukcji R-4. Ten zarezerwowany wolumen powinien być co najmniej równy zdolnościom wytwórczym wymaganym średnio do pokrycia całkowitych zdolności wytwórczych w okresach szczytowego zapotrzebowania przez mniej niż 200 godzin pracy rocznie. Zgodnie z dekretem królewskim określającym metodę obliczania zdolności wytwórczych i parametrów aukcji w kontekście mechanizmu zdolności wytwórczych zdolność niezbędną do pokrycia całkowitych zdolności wytwórczych w okresach szczytowego zapotrzebowania średnio przez mniej niż 200 godzin określa się, dla każdego bloku 100 MW, za pomocą średniej liczby godzin wymaganych do spełnienia kryterium bezpieczeństwa dostaw na podstawie krzywej czasu trwania obciążenia. Są to godziny konieczne do zaspokojenia przez określone zdolności wytwórcze maksymalnego zużycia energii elektrycznej. W wyniku oszacowanej krzywej popytu zarezerwowano około 2,5 GW na potrzeby aukcji R-1 przewidzianej na rok 2024. Według Belgii decyzja o zarezerwowaniu części wolumenu, który należy zakupić, dla aukcji R-1, odzwierciedla chęć podkreślenia przez tej kraj neutralności technicznej i otwartości technicznej mechanizmu. Środek ten zachęca do udziału dostawców odpowiedzi odbioru, ponieważ planowanie dostępności tych zdolności z dużym wyprzedzeniem mogłoby być trudniejsze, co mogłoby utrudnić ich udział w aukcji R-4. Niezależnie od tego przesunięcia wolumenu zdolności wytwórczych na aukcję R-1, wszyscy posiadacze zdolności wytwórczych mogą uczestniczyć zarówno w aukcji R-4, jak i w aukcji R-1 w odniesieniu do określonego okresu dostawy.

(99)

W oczekiwaniu na wdrożenie ostatecznego projektu dekretu królewskiego:

(100)

Krzywa popytu dla aukcji R-4 zaplanowanej na październik 2021 r. opiera się na scenariuszu centralnym określonym w MAF 2019, z uwzględnieniem zaktualizowanych danych i korekt na podstawie „Oceny wystarczalności mocy wytwórczych” przeprowadzonej przez pięciostronne forum ekonomiczne i opublikowanej w kwietniu 2020 r. (zob. także motywy 287–289).

(101)

W badaniu wystarczalności i elastyczności z 2021 r. wykorzystano scenariusz centralny z MAF 2020, uzupełniony o najnowszy zbiór danych dostępny dla każdego państwa i zebrany w ramach ENTSO-E oraz informacje publiczne lub zaktualizowane badania krajowe dla innych państw. Według Belgii wykorzystanie tego samego źródła (MAF) jako zbioru danych zarówno do oceny wystarczalności zasobów, jak i kalibracji krzywej popytu zapewnia spójność.

(102)

Belgia wyjaśniła, że poziom wrażliwości wykorzystany do obliczeń krzywej popytu dla pierwszej aukcji, dotyczący niedostępności zdolności wytwórczych energii jądrowej we Francji (zgodnie z „Oceną wystarczalności mocy wytwórczych” przeprowadzoną przez pięciostronne forum ekonomiczne), uwzględniono również w modelu w badaniu wystarczalności i elastyczności z 2021 r.

(103)

Szacowany wolumen, który należy zakupić na pierwszych aukcjach R-4 i R-1, wynosi około 9,5 GW. Łączny wolumen definiuje się osobno dla każdej aukcji i jest on oparty na metodzie opisanej w sekcji 2.5.2. W krzywej popytu dla aukcji R-4 władze belgijskie odłożyły znaczny wolumen na aukcję R-1, zapewniając, aby nowa kalibracja krzywej popytu odbyła się w terminie bardziej zbliżonym do roku dostawy, w celu uniknięcia sytuacji, w której zbyt wiele zdolności wytwórczych zostałoby zaoferowanych podczas pierwszej aukcji R-4. Tak duża rezerwa przeznaczona na aukcję R-1 umożliwia władzom belgijskim radzenie sobie z niewielkimi odchyleniami wynikającymi z nowych danych wejściowych i ulepszeń metodycznych, ale także oferuje szerokie możliwości udziału nowych i innowacyjnych technologii, zapewniając w ten sposób w praktyce neutralność technologiczną środka pomocy.

(104)

W sumie około 54 % średniego zużycia szczytowego w momentach niedoboru mocy zostanie zakontraktowane na aukcji R-4 w 2021 r., co ogranicza wolumen docelowy do niezbędnego minimum.

(105)

Belgia zobowiązała się do przeprowadzenia kontroli krzyżowych i, w stosownych przypadkach, do dostosowania wolumenów, które należy zakupić na aukcji T-4 w 2023 r. i aukcji T-1 w 2026 r., do wyników NRAA 2023.

(106)

Obowiązkowa procedura kwalifikacji wstępnej ma zastosowanie do wszystkich posiadaczy zdolności wytwórczych powyżej 1 MW. Nie wymaga się jednak, aby wstępnie zakwalifikowane zdolności uczestniczyły w procesie przetargowym (tryb „opt-out”). W celu ułatwienia obowiązkowej kwalifikacji wstępnej przewidziano przyspieszony proces kwalifikacji wstępnej, aby umożliwić posiadaczom zdolności wytwórczych spełnienie obowiązku kwalifikacji wstępnej przy minimalnym nakładzie pracy (wymagane są tylko niezbędne informacje, takie jak numer identyfikacyjny, rodzaj punktu dostawy oraz całkowita moc zainstalowana): w przypadku skorzystania przez posiadaczy zdolności wytwórczych z przyspieszonego procesu kwalifikacji wstępnej zdolności wytwórcze są automatycznie traktowane jako objęte trybem „opt-out”.

(107)

Wymogi kwalifikacji wstępnej obejmują limit emisji: dostawcy zdolności wytwórczych, którzy przekroczą podany niżej limit emisji, nie mogą uczestniczyć w aukcji zdolności wytwórczych:

(108)

Ponadto w ramach procesu kwalifikacji wstępnej kandydaci muszą wnieść tymczasowe zabezpieczenie finansowe, aby móc wziąć udział w aukcji. To tymczasowe zabezpieczenie finansowe zaczyna obowiązywać, gdy CMU zostanie wybrana w drodze aukcji. Jeżeli dostawca zdolności wytwórczych po wybraniu w drodze aukcji nie wywiąże się ze swoich zobowiązań umownych lub nie będzie chciał podpisać umowy dotyczącej zdolności wytwórczych, w ramach procesu kontroli przed dostawą nałożone zostaną kary finansowe. Kontrahent ma prawo dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia finansowego w razie nieuiszczenia tych kar. W momencie kwalifikacji wstępnej wysokość tymczasowego zabezpieczenia finansowego wyniesie 20 000 EUR/MW w przypadku wirtualnych i dodatkowych CMU oraz 10 000 EUR/MW w przypadku istniejących CMU, w zależności od kwalifikowalnego wolumenu jednostki (uwzględniając, że zakontraktowana zdolność nie jest jeszcze znana, oraz pod warunkiem że bezpieczeństwo finansowe jest zapewnione proporcjonalne do wielkości projektu i wynikającego z tego ryzyka dla systemu w przypadku niedostarczenia mocy). Jeśli końcowa zakontraktowana zdolność CMU jest mniejsza niż jej kwalifikowalny wolumen, kwotę zabezpieczenia finansowego obniża się o kwotę dodatniej różnicy pomiędzy kwalifikowalnym wolumenem a zakontraktowaną zdolnością, pomnożoną przez 20 000 EUR (w przypadku wirtualnych i dodatkowych CMU) lub 10 000 EUR (w przypadku istniejących CMU).

(109)

Ponadto strony chcące ubiegać się o kwalifikację wstępną dla nowych instalacji (na 15-letnią umowę dotyczącą zdolności wytwórczych) zasilanych paliwami kopalnymi muszą przyjąć do wiadomości, że zawarcie umowy dotyczącej zdolności wytwórczych nie zwalnia ich z obecnych i przyszłych przepisów i celów ustanowionych przez Unię Europejską lub Belgię w zakresie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Muszą także przyjąć do wiadomości, że zawarcie umowy dotyczącej zdolności wytwórczych zobowiązuje je do udziału w przygotowaniu przepisów umożliwiających osiągniecie tych celów. W tym celu muszą dołączyć pisemne oświadczenie, w którym zobowiązują się do:

(110)

Przestrzeganie zobowiązań określonych w motywie 109 należy wykazać przed Dyrekcją Generalną ds. Energii Federalnego Urzędu Gospodarczego.

(111)

Mechanizm aukcji zgodnych z zasadami konkurencji wykorzystuje format aukcji utajnionej (ang. sealed-bid), w którym oferenci składają oferty anonimowo, a rynek jest następnie rozliczany w jednej rundzie. Według władz belgijskich przez niedostarczanie informacji rynkowi podczas rozliczania rynku i niepozwalanie oferentom na aktualizowanie złożonych ofert format aukcji utajnionej ogranicza możliwość nadużycia pozycji rynkowej. Władze wskazują także na fakt, że podczas aukcji utajnionej, w przeciwieństwie do aukcji holenderskiej, oferenci nie są związani przez (zwykle) 2–3 dni, w ciągu których muszą być stale dostępni, aby móc reagować na informacje udostępniane w trakcie procesu aukcyjnego. Prostszy i mniej czasochłonny proces aukcyjny mógłby jeszcze bardziej obniżyć barierę wejścia, co jest szczególnie istotne w przypadku nowych i małych uczestników oraz stron odpowiedzi odbioru, których podstawowa działalność nie jest związana z rynkiem energii.

(112)

Wszyscy zwycięscy oferenci otrzymają wynagrodzenie za zdolność wytwórczą zgodnie z zasadą płatności na podstawie oferowanej ceny („pay-as-bid”) obowiązującą dla wszystkich aukcji związanych z co najmniej dwoma początkowymi okresami dostaw (aukcje R-4 i R-1 dla okresów dostaw rozpoczynających się w listopadzie 2025 r. i listopadzie 2026 r.). Innymi słowy, zwycięscy dostawcy zdolności wytwórczych otrzymają kwotę równą cenie złożonej przez nich oferty jako wynagrodzenie za zdolność wytwórczą.

(113)

Po przedstawieniu parlamentowi sprawozdania oceniającego do aukcji związanych z kolejnymi okresami dostaw zastosowanie może mieć zasada jednolitej ceny („pay-as-cleared”). Zgodnie z zasadą „pay-as-cleared” wynagrodzenie za zdolność wytwórczą jest równe cenie najdroższej wybranej oferty (ograniczonej pułapem cen pośrednich, zob. sekcja 2.5.4.2).

(114)

Zdaniem władz belgijskich sytuacja w zakresie wystarczalności w Belgii około 2025 r. będzie wymagała nowych zdolności wytwórczych (zob. motyw 29). Z tego względu posiadacze zdolności wytwórczych, którzy wykazują bardzo niejednorodną strukturę kosztów, będą prawdopodobnie konkurować we wstępnych aukcjach w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych. W związku z tym władze belgijskie obawiają się, że niektórzy dostawcy zdolności wytwórczych mogliby skorzystać z wysokich opłat inframarginalnych w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych, a co za tym idzie osiągnąć nieoczekiwane zyski, gdyby zastosowano zasadę „pay-as-cleared”. Według Belgii teoretycznie w sytuacji „doskonałej informacji”, gdy uczestnicy rynku mogą przewidzieć potencjalną rynkową cenę rozliczeniową przy zastosowaniu zasady „pay-as-cleared”, zastosowanie zasady „pay-as-bid” skutkowałoby takim samym rezultatem, ponieważ oferenci mieliby zachętę do złożenia oferty z tą samą przewidywaną ceną rozliczeniową. W praktyce jednak z pierwszymi aukcjami w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych nieuchronnie wiążą się pewna niepewność i nieprzewidywalność, jeżeli chodzi o potencjalną cenę rynkową wynikającą z zastosowania zasady „pay-as-cleared”. Dlatego też zgodnie z zasadą „pay-as-bid” uczestnicy rynku mogą działać ostrożniej, aby uniknąć ryzyka niewybrania, a zatem stosowanie zasady „pay-as-bid” może prowadzić do mniej kosztownego rezultatu.

(115)

Belgia uważa jednak, że korzyść wynikająca z oszczędności kosztowej aukcji typu „pay-as-bid” prawdopodobnie maleje z czasem, nie tylko dlatego, że może zniknąć zapotrzebowanie na nowe zdolności wytwórcze, ale także dlatego, że cykliczne aukcje typu „pay-as-bid” pozwalają uczestnikom rynku lepiej przewidywać referencyjną cenę rozliczeniową na rynku, co skutkuje „płaską” krzywą oferty. Poza tym, gdyby w perspektywie średnio- lub długoterminowej zniknął problem „brakujących przychodów”, stosowanie zasady „pay-as-bid” mogłoby zapobiec spadkowi ceny do zera, ponieważ dostawcy zdolności wytwórczych nie mieliby motywacji do składania ofert na poziomie zerowym w ramach aukcji „pay-as-bid”.

(116)

Belgia uważa, że po kolejnych aukcjach stosowanie zasady „pay-as-cleared” może stać się lepszym wyborem pozwalającym na stymulowanie konkurencji, zapewnienie przejrzystego sygnału cenowego oraz dopuszczenie, aby wynagrodzenie za zdolność wytwórczą zbliżało się do zera, gdy oczekuje się, że poziom dostarczonych zdolności wytwórczych będzie odpowiedni, aby osiągnąć poziom wymaganych zdolności wytwórczych. Ważną cechą zasady „pay-as-cleared” jest to, że racjonalnym zachowaniem jest składanie ofert odpowiadających rzeczywistym kosztom. Mając na uwadze również fakt, że zasada „pay-as-cleared” zapewnia przejrzysty sygnał cenowy dla rynku, informacje te mogą być szczególnie cenne dla małych jednostek i nowych uczestników rynku, ponieważ mogą im dać lepsze wyobrażenie o obecnych i przyszłych oczekiwanych warunkach rynkowych, tym samym zachęcając ich z biegiem czasu do udziału. Ponadto zasada „pay-as-cleared” ułatwia dokonywanie ustaleń umownych, zwłaszcza dotyczących agregacji. W związku z tym Belgia opracuje procedurę umożliwiającą przejście na zasadę „pay-as-cleared”, gdy okaże się, że byłoby to korzystne.

(117)

Jak opisano szczegółowo w sekcji 2.6, CMU wymagająca znacznych inwestycji może ubiegać się o wieloletnią umowę dotyczącą zdolności wytwórczych. Obecnie zasada ta nie ma zastosowania do pośredniego udziału zagranicznego, który może otrzymać jedynie umowę jednoroczną (zob. motywy 143 i 144). Według władz belgijskich CMU objęte kategorią umów jednorocznych nie podlegają żadnym wymogom lub podlegają niewielkim wymogom dotyczącym kosztów inwestycyjnych, które należy uwzględnić (w przeciwnym razie kwalifikowałyby się do umowy wieloletniej). W związku z tym, aby uniknąć powstawania nieoczekiwanych zysków, przewiduje się zastosowanie pułapu cen pośrednich w odniesieniu do CMU objętych kategorią umów jednorocznych. Zasada ta będzie miała także zastosowanie do umów przypisanych do pośrednich zagranicznych zdolności wytwórczych (zob. szczegóły w sekcji 2.10.1).

(118)

W przypadku CMU objętych kategorią umów jednorocznych nie będzie dozwolone składanie ofert po cenie wyższej niż pułap cen pośrednich. Ponadto nawet przy zastosowaniu zasady „pay-as-cleared” (zob. motyw 113) takie CMU nie otrzymałyby płatności z tytułu zdolności wytwórczych wyższych niż pułap cen pośrednich.

(119)

Według władz belgijskich pułap cen pośrednich uniemożliwi również podmiotom rynkowym o znaczącej pozycji rynkowej podejmowanie strategicznych decyzji o czasowym wycofaniu lub zamknięciu istniejących zdolności wytwórczych, a tym samym wycofanie zdolności wytwórczych z rynku, co z kolei miałoby wpływ na rynkową cenę rozliczeniową. Ograniczając maksymalne wynagrodzenie za zdolność wytwórczą w kategorii umów jednorocznych na zdolności wytwórcze (w tym istniejące aktywa), pułap cen pośrednich ograniczyłby możliwość powstania nadmiernych opłat inframarginalnych.

(120)

Władze belgijskie wskazują, że pułap cen pośrednich z jednej strony powinien być wystarczająco niski, aby uniknąć nieoczekiwanych zysków, ale z drugiej strony nie powinien być zbyt niski, co uniemożliwiłoby inwestorom czerpanie normalnych zysków lub nawet uniemożliwiłoby CMU udział w aukcjach w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych i wysłałoby niechciany sygnał do wyjścia.

(121)

W metodzie opisanej w dekrecie królewskim określającym metodę obliczania parametrów aukcji w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych ustalono, że pułap cen pośrednich powinno się kalibrować do oczekiwanego poziomu „brakujących przychodów” najsłabiej działającej technologii aktualnie dostępnej na rynku, uwzględniając zarówno koszty, jak i przychody.

(122)

Uwzględnia się następujące koszty:

(123)

Te składniki kosztów dzieli się przez mające zastosowanie korekcyjne współczynniki dyspozycyjności, ponieważ w aukcji, w której ceny są wyrażone dla wartości skorygowanej MW, obowiązuje pułap cen pośrednich. Władze belgijskie dostarczyły dane przedstawione w tabeli 5 poniżej (64).

Tabela 5

Łączne koszty roczne dla krótkiej listy istniejących technologii  (65)

Źródło: Zgłoszenie.

(124)

Uwzględnia się następujące przychody roczne:

(125)

Władze belgijskie dostarczyły dane przedstawione w tabeli 6 poniżej:

Tabela 6

Łączne przychody roczne dla krótkiej listy istniejących technologii  (67)

Źródło: Zgłoszenie

(126)

Ponadto „brakujące przychody” oblicza się przez odjęcie przychodów rocznych od wartości kosztów rocznych. Do uzyskanej liczby dodaje się margines niepewności wynoszący 5 %, aby uwzględnić ogólne niepewności związane z oszacowaniem „brakujących przychodów”, zwłaszcza ze względu na fakt, że kalibracja pułapu cen pośrednich wymaga uogólnienia danych dotyczących kosztów i dochodów dla każdej technologii oraz że oszacowanie to przeprowadza się do kilku lat przed odpowiednim okresem dostawy.

(127)

Władze belgijskie dostarczyły dane przedstawione w tabeli 7. Poszczególne „poziomy” wartości „brakujących przychodów” reprezentują następującą klasyfikację: poziom 1 odzwierciedla niskie koszty i wysokie przychody; poziom 2 odzwierciedla niskie koszty i średnie przychody; poziom 3 odzwierciedla niskie koszty i niskie przychody; poziom 4 odzwierciedla średnie koszty i wysokie przychody; poziom 5 odzwierciedla średnie koszty i średnie przychody; poziom 6 odzwierciedla średnie koszty i niskie przychody.

Tabela 7

Wartości „brakujących przychodów” uzyskane dla krótkiej listy istniejących technologii  (69)

Źródło: Zgłoszenie

(128)

Na podstawie informacji i danych dostarczonych przez spółkę Elia oraz opinii organu regulacyjnego na temat tych danych władze belgijskie ustaliły pułap cen pośrednich dla pierwszej aukcji, tj. aukcji R-4 z okresem dostaw od listopada 2025 r. do października 2026 r., na poziomie 20 EUR/wartość skorygowana kW/rok.

(129)

W trakcie formalnego postępowania wyjaśniającego Belgia wprowadziła mechanizm umożliwiający indywidualne odstępstwo od pułapu cen pośrednich (70).

(130)

Mechanizm odstępstw wprowadzono w dekrecie królewskim określającym metodę obliczania zdolności wytwórczych i parametrów aukcji w kontekście mechanizmu zdolności wytwórczych. Mechanizm odstępstw ma zastosowanie zarówno do krajowych, jak i pośrednich transgranicznych zdolności wytwórczych.

(131)

Zgodnie z dekretem królewskim w przypadku pierwszej aukcji, ze względu na ograniczony czas między opracowaniem mechanizmu odstępstw a przygotowaniem pierwszej aukcji, odstępstwo zostanie przyznane ex post, tj. po zamknięciu aukcji. Belgia wyjaśniła, że potencjalni beneficjenci będą ubiegać się o odstępstwo oraz przedkładać wszystkie istotne informacje przed aukcjami. Wszystkie kryteria i zasady dotyczące odstępstwa zostaną w przejrzysty sposób określone przed aukcjami. Odstępstwo nie będzie uzależnione od ofert złożonych przez któregokolwiek z uczestników aukcji. Ponadto, jeżeli ex post zostanie stwierdzone, że niektóre jednostki nie kwalifikują się do odstępstwa, i ich płatności zostaną zmniejszone, nie będzie to miało wpływu na rezultat (umowę, płatność i przyznaną ilość) dla innych jednostek, które uczestniczyły w aukcji.

(132)

Aukcja dotycząca zdolności wytwórczych powinna zostać rozliczona przez wybór kombinacji ofert, które maksymalizują dobrobyt społeczny, z uwzględnieniem krzywej popytu (wyznaczonej w sposób administracyjny) i krzywej ofert (wyznaczonej poprzez agregację poszczególnych ofert posiadaczy zdolności wytwórczych) oraz wolumenu i ceny zaproponowanych w poszczególnych ofertach. Dobrobyt społeczny w tym kontekście oblicza się jako sumę nadwyżki konsumenta (nadwyżka dla społeczeństwa wynikająca z zaspokojenia popytu na bezpieczeństwo dostaw po cenie niższej niż gotowość do płacenia za zdolność wytwórczą określoną krzywą popytu) i nadwyżki producenta (nadwyżka dla dostawców zdolności wytwórczych wynikająca z wyboru ich ofert po cenie wyższej niż cena oferty).

(133)

Jeżeli wiele rozwiązań rozliczeniowych (tj. kombinacja ofert) jest równoważnych pod względem maksymalizacji nadwyżki ekonomicznej, wybiera się rozwiązanie o najniższej emisji CO2. Jeżeli dwa rozwiązania są równoważne zarówno pod względem maksymalizacji nadwyżki ekonomicznej, jak i średniej ważonej emisji CO2, wybiera się rozwiązanie o najniższym średnioważonym okresie obowiązywania umowy w celu ograniczenia uzależnienia od jednej technologii (ang. lock-in) na kilka lat (71).

(134)

Algorytm aukcji będzie również uwzględniał ograniczenia sieciowe w taki sposób, że odrzuci pewne kombinacje ofert, które w połączeniu nie są wykonalne dla sieci. Zestaw ograniczeń sieciowych odnoszących się do sieci OSP, które będą miały zastosowanie podczas rozliczenia aukcji, zostanie określony przed rozpoczęciem rozliczenia aukcji i będzie wynikał albo ze względów bezpieczeństwa systemu, albo z fizycznych ograniczeń związanych z odległością.

(135)

Według władz belgijskich dłuższy okres obowiązywania umowy dotyczącej zdolności wytwórczych pozwala dostawcy zdolności wytwórczych zabezpieczyć długoterminowe finansowanie w celu rozłożenia kosztów inwestycji na dłuższy okres. Mogłoby to zmniejszyć wymagane roczne wynagrodzenie za zdolność wytwórczą i pomóc w zapewnieniu konkurencyjności nowego projektu w stosunku do istniejących projektów na rynku. Możliwość wejścia na rynek nowych podmiotów po konkurencyjnej cenie ma również ogromne znaczenie dla kontrolowania pozycji rynkowej istniejących dostawców zdolności wytwórczych.

(136)

Dłuższy okres obowiązywania umowy dotyczącej zdolności wytwórczych może jednak również spowodować uzależnienie od jednej technologii na rynku energii na dłuższy okres. W związku z tym państwo belgijskie zdecydowało się na różne kategorie zdolności (1 rok, do 3, 8 i 15 lat). W rezultacie nowe inwestycje nie otrzymują od razu umowy dotyczącej zdolności wytwórczych na maksymalny (15-letni) okres, co pozwala uniknąć sytuacji, w której przyszły rynek energii byłby zamknięty dla nowych (i potencjalnie bardziej przyjaznych dla środowiska) technologii.

(137)

W dekrecie królewskim z dnia 12 grudnia 2019 r. (72) zaproponowanym przez CREG koszty kwalifikowalne określono jako: „początkowe i jednorazowe wydatki inwestycyjne, które powstają w dniu opublikowania wyników aukcji, w której oferta na te zdolności wytwórcze została wybrana, i są ponoszone najpóźniej w dniu poprzedzającym pierwszy dzień okresu udostępniania zdolności, niezbędne do budowy lub udostępnienia zasadniczych fizycznych elementów technicznych zdolności oraz w celu zaoferowania na rynku belgijskim dodatkowych zdolności począwszy od okresu pierwszej dostawy objętego umową dotyczącą zdolności wytwórczych”. W przypadku istniejących zdolności wytwórczych wydatkami, które skutkują zaoferowaniem dodatkowych zdolności wytwórczych, są: (i) wydatki niezbędne do tego, aby zdolności wytwórcze spełniały normy środowiskowe, a tym samym do utrzymania ich na rynku; (ii) wydatki niezbędne do zwiększenia mocy zainstalowanej lub wydłużenia okresu trwałości technicznej instalacji oraz (iii) w przypadku bezpośrednich zagranicznych zdolności wytwórczych – wydatki niezbędne do podłączenia jednostki do sieci na belgijskim obszarze kontrolnym (zob. sekcja 2.10.2).

(138)

W proponowanym dekrecie królewskim przewiduje się progi przedstawione w tabeli 8. Progi inwestycyjne obliczono w sposób pozwalający zapewnić, aby średnie szacowane koszty inwestycyjne w ujęciu rocznym były równe dla poszczególnych kategorii zdolności wytwórczych związanych z maksymalnym okresem obowiązywania umowy dotyczącej zdolności wytwórczych wynoszącym 15 lat, 8 lat i 3 lata. CREG będzie proponować aktualizację progów inwestycyjnych, gdy będzie to konieczne, lecz nie rzadziej niż co trzy lata (73). Progi uwzględniają moc zainstalowaną zamiast skorygowanej wartości zdolności wytwórczych. Zdaniem Belgii jeżeli do celów obliczenia progów inwestycyjnych zamiast mocy zainstalowanej uwzględniono by skorygowaną wartość zdolności wytwórczych oferowanych przez CMU, zdolności wytwórcze o wysokim korekcyjnym współczynniku dyspozycyjności łatwiej osiągnęłyby progi inwestycyjne wyznaczone dla umów wieloletnich, co byłoby sprzeczne z celem CRM.

Tabela 8

Progi inwestycyjne w przypadku długoterminowych umów dotyczących zdolności wytwórczych

Źródło: SPF Economie.

(139)

CREG będzie monitorował koszty inwestycji, aby zapewnić, zarówno przed przedstawieniem informacji przez jednostkę, jak i po nim, że kategoria zdolności wytwórczych przypisana każdemu dostawcy zdolności wytwórczych jest właściwa. W szczególności dostawca zdolności wytwórczych musi przedstawić dokumentację inwestycyjną ex post, którą organ regulacyjny może wykorzystać do swojej oceny ex post przypisanej kategorii zdolności wytwórczych. Jeżeli analiza ex post wykaże, że kryteria kosztów nie zostały spełnione (w tym ograniczony zakres tolerancji w celu uwzględnienia niewielkich niepewności), postanowienia umowne mogą zostać zmienione (np. przeklasyfikowanie CMU do odpowiedniej kategorii umowy). Ponadto w przypadku niedostarczenia pliku inwestycyjnego ex post (na czas) możliwe jest również przeklasyfikowanie CMU do kategorii jednorocznych zdolności wytwórczych przez organ regulacyjny.

(140)

Zgodnie z pierwotnym wnioskiem kategorię umowy przypisuje się również ofertom objętym agregacją. Jeżeli oferta objęta agregacją składa się ze zdolności odpowiadających różnym kategoriom umów, takiej ofercie przypisuje się kategorię umowy odpowiadającą zdolności objętej kategorią najkrótszej umowy.

(141)

Wniosek ten został zmieniony po przeprowadzeniu formalnego postępowania wyjaśniającego. Na podstawie dekretu królewskiego określającego progi inwestycyjne, kryteria kwalifikowalności kosztów inwestycji oraz procedurę ustalania rankingu każda zdolność wytwórcza będąca częścią oferty objętej agregacją jest klasyfikowana do jednej kategorii zdolności wytwórczych. Na podstawie klasyfikacji zdolności wytwórczych w stosownych przypadkach CREG określa różne kombinacje klasyfikacji i łączy każdą kombinację z maksymalną nominalną mocą referencyjną odpowiadającą sumie nominalnych mocy referencyjnych zdolności wytwórczych w ramach oferty objętej agregacją, które są sklasyfikowane w kategorii zdolności równej lub wyższej niż określona kategoria zdolności wytwórczych. Na tej podstawie zarządzający ofertą objętą agregacją wybiera kategorię zdolności wytwórczych, która ma zastosowanie do tej oferty.

(142)

W wyniku formalnego postępowania wyjaśniającego Belgia zmieniła również przepisy dekretu królewskiego dotyczące kosztów kwalifikowalnych inwestycji. Zmieniony dekret królewski stanowi, że jedynie koszty dostosowania do przyszłych norm unijnych będą kwalifikowalne w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych.

(143)

Według władz belgijskich nie można przewidzieć możliwości zawierania umów wieloletnich na zagraniczne zdolności wytwórcze, ponieważ w perspektywie długoterminowej nie zawsze można zagwarantować wystarczające wejściowe zdolności wytwórcze. Zależy to nie tylko od poziomu połączeń międzysystemowych i ich dostępności, ale także od ryzyka jednoczesnego przeciążenia systemu w krajach sąsiadujących. Ryzyko to może znacznie zmieniać się w czasie w zależności od wystarczalności zdolności wytwórczych i sytuacji rynkowej w innych krajach.

(144)

Władze belgijskie zobowiązały się jednak do dokonania przeglądu możliwości dostępu zagranicznych zdolności wytwórczych do umów wieloletnich. Pierwszy przegląd zostanie przeprowadzony dnia 15 stycznia 2023 r., a następnie co dwa lata. Jeżeli przegląd wykaże, że ryzyko związane z poziomem i dostępnością połączenia wzajemnego oraz ryzyko przeciążenia systemu równoległego są odpowiednio ograniczone, tak aby umowy na okres dłuższy niż jeden rok na pośrednie zagraniczne zdolności wytwórcze nie stwarzały nieuzasadnionego ryzyka dla wystarczalności, możliwe jest zawarcie wieloletnich umów na zagraniczne zdolności wytwórcze.

(145)

Ponadto niepotwierdzone zdolności wytwórcze mogą kwalifikować się jedynie do jednorocznej umowy dotyczącej zdolności wytwórczych, ponieważ trudno jest uzasadnić dokładne dane dotyczące kosztów, które pozwoliłyby zakwalifikować ją do jednej z kategorii umów wieloletnich (zob. sekcja 1.4.4).

(146)

Belgijski mechanizm zdolności wytwórczych jest skonstruowany w taki sposób, że kontrahent kupuje zdolności wytwórcze od dostawców zdolności wytwórczych w formie opcji niezawodności. Dostawcy zdolności wytwórczych wybrani w ramach aukcji sprzedają opcje niezawodności centralnemu nabywcy, otrzymując w zamian stałe wynagrodzenie za zdolność wytwórczą. Za każdym razem, gdy cena referencyjna przekracza określony wstępnie poziom, tzw. kurs wykonania, dostawca zdolności wytwórczych musi zwrócić centralnemu nabywcy różnicę między ceną referencyjną a kursem wykonania, obliczoną na podstawie wolumenów zakontraktowanej zdolności.

(147)

W rezultacie przychody dostawcy zdolności wytwórczych na rynku jednotowarowym są ograniczone do kursu wykonania, ale dostawcy zdolności wytwórczych otrzymują w zamian stałe i pewne wynagrodzenie za zdolność wytwórczą. Innymi słowy, dostawcy zdolności wytwórczych rezygnują z części swoich niepewnych opłat za niedobór mocy, aby otrzymać w zamian określone wynagrodzenie za zdolność wytwórczą, co znacznie zmniejsza ryzyko zmiennych przychodów, a tym samym ryzyko związane z inwestycją, która ma zostać dokonana. Cel opcji niezawodności jest dwojaki. Po pierwsze obowiązek zwrotu różnicy w cenie energii ogranicza możliwość uzyskania nieoczekiwanych zysków, a po drugie zachęca CMU do dostępności w momentach istotnych dla bezpieczeństwa dostaw.

(148)

Belgia wybrała cenę rynku dnia następnego (RDN) jako cenę referencyjną. Według Belgii główne zalety tego rynku są następujące:

(149)

Belgia wyjaśniła, że metoda ceny referencyjnej może zostać poddana przeglądowi w przyszłości, aby upewnić się, że wysyła ona najbardziej adekwatny sygnał cenowy, gdy dojrzałość innych rynków kasowych wzrośnie do poziomu zbliżonego do rynku dnia następnego. W szczególności ceny na rynku dnia bieżącego mogą być ponownie brane pod uwagę, gdy płynność jest wystarczająca i ciągła.

(150)

Belgia wybrała jeden kurs wykonania z pewnymi korektami, aby zapewnić otwartość technologiczną systemu i ograniczenie nieoczekiwanych zysków w kalibracji. Według władz belgijskich korekty te są niezbędne, aby ograniczyć ryzyko związane z jednym kursem wykonania w przypadku udziału niektórych technologii w mechanizmie zdolności wytwórczych. W szczególności bez tych korekt utrudniony może być udział technologii o krótkoterminowych kosztach krańcowych powyżej kursu wykonania.

(151)

Jak przewidziano w art. 7 undecies § 2 ustawy o energii elektrycznej, parametr kursu wykonania będzie kalibrowany corocznie na mocy dekretu ministerialnego nie później niż do 31 marca tego roku (zarówno w przypadku aukcji R-4, jak i R-1) oraz na podstawie metody określonej w dekrecie królewskim dla parametrów aukcji.

(152)

Będzie ona oparta na analizie krzywych zagregowanych gromadzących elastyczną część wolumenu reakcji ze strony rynku obserwowanej na rynku dnia następnego, ważoną w okresie 3 lat dla odpowiednich okresów w ciągu tych 3 lat (zimowe dni powszednie). Metoda wskazuje, że skalibrowany kurs wykonania powinien być wybierany z odpowiedniego przedziału [75 %; 85 %] elastycznego cenowo wolumenu reakcji ze strony rynku reagującego na niego i z uwzględnieniem szereg zasad przewodnich:

(153)

W przypadku oceny pierwszego kryterium rozpatruje się je w świetle wyników i hipotez wykorzystanych w badaniu wystarczalności i elastyczności z 2019 r., zwłaszcza w sekcjach 2.9.3 i 2.9.4. Obliczenie tych krótkoterminowych kosztów krańcowych opiera się na kilku założeniach: oszacowaniu cen paliwa, oszacowaniu potencjalnej zmiany ceny CO2, oszacowaniu wydajności („efektywności”) poszczególnych technologii uwzględnionych w badaniu wystarczalności i elastyczności z 2019 r. (w tym przypadku turbiny gazowej w cyklu kombinowanym, turbiny gazowej w obiegu otwartym i zespołu prądnicowego z silnikiem wysokoprężnym).

(154)

Belgia zaproponowała zawężenie orientacyjnego skalibrowanego przedziału kursu wykonania na podstawie trzech ostatnich okresów zimowych (zima 2016/2017 – zima 2018/2019) do [320; 500] EUR/MWh.

(155)

Oznacza to, że kurs wykonania może ewoluować w czasie (ale pozostaje stały przez okres obowiązywania umowy dotyczącej zdolności wytwórczych CMU), zgodnie ze zmianami na rynku energii, oraz że umowy dotyczące zdolności wytwórczych zawarte w wyniku jednej aukcji niekoniecznie zawierają taki sam kurs wykonania jak umowy dotyczące zdolności wytwórczych związane z inną aukcją. W każdym przypadku dostawcy zdolności wytwórczych zostaną poinformowani o mającym zastosowanie kursie wykonania przed każdą aukcją, co umożliwi im uwzględnienie tych informacji w składanej ofercie.

(156)

Ponadto Belgia zdecydowała się zaoferować CMU nieobjętym jednostkowym obowiązkiem harmonogramowania (dostawcy odpowiedzi odbioru i agregatorzy zwykle należą do tej kategorii) możliwość zastąpienia obowiązującego jednego kursu wykonania ich zadeklarowaną ceną rynkową (tj. ich krótkoterminowym kosztem krańcowym) na potrzeby wypełnienia obowiązku zwrotu różnicy w cenie energii, gdyby była ona wyższa niż wspomniany jeden kurs wykonania. Innymi słowy, te CMU nieobjęte jednostkowym obowiązkiem harmonogramowania (a tym samym dostawcy odpowiedzi odbioru) podlegają obowiązkowi zwrotu różnicy w cenie energii tylko w przypadku, gdy cena referencyjna przekracza ich zadeklarowaną cenę rynkową, reprezentującą cenę, powyżej której dostawcy zdolności wytwórczych zadeklarowali dostawę energii na rynku energii. Inaczej mówiąc, gdyby kalibracja jednego kursu wykonania skutkowała ceną niższą od ich kosztu uruchomienia, te CMU nie byłyby zobowiązane do zwrotu przychodów, których nie otrzymano na rynku energii (gdyby cena referencyjna przekroczyła kurs wykonania, ale była niższa od zadeklarowanej ceny rynkowej). Środek ten został wprowadzony po przeprowadzeniu konsultacji publicznych w celu złagodzenia obaw dostawców odpowiedzi odbioru i innych stron, że w przeciwnym razie mieliby większe trudności z udziałem, ponieważ potencjalnie musieliby podlegać obowiązkowi zwrotu różnicy w cenie bez uprzedniego dysponowania aktywami i uzyskania przychodów. Według Belgii zapewnia to również otwartość technologiczną przy jednoczesnym ograniczeniu nieoczekiwanych zysków. W szczególności, zdaniem władz, ten element struktury mechanizmu powinien wyraźnie ułatwiać udział odpowiedzi odbioru w mechanizmie zdolności wytwórczych i każdej innej technologii o wyższych krótkoterminowych kosztach krańcowych.

(157)

Ponadto CMU nieobjęte jednostkowym obowiązkiem harmonogramowania mogą zdecydować się na zadeklarowanie kilku cen dnia następnego jako zadeklarowanej ceny rynkowej. Jest to szczególnie istotne w przypadku agregatorów, których portfel może składać się z CMU o różnych cenach krańcowych i odzwierciedlać ich rzeczywistą krzywą kosztów. Ma to na celu uniknięcie stosowania obowiązku zwrotu różnicy w cenie energii, która nie została sprzedana na rynku i z której nie uzyskano przychodów.

(158)

Za każdym razem, gdy cena energii elektrycznej na hurtowym rynku dnia następnego przekracza kurs wykonania, dostawca zdolności wytwórczych musi zapłacić spółce Elia różnicę między ceną referencyjną a kursem wykonania, obliczoną na podstawie wolumenów zakontraktowanej zdolności. W rezultacie przychody dostawcy zdolności wytwórczych na rynku jednotowarowym są ograniczone do kursu wykonania, ale dostawcy zdolności wytwórczych otrzymują w zamian stałe i pewne wynagrodzenie za zdolność wytwórczą.

(159)

Dostawca zdolności wytwórczych będzie podlegać obowiązkowi zwrotu różnicy w cenie energii, niezależnie od tego, czy w danym okresie rozliczeniowym sprzedawał energię elektryczną po wysokich cenach.

(160)

Należy dodać, że opcja niezawodności została zaprojektowana w taki sposób, aby planowane i nieplanowane przestoje w eksploatacji aktywów należycie zgłoszonych z wyprzedzeniem były zwolnione z tego obowiązku zwrotu różnicy w cenie energii w zakresie, w jakim są niedostępne. Obowiązek zwrotu różnicy w cenie energii ma bowiem na celu uniknięcie nieoczekiwanych zysków poprzez zwrot nieoczekiwanych przychodów z rynku energii. Jednak w przypadku przestojów (zarówno planowanych, jak i nieplanowanych) energia nie jest dostarczana. W rezultacie, w przypadku (należycie zgłoszonych) przestojów, dostawca zdolności wytwórczych nie jest w stanie uzyskać wyższych przychodów z energii wynikających z dużych wzrostów cen, dlatego w takich okolicznościach nie powinien mieć zastosowania obowiązek zwrotu różnicy w cenie energii.

(161)

Jednostki odpowiedzi odbioru i inne zdolności wytwórcze nieobjęte obowiązkiem harmonogramowania dobowego podlegają obowiązkowi zwrotu różnicy w cenie energii, w przypadku gdy cena referencyjna przekracza ich zadeklarowaną cenę rynkową (zob. motyw 156).

(162)

Władze belgijskie zobowiązały się do przeprowadzenia analizy technicznej i ekonomicznej, która obejmie oferty i wyniki aukcji, ze szczególnym uwzględnieniem skutków obowiązku zwrotu różnicy w cenie energii. Analiza będzie przeprowadzana co dwa lata, począwszy od pierwszej aukcji, która odbędzie się wiosną 2022 r. Wyniki analizy zostaną przekazane do konsultacji publicznych.

(163)

Belgia wdroży również mechanizm limitu straty zarówno w odniesieniu do obowiązku zwrotu różnicy w cenie energii (związanego z opcjami niezawodności), jak i kar za niedostępność, które są stosowane łącznie (zob. sekcja 2.8.4).

(164)

Taki mechanizm limitu straty oznacza, że dostawca zdolności wytwórczych w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych nie będzie musiał zwrócić kwoty przekraczającej wartość jego rocznego wynagrodzenia za zdolność wytwórczą. Innymi słowy, w przypadku obniżenia wartości umowy do zera nie ma obowiązku płatności (ani za opcje niezawodności, ani za dostępność). Zasada ta oznacza użyteczne ograniczenie ryzyka dla dostawcy zdolności wytwórczych, pozwalając na składanie ofert zerowych w przypadku, gdy „brakujące przychody” na rynku energii zostaną zredukowane do zera. Wręcz przeciwnie, bez takiego mechanizmu limitu straty dostawca zdolności wytwórczych byłby narażony na obowiązek zwrotu różnicy w cenie energii lub karę, nawet jeśli nie miałby brakujących przychodów, a wartość umowy dotyczącej zdolności wytwórczych wynosiłaby 0 EUR. Aby pokryć to ryzyko, dostawca zdolności wytwórczych nigdy nie składałby oferty na poziomie 0 EUR/MW/rok (nawet gdyby nie miał brakujących przychodów) bez wdrożenia tego mechanizmu limitu straty.

(165)

W okresie poprzedzającym dostawę (tj. w okresie po wyborze CMU w aukcji, ale przed rozpoczęciem okresu dostawy) wybrani dostawcy zdolności wytwórczych podlegają szeregowi wymogów mających zagwarantować, że ich zakontraktowana zdolność będzie dostępna na początku okresu dostawy, i przyczynić się do bezpieczeństwa dostaw. Mają one w szczególności na celu złagodzenie ryzyka manipulacji i pokrycie niepewności związanej z nowymi inwestycjami (np. opóźnienia w pracach budowlanych).

(166)

Warunkowe zabezpieczenie finansowe jest wymagane w celu zapewnienia wymaganego i terminowego wypełnienia wszystkich zobowiązań w zakresie kontroli przed dostawą wynikających z umowy dotyczącej zdolności wytwórczych lub przepisów dotyczących funkcjonowania mechanizmu zdolności wytwórczych (zob. motyw 108). W przypadku nieprzestrzegania zobowiązań dostawcy zdolności wytwórczych w okresie poprzedzającym dostawę można powołać się na zabezpieczenie finansowe.

(167)

W przypadku istniejących CMU zostaną zorganizowane testy dostępności przed dostawą, do których stosuje się kary w przypadku niezgodności. Ponadto dla dodatkowych i wirtualnych CMU przewidziano dodatkowe obowiązki i wymogi dotyczące monitorowania między aukcją R-4 a okresem dostawy. Monitorowanie tych nowych zdolności przed dostawą będzie oparte na szczegółowym planowaniu projektu dostarczonym przez dostawcę zdolności wytwórczych. W przypadku gdy dostawca zdolności wytwórczych nie osiągnie celów pośrednich określonych w planowaniu projektu, co spowoduje opóźnienie, zastosowane zostaną kary, w tym kary finansowe (objęte zabezpieczeniem finansowym), lub w niektórych przypadkach zmniejszenie pierwotnie zakontraktowanej zdolności (a tym samym roczne wynagrodzenie za zdolność wytwórczą), lub skrócenie okresu obowiązywania umowy dotyczącej zdolności wytwórczych (a tym samym liczby lat, przez które będzie otrzymywane wynagrodzenie za zdolność wytwórczą).

(168)

Belgijski OSP zapewnia dostępność wszystkich zakontraktowanych CMU (z uwzględnieniem korekty dyspozycyjności), aby osiągnąć docelowy poziom bezpieczeństwa dostaw. Biorąc pod uwagę, że głównym celem mechanizmu zdolności wytwórczych jest zapewnienie odpowiedniego poziomu zdolności wytwórczych w systemie, monitorowanie dostępności odbywa się w momentach istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa dostaw. W związku z tym uruchomienie monitorowania dostępności (AMT) definiuje się jako określenie momentów istotnych z punktu widzenia wystarczalności, podczas których OSP będzie monitorować dostępność CMU.

(169)

AMT opiera się na cenie rynkowej dnia następnego. Powody wyboru ceny rynkowej dnia następnego są takie same jak w przypadku obowiązku zwrotu różnicy w cenie energii, jak opisano w sekcji 2.7.2. W momentach AMT (tj. momentach, w których cena rynkowa dnia następnego przekracza AMT) OSP może zweryfikować, czy pozyskane zdolności wytwórcze faktycznie są w stanie odpowiedzieć na sygnał rynku dnia następnego. W przypadku gdy zdolności wytwórcze nie osiągają zadeklarowanych zdolności wytwórczych (74) (na podstawie warunków umowy dotyczącej zdolności wytwórczych i przepisów dotyczących funkcjonowania), ta część zobowiązania, która nie była dostępna, podlega karom, chyba że CMU jest w stanie pokryć dodatnią różnicę pomiędzy zadeklarowanymi zdolnościami wytwórczymi i dostępnymi zdolnościami wytwórczymi (75) za pośrednictwem rynku wtórnego mechanizmu zdolności wytwórczych (zob. sekcja 2.9). Sprzedając zobowiązania na rynku wtórnym, dostawca zdolności wytwórczych może skutecznie zmniejszyć zadeklarowane zdolności wytwórcze, aby uniknąć rozbieżności między zadeklarowanymi a dostępnymi zdolnościami wytwórczymi, a tym samym kar.

(170)

Przy obliczaniu zadeklarowanych zdolności wytwórczych rozróżnia się aktywa ograniczone energetycznie i nieograniczone energetycznie, ponieważ w różny sposób przyczyniają się one do bezpieczeństwa dostaw. Aktywa ograniczone energetycznie (np. akumulatory, odpowiedź odbioru) mogą być dostępne tylko przez określoną liczbę kolejnych godzin, podczas gdy ograniczenia te nie mają zastosowania do aktywów nieograniczonych.

(171)

W przypadku aktywów nieograniczonych energetycznie (np. instalacje cieplne, farmy wiatrowe) czas trwania momentu AMT (wyrażony w godzinach) nie ma wpływu na dostępne zdolności wytwórcze. Aktywa te powinny średnio być w stanie dostarczyć przynajmniej skorygowaną wartość zdolności wytwórczych. W związku z tym w każdej godzinie AMT w trakcie trwania umowy dotyczącej zdolności wytwórczych zadeklarowane zdolności wytwórcze są równe skorygowanej wartości zdolności wytwórczych aktywów, ustalonej w fazie kwalifikacji wstępnej.

(172)

Ponieważ aktywa ograniczone energetycznie (np. akumulatory, odpowiedź odbioru) mogą być dostępne tylko przez określoną liczbę kolejnych godzin, w fazie kwalifikacji wstępnej te CMU mogą wybrać określoną umowę o gwarantowanym poziomie usług (SLA). W związku z tym zadeklarowane zdolności wytwórcze są równe nieskorygowanej wartości zdolności wytwórczych w odniesieniu do godzin w ramach ich ograniczeń energetycznych. Zadeklarowane zdolności wytwórcze wyniosą 0 MW w odniesieniu do każdej innej godziny AMT w tym samym dniu. CMU zachowuje swobodę dysponowania swoimi aktywami na potrzeby dowolnego momentu AMT w wybranym przez siebie zestawie godzin AMT pod warunkiem zrealizowania co najmniej umowy SLA we wszystkich godzinach AMT w ciągu dnia.

(173)

Przyjmuje się, że dostawcy zdolności wytwórczych objęci obowiązkiem harmonogramowania dobowego na rynku energii mają dostępną zdolność wytwórczą w każdej godzinie AMT o maksymalnej dostępnej mocy (Pmax) (76).

(174)

Z drugiej strony widoczność faktycznej dostępności dla dostawców zdolności wytwórczych nieobjętych takim obowiązkiem harmonogramowania jest mniejsza. W związku z tym tacy dostawcy są zawsze zobowiązani do podania przed zamknięciem rynku dnia następnego ceny dnia następnego, powyżej której dostarczaliby energię na rynek z CMU zgodnie z co najmniej zadeklarowanymi zdolnościami wytwórczymi, które mogą być wyższe od ceny AMT. Jeżeli rozliczenie rynku nastąpi poniżej tej ceny, jednostka jest uważana za dostępną (ale nie dostarczającą energii) zgodnie z deklaracją. W przypadku rozliczenia rynku powyżej deklarowanej ceny dnia następnego OSP dokona weryfikacji dostawy energii. W ten sposób monitorowanie nie narzuca dostaw energii we wszystkich momentach AMT, lecz wyłącznie wówczas, gdy warunki rynkowe są korzystne dla CMU (tj. deklarowana cena dnia następnego).

(175)

Opcjonalnie dostawca zdolności wytwórczych nieobjęty obowiązkiem harmonogramowania może również zadeklarować inne ceny w celu wskazania dostawy na innych rynkach (rynek dnia bieżącego lub rynek bilansujący) lub dla mniejszych wolumenów. Ma to odzwierciedlać funkcjonowanie rynku, ponieważ część energii może być sprzedawana bliżej czasu rzeczywistego. OSP będzie monitorować dostępność za pomocą ceny odpowiadającej terminowi dostawy energii. W przypadku gdy zadeklarowana cena lub zadeklarowane ceny nigdy nie zostaną przekroczone na odpowiednich rynkach, aktywa nie będą wystarczająco widoczne na rynku i w konsekwencji będą bardziej podatne na testy. W przepisach dotyczących funkcjonowania mechanizmu zdolności wytwórczych zostanie przewidziane prawo do żądania przez OSP określonej liczby testów w okresie dostawy (zob. sekcja 2.8.3).

(176)

Zdaniem Belgii istnieją dwa główne czynniki, które skłaniają dostawcę zdolności wytwórczych do deklarowania właściwych cen swoich CMU, jeżeli chodzi o obowiązek zwrotu różnicy w cenie energii i monitorowanie dostępności:

(177)

Spółka Elia może zweryfikować dostępność CMU poprzez niezapowiedziane testy dostępności. Spółka Elia będzie powiadamiać dostawcę zdolności wytwórczych o takich testach najpóźniej między godziną 15:00 a 15:30 czasu środkowoeuropejskiego w dniu poprzedzającym przeprowadzenie takiego testu, tj. w tym samym momencie, w którym przekazuje się informację na temat godzin AMT.

(178)

Spółka Elia może poddawać CMU skutecznym testom do trzech razy w okresie zimowym oraz jeden raz poza okresem zimowym. Ponadto spółka Elia zastrzega sobie prawo do skutecznego testowania maksymalnie jeden raz podczas całego okresu obowiązywania umowy SLA (o ile taką zawarto). Spółka Elia nie będzie przeprowadzała testów dostępności w okresie, w odniesieniu do którego spółka ta posiada wcześniejszą wiedzę na temat planowanej niedostępności odnośnej CMU w zakresie (części) zdolności, które nie są dostępne (tj. zadeklarowane zdolności wytwórcze są ograniczone do zdolności, o których wiadomo, że są dostępne).

(179)

Spółka Elia będzie wybierać CMU, którą podda testowi, na podstawie wewnętrznej procedury, która nie będzie podawana do wiadomości publicznej. Spółka ta będzie jednak przeprowadzać tę procedurę, opierając się na kryteriach obejmujących m.in.:

(180)

Powiadamiając dostawcę zdolności wytwórczych o teście dostępności oraz oczekiwanym czasie jego trwania (cały okres obowiązywania SLA lub jeden kwadrans), spółka Elia wskazuje również czas jego rozpoczęcia i zakończenia. W tym okresie dostawca zdolności wytwórczych może swobodnie i według własnego uznania organizować dostawę energii.

(181)

Wszelkie braki zdolności wytwórczych w tym okresie podlegają karze z tytułu braku dostępności. Wszelkie koszty związane z testami dostępności ponosi dostawca zdolności wytwórczych.

(182)

Wszelkie braki zdolności wytwórczych, tj. dodatnia różnica między zadeklarowanymi a dostępnymi zdolnościami wytwórczymi, w godzinie AMT podlegają karze z tytułu braku dostępności.

(183)

Całkowita kwota kar z tytułu braku dostępności, jakie mogą zostać nałożone na dostawcę zdolności wytwórczych w odniesieniu do jednej CMU, za jeden okres dostawy i za brak zdolności wytwórczych objętych obowiązkiem na rynku pierwotnym lub transakcją na rynku wtórnym, w przypadku której okres transakcji obejmuje co najmniej jeden pełny okres dostawy, jest ograniczona do cen ofert wybranych w ramach aukcji na okres dostawy pomnożonych przez zdolności wytwórcze zakontraktowane w aukcjach.

(184)

Całkowita kwota kar z tytułu braku dostępności, jakie mogą zostać nałożone na dostawcę zdolności wytwórczych w odniesieniu do jednej CMU, za jeden miesiąc i za brak zdolności wytwórczych wynikających z obowiązku na rynku pierwotnym lub transakcji na rynku wtórnym, w przypadku której okres transakcji obejmuje co najmniej jeden pełny okres dostawy, jest ograniczona do 20 % cen ofert wybranych w ramach aukcji na okres dostawy pomnożonych przez zdolności wytwórcze zakontraktowane w aukcjach.

(185)

W przypadku ustalenia braku zdolności wytwórczych przekraczającego 20 % zadeklarowanych zdolności wytwórczych podczas trzech niezależnych momentów AMT lub testów dostępności tej samej CMU spółka Elia obniży wynagrodzenie z tytułu zdolności wytwórczych tej CMU, proporcjonalnie do maksymalnych brakujących zdolności wytwórczych w tym okresie. Na dostawcy zdolności wytwórczych nadal spoczywa jednak obowiązek zapewnienia zdolności wytwórczych oraz podlega on ewentualnym karom z tytułu braku dostępności zdolności wytwórczych tej CMU, jak określono w pierwotnej umowie dotyczącej zdolności wytwórczych. Całkowita wartość umowy pozostaje niezmieniona. Pierwotne wynagrodzenie zostanie przywrócone, gdy tylko CMU zapewni skutecznie swoje zadeklarowane zdolności wytwórcze, w ilości odpowiadającej zakontraktowanym zdolnościom oraz zgodnej ze SLA w umowie pierwotnej, podczas trzech kolejnych momentów AMT lub testów dostępności.

(186)

Jeżeli w dwóch kolejnych okresach dostawy wynagrodzenie z tytułu zdolności wytwórczych CMU zostanie obniżone, a za każdym razem dana CMU nie będzie w stanie przywrócić pierwotnego wynagrodzenia z tytułu zdolności wytwórczych w ciągu 12 tygodni od każdego takiego obniżenia, CMU straci możliwość jego przywrócenia, a wszystkie umowy dotyczące zdolności wytwórczych mające zastosowanie do okresów dostawy, począwszy od okresu objętego pierwszą zbliżającą się aukcją R-1 po zastosowaniu tej klauzuli, zostają rozwiązane.

(187)

Belgia ustanowi rynek wtórny, aby zapewnić dostawcom zdolności wytwórczych mechanizm mający na celu poprawę zarządzania ryzykiem w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych. W przypadku doświadczenia przez dostawcę zdolności wytwórczych niższej dostępności zdolności wytwórczych niż oczekiwano (niższej niż jego zadeklarowane zdolności wytwórcze obliczone zgodnie z przepisami dotyczącymi rynku zdolności wytwórczych), może on zatem pokryć dodatnią różnicę między swoimi zadeklarowanymi w umowie zdolnościami wytwórczymi a swoimi dostępnymi zdolnościami wytwórczymi na rynku wtórnym, nie podlegając tym samym żadnym karom z tytułu braku dostępności zdolności wytwórczych. W przypadku transakcji na rynku wtórnym dokonuje się pełnego przeniesienia obowiązków, w tym kursu wykonania określonego w ramach pierwotnego obowiązku.

(188)

Wdrożenie rynku wtórnego nastąpi najpóźniej jeden rok przed rozpoczęciem okresu pierwszej dostawy. Działanie mechanizmu zdolności wytwórczych na rynku wtórnym opisano w przepisach dotyczących funkcjonowania mechanizmu zdolności wytwórczych.

(189)

Począwszy od pierwszej dostawy Belgia zezwoli na udział zagranicznych zdolności wytwórczych zlokalizowanych w państwie członkowskim, które posiada bezpośrednie połączenie z siecią Belgii. Stosowne przepisy określono w dekrecie królewskim (77). Według Belgii, ponieważ metody, wspólne zasady i warunki, o których mowa w art. 26 ust. 11 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej zostały zatwierdzone dopiero w grudniu 2020 r. (78), a OSP nie mieli jeszcze możliwości zawarcia niezbędnych umów, w czasie pierwszej aukcji R-4 nie można było zorganizować transgranicznego udziału w mechanizmach zdolności wytwórczych. Zdaniem władz belgijskich działania mające na celu wdrożenie takiego udziału zostaną podjęte tak szybko, jak to możliwe. Równocześnie zarezerwowano pewien wolumen na aukcję R-1, zapewniając tym samym możliwość udziału transgranicznych zdolności wytwórczych począwszy od roku pierwszej dostawy, tj. 2025 r..

(190)

Udział w mechanizmach zdolności wytwórczych będzie otwarty na wszelkie technologie. Rozróżnia się przy tym dwa rodzaje zagranicznych zdolności wytwórczych – bezpośrednie i pośrednie.

(191)

Pośrednie zagraniczne zdolności wytwórcze to zdolności wytwórcze zlokalizowane w sąsiadujących państwach członkowskich. Dla każdego sąsiadującego państwa członkowskiego organizowana jest aukcja wstępna. Biorąc pod uwagę ograniczone zdolności przesyłowe połączeń wzajemnych, celem aukcji wstępnej jest zapewnienie skutecznej kwalifikacji wstępnej, ponieważ jest ona warunkiem wstępnym aukcji głównej. Każda aukcja wstępna będzie się rozpoczynać nie później niż dnia 1 czerwca i będzie organizowana przez OSP zgodnie z instrukcją przekazaną przez ministra, o którym mowa w art. 7 undecies § 6 ustawy o energii elektrycznej, i określoną przez sąsiadujące państwo członkowskie. W swojej instrukcji wspomniany minister może zdecydować, w stosownych przypadkach, że aukcja wstępna z sąsiadującym państwem członkowskim nie powinna być organizowana. Parametry aukcji wstępnej są takie same jak parametry odpowiadającej jej aukcji. Cena referencyjna dla każdego sąsiadującego państwa członkowskiego powinna jednak odzwierciedlać cenę, jaką uzyskałby pośredni dostawca zagranicznych zdolności wytwórczych na rynkach energii elektrycznej zarządzanych przez NEMO (79) wyznaczonego na podstawie pośrednich zagranicznych zdolności wytwórczych.

(192)

Każdego roku OSP określa maksymalne wejściowe zdolności wytwórcze dostępne na potrzeby udziału pośrednich zagranicznych zdolności wytwórczych każdego sąsiadującego państwa członkowskiego w oparciu o zalecenie regionalnego centrum koordynacyjnego, o którym mowa w art. 26 ust. 7 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej, zgodnie z metodą zatwierdzoną przez ACER, o której mowa w art. 26 ust. 11 lit. a) rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej.

(193)

W oczekiwaniu na przyjęcie odpowiednich strategii, wniosków lub decyzji wdrażających art. 26 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej wkład każdego obszaru rynkowego bezpośrednio połączonego z Belgią określa się na podstawie wkładu tych obszarów podczas symulowanych godzin niedoboru mocy z uwzględnieniem ERAA i NRAA.

(194)

Inne warunki regulujące transgraniczny udział zdolności wytwórczych określono w decyzji ACER nr 36/2020 w sprawie specyfikacji technicznych odnoszących się do transgranicznego udziału w mechanizmach zdolności wytwórczych.

(195)

W przypadku gdy między Belgią a innym obszarem rynkowym posiadającym z nią bezpośrednie połączenie elektroenergetyczne powstaje łącze NTC:

(196)

W przypadku zdefiniowania domeny opartej na podejściu FBA w symulacji integrującej Belgię:

(197)

Podmiot posiadający pośrednie zagraniczne zdolności wytwórcze chcący złożyć ofertę w ramach aukcji wstępnej przekazuje OSP informacje na temat wolumenu zdolności wytwórczych oferowanych po zastosowaniu korekcyjnego współczynnika dyspozycyjności, oferowanej ceny oraz emisji CO2 odnośnych zdolności wytwórczych.

(198)

Podmiot posiadający pośrednie zagraniczne zdolności wytwórcze będące przedmiotem oferty, która zostanie wybrana na koniec aukcji wstępnej, przedkłada dokumentację dotyczącą kwalifikacji wstępnej. Dokumentacja ta zostanie poddana ocenie przez sąsiadującego OSP we współpracy ze spółką Elia zgodnie z zasadami określonymi w metodach, o których mowa w art. 26 ust. 11 lit. f) rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej oraz, w stosownych przypadkach, zgodnie z umową zawartą między OSP.

(199)

Według władz belgijskich bezpośrednie zagraniczne zdolności wytwórcze to zdolności zlokalizowane w sąsiadującym państwie członkowskim, które posiadają bezpośrednie i wyłączne połączenie z siecią belgijską i są odłączone od sieci tego sąsiadującego państwa członkowskiego.

(200)

Ponadto zdolności te muszą być zlokalizowane w sąsiadującym państwie członkowskim, z którym Belgia zawarła umowę w sprawie udziału bezpośrednich zagranicznych zdolności wytwórczych w mechanizmie zdolności wytwórczych, zapewniając, by:

(201)

Zgodnie z art. 21 ust. 2 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej w okresie od października do grudnia 2019 r. Belgia przeprowadziła konsultacje z sąsiadującymi państwami członkowskimi.

(202)

Przydział przychodów wynikających z alokacji biletów transgranicznych (tj. praw dostępu przyznawanych zagranicznym dostawcom zdolności wytwórczych, dzięki którym mogą oni uczestniczyć w belgijskim mechanizmie zdolności wytwórczych) reguluje w całości art. 26 ust. 9 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej.

(203)

Belgia wskazała, że przychody z ograniczeń przesyłowych będą wykorzystywane do celów określonych w art. 19 ust. 2 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej zgodnie z wymogiem przewidzianym w art. 26 ust. 9 tego rozporządzenia.

(204)

Belgia potwierdziła, że będzie przestrzegać decyzji ACER nr 36/2020, w której określono między innymi metodę podziału przychodów wynikających z alokacji wejściowych zdolności wytwórczych.

(205)

Zgodnie z art. 3 dekretu królewskiego w sprawie kryteriów kwalifikowalności związanych z łącznym wsparciem i minimalnym progiem uczestnictwa zdolności wytwórcze, które już korzystają z pomocy operacyjnej, są wyłączone z etapu kwalifikacji wstępnej. Zdolności wytwórcze, które korzystają z takiej pomocy, mogą uczestniczyć w etapie kwalifikacji wstępnej pod warunkiem, że zrzekną się tej pomocy w przypadku zawarcia umowy dotyczącej mechanizmu zdolności wytwórczych. Formularz, w którym potwierdza się to zobowiązanie do zrzeczenia się wspomnianej pomocy, publikuje Ministerstwo Energii. Ponadto zdolności wytwórcze zobowiązują się, że nie będą ubiegać się o inną pomoc operacyjną w okresie, w jakim są związane umową dotyczącą zdolności wytwórczych, składając wniosek o uczestnictwo w etapie kwalifikacji wstępnej.

(206)

Dokładny koszt środka zostanie określony w drodze aukcji. Zgodnie z najnowszym oszacowaniem kosztów przedstawionym przez władze belgijskie, dokonanym w styczniu 2021 r. przez firmę consultingową Haulogy na zlecenie władz belgijskich, ogólne koszty środka mogą wynieść 238–253 mln EUR rocznie.

(207)

Dnia 16 lipca 2020 r. (80) parlament belgijski przyjął uchwałę, w której wskazał, że koszty mechanizmu zdolności wytwórczych będą finansowane w ramach „obowiązku świadczenia usługi publicznej” przez spółkę Elia w taryfach sieciowych.

(208)

Władze belgijskie wskazały, że mechanizm zdolności wytwórczych jest finansowany w drodze opłat i podatków parafiskalnych, którymi obciąża się beneficjenta. Zgodnie z art. 12 § 1 ustawy o energii elektrycznej połączenie, korzystanie z infrastruktury i systemów elektrycznych oraz, w stosownych przypadkach, usług systemowych operatora systemu podlegają taryfom za zarządzanie systemem przesyłowym i sieciami z funkcją transportu. Ponadto zgodnie z art. 12 § 13 ustawy o energii elektrycznej operator systemu informuje, tak szybko, jak to możliwe, użytkowników jego sieci o taryfach, jakie musi stosować, oraz udostępnia je wszystkim osobom na ich żądanie.

(209)

Zgodnie z art. 12 § 5 pkt 11 ustawy o energii elektrycznej koszty netto zadań realizowanych w ramach usługi publicznej nałożone na mocy tej ustawy należy uwzględnić w taryfach w przejrzysty i niedyskryminacyjny sposób, zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami i regulacjami.

(210)

Zgodnie z sekcją 4.2 dekretu przyjętego przez CREG dnia 28 czerwca 2018 r. na podstawie art. 12 ustawy o energii elektrycznej (81) i określającego taryfy sieciowe w okresie 2020–2023 taryfy te są cenami, jakie muszą zapłacić użytkownicy sieci na rzecz operatora sieci. Zgodnie z art. 4 akapit 7 tego samego dekretu w ramach ogólnej struktury taryfowej rozróżnia się taryfy transportowe, które obejmują całkowite przychody operatora systemu, oraz taryfy za wykonywanie obowiązków świadczenia usługi publicznej. Art. 6 dekretu przewiduje, że taryfy za wykonywanie obowiązków świadczenia usługi publicznej kompensują koszty netto obowiązków świadczenia usługi publicznej, w tym koszty zarządzania i opłaty finansowe, nałożone na operatora systemu i w odniesieniu do których w żadnym akcie prawnym, dekrecie ani zarządzeniu, lub dekretach je wdrażających, nie przewidziano szczególnego mechanizmu kompensacyjnego – w formie opłaty za przeciążenia lub innej opłaty – w zamian za działanie systemu.

(211)

Na tej podstawie każdego roku OSP będzie przedkładał propozycję dotyczącą taryfy do celów obowiązku świadczenia usługi publicznej do zatwierdzenia przez CREG, wraz z budżetem i prognozą wszystkich kosztów (wynagrodzenie za zdolność wytwórczą, zarządzanie OSP i koszty prac rozwojowych) i dochodów osiąganych w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych na kolejny rok. W proponowanej taryfie za wykonywanie obowiązku świadczenia usługi publicznej uwzględnione zostanie także saldo przeniesione z poprzedniego roku obrotowego.

(212)

Na koniec roku OSP przedłoży sprawozdanie dotyczące taryfy do zatwierdzenia przez CREG, określając faktyczne koszty i dochody za poprzedni rok oraz dochód uzyskany w wyniku stosowania taryfy. Po sprawdzeniu dokładności danych oraz zasadności zarządzania mechanizmem zdolności wytwórczych i kosztów prac rozwojowych poniesionych przez OSP CREG określi saldo do przeniesienia.

(213)

Wszelkie przychody związane z mechanizmem zdolności wytwórczych zostaną wykorzystane na pokrycie kosztów składowych taryfy za wykonywanie obowiązku świadczenia usługi publicznej, nie naruszając art. 26 ust. 9 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej.

(214)

Taryfę stosuje się w sposób jednolity w EUR/MWh wobec wszystkich konsumentów (bezpośrednio wobec konsumentów podłączonych do sieci przesyłowej lub pośrednio poprzez operatora systemu dystrybucyjnego, oraz wobec dostawców – w przypadku konsumentów podłączonych do sieci dystrybucji).

(215)

Szczegółowe zasady finansowania mechanizmu zdolności wytwórczych zostaną zastosowane najwcześniej w 2022 r. w styczniu 2025 r., jak określono w art. 7 undecies § 15 ustawy o energii elektrycznej.

(216)

Zgodnie z uchwałą parlamentu najpóźniej od 2029 r. taryfa będzie nakładana na podstawie mocy szczytowej w zależności od rozmieszczenia inteligentnych liczników w regionach. W związku z tym najpóźniej do końca 2023 r. rząd przeprowadzi analizę oczekiwanego rozmieszczenia inteligentnych liczników.

(217)

Belgia zwróciła się o zatwierdzenie mechanizmu zdolności wytwórczych na maksymalny dopuszczalny okres wynoszący 10 lat (82), począwszy od daty przeprowadzenia pierwszej aukcji.

(218)

Belgia zobowiązała się do wprowadzenia w ustawie o energii elektrycznej przepisu, zgodnie z którym w przypadku braku zawarcia przez trzy kolejne lata jakiejkolwiek nowej umowy dotyczącej zdolności wytwórczych, zgodnie z art. 7 undecies § 11 ustawy o energii elektrycznej, od kolejnego roku nie będą organizowane żadne nowe aukcje w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych.

(219)

Belgia zgłosiła, że będzie przestrzegać wymogów dotyczących komunikatu w sprawie przejrzystości (83).

(220)

Belgia zobowiązała się do zawieszenia udzielenia lub wypłaty jakiejkolwiek pomocy w ramach programu zgłoszonej pomocy jakiemukolwiek przedsiębiorstwu, które otrzymało wcześniej pomoc niezgodną z prawem uznaną za niezgodną na mocy decyzji Komisji.

(221)

Belgia zgłosiła, że beneficjenci znajdujący się w trudnej sytuacji nie otrzymają pomocy (84).

(222)

Komisja miała wątpliwości co do zgodności niektórych aspektów środka z rynkiem wewnętrznym.

(223)

Na podstawie dostępnych informacji i elementów opisanych w decyzji o wszczęciu postępowania Komisja dążyła do uzyskania wyjaśnień i wezwała do zgłaszania uwag na temat następujących kwestii:

(224)

Komisja miała także wątpliwości co do zgodności środka ze ściśle powiązanymi przepisami prawa Unii, mianowicie art. 22 i 24 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej.

(225)

W niniejszej sekcji podsumowano uwagi otrzymane przez Komisję w okresie konsultacji od 15 zainteresowanych stron, w szczególności od zainteresowanych stron prowadzących działalność w sektorze energetycznym, jak również od stowarzyszeń branżowych oraz organizacji pozarządowych. Komisja otrzymała także uwagi od kraju sąsiadującego i jego OSP.

(226)

Różne zainteresowane strony przedłożyły uwagi dotyczące wykazania potrzeby wprowadzenia mechanizmu zdolności wytwórczych oraz obliczania wolumenu takich zdolności na potrzeby aukcji, czasami na obydwa te tematy.

(227)

Cztery zainteresowane strony utrzymały, że potrzeba ta została wykazana w wystarczający sposób. Trzy inne strony potwierdziły natomiast, że taka potrzeba istnieje i podkreśliły, że jest ona kwestią priorytetową.

(228)

Trzy zainteresowane strony stwierdziły, że zastosowanie scenariusza EU-HiLo nie wydaje się właściwe do określenia poziomu problemu z wystarczalnością zasobów, ponieważ istnieje ryzyko przeszacowania tego problemu i zakłócenia rynku energii elektrycznej.

(229)

Cztery zainteresowane strony podkreśliły, że najnowsza metoda ERAA oraz metoda VOLL/CONE/RS mają pełne zastosowanie do proponowanego belgijskiego mechanizmu zdolności wytwórczych.

(230)

Pięć zainteresowanych stron argumentowało, że poprzednie badania wystarczalności wykorzystane do wykazania potrzeby wprowadzenia mechanizmu zdolności wytwórczych nie są zgodne z metodą ERAA, w szczególności:

(231)

Jedna z zainteresowanych stron twierdziła, że Belgia nie może zorganizować pierwszej aukcji w 2021 r. na podstawie nieaktualnej i niezgodnej NRAA. W jej opinii mechanizm zdolności wytwórczych nie powinien być nawet wdrażany w oczekiwaniu na publikację ERAA.

(232)

Cztery zainteresowane strony podkreśliły, że norma niezawodności wykorzystana przez Belgię do wykazania potrzeby wprowadzenia mechanizmu zdolności wytwórczych lub obliczenia wolumenu zdolności wytwórczych na potrzeby pierwszej aukcji nie jest zgodna z metodą wymaganą w rozporządzeniu w sprawie energii elektrycznej.

(233)

Jedna z zainteresowanych stron twierdziła, że należy zagwarantować spójność w procedurach, metodach, danych i scenariuszach, które z jednej strony są stosowane do wykazania potrzeby wprowadzenia mechanizmu zdolności wytwórczych, a z drugiej do określenia wymaganego wolumenu oferowanego w aukcji w ramach takiego mechanizmu.

(234)

Kolejna zainteresowana strona podkreśliła, że norma niezawodności i metoda określania VOLL i CONE może się zmienić między pierwotną aukcją T-4 a kolejnymi aukcjami, prowadząc do określenia innego wolumenu.

(235)

Trzy zainteresowane strony uważają, że rezerwa strategiczna mogłaby być lepszym rozwiązaniem dla zidentyfikowanego problemu z wystarczalnością zasobów niż ogólnorynkowy mechanizm zdolności wytwórczych. Niektóre strony stwierdziły, że opcja rezerwy strategicznej nie została poddana oceni.

(236)

Jedna zainteresowana strona zaproponowała ustanowienie aukcji T-2 w celu uniknięcia nadmiernego udzielania zamówień w ramach aukcji T-4 na podstawie nadmiernie bezpiecznych założeń, a także w celu uwzględnienia zmienionej normy niezawodności na podstawie metody ACER.

(237)

Jedna z zainteresowanych stron twierdziła także, że posiadacze zdolności wytwórczych kwalifikujący się do udziału w aukcji (tacy jak CHP o zdolnościach wytwórczych powyżej 1 MW) są wyłączeni z udziału, jeżeli w danym okresie korzystają z pomocy operacyjnej w ramach zielonych zaświadczeń (GSC) lub certyfikatów CHP (CHP).

(238)

Jedna z zainteresowanych stron podkreśliła, że wydatki ponoszone na zapewnienie zgodności zdolności wytwórczych z normami środowiskowymi, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 1 projektu dekretu królewskiego w sprawie progów inwestycyjnych, nie powinny być uwzględniane w przypadku umów zawieranych na dłuższy czas.

(239)

Według jednej z zainteresowanych stron parametry określające ilość zdolności wytwórczych, którą należy zakupić w drodze aukcji, należy zatwierdzić na podstawie wniosku przedłożonego przez organ regulacyjny. Ta sama zainteresowana strona argumentowała, że wniosek ten nie podlega zmianie oraz że państwo członkowskie może tylko odrzucić taki wniosek i zwrócić się o przedłożenie nowego.

(240)

Jedna z zainteresowanych stron twierdziła, że magazyny energii powinny być zwolnione z obowiązku świadczenia usługi publicznej polegającej na finansowaniu mechanizmu zdolności wytwórczych. Zwolnienie to powinno obejmować zarówno magazyn energii przyłączany do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej (ang. FTM, front-of-the-meter), jak i magazyn energii przyłączany do domów jednorodzinnych (ang. BTM, behind-the-meter).

(241)

Inna strona argumentowała, że mechanizm finansowania może wpływać na wolumen zdolności wytwórczych w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych. Na przykład powiązanie opłat na sfinansowanie mechanizmu zdolności wytwórczych ze zużyciem energii elektrycznej podczas szczytów zapotrzebowania można postrzegać jako zachętę dla zaangażowanych stron do ograniczenia własnego zużycia w szczytach zapotrzebowania, co z kolei prowadzi do zmniejszenia zapotrzebowania na zdolności wytwórcze kupowane na aukcjach.

(242)

Dwie zainteresowane strony twierdziły, że obecne zasady dotyczące kwalifikowalności umów wieloletnich utrudniają agregację, a konkretniej zasada, zgodnie z którą składnik aktywów objęty umową o najkrótszym okresie obowiązywania w zagregowanym portfelu wyznacza okres obowiązywania całego portfela.

(243)

Dwie inne zainteresowane strony twierdziły, że należy dostosować próg poszczególnych agregacji. Obecnie w projekcie przepisów dotyczących funkcjonowania mechanizmu zdolności wytwórczych przewidziane jest, że zdolności wytwórcze objęte obowiązkiem harmonogramowania dobowego nie mogą być częścią zagregowanej CMU.

(244)

Jedna z zainteresowanych stron stwierdziła, że udział poprzez agregację jest niemożliwy w przypadku instalacji o mocy większej niż 25 MW. Strona ta chciałaby w związku z tym, aby próg ten wynosił 75 MW.

(245)

Trzy zainteresowane strony argumentowały, że poziom progów inwestycyjnych w przypadku umów wieloletnich jest niezgodny z ostatnimi zmianami na rynku, a co za tym idzie nie uwzględnia neutralności pod względem technologicznym, co doprowadzi do dyskryminacji między określonymi klasami technologii (klasa H/HL nad klasą F turbiny gazowej w cyklu kombinowanym i turbiny gazowej w obiegu otwartym) oraz między istniejącymi i nowymi zdolnościami.

(246)

Jedna ze stron argumentowała, że inwestycje, które stwarzają elastyczność lub zwiększają skorygowaną wartość zdolności wytwórczych, nie zmniejszając mocy zainstalowanej, należy również klasyfikować jako koszty kwalifikowalne. Według tej zainteresowanej strony inwestycje w podmioty przekazujące dane, zwiększanie zbiorników energii istniejących akumulatorów lub zdolności w zakresie magazynowania do celów przemysłowych byłyby wyłączone z umów wieloletnich.

(247)

Dwie zainteresowane strony twierdziły, że – w porównaniu z mechanizmami zdolności wytwórczych w krajach sąsiadujących, takich jak Francja czy Zjednoczone Królestwo, belgijskie korekcyjne współczynniki dyspozycyjności wiążą się z ryzykiem obarczenia wysokimi karami technologii takich jak magazynowanie, odpowiedź odbioru czy odnawialne źródła energii.

(248)

Jedna z zainteresowanych stron argumentowała, że korekcyjne współczynniki dyspozycyjności rozpatrywane w kontekście belgijskiego mechanizmu zdolności wytwórczych, opublikowane w decyzji o wszczęciu postępowania, stwarzają poważne bariery wejścia na rynek w szczególności w zakresie magazynowania energii oraz ogółem w przypadku dostawców zdolności wytwórczych o ograniczonych możliwościach energetycznych.

(249)

Dwie zainteresowane strony twierdziły, że w przypadku obowiązków zwrotu różnicy w cenie energii przewidzianych w umowach dotyczących zdolności wytwórczych dokonuje się rozróżnienia na CMU z „pełnym harmonogramem” i CMU z „niepełnym harmonogram” oraz że obowiązki te naruszają zasadę „jednego kursu wykonania”.

(250)

Według jednej z zainteresowanych stron mechanizm „obowiązku zwrotu różnicy w cenie energii” dyskryminuje operatorów zdolności wytwórczych z pełnym harmonogramem, ponieważ nie bierze się w nim pod uwagę działań zabezpieczających tych operatorów, w ramach których dokonują oni z góry sprzedaży zasadniczej części swojego oczekiwanego wolumenu na rynkach terminowych, dzięki czemu mają oni szansę uzyskać zwrot przychodów, których nie zarobili. Natomiast operatorzy z „niepełnym harmonogram” mają znaczną elastyczność, jeżeli chodzi o skuteczne deklarowanie indywidualnych cen rynkowych, które pełnią funkcję kursu wykonania, ograniczając ich ryzyko konieczności zwrotu nieuzyskanych przychodów, a także zapewniając ewentualne możliwości uniknięcia obowiązku zwrotu różnicy w cenie energii.

(251)

Inna strona argumentowała, że w przypadku obowiązku zwrotu różnicy w cenie energii dokonuje się rozróżnienia na CMU z „pełnym harmonogramem” i CMU z „niepełnym harmonogram” po pierwsze ze względu na brak zwolnienia ze wspomnianego obowiązku, jeżeli zdolności wytwórcze zostały już sprzedane na rynkach terminowych (bez uwzględnienia cen niedoboru mocy), a po drugie ze względu na wprowadzenie „zadeklarowanej ceny rynkowej” dla CMU, które nie podporządkowują się pełnym harmonogramom, co w praktyce przekłada się na wprowadzenie wielu kursów wykonania.

(252)

Jedna z zainteresowanych stron wyraziła swoje obawy, że wprowadzenie pułapu cen pośrednich doprowadzi do zakłócenia konkurencji na aukcji, ponieważ niektóre istniejące zdolności wymagające inwestycji w celu utrzymania rentowności mogą nie mieć gwarancji odzyskania swoich „brakujących przychodów” i mogą być zmuszone do wyjścia z rynku.

(253)

Według jednej z zainteresowanych stron istnieje poważna „luka inwestycyjna” między progiem inwestycyjnym dla umów trzyletnich, wynoszącym obecnie 177 EUR/kW, a pułapem cen pośrednich, wynoszącym obecnie według przewidywań 21–31 EUR/kW, co prowadzi do dyskryminacji istniejących zdolności wymagających inwestycji, które mogą także mieć istotne „brakujące przychody”.

(254)

Dwie zainteresowane strony stwierdziły, że zapewnienie możliwości bezpośredniego transgranicznego udziału może mieć nadmierny negatywny wpływ na konkurencję i wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi.

(255)

Według tych zainteresowanych stron bezpośredni transgraniczny udział może ograniczać zachęty do inwestowania w przepustowość połączeń wzajemnych. Ponadto środek może utrudniać łączenie rynków, ponieważ mechanizm zdolności wytwórczych może prowadzić do sytuacji, w której dostawcy zdolności wytwórczych zabiegają o dostęp do najbardziej atrakcyjnego rynku za pomocą bezpośredniego i wyłącznego połączenia. Przedmiotowy środek powinien także uwzględniać stopień, w jakim przepustowość połączeń wzajemnych może zaradzić ewentualnemu problemowi z wystarczalnością mocy wytwórczych.

(256)

Zgodnie z art. 24 ust. 1 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej państwa członkowskie mogą uwzględniać w swoich ocenach wystarczalności poziomy wrażliwości, które są związane ze „specyfiką krajowego popytu i podaży na energię elektryczną”. W decyzji o wszczęciu postępowania Komisja wyraziła wątpliwości co do zgodności mechanizmu zdolności wytwórczych z art. 24 ust. 1, ponieważ w belgijskim badaniu wystarczalności i elastyczności z 2019 r. wykorzystano scenariusz EU-HiLo, opierając się na założeniach dotyczących francuskiej podaży energii elektrycznej. Pięć zainteresowanych stron skrytykowało interpretację art. 24 ust. 1 rozporządzenia w sprawie energii elektrycznej dokonaną przez Komisję, stwierdzając, że jest ona zbyt restrykcyjna.

(257)

Strony te argumentowały, że metoda dotycząca ERAA potwierdza, że NRAA musi mieć zasięg regionalny i może obejmować dodatkowe poziomy wrażliwości. Metoda ta nie określa ani nie ogranicza charakteru tych dodatkowych poziomów wrażliwości. Jak wspomniano w art. 3 ust. 6 wspomnianej metody, poziomy te mogą obejmować szeroko zakrojone zmiany pod względem założeń dotyczących całego uwzględnianego zasięgu geograficznego, w tym różne założenia dotyczące danych wejściowych, jak np. zainstalowanych zdolności wytwórczych.

(258)

Jedna z zainteresowanych stron zwróciła uwagę, że również wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014–2020 (85) („EEAG”) w sposób szczególny potwierdzają, że ocena wystarczalności zasobów powinna uwzględniać „ocenę oddziaływania energii elektrycznej o zmiennej charakterystyce produkcji, w tym z sąsiednich systemów”.

(259)

Dwie zainteresowane strony podkreśliły, że nie istnieje żaden przepis dotyczący stopniowego wycofania mechanizmu zdolności wytwórczych w aktach ustawodawczych/prawnych.

(260)

Dwie zainteresowane strony stwierdziły, że spora część zdolności wytwórczych zarezerwowanych dla gazu w mechanizmie zdolności wytwórczych jest niezgodna z celami dotyczącymi dekarbonizacji Unii i stopniowego wycofywania paliw kopalnych zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem, EEAG i wsparciem belgijskiego rządu federalnego na osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r.

(261)

Jedna z zainteresowanych stron podkreśliła, że Belgia rozważa utrzymanie 2 GW mocy energii jądrowej, jeżeli ze sprawozdania oceniającego dotyczącego pierwszych aukcji zdolności wytwórczych będzie wynikać, że może pojawić się nieoczekiwany problem z bezpieczeństwem dostaw. Według tej strony kwestia ta wzbudza szereg obaw co do konieczności istnienia mechanizmu zdolności wytwórczych i jego konstrukcji.

(262)

Jedna z zainteresowanych stron podkreśliła, że umowy długoterminowe powinny być zawierane z uwzględnieniem obawy o malejącą w ciągu roku wystarczalność zasobów oraz że należy przy tym unikać jakiegokolwiek uzależnienia od jednej technologii.

(263)

Jedna zainteresowana strona odniosła się do okresu obowiązywania umów (15 lat), który potencjalnie przekracza okres obowiązywania środka (10 lat), co jej zdaniem byłoby sprzeczne z tymczasowym charakterem środka.

(264)

W niniejszej sekcji podsumowano uwagi otrzymane od Belgii dnia 22 października 2020 r. w sprawie decyzji o wszczęciu postępowania oraz uwagi otrzymane dnia 24 grudnia 2020 r. w odniesieniu do uwag stron trzecich. W sekcji tej zawarto także zaktualizowane informacje przedłożone przez Belgię dnia 28 stycznia 2021 r., 1 marca 2021 r., 13 i 27 kwietnia 2021 r., 4, 5, 19 i 26 maja 2021 r. oraz 17 sierpnia 2021 r.

(265)

Zdaniem Belgii z jej analizy, którą potwierdza opinia OSP, wynika, że ze względu na stopniowe wycofywanie zdolności wytwórczych w obszarze energetyki jądrowej w latach 2022–2025, które stanowią obecnie ponad połowę cieplnych zdolności wytwórczych w Belgii, brak mechanizmu zdolności wytwórczych wpłynąłby negatywnie na bezpieczeństwo Belgii w zakresie dostaw energii elektrycznej. Niezależnie od analizy OSP potrzebę tę potwierdzono również w kilku innych badaniach przeprowadzonych w latach 2017–2020 przez naukowców, instytuty technologiczne oraz Federalne Biuro Planowania.

(266)

Belgia wskazała, że poważne obawy związane z bezpieczeństwem dostaw wykazano nie tylko w scenariuszu HiLO, ale także w scenariuszu podstawowym UE, tj. oczekiwany czas braku dostaw energii elektrycznej ponad trzy razy dłuższy niż w prawnym kryterium oczekiwanego czasu braku dostaw energii elektrycznej, co uzasadnia potrzebę podjęcia interwencji za pomocą mechanizmu zdolności wytwórczych.

(267)

Belgia podkreśliła, że metoda, na której powinna być oparta ERAA/NRAA, została zatwierdzona przez ACER dopiero dnia 2 października 2020 r. Metoda ACER obejmuje istotne zmiany i dlatego przewiduje się w niej stopniowe wdrażanie, tj. pierwsza ERAA, która zostanie opublikowana na koniec 2021 r., będzie obejmować tylko niektóre aspekty metody ACER. ENTSO-E przewiduje, że pełne wdrożenie metody ERAA nastąpi do 2023 r.

(268)

Belgia stwierdziła, że nie można było od niej oczekiwać, że zastosuje w pełni metodę ACER do celów ERAA i NRAA we wcześniejszych badaniach, ponieważ metoda ta nie była jeszcze wówczas znana. Belgia podkreśliła jednak, że wiele ważnych elementów wywodzących się z tej metody zostało już wdrożonych przed jej zatwierdzeniem, np. ocena rentowności, modelowanie na podstawie podejścia FBA, modelowanie prawdopodobieństwa oraz zmiany w innych krajach.

(269)

Belgia zakwestionowała twierdzenie, zgodnie z którym mechanizm zdolności wytwórczych nie powinien być wdrażany w oczekiwaniu na publikację ERAA. Zdaniem Belgii również państwa członkowskie mogą przeprowadzać uzupełniające oceny krajowe oraz oceniać potrzebę wprowadzenia mechanizmu zdolności wytwórczych na podstawie takiej NRAA i nie mogą czekać na pełne wdrożenie ERAA (przewidziane na 2023 r.).

(270)

Jeżeli chodzi o normę niezawodności, Belgia podkreśliła, że metoda obliczania VOLL i CONE oraz metoda określania normy niezawodności zostały opublikowane przez ACER dopiero dnia 2 października 2020 r. Biorąc pod uwagę czas, nie jest w związku z tym możliwe wstrzymanie mechanizmu zdolności wytwórczych podczas definiowania nowej normy niezawodności. Ponadto końcowa odpowiedzialność za ustanowienie pożądanego poziomu bezpieczeństwa dostaw spoczywa na państwie członkowskim.

(271)

Jeżeli chodzi o lata klimatyczne uwzględnione w krajowych badaniach wystarczalności, Belgia wyjaśniła, że na potrzeby zachowania spójności w badaniach tych – w obliczu braku opublikowanej metody – wykorzystano tę samą bazę danych klimatycznych co baza danych wykorzystana w średniookresowej prognozie wystarczalności.

(272)

Jeżeli chodzi o przychody rynkowe, Belgia stwierdziła, że w istniejących krajowych badaniach wystarczalności przeprowadzonych do 2019 r. oczekiwane przychody są prognozowane z wykorzystaniem mediany przychodów ze wszystkich lat objętych symulacją. Podejście to, choć uproszczone, można postrzegać jako odzwierciedlenie oczekiwanych przychodów, uwzględniając ryzyko cenowe, które w metodzie ACER uznaje się za istotny element.

(273)

Jeżeli chodzi o pułapy cenowe i ogólne modelowanie całego rynku, Belgia wyjaśniła, że struktura wykorzystana w krajowych badaniach wystarczalności jest identyczna z tą, którą wykorzystano na poziomie europejskim (ENTSO-E, pięciostronne forum ekonomiczne). Uznaje się, że jest to możliwie najlepsze dostępne podejście, które odzwierciedla strukturę rynku europejskiego, w tym dominujące techniczne pułapy ofertowe przewidziane przez NEMO.

(274)

Jeżeli chodzi o funkcję mechanizmu ustalania cen w sposób odzwierciedlający niedobory mocy, jak podkreślono w zaktualizowanym belgijskim planie wdrażania, Belgia jest w trakcie rozpatrywania zakresu ewentualnego podjęcia takiej inicjatywy. Belgia wyjaśniła, że krajowy organ regulacyjny i OSP są w trakcie przeprowadzania badania dotyczącego tej kwestii.

(275)

Belgia zwróciła uwagę, że już w badaniu wystarczalności i elastyczności z 2019 r. wykorzystano najlepsze dostępne prognozy dotyczące wdrażania elastyczności i morskiej energetyki wiatrowej, zgodnie z krajowym planem w dziedzinie energii i klimatu, i zastosowano zasadę 70 % minRAM. W scenariuszu podstawowym uznaje się, że wszystkie kraje europejskie zapewniły na czas zgodność z tą zasadą.

(276)

Jeżeli chodzi o obawy dotyczące wystarczalności zasobów, Belgia stwierdziła, że chociaż prawdą jest, że badania wskazują na pewne wahanie w szczegółowo obliczonym zapotrzebowaniu na zdolności wytwórcze, nie umniejsza to faktu, że zapotrzebowanie na zdolności wytwórcze w 2025 r. wymaga interwencji, która jest również ukierunkowana na nowe zdolności.

(277)

Najnowsze badanie wystarczalności i elastyczności pokazuje rosnące zapotrzebowanie na zdolności wytwórcze w latach 2025–2032.

(278)

Belgia nie podziela zdania niektórych zainteresowanych stron, zgodnie z którym w przypadku ogólnorynkowego mechanizmu zdolności wytwórczych preferowana byłaby rezerwa strategiczna.

(279)

Belgia odniosła się do badania wystarczalności i elastyczności z 2019 r., analizując scenariusz zakładający jednotowarowy rynek energii (EOM) + rezerwę strategiczną oraz scenariusz zakładający jednotowarowy rynek energii (EOM) + mechanizm zdolności wytwórczych. Badanie to potwierdziło, że w scenariuszu zakładającym jednotowarowy rynek energii (EOM) + rezerwę strategiczną kryterium bezpieczeństwa dostaw nie zostałoby spełnione.